Στην προστασία του μνημείου της Ακρόπολης και στην αναβάθμιση της εμπειρίας του επισκέπτη, με αφορμή την έναρξη του προγράμματος ωριαίων ζωνών επισκεψιμότητας, αναφέρθηκε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, σε συνέντευξη που παραχώρησε στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha.
Η Λίνα Μενδώνη, τονίζοντας ότι βασικό μέλημα του υπουργείου είναι η προστασία του μνημείου, αναφέρθηκε στη μελέτη του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων (ΟΔΑΠ), από την οποία προκύπτει ότι ο ημερήσιος αριθμός επισκεπτών δεν μπορεί να υπερβαίνει τους 20.000, κατανεμημένοι σε συγκεκριμένο αριθμό ανά ζώνη της μίας ώρας. Παράλληλα, η υπουργός τόνισε ότι η μελέτη έχει λάβει υπόψη της τον χρόνο παραμονής και εξόδου των επισκεπτών, προκειμένου να αποφευχθεί ο υπερβολικός αριθμός παράλληλων επισκέψεων, ιδιαίτερα τις πρωινές ώρες, κατά τις οποίες έχει παρατηρηθεί μεγάλη συσσώρευση.
Ως αποτέλεσμα αυτής της κατανομής, ο επισκέπτης θα έχει τη δυνατότητα να επωφεληθεί ποιοτικότερου χρόνου, κατά την περιήγησή του, εμπλουτίζοντας τις πληροφορίες του για τον χώρο και την ιστορία του.
«Στο υπουργείο Πολιτισμού, επειδή ο κύριος σκοπός του είναι ακριβώς η προστασία του ίδιου του μνημείου, αποφασίσαμε να περιορίσουμε τον αριθμό (σ.σ. των επισκεπτών ανά ημέρα) στους 20.000. Από εκεί και πέρα, το ωράριο από 08:00 έως 20:00, που ισχύει σήμερα έχει χωριστεί σε 12 ωριαίες ζώνες επισκεψιμότητας. Η κάθε ζώνη έχει συγκεκριμένο αριθμό επισκεπτών. Για παράδειγμα, η ζώνη 08:00-09:00 πμ έχει 3.000 άτομα. Δεν μπορούν να μπουν 3.000+1 επισκέπτες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι επισκέπτες να έχουν μεγαλύτερη δυνατότητα για σωστή περιήγηση και απόλαυση του μείζονος αυτού μνημείου», τόνισε η υπουργός, που αναφέρθηκε και στη χρήση του προγράμματος ζωνών επισκεψιμότητας από επαγγελματίες του τουρισμού, οι οποίοι διαχειρίζονται συνήθως μεγάλο αριθμό επισκεπτών σε ομάδες. Η υπουργός τόνισε ότι από τον Ιούλιο μέχρι και τις πρώτες ημέρες του Σεπτεμβρίου έχουν γίνει συστηματικές συναντήσεις των επαγγελματιών του τουρισμού με στελέχη του ΟΔΑΠ και της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Αθηνών, προκειμένου να ενημερωθούν και να προσαρμοστούν στη νέα διαδικασία.
«Το πρόγραμμα είναι online. Επομένως, μπορείς, ανά πάσα στιγμή, να μπεις και να δεις τη διαθεσιμότητα που υπάρχει. Ο στόχος είναι να αποφεύγουμε τη συσσώρευση η οποία συνέβαινε μέχρι πρότινος, με το 50% των επισκεπτών να θέλουν να ανέβουν στην Ακρόπολη το διάστημα 08:00-11:00 πμ. Αυτό ήταν προβληματικό για το μνημείο, αλλά και για τους ίδιους, διότι, εκ των πραγμάτων, στον χώρο των Προπυλαίων δημιουργείται ένας “λαιμός μπουκαλιού”. Επομένως, με το να υπάρχουν οι ζώνες και να είναι αυστηρά καθορισμένος αριθμός ο οποίος έχει μελετηθεί και δίνει μια συνεχή ροή, όχι μόνο στον αρχαιολογικό χώρο, αλλά και στα Προπύλαια, αυτομάτως καθιστά την εμπειρία του επισκέπτη πολύ πιο θετική», σημείωσε η υπουργός, που ερωτήθηκε και για το σοβαρό ζήτημα της κλοπής αρχαίων αντικειμένων από το Βρετανικό Μουσείο.
Η Λ. Μενδώνη τόνισε ότι είναι ένα πολύ ιδιαίτερο θέμα, δεδομένου ότι πρόκειται για πράξη που προέρχεται από ανθρώπους οι οποίοι ήταν υπεύθυνοι για τη φύλαξη των συλλογών. Παράλληλα, σημείωσε, για ακόμη μια φορά, ότι το αίτημα για την επανένωση των γλυπτών του Παρθενώνα, που αποτελεί εθνικό στόχο για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό προσωπικά, ταυτίζεται χρονολογικά με την έναρξη του νέου ελληνικού κράτους. Παραμένει διαρκές εδώ και 200 χρόνια.
«Στρατηγική η οποία ανακοινώνεται, παύει να είναι στρατηγική. Δεν μπορεί κανείς να παρουσιάζει αυτά τα οποία σκέφτεται να κάνει. Επαναλαμβάνω, όμως, κατηγορηματικά ότι η Ελλάδα αυτή τη στιγμή ακολουθεί απολύτως τις κόκκινες γραμμές οι οποίες έχουν τεθεί για αυτό το μείζον εθνικό θέμα, μη μπορώντας, σε καμία περίπτωση, να αναγνωρίσει οποιοδήποτε δικαίωμα ιδιοκτησίας, νομής και κατοχής στο Βρετανικό Μουσείο, καθώς τα γλυπτά του Παρθενώνα βρίσκονται εκεί ως προϊόν κλοπής», επεσήμανε μεταξύ άλλων η υπουργός Πολιτισμού.
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ολοκλήρωσε τις συναντήσεις του στις 10 Σεπτεμβρίου στη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 20 (G20), η οποία πραγματοποιήθηκε στην πρωτεύουσα της Ινδίας, το Νέο Δελχί, αφού απέτισε φόρο τιμής στον πατέρα του έθνους, Μαχάτμα Γκάντι, μαζί με άλλους παγκόσμιους ηγέτες.
Την ίδια ημέρα, ο Αμερικανός πρόεδρος αναχώρησε από την Ινδία για να ταξιδέψει στο Βιετνάμ, όπου επρόκειτο να ανακοινώσει ενισχυμένη εταιρική σχέση με το κομμουνιστικό έθνος στις 10 Σεπτεμβρίου.
Ο κος Μπάιντεν ταξίδεψε στην Ασία σε μια περίοδο εντεινόμενου ανταγωνισμού μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας. Η φετινή σύνοδος κορυφής αποκάλυψε αυξημένες εντάσεις μεταξύ των δύο ισχυρών χωρών, όπως αποδεικνύεται από την απουσία του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ από τη σύνοδο κορυφής και τις αντιρρήσεις του Πεκίνου για τη φιλοξενία της συνόδου κορυφής της G20 από τις Ηνωμένες Πολιτείες το 2026.
Ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η απουσία του κου Σι σημαίνει ότι το καθεστώς εγκαταλείπει τους G20 και εγκαθιδρύει μια εναλλακτική παγκόσμια τάξη. Για να αντικρούσει αυτή την άποψη, ο πρόεδρος Μπάιντεν προσπάθησε να καλύψει το κενό που άφησε ο κος Σι στη φετινή σύνοδο κορυφής παρουσιάζοντας τις Ηνωμένες Πολιτείες ως έναν πιο αξιόπιστο εταίρο από την Κίνα, ικανό να ενώσει τις πλουσιότερες χώρες του κόσμου γύρω από κοινούς στόχους, συμπεριλαμβανομένης της παροχής «μη καταναγκαστικών» επιλογών χρηματοδότησης της ανάπτυξης στις αναπτυσσόμενες χώρες.
