Ετικέτα: Διατροφή

Ο Ρόμπερτ Κέννεντυ έχει βάλει στόχο αυτά τα πρόσθετα. Τι θα μπορούσε να κάνει ως υπουργός Υγείας των ΗΠΑ;

Τρίτη, 25 Μαρ, 2025Πέμπτη, 20 Μαρ, 2025 Από MARINA ZHANG

«Οι Αμερικανοί δηλητηριάζονται», επαναλάμβανε ο Ρόμπερτ Κέννεντυ Τζούνιορ σε όλη την προεδρική εκστρατεία του. Ο περιβαλλοντικός δικηγόρος και γιος του πρώην Γενικού Εισαγγελέα Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ συνέδεσε την κακή διατροφή του έθνους με μικρότερη διάρκεια ζωής και αύξηση του κόστους υγειονομικής περίθαλψης για χρόνιες ασθένειες.

Το μέσο προσδόκιμο ζωής στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πέντε χρόνια μικρότερο από αυτό σε άλλες ανεπτυγμένες χώρες. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι το 50 τοις εκατό έως το 70 τοις εκατό της αμερικανικής διατροφής είναι χημικώς επεξεργασμένα τρόφιμα — το υψηλότερο ποσοστό κατανάλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο. Επιπλέον, πολλά πρόσθετα τροφίμων και συστατικά που χρησιμοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι ήδη περιορισμένα ή απαγορευμένα στην Ευρώπη.

Έχοντας επιβεβαιωθεί ως υπουργός Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών υπό την κυβέρνηση Τραμπ, ο Κέννεντυ επιβλέπει τώρα το 80% του εφοδιασμού τροφίμων της χώρας, καθώς και όλα τα καλλυντικά, τα φάρμακα και τα φαρμακευτικά προϊόντα.

Ο Κέννεντυ έχει εξετάσει εξονυχιστικά πολλά βασικά συστατικά τροφίμων, όπως το σιρόπι καλαμποκιού με υψηλή περιεκτικότητα σε φρουκτόζη (HFCS), τα σπορέλαια και τις βαφές τροφίμων. Τι βλάβες μπορεί να προκαλούν αυτά τα συστατικά και τι μπορεί να κάνει για να τα αποκλείσει από την αμερικανική διατροφή;

Σιρόπι καλαμποκιού υψηλής περιεκτικότητας σε φρουκτόζη

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, ο Κέννεντυ τόνισε επανειλημμένα τους κινδύνους του HFCS, του πιο συνηθισμένου γλυκαντικού στα αμερικανικά επεξεργασμένα τρόφιμα.

Αν και έχει εγκριθεί για χρήση τόσο στην ΕΕ όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο τύπος HFCS που χρησιμοποιείται γενικά στην Ευρώπη είναι μια τροποποιημένη μορφή που ονομάζεται ισογλυκόζη, η οποία περιέχει έως και 30 τοις εκατό φρουκτόζη, ενώ το αμερικανικό HFCS περιέχει 42 τοις εκατό έως 55 τοις εκατό φρουκτόζη.

Το HFCS 55, το οποίο περιέχει 55 τοις εκατό φρουκτόζη, χρησιμοποιείται πιο συχνά. Αυτή η πιο συμπυκνωμένη φόρμουλα επιτρέπει στα τρόφιμα να έχουν πιο γλυκιά γεύση με μικρότερο όγκο πρόσθετου γλυκαντικού.

Το γλυκαντικό είναι παρόμοιο με την επιτραπέζια ζάχαρη στη συνολική σύνθεση, αν και περνά από πρόσθετη ενζυματική επεξεργασία κατά την παραγωγή. Η έρευνα δεν έχει δείξει σαφείς αποδείξεις ότι είναι πιο επιβλαβές από τη ζάχαρη, αν και έχει τύχει μεγάλης εξέτασης επειδή είναι κοινό συστατικό σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα.

Οι κατασκευαστές υπερ-επεξεργασμένων τροφίμων υιοθέτησαν το HFCS γρήγορα στα τέλη του 20ου αιώνα. Μεταξύ της δεκαετίας του 1970 και του 1990, η κατανάλωση HFCS αυξήθηκε κατά περισσότερο από 1.000 τοις εκατό, η μεγαλύτερη αλλαγή στην αμερικανική διατροφή εκείνη την εποχή. Οι ερευνητές έχουν επισημάνει ότι αυτή η αύξηση συνέπεσε με την εμφάνιση και την αύξηση της παχυσαρκίας τη δεκαετία του 1980.

Έρευνα, συμπεριλαμβανομένης μιας μελέτης του 2010 από το Πρίνστον, διαπίστωσε ότι οι αρουραίοι που κατανάλωναν HFCS κέρδισαν περισσότερο βάρος από εκείνους που κατανάλωναν επιτραπέζια ζάχαρη. Μια μελέτη το 2012 διαπίστωσε ότι οι χώρες που κατανάλωναν περισσότερο HFCS είχαν 20 τοις εκατό μεγαλύτερο επιπολασμό, δηλαδή κρούσματα, διαβήτη τύπου 2.

Η υπερβολική κατανάλωση φρουκτόζης μπορεί να ασκήσει πίεση στο συκώτι, το οποίο πρέπει να μετατρέψει τη φρουκτόζη σε γλυκόζη και να οδηγήσει σε λιπώδη ηπατική νόσο. Η φρουκτόζη επίσης δεν προκαλεί στο σώμα να απελευθερώσει ορμόνες που λένε στον εγκέφαλο να σταματήσει να τρώει. Η έρευνα δείχνει ότι αυτή η δυναμική μπορεί να οδηγήσει σε υπερκατανάλωση τροφής και αύξηση βάρους.

Το HFCS, όπως και η ζάχαρη, έχει επίσης συνδεθεί με καρδιακές παθήσεις. Μελέτες σε αρουραίους το έχουν συνδέσει με προβλήματα συμπεριφοράς.

Το γλυκαντικό είναι επί του παρόντος εγκεκριμένο από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ως γενικά αναγνωρισμένο ως ασφαλές (GRAS), πράγμα που σημαίνει ότι υποβλήθηκε σε μια λιγότερο αυστηρή διαδικασία έγκρισης από τον FDA από τα προϊόντα που έχουν εγκριθεί ως πρόσθετα τροφίμων. Ενώ ο FDA θέτει ένα επιτρεπόμενο όριο για τα πρόσθετα τροφίμων, δεν ορίζει ένα επιτρεπόμενο όριο για τις ουσίες GRAS.

Σπορέλαια

Ο Κέννεντυ έχει επανειλημμένα επικρίνει την ευρεία κατανάλωση επεξεργασμένων φυτικών ελαίων, που ονομάζονται επίσης «σπορέλαια».

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του, είπε ότι τα σπορέλαια υπάρχουν παντού και είναι το πιο κοινό συστατικό στα επεξεργασμένα τρόφιμα που συνθέτουν την αμερικανική διατροφή.

Τα περισσότερα σπορέλαια, όπως η σόγια, η κανόλα, το καλαμπόκι και ο ηλίανθος, είναι εγκεκριμένα από τον FDA ως GRAS. Το σογιέλαιο είναι το λάδι που καταναλώνεται πιο συχνά στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αυτά τα έλαια είναι εξαιρετικά επεξεργασμένα. Παράγονται χρησιμοποιώντας διαλύτη (συχνά εξάνιο, το οποίο είναι τοξικό). Στη συνέχεια, τους βγάζουν το κόμμι με νερό και οξέα, εξουδετερώνονται με σόδα για να μην ταγγίζουν, αποσμούνται για να μην έχουν έντονο άρωμα, λευκαίνονται για να αφαιρεθεί το χρώμα, και μερικές φορές υδρογονώνονται για να διατηρούνται με σταθερή δομή στο ράφι, επιπλέον και άλλων διεργασιών.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν σίγουρα στοιχεία που συνδέουν τα σπορέλαια με σημαντικούς κινδύνους για την υγεία. Ορισμένες έρευνες έχουν προτείνει μια συσχέτιση μεταξύ της χρήσης σπορέλαιου και του καρκίνου, όπως έχει αναφέρει παλιότερα η Epoch Times.

Μελέτες που διεξήχθησαν στα τέλη της πρώτης δεκαετίας του 1900, οι οποίες ενθάρρυναν τους ανθρώπους να στραφούν από τα ζωικά λίπη στα φυτικά έλαια, διαπίστωσαν ότι ενώ αυτή η διατροφική αλλαγή μείωσε ελαφρώς τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων, οι άνθρωποι που έκαναν την αλλαγή είχαν επίσης μικρή αύξηση στη θνησιμότητα που σχετίζεται με τον καρκίνο.

Σε σύγκριση με λίπη όπως το λαρδί, το οποίο είναι κορεσμένο, τα περισσότερα επεξεργασμένα φυτικά έλαια έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα και πολυακόρεστα λίπη, τα οποία τα καθιστούν πιο επιρρεπή στην οξείδωση όταν θερμαίνονται. Όταν τρώγονται, αυτά τα οξειδωμένα λίπη μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα και τα γονίδια του σώματος.

Τα σπορέλαια έχουν επίσης υψηλότερη αναλογία ωμέγα-6 λιπαρών οξέων. Η έρευνα έχει συνδέσει την υψηλότερη κατανάλωση ωμέγα-6 λιπαρών οξέων με μια ολόκληρη σειρά χρόνιων ασθενειών, όπως ο διαβήτης τύπου 2, οι φλεγμονώδεις ασθένειες και άλλα.

Συνθετικές βαφές τροφίμων

Οι συνθετικές βαφές τροφίμων, οι οποίες περιλαμβάνουν το κίτρινο 5 (ταρτραζίνη), το κόκκινο 40, το κόκκινο 2, το κίτρινο 6, το πράσινο 3, το μπλε 1, και το μπλε 2, δεν χρησιμοποιούνται τόσο ευρέως ή καθόλου σε άλλες χώρες, είπε η Ελίζαμπεθ Ντάνφορντ, σύμβουλος έργου για το George Institute for Global Health’s Food Policy Division και επίκουρη καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο Κάρπουλ.

Αυτές οι βαφές τροφίμων έχουν συνδεθεί με καρκίνο και προβλήματα συμπεριφοράς όπως το ADHD.

Οι περισσότερες βαφές τροφίμων είναι κατασκευασμένες από πετρέλαιο, γεγονός που τις καθιστά φθηνότερες και πιο ανθεκτικές από τα φυσικά χρώματα που χρησιμοποιούνται σε χώρες όπως ο Καναδάς και η Αυστραλία.

Σε ένα βίντεο προεκλογικής εκστρατείας που κυκλοφόρησε στα μέσα Οκτωβρίου, ο Κέννεντυ στόχευσε συγκεκριμένα την ταρτραζίνη, η οποία χρησιμοποιείται σε τρόφιμα που κυμαίνονται από Doritos έως γιαούρτι και συμπληρώματα, όπως τσίχλες βιταμινών και σιρόπια για τον βήχα.

Στην Ευρώπη, όπου ο χρωματισμός τροφίμων είναι περιορισμένος, τα τρόφιμα που είναι χρωματισμένα με ορισμένες από αυτές τις βαφές απαιτούν ετικέτα που να επισημαίνει ότι συνδέονται με προβλήματα συμπεριφοράς.

BHA και BHT

Χρησιμοποιείται σε τσιπς, κράκερ, δημητριακά, προπαρασκευασμένα αρτοσκευάσματα και μπάρες γκράνολα, η βουτυλιωμένη υδροξυανισόλη (BHA) και το βουτυλιωμένο υδροξυτολουένιο (BHT) έχουν εγκριθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες ως ουσίες GRAS.

Αυτές οι χημικές ουσίες εμποδίζουν την οξείδωση των ελαίων. Ωστόσο, σε αντίθεση με τα αντιοξειδωτικά που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά, επηρεάζουν το ανοσοποιητικό και είναι επίσης καρκινογόνα. Και οι δύο χημικές ουσίες «αναμένεται να είναι καρκινογόνες για τον άνθρωπο» σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Τοξικολογίας.

Τα BHA και BHT έχει προταθεί ότι διαταράσσουν τις ορμόνες στα ζώα.
Ορισμένες μελέτες υποδεικνύουν ότι η BHT μπορεί να προστατεύει από τον καρκίνο, αν και άλλες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι η έκθεση στη χημική ουσία συνδέεται με νεφρική βλάβη και μεγέθυνση του ήπατος.

Βρωμικό κάλιο

Το βρωμικό κάλιο προστίθεται στη ζύμη κατά την παρασκευή ψωμιού και αρτοσκευασμάτων για να αυξηθεί ο όγκος της και να βελτιωθεί η υφή της. Η ένωση θεωρείται πιθανό καρκινογόνο για τον άνθρωπο. Οι αρουραίοι που τρέφονταν με βρωμικό κάλιο είχαν υψηλότερο ποσοστό καρκίνου του θυρεοειδούς και της κοιλιάς, σύμφωνα με μια περίληψη του Διεθνούς Οργανισμού Έρευνας για τον Καρκίνο.

Μια μελέτη του 2020 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Food Chemistry πρότεινε ότι το βρωμικό κάλιο θα μπορούσε να είναι ασφαλές για ανθρώπινη κατανάλωση επειδή διασπάται σε βρωμίδιο κατά τη διαδικασία μαγειρέματος. Ωστόσο, «δεν μπορεί να υποτεθεί ότι όλο το βρωμικό γίνεται βρωμίδιο», έγραψαν οι συγγραφείς.

Άλλα πρόσθετα που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ και είναι απαγορευμένα στην ΕΕ

Εκτός από τα πρόσθετα τροφίμων που ανέφερε ο Κέννεντυ κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, άλλα πολυχρησιμοποιούμενα έχουν επιστήσει την προσοχή επίσης.

Διοξείδιο του τιτανίου

Το διοξείδιο του τιτανίου έχει εγκριθεί από τον FDA ως πρόσθετο χρώματος και χρησιμοποιείται συχνά σε τρόφιμα όπως σάλτσες για ντρέσινγκ, ψωμί, και τυρί για να δώσει στα προϊόντα μια λευκή εμφάνιση.

Το διοξείδιο του τιτανίου κρίθηκε απαράδεκτο για τα τρόφιμα από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) τον Μάιο του 2021, επειδή οι επιστήμονες «δεν μπορούσαν να αποκλείσουν τις ανησυχίες σχετικά με τη γονιδιοτοξικότητα», δήλωσε ο Μάγκεντ Γιουνς, πρόεδρος της επιτροπής πρόσθετων και αρωμάτων τροφίμων της EFSA, σε αξιολόγηση της EFSA. Η γονιδιοτοξικότητα αναφέρεται στις ιδιότητες μιας χημικής ουσίας που μπορεί να βλάψει το DNA ή τα χρωμοσώματα.

Αζοδικαρβοναμίδιο

Το αζοδικαρβοναμίδιο (ADA) χρησιμοποιείται πιο συχνά στα πλαστικά και ως λευκαντικό σε τρόφιμα με βάση το αλεύρι. Αυτή τη στιγμή έχει εγκριθεί από τον FDA ως GRAS.
Μια μελέτη σε ζώα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το ADA «θα μπορούσε να είναι επιβλαβές για τα κύτταρα και τα όργανα του σώματος σε αρουραίους». Η έκθεση του ανθρώπου σε ADA μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές και δερματικές αντιδράσεις, σύμφωνα με έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι οι αρουραίοι που τρέφονταν με δίαιτα που περιείχε ADA παρουσίασαν «σημαντικές αλλαγές συμπεριφοράς».

