Σε έναν κόσμο που αλλάζει ραγδαία, οι παραδοσιακές σπουδές των οικονομικών επιστημών δεν επαρκούν πλέον από μόνες τους για να καλύψουν τις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και ειδικά η ψηφιοποίηση των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών φέρνουν στο προσκήνιο ένα νέο, δυναμικό πεδίο σπουδών: τη Χρηματοοικονομική Τεχνολογία (FinTech).
Πώς ορίζεται με απλά λόγια η Χρηματοοικονομική Τεχνολογία; Ποιους κλάδους αφορά και τελικά ποιες οι προοπτικές απασχόλησης στον τομέα αυτό;
FinTech ονομάζουμε το σύνολο των τεχνολογιών και των καινοτόμων εφαρμογών που μετασχηματίζουν τον τρόπο παροχής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών. Από τις ηλεκτρονικές πληρωμές και τις πλατφόρμες συμμετοχικής χρηματοδότησης (crowdfunding), μέχρι τα κρυπτονομίσματα, τα έξυπνα συμβόλαια και τα αυτόματα επενδυτικά εργαλεία (RoboAdvisors), η χρηματοοικονομική τεχνολογία βρίσκεται πλέον στην καρδιά των εξελίξεων. Επιχειρήσεις, τράπεζες, ασφαλιστικές εταιρείες και ρυθμιστικές αρχές στηρίζονται όλο και περισσότερο σε τεχνολογίες όπως το blockchain, η μηχανική μάθηση και η ανάλυση μεγάλων δεδομένων, για να προσφέρουν υπηρεσίες πιο γρήγορες, ασφαλείς και αποτελεσματικές.
Η ανάπτυξη του κλάδου είναι εντυπωσιακή: σύμφωνα με διεθνείς μελέτες, η παγκόσμια αγορά FinTech αναμένεται να ξεπεράσει τα 850 δισεκατομμύρια δολάρια έως το 2030, ενώ οι επαγγελματίες με εξειδίκευση σε αυτόν τον τομέα είναι όλο και πιο περιζήτητοι. Θέσεις όπως αναλυτής δεδομένων, ειδικός σε blockchain, σύμβουλος ψηφιακών πληρωμών, ειδικός σε RegTech ή InsurTech αποτελούν πλέον κομμάτι της νέας πραγματικότητας στις χρηματοοικονομικές υπηρεσίες. Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι μεγάλες ασιατικές αγορές επενδύουν σημαντικά στην ανάπτυξη οικοσυστημάτων FinTech, ενώ οι νέες επιχειρήσεις του χώρου προσελκύουν επενδύσεις δισεκατομμυρίων.
Σε αυτό το περιβάλλον, οι σπουδές στη χρηματοοικονομική τεχνολογία καλούνται να προσφέρουν ένα μοναδικό μείγμα γνώσεων και δεξιοτήτων. Οι φοιτητές χρειάζεται να κατανοούν τις βασικές αρχές των χρηματοοικονομικών όπως η αποτίμηση μετοχών και ομολόγων, η θεωρία χαρτοφυλακίου, η διαχείριση επενδυτικού κινδύνου και ταυτόχρονα να έχουν δεξιότητες στον προγραμματισμό, την ανάλυση δεδομένων και την εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Η σύνδεση οικονομικής σκέψης με τεχνικές γνώσεις είναι πλέον απαίτηση της αγοράς. Όπως αναφέρει ο Αντιπρύτανης του ΕΚΠΑ, Καθηγητής Αριστείδης Σάμιτας, υπεύθυνος του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Χρηματοοικονομικής Τεχνολογίας, το πρόγραμμα αυτό διευρύνει την αντίληψη των φοιτητών για τον αντίκτυπο των νέων τεχνολογιών στα παραδοσιακά οικονομικά μοντέλα, συνδυάζοντας τις παραδοσιακές χρηματοοικονομικές δεξιότητες με τη βαθιά κατανόηση της ψηφιακής χρηματοοικονομικής καινοτομίας. Ένας φοιτητής του προγράμματος θα εμπλουτίσει τις γνώσεις του στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, τη Χρηματοοικονομική Τεχνολογία (FinTech), τη Μηχανική Μάθηση (Machine Learning), τη Χρηματοοικονομική Ρύθμιση και Συμμόρφωση, την Κυβερνοασφάλεια, την Τεχνολογία Blockchain, τα Κρυπτονομίσματα, τις Αλγοριθμικές Συναλλαγές και τη Διαχείριση Μεγάλων Δεδομένων. Ως απόφοιτος του προγράμματος, θα είναι πλήρως προετοιμασμένος για άμεση απασχόληση στην οικονομία που βασίζεται στα δεδομένα, έχοντας νέες γνώσεις και αποκτώντας βαθιά κατανόηση των αναδυόμενων τεχνολογιών, μεταφέροντας την οικονομική εμπειρία στο επόμενο επίπεδο και, ως εκ τούτου, σε θέση όχι μόνο να προβλέπει αλλά και να διαμορφώνει και να εκμεταλλεύεται τις νέες τάσεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο.