«Θα ήταν ωραία να τον είχαμε εδώ», δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν στους δημοσιογράφους στην Ινδία, όταν ρωτήθηκε για το αν η απουσία του κου Σι επηρέασε τη σύνοδο κορυφής.
«Αλλά, όχι. Η σύνοδος κορυφής πηγαίνει καλά»
Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, ο καγκελάριος της Γερμανίας Όλαφ Σολτς και ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε και άλλοι παγκόσμιοι ηγέτες καταφθάνουν για να αποτίσουν φόρο τιμής στο μνημείο του Μαχάτμα Γκάντι στο Ραζ Γκατ, στο πλαίσιο της συνόδου κορυφής των G20 στο Νέο Δελχί, στις 10 Σεπτεμβρίου 2023. (Ludovic Marin/POOL/AFP μέσω Getty Images)
Στη σύνοδο κορυφής του Νέου Δελχί, τα μέλη των G20 διχάστηκαν για πολλά θέματα, περιλαμβανομένου του πολέμου στην Ουκρανία, ωστόσο οι ηγέτες έλαβαν αρκετές σημαντικές αποφάσεις κατά τη διάρκεια της διήμερης συνόδου κορυφής στην πρωτεύουσα της Ινδίας.
Βασικά συμπεράσματα από τη διήμερη σύνοδο κορυφής
Μια ήπια, συναινετική κοινή διακήρυξη για τον πόλεμο στην Ουκρανία
Το πιο αμφιλεγόμενο ζήτημα στη φετινή σύνοδο κορυφής ήταν το πώς θα αντιμετωπιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία στο κοινό ανακοινωθέν. Υπήρχε σκεπτικισμός ως προς την έκδοση ενός ανακοινωθέντος της συνόδου κορυφής λόγω των σημαντικών διαιρέσεων μεταξύ των μελών.
Ενώ ορισμένες χώρες απαιτούσαν σκληρή γλώσσα κατά της Ρωσίας, χαρακτηρίζοντας το μέλος των G20 ως επιτιθέμενο, η Ινδία, που προέδρευε των G20, προσπάθησε να επιτύχει μια ισορροπία στο ανακοινωθέν της συνόδου κορυφής. Η στενή σχέση της Ινδίας με τη Μόσχα και η απροθυμία της να εκδώσει ισχυρές δηλώσεις περιέπλεξαν περαιτέρω την προσπάθεια.
Τα μέλη των G20 συμφώνησαν τελικά στις 9 Σεπτεμβρίου να υιοθετήσουν μια συναινετική δήλωση που απέφευγε να καταγγείλει συγκεκριμένα τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά παρότρυνε γενικά όλες τις χώρες να απέχουν από τη χρήση βίας για την προσάρτηση εδαφών.
«Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, όλα τα κράτη πρέπει να απέχουν από την απειλή ή τη χρήση βίας για την επιδίωξη εδαφικής απόκτησης κατά της εδαφικής ακεραιότητας και κυριαρχίας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας οποιουδήποτε κράτους. Η χρήση ή η απειλή χρήσης πυρηνικών όπλων είναι απαράδεκτη», αναφέρεται στη δήλωση.
Παρά τις αντιρρήσεις της Ρωσίας και της Κίνας, οι ηγέτες κατέληξαν επίσης σε συμβιβασμό σχετικά με τη γλώσσα σε αρκετές παραγράφους για την περιγραφή του πολέμου στην Ουκρανία.
«Τονίσαμε τον ανθρώπινο πόνο και τις αρνητικές πρόσθετες επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία όσον αφορά την παγκόσμια ασφάλεια τροφίμων και ενέργειας, τις αλυσίδες εφοδιασμού, τη μακροοικονομική χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τον πληθωρισμό και την ανάπτυξη, γεγονός που έχει περιπλέξει το περιβάλλον πολιτικής για τις χώρες», αναφέρεται στο ανακοινωθέν. «Υπήρχαν διαφορετικές απόψεις και εκτιμήσεις για την κατάσταση.»
Η δήλωση της περσινής συνόδου κορυφής στο Μπαλί αναφέρει ότι «τα περισσότερα μέλη καταδίκασαν έντονα τον πόλεμο στην Ουκρανία», κάτι που δεν περιλαμβάνεται στη φετινή δήλωση. Η δήλωση του Μπαλί είχε επίσης παραθέσει ένα ψήφισμα του ΟΗΕ που καταδικάζει «με τον πιο έντονο τρόπο την επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας και απαιτεί την πλήρη και άνευ όρων αποχώρησή της από το έδαφος της Ουκρανίας».
Ως εκ τούτου, η φετινή δήλωση θεωρείται ότι έχει πιο ήπια διατύπωση όσον αφορά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας σε σχέση με την περσινή δήλωση.
Το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών απαξίωσε την κοινή δήλωση, καθώς δεν χαρακτηρίζει τη Ρωσία ως επιτιθέμενη στον πόλεμο.
Ο Λευκός Οίκος, από την πλευρά του, υπερασπίστηκε τη δήλωση, χαρακτηρίζοντάς την «πρωτοφανή».
«Η συντριπτική πλειοψηφία των G20 έχει υποστηρίξει πολλαπλά ψηφίσματα του ΟΗΕ που καταγγέλλουν την παράνομη επιθετικότητα της Ρωσίας», δήλωσε ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζον Φάινερ στους δημοσιογράφους στις 10 Σεπτεμβρίου.
«Η κοινή δήλωση που εκδόθηκε χθες βασίζεται σε αυτό για να στείλει μια πρωτοφανή, ενιαία δήλωση σχετικά με την επιτακτική ανάγκη να απέχει η Ρωσία από τη χρήση βίας για την απόκτηση εδαφών.»
Αντισταθμίζοντας την κινεζική πρωτοβουλία «Μία ζώνη, ένας δρόμος»
Στη σύνοδο κορυφής, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ανακοίνωσαν Μνημόνιο Συνεννόησης (MΣ) (pdf) για ένα έργο υποδομής που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη μέσω θαλάσσιων και σιδηροδρομικών μεταφορών.
Το έργο θα δημιουργήσει έναν οικονομικό διάδρομο που θα συνδέεται με σιδηροδρομική γραμμή και υφιστάμενα λιμάνια μέσω των ΗΑΕ, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και του Ισραήλ. Ωστόσο, δεν είναι μια ολοκληρωμένη συμφωνία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο στη διευκόλυνση των διαπραγματεύσεων σχετικά με τους όρους της συμφωνίας για το έργο υποδομής, σύμφωνα με αξιωματούχους του Λευκού Οίκου.
Ο πρίγκιπας διάδοχος του θρόνου και πρωθυπουργός της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (α), ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι (κ) και ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν (δ) παρακολουθούν συνεδρίαση στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της G20 στο Μπαράτ Μανταπάμ στο Νέο Δελχί, στις 9 Σεπτεμβρίου 2023. (Evelyn Hockstein/POOL/AFP μέσω Getty Images)
«Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση. Πρόκειται για μια πραγματικά μεγάλη υπόθεση», δήλωσε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, χαιρετίζοντας το Μνημόνιο Συνεννόησης σε ομιλία του κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής.
