health-featured

Η φύση αποτελεί το μεγαλύτερο φαρμακείο. Η χλωρίδα κρύβει μυστικά ομορφιάς και υγείας, προτείνοντας για κάθε πρόβλημα την καλύτερη δυνατή λύση. Με το πέρασμα των χρόνων, ο άνθρωπος εγκατέλειψε τις θεραπείες της φύσης και έστρεψε το ενδιαφέρον του στα παρασκευάσματα των χημικών εργαστηρίων. Σήμερα, ανακαλύπτουμε εκ νέου τις ευεργετικές ιδιότητες των βοτάνων.

Στην ελληνική φύση ευδοκιμούν μυριάδες βότανα, τα οποία θεραπεύουν εξωτερικές και εσωτερικές παθήσεις, τονώνουν τον οργανισμό και φροντίζουν την εύρυθμη λειτουργία του.

Ο κατάλογος είναι μακρύς. Εμείς, εδώ, θα παρουσιάσουμε ενδεικτικά ορισμένα βότανα, από το Α ως το Ω.

Αγριάδα (Cynodondactylon)

Αν και ζιζάνιο, είναι από τα πιο χρήσιμα φαρμακευτικά φυτά και περιλαμβάνεται σε πολλούς συνδυασμούς για τη θεραπεία του προστάτη. Φυσικό αντιβιοτικό και από τα πιο φημισμένα διουρητικά. Είναι μαλακτικό χωρίς παρενέργειες, καθαρίζει τον οργανισμό από τις τοξίνες και μειώνει τη χοληστερίνη του αίματος. Βοηθά να αντιμετωπίσουμε τους κολικούς του συκωτιού, τις πέτρες της χολής και των νεφρών, στη χρυσή και την κυτταρίτιδα. Δρα ως αντισηπτικό και αντιφλεγμονώδες σε ουρικές λοιμώξεις, όπως κυστίτιδα, ουριθρίτιδα, προστατίτιδα (σε άριστο συνδυασμό με αχίλλεια), σε ρευματισμούς, αρθριτικά, δερματικές παθήσεις και ηπατίτιδα.

Αγριμόνιο ευπατόριο (Agrimonia Eupatoria)

Το αγριμόνιο χρησιμοποιείται από τους βοτανοθεραπευτές σήμερα κυρίως ως τονωτικό του πεπτικού συστήματος και για την επούλωση πληγών. Θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τα έλκη, τους κωλικούς και τη διάρροια.Οι τανίνες που περιέχει σε συνδυασμό με φοτοστερίνη και γόμμα του προδίδουν διουρητικές, στυπτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Το αγριμόνιο στη λαϊκή θεραπευτική χρησιμοποιήθηκε για την επούλωση ανοιχτών πληγών, για τσιμπήματα εντόμων, δαγκώματα φιδιών και διάλυση αποστημάτων.

Αχίλλεια η χιλιόφυλλος (Achillea Μillefolium)

Τονωτικό για τους κουρασμένους. Για διαταραχές στην εμμηνόπαυση και σπασμούς της μήτρας, κρυολογήματα, κολίτιδα, αρθριτικά, πόνους περιόδου και ρευματισμούς. Επίσης, καθαρίζει το αίμα, βοηθάει στην ακμή, το άσθμα, ανακουφίζει από τις ανωμαλίες στην κυκλοφορία του αίματος (γι’ αυτό χρησιμοποιείται σε κιρσούς και φλεβίτιδες). Κάνει καλό στο λιπαρό δέρμα και το καθαρίζει σε βάθος, θεραπεύει πολλές δερματοπάθειες, όπως έρπη, φλεγμονές δέρματος, καλόγερους, αλλεργίες, φαγούρα, λειχήνες. Επειδή καθαρίζει το αίμα, χρησιμοποιείται εσωτερικά σαν έγχυμα σε δερματοπάθειες. Θεραπεύει ραγάδες της θηλής του μαστού και ραγάδες των χεριών. ανακουφίζει και θεραπεύει τις αιμορροΐδες. Εμποδίζει την τριχόπτωση αν κάνουμε συχνές εντριβές με αφέψημα αχιλλέας. Έχει παυσίπονες ιδιότητες, και αν μασήσουμε φρέσκα φύλλα αχίλλειας, υποχωρεί (προσωρινά) ο πονόδοντος.

