Φανταστείτε την κουρκουμίνη ως πυροσβέστη του σώματός σας, πάντα έτοιμη να αναλάβει δράση και να σβήσει τις φλόγες της φλεγμονής και του οξειδωτικού στρες που σιγοκαίνε και βλάπτουν τα κύτταρα, τους ιστούς και τα όργανα αν αφεθούν ανεξέλεγκτες.
Η κουρκουμίνη είναι το κύριο συστατικό του κουρκουμά, του χρυσού μπαχαρικού από τη ρίζα του φυτού Curcuma longa. Μέλος της οικογένειας του τζίντζερ, ο κουρκουμάς οφείλει την κίτρινο-πορτοκαλί απόχρωσή του στην κουρκουμίνη.
Στο φαρμακείο της φύσης, ο κουρκουμάς είναι από παλιά γνωστός για την ικανότητά του να αντιμετωπίζει ένα ευρύ φάσμα παθήσεων, από την αρθρίτιδα και τις πεπτικές διαταραχές έως την επούλωση πληγών.
Η σύγχρονη επιστήμη έχει επίσης αρχίσει να εκτιμά τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Το 1800, οι επιστήμονες Ανρί Ωγκύστ Βόγκελ και Πιερ Ζοζέφ Πελλιτιέ [Henri Auguste Vogel, Pierre Joseph Pellitier] ανέφεραν ότι είχαν απομονώσει μια «κίτρινη χρωστική ουσία» από τον κουρκουμά, την οποία ονόμασαν κουρκουμίνη.
Το 1949, οι συγγραφείς μίας εργασίας που δημοσιεύτηκε στο Nature ήταν οι πρώτοι που εντόπισαν την ικανότητα της κουρκουμίνης να καταπολεμά τα βακτήρια. Το ενδιαφέρον για την κουρκουμίνη αυξήθηκε τη δεκαετία του 1970, με αποτέλεσμα τη διεξαγωγή περισσότερων από 17,000 δημοσιευμένων μελετών τα τελευταία 50 χρόνια.
Από αυτές τις μελέτες προκύπτει ότι η κουρκουμίνη είναι μία αντιφλεγμονώδης, αντιοξειδωτική, αντι-ιική, αντιβακτηριακή, αντιμυκητιασική και αντικαρκινική ουσία.
Είτε προσθέτετε κουρκουμά στα γεύματά σας είτε τον λαμβάνετε ως συμπλήρωμα, η κουρκουμίνη είναι ένα θρεπτικό συστατικό που μπορεί πραγματικά να ωφελήσει την υγεία σας εν γένει.
Ιδιότητες
Η κουρκουμίνη δρα προς όφελος της υγείας μας με πολλούς τρόπους:
- Καταπραΰνει
Η κουρκουμίνη είναι γνωστή για την ικανότητά της να καταπραΰνει τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες, παράγοντες που συντελλούν στη χρόνιων ασθενειών όπως οι καρδιακές παθήσεις και ο διαβήτης.
Η κουρκουμίνη βοηθά στη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2, αναστέλλοντας τον πυρηνικό παράγοντα κάππα Β, ένα μόριο που τροφοδοτεί τη φλεγμονή. Ενισχύει επίσης τη λειτουργία των Β-κυττάρων ενισχύοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη. Με το τη βελτίωση του ενδοθηλιακή λειτουργία και μειώνοντας το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, η κουρκουμίνη διατηρεί τα αιμοφόρα αγγεία σας καθαρά και συμβάλλει στην προστασία από καταστάσεις όπως η αθηροσκλήρωση και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Εάν τα επίπεδα οξυγόνου μειωθούν, όπως σε απόφραξη των αιμοφόρων αγγείων ή σε καταστάσεις όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), το άσθμα ή το εμφύσημα, η κουρκουμίνη παρεμβαίνει για να προστατεύσει τα κύτταρα της καρδιάς σας από βλάβη και θάνατο. Η κουρκουμίνη θωρακίζει, επίσης, την καρδιά από βλάβες που προκαλούνται από ορισμένα φάρμακα, σύμφωνα με αναθεώρηση του 2024
Η κουρκουμίνη έχει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει μια ποικιλία ‘πυρκαγιών’, από τη νόσο του Πάρκινσον (όπως έχει φανεί σε έρευνες σε ζώα) έως την γήρανση και τον καρκίνο (όπως έχει φανεί σε έρευνες σε ανθρώπους). Σύμφωνα με αναθεώρηση του 2015, η κουρκουμίνη όχι μόνο επιβραδύνει τον σχηματισμό διαφόρων όγκων, αλλά μπορεί επίσης να περιορίσει την ανάπτυξη και την εξάπλωσή τους.