Το έργο θεωρείται μία από τις βασικές πρωτοβουλίες του Λευκού Οίκου στη Μέση Ανατολή για την αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας στην περιοχή μέσω του αμφιλεγόμενου προγράμματος υποδομών της, της πρωτοβουλίας «Μια ζώνη, ένας δρόμος».
Από την έναρξή της το 2013, η κινεζική πρωτοβουλία έχει διοχετεύσει δισεκατομμύρια δολάρια σε έργα υποδομής σε ολόκληρη την Αφρική, τη Λατινική Αμερική, την Ανατολική Ευρώπη και την Ασία. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το Πεκίνο έχει κατηγορηθεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι χρησιμοποιεί «διπλωματία-παγίδα χρέους» για να προσελκύσει πολλά έθνη στην τροχιά του.
Το εν λόγω Μνημόνιο αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας «Συνεργασία για παγκόσμιες υποδομές και επενδύσεις» (Partnership for Global Infrastructure and Investment – PGII), της οποίας ηγείται η Ομάδα των Επτά (G7) χωρών για τη χρηματοδότηση έργων υποδομής στις αναπτυσσόμενες χώρες.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, τα έργα PGII επικεντρώνονται σε «επενδύσεις υψηλής ποιότητας για την οικοδόμηση βιώσιμων υποδομών σε όλο τον κόσμο».
Λόγω του εύρους και των φιλοδοξιών του, το σιδηροδρομικό έργο είναι «πρωτοποριακό», δήλωσε ο κος Φάινερ στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια ενημέρωσης του Τύπου στις 9 Σεπτεμβρίου.
«Βλέπουμε ότι έχει μεγάλη απήχηση στις εμπλεκόμενες χώρες αλλά και παγκοσμίως, επειδή είναι διαφανές, επειδή είναι υψηλών προδιαγραφών, επειδή δεν είναι εκβιαστικό», είπε.
Για να μην εξοργίσει το καθεστώς στο Πεκίνο, ωστόσο, ο κος Φάινερ δήλωσε ότι η πρωτοβουλία αυτή δεν αποσκοπεί να ανταγωνιστεί την Κίνα και την αυξανόμενη επιρροή της στη Μέση Ανατολή.
«Δεν το βλέπουμε ως μηδενικό άθροισμα με άλλες προσεγγίσεις στις υποδομές», είπε. «Δεν ζητάμε από τις χώρες να κάνουν αυτή την επιλογή μηδενικού αθροίσματος, αλλά πιστεύουμε ότι η αξία αυτού που προσφέρουμε είναι υψηλή.»
Στις ΗΠΑ οι G20 το 2026, παρά τις αντιρρήσεις Πεκίνου-Μόσχας
Σύμφωνα με διάφορες αναφορές στα μέσα ενημέρωσης, η Κίνα εξέφρασε την αντίθεσή της στο να φιλοξενήσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες τους G20 το 2026, όπως είχε ανακοινώσει η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Η αντίρρηση της Κίνας, η οποία υποστηρίχθηκε από τη Ρωσία, ήταν σε μεγάλο βαθμό συμβολική και αντανακλά τη διαφωνία του Πεκίνου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα τα οποία επικαλούνται πηγές με γνώση των συνομιλιών.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν δεν διέψευσε τις αναφορές μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Νέο Δελχί στις 9 Σεπτεμβρίου, αλλά σημείωσε ότι το ανακοινωθέν είχε ήδη υιοθετήσει την απόφαση.
«Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι το ανακοινωθέν έχει γίνει», είπε. «Η αναφορά στις Ηνωμένες Πολιτείες ως οικοδεσπότες το 2026 είναι μέρος του. Η Κίνα έχει συμφωνήσει με αυτό, όλα τα μέλη της G20 έχουν συμφωνήσει με αυτό και είμαστε ικανοποιημένοι από αυτό.»
Στη φετινή σύνοδο κορυφής, στη θέση του κου Σι, την Κίνα εκπροσώπησε ο πρωθυπουργός της χώρας Λι Τσιανγκ .
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παρέλειψε επίσης τη φετινή σύνοδο κορυφής. Η απουσία του κου Πούτιν ήταν αναμενόμενη, καθώς ούτε πέρυσι συμμετείχε στη σύνοδο κορυφής. Η Ρωσία εκπροσωπήθηκε από τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Ο κος Φάινερ δήλωσε ότι, εξ όσων γνωρίζει, ο πρόεδρος δεν μίλησε με κανέναν από τους δύο κατά τη διάρκεια της συνόδου κορυφής.
Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ επέκρινε χθες Κυριακή προτάσεις του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για να επανέλθει σε ισχύ η συμφωνία που επέτρεπε τις εξαγωγές των σιτηρών της Ουκρανίας μέσω Μαύρης Θάλασσας, χαρακτηρίζοντάς τις «μη ρεαλιστικές».
Αν διαβάσει κανείς την επιστολή σχηματίζει την εντύπωση πως κάποιο άλλο ενδιαφερόμενο μέρος «εκμεταλλεύεται» τον κ. Γκουτέρες, δήλωσε ο κ. Λαβρόφ στο περιθώριο της συνόδου της G20.
Ο επικεφαλής του ΟΗΕ προσπαθεί να εξασφαλίσει παραχωρήσεις που θα οδηγήσουν στην επαναφορά σε ισχύ της λεγόμενης Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, καθώς η συμφωνία αυτή θεωρείται απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια τροφίμων σε διεθνές επίπεδο και να συγκρατηθούν οι τιμές των τροφίμων σε διεθνές επίπεδο.
Τον Ιούλιο, έναν χρόνο μετά την υπογραφή της, η Μόσχα αποχώρησε από τη συμφωνία, που δημιούργησε ασφαλείς διαδρόμους για τις εξαγωγές δεκάδων εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών σιτηρών και λιπασμάτων μέσω Μαύρης Θάλασσας, παρά τον ναυτικό αποκλεισμό που επιβάλλει το ρωσικό πολεμικό ναυτικό αφότου άρχισε η ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια τον Φεβρουάριο του 2022.
Η αποχώρησή της σήμανε πως τερματίστηκε η ασφαλής εξαγωγή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων μέσω των λιμανιών της Οδησσού, της Τσορνόμορσκ και της Πιβντέβνι.
Η συμφωνία προέβλεπε πως θα διευκολύνονταν επίσης οι ρωσικές εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων. Όμως η Μόσχα καταγγέλλει πως αυτό το μέρος της συμφωνίας ουδέποτε τιμήθηκε και απαιτεί να αρθούν τα εμπόδια στις δικές της εξαγωγές για να επανεξετάσει τη στάση της.
Ζητεί ιδίως να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις στις πληρωμές, στον εφοδιασμό και στις ασφαλίσεις πλοίων και φορτίων.
Ο κ. Γκουτέρες σε επιστολή του στον κ. Λαβρόφ ανέφερε πως η Μόσχα θα μπορούσε να συνδεθεί ξανά στο διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, με τη δημιουργία θυγατρικής της Αγροτικής Τράπεζας της Ρωσίας η οποία θα χειρίζεται συγκεκριμένες πληρωμές.
Ο κ. Λαβρόφ από την πλευρά του αντέτεινε πως αυτό που μοιάζει να προτείνει ο κ. Γκουτέρες είναι να συνδεθεί θυγατρική της Αγροτικής Τράπεζας στο Λουξεμβούργο στο SWIFT. Αλλά «[η θυγατρική] δεν έχει άδεια για να εκτελεί τραπεζικές εργασίες (…) θα κλείσει», είπε, προσθέτοντας πως η προβλεπόμενη συμμετοχή της ασφαλιστικής εταιρείας Lloyd’s στη συμφωνία εγείρει αναπάντητα ερωτήματα.
