ΑΛΙΑ ΖΑΕ

Η σημαντική συλλογή 143 βιβλίων, 13 leporelli και 178 καρτ ποστάλ του Βιεννέζου αρχιτέκτονα Otto Prutscher, που δωρήθηκε στη Βιβλιοθήκη Braindese από την ανιψιά του συλλέκτη Beba Restelli, εκτίθεται αυτές τις ημέρες στην όμορφη βιβλιοθήκη του Μιλάνο.

 

Η έκθεση διαρκεί από τις 26 Ιανουαρίου μέχρι τις 15 Απριλίου 2023.

Η είσοδος είναι ελεύθερη και μπορείτε να πάτε χωρίς να έχετε κάνει κράτηση.

Τις Δευτέρες γίνονται ξεναγήσεις για σχολεία, οργανωμένες ομάδες ή μεμονωμένους επισκέπτες.

Πληροφορίες για εργαστήρια στο b-brai@cultura.gov.it

 

Ώρες λειτουργίας:

Τρίτη – Παρασκευή: 9:30 – 18:00 (τελευταία είσοδος στις 17:30)

Σάββατο: 9:30 – 13:30 (τελευταία είσοδος στις 13:00)

Διεύθυνση: Via Brera 28, Milano

Τηλ.: +39 02 72263401

Με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση της σπουδαίας Ελληνίδας αοιδού, η Συμφωνική Ορχήστρα και η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων παρουσιάζουν δυο συναυλίες αφιερωμένες στη μεγάλη ντίβα του λυρικού τραγουδιού στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας».

Η πρώτη συναυλία, προγραμματισμένη για την Πέμπτη, 9 Φεβρουαρίου, περιλαμβάνει έργα των Βέρντι, Γκλουκ, Κερουμπίνι, Μασκάνι, Μότσαρτ, Μπελίνι, Μπετόβεν, Ντονιτσέτι, Πουτσίνι και Ροσίνι.

Δυο διακεκριμένες σοπράνο και μια μέτζο-σοπράνο, οι Μαριτίνα Ταμπακοπούλου, Klara Kolonits και Karine Deshayes αντίστοιχα, θα παρουσιάσουν άριες και αποσπάσματα από όπερες, τις οποίες είχε ερμηνεύσει τόσο μουσικά όσο και σκηνικά με τον δικό της μοναδικό τρόπο η Μαρία Κάλλας. Τη μουσική διεύθυνση έχει ο Ιταλός αρχιμουσικός Sebastiano Rolli.

Η δεύτερη συναυλία θα λάβει χώρα τη Μεγάλη Δευτέρα, 10 Απριλίου, με θρησκευτικά έργα από το ρεπερτόριο της Κάλλας, των Μότσαρτ, Περγκολέζι, Στραντέλα, καθώς και το αριστουργηματικό «Stabat Mater» του Τζοακίνο Ροσίνι.

Ερμηνεύουν οι Μυρσίνη Μαργαρίτη, Χρύσα Μαλιαμάνη, Άρτεμις Μπόγρη, Βασίλης Καβάγιας και Γιώργος Παπαδημητρίου, υπό τη διεύθυνση του Nikolas Nägele.

Και οι δύο συναυλίες ξεκινούν στις 20:30. Οι τιμές των εισιτηρίων είναι εξαιρετικά προσιτές, όπως για τις περισσότερες εκδηλώσεις του Ολύμπια.

 

Στον χώρο του θεάτρου λειτουργεί και μικρή έκθεση με προσωπικά αντικείμενα και φωτογραφίες της ντίβας.

 

Διεύθυνση θεάτρου: Ακαδημίας 59

Τηλέφωνο επικοινωνίας: 210 3642540

Τιμές εισιτηρίων: από €3 έως €20

La Panthère des Neiges

Αυτές τις ημέρες, προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες το βραβευμένο ντοκιμαντέρ του φωτογράφου Βενσάν Μινιέ «Η λεοπάρδαλη του χιονιού». Μαζί με την κινηματογραφίστρια Μαρί Αμιγκέ και τον συγγραφέα και φυσιοδίφη Σιλβαίν Τεσσόν, ο Μινιέ, λάτρης των δυσπρόσιτων για τον άνθρωπο σημείων του πλανήτη, αναζητά ένα σπάνιο πια ζώο, ένα ‘άγιο δισκοπότηρο’, τη λεοπάρδαλη του χιονιού, που βασιλεύει στα υψίπεδα του Θιβέτ.

