Υπάρχει κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με τη φύση της τσουκνίδας; «Φύγε τσουκνίδα, έλα μολόχα» τραγουδούσαν όσοι τσιμπιόνταν παλιά, τρίβοντας το πονεμένο σημείο με τα φύλλα της αγριομολόχας, που με άφατη σοφία ο Δημιουργός έκανε να φύεται δίπλα στις τσουκνίδες! Κι όμως, αυτό το φυτό αξίζει και τον σεβασμό και την αγάπη μας: δεν είναι τόσο κακό όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Κρίνετε μόνοι σας: η τσουκνίδα είναι πλούσια σε βιταμίνες, όπως A, PP, B1, B2, C, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, νάτριο, σίδηρο, ιώδιο, φώσφορο, καροτίνη, μικροστοιχεία και πολλά αμινοξέα· χρησιμοποιείται στην κοσμετολογία (ποιο κορίτσι δεν ξέρει για τα οφέλη των λοσιόν και βαλσάμων τσουκνίδας για τη δύναμη των μαλλιών;), αλλά και ως λίπασμα, κάνοντας τις ντομάτες και το λάχανο να αναπτύσσονται αλματωδώς!
Όλα αυτά τα θαυμάσια συστατικά της τσουκνίδας μπορούν να ωφελήσουν και τον άνθρωπο, αφού η τσουκνίδα είναι βρώσιμη· η κατανάλωσή της έχει ευεργετική επίδραση σε ολόκληρο το σώμα.
Υπάρχουν πολλές συνταγές όχι μόνο στην ελληνική κουζίνα, αλλά και σε βιβλία μαγειρικής της Ρωσίας, της Σκανδιναβίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βουλγαρίας και της Τσεχίας, ενώ στην Αγγλία παρασκευάζουν ακόμη και μπύρα από τσουκνίδα.
Πόσα διαφορετικά πιάτα, νόστιμα και υγιεινά, μπορούν να παρασκευαστούν από τσουκνίδες! Για καλύτερα αποτελέσματα, σημειώστε αυτά τα «μυστικά τσουκνίδας»:
Όταν πιάνετε φρέσκες τσουκνίδες, πρέπει να χρησιμοποιείτε γάντια.
Εάν τα φρέσκα φύλλα ζεματιστούν και ξεπλυθούν με τρεχούμενο κρύο νερό, τότε η τσουκνίδα δεν θα σας καίει πλέον.
Τα νεαρά φύλλα που συλλέγονται από τον Μάιο έως τον Ιούλιο είναι τα καλύτερα κατάλληλα για μαγείρεμα.
Κατά την παρασκευή ζεστών πιάτων, η τσουκνίδα προστίθεται τελευταία, αφού οι υψηλές θερμοκρασίες καταστρέφουν τις ευεργετικές της ιδιότητες.
Εάν θέλετε να φυλάξετε τσουκνίδες για το χειμώνα, συνίσταται να στεγνώνετε τα φύλλα σε σκοτεινό, αεριζόμενο μέρος, αποφεύγοντας το άμεσο ηλιακό φως.
Όπως και κάθε άλλο χόρτο, οι τσουκνίδες δίνουν νόστιμα αρτοσκευάσματα. Οι τσουκνιδόπιτες και τα τσουκνιδοπιτάκια είναι ιδιαίτερα καλά! Αλλά για να απογειώσετε το αποτέλεσμα, χρειάζεται η σωστή ‘παρέα’: η τσουκνίδα ταιριάζει με ρύζι, κεχρί, πλιγούρι, αυγά, φρέσκα και ξερά κρεμμύδια, σπανάκι, πατάτες, μανιτάρια και τυριά όπως σουλουγκούνι, φέτα και άλλα. Ανακατεύοντας αυτά τα υλικά, θα έχετε μία υπέροχη γέμιση για τις πίτες σας.
Οι αναλογίες ρυθμίζονται σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις σας. Για παράδειγμα:
Για 1 κιλό τσουκνίδες, μπορούμε να βάλουμε 100 γραμμάρια ρύζι και 5 αυγά. Ζεματίζουμε και ψιλοκόβουμε τις τσουκνίδες, ανακατεύουμε με βρασμένο ρύζι και ψιλοκομμένα βραστά αυγά, αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε μπαχαρικά κατά βούληση. Μπορείτε, όμως, να βάλετε και ωμές τις τσουκνίδες στη γέμιση, όπως και όλα τα άλλα χόρτα.
Αφράτη Τσουκνιδόπιτα (Βλάχικη Πίτα-Βινίτα)
Λιακρούαρ τάρδουρ με φύλλο με πατάτα – μία πολύ ιδιαίτερη συνταγή για αφράτη χορτόπιτα. (ixomageiremata.gr)
Η τσουκνιδόπιτα που θα φτιάξουμε σήμερα είναι λίγο διαφορετική, αλλά πολύ νόστιμη και πολύ εύκολη.
Την έφτιαχνε η γιαγιά Αθηνά, συνήθως όταν ζύμωνε το ψωμί της εβδομάδας. Κρατούσε μια ποσότητα ζύμης και πριν προλάβει να βγάλει τα καρβέλια από τον φούρνο, η «πίτα βινίτα» (ή «λιακρούαρ τάρδουρ» στα αρβανίτικα) ήταν έτοιμη στο τραπέζι.
Υλικά
Για τη ζύμη
4 μέτριες πατάτες
3 ποτήρια νερό (χλιαρό)
1 κ. σ. αλάτι (κατά προτίμηση χοντρό)
2 κύβους μπυρομαγιά
Αλεύρι (όσο πάρει)
Για τη γέμιση
2 γεμάτες χούφτες ξερές ή χλωρές τσουκνίδες
250 γρ. μυζήθρα ή τυρί
4 αυγά
1 κ. σ. αλεύρι
4-5 κ. σ. ελαιόλαδο
Αλάτι
Εκτέλεση
Ξεκινήστε με τη γέμιση. Βάλτε λίγο νερό σε μια κατσαρόλα και όταν αρχίσει να κοχλάζει, ρίξτε τις τσουκνίδες ανακατεμένες με μια κουταλιά αλεύρι, για να βράσουν για 15 λεπτά.
Στραγγίξτε τις, ρίξτε μια κουταλιά λάδι, δυο-τρεις κουταλιές από το ζουμί τους, τη μυζήθρα και τα αυγά και ανακατέψτε καλά. Δοκιμάστε και αλατίστε τες.
Ψήστε στον φούρνο (ή στη σόμπα) τις πατάτες.
Διαφορετικά βράστε τες και πατήστε τες με πηρούνι ή κουτάλι να γίνουν πουρές. Διαλύστε σε λίγο χλιαρό νερό την μπυρομαγιά
Σε μια λεκανίτσα ή ταψάκι, κοσκινίστε το αλεύρι. Κάντε μια λακουβίτσα στη μέση και ρίξτε μέσα τον πουρέ της πατάτας ζεστό, τη διαλυμένη μπυρομαγιά, προσθέτοντας λίγο αλάτι. Αρχίστε σιγά-σιγά το ζύμωμα με το χέρι, προσθέτοντας λίγο-λίγο το χλιαρό νερό. Συνεχίστε το ζύμωμα, ώσπου να πετύχετε μια ζύμη απαλή και ελαστική.
Χωρίστε τη σε δύο κομμάτια. Ένα μεγάλο για το κάτω μέρος της πίτας (⅔ της ζύμης) και ένα μικρότερο για το επάνω.
Κάντε το μεγάλο κομμάτι μια μπάλα και ανοίξτε φύλλο.
Αφού βουτυρώσετε καλά το ταψί, απλώστε το φύλλο στο ταψί και αδειάστε πάνω τη γέμιση. Ανοίξτε ένα φύλλο με την υπόλοιπη ζύμη και απλώστε το σουρωτά πάνω από τη γέμιση. Φτιάξτε το κόθορνο (το γύρω-γύρω κλείσιμο των φύλλων).
Σκεπάστε την πίτα και αφήστε την εκεί να καθίσει ήρεμα-ήρεμα μέχρι να φουσκώσει.
Η γιαγιά Αθηνά, όταν βιαζόταν, γέμιζε μια λεκάνη με καυτό νερό και έβαζε από απάνω το ταψί. Οι καυτοί ατμοί βοηθούσαν το ζυμάρι να φουσκώσει γρηγορότερα. Εναλλακτικά, μπορείτε να σκεπάσετε το ταψί με κουβέρτες ή να το αφήσετε στον ήλιο ή στον φούρνο στους 30 βαθμούς Κελσίου.
Βάλτε να ψηθεί σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς για 45-60 λεπτά.
Μπορείτε αν θέλετε να την κάνετε νηστίσιμη, αντικαθιστώντας τα αυγά και το γάλα με μια χούφτα ρύζι. Επίσης μπορείτε να αντικαταστήσετε τις τσουκνίδες με οποιοδήποτε άλλη γέμιση χορταρικών ή να φτιάξετε ένα μείγμα χορταρικών με τσουκνίδες και σπανάκι, λάπατα, σέσκουλα κλπ.
Είναι μια πίτα απλή, όπως η αγάπη, μόνο που – όπως έλεγε η γιαγιά Αθηνά – η αγάπη δουλεύει με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά μυαλά: «…τον ανόητο τον φωτίζει, τον σοφό τον τυφλώνει…»
Την Τετάρτη 6 Μαρτίου, το αθηναϊκό κοινό θα έχει την ευκαιρία να απολαύσει την ποίηση των Παλαμά, Ελύτη, Λουντέμη, Καζαντζάκη, Σέρρα, Μεταξά και Quasimodo μελοποιημένη από σύγχρονους Έλληνες συνθέτες, σε μια συναυλία για φωνή και πιάνο.