Ο ρώσος ΥΠΕΞ μολαταύτα επανέλαβε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να επαναφέρει τη συμφωνία σε ισχύ αν ικανοποιηθούν τα αιτήματα που προβάλλει.
Η Μόσχα αξιώνει η ίδια η Αγροτική Τράπεζα να επανασυνδεθεί με το SWIFT και να χαλαρώσουν συγκεκριμένες δυτικές κυρώσεις που πλήττουν τον ρωσικό τομέα των τροφίμων.
Στην επιστολή του, ο κ. Γκουτέρες προτείνει επίσης να ξεπαγώσουν πόροι εταιρειών λιπασμάτων που έχουν δεσμευθεί στην Ευρώπη και να επιτραπεί εκ νέου σε ρωσικά πλοία να εισέρχονται σε ευρωπαϊκά λιμάνια – αποκαλύπτοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι ο ΟΗΕ συζητά με την ΕΕ το ενδεχόμενο να γίνουν οι παραχωρήσεις αυτές.
Καθώς διεξάγονται συζητήσεις για την ασφαλή εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας χωρίς τη Ρωσία, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προειδοποίησε εναντίον του αποκλεισμού της Μόσχας από τη διαδικασία.
Οποιαδήποτε διαδικασία «εξαιρεί τη Ρωσία από το ζήτημα των σιτηρών είναι απίθανο να αποδειχθεί βιώσιμη», τόνισε ο τούρκος πρόεδρος μετά την G20.
Η Τουρκία -με τη μεσολάβηση της οποίας και του ΟΗΕ κλείστηκε η συμφωνία τον Ιούλιο του 2022- συνεχίζει επίσης τις προσπάθειες για να αναστηθεί η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, όμως η Δύση πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, επέμεινε.
Στις αρχές του μήνα, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είπε στον κ. Ερντογάν πως δεν θα δώσει πράσινο φως στην επαναφορά της συμφωνίας σε ισχύ προτού εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που θέτει η Μόσχα.
Μέχρι σήμερα η Πυροσβεστική έχει επέμβει σε 9.200 συμβάντα και έχει προχωρήσει σε 4.500 διασώσεις πολιτών από επίγειες και ενάεριες δυνάμεις, όπως τόνισε, πριν από λίγο, ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, αντιπύραρχος Ιωάννης Αρτοποιός, σε έκτακτη ενημέρωση από το κέντρο επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος και της Πολιτικής Προστασίας στη Θεσσαλία.
Πρόκειται, σύμφωνα με τον κ. Αρτοποιό, για την μεγαλύτερη επέμβαση της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας σε συνεχή συνεργασία με το ΓΕΕΘΑ, την ΕΛΑΣ, το Λιμενικό Σώμα, το ΕΚΑΒ και την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού.
«Ενδεικτικό αυτού είναι ότι συμμετέχουν και οι 8 ΕΜΑΚ στις επιχειρήσεις. Συνδράμουν εθελοντές και εθελοντικές Ομάδες διασώσεων από όλη την Ελλάδα με προσωπικό και μέσα» είπε ο αντιπύραρχος.
Στην ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας οι επιχειρήσεις αφορούν σε μεταφορές πολιτών, αν και δεν υπάρχει κίνδυνος για την σωματική τους ακεραιότητα όπως επισήμανε ο κ. Αρτοποιός, ενώ πρόσθεσε ότι πολλοί πολίτες παραμένουν εκεί με την θέληση τους.
Παράλληλα σημείωσε ότι με εναέρια μέσα ελικόπτερα και drones αλλά και σωσίβιες λέμβους τους παρέχονται συνεχώς τρόφιμα, νερά, ιατροφαρμακευτικό υλικό και είδη κλινοστρωμνής.
Στη Λάρισα και συγκεκριμένα σε συνοικίες όπως η Γιάννουλη, ο ‘Αγιος Θωμάς, η Νέα Σμύρνη και ο Ιπποκράτης έχουν πραγματοποιηθεί από το πρωί 130 μετακινήσεις πολιτών μας, δήλωσε ο κ Αρτοποιός.
Στο μεταξύ, όπως τόνισε, αν και τα καιρικά φαινόμενα έχουν υποχωρήσει το τελευταίο 48ωρο παρατηρείται υπερχείλιση του Πηνειού ποταμού στις ανατολικές εκβολές του προς περιοχές πλησίον της λίμνης Κάρλα και στην βορειοανατολική πλευρά προς Αμφιθέα.
Αναφορικά με την στάθμη του Πηνειού ποταμού, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΣ σημείωσε ότι παραμένει στα ίδια επίπεδα και τα επιχειρησιακά δεδομένα αξιολογούνται τόσο από το ΕΣΚΕΔΙΚ όσο και το Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο ΟΛΥΜΠΟΣ το οποίο βρίσκεται εντός στρατοπέδου 1ης Στρατιάς στη Λάρισα.
«Οι πολίτες των περιοχών που εξελίσσεται η πλημμυρική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση και να ακολουθούν τις οδηγίες των αρχών. Κυρίες και κύριοι παραμένουμε όλοι στο πεδίο των επιχειρήσεων για όσο χρειαστεί» κατέληξε ο κ. Αρτοποιός.
Την προφυλάκιση του πλοίαρχου και του ύπαρχου του Blue Horizon για το θάνατο του 36χρονου Αντώνη Καρυώτη στο λιμάνι του Πειραιά, αποφάσισαν τα ξημερώματα της Δευτέρας ανακρίτρια και εισαγγελέας μετά από τις πολύωρες απολογίες των συνολικά τεσσάρων συλληφθέντων.
Ανακριτής και εισαγγελέας διαφώνησαν για την προφυλάκιση ή μη του υποπλοιάρχου και του λοστρόμου και αφέθηκαν ελεύθεροι. Έτσι την τελική απόφαση θα λάβει το δικαστικό συμβούλιο.
Ο υποπλοίαρχος νοσηλεύεται με ισχαιμικό επεισόδιο στο νοσοκομείο και μετέβη εκεί η ανακρίτρια προκειμένου να απολογηθεί.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στον πλοίαρχο που κατηγορείτο για επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες ασκήθηκε συμπληρωματική δίωξη για θανατηφόρα έκθεση.
Ο ίδιος στην κατάθεσή του φέρεται να υποστηρίζει ότι έπραξε τα δέοντα σύμφωνα τους κανονισμούς όταν ενημερώθηκε ότι υπάρχει άνθρωπος στη θάλασσα και ενημέρωσε το λιμενικό.
Από την πλευρά του ο ύπαρχος στην κατάθεσή του, φέρεται να υποστηρίζει, σύμφωνα με πληροφορίες,ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για ότι συνέβη αλλά δεν αποδέχεται το νομικό χαρακτηρισμό της πράξης ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο. «Πάτησε στο νύχι του καταπέλτη. Γλυστρησε κι αυτός κι εγώ. Εκείνος έπεσε. Ήθελα να πέσω να βοηθήσω αλλά είχε ήδη απομακρυνθεί το πλοίο» φέρεται να ισχυρίστηκε ο ίδιος στην απολογία του. Πρόσθεσε ότι όταν «γύρισε προς τα πίσω για να πάρω σωστικό μέσο ο άνθρωπος είχε πνιγεί από την περιδίνιση».
