Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς θα πρέπει να ακυρωθεί εάν η Χαμάς δεν απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ομήρους από τη Γάζα μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, δήλωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ είπε ότι εναπόκειται στο Ισραήλ να τηρήσει τη συμφωνία, η οποία επετεύχθη τον περασμένο μήνα, λίγο πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο Τραμπ.
«Εάν δεν επιστραφούν όλοι οι όμηροι της Γάζας μέχρι το Σάββατο στις 12 μ.μ., θα ακυρώσουμε την κατάπαυση του πυρός», είπε.
«Το Ισραήλ μπορεί να την παρακάμψει, αλλά από εμένα, το Σάββατο στις 12 η ώρα. Και αν δεν είναι εδώ, θα ξεσπάσει η κόλαση.»
Κατά την άποψη του, «πολλοί από τους ομήρους είναι νεκροί».
Στις 9 Φεβρουαρίου δήλωσε : «Δεν ξέρω πόσο ακόμα μπορούμε να το αντέξουμε», αναφερόμενος στην αδυνατισμένη κατάσταση των τριών ομήρων που απελευθερώθηκαν εκείνη την ημέρα. «Μοιάζουν με επιζώντες του Ολοκαυτώματος».
Τη Δευτέρα, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβίαση της συμφωνίας, η οποία έχει οδηγήσει στην απελευθέρωση μέχρι στιγμής 21 ομήρων για περισσότερους από 730 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Η Χαμάς δήλωσε ότι δεν θα απελευθερώσει την επόμενη παρτίδα ομήρων στις 15 Φεβρουαρίου, όπως είχε προγραμματιστεί. Περισσότεροι από 70 όμηροι παραμένουν στη Γάζα, εκ των οποίων τους 34 θεωρεί νεκρούς το Ισραήλ.
«Η ηγεσία της αντίστασης παρακολουθεί στενά τις παραβιάσεις του εχθρού και την αποτυχία του να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας», δήλωσε εκπρόσωπος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς. «Αυτό περιλαμβάνει καθυστερήσεις στο να επιτραπεί στους εκτοπισμένους Παλαιστινίους να επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα, στοχοποίησή τους με αεροπορικές επιδρομές και πυρά σε διάφορες περιοχές της Λωρίδας και μη διευκόλυνση της εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας, όπως είχε συμφωνηθεί.»
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Ίζραελ Κατς απάντησε λέγοντας ότι η Χαμάς είναι αυτή που θα παραβιάσει «πλήρως τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και τη συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων».
«Έχω δώσει εντολή στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις να προετοιμαστούν στο υψηλότερο επίπεδο συναγερμού για κάθε πιθανό σενάριο στη Γάζα, και να προστατεύσουν τις κοινότητες», είπε.
Τα σχόλια του Τραμπ έγιναν μία ημέρα αφότου δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα έχουν δικαίωμα να επιστρέψουν στη Γάζα σύμφωνα με την πρόσφατη πρότασή του να αναλάβουν οι Ηνωμένες Πολιτείες την κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή για να την ανοικοδομήσουν.
«Όχι, δεν θα μπορούσαν, επειδή θα έχουν πολύ καλύτερη στέγαση», είπε. «Μιλάω για την οικοδόμηση ενός μόνιμου χώρου γι’ αυτούς.»
Ο Τραμπ είχε ζητήσει από την Αίγυπτο και την Ιορδανία να φιλοξενήσουν τους κατοίκους της Γάζας, αλλά οι χώρες αυτές αρνήθηκαν.
«Εάν η Αίγυπτος και η Ιορδανία αρνηθούν να δεχθούν Παλαιστίνιους στο έδαφός τους, θα εξετάσω το ενδεχόμενο να ακυρώσω την αποστολή βοήθειας προς αυτές», δήλωσε ο πρόεδρος στις 10 Φεβρουαρίου.
Οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρθηκαν από τον διάδρομο της Νετζαρίμ στη Γάζα, ανακοίνωσε η Χαμάς στις 9 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του Ισραήλ στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την τρομοκρατική οργάνωση.
Ο διάδρομος της Νετζαρίμ, μήκους περίπου 6,5 χιλιομέτρων, χωρίζει τον βόρειο τομέα της Γάζας από τον νότιο και χρησιμοποιήθηκε από το Ισραήλ ως στρατιωτική ζώνη κατά τη διάρκεια του πολέμου με τη Χαμάς. Αν και οι ισραηλινές αρχές δεν έχουν επιβεβαιώσει δημόσια την αποχώρηση, ειδησεογραφικά πρακτορεία δημοσίευσαν φωτογραφίες με στρατιωτικά οχήματα να εγκαταλείπουν την περιοχή.
Το Ισραήλ είχε ήδη μειώσει την στρατιωτική του παρουσία στην περιοχή από την έναρξη της εκεχειρίας τον Ιανουάριο, επιτρέποντας σε Παλαιστινίους να διασχίζουν τον διάδρομο για να επιστρέψουν στα σπίτια τους στον βορρά, με εκατοντάδες να περνούν καθημερινά πεζοί ή με αυτοκίνητα. Η πλήρης απόσυρση των στρατευμάτων αποτελεί ένα ακόμη βήμα υλοποίησης της συμφωνίας, η οποία ανέστειλε τον 15μηνο πόλεμο που ξεκίνησε με τη σφαγή Ισραηλινών αμάχων από τη Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η Χαμάς χαιρέτισε την αποχώρηση των Ισραηλινών από τον διάδρομο της Νετζαρίμ ως «νίκη» και ανέπτυξε τις αστυνομικές της δυνάμεις στην περιοχή για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των Παλαιστινίων. Οι Ισραηλινές δυνάμεις είχαν καταλάβει την περιοχή τους πρώτους μήνες του πολέμου, αποκόπτοντας το βόρειο τμήμα της Γάζας, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη μητροπολιτική της περιοχή, από τον νότο.
Τις τελευταίες εβδομάδες, χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν διασχίσει τον διάδρομο, επιστρέφοντας στα σπίτια τους στον βορρά μετά από μήνες εκτοπισμού στον νότο. Ωστόσο, μεγάλο μέρος του βορείου τομέα έχει καταστραφεί ολοσχερώς από τις μάχες, με ορισμένους να επιστρέφουν στον νότο έχοντας βρει το σπίτι τους ερείπιο, ενώ άλλοι στήνουν πρόχειρα καταλύματα στα κατεστραμμένα εδάφη τους.
Πρώην Αμερικανοί στρατιώτες, εργαζόμενοι ως ιδιωτικοί εργολάβοι, έχουν αναλάβει την επιθεώρηση των οχημάτων που διασχίζουν τον διάδρομο μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός στις 19 Ιανουαρίου. Μεγάλα πλήθη συνεχίζουν να περνούν την περιοχή, ενώ την Κυριακή, 9 Φεβρουαρίου, σχηματίστηκαν μακριές ουρές αυτοκινήτων που περίμεναν να εισέλθουν στη βόρεια Γάζα.
Η Χαμάς έχει ενισχύσει την παρουσία της τόσο στρατιωτικά όσο και αστυνομικά από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία, δείχνοντας ότι δεν προτίθεται να υποχωρήσει. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει δεσμευθεί να εξαλείψει τη Χαμάς, μετά την τρομοκρατική επίθεση του Οκτωβρίου 2023, η οποία άφησε πίσω της πάνω από 1.200 νεκρούς και 250 απαχθέντες.
Οι παλαιστινιακές αρχές ισχυρίζονται ότι το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 48.000 ανθρώπους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, στις επιχειρήσεις του εναντίον της Χαμάς.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της κατάπαυσης του πυρός αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα, μετά την επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στις Ηνωμένες Πολιτείες την προηγούμενη εβδομάδα. Οι συνομιλίες, που υποστηρίζονται από την Ουάσιγκτον, διεξάγονται με τη μεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Παρά τη σχετική ηρεμία, Παλαιστίνιοι γιατροί ανέφεραν ότι Ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ σε δύο περιστατικά στις 9 Φεβρουαρίου, σκοτώνοντας τέσσερεις ανθρώπους κοντά στη Χαν Γιουνίς και στην Πόλη της Γάζας. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι άνοιξε προειδοποιητικά πυρά εναντίον «υπόπτων» και σημείωσε αρκετά πλήγματα, ενώ δεν επιβεβαίωσε πληροφορίες για περιστατικό κοντά στη Χαν Γιουνίς.
Οι διαβουλεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας αναμένεται να αρχίσουν εντός της εβδομάδας στο Κατάρ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα, για την ανοικοδόμησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι ανασκεύασαν τα σχόλιά του, δηλώνοντας ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούν να επιστρέψουν μόλις η περιοχή εκκαθαριστεί από μη εκραγέντα πυρομαχικά και ανακατασκευαστούν οι κατεστραμμένες περιοχές.
Καθώς η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, και των εντολοδόχων του, συνεχίζεται αμείωτη, αυξάνεται το ενδιαφέρον για το αν οι Ιρανοί έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν πυρηνική βόμβα.
