Η ιστορία των κράκερ ξεκινά στη Βόρεια Αμερική, στα μέσα του 18ου αιώνα. Πήραν το όνομά τους από το αγγλικό ρήμα “to crack”, που σημαίνει «σπάζω με θόρυβο, κάνοντας κρακ». Τα αρκετά ελαφριά και πλούσια σε θερμίδες μπισκότα αποδείχτηκαν πολύ χορταστικά και υγιεινά. Τα κράκερ αντικατέστησαν το συνηθισμένο ψωμί και, λόγω του γεγονότος ότι δεν χαλούσαν γρήγορα και αποθηκεύονταν εύκολα, αποδείχτηκαν ιδανικά για τις στρατιωτικές πορείες και τα μακριά ταξίδια των πιονιέρων στον «Νέο Κόσμο».
Υπάρχει μια ιστορία για έναν όχι και τόσο ικανό αρτοποιό, τον Josiah Beckt, ο οποίος το 1801 έψησε μπισκότα στο φούρνο, αλλά του βγήκαν κάπως πιο… τραγανά και ξερά απ’ το συνηθισμένο. Έτσι, το νέο προϊόν ονομάστηκε κράκερ: αυτό που σπάει με έναν ξερό κρότο – «κρακ».
Τα κράκερ κέρδισαν γρήγορα δημοτικότητα, ειδικά μεταξύ των στρατιωτών: λόγω της ανθεκτικότητάς τους και της ουδέτερης γεύσης τους, αντικατέστησαν το ψωμί στις εκστρατείες και σύντομα έγιναν αναπόσπαστο μέρος του στρατιωτικού συσσιτίου. Τα παραδοσιακά κράκερ ζυμώνονταν από αλεύρι και νερό και είχαν ουδέτερη γεύση. Λίπος, αλάτι, ζάχαρη και αρωματικά πρόσθετα άρχισαν να προστίθενται τον 20ό αιώνα. Η κλασική σύνθεση του κράκερ περιλαμβάνει: αλεύρι (σιτάρι, καλαμπόκι), λίπος, μαγιά και αρωματικές ύλες. Η ζύμη παρασκευάζεται με τη συνήθη μέθοδο ή με προζύμι, συνήθως δεν χρησιμοποιείται μπέικιν πάουντερ και η στρώση του προϊόντος επιτυγχάνεται με το τύλιγμα και το δίπλωμα των στρωμάτων ζύμης, αλείφοντας λίπος σε κάθε στρώση. Η σύγχρονη ποικιλία βιομηχανικών αρτοσκευασμάτων είναι μεγάλη και περιλαμβάνει πολλές διαφορετικές γεύσεις (τυρί, μπέικον, κρεμμύδια, πατάτες και άνηθο, ζάχαρη, ξηρούς καρπούς κ.λπ.), αλλά και διαφοροποιήσεις στην εμφάνιση και το σχήμα (στρογγυλά, τετράγωνα, πασιέντζα, ζωάκια, ζώδια και άλλα πολλά).
Κράκερ με φιστίκια Αιγίνης
Σήμερα θα φτιάξουμε κρακεράκια με την Οξάνα Μπουτσινά από το Time to cook.
Υλικά
300 γρ. αλεύρι
120 γρ. γάλα
60 γρ. μαλακό βούτυρο αγελάδος
4 γρ. αλάτι
2 γρ. μαγειρική σόδα
4 γρ. ξηρή μαγιά
100 γρ. φιστίκια Αιγίνης
Μπορούμε να προσθέσουμε και λίγο σουσάμι ή ότι άλλο θέλουμε.
Εκτέλεση
Ζυμώνουμε τη ζύμη και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για 30-40 λεπτά. Ψήνουμε στους 170° για 15 λεπτά.
Διατηρούνται σε ξηρό μέρος για να μείνουν τραγανά.
Την επόμενη Παρασκευή: Τι θα προτιμήσουμε την άνοιξη στο πιάτο μας;
Όσοι αιώνες κι αν έχουν περάσει, όσο κι αν η μόδα στα επιδόρπια αλλάζει, η γιορτινή τούρτα έχει πάντα την τιμητική θέση ανάμεσα στα γλυκά, σε οποιαδήποτε γαστρονομική εποχή. Παρά την αφθονία των cupcakes και των cake pops, κανένα παιδικό πάρτυ γενεθλίων δεν είναι ολοκληρωμένο χωρίς μια τεράστια τούρτα με κεριά. Όλα τα ζαχαροπλαστεία διαθέτουν κλασικές και πρωτότυπες γεύσεις, για να διαλέξετε αυτήν που ταιριάζει περισσότερο στις προτιμήσεις σας.
Είναι αδύνατο να πούμε με βεβαιότητα ποιος επινόησε το πρώτο κέικ. Σε διάφορα μέρη του κόσμου, τα κέικ εξελίχθηκαν σταδιακά σε γεύση και εμφάνιση, μέχρι που απέκτησαν την οικεία σε εμάς όψη της τούρτας του ζαχαροπλαστείου, με πλήθος βρώσιμων, εντυπωσιακών διακοσμητικών στοιχείων στην επιφάνειά της.
Ορισμένοι ιστορικοί πιστεύουν ότι ένα έργο τέχνης όπως η τούρτα θα μπορούσε να εμφανιστεί μόνο στην Ιταλία, όπου οι ειδικοί pâtissiers είναι πολύ σχολαστικοί με τις λεπτομέρειες κα αγαπούν τα περίτεχνα σχέδια. Η ίδια η λέξη “τούρτα” σε μετάφραση από τα ιταλικά («la torta») σημαίνει “περίπλοκη” – περίπλοκη όχι μόνο στη γεύση, αλλά και στην εμφάνιση.
Άλλοι αποδίδουν την προέλευση των κέικ στη γλυκιά Ανατολή, με την ποικιλία των επιδορπίων και τα μείγματα γεύσεων, υφών και σχημάτων. Όπως πιστεύουν οι ιστορικοί, στις ανατολικές χώρες εμφανίστηκαν τα πρώτα επιδόρπια από μέλι, γάλα και σπόρους, διπλωμένα σε στρογγυλό σχήμα.
Το κέικ ως επιδόρπιο έγινε μόδα στα γαλλικά καφενεία, όπου άρχισαν να το σερβίρουν ως συνοδευτικό των ζεστών ροφημάτων. Τα μικρά εκλεκτά αριστουργήματα, το κάθε ένα διαφορετικής εμπνεύσεως, έγιναν γρήγορα μια κομψή παριζιάνικη συνήθεια, από αυτές που αναβαθμίζουν τις ιεροτελεστίες της καθημερινότητά μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Γαλλία είναι γνωστή ως η πιο ρομαντική χώρα στον κόσμο, που δίνει αξία στις απολαύσεις της όρασης, της ζωής και του ουρανίσκου!
Σχεδόν κάθε χώρα του κόσμου έχει τις εθνικές της συνταγές για την παρασκευή κέικ, τις παραδόσεις της για τη διακόσμηση και το σερβίρισμα και διάφορες αφορμές για το σερβίρισμα μιας τούρτας στο εορταστικό τραπέζι. Πολλές ενδιαφέρουσες ιστορίες συνδέονται με τούρτες και μερικές από αυτές έχουν μπει και στο βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες.
Εδώ σας παρουσιάζουμε τη μοναδική τούρτα πορτοκάλι, από την Boone Bake.
Η μοναδική τούρτα πορτοκάλι στον κόσμο
«Γεια σας. Είμαι η Boone Bake.
Σήμερα έφτιαξαμια τούρτα μους πορτοκάλι, γεμάτη φρεσκάδα και ζουμερή γεύση.
Χρησιμοποίησα μια πολύ απαλή ζύμη για σουφλέ κι έτσι το παντεσπάνι έγινε ακόμα πιο νόστιμο.
Η εμφάνιση της τούρτας είναι επίσης εξαιρετική.
Ίσως φοβάστε ότι το πορτοκάλι είναι πολύ πηχτό και κάνει την τούρτα σφιχτή. Όμως έφτιαξα μους πορτοκαλιού με κρέμα από χυμό πορτοκάλι, που είναι γλυκό από μόνο του, έφτιαξα και ζελέ πορτοκαλιού και τα έβαλα ανάμεσα στο μους.
Το χρώμα είναι όμορφο, η γεύση και η υφή είναι καλές.
Ας το κάνουμε και μαζί!»
Πρότυπα μέτρησης και άλλες σημειώσεις
237 ml = 1 φλιτζάνι (φλ.)
15 ml = 1 κουταλιά της σούπας (κ. σ.)
5 ml = 1 κουταλάκι του γλυκού (κ. γλ.)
1 αυγό (χωρίς το τσόφλι) = 53 γρ.
πηχτή κρέμα γάλακτος (38% λιπαρά )
Η σοκολάτα θρυμματίζεται, το αλεύρι κοσκινίζεται πριν τη χρήση
Η τούρτα έχει διάμετρο 18 εκ. και ύψος 6 εκ.
Για το γλασάρισμα του πορτοκαλιού (πάχος 3 χιλ.)
1 πορτοκάλι
160 γρ. νερό
110 γρ. ζάχαρη
20 γρ. λικέρ πορτοκάλι (προαιρετικά)
Χρώματα τροφίμων (προαιρετικά)
Για το ζελέ πορτοκαλιού
(Μέγεθος φόρμας: 13 cm)
πολτό πορτοκαλιού από 1 πορτοκάλι ή 1 πορτοκαλί κομμένο σε μικρά κομματάκια
50 γρ. χυμός πορτοκαλιού (ζεστός)
5 γρ. (1 κ. γλ.) ζάχαρη
2 γρ. (1/2 κ. γλ.) σκόνη ζελατίνης
10 γρ. (2 κ. σ.) νερό
Τούρτα σουφλέ πορτοκαλιού
(Μέγεθος φόρμας 34 x 25 εκ.)
65 γρ γάλα
65 γρ. ανάλατο βούτυρο
100 γρ. αλεύρι ψησίματος (2/3 φλ.)
1 αυγό (55 γρ.)
4 κρόκοι
5 ml εκχύλισμα βανίλιας (1 κ. γλ.)
25 γρ. γάλα
4 ασπράδια αυγών
105 γρ. ζάχαρη
Pâtissier κρέμα πορτοκαλιού
2 κρόκοι αυγών
30 γρ. ζάχαρη
90 γρ. γάλα
110 γρ. χυμό πορτοκάλι
9 γρ. φλούδα πορτοκαλιού (1 τεμάχιο)
10 γρ. άμυλο καλαμποκιού (μπορεί να αντικατασταθεί με μαλακό αλεύρι)
Η ζέα είναι δίκοκκο σιτάρι με πολλές ευεργετικές ιδιότητες και πολλά θρεπτικά συστατικά, τα οποία την καθιστούν ανώτερη από τα άλλα σιτηρά. Η επιστημονική ονομασία της ζέας είναι «Triticum dicoccum» και παρόλο που εξωτερικά μοιάζει με σιτάρι, έχει διαφορετική θρεπτική σύνθεση. Δεν πρέπει ωστόσο να συγχέεται με το γερμανικό ντίνκελ (Dinkel) ή τη σίκαλη.
Τα τελευταία χρόνια, επικρατεί μια αναζωπύρωση της δημοτικότητας της ζέας ανάμεσα σε όσους θέλουν να κάνουν υγιεινή διατροφή. Όλο και περισσότεροι φούρνοι παράγουν ψωμί, παξιμάδια, κουλούρια, ακόμα και ζυμαρικά από αλεύρι ζέας. Πρόκειται για ένα από τα αρχαιότερα δημητριακά γνωστά στον άνθρωπο.