Είναι καλοκαίρι του 2024 και ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος, ένα κομψό λευκό drone, απογειώνεται από τον ειδικό «αερολιμένα», που έχει δημιουργηθεί στην Καβάλα, με προορισμό αρχικά την Αθήνα και μετέπειτα δύο νησιά των Κυκλάδων. Το drone μεταφέρει αλληλογραφία και δέματα, συνολικού βάρους γύρω στα 350 κιλά, περίπου το φορτίο ενός μικρού βαν. Μπορεί δε να διανύσει 2500 χιλιόμετρα για να παραδώσει αυθημερόν το φορτίο του.
Το drone είναι «παιδί» της εταιρείας «Dronamics» και η έρευνα και ανάπτυξη γύρω από τη δημιουργία του έχει γίνει στη Σόφια της Βουλγαρίας. Ο συνιδρυτής της εταιρείας, ο νεαρός μηχανικός Konstantin Rangelov (Κονσταντίν Ρανγκέλοφ) και η επικεφαλής επικοινωνίας της, Blanca Garcia (Μπλάνκα Γκαρσία), βρίσκονται αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία της 87ης Διεθνούς Έκθεσης.
Το σενάριο που περιγράφεται στην εισαγωγή είναι μεν υποθετικό, αλλά δεν απέχει από την πραγματικότητα που σχεδιάζει να υλοποιήσει στην Ελλάδα η πρωτοποριακή παγκοσμίως εταιρεία, στην οποία αναφέρθηκε και ο Βούλγαρος υπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας, Μπογκντάν Μπογκτάνοφ, με την ευκαιρία των εγκαινίων του βουλγαρικού περιπτέρου στην 87η ΔΕΘ.
Σύμφωνα με την κ. Γκαρσία, η «Dronamics» είναι η πρώτη εταιρεία «cargo drone» στον κόσμο. Και η πρώτη που έλαβε άδεια από τις αρχές της ΕΕ για μεταφορές φορτίων με drones. Μάλιστα, πρόκειται να αρχίσει το μεταφορικό της έργο από την Ελλάδα.
«Αρχίζουμε σύντομα, πιθανώς στις αρχές του 2024. Τα drones πιθανώς θα ξεκινούν από την Καβάλα, όπου σχεδιάζεται να δημιουργηθεί και ένα “drone port” και, παρότι αρχικά θα πραγματοποιούνται μόνο συγκεκριμένα δρομολόγια, σε συγκεκριμένη γραμμή, με μόνο ένα drone, στόχος είναι σταδιακά o στόλος να αυξηθεί και να επεκταθούμε σε όλη την Ελλάδα, ώστε να εξυπηρετούνται και τα ελληνικά νησιά» εξηγεί.
Μπορεί όταν ακούμε τη λέξη «drone» να έρχονται συνήθως στο μυαλό μας μικρά αεροσκάφη, κάποια από τα οποία χωρούν να προσγειωθούν πάνω στο χέρι μας ή σε ένα τραπέζι, αλλά αυτά της «Dronamics» δεν είναι ακριβώς …μινιατούρες. Σύμφωνα με την κ. Γκαρσία, τo άνοιγμα των φτερών τους είναι 16 μέτρα και μπορούν να μεταφέρουν φορτία βάρους έως 350 κιλών, είτε αυτά είναι δέματα από εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου είτε αλληλογραφία. Δεν έχουν πιλοτήριο, αφού ο χειρισμός τους γίνεται απομακρυσμένα, από το έδαφος.
Ένα όνειρο δεκαετίας, που «κέρδισε» μια παγκόσμια πρωτιά
Η εταιρεία ιδρύθηκε από δύο νεαρά αδέρφια, τον Κονσταντίν, που είναι μηχανικός και διευθυντής Τεχνολογίας (CTO) και τον οικονομολόγο αδερφό του Σβίλεν, που είναι ο διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Dronamics. Παρότι εκκίνησε σαν ένα «θρασύ» πρότζεκτ, όπως λένε οι ίδιοι, όχι απλά αναπτύχθηκε για να δώσει καινοτόμες λύσεις, αλλά ήδη διαθέτει παρουσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: το κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης των αεροσκαφών βρίσκεται στη Σόφια της Βουλγαρίας, αλλά υπάρχουν επίσης ομάδες της εταιρείας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Μάλτα. Όταν μεγεθυνθεί και για την κάλυψη των αναγκών της παραγωγής drones σε κλίμακα, η εταιρεία θα αναπτύξει συνέργειες με εξωτερικούς συνεργάτες.
Κατά τον Κονσταντίν, η εταιρεία ιδρύθηκε το 2014 και πλέον απασχολεί πάνω από 170 εργαζόμενους από 12 διαφορετικές εθνικότητες. Όπως σημειώνουν οι ιδρυτές της Dronamcis, πρόκειται για μια λύση κινητικότητας, χάρη στην οποία επιτυγχάνεται εξοικονόμηση χρόνου, κόστους και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. «Κυνηγούσαμε το όνειρό μας για delivery σε όλους μέσα σε μια ημέρα για σχεδόν μια δεκαετία. Σήμερα, με τη στήριξη μιας ταλαντούχας ομάδας και με ισχυρές συνέργειες, κάνουμε πραγματικότητα την πρώτη εταιρεία μεταφοράς φορτίου με drone παγκοσμίως», αναφέρουν. To κόστος αυθημερόν μεταφοράς των δεμάτων θα είναι μέχρι και 50% χαμηλότερο από το αντίστοιχο της αεροπορικής μεταφοράς με αεροπλάνο (air-cargo) για παράδοση την ίδια ημέρα, λιγότερο από 5 ευρώ ανά κιλό, υπόσχεται η εταιρεία.
Εικόνα εκτεταμένης καταστροφής εμφανίζουν μεγάλα τμήματα του οδικού δικτύου στον θεσσαλικό κάμπο, μετά το πέρασμα της φονικής καταιγίδας Daniel, η οποία έπληξε τις προηγούμενες μέρες την περιοχή.
Εκτός από τα χωριά και δρόμοι που τα συνδέουν έχουν βυθιστεί στο νερό, σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων και οι περισσότερες καταστροφές στο δίκτυο και τις υποδομές αναμένεται να αποκαλυφθούν όταν τραβηχτούν τα νερά. Ακόμη και περιμετρικά της πεδιάδας, από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη, μεγάλα κομμάτια ασφάλτου και πρανών που τα υποστήριζαν, μαζί με γεφύρια, έχουν παρασυρθεί από τα φουσκωμένα ποτάμια και τους χείμαρρους.
Η οδική συγκοινωνία από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη και αντιστρόφως απαιτεί υπομονή και γεμάτο ρεζερβουάρ…
Από την Αθήνα ως τη Λάρισα έχει δοθεί η κυκλοφορία των οχημάτων, μέσω της εθνικής οδού, αλλά εκεί είναι και το τέλος της διαδρομής. Από χθες, η εθνική οδός Αθηνών – Θεσσαλονίκης, στο τμήμα Λάρισα – Θεσσαλονίκη είναι κλειστή στα όρια των νομών Λαρίσης – Πιερίας, στο ύψος των Νέων Πόρων. Κομμένος είναι και ο παράδρομος και οι παρακάμψεις στα ίδια σημεία.
Η κατεύθυνση προς τη Λαμία είναι η μόνη διέξοδος από τη Λάρισα προς την υπόλοιπη Ελλάδα. Από τη Λαμία οι οδηγοί μπορούν να κινηθούν είτε προς την Καρδίτσα, μέσω του Ε65, ο οποίος όμως έχει κλείσει προς τα Τρίκαλα.