Το Ιράν εξακολουθεί να αρνείται ότι προσπαθεί να παράγει πυρηνικά όπλα, παρά το «βουνό» των στοιχείων που υποδηλώνουν το αντίθετο.
Ποια είναι λοιπόν η πραγματικότητα;
Οι Epoch Times μίλησαν με τον πρώην αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency-ΙΑΕΑ), Όλι Χέινονεν, και με ένα βασικό στέλεχος της ιρανικής αντιπολίτευσης, τον Σαχίν Γκομπαντί, για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Στις 26 Οκτωβρίου, το Ισραήλ βομβάρδισε αρκετούς στρατιωτικούς στόχους στο εσωτερικό του Ιράν σε αντίποινα για μια ιρανική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος και πυραύλους κατά του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου.
Όμως οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (Israel Defense Forces-IDF) φαίνεται ότι συμμορφώθηκαν με την πίεση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και απέφυγαν να πλήξουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, στοχεύοντας αντ’ αυτού την αεράμυνα, την παραγωγή πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τις θέσεις εκτόξευσης.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν δει καμία απόδειξη ότι ο ηγέτης του Ιράν είχε ανατρέψει μια απόφαση του 2003 να αναστείλει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του.
Αλλά το Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης του Ιράν (National Council of Resistance of Iran-NCRI), ένας συνασπισμός ιρανικών ομάδων της αντιπολίτευσης, λέει ότι το καθεστώς στην Τεχεράνη λέει ψέματα στον κόσμο εδώ και χρόνια.
Ο Γκομπαντί, μέλος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του NCRI, δήλωσε στους Epoch Times: «Η επιδίωξη του ιρανικού καθεστώτος να αποκτήσει πυρηνικά όπλα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μετά την έγκριση του Ρουχολάχ Χομεϊνί, του ιδρυτή του καθεστώτος».
Είπε ότι ο Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος ανέλαβε ανώτατος ηγέτης το 1989, «ενέτεινε συστηματικά» το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και το είδε «ως στρατηγική εγγύηση για την επιβίωση του καθεστώτος».
Η πυρηνική βόμβα είναι ο «στόχος» του Ιράν
«Από την αρχή, ο πρωταρχικός στόχος του πυρηνικού προγράμματος ήταν η απόκτηση μιας βόμβας», δήλωσε ο Γκομπαντί.
«Ο εξοπλισμός που αγοράστηκε με το πρόσχημα της μη στρατιωτικής χρήσης, ακόμη και για πανεπιστημιακή έρευνα, τελικά επαναχρησιμοποιήθηκε για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων».
Τον Μάιο, ο ΙΑΕΑ ανέφερε ότι το Ιράν παρήγαγε περίπου 11 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60% ουρανίου-235 ανά μήνα.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι μπορεί να χρειαστούν «ημέρες» για το Ιράν για να μεταβεί από το 60 τοις εκατό σε εμπλουτισμένο ουράνιο οπλικού βαθμού.
Αλλά επεσήμανε ότι ο εμπλουτισμός είναι μόνο μία από τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη δημιουργία πυρηνικού όπλου, οι άλλες είναι η «οπλοποίηση» και η δημιουργία ενός συστήματος μεταφοράς.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι ενώ η Βόρεια Κορέα είναι πιο προχωρημένη από το Ιράν στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, το Ιράν μπορεί να είναι σε θέση να επιταχύνει τα πράγματα και ίσως να μην χρειαστεί καν να δοκιμάσει όπλα πριν τα χρησιμοποιήσει.
«Έχουν αρκετό υλικό για μισή ντουζίνα ή [ακόμα και] δέκα πυρηνικά όπλα», είπε.
Το Ιράν θα μπορούσε να δημιουργήσει 10 βόμβες «της κλίμακας της Χιροσίμα»
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι οι Ιρανοί θα μπορούσαν να παράγουν 10 μικρές πυρηνικές κεφαλές- «τακτικά πυρηνικά όπλα της κλίμακας της Χιροσίμα, ή ακόμη και μικρότερα», είπε.
Έως και 100.000 άνθρωποι πέθαναν ακαριαία όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν την πρώτη ατομική βόμβα στην ιαπωνική πόλη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου 1945, ενώ χιλιάδες άλλοι πέθαναν αργότερα από δηλητηρίαση λόγω ραδιενέργειας.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι το Ιράν διαθέτει ήδη πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που θα μπορούσαν να μεταφέρουν εφικτά μια πυρηνική κεφαλή, αλλά ότι μπορεί να απέχουν ακόμη αρκετούς μήνες από το να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν έστω και μια πυρηνική κεφαλή.
«Πρώτα πρέπει να το μετατρέψουν σε κράμα μετάλλων ουρανίου για να κατασκευάσουν οι ίδιοι τα εξαρτήματα», είπε.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου εκφωνεί ομιλία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στο υπουργείο Άμυνας στο Τελ Αβίβ, 30 Απριλίου 2018. (Jack Guez/AFP/Getty Images)
Είπε ότι υπάρχουν τρία συστατικά για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
«Το ένα είναι το πραγματικό πυρηνικό σχάσιμο υλικό, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση είναι το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο», είπε.
«Στη συνέχεια, υπάρχει η κεφαλή, το πακέτο όπου τοποθετείται αυτό το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο, και έχει όλα τα ηλεκτρονικά, τα εκρηκτικά, γύρω του, προκειμένου να δημιουργηθεί η πυρηνική έκρηξη.
«Και στη συνέχεια πρέπει να τοποθετήσετε αυτό το φυσικό πακέτο μέσα σε έναν πύραυλο».
Τον Φεβρουάριο ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι οι Ιρανοί συνέχισαν να εμπλουτίζουν ουράνιο πολύ πέρα από τις ανάγκες για εμπορική πυρηνική χρήση.
Αλλά ο Χέινονεν δήλωσε: «Το εμπόδιο εδώ, πιθανότατα, είναι η πραγματική κατασκευή των πραγματικών νέων συστατικών του όπλου».
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι το NCRI διαθέτει ένα δίκτυο πληροφοριοδοτών στο Ιράν, οι οποίοι, κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έδωσαν πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι το καθεστώς εμπλέκεται σε μια «έντονη επιδίωξη ενός σχεδίου πυρηνικών όπλων, υπό τη διοίκηση και την εποπτεία του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης».
Το NCRI έχει δημοσιεύσει τις περισσότερες από αυτές τις πληροφορίες στον ιστότοπό του.
Το 2010, ο Φρανκ Παμπιάν, ανώτερος σύμβουλος για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος, δήλωσε στους New York Times ότι το NCRI «είχε δίκιο το 90 τοις εκατό του χρόνου».
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι το μυστικό πρόγραμμα πυρηνικών όπλων ονομαζόταν αρχικά Physics Research Center (Κέντρο Έρευνας Φυσικής) και στη συνέχεια έγινε γνωστό ως Amad Plan (Σχέδιο Αμάντ), ενώ από το 2011 λειτουργεί υπό την ονομασία Organization of Defensive Innovation and Research (Οργανισμός Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας), τμήμα του υπουργείου Άμυνας του Ιράν.
Είπε ότι οι Ιρανοί είχαν αποκρύψει λεπτομέρειες σχετικά με την έρευνα και το προσωπικό του από τον ΙΑΕΑ.
Τον Μάιο του 2003, αφού το NCRI αποκάλυψε την ύπαρξη της μυστικής εγκατάστασης Λαβιζάν-Σιάν στην Τεχεράνη, η οποία, όπως είπε, ήταν το «κέντρο διοίκησης για το σχέδιο πυρηνικής οπλοποίησης», το καθεστώς το ισοπέδωσε και διέσπειρε τους εμπειρογνώμονες και τον εξοπλισμό του σε άλλες τοποθεσίες, είπε.
Εάν το Ιράν στοχοποιούσε το Ισραήλ με άλλο πυραυλικό πλήγμα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να χτυπήσει το συγκρότημα πυρηνικού εμπλουτισμού της Νατάνζ.
«Το πρώτο ερώτημα που πρέπει πάντα να σκέφτεστε είναι τι θα κάνει το Ιράν στη συνέχεια». δήλωσε ο Χέινονεν.
«Επειδή όταν βομβαρδίζεις μια πυρηνική εγκατάσταση όπως αυτή, στην πραγματικότητα, δεν θα εξαλείψεις το πυρηνικό πρόγραμμα, επειδή βρίσκεται σε διάφορες τοποθεσίες, μερικές από αυτές είναι υπόγειες […] μπορεί επίσης να έχουν μια μυστική εγκατάσταση, όπως είχαν το 2003, απλά μπορεί να μην το γνωρίζεις».
Είπε ότι ο βομβαρδισμός της Νατάνζ θα μπορούσε να δώσει τη «λανθασμένη ψευδαίσθηση» ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είχε καταστραφεί.