Ο στόχος τους δεν είναι διόλου σίγουρο ότι θα επιτευχθεί. Αλλά είναι μια θαυμάσια αφορμή και κινητήρια δύναμη για το ταξίδι που ξεκινούν υπό συνθήκες που θα έκαμπταν πολλούς. Ο Μινιέ όμως αδιαφορεί για τον πόνο, το κρύο και τις δυσκολίες. Πιστεύει στην υπομονή, ‘αρετή υποτιμημένη και ξεχασμένη’, και στο ότι η επιτυχία θα στέψει τους κόπους του.

Η υπομονή είναι απαραίτητη σε μια τέτοια εξόρμηση. Υπομονή και αντοχή απέναντι στις αντιξοότητες του τόπου, αλλά και υπομονή για το καρτέρι. Η προϋπόθεση και το τίμημα που πληρώνει ο φωτογράφος / κινηματογραφιστής άγριας ζωής για τα πλάνα του είναι ατελείωτες ώρες σιωπηλής ακινησίας.

Στη «Λεοπάρδαλη του χιονιού» βλέπουμε ότι η ανταμοιβή είναι ανάλογη της προσπάθειας. Υπέροχα πλάνα για εμάς και άφατη ηθική ικανοποίηση για τους συντελεστές. Στην ανάβασή τους συναντούν και καταγράφουν εικόνες πολλών άλλων κατοίκων του οροπεδίου: μπαράλ, γιακ, αντιλόπες, ο άγριος γάτος του Θιβέτ, αλλά και άνθρωποι από φυλές που ζουν στην περιοχή.

Η προσέγγιση γίνεται πάντα με σεβασμό, πάντα με αγάπη και ταπεινότητα. Αναζητώντας την απρόσιτη λεοπάρδαλη, ξαναβρίσκουμε το μυστήριο της ζωής που ο σύγχρονος τρόπος ζωής έχει αφαιρέσει για τους περισσότερους ανθρώπους. Ξαναγινόμαστε μέρος της φύσης και ‘επικοινωνούμε με τα ζώα, τα βουνά και τους θεούς’.

Η ταινία είναι γεμάτη ποίηση. Η μουσική, λιτή όπως και τα οροπέδια, ενισχύει τη μυσταγωγική ατμόσφαιρα. Οι σκέψεις που γεννιούνται στον συγγραφέα Τεσσόν και τις οποίες μοιράζεται μαζί μας, μας παρακινούν να στοχαστούμε κι εμείς πάνω σ’ αυτά που έχουμε και σ’ αυτά που χάσαμε, για τη θέση μας μέσα στον κόσμο, για τα πράγματα που αξίζουν και για άλλα πολλά.

Αν αγαπάτε την άγρια ζωή, τα άρτια κινηματογραφικά πλάνα ή τις ποιητικές ταινίες, δεν μπορούμε παρά να σας συστήσουμε αυτή την ταινία, που ικανοποιεί και τις τρεις παραπάνω προϋποθέσεις. Ιδίως η ομορφιά και η εικαστικότητά της καθιστά την απόλαυσή του στη μεγάλη οθόνη επιβεβλημένη.

Συνέντευξη της Χριστίνας Μελέτη στην Αλία Ζάε

«Καλέ μου φίλε, αν εσύ ξαναγυρίσεις εκεί που ανήκεις και γίνεις ευτυχισμένο, τότε κι εγώ θα είμαι δυο φορές ευτυχισμένος που σε βοήθησα!» του αποκρίθηκε ο γερο-ψαράς και του χαμογέλασε τρυφερά.

Το γνώριζε ο κυρ-Γιώργης καλύτερα από τον καθένα, πως την ευτυχία δεν τη βρίσκει κανείς στα πλούτη και τα μεγαλεία, μα στη ζεστή και ανοιχτή καρδιά!

«Ο αστερίας και το αστέρι» της Χριστίνας Μελέτη

Το φθινόπωρο παραδίδει τη σκυτάλη στον χειμώνα, μας αφήνει όμως κάστανα για να ψήνουμε, λωτούς για να γλυκαινόμαστε και ρόδια για να σπάμε. Ρόδια με άπειρα μικρά πολύτιμα σποράκια ροζ και κόκκινα, που πετάγονται παντού, γλυκαίνουν κι ομορφαίνουν τη σαλάτα μας, κάνουν κρατς-κρατς όταν τα μασάμε.