Η πρόσβαση στα Τρίκαλα, από την Καρδίτσα, γίνεται μόνο μέσω του επαρχιακού δικτύου, από Μουζάκι και Πύλη.
Η συγκοινωνία Αθήνα – Θεσσαλονίκη διεξάγεται μόνο μέσω Λαμίας. Είτε από Μπράλο, με έξοδο στην Εγνατία οδό στα Ιωάννινα, είτε προς την Καρδίτσα, μέσω του Ε65, και από εκεί Μουζάκι, Πύλη, Τρίκαλα, Καλαμπάκα και Γρεβενά, με έξοδο στην Εγνατία Οδό στα Γρεβενά. Σε όλο το μήκος της Εγνατίας οδού, μέχρι και τη Θεσσαλονίκη η κυκλοφορία των οχημάτων διεξάγεται κανονικά (Ιωάννινα, Γρεβενά, Κοζάνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη). Χθες το βράδυ άνοιξαν τα διόδια σε όλο το εθνικό οδικό δίκτυο της περιοχής και στην Εγνατία μέχρι τη Θεσσαλονίκη για να αποφευχθούν ουρές και καθυστερήσεις. Αυτή τη διαδρομή χρησιμοποιούν και οχήματα πολιτικής προστασίας για να μεταφέρουν εξοπλισμό και προμήθειες στους κατοίκους στις πληγείσες περιοχές.
Κομμένο το επαρχιακό δίκτυο γύρω από τη Λάρισα
Αδιάβατη είναι η εθνική οδός από τη Λάρισα προς την Ελασσόνα. Μετά την κοινότητα Τερψιθέας, η γέφυρα στο Κουτσόχερο και μαζί της και ο κόμβος έχουν εξαφανιστεί κάτω από τα νερά. Η περιοχή έχει μετατραπεί σε λίμνη και οι πινακίδες οδοποιίας, όπως και οι στύλοι του ΔΕΔΔΗΕ είναι βυθισμένοι σε ύψος έως και δύο μέτρα.
Ίδια η εικόνα και στον επαρχιακό δρόμο Μαυροβουνίου – Λουτρού, ο οποίος κόβεται κυριολεκτικά στη μέση στο ύψος του ποταμού. Στο σημείο, το γεφυράκι έχει καταρρεύσει, όπως και οι στύλοι της ηλεκτροδότησης και όλα έχουν θαφτεί μέσα σε χώμα και λάσπη.
Στο τοπικό οδικό δίκτυο του νομού Λαρίσης, ο πιο σύντομος δρόμος για την Καρδίτσα, αντί της καθόδου προς τη Λαμία, είναι ένας και είναι κατάλληλος μόνο για επιβατικά αυτοκίνητα. Και για οδηγούς, εξοπλισμένους με θέληση και υπομονή….
Νίκαια – Άγιοι Ανάργυροι – Άγιος Γεώργιος – Κυπάρισσος – Χαρά και Φάρσαλα – Βρυσιά – το Νέο Μοναστήρι Δομοκού – Δομοκός και από εκεί στον Ε65 για Σοφάδες – Καρδίτσα.
Ωστόσο, η ανωτέρω διαδρομή από Λάρισα προς Φάρσαλα – Δομοκό δεν είναι προσβάσιμη σε μεγάλα οχήματα, αφού σε δύο σημεία, μετά την κοινότητα Χαράς, υπάρχει δυσκολία διέλευσης.
Στα Τρίκαλα, η κοίτη του Πηνειού παρουσιάζει εικόνα βομβαρδισμού τοπίου και έχουν στηθεί προειδοποιητικές πινακίδες και κώνοι για περιορισμό της ταχύτητας και κυκλοφορίας σε μια λωρίδα. Ο δρόμος από εκεί μέχρι την Καλαμπάκα σηκώνει σκόνη από το χώμα που κάλυψε το οδόστρωμα τις προηγούμενες μέρες.
Σε όλα τα σημεία των δρόμων που έχουν καταστραφεί υπάρχουν σημάνσεις και προειδοποιητικά σήματα της τροχαίας που κατευθύνουν τους οδηγούς προς τους ανοιχτούς δρόμους για να αποφεύγονται μποτιλιαρίσματα και να διευκολύνεται η κυκλοφορία.
Χωρίς νερό παραμένει ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου μετά την πρωτοφανή θεομηνία που έπληξε την πρωτεύουσα της Μαγνησίας και συγχρόνως, δεκάδες είναι τα χωριά του Πηλίου που στερούνται για πολλοστή ημέρα το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό και δεν έχουν οδική σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο.
Στον Βόλο καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες να αποκατασταθούν οι κατεστραμμένες υποδομές που αφορούν την υδροδότηση των χιλιάδων κτιρίων της πόλης και οι τεχνικές υπηρεσίες της ΔΕΥΑΜΒ κατάφεραν να δώσουν νερό με πολύ χαμηλή πίεση για δύο ώρες στο κέντρο του Βόλου και τη Νέα Ιωνία, χωρίς το νερό αυτό να είναι πόσιμο αλλά μόνο για οικιακή χρήση.
Το νερό που διατέθηκε, έστω και κατ’ ελάχιστο, προήλθε από τέσσερα αντλιοστάσια αλλά αποτελεί λιγότερο από το 10% των αναγκών της πόλης και σύμφωνα με τον δήμαρχο Βόλου Αχιλλέα Μπέο για την κανονικότητα στην υδροδότηση ίσως να χρειαστούν και 15 με 20 ημέρες.
Παράλληλα, χιλιάδες φιάλες εμφιαλωμένου νερού διανέμονται δωρεάν από τον Δήμο Βόλου σε διάφορες περιοχές σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου.
Επίσης, καταβάλλονται προσπάθειες να απαντληθούν από υπόγεια κτιρίων τα νερά μετά την καταστροφική πλημμύρα, όπως στα υπόγεια του ΤΕΕ Μαγνησίας όπου υπάρχει και υποσταθμός της ΔΕΗ και ο οποίος έχει τεθεί εκτός λειτουργίας και δεν τροφοδοτεί με ρεύμα την περιοχή.
Σε συνοικίες του Βόλου, όπως το Παλαιό Λιμεναρχείο, τα Παλαιά, η Παπαδιαμάντη, η Παγασών, ο ‘Αγιος Παντελεήμονας, το Ορφανοτροφείο, που οι δρόμοι τους έχουν καλυφθεί με μεγάλες ποσότητες λάσπης, καταβάλλονται προσπάθειες να απομακρυνθούν και οι τεράστιες ποσότητες φερτών υλών που έφεραν τα νερά από την υπερχείλιση του χειμάρρου Κραυσίδωνα.
Ένα μεγάλο ζήτημα που έθεσε ο Ιατρικός Σύλλογος Βόλου, δια του προέδρου του Χρήστου Βενέτη, είναι η πιθανή εμφάνιση ασθενειών όπως η γαστρεντερίτιδα, αλλά και η έντονη παρουσία σκόνης που αιωρείται πάνω από την πόλη του Βόλου από τη λάσπη που ξεραίνεται και που σκορπίζεται στην ατμόσφαιρα από τα αυτοκίνητα που κινούνται.
Εν τω μεταξύ αποκαταστάθηκε η οδική σύνδεση του Βόλου με το Νότιο Πήλιο με την τοποθέτηση από τον Ελληνικό Στρατό σε χρόνο ρεκόρ μιας γέφυρας τύπου Belley στη θέση της γέφυρας που κατέρρευσε μεταξύ Καλών Νερών και Μπούφας επί του χειμάρρου Πελεγκρίνο. Τα προβλήματα είναι τεράστια στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο του Νοτίου Πηλίου όπου παραμένουν αποκομμένες αρκετές περιοχές.