Το 1981, η πολεμική αεροπορία του Ισραήλ βομβάρδισε τον ημιτελή πυρηνικό αντιδραστήρα του Ιράκ στο Οσιράκ. Αλλά αυτό ανάγκασε μόνο τον τότε Ιρακινό ηγέτη Σαντάμ Χουσεΐν να γίνει πιο μυστικοπαθής σχετικά με το αν διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι το εμπλουτισμένο ουράνιο που είχαν ήδη παράγει οι Ιρανοί είχε πιθανότατα μεταφερθεί σε μια «μυστική τοποθεσία», την οποία, όπως είπε, δεν γνώριζε ούτε η CIA.
«Όταν λοιπόν πυροδοτείς τέτοιες επιθέσεις, πρέπει να σκέφτεσαι τις συνέπειες και τους κινδύνους», δήλωσε στους Epoch Times.
Το NCRI λέει ότι το ιρανικό καθεστώς «προετοίμαζε το έδαφος» για την αποκάλυψη του προγράμματος πυρηνικών όπλων.
«Σιδερένιες γροθιές» σε »Βελούδινα Γάντια»
Στις 5 Οκτωβρίου, ο εγγονός του Αγιατολάχ Χομεϊνί, Χασάν Χομεϊνί, δήλωσε στα κρατικά μέσα ενημέρωσης: «Η στρατιωτική μας αποτροπή πρέπει να ανέλθει σε υψηλότερο επίπεδο. Αυτή η αποτροπή βασίζεται στη δύναμη, όχι στα χαμόγελα.»
«Υποστηρίζω κάθε διαπραγμάτευση, αλλά τα βελούδινα γάντια πρέπει να καλύπτουν τις σιδερένιες γροθιές. Αν τα χέρια σας δεν είναι από σίδερο, θα συνθλιβούν.»
«Η στρατιωτική μας αποτροπή πρέπει να ανέλθει σε υψηλότερο επίπεδο. Ο κόσμος έχει φτάσει σήμερα σε ένα σημείο όπου πρέπει να ενισχύσουμε την αποτροπή μας».
Τέσσερις ημέρες αργότερα, 39 μέλη του ιρανικού κοινοβουλίου έγραψαν επιστολή προς το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, με την οποία καλούσαν το καθεστώς να αλλάξει το αμυντικό του δόγμα και να συμπεριλάβει τα πυρηνικά όπλα.
Ο Μοχάμαντ Ρεζά Σαμπαγκιάν, ιρανός βουλευτής, δήλωσε ότι θα ζητήσουν από τον Χαμενεΐ «αν το κρίνει σκόπιμο, να αλλάξει τη στρατηγική και την εξήγηση σχετικά με την κατασκευή πυρηνικών όπλων».
«Η κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου θα είναι εύκολη για εμάς», πρόσθεσε ο Σαμπαγκιάν.
Στις 12 Οκτωβρίου, ο ταξίαρχος Ρασούλ Σαναέι-Ραντ, ανώτερος σύμβουλος του Χαμενεΐ, δήλωσε ότι το Ιράν θα μπορούσε να αλλάξει το πυρηνικό του δόγμα εάν το Ισραήλ επιτεθεί στις ατομικές του εγκαταστάσεις.
Ματαιώθηκε το σχέδιο κυρώσεων του Τραμπ
Το 2018, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από την πυρηνική συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και προσπάθησε να επαναφέρει τις πλήρεις οικονομικές κυρώσεις, λέγοντας: «Η Αμερική δεν θα είναι όμηρος του πυρηνικού εκβιασμού».
Διαδηλωτές σε μια συγκέντρωση κατά της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον στις 9 Σεπτεμβρίου 2015. (Chip Somodevilla/Getty Images)
Αλλά η ανανέωση των κυρώσεων ματαιώθηκε από τον Μπάιντεν τον Φεβρουάριο του 2021, έναν μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Εάν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο κερδίζοντας τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ενδέχεται να πιέσει τα Ηνωμένα Έθνη να αναλάβουν δράση κατά του Ιράν.
Σοβαρή απειλή για τον ιρανικό λαό
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι οι NCRI δεν ήταν προδότες του Ιράν, αλλά έδρασαν από «πατριωτικό καθήκον».
«Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ιδίως η επιδίωξη πυρηνικών όπλων, αποτελεί σοβαρή απειλή για τον ιρανικό λαό», είπε.
«Το κληρικό καθεστώς έχει επιδιώξει ένα τέτοιο πρόγραμμα, δαπανώντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια αποκλειστικά και μόνο για την επιβίωσή του».
Το NCRI καλεί τη διεθνή κοινότητα να ενεργοποιήσει τον «μηχανισμό επαναφοράς» της Απόφασης 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο οποίος θα ενεργοποιούσε εκ νέου τις αποφάσεις που έχουν ανασταλεί σχετικά με τα πυρηνικά σχέδια του καθεστώτος και θα επανέφερε στην επικαιρότητα τις πλήρεις οικονομικές κυρώσεις.
«Οι καθυστερήσεις και οι δισταγμοί δίνουν στο θρησκευτικό φασισμό το χρόνο και την ευκαιρία για τα σκοτεινά του σχέδια. Η τελική λύση για να σωθεί το Ιράν και η περιοχή από την πυρηνική απειλή του καθεστώτος είναι η ανατροπή αυτού του καθεστώτος από το λαό και την ιρανική αντίσταση», δήλωσε ο Γκομπαντί.
Το Ιράν έχει αρνηθεί ότι διαθέτει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.
Στις 29 Οκτωβρίου, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί μίλησε σε ομάδα πρεσβευτών στην Τεχεράνη και έκανε μια δήλωση σχετικά με την ισραηλινή επίθεση το Σαββατοκύριακο.
Ο Αραγτσί δεν αναφέρθηκε στα πυρηνικά όπλα, αλλά δήλωσε: «Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι πλήρως προετοιμασμένη να υπερασπιστεί την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική της ασφάλεια έναντι οποιασδήποτε επίθεσης και το μεγάλο ιρανικό έθνος είναι πλήρως προετοιμασμένο να εδραιώσει την ειρήνη στην περιοχή και να συμμετάσχει σε εποικοδομητική αλληλεπίδραση με τους γείτονές του».
ΝΤΟΥΜΠΑΪ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα – Μια ισραηλινή επίθεση στο Ιράν νωρίς το Σάββατο 27 Οκτωβρίου προκάλεσε πλήγματα σε εγκαταστάσεις σε δύο μυστικές στρατιωτικές βάσεις της χώρας, όπως δείχνουν δορυφορικές φωτογραφίες που αναλύθηκαν την Κυριακή από το Associated Press (ΑΡ), εκ των οποίων η μία βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της ιρανικής πρωτεύουσας και είχε συνδεθεί παλαιότερα με το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων της Τεχεράνης, ενώ η δεύτερη συνδέεται με το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν.
Ορισμένα από τα κτίρια που επλήγησαν βρίσκονταν στη στρατιωτική βάση Παρχίν του Ιράν, όπου η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας υποψιάζεται ότι το Ιράν στο παρελθόν πραγματοποιούσε δοκιμές υψηλών εκρηκτικών, που θα μπορούσαν να ενεργοποιήσουν ένα πυρηνικό όπλο. Το Ιράν επιμένει εδώ και καιρό ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι ειρηνικό, αν και η ΙΑΕΑ, οι δυτικές μυστικές υπηρεσίες και άλλοι υποστηρίζουν ότι η Τεχεράνη είχε ενεργό πρόγραμμα όπλων μέχρι το 2003.
Περαιτέρω ζημιές φάνηκαν στην κοντινή στρατιωτική βάση του Χοτζίρ, η οποία, σύμφωνα με τους αναλυτές, κρύβει ένα υπόγειο σύστημα σηράγγων και χώρους παραγωγής πυραύλων.
Ο στρατός του Ιράν δεν έχει αναγνωρίσει πλήγματα από την ισραηλινή επίθεση ούτε στο Χοτζίρ ούτε στο Παρχίν, αν και δήλωσε ότι η επίθεση σκότωσε τέσσερεις Ιρανούς στρατιώτες που εργάζονταν στα συστήματα αεράμυνας της χώρας. Το Ιράν ανακοίνωσε την Κυριακή ότι σκοτώθηκε επίσης ένας πολίτης, αλλά δεν έδωσε λεπτομέρειες.
Η αποστολή του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό, ενώ ο ισραηλινός στρατός αρνήθηκε να σχολιάσει.
Ωστόσο, ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ δήλωσε την Κυριακή σε ακροατήριο ότι «δεν πρέπει να υπερεκτιμήσουμε αλλά ούτε και να υποβαθμίσουμε» την ισραηλινή επίθεση, αποφεύγοντας ωστόσο να μιλήσει για άμεσα αντίποινα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε από τη μεριά του, την Κυριακή, ότι τα πλήγματα του Ισραήλ «έβλαψαν σοβαρά» το Ιράν και ότι το μπαράζ «πέτυχε όλους τους στόχους του».
Πλήγματα σε 3 ιρανικές επαρχίες
Παραμένει ασαφές πόσες περιοχές συνολικά αποτέλεσαν στόχο της ισραηλινής επίθεσης ούτε έχουν δοθεί, μέχρι στιγμής, στη δημοσιότητα εικόνες των πληγμάτων από τον ιρανικό στρατό.