Τις λέξεις των ποιητών μας θα τραγουδήσει η σοπράνο Μίνα Πολυχρόνου, με τη συνοδεία του Σπύρου Σουλαδάκη στο πιάνο.
Η συναυλία είναι αφιερωμένη στα παιδιά με αυτισμό, καθώς και σε όλους τους γονείς ατόμων με αναπηρίες.
Οι επτά συνθέτες των οποίων τα έργα θα ακουστούν είναι οι Ελένη Αναγνωστοπούλου, Κώστας Βαρότσης, Γιόλα Βουτσινά-Παπαγιαννίδη, Μαρία Δαγαλάκη, Ιάκωβος Κονιτόπουλος, Σπύρος Μάζης και Ιωσήφ Παπαδάτος.
Το πρόγραμμα της συναυλίας έχει ως εξής:
Ελένη Αναγνωστοπούλου
Τρία τραγούδια σε ποίηση Κωστή Παλαμά (2023-24)
1. Ὁ πιο τρανός καημός μου (Συλλογή: Η πολιτεία και η μοναξιά)
2. Το τέλος (Συλλογή: Η ασάλευτη ζωή, Στίχοι σε γνωστό ήχο)
3. Κάποτε Κάπου (Συλλογή: Τα παθητικά κρυφομιλήματα)
Κώστας Βαρότσης
Ασκητική/Ανήφορος (2024)
Από τα ομώνυμα βιβλία του Νίκου Καζαντζάκη.
Γιόλα Βουτσινά-Παπαγιαννίδη
Μικρός Κύκλος Τραγουδιών: Συναισθήματα (2023)
Υπομονή από το ποίημα του Μενέλαου Λουντέμη
Καθαρό Πρόσωπο Το σπίτι που γεννήθηκα σε ποίηση Κωστή Παλαμά
Μαρία Δαγαλάκη
ΜΕΤΑ ΟΜΩΣ, ΜΕΤΑ… (2023)
Τέσσερα ποιήματα από τη 2η ποιητική συλλογή, που φέρει και τον ομώνυμο τίτλο, του Γιάννη Μεταξά.
1. Είναι εκεί
2. Τις επιφάνειες της ζωής
3. Μες στη συνήθεια της φωνής
4. Σιλουέτες
Ιάκωβος Κονιτόπουλος
Έρωτος Λυρικά (2004/2023)
Κύκλος 5 τραγουδιών για σοπράνο και πιάνο σε ποίηση Διονύση Σέρρα.1. Οιωνός
2. Αναστάσιμο
3. Επιβίωση
4. Παρα-μυθολογικό
5. Γαϊτανάκι
Σπύρος Μάζης
Δύο τραγούδια σε ιταλική ποίηση, op. 142 (2020)
Ποίηση Salvatore Quasimodo.1. Senza memoria dι morte
2. Dammi il mio giorno
Ιωσήφ Παπαδάτος
ΤΟ ΥΣΤΕΡΟ ΤΩΝ ΣΑΒΒΑΤΩΝ για φωνή και πιάνο op. 97 (2011)
Το ομώνυμο ποίημα προέρχεται από την ποιητική συλλογή του Οδυσσέα Ελύτη «Τα Ελεγεία της Οξώπετρας».
* * * * *
Η συναυλία FRÜHLINGSREISE («Ανοιξιάτικο ταξίδι») θα φιλοξενηθεί στο Ινστιτούτο Γκαίτε (Goethe Institut), με ελεύθερη είσοδο.
Το σάμαλι είναι ένα σιροπιαστό γλυκό της Ανατολής. Πρωτοπαρασκευάστηκε στη Δαμασκό της Συρίας, εκεί όπου άνθιζαν τα αρωματικά τριαντάφυλλα στις κουζίνες.
Η Δαμασκός (Şam) ήταν γνωστή για τα αρωματικά τριαντάφυλλά της, τα ρόδα της Δαμασκού, που έδιναν το φημισμένο ροδόνερο. Στη Συρία, το σάμαλι μοσχοβολούσε ροδόνερο – αλλά δεν λεγόταν σάμαλι εκεί.
Την εποχή της οθωμανικής αυτοκρατορίας, ταξιδευτές μετέφεραν το γλυκό στη Σμύρνη και την Πόλη, όπου πήρε το σημερινό του όνομα για να δηλωθεί η προέλευσή του και αρωματίστηκε με το ιδιαίτερο μυρωδικό του παλατιού, τη μαστίχα.
Όταν ήρθε στην Ελλάδα, το πολίτικο σάμαλι πωλείτο στον δρόμο, από πλανόδιους σαμαλιτζήδες, αντίστοιχους με τους χαλβατζήδες και τους σαλεπιτζήδες. Υπήρξε αγαπημένο γλυκό των παιδιών, που τα χόρταινε και τους έδινε χαρά.
Για να είναι φθηνό, φτιαχνόταν με σιμιγδάλι, νερό και ζάχαρη, αν και η κανονική συνταγή του θέλει γιαούρτι νερουλό, σιμιγδάλι και ζάχαρη.
Αν προσθέσετε αυγά, μπορείτε να μετατρέψετε το σάμαλι σε ραβανί ή, αν βάλετε αλεύρι, θα έχετε μια υπέροχη γιαουρτόπιτα .
Η συνταγή που ακολουθεί είναι από το βιβλίο Ζαχαροπλαστικής της Βέφας Αλεξιάδου.
Σε ένα μπολ βάζω τα σιμιγδάλια, τη ζάχαρη και τα μυρωδικά και σε ένα άλλο το γιαούρτι με τη σόδα.
Ενώνω όλα τα υλικά, τα ανακατεύω καλά και βουτυρώνω γενναιόδωρα ένα ταψί στρογγυλό (με διάμετρο 35 εκ.) ή ορθογώνιο. Το ύψος του ταψιού πρέπει να είναι περίπου 2 εκ.
Ρίχνω το μίγμα και το αφήνω 1-2 ώρες, να φουσκώσει καλά το σιμιγδάλι.
Το βάζω στο φούρνο για 40 λεπτά, στους 180 βαθμούς.
Συγχρόνως, κάνω το σιρόπι.
Μόλις βγει το γλυκό ροδοκόκκινο στην επιφάνεια το βουτυρώνω με το λιωμένο βούτυρο και ρίχνω το σιρόπι. Το στολίζω με τα αμύγδαλα και το κόβω σε κομματάκια.
Η κινόα (Chenopodium quinoa ή Χηνοπόδιον η κινόα) θεωρείται «ψευδοδημητριακό» και είναι φυτό συγγενικό με το σπανάκι και τον αμάρανθο. Οι σπόροι της χρησιμοποιούνται στη μαγειρική όπως ακριβώς και οι σπόροι των δημητριακών. Όλα τα είδη κινόας έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, κάτι που είναι σπάνιο στις φυτικές τροφές. Για το λόγο αυτό προτιμάται από όσους κάνουν δίαιτα και από τους χορτοφάγους, αφού χορταίνει και δίνει ενέργεια χωρίς να προσθέτει πολλές θερμίδες.
Η κινόα έχει αυξημένα επίπεδα κερσετίνης, ένα φυτοχημικό που οι ερευνητές αναφέρουν ότι μπορεί να είναι αποτελεσματικό για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2.
Δεν περιέχει γλουτένη, ως εκ τούτου αποτελεί μία καλή εναλλακτική λύση για άτομα που έχουν διαγνωστεί με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία σε γλουτένη.
Είναι εξαιρετική πηγή μαγνησίου, φυλλικού οξέος, καλίου, σιδήρου και ψευδαργύρου, ασβεστίου και φυτικών ινών.
Μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Μιλάνου έχει καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η κατανάλωση ζυμαρικών και ψωμιού από κινόα προκάλεσε χαμηλότερες συγκεντρώσεις τριγλυκεριδίων σε μια ομάδα εθελοντών σε σύγκριση με άλλα ζυμαρικά και αρτοποιήματα.
Υπάρχουν περίπου 1.800 ποικιλίες κινόα. Στην αγορά εδώ μπορούμε να βρούμε μόνο τα τρία κύρια είδη: λευκή, κόκκινη και μαύρη.Η λευκή κινόα έχει πιο ουδέτερη γεύση, οπότε, αν δεν έχεις δοκιμάσει ξανά κινόα, είναι προτιμότερο να ξεκινήσεις από αυτή. Η κόκκινη και η μαύρη κινόα είναι λίγο πιο έντονες στη γεύση από τη λευκή.
Αναζωογονητικό πρωινό ρόφημα ομορφιάς και υγείας από κινόα
Η Tanzilya K. Henriksen, στο κανάλι της Dance with Living Food, προσφέρει μια πολύ απλή συνταγή για την παρασκευή ενός αναζωογονητικού ροφήματος από κινόα.
Υλικά
100 g κινόα (συστήνεται να ξεκινήσετε με λευκή κινόα)
1 lt καθαρό νερό φιλτραρισμένο
Εκτέλεση
Μουλιάζουμε την κινόα όλη τη νύχτα, την ξεπλένουμε με άφθονο τρεχούμενο νερό (αλλιώς πικρίζει) και αφήνουμε το περιεχόμενο για 2 ημέρες, μέχρι να εμφανιστούν τα φύτρα.
Κατόπιν, μεταφέρουμε τους σπόρους που βλάστησαν σε ένα γυάλινο βάζο, το οποίο γεμίζουμε με το καθαρό φιλτραρισμένο νερό.
Ανακατεύουμε ελαφρά το περιεχόμενο, σκεπάζουμε με ένα καθαρό πανί και αφήνουμε να γίνει ζύμωση για 2-3 ημέρες.