Το μέγιστο πρόβλημα που απασχολεί τις Αρχές είναι η καταστροφή του οδικού δικτύου στο Ανατολικό Πήλιο όπου δεν υπάρχει πρόσβαση.
Είναι αδύνατη η οδική πρόσβαση στο μεγαλύτερο χωριό του Πηλίου την Ζαγορά, που για έκτη ημέρα παραμένει αποκλεισμένη. Το ίδιο συμβαίνει και με το Πουρί, το Ανήλιο, το Χορευτό, το Μούρεσι, τη Μακρυρράχη, το Ξουρίχτι και την Τσαγκαράδα όπου ακόμη και κάθε εναλλακτική διαδρομή έχει καταστραφεί και τα χωριά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν όχι μόνο με τον Βόλο, αλλά ούτε και μεταξύ τους αυτά τα χωριά.
Ωστόσο ελικόπτερα μετέφεραν τρόφιμα χθες σε αποκλεισμένους κατοίκους και τουρίστες των περιοχών αυτών.
Ανυπολόγιστη είναι και η οικονομική καταστροφή στο Πήλιο, τόσο από τον Τουρισμό όσο και από την γεωργική παραγωγή και τις δενδροκαλλιέργειες. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Ζαγορίν» σε ανακοίνωσή του αναφέρει μεταξύ άλλων, ότι «η πρωτοφανής κακοκαιρία μάς βρήκε παραμονές της συγκομιδής, με το σύνολο σχεδόν της παραγωγής μήλων στα δέντρα. Η “ επόμενη μέρα” ξημερώνει με τη
περιοχή να μετρά αμέτρητες και ανεκτίμητες ζημιές, που αν δεν αποκατασταθούν άμεσα, είναι δεδομένο ότι ακολουθεί οικονομική κατάρρευση. […] Δεν υπάρχει οδική διασύνδεση προς Χορευτό, σε διαδρομή που βρίσκονται οι κεντρικές παραγωγικές εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού, ψυγεία και διαλογητήριο».
Μάχη με τον χρόνο δίνουν τα σωστικά συνεργεία στο Μαρόκο για να εντοπίσουν επιζώντες στα ερείπια των κτιρίων που κατέρρευσαν από τον φονικότερο σεισμό εδώ και έξι δεκαετίες στη χώρα, ενώ πολλοί κάτοικοι στις πληγείσες περιοχές ετοιμάζονται να περάσουν άλλη μια νύχτα στο ύπαιθρο.
Ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται δραματικά. Σύμφωνα με νεότερη ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών, οι νεκροί ανέρχονται σε 2.012 και 2.059 είναι οι τραυματίες, εκ των οποίων 1.404 νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής και Τεχνικής Έρευνας (CNRST), με έδρα το Ραμπάτ, εκτίμησε ότι ο σεισμός που συγκλόνισε το Μαρόκο τη νύχτα της Παρασκευής προς Σάββατο ήταν μεγέθους 7 βαθμών και το επίκεντρό του βρισκόταν στην επαρχία αλ Χαούζ, νοτιοδυτικά της τουριστικής πόλης Μαρακές. Ο σεισμός έγινε επίσης αισθητός σε άλλες αφρικανικές χώρες, όπως η Μαυριτανία και η Αλγερία, καθώς και στο νότιο τμήμα της Ιβηρικής.
Στο χωριό Αμιζμίζ, που βρίσκεται κοντά στο επίκεντρο, διασώστες και εθελοντές μετακινούν ερείπια με τα χέρια τους. Τα στενά σοκάκια έχουν κατακλυστεί από χαλάσματα. Έξω από ένα νοσοκομείο κείτονται περίπου 10 πτώματα, καλυμμένα με κουβέρτες, ενώ συντετριμμένοι συγγενείς θρηνούν.
«Όταν ένιωσα τη γη να τρέμει κάτω από τα πόδια μου και το σπίτι άρχισε να παίρνει κλίση, έτρεξα να βγάλω τα παιδιά μου έξω. Αλλά οι γείτονές μου δεν τα κατάφεραν», λέει ο Μοχάμεντ Αζάου. «Δυστυχώς, κανείς από εκείνη την οικογένεια δεν βρέθηκε ζωντανός. Πατέρας και γιος εντοπίστηκαν νεκροί, ενώ μητέρα και κόρη εξακολουθούν να αγνοούνται», συμπλήρωσε.
Στο χωριό Άσνι, που βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα νότια του Μαρακές, σχεδόν όλα τα σπίτια καταστράφηκαν και όσοι επέζησαν θα περάσουν άλλη μια νύχτα στο ύπαιθρο. «Γείτονές μας εγκλωβίστηκαν κάτω από τα ερείπια και καταβάλλονται αγωνιώδεις προσπάθειες για τη διάσωσή τους με όσα διαθέσιμα μέσα υπάρχουν στο χωριό», είπε ένας κάτοικος του Άσνι, ο Μοντασίρ Ιτρί.
Στο γειτονικό χωριό Τανσγκάρτ, σπίτια κόπηκαν στα δύο και δύο μιναρέδες κατέρρευσαν. Ένας εργάτης, ο Αμπντελατίφ Αΐτ Μπελά, κείτεται στο έδαφος τραυματισμένος στο κεφάλι από τοίχο που έπεσε. «Δεν έχουμε σπίτι να τον πάμε και δεν έχουμε φάει τίποτα από χθες», λέει η σύζυγός του, η οποία ανησυχεί για την εξαμελή οικογένειά της. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε κανέναν, παρά μόνον στον Θεό», ψελλίζει. Το χωριό θρηνεί ήδη 10 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων δύο έφηβων κοριτσιών, είπε ένας άλλος κάτοικος.
Το Μαρόκο κήρυξε χθες Σάββατο τριήμερο εθνικό πένθος. Οι ένοπλες δυνάμεις έχουν κινητοποιηθεί για τη μεταφορά πόσιμου νερού, τροφίμων, σκηνών και κουβερτών στις πληγείσες περιοχές.
«Σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, σε μια στιγμή που η σκέψη όλων μας είναι στα θύματα των άνευ προηγουμένου φυσικών καταστροφών και τις οικογένειές τους, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια, είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μετά την ανακοίνωση του οίκου DBRS Morningstar για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα.
«Ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar, ένας από τους τέσσερεις διεθνείς οίκους που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δίνει στην Ελλάδα τη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα έπειτα από 13 χρόνια και με αυτόν τον τρόπο την κατατάσσει σε μια διαφορετική πλέον κατηγορία από πλευράς πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το άλμα αυτό δεν ήταν εύκολο, αλλά ούτε και τεχνικού χαρακτήρα. Προϋπέθετε αφενός τη συστηματική προσπάθεια που έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε οικονομικό επίπεδο και η οποία είχε ήδη επιβραβευτεί μέχρι τώρα με αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις. Σημαίνει επίσης περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις στη χώρα, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.
Η ανακοίνωση του οίκου DBRS είναι αρκετά εύγλωττη για να γίνουν πολλά περαιτέρω σχόλια. Μιλάει τόσο για την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε διαφορετικά επίπεδα (αύξηση των επενδύσεων, των εξαγωγών, μείωση της ανεργίας, μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ), όσο και για τον συνδυασμό της πολιτικής σταθερότητας με την υπεύθυνη οικονομική πολιτική που δημιουργεί ένα κατάλληλο κλίμα για την περαιτέρω ενδυνάμωση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Δουλειά μας είναι να συνεχίσουμε με σοβαρότητα τις προσπάθειές μας στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών, για να πείθουμε τόσο τους οίκους αξιολόγησης όσο και τις αγορές και τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου αξίζει κανείς να επενδύει και να ανοίγει καινούργιες δουλειές. Το οφείλουμε σε όλους τους Έλληνες πολίτες, το οφείλουμε στην πατρίδα μας», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης.