Αψιθιά (ArtemisiaAbsinthium)

Διεγείρει το πεπτικό και καταπολεμά τη δυσπεψία. Αυξάνει την οξύτητα του στομάχου και την παραγωγή της χολής και ενισχύει την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, βοηθώντας έτσι και σε άλλες παθήσεις.

Στη θεραπευτική, χρησιμοποιούνται οι σπόροι της αψιθιάς. Εξωτερικά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως αντισηπτικό.

Γενικά, σε μέτριες δόσεις, διεγείρει το στομάχι, αυξάνει την όρεξη, διευκολύνει την πέψη, επιταχύνει την κυκλοφορία του αίματος, προκαλεί εκκρίσεις, συντελλεί στο αδυνάτισμα και χωνεύει τα λίπη.  Έχει ευεργετική δράση στους διαβητικούς και βοηθά στην καταπολέμηση των ρευματισμών. Μπορεί να χρησιμοποιηθείγια την καταπολέμηση της αναιμίας, ως αντιπυρετικό, ενώ έχει και διουρητικές ιδιότητες.

Καταπολεμά την επιληψία, ζαλάδες, λιποθυμίες. Αυξάνει την παραγωγή χολής. Σταματά τη διάρροια, εμετούς. Βοηθά στο αδυνάτισμα και την ανεπάρκεια ήπατος.

Βασιλικός  (Ocimum basilicum)

Διώχνει τους νευρικούς πονοκεφάλους, ανοίγει την όρεξη. Ενισχύει τη μνήμη και καταπολεμά τη μελαγχολία, το άγχος, τις ζαλάδες, τις εντερικές διαταραχές και τον τυμπανισμό της κοιλιάς, τη ναυτία και το κρυολόγημα. Δρα και ως χωνευτικό.

Βαλεριάνα (Valeriana officinalis)

Ηρεμιστικό, υπνωτικό και αγχολυτικό. Καταπραΰνει τις αϋπνίες, τα νεύρα, το άγχος, τις ημικρανίες, τη νευρασθένεια, τον πονοκέφαλο και τις καούρες του στομάχου. Κατευνάζει την υπερένταση, τις νευρώσεις, το νευρικό άσθμα, την επιληψία και την ταχυκαρδία. Θεωρείται χρήσιμη σε περιπτώσεις αρθρίτιδας, υπέρτασης,κολικών, ρευματικών πόνων, ημικρανίας, πονόδοντου και δυσμηνόρροιας. Προσοχή! Οι μεγάλες δόσεις βαλεριάνας προκαλούν κακή διάθεση. Αντεδείκνυται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού, καθώς και σε περιπτώσεις ήπιας κατάθλιψης.

Βήχιο (Tussilago farfara)

Για κρυολόγημα και βήχα.

Δάφνη (Laurus nobilis)

Η σκόνη ξερών δαφνόφυλλων σταματάει την αιμορραγία της μύτης. Δυναμώνει τα μαλλιά και τα βάφει μαύρα, σταματά την τριχόπτωση. Ανακουφίζει τον πόνο από ρευματισμούς και αρθριτικά. Χρησιμοποιείται και στο φαγητό.

Δεντρολίβανο (Rosmarinus officinalis)

Για κολίτιδα, διάρροια, βρογχίτιδες, άσθμα και γρίπη, εντερικές διαταραχές, ρευματισμούς. Τονώνει την όρεξη.

Δίκταμο (Origanum dictamnus)

Καταπραΰνει τους πόνους του στομαχιού και των εντέρων. Σε πονοκεφάλους, πονόδοντο και σκορβούτο.Είναι διουρητικό και βοηθάει τις γυναίκες να γεννούν πιο εύκολα και γρήγορα.

Δυόσμος (Mentha spicata)

Για τη χοληστερίνη, τις αϋπνίες, τις κράμπες, τον ξερόβηχα, την αμυγδαλίτιδα. Για πονόδοντο, ρευματισμούς. Συνιστάται σε περιπτώσεις δυσπεψίας και διάρροιας. Επίσης, στρώνει το στομάχι μετά από εμετό.

Ευκάλυπτος (Eucalyptus)

Είναι χρήσιμος για τους διαβητικούς γιατί έχει υπογλυκαιμική δράση. Κατεβάζει τον πυρετό. Καταπραΰνει τον βήχα, το άσθμα, τη γρίπη, τη βρογχίτιδα, τις νευραλγίες και τον πονόλαιμο. Κατάλληλος για εισπνοές σε περιπτώσεις ιγμορίτιδας και βρογχικών. Όταν βράζουμε ευκάλυπτο, οι ατμοί ιονίζουν την ατμόσφαιρα του δωματίου και την καθαρίζουν.