Ιρανοί αξιωματούχοι τοποθέτησαν τις πληγείσες περιοχές στις επαρχίες Ιλάμ, Χουζεστάν και Τεχεράνη. Σε δορυφορικές εικόνες της Planet Labs PBC, διακρίνονταν καμένα χωράφια γύρω από τον ιρανικό χώρο παραγωγής φυσικού αερίου Tange Bijar στην επαρχία Ιλάμ το Σάββατο, αν και δεν ήταν αμέσως ξεκάθαρο αν αυτό οφειλόταν στην επίθεση. Η επαρχία Ιλάμ βρίσκεται στα σύνορα Ιράν-Ιράκ, στο δυτικό Ιράν.
Τα πιο εμφανή πλήγματα ήταν ορατά στις εικόνες του Planet Labs από το Παρχίν, περίπου 25 μίλια νοτιοανατολικά του κέντρου της Τεχεράνης, κοντά στο φράγμα Μαμαλού. Εκεί, μια δομή φαινόταν να έχει καταστραφεί ολοσχερώς, ενώ σε άλλες διακρίνονταν διάφορες βλάβες από την επίθεση.
Στο Χοτζίρ, περίπου 12 μίλια μακριά από το κέντρο της Τεχεράνης, διακρίνονται πλήγματα σε τουλάχιστον δύο κτίρια, στις δορυφορικές εικόνες.
Αναλυτές όπως ο Ντέκερ Έβελεθ στη δεξαμενή σκέψης CNA με έδρα τη Βιρτζίνια, ο Τζο Τρούζμαν στο Ίδρυμα για την Υπεράσπιση των Δημοκρατιών με έδρα την Ουάσιγκτον και ο πρώην επιθεωρητής όπλων των Ηνωμένων Εθνών Ντέιβιντ Ωλμπράιτ, καθώς και άλλοι ειδικοί ανοικτών πηγών, εντόπισαν πρώτοι τις ζημιές στις βάσεις. Οι τοποθεσίες των δύο βάσεων αντιστοιχούν σε βίντεο που περιήλθαν στην κατοχή του AP και δείχνουν ιρανικά συστήματα αεράμυνας να βάλλουν στην περιοχή νωρίς το Σάββατο.
Πλήγμα σε δομή του προγράμματος πυρηνικών όπλων του Ιράν
Στο Παρχίν, το Ινστιτούτο Επιστήμης και Διεθνούς Ασφάλειας του Ωλμπράιτ αναγνώρισε το κατεστραμμένο κτίριο στην πλαγιά ενός βουνού ως το «Taleghan 2». Είπε ότι ένα αρχείο ιρανικών πυρηνικών δεδομένων που είχε κατασχεθεί νωρίτερα από το Ισραήλ προσδιόρισε το κτίριο ως χώρο στέγασης «ενός μικρότερου, επιμήκους θαλάμου υψηλής εκρηκτικότητας και ενός συστήματος λάμψης ακτίνων Χ για την εξέταση δοκιμών υψηλής εκρηκτικότητας μικρής κλίμακας».
«Τέτοιες δοκιμές μπορεί να περιελάμβαναν υψηλά εκρηκτικά με συμπιεσμένο πυρήνα φυσικού ουρανίου, που θα προσομοίωναν την πυροδότηση ενός πυρηνικού εκρηκτικού μηχανισμού», αναφέρει έκθεση του Ινστιτούτου το 2018.
Σε μήνυμα που αναρτήθηκε στην κοινωνική πλατφόρμα X νωρίς το πρωί της Κυριακής, το Ινστιτούτο πρόσθεσε: «Δεν είναι βέβαιο αν το Ιράν χρησιμοποίησε ουράνιο στο «Ταληχάν 2», αλλά είναι πιθανό να μελέτησε τη συμπίεση ημισφαιρίων φυσικού ουρανίου, γεγονός που θα εξηγούσε τις βιαστικές και μυστικές προσπάθειες ανακαίνισής του μετά το αίτημα του ΙΑΕΑ για πρόσβαση στο Παρχίν το 2011».
Δεν είναι σαφές τι εξοπλισμός μπορεί να υπήρχε μέσα στο κτίριο «Ταληχάν 2» νωρίς το Σάββατο. Δεν υπήρξαν ισραηλινά πλήγματα στην πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν ούτε στους χώρους εμπλουτισμού των πυρηνικών του ούτε στον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας στο Μπουσέρ, κατά τη διάρκεια της επίθεσης.
Ο Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσσι, ο οποίος ηγείται της ΙΑΕΑ, το επιβεβαίωσε αυτό στο Χ, λέγοντας ότι «οι πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν δεν έχουν πληγεί».
«Οι επιθεωρητές είναι ασφαλείς και συνεχίζουν το ζωτικής σημασίας έργο τους», πρόσθεσε. «Ζητώ σύνεση και αυτοσυγκράτηση από ενέργειες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια & προστασία των πυρηνικών & άλλων ραδιενεργών υλικών».
Πλήγματα σε εγκαταστάσεις του προγράμματος βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν
Άλλα κτίρια που καταστράφηκαν στο Χοτζίρ και στο Παρχίν πιθανότατα περιελάμβαναν κτίρια όπου το Ιράν χρησιμοποιούσε βιομηχανικούς αναμείκτες για τη δημιουργία των στερεών καυσίμων που απαιτούνται για το εκτεταμένο βαλλιστικό πυραυλικό του οπλοστάσιο, δήλωσε ο Έβελεθ.
Σε ανακοίνωση που εξέδωσε αμέσως μετά την επίθεση του Σαββάτου, ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι στόχευσε «εγκαταστάσεις κατασκευής πυραύλων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή των πυραύλων που το Ιράν εκτόξευσε κατά του κράτους του Ισραήλ τον τελευταίο χρόνο».
Η καταστροφή αυτών των εγκαταστάσεων θα μπορούσε να διαταράξει σημαντικά την ικανότητα του Ιράν να κατασκευάσει νέους βαλλιστικούς πυραύλους για να αναπληρώσει το οπλοστάσιό του μετά τις δύο επιθέσεις στο Ισραήλ. Η παραστρατιωτική Φρουρά της Επανάστασης του Ιράν, η οποία επιβλέπει το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της χώρας, παραμένει σιωπηλή μετά την επίθεση του Σαββάτου.
Το συνολικό οπλοστάσιο βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν, το οποίο περιλαμβάνει πυραύλους μικρότερου βεληνεκούς που δεν μπορούν να φθάσουν στο Ισραήλ, εκτιμήθηκε να «υπερβαίνει τους 3.000» από τον στρατηγό Κένεθ ΜακΚένζι, τότε διοικητή της Κεντρικής Διοίκησης του αμερικανικού στρατού, σε κατάθεσή του στην αμερικανική Γερουσία το 2022. Στο διάστημα που μεσολάβησε από τότε, το Ιράν εκτόξευσε εκατοντάδες πυραύλους σε σειρά επιθέσεων.
Δεν έχουν αναρτηθεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βίντεο ή φωτογραφίες με τμήματα πυραύλων ή καταστροφές σε γειτονιές πολιτών μετά την πρόσφατη επίθεση – γεγονός που υποδηλώνει ότι τα ισραηλινά πλήγματα ήταν πολύ πιο ακριβή από τα πυρά βαλλιστικών πυραύλων του Ιράν με στόχο το Ισραήλ τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο. Το Ισραήλ χρησιμοποίησε πυραύλους που εκτοξεύτηκαν από αεροσκάφη κατά τη διάρκεια της επίθεσής του.
Ωστόσο, φαίνεται ότι επλήγη και ένα εργοστάσιο στη βιομηχανική πόλη Σαμσαμπάντ, νότια της Τεχεράνης, κοντά στο Διεθνές Αεροδρόμιο Ιμάμ Χομεϊνί, κύρια πύλη της χώρας προς τον έξω κόσμο. Τα διαδικτυακά βίντεο του κατεστραμμένου κτιρίου αντιστοιχούν σε διεύθυνση εταιρείας γνωστής ως TIECO, η οποία διαφημίζεται ότι κατασκευάζει προηγμένα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται στη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν.
Αξιωματούχοι της TIECO ζήτησαν από το AP να απευθύνει επιστολή στην εταιρεία πριν απαντήσει σε ερωτήσεις. Η εταιρεία δεν απάντησε στην επιστολή που της εστάλη.
Το μεταβατικό καθεστώς της Συρίας έχει αναπτύξει δυνάμεις ασφαλείας στην πόλη Τζαραμάνα, που βρίσκεται νοτιοανατολικά της Δαμασκού, ανέφερε το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων SANA της χώρας στις 3 Μαρτίου.
Σύμφωνα με το SANA, η κίνηση έπεται της δολοφονίας ενός αξιωματούχου του υπουργείου Άμυνας —που ταυτοποιήθηκε ως Αχμάντ αλ-Κατίμπ— ο οποίος πυροβολήθηκε από άγνωστους ενόπλους κοντά στην Τζαραμάνα.