- Προστατεύει τις αρθρώσεις
Έρευνα έχει δείξει ότι η κουρκουμίνη είναι ανάλογη της ιβουπροφαίνης στην ανακούφιση του πόνου και τη βελτίωση της λειτουργίας σε άτομα με οστεοαρθρίτιδα. Σε τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη του 2009, το εκχύλισμα κουρκουμά λειτούργησε εξίσου καλά με την ιβουπροφαίνη στη θεραπεία της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος. Το εύρημα αυτό επιβεβαιώθηκε το 2014, όταν μια άλλη μελέτη έδειξε ότι ο κουρκουμάς παρείχε συγκρίσιμη ανακούφιση από τον πόνο και τη δυσκαμψία του γόνατος. Αλλά η κουρκουμίνη δεν αφορά μόνο τον πόνο – επίσης επιβραδύνει τον εκφυλισμό των αρθρώσεων.
Αυτό που κάνει επίσης τον κουρκουμά να ξεχωρίζει είναι η ικανότητά του να παρέχει αυτά τα οφέλη με λιγότερες παρενέργειες από αυτές της ιβουπροφαίνης – κυρίως όσον αφορά τον κοιλιακό πόνο και τη δυσφορία.
- Ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία
Η κουρκουμίνη μπορεί να είναι σε θέση να βοηθήσει στην πρόληψη και τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ, τον πιο κοινό τύπος άνοιας μεταξύ των ηλικιωμένων. Δύο είναι οι βασικότεροι υπαίτιοι: η φλεγμονή του εγκεφάλου και η συσσώρευση πλακών β-αμυλοειδούς, οι οποίες συνδέονται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Η κουρκουμίνη βελτιώνει τη μνήμη κατά 28% σε ενήλικες με ήπια προβλήματα μνήμης, δείχνοντας δυνατότητες για την όξυνση της γνωστικής λειτουργίας, σύμφωνα με μια έρευνα του 2018 μελέτη.
Η κουρκουμίνη ενισχύει επίσης τη διάθεσή σας. Μία μετα-ανάλυση του 2017 αποκάλυψε ότι η κουρκουμίνη μπορεί να αντιστρέψει την κατάθλιψη και το άγχος, κερδίζοντας φήμη και ως φυσικό αντικαταθλιπτικό. Κλινική δοκιμή του 2013 έδειξε ότι είναι εξίσου αποτελεσματική με τη φλουοξετίνη (κοινώς γνωστή ως Prozac) – χωρίς τον κίνδυνο αυτοκτονικών σκέψεων που συνοδεύουν ενίοτε το συνταγογραφούμενο φάρμακο.
Άλλες ιδιότητες
Εκτός από τους παραπάνω ρόλους, η κουρκουμίνη έχει ηπατοπροστατευτικές ιδιότητες, αποτρέποντας δυνητικά ηπατικές διαταραχές που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες.
Επίσης, αλληλεπιδρά άμεσα με τα βακτήρια του εντέρου. Μελέτες δείχνουν ότι η κουρκουμίνη προάγει τα ωφέλιμα βακτήρια όπως τα μπιφιδοβακτηρίδια και οι γαλακτοβάκιλλοι, ενώ μειώνει τα επιβλαβή βακτήρια όπως οι εντερόκοκκοι και τα εντεροβακτήρια. Αυτή η αλλαγή στη χλωρίδα του εντέρου μπορεί να βοηθήσει στην εξήγηση των ανοσοενισχυτικών, αντιφλεγμονωδών και ρυθμιστικών της χοληστερόλης επιδράσεων της κουρκουμίνης.
Γνωρίζετε ότι…
- Ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται συνήθως ως φυσική βαφή τροφίμων και υφασμάτων.