Όταν το περιεχόμενο του βάζου αποκτήσει ένα ευχάριστο λευκό χρώμα, είναι έτοιμο για κατανάλωση.
Αν θέλουμε μια πιο ζωηρή γεύση, μπορούμε να προσθέσουμε μερικές σταγόνες λεμόνι και μια πρέζα πιπέρι καγιέν στο ποτήρι μας.
Αν θέλετε να ξεφύγετε από την πεπατημένη του εορταστικού πρωτοχρονιάτικου τραπεζιού και αναζητάτε εναλλακτικές προτάσεις, κάτι που μπορεί να σας κατευθύνει είναι η παράδοση των κινέζικων ζωδίων που κυβερνούν κάθε χρονιά και την εμποτίζουν με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους.
Σύμφωνα με τους γνώστες, το 2024 θα είναι η χρονιά του Δράκου Ξύλο. Και παρόλο που η κινεζική Πρωτοχρονιά αργεί ακόμα, αφού ακολουθά το σεληνιακό ημερολόγιο, και δεν πρέπει να την αναμένουμε μέχρι τις 10 Φεβρουαρίου, μπορούμε να προετοιμάσουμε το εορταστικό τραπέζι μας ανάλογα με το επερχόμενο ζώδιο, για να προσκαλέσουμε την καλή τύχη – που, όπως λέγεται, συνδέεται με το ζώδιο του Δράκου!
Φέτος, λοιπόν, όλα τα πιάτα στο τραπέζι της Πρωτοχρονιάς ας είναι χορταστικά και νόστιμα, αλλά πάνω απ’ όλα πρωτότυπα, με έμφαση στις καλές πρώτες ύλες: ο Δράκος είναι ιδιαίτερα εκλεκτικός και ξέρει να εκτιμά ένα καλό, πλούσιο γεύμα. Τα αγαπημένα του φαγητά είναι το φρέσκο κρέας και τα ψάρια και σε μικρότερο βαθμό τα πουλερικά. Είναι καλή ιδέα να ετοιμάσετε ορεκτικά με κρέας για το πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, αλλά καλύτερα να αφήσετε τα αλλαντικά για κάποια άλλη περίσταση. Τα σπάνια τυριά και το κυνήγι, αντιθέτως, είναι ιδανικά.
Καθώς το στοιχείο του έτους θα είναι το Ξύλο, μπορούμε να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στις σαλάτες. Η δική μας πρόταση είναι η «Μιμόζα», μια σαλάτα λαμπερή, πλούσια και ασυνήθιστη, που θα εντυπωσιάσει τους καλεσμένους σας, Δράκους και μη!
Σαλάτα «Μιμόζα»
Υλικά
3 αυγά
2 καρότα βρασμένα
1 μάτσο πράσινα κρεμμυδάκια
1 μάτσο ρόκα
1 μεγάλο φρέσκο αγγούρι
200 g μαλακό τυρί
350 g φρέσκος ροζ σολομός
1 λεμόνι
1 κ.σ. σάλτσα σόγιας
200 g κρέμα γάλακτος
1 κ.σ. μουστάρδα
Αλάτι, πιπέρι για γεύση
Εκτέλεση
Μαρινάρετε τον ροζ σολομό (φιλέτο ή κομμάτι σφάγιου) με αλάτι, πιπέρι και το χυμό μισού λεμονιού. Μετά από 30–40 λεπτά, ψήστε τα ψάρια στο φούρνο, σε λειτουργία γκριλ, για 10 λεπτά. Το ψάρι δεν πρέπει να είναι στεγνό, αλλά να κρατά τα υγρά του εσωτερικά.
Ετοιμάστε τη σάλτσα της σαλάτας, ανακατεύοντας τη μουστάρδα με την κρέμα γάλακτος, τη σάλτσα σόγιας και τον υπόλοιπο χυμό λεμονιού.
Τοποθετήστε το μαγειρικό δαχτυλίδι στο πιάτο. Τοποθετούμε από κάτω τη ρόκα ελαφρώς σκισμένη, περιχύνουμε τη σάλτσα και από πάνω βάζουμε μικρές κομμάτια ψαριού. Η επόμενη στρώση είναι το τυρί, μετά φρέσκο αγγούρι, καρότα και ασπράδι αυγού (καλύψτε όλες τις στρώσεις εκτός από το τυρί με σάλτσα). Τελειώνουμε με μια στρώση φρέσκα κρεμμυδάκια και μετά κρόκο αυγού. Δεν βάζουμε σάλτσα από πάνω.
Αφήνουμε τη σαλάτα στο ψυγείο για λίγες ώρες. Πριν τη σερβίρουμε, αφαιρούμε το δαχτυλίδι και γαρνίρουμε το πιάτο με μια φέτα λεμόνι ή λίγο άνιθο.
Παραμένοντας πιστή στις οικοδομικές μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν τον 13ο αιώνα, η κατασκευή του Γκεντελόν συνεχίζεται εδώ και 26 χρόνια. Η διευθύνουσα σύμβουλος Μαριλίν Μαρτάν (Maryline Martin), σε συνεργασία με τον επικεφαλής λιθοξόο Φλοριάν Ρενούτσι (Florian Renucci), ηγείται της προσπάθειας για την ολοκλήρωση του έργου. Με 10 χρόνια ακόμα να υπολείπονται, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, μέχρι το πέρας των εργασιών, έχουν ήδη επιτευχθεί πολλά όσον αφορά τις αποκτηθείσες γνώσεις για τις μεσαιωνικές οικοδομικές και κατασκευαστικές μεθόδους.
Το Γκεντελόν βρίσκεται σε κτήμα που αγοράστηκε με σκοπό την οικοδόμηση ενός κάστρου του 13ου αιώνα από το μηδέν. Όλα τα απαραίτητα για την κατασκευή ενός κάστρου βρίσκονται εκεί: ένα λατομείο για πέτρα, ένα δάσος για ξύλο, άμμος, νερό και πηλός. Για την κατασκευή του Γκεντελόν χρειάστηκαν επίσης πολλές βιοτεχνίες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων για τις τελικές πινελιές που κάνουν ένα κάστρο σπίτι.
Ο σιδηρουργός και οι λιθοξόοι
Η κατασκευή ξεκίνησε από τον σιδηρουργό. Οι σιδηρουργοί του 13ου αιώνα κατασκεύαζαν χάλυβα (ή αλλιώς ατσάλι) θερμαίνοντας το σίδηρο πάνω από φωτιά με κάρβουνα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ο σύγχρονος όρος θα ήταν τήξη. Η ομάδα του Γκεντελόν φτιάχνει τα δικά της κάρβουνα για να ανάψει τον κλίβανο για να φτιάξει τον χάλυβα – ο χάλυβας, ύστερα, μπορεί να επεξεργαστεί σε κάθε είδους χρειαζούμενα αντικείμενο, από καρφιά και μαχαίρια μέχρι πιο περίτεχνα εργαλεία.
Οι σιδηρουργοί αφαιρούν τα οξείδια του σιδήρου και τις ακαθαρσίες και αρχίζουν να το σφυρηλατούν. (Copyright Guédelon)
Η σιδηρούχος πέτρα από το λατομείο του Γκεντελόν ήταν ζωτικής σημασίας για την κατασκευή των εργαλείων, καθώς η υψηλή της περιεκτικότητα σε σίδηρο την καθιστούσε ιδανική για την παραγωγή «ήπιου χάλυβα”, μετάλλου από σίδηρο και άνθρακα που προέρχεται από τη σιδηρούχο πέτρα. Οι λιθοξόοι βοήθησαν στην κατασκευή κλιβάνου ικανού να αντέξει θερμοκρασία έως και 1.650 βαθμούς Κελσίου, η οποία απαιτείται για να μετατραπεί σε ήπιο χάλυβα το σιδηρομετάλλευμα.
Τίποτα δεν πάει χαμένο στο Γκεντελόν, καθώς τα φθαρμένα εργαλεία και τα υπολείμματα χάλυβα λιώνονται και σφυρηλατούνται σε νέα αντικείμενα. Όλα προέρχονται από τη γη και επαναχρησιμοποιούνται. Αυτό είναι ένα σημαντικό παράδειγμα για το τι μπορούμε να μάθουμε από το Γκεντελόν σχετικά με τη χρήση και την επαναχρησιμοποίηση των δικών μας προϊόντων και πόρων.
Περιηγούμενη στους διάφορους χώρους του κάστρου φέτος την άνοιξη, παρακολούθησα τους λιθοξόους να κόβουν μεγάλα κομμάτια σιδηρούχου πέτρας για να συνεχίσουν να χτίζουν τους πύργους του κάστρου. Οι λιθοξόοι εκπαιδεύτηκαν στην τέχνη του πελεκήματος της πέτρας, χρησιμοποιώντας αποκλειστικά τα εργαλεία που κατασκεύαζε ο σιδηρουργός του Γκεντελόν, όπως ακριβώς κατασκευάζονταν τον 13ο αιώνα.
Ένας λιθοξόος λαξεύει την πέτρα με χειροποίητα εργαλεία. Φορά προστατευτικά γυαλιά, καθώς απαιτούνται από τη γαλλική κυβέρνηση για λόγους ασφαλείας. (Copyright Guédelon)
Ο ασβεστόλιθος χρησιμοποιείται για την τοποθέτηση των λίθων και για την ασβεστοκονία των τοίχων. Χρειάζονται 72 ώρες σε κλίβανο για να δημιουργηθεί η ασβεστολιθική τέφρα που παράγει το ασβεστολιθικό κονίαμα και το ασβεστολιθικό διάλυμα. Ο ασβεστόλιθος έχει πολλές πολύτιμες ιδιότητες: είναι εύκαμπτος, ανθεκτικός και καταναλώνει ελάχιστη ενέργεια για την παραγωγή του, γεγονός που τον καθιστά φιλικό προς το περιβάλλον, κάτι που εκτιμάται στις σύγχρονες κατασκευές. Η κατασκευή με πέτρινους κύβους έθεσε τις βάσεις για το κτίριο.