Τα 100 γρ. κόκκου ζέας παρέχουν 331 θερμίδες, 12 γρ. πρωτεΐνες, 3 γρ. λιπαρά, 64 γρ. υδατάνθρακες και 6 γρ. φυτικές ίνες. Η ζέα είναι σχεδόν δύο φορές πλουσιότερη σε φυτικές ίνες, σε σύγκριση με άλλα σιτηρά, γεγονός που την καθιστά μια καλή επιλογή για τους ανθρώπους που πάσχουν από δυσκοιλιότητα. Επιπλέον τα προϊόντα με βάση τη ζέα έχουν χαμηλή πεπτικότητα, χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη και έχουν θεωρηθεί ως θεραπευτικές τροφές στη διαχείριση του διαβήτη. Η ζέα περιέχει ιδιαίτερους υδατάνθρακες, οι οποίοι είναι σημαντικοί για την πήξη του αίματος και την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Το αλεύρι ζέας περιέχει βιταμίνη Α, θειαμίνη και βιταμίνες της ομάδας Β, ριμποφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), παντοθενικό οξύ (Β5), βιταμίνη (Β6), φολικό οξύ, βιταμίνη Ε και βιταμίνη Κ. Η διαφορετικότητα της φαίνεται να εστιάζεται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις αλάτων (ιδιαίτερα μαγνησίου) καθώς και σε υψηλότερες συγκεντρώσεις του βασικού αμινοξέος λυσίνη. Η ζέα εμφανίζεται να περιέχει χαμηλότερες συγκεντρώσεις γλουτένης (πρωτεΐνη που περιέχεται στο σιτάρι) σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ποικιλίες σιταριού. Η Ζειά ή Ζέα προέρχεται από τη λέξη «ζείδωρος» (αυτός που δωρίζει ζωή) και προέρχεται από το δημητριακό ζέα. Η πόλη της Αθήνας αποκαλούνταν ζείδωρος γιατί τα εδάφη της χάριζαν στους κατοίκους το ντόπιο δημητριακό. Ακόμα, η μαρίνα της Ζέας στον Πειραιά ονομάστηκε έτσι επειδή από εκεί γινόταν η διακίνηση της ζέας προς τα άλλα λιμάνια.
Το σιτάρι ζέας είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και ιδιαίτερα εύγευστο.
Η ζέα πρόκειται πιθανόν για το αρχαιότερο είδος δημητριακού στην Εγγύς Ανατολή και υπήρξε βασικό συστατικό της διατροφής των αρχαίων Ελλήνων και Αιγύπτιων. Ο Ηρόδοτος (5ος αιώνας π.χ.) ο γιατρός Γαληνός (2ος αιώνας π.χ.), ο Θεόφραστος (4ος αιώνας π.χ.), αλλά και ο Διοσκουρίδης (1ος αιώνας μ.χ.) αναφέρονταν στην κατανάλωση της ζέας από Έλληνες, Αιγύπτιους και Ρωμαίους και στη χρήση της ως ζωοτροφή. Ακόμη αναφέρεται και ότι ο Μέγας Αλέξανδρος έδινε στους στρατιώτες του ψωμί από αλεύρι ζέας.
Παρά την εκτεταμένη καλλιέργεια και χρήση της ζέας στο παρελθόν, από τις αρχές του 1900 και μετά η συστηματική της καλλιέργεια άρχισε να περιορίζεται σταδιακά, διότι άρχισαν να καλλιεργούνται ποικιλίες σταριού με μεγαλύτερη στρεμματική απόδοση, λιγότερο πότισμα, ευκολότερη συγκομιδή και άλεση για την παραγωγή αλεύρου. Το σιτάρι ζέας, που εγκαταλείφθηκε στην Ελλάδα σταδιακά από τη δεκαετία του 1920, επανέρχεται σήμερα, εισαγόμενο κυρίως από τη Γερμανία.
Τα τελευταία χρόνια άρχισε να εμφανίζεται η καλλιέργεια σπόρων ζέας στην Πελοπόννησο, τη Θεσσαλία, τη Β. Ελλάδα και αλλού. Χρειάζεται βέβαια πολύ νερό και προσοχή στο άλεσμα, αλλά οι καλλιεργητές είναι μέχρι σήμερα ικανοποιημένοι.
Το σιτάρι ζέας, πέρα από όσα αναφέρθηκαν, έχει πολύ καλή γεύση και είναι εύπεπτο. Για τους καταναλωτές που αναζητούν ποιοτικά προϊόντα, το αλεύρι ζέας είναι σαφώς ανώτερο και προτιμότερο από το κοινό αλεύρι σίτου. Έτσι η ζέα και τα εξαιρετικά εύγευστα και εύπεπτα παράγωγά της κερδίζουν συνεχώς έδαφος στην ελληνική αγορά.
Προζύμι και ψωμί από αλεύρι ζέας
(Συνταγή του σεφ Βασίλη Πατσή)
Το ψωμί που φτιάχνουμε μόνοι μας είναι το πιο γλυκό ψωμί του κόσμου. Συνήθως χρησιμοποιούμε ξηρή ή νωπή μαγιά για να το κάνουμε να φουσκώσει. Όμως, το ψωμί με προζύμι είναι χίλιες φορές καλύτερο: είναι πιο νόστιμο, πιο μεστό και κρατάει περισσότερο.
Οι παλιές νοικοκυρές κρατούσαν πάντα λίγο προζύμι στην άκρη για το επόμενο ζύμωμα. Αν ξεκινάμε τη διαδικασία εντελώς από την αρχή, πρέπει να φτιάξουμε και το προζύμι μας. Αυτό δεν είναι καθόλου περίπλοκο. Το μόνο που χρειάζεται είναι αλεύρι, νερό, ζέστη και λίγες ημέρες.
Ανακατεύουμε το νερό με το αλεύρι. Σκεπάζουμε με ένα σελοφάν καλά και ένα στεγνό και καθαρό πανάκι.
2η μέρα (12 ώρες μετά)
Το προζύμι δεν έχει αποκτήσει ακόμα φουσκάλες, οπότε προσθέτουμε μία κουταλιά της σούπας μέλι (προαιρετικά), 2 κ. σ. αλεύρι ζέας ολικής και λίγο ζεστό νερό (ζεστό προς το χλιαρό). Σκεπάζουμε πάλι με το πανί.
3η μέρα (24 ώρες μετά)
Το προζύμι έχει φουσκάλες, αλλά όχι υπερβολικό φούσκωμα. Το ‘ταΐζουμε’ με 3 κ. σ. αλεύρι ζέας ολικής και λίγο ζεστό νερό (ζεστό προς το χλιαρό). Σκεπάζουμε πάλι με το πανί.
4η μέρα
Το προζύμι έχει πολλές μικρές τρύπες και φουσκαλίτσες και είναι διογκωμένο. Έχει επίσης μια χαρακτηριστική μυρωδιά, κάπως ξινή. Αυτό σημαίνει πως οι ζυμομύκητες έχουν αναπτυχθεί επαρκώς και το προζύμι είναι έτοιμο και μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να φτιάξουμε το ψωμί μας.
Όταν το προζύμι είναι έτοιμο, στην επιφάνειά του εμφανίζονται τρύπες και φουσκάλες.
Ο αμάρανθος είναι ένα όμορφο ποώδες φυτό με διακλαδιζόμενο μίσχο και ψηλές χνουδωτές βυσσινί ταξιανθίες, το οποίο μπορεί να φτάσει μέχρι και το ενάμισι μέτρο σε ύψος. Είναι όμορφο και εντυπωσιακό καλλωπιστικό φυτό, κατάλληλο για μεγάλα παρτέρια και κεντρικά σημεία σε ένα κήπο, εξαιτίας της μεγάλης ανάπτυξής του, της εντυπωσιακής ανθοφορίας του και της μεγάλης διάρκειας ζωής των ταξιανθιών του.
Καμμιά φορά, ο αμάρανθος -ή αμάραντος- μεταφράζεται και ως αθάνατος, καθώς όχι μόνο τα λουλούδια του χαρακτηρίζονται από ασυνήθιστη μακροβιότητα, αλλά και οι ιδιότητές του συμβάλλουν στη διατήρηση της υγείας και την παράταση της νεότητας.
Αγαπάμε τον αμάρανθο όχι μόνο για την εμφάνισή του, αλλά και για τις θαυμαστές και εξαιρετικά ωφέλιμες ιδιότητές του. Δεν είναι τυχαίο που η Επιτροπή Τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών χαρακτήρισε τον αμάρανθο ως «την πιο πολλά υποσχόμενη καλλιέργεια του 21ου αιώνα». Οι ρίζες του φυτού αυτού ‘τραβούν’ θρεπτικά συστατικά από βάθος 3-4 μέτρων, γεγονός που με την τρέχουσα εκτεταμένη εξάντληση και ρύπανση του ανώτερου γόνιμου στρώματος καθιστά αυτό το φυτικό είδος ιδιαίτερα πολύτιμο.
Ταξιανθίες αμάρανθου. (pixabay.com)
Ο αμάρανθος είναι ένας σπόρος ηλικίας 8000 ετών, αδιάρρηκτα συνυφασμένος με το διαιτολόγιο των Αζτέκων. Το φυτό αυτό, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τα σέσκουλα, την κινόα, τα παντζάρια και το σπανάκι, παράγει χιλιάδες μικροσκοπικούς σπόρους (μέχρι και 60.000). Αν και θεωρείται από πολλούς δημητριακό, στην πραγματικότητα ο αμάρανθος είναι ένα ψευδοδημητριακό, όπως η κινόα. Χάρη στη μεγάλη διατροφική του αξία, η δημοτικότητά του αυξάνεται ολοένα και η χρήση του εξαπλώνεται αντίστοιχα.
Στους σπόρους του δεν υπάρχει γλουτένη, κάτι που συνάδει με τις σύγχρονες απαιτήσεις της υγιεινής διατροφής και τις ιδιαίτερες ατομικές ανάγκες που έχουν αναδυθεί στη φυσιολογία των ανθρώπων σήμερα. Όσον αφορά την περιεκτικότητα σε ασβέστιο, ο αμάρανθος ανταγωνίζεται το τυρί cottage, καθώς για την απορρόφηση του ασβεστίου χρειάζεται το αμινοξύ λυσίνη, το οποίο υπάρχει μεν στους κόκκους του αμάρανθου αλλά όχι στο φύτρο του σιταριού. Επιπλέον, οι μικροί κόκκοι του αμάρανθου έχουν τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη ανάμεσα στα δημητριακά, ενώ πρόσφατα ανακαλύφθηκε ότι περιέχουν και το αντιοξειδωτικό στοιχείο σκουαλένιο, το οποίο εμπλέκεται στην παραγωγή ορμονών, ενζύμων και την παροχή οξυγόνου στο σώμα. Η αποκλειστική μέχρι τώρα πηγή σκουαλενίου, το οποίο χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλους τους τομείς της ιατρικής, από τα καλλυντικά μέχρι την ογκολογία, ήταν το λίπος των καρχαριών βαθέων υδάτων, με αποτέλεσμα το κόστος της συλλογής της ουσίας να αγγίζει αστρονομικά ποσά. Η ανακάλυψή της στους σπόρους του αμάρανθου, που είναι σαφώς πολύ πιο προσιτός, αναμένεται να αλλάξει αυτή την κατάσταση στο εγγύς μέλλον. Τέλος, ο αμάρανθος περιέχει σημαντικές ποσότητες μαγνησίου, φωσφόρου, σιδήρου, ένα ευρύ φάσμα βιταμινών Β, καθώς και βιταμίνες C, E, D. Όλα αυτά τα ‘προσόντα’, δικαιολογούν πλήρως τη φήμη του ως υπερτροφή!
Το όνομά του (Amaranthus sp., Amaranthaceae) προέρχεται από την ελληνική γλώσσα και σημαίνει αυτό που είναι αθάνατο και άφθαρτο, καθώς οι σπόροι του είναι πραγματικά εξαιρετικά ανθεκτικοί. Εκτός από βασικό συστατικό της διατροφής των προ-Κολομβιανών Αζτέκων, αποτελούσε και μέρος των θρησκευτικών τελετών τους, κατά τη διάρκεια των οποίων δημιουργούσαν εικόνες των θεοτήτων τους από ένα συνδυασμό σπόρων αμαράνθου, αμυγδάλων και μελιού. Αφού τις παρασκεύαζαν και τελείωνε το λατρευτικό μέρος των τελετών, τις έσπαγαν σε κομμάτια και τις μοίραζαν να τις φάει ο κόσμος. Ωστόσο, όταν ο Κορτέζ και οι Ισπανοί κατακτητές έφθασαν εκεί τον 16ο αιώνα, αναγνώρισαν τη θρησκευτική σημασία των σπόρων, έκαψαν τις φυτείες αμαράνθου και η χρήση του απαγορεύτηκε. Ευτυχώς, το φυτό δεν εξαφανίστηκε, αλλά διατηρήθηκε σε κάποια δυσπρόσιτα σημεία της ορεινής Κεντρικής και Νότιας Αμερικής. Στις μέρες μας, η καλλιέργειά του έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο και μπορεί να βρεθεί σε πολλές διαφορετικές περιοχές όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Ταϊλάνδη, η Νιγηρία, καθώς και στην Ευρώπη όπου οι σπόροι του γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σε πιάτα εστιατορίων και σε καταστήματα τροφίμων.