Οι δυνάμεις που έχουν αναπτυχθεί στην περιοχή εργάζονται για να «συλλάβουν αυτά τα άτομα [υπεύθυνα για τη δολοφονία] και να τα οδηγήσουν στη δικαιοσύνη», υποστήριξε ο Αντισυνταγματάρχης Χουσάμ Ταχάν, αξιωματούχος των υπηρεσιών ασφαλείας, σύμφωνα με το SANA.
«Ένοπλα άτομα εκτός κρατικής αρχής απέρριψαν όλες τις διαμεσολαβήσεις και συμφωνίες», είπε ο Ταχάν.
Πρόσθεσε ότι οι δυνάμεις ασφαλείας προσπάθησαν «να τερματίσουν την κατάσταση χάους και τα παράνομα σημεία ελέγχου που έχουν δημιουργηθεί από παράνομες ομάδες που διαπράττουν απαγωγές, δολοφονίες, και ένοπλες ληστείες».
Τρία χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Δαμασκού, ο πληθυσμός της Τζαραμάνα αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από Δρούζους, μια μειονοτική θρησκευτική αίρεση, και Χριστιανούς.
«Καμία συριακή γεωγραφική περιοχή δεν θα παραμείνει εκτός του ελέγχου των κρατικών θεσμών», είπε ο Ταχάν, σύμφωνα με το SANA.
«Είμαστε μάρτυρες σημαντικής συνεργασίας από τους κατοίκους της πόλης Τζαραμάνα σε αυτό το θέμα.»
Τον Δεκέμβριο του 2024, ο Σύρος ηγέτης Μπασάρ αλ Άσαντ εκδιώχθηκε από την εξουσία και ο συριακός εθνικός στρατός διαλύθηκε, εν όψει επίθεσης ανταρτών που υποστηρίζονταν από τη γειτονική Τουρκία.
Της επίθεσης ηγήθηκε η Hayat Tahrir al-Sham (HTS), χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική ομάδα από τις ΗΠΑ, της οποίας ο αρχηγός, Αχμάντ αλ-Σάρα, έχει αναλάβει τον ρόλο του προσωρινού ηγέτη της Συρίας.
Στις 3 Μαρτίου, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Anadolu της Τουρκίας ανέφερε ότι έκτοτε η ηρεμία είχε αποκατασταθεί στην Τζαραμάνα μετά από συνομιλίες μεταξύ ηγετών της τοπικής κοινότητας και αξιωματούχων του υπουργείου Εσωτερικών της Συρίας.
Σύμφωνα με το Anadolu, οι αναταραχές ξεκίνησαν στις 28 Φεβρουαρίου όταν ο αλ-Κατίμπ, ένας αξιωματούχος του Υπουργείου Άμυνας της Συρίας υπό την ηγεσία της HTS, σκοτώθηκε σε σημείο ελέγχου από άγνωστους ενόπλους.
Το πρακτορείο ειδήσεων ανέφερε επίσης — επικαλούμενο τον Μουσάμπ αλ-Σαμί, τοπικό αξιωματούχο ασφαλείας — ότι ένα αστυνομικό τμήμα κοντά στη Τζαραμάνα είχε επίσης δεχθεί επίθεση.
Ο αλ-Σαμί είπε ότι η κρίση διαδόθηκε αργότερα μετά από διαβουλεύσεις μεταξύ αξιωματούχων ασφαλείας και ηγετών της τοπικής κοινότητας.
«Τις επόμενες ημέρες, η συνεργασία μας με τους ανθρώπους της Τζαραμάνα θα ενισχυθεί», αναφέρθηκε ότι είπε.
Οχήματα του ισραηλινού στρατού κινούνται στη ζώνη ασφαλείας που επιτηρείται από τον ΟΗΕ, η οποία χωρίζει τις ισραηλινές και συριακές δυνάμεις κοντά στο χωριό Δρούζων Ματζάλ Σαμς, που βρίσκεται στα προσαρτημένα από το Ισραήλ Υψίπεδα Γκολάν, στις 21 Δεκεμβρίου 2024. (Jalaa Marey/AFP μέσω Getty Images)
Διφορούμενες περιστάσεις
Οι συνθήκες γύρω από την πρόσφατη αναταραχή παραμένουν ασαφείς.
Την 1η Μαρτίου, το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR) ανέφερε «πολλά περιστατικά διαταραχής ασφάλειας» μέσα και γύρω από τη Τζαραμάνα, τα οποία, όπως είπε, είχαν οδηγήσει σε πολλούς θανάτους και τραυματισμούς.
«Αυτές οι ενέργειες ώθησαν τη γενική υπηρεσία ασφαλείας [της Συρίας] να ξεκινήσει μια μεγάλης κλίμακας εκστρατεία ασφαλείας στην πόλη», ανέφερε η υπηρεσία επιτήρησης δικαιωμάτων που εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Σύμφωνα με το SOHR, ένοπλοι κάποια στιγμή μπήκαν στην Τζαραμάνα, «όπου συγκρούστηκαν με ένοπλα μέλη της τοπικής κοινότητας των Δρούζων».
Ένας Δρούζος μαχητής σκοτώθηκε στη μάχη σώμα με σώμα και άλλα εννέα άτομα τραυματίστηκαν, ανέφερε.
Το SOHR ανέφερε επίσης ότι άγνωστοι ένοπλοι άνοιξαν πυρ εναντίον πολιτικού οχήματος στην περιοχή, τραυματίζοντας δύο μέλη της κοινότητας των Δρούζων.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς, εν τω μεταξύ, διέταξε πρόσφατα τον ισραηλινό στρατό να «προετοιμαστεί να υπερασπιστεί» την κοινότητα των Δρούζων της Συρίας, σύμφωνα με την Times of Israel.
Σε δήλωση της 1ης Μαρτίου, το γραφείο του Κατς ισχυρίστηκε ότι η Τζαραμάνα δεχόταν «επίθεση από τις δυνάμεις του συριακού καθεστώτος».
«Δεν θα επιτρέψουμε στο ακραίο ισλαμικό καθεστώς στη Συρία να βλάψει τους Δρούζους», αναφέρει η δήλωση. «Αν το καθεστώς βλάψει τους Δρούζους, θα το χτυπήσουμε κι εμείς».
Η Τζαραμάνα απέχει περίπου 55 χιλιόμετρα από τα σύνορα του Ισραήλ.
Λίγο μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν στο συριακό έδαφος στην περιοχή των Υψωμάτων του Γκολάν, όπου συγκεντρώνεται μεγάλο μέρος της κοινότητας των Δρούζων της Συρίας.
Τον περασμένο μήνα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε ότι το εβραϊκό κράτος δεν θα επιτρέψει στις συριακές δυνάμεις να «εισέλθουν στην περιοχή νότια της Δαμασκού».
Η κυβέρνησή του έκανε επίσης σαφές ότι οι ισραηλινές δυνάμεις που τώρα κατέχουν περιοχές της Συρίας θα παραμείνουν στην περιοχή για αόριστο χρόνο.
Ο υπουργός Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών, Μάρκο Ρούμπιο, λαμβάνει μέτρα για την ταχύτερη παράδοση της στρατιωτικής βοήθειας προς το Ισραήλ, δεσμευόμενος να τηρήσει τις συμφωνίες ασφαλείας των ΗΠΑ με τη χώρα.
Σε δήλωσή του, την 1η Μαρτίου, ανέφερε ότι υπέγραψε διάταγμα για την ενεργοποίηση έκτακτων εξουσιών, προκειμένου να επιταχυνθεί η αποστολή στρατιωτικής βοήθειας ύψους περίπου 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς το Ισραήλ. Επεσήμανε ότι το μερικό εμπάργκο όπλων που είχε επιβάλει η κυβέρνηση Μπάιντεν είχε οδηγήσει στην αδικαιολόγητη καθυστέρηση προμήθειας ορισμένων όπλων και πυρομαχικών προς το Ισραήλ. Ωστόσο, αυτή η κατάσταση ανατράπηκε υπό τη διοίκηση του προέδρου Τραμπ.
Κατά τη δεύτερη θητεία της, η κυβέρνηση Τραμπ έχει εγκρίνει σχεδόν 12 δισ. δολάρια σε πωλήσεις όπλων προς το Ισραήλ. Σύμφωνα με τον Ρούμπιο, η απόφαση αυτή συνδέεται με την ακύρωση από τον πρόεδρο Τραμπ ενός μνημονίου της εποχής Μπάιντεν, το οποίο είχε επιβάλει περιορισμούς στη στρατιωτική βοήθεια προς το Ισραήλ, την ώρα που η χώρα διεξήγαγε επιχειρήσεις επιβίωσης σε πολλαπλά μέτωπα κατά του Ιράν και των συμμάχων του.
Η δήλωσή του φαίνεται να αναφέρεται στην απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να παγώσει την αποστολή βομβών 900 κιλών προς το Ισραήλ, λόγω ανησυχιών ότι οι βόμβες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές της Γάζας. Τον Ιανουάριο, η κυβέρνηση Τραμπ ήρε τον περιορισμό, επιτρέποντας την παράδοση των όπλων στο Ισραήλ τον προηγούμενο μήνα.
Ο Ρούμπιο τόνισε ότι η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει «όλα τα διαθέσιμα μέσα» για να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών προς το Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξής του απέναντι σε απειλές.