Τι πρέπει να γνωρίζουν οι μελλοντικοί επαγγελματίες του κλάδου
Στο πρόγραμμά του ΕΚΠΑ επισημαίνονται οι βασικοί άξονες που οφείλει να καλύπτει μια σύγχρονη εκπαίδευση στο FinTech: οι βασικές τεχνολογίες (όπως πληρωμές, crowdfunding, InsurTech, RegTech), η λειτουργία των αγορών, η αποτίμηση επενδύσεων, αλλά και η διαχείριση κινδύνου και η χρηματοδότηση καινοτομίας. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στη διδασκαλία προγραμματισμού σε γλώσσες όπως Python, R και Matlab, στη στατιστική ανάλυση, την οικονομετρία και την εφαρμογή μοντέλων για την επεξεργασία και αξιοποίηση οικονομικών δεδομένων. Μαθήματα όπως οι σύγχρονες αρχές προγραμματισμού, η ανάλυση μεγάλων δεδομένων και η μηχανική μάθηση εξοπλίζουν τους φοιτητές με πρακτικές δεξιότητες που απαιτούνται στη σύγχρονη αγορά. Σημαντικό μέρος των σπουδών σε προγράμματα αυτού του τύπου αφορά και τεχνολογίες αιχμής όπως το blockchain, τα κρυπτονομίσματα, η αποκεντρωμένη χρηματοδότηση, τα έξυπνα συμβόλαια, η κυβερνοασφάλεια και η προστασία δεδομένων. Οι φοιτητές αποκτούν έτσι μια σφαιρική εικόνα των τεχνολογικών εφαρμογών στον χρηματοοικονομικό τομέα και της πρακτικής τους αξίας.
Ποιες όμως είναι οι προοπτικές απασχόλησης; Όπως αναφέρει ο καθηγητής Αριστείδης Σάμιτας, οι απόφοιτοι του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών στη Χρηματοοικονομική Τεχνολογία – FinTech θα μπορούν να εργαστούν ως στελέχη σε θέσεις διοίκησης επιχειρήσεων, σε δημόσιους και διεθνείς οργανισμούς του χρηματοοικονομικού τομέα, αλλά στον τομέα της τεχνολογίας και της πληροφορικής, σε συμβουλευτικές υπηρεσίες και λοιπές εξειδικευμένες εταιρείες και οργανισμούς. Η ολοκληρωμένη αυτή εκπαίδευση δίνει στους αποφοίτους τα εφόδια που απαιτεί η αγορά: τεχνική κατάρτιση, οικονομική αντίληψη και ικανότητα εφαρμογής λύσεων σε πραγματικές συνθήκες. Σε μια εποχή όπου το FinTech δεν είναι πια το μέλλον αλλά το παρόν, όσοι διαθέτουν αυτόν τον συνδυασμό δεξιοτήτων έχουν ισχυρό προβάδισμα στην αγορά εργασίας, είτε επιλέξουν να ενταχθούν σε μεγάλες εταιρείες είτε να δημιουργήσουν τη δική τους καινοτόμο επιχείρηση.