- Η κουρκουμίνη και το κύμινο προέρχονται από δύο εντελώς διαφορετικά φυτά: η κουρκουμίνη είναι η δραστική ένωση που βρίσκεται στη ρίζα του κουρκουμά (Curcuma longa), ενώ το κύμινο προέρχεται από τους σπόρους του φυτού Cuminum cyminum, που ανήκει στην οικογένεια των καροτοειδών. Και τα δύο έχουν ισχυρή αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση, αλλά διαφέρουν ως προς την ισχύ και τα οφέλη για την υγεία.
- Σύμφωνα με κατάλογο που συνέταξε η GreenMedInfo, ο κουρκουμάς έχει δείξει αποτελεσματικότητα συγκρίσιμη με τουλάχιστον 14 συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως ατορβαστατίνη (εμπορική ονομασία Lipitor), ασπιρίνη, και οξαλιπλατίνη (φάρμακο για τον καρκίνο του παχέος εντέρου).
- Αν και η κουρκουμίνη είναι ο ‘σταρ’, στον κουρκουμάς βρίσκεται κι άλλο ένα αξιόλογο συστατικό: η αρωματική τουρμερόνη. Σε μελέτη του 2014, η αρωματική τουρμερόνη αναγέννησε νευρώνες σε αρουραίους, γεγονός που υποδηλώνει την πιθανότητα χρήσης σε νευρολογικές διαταραχές.
- Ο κουρκουμάς χρησιμοποιείται με ασφάλεια στα τρόφιμα και την ιατρική για περισσότερα από 3.000 χρόνια.
Πηγές κουρκουμίνης
Λάβετε την κουρκουμίνη από πηγές τροφίμων αν μπορείτε. Ολόκληρη η ρίζα του κουρκουμά, η οποία περιέχει κουρκουμίνη, αρωματική τουρμερόνη και μια σειρά από άλλες βιοδραστικές ενώσεις που ακόμη διερευνώνται, προσφέρει πολύ πιο ολοκληρωμένα οφέλη από ό,τι τα συμπληρώματα από μόνα τους.
Διατροφικές πηγές κουρκουμίνης είναι οι εξής:
- Κουρκουμάς (φυτό Curcuma longa): είναι η πλουσιότερη φυσική πηγή κουρκουμίνης, με την κουρκουμίνη να αποτελεί περίπου το 3 – 8 % της σύνθεσής του, ανάλογα με τις συνθήκες καλλιέργειας.
- Αλεσμένος κουρκουμάς: μία κουταλιά κουρκουμά σε σκόνη (περίπου 3 γραμμάρια) περιέχει συνήθως μεταξύ 30 και 90 χιλιοστόγραμμα κουρκουμίνης. Η υψηλότερη συγκέντρωση κουρκουμίνης βρίσκεται στην καθαρή σκόνη κουρκουμά, με μέσο όρο 3,14 % κατά βάρος.
- Μάνγκο τζίντζερ: συγγενής του κουρκουμά με ήπιο άρωμα που θυμίζει μάνγκο, το τζίντζερ μάνγκο περιέχει κουρκουμίνη, την ίδια ένωση που είναι υπεύθυνη για τα αντιφλεγμονώδη οφέλη του κουρκουμά, και χρησιμοποιείται παραδοσιακά τόσο στα τρόφιμα όσο και στην ιατρική.
- Σκόνη κάρυ: Παρόλο που η κουρκουμίνη είναι ένα από τα κύρια συστατικά των μειγμάτων κάρυ, οι περισσότερες σκόνες κάρυ περιέχουν σχετικά χαμηλά επίπεδα κουρκουμίνης και η περιεκτικότητά τους ποικίλλει σημαντικά.
- Άλλα είδη διατροφής: Μπορεί να καταναλώνετε ήδη κουρκουμίνη χωρίς καν να το γνωρίζετε. Λόγω του ζωηρού του χρώματος, ο κουρκουμάς προστίθεται συχνά στη μουστάρδα, τα δημητριακά, το τυρί, τα τσιπς, τη μαγιονέζα, το βούτυρο, τα τουρσιά και τα αρτοσκευάσματα. Αυτά τα τρόφιμα περιέχουν μικρές ποσότητες κουρκουμίνης.