Στην είδηση ότι ο καναδικός αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την επενδυτική βαθμίδα των ελληνικών ομολόγων αναφέρονται και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.
Χαρακτηριστικά, το Bloomberg αναφέρει ότι η αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία BBB (low) με σταθερές προοπτικές είναι «η σημαντικότερη αναβάθμιση της χώρας από την κατηγορία ‘σκουπίδια’ μετά την οικονομική κρίση που τη συγκλόνισε πριν περισσότερο από μία δεκαετία».
Το πρακτορείο εκτιμά άλλωστε ότι «εκτός του γεγονότος ότι αποτελεί σφραγίδα έγκρισης της οικονομικής ατζέντας του (Έλληνα) πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, o DBRS είναι ένας από τους οίκους αξιολόγησης που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), κάτι που σημαίνει ότι πλέον η αξία των ελληνικών ομολόγων δεν θα μειώνεται περισσότερο από το κανονικό όταν χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε ενέργειες επαναχρηματοδότησης».
Η εκτίμηση του DBRS
Στην ανακοίνωσή του, ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά την απόψη ότι, με βάση και το εντυπωσιακό ιστορικό της Ελλάδας, οι ελληνικές Αρχές θα παραμείνουν δεσμευμένες στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε πτωτική τάση.
Τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια δεν απέτρεψαν τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ενώ για φέτος αναμένεται πλεόνασμα 1,1% και για το 2024 2,1%.
Από τα υψηλά επίπεδα του 2020, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό στο ΑΕΠ, πέρυσι κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες, επωφελούμενο από τη δημοσιονομική επανόρθωση και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.
Η σημαντική βελτίωση όσον αφορά το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το χρέος ενισχύεται από την ισχυρή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ωθεί το αξιόχρεο ανοδικά.
Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες το 2022, σημειώνει ο DBRS, η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα, σημειώνοντας ανάπτυξη 5,9% με παράλληλες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, ενισχυόμενες από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις και την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα.
Καθώς το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) συνεχίζει να εφαρμόζεται, οι επενδύσεις θα παραμείνουν σημαντική πηγή ανάπτυξης, αν και υπάρχουν εξωγενείς καθοδικοί κίνδυνοι.
Το βελτιωμένο αξιόχρεο αντανακλά, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς του Ευρωσυστήματος, μετά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν, σημειώνει ο οίκος.
«Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα συνεχίζει να ωφελείται από την ισχυρή στήριξη και χρηματοδοτικά οφέλη σε περιόδους κρίσεων, ιδιαίτερα με τα νέα εργαλεία της ΕΕ/ευρωσυστήματος και τα μέσα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Οι βελτιώσεις στη ‘δημοσιονομική διαχείριση και πολιτική’ και στα θεμέλια του ‘χρέους και ρευστότητας’ αποτελούν τους βασικούς λόγους για την αναβάθμιση του αξιόχρεου», αναφέρει η ανακοίνωση.
Ο οίκος εκφράζει την άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι θα συνεχίσουν να προσφέρουν κίνητρα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη, στηρίζοντας παράλληλα την αύξηση των επενδύσεων με πόρους που διοχετεύονται και μέσω του ενισχυμένου τραπεζικού συστήματος.
Η αξιολόγηση της Ελλάδας περιορίζεται από την οικονομική κληρονομιά που άφησε η παρατεταμένη κρίση, δηλαδή από το πολύ υψηλό λόγο του δημόσιου χρέους, το ακόμη υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και το υψηλό ποσοστό ανεργίας.
Η αξιολόγηση θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν συμβούν ένα ή συνδυασμός από τα παρακάτω:
(1) συνεχής υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τις πιο μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές
(2) συνεχής δέσμευση στη δημοσιονομική υπευθυνότητα που οδηγεί σε διαρκή μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους
Από την άλλη πλευρά, δυνητικοί μοχλοί για υποβάθμιση περιλαμβάνουν έναν ή συνδυασμό από τα παρακάτω:
(1) παρατεταμένη εξασθένιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θέτει τον λόγο του δημόσιου χρέους σε μία σταθερή ανοδική τάση
(2) μία αντιστροφή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
(3) μία εκ νέου αστάθεια στον χρηματοπιστωτικό τομέα
Ο οίκος σημειώνει ότι η νέα κυβέρνηση διασφαλίζει τη συνέχεια της πολιτικής, η οποία ενισχύει την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και με τη σειρά της στηρίζει την οικονομία.
Για την οικονομία αναφέρει ότι παρέμεινε ισχυρή το 2022, σημειώνοντας αύξηση του ΑΕΠ 5,9% που καθοδηγήθηκε από τη συνεχιζόμενη βελτίωση της αγοράς εργασίας και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Φέτος, η ανάπτυξη, σημειώνει ο DBRS, αναμένεται να μετριασθεί, αλλά να ξεπεράσει το 2% καθώς τα ισχυρά τουριστικά έσοδα και η επιτάχυνση των επενδύσεων θα στηρίξουν την οικονομία.
Για το δημόσιο χρέος αναφέρει ότι παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, αλλά η ευνοϊκή διάρθρωση και η μείωση της δαπάνης για τους τόκους περιορίζει τους κινδύνους. Αναφέρει ειδικότερα ότι ο επίσημος τομέας κατέχει το 70% του χρέους, με τη μέση σταθμισμένη διάρκειά του να είναι πολύ μεγάλη – στα 20 χρόνια στο τέλος του 2022 – και με το 100% του χρέους αυτού να έχει σταθερά επιτόκια.
Επιπλέον, ο ΟΔΔΗΧ ασκεί στρατηγική ενεργητικής διαχείρισης του χρέους για να περιορίζει τον κίνδυνο αυξήσεων του κόστους χρηματοδότησης μεσοπρόθεσμα. Το 2023, το μέσο πραγματικό επιτόκιο για το μεσο-μακροπρόθεσμο χρέος εκτιμάται στο 1,2%. Το σημαντικό ύψος των ταμειακών διαθεσίμων, περίπου 35 δισεκ. ευρώ, συνεχίζει να χρησιμεύει ως μαξιλάρι ρευστότητας και αυξάνει την εμπιστοσύνη των παραγόντων της αγοράς.
Για τις τράπεζες, ο DBRS παρατηρεί ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL), αλλά τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων.
Το ποσοστό των κόκκινων δανείων μειώθηκε στο 8,8% στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023 από 12,1% το πρώτο τρίμηνο του 2021 και είναι μειωμένο κατά 40,3 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό επίπεδό τους τον Ιούνιο του 2017.
Για την ΕΚΤ αρκεί η επενδυτική βαθμίδα από τον DBRS για να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο με μειωμένο «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας τους, αλλά και για την ένταξή τους σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (οι αγορές ελληνικών τίτλων στο έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία έγιναν κατ’ εξαίρεση, με ειδική απόφαση).
Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στις αξιολογήσεις που ακολουθούν από τους άλλους τρεις μεγάλους οίκους, με τον Moody’s να δίνει τη δική του ετυμηγορία την επόμενη Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, τον S&P στις 20 Οκτωβρίου και τον Fitch την 1η Δεκεμβρίου.
