Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ, ανακοίνωσε στις 22 Απριλίου σχέδιο ύψους 10,5 δισ. ευρώ με στόχο την ευθυγράμμιση της χώρας με τον στόχο αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ έως τα τέλη του 2025.
Η συμμαχία είχε καθορίσει από το 2014 ως κατευθυντήρια γραμμή τη δέσμευση κάθε κράτους-μέλους να διαθέτει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ του για την άμυνα. Ωστόσο, αρκετά κράτη, μεταξύ αυτών και η Ισπανία, υπολείπονται του στόχου αυτού εδώ και μια δεκαετία.
Μόλις το προηγούμενο έτος, η πλειονότητα των 32 κρατών-μελών κατάφερε να φτάσει τον εν λόγω στόχο, εν μέσω της συνεχιζόμενης ρωσικής στρατιωτικής παρουσίας στην Ουκρανία και της γενικότερης αστάθειας στο ανατολικό μέτωπο της Ευρώπης. Η Ισπανία συγκαταλεγόταν στις οκτώ χώρες που εξακολουθούν να δαπανούν λιγότερο, με τις αμυντικές της δαπάνες να ανέρχονται περίπου στο 1,3% του ΑΕΠ, το 2024.
Κατά την τοποθέτησή του, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Σάντσεθ ανέφερε πως με το νέο σχέδιο η Ισπανία θα φτάσει το 2% του ΑΕΠ σε δαπάνες για την ασφάλεια και την άμυνα εντός του 2025. Υποστήριξε επίσης ότι αυτό θα επιτευχθεί χωρίς να υπάρξει αύξηση φόρων ή νέα επιβάρυνση του ελλείμματος.
Η κίνηση αυτή οφείλεται στην πίεση αφ’ ενός από πλευράς ΗΠΑ προς τις ευρωπαϊκές χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ να ενισχύσουν τους στρατιωτικούς τους προϋπολογισμούς αφ’ ετέρου από τις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες.
Ο Σάντσεθ τόνισε ότι η αλλαγή στάσης του προέκυψε από τις ραγδαίες διεθνείς εξελίξεις, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως αν τον ρωτούσαν πριν από κάποια χρόνια για τις προτεραιότητες της κυβέρνησής του στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, η απάντησή του θα ήταν διαφορετική. Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι αυτό δεν σημαίνει πως άλλαξαν οι αξίες ή οι στόχοι της κυβέρνησης, αλλά ότι έχει αλλάξει ο κόσμος γύρω μας.
Το σχέδιο του Σάντσεθ, πάντως, έχει προκαλέσει ήδη αντιδράσεις εντός της κυβέρνησης συνεργασίας που ηγείται. Το κόμμα Sumar, που στηρίζει την κυβέρνηση, εξέφρασε την αντίθεσή του, με ανακοίνωση στην οποία υποστηρίζει ότι η προσπάθεια συμμόρφωσης με τον στόχο του ΝΑΤΟ δεν βασίζεται σε ουσιαστική ανάλυση των αναγκών της Ισπανίας. Σύμφωνα με το ισπανικό μέσο ενημέρωσης El Diario, το Sumar θεωρεί ότι η αύξηση των αμυντικών δαπανών δεν συνάδει με τις προτεραιότητες της κοινωνίας.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι πιστεύει πως μπορεί να προωθήσει την εφαρμογή του σχεδίου του χωρίς την ανάγκη έγκρισης από το κοινοβούλιο.
Το ισπανικό σχέδιο ανακοινώθηκε λίγες ημέρες μετά από αντίστοιχη ανακοίνωση του Ιταλού υπουργού Οικονομικών, Τζανκάρλο Τζορτζέτι, για την πρόθεση της Ιταλίας να φτάσει και αυτή στον στόχο του 2% εντός του έτους. Σημειώνεται ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει επανειλημμένα καλέσει για αύξηση του στόχου του ΝΑΤΟ ακόμη και στο 5% του ΑΕΠ.