Κι έχουμε και τις μέρες πιο μικρές, για να ευχαριστιόμαστε το σπίτι μας και την παρέα των αγαπημένων μας. Να ακούμε ή να παίζουμε μουσική, να δημιουργούμε, να διαβάζουμε. Να καθόμαστε κοντά κοντά τα βράδια, σε ζεστές αγκαλιές, και να μοιραζόμαστε παλιές ή νέες ιστορίες.

 

Σαν αυτές ίσως της Χριστίνας Μελέτη, που εμπνεύστηκε από τα παιδιά και για τα παιδιά, για να τους δώσει χαρά και για να τους μεταφέρει σημαντικά μηνύματα. Γιατί, όπως λέει και η ίδια, «τα παραμύθια είναι για τα παιδιά ό,τι και οι σπόροι για τη γη».

Και από τη μεγάλη της αγάπη για τα παιδιά, έγραψε έξι σύντομες ιστορίες και έξι παραμυθοποιήματα, που έγιναν ένα όμορφο βιβλίο. Μια από αυτές, «Ο αστερίας και το αστέρι», είχε λάβει παλιότερα το βραβείο Παραμυθιού από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών.

 

Την παρακάλεσα να μοιραστεί μαζί μας μερικές σκέψεις και πληροφορίες για το βιβλίο της και για τον εαυτό της, κάτι που έκανε πολύ ευχαρίστως.

Αλία Ζάε: Χριστίνα, καλημέρα. Θα ήθελες να μας πεις αρχικά λίγα λόγια για εσένα;

Χριστίνα Μελέτη: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Αθήνα, τα τελευταία χρόνια όμως κατοικώ κι εργάζομαι στην Κορινθία, τόπο καταγωγής της μητέρας μου! Έχω δυο υπέροχους γιους κι ελπίζω πάντα να ονειρεύονται και να έχουν μία ζωή χαρούμενη! Πραγματικά δεν έχω σπουδαία πράγματα να πω για εμένα! Αγαπώ πολύ τα παιδιά κι αυτός ήταν ο λόγος που έγινα νηπιαγωγός! Επίσης απ’ όταν ήμουν μικρή μου άρεσε την ημέρα να παρατηρώ τα πουλιά να πετούν και τα βράδια να χαζεύω τα φώτα στους δρόμους και τον ορίζοντα! Νομίζω αυτά είναι που με χαρακτηρίζουν ακόμη! Ονειροπόλα -μια ζωή- με αγάπη για τα παιδιά και το φως… Μου αρέσουν τα ταξίδια γι’ αυτό αγαπώ και τα βιβλία. Ταξιδεύω με τη φαντασία μου…

 

Α.Ζ.: Ο τίτλος του βιβλίου σου είναι πολύ ιδιαίτερος. Από την αρχή μου έκανε εντύπωση και με προδιέθεσε ευνοϊκά για τη συνέχεια, που δεν με απογοήτευσε καθόλου! Συνδέει δυο πράγματα που νομίζω ότι για τον περισσότερο κόσμο είναι θετικά, αφήνοντας μεγάλα περιθώρια στη φαντασία.

Από τη μια το ρόδι, το οποίο κατέχει σημαντικό ρόλο στην ελληνική παράδοση ήδη από τα αρχαία χρόνια. Στις ‘χρυσόκαρπες ροϊές’ αναφέρονταν ο Όμηρος, ο Παυσανίας και άλλοι αρχαίοι συγγραφείς, ενώ οι καρποί τους συμμετείχαν σε πάρα πολλούς μύθους με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Συμβόλιζαν τη γονιμότητα, την αφθονία και την αιωνιότητα και συνδέονταν με τις θεές Ήρα και Αφροδίτη, προστάτιδες του ευτυχισμένου γάμου και του έρωτα. Οι συμβολισμοί παραμένουν ζωντανοί μέχρι και τις μέρες μας μέσω και της χριστιανικής και της λαϊκής μας παράδοσης, γι’ αυτό και στην αρχή κάθε καινούριας χρονιάς σπάμε ένα ρόδι στο κατώφλι μας ή δωρίζουμε διακοσμητικά ρόδια στους δικούς μας – για να ευχηθούμε ευημερία, χαρά και ευλογία.