Σπόροι αμαράνθου. (gastronom.ru)
Θρεπτική αξία και οφέλη για την υγεία
Ανά φλιτζάνι, ο αμάρανθος περιέχει 251 θερμίδες και μόλις 4 γραμμάρια λίπους, κανένα από τα οποία δεν είναι κορεσμένο. Προσφέρει 29% της συνιστώμενης ημερήσιας δόσης (ΣΗΔ) σιδήρου, 12% του ασβεστίου, 40% του μαγνησίου και 36% του φωσφόρου. Ένα φλιτζάνι σπόρων αμάρανθου προσφέρει επίσης το 105% της ΣΗΔ μαγγανίου, το οποίο λειτουργεί ως αντιοξειδωτικό και επηρεάζει τον ενεργειακό μεταβολισμό, την υγεία των οστών και την επούλωση των τραυμάτων. Η ίδια ποσότητα παρέχει 5 γρ. ινών, που ενισχύουν την υγεία του πεπτικού συστήματος και συμβάλλουν στο αίσθημα του κορεσμού και τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
Δεν περιέχει γλουτένη, γεγονός που τον καθιστά εξαιρετική επιλογή για άτομα με κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) και έναν θαυμάσιο τρόπο για να ενισχύσετε τη θρεπτική δύναμη των συνταγών χωρίς γλουτένη.
Είναι, επίσης, ο μόνος σπόρος που τεκμηριωμένα περιέχει βιταμίνη C. Η περιεκτικότητά του σε πρωτεΐνες (περίπου 13%-14%) είναι επίσης σημαντική και είναι, μάλιστα, από τις υψηλότερες και θρεπτικότερες σε ποιότητα πρωτεΐνες φυτικής προέλευσης. Σε αντίθεση με άλλα σιτηρά, αποτελεί πλούσια πηγή απαραίτητων λιπαρών οξέων, περιλαμβανομένου του υγιεινού για την καρδιά ελαϊκού οξέος που σχετίζεται με το ελαιόλαδο.
Επιπλέον, περιέχει πεπτίδια που ενισχύουν την υγεία και φυτοχημικά όπως η ρουτίνη, η νικοτιφλορίνη, το σκουαλένιο και η λουνασίνη. Η βιοδραστική λουνασίνη έχει αποδειχθεί ότι αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Ενώ και η σόγια περιέχει επίσης λουνασίνη, οι ερευνητές έχουν διαπιστώσει ότι η λουνασίνη του αμάρανθου διεισδύει πιο γρήγορα στον πυρήνα των καρκινικών κυττάρων. Το σκουαλένιο, από την πλευρά του, μπορεί να σταματήσει την παροχή αίματος στους όγκους. Αρκετές μελέτες σε ζώα έχουν δείξει την ικανότητα του αμάρανθου να μειώνει τα τριγλυκερίδια και την LDL (κακή) χοληστερόλη και να βοηθά στην ομαλοποίηση του καρδιακού ρυθμού.
Κάνοντας τον αμάρανθο μέρος της διατροφή σας
Ως ένα υγιεινό δημητριακό: Βράστε τον με γάλα και σερβίρετε με φρούτα και ξηρούς καρπούς.
Ως σνακ: Τρώγεται ακριβώς όπως και το ποπ κορν. Μπορεί επίσης να αναμιχθεί με μέλι, αποξηραμένα φρούτα και ξηρούς καρπούς για να φτιάξετε δυναμωτικές μπάρες για το πρωινό ή το δεκατιανό σας.
Ως συνοδευτικό: Μπορείτε να το προσθέσετε με αυτή τη μορφή σε σαλάτες και σούπες.
Ως υποκατάστατο ρυζιού/ζυμαρικών: Μαγειρέψτε το μέσα σε ζωμό, προσθέτοντας τα αγαπημένα σας καρυκεύματα και λίγο λάδι. Βοηθά στο δέσιμο της σάλτσας, της σούπας ή των μαγειρευτών σας.
Ως υποκατάστατο αλευριού: Μπορεί να προστεθεί σε muffins ή μπισκότα, ενώ το αλεύρι από αμάρανθο μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τη παρασκευή ζυμαρικών και ψωμιού.
Το αλεύρι αμάρανθου είναι ιδανικό και για υγιεινά smoothies: ένα κουταλάκι του γλυκού θα προσθέσει πρωτεΐνες και βελούδινη υφή.
Οι αρχαίοι Ίνκας χρησιμοποιούσαν το αλεύρι του αμάρανθου για κέικ και για την παρασκευή ενός ιερού ποτού. Σήμερα, έχουμε περισσότερες επιλογές: μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε smoothies και σάλτσες, να φτιάξουμε σπιτικά μακαρόνια, ζύμη για κράκερ, μπισκότα, πίτες, αλλά και μπισκότα από αμάρανθο.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο αμάρανθος δεν περιέχει γλουτένη, το αλεύρι του θα πρέπει να αναμειγνύεται με αλεύρι σίτου σε αναλογία 1: 2, για να φουσκώσουν καλά τα αρτοσκευάσματα μαγιάς. Στη συνέχεια τα ψωμάκια και όλα τα άλλα αρτοσκευάσματα θα αποδειχθούν ανάλαφρα, πορώδη, με μια λεπτή ψίχα.
Εάν η γλουτένη αποκλείεται εντελώς από τη διατροφή σας, τότε περιοριστείτε σε συνταγές που δεν απαιτούν αύξηση της ζύμης: για παράδειγμα, τα τραγανά μπισκότα, τα μπισκότα ή το ψωμί μπορούν να ψηθούν ανακατεύοντας αλεύρι αμάρανθου με κορν φλάουρ σε ίσες αναλογίες και, στη συνέχεια, να προχωρήσετε σύμφωνα με τη συνηθισμένη διαδικασία ζυμώματος της ζύμης.
Οι γκοφρέτες με αλεύρι αμάρανθου αποδεικνύονται πιο εύθραυστες και σκληρές από ό,τι αυτές με αλεύρι σίτου και οι τηγανίτες του δεν είναι τόσο πλούσιες, έχουν όμως μια λεπτή γεύση ξηρών καρπών. Οι τηγανίτες είναι δύσκολες και τείνουν να κολλάνε στην επιφάνεια του τηγανιού, επομένως συνίσταται η χρήση αντικολλητικού σκεύους.
Οι κοτολέτες και τα τσίζκεϊκ, όπου το αλεύρι δεν είναι βασικό συστατικό, αλλά ένα επιπλέον συστατικό και χρησιμοποιείται συνήθως για το πανάρισμα, μπορούν να παρασκευαστούν σύμφωνα με την κλασική συνταγή, αντικαθιστώντας απλώς το αλεύρι σίτου με αλεύρι αμάρανθου.
Στα smoothies και τα άλλα «κοκτέιλ υγείας», ο αμάρανθος προσθέτει υγιεινές πρωτεΐνες. Μια κουταλιά της σούπας αλεύρι αμάρανθου είναι αρκετή για να δώσει σε ένα smoothie λαχανικών ή φρούτων μια ωραία βελούδινη υφή. Στα μιλκσέικ, ο αμάρανθος έχει μια άλλη σημαντική αποστολή – όταν περιέχουν φρούτα με όξινα συστατικά (όπως είναι τα εσπεριδοειδή), το γάλα γίνεται γρήγορα ξινό. Αρκεί, όμως, να ανακατέψετε το γάλα με αλεύρι αμάρανθου πριν προσθέσετε τα ξινά φρούτα και το μιλκσέικ δεν θα μετατραπεί σε γιαούρτι.
Πώς τον μαγειρεύουμε
Το κουάκερ με πλιγούρι αμάρανθου είναι ο τέλειος τρόπος για να ξεκινήσετε τη μέρα σας. Νόστιμο και πολύ υγιεινό.
Ο αμάρανθος είναι αρκετά ευέλικτος και μπορεί να ψηθεί, να βράσει ή να προστεθεί σε άλλα πιάτα, ανάλογα με την ώρα και το είδος του γεύματος που θέλετε να παρασκευάσετε.
Για το πρωινό
Δίνει μία ευχάριστη γλυκιά γεύση, ενώ χυλώνει το πρωινό μας. Χρησιμοποιούμε 1 1/2 φλυτζάνι υγρού προς 1/2 φλυτζάνι αμάρανθου. Ρίχνουμε τον αμάρανθο και το νερό ή χυμό μήλου σε μια μικρή κατσαρόλα. Μόλις πάρουν βράση, χαμηλώνουμε τη φωτιά και σιγοβράζουμε χωρίς καπάκι, μέχρι να απορροφηθεί το νερό, για περίπου 20 λεπτά. Προσθέτουμε φρούτα, ξηρούς καρπούς, κανέλα και έχουμε ένα δυναμωτικό και νόστιμο πρωινό, χωρίς γλουτένη, γεμάτο πρωτεΐνες και άλλα θρεπτικά συστατικά.
Δεκατιανό / σνακ
Σε ζεστό αντικολλητικό τηγάνι ρίχνουμε μια κουταλιά της σούπας σπόρους αμάρανθου και ανακατεύουμε μέχρι οι σπόροι να ανοίξουν. Τρώγονται ως σνακ ή τους ρίχνουμε σε σούπες, σε σαλάτες ή σε πιάτα λαχανικών. Λέγεται επίσης ότι οι σπόροι αμάρανθου μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέσα σε ψωμί. Με το αλεύρι του, μαζί με κάποιο άλλο είδος αλευριού, μπορείτε να κάνετε σπιτικό ψωμί ή πιτούλες ή τηγανίτες. Έχετε υπόψη σας ότι το αλεύρι του χρησιμοποιείται σε όσες συνταγές δεν χρειάζονται «φούσκωμα».
Σε συνδυασμό με άλλα δημητριακά
Όταν μαγειρευτεί με άλλα δημητριακά, όπως το καστανό ρύζι, ο αμάρανθος προσθέτει μία γλυκύτητα στη γεύση. Χρησιμοποιούμε 1/4 φλιτζανιού αμάρανθου προς 3/4 φλιτζάνι άλλων σιτηρών και μαγειρεύουμε ως συνήθως, δηλαδή 1 μέρος αμάρανθου με άλλα δημητριακά προς 2,5 μέρη νερό.
Σε σούπες και σάλτσες
Ο αμάρανθος δημιουργεί μία ζελατίνη, γι’ αυτό τον χρησιμοποιούμε για να «δέσουμε» τη σούπα ή τη σάλτσα. Δύο κουταλιές αρκούν για να την κάνουν πιο πυκνή.
Την επόμενη Παρασκευή, θα σας προτείνουμε ιδέες για σνακ και γρήγορο φαγητό.
Οι περισσότεροι γνωρίζουν το χούμους ως παραδοσιακό πιάτο του Ισραήλ. Ωστόσο, η πρώτη γνωστή αναφορά για το χούμους εμφανίζεται τον ΙΓ΄ αιώνα, σε βιβλία μαγειρικής της Αιγύπτου, πολύ πριν από το σχηματισμό των σύγχρονων κρατών της Μέσης Ανατολής. Για τους ιστορικούς, αυτό το γεγονός δεν είναι καθόλου καθοριστικό. Το χούμους είναι τόσο διαδεδομένο στις χώρες της Μέσης Ανατολής, στην Κύπρο και στην Ελλάδα ώστε κανένα από αυτά τα κράτη δεν μπορεί να διεκδικήσει την πατρότητα του. Άλλωστε, τα κύρια συστατικά του καλλιεργούνται από καιρό στις χώρες της Μεσογείου.
Αυτό το δημοφιλές πιάτο είναι μια πάστα από ρεβίθια και τριμμένο σουσάμι (ταχίνι). Σήμερα, το χούμους είναι ποικίλο και πολύπλευρο, όπως και η Ανατολή που το γέννησε. Μπορεί κανείς να διαφωνεί για πολύ καιρό για το ποιος σκέφτηκε πρώτη φορά να πολτοποιήσει τα ρεβίθια σε πουρέ, καρυκεύοντάς τα με ελαιόλαδο και σουσάμι. Και η κύρια σύνθεση του πιάτου δεν αλλάζει μετά από αιώνες.