Συνταγή: Χρυσό γάλα με μπαχαρικά
΄Σε πέντε λεπτά μπορείτε να φτιάξετε ένα ζεστό, αντιφλεγμονώδες ρόφημα γεμάτο κουρκουμίνη. Το μαύρο πιπέρι ενισχύει την απορρόφηση της κουρκουμίνης, ενισχύοντας λίγο ακόμα την υγεία σας!
Υλικά για 1 φλιτζάνι
- 1 φλιτζάνι γάλα (γαλακτοκομικό, αμυγδάλου, βρώμης ή καρύδας)
- 1 κουταλάκι του γλυκού λάδι καρύδας
- ½ κουταλάκι του γλυκού τριμμένο κουρκουμά
- ¼ κουταλάκι του γλυκού κανέλα
- Μία πρέζα μαύρο πιπέρι
- 1 κουταλάκι του γλυκού ακατέργαστο μέλι ή σιρόπι σφενδάμου (προαιρετικά)
Εκτέλεση
- Βάλτε όλα τα υλικά σε ένα κατσαρολάκι και ζεστάνετε σε μέτρια προς χαμηλή θερμοκρασία μέχρι να λιώσει το λάδι.
- Χτυπήστε τα μαζί και αφήστε το μείγμα να σιγοβράσει για περίπου 5 λεπτά, ανακατεύοντας περιστασιακά.
- Αφαιρέστε από τη φωτιά και σερβίρετε. Απολαύστε το ζεστό.
Άλλοι τρόποι χρήσης του κουρκουμά στα γεύματα:
- Τρίψτε φρέσκια ρίζα κουρκουμά στις σαλάτες για μια πικάντικη, γήινη γεύση και ζωντανό χρώμα.
- Πασπαλίστε αλεσμένο κουρκουμά σε ομελέτα ή τόφου για ένα χρυσαφένιο, γεμάτο θρεπτικά συστατικά πρωινό.
- Ανακατέψτε κουρκουμά σε smoothies με μπανάνα, ανανά και γάλα καρύδας.
- Προσθέστε κουρκουμά σε σούπες όπως φακές, καρότου ή κολοκύθας για μια ζεστή, θρεπτική γεύση.
- Ανακατέψτε τον κουρκουμά στο ρύζι ή την κινόα κατά το μαγείρεμα για ένα διακριτικά καρυκευμένο, χρυσαφένιο συνοδευτικό πιάτο.
- Ανακατέψτε τον κουρκουμά με ελαιόλαδο, χυμό λεμονιού και μαύρο πιπέρι σε σάλτσες σαλάτας για ένα πικάντικο άρτυμα.
- Ενσωματώστε κουρκουμά σε μαρινάδες για κοτόπουλο, τόφου ή ψάρι για πιο έντονη γεύση.
- Ρίξτε τον κουρκουμά στα ψητά λαχανικά όπως κουνουπίδι, καρότα ή πατάτες που ετοιμάζετε για συνοδευτικό.
- Προσθέστε κουρκουμά σε κάρυ και βραστά φαγητά για πιο κλασική, γήινη γεύση.
- Πασπαλίστε με κουρκουμά καβουρδισμένους ξηρούς καρπούς ή σπόρους για ένα αλμυρό, αντιφλεγμονώδες σνακ.
Για μέγιστη απορρόφηση
Η κουρκουμίνη έχει μια αδυναμία: απορροφάται δύσκολα από τον οργανισμό. Ωστόσο, ο συνδυασμός της με μαύρο πιπέρι (που περιέχει πιπερίνη) αυξάνει την απορρόφησή της κατά 2.000 %, σύμφωνα με πρώιμη μελέτη. Στην παραδοσιακή ινδική κουζίνα, θα δείτε συχνά τον κουρκουμά και το μαύρο πιπέρι να χρησιμοποιούνται μαζί σε μείγματα μπαχαρικών.
Η κουρκουμίνη είναι λιπόφιλη, δηλαδή διαλύεται στο λίπος, οπότε η κατανάλωσή της με λάδι ή λίπος επίσης βοηθά τον οργανισμό σας να την απορροφήσει πιο αποτελεσματικά.
Άλλες πηγές
Πέρα από τη λήψη μέσω της τροφής, υπάρχουν και άλλοι τρόποι για να αποκομίσετε τα οφέλη της κουρκουμίνης.