Από την άλλη τα ‘λόγια’, ο Λόγος δηλαδή, που είναι μια δημιουργική πράξη, μια δύναμη ακόμα πιο αρχαία από τα ρόδια. Μπορεί να μεταφέρει ιδέες, να κάνει το Καλό και να οδηγεί σωστά τους ανθρώπους.

Τα «Λόγια Ρόδια» λοιπόν με κάνουν να σκέπτομαι και να συνδέω όλα αυτά τα καλά πράγματα. Τη δημιουργία, την παράδοση και τις ευλογίες. Εσύ όμως πώς τα συνέδεσες, τι σημαίνει για σένα ο τίτλος του βιβλίου;

Χ.Μ.: Θεωρώ ότι τα παραμύθια είναι για τα παιδιά ό,τι και οι σπόροι για τη γη… Φυτρώνουν, μεγαλώνουν και κάποια στιγμή φέρνουν καρπούς… Έτσι, διάλεξα να παρομοιάσω στην ουσία τα… λόγια με τα ρόδια γιατί μέσα τους κλείνουν πολλά μικρά γλυκά σποράκια.

 

Α.Ζ.: Και τα παραμύθια σου κλείνουν μέσα τους μια γλύκα. Και λένε σημαντικά πράγματα με διακριτικό τρόπο, όπως πρέπει να κάνουν τα παραμύθια.

Χ.Μ.: Νομίζω ότι κάθε φορά που γράφω έχω στο μυαλό μου τα παιδιά… Πώς θα ήθελαν ένα παραμύθι; Τι θα τους άρεσε να διαβάσουν; Ακόμη και πώς θα ήθελαν κάποιος να τους μιλήσει για ένα συγκεκριμένο θέμα, όπως η διαφορετικότητα για παράδειγμα. Και στην τελική προσπαθώ να φανταστώ αν ήμουν κι εγώ παιδί, τι θα μου άρεσε και τι θα προσλάμβανα από κάθε παραμύθι. Αν και δεν υπήρξα παιδί που του διάβαζαν πολλά παραμύθια, έχω επηρεαστεί από τους Μύθους του Αισώπου, μου άρεσαν πολύ και πάντα προσπαθώ να μεταφέρω ένα μήνυμα πίσω από τις λέξεις. Είμαι παιδαγωγός και η ψυχοσυναισθηματική διάπλαση αποτελεί μέρος της αγωγής που προσπαθώ καθημερινά να δώσω στα παιδιά. Από εκεί και πέρα χαίρομαι ιδιαίτερα αν όντως καταφέρνω με τα παραμύθια μου να τους λέω σημαντικά πράγματα και μάλιστα με διακριτικό τρόπο! Φυσικά να πούμε ότι τα «Λόγια Ρόδια» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κομνηνός και ότι η υπέροχη εικονογράφηση είναι δικό σου επίτευγμα! Θα ήθελα να σε ευχαριστήσω για την πολύ όμορφη συνεργασία κι όπως επίσης να ευχαριστήσω και τον εκδότη μου τον Νίκο Παπανικολάου για την ευκαιρία που μου έδωσε!

Α.Ζ.: Κι εγώ σε ευχαριστώ πολύ για την εμπιστοσύνη που μου έδειξες αναθέτοντάς μου την εικονογράφηση. Τη χάρηκα πολύ, αφ’ ενός λόγω της ελευθερίας που μου άφησες αφ’ ετέρου -και κυρίως- λόγω του πνεύματος των παραμυθιών και των ποιημάτων. Μου θύμισαν λίγο τις καλές νεράιδες, που έρχονται στο προσκέφαλο του νεογέννητου, όπως τις περιγράφεις κι εσύ στη «Νεραϊδοφωλιά». Έτσι μου φαίνονται οι ιστορίες σου. Μου άρεσαν επίσης για την απλότητα, το βάθος και το χιούμορ τους, αλλά και για την πρωτοτυπία τους.

 

Εδώ θα ήθελα να τις αναφέρω ονομαστικά: Είναι «Ο Κόκι που δεν έλεγε το… α!», «Ο Νέστορας και ο διψασμένος δράκος», «Ο Ονειρομάγος», «Η Ηλιάνα και ο ήλιος της», «Ο σκώληκας και η σκωληκίνα» και «Ο αστερίας και το αστέρι».