Οι ξυλουργοί
Τον 13ο αιώνα, τα περιστέρια εκτρέφονταν τόσο ως αγγελιοφόροι όσο και για τροφή. Οι ξυλουργοί κατασκεύασαν πρώτα ένα πλαίσιο για τον περιστερώνα και στη συνέχεια τοποθέτησαν στην οροφή σχισμένα δρύινα κούτσουρα. Κάτω από τον περιστερώνα, υπάρχει ένας τοίχος κατασκευασμένος από μικρά, σπασμένα κομμάτια σιδηρούχου πέτρας, προσεκτικά τοποθετημένα. Μαζί με την κοπή της πέτρας, η διάταξη των χαλικιών από τον λιθοξόο είναι μια τέχνη από μόνη της, σαν τη συναρμολόγηση ενός παζλ.
Οι ξυλουργοί υψώνουν τα πρώτα δοκάρια για τον περιστερώνα, τα οποία τοποθετούνται σε ένα κρηπιδωτό στηθαίο. (Copyright Guédelon)
Για την κατασκευή του πύργου χρησιμοποιήθηκε δρυς, καθώς είναι ανθεκτική και βρίσκεται εν αφθονία στο δάσος του Γκεντελόν. Οι ξυλουργοί χρησιμοποιούν τα εργαλεία που δημιούργησε ο σιδηρουργός για να κόψουν 9.000 δρύινα πλακιδια και να τα κατασκευάσουν με το χέρι, όπως ακριβώς γινόταν πριν από 1.000 χρόνια. Οι ξυλουργοί θα τοποθετήσουν τα ξύλινα πλακίδια στο σκελετό του περιστερώνα μόλις ολοκληρωθεί η κατασκευή του. Κάποιος μπορεί να αποκαλέσει αυτή τη διαδικασία ως την αρχαιότερη διαδικασία συναρμολόγησης.
Από τις πλευρές του πύργου προεξέχουν οι άκρες αρκετών δοκαριών. Τα ξύλινα δοκάρια ή οποιοδήποτε άλλο είδος ισχυρού υλικού διαπερνούν τους τοίχους προκειμένου να στηρίξουν σκαλωσιές ή να συγκρατήσουν τις διαδοχικές στρώσεις της πέτρας κατά τη διάρκεια της κατασκευής των τοίχων. Όταν αφαιρούνται τα δοκάρια, οι τρύπες που απομένουν μπαλώνονται με κονίαμα.
Οι ξυλουργοί του Γκεντελόν είναι τόσο καλά εκπαιδευμένοι στις κατασκευές του 13ου αιώνα, ώστε κλήθηκαν να εκπαιδεύσουν εκείνους που εργάζονταν για την ανοικοδόμηση του καθεδρικού ναού της Παναγίας των Παρισίων στο Παρίσι. Εκτός από τη βοήθεια για την ανακατασκευή του καμπαναριού, παρείχαν οδηγίες για την κοπή της ξυλείας για τα δοκάρια και τις ενώσεις. Η εκπαίδευση αυτή δεν προσφέρεται πλέον στα μαθήματα ξυλουργικής-συνδετικής υψηλού επιπέδου. Όλα όσα τους δίδαξαν προέκυψαν από την εκπαίδευσή τους και τις ανακαλύψεις τους στο Γκεντελόν. Οι γνώσεις των ξυλουργών του Γκεντελόν στάθηκαν πολύτιμες και για την ακριβή εκτίμηση της απαιτούμενης ποσότητας ξυλείας και του κόστους κατασκευής από τον αρχιτέκτονα της Παναγίας των Παρισίων.
Βαφείς υφασμάτων και ζωγράφοι
Η ζωγράφος και η ομάδα της φτιάχνουν τις βαφές που χρησιμοποιούνται για να ζωγραφιστούν τα σχέδια στους τοίχους του παρεκκλησίου και τα λινά καλύμματα των παραθύρων. Αρχικά πειραματίστηκε με διάφορα ορυκτά για να πετύχει τα χρώματα που χρειαζόταν. Οι χρωστικές ουσίες κίτρινης και κόκκινης ώχρας προέρχονται από σίδηρο – άλλα χρώματα παρασκευάζονται από κάρβουνο, ασβεστοκονίαμα, αιματίτη, καμένο πηλό και σκόνη καμένου κάρβουνου. Η ομάδα των ζωγράφων κατάφερε να δημιουργήσει 15 χρώματα χρησιμοποιώντας υλικά που βρέθηκαν στον χώρο.
Το μοντέλο ενός παραθύρου για το παρεκκλήσι του Γκεντελόν, κατασκευασμένο από έναν ξυλουργό, μεταφέρεται στη θέση του. (Copyright Guédelon)
Οι τοιχογραφίες είναι εμπνευσμένες από τη γειτονική εκκλησία. Πριν ζωγραφιστούν, οι τοίχοι προετοιμάζονται με ασβεστοκονίαμα και ασβέστη. Τα σχέδια δοκιμάζονται στους τοίχους του εργαστηρίου του ζωγράφου για το χρώμα και το ύφος. Τα χρώματα που επιλέχθηκαν για τα σχέδια στους τοίχους του παρεκκλησίου ήταν η κόκκινη και η κίτρινη ώχρα και ένα μπλε-γκρι που παρασκευάστηκε από σκόνη ξυλάνθρακα και ασβεστοκονίαμα.
Το Γκεντελόν δεν χρησιμοποιεί πλέον τους δικούς του ανυφαντές για να υφαίνουν και να βάφουν υφάσματα ή να φτιάχνουν ρούχα εποχής επιτόπου. Η μόνη βαφή που εξακολουθεί να γίνεται είναι στο μαλλί που κουρεύεται από τα δικά τους πρόβατα και στη συνέχεια αποστέλλεται για να μετατραπεί σε νήμα προς βαφή.
Συνεχίζουν να βάφουν αυτό το μαλλί επιτόπου για να δείξουν τι χρώματα μπορούν να επιτευχθούν από τα φυτά, όπως γινόταν τον 13ο αιώνα. Τα χρώματα προέρχονται από το ριζάρι ή αλιζάρι (το επίσημο όνομά του είναι ερυθρόδανο το βαφικό ή ρούβια η βαφική.), μια φυτική ρίζα που παράγει ένα λαμπερό κοκκινωπό-πορτοκαλί ή κόκκινο. Άλλα χρώματα προέρχονται από λουλούδια, φλοιό δέντρων ή φύλλα από θάμνους. Αυτή η διαδικασία βαφής ονομάζεται φυσική βαφή. Τα φυτικά υλικά θερμαίνονται σε νερό για να εξαχθεί το χρώμα. Μερικές φορές τα φυτά αποξηραίνονται πρώτα και συνθλίβονται πριν από την επεξεργασία. Στη συνέχεια, το νερό της βαφής στραγγίζεται, ψύχεται και το μαλλί τοποθετείται στο νερό της βαφής και θερμαίνεται.
Οι λιθοξόοι, οι ξυλουργοί και η ζωγράφος έχουν ο καθένας ένα συγκεκριμένο ρόλο να επιτελέσουν για τη δημιουργία των παραθύρων του κάστρου. Η κα Μαρτάν το έθεσε ως εξής: «Πιστεύω ακράδαντα στην ομαδική δράση. Στο Γκεντελόν, κάθε τεχνίτης εξαρτάται από τους συναδέλφους του προκειμένου να προχωρήσει η δουλειά του».
Η εγκατάσταση των παραθύρων από βαμμένο λινό ύφασμα στο καμπυλόσχημο πέτρινο πλαίσιο. Το γοτθίπλεκτο είναι μια διακοσμητική μέθοδος που παρέχει το πέτρινο πλαίσιο για την τοποθέτηση ξύλινων πλαισίων και τη στήριξη που απαιτείται για τα παράθυρα του παρεκκλησίου στο παρεκκλήσι του Γκεντελόν. (Copyright Guédelon)
Αν και το γυαλί ήταν διαθέσιμο τον 13ο αιώνα, θα ήταν πολύ ακριβό για ένα μέτριο κάστρο. Στο Γκεντελόν, αφού οι λιθοξόοι δημιουργήσουν τις τρύπες στους τοίχους του κάστρου για τα παράθυρα, οι ξυλουργοί κατασκευάζουν τα πλαίσια των παραθύρων και τις κορνίζες για το λινό, το οποίο τεντώνεται πάνω σε ένα πλαίσιο για τα καλύμματα των παραθύρων. Αρχικά, είχε δοκιμαστεί η περγαμηνή από δέρμα κατσίκας για τα παράθυρα του κάστρου, αλλά διαπιστώθηκε ότι σκίζεται όταν κάνει ζέστη. Στη συνέχεια, επιλέχθηκε το λινό για τη διαχρονική του ποιότητα. Χαρακτηριστικό για τον 13ο αιώνα είναι ότι οι έμποροι συγκεντρώνονταν στις αγορές για να ανταλλάξουν τα εμπορεύματά τους – σε αυτές τις αγορές θα μπορούσαν να έχουν προμηθευτεί το λινό.