Η Υπηρεσία Συνεργασίας για την Αμυντική Ασφάλεια των ΗΠΑ (Defense Security Cooperation Agency-DSCA) ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι ενέκρινε πιθανές πωλήσεις όπλων στο Ισραήλ, συνολικής αξίας σχεδόν 3 δισ. δολαρίων, σε διάφορες συμφωνίες. Η πρώτη συμφωνία αφορά την πώληση 35.529 γενικών βομβών MK 84 ή BLU-117 και 4.000 διατρητικών κεφαλών I-2000, αξίας 2,04 δισ. δολαρίων, με τις πρώτες παραδόσεις να ξεκινούν το επόμενο έτος.
Σύμφωνα με την DSCA, ο υπουργός Εξωτερικών αποφάσισε και παρείχε αναλυτική αιτιολόγηση ότι υφίσταται έκτακτη ανάγκη που απαιτεί την άμεση πώληση των παραπάνω αμυντικών ειδών και υπηρεσιών προς την κυβέρνηση του Ισραήλ, καθώς αυτό εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών.
Από το συνολικό ποσό των 3 δισ. δολαρίων, περισσότερα από 675 εκατομμύρια αφορούν πυρομαχικά, εξοπλισμό υποστήριξης και κιτ καθοδήγησης, με τις παραδόσεις να ξεκινούν το 2028. Μια επιπλέον συμφωνία, αξίας 295 εκατομμυρίων δολαρίων, αφορά την προμήθεια στο Ισραήλ ερπυστριοφόρων μπουλντόζων D9R και D9T της Caterpillar.
Λήξη της εκεχειρίας
Η στρατιωτική βοήθεια των 4 δισ. δολαρίων παρέχεται λίγο μετά τη λήξη της εκεχειρίας μεταξύ Ισραήλ και της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, το περασμένο Σαββατοκύριακο. Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, πρότεινε μια νέα συμφωνία εκεχειρίας, με σκοπό την προσωρινή κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια του Ραμαζανιού και του εβραϊκού Πάσχα. Το Ραμαζάνι αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 30 Μαρτίου, ενώ το Πάσχα στις 20 Απριλίου.
Παρότι το Ισραήλ αποδέχθηκε την πρόταση, η Χαμάς αρνήθηκε να την αποδεχθεί, σύμφωνα με ανάρτηση της 2ας Μαρτίου από το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού στην πλατφόρμα Χ. Ως αποτέλεσμα, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου αποφάσισε την αναστολή της εισόδου όλων των ειδών και προμηθειών στη Λωρίδα της Γάζας από το πρωί της ίδιας ημέρας.
Στις 4 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε τη μετακίνηση των κατοίκων της Γάζας εκτός της Λωρίδας, καθώς και την ανάληψη της ανοικοδόμησης της περιοχής από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο τη μόνιμη επίλυση των συγκρούσεων στην περιοχή. Μετά την πρόταση του Τραμπ, ειδικοί επισήμαναν ότι η ιδέα της επίλυσης της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης μέσω της δημιουργίας δύο κρατών φαίνεται να χάνει έδαφος. Ο Ίλαϊ Σπέρλινγκ (Eli Sperling), βοηθός καθηγητή του Israel Institute στο Πανεπιστήμιο της Τζόρτζια, ανέφερε ότι η προοπτική αυτή είναι πιθανώς ξεγραμμένη.
Πολλοί αναλυτές εξωτερικής πολιτικής, πρόσθεσε, έχουν συζητήσει την πιθανότητα η Γάζα να εξελιχθεί σε ένα ανεξάρτητο κρατίδιο, ενδεχομένως ενσωματωμένο αργότερα σε παλαιστινιακό κράτος. Ωστόσο, επεσήμανε ότι τόσο η πλειοψηφία των Παλαιστινίων όσο και των Ισραηλινών απορρίπτουν πλέον μια τέτοια λύση.
Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα για την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, υποστηρίζοντας ότι λειτουργεί ως μηχανισμός προστασίας κρατών που διαπράττουν σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, διέκοψε τη χρηματοδότηση της Υπηρεσίας Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (U.N. Relief and Works Agency-UNRWA), χαρακτηρίζοντάς τη συστηματικά αντισημιτική και εχθρική προς το Ισραήλ.
Το Ισραήλ έχει αρχίσει να προετοιμάζεται για μια πιθανή έξοδο Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας, μετά τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναλάβουν να ανασυγκροτήσουν τη Γάζα αφού βρεθούν ασφαλείς και σίγουρες κατοικίες εκτός της κατεστραμμένης από τον πόλεμο περιοχής για τους κατοίκους της.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς δήλωσε στις 6 Φεβρουαρίου ότι έδωσε εντολή στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (Israel Defense Forces-IDF) να προετοιμάσουν σχέδια για την αποχώρηση μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας.
Είπε ότι το σχέδιο «θα περιλαμβάνει επιλογές για έξοδο στα χερσαία περάσματα καθώς και ειδικές ρυθμίσεις για έξοδο από θάλασσα και αέρα».
Ο Κατς δήλωσε ότι επικροτεί το «τολμηρό σχέδιο του Τραμπ, το οποίο μπορεί να επιτρέψει σε μεγάλο πληθυσμό στη Γάζα να φύγει για διάφορα μέρη του κόσμου».
Ο Τραμπ πρότεινε, την Τετάρτη, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γάζας να μετεγκατασταθεί μόνιμα αλλού, και οι Ηνωμένες Πολιτείες να ανοικοδομήσουν τον τόπο, μετατρέποντάς τον σε αυτό που αποκάλεσε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν αργότερα ότι η μετεγκατάσταση θα είναι προσωρινή, αλλά οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι το Ισραήλ δεν θα τους επιτρέψει ποτέ να επιστρέψουν.
Οι αραβικές χώρες και πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες έχουν απορρίψει το σχέδιο, το οποίο ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη, μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία, στις οποίες ο Τραμπ πρότεινε συγκεκριμένα να δεχθούν Παλαιστίνιους πρόσφυγες, αρνήθηκαν κατηγορηματικά.
Ο πληθυσμός της Ιορδανίας είναι ήδη πάνω από το 50% παλαιστινιακός και οι Παλαιστίνιοι αποσταθεροποίησαν τη χώρα πριν ο τότε βασιλιάς Χουσεΐν σκοτώσει χιλιάδες από αυτούς και εκδιώξει ριζοσπαστικά στοιχεία το 1970.
Η Αίγυπτος τους βλέπει, ομοίως, ως μια δυνητικά αποσταθεροποιητική δύναμη.
Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε το σχέδιο του Τραμπ «αξιοσημείωτο» και ως «την πρώτη καλή ιδέα» που άκουσε.
«Πού είναι το κακό στην ιδέα να επιτραπεί στους κατοίκους της Γάζας που θέλουν να φύγουν, να φύγουν;» δήλωσε ο Νετανιάχου στο Fox News.
Οι σύμμαχοί του στην ακροδεξιά, ορισμένοι από τους οποίους προέρχονται από πολιτικές παρατάξεις που υποστήριζαν στο παρελθόν την εκδίωξη των Παλαιστινίων για την ασφάλεια του Ισραήλ, αντέδρασαν θετικά στην πρόταση.
Το ίδιο και οι κεντρώοι ηγέτες της αντιπολίτευσης Μπένι Γκαντζ και Γιαΐρ Λαπίντ.
Ο Γκαντζ, πρώην υπουργός Άμυνας, δήλωσε ότι το σχέδιο του Τραμπ δείχνει «δημιουργική, πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα σκέψη».
Ο Λαπίντ δήλωσε: «Σε γενικές γραμμές, είναι καλό».
Η υποστήριξη της λύσης των δύο κρατών είχε αποδυναμωθεί στο Ισραήλ εδώ και χρόνια, ακόμη και πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Πολλοί συμφωνούσαν με τον Νετανιάχου ότι το πρόβλημα ήταν άλυτο και μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω πρόσκαιρων πολέμων και στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατς φτάνει για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (Foreign Affairs Council-FAC) στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στις 22 Ιανουαρίου 2024. (John Thys/AFP)
Το σοκ από την επίθεση της Χαμάς έκανε πολλούς Ισραηλινούς να αντιμετωπίζουν θετικά πιο ριζοσπαστικές ιδέες, προκειμένου να αποκατασταθεί η ασφάλεια.
Ισραηλινοί αρθρογράφοι και σχολιαστές που ανήκουν σταθερά στο κυρίαρχο ρεύμα του έθνους εξέφρασαν επίσης την υποστήριξή τους στην ιδέα.
Πολλοί Παλαιστίνιοι λένε ότι δεν θέλουν να φύγουν, αντίθετα επιθυμούν ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.
Η Γάζα ήταν ουσιαστικά ένα τέτοιο κράτος μετά την αποχώρηση του Ισραήλ το 2005, και πολλοί Παλαιστίνιοι βλέπουν τους εαυτούς τους ως πρόσφυγες από τις πατρογονικές εστίες στο ίδιο το Ισραήλ, στις οποίες θα επιστρέψουν μια μέρα.