Ακολουθούν τα παραμυθοποιήματα «Η νεραϊδοφωλιά», «Η μάγισσα Φρουφρού», «Το κατσικοπόδαρο», «Ένα ψαχουλιάρικο σκυλί», «Η κυρά δασκάλα» και η «Τυχερή ατυχία».

Κάθε ιστοριούλα έχει και το δικό της ιδιαίτερο μήνυμα για τα παιδιά. Θα ήθελες, Χριστίνα, να μας πεις πώς και πόσο σε επηρέασε η δουλειά σου και η καθημερινή σου επαφή με τα παιδιά στη δημιουργία των παραμυθιών που περιέχει το βιβλίο;

Χ.Μ.: Έχει να κάνει με αυτό που συζητήσαμε πριν από λίγο! Το γεγονός ότι είμαι παιδαγωγός επηρεάζει κατά πολύ το περιεχόμενο των παραμυθιών που γράφω (κι όχι τον τρόπο!). Οπότε θα έλεγα ότι λίγο πολύ όλο το βιβλίο έχει να κάνει με τη δουλειά μου ως νηπιαγωγός κι όχι μόνο το παραμυθοποίημα που αναφέρει την κυρά δασκάλα που κάποια στιγμή χάνει την υπομονή της από τη φασαρία αλλά φυσικά υπερισχύει η ανοιχτή αγκαλιά της για τα παιδιά! Ένας από τους μεγαλύτερους στόχους μου είναι να μπορέσω να βάλω τους σπόρους για αρχές και αξίες για τη ζωή έστω και ενός παιδιού, χωρίς όμως στείρο διδακτισμό! Με αγάπη και γλυκύτητα!

 

Α.Ζ.: Η ανοικτή αγκαλιά που αναφέρεις είναι αυτό που πρέπει να χαρακτηρίζει τόσο τους εκπαιδευτικούς όσο και τους γονείς. Είναι αυτό που χρειάζονται τα παιδιά για να μπορέσουν να λάβουν με ευχαρίστηση και να απορροφήσουν τις αρχές και τις αξίες που θα τα καθοδηγήσουν στη ζωή τους καλά. Η υπομονή, το θάρρος, ο σεβασμός, η ευγνωμοσύνη, η ανιδιοτελής προσφορά, η αποδοχή της διαφορετικότητας και ο σεβασμός του άλλου είναι πολύτιμοι σύμμαχοι και συνοδοιπόροι σε αυτό το ταξίδι. Και είναι τόσο σημαντικό οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς να φυτεύουν αυτούς τους σπόρους, ώστε τα παιδιά να μπορέσουν να ανθίσουν σε ανθρώπους που αγαπούν και υπερασπίζονται το Καλό, για τους εαυτούς τους και για τους άλλους εξίσου.

Η τελευταία μου ερώτηση αφορά τα συγγραφικά σου σχέδια. Ετοιμάζεις κάτι καινούριο αυτό τον καιρό;

Χ.Μ.: Έχω ήδη έτοιμα μερικά παραμύθια ακόμη και ετοιμάζω ταυτόχρονα μια συλλογή διηγημάτων, για ενήλικες αυτή τη φορά! Επίσης πριν από λίγες μέρες κυκλοφόρησε το βιβλίο «Έγκλειστο Φεγγάρι» από τις εκδόσεις Άπαρσις στο οποίο συμμετέχω. Πρόκειται για συλλογική έκδοση και αφορά τα θεατροπαιδαγωγικά προγράμματα που διενεργήσαμε στις φυλακές Τίρυνθας με τη συμμετοχή των κρατουμένων, στα πλαίσια του Μεταπτυχιακού προγράμματος του Πανεπιστήμιου Πελοποννήσου «Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση και τη δια βίου μάθηση», από το οποίο κι αποφοίτησα.

Α.Ζ.: Πρόκειται, απ’ ό,τι διάβασα, για μια σειρά 18 βιβλίων – ένα μεγάλο έργο δηλαδή. Εύχομαι να συμβάλλει στη διάδοση των παιδαγωγικών προγραμμάτων στις φυλακές, ώστε η μόρφωση και η παιδεία να βοηθήσουν τους τροφίμους να δουν τη ζωή με άλλα μάτια και να την αντιμετωπίσουν με καλύτερα εφόδια.