Μόλις το λινό τοποθετηθεί σε πλαίσιο, ο ζωγράφος δημιουργεί τα σχέδια στο λινό με ορυκτές βαφές. Στη συνέχεια, χρησιμοποιείται κερί μέλισσας από τις κυψέλες του Γκεντελόν για την επικάλυψη των καλυμμάτων των παραθύρων. Τα παράθυρα είναι ημιδιαφανή, όχι διαφανή, επιτρέποντας το φως, αλλά όχι την καθαρή θέα προς τα μέσα ή προς τα έξω.
Οι ζωγράφοι φιλοτεχνούν το λινό που χρησιμοποιείται για τα παράθυρα του κάστρου. Τα πρώτα παράθυρα που ολοκληρώθηκαν ήταν για το παρεκκλήσι στο εσωτερικό του κάστρου και έχουν παραδοσιακά μοτίβα, όπως τα βιτρό που βλέπουμε σήμερα. Ορισμένα από τα παράθυρα του παρεκκλησίου θα έχουν ένα ξύλινο τέμπλο, που φτιάχτηκε από τους ξυλουργούς για να τοποθετηθεί πάνω από το βαμμένο λινό, δημιουργώντας ένα μοτίβο τύπου βιτρό.
Κεραμοποιοί και αγγειοπλάστες
Η κατασκευή κεραμιδιών ήταν εποχιακή κατά τη μεσαιωνική περίοδο. Ο πηλός έβγαινε το χειμώνα, για να μπορέσει να «ξεχειλώσει” μέχρι την άνοιξη ή το καλοκαίρι, όταν οι συνθήκες ήταν πιο ξηρές, και στη συνέχεια τα κεραμίδια ψήνονταν. Η θερμοκρασία του κλιβάνου δημιουργεί το χρώμα του κεραμιδιού, όπως και τα διαφορετικά χρώματα του πηλού, με τα οποία πειραματίζονται σήμερα. Ο πηλός για τα κεραμικά και τα κεραμίδια προέρχεται από τα δάση του κτήματος.
Τα επιδαπέδια πλακάκια θα τοποθετηθούν σε όλο το κάστρο σε χώρους που χρησιμοποιούνται από τον άρχοντα και την οικογένεια του κάστρου, όπως το παρεκκλήσι. Στα διαμερίσματα των φρουρών θα τοποθετηθεί πιθανότατα δάπεδο από σχιστόλιθο.
Οι αγγειοπλάστες κατασκεύασαν πέντε διαφορετικούς κλιβάνους για να ψήσουν κεραμίδια οροφής και αγγεία από πηλό, πειραματιζόμενοι μέχρι να βρουν έναν που να λειτουργεί. Πρόκειται για μία ακόμη ανακάλυψη γύρω από τις κατασκευαστικές μεθόδους του 13ου αιώνα.
Ένα κεραμίδι με ανάγλυφο σχέδιο, αφού το σχέδιο έχει αποτυπωθεί στον πηλό, μια τεχνική που ξεκίνησε τον 11ο αιώνα. (Copyright Guédelon)
Ο κατασκευαστής πλακιδίων δημιουργεί τα σχέδια που χρησιμοποιούνται για τη σφράγιση των πλακιδίων. Ο πηλός τυλίγεται σε ένα καλούπι και στη συνέχεια σφραγίζεται με το σχέδιο σε ένα υπερυψωμένο μοτίβο δημιουργώντας ένα κεραμίδι ανάγλυφο. Μετά τη σφράγιση των πλακιδίων και το ψήσιμό τους, εφαρμόζεται υάλωμα. Μετά το υάλωμα, τα κεραμίδια ξαναμπαίνουν στον κλίβανο . Οι τεχνίτες έχουν καταλήξει σε νέα ορυκτά υαλώματα χωρίς μόλυβδο, κατασκευασμένα από βόρακα και τέφρα φτέρης, που χρησιμοποιούνται σε ξύλινα μπολ για φαγητό και σε κεραμικά για αποθήκευση ή σερβίρισμα τροφίμων. Ο αγγειοπλάστης συνεργάζεται τώρα με τον κεραμοποιό για ένα νέο καμπυλωτό κεραμίδι οροφής για τον κοινόχρηστο φούρνο ψωμιού.
Ο κατασκευαστής μπολ γυρίζει τα μπολ σε έναν χειροποίητο τόρνο με στύλο, που κατασκευάστηκε από τον σιδερά και τους ξυλουργούς. Το έξυπνο χειροκίνητο σύστημα επιτρέπει στον κατασκευαστή μπολ να δημιουργεί μπολ τόσο για τρόφιμα όσο και για χρωστικές ουσίες βαφής.
Ένας κατασκευαστής μπολ σκαλίζει ξύλο για μπολ σε χειροποίητο τόρνο. (Copyright Guédelon)
Το πολύγλωσσο προσωπικό του Γκεντελόν δίνει σε όλους τους επισκέπτες την ευκαιρία να κάνουν ερωτήσεις σε έναν τεχνίτη που μιλάει την ίδια γλώσσα με αυτούς. Οι ξεναγήσεις γίνονται στα αγγλικά, τα γερμανικά και τα ολλανδικά.
Το Γκεντελόν είναι πειραματική αρχαιολογία σε μαζική κλίμακα. Η έρευνα που έγινε για το Γκεντελόν παρείχε πληροφορίες σε αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες και ιστορικούς σχετικά με τον τρόπο κατασκευής και επέτρεψε την εκπαίδευση των τεχνιτών στις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν. Δεν πρόκειται για μια αναπαράσταση της ζωής του 13ου αιώνα, αλλά για έναν θησαυρό πληροφοριών σχετικά με τις τεχνικές που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή ενός κάστρου.
Η κα Μαρτάν εξήγησε την αξία των χειρωνακτικών επαγγελμάτων: «Τώρα το Γκεντελόν έχει γίνει ένα κέντρο κατάρτισης για δεξιότητες πολιτιστικής κληρονομιάς, όπου τώρα προσλαμβάνουμε ταλαντούχους νέους που έχουν επιλέξει τα χειρωνακτικά επαγγέλματα ως καριέρα».
Μπορείτε να επισκεφθείτε το Γκεντελόν από το Παρίσι με το λεωφορείο του Γκεντελόν. Επισκεφθείτε το Guédelon.com για περισσότερες πληροφορίες.
Η γράφουσα επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Γκεντελόν το 2006. Ξαναπήγε τον Μάιο του 2023, για να διαπιστώσει την πρόοδο που έχει συντελεστεί μέσα σε αυτά τα 17 χρόνια. Στο α΄μέρος του αφιερώματος στο έργο του Γκεντελόν, παρουσιάστηκαν τα πρώτα βήματα που έγιναν προς αυτή την κατεύθυνση από τον εμπνευστή του, Μισέλ Γκιγιό (Michel Guyot). Στο β΄μέρος, παρουσιάστηκε γενικά το κάστρο Γκεντελόν όπως είναι το 2023.
Θεατρικά κοστούμια, μακιγιάζ, φωτισμοί, συμβολικά αντικείμενα και δημοφιλείς λυρικοί ερμηνευτές, όπως η υψίφωνος Χριστίνα Πουλίτση και ο βαθύφωνος Χριστόφορος Σταμπόγλης, αναδημιουργούν το οπερατικό κύκνειο άσμα του Μότσαρτ στον «Μαγικό Αυλό», δίνοντας έναν τόνο πνευματικότητας αλλά και παραμυθιού στις φετινές γιορτές των Χριστουγέννων.
Η παράσταση «Μαγικός Αυλός» της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών θα πραγματοποιηθεί στις 21 και 22 Δεκεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής, σε σκηνοθετική επιμέλεια Ισίδωρου Σιδέρη και μουσική διεύθυνση Κάτιας Μολφέση, ενώ μουσικοί, χορευτές, ηθοποιοί και τραγουδιστές θα συμπράξουν επί σκηνής υπηρετώντας θεαματικά τη δραματουργία.
Σύμφωνα με την παραγωγή, η διαχρονική απήχηση του «Μαγικού Αυλού» του Μότσαρτ οφείλεται φυσικά στην τελειότητα και εκφραστικότητα της μουσικής του, που εμπεριέχει όλη την γκάμα
των ανθρώπινων συναισθημάτων, με τη μουσική να ίπταται πάνω από αυτά αγγίζοντας το θείο, όπως έχει λεχθεί.
Σοβαρό μερίδιο στην τεράστια επιτυχία που διαχρονικά γνωρίζει το έργο οφείλεται και στο νοηματικό περιεχόμενο του λιμπρέτου που υπογράφει ο πολυσχιδής Γερμανός (ηθοποιός, δραματουργός, τραγουδιστής και συνθέτης) Εμάνουελ Σικανέντερ – ο οποίος είχε επίσης εργαστεί με τον Χάυντν, τον Σαλιέρι και τον Μπετόβεν.
Το λιμπρέτο, με γλαφυρό, συμβολικό τρόπο, εκφράζει τα πάντα επίκαιρα ανθρωπιστικά ιδεώδη του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι ο Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ είναι ο συνθέτης που με τον «Μαγικό Αυλό» προσγειώνει το παραμύθι στην πραγματικότητα.
