Υγεία

Οι κίνδυνοι του υπερβολικού θορύβου για την υγεία των παιδιών έχουν υποτιμηθεί και πλέον είναι ώρα να δράσουμε, επισημαίνει η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής σε επικαιροποιημένη δήλωσή της που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Pediatrics» και παρουσιάστηκε στο φετινό συνέδριό της.

Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα παιδιά και οι έφηβοι κινδυνεύουν να χάσουν την ακοή τους ανεβάζοντας την ένταση στις προσωπικές τους συσκευές ακρόασης. Όμως, τα παιδιά εκτίθενται σε δυνητικά επιβλαβή θόρυβο ήδη από τη βρεφική ηλικία και οι επιπτώσεις συσσωρεύονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Οι συνηθισμένοι καθημερινοί θόρυβοι, όπως η οδική κυκλοφορία ή η τηλεόραση μπορούν να διαταράξουν όχι μόνο την ακοή, αλλά και τον ύπνο, τη μάθηση και γενικά την ποιότητα ζωής των παιδιών. Επίσης, η χρήση προσωπικών συσκευών ακρόασης είναι μια από τις πιο διαδεδομένες μορφές έκθεσης σε θόρυβο. Διαπιστώθηκε ότι το 60% των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων υπερβαίνουν τη μέγιστη συνιστώμενη ημερήσια τιμή έκθεσης στον θόρυβο. Θόρυβος άνω των 70 ντεσιμπέλ για παρατεταμένο χρονικό διάστημα μπορεί να αρχίσει να βλάπτει την ακοή. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι οι ήχοι μιας μοτοσικλέτας, μιας ροκ συναυλίας και ενός κινηματογράφου κυμαίνονται από 80 έως και 115 ντεσιμπέλ. Ο δυνατός θόρυβος άνω των 120 ντεσιμπέλ, όπως ένας κεραυνός ή η απογείωση ενός αεροσκάφους μπορεί να προκαλέσει άμεσα βλάβη στα αυτιά.

Η υπερβολική ή παρατεταμένη έκθεση σε υψηλές εντάσεις μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια ακοής, εμβοές ή υπερακουσία, μια κατάσταση κατά την οποία οι καθημερινοί ήχοι μπορεί να φαίνονται αφόρητα δυνατοί και επώδυνοι. Η νευροαισθητήρια απώλεια ακοής είναι αποτέλεσμα βλάβης του εσωτερικού αυτιού και είναι συνήθως μη αναστρέψιμη και μπορεί να προκληθεί από ακρόαση δυνατής μουσικής.

«Τα παιδιά έχουν μικρότερους ακουστικούς πόρους από τους ενήλικες, γεγονός που εντείνει τους ήχους υψηλότερης συχνότητας. Και η ανησυχία δεν αφορά μόνο στην ένταση, αλλά και το πόσο καιρό και πόσο συχνά τα παιδιά εκτίθενται στον θόρυβο», επισημαίνει η Σόφι Μπαλκ, κύρια συγγραφέας της μελέτης και πρώην πρόεδρος του Συμβουλίου για την Περιβαλλοντική Υγεία και την Κλιματική Αλλαγή της Αμερικανικής Ακαδημίας Παιδιατρικής. Η ίδια προσθέτει ότι είναι πολύ σημαντικό να αποτρέψουμε την έκθεση των παιδιών στους επιβλαβείς ήχους από νωρίς στη ζωή τους.

Η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συμβουλεύει τους φροντιστές να αποφεύγουν να πηγαίνουν τα μικρά παιδιά σε υπερβολικά θορυβώδεις χώρους, όπως συναυλίες, αθλητικές εκδηλώσεις ή επιδείξεις πυροτεχνημάτων και εάν παρευρίσκονται θα πρέπει να χρησιμοποιούν προστατευτικές ωτοασπίδες. Επίσης, να μειώνουν την ένταση της τηλεόρασης, των υπολογιστών, των ραδιοφώνων και των προσωπικών συσκευών ακρόασης. Επιπλέον, όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν μια προσωπική συσκευή ακρόασης θα πρέπει να μπορούν να ακούνε όταν τους μιλούν και να κάνουν διαλείμματα από τη συσκευή, αλλά και να χρησιμοποιούν τα ακουστικά με προσοχή.

Τέλος, οι φροντιστές θα πρέπει να χρησιμοποιούν τις συσκευές βρεφικού ύπνου με προσοχή σχετικά με το επίπεδο ήχου, αλλά και να αναζητούν στα παιχνίδια και τις συσκευές πληροφορίες για τον έλεγχο της έντασης του ήχου, τη συχνότητα και τις τεχνολογίες ακύρωσης θορύβου.