Θρούμπι (Satureja)

Για το στομάχι, τη ναυτία, την ξινίλα. Βοηθητικό για την αϋπνία, τα αρθριτικά, τους ρευματισμούς, το άσθμα, τον βήχα. Ανοίγει την όρεξη, και σταματάει τους κολικούς και τη διάρροια. Χρήσιμο σε περιπτώσεις πνευματικής και σεξουαλικής ατονίας.

Θυμάρι (Thymus vulgaris)

Καταπραΰνει το άγχος, την κατάθλιψη, τις ημικρανίες, τα νεύρα. Καταπολεμά τη γρίπη, τα κρυολογήματα, τον βήχα και το άσθμα, τις δερματοπάθειες, τη λευκόρροια. Επουλώνει τις πληγές και τα εγκαύματα και ρίχνει τα σπυριά. Καλό για το κυκλοφορικό, απαραίτητο για τους υποτασικούς.

Ιβίσκος (Hibiscus)

Για χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, κυκλοφορικό, ζάχαρο/διαβήτη, αδυνάτισμα, πονοκέφαλο.

Κάρδαμο (Cardamomum)

Περιέχει βιταμίνες, ιώδιο,σίδηρο, ασβέστιο, είναι καρδιοτονωτικό, καθαρίζει το αίμα και αφαιρεί φακίδες και πανάδες.

Καλέντουλα (Calendula)

Δυναμώνει την καρδιά. Κατάλληλη για προβλήματα με το συκώτι, ουρική αρθρίτιδα, πρηξίματα και δερματικές παθήσεις.

Λουΐζα (Aloysia citrodora ή Lippia citriodora)

Διώχνει τον πονοκέφαλο, τον πονόματο, τους πόνους των ρευματισμών. Κάνει καλό στις στομαχικές ανωμαλίες, ενισχύει στις δίαιτες αδυνατίσματος. Καταπολεμά την αϋπνία που προέρχεται από νευρική κούραση.

Λαδανιά (Cistus salviifolius)

Χρησιμοποιείται ως καταπραϋντικό, σπασμολυτικό, αποτοξινωτικό. Για την αντιμετώπιση της αϋπνίας, της διάρροιας, του πονόδοντου. Για εντριβές σε περιπτώσεις κρυολογήματος ή βρογχίτιδας, για τα άλατα και τον τέτανο.

Λεβάντα (Lavandula)

Για κάθε πόνο, ακόμα και της καρδιάς, για ημικρανίες, πονοκεφάλους, κακή χώνεψη και λιποθυμία. Επουλώνει πληγές, εγκαύματα, ακμή, ψώρα. Κατεβάζει την υπέρταση και την ταχυπαλμία. Χρησιμοποιείται, ακόμη, ως σκωροαπωθητικό.

Μαντζουράνα (Origanum majorana)

Καταπολεμά το άγχος, τους πονοκεφάλους, το κρυολόγημα, τις αμυγδαλές, την αϋπνία. Βοηθά τον οργανισμό να διώξει τις τοξίνες και ανακουφίζει από τα πρηξίματα, τη δυσπεψία και τον πονόκοιλο.

Μαραθόσπορος

Ανακουφίζει από τα αρθριτικά, το άσθμα, τον βήχα, τον τυμπανισμό, τον πονόκοιλο, την ολιγουρία. Σταματά τον εμετό. Βοηθάει στο αδυνάτισμα.

Μελισσόχορτο (Melissa officinalis)

Τονωτικό για την καρδιά, τον εγκέφαλο, το πεπτικό σύστημα, τη μελαγχολία. Καταπραΰνει νευρασθένειες, ζαλάδες, βουητό στα αυτιά, άσθμα, νευραλγίες των δοντιών και των αυτιών. Ανακουφίζει από τον τυμπανισμό της κοιλιάς, τον πόνο από τσιμπήματα σφήκας και άλλων εντόμων.

Μέντα (Mentha Piperita)

Εξαιρετικά αντισηπτική, καταπολεμά δραστικά το συνάχι, τον βήχα, τη βρογχίτιδα, τον πονόλαιμο και τη γρίπη. Είναι χωνευτική και έχει την ιδιαιτερότητα να είναι ηρεμιστική σε μικρή δόση και αφροδισιακή σε μεγάλη δόση. Το τσάι μέντας είναι χωνευτικό και τονωτικό.