ΣΟΛΙΣΤ
Χριστίνα Πουλίτση, Βασίλισσα
Χρύσα Μαλιαμάνη, Παμίνα
Γιάννης Καλύβας, Ταμίνο
Μάριος Σαραντίδης, Παπαγκένο
Μιράντα Μακρυνιώτη, Παπαγκένα
Χριστόφορος Σταμπόγλης, Ζαράστρο
Βάσια Αλάτη, μία από τις τρεις κυρίες
Άρτεμις Μπόγρη, μία από τις τρεις κυρίες
Χρυσάνθη Σπιτάδη, μία από τις τρεις κυρίες
Νίκος Στεφάνου, Μονόστατος
Γιάννης Σελητσανιώτης, Ιερέας / Β’ Ιερέας / Αρματωμένος
Ανδρέας Καραούλης, Β’ Αρματωμένος / Α’ Ιερέας
Η ανακωχή ανάμεσα στο Ισραήλ και στη Χαμάς παρατάθηκε και σήμερα αναμένεται να αφεθούν ελεύθεροι περισσότεροι ισραηλινοί όμηροι και παλαιστίνιοι φυλακισμένοι, καθώς και να φθάσει κι άλλη ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας, όπου η κατάσταση παραμένει τραγική.
Η συμφωνία που κλείστηκε με βασικό μεσολαβητή το Κατάρ, με υποστήριξη της Αιγύπτου και των ΗΠΑ, και τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή έχει επιτρέψει μέχρι τώρα την απελευθέρωση πενήντα ομήρων της Χαμάς που κρατούνταν στη Λωρίδα της Γάζας και 150 Παλαιστινίων που κρατούνταν σε ισραηλινές φυλακές. Άλλοι 19 όμηροι, στην πλειονότητά τους ξένοι εργάτες, αφέθηκαν ελεύθεροι από τη Χαμάς εκτός του πλαισίου της συμφωνίας.
Μερικές ώρες προτού εκπνεύσει η ισχύς της ανακωχής, οι ΗΠΑ και το Κατάρ ανακοίνωσαν την παράτασή της για δύο ημέρες, από σήμερα στις 07:00 ως μεθαύριο Πέμπτη στις 07:00 (τοπικές ώρες και ώρες Ελλάδας), κάτι που θα επιτρέψει την απελευθέρωση άλλων τουλάχιστον 20 ομήρων και 60 παλαιστινίων φυλακισμένων.
«Τα μέρη (…) κατέληξαν σε συμφωνία για την παράταση της ανθρωπιστικής παύσης στη Γάζα για άλλες δύο μέρες, με τους ίδιους όρους», δηλαδή τον λόγο 1:3 ως προς την απελευθέρωση ομήρων και φυλακισμένων, ανέφερε ο εκπρόσωπος της διπλωματίας του Κατάρ, ο Ματζίντ Μπιν Μοχάμεντ αλ Ανσάρι.
Τις πρώτες πρωινές ώρες η κυβέρνηση του Ισραήλ έλαβε κατάλογο με τα ονόματα δέκα ομήρων που θα αφεθούν ελεύθεροι εντός της ημέρας, χωρίς πάντως να τον δημοσιοποιήσει, σύμφωνα με ισραηλινά ΜΜΕ.
Χθες αφέθηκαν ελεύθεροι ακόμη 11 όμηροι, ανάμεσά τους 3 με διπλή, ισραηλινή και γαλλική υπηκοότητα.
Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε «εξαιρετικά ευτυχής» για την απελευθέρωσή τους. «Τεράστια χαρά» αλλά ανολοκλήρωτη, καθώς ο πατέρας των δυο παιδιών παραμένει στα χέρια της Χαμάς, εξέφρασε μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο δικηγόρος της οικογένειας.
Κατόπιν το Ισραήλ ανακοίνωσε πως αποφυλακίστηκαν 33 Παλαιστίνιοι. Ανάμεσά τους ήταν ο Μοχάμεντ Αμπού αλ Χούμους.
«Δεν μπορώ να περιγράψω πώς αισθάνομαι. Είναι απερίγραπτη η χαρά», είπε μπαίνοντας στο σπίτι του στην ανατολική Ιερουσαλήμ, όπου η μητέρα του τον πήρε στην αγκαλιά της. «Είναι το πιο όμορφο συναίσθημα στον κόσμο να έχεις τα παιδιά σου γύρω σου, στο πλευρό σου», είπε η γυναίκα.
Όμως στην Μπεϊτούνια, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, όπου έφθασαν οι αποφυλακισθέντες με λευκό λεωφορείο, οι γιορτασμοί δεν κράτησαν πολύ. Νεαρός Παλαιστίνιος, τα στοιχεία του οποίου δεν έχουν επιβεβαιωθεί, σκοτώθηκε «από σφαίρα» σε συγκρούσεις με ισραηλινές δυνάμεις σε μικρή απόσταση, ανέφερε το υπουργείο Υγείας της Παλαιστινιακής Αρχής.
Προσπάθειες για περαιτέρω παράταση
Λίγο προτού γίνει γνωστό πως η ανακωχή θα παρατεινόταν, το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού ενέκρινε τη συμπερίληψη «50 φυλακισμένων», συμπεριλαμβανομένης της Αχέντ Ταμίμι, της νεαρής που έχει γίνει σύμβολο του αγώνα των Παλαιστινίων -συνελήφθη ξανά στις αρχές Νοεμβρίου-, στον κατάλογο των προς απελευθέρωση.
Οι μεσολαβητές και οι ΗΠΑ συνεχίζουν τις προσπάθειες στους διαδρόμους για να παραταθεί κι άλλο η ανακωχή, πέραν της Πέμπτης, προκειμένου να μπορέσουν να γίνουν περισσότερες απελευθερώσεις ομήρων και να φθάσει περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια στους άμαχους στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν θα επισκεφθεί για ακόμη μια φορά το Ισραήλ και την κατεχόμενη Δυτική Όχθη εντός της εβδομάδας, όπου προγραμματίζεται να έχει συνομιλίες με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς.
«Κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του στη Μέση Ανατολή, θα επιμείνει στην ανάγκη να συνεχίσει να παραδίδεται ανθρωπιστική βοήθεια στη Γάζα, να εξασφαλιστεί η απελευθέρωση όλων των ομήρων και να βελτιωθεί η προστασία των αμάχων στη Γάζα», ανέφερε αμερικανός αξιωματούχος.
Στην ισραηλινή πλευρά, ο στρατός και η κυβέρνηση, που δέχονται μεγάλη πίεση από την κοινωνία να εγγυηθούν την απελευθέρωση περισσότερων ομήρων, επιμένουν τις τελευταίες ημέρες πως πρόθεσή τους είναι όταν τερματιστεί η ανακωχή να ξαναρχίσουν επιχειρήσεις για να «καταστρέψουν» τη Χαμάς, να εξαλείψουν οποιαδήποτε «απειλή» στη Λωρίδα της Γάζας και να επιβάλουν ευνοϊκό συσχετισμό δύναμης, καθώς και να απελευθερώσουν τους υπόλοιπους ομήρους – ανάμεσα στους οποίους είναι και στρατιωτικοί.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ενέκρινε εξάλλου κατά τη διάρκεια της νύχτας συμπληρωματικό προϋπολογισμού «πολέμου» 30,3 δισεκατομμυρίων σέκελ (7,5 δισεκ. ευρώ).
«Καταστροφική» κατάσταση
Η παράταση της ανακωχής θα επιτρέψει την είσοδο κι άλλων φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια στη Λωρίδα της Γάζας, που παραμένει υπό πολιορκία κι υπέστη ήδη τεράστια καταστροφή από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.
«Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα παραμένει καταστροφική και είναι ανάγκη να εισέλθει κατεπειγόντως επιπλέον βοήθεια κατά τρόπο που θα έχει ροή, θα είναι προβλέψιμος και συνεχής, για να να αμβλυνθούν τα ανυπόφορα δεινά των Παλαιστινίων» στον θύλακο, τόνισε ο ειδικός επιτετραμμένος των Ηνωμένων Εθνών για την Εγγύς Ανατολή Τορ Βένεσλαντ.
Οι μισές και πλέον κατοικίες στη Λωρίδα της Γάζας έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί εντελώς, σύμφωνα με τον ΟΗΕ κι η πλειονότητα των κατοίκων της, 1,7 εκατ. από τα 2,4 εκατ., έχουν υποστεί εξαναγκαστικό εκτοπισμό.
Ως την Παρασκευή, το Ισραήλ βομβάρδιζε χωρίς σταματημό τη Λωρίδα της Γάζας σε αντίποινα για την έφοδο μαχητών της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου με 1.200 νεκρούς, σύμφωνα με τις ισραηλινές αρχές. Κατά τη διάρκεια της πιο πολύνεκρης επίθεσης που υπέστη ποτέ το Ισραήλ από καταβολής κράτους το 1948 εξάλλου απήχθησαν 240 άνθρωποι που οδηγήθηκαν στον παλαιστινιακό θύλακο.
Η ισραηλινή ηγεσία ορκίστηκε να «εξαλείψει» το παλαιστινιακό τρομοκρατικό κίνημα που πήρε την εξουσία το 2007 στη Λωρίδα της Γάζας και, την 27η Οκτωβρίου, διέταξε να αρχίσει χερσαία επιχείρηση.
Με βάση τον πιο πρόσφατο απολογισμό του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, 14.854 άνθρωποι, ανάμεσά τους 6.150 παιδιά, σκοτώθηκαν στους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Λωρίδα της Γάζας. Η πολιτική προστασία στη Γάζα κάνει λόγο για άλλους 7.000 αγνοούμενους, μεγάλο μέρος των οποίων θάφτηκε στα συντρίμμια. Ακόμη 36.000 Παλαιστίνιοι έχουν τραυματιστεί.
Αν και η ανακωχή προσέφερε μια ανάπαυλα στους Γαζαίους, η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει «επικίνδυνη» και οι ανάγκες «χωρίς προηγούμενο», σύμφωνα με το Γραφείο Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA).