Απλά υλικά, εύκολο στο μαγείρεμα στο σπίτι, ταιριάζει με σχεδόν οποιοδήποτε προϊόν, έχει πολλές παραλλαγές – δεν είναι περίεργο που το χούμους αγαπιέται τόσο πολύ από τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Και μετά συνδέονται οι παραδόσεις και η φαντασία διαφορετικών χωρών, πόλεων ακόμα και οικογενειών – σκόρδο, κύμινο, κόλιανδρος, αλεσμένα φασόλια ή κολοκύθα προστίθενται στο χούμους… Οι Έλληνες το μαγειρεύουν με φέτα και baby σπανάκι, υπάρχει χούμους που περιέχει φύλλα βασιλικού, εστραγκόν, μαϊντανό, και ξηρούς καρπούς. Μπορούμε να έχουμε μια μάλλον ήπια εκδοχή με αβοκάντο και χυμό λάιμ. Οι Ιταλοί, από την άλλη, πρόσθεσαν στη σύνθεση λιαστές ντομάτες και ρίγανη.
Τα οφέλη του χούμους
Το χούμους είναι μια τροφή με χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που σημαίνει ότι η ζάχαρη απελευθερώνεται αργά στην κυκλοφορία του αίματος. Περιέχει επίσης ανθεκτικό άμυλο, λίπος και πρωτεΐνες, που υπάρχουν στη σύνθεσή του. Επομένως, για άτομα με διαβήτη και διαταραχές του μεταβολισμού των υδατανθράκων, το χούμους αποτελεί μια πολύ υγιεινή και νόστιμη επιλογή.
Το χούμους χρειάζεται στους χορτοφάγους και τους vegan ως πηγή φυτικής πρωτεΐνης: μία μερίδα περιέχει 7,9 γραμμάρια. Το σουσάμι συνίσταται επίσης ως πηγή ιχνοστοιχείων και βιολογικά δραστικών ουσιών, που ενισχύουν τους αντιφλεγμονώδεις παράγοντες.
Το χούμους δεν περιέχει γαλακτοκομικά, γλουτένη και ξηρούς καρπούς, επομένως τα άτομα με διάφορους τύπους αλλεργιών και δυσανεξιών μπορούν να το προσθέσουν άφοβα στη διατροφή τους.
Θυμηθείτε ότι το χούμους είναι μια σάλτσα, ένα άλειμμα που συνήθως τρώγεται με πίτα, ψωμί, μπαγκέτα, μανιτάρια ή τραγανά λαχανικά εποχής, επομένως είναι σημαντικό να λάβετε υπόψη τη συνολική περιεκτικότητα σε θερμίδες του πιάτου.
Το κύριο συστατικό του χούμους είναι τα ρεβύθια.
Η βασική συνταγή για χούμους
Υλικά
250 γρ. ξερά ρεβύθια
160 γρ. ταχίνι (ή ταχίνι με μέλι)
4 κ.σ. λάδι αβοκάντο (ή εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο)
80 γρ. χυμό λεμονιού
5 σκελίδες σκόρδο
Ένα ποτήρι βρασμένο νερό που έχουμε αφήσει να κρυώσει
Φρέσκο κόλιανδρο ή μαϊντανό
Αλάτι, πιπέρι μαύρο
Καπνιστή πάπρικα για πασπάλισμα στο σερβίρισμα
Εκτέλεση
Μουλιάζουμε τα ρεβύθια σε νερό αποβραδίς, με μισό κουταλάκι του γλυκού μαγειρική σόδα. Την επομένη, τα ξεπλένουμε και τα βράζουμε περίπου 1-1,5 ώρα. Τα σουρώνουμε, τα πλένουμε με κρύο νερό και αφήνουμε να στραγγίξουν καλά. Βάζουμε τα ρεβύθια σε επεξεργαστή τροφίμων ή μπλέντερ, προσθέτουμε το βρασμένο νερό και χτυπάμε μέχρι να πολτοποιηθούν, για 5΄ περίπου. Προσθέτουμε και τα υπόλοιπα υλικά, το σκόρδο, τον κόλιανδρο (ή μαϊντανό), το ταχίνι, το λάδι αβοκάντο (ή ελαιόλαδο). Ανοίγουμε το μίξερ και ρίχνουμε σιγά-σιγά το λεμόνι, λίγο αλάτι και φρεσκοτριμμένο πιπέρι, χτυπάμε όλο το μείγμα καλά για ακόμα 10΄, μέχρι να έχουμε ένα χούμους λείο και κρεμώδες.
Σερβίρουμε το χούμους χλιαρό ή σε θερμοκρασία δωματίου, πασπαλισμένο με καπνιστή πάπρικα και λίγο έξτρα ελαιόλαδο. Εάν θέλουμε, γαρνίρουμε με φρέσκο μαϊντανό. Ιδανικά, το συνοδεύουμε με ψημένες αραβικές πίτες.
Αν θέλουμε να φυλάξουμε το χούμους μας, διατηρείται πολύ καλά στο ψυγείο τουλάχιστον 5 ημέρες. Καλή όρεξη!
Την επόμενη Παρασκευή, θα ασχοληθούμε με τη διατροφή στην αρχαία Ελλάδα και θα δούμε την πρώτη συνταγή του Αρχέστρατου.
Ακριβώς όπως και οι ενήλικες, είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να έχουν μια υγιεινή, ισορροπημένη διατροφή. Άφθονα φρέσκα φρούτα και λαχανικά σημαίνουν βιταμίνες και θρεπτικά συστατικά που θα βοηθήσουν το ανοσοποιητικό τους σύστημα, ενώ τα γαλακτοκομικά προϊόντα παρέχουν ζωτικό ασβέστιο για την ανάπτυξή τους.
Ως γονιός, πιθανώς έχετε δοκιμάσει τα πάντα για να πείσετε τα παιδιά να τρώνε τις ωφέλιμες για την υγεία τους τροφές. Τι μπορείτε να κάνετε, όμως, αν τα σνακ με λαχανικά έχουν απορριφθεί ήδη από την εποχή του νηπιαγωγείου και έχετε κουραστεί πια να κρύβετε τα λαχανικά κάτω από τις τηγανητές πατάτες;
Μερικές φορές το να ταΐζεις τα παιδιά υγιεινά τρόφιμα είναι πιο εύκολο να το λες παρά να το κάνεις. Είναι γνωστό ότι τα μικρά παιδιά θα επέλεγαν λιχουδιές όπως καραμέλες και πατατάκια αντί για σπανάκι και μπρόκολο – πώς λοιπόν θα τα πείσετε να τρώνε πιο υγιεινά;
Δώστε σημασία σε κάθε γεύμα και σε κάθε υλικό. Θυμηθείτε ότι για τα παιδιά η όψη ενός πιάτου είναι ίσως σημαντικότερη από τη γεύση του. Από νόστιμα σπιτικά ζυμαρικά, που θα αρέσουν στα παιδιά σας περισσότερο, μέχρι γευστικά smoothies γεμάτα με φρέσκα φρούτα, σώστε τα γεύματά σας με φιλικές προς τα παιδιά συνταγές!
Δώστε αξία στο πρωινό
Τα παιδιά που δεν τρώνε πρωινό εμφανίζουν ελλείψεις σε σημαντικά θρεπτικά συστατικά και έχουν τάση αύξησης σωματικούς βάρους.
Γιατί είναι απαραίτητο το πρωινό γεύμα;
Συμβάλλει στην καλύτερη απόδοση στο σχολείο. Μειώνει την κούραση και την υπνηλία στα πρωινά μαθήματα. Ενισχύει την αθλητική απόδοση και οδηγεί στην κατανάλωση μικρότερων ποσοτήτων γλυκών, αλλά και λιπαρών τροφίμων κατά τη διάρκεια της μέρας.
(φωτ. pexels/lisa-vhb)
Ώρα για διάλειμμα, ώρα για ένα υγιεινό σνακ!
Το δεκατιανό είναι απαραίτητο για το παιδί. Το ιδανικό κολατσιό είναι αυτό που συνδυάζει ποιοτικά υλικά και ταυτόχρονα καλύπτει τις γευστικές προτιμήσεις του παιδιού.
Ιδέες για σχολικό κολατσιό:
Αραβική πίτα ολικής με τυρί
βραστό κοτόπουλο και λαχανικά
Ρυζογκοφρέτες με κανέλλα και 1 μικρό φρούτο
Παστέλι με σουσάμι ή ξηρούς καρπούς
Μία μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης
Αποξηραμένα φρούτα (σταφίδες, berries) με ξηρούς καρπούς
Ένα κουλούρι ολικής άλεσης και 1 μικρό φρούτο
Σάντουιτς με πολύσπορο ψωμί, μπανάνα και φυστικοβούτυρο ή ταχίνι
Σάντουιτς με ψωμί ολικής άλεσης, λαχανικά (ντομάτα, μαρούλι) και τυρί χαμηλό σε λιπαρά
Ένα κομμάτι σπιτικής πίτσας (στην παρασκευή της οποίας ίσως βοήθησε και το παιδί) με αλεύρι ολικής, κόκκινη σάλτσα, τυρί χαμηλό σε λιπαρά και πολύχρωμα λαχανικά
Με τα γλυκά τι γίνεται;
Από τη στιγμή της γέννησής τους όλοι οι άνθρωποι απολαμβάνουν τη γλυκιά γεύση, τα παιδιά όμως φαίνεται ότι δείχνουν μια ιδιαίτερη προτίμηση. Αν και τα περισσότερα τρόφιμα μπορούν να ενταχθούν σε ένα ισορροπημένο διαιτολόγιο, τα παιδιά είναι καλό να αποφεύγουν την υπερκατανάλωση γλυκών.
Προτείνετε στα παιδιά επιλογές που συνδυάζουν τη γλυκιά γεύση με ωφέλιμα θρεπτικά συστατικά, όπως:
Μια δροσερή φρουτοσαλάτα με ποικιλία φρούτων, μέλι, κανέλα και ξηρούς καρπούς
Ζελέ με φρέσκα φρούτα
Γιαούρτι με φρούτα και μέλι ή μαρμελάδα ή ξηρούς καρπούς ή γλυκό του κουταλιού
Δημητριακά ολικής αλέσεως με γάλα χαμηλών λιπαρών (1,5–2%)
Μπάρα δημητριακών ολικής αλέσεως με φρούτα ή/και σοκολάτα
1 μικρό κομμάτι σοκολάτα με αμύγδαλα ή παστέλι
Ρόφημα σοκολάτας, αναμεμειγμένο με κρύο ή ζεστό γάλα με 1,5% λιπαρά.
1 μπολ σπιτικό ρυζόγαλο
1 κομμάτι σπιτικό κέικ με μέλι, ελαιόλαδο, ξηρούς καρπούς και μπανάνα
Μιλκ σέικ από γάλα χαμηλό σε λιπαρά, αναμεμειγμένο με φρούτα, λίγο μέλι και κακάο.
Δώστε έμφαση στο μεσημεριανό φαγητό
Καλό είναι στο μεσημεριανό γεύμα να υπάρχει ποικιλία και πληρότητα. Η ποικιλία στα φαγητά εξασφαλίζει την πρόσληψη όλων των θρεπτικών συστατικών. Εντάξτε τη σαλάτα φρέσκων λαχανικών στο μεσημεριανό τραπέζι.
Χρησιμοποιήστε τη φαντασία σας για να κάνετε ελκυστικά τα τρόφιμα στο παιδί σας. (πηγή: olivemagazine.gr)
Ενθαρρύνετε τη σωματική δραστηριότητα
Είναι σημαντικό τα παιδιά να ασκούνται καθημερινά, καθώς αυτό βοηθά να διατηρήσουν ένα καλό επίπεδο υγείας, ευεξίας και το βάρος τους στα επιθυμητά επίπεδα.
Παροτρύνετε και βοηθήστε τα παιδιά να παίζουν περισσότερο έξω και περιορίστε τις ώρες που βλέπουν τηλεόραση ή που ασχολούνται με τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές/παιχνίδια.