Μολόχα (Malva sylvestris)

Για άσθμα, βήχα, λαρυγγίτιδα, πονόλαιμο.

Πασιφλόρα (Passiflora)

Καταπραΰνει τα νεύρα και το άγχος. Ηρεμιστικό και τονωτικό σε περιπτώσεις υπερκόπωσης. Ελαττώνει ελαφρά την αρτηριακή πίεση.

Παλιούρι (Paliurus)

Για τη δυσκοιλιότητα.

Πολύκομπο (Equisetum)

Σκοτώνει τα σκουλήκια και τα παράσιτα των εντέρων. Σταματάει την αιμορραγία της μύτης και των αιμορροΐδων. Επουλώνει πληγές και έλκη. Χρησιμοποιείται για κολικούς και πέτρες στα νεφρά.

Πολυτρίχι (Adiantum capillus-veneris)

Είναι τονωτικό των μαλλιών και σταματάει την τριχόπτωση και την πιτυρίδα. Ανακουφίζει τη βρογχίτιδα, την καταρροή, τον ξερόβηχα, το άσθμα και τα κρυολογήματα.

Ρίγανη (Origanum vulgare)

Για το φαγητό, τον πονόδοντο, τους ρευματισμούς, τις εντερικές διαταραχές και τον πονόκοιλο. Σταματά τη διάρροια.

Σαμπούκος (Sambucus nigra)

Χρησιμοποιείται σε νευραλγίες. Για κυστίτιδες, αμυγδαλίτιδες, πονόματο, πονόδοντο, φαρυγγίτιδα και πονόλαιμο. Καθαρίζει το αίμα.

Σπαθόχορτο (Hypericum perforatum)

Κοινώς βαλσαμόχορτο ή βάλσαμο, είναι γνωστό για την επουλωτική του δράση σε εγκαύματα, πληγές, δαγκώματα εντόμων. Καταπραΰνει τις πνευμονικές ενοχλήσεις, αλλά και τη μελαγχολία, την αϋπνία, το έλκος στομάχου. Καταπολεμά τα παράσιτα των εντέρων και τη δυσπεψία.

Σκορπίδι (Asplenium Ceterach)

Γνωστό και ως σκορπιδόχορτο, διαλύει τις πέτρες των νεφρών, είναι αποχρεμπτικό, καταπραϋντικό, διουρητικό.

Σιναμική (Senna alexandrina)

Για τη δυσκοιλιότητα.

Ταραξάκο (Taraxacum officinale)

Για τη χοληστερίνη, τους ερεθισμούς του δέρματος, τα πρηξίματα, τις καούρες στο στομάχι, τον πόνο στο συκώτι, την αρθρίτιδα, τον διαβήτη και τον πυρετό.

Τίλιο (Tilia)

Γνωστό και ως φλαμούρι ή φιλύρα. Ηρεμιστικό για τα νεύρα, τις ημικρανίες, τις νευραλγίες, τις ζαλάδες, τις αϋπνίες. Για βήχα, κρυολογήματα, εμετό, ρευματισμούς, αρθριτικά, δυσπεψία.

Τσάι του βουνού (Sideritis)

Για γρίπη και πονόλαιμο. Τονωτικό του σώματος και του εγκεφάλου, καταπολεμά την αρτηριοσκλήρωση, τον πονοκέφαλο, την ευκοιλιότητα και τη μεσογειακή αναιμία.

Τσουκνίδα (Urtica)

Διαλύει το ουρικό οξύ και τις πέτρες στη χολή. Καταπολεμά τις αιμορραγίες, την αιματουρία, την αναιμία, την ατονία, τα αρθριτικά, την κυστίτιδα, τη διάρροια. Επίσης, αυξάνει το γάλα της μητέρας που θηλάζει και σταματά την τριχόπτωση.

Ύσσωπος (Hyssopus officinalis)

Χρησιμοποιείται για την πίεση, το άσθμα, τη δυσπεψία, για τους πόνους της περιόδου, για γαργάρες κατά του πονόλαιμου και ως δυναμωτικό των νεύρων.