«Υποφέρουμε» καθώς «δεν έχουμε τροφή, δεν έχουμε νερό, δεν μας έχει προσφέρει κανένας καμιά βοήθεια. Και δεν έχουμε πού να κοιμίσουμε τα πέντε παιδιά μας», είπε ο Φουάντ Χάρα, κάτοικος της πόλης της Γάζας, που εκτοπίστηκε εξαιτίας του πολέμου στο νότιο τμήμα του θυλάκου, μιας από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές στον κόσμο.
Το γαλλικό ελικοπτεροφόρο Dixmude, στο οποίο έγινε ειδική διαμόρφωση για να λειτουργήσει ως πλωτό νοσοκομείο για τραυματίες στη Λωρίδα της Γάζας, έφθασε εξάλλου χθες Δευτέρα στο λιμάνι Αλ Αρίς της Αιγύπτου, επιβεβαίωσε λιμενική πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου.
Η ανακωχή ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, που επέτρεψε την απελευθέρωση ομήρων και φυλακισμένων και τη διανομή κάποιων ποσοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας που χρειαζόταν απελπιστικά, διανύει σήμερα την τέταρτη και τελευταία ημέρα της, με φόντο συνομιλίες για την παράτασή της.
Τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα, το ένοπλο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα διαβεβαίωσε σε ανακοίνωσή του πως «επιδιώκει την παράταση της ανακωχής πέραν των τεσσάρων ημερών» που προέβλεπε η συμφωνία, με σκοπό να «αυξηθεί ο αριθμός των κρατουμένων που θα αφεθούν ελεύθεροι».
Πρόκειται για κάτι που προβλεπόταν στη συμφωνία.
Πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου προσκείμενη στη Χαμάς εξήγησε ότι το κίνημα «ενημέρωσε τους μεσολαβητές» πως θέλει η ανακωχή να παραταθεί για «δυο ως τέσσερις ημέρες».
Η συμφωνία, που κλείστηκε με μεσολάβηση του Κατάρ -με την υποστήριξη της Αιγύπτου και των ΗΠΑ- και τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, προέβλεπε 4ήμερη παύση των εχθροπραξιών, τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και την απελευθέρωση 50 ομήρων από τους 200 και πλέον που κρατούνται στον παλαιστινιακό θύλακο, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 150 φυλακισμένων Παλαιστίνιων.
Από την Παρασκευή, αφέθηκαν ελεύθεροι 39 όμηροι στο πλαίσιο της συμφωνίας και 24 εκτός αυτού του πλαισίου, στην πλειονότητά τους Ταϊλανδοί που εργάζονταν στο Ισραήλ, καθώς και 117 παλαιστίνιοι φυλακισμένοι, καθώς η συμφωνημένη αναλογία είναι 1 προς 3.
Υπάρχει ρήτρα στη συμφωνία που επιτρέπει την παράταση της ανακωχής, με προϋπόθεση την απελευθέρωση 10 ομήρων την ημέρα, που θα έχει αντάλλαγμα την απελευθέρωση 30 Παλαιστίνιων.
Υιοθετημένη από το Ισραήλ
Ανάμεσα στους ομήρους που απελευθερώθηκαν χθες ήταν κοριτσάκι 4 ετών με αμερικανική υπηκοότητα, το μικρό όνομα του οποίου είναι Αμπιγκέιλ. Το παιδί έμεινε ορφανό στην επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου. Έκλεισε τα 4 ενώ κρατείτο από τη Χαμάς.
«Έχει υποστεί φρικτό ψυχικό τραύμα», είπε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, σύμφωνα με τον οποίο η μικρή είδε τους γονείς της να σκοτώνονται μπροστά στα μάτια της.
Πρόσθεσε πως θέλει την παράταση της ανακωχής.
Παρομοίως η κυβέρνηση της Γαλλίας.
«Δεν έχει πια γονείς, όμως όλη η χώρα την παίρνει στην αγκαλιά της. Θα τη φροντίσουμε», είπε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, που συζήτησε τηλεφωνικά με τον κ. Μπάιντεν.
Η ρήτρα που προέβλεπε την παράταση της ανακωχής είναι μεν «ευλογία», πρόσθεσε ο κ. Νετανιάχου, όμως «έχω επίσης πει πως μετά τη συμφωνία θα επιστρέψουμε στον σκοπό μας: να εξαλείψουμε τη Χαμάς και να εγγυηθούμε ότι η Λωρίδα της Γάζας δεν θα είναι πια αυτή που ήταν», συμπλήρωσε.
«Νίκη;»
Ο ισραηλινός πρωθυπουργός, ο οποίος αναμένεται σήμερα να ζητήσει από την κυβέρνησή του να εγκρίνει προϋπολογισμό «πολέμου», ύψους 30 δισεκατομμυρίων σέκελ (7,3 δισεκ. ευρώ), διεμήνυσε πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα συνεχιστούν ως «τη νίκη». Έκανε τη δήλωση αυτή στη βόρεια Γάζα, όπου πήγε -για πρώτη φορά μετά τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τον παλαιστινιακό θύλακο το 2005- να επιθεωρήσει στρατιώτες.
Στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, λεωφορεία της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) μετέφεραν στη Ραμάλα και στην Μπεϊτούνια αποφυλακισθέντες που υποδέχθηκαν πλήθη ανεμίζοντας σημαίες της Παλαιστίνης, της Χαμάς και άλλων οργανώσεων.
«Αισθάνομαι χαρούμενος και ταυτόχρονα θλιμμένος για το αίμα των μαρτύρων μας. Θλίβομαι για τους μάρτυρές μας αλλά χαίρομαι για τη νίκη της αντίστασής μας», είπε στην Μπεϊτούνια ο Γιάζαν Σαμπά, νεαρός κρατούμενος που αφέθηκε ελεύθερος στο πλαίσιο της ανακωχής.
Το Ισραήλ άρχισε την επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας μετά την έφοδο μαχητών της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου με 1.200 νεκρούς, κατά τις ισραηλινές αρχές. Κατά τη διάρκεια της πιο πολύνεκρης επίθεσης που υπέστη ποτέ το Ισραήλ από καταβολής κράτους εξάλλου απήχθησαν 240 άνθρωποι και οδηγήθηκαν στον παλαιστινιακό θύλακο.
Σε αντίποινα για την επίθεση αυτή, ο στρατός του Ισραήλ, όπου η πολιτική ηγεσία ορκίστηκε να «εξαλείψει» το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα που πήρε την εξουσία το 2007 στη Λωρίδα της Γάζας, εξαπέλυσε ακατάπαυστους βομβαρδισμούς και την 27η Οκτωβρίου άρχισε χερσαία επιχείρηση.
«200 φορτηγά την ημέρα για δυο μήνες»
Μολονότι η ανακωχή προσέφερε μια ανάπαυλα στους Γαζαίους, η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει «επικίνδυνη» και οι ανάγκες «χωρίς προηγούμενο», σύμφωνα με το Γραφείο Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA).
Από την Παρασκευή, 248 οχήματα φορτωμένα με ανθρωπιστική βοήθεια μπόρεσαν να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
«Θα έπρεπε να στέλνουμε 200 φορτηγά την ημέρα για τουλάχιστον δύο μήνες προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος του UNRWA, ο Αντνάν Αμπού Χάσνα, εξηγώντας πως ακόμα δεν έχουν φθάσει «ούτε πόσιμο νερό, ούτε τρόφιμα» σε ορισμένους τομείς.
«Μιλάνε για παραδόσεις βοήθειας και καυσίμων, αλλά είμαι στο πρατήριο καυσίμων εννιά ώρες κι είναι ακόμα κλειστό», διαμαρτυρόταν χθες στη Χαν Γιούνις ο Μπιλάλ Ντιάμπ, κάτοικος της πόλης.
Ο ισραηλινός στρατός, που χαρακτηρίζει το βόρειο τρίτο του θυλάκου εμπόλεμη ζώνη, είχε ήδη διατάξει επανειλημμένα τον άμαχο πληθυσμό να φύγει και απαγόρευσε σε οποιονδήποτε να επιστρέψει κατά τη διάρκεια της παύσης των επιχειρήσεων.
Παρά τις προειδοποιήσεις του, χιλιάδες εκτοπισμένοι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας προσπάθησαν να γυρίσουν στα σπίτια τους στον βορρά κατά τη διάρκεια της ανακωχής.
Στην πόλη της Γάζας, που έχει μετατραπεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της σε συντρίμμια, κάτοικοι κινούνταν χθες μέσα σε σύννεφα σκόνης, ανάμεσα σε σωρούς υπολειμμάτων σπιτιών και άλλων κτιρίων, κατέγραψαν κάμερες του AFP.
Οι μισές και πλέον κατοικίες στη Λωρίδα της Γάζας έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί εντελώς, σύμφωνα με τον ΟΗΕ· η πλειονότητα των κατοίκων της, 1,7 εκατ. από τα 2,4 εκατ., έχουν υποστεί εξαναγκαστικό εκτοπισμό.
Στα νοσοκομεία στο νότιο τμήμα του θυλάκου συνεχίζουν να εισάγονται πολλοί τραυματίες που διακομίζονται σ’ αυτά από το βόρειο, όπου σχεδόν όλες οι δομές υγείας έχουν πλέον πάψει να λειτουργούν.