Εύχομαι και στις ιστορίες σου να έχουν ένα μακρύ ταξίδι μπροστά τους, να φτάσουν σε πολλά διψασμένα αυτιά, μεγάλων και μικρών, και να καρποφορήσουν όπως το ονειρεύτηκες κι εσύ. Σου εύχομαι, τέλος, να διατηρήσεις και ως νηπιαγωγός και ως συγγραφέας την αγάπη και την ελπίδα σου και να βρίσκεις πάντα τη δύναμη να είσαι για τα παιδιά μια ανοικτή αγκαλιά!

Σε ευχαριστώ για τη συνέντευξη που μου παραχώρησες!

Χ.Μ.: Κι εγώ σ’ ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη και για τα καλά σου λόγια!

* * *

Το βιβλίο της Χριστίνας Μελέτη «Λόγια Ρόδια» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κομνηνός

 

ΤΙΤΛΟΣ: «Λόγια Ρόδια»

ΕΚΔΟΤΗΣ: Κομνηνός, 2022

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ: Χριστίνα Μελέτη

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΣΗ: Αλία Ζάε

Σελίδες: 66

Διαστάσεις: 23 x 16 εκ.

Μαλακό εξώφυλλο

Η Αλία Ζάε γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε Animation στο Surrey Institute of Art & Design, ενώ από το 1998 εικονογραφεί βιβλία για παιδιά. Είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της ομάδας «Πέταλα της ειρήνης» στην Ελλάδα, με την οποία παρουσιάζει εθελοντικά το ομώνυμο παγκόσμιο πρόγραμμα σε σχολεία, ιδρύματα, φεστιβάλ κλπ. Τα τελευταία χρόνια μεταφράζει, επιμελείται και γράφει άρθρα για την ελληνική έκδοση της διαδικτυακής εφημερίδας The Epoch Times.

Στο Χονγκ Κονγκ, στις 7 Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε το φετινό Φθινοπωρινό Φεστιβάλ υπό την αιγίδα του LCSD (Leisure and Cultural Services Department / Τμήμα Πολιτισμού & Ψυχαγωγίας). Οι κύριοι χώροι που φιλοξένησαν το φεστιβάλ ήταν το πάρκο Βικτώρια, το πάρκο της οδού Μαν Τανγκ στην Τανγκ Τσανγκ και το παραλιακό πάρκο Τάι Πο. Το θέμα του φεστιβάλ στο πάρκο Τάι Πο ήταν «Ευχές Πανσελήνου», παραπέμποντας στην επανένωση του κινεζικού λαού και την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ.

Στους πιο δημοφιλείς χώρους του πάρκου, όπως οι λιμνούλες, τα λιβάδια και ο Πύργος Επιστροφής του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Handover Memorial Tower) παρουσιάστηκαν τεράστια περιστρεφόμενα φανάρια σε ποικίλα σχήματα: χάρτινοι γερανοί και καραβάκια, φανάρια κονγκμίνγκ (ή κινέζικα ή ουράνια φανάρια) και οι μασκότ του LCSD, ο σκυλάκος Enggie και η γατούλα Artti. 1

Το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι ένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ της Κίνας. Συνδέεται παραδοσιακά με τη συγκομιδή και με την επανασύνδεση. Οι άνθρωποι επιστρέφουν στο σπίτι τους, οι οικογένειες ενώνονται, οι παλιοί φίλοι ξαναβρίσκονται.

Οι ρίζες του φθινοπωρινού φεστιβάλ

Σύμφωνα με τις αρχαίες κινεζικές παραδόσεις, το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη λατρεία του φεγγαριού. Στην αρχαία Κίνα, η καλή συγκομιδή της επόμενης χρονιάς εξαρτιόταν από τη σελήνη γι’ αυτό και λέγεται ότι οι παλιοί αυτοκράτορες αυτή την εποχή απέτιαν τιμές και αφιέρωναν χρόνο στην ενατένιση και τη λατρεία του φεγγαριού.

Κατά τη Δυναστεία Τανγκ (7ος – 10ος αι. μ.Χ.), η λατρεία του φεγγαριού εξαπλώθηκε στις ανώτερες τάξεις, ενώ μέχρι τον 13ο αιώνα είχε καθιερωθεί ως καθολική γιορτή, με προσφορές φρούτων και γλυκισμάτων στη σελήνη.