Τα πολύτιμα φρούτα
Φτιάξτε φρουτοσαλάτες ή φρουτόκρεμες με φρούτα διαφορετικών χρωμάτων. Κάθε φρούτο ανάλογα με το χρώμα και την ένταση του χρώματος είναι πλούσιο σε διαφορετικά θρεπτικά συστατικά. Επίσης, είναι σημαντικό να τοποθετήστε φρούτα πλυμένα σε σημείο που βλέπει το παιδί κι έχει εύκολη πρόσβαση.
Συμβουλή: Δώστε τους φρούτο ως μικρογεύμα ή κολατσιό στο σχολείο. Επιλέξτε φρούτα εύκολα στη μεταφορά και στο καθάρισμα, όπως είναι η μπανάνα και το μανταρίνι.
Μην ξεχνάτε τα λαχανικά
Φροντίστε το παιδί σας να καταναλώνει ποικιλία λαχανικών καθημερινά, ώστε να εξασφαλίσει την πρόσληψη πληθώρας θρεπτικών συστατικών. Είναι σημαντικό επίσης να καταναλώνει ωμά λαχανικά όσο πιο συχνά γίνεται, γιατί με το μαγείρεμα χάνουν θρεπτικά συστατικά.
(φωτ. pexels/jill-wellington)
Η οικογενειακή ζωή είναι εξαιρετικά πολυάσχολη, αλλά η υγιεινή διατροφή για τα παιδιά δεν χρειάζεται να είναι περίπλοκη. Χρειάζεστε μόνο μερικά υγιεινά συστατικά για να φτιάξετε ένα ισορροπημένο γεύμα.
Οι προτάσεις μας σήμερα είναι:
-Μια χορταστική, θρεπτική και πεντανόστιμη μακαρονάδα, που θα αγαπηθεί από όλους και θα πείσει τα παιδιά να φάνε επιτέλους τα λαχανικά τους!
-Κοτόπουλο στήθος με πολύχρωμα λαχανικά.
Μακαρονάδα με λαχταριστή, κρεμώδη σάλτσα από ψητά καρότα
(madameginger.com)
Υλικά για τη σάλτσα
6 μεσαία καρότα, καθαρισμένα και κομμένα σε φέτες (περίπου 500 γρ.)
3 σκελίδες σκόρδο
1 κρεμμύδι λευκό, κομμένο σε λεπτές φέτες
½ κ.γλ. κουρκουμά
1 κ.γλ. καπνιστή πάπρικα
½ κ.γλ. τοματοπελτέ
70 ml λευκό κρασί η λίγο ξύδι
500 ml ζωμό λαχανικών ή νερό
1 κ.σ. βούτυρο της προτίμησης σας (ζωϊκό ή φυτικό)
½ ματσάκι κόλιανδρο ή μαϊντανό (τα φύλλα)
ελαιόλαδο
αλάτι & φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Υλικά για τη μακαρονάδα
500 γρ. ζυμαρικά ματσάτα
150 γρ. τριμμένη παρμεζάνα (ή άλλο τυρί ή φυτικό τυρί της προτίμηση σας)
60-80 ml νερό από το βράσιμο των ζυμαρικών
Εκτέλεση
1)Βάζουμε τα καρότα και τα σκόρδα σε ταψί φούρνου περασμένο με λαδόκολλα, τα ραντίζουμε με 2-3 κ.σ. ελαιόλαδο, αλατοπιπερώνουμε και ανακατεύουμε απαλά. Ψήνουμε σε προθερμασμένο φούρνο στους 210°C στις αντιστάσεις, για περίπου 30-35 λεπτά μέχρι να ψηθούν και να πάρουν χρώμα.
2) Βγάζουμε τα καρότα και τα σκόρδα από τον φούρνο, τα αφήνουμε να κρυώσουν για 10 λεπτά και τα πολτοποιούμε καλά σε επεξεργαστή τροφίμων (μούλτι).
3) Ρίχνουμε 2-3 κ.σ. ελαιόλαδο σε ένα βαθύ τηγάνι και μόλις κάψει προσθέτουμε το κρεμμύδι και σοτάρουμε σε χαμηλή φωτιά για 9-10 λεπτά. Προσθέτουμε τον κουρκουμά και την καπνιστή πάπρικα και σοτάρουμε για λίγα δευτερόλεπτα σε μέτρια φωτιά. Προσθέτουμε τον τοματοπελτέ και σοτάρουμε για 1-2 λεπτά, ξύνοντας τον πάτο του τηγανιού . Σβήνουμε με το κρασί και αφήνουμε 1 λεπτό να εξατμιστεί το αλκοόλ.
4) Ρίχνουμε στο τηγάνι τα πολτοποιημένα καρότα και τον ζωμό ή το νερό, ανακατεύουμε, χαμηλώνουμε τελείως τη φωτιά και αφήνουμε να σιγοβράσει για 5-8 λεπτά.
5) Παράλληλα ετοιμάζουμε τα ζυμαρικά. Γεμίζουμε μια κατσαρόλα με νερό και τη βάζουμε σε δυνατή φωτιά με το καπάκι κλειστό. Όταν βράσει το νερό στην κατσαρόλα, το αλατίζουμε καλά (35 γρ. αλάτι για 5 λίτρα νερό) και ρίχνουμε μέσα τα ματσάτα. Ανακατεύουμε και αφήνουμε να βράσει για όσο χρόνο αναφέρει η συσκευασία.
6) Προσθέτουμε στη σάλτσα το βούτυρο και τον μισό κόλιανδρο ή μαϊντανό (κόβοντας τον κομματάκια με τα χέρια μας), βράζουμε για 2 λεπτά και κλείνουμε τη φωτιά.
7) Μεταφέρουμε κατευθείαν τα ζυμαρικά από την κατσαρόλα στο τηγάνι με τη σάλτσα και ανακατεύουμε απαλά. Προσθέτουμε τη μισή ποσότητα του τριμμένου τυριού, 60-80 ml νερό στο οποίο έβρασαν τα ζυμαρικά και ανακατεύουμε. Σερβίρουμε τα ζυμαρικά ζεστά, πασπαλίζοντας με το υπόλοιπο τυρί και τα φύλλα κόλιανδρου.
Κοτόπουλο στήθος με πολύχρωμα λαχανικά
(gastronomos.gr)
Το άπαχο κοτόπουλο δίνει στα παιδιά σας ζωτικής σημασίας πρωτεΐνες, ενώ τα λαχανικά που θα σερβιριστούν μαζί του θα τους δώσουν μια μεγάλη ποικιλία θρεπτικών συστατικών και βιταμινών. Καθώς αυτό το πιάτο είναι γευστικό και φαίνεται υπέροχο, τα παιδιά σας θα το λατρέψουν. Ακολουθεί ο απλός οδηγός μας για να φτιάξετε 2 μερίδες αυτού του νόστιμου γεύματος.
Υλικά:
2 φιλέτα στήθους κοτόπουλου
Ελαιόλαδο
Ανάμεικτα λαχανικά της επιλογής σας – κατά προτίμηση εποχιακά. Δοκιμάστε καρότα, μπιζέλια, καλαμπόκι, μπρόκολο, ντομάτες ή ακόμα και κόκκινη πιπεριά
Κρεμμύδι, μουστάρδα, άνηθος
Αλάτι, πιπέρι
Εκτέλεση
1) Κόβουμε όλα τα λαχανικά και το κοτόπουλο σε μπαστουνάκια.
2) Σε ένα μεγάλο γουόκ (ή σε ένα μεγάλο τηγάνι ή σε μια κατσαρόλα) ζεσταίνουμε λίγο λάδι και σοτάρουμε αρχικά το κοτόπουλο, για μερικά λεπτά, και σιγά-σιγά όλα τα λαχανικά.
3) Μόλις μαραθούν αρκετά, προσθέτουμε τη μουστάρδα και τον άνηθο και μαγειρεύουμε για άλλα 5 λεπτά.
4) Αποσύρουμε και σερβίρουμε με ρύζι μπασμάτι.
Στο επόμενο άρθρο, θα δούμε τον αμάρανθο, ένα δημητριακό 8.000 ετών με ελληνικό όνομα.
Η κινέζικη κουζίνα έχει πολλές παραλλαγές. Σε κάθε διαφορετική περιοχή της Κίνας -στον νότο, τη δύση, την ανατολή και τον βορρά- έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που σχετίζονται με το κλίμα, τη γεωγραφική θέση, την εγγύτητα στη θάλασσα, τα πολιτιστικά ήθη, τις τοπικές παραδόσεις και άλλους παράγοντες.
Σήμερα, τα βασικά συστατικά της κινέζικης κουζίνας, όπως το ρύζι, η σάλτσα σόγιας, τα νουντλς, το τσάι, το τσίλι και το τόφου, αλλά και τα σκεύη φαγητού, όπως τα κινέζικα ξυλάκια και το τηγάνι γουόκ, έχουν διαδοθεί παγκοσμίως και έχουν ευρεία απήχηση και χρήση.
Η κινέζικη κουζίνα βασίζεται σε τέσσερεις μεγάλες παραδόσεις, οι οποίες είναι οι τσουάν, λου, γιουέ και χουαϊγιάνγκ, που αντιπροσωπεύουν τις κουζίνες της δυτικής, της βόρειας, της νότιας και της ανατολικής Κίνας αντίστοιχα. Μερικοί παρατηρητές χαρακτηρίζουν αυτές τις κουζίνες ως ξινές στη δύση, αλμυρές στον βορρά, γλυκές στον νότο και πικάντικες στα ανατολικά.
Στη νότια Κίνα τρώνε περισσότερο ρύζι παρά προϊόντα αλευριού . Εκτός από τα δημητριακά ρυζιού, χρησιμοποιείται το κολλώδες ρύζι και το ρυζάλευρο. Η γεύση των πιάτων είναι πικάντικη γιατί χρησιμοποιούν πολλά μπαχαρικά. Τα θαλασσινά και τα πουλερικά είναι επίσης δημοφιλή.
Αντίθετα, στη βόρεια Κίνα τρώνε περισσότερο βοδινό και αρνί και καταναλώνουν περισσότερα προϊόντα αλευριού, όπως ζυμαρικά τζιαοζί (饺子, jiǎo zi), πίτες στον ατμό γεμιστές με κρέας και πάστα σόγιας μπαοζί (包子, bāo zi), ντόνατς 馒头 [mán tou], brushwood (tiáo), χυλοπίτες κ.λπ. Τα πιάτα χωρίζονται σε αλμυρά και γλυκά.
Γενικά, το μαντού είναι ένα είδος κινέζικου άζυμου ψωμιού, αλλά υπάρχει και ένα είδος γλυκού. Ψωμάκια στον ατμό σερβίρονται με συμπυκνωμένο γάλα.
Το κινέζικο χουόγκουο 火锅 [huǒ guō] θεωρείται παραδοσιακό πιάτο των βόρειων λαών της Κίνας και παρασκευάζεται από διάφορα κρέατα και λαχανικά. Τώρα, είναι δημοφιλές σε όλη τη χώρα. Όταν το χουόγκουο εξαπλώθηκε προς τα νότια, άρχισαν να το μαγειρεύουν με θαλασσινά. Παντού υπάρχουν καφετέριες και εστιατόρια με το σήμα 火锅, όπου μπορείτε να επιλέξετε από το μενού έναν ζωμό με διάφορα μπαχαρικά, πικάντικα ή μη, τον οποίο θα σας φέρουν σε μια κατσαρόλα και θα τον βάλουν σε μια εστία που έχει τοποθετηθεί στο τραπέζι σας. Από το μενού μπορείτε επίσης να επιλέξετε από μια ποικιλία κρεάτων, λαχανικών και θαλασσινών αυτά που θέλετε να σας φέρουν ωμά και τα οποία θα μαγειρέψετε επί τόπου μόνοι σας. Όλα τα υλικά είναι κομμένα σε πολύ λεπτές φέτες, οπότε γίνονται πολύ γρήγορα. Στο τέλος του γεύματος, βράζονται συνήθως νουντλς σε πλούσιο ζωμό.