Συμπληρώματα από το στόμα
Τα εμπορικά συμπληρώματα κουρκουμίνης αποτελούνται συνήθως από ένα μείγμα κουρκουμίνης, ντεμεθοξυκουρκουμίνης και δισδεμεθοξυκουρκουμίνης. Ωστόσο, μπορεί να περιέχουν πλήθος συστατικών και οι αποκλίσεις μεταξύ των αναγραφόμενων και των πραγματικών συστατικών ή των ποσοτήτων τους είναι συχνές. Διάφοροι τύποι συμπληρωμάτων κουρκουμίνης και κουρκουμά είναι διαθέσιμοι στην αγορά των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων:
- Κουρκουμάς σε σκόνη: Αυτή είναι η απλούστερη μορφή, η οποία παρασκευάζεται με ξήρανση και άλεση ολόκληρης της ρίζας κουρκουμά σε σκόνη. Αν και περιέχει κουρκουμίνη, η συγκέντρωση είναι σχετικά χαμηλή, συνήθως γύρω στο 2 – 5%.
- Εκχυλίσματα κουρκουμίνης: Αυτά τα εκχυλίσματα λαμβάνονται με απομόνωση και συμπύκνωση της κουρκουμίνης από τη ρίζα του κουρκουμά, με αποτέλεσμα υψηλότερο ποσοστό κουρκουμινοειδών (συχνά έως και 95%). Στην πραγματικότητα, 95% σκόνες κουρκουμίνης χρησιμοποιούνται συχνά σε ιατρικές μελέτες και ορισμένα εκχυλίσματα υψηλής ισχύος φθάνουν σε συγκεντρώσεις 98% ή υψηλότερες.
- Κάψουλες: Ο κουρκουμάς και η σκόνη κουρκουμίνης συχνά ενθυλακώνονται για εύκολη και ακριβή δοσολογία.
- Υγρό: Τόσο ο κουρκουμάς όσο και η κουρκουμίνη διατίθενται σε υγρή μορφή. Τα υγρά συμπληρώματα περιέχουν συχνά πρόσθετα συστατικά, οπότε φροντίστε να διαβάσετε την ετικέτα των συστατικών.
- Τσίχλες: Οι τσίχλες κουρκουμίνης είναι μια διασκεδαστική και βολική επιλογή για τους ανθρώπους που δεν τους αρέσει να καταπίνουν χάπια. Ωστόσο, συνήθως είναι επιβεβαρυμένα με πρόσθετη ζάχαρη και υλικά πλήρωσης, που εξουδετερώνουν τα οφέλη για την υγεία – διαβάστε προσεκτικά την ετικέτα των συστατικών.
Η πιπερίνη, μια βασική ένωση του μαύρου πιπεριού, προστίθεται συνήθως στα συμπληρώματα για να αυξήσει τη βιοδιαθεσιμότητα της κουρκουμίνης, αν και υψηλότερες δόσεις μπορεί να παρεμβαίνουν με την μεταβολισμό ορισμένων φαρμάκων, αυξάνοντας δυνητικά την συγκέντρωση στην κυκλοφορία του αίματος και επιβαρύνοντας το συκώτι. Επιπλέον, η πιπερίνη μπορεί να προκαλέσει πεπτικές ευαισθησίες σε ορισμένους ανθρώπους, ενώ δεν υπάρχουν μακροχρόνιες μελέτες ασφάλειας για τακτική χρήση υψηλών δόσεων.
Εκτός από την πιπερίνη, μερικές φορές χρησιμοποιούνται διαφορετικές μέθοδοι χορήγησης για τη βελτίωση της απορρόφησης της κουρκουμίνης από τον οργανισμό στα συμπληρώματα, όπως μικροσκοπικά σωματίδια (νανοσωματίδια), φορείς με βάση το λίπος (λιποσώματα) και άλλες δομές που βοηθούν την κουρκουμίνη να εισέλθει πιο αποτελεσματικά στον οργανισμό.
Ενώ τα εκχυλίσματα κουρκουμίνης πωλούνται ως μη συνταγογραφούμενα συμπληρώματα διατροφής στις Ηνωμένες Πολιτείες, συχνά με ετικέτες που ισχυρίζονται ότι περιέχουν κατά 95% κουρκουμινοειδή, ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) δεν ρυθμίζει αυστηρά αυτούς τους ισχυρισμούς. Δεδομένου ότι τα συμπληρώματα διατροφής στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν απαιτούν εκτεταμένη έγκριση πριν από την κυκλοφορία τους από τον FDA, οι κατασκευαστές είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την ασφάλειά τους. Παρόλα αυτά, δεν υποχρεούνται να αποδείξουν την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητά τους πριν από την κυκλοφορία τους στην αγορά.
Πέρα από τους ενίοτε διογκωμένους ισχυρισμούς των κατασκευαστών σχετικά με την περιεκτικότητα σε κουρκουμίνη, η οποία, μαζί με τη χρήση συνθετικών κουρκουμινοειδών, αποτελεί την πρωταρχική ανησυχία στη Βόρεια Αμερική και την Ευρώπη, οι προσμείξεις αποτελούν επίσης πρόβλημα με τα μπαχαρικά και τα συμπληρώματα. Μελέτη του 2023, στο Food and Chemical Toxicology, διαπίστωσε ότι σχεδόν το ένα τρίτο από 233 δείγματα κουρκουμά από μια περιοχή στο Πακιστάν περιείχαν χρωστικές ουσίες Sudan, οι οποίες είναι παράνομα πρόσθετα τροφίμων που χρησιμοποιούνται για τον χρωματισμό μπαχαρικών. Ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) θεωρεί τις χρωστικές ουσίες Σουδάν έμμεσα καρκινογόνες.
Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι πάνω από το 30% των δειγμάτων κουρκουμά περιείχαν επίπεδα αφλατοξινών ακατάλληλα για ανθρώπινη κατανάλωση. Οι αφλατοξίνες είναι ουσίες που παράγονται από το είδος του μύκητα Aspergillus και χαρακτηρίζονται ως καρκινογόνα κατηγορίας 1 από την IARC. Άλλη μελέτη του 2020 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο κουρκουμάς μπορεί να έχει «πολύ υψηλά επίπεδα μόλυνσης από βακτηριακούς σπόρους».
Σε μια μελέτη περιοχών που παράγουν πάνω από το 80% της παγκόσμιας προσφοράς κουρκουμά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 14% των δειγμάτων κουρκουμά περιείχαν επίπεδα μολύβδου πάνω από 500 φορές το ρυθμιστικό όριο στο Πακιστάν, την Ινδία και το Νεπάλ.
Τα ευρήματα αυτά καταδεικνύουν τη σημασία της προμήθειας συμπληρωμάτων υψηλής ποιότητας. Όταν επιλέγετε ένα συμπλήρωμα κουρκουμά, φροντίστε να ελέγξετε την ετικέτα ή να ρωτήσετε τον κατασκευαστή αν έχει ελεγχθεί για βαρέα μέταλλα, μυκοτοξίνες (όπως οι αφλατοξίνες), συνθετικά κουρκουμινοειδή και συνολική καθαρότητα, συμπεριλαμβανομένης της ύπαρξης προσμίξεων όπως οι χρωστικές ουσίες του Σουδάν. Εναλλακτικά, μπορείτε να επιλέξετε την ολική μορφή κουρκουμά για να μειώσετε τον κίνδυνο αυτών των προσμίξεων. Όποτε είναι δυνατόν, επιλέξτε βιολογικά προϊόντα για να ελαχιστοποιήσετε την έκθεση σε πιθανές τοξίνες, όπως φυτοφάρμακα και ζιζανιοκτόνα όπως η γλυφοσάτη.
Τοπικές εφαρμογές
Το αιθέριο έλαιο κουρκουμά εξάγεται από τη ρίζα κουρκουμά. Περιέχει κουρκουμόνες, μια άλλη κατηγορία βιοδραστικών ενώσεων που βρίσκονται στον κουρκουμά.
Επιπλέον, έχουν αναπτυχθεί κρέμες κουρκουμίνης για την υγεία του δέρματος. Μελέτη του 2012 έδειξε ότι ένα τοπικό σκεύασμα κουρκουμίνης ήταν εξίσου αποτελεσματικό με την από του στόματος χορηγούμενη κουρκουμίνη στην καταστολή της ανάπτυξης όγκων σε έρευνα για τον καρκίνου του δέρματος σε ποντίκια.