Υπεροξείδιο του βενζοϋλίου

Το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου χρησιμοποιείται πιο συχνά για την αφαίρεση χρώματος από το αλεύρι, το γάλα, και τον ορό γάλακτος που χρησιμοποιείται για την τυροκομία. Αυτή τη στιγμή έχει εγκριθεί από τον FDA ως GRAS.
Η ΕΕ απαγόρευσε τη χρήση της χημικής ουσίας στα τρόφιμα τη δεκαετία του 1990 λόγω ανησυχιών για πιθανή τοξικότητα στο ήπαρ και δηλητηρίαση.

Το υπεροξείδιο του βενζοϋλίου μπορεί επίσης να διασπαστεί σε βενζόλιο, ένα γνωστό καρκινογόνο, σε θερμοκρασίες πάνω από 50 βαθμούς Κελσίου. Το βενζόλιο ταξινομείται ως καρκινογόνο τύπου Α, που σημαίνει ότι μπορεί να προκαλέσει καρκίνο.

Ποια είναι η λύση;

Το σύστημα GRAS, που εισήχθη το 1958, είναι μια από τις πιο επικρινόμενες πτυχές της αμερικανικής νομοθεσίας για τα τρόφιμα.

Τα συστατικά τροφίμων που κατηγοριοποιούνται ως πρόσθετα τροφίμων υποβάλλονται σε σχετικά αυστηρές αναθεωρήσεις ασφάλειας πριν από την αγορά, με τον FDA να θέτει επιτρεπόμενα όρια για τη συμπερίληψή τους στα προϊόντα. Ωστόσο, τα συστατικά του GRAS δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε αυτήν την αναθεώρηση πριν από την κυκλοφορία εάν η ουσία έχει μακρά ιστορία χρήσης ή εάν θεωρείται ότι υπάρχει επιστημονική συναίνεση για την ασφάλεια.

Το 1997, ο FDA πρότεινε έναν νέο κανονισμό που επέτρεπε στις εταιρείες να αυτοκαθορίζουν το καθεστώς GRAS χωρίς να το υποβάλουν για επιβεβαίωση από τον FDA. Αυτή η αλλαγή έγινε σταδιακά και επισημοποιήθηκε το 2016. Ως αποτέλεσμα, οι εταιρείες δεν χρειάζεται πλέον να ειδοποιούν τον FDA όταν διαθέτουν μια νέα ουσία GRAS.

Αυτό δημιούργησε ένα μεγάλο κενό, με το πρωταρχικό να είναι ότι «υπάρχουν άγνωστα συστατικά στην προμήθεια τροφίμων για τα οποία η FDA και το κοινό δεν γνωρίζει», δήλωσε στην Epoch Times η Τζένιφερ Πόμεραντς, αναπληρώτρια καθηγήτρια πολιτικής και διαχείρισης δημόσιας υγείας στη Σχολή Παγκόσμιας Δημόσιας Υγείας του NYU.

Δεδομένου ότι αυτοί οι κανόνες θεσπίστηκαν από τον FDA, ο οργανισμός θα μπορούσε να τροποποιήσει τον κανόνα για να κλείσει το κενό, απαιτώντας από τις εταιρείες να δηλώνουν ποια συστατικά GRAS έχουν χρησιμοποιήσει.

Η Ευρώπη τείνει να απαγορεύει τα πρόσθετα τροφίμων πιο γρήγορα από τις Ηνωμένες Πολιτείες και απαιτεί μια αυστηρή διαδικασία έγκρισης πριν δοθούν στην αγορά τα νέα συστατικά. Ο FDA είναι πολύ πιο αργός από τους οργανισμούς σε άλλες χώρες για να κάνει αυτές τις αλλαγές —συχνά 30 χρόνια πιο αργά ή περισσότερο, είπε η Πόμεραντς.

Εάν ο FDA είναι σε θέση να μειώσει τα κριτήρια που απαιτούνται για την απαγόρευση ενός προϊόντος, αυτό θα μπορούσε να επιτρέψει την ταχύτερη απομάκρυνση των δυνητικά επιβλαβών ουσιών από τα τρόφιμα, είπε η Πόμεραντς. Τα κριτήρια του οργανισμού για την απαγόρευση ενός προϊόντος δεν είναι επίσης διαφανή για το κοινό.

Επιπλέον, υπάρχουν επί του παρόντος περιορισμένα στοιχεία που συνδέουν διάφορα πρόσθετα τροφίμων με οριστικά ευρήματα βλάβης, κυρίως λόγω της περιορισμένης χρηματοδότησης της έρευνας.

«Ο FDA θα χρειαστεί περισσότερους πόρους για να επανεξετάσει τις απίστευτες ποσότητες προσθέτων στοιχείων που έχουμε», είπε η Πόμεραντς. Αυτοί οι πόροι θα πρέπει να προέρχονται από το Κογκρέσο.

Τον Σεπτέμβριο, ο FDA πραγματοποίησε μια δημόσια συνεδρίαση για την ανάπτυξη μιας συστηματικής διαδικασίας για την αναθεώρηση των προϊόντων στην αγορά, με κύριο στόχο τον αυξανόμενο κατάλογο των ουσιών GRAS.

Ωστόσο, ο FDA μπορεί να μην ξέρει τι να επανεξετάσει, εάν οι παραγωγοί τροφίμων δεν επισημαίνουν με σαφήνεια τι υπάρχει στα προϊόντα τους, είπε η Πόμεραντς. Στα νέα συστατικά μπορεί να δοθεί μια ασαφής ετικέτα αρωματικών ή συντηρητικών που δεν ονομάζει την πραγματική χημική ουσία.

Ο Κέννεντυ ανέφερε κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του ότι θα αναθέσει τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, τα οποία έχουν ετήσιο ερευνητικό προϋπολογισμό άνω των 45 δισεκατομμυρίων δολαρίων, να χρηματοδοτήσουν την έρευνα για τα αίτια των χρόνιων ασθενειών. Αυτό θα περιλαμβάνει την εύρεση των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια από διάφορες χημικές ουσίες τροφίμων.

Η Πόμεραντς είπε ότι αυτή θα ήταν μια ευπρόσδεκτη αλλαγή.

Ορισμένοι μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι έχουν εκφράσει δημόσια την υποστήριξή τους για πιο αυστηρούς κανονισμούς για τα τρόφιμα, είπε.

Σύμφωνα με την Πόμεραντς, οι εταιρείες που παρέχουν στους καταναλωτές ασφαλή και θρεπτικά τρόφιμα βρίσκονται επί του παρόντος σε μειονεκτική θέση.

«Βλάπτει πραγματικά τον ανταγωνισμό να επιτρέπουμε σε εταιρείες που δεν κάνουν σωστά τα πράγματα να μπαίνουν στην αγορά», είπε. «Αν δεν υπάρχει νομοθεσία για να γίνει δίκαιο το πεδίο, οι εταιρείες έχουν λιγότερα κίνητρα να μας προστατεύσουν, σωστά;»

Τα στοιχεία για τα σπορέλαια και την υγεία σας

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Πέμπτη, 20 Μαρ, 2025 Από EPOCH TIMES

Κάθε δεκαετία έχει έναν νέο διατροφικό εχθρό. Πρώτα, ήταν το λίπος. Μετά, η ζάχαρη. Τώρα, τα σπορέλαια δέχονται πυρ — ενοχοποιούνται για την πρόκληση παχυσαρκίας και χρόνιων ασθενειών.

Είναι σχεδόν αδύνατο να αποφευχθούν. Τα σπορέλαια υπάρχουν σε όλα — από σάλτσες για σαλάτες και γρήγορο φαγητό μέχρι μπάρες πρωτεΐνης ακόμη και βρεφικές φόρμουλες. Οι επικριτές ισχυρίζονται ότι είναι επιβλαβή, ενώ οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι είναι ασφαλή, οικονομικά προσιτά, και ακόμη και καλά για εσάς.

Ωστόσο, η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη. Η συζήτηση συχνά υπεραπλουστεύεται. Ακόμη και ο όρος «σπορέλαιο» είναι παραπλανητικός, συνδυάζοντας έλαια που αποτελούν μέρος της παραδοσιακής δίαιτας για αιώνες με αυτά που δημιουργήθηκαν για μεγάλης κλίμακας παραγωγή τροφίμων.

Στον πυρήνα της, η διαμάχη δεν αφορά μόνο το αν τα σπορέλαια είναι εγγενώς καλά ή κακά — αφορά τον τρόπο επεξεργασίας και κατανάλωσης τους.

Τι είναι πραγματικά τα σπορέλαια;

Εάν ακολουθείτε τις τάσεις για την υγεία, πιθανότατα έχετε ακούσει ισχυρισμούς ότι τα σπορέλαια είναι τοξικά και πρέπει να αποφεύγονται. Τι ακριβώς είναι τα σπορέλαια και γιατί κάποιοι τα θεωρούν επιβλαβή;

Τα σπορέλαια εξάγονται από σπόρους. Αυτό μπορεί να φαίνεται ακίνδυνο—εξάλλου, το ελαιόλαδο προέρχεται από τις ελιές και το λάδι καρύδας από τις καρύδες.

Αλλά δεν είναι όλα τα σπορέλαια ίδια. Μερικά, όπως το σησάμι και ο λιναρόσπορος, αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραδοσιακής δίαιτας για αιώνες και εξάγονται με φυσικές μεθόδους ψυχρής έκθλιψης που διατηρούν τα θρεπτικά συστατικά και τα αντιοξειδωτικά τους.

Άλλα, ωστόσο, είναι εξαιρετικά πολύ επεξεργασμένα. Τα βιομηχανικά σπορέλαια —όπως η σόγια, το καλαμπόκι, η κανόλα, ο ηλίανθος, ο κάρθαμος, ο βαμβακόσπορος, ο σταφυλόσπορος και το πίτουρο ρυζιού— παράγονται μαζικά μέσω έκθλιψης υψηλής θερμότητας και χημικής επεξεργασίας.

Οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν συχνά διαλύτες όπως το εξάνιο για την εξαγωγή της μέγιστης ποσότητας λαδιού. Αυτά τα έλαια είναι επεξεργασμένα, λευκασμένα, και αποσμημένα (εξουδετέρωση οσμών), δίνοντάς τους την ετικέτα έλαια «RBD». Αυτή η διαδικασία τα καθιστά ουδέτερα στη γεύση και πιο σταθερά στο ράφι, αλλά αφαιρεί επίσης ευεργετικές ενώσεις όπως η βιταμίνη Ε και τα αντιοξειδωτικά.

Πολλά βιομηχανικά σπορέλαια δεν προορίζονταν ποτέ για ανθρώπινη κατανάλωση. Το λάδι Canola ξεκίνησε ως κραμβέλαιο, το οποίο χρησιμοποιήθηκε κυρίως ως λιπαντικό μηχανών μέχρι που Καναδοί επιστήμονες το τροποποίησαν τη δεκαετία του 1970 για να αφαιρέσουν τοξικές ενώσεις. Το ίδιο το όνομα —ένα μείγμα «Καναδά» και «ελαίου»— ήταν μια εφεύρεση μάρκετινγκ. Το «φυτικό λάδι» (vegetable oil) είναι ένας άλλος παραπλανητικός όρος — είναι συχνά ένα μείγμα από βιομηχανικά σπορέλαια που κυκλοφορούν στο εμπόριο και το ονόμασαν έτσι για να ακούγεται υγιεινότερο από ό,τι είναι.

Η Κέιτ Σάναχαν, γιατρός και επιστήμονας που έχει εκπαιδευτεί στο Κορνέλ και ειδικεύεται στα διαιτητικά λίπη, εξηγεί ότι τα βιομηχανικά σπορέλαια δεν αναπτύχθηκαν με γνώμονα τη διατροφή.

«Το ακατέργαστο λάδι από αυτούς τους σπόρους είναι μη βρώσιμο», είπε στην Epoch Times. «Η σόγια και η ελαιοκράμβη δεν καλλιεργήθηκαν για διατροφή – καλλιεργήθηκαν για υψηλές αποδόσεις και βιομηχανική ανθεκτικότητα».

Η περισσότερη σόγια που καλλιεργείται στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν προορίζεται καθόλου για ανθρώπινη κατανάλωση. Σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών, περισσότερο από το 70% των σπόρων σόγιας των ΗΠΑ χρησιμοποιείται για ζωοτροφές, ενώ ένα άλλο 5% μεταποιείται σε βιοντίζελ. Αυτό που απομένει επεξεργάζεται και γίνεται κυρίως σογιέλαιο — ένα προϊόν από το οποίο έχει αφαιρεθεί μεγάλο μέρος της αρχικής θρεπτικής αξίας του φυτού σόγιας.

Επιπλέον, περισσότερο από 90% της αμερικανικής σόγιας είναι γενετικά τροποποιημένη για να αντέχει σε ζιζανιοκτόνα όπως η γλυφοσάτη, επιτρέποντας στους αγρότες να ψεκάζουν ολόκληρα χωράφια χωρίς να βλάπτουν τις καλλιέργειες. Αυτή η καλλιέργεια υψηλής έντασης, σε συνδυασμό με τη βαριά βιομηχανική επεξεργασία, έχει ως αποτέλεσμα το λάδι να απέχει πολύ από την αρχική του μορφή.

Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά έλαια όπως το ελαιόλαδο ή το σησαμέλαιο, τα οποία διατηρούν τα φυσικά τους αντιοξειδωτικά, τα βιομηχανικά σπορέλαια απαιτούν εκτεταμένη επεξεργασία για να έχουν χρόνο ζωής στο ράφι. Η Σάναχαν υποστηρίζει ότι αυτή η διαδικασία αφαιρεί τις ευεργετικές ενώσεις, καθιστώντας τα πιο επιρρεπή στην οξείδωση και την αποσύνθεση.

«Αυτό που λειτουργεί για τις μηχανές δεν λειτουργεί πάντα για τους ανθρώπους», είπε η Σάναχαν.

Είναι τα σπορέλαια καλά ή κακά για την υγεία σας;

Οι επιπτώσεις των σπορελαίων στην υγεία συζητούνται έντονα. Μερικοί ειδικοί λένε ότι είναι μια υγιής για την καρδιά εναλλακτική λύση στο βούτυρο και άλλα ζωικά λίπη, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι μπορεί να συμβάλλουν σε φλεγμονές και ασθένειες.

Η υπόθεση ότι τα σπορέλαια είναι εναλλακτική λύση για την υγεία της καρδιάς

Για δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν συζητήσει τον ρόλο των διαφορετικών λιπών στην υγεία της καρδιάς. Η έρευνα θεωρεί ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών —που βρίσκονται στο βούτυρο και το κόκκινο κρέας— με πολυακόρεστα λίπη (PUFAs) από σπορέλαια μπορεί να προσφέρει καρδιαγγειακά οφέλη.

Οι υποστηρικτές υποστηρίζουν ότι η επιστήμη είναι καλά εδραιωμένη.

«Η έρευνα για τα σπορέλαια είναι σταθερά θετική», δήλωσε στην Epoch Times ο Μάθιου Νάγκρα, φυσικός γιατρός. «Πολλές μετα-αναλύσεις τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων ερευνών έχουν δείξει ότι η αντικατάσταση των κορεσμένων λιπαρών με σπορέλαια πλούσια σε πολυακόρεστα λίπη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, τον κορυφαίο δολοφόνο της Αμερικής, χωρίς καμία σαφή βλάβη».

Μελέτες μεγάλης κλίμακας υποστηρίζουν αυτόν τον ισχυρισμό. Μια μελέτη του 2021 σε περισσότερους από 500.000 ανθρώπους διαπίστωσε ότι όσοι αντικατέστησαν τα κορεσμένα λίπη με έλαια όπως canola, καλαμπόκι και ελαιόλαδο είχαν χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων και πρόωρου θανάτου.