Τοπικές κουζίνες
Κάθε επαρχία στην Κίνα έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες μαγειρικής, τη δική της κουζίνα. Στην Κίνα συνήθως διακρίνονται οι «Οκτώ μεγάλες σχολές μαγειρικής»
Κουζίνα Σάντονγκ
Η επαρχία Σάντονγκ (山东, shān dōng) βρίσκεται σε μια χερσόνησο μεταξύ της Θάλασσας των Μποχάι και της Κίτρινης Θάλασσας, με ήπιο και ευνοϊκό κλίμα. Η επαρχία κατέχει την τρίτη θέση στη χώρα στην παραγωγή τροφίμων και την πρώτη στην παραγωγή φρούτων. Οι σούπες είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς εκεί, όπως π.χ. η σούπα με πτερύγια καρχαρία (鱼翅汤, yú chì tāng).
Η σούπα με φωλιά χελιδονιού (燕窝汤, yàn wō tāng) είναι επίσης κοινή. Αν και ονομάζεται έτσι, στην πραγματικότητα οι φωλιές δεν είναι φτιαγμένες από χελιδόνια, αλλά από πουλιά του είδους σαλαγκάν, που είναι παρόμοια με τα χελιδόνια και χτίζουν τις φωλιές τους στα βράχια δίπλα στη θάλασσα με υλικά που βρίσκουν εκεί – μαλάκια, αυγά ψαριών κ.λπ. Αυτό το πιάτο εφευρέθηκε όταν ο στρατός του Τζένγκις Χαν επιτέθηκε στην Κίνα. Ο κινεζικός στρατός παγιδεύτηκε από τους εχθρούς σε ένα βραχώδες νησί. Κάποτε, οι προμήθειες τελείωσαν και δεν υπήρχε τίποτα σε αυτή την περιοχή για να φάνε, παρεκτός των φωλιών που έφτιαχναν αυτά τα πουλιά στα βράχια. Οι στρατιώτες δοκίμασαν να φτιάξουν σούπα από τις φωλιές, η οποία αποδείχθηκε εκπληκτικά νόστιμη. Από τότε, η “σούπα με φωλιά χελιδονιού” έχει γίνει ένα δημοφιλές πιάτο.
Κουζίνα Σιτσουάν
Η επαρχία Σιτσουάν (四川, sì chuān) βρίσκεται στη νοτιοδυτική Κίνα. Η κουζίνα εδώ είναι πολύ διαφορετική από της υπόλοιπης Κίνας, αλλά και πασίγνωστη. Το κυρίαρχο χαρακτηριστικό της είναι οι έντονα πικάντικες γεύσεις της. Τα πιο γνωστά πιάτα της είναι το χοιρινό με σκόρδο (蒜泥白肉, suàn ní bái ròu), το πικάντικο ντόουφου (麻婆豆腐, má pó dòu fu), τα νύχια του φοίνικα (泡椒凤爪, pào jiāo féng), το κοτόπουλο γκονγκμπάο (宫保鸡丁, gōngbǎo jīdīng). Οι Κινέζοι λένε για αυτή την κουζίνα “εκατό πιάτα – εκατό γεύσεις” ή «一菜一格，白菜百味», που σημαίνει ότι κάθε πιάτο έχει τη δική του μοναδική γεύση.
Κοτόπουλο γκονγκμπάο (宫保鸡丁, gōngbǎo jīdīng).
Κουζίνα Γκουανγκντόνγκ (καντονέζικη)
Στη Γκουανγκντόνγκ (广东, guǎng dōng), τα πιάτα είναι εξωτικά και μη λιπαρά και μαγειρεύονται με πολλούς τρόπους. Στην επαρχία καλλιεργούνται ενεργά διάφορα είδη φρούτων, μεταξύ των οποίων και εξωτικά φρούτα, χάρη στο ήπιο κλίμα της νότιας επαρχίας. Η παμφαγία των Καντονέζων είναι συγκλονιστική. Ό,τι κινείται, τρώγεται! Οι υπόλοιποι Κινέζοι λένε για αυτούς: “除了四个腿儿的桌子不吃，其他什么都吃，这就是广东人”, το οποίο μεταφράζεται ως “Οι Καντονέζοι τρώνε ό,τι έχει τέσσερα πόδια, εκτός από το τραπέζι”.
Κουζίνα Φουτζιάν
Η ανατολική επαρχία Φουτζιάν (福建, fú jiàn), με τη μεγάλη ρηχή ακτογραμμή, είναι πλούσια σε πρώτες ύλες που προέρχονται από τη θάλασσα, επομένως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η κουζίνα της βασίζεται κυρίως στα θαλασσινά, όπως ψάρια, γαρίδες, μύδια κ.λπ. Καλλιεργούν επίσης ρύζι, ζαχαροκάλαμα, λαχανικά και φρούτα. Χαρακτηριστικό της είναι το αργό μαγείρεμα και το λεπτό κόψιμο. Η γεύση των πιάτων είναι συνήθως γλυκόξινη ή αλμυρή. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στο σχεδιασμό.
Κουζίνα Τζιανγκσού
Στη μαγειρική της επαρχίας Τζιανγκσού (江苏, jiāng sū) χρησιμοποιούνται επίσης ευρέως τα θαλασσινά, μαζί με τα ψάρια του γλυκού νερού. Δημοφιλή είναι και τα χορτοφαγικά πιάτα. Η κύρια μέθοδος μαγειρέματος είναι το βράσιμο. Κατά την προετοιμασία ενός πιάτου, δίνεται έμφαση στη γεύση του ίδιου του προϊόντος και η χρήση των μπαχαρικών είναι περιορισμένη. Τα πιο γνωστά πιάτα τους είναι: “Αντίο παλλακίδα μου” (霸王别姬, bà wáng bié jī) από χελώνα και κοτόπουλο και “Κοτόπουλο-ζητιάνος” (叫花鸡, jiào huā jī). Το “Κοτόπουλο-ζητιάνος” παρασκευάζεται με τον εξής πρωτότυπο τρόπο: πρώτα, παραγεμίζεται με μανιτάρια και λαχανικά, κατόπιν καλύπτεται με πηλό και ύστερα ψήνεται σε φούρνο. Όταν το κοτόπουλο είναι έτοιμο, η σκληρυμένη κρούστα αργίλου σπάει με ένα σφυρί.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο αυτοκράτορας Τσινγκ Τσιανλόνγκ αποφάσισε να επισκεφτεί ινκόγκνιτο το Τζιανγκνάν (την περιοχή της δεξιάς όχθης του ποταμού Γιανγκτζί). Για να μην τον αναγνωρίσει κανείς, σκέφτηκε να φορέσει φτωχικά ρούχα. Μάλλον, όμως, το παράκανε κι ένας ζητιάνος που συνάντησε στο δρόμο τον λυπήθηκε και θέλησε να μοιραστεί μαζί του το γεύμα του – ένα κοτόπουλο. Ο αυτοκράτορας, που ήταν αρκετά πεινασμένος εκείνη την ώρα, βρήκε το φαγητό εξαιρετικά νόστιμο και ρώτησε πώς λέγεται. Ο ζητιάνος ήταν έτοιμος να πει ότι ήταν ένα “φτωχό κοτόπουλο” αλλά, θέλοντας να καυχηθεί, είπε ότι λεγόταν “πλούσιο κοτόπουλο”. Ο αυτοκράτορας δεν μπορούσε να βρει λόγια να εκφράσει τον θαυμασμό του. Αργότερα, όλοι ανακάλυψαν ότι ο αλήτης ήταν στην πραγματικότητα ο αυτοκράτορας. Και, χάρη σε αυτόν, το “φτωχό κοτόπουλο” έμεινε στην ιστορία.
Κουζίνα Τζεζιάνγκ
Στην επαρχία Τζεζιάνγκ (浙江, zhè jiāng), επικρατούν τα θαλασσινά, όπως το χταπόδι, η πέρκα, ο αστακός, τα στρείδια, οι γαρίδες κ.ά. , καθώς και τα ψάρια γλυκού νερού από τη λίμνη Ταϊχού. Το Τζεζιάνγκ είναι διάσημο και για το ζαμπόν Τζινχουά (金华火腿, jīn huā huǒ tuǐ). Δημοφιλή πιάτα τους είναι το χοιρινό ντονγκπό (东坡肉, dōng pō ròu), το ψάρι με ξύδι από τη λίμνη Σιχού (西湖醋鱼, Xīhú cù yú) και η καμπάνα τηγανιτή σε λάδι (干炸响铃, gān zhálgt).
Ψάρι με ξύδι από τη λίμνη Σιχού (西湖醋鱼, Xīhú cù yú).
Κουζίνα Χουνάν
Στην επαρχία Χουνάν (湖南, hún án), η κουζίνα είναι πικάντικη, ξινή και αρωματική. Η περιοχή αυτή έχει καλές φυσικές και κλιματολογικές συνθήκες για κτηνοτροφία, ψάρεμα και γεωργία, επομένως η κουζίνα διακρίνεται για την ποικιλομορφία της. Στις ιστορικές σημειώσεις για αυτή την επαρχία υπάρχει το σχόλιο «Εδώ δεν φοβάσαι την πείνα». Διάσημα πιάτα: τρεπάνγκ στον ατμό (海参盆蒸, hǎi shēn pén zhēng), ψημένο κόκκινο πτερύγιο καρχαρία (红煨鱼翅, hóng wēi yú chì), “Πλούσιο ψάρι” (金钱 ) και “Εκατό πουλιά μετατράπηκαν σε φοίνικες” (鱼 jīn bǎi niǎo cháo fèng).
Υπάρχουν αρκετές ακόμη κουζίνες, που δεν περιλαμβάνονται στις οκτώ μεγάλες, αλλά έχουν και αυτές τα δικά τους μοναδικά χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα η κουζίνα του Πεκίνου (京菜, jīng cài), η οποία θεωρείται ανακτορική κουζίνα. Τα πιο γνωστά πιάτα της είναι η πάπια Πεκίνου (北京烤鸭, běi jīng kǎo yā) και το αρνί μαγειρεμένο σε κινέζικο σαμοβάρι (涮 羊).
Η φημισμένη πάπια Πεκίνου (北京烤鸭, běi jīng kǎo yā).
Η κουζίνα του Χαρμπίν (哈尔滨菜, hā ěr bīn cài) έχει επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από την γειτνίαση με τον ρωσικό πολιτισμό. Η κουζίνα είναι κοντά στη ρωσική και η γεύση των πιάτων είναι αλμυρή. Δεδομένου ότι το Χαρμπίν είναι μια βόρεια πόλη, για τη συντήρηση των τροφίμων χρησιμοποιούνται κατά κανόνα η ζύμωση, το τουρσί κ.λπ. Εδώ παρασκευάζεται και το μπορς της Μόσχας (莫斯科红菜汤, mòsīkē hóng cài tāng). Τα τοπικά ζυμαρικά θυμίζουν τη ρωσική κουζίνα, ενώ φτιάχνεται και καπνιστό λουκάνικο (熏红肠, xùn hóng cháng) και μαύρο ψωμί (大列巴, dà liè bā).
Η κουζίνα της Σαγκάης 上海菜 [shàng hǎi cài] χρησιμοποιεί πολλά μπαχαρικά και σάλτσα σόγιας. Προτιμώνται, επίσης, τα θαλασσινά και το χοιρινό. Κατά το μαγείρεμα, συχνά προστίθεται αλκοόλ στα πιάτα, γι’ αυτό και τα πιάτα ονομάζονται συχνά «μεθυσμένα», όπως το “μεθυσμένο καβούρι” (醉螃蟹, zuì páng xiè), η “μεθυσμένη γαρίδα” (醉虾, zuì xiā) κ.λπ.
Στην περιοχή Σιντζιάνγκ των Ουιγούρων (新疆维吾尔自治区, xīn jiāng wéi wú ěr zì zhì qū), ο πληθυσμός αποτελείται κυρίως Ουιγούρους μουσουλμάνους, Κινέζους και Καζάκους. Η συνύπαρξη των διαφορετικών φυλών αντικατοπτρίζεται και στην κουζίνα του Σιντζιάνγκ, η οποία δεν μοιάζει με καμία από τις κουζίνες των άλλων κινέζικων επαρχιών. Εδώ, μαγειρεύονται και τρώγονται μαντί, λάγκμαν, μπαϊναρίν (αλογόπιτα), σάμσα και πιλάφι. Από τα γλυκά, το πιο δημοφιλές είναι το σερμπέτι .
Τα κινέζικα baozi είναι μεγάλα, μαγειρεμένα στον ατμό, τα λεγόμενα ζυμαρικά ή άζυμες πίτες.
Η θιβετιανή κουζίνα (西藏菜, xī zàng cài) χαρακτηρίζεται από μέτρο και ισορροπία. Τα μπαχαρικά χρησιμοποιούνται με φειδώ, αλλά γίνεται μεγάλη κατανάλωση κρέατος και λαχανικών. Το κρέας είναι κυρίως γιακ και αρνί. Το τυρί και το γιαούρτι παρασκευάζονται από γάλα γιακ. Δημοφιλές είναι και το βούτυρο από γάλα γιακ. Από τα δημητριακά χρησιμοποιείται κυρίως το κριθάρι και το αλεύρι παρασκευάζεται από τους καβουρδισμένους κόκκους του. Δημοφιλή πιάτα: τσάμπα (ψωμί από κριθαρένιο αλεύρι εμποτισμένο με τσάι), μόμο (ζυμαρικά από κριθαρένιο αλεύρι γεμιστά με κρέας), γιάκσα (αποξηραμένο κρέας yak), σέμντρε (πατάτες με κρέας γιακ).
Υπάρχουν ειδικά επιδόρπια στην Κίνα, που τρώγονται μόνο σε ορισμένες γιορτές, όπως τα mooncakes (yuebing), ζονγκζί γιουάνσιαο, νιένγκαο (κέικ της Πρωτοχρονιάς) και άλλα. Τα φτιάχνουν και τα πουλάνε μόνο την παραμονή των εορτών.
Mooncakes, δηλαδή γλυκά του φεγγαριού.
Η συνταγή που σας παρουσιάζουμε σήμερα είναι η φουντσόζα (粉丝, fěn si), ένα παραδοσιακό κινέζικο πιάτο με νουντλς, που παρασκευάζεται από άμυλο, ρύζι ή αλεύρι φασολιών.
Κόβουμε όλα τα λαχανικά σε λεπτές λωρίδες και τα τηγανίζουμε όλα μαζί για 5-7 λεπτά. Βράζουμε τη φουντσόζα, σύμφωνα με τις οδηγίες. Τηγανίζουμε ελαφρά τις γαρίδες με ψιλοκομμένο σκόρδο και τσίλι. Ανακατεύουμε όλα τα υλικά μαζί, αλατοπιπερώνουμε, προσθέτουμε σάλτσα σόγιας με ξύδι ρυζιού και τηγανίζουμε για άλλο ένα λεπτό.
Την επόμενη Παρασκευή, θα ετοιμάσουμε ένα υγιεινό φαγητό για τα παιδιά.
Η χορτοφαγία είναι μια επιλογή που εξαπλώνεται όλο και περισσότερο. Μπορεί να είναι μια σταθερή αποχή από το κρέας (και το ψάρι, για ορισμένους) ή μια περιοδική αποχή είτε για λόγους αποτοξίνωσης είτε για θρησκευτικούς λόγους (νηστεία). Κάποιοι αποκλείουν μόνο το κόκκινο κρέας από το διαιτολόγιό τους, άλλοι αποκλείουν και το λευκό κρέας και το ψάρι, ενώ υπάρχουν και αυτοί που απέχουν και από όλα τα ζωικά παράγωγα, όπως γαλακτοκομικά, αυγά ή ακόμα και μέλι. Σε αυτή την περίπτωση, μιλάμε για ‘βιγκανισμό’ ή vegan διατροφή.
Σε όσους βασίζουν τη διατροφή τους στα συνήθη ζωικά τρόφιμα, ίσως φανεί ότι η vegan διατροφή είναι πολύ φτωχή, ίσως και ελλιπής σε ποικιλία, γεύσεις και θρεπτικά συστατικά. Αυτή είναι μια λανθασμένη αντίληψη, γιατί ο κόσμος των τροφών, ιδίως στη χώρα μας, έχει μεγάλο πλούτο λαχανικών και φρούτων, τα οποία καλύπτουν και με το παραπάνω τις παραπάνω απαιτήσεις.
Μακαρονάδες με σάλτσα ντομάτας και λαχανικών ή με μανιτάρια, τα ελληνικά λαδερά, τα χορτοφαγικά ινδικά ή ταϊλανδέζικα, οι οσπριοσαλάτες και τα μαγειρευτά όσπρια, οι πράσινες σαλάτες, οι πατάτες και φυσικά τα γλυκά με φρούτα, βούτυρα ξηρών καρπών, με μαύρη σοκολάτα ή ταχίνι είναι μόνο μερικά από τα πιάτα που μπορείτε να απολαύσετε αν είστε βίγκαν ή αν θέλετε να περιποιηθείτε φίλους βίγκαν.
Φυσικά, μια χορτοφαγική διατροφή πρέπει να είναι καλά ισορροπημένη και οργανωμένη, ώστε να παρέχει στον οργανισμό όλες τις απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του ουσίες. Αμινοξέα, μέταλλα και βιταμίνες, ζωικές πρωτεΐνες και υδατάνθρακες, όλα περιέχονται εν αφθονία στα λαχανικά και τα χόρτα.
Μια από τις τροφές που έχει εμφανιστεί σχετικά τελευταία στην ελληνική κουζίνα και χρησιμοποιείται ευρέως από τους χορτοφάγους χάρη στην υψηλή διατροφική της αξία είναι η κινόα.
Υπάρχουν η κόκκινη, η λευκή, η μαύρη και η μπλε κινόα, τις οποίες μπορείτε να ενσωματώσετε στα κλασικά σας πιάτα. Μπορείτε, επίσης, να προσθέσετε την κινόα στη σαλάτα σας, φτιάχνοντας ένα πολύ δροσερό, ελαφρύ και ταυτόχρονα θρεπτικό γεύμα.
Σαλάτα με κινόα
(rodiaki.gr)
Υλικά
1 φλιτζάνια κινόα
2 φλιτζάνια νερό
1 καρότο σε καρέ
1 αγγούρι σε καρέ
1 ντομάτα ψιλοκομμένη
1 φλιτζάνι baby σπανάκι
1 κ.σ. μαύρες σταφίδες
1 κ.γλ. φιστίκι Αιγίνης χοντροκομμένο
1 κ.σ. ελαιόλαδο
1 λεμόνι ξύσμα και χυμός
αλάτι
φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
Βάζουμε τους σπόρους κινόα σε κόσκινο και τους ξεπλένουμε πολύ καλά, μέχρι το νερό να φεύγει καθαρό. Το πολύ καλό ξέπλυμα είναι σημαντικό, αλλιώς η κινόα πικρίζει. Κατόπιν τη βάζουμε σε κατσαρολάκι μαζί με το νερό και περιμένουμε μέχρι να βράσει, σε μέτρια φωτιά.
Όταν το νερό αρχίζει να κοχλάζει (ελαφρά), καλύπτουμε το κατσαρολάκι με καπάκι και αφήνουμε την κινόα να βράσει για 15 – 20 λεπτά. Η κινόα είναι έτοιμη όταν έχει απορροφήσει το νερό, έχει φουσκώσει και έχει μαλακώσει, χωρίς όμως να χάσει την τραγανή υφή της. Μεταφέρουμε σε μεγάλο μπολ και αφήνουμε να κρυώσει λίγο.
Προσθέτουμε καρότο, αγγούρι, ντομάτα, baby σπανάκι, μαύρες σταφίδες και φιστίκι Αιγίνης και ανακατεύουμε καλά, για να δέσουν οι γεύσεις μεταξύ τους.
Προσθέτουμε φρεσκοτριμμένο πιπέρι, ξύσμα από ένα ακέρωτο λεμόνι, τον χυμό του λεμονιού και παρθένο ελαιόλαδο. Προαιρετικά, αφήνουμε το φιστίκι Αιγίνης ολόκληρο και ρίχνουμε και ανθό αλατιού (αφράλα). Ανακατεύουμε ξανά για να αναμειχθούν τα υλικά μεταξύ τους.
Σερβίρουμε τη σαλάτα κινόα σε μπολ.
Στο επόμενο άρθρο, θα δούμε τι τρώμε σε διαφορετικές χώρες του κόσμου, ξεκινώντας από την Κίνα.
Βαθύτερα ελληνικό από όλα τα γιορτινά τραπέζια, το τραπέζι της Πασχαλιάς μιλά κατευθείαν στην καρδιά μας, που γιορτάζει τη δική της ανάταση μαζί με την ανάσταση του Ιησού και της φύσης.
Τα πιο δροσερά χόρτα και λαχανικά είναι διαθέσιμα για να εμπλουτίσουν το παραδοσιακό κεντρικό πιάτο, μαζί με πληθώρα αυγών, πιτών και τυριών. Οι μεζέδες έχουν και αυτοί την τιμητική τους.
Το πασχαλινό τραπέζι περιλαμβάνει πληθώρα μεζέδων, ιδίως όσων στερηθήκαμε την περίοδο της νηστείας!
Ο πρωταγωνιστής της ημέρας είναι συνήθως το αρνί, αν και αυτό μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την περιοχή και τα τοπικά έθιμα. Η λιπαρή του γεύση ταιριάζει πολύ με φρέσκες σαλάτες, με δροσερές ή πικάντικες αλοιφές, αλλά και με πίτες με τραγανό φύλλο.
Η κλασική πράσινη σαλάτα με μαρούλι, ένα μίγμα σαλατικών από όσα κυκλοφορούν στην αγορά ή ακόμη και ένα μίγμα από φρέσκα μυρωδικά όπως μυρώνια, καυκαλήθρες, δυόσμο, μάραθο, κάρδαμο και μαϊντανό που θα μαδήσετε απλώς αντικαθιστώντας τις κλασικές πρασινάδες μέχρι ωμό σταμναγκάθι, ρόκα και αντίδια ισορροπούν ιδανικά το κυρίως πιάτο.
Απαραίτητη επίσης η αυγοσαλάτα, από τα σπασμένα κόκκινα αυγά, που μπορείτε είτε να τα προσθέσετε στην πράσινη σαλάτα είτε να τα φτιάξετε ξεχωριστά με ξύδι, λάδι και αλάτι.
Αν έχετε ανάψει φωτιά για να ψήσετε το κρέας σας, εκμεταλλευτείτε την ευκαιρία για να προσθέσετε στη χόβολη πατάτες και ολόκληρα κρεμμύδια, τυλιγμένα σε αλουμινόχαρτο. Ψητά μπορείτε να κάνετε και καρότα, μελιτζάνες ή πιπεριές Φλωρίνης. Σερβίρετε με λαδόξιδο, αλατοπίπερο και λίγο ωμό σκόρδο, αν το τρώτε.
Η ημέρα έχει και πολλά γλυκά να προσφέρει, επικρατούν, όμως, τα τσουρέκια, τα πασχαλινά κουλουράκια με την αμμωνία, οι γαλατόπιτες και το ραβανί. Το τσουρέκι είναι το πιο χαρακτηριστικό πασχαλινό έδεσμα: οι τρεις πλεξούδες του συμβολίζουν την Αγία Τριάδα και στην κορυφή έχει συνήθως κι ένα κόκκινο αυγό. Η μαστίχα και το μαχλέπι τού δίνουν ιδιαίτερο άρωμα και γεύση και μόλις μπει στο φούρνο, τα γλυκά, έντονα αρώματα αυτών των δύο μπαχαρικών πλημμυρίζουν το σπίτι, ξυπνώντας αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων.
Καθώς, όμως, ο πρωταγωνιστής όπως είπαμε είναι το αρνί, ας δούμε μια συνταγή από τη σεφ και συγγραφέα Μυρσίνη Λαμπράκη για αρνάκι στον φούρνο.
Αρνί μπούτι πεταλούδα με πετιμέζι, στο γκριλ
Μυρσίνη Λαμπράκη / Meat & Grill Stories
Το ελληνικό καλοθρεμμένο αρνί έχει ιδιαίτερη νοστιμιά και σίγουρα μπορούμε να το απολαύσουμε με πολλούς και μοναδικούς τρόπους αξιοποιώντας και τα υπόλοιπα μέρη του, όπως το αδικημένο μπούτι και τη σπάλα.
Τη συνταγή που σας περιγράφω τη φτιάχνω αξιοποιώντας μπούτια από αρνάκια 8-11 κιλών. Ανοίγω το μπούτι κάθετα αφαιρώντας προσεκτικά το κόκκαλο (αν και αυτό είναι μια διαδικασία που μπορείτε να ζητήσετε να σας την κάνει ο κρεοπώλη σας). Το λεπταίνω με το μαχαίρι στα πιο χοντρά σημεία του ή το χτυπάω απαλά με ένα μπάτη κρέατος, αφού τοποθετήσω από πάνω μια μεμβράνη ώστε να μη πληγώσω το κρέας.
Αμέσως μετά αρχίζει η μαγική διαδικασία του μαριναρίσματος με τα κλασικά υλικά που ταιριάζουν στο αρνί: μπόλικα βοτάνια, θυμάρι, ρίγανη ή δενδρολίβανο και πετιμέζι, το οποίο σε συνδυασμό με το βαλσαμικό ξύδι δημιουργεί ένα θεϊκό γλασάρισμα. Αφήνω λοιπόν το μπουτάκι να πάρει το μπανάκι του μέσα σε αυτό το αρωματικό μείγμα για τουλάχιστον 3-4 ώρες. Αν και όσο πιο πολύ το αφήνουμε τόσο η μαρινάδα επιδρά στο κρέας, εμποτίζοντάς το με τα αρώματα των μυρωδικών και της καπνιστής πάπρικας.
Όταν το ψήνω στο γκριλ του φούρνου, απλά το τραβάω με μια λαβίδα έτσι ώστε να στραγγίσει από τα πολλά υγρά της μαρινάδας. Εφόσον αποφασίσω να το ψήσω σε κλειστού τύπου ψησταριά, το ταμπονάρω καλά με χαρτί κουζίνας ώστε να φύγουν τα πολλά υγρά και να επιτύχω καλύτερη κρούστα. Στην ψησταριά κλειστού τύπου, ψήνω στην αρχή με ανοιχτό καπάκι για 4-5 λεπτά στους 190 ᵒC. Τοποθετώ το μπουτάκι δεξιά ή αριστερά της ψησταριάς, ώστε να μην έχω κάρβουνα από κάτω, κλείνω και συνεχίζω το ψήσιμο για άλλα 20 λεπτά.
Υλικά (για 4 άτομα)
1 αρνίσιο μπούτι χωρίς κόκκαλο (περίπου 2 κιλά)
6 σκελίδες σκόρδο λεπτοκομμένες
φύλλα από 5 κλαδάκια φρέσκου δενδρολίβανου
1 κ.γ. θυμάρι
2 κ.σ. ρίγανη
2 κ.σ. πετιμέζι
80 ml βαλσαμικό ξύδι κρέμα
250 ml κόκκινο κρασί
100 ml ελαιόλαδο
1 κ.γ. καπνιστή πάπρικα
Αλάτι
Μαύρο πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
Σε ένα μπολ αναμειγνύετε το σκόρδο, το δενδρολίβανο, τη ρίγανη, το πετιμέζι, την καπνιστή πάπρικα, το ξύδι, το κρασί, το ελαιόλαδο και το πιπέρι.
Βάζετε τη μαρινάδα και το αρνί σε μια μεγάλη σακούλα κατά προτίμηση zip lock και κάνετε ελαφρύ μασάζ στο κρέας. Βγάζετε όσο αέρα μπορείτε από τη σακούλα, κλείνετε και την τοποθετείτε στο ψυγείο για τουλάχιστον 3 ώρες.
Με μια λαβίδα αφαιρείτε το αρνί από τη μαρινάδα. Τοποθετείτε το αρνί στη σχάρα και ψήστε στον φούρνο σε μέτρια θερμοκρασία (στους 180 ᵒC περίπου) για 30-40 λεπτά, ανάλογα με το πόσο ψημένο το θέλετε.
Εφόσον χρησιμοποιήσετε ψησταριά κλειστού τύπου μπορεί το ψήσιμο του αρνιού-πεταλούδα να γίνεται με καυτά κάρβουνα τοποθετημένα γύρω γύρω, στις πλευρές τις ψησταριάς. Στο κενό που δημιουργούν τα κάρβουνα, βάζετε ένα ταψάκι μιας χρήσης με λίγο νερό ώστε να συγκεντρώσει τα υγρά που θα πέφτουν.
Ψήνετε για 30 λεπτά, γυρνώντας συχνά και αλείφοντας το κρέας με τη μαρινάδα κάθε φορά που το γυρνάτε. Όταν η εσωτερική του θερμοκρασία φτάσει στους 55-58 ᵒC, το βγάζετε και το τοποθετείτε σε ένα ταψάκι.
Το αφήνετε το να ξεκουραστεί για περίπου 15 λεπτά πριν το κόψετε.
Συμβουλή: Μην πετάξετε την μαρινάδα. Στραγγίξτε από τα αρωματικά της και σιγοβράστε την για μερικά λεπτά μέχρι να πυκνώσει. Περιχύνετε με αυτήν το κρέας μόλις είναι έτοιμο για σερβίρισμα.
Στο επόμενο άρθρο, τι μας προτείνει η vegan κουζίνα.
Η διατροφή των μοναχών είναι ένα καλό παράδειγμα υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Το διαιτολόγιό τους στηρίζεται στα όσπρια και τα λαχανικά, το ελαιόλαδο και τα φρούτα. Αν και γίνεται κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων και ψαριού, η αποχή από το κρέας είναι απόλυτη.
Τρώνε δυο φορές την ημέρα σε συγκεκριμένες ώρες και καταναλώνουν μικρές ποσότητες.
Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες τα γεύματα είναι δύο: ένα στις 8 π.μ., το λεγόμενο μεσημεριανό, και ένα στις 6 μ.μ., το βραδινό ή αλλιώς δείπνο.
Υπάρχουν μόνο αυτά τα δύο γεύματα, ενώ δεν προβλέπεται πρωινό ή οποιοδήποτε ενδιάμεσο γεύμα.
Γιατί όμως τρώνε τόσο νωρίς μεσημεριανό και βραδινό;
Το ωράριο που ακολουθούν οι Αγιορείτες είναι το ηλιακό, που λέγεται και “βυζαντινή ώρα”.
Βάση του βυζαντινού ωραρίου είναι το ηλιοβασίλεμα. Με τη δύση του ηλίου τελειώνει η μέρα και η συγκεκριμένη στιγμή συμπίπτει για τους μοναχούς με την ώρα δώδεκα τα μεσάνυχτα.
Με αυτό τον τρόπο γνωρίζουν με ακρίβεια πότε θα φάνε και έτσι έχει προσαρμοστεί ο οργανισμός τους σε μια ισορροπημένη διατροφή σε συγκεκριμένο ωράριο.
Επιπλέον, τηρείται το μέτρο στο φαγητό με την κατανάλωση συγκεκριμένων ποσοτήτων. Μόλις τελειώσει η ποσότητα του γεύματός τους, δεν υπάρχει δυνατότητα για επιπλέον ποσότητα.
Ο αυστηρός περιορισμός των γευμάτων συνδυάζεται με έντονη κινητικότητα και σωματική άσκηση. Γυμνάζονται με φυσικό τρόπο μέσα από τις αγροτικές και τις καθημερινές ασχολίες τους. Για την εκτέλεση εξάλλου των διακονημάτων χρειάζεται καλή φυσική κατάσταση. Είναι απαραίτητη για να αντέξει κάποιος τις καθημερινές εργασίες, που μπορεί να είναι περισσότερες από μία και να διαρκούν αρκετές ώρες.
Αν εξετάσουμε την έντονη σωματική άσκηση σε συνάρτηση με τη λιτή διατροφή, θα δούμε ότι αυτό που τους κρατάει δραστήριους όλη την ημέρα είναι η ποιότητα της διατροφής τους και όχι η ποσότητα.
Όλα τα εδώδιμα αγαθά είναι βιολογικής καλλιέργειας και προέρχονται από τα χωράφια τους. Επίσης, παρασκευάζουν οι ίδιοι τα γεύματά τους, που βασίζονται στην κατανάλωση ορισμένων ειδών και στην αποχή από ή τον περιορισμό άλλων.
Με δυο λόγια, η διατροφή και τα μυστικά διατροφής των Αγιορειτών μοναχών είναι τα εξής:
Τροφές χωρίς λίπη. Πολύ συχνά χρησιμοποιούν ταχίνι, όχι μόνο γιατί είναι νηστίσιμο, αλλά και γιατί δίνει μια πλούσια γεύση.
Γεύματα σε συγκεκριμένες ώρες.
Εγκράτεια στην ποσότητα.
Αποχή από το κρέας.
Αποκλειστική χρήση ελαιόλαδου στα φαγητά. Κανένα λίπος, βούτυρο, μαργαρίνες, κρέμα γάλακτος και άλλα παρόμοια.
Κανένα κατεργασμένο τρόφιμο.
Ελιές, λαχανικά, χόρτα, ψωμί και ζυμαρικά.
Τυριά, αυγά και πίτες (τις ημέρες που δεν απέχουν από το λάδι ή μετά τις μεγάλες νηστείες).
Σπάνια κατανάλωση μαλακίων (καλαμάρια, χταπόδια, σουπιές), κυρίως την περίοδο των νηστειών.
Ο παστός μπακαλιάρος με πατάτες είναι το ψάρι που τρώνε συνήθως στις μεγάλες γιορτές. Είναι το φαγητό με το οποίο κάνουν Ανάσταση.
Αντί για λεμόνι, μερικές φορές χρησιμοποιούν ξινό δαμάσκηνο.
Κατανάλωση μανιταριών και φρούτων του δάσους (αγριοφράουλες, κούμαρα, βατόμουρα, κράνα, κάστανα κ.ά.).
Μετά τη νηστεία και τη μετάληψη τρώνε κομπόστα, ο ζωμός της οποίας, με τα σάκχαρα των φρούτων που περιέχει, αποτελεί εξαιρετικό δυναμωτικό.
Για τους μοναχούς, η βάση όλων των αρετών είναι η νηστεία.
Νηστεία είναι ο διαρκής μετριασμός της τροφής με σύνεση και διάκριση μέχρι την απαραίτητη ελάχιστη ποσότητα. Ο κανόνας της νηστείας φαινομενικά αφορά το σώμα, στην πραγματικότητα όμως αφορά την ψυχή και ειδικότερα τον νου.
Ένα θρεπτικό και γευστικό πιάτο από μοναστηριακές συνταγές είναι οι γίγαντες με λαχανικά.
Γίγαντες με λαχανικά
Υλικά:
500 γρ. γίγαντες
1 φλιτζάνι ελαιόλαδο
2 κρεμμύδια μεγάλα κομμένα σε ροδέλες
4 σκελίδες σκόρδο τεμαχισμένες
100 γρ. λάχανο χοντροκομμένο
2 πιπεριές κομμένες σε ροδέλες
½ φλιτζάνι ψιλοκομμένο μαϊντανό
½ φλιτζάνι ψιλοκομμένο σέλινο
½ φλιτζάνι συμπυκνωμένο χυμό ντομάτας
1 κύβο λαχανικών διαλυμένο σε ½ φλιτζάνι ζεστό νερό
Αλάτι, πιπέρι
4 ντομάτες κομμένες σε ροδέλες
1 κουταλάκι ζάχαρη
Εκτέλεση:
Μουσκεύουμε αποβραδίς τους γίγαντες σε χλιαρό νερό.
Το πρωί, τους βράζουμε για 30΄ και τους στραγγίζουμε. Σοτάρουμε στο λάδι το κρεμμύδι και το σκόρδο να μαραθούν λίγο. Προσθέτουμε το λάχανο, την πιπεριά, τον μαϊντανό, το σέλινο, τον χυμό ντομάτας, τον ζωμό λαχανικών, αλάτι, πιπέρι και βράζουμε για 10΄. Τοποθετούμε τους γίγαντες σε πυρίμαχο σκεύος και τους περιχύνουμε με το μείγμα των λαχανικών ανακατεύοντας, ώστε να απλωθούν ομοιόμορφα. Σκεπάζουμε το φαγητό με τις ροδέλες ντομάτας πασπαλισμένες με τη ζάχαρη και λίγο ακόμη αλατοπίπερο. Ψήνουμε σε φούρνο προθερμασμένο στους 200 C για 30΄ περίπου ή ώσπου να μαλακώσουν οι γίγαντες.
Την επόμενη Παρασκευή, θα ετοιμάσουμε το πασχαλινό τραπέζι.