Φασκόμηλο (Salvia officinalis)

Ηρεμεί τα νεύρα. Για κατάθλιψη, φαρυγγίτιδα, βήχα, βράχνιασμα, λαιμό, υπόταση, διάρροια, αμυγδαλές, δαγκώματα εντόμων. Πολύτιμο για όσους ιδρώνουν τα χέρια τους και οι μασχάλες. Για κυκλοφορικά προβλήματα. Σταματάει το γάλα στις γυναίκες που θηλάζουν και την τριχόπτωση.

Χαμομήλι (Matricaria chamomilla)

Ηρεμιστικό για τα νεύρα, τις ημικρανίες, τις νευραλγίες, τις ζαλάδες και τις αϋπνίες. Επουλώνει εγκαύματα και ρίχνει τα σπυριά. Ανακουφίζει από την αναφυλαξία, τη φαγούρα, τον πονόδοντο, τον βήχα, τα κρυολογήματα, τον τυμπανισμό, τις αιμορροΐδες, τις κράμπες, τον πόνο των αυτιών και τις πληγές στο στόμα.

Τρόποι χρήσης

Έγχυμα (Εκχύλισμα)

Το έγχυμα είναι ένας απλός τρόπος εξαγωγής των ενεργών συστατικών των βοτάνων μέσω του ζεστού νερού. Αυτή η μέθοδος χρησιμοποιείται για να εξάγουμε τα πτητικά συστατικά των αποξηραμένων ή πράσινων εναέριων μερών των βοτάνων όπως είναι τα λουλούδια και τα φύλλα.

Βάζουμε το βότανο στο νερό πριν βράσει και το αφήνουμε σκεπασμένο μ΄ ένα καπάκι για 5-10 λεπτά. Επειδή το βραστό νερό διασκορπίζει τα πολύτιμα πτητικά έλαια των βοτάνων στον ατμό, μην τα αφήνετε να βράσουν.

Αφέψημα

Οι ρίζες, οι φλοιοί και τα φρούτα που είναι παχύτερα και λιγότερο διαπερατά από τα εναέρια μέρη των φαρμακευτικών φυτών, δεν απελευθερώνουν τα ενεργά τους συστατικά με την απλή έγχυση. Αυτά τα μέρη είναι απαραίτητο να σιγοβράσουν ώστε να εξαχθούν τα συστατικά τους. Το σκληρό βότανο πρέπει να κοπεί σε μικρότερα κομμάτια.

Προκειμένου να μην χαθούν τα πτητικά συστατικά, τοποθετούμε ενα καπάκι πάνω στο μπρίκι. Αφήνουμε να σιγοβράσει για μία ώρα περίπου, μέχρι ο όγκος του να μειωθεί κατά το ένα τρίτο. Αφού καταπέσουν και διαχωριστεί το στερεό από το υγρό, το πίνουμε ζεστό ή κρύο.

Βάμμα

Τα περισσότερα από τα πτητικά συστατικά των φαρμακευτικών φυτών και βοτάνων είναι διαλυτά στην αλκοόλη. Με την εμβάπτιση ξηρών ή φρέσκων μερών του φυτού στην αλκοόλη, τα ενεργά συστατικά εξάγονται εύκολα σε συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν αυτές της έγχυσης και του αφεψήματος. Καθώς τα υψηλά συμπυκνωμένα διαλύματα διατηρούνται για ένα ή δύο χρόνια, το βάμμα είναι ένας βολικός τρόπος να αποθηκεύσουμε και να χρησιμοποιήσουμε τα φαρμακευτικά συστατικά των φυτών.

Σιρόπι

Με σκοπό να συγκαλύψουμε κάποια γεύση που δεν μας αρέσει – ιδίως για τα παιδιά – το έγχυμα ή το αφέψημα μπορεί να αναμειχθεί με μέλι. Τα σιρόπια συνδυάζουν την κατευναστική επίδραση του μελιού με τις φαρμακευτικές ιδιότητες των εγχυμάτων ή αφεψημάτων με επιπρόσθετα οφέλη, ιδίως για την αντιμετώπιση κρυολογήματος και πονόλαιμου.

Ανακατέψτε 500ml εγχύματος ή αφεψήματος με 500 γρ. μέλι. Αφού κρυώσει βάλτε το σε σκούρο μπουκάλι και κλείστε το με φελλό (επειδή γίνονται ζυμώσεις στα συρόπια και τα μπουκάλια με βιδωτό πώμα μπορεί να εκραγούν, ο φελλός είναι σημαντικός).