«Τα ευρήματά μας υποστηρίζουν τη μετατόπιση της πρόσληψης από στερεά λίπη σε μη υδρογονωμένα φυτικά έλαια για καρδιομεταβολική υγεία και μακροζωία», έγραψαν οι συγγραφείς. Παραδείγματα στερεών λιπών περιλαμβάνουν το βούτυρο και το λαρδί.

Μια έρευνα της JAMA Internal Medicine του 2025 ενίσχυσε αυτά τα ευρήματα, δείχνοντας ότι οι άνθρωποι που έτρωγαν περισσότερα φυτικά έλαια —όπως η ελιά, η σόγια και η canola— ζούσαν περισσότερο και είχαν χαμηλότερα ποσοστά καρδιακών παθήσεων και καρκίνου. Εν τω μεταξύ, όσοι έτρωγαν περισσότερο βούτυρο είχαν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Οι ερευνητές υπολόγισαν ότι η εναλλαγή βουτύρου με φυτικά έλαια θα μπορούσε να μειώσει τον συνολικό κίνδυνο θνησιμότητας κατά 17%, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 17% των θανάτων που σχετίζονται με τον καρκίνο.

Λόγω αυτών των αυξανόμενων στοιχείων, η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) συνεχίζει να συνιστά σπορέλαια ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής για την καρδιά.

Η υπόθεση κατά των σπορέλαιων: Οξείδωση και φλεγμονή

Δεν συμφωνούν όλοι με την έγκριση της AHA για τα σπορέλαια και ορισμένοι ειδικοί αμφισβητούν την έρευνα πίσω από αυτό.

«Αυτή η έρευνα είναι χαμηλής ποιότητας», είπε ο Βίνεϋ Πράσαντ, ιατρός αιματολόγος-ογκολόγος και καθηγητής επιδημιολογίας και βιοστατιστικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο, σε ένα email στην Epoch Times. «Βάζει μαζί το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με την σόγια και το έλαιο καρθάμου, κάτι που είναι γελοίο». Επέκρινε επίσης τη μεθοδολογία της έρευνας, υποστηρίζοντας ότι αποτυγχάνει να μετρήσει με ακρίβεια την κατανάλωση βουτύρου και αντ’ αυτού βασίζεται σε μια ανακριβή μέθοδο εκτίμησης. «Αυτό το είδος διατροφικής επιδημιολογίας τροφοδοτεί το δόγμα αντί να παρέχει σαφήνεια», είπε.

Πέρα από τις ανησυχίες για τις μεθόδους έρευνας, οι κριτικοί υποστηρίζουν ότι το πραγματικό πρόβλημα με το σπορέλαιο είναι η οξείδωση.

Η επεξεργασία κάνει τα σπορέλαια πιο ανθεκτικά στην αλλοίωση, ώστε να διαρκέσουν περισσότερο στα ράφια των καταστημάτων. Ωστόσο, μόλις εκτεθούν σε θερμότητα, αέρα ή φως —ειδικά κατά το μαγείρεμα— η χημική τους δομή αρχίζει να καταρρέει.

Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά έλαια όπως το ελαιόλαδο ή το σησαμέλαιο, τα οποία περιέχουν φυσικά αντιοξειδωτικά που βοηθούν στην πρόληψη του εκφυλισμού, τα βιομηχανικά σπορέλαια χάνουν αυτές τις σταθεροποιητικές ενώσεις κατά την επεξεργασία. Ως αποτέλεσμα, είναι πιο ευάλωτα στην οξείδωση, μια διαδικασία που δημιουργεί υποπροϊόντα όπως αλδεΰδες και ελεύθερες ρίζες. Αυτές οι ενώσεις μπορούν να βλάψουν τα κύτταρα, να προκαλέσουν φλεγμονή και να συμβάλουν σε χρόνιες ασθένειες.

Η θερμότητα επιταχύνει αυτήν τη διαδικασία. Έρευνες δείχνουν ότι η επανειλημμένη θέρμανση φυτικών ελαίων — όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στις φριτέζες εστιατορίων — μπορεί να δημιουργήσει οξειδωτικά υποπροϊόντα που συνδέονται με βλάβη των ιστών και αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης σε πειραματόζωα. Ορισμένες έρευνες έχουν επίσης βρει οξειδωμένο λινολεϊκό οξύ, μια υποβαθμισμένη μορφή ωμέγα-6 λιπαρών, που συσσωρεύεται στον ανθρώπινο λιπώδη ιστό και στις πλάκες των αρτηριών, εγείροντας ανησυχίες για μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία.

Δεν συμφωνούν όλοι οι ειδικοί ότι η οξείδωση είναι μια σημαντική απειλή.

«Αυτές οι διαδικασίες έχουν πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα», λέει ο Κρίστοφερ Γκάρντνερ, καθηγητής διατροφής στο Στάνφορντ. «Βοηθούν στην πρόληψη της διάσπασης των ελαίων, αλλά και στην απομάκρυνση ορισμένων ευεργετικών συστατικών».

Μια ανασκόπηση στο Scientific World Journal διαπίστωσε ότι ενώ η επεξεργασία αφαιρεί αντιοξειδωτικά όπως η βιταμίνη Ε και οι πολυφαινόλες (ενώσεις που βοηθούν στην προστασία των κυττάρων), εξαλείφει επίσης τις ακαθαρσίες, καθιστώντας τα έλαια πιο σταθερά και λιγότερο πιθανό να αλλοιωθούν.

Ωστόσο, η οξείδωση συμβαίνει πιο γρήγορα στα σπορέλαια από ότι σε άλλα λίπη. Η έρευνα δείχνει ότι τα PUFA (πολυακόρεστα λίπη) αποικοδομούνται πιο γρήγορα όταν εκτίθενται στη θερμότητα, το φως και τον αέρα, ενώ τα μονοακόρεστα λίπη (που βρίσκονται στο ελαιόλαδο) και τα κορεσμένα λίπη (που βρίσκονται στο βούτυρο και το βοδινό λίπος) παραμένουν πιο σταθερά.

Η σύνδεση με τα επεξεργασμένα τρόφιμα

Αν σε ένα πράγμα συμφωνούν τόσο οι επικριτές όσο και οι υπερασπιστές των σπορελαίων, είναι ότι βρίσκονται παντού. Και αυτό δεν είναι τυχαίο.

Τα φθηνά, άφθονα και πλουσίως επιδοτούμενα σπορέλαια αποτελούν πυλώνα της σύγχρονης βιομηχανίας τροφίμων. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ρίχνει δισεκατομμύρια σε υποστηρικτικές καλλιέργειες όπως η σόγια, το καλαμπόκι και ο βαμβακόσπορος, καθιστώντας τα έλαιά τους πολύ πιο προσιτά από εναλλακτικές λύσεις όπως η ελιά ή το αβοκάντο.

Η σόγια κυριαρχεί στην αγορά, αντιπροσωπεύοντας περίπου το 90% της παραγωγής ελαιούχων σπόρων στις ΗΠΑ. Το 2016, μόνο η βιομηχανία σόγιας έλαβε επιδοτήσεις 1,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων – βοηθώντας στη διατήρηση της παραγωγής σε υψηλά επίπεδα και στο χαμηλό κόστος.

Η κρατική υποστήριξη δεν κάνει απλώς τα σπορέλαια φθηνά για τους οικιακούς μάγειρες — τα καθιστά τη ραχοκοκαλιά των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων (UPF, ΥΕΤ), τα οποία αποτελούν πλέον σχεδόν το 60% της αμερικανικής διατροφής. Μαζί με τα επεξεργασμένα δημητριακά και τα πρόσθετα σάκχαρα, τα σπορέλαια αποτελούν τη βάση των σύγχρονων επεξεργασμένων τροφίμων, που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της υφής, την παράταση της διάρκειας ζωής και την ενίσχυση της γεύσης με χαμηλό κόστος. Αυτά τα συστατικά εμφανίζονται σε όλα, από δημητριακά πρωινού μέχρι κατεψυγμένα δείπνα, καθιστώντας σχεδόν αδύνατο να τα αποφύγετε σε ένα τυπικό σούπερ μάρκετ.

Ένα μπουκάλι λάδι κάνολα 1 λίτρου κοστίζει περίπου $5,79, ενώ η ίδια ποσότητα εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου μπορεί να κοστίσει $14 ή περισσότερο. Για τους κατασκευαστές τροφίμων που προσπαθούν να κρατήσουν χαμηλά το κόστος, η επιλογή είναι προφανής. Επειδή είναι φθηνά, ουδέτερης γεύσης και σχετικά σταθερά στο ράφι, τα σπορέλαια είναι το όνειρο ενός κατασκευαστή τροφίμων — επιτρέπουν στα επεξεργασμένα τρόφιμα να διαρκούν περισσότερο, να έχουν καλύτερη γεύση και να παραμείνουν κερδοφόρα.

Η Σάναχαν εκτιμά ότι τα σπορέλαια αντιπροσωπεύουν το 20-30% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων του μέσου Αμερικανού. Αυτός ο αριθμός δεν ήταν εύκολο να υπολογιστεί, καθώς τα σπορέλαια δεν παρακολουθούνται ως κατηγορία. Η Σάναχαν ανέλυσε δεδομένα παραγωγής δεκαετιών από καλλιέργειες όπως η σόγια και το κάνολα, χρησιμοποιώντας κυβερνητικές και βιομηχανικές αναφορές για να αποκαλύψει την έκταση της παρουσίας των σπορέλαιων στις σύγχρονες δίαιτες.

«Οι άνθρωποι δεν έχουν καταναλώσει ποτέ πολυακόρεστα σε αυτό το επίπεδο πριν», προειδοποιεί. «Ιστορικά, οι δίαιτες βασίζονταν κυρίως σε ζωικά λίπη, όχι σε έλαια πλούσια σε πολυακόρεστα. Εάν δεν ξέρετε να τα αποφύγετε, τρώτε τεράστιες ποσότητες.»

Ο Γκάρντνερ συμφωνεί — αλλά λέει ότι το ζήτημα δεν είναι μόνο τα σπορέλαια. Η αύξηση της κατανάλωσης σπορέλαιου δεν οφείλεται στο ότι περισσότεροι άνθρωποι φτιάχνουν σπιτικές σάλτσες για σαλάτες, είπε. Είναι επειδή τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα — όπου αυτά τα έλαια χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό — κυριαρχούν πλέον στην αμερικανική διατροφή.

Ο Γκάρντνερ υποστηρίζει ότι ακόμα κι αν τα σπορέλαια αφαιρούνταν από την παροχή τροφίμων αύριο, τα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα δεν θα εξαφανίζονταν — απλώς θα αναμορφώνονταν.

«Αν τα ίδια ΥΕΤ παρασκευάζονταν με άλλο λάδι όπως βούτυρο, βοδινό λίπος, λαρδί ή λάδι καρύδας, αυτά τα τρόφιμα δεν θα γίνονταν ξαφνικά υγιεινά τρόφιμα».

Στον πυρήνα της, η συζήτηση για τα σπορέλαια είναι κάτι περισσότερο από τα ίδια τα έλαια. Αφορά τις επεξεργασμένες τροφές στις οποίες υπάρχουν — και αν θα έπρεπε να τρώμε τόσες πολλές από αυτές.

Λοιπόν, με τι λάδι να μαγειρεύετε;

Αντί να επιδιώκουμε να εξαλείψουμε εντελώς τα σπορέλαια, οι ειδικοί λένε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η μείωση των υπερεπεξεργασμένων τροφίμων και η επιλογή υψηλής ποιότητας, σταθερών λιπαρών για το μαγείρεμα στο σπίτι.

«Εάν θέλετε να βελτιώσετε την υγεία σας μειώνοντας τα σπορέλαια, ο καλύτερος τρόπος για να το κάνετε αυτό είναι τρώγοντας λιγότερα εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα», συμβουλεύει ο Γκάρντνερ. «Αυτό θα ήταν μια νίκη με πολλούς τρόπους — λιγότερη ζάχαρη, λιγότερα επεξεργασμένα άλευρα, και λιγότερο νάτριο.»

Για όσους θέλουν να κάνουν καλύτερες επιλογές στις κουζίνες τους, οι ειδικοί συνιστούν τη χρήση σταθερών, ελάχιστα επεξεργασμένων ελαίων που είναι λιγότερο επιρρεπή στην οξείδωση:

Καλύτερες επιλογές για μαγείρεμα

Αβοκάντο: Υψηλό σε μονοακόρεστα λιπαρά, σταθερό σε υψηλή θερμοκρασία.

Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο: Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, ιδανικό ωμό ή για ελαφρύ μαγείρεμα.

Βούτυρο και λαρδί: Φυσικά σταθερά για μαγείρεμα σε υψηλή θερμοκρασία.

Καρύδα: Υψηλή σε κορεσμένα λιπαρά, καθιστώντας την ανθεκτική στην οξείδωση.

Έλαια καλύτερα χρησιμοποιούμενα κρύα

Λιναρόσπορος: Υψηλής περιεκτικότητας σε ωμέγα-3, καλύτερα για ντρέσινγκ.

Καρύδι: πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, γευστικό στις σαλάτες.

Σουσάμι: Αρωματικό και μέτρια σταθερό στη θερμότητα.

Βιομηχανικά επεξεργασμένα έλαια

Σόγια
Καλαμπόκι
Κάνολα
Βαμβακόσπορος
Ηλιοτρόπιο
Κάρθαμος
Σπόροι σταφυλιού
Πίτουρο ρυζιού

Ενώ ορισμένες ειδικές εκδόσεις υπάρχουν σε μορφές ψυχρής έκθλιψης, είναι πολύ λιγότερο κοινές από τις αντίστοιχες μαζικής παραγωγής, υψηλής επεξεργασίας.

Η κατώτατη γραμμή

Η συζήτηση για τα σπορέλαια απέχει πολύ από το να τελειώσει, αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο: Ο τρόπος που τα καταναλώνετε έχει σημασία.

Μερικές σταγόνες λάδι κανόλας σε μια σπιτική σαλάτα δεν είναι το ίδιο με το να τρως τηγανητές πατάτες τηγανισμένες σε παλυχρησιμοποιημένο λάδι εστιατορίου. Το μεγαλύτερο πρόβλημα έγκειται στο να βασίζεσαι σε εξαιρετικά επεξεργασμένα τρόφιμα γεμάτα με φθηνά έλαια, ζάχαρη και πρόσθετα.

Για τους περισσότερους ανθρώπους, ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσουν τη διατροφή τους δεν είναι να ανησυχούν για κάθε σταγόνα σπορέλαιου — είναι να τρώνε περισσότερα φρέσκα, μη επεξεργασμένα τρόφιμα, λέει ο Γκάρντνερ.

«Φαίνεται παράξενο να κατηγορούμε τα φυτικά έλαια και όχι τις τροφές που τα περιέχουν».

Της Σέραμυ Τσάι

Οίνος και τυρί

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Πέμπτη, 20 Μαρ, 2025 Από EPOCH TIMES

Η φράση «κρασί και τυρί» υποδηλώνει ένα από τα πιο ανθεκτικά ζευγάρια στον κόσμο, λόγω των εκπληκτικών ομοιοτήτων μεταξύ των δύο.

Όχι μόνο προέρχονται και τα δύο από ταπεινά προϊόντα (σταφύλια και γάλα), αλλά και τα δύο ανυψώνονται σε κάτι έξοχο υποβαλλόμενα σε μια παρόμοια διαδικασία για να επιτύχουν μια υψηλότερη κατάσταση: τη ζύμωση.

Και τα δύο είναι επίσης ζωντανά προϊόντα με καθορισμένη διάρκεια ζωής. Τα καλύτερα από το κάθε ένα εμφανίζουν μια νεανική ζωντάνια, μια γοητευτική μέση ηλικία και μια αργή εξέλιξη προς τη φθορά.

Έπειτα, υπάρχει το αναπόφευκτο γεγονός ότι το κρασί ταιριάζει τόσο καλά με το τυρί — συνήθως. Εδώ αναφέρομαι στο εκλεκτό κρασί και στο εκλεκτό τυρί, όχι στο απλοϊκό τυρί που έχει γεύση παρόμοια με το περιτύλιγμά του.

Υπάρχουν πολλά προϊόντα που ονομάζονται τυρί, αλλά τα περισσότερα είναι βαρετά, παστεριωμένα μείγματα. Και υπάρχουν πολλά απλά κρασιά, τα περισσότερα γλυκά, που δεν έχουν τίποτα από την γοητεία που αναζητούμε σε έναν ξηρό επιτραπέζιο οίνο με ψυχή.

Το καλό κρασί και το καλό τυρί μπορεί να κοστίζουν περισσότερο από τα συνηθισμένα πράγματα, αλλά υπάρχει ένας λόγος: Και τα δύο απαιτούν μεγάλες επενδύσεις για την παραγωγή μικρών ποσοτήτων εξαίρετων προϊόντων.

Τα καλύτερα κρασιά και τυριά πρέπει να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Η θερμοκρασία αποθήκευσης, για παράδειγμα. Πάρτε δύο μπουκάλια εκλεκτό κρασί και δύο συσκευασίες εκλεκτό τυρί και χωρίστε τα στο σύνολο Α και στο σύνολο Β. Αφήστε το σύνολο Α σε θερμοκρασία δωματίου για μερικές ημέρες και βάλτε το σύνολο Β σε κρύο χώρο αποθήκευσης.

Το σύνολο Α θα αλλοιωθεί πολύ πιο γρήγορα.

Σχεδόν κάθε τυρί που βλέπετε σε ψυγείο σούπερ μάρκετ είναι τυλιγμένο αεροστεγώς σε πλαστική μεμβράνη. Ο στόχος είναι να κρατήσει τον αέρα μακριά από το προϊόν. Μερικά τυριά δεν βλάπτονται πολύ από την επαφή με τη μεμβράνη, αλλά τα περισσότερα εκλεκτά τυριά αλλοιώνονται πιο γρήγορα όταν είναι κλεισμένα σε πλαστική μεμβράνη.

Κάποτε συνάντησα μια νεαρή ιδιοκτήτρια τυροπωλείου που μου είπε ότι τα τύλιξε όλα σε πλαστικό. Χωρίς αυτό, είπε, τα τυριά μπορεί να χαλάσουν.

Είπα ότι ορισμένα τυριά διατηρούνται καλύτερα σε ύφασμα. Την πείραξε. Κι αν ένα τυρί αποκτήσει μια πινελιά μούχλας; ρώτησε. Κι αν το αγνό λευκό μπρι αρχίσει να γίνεται καφέ;

Ειλικρινά δεν είχα απάντηση, καθώς η ερώτηση ήταν ανάλογη τού: «Τι θα γινόταν αν ένα παλιό καμπερνέ είχε κάποιο ίζημα;» Θα το πέταγε κάποιος γνώστης του κρασιού; Το ίζημα είναι ένδειξη ποιότητας.

Αυτές τις μέρες, τα καλά τυριά τυλίγονται σε ειδικά περιτυλίγματα, όπως κερωμένο χαρτί, χαρτιά δύο μερών που αναπνέουν ή λαδόκολλα που μπορεί να αναπνέει.

Τέτοια προϊόντα επιτρέπουν στο τυρί να «αναπτύσσεται» και να ωριμάζει — όπως παλαιώνουμε τα κρασιά για να αποκτήσουν στοιχεία που απουσιάζουν από τα νέα.

Το πόσο επιθυμείτε αυτά τα στοιχεία καθορίζει πόσα είστε διατεθειμένοι να ξοδέψετε για να τα έχετε στο κρασί και το τυρί σας.

Εάν το κανονικό τυρί που αγοράζετε έχει τη λέξη «single» στην μπροστινή ετικέτα του, πιθανότατα θα είναι εντάξει για εβδομάδες. Αλλά δεν θα ικανοποιήσει άτομα που ενδιαφέρονται για το μπρι, το κόμτε, το καμεμπέρ, το Γουένσλεϊντεϊλ ή το τσένταρ.

Το τυρί της εβδομάδας

Manchego (μαντσέγκο), Λα Μάντσα, Ισπανία: Αυτό είναι ένα από τα πιο ευέλικτα τυριά στον κόσμο, που μπορεί να συνδυαστεί με σχεδόν οποιοδήποτε κρασί και μπορεί να σερβιριστεί τόσο ως νεαρό τυρί με ένα μήνα παλαίωσης όσο και μετά από δύο χρόνια παλαίωσης όπου γίνεται παρόμοιο με την ιταλική παρμεζάνα. Φτιαγμένο μόνο από πρόβειο γάλα σε συγκεκριμένες επαρχίες στην ορεινή χώρα νότια της Μαδρίτης, είναι ήπιο, όχι πολύ αλμυρό, και συνήθως έχει ελαφρώς ξηρή γεύση. Είναι ευρέως διαθέσιμο και συνήθως δεν είναι ακριβό.

Του Νταν Μπέργκερ

Τεχνητά γλυκαντικά και καρδιακή υγεία: Νέα μελέτη αποκαλύπτει πιθανές επιπτώσεις

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Πέμπτη, 20 Μαρ, 2025 Από GEORGE CITRONER

Επιστήμονες ανακάλυψαν υποδοχείς «γλυκιάς γεύσης» στην καρδιά που ανταποκρίνονται σε τεχνητά γλυκαντικά, όπως η ασπαρτάμη. Αυτή η ανακάλυψη μπορεί να εξηγήσει τον συσχετισμό των γλυκαντικών με καρδιακά προβλήματα.

Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Loyola, παρουσιάστηκε στο 69ο Ετήσιο Συνέδριο της Βιοφυσικής Εταιρείας στο Λος Άντζελες (15-19 Φεβρουαρίου).

Η μελέτη αποκάλυψε ότι αυτοί οι υποδοχείς, οι οποίοι είναι όμοιοι με εκείνους που βρίσκονται στη γλώσσα, επηρεάζουν άμεσα τις συσπάσεις του καρδιακού μυός όταν διεγείρονται από γλυκές ουσίες.

Οι υποδοχείς γεύσης και η καρδιακή λειτουργία

Παρόλο που οι υποδοχείς γεύσης είναι συνήθως συνδεδεμένοι με τη γεύση, έχουν εντοπιστεί και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως στο στομάχι, στα έντερα, στο πάγκρεας και στους αεραγωγούς. Η νέα μελέτη είναι η πρώτη που εντοπίζει υποδοχείς γλυκιάς γεύσης (TAS1R2 και TAS1R3) στην επιφάνεια των κυττάρων του καρδιακού μυός.

Η επίδραση της ασπαρτάμης στην καρδιακή σύσπαση

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτοί οι υποδοχείς είναι λειτουργικοί στην καρδιά. Η διέγερση των υποδοχέων σε καρδιακά κύτταρα ανθρώπων και ποντικών με ασπαρτάμη, ένα κοινό τεχνητό γλυκαντικό, οδήγησε σε σημαντική αύξηση της συστολής του καρδιακού μυός και στη βελτίωση της διαχείρισης του ασβεστίου, τα οποία είναι απαραίτητα για το σχηματισμό καρδιακού παλμού.

Η διαχείριση του ασβεστίου επιτρέπει τη συστολή και τη χαλάρωση των μυϊκών κυττάρων της καρδιάς. Διαταραχές σε αυτή τη διαδικασία μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακά προβλήματα.

«Μετά από ένα γεύμα, παρατηρείται αύξηση της καρδιακής συχνότητας και της αρτηριακής πίεσης», δήλωσε ο Μίκα Γιόντερ, μεταπτυχιακός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Loyola. «Μέχρι τώρα, αυτό θεωρούνταν νευρολογική αντίδραση, αλλά προτείνουμε μια άμεση επίδραση, όπου η αύξηση του σακχάρου στο αίμα ενεργοποιεί τους υποδοχείς γλυκιάς γεύσης στα κύτταρα του καρδιακού μυός, προκαλώντας αλλαγές στον καρδιακό παλμό».

Σύνδεση με την καρδιακή ανεπάρκεια

Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι υποδοχείς γλυκιάς γεύσης είναι πιο άφθονοι στις καρδιές ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια, γεγονός που υποδηλώνει πιθανή σχέση με τη νόσο.

Όταν οι υποδοχείς αυτοί ενεργοποιούνται από ασπαρτάμη, προκαλούν αλλαγές στα κύτταρα της καρδιάς που ελέγχουν το ασβέστιο και τη μυϊκή σύσπαση. «Κατά την καρδιακή ανεπάρκεια, η καρδιά αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζεται την ενέργεια, δίνοντας προτεραιότητα στην πρόσληψη και χρήση γλυκόζης», εξηγεί ο Γιόντερ. Αυτός είναι ένας ταχύτερος τρόπος παραγωγής ενέργειας όταν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου.

Η μελέτη ενδέχεται να εξηγεί γιατί η υπερβολική κατανάλωση τεχνητών γλυκαντικών σχετίζεται με αρρυθμίες. «Η υπερδιέγερση αυτών των υποδοχέων μπορεί να οδηγήσει σε συμπεριφορές που μοιάζουν με καρδιακές αρρυθμίες», προειδοποιεί ο Γιόντερ. Αυτό συμβαίνει επειδή η υπερβολική ενεργοποίηση αυτών των υποδοχέων μπορεί να διαταράξει τη φυσιολογική ηλεκτρική σηματοδότηση του καρδιακού μυός.

Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν ότι απαιτούνται περαιτέρω μελέτες για να κατανοηθεί πλήρως η μακροχρόνια επίδραση της διέγερσης αυτών των υποδοχέων και η πιθανή χρήση τους στη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας.

Γνώμες ειδικών για τα γλυκαντικά

Η έρευνα αυτή υποδηλώνει πιθανή σύνδεση μεταξύ της κατανάλωσης τεχνητών γλυκαντικών και του αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων, συμπεριλαμβανομένων των αρρυθμιών και της καρδιακής ανεπάρκειας, σύμφωνα με τον Δρα Ρατζ Ντασγκούπτα, αναπληρωτή καθηγητή κλινικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Ρίβερσαϊντ.

«Παρόλο που οι ακριβείς μηχανισμοί δεν είναι ακόμη ξεκάθαροι και απαιτείται περισσότερη έρευνα, εάν έχετε καρδιακά προβλήματα, ίσως είναι συνετό να παρακολουθείτε την κατανάλωση γλυκαντικών μέχρι να έχουμε περισσότερα δεδομένα», τόνισε ο Δρ Ντασγκούπτα στην Epoch Times.

Ο Γιώργος Κυριαζής, επίκουρος καθηγητής βιοχημείας και φαρμακολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Οχάιο, είχε διαφορετική άποψη σε ηλεκτρονικό μήνυμα που έστειλε στην Epoch Times. «Η ασπαρτάμη μπορεί να ενεργοποιήσει μόνο τον ανθρώπινο υποδοχέα γλυκιάς γεύσης και όχι τον αντίστοιχο του ποντικιού—αντίθετα με όσα αναφέρει η μελέτη». «Αν αυτό δεν είναι καμπανάκι, δεν ξέρω τι είναι», πρόσθεσε ο Κυριαζής.

Η Στέφανι Σιφ, εγγεγραμμένη διαιτολόγος στο Νοσοκομείο Huntington, τμήμα του Northwell Health στη Νέα Υόρκη, δήλωσε στην Epoch Times ότι, απ’ όσο γνωρίζει, «δεν έχουν υπάρξει ποτέ μελέτες που να συσχετίζουν την υψηλή πρόσληψη ζάχαρης ή τεχνητών γλυκαντικών με οφέλη για την υγεία της καρδιάς».

Η ίδια επεσήμανε μία μελέτη του 2022 στο British Medical Journal (BMJ), η οποία διαπίστωσε ότι τα τεχνητά γλυκαντικά μπορεί να αυξάνουν τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Αυτό θα μπορούσε να οφείλεται στο γεγονός ότι η ασπαρτάμη διεγείρει άμεσα τους υποδοχείς των καρδιακών κυττάρων, οδηγώντας σε ισχυρότερους, ενδεχομένως ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς. Ο κίνδυνος ήταν ιδιαίτερα υψηλός για τα άτομα με καρδιακή ανεπάρκεια, σύμφωνα με τη Σίφ.

«Ως διαιτολόγος που περνάει μεγάλο μέρος της ημέρας της με ασθενείς με συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, ίσως είναι καλή ιδέα να εξετάσουμε την κατανάλωση ζάχαρης και τεχνητών γλυκαντικών ως πιθανό παράγοντα της κατάστασής τους και να προσπαθήσουμε να τη μειώσουμε», δήλωσε.

Τι σημαίνει αυτό για την κατανάλωση γλυκαντικών

Η κατανόηση του τρόπου επίδρασης της ζάχαρης και των τεχνητών γλυκαντικών στη συστολή του καρδιακού μυός θα μπορούσε μελλοντικά να χρησιμοποιηθεί για τη ρύθμιση των καρδιακών παλμών και τη θεραπεία της καρδιακής ανεπάρκειας. «Προς το παρόν, όμως, ίσως χρειάζεται να επικεντρωθούμε στη μείωση της κατανάλωσης αυτών των ουσιών», επισημαίνει η Σιφ.

Ο Δρ Ντασγκούπτα εξέφρασε αμφιβολίες σχετικά με την ασφάλεια των τεχνητών γλυκαντικών. «Για καιρό θεωρούνταν γενικά ασφαλή, αλλά προηγούμενες μελέτες έχουν συνδέσει τα γλυκαντικά με αύξηση βάρους, υπέρταση και μεταβολικό σύνδρομο».

«Αυτή η έρευνα, όπως και άλλες πριν από αυτήν, μας κάνει να αναρωτηθούμε πόσα πραγματικά γνωρίζουμε για τις μακροχρόνιες επιδράσεις τους, ειδικά για άτομα με καρδιολογικά προβλήματα», κατέληξε.

Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζούνιορ: Επιχείρηση για την βελτίωση της ποιότητας βρεφικών τροφών στις ΗΠΑ

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Τετάρτη, 19 Μαρ, 2025 Από NAVEEN ATHRAPPULLY

Το υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS) των ΗΠΑ και ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες ώστε να εξασφαλίσουν ότι οι αμερικανικές οικογένειες θα έχουν επαρκή προμήθεια βρεφικού γάλακτος υψηλής ποιότητας, σύμφωνα με ανακοίνωση της 18ης Μαρτίου.

«Ο FDA θα χρησιμοποιήσει όλους τους διαθέσιμους πόρους και εξουσίες του για να διασφαλίσει ότι τα προϊόντα βρεφικού γάλακτος είναι ασφαλή και υγιεινά για τις οικογένειες και τα παιδιά που εξαρτώνται από αυτά», δήλωσε ο υπουργός Υγείας Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζούνιορ σε ανακοίνωση της υπηρεσίας που ανήγγειλε την έναρξη της «Επιχείρησης Stork Speed».

«Η βοήθεια προς κάθε οικογένεια και παιδί για να ξεκινήσει σωστά από τη γέννηση είναι κρίσιμη για την αποστολή μας να ‘Κάνουμε την Αμερική και πάλι Υγιή’», τόνισε ο Κέννεντυ.

Σύνδεση με την πρωτοβουλία του προέδρου Τραμπ

Η ανακοίνωση έρχεται μετά τη διακήρυξη του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τον περασμένο μήνα που θέσπισε την επιτροπή «Make America Healthy Again» (Κάνουμε την Αμερική και πάλι Υγιή), δεσμευόμενος να επαναφέρει το προσδόκιμο ζωής των Αμερικανών στα επίπεδα άλλων ανεπτυγμένων χωρών.

Η προεδρική οδηγία διατάζει τις υπηρεσίες να αντιμετωπίσουν επειγόντως τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζουν τα παιδιά. «Το 2022, περίπου 30 εκατομμύρια παιδιά (40,7%) είχαν τουλάχιστον μία πάθηση υγείας, όπως αλλεργίες, άσθμα ή αυτοάνοσες παθήσεις», αναφέρει.

«Για να αντιμετωπίσουμε πλήρως την αυξανόμενη κρίση υγείας στην Αμερική, πρέπει να επαναπροσδιορίσουμε το εθνικό μας επίκεντρο, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, προς κατανόηση και δραστική μείωση των χρόνιων ασθενειών και τον τερματισμό των χρόνιων παιδικών ασθενειών.»

Αναθεώρηση των θρεπτικών συστατικών στα βρεφικά γάλατα

Στο πλαίσιο της Επιχείρησης Stork Speed, ο FDA προτίθεται να ξεκινήσει τους επόμενους μήνες μία διαδικασία αναθεώρησης των θρεπτικών συστατικών, η οποία θα αποτελέσει την «πρώτη ολοκληρωμένη ενημέρωση και αναθεώρηση των θρεπτικών συστατικών βρεφικού γάλακτος από τον FDA από το 1998».

Επιπλέον, η υπηρεσία σχεδιάζει να αυξήσει τις δοκιμές «για βαρέα μέταλλα και άλλες προσμείξεις στο βρεφικό γάλα και σε άλλα τρόφιμα που καταναλώνουν τα παιδιά».

Ο FDA επιδιώκει να ενθαρρύνει τις εταιρείες να συνεργαστούν με την υπηρεσία σε θέματα που σχετίζονται με τη σαφή επισήμανση των προϊόντων και τη διασφάλιση καλύτερης διαφάνειας. Η υπηρεσία ενθαρρύνει επίσης τις εταιρείες να αναπτύξουν νέα βρεφικά γάλατα.

«Είτε θηλάζουν είτε τρέφονται με μπιμπερό είτε και τα δύο, η νέα γενιά πρέπει να τρέφεται με τρόπο που να προάγει την υγεία και τη μακροζωία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της», δήλωσε η Σάρα Μπρένερ, υπηρεσιακή επίτροπος του FDA, σε ανακοίνωσή της.

Ανησυχητικά ευρήματα για μολυσματικές ουσίες

Μια πρόσφατη επισκόπηση 41 βρεφικών γαλάτων, που διεξήχθη από τον μη-κερδοσκοπικό οργανισμό προστασίας καταναλωτών Consumer Reports και δημοσιεύτηκε στις 18 Μαρτίου, διαπίστωσε ότι πολλά από τα προϊόντα περιείχαν μολυσματικές ουσίες όπως αρσενικό, μόλυβδο και PFAS, γνωστά «αιώνια χημικά», που θέτουν σε κίνδυνο τα βρέφη.

Ορισμένα από τα προϊόντα είχαν επίπεδα αρσενικού που υπερβαίνουν τα όρια που έχει θέσει η Υπηρεσία Προστασίας Περιβάλλοντος για το πόσιμο νερό.

«Το αρσενικό σε υψηλά επίπεδα, φυσικά, είναι δηλητήριο», δήλωσε ο Δρ Μαρκ Ρ. Κόρκινς, καθηγητής παιδιατρικής στο Πανεπιστήμιο Τενεσσί. «Με την πάροδο του χρόνου, αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης ορισμένων καρκίνων. Έτσι, μακροπρόθεσμα, το αρσενικό αποτελεί μεγάλη ανησυχία.»

Μόλυβδος βρέθηκε «σχεδόν σε όλα τα γάλατα», ανέφερε η έρευνα. Η έκθεση στον μόλυβδο αποτελεί σοβαρή ανησυχία καθώς συνδέεται με χαμηλότερο δείκτη νοημοσύνης, προβλήματα συμπεριφοράς και διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, τα οποία ενέχουν κίνδυνο σημαντικής βλάβης για το μέλλον ενός παιδιού.

«Λόγω του τρόπου με τον οποίο επηρεάζει την ανάπτυξη του εγκεφάλου, όταν μιλάμε για παιδιά, βραχυπρόθεσμα ανησυχώ περισσότερο για τον μόλυβδο», πρόσθεσε ο Κόρκινς.

Η απάντηση των εταιρειών

Η Abbott Nutrition, που κατασκευάζει τα Similac και EleCare, και η Mead Johnson, παραγωγός του Enfamil, αμφισβήτησαν τα αποτελέσματα των δοκιμών.

Σύμφωνα με τις εταιρείες, ίχνη βαρέων μετάλλων μπορούν να βρεθούν σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων και δεν αποτελούν πρόβλημα που αντιμετωπίζουν αποκλειστικά οι κατασκευαστές βρεφικού γάλακτος.

«Η Abbott έχει εφαρμόσει μία διαδικασία ποιότητας πολλαπλών σταδίων για τα βαρέα μέταλλα για να διασφαλίσει ότι τα επίπεδα ικανοποιούν όλες τις σχετικές κανονιστικές απαιτήσεις σε όλες τις χώρες που εξυπηρετούμε», δήλωσε ο Χακίμ Μπουζαμόντο, αντιπρόεδρος της Abbott, σε δήλωσή του στο Consumer Reports.

Ανησυχίες για την περιεκτικότητα σε ζάχαρη

Εν τω μεταξύ, πρόσφατη μελέτη που διερεύνησε την περιεκτικότητα σε ζάχαρη σε 73 προϊόντα βρεφικού γάλακτος διαπίστωσε ότι σχεδόν όλα περιείχαν πρόσθετα σάκχαρα αντί για λακτόζη, μία πιο υγιεινή εναλλακτική λύση που βρίσκεται στο μητρικό γάλα.

Σε πολλά από τα προϊόντα, έως και 90% των υδατανθράκων προερχόταν από πρόσθετη ζάχαρη. Οι αρχές δεν συνιστούν πρόσθετη ζάχαρη για παιδιά κάτω των 2 ετών.

Οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι η παρουσία πρόσθετων σακχάρων στο βρεφικό γάλα θα μπορούσε να κάνει τα παιδιά να προτιμούν τις γλυκές γεύσεις, θέτοντας έτσι τη βάση για την ανάπτυξη παχυσαρκίας και άλλων προβλημάτων αργότερα στη ζωή τους.

Η Επιχείρηση Stork Speed ξεκίνησε μετά τη συνάντηση του Κέννεντυ με τους διευθύνοντες συμβούλους των κορυφαίων κατασκευαστών βρεφικού γάλακτος, σύμφωνα με ανάρτηση του HHS στις 18 Μαρτίου, στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.

Ρίγανη: Φίλος της κουζίνας και της υγείας

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Τρίτη, 18 Μαρ, 2025 Από SINA MCCULLOUGH

Δώρο της ελληνικής γης, η ‘ταπεινή’, αρωματική ρίγανη διακρίνεται για την προσφορά της τόσο στη γαστρονομία όσο και στην ιατρική, χάρη στις αξιοσημείωτες φαρμακευτικές της ιδιότητες, οι οποίες έχουν αναγνωριστεί εδώ και χιλιάδες χρόνια.

Από τον πονόδοντο, τη διάρροια και τις αναπνευστικές παθήσεις μέχρι την αρθρίτιδα, τον διαβήτη, τις νεφρικές διαταραχές, τις πνευμονοπάθειες και την επιληψία, η ρίγανη μπορεί να προσφέρει ανακούφιση και θεραπεία.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι βασίζονταν στο έλαιο ρίγανης για τη συντήρηση των τροφίμων – τη χρησιμοποιούσαν επίσης ως αντίδοτο σε δηλητήρια. Οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν σύμβολο χαράς και ευτυχίας και ο Ιπποκράτης το χρησιμοποιούσε ως αντισηπτικό.

Αν συνδυαστεί με βιταμίνη C ενισχύει την υγεία του μεταβολισμού, ενώ αν συνδυαστεί με μέλι ενισχύεται η αντιβακτηριακή της δράση.

Η ρίγανη ανήκει στην οικογένεια της μέντας (Lamiaceae) και περιλαμβάνει διάφορα είδη, αλλά το πιο ευρέως μελετημένο είναι το Origanum vulgare, κοινώς γνωστό ως ρίγανη ή άγρια μαντζουράνα.

Η ιστορία της ξεκινά το 3000 π.Χ., όταν χρησιμοποιήθηκε από τους Ασσύριους. Κατά τους ελληνικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, ήταν ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα βότανα για ιατρικούς κυρίως σκοπούς. Το όνομα της ρίγανης είναι ένας συνδυασμός των ελληνικών λέξεων «όρος» και «γανός», που μαζί σημαίνουν «χαρά των βουνών».

Οι αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι οι αγελάδες που έβοσκαν σε χωράφια γεμάτα ρίγανη παρήγαγαν πιο γευστικό κρέας. Η Ελλάδα είναι διάσπαρτη με ρίγανη, και το άρωμα και η γεύση της ακόμα καθορίζουν την κουλτούρα του τόπου.

Χρησιμοποιείται ακόμα ως φυσική εναλλακτική λύση σε συνθετικά αντιμικροβιακά για τη συντήρηση τροφίμων όπως τυριά, λουκάνικα, κρέατα, φρούτα και λαχανικά.

Επίσης, για την παρασκευή τσαγιού εδώ και αιώνες, που προσφέρει ανακούφιση από το κρυολόγημα, τον πονόλαιμο και τα πεπτικά προβλήματα. Ένα αφέψημα ρίγανης – χωρίς την προσθήκη ζάχαρης ή μελιού – σταματά τη διάρροια αμέσως.

Το αιθέριο έλαιο της ρίγανης είναι τόσο συμπυκνωμένο που λίγες μόνο σταγόνες αρκούν για την τόνωση του οργανισμού μας.

Οφέλη για την υγεία

Η ρίγανη διακρίνεται για τις αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις και αντιμικροβιακές ιδιότητές της.

Ενώ η φρέσκια ρίγανη περιέχει αυτές τις βιοδραστικές ενώσεις, οι περισσότερες μελέτες χρησιμοποιούν το αιθέριο έλαιο ρίγανης, μία πιο συμπυκνωμένη μορφή, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, αλλά με προσοχή. Η ρίγανη πρέπει να αραιωθεί με ένα έλαιο φορέα για να χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια. Αν εφαρμοστεί απευθείας στο δέρμα ή καταποθεί χωρίς την κατάλληλη αραίωση, μπορεί να προκαλέσει ερεθισμό. Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο επαγγελματία ή βοτανολόγο για την ασφαλή στοματική λήψη.

Καταπολεμά τις λοιμώξεις

Η ρίγανη χρησιμοποιείται ευρέως στην παραδοσιακή ιατρική για τη θεραπεία λοιμώξεων που κυμαίνονται από το κοινό κρυολόγημα και τη γρίπη έως τη βρογχίτιδα, τη λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, τη φυματίωση και τις μολυσμένες πληγές.

Επιστημονικές έρευνες έχουν αποκαλύψει ότι τα αιθέρια έλαια της ρίγανης διαθέτουν ισχυρές αντιμικροβιακές ιδιότητες που είναι αποτελεσματικές κατά βακτηρίων, ιών και μυκήτων. Η δραστηριότητα αυτή αποδίδεται κυρίως στις φαινολικές ενώσεις του φυτού, την καρβακρόλη και τη θυμόλη, οι οποίες καταπολεμούν αποτελεσματικά βακτηριακά στελέχη ανθεκτικά στα φάρμακα, όπως το Escherichia coli (E. coli) και η σαλμονέλα. Κατά συνέπεια, η ρίγανη διερευνάται ως πιθανή λύση για την αντιμετώπιση της βακτηριακής αντοχής στα αντιβιοτικά.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Frontiers in Microbiology έδειξε ότι το αιθέριο έλαιο ρίγανης σκότωσε 13 πολυανθεκτικά στελέχη βακτηρίων, συμπεριλαμβανομένου του ανθεκτικού στη μεθικιλλίνη Staphylococcus aureus (MRSA), που απομονώθηκαν από θύματα μάχης. Καμία ένδειξη βακτηριακής αντοχής δεν αναπτύχθηκε ακόμη και μετά από 20 διαδοχικές χρήσεις.

Σε ποντικό με εγκαύματα τρίτου βαθμού εμβολιασμένα με βακτήρια, το αιθέριο έλαιο ρίγανης μείωσε σημαντικά τη βακτηριακή μόλυνση σε σύγκριση με τα τραύματα που δεν δέχθηκαν ανάλογη φροντίδα. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η ρίγανη μπορεί να προσφέρει ένα πλεονέκτημα έναντι των συμβατικών αντιβιοτικών.

Τα συμβατικά αντιβιοτικά συνήθως στοχεύουν ένα μόνο συστατικό των βακτηρίων και, ως εκ τούτου, μπορεί να χάσουν την αποτελεσματικότητά τους με την πάροδο του χρόνου. Το έλαιο ρίγανης δρα σε πολλαπλά μέρη των βακτηριακών κυττάρων, όπως η κυτταρική μεμβράνη, το κυτταρικό τοίχωμα, οι πρωτεΐνες, τα ένζυμα και το DNA. Αυτή η επίθεση κατά πολλαπλών στόχων εμπόδιζει τα βακτήρια να αναπτύξουν ανθεκτικότητα. Το έλαιο ρίγανης χρησιμοποιείται εδώ και αιώνες για τη συντήρηση τροφίμων και σε αντισηπτικές εφαρμογές χωρίς καμία ένδειξη ανάπτυξης βακτηριακής ανθεκτικότητας.

Το έλαιο της ρίγανης έχει καταπολεμήσει αποτελεσματικά και μυκητιασικές λοιμώξεις, σε προκλινικές μελέτες – για παράδειγμα, σταμάτησε την ανάπτυξη της Candida albicans σε μολυσμένα ποντίκια. Αυτή η ικανότητα το καθιστά πιθανά κατάλληλο ως φυσική θεραπεία κατά της υπερανάπτυξης μυκήτων, σύμφωνα με μελέτη μοριακής και κυτταρικής βιοχημείας.

Έχει μελετηθεί επίσης η ικανότητά του να καταπολεμά παρασιτικές λοιμώξεις. Μελέτη του 2024 ανέφερε ότι το αιθέριο έλαιο ρίγανης μείωσε τον πολλαπλασιασμό του παρασίτου Toxoplasma gondii κατά 84% σε 24 ώρες, χωρίς να βλάψει τα ανθρώπινα κύτταρα.

Βοηθά την καρδιά

Η ρίγανη χρησιμοποιείται εδώ και καιρό στην παραδοσιακή ιατρική για την υποστήριξη της καρδιακής υγείας, κάτι που υποστηρίζεται και από επιστημονικές μελέτες, που δείχνουν ότι η ρίγανη προάγει την καρδιαγγειακή υγεία βελτιώνοντας τα επίπεδα χοληστερόλης και μειώνοντας το οξειδωτικό στρες.

Μια ανασκόπηση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών του 2024 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ρίγανη βελτίωσε σημαντικά τα επίπεδα χοληστερόλης, συμπεριλαμβανομένης της λιποπρωτεΐνης υψηλής πυκνότητας (HDL) ή «καλής» χοληστερόλης, και της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) ή «κακής» χοληστερόλης, σε ασθενείς με διαβήτη και μεταβολικό σύνδρομο.

Κλινική δοκιμή που δημοσιεύθηκε στο The Journal of International Medical Research ανέφερε ότι η συμπληρωματική χορήγηση εκχυλίσματος ρίγανης για τρεις μήνες είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της HDL χοληστερόλης, τη μείωση της LDL χοληστερόλης και τη μείωση της υψηλής ευαισθησίας C-αντιδρώσας πρωτεΐνης – ενός δείκτη που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση του κινδύνου καρδιακών παθήσεων. Τα αποτελέσματα αυτά υποδηλώνουν ότι η ρίγανη μπορεί να συμβάλει στην πρόληψη των καρδιακών παθήσεων, μειώνοντας τη φλεγμονή και βελτιώνοντας τον μεταβολισμό της χοληστερόλης.

Η καρβακρόλη και η θυμόλη, μαζί με άλλες ενώσεις όπως το ρο-κυμένιο και το γ-τερπινένιο, πιστεύεται ότι συμβάλλουν στις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του αιθέριου ελαίου ρίγανης, βοηθώντας ενδεχομένως στη μείωση του οξειδωτικού στρες, της φλεγμονής και των επιπέδων της χοληστερόλης.

Βοηθά το πεπτικό σύστημα

Η ρίγανη χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή ιατρική για την ανακούφιση των πεπτικών διαταραχών, του στομαχόπονου, της ναυτίας και του κοιλιακού πόνου.

Η ελληνική ρίγανη αναγνωρίζεται ως καρυκευτικό βότανο, δηλαδή χρησιμοποιείται για την ανακούφιση από τα αέρια. Στην Ευρωπαϊκή Φαρμακοποιία αναφέρεται ως φάρμακο για γαστρεντερικά προβλήματα και διέγερση της έκκρισης της χολής.

Μελέτες σε ποντίκια και αρουραίους έδειξαν ότι η θυμόλη, μια δραστική ένωση της ρίγανης, βοηθά στην αντιμετώπιση της κολίτιδας και των ελκών, ενώ μειώνει τους σπασμούς της τραχείας, σύμφωνα με μία ανασκόπηση του 2017. Σύμφωνα με ανασκόπηση του 2004, η θυμόλη τόνωσε την έκκριση αμυλάσης, ενός ενζύμου απαραίτητου για τη διάσπαση των αμύλων κατά την πέψη, στο ανθρώπινο σάλιο.

Αντιμετωπίζει τον διαβήτη

Καθώς παραδοσιακά χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του διαβήτη, η ρίγανη μελετάται και ως μία εναλλακτική αντί των φαρμάκων για τον διαβήτη με λιγότερες παρενέργειες.

Μελέτη του 2014 ανέφερε ότι ποντίκια με διαβήτη τύπου 2 που έλαβαν θεραπεία με καρβακρόλη για 35 ημέρες παρουσίασαν σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα γλυκόζης και ινσουλίνης στο αίμα σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Τα επίπεδα αιμοσφαιρίνης A1C (HbA1c), τα οποία υποδεικνύουν τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, μειώθηκαν σημαντικά, οδηγώντας σε αύξηση της συνολικής αιμοσφαιρίνης. Η καρβακρόλη απέδωσε σχεδόν εξίσου αποτελεσματικά με τη ροσιγλιταζόνη, ουσία αντιδιαβητικού φαρμάκου εγκεκριμένου από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA), χωρίς να παρατηρηθούν παρενέργειες.

Ο διαβήτης τύπου 1 χαρακτηρίζεται από την προοδευτική καταστροφή των β-κυττάρων που παράγουν ινσουλίνη στο πάγκρεας, με τις τρέχουσες θεραπείες να βασίζονται κυρίως στην αντικατάσταση της ινσουλίνης. Σε μελέτη του 2015, χορηγήθηκε εκχύλισμα ρίγανης σε ποντίκια που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με στρεπτοζοτοκίνη για την πρόκληση διαβήτη τύπου 1. Το εκχύλισμα απέτρεψε την εμφάνιση διαβήτη σε ορισμένα ποντίκια. Η προληπτική θεραπεία αύξησε επίσης σημαντικά τα επίπεδα ινσουλίνης και διατήρησε μεγαλύτερο αριθμό υγιών β-κυττάρων χωρίς να εκδηλωθούν παρενέργειες.

Άλλα οφέλη

Αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων: Προκαταρκτικές μελέτες δείχνουν ότι οι ενώσεις της ρίγανης αναστέλλουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων σε ορισμένες καρκινικές κυτταρικές σειρές, υποδεικνύοντας έναν πιθανό ρόλο στην πρόληψη και τη θεραπεία του καρκίνου, σύμφωνα με ανασκόπηση του 2023. Μια ανασκόπηση του 2021 πρότεινε ότι η ρίγανη μπορεί να προκαλέσει το θάνατο των καρκινικών κυττάρων. Απαιτούνται μελέτες σε ανθρώπους για την επιβεβαίωση αυτών των ευρημάτων.

Βελτιώνει το άσθμα: Σε τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή φάσης 2 του 2017, ασθματικοί ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με καρβακρόλη για δύο μήνες παρουσίασαν βελτιωμένη πνευμονική λειτουργία και μειωμένα αναπνευστικά συμπτώματα.

Προλαμβάνει την παχυσαρκία: Μελέτη του 2024 για τη διατροφή διαπίστωσε ότι το εκχύλισμα ρίγανης μείωσε το σωματικό βάρος σε παχύσαρκα ποντίκια ρυθμίζοντας γονίδια που εμπλέκονται στο μεταβολισμό του λίπους. Η καρβακρόλη απέτρεψε επίσης την παχυσαρκία σε ποντίκια που τρέφονταν με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά σε σύγκριση με τους μάρτυρες, επηρεάζοντας την έκφραση γονιδίων που εμπλέκονται στη φλεγμονή, σύμφωνα με μελέτη του 2012.

Βελτιώνει την ψυχική υγεία: Η ρίγανη μείωσε το άγχος και τη γνωστική παρακμή που προκαλεί το χρόνιο απρόβλεπτο στρες σε ζώα, ένα μοντέλο που χρησιμοποιείται συχνά για τη μίμηση των ανθρώπινων διαταραχών που σχετίζονται με το στρες. Για παράδειγμα, μια μελέτη του 2022 για τον εγκέφαλο και τη συμπεριφορά, ανέφερε ότι ποντίκια που κατανάλωναν εκχύλισμα ρίγανης παρουσίασαν μειωμένο άγχος και βελτιωμένη νοητική λειτουργία. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η ρίγανη μπορεί να βοηθήσει στη διαχείριση του άγχους εξουδετερώνοντας τις νευροφλεγμονώδεις και μοριακές επιδράσεις του παρατεταμένου στρες.

Προστατεύει το συκώτι: Η καρβακρόλη, κύριο συστατικό του αιθέριου ελαίου ρίγανης, έχει δείξει ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες. Μελέτη στο πεδίο Επιστήμη Τροφίμων & Διατροφή έδειξε ότι το εκχύλισμα ρίγανης βελτίωσε τη λιπώδη ηπατική νόσο σε παχύσαρκα ποντίκια. Επιπλέον, μία μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι η καρβακρόλη προσέφερε προστατευτικά αποτελέσματα σε αρουραίους με ηπατική βλάβη που προκλήθηκε από τοξίνες, βοηθώντας στην αποκατάσταση της ηπατικής λειτουργίας σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα.

Μειώνει τον πόνο: Σύμφωνα με μελέτη του 2022, το αιθέριο έλαιο ρίγανης ανακούφισε τον πόνο σε ποντίκια κατά τη διάρκεια δοκιμών με φορμαλίνη και θερμή πλάκα.

Φίλοι και σύμμαχοι

Η ρίγανη συνδυάζεται καλά με άλλα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως το σκόρδο, το θυμάρι, το μέλι, το τζίντζερ και η βιταμίνη C, όπως έχουν δείξει μελέτες, προσφέροντας ενισχυμένη προστασία και θεραπεία σε πολλές περιπτώσεις.

Συνταγή για τη δημιουργία ελαίου ρίγανης

Αυτή η απλή συνταγή μετατρέπει τη ρίγανη σε ένα ευέλικτο φάρμακο για μικροκοψίματα και πονόλαιμους, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στη διατροφή, χαρίζοντας γεύση και άρωμα σε ψωμί, ζυμαρικά ή ψητά λαχανικά. Επιλέξτε βιολογικά συστατικά, εάν είναι δυνατόν.

Υλικά

1 φλιτζάνι φρέσκα φύλλα ρίγανης
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο ή λάδι αβοκάντο

Εκτέλεση

Τρίψτε τη ρίγανη, ώστε να απομακρύνετε τα σκληρά μέρη. Πλύντε και στεγνώστε καλά τα φύλλα.

Τοποθετήστε τα φύλλα σε ένα γυάλινο βάζο και περιχύστε τα με λάδι μέχρι να σκεπαστούν πλήρως.

Σφραγίστε το βάζο και αφήστε το για 2 εβδομάδες, αναποδογυρίζοντας το απαλά κάθε λίγες ημέρες.

Σουρώστε το λάδι μέσα από ένα τουλπάνι και φυλάξτε το σε ένα καθαρό βάζο.

Αποθηκεύστε το λάδι σε δροσερό, σκοτεινό μέρος έως και 6 μήνες.
.
Κάνοντας τη ρίγανη μέρος της διατροφής σας

Η ρίγανη διατίθεται σε διάφορες μορφές, όπως φρέσκια, αποξηραμένη, αιθέριο έλαιο και εκχύλισμα. Έχει επίσης νανοτεχνολογικές εφαρμογές στα φαρμακευτικά προϊόντα.

Το να είναι η ρίγανη μέρος της καθημερινής διατροφής σας είναι το πιο απλό πράγμα, αφού ταιριάζει στα περισσότερα πιάτα: κρεατικά, ψάρια, λαχανικά, ντοματοσαλάτα ή ντάκο. Πραγματικά, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής κουζίνας – είναι σχεδόν συνώνυμα.

Η ελληνική ρίγανη και η ιταλική ρίγανη είναι οι πιο δημοφιλείς ποικιλίες για το μαγείρεμα. Η ελληνική είναι πιο πικάντικη, ενώ η ιταλική πιο γλυκιά.

Εκτός από τις παραδοσιακές χρήσεις της στο μαγείρεμα, μπορείτε να δοκιμάσετε και τις παρακάτω προτάσεις:

Σε σμούθι: Προσθέστε μια πρέζα αποξηραμένης ρίγανης στο πρωινό σας σμούθι, για αντιοξειδωτική δράση.

Μείγμα καρυκευμάτων: Αναμείξτε ρίγανη με άλλα βότανα και μπαχαρικά όπως σκόρδο, πάπρικα και θυμάρι για να δημιουργήσετε ένα καρύκευμα για όλες τις χρήσεις.

Αλμυρή επικάλυψη γιαουρτιού: Αναμείξτε ρίγανη με απλό γιαούρτι, χυμό λεμονιού και λίγο ελαιόλαδο για ένα γρήγορο και υγιεινό ντιπ ή γαρνιτούρα.

Αρτοσκευάσματα: Προσθέστε ρίγανη στη ζύμη του ψωμιού, της πίτσας ή των αλμυρών μπισκότων και κριτσινιών.

Μαρινάδα: Αναμείξτε ρίγανη με ελαιόλαδο, σκόρδο και χυμό λεμονιού για να δημιουργήσετε μια γρήγορη μαρινάδα για κοτόπουλο, ψάρι ή τόφου.

Τσάι: Βράστε 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένα φύλλα ρίγανης σε ζεστό νερό για 10 λεπτά.

Εκχύλισμα: Ευρέως διαθέσιμο σε μορφή χαπιού ή κάψουλας, το εκχύλισμα ρίγανης παρασκευάζεται με διάφορες μεθόδους εκχύλισης, όπως αλκοόλη, γλυκερίνη, λάδι, νερό ή διοξείδιο του άνθρακα. Το βάμμα είναι ένας άλλος τύπος ευρέως διαθέσιμου εκχυλίσματος.

Αιθέριο έλαιο: Η πιο ισχυρή μορφή ρίγανης, το αιθέριο έλαιο παρασκευάζεται με απόσταξη ατμού. Θα πρέπει πάντα να αραιώνεται με ένα έλαιο-φορέα, όπως λάδι καρύδας, jojoba ή ελιάς. Δοκιμάστε το πρώτα σε μια μικρή περιοχή του δέρματος και αποφύγετε την εσωτερική χρήση εκτός εάν επιβλέπεται από επαγγελματία υγείας. Μην το χρησιμοποιήσετε εάν είστε έγκυος ή θηλάζετε. Μπορεί επίσης να διαχέεται στον αέρα με έναν διαχυτήρα.

Αλκοόλ: Ορισμένες μάρκες κρασιού, βερμούτ, μπύρας και κβας περιέχουν και ρίγανη.

Ποιοτικά ζητήματα

Η ποιότητα των προϊόντων ρίγανης μπορεί να ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό. Μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης του 2021 αποκάλυψε ότι το 48% των δοκιμασμένων δειγμάτων (142 από 295) ήταν ύποπτα για νοθεία.

Επιλέξτε βιολογική, μη ακτινοβολημένη ρίγανη όταν είναι δυνατόν.

Η φρέσκια ρίγανη φέρεται να περιέχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά σε σύγκριση με τις ποικιλίες που πωλούνται στο εμπόριο.

Για το έλαιο ρίγανης, επιλέξτε ψυχρής έκθλιψης επειδή η θερμότητα, τα χημικά και η επεξεργασία ραφιναρίσματος μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τις αντιοξειδωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Επιλέξτε λάδι τυποποιημένο για την περιεκτικότητα σε καρβακρόλη, που σημαίνει ότι το προϊόν υποτίθεται ότι περιέχει ένα σταθερό και συγκεκριμένο ποσοστό καρβακρόλης.

Δοσολογία

Δεν υπάρχει τυποποιημένη συνιστώμενη ημερήσια δόση για τη ρίγανη. Ωστόσο, μία ή δύο σταγόνες ανά κουταλάκι του γλυκού ελαίου-φορέα είναι μια κοινή προσέγγιση για τη δοσολογία του αιθέριου ελαίου. Μην την καταναλώνετε εσωτερικά, εκτός εάν επιβλέπεται η λήψη από ιατρό. Όσον αφορά το τσάι, δοκιμάστε 1 κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένα φύλλα βρασμένα σε ζεστό νερό για 10 λεπτά, έως και τρεις φορές την ημέρα.

Για καλύτερη απορρόφηση

Οι λιποδιαλυτές ενώσεις της ρίγανης απορροφώνται καλύτερα όταν το βότανο καταναλώνεται μαζί με υγιεινά λίπη, όπως το ελαιόλαδο.

Ειδικοί πληθυσμοί

Οι έγκυες και οι θηλάζουσες γυναίκες θα πρέπει να συμβουλεύονται τον γιατρό τους για τη χρήση ρίγανης, καθώς οι υψηλές δόσεις μπορεί να διεγείρουν τις συσπάσεις της μήτρας.

Άτομα με αλλεργίες σε φυτά της οικογένειας Lamiaceae, όπως η μέντα, ο βασιλικός και το φασκόμηλο, θα πρέπει να αποφεύγουν τη ρίγανη.

Τοξικότητα

Η ρίγανη έχει συσχετιστεί με ανεπιθύμητες ενέργειες όπως αγγειοοίδημα (πρήξιμο κάτω από το δέρμα), περιστοματική δερματίτιδα, αλλεργικές αντιδράσεις, αναστολή της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων, υπογλυκαιμία και αποβολή. Υψηλές ποσότητες ρίγανης μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο κοιλιακού πόνου, δυσκοιλιότητας ή διάρροιας, πονοκεφάλου, ναυτίας και αιμορραγίας. Μη λαμβάνετε μεγάλες δόσεις ρίγανης δύο εβδομάδες πριν από χειρουργική επέμβαση.

Η ρίγανη και το έλαιο ρίγανης είναι γενικά αναγνωρισμένα ως ασφαλή (GRAS) από τον FDA. Ήπια γαστρεντερική δυσφορία μπορεί να εμφανιστεί σε υψηλές δόσεις. Το έλαιο ρίγανης πρέπει πάντα να αραιώνεται για να αποφεύγονται ερεθισμοί ή αλλεργικές αντιδράσεις.

Αλληλεπιδράσεις

Η ρίγανη αλληλεπιδρά με τα ακόλουθα φάρμακα:

Αντιπηκτικά του αίματος
Φάρμακα για το διαβήτη
Ανοσοκατασταλτικά

Η ρίγανη μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του χαλκού, του ψευδαργύρου και του σιδήρου, αλλά χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να καθοριστεί αν αυτό είναι κάτι ανησυχητικό.

Συμβουλευτείτε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης πριν χρησιμοποιήσετε ρίγανη, ειδικά αν λαμβάνετε φάρμακα.

Ζευγάρι Ελλήνων με κινητές καντίνες ενθουσιάζει τους Νεοζηλανδούς με τις ελληνικές γεύσεις και τον γύρο τους

Παρασκευή, 21 Μαρ, 2025Δευτέρα, 17 Μαρ, 2025 Από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ουρές σχηματίζουν οι πολίτες της Νέας Ζηλανδίας για να απολαύσουν την ελληνική κουζίνα και συγκεκριμένα ένα σουβλάκι ή έναν «γύρο από όλα», έξω από τα φορτηγά που μετέτρεψε ζευγάρι Ελλήνων σε ταχυφαγεία – τα Greek Food Trucks. Η Σοφία Κασουλίδη, η οποία εργαζόταν στον χώρο της μόδας όσο ζούσε στη Σαντορίνη, όταν επέστρεψε στη Νέα Ζηλανδία, όπου γεννήθηκε από Έλληνες γονείς, αποφάσισε μαζί με τον σύζυγό της Γιώργο Αποστολάκη να «συστήσουν» στη μακρινή Νέα Ζηλανδία τα πιο δημοφιλή εδέσματα του greek street food.

«Όταν επέστρεψα στη Νέα Ζηλανδία από τη Σαντορίνη συνειδητοποίησα ότι δεν υπήρχε κανένας που να φτιάχνει ‘yeeros’ (γύρο)», επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Σοφία Κασουλίδη και εξηγεί πως «στην Ελλάδα είδα πόσο δημοφιλή ήταν τα συγκεκριμένα φαγητά. Δεν υπήρχε τουρίστας που να μην απολάμβανε τον γύρο και το σουβλάκι. Έτσι έπεισα τον φίλο μου τότε, σήμερα σύζυγό μου, να ανοίξει μία καντίνα με ελληνικό φαγητό. Ξεκινήσαμε με ένα φορτηγό και αρχίσαμε να παρασκευάζουμε και να πουλάμε yeeros, τον ελληνικό γύρο, με κρέας, ντομάτα, κρεμμύδι, τζατζίκι και πατάτες. Τρελάθηκαν όλοι! Σχημάτιζαν ουρές για να απολαύσουν την ελληνική κουζίνα. Τώρα, έχουμε δύο φορτηγά και πουλάμε και τον δικό μας μουσακά Greek Street Food, σε σούπερ μάρκετ».

«Η ζωή στη Νέα Ζηλανδία είναι υπέροχη. Είναι ένα εξαιρετικό, πολυπολιτισμικό μέρος με πάρα πολλές διαφορετικές κουζίνες και κουλτούρες. Ο κόσμος είναι ανοιχτός στις νέες γεύσεις. Σε αυτό οφείλεται και η μεγάλη επιτυχία που έχουν τα greek food truck (ελληνικά φορτηγά ταχυφαγεία)», υπογραμμίζει η Ελληνίδα επιχειρηματίας και σημειώνει πως όταν επέλεξε να επιστρέψει από τη Σαντορίνη στη Νέα Ζηλανδία και ξεκίνησε να επιχειρεί με τον φίλο της, άλλαξε η ζωή της. Άλλωστε και οι δύο γνώριζαν την ελληνική κουζίνα, καθώς μεγάλωσαν παραδοσιακά με τους Έλληνες γονείς τους.

«Με τον Γιώργο παντρευτήκαμε στην Αθήνα πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Ασχολούμαστε πολύ ενεργά με την επιχείρηση μας. Κάνουμε catering, καλύπτουμε γάμους, πάρτι, εταιρικές εκδηλώσεις. Έχουμε κάνει τα Food Truck πολύ δημοφιλή! Πηγαίνουμε επίσης σε συναυλίες, φεστιβάλ και πανηγύρια! Η επιχείρησή μας είναι 11 ετών, χιλιάδες κόσμο που ζει εδώ έχει μάθει να τρώει ελληνικά και εξακολουθούμε να είμαστε πολύ επιτυχημένοι στον χώρο της εστίασης», σημειώνει.

Με πολύ μεράκι, το ζευγάρι Ελλήνων καθημερινά δίνει τον δικό του αγώνα. Εμπλουτίζουν την κουζίνα και τα προϊόντα τους και συνεχώς εκπλήσσουν ευχάριστα με τις γεύσεις τους και το ελληνικό ταμπεραμέντο. «Ο Γιώργος φτιάχνει κάθε πρωί μπακλαβά και σπανακόπιτα. Έχουμε μια εμπορική κουζίνα όπου παρασκευάζουμε και ετοιμάζουμε τα φαγητά μας. Τα επώνυμα πιάτα μας περιλαμβάνουν ποικιλία από κρεατικά και χορτοφαγικά σουβλάκια, μπιφτέκια, σαλάτες και ελληνικά γλυκά.»

Μπορεί οι περισσότεροι να επιλέγουν τον γύρο, ωστόσο το ελληνικό μενού τους συνεχώς διευρύνεται και περικλείει τις ξεχωριστές ελληνικές γεύσεις όπως για παράδειγμα το σουβλάκι «Αφροδίτη» με χαλούμι και μπέικον, ντομάτα, κόκκινο κρεμμύδι, μαρούλι, παντζάρι και σάλτσα τζατζίκι σε ζεστή πίτα. Το μικτό σουβλάκι με ψητά κομμάτια αρνιού και κοτόπουλου, ντομάτα, κόκκινο κρεμμύδι, πατατάκια και σάλτσα τζατζίκι σε πίτα. Ελληνικές σαλάτες με κοτόπουλο και φρέσκα λαχανικά, χορτοφαγικό σουβλάκι με ψητό χαλούμι, ντομάτα, κόκκινο κρεμμύδι, μαρούλι, παντζάρι και τζατζίκι σε ζεστή πίτα για αυτούς που δεν τρώνε κρέας, και για επιδόρπιο τραγανό μπακλαβά από τα χεράκια του Γιώργου.

Η Σοφία και ο Γιώργος προσπαθούν να διατηρήσουν την παράδοση του τόπου τους μέσα από τις ελληνικές γεύσεις που ταξιδεύουν σε κάθε γωνιά της Νέας Ζηλανδίας. Δεν είναι οι μόνοι, όμως, που υπηρετούν αυτή την παράδοση στην οικογένεια. «Με τη σειρά του και ο γιος του Γιώργου άνοιξε ένα coffee cart (ελληνικό καφέ), το οποίο είναι επίσης πολύ δημοφιλές. Εμείς προσφέρουμε greek street food μέσα από την καρδιά μας. Είμαστε περήφανοι που δημιουργούμε αυθεντικό ελληνικό φαγητό που το λατρεύουν εδώ στη Νέα Ζηλανδία», τονίζει η Σοφία Κασουλίδη.

Της Αλεξάνδρας Χατζηγεωργίου

Κένεντι: Οι τεχνητές χρωστικές πρέπει να εξαφανιστούν από τα τρόφιμα

Πέμπτη, 13 Μαρ, 2025Τετάρτη, 12 Μαρ, 2025 Από ZACHARY STIEBER

Ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Φ. Κένεντι δήλωσε πρόσφατα σε στελέχη κορυφαίων εταιρειών τροφίμων ότι θέλει να απομακρυνθούν οι τεχνητές χρωστικές από την αμερικανική αγορά τροφίμων πριν ολοκληρώσει τη θητεία του, σύμφωνα με νέο email που διέρρευσε.

Ο Κένεντι, επικεφαλής του υπουργείου Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS), συναντήθηκε στις 10 Μαρτίου με στελέχη των εταιρειών PepsiCo, Tyson Foods και άλλων μεγάλων επιχειρήσεων του κλάδου. Όπως ανέφερε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, η συζήτηση επικεντρώθηκε στην ασφάλεια των τροφίμων, τονίζοντας πως «θα ενισχύσουμε την εμπιστοσύνη των καταναλωτών απομακρύνοντας τις τοξικές ουσίες από τα τρόφιμά μας».

Στη συνάντηση συμμετείχε και η Consumer Brands Association, μια εμπορική ένωση που εκπροσωπεί εταιρείες όπως η PepsiCo και άλλες επιχειρήσεις τροφίμων και καταναλωτικών προϊόντων.

Σε email που στάλθηκε μετά τη συνάντηση και το οποίο περιήλθε στην κατοχή της εφημερίδας The Epoch Times, η ένωση ανέφερε ότι ο Κένεντι εξέφρασε την πρόθεσή του να συνεργαστεί με τη βιομηχανία με πνεύμα συνεργασίας και όχι αντιπαράθεσης.

Επιπλέον, μετέφερε την ισχυρή επιθυμία της κυβέρνησης Τραμπ να αφαιρεθούν από την αγορά οι τεχνητές χρωστικές, όπως η FD&C Blue No. 1, χαρακτηρίζοντας το ζήτημα ως επείγουσα προτεραιότητα που πρέπει να διευθετηθεί πριν από τη λήξη της θητείας του.

Ο Κένεντι φέρεται να δήλωσε ότι αναμένει «πραγματικές και ουσιαστικές αλλαγές» μέσω της απομάκρυνσης «των χειρότερων συστατικών» από τα τρόφιμα.

Ο ρόλος του FDA και οι πολιτειακές απαγορεύσεις

Ο Κάιλ Διαμαντάς, αναπληρωτής επίτροπος για τα ανθρώπινα τρόφιμα στον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), ενημέρωσε τους συμμετέχοντες ότι η βιομηχανία δεν μπορεί να δράσει μόνη της και πως ο FDA θα συνεργαστεί με τις εταιρείες, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ομοσπονδιακό ρυθμιστικό πλαίσιο που θα αποτρέψει την ύπαρξη διαφορετικών νομοθεσιών από πολιτεία σε πολιτεία.

Το 2024, η Καλιφόρνια απαγόρευσε τη χρήση τεχνητών χρωστικών στα σχολικά γεύματα, ενώ και άλλες πολιτείες κινούνται προς την ψήφιση παρόμοιων νομοθεσιών. Τον Ιανουάριο, ο FDA ανακάλεσε την έγκριση του Red No. 3, μιας από τις τεχνητές χρωστικές που χρησιμοποιούνται σε τρόφιμα.

Ο Κένεντι προειδοποίησε επίσης ότι αν η βιομηχανία δεν αναλάβει δράση, θα παρέμβει η κυβέρνηση.

«Τη Δευτέρα, οι ηγέτες της βιομηχανίας συναντήθηκαν με τον υπουργό Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ, για να συζητήσουν την πρωτοβουλία του “Κάντε την Αμερική Υγιή Ξανά” και τη συνεργασία για τη διατήρηση της πρόσβασης των καταναλωτών σε ασφαλή, οικονομικά προσιτά και βολικά προϊόντα», δήλωσε η πρόεδρος και διευθύνουσα σύμβουλος της Consumer Brands Association, Μελίσα Χόκσταντ, σε email προς την Epoch Times.

«Ήταν μια εποικοδομητική συζήτηση και προσβλέπουμε στη συνέχιση της συνεργασίας με τον υπουργό και τους εξειδικευμένους επιστήμονες του HHS για τη στήριξη της δημόσιας υγείας, την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των καταναλωτών και την προώθηση της ελευθερίας επιλογής».

Οι αντιδράσεις της βιομηχανίας τροφίμων

Εκπρόσωπος της PepsiCo δήλωσε στην Epoch Times μέσω email ότι η συνάντηση αποτέλεσε ένα παραγωγικό πρώτο βήμα συνεργασίας με την κυβέρνηση Τραμπ και ότι η εταιρεία επικεντρώνεται στην προσφορά μιας ευρείας γκάμας τροφίμων και ποτών που είναι βολικά, οικονομικά προσιτά και ασφαλή, συμπεριλαμβανομένων επιλογών χωρίς τεχνητές χρωστικές.

«Ανυπομονούμε να συνεργαστούμε με το υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών στην αποστολή του να παρέχει ασφαλή, οικονομικά προσιτά και υγιεινά τρόφιμα για όλους», ανέφερε εκπρόσωπος της Kraft Heinz στην Epoch Times.

Ο FDA δεν απάντησε σε σχετικό αίτημα για σχολιασμό.

Κατάργηση κανονισμών για πρόσθετα τροφίμων

Εκπρόσωπος του HHS αρνήθηκε να σχολιάσει τη συνάντηση, αλλά υπενθύμισε ότι ο Κένεντι προχώρησε πρόσφατα σε κατάργηση κανονισμού που επέτρεπε στους κατασκευαστές τροφίμων να χρησιμοποιούν πρόσθετα χωρίς την έγκριση του FDA.

«Για πάρα πολύ καιρό, οι κατασκευαστές συστατικών και οι χορηγοί τους εκμεταλλεύονταν ένα νομικό κενό που επέτρεπε την εισαγωγή νέων συστατικών και χημικών ουσιών στην αμερικανική αγορά τροφίμων χωρίς καμία γνωστοποίηση προς τον FDA ή το κοινό», ανέφερε ο Κένεντι σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Τόνισε επίσης ότι η συνάντησή του με τα στελέχη των μεγάλων εταιρειών τροφίμων αφορούσε «την ασφάλεια των τροφίμων και τη ριζική διαφάνεια για την προστασία της υγείας όλων των Αμερικανών, ειδικά των παιδιών μας».

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, επανέλαβε το σύνθημά του: «Ας κάνουμε την Αμερική υγιή ξανά».

Το Κογκρέσο του Μεξικού απαγόρευσε την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού

Πέμπτη, 06 Μαρ, 2025Πέμπτη, 06 Μαρ, 2025 Από ΑΠΕ-ΜΠΕ

Το μεξικανικό Κογκρέσο ενέκρινε χθες Τετάρτη αναθεώρηση του Συντάγματος που απαγορεύει την καλλιέργεια γενετικά τροποποιημένου καλαμποκιού, αν και όχι τις εισαγωγές γενετικά τροποποιημένων δημητριακών.

Η πρωτοβουλία αυτή, την οποία ανέλαβε η πρόεδρος Κλαούντια Σέινμπαουμ, εγκρίθηκε χθες Τετάρτη – με 97 ψήφους υπέρ, 16 κατά – στη Γερουσία, μια εβδομάδα μετά την υιοθέτησή της από τη Βουλή.

Αναμένεται ακόμη το κείμενο να εξασφαλίσει την έγκριση των τοπικών κοινοβουλίων των 17 από τις 32 πολιτείες όπου το κυβερνών κόμμα έχει την πλειοψηφία.

Η αναθεώρηση του Συντάγματος που εγκρίθηκε χθες δεν περιλαμβάνει καμιά αναφορά στις εισαγωγές. Ορίζει ότι η καλλιέργεια καλαμποκιού στο Μεξικό οφείλει να είναι «απαλλαγμένη» από γενετικές τροποποιήσεις με «τη βοήθεια τεχνικών που ξεπερνούν τους φυσικούς φραγμούς».

Επιτρέπει τη σπορά δημητριακών βελτιωμένων με μεθόδους επιλογής βάσει παραδοσιακών πρακτικών, πλην όμως απαγορεύει την καλλιέργεια καλαμποκιού τροποποιημένου με «σύγχρονες βιοτεχνολογικές τεχνικές».

Το Μεξικό είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής καλαμποκιού στον κόσμο, ιδίως κίτρινου καλαμποκιού, με το 95% να προέρχεται από την αγορά των ΗΠΑ, όπου η παραγωγή γενετικά τροποποιημένου αραβοσίτου φτάνει το 93% του συνόλου.

Πάντως, η χώρα είναι αυτάρκης σε ό,τι αφορά την παραγωγή λευκού καλαμποκιού, που αποτελεί βασικό διατροφικό είδος στη χώρα των 129 εκατομμυρίων κατοίκων.

Η έγκριση της αναθεώρησης καταγράφηκε με φόντο τις εντάσεις για το εμπόριο με τις ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ – ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε αυτή την εβδομάδα στην επιβολή τελωνειακών δασμών 25% στον Καναδά και στο Μεξικό.

Σακχαρίτες φρουκτόζης: Μια κρυφή αιτία γαστρεντερικών προβλημάτων

Σάββατο, 08 Μαρ, 2025Δευτέρα, 03 Μαρ, 2025 Από EPOCH TIMES

Εάν αποφεύγετε τη γλουτένη επειδή αναστατώνει το πεπτικό σας σύστημα, αλλά εξακολουθείτε να υποφέρετε από συχνά αέρια και φούσκωμα, θα μπορούσε στην πραγματικότητα να έχετε δυσανεξία στους σακχαρίτες φρουκτόζης.

Το σιτάρι περιέχει μια σειρά από ουσίες που μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστα συμπτώματα. Εκτός από τις πρωτεΐνες σίτου όπως η γλουτένη, το σιτάρι περιέχει επίσης σακχαρίτες φρουκτόζης (fructans) — φυσικούς υδατάνθρακες που βρίσκονται σε διάφορα φυτά σε ποικίλες ποσότητες.

Πολλοί άνθρωποι με γαστρεντερικά προβλήματα αισθάνονται καλύτερα όταν αποφεύγουν τη γλουτένη, απλώς και μόνο επειδή κόβουν μια σημαντική πηγή σακχαριτών φρουκτόζης.

Όπως αποκαλύπτουν έρευνες, φαίνεται πως η κακή φήμη της γλουτένης οφείλεται τελικά εν μέρει στους σακχαρίτες φρουκτόζης.

Ανοδική τάση σε προβλήματα γλουτένης

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να είναι ευαίσθητος στη γλουτένη— πολύ καλά κατανοητοί, εκτός από τη μυστηριώδη ευαισθησία γλουτένης/σίτου που δεν σχετίζεται με κοιλιοκάκη (celiac). Δεν υπάρχει τρόπος εξέτασης ούτε κανένας σαφής μηχανισμός, και τα συμπτώματα αλληλεπικαλύπτονται με άλλες καταστάσεις όπως η ασθένεια της κοιλιοκάκης.

Η κοιλιοκάκη είναι ο σοβαρότερος λόγος για την αποφυγή σίτου ή γλουτένης. Είναι μια αυτοάνοση διαταραχή κατά την οποία η γλουτένη βλάπτει το λεπτό έντερο, προκαλεί μακροχρόνια πεπτικά συμπτώματα και εμποδίζει την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών.

Αλλεργία στο σιτάρι παθαίνουμε όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ανταποκρίνεται στο σιτάρι δημιουργώντας αντισώματα ανοσοσφαιρίνης Ε (IgE), τα οποία απελευθερώνουν χημικές ουσίες που επηρεάζουν τη μύτη, το λαιμό, τους πνεύμονες ή το δέρμα.

Η ευαισθησία στη γλουτένη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα τόσο στο έντερο όσο και στο ανοσοποιητικό σύστημα, δήλωση η Ελίζαμπεθ Μπόχαμ, ιατρός και διαιτολόγος που ειδικεύεται στη λειτουργική ιατρική, σε συνέντευξη μέσω ηλεκτρονικού μηνύματος στην Epoch Times. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν κόπωση, έκζεμα, κνησμώδες δέρμα, θολή διάνοια, πόνο στις αρθρώσεις, πονοκεφάλους και εντερικά συμπτώματα , όπως φούσκωμα, αέρια, διάρροια, δυσκοιλιότητα και πόνο.

Τα άτομα με δυσανεξία στους σακχαρίτες φρουκτόζης ανταποκρίνονται στο σιτάρι με μη ανοσοποιημένη αντίδραση, που σημαίνει ότι τα συμπτώματα περιορίζονται στο έντερο.

Η δυσανεξία στους σακχαρίτες φρουκτόζης προκαλείται από μια ανισορροπία των μικροβίων του εντέρου, συμπεριλαμβανομένης της έλλειψης εκείνων που χωνεύουν τους υδατάνθρακες. Αυτό προκαλεί τη ζύμωση των ινών στο έντερο, προκαλώντας αέρια, φούσκωμα, πόνο και μεταβολές στις κινήσεις του εντέρου όπως η διάρροια ή η δυσκοιλιότητα.

Η περίπλοκη φύση των σακχαριτών φρουκτόζης

Οι σακχαρίτες φρουκτόζης είναι ένας τύπος FODMAP, ένα ακρωνύμιο για ζυμώσιμους ολιγοσακχαρίτες, δισακχαρίτες, μονοσακχαρίτες και πολυόλες. Αυτά είναι υδατάνθρακες μικρής αλυσίδας που απορροφούνται σε μικρό βαθμό από το λεπτό έντερο. Άλλες FODMAP είναι συνήθως μεμονωμένα μόρια, με κάποιες αλκοόλες ζάχαρης, όπως η σορβιτόλη και η μανιτόλη, και άλλες είναι απλά σάκχαρα, όπως η φρουκτόζη και η λακτόζη.

Οι FODMAP σακχαρίτες φρουκτόζης είναι μια αλυσίδα μορίων σακχάρου φρουκτόζης με μόριο σακχάρου γλυκόζης στο τέλος. Η ποικιλία του μήκους και της δομής τους καθιστά τη μέτρησή τους περίπλοκη.

Οι FODMAP υπάρχουν σε διάφορες ομάδες τροφίμων. Οι σακχαρίτες φρουκτόζης βρίσκονται σε μια ευρύτερη ποικιλία ομάδων τροφίμων σε σχέση με άλλα τρόφιμα FODMAP, συμπεριλαμβανομένων των σπόρων, των φρούτων και των λαχανικών. Αυτό μπορεί να δυσκολέψει την εξάλειψη των σακχαριτών φρουκτόζης από τη διατροφή.

Τα τρόφιμα με γλουτένη και σακχαρίτες φρουκτόζης είναι κυρίως το σιτάρι, το κριθάρι, η σίκαλη και το σπελτ.

Τα τρόφιμα χωρίς γλουτένη με σακχαρίτες φρουκτόζης περιλαμβάνουν φρούτα, όσπρια, λαχανικά και καρύδια – για παράδειγμα μπανάνες, σταφίδες, καρπούζι, ρεβίθια, μαύρα φασόλια, φασόλια, τεύτλα, λαχανάκια Βρυξελλών, ασκαλώνια, ρίζα κιχωρίου, πράσα, αμύγδαλα, κάσιους, και φιστίκια.

Ο κυριότερος ύποπτος είναι οι σακχαρίτες φρουκτόζης

Οι ασθενείς με ευαισθησία σε γλουτένη/σίτο άσχετης με κοιλιοκάκη βοήθησαν τους ερευνητές να εξετάσουν την υπόθεση ότι τα συμπτώματά τους μπορεί να οφείλονται στους σακχαρίτες φρουκτόζης και όχι στη γλουτένη.

Μια έρευνα του 2024, που δημοσιεύθηκε στο BMC Medicine, έδειξε ότι οι ασθενείς ήταν πιθανότερο να αντιδράσουν με γαστρεντερικά συμπτώματα μετά την κατανάλωση ράβδων σακχαριτών φρουκτόζης παρά μετά την κατανάλωση γλουτένης. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να βρουν τον ακριβή μηχανισμό.

Οι ερευνητές εξέτασαν τη σύνθεση των μικροβίων κοπράνων πριν και μετά από διατροφικές αλλαγές, αλλά δεν ανακάλυψαν μετατοπίσεις σε μικρόβια που να εξηγούν γιατί οι σακχαρίτες φρουκτόζης προκάλεσαν περισσότερα προβλήματα. Ένα πράγμα που έγινε εμφανές μεταξύ των 59 συμμετεχόντων στη μελέτη ήταν ότι η βακτηριακή σύνθεση ενός ατόμου φάνηκε να επηρεάζει τα γαστρεντερικά συμπτώματα.

Στους συμμετέχοντες δόθηκε τυχαία μια δίαιτα που περιείχε είτε γλουτένη είτε σακχαρίτες φρουκτόζης είτε πλασέμπο (καμουφλαρισμένο ως μπάρα μούσλι) — κάθε δίαιτα για επτά ημέρες. Μετά περνούσαν σε διαφορετική ομάδα, μέχρι να ολοκληρώσουν και τις τρεις δίαιτες.

Τα συμπτώματά τους αξιολογήθηκαν σε μια κλίμακα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου (IBS): 13 άτομα έβαλαν στη γλουτένη τις υψηλότερες βαθμολογίες, 24 άτομα στους σακχαρίτες φρουκτόζης και 22 άτομα στην ψεύτικη μπάρα.

Τα αποτελέσματα απεικονίζουν μια κοινή παρανόηση των διαιτολόγων, σύμφωνα με την Άσλι Όσβαλντ, διαιτολόγο και ιδιοκτήτρια της Oswald Digestive Clinic.

«Είναι πολύ συνηθισμένο οι ασθενείς να πιστεύουν ότι φταίει η γλουτένη και μπορεί να συνεχίσουν να το σκέφτονται αν δεν συνεργάζονται με έναν διαιτολόγο της υγείας του εντέρου ή κάποιον που εξειδικεύεται σε αυτές τις πληροφορίες», δήλωσε στην Epoch Times.

Τα συμπτώματα που προκαλούνται από τους σακχαρίτες φρουκτόζης συνήθως χρειάζονται λίγες ημέρες έως μερικές εβδομάδες για να απομακρυνθούν, ενώ όσοι είναι ευαίσθητοι στη γλουτένη ενδέχεται να μην παρατηρήσουν βελτίωση για 21 ημέρες.

Δίαιτα εξάλειψης

Οι δίαιτες εξάλειψης είναι το χρυσό πρότυπο για τη διάγνωση των ευαισθησιών των τροφίμων, αν και ορισμένες δοκιμές χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση προβλημάτων με τρόφιμα γλουτένης ή FODMAP.

Εκτός από τις δοκιμές αλλεργίας για το σιτάρι και τη γλουτένη, οι οποίες δεν θα δείξουν αναγκαστικά ευαισθησίες, μπορείτε να εξεταστείτε για υπερανάπτυξη βακτηρίων του λεπτού εντέρου (SIBO). Το SIBO είναι μια ανισορροπία των βακτηρίων στο λεπτό έντερο και υποδεικνύει αντιδράσεις σε τρόφιμα με πολλές FODMAP.

Οι εξετάσεις, ωστόσο, δεν είναι πάντα αξιόπιστες, δηλώνει η Μπόχαμ.

«Συχνά ακολουθούμε μια χαμηλή διατροφή FODMAP για μια χρονική περίοδο και παρατηρούμε αν αυτό βοηθά με τα αέρια, τον πόνο, το φούσκωμα, τη διαταραχή, τη διάρροια και τη δυσκοιλιότητα», πρόσθεσε. «Αν βοηθά, τότε επαναφέρουμε μερικά από τα τρόφιμα υψηλών FODMAP.»

Οι δίαιτες εξάλειψης συνήθως διαρκούν δύο έως έξι εβδομάδες, λέει, και μπορεί να είναι χρήσιμο να συνεργαστείτε με έναν επαγγελματία για να επανεισαγάγετε τα τρόφιμα αργά και να παρακολουθήσετε τις αντιδράσεις σας.

Το Πανεπιστήμιο Monash, από όπου προέρχεται η δίαιτα χαμηλής ποσότητας FODMAP, έχει επίσης μια εφαρμογή που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους στην εξάλειψη και επανεισαγωγή τροφίμων.

Η Όσβαλντ είπε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται να ψάξουν πολύ πίσω από τα συμπτώματά τους και συχνά δοκιμάζουν μια δίαιτα χωρίς γλουτένη, αισθάνονται πολύ καλύτερα και ποτέ δεν ξέρουν αν είναι το σιτάρι που προκαλεί την επιδείνωση.

Μπορεί να υπάρχουν και άλλοι παράγοντες, όπως το πόσο ψωμί και σιτάρι τρώει κάποιος και αν το αντικαθιστά με άλλους υδατάνθρακες, καθώς αυτό μπορεί να προκαλέσει ανισορροπίες του σακχάρου στο αίμα που μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονώδη προβλήματα παρόμοια με αυτά που προκαλούν η γλουτένη και οι σακχαρίτες φρουκτόζης.

«Τα πράγματα δεν είναι άσπρα ή μαύρα, αφού οι άνθρωποι μπορούν να έχουν μια δυσανεξία στους σακχαρίτες φρουκτόζης και ευαισθησία στη γλουτένη ταυτόχρονα», δήλωσε η Όσβαλντ. «Είναι συχνά η ίδια διαδικασία εξάλειψης. Κόψτε το τρόφιμο και δείτε αν τα συμπτώματα βελτιώνονται.»

Η περιττή αποφυγή τροφίμων θα μπορούσε να εμποδίσει τη θεραπεία της γαστρεντερικής οδού. Εάν οι σακχαρίτες φρουκτόζης προκαλούν προβλήματα, η Μπόχαμ υποστηρίζει ότι ‘ίσως μπορέσετε τελικά να απολαύσετε τα οφέλη των πλούσιων σε ίνες τρφίμων σακχαριτών φρουκτόζης μετά από μια περίοδο εξάλειψης και επανεισαγωγής. Είναι απαραίτητα σε μια ισορροπημένη διατροφή.

«Μπορείτε να πάρετε τους απαραίτητους υδατάνθρακες από αμυλούχα λαχανικά (γλυκοπατάτες) και άλλους σπόρους χωρίς γλουτένη (κινόα και ρύζι) για παράδειγμα. Έτσι, δεν υπάρχουν μακροχρόνιοι κίνδυνοι στην αποφυγή γλουτένης», είπε. «Επιπλέον, τα τρόφιμα υψηλών FODMAP είναι προβιοτικά για το μικροβίωμα του εντέρου. Αυτό σημαίνει ότι αυτή η ίνα είναι καλή για την τροφοδότηση των υγιεινών μικροβίων στο έντερό μας.»

Της Έιμυ Ντέννεϊ