Η κουρκουμίνη μπορεί να ληφθεί μέσω διαδερμικών επιθεμάτων που την απελευθερώνουν αργά στο δέρμα. Σε μελέτη του 2022, αυτά τα επιθέματα βρέθηκαν αποτελεσματικά ως βοηθητικό αναλγητικό στη μείωση του οξέος μετεγχειρητικού πόνου σε ασθενείς.
Υποστηρικτικές θρεπτικές ουσίες
Η λήψη μεγάλων ποσοτήτων κουρκουμίνης σε μορφή συμπληρώματος μπορεί μερικές φορές να προκαλέσει ήπιες πεπτικές ενοχλήσεις όπως αέρια, διάρροια και κράμπες, μαζί με περιστασιακούς πονοκεφάλους και ναυτία. Αλλά αν συνδυάσετε τον κουρκουμά με τζίντζερ, είναι σαν να καλείτε ένα επιπλέον πυροσβεστικό όχημα.
Αυτό το δίδυμο λειτουργεί για τη μείωση της φλεγμονής και του πόνου, ενώ παράλληλα ηρεμεί τη ναυτία και αποσοβεί πιθανές πεπτικές παρενέργειες.
Ανεπάρκεια
Καθώς η κουρκουμίνη δεν είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό, δεν υπάρχει κατάσταση αναγνωρισμένη ως «ανεπάρκεια κουρκουμίνης». Σε αντίθεση με τις βιταμίνες ή ορισμένα μέταλλα, η έλλειψη κουρκουμίνης στη διατροφή δεν προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα.
Συνιστώμενη διατροφική πρόσληψη
Ο FDA έχει χαρακτηρίσει την κουρκουμίνη ως γενικά αναγνωρισμένη ως ασφαλής (GRAS). Ωστόσο, δεδομένου ότι η κουρκουμίνη δεν είναι απαραίτητο θρεπτικό συστατικό, η Εθνική Ακαδημία Ιατρικής δεν έχει καθορίσει Συνιστώμενη Διατροφική Δόση (RDA).
Η Κοινή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων FAO/WHO για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA) και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) δημιούργησαν μια αποδεκτή ημερήσια πρόσληψη (ADI) για την κουρκουμίνη έως 3 χιλιοστόγραμμα ανά χιλιόγραμμο σωματικού βάρους. Μελέτη του 2001 κατέδειξε καλή ανεκτικότητα και ασφαλές προφίλ της κουρκουμίνης, ακόμη και σε δόσεις που κυμαίνονται από 4.000 έως 8.000 χιλιοστόγραμμα ημερησίως. Οι δόσεις που υπερέβαιναν αυτό το όριο θεωρήθηκαν απαράδεκτες για τους συμμετέχοντες στη μελέτη ασθενείς λόγω του μεγάλου όγκου του συμπληρώματος. Άλλες έρευνες έχουν αποδείξει την ασφάλεια της κουρκουμίνης σε δόσεις έως και 12 γραμμάρια την ημέρα επί τρεις μήνες.
Τοξικότητα
Ο κουρκουμάς στα τρόφιμα είναι γενικά ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, όταν πρόκειται για συμπληρώματα ή υψηλότερες δόσεις, ορισμένες ομάδες θα πρέπει να είναι προσεκτικές και να συμβουλεύονται έναν γιατρό, ειδικά αν λαμβάνουν φάρμακα. Πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν οι ακόλουθοι παράγοντες κινδύνου:
- Θέματα χοληδόχου κύστης: Η κουρκουμίνη μπορεί να διεγείρει την παραγωγή χολής, γεγονός που μπορεί να επιδεινώσει προβλήματα της χοληδόχου κύστης, όπως πέτρες στη χολή ή αποφράξεις των χοληφόρων πόρων.
- Κύηση: Η λήψη συμπληρωμάτων κουρκουμά ή υψηλών δόσεων θα μπορούσε να διεγείρει τις συσπάσεις της μήτρας ή να επηρεάσει την εγκυμοσύνη.