Κάτοικοι της Γάζας που επέλεξαν να προσπάθησαν να πάνε στα αιγυπτιακά σύνορα όταν άρχισε ο πόλεμος, εμποδίστηκαν βίαια από τη Χαμάς. Βίντεο που δείχνουν την τρομοκρατική οργάνωση να εκτελεί, σύμφωνα με ισχυρισμούς, κατοίκους της Γάζας στο δρόμο, υποδηλώνουν ότι οι κάτοικοι της Γάζας μπορεί να φοβούνται να μιλήσουν ειλικρινά για το θέμα.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε, στις 5 Φεβρουαρίου, την αποχώρησή του από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (UNHRC), επικαλούμενο τη «διαρκή και αδιάκοπη θεσμική μεροληψία» εις βάρος του εβραϊκού κράτους.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε ότι η απόφαση συνδέεται με την ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, την προηγουμένη, για την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το Συμβούλιο.
«Το Ισραήλ ενώνεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν θα συμμετάσχει στο UNHRC», έγραψε ο Σάαρ.
Ούτε οι ΗΠΑ ούτε το Ισραήλ ανήκουν στα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου, αλλά, όπως όλα τα μέλη του ΟΗΕ, διαθέτουν καθεστώς παρατηρητή και δικαίωμα παρουσίας στις συνεδριάσεις.
Σκληρή κριτική από αξιωματούχους του ΟΗΕ
Η απόφαση του Ισραήλ προκάλεσε την αντίδραση της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, η οποία χαρακτήρισε την κίνηση «εξαιρετικά σοβαρή».
«Δείχνει ύβρη και έλλειψη συνειδητοποίησης του τι έχουν κάνει. Η επιμονή τους στο δίκαιο της θέσης τους, και η άρνηση κάθε λογοδοσίας, αποδεικνύεται ενώπιον της διεθνούς κοινότητας», δήλωσε η Αλμπανέζε, προσθέτοντας ότι φοβάται πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, τις οποίες χαρακτήρισε ως γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων, θα επεκταθούν και στη Δυτική Όχθη.
Ισχυρισμοί για προκατάληψη κατά του Ισραήλ
Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο του UNHRC, Γιοργκ Λάουμπερ, ο Σάαρ κατήγγειλε ότι η προκατάληψη κατά του Ισραήλ είναι συνεχής, από την ίδρυση του Συμβουλίου το 2006.
«Το UNHRC παραδοσιακά προστατεύει τους παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιτρέποντάς τους να αποφεύγουν τους ελέγχους, ενώ εμμονικά δαιμονοποιεί τη μοναδική δημοκρατία στη Μέση Ανατολή – το Ισραήλ», ανέφερε ο Σάαρ στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter).
«Αντί να προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Συμβούλιο προτιμά να επιτίθεται σε μια δημοκρατική χώρα και να προπαγανδίζει τον αντισημιτισμό.»
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι πολλές χώρες με σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο ιστορικό τους έχουν δεχθεί λιγότερες καταδικαστικές αποφάσεις από το Ισραήλ.
«Η διάκριση εις βάρος μας είναι ξεκάθαρη: Στο UNHRC, το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα που διαθέτει ξεχωριστό σημείο στην ημερήσια διάταξη αποκλειστικά για αυτήν. Το Ισραήλ έχει βρεθεί αντιμέτωπο με πάνω από 100 καταδικαστικές αποφάσεις, περισσότερες από το 20% όλων των αποφάσεων που έχουν ληφθεί ποτέ στο Συμβούλιο – περισσότερες από όσες έχουν ληφθεί για το Ιράν, την Κούβα, τη Βόρεια Κορέα και τη Βενεζουέλα μαζί. Το Ισραήλ δεν αποδέχεται πια αυτή τη διάκριση!» τόνισε.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντανιέλ Μερόν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το Συμβούλιο «ήταν προκατειλημμένο από την αρχή, επιτρέποντας σε δικτατορίες να κάνουν διαλέξεις σε δημοκρατίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
«Το Ισραήλ διατηρεί τη δέσμευσή του για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα συνεργαστεί μέσω αξιόπιστων, μη πολιτικοποιημένων μηχανισμών», σημείωσε.
ΗΠΑ και Ισραήλ αποσύρουν τη στήριξή τους στο UNRWA
Τα μέλη του Συμβουλίου κατηγορούν συχνά το Ισραήλ για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο που διεξάγει στη Γάζα εναντίον της Χαμάς. Πέρυσι, μια έρευνα του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κλίμακα των θανάτων ισοδυναμεί με έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Το Ισραήλ απέρριψε το πόρισμα, υποστηρίζοντας ότι λαμβάνει προφυλάξεις για την αποφυγή θυμάτων μεταξύ των αμάχων. Σημείωσε ότι οι μεγάλες εκτοπίσεις πληθυσμού στη Γάζα πραγματοποιήθηκαν αφού οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) είχαν προειδοποιήσει τους κατοίκους να εγκαταλείψουν συγκεκριμένες περιοχές πριν από επιθέσεις.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης, στις 4 Φεβρουαρίου, ότι οι ΗΠΑ δεν θα συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστινίους, η οποία είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Γάζα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν παγώσει τις πληρωμές στην UNRWA και το 2018, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, αλλά η χρηματοδότηση αποκαταστάθηκε από την κυβέρνηση Μπάιντεν, πριν διακοπεί εκ νέου μετά την αποκάλυψη ότι τουλάχιστον εννέα υπάλληλοι της υπηρεσίας συμμετείχαν στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ο πραγματικός αριθμός των εργαζομένων της UNRWA που συνδέονται με τη Χαμάς είναι πολύ μεγαλύτερος, ισχυριζόμενο ότι 1.200 από τους 13.000 υπαλλήλους της στη Γάζα ανήκουν στη Χαμάς και ότι 6.000 από αυτούς έχουν συγγενείς που είναι μέλη της οργάνωσης.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δήλωσε την Κυριακή ότι τα μέλη της Χαμάς πρέπει να παραδοθούν και ότι είναι η «αρχή του τέλους» για την χαρακτηρισμένη ως τρομοκρατική οργάνωση.
«Τις τελευταίες ημέρες, δεκάδες τρομοκράτες της Χαμάς παραδίδονται στις δυνάμεις μας», δήλωσε ο κ. Νετανιάχου σε τηλεοπτικό διάγγελμα, σύμφωνα με μετάφραση. «Καταθέτουν τα όπλα τους και παραδίδονται στους ηρωικούς μαχητές μας».
«Θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, ο πόλεμος βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη, αλλά αυτή είναι η αρχή του τέλους για τη Χαμάς», συνέχισε. «Λέω στους τρομοκράτες της Χαμάς: τελείωσε. Μην πεθάνετε για τον [ηγέτη της Χαμάς Γιαχία] Σινουάρ. Παραδοθείτε εδώ και τώρα».
Τα σχόλιά του αυτή τη Κυριακή έρχονται αφού τα τανκς των Ισραηλινών Δυνάμεων Άμυνας έφτασαν στην περιοχή κλειδί της Γάζας, το Χαν Γιουνίς, όπως δήλωσαν κάτοικοι στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters. Οι κάτοικοι δήλωσαν ότι τα άρματα μάχης είχαν φτάσει στον κύριο δρόμο βορρά-νότου που διέρχεται από το κέντρο της Χαν Γιουνίς μετά από έντονες μάχες κατά τη διάρκεια της νύχτας που επιβράδυναν την ισραηλινή προέλαση από τα ανατολικά. Πολεμικά αεροσκάφη σφυροκοπούσαν την περιοχή δυτικά της επίθεσης.
Το Ισραήλ ορκίστηκε να εξοντώσει τη Χαμάς, η οποία κυβερνά τη Γάζα από το 2007, αφού οι τρομοκράτες διέσχισαν τον φράχτη στις 7 Οκτωβρίου και έκαναν επιδρομή σε ισραηλινές πόλεις, πυροβολώντας οικογένειες μέσα στα σπίτια τους, σκοτώνοντας 1.200 ανθρώπους και συλλαμβάνοντας 240 ομήρους.
Οι αξιωματούχοι υγείας που υποστηρίζονται από τη Γάζα έχουν ισχυριστεί ότι 18.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει από την ισραηλινή επίθεση στη Γάζα, αν και τα στοιχεία αυτά δεν μπορούν να επαληθευτούν από τους Epoch Times.
Ψηφοφορία του Συμβουλίου Ασφαλείας
Στις 8 Δεκεμβρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες προχώρησαν στην παρεμπόδιση ενός ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που απαιτούσε άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, κάτι στο οποίο έχουν αντιταχθεί τόσο οι ΗΠΑ όσο και το Ισραήλ. Η Γαλλία και η Ιαπωνία, που είναι μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, υποστήριξαν την πρόταση για κατάπαυση του πυρός.