Δεκαεπτά όμηροι που κρατούνταν από τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας εδώ και εβδομάδες αφέθηκαν ελεύθεροι χθες Σάββατο το βράδυ, έπειτα από μεγάλη αναμονή λόγω περιπλοκών της τελευταίας στιγμής, κατά τη δεύτερη ημέρα της εκεχειρίας μεταξύ του παλαιστινιακού κινήματος και του Ισραήλ, το οποίο σε αντάλλαγμα άφησε ελεύθερους 39 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Η εκεχειρία αυτή, που συμφωνήθηκε υπό την αιγίδα του Κατάρ, προσέφερε μία ακόμη ημέρα ανάπαυλας στους κατοίκους της πολιορκημένης Λωρίδας της Γάζας έπειτα από επτά εβδομάδες πολέμου, ο οποίος ξεκίνησε στις 7 Οκτωβρίου μετά την πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ από την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι. Οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί έχουν σταματήσει από το πρωί της Παρασκευής, όπως και οι εκτοξεύσεις ρουκετών από τη Χαμάς.
Εξάλλου η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες το βράδυ ότι διαθέτει τον κατάλογο των ομήρων που αναμένεται να αφεθούν ελεύθεροι σήμερα, αλλά δεν αποκάλυψε την ταυτότητά τους, τον αριθμό τους, αλλά ούτε και την ώρα που αναμένεται να παραδοθούν στον Ερυθρό Σταυρό.
Οι χθεσινές απελευθερώσεις καθυστέρησαν πολλές ώρες, καθώς η Χαμάς να κατηγόρησε το Ισραήλ ότι δεν σέβεται τη συμφωνία, αλλά τελικά η διαδικασία προχώρησε. Ο εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ντορόν Σπίλμαν έκανε λόγο για «τακτική» της Χαμάς «να καθυστερεί» στο πλαίσιο «ψυχολογικού πολέμου».
Οι Ταξιαρχίες Εζεντίν αλ Κάσαμ, η ένοπλη πτέρυγα του παλαιστινιακού κινήματος, έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο που δείχνει τους 13 Ισραηλινούς ομήρους και τους τέσσερις Ταϊλανδούς να μπαίνουν σε οχήματα της Διεθνούς Επιτροπής Ερυθρού Σταυρού, λίγο πριν τα μεσάνυκτα. Μια νεαρή γυναίκα, με επίδεσμο στον αστράγαλο που περπατούσε με πατερίτσες ήταν ξαπλωμένη σε φορείο σε ένα από τα οχήματα.
Το κομβόι πέρασε στην Αίγυπτο μέσω του περάσματος της Ράφα, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, και οι όμηροι οδηγήθηκαν στη συνέχεια στο Ισραήλ.
Μεταξύ των ομήρων που απελευθερώθηκαν χθες ήταν η Μάγια Ρεγκέβ, 21 ετών, η οποία απήχθη μαζί με τον 18χρονο αδελφό της όταν προσπαθούσαν να φύγουν από το μουσικό φεστιβάλ Tribe of Nova το οποίο δέχθηκε επίθεση από τη Χαμάς. Βίντεο που αναρτήθηκε σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειχνε τη νεαρή γυναίκα και τον αδελφό της δεμένους στο πίσω μέρος από ένα φορτηγάκι.
«Είμαι πολύ χαρούμενη που η Μάγια επιστρέφει σε εμάς. Ωστόσο η καρδιά μου είναι κομμάτια επειδή ο γιος μου Ιτάι είναι ακόμη φυλακισμένος της Χαμάς στη Γάζα», δήλωσε η μητέρα τους Μίριτ σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Φόρουμ των Οικογενειών των Ομήρων.
Μια Ισραηλινοϊρλανδή 9 ετών, η Έμιλι, είναι επίσης μεταξύ της ομάδας των 17 ομήρων που απελευθερώθηκαν, ανακοίνωσε ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, κάνοντας λόγο για «μια ημέρα τεράστιας χαράς και ανακούφισης».
«Δεν υπάρχουν λέξεις»
«Δεν βρίσκουμε λέξεις για να περιγράψουμε τα συναισθήματά μας έπειτα από 50 δύσκολες και περίπλοκες ημέρες», δήλωσε ο Τόμας Χαντ, πατέρας της Έμιλι. «Είμαστε ενθουσιασμένοι που ξαναβρίσκουμε την Έμιλι, αλλά παράλληλα σκεφτόμαστε (…) όλους τους ομήρους που δεν έχουν επιστρέψει ακόμη σπίτια τους».
Τέσσερις Γερμανοϊσραηλινοί είναι επίσης μεταξύ των απελευθερωθέντων, επεσήμανε η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ εκφράζοντας την «ανακούφισή» της. Τέσσερις άλλοι Γερμανοϊσραηλινοί είχαν αφεθεί ελεύθεροι την Παρασκευή.
Οι 17 όμηροι «υποβλήθηκαν σε ιατρικές εξετάσεις», επεσήμανε ο στρατός του Ισραήλ. Ένας από αυτούς παρέμεινε στο νοσοκομείο και οι υπόλοιποι επέστρεψαν στις οικογένειές τους, διευκρίνισε.
Στο Τελ Αβίβ δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες το βράδυ στην Πλατεία Ομήρων. «Βγάλτε τους από την κόλαση», έγραφε ένα πανό.
Εορτασμοί στη Δυτική Όχθη
Αργά το βράδυ το Ισραήλ ανακοίνωσε ότι άφησε ελεύθερη δεύτερη ομάδα 39 Παλαιστίνιων κρατουμένων, όλοι τους γυναίκες και ανήλικοι.
Στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη κομβόι αυτοκινήτων, τα οποία πάνω τους είχαν σημαίες διάφορων παλαιστινιακών κινημάτων, βγήκαν στους δρόμους συνοδεύοντας λεωφορείο του Ερυθρού Σταυρού το οποίο μετέφερε τους κρατούμενους.
Στην Ανατολική Ιερουσαλήμ οι εορτασμοί ήταν πιο διακριτικοί. Πολλά οπλισμένα μέλη των δυνάμεων ασφαλείας του Ισραήλ είχαν παραταχθεί έξω από το σπίτι της 39χρονης Ίσραα Τζάαμπις, της πιο γνωστής κρατούμενης που αφέθηκε ελεύθερη χθες.
«Ντρέπομαι να λέω ότι είμαι χαρούμενη την ώρα που όλη η Παλαιστίνη είναι τραυματισμένη», δήλωσε στους δημοσιογράφους από το σαλόνι του οικογενειακού της σπιτιού, στο πλευρό του 13χρονου γιου της Μοτασέμ. «Πρέπει να απελευθερώσουν τους πάντες», τόνισε.
Η Τζάαμπις είχε καταδικαστεί σε 11 χρόνια κάθειρξη γιατί το 2015 πυροδότησε γκαζάκι που μετέφερε στο αυτοκίνητό της σε ισραηλινό σημείο ελέγχου, με αποτέλεσμα να τραυματίσει έναν αστυνομικό.
Σχεδόν 250 φορτηγά
Στο πλαίσιο της συμφωνίας μεταξύ Χαμάς και Ισραήλ έχει κηρυχθεί τετραήμερη εκεχειρία, στη διάρκεια της οποίας θα αφεθούν ελεύθεροι 50 όμηροι του παλαιστινιακού κινήματος και 150 Παλαιστίνιοι κρατούμενοι.
Η παύση αυτή, που μπορεί να παραταθεί, επέτρεψε την είσοδο ανθρωπιστικής βοήθειας και καυσίμων στη Λωρίδα της Γάζας, στην οποία το Ισραήλ είχε επιβάλει πλήρη αποκλεισμό από τις 7 Οκτωβρίου. Μέχρι τώρα τα φορτηγά που μετέφεραν βοήθεια εισέρχονταν στον παλαιστινιακό θύλακα με το σταγονόμετρο και έπειτα από έγκριση των ισραηλινών αρχών.
Χθες κατάφεραν να εισέλθουν στη Γάζα 248 φορτηγά, εκ των οποίων 61 μετέφεραν νερό, τρόφιμα και ιατρικά εφόδια στο βόρειο τμήμα του θύλακα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.
Ο ισραηλινός στρατός θεωρεί το βόρειο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας ζώνη μαχών και έχει ζητήσει από τους κατοίκους να το εγκαταλείψουν, ενώ εμποδίζει όποιον προσπαθεί να επιστρέψει.
Παρά τις προειδοποιήσεις αυτές χιλιάδες άνθρωποι εκμεταλλεύθηκαν την ανάπαυλα στις μάχες για να προσπαθήσουν να επιστρέψουν στον βορρά, στα σπίτια τους. Και, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, επτά από αυτούς τραυματίστηκαν χθες από ισραηλινά πυρά.
«Τεράστια πίεση»
Ο επικεφαλής του ισραηλινού στρατού, ο στρατηγός Χερτζί Χαλέβι, προειδοποίησε ότι ο πόλεμος δεν έχει τελειώσει. «Θα ξαναρχίσουμε τις επιθέσεις στη Γάζα μόλις τελειώσει η εκεχειρία (…) για να εξαρθρώσουμε τη Χαμάς και να ασκήσουμε τεράστια πίεση ώστε να επιστραφούν το συντομότερο δυνατό όσοι περισσότεροι όμηροι γίνεται, μέχρι τον τελευταίο», τόνισε.
Τα νοσοκομεία στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας εξακολουθούσαν χθες να δέχονται πολλούς τραυματίες που απομακρύνθηκαν από το βόρειο τμήμα. Αλλά, σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, τον Άσραφ αλ Κιντρέχ, τα νοσοκομεία «δεν έχουν πια την ικανότητα ούτε τον εξοπλισμό» για να αντιμετωπίσουν αυτή την εισροή.
Περισσότερα από τα μισά σπίτια στον θύλακα έχουν καταστραφεί ή υποστεί ζημιές, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, και 1,7 εκατ. άνθρωποι από τους συνολικά 2,4 εκατ. κατοίκους της Γάζας έχουν εκτοπιστεί.