Της Μ. Κουζινοπούλου

Κύλιση, πάτημα, σάρωση – μια αέναη κίνηση…

Για τους περισσότερους εφήβους σήμερα, πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram και το YouTube είναι σαν μαύρες τρύπες από τις οποίες δεν μπορούν να απομακρυνθούν – με τον μέσο έφηβο να περνάει πάνω από πέντε ώρες την ημέρα στο διαδίκτυο. Αλλά το τίμημα της σύνδεσης μπορεί να είναι η ψυχική τους υγεία.

Οι ερευνητές αρχίζουν να αποκαλύπτουν σημαντικούς συσχετισμούς μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της κατάθλιψης. Κάθε επιπλέον ώρα που περνάει κανείς σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται με περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα.

Καθώς ο επιπολασμός των σοβαρών καταθλιπτικών επεισοδίων μεταξύ των εφήβων αυξήθηκε από 8,1% σε 15,8% μεταξύ 2009 και 2019, οι ειδικοί σε θέματα ψυχικής υγείας άρχισαν να διερευνούν τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή την άνοδο.

Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συντελούν στη δημιουργία κατάθλιψης , οι οποίοι συνήθως αλληλεπιδρούν, δήλωσε στην Epoch Times η Τζιν Μ. Τουένγκε, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο. «Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση για κατάθλιψη – αλλά θα γίνουν καταθλιπτικοί μόνο αν το περιβάλλον δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες», είπε. «Το να περνούν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ένας από αυτούς τους παράγοντες.»

Σύνδεση ή απομόνωση;

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επιτείνουν την κατάθλιψη κάνοντας το αντίθετο από αυτό για το οποίο υποτίθεται ότι δημιουργήθηκαν: να ενισχύσουν την κοινότητα και να διατηρήσουν τις φιλίες.

Η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει κάνει ορισμένους νέους να γίνονται λιγότερο κοινωνικά επιδέξιοι, απομονώνοντας τον εαυτό τους πίσω από οθόνες αντί να βιώνουν τη ζωή αυθεντικά, δήλωσε ο Ρότζερ ΜακΦίλιν, διδάκτωρ ψυχολογίας, πιστοποιημένος στη συμπεριφορική και γνωστική ψυχολογία. Για παράδειγμα, η αθλητική συμμετοχή έχει μειωθεί σημαντικά από το 2008. Μόνο το 24% των νέων ηλικίας 6 έως 17 ετών συμμετέχουν σε τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την ημέρα, ενώ το ποσοστό αυτό ήταν 30% την προηγούμενη δεκαετία, σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα για την Υγεία των Παιδιών στις ΗΠΑ.

«Γιατί να κάνεις ένα άθλημα – κάτι που είναι σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά απαιτητικό – όταν μπορείς να μείνεις στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που δεν σε δυσκολεύει;», είπε.

Οι μελέτες επιβεβαιώνουν αυτή την αποσύνδεση. Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως για να διατηρήσουν σχέσεις αισθάνονται πιο μοναχικοί από εκείνους που τα χρησιμοποιούν για άλλους λόγους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Health Psychology and Behavioral Medicine.

«Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να διευκολύνουν σε κάποιο βαθμό την κοινωνική επαφή, μπορεί να μην διευκολύνουν το είδος της επαφής που επιδιώκουν όσοι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως γι’ αυτόν τον λόγο», διαπιστώθηκε στην έκθεση. Αυτό υποστηρίζει προηγούμενα ευρήματα τα οποία αναφέρουν ότι οι χρήστες του Facebook τείνουν να είναι πιο μοναχικοί από τους μη χρήστες.

Η γνήσια δέσμευση πραγματοποιείται αυτοπροσώπως, δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν. «Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαιωνίζει το αίσθημα της μοναξιάς – μας απομακρύνει από τον πραγματικό κόσμο», πρόσθεσε. Οι νεαροί ενήλικες που κάνουν μεγάλη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αισθάνονται περισσότερο κοινωνικά απομονωμένοι από τους συνομηλίκους τους που κάνουν λιγότερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Preventive Medicine.

Αν και υπόσχονται σύνδεση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την προσωπική αλληλεπίδραση. Η υπερβολική εξάρτηση μπορεί να υπονομεύσει τις πραγματικές σχέσεις που χρειάζονται οι άνθρωποι.

Μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Brain Sciences το επιβεβαιώνει αυτό. Οι ερευνητές έβαλαν 30 συμμετέχοντες να απαριθμήσουν 20 αγαπημένους φίλους/συγγενείς, 20 αγαπημένους influencer/διασημότητες και 20 άτομα με τα οποία δεν ένιωθαν καμία εγγύτητα. Η εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων καταγράφηκε μέσω EEG καθώς έβλεπαν τα ονόματα. Η απόκριση των εