«Πολλά καλά θα δεις από μένα», υπόσχεται ο παπουτσωμένος γάτος στον νεαρό αφέντη του. Στο προαύλιο του 49ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, στα ‘Ανω Πετράλώνα, «ο Γάτος», ένα καλλιτεχνικό βιωματικό πρόγραμμα των Εκπαιδευτικών και Κοινωνικών Δράσεων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, φέρνει τους μαθητές και τις μαθήτριες των τελευταίων τριών τάξεων του δημοτικού μαζί και με την καθοδήγηση και τη συνεργασία τριών μουσικών/αφηγητών. Το ακροατήριό τους, οι συμμαθητές τους από τις μικρότερες τάξεις και το νηπιαγωγείο που συστεγάζεται στη σχολική μονάδα.
Παρατηρώντας τα παιδιά, είτε είναι «επί σκηνής» είτε στο κοινό, υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός για όλο αυτό που συμβαίνει στη μικρή μαθητική κοινότητα. «Πού ‘σουν εψές / που ‘σουν εψές λεβέντη μου / κι αντιπροψές καλέ μου / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», αρχίζει το τραγούδι της παράστασης, με τη συνοδεία βιέλας, οργάνου που είναι «πρόγονος» του βιολιού. Παραδίπλα, «παραμονεύουν» μία κλασική κιθάρα και ένα τσουμπούς, παραδοσιακό κωνσταντινοπολίτικο έγχορδο όργανο, για να «μπουν» και αυτά με τη σειρά τους στην ιστορία. «Εψές ήμουν / εψές ήμουν στους ουρανούς / κι αντιπροψές στους ‘Αγιους / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», τραγουδούν τα παιδιά.
Κλείνοντας τα μάτια και ακούγοντας μόνο τις φωνές, τίποτα δεν προϊδεάζει για το πόσο ιδιαίτερη είναι αυτή η μαθητική κοινότητα: ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό παιδιών του κόσμου, έχουν βρεθεί εδώ, από την Αίγυπτο και την Τυνησία, έως την Κίνα και το Μπανγκλαντές. «Στον ίσκιο κάθονται οι φτωχοί / στον ήλιο οι αρχοντάδες / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», συνεχίζουν το τραγούδι.
«Το πρόγραμμα κινητοποίησε τα παιδιά να συμμετέχουν σε κάτι διαφορετικό για εκείνα, ειδικά σε σχέση με τη μουσική. Τους κινητοποίησε να μάθουν τα τραγούδια, τα λόγια, τα οποία έχουν και λέξεις δύσκολες. Γλωσσικά μας βοήθησε και εμάς, τους εκπαιδευτικούς, γιατί τα παιδιά μας είναι από ξένες χώρες και δεν είναι τα ελληνικά η μητρική τους γλώσσα», είπε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αθανασία Ασλανίδου, δασκάλα της Δ’ δημοτικού.
Την προηγούμενη ημέρα, είχε πραγματοποιηθεί η τελευταία συνάντηση του εργαστηρίου του εκπαιδευτικού προγράμματος. Τριαντατρείς μαθητές και μαθήτριες, με αφετηρία την ιστορία του παπουτσωμένου γάτου, ενεπλάκησαν ενεργά στη διαδικασία δημιουργίας και εκτέλεσης μιας μουσικής παράστασης, υπό την καθοδήγηση τριών εμψυχωτών-μουσικών.
Παιδιά διαβασμένα, ακόμα και εκείνα που στα μαθήματα αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, στο τραγούδι αποδείχθηκαν «οι καλύτεροι μαθητές». Μαζί τους, συμμετέχουν και τραγουδούν και οι δασκάλες τους.
«Το μεγάλο κέρδος από το πρόγραμμα, κατά τη γνώμη μου, ήταν ότι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον παιδιά τα οποία δεν μπορούμε να τα κερδίσουμε εύκολα στην εκπαιδευτική διαδικασία, στο στείρο περιβάλλον του μαθήματος. Μέσα στο πρόγραμμα εντάχθηκαν, τραγούδησαν και συμμετείχαν, επομένως, το πρόσημο είναι θετικότατο», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κατερίνα Κωστοπούλου, δασκάλα της Ε’ δημοτικού.
Οι τελευταίες πινελιές μπήκαν, έγιναν οι τελευταίες υπενθυμίσεις και διορθώσεις. Οι τρεις συντελεστές του προγράμματος, προσιτοί, με χιούμορ, μεταδίδουν την καλή διάθεση και έτσι οι συναντήσεις κυλούν χωρίς κούραση, παρά τη συμπίεση του χρόνου, προκειμένου όλα να χωρέσουν στις τέσσερις συνολικά συναντήσεις πριν από την παρουσίαση του έργου.
«Πρόκειται για ένα πολυμορφικό έργο, είναι σχεδιασμένο να προσαρμόζεται σε διάφορες συνθήκες και αποδεικνύεται ιδανικό στα σχολεία», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Κασαβέτης, μουσικός, υπεύθυνος του σχεδιασμού και της υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος.
Ο ίδιος διασκεύασε δύο παραδοσιακά τραγούδια και συνέθεσε άλλα τέσσερα, προκειμένου να ειπωθεί το παραμύθι του παπουτσωμένου γάτου, μέσα από αφήγηση, μουσική, ρυθμικούς ήχους και τραγούδι.
«Θεωρώ τα παραμύθια πολύ σοφά και σημαντικά. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αντέξει τόσα χρόνια και περνάνε από γενιά σε γενιά. Το συγκεκριμένο θεωρώ ότι είναι πολύ ενδιαφέρον και βαθύ. Κρύβει μία παραίνεση για ζωή», επεσήμανε ο κ. Κασαβέτης.
Μαζί με τον Αλέξανδρο Δανδουλάκη, δάσκαλο μουσικής και την Ειρήνη Μπιλίνη -Μωραΐτη, επίσης μουσικό, διδάσκουν στα παιδιά πώς δημιουργείται ο ήχος και η μουσική μέσα από τη σιωπή, πώς ένας κοινός ήχος μπορεί να γίνει τραγούδι και πώς το τραγούδι μπορεί να γίνει ομιλία.
Έχουν μπει και σε άλλες σχολικές αίθουσες, αλλά εδώ είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα, όπως λέει: «Είναι σαν κρυφό σχολειό, είτε από γλωσσικής άποψης, είτε από άποψη υποδομών, που είναι κάπως σαν κρυμμένο. Η διαπολιτισμικότητα του σχολείου αυτού είναι κάτι το καταπληκτικό. Είδα πράγματα που δεν έχω ξαναδεί και μάθαμε πολλά και εμείς από τα παιδιά αυτά. Αλλού τα παιδιά θεωρούν κάποια πράγματα δεδομένα. Εδώ, όμως, βλέπεις ένα άλλο ενδιαφέρον, να μάθουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου και της κοινωνίας στην οποία έχουν έρθει. Και οι εκπαιδευτικοί είναι ανεπιτήδευτα δοτικοί και ουσιώδεις απέναντι στα παιδιά».
Επιστρέφοντας στην παράσταση, όλα πάνε ρολόι: παλαμάκια, στίχοι, ατάκες, μουσική. «Ψέματα ή αλήθεια, αυτά είναι τα παραμύθια», αναφωνούν τα παιδιά και κάπου εκεί, ένα δυνατό χειροκρότημα από συμμαθητές και εκπαιδευτικούς γεμίζει με χαμόγελα όλα τα πρόσωπα όσων είναι παρόντες, δίνοντας την αίσθηση ότι αυτός ο «Γάτος» έδωσε εδώ, ήδη, πολλά καλά.
Αθηνά Καστρινάκη