- Αιμορραγικές διαταραχές: Ο κουρκουμάς μπορεί να επιβραδύνει την πήξη του αίματος, αυξάνοντας δυνητικά τον κίνδυνο αιμορραγίας σε άτομα με παθήσεις όπως η αιμορροφιλία ή σε άτομα που μελανιάζουν εύκολα.
- Ανεπάρκεια σιδήρου: Όσοι πάσχουν από αναιμία ή χαμηλά επίπεδα σιδήρου θα πρέπει να αποφεύγουν την υπερβολική κατανάλωσή του.
Σε μια μελέτη του 2006 για τη σχέση δόσης-απόκρισης, στην οποία συμμετείχαν 24 συμμετέχοντες που έλαβαν δόσεις που κυμαίνονταν από 500 έως 12.000 χιλιοστόγραμμα, το 30% εμφάνισε ελάχιστη τοξικότητα με συμπτώματα όπως διάρροια, πονοκέφαλο, εξάνθημα και κίτρινα κόπρανα. Ωστόσο, τα συμπτώματα αυτά δεν φάνηκε να σχετίζονται με τη δόση.
Σε κλινική δοκιμή του 2004, 15 ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου έλαβαν δόσεις κουρκουμίνης που κυμαίνονταν από 0,45 έως 3,6 γραμμάρια ημερησίως επί τέσσερεις μήνες. Ανέφεραν ότι παρουσίασαν ναυτία και διάρροια, μαζί με αυξημένα επίπεδα αλκαλικής φωσφατάσης ορού και γαλακτικής αφυδρογονάσης, τα οποία θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ηπατικά, οστικά ή προβλήματα ιστών (αλλά αυτά θα μπορούσαν να σχετίζονται με την εξέλιξη του καρκίνου σε αυτούς τους ασθενείς).
Άλλες πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες της κουρκουμίνης περιλαμβάνουν σοβαρή κοιλιακή πληρότητα ή πόνο. Άτομα που λάμβαναν συμπληρώματα κουρκουμά βίωσαν ξηροστομία, μετεωρισμό, ερεθισμό του στομάχου και ηπατοτοξικότητα (τα συμπτώματα περιλαμβάνουν ίκτερος, σκούρα ούρα, κόπωση και πολλαπλούς πόνους στις αρθρώσεις). Η μακροχρόνια λήψη υψηλών δόσεων κουρκουμά ή συμπληρωμάτων κουρκουμίνης μπορεί να προκαλέσει στομαχικές διαταραχές, ακόμη και έλκος στομάχου.
Αλληλεπιδράσεις
Εργαστηριακές μελέτες έχουν δείξει ότι η κουρκουμίνη εμποδίζει τη συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων. Έτσι, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας στα άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για την αραίωση του αίματος, όπως η ασπιρίνη, η κλοπιδογρέλη, η δαλτεπαρίνη, η ενοξαπαρίνη, η ηπαρίνη, η τικλοπιδίνη και η βαρφαρίνη.
Η κουρκουμίνη μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με φάρμακα που μειώνουν τα οξέα του στομάχου, αυξάνοντας δυνητικά την παραγωγή στομαχικού οξέος. Αυτά τα φάρμακα περιλαμβάνουν τη σιμετιδίνη, τη φαμοτιδίνη, τη ρανιτιδίνη, την εσομεπραζόλη, την ομεπραζόλη και τη λανσοπραζόλη. Η κουρκουμίνη μπορεί επίσης να ενισχύσει τις επιδράσεις των φαρμάκων για τον διαβήτη, αυξάνοντας τον κίνδυνο χαμηλού σακχάρου στο αίμα.
Ορισμένα συμπληρώματα κουρκουμίνης περιλαμβάνουν επίσης πιπερίνη για καλύτερη απορρόφηση. Ωστόσο, η πιπερίνη μπορεί να ενισχύσει τη συσσώρευση ορισμένων φαρμάκων στο σύστημα του σώματος και να επιβραδύνει την απομάκρυνσή τους από τον οργανισμό. Τα φάρμακα που μπορεί να επηρεαστούν περιλαμβάνουν τη φαινυτοΐνη, την προπρανολόλη, τη θεοφυλλίνη και την καρβαμαζεπίνη.
Των Sina McCullough & Mercura Wang