Με την πάροδο του χρόνου, οι προσφορές εξέλειψαν και μετασχηματίστηκαν σε δώρα που ανταλλάσσουν οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους και στα παραδοσιακά κέικ του φεγγαριού (mooncakes) που φτιάχνουν και προσφέρουν στις επισκέψεις.

Τσανγκ’ ε, η θεά του φεγγαριού

Ένας μύθος που συνδέεται στενά με το φθινοπωρινό φεστιβάλ και τη λατρεία του φεγγαριού είναι η ιστορία της Τσανγκ’ ε, θεάς του φεγγαριού. Οι παραλλαγές του μύθου που αφηγείται πώς η Τσανγκ’ ε βρέθηκε στο φεγγάρι είναι πολλές.

Σύμφωνα με μία από αυτές, η Τσανγκ’ ε ήταν μια θεότητα που κατέβηκε στη γη με τον άντρα της Χόου-γι, ο οποίος είχε αναλάβει την αποστολή να καταστρέψει τους εννιά από τους δέκα ήλιους της γης, αφήνοντας μόνο έναν. Κατεβαίνοντας στη γη έφεραν μαζί τους ένα μαγικό ελιξίριο, που θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν στον ουρανό μόλις ολοκλήρωναν την αποστολή τους.

Όμως το έργο του Χόου-γι ήταν δύσκολο και τραβούσε σε μάκρος. Η Τσανγκ’ ε, που τον περίμενε στο σπίτι, ένιωθε όλο και πιο μόνη, ώσπου μια νύχτα ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας. Πριν καλά-καλά το καταλάβει είχε βρεθεί πίσω στον ουρανό.

Δεν άργησε να καταλάβει πόσο εγωιστικά είχε φερθεί. Για να εξιλεωθεί, αυτοεξορίστηκε στο φεγγάρι, του οποίου έγινε η θεά-φύλακας. Εκεί ζούσε μαζί με ένα λευκό κουνέλι-φαρμακοτρίφτη και μια δάφνη. Αργότερα, ο Ουράνιος Αυτοκράτορας εξόρισε εκεί έναν εργάτη, τον Γου Γουάνγκ σαν τιμωρία για τις κακές του πράξεις, με τη διαταγή να κόψει τη δάφνη, η οποία όμως συνεχώς αναγεννιόταν.

Από τότε, οι Κινέζοι κοιτούν το φεγγάρι προσπαθώντας να διακρίνουν τη θεά Τσανγκ’ ε , το λευκό κουνέλι και τον ήχο του πριονιού του Γου Γουάνγκ.2

Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η Τσανγκ’ ε ήταν μια γυναίκα που έκλεψε από τον άντρα της και ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας που είχε αυτός στη κατοχή του. Αμέσως αναλήφθηκε και βρέθηκε στο φεγγάρι, όπου θα παραμείνει για πάντα. Από τότε ο άντρας της προσφέρει κάθε χρόνο τέτοια εποχή δώρα στο φεγγάρι και τη γυναίκα του, ζητώντας την ευλογία της. Τη συνήθειά του γρήγορα μιμήθηκαν και άλλοι, ώσπου τελικά καθιερώθηκε η ετήσια εορτή προσφορών και λατρείας του φεγγαριού και της θεάς του.

Το έθιμο των ιπτάμενων φαναριών

Εκτός από τα γλυκίσματα και τα δώρα, σημαίνοντα ρόλο στο Φθινοπωρινό Φεστιβάλ κατέχουν οι φανοί – τα φανάρια.

Με αρχαία επίσης προέλευση, τα χάρτινα κινέζικα φανάρια έχουν πολλούς συμβολισμούς και χρήσεις και η παρουσία τους είναι αναπόσπαστο μέρος των κινεζικών εορταστικών εκδηλώσεων.

Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, τα σχήματα γίνονται όλο και πιο περίπλοκα, τα μεγέθη όλο και πιο μεγάλα. Και υπάρχουν και τα ιπτάμενα φανάρια, ή αλλιώς φανάρια κονγκμίνγκ, που στέλνουν τις ευχές δισεκατομμυρίων Κινέζων ψηλά στον ουρανό.

Η ιστορία μας λέει ότι εφευρέτης τους θεωρείται ο Κινέζος στρατηγός Ζούγκε Λιανγκ, τον 3ο αιώνα π.Χ., ο οποίος κατασκεύασε ένα τέτοιο φανάρι για να ζητήσει βοήθεια όταν τον είχε περικυκλώσει ο στρατός του εχθρού.

Γρήγορα υιοθετήθηκαν ως μέσα επικοινωνίας, ιδίως στους πολέμους, αλλά η χρήση τους σιγά σιγά διευρύνθηκε και τα μηνύματα βοήθειας έγιναν ευχές που στέλνονται στον ουρανό στη διάρκεια μεγάλων παραδοσιακών εορτών. Αυτό το έθιμο δεν είναι μόνο κινέζικο, αλλά απαντά και σε άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Ταϊβάν, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, φτάνοντας μέχρι και την Ινδία.

Στην Ταϊλάνδη, τα ουράνια φανάρια συμβολίζουν τα προβλήματα που φεύγουν μακριά, ενώ το πέταγμά τους προς τον ουρανό είναι σημάδι καλής τύχης. Χρησιμοποιούνται επίσης σε παιδικές γιορτές.

Στην Ινδία είναι μέρος τόσο της βουδιστικής όσο και της χριστιανικής και της ινδουιστικής παράδοσης. Οι χριστιανοί τα ελευθερώνουν τη νύχτα των Χριστουγέννων, οι βουδιστές σηματοδοτούν το τέλος μιας μεγάλης νηστείας τους, ενώ οι ινδουιστές γιορτάζουν τη νίκη του φωτός επί του σκότους στο Ντιβάλι, μια από τις μεγαλύτερες εορτές του Ινδουισμού.

Τα ουράνια φανάρια ήρθαν στην Ευρώπη πιθανότατα τον 16ο αιώνα μ.Χ. και από εκεί, μέσω των Πορτογάλων αποίκων, πέρασαν στη Βραζιλία.

Στη χώρα μας, το έθιμο των ουράνιων φαναριών απαντά στον Βόλο τα Χριστούγεννα και στην Αρκαδία το Πάσχα.

 

Η ιστορία των φαναριών

Οι Κινέζοι αγαπούν τα φανάρια πολύ και, εκτός από τα φανάρια κονγκμίνγκ, που είναι ομολογουμένως πολύ εντυπωσιακά όπως ανυψώνονται όλα μαζί προς τον ουρανό, τα έχουν στην καθημερινή ζωή τους ως διακοσμητικά στοιχεία στο σπίτι και στους δημόσιους χώρους, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούνταν και στους ναούς ως μέσα λατρείας.

Συμβολίζουν τον ήλιο, το φως και τη ζεστασιά και μέσω αυτών οι άνθρωποι καλούσαν τον ήλιο να επιστρέψει την άνοιξη.

Συμβολίζουν επίσης τη χαρά, την καλή τύχη και τη μακροζωία και θεωρούνται ότι προστατεύουν από το κακό.

Τα πρώτα φαναράκια υπολογίζουμε ότι φτιάχτηκαν το 230 π.Χ. περίπου, όταν ο Αυτοκράτορας διέταξε έναν λόγιο να φέρει από την Ινδία βουδιστικές γραφές. Όταν ο λόγιος επέστρεψε με τις άγιες γραφές, ο Αυτοκράτορας διέταξε να χτιστεί ένας μεγάλος ναός για αυτές, τον οποίο φώτισε με πολλά χάρτινα φαναράκια, που συμβόλιζαν τη δύναμη του Βούδα.

 

Το κατεξοχήν υλικό κατασκευής τους είναι το χαρτί ή το μετάξι και το ξύλο ή το μπαμπού για τον σκελετό. Παλιότερα περιείχαν ένα κερί, αλλά τα σύγχρονα φαναράκια έχουν μια λάμπα με μπαταρία.

Τα σχήματά τους ποικίλλουν. Τα παραδοσιακά φαναράκια αναπαριστούσαν κυρίως εικόνες από τη φύση ή τους θρύλους. Τα σύγχρονα κατασκευάζονται σε ό,τι σχήμα μπορεί κανείς να φανταστεί.

Το Φθινοπωρινό Φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια

 

 

 

 

 

 

ΠΗΓΕΣ

docuventa.gr

theepochtimes.com

mandarinmatrix.org

el.wikipedia.org

historyoflamps.com

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Μετάφραση από το άρθρο της Jenny Zeng, “Mid-Autumn Lantern Display at Hong Kong Park Lights Up”, The Epoch Times, 10/9/2022

Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το προαναφερθέν άρθρο.