Ο αναπληρωτής πρεσβευτής των ΗΠΑ Ρόμπερτ Γουντ χαρακτήρισε το ψήφισμα «ανισόρροπο» και επέκρινε το συμβούλιο επειδή απέτυχε να καταδικάσει την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Ο αξιωματούχος δήλωσε επίσης ότι η διακοπή της στρατιωτικής δράσης του Ισραήλ θα επέτρεπε στη Χαμάς να κυβερνήσει τη Γάζα και να πραγματοποιήσει περισσότερες επιθέσεις.
«Η Χαμάς δεν έχει καμία επιθυμία για μια βιώσιμη ειρήνη, για μια λύση δύο κρατών», δήλωσε ο κ. Γουντ πριν από την ψηφοφορία, σύμφωνα με το Associated Press. «Για το λόγο αυτό, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες υποστηρίζουν σθεναρά μια βιώσιμη ειρήνη, στην οποία τόσο οι Ισραηλινοί όσο και οι Παλαιστίνιοι μπορούν να ζήσουν ειρηνικά και με ασφάλεια, δεν υποστηρίζουμε τις εκκλήσεις για άμεση κατάπαυση του πυρός».
Σχόλια των ΗΠΑ
Το Σάββατο και την Κυριακή, αρκετοί κορυφαίοι Αμερικανοί αξιωματούχοι έκαναν δημόσια σχόλια σχετικά με τα υποτιθέμενα στοιχεία σεξουαλικής βίας που διαπράχθηκαν από τρομοκράτες της Χαμάς κατά τη διάρκεια των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου.
Κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισης στο CNN την Κυριακή, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, δήλωσε: «Οι φρικαλεότητες που είδαμε στις 7 Οκτωβρίου είναι σχεδόν πέρα από ανθρώπινη περιγραφή και πέρα από την ικανότητά μας να τις χωνέψουμε. Και έχουμε μιλήσει γι’ αυτές και στο παρελθόν. Αλλά η σεξουαλική βία που είδαμε στις 7 Οκτωβρίου είναι πέρα από οτιδήποτε έχω δει επίσης».
«Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι καθώς το Ισραήλ συνεχίζει αυτή την εκστρατεία… να θυμάστε ότι έχει να κάνει με μια τρομοκρατική οργάνωση που επιδόθηκε στην πιο άγρια κτηνωδία στις 7 Οκτωβρίου και κατέστησε σαφές ότι θα το έκανε ξανά και ξανά και ξανά αν της δινόταν η ευκαιρία», δήλωσε ο κ. Μπλίνκεν την Κυριακή. «Έτσι, το Ισραήλ πρέπει να είναι σε θέση να το αντιμετωπίσει αυτό για να προστατευτεί, για να αποτρέψει το ενδεχόμενο της 7ης Οκτωβρίου να επαναληφθεί. Αλλά καθώς το κάνει αυτό, είναι επιτακτική ανάγκη να προστατευθούν οι άμαχοι».
Κλιμάκωση;
Οι μάχες μεταξύ του Ισραήλ και του υποστηριζόμενου από το Ιράν κινήματος Χεζμπολάχ στο Λίβανο, που προκλήθηκαν από τη σύγκρουση στη Γάζα, εντάθηκαν την Κυριακή. Σε μια διεθνή διάσκεψη στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, το οποίο λειτούργησε ως κύριος μεσολαβητής για μια εκεχειρία που διήρκεσε μια εβδομάδα και κατά την οποία απελευθερώθηκαν περισσότεροι από 100 όμηροι, οι Άραβες υπουργοί Εξωτερικών επέκριναν την κυβέρνηση Μπάιντεν για το βέτο που άσκησε την Παρασκευή σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που απαιτούσε ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ σεΐχης Μοχάμεντ μπιν Αμπντουλραχμάν Αλ Θάνι δήλωσε ότι ο πόλεμος ενέχει τον κίνδυνο να ριζοσπαστικοποιήσει μια γενιά σε όλη τη Μέση Ανατολή. Ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας δήλωσε ότι η ισραηλινή εκστρατεία αποσκοπούσε στην εκδίωξη των Παλαιστινίων από τη Γάζα και πληρούσε τον νομικό ορισμό της γενοκτονίας, κατηγορίες που το Ισραήλ χαρακτήρισε εξωφρενικές.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος επικαλέστηκε το άρθρο 99 για την έναρξη της διαδικασίας του Συμβουλίου Ασφαλείας, δήλωσε πρόσφατα ότι «δεν θα παραιτηθεί» από την έκκληση για κατάπαυση του πυρός.
«Κάλεσα το Συμβούλιο Ασφαλείας να πιέσει για να αποτρέψει μια ανθρωπιστική καταστροφή και επανέλαβα την έκκλησή μου για την κήρυξη ανθρωπιστικής κατάπαυσης του πυρός», δήλωσε ο κ. Γκουτέρες. «Δυστυχώς, το Συμβούλιο Ασφαλείας απέτυχε να το πράξει, αλλά αυτό δεν το καθιστά λιγότερο αναγκαίο».
Εκτός από το Συμβούλιο Ασφαλείας, το διοικητικό συμβούλιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας του ΟΗΕ ενέκρινε με συναίνεση μια επείγουσα πρόταση του ΠΟΥ για την εξασφάλιση μεγαλύτερης ιατρικής πρόσβασης στη Γάζα. Η επείγουσα δράση -που προτάθηκε από το Αφγανιστάν, το Κατάρ, την Υεμένη και το Μαρόκο- επιδιώκει τη διέλευση στη Γάζα ιατρικού προσωπικού και προμηθειών, απαιτεί από τον ΠΟΥ να καταγράψει τη βία κατά των εργαζομένων στον τομέα της υγείας και των ασθενών και να εξασφαλίσει χρηματοδότηση για την ανοικοδόμηση των νοσοκομείων.
Οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις εξαπέλυσαν αεροπορικούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης, με αποτέλεσμα εκατοντάδες θύματα. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, τουλάχιστον 413 άνθρωποι σκοτώθηκαν, μεταξύ των οποίων γυναίκες και παιδιά, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Οι επιθέσεις σηματοδότησαν την πρώτη μεγάλης κλίμακας στρατιωτική δράση μετά την εφαρμογή της συμφωνίας κατάπαυσης πυρός, στις 19 Ιανουαρίου.
Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δήλωσε ότι οι επιχειρήσεις αυτές είναι «μόνο η αρχή» και τόνισε ότι η στρατιωτική πίεση είναι απαραίτητη για την απελευθέρωση των Ισραηλινών ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς. Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραέλ Κατς, υπογράμμισε ότι αν οι όμηροι δεν επιστρέψουν, «θα ανοίξουν οι πύλες της κόλασης», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών, Γεδεών Σάαρ, έκανε λόγο για πιθανή συνέχιση των στρατιωτικών επιχειρήσεων τις επόμενες ημέρες.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, κατηγόρησε το Ισραήλ για μονομερή διακοπή της εκεχειρίας και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα, και ειδικότερα τις Ηνωμένες Πολιτείες, να ασκήσουν πιέσεις για τον τερματισμό των επιθέσεων. Παράλληλα, ανέφερε ότι μεταξύ των θυμάτων συγκαταλέγονται και στελέχη της, καθώς και μέλη του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ.
Η επανέναρξη των εχθροπραξιών προκαλεί ανησυχίες για κλιμάκωση της σύγκρουσης, με αραβικές και ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και τη Ρωσία, την Τουρκία και το Ιράν, να καταδικάζουν τις ισραηλινές επιθέσεις. Η Αίγυπτος χαρακτήρισε τις στρατιωτικές επιχειρήσεις ως προσπάθεια εξαναγκασμού του παλαιστινιακού πληθυσμού σε έξοδο από τη Λωρίδα της Γάζας, ενώ ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αποκάλεσε το Ισραήλ «κράτος τρομοκράτη».
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι οι επιθέσεις πραγματοποιήθηκαν σε συντονισμό με τις ΗΠΑ, οι οποίες θεωρούν πως η Χαμάς «επέλεξε τον πόλεμο» αρνούμενη να απελευθερώσει τους ομήρους. Σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές, από τους 251 ομήρους που απήχθησαν κατά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, εξακολουθούν να κρατούνται 58, εκ των οποίων οι 34 έχουν κηρυχθεί νεκροί.
Οι νέες επιθέσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τις διαπραγματεύσεις για την παράταση της κατάπαυσης του πυρός. Το Ισραήλ φέρεται να έχει αποδεχθεί τις προτάσεις των ΗΠΑ για συνέχιση της εκεχειρίας, ενώ η Χαμάς έχει απορρίψει δύο φορές τις σχετικές προτάσεις. Το παλαιστινιακό κίνημα ζητά μόνιμη κατάπαυση του πυρός, απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από τη Γάζα και άνοιγμα των συνοριακών περασμάτων για ανθρωπιστική βοήθεια.
Η κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας επιδεινώνεται, με τον πληθυσμό να εκφράζει την απόγνωσή του για τη συνεχιζόμενη βία. Οι επιθέσεις έχουν αναζωπυρώσει τις ανησυχίες για έναν νέο γύρο πολέμου, καθώς οι δύο πλευρές παραμένουν αμετακίνητες στις θέσεις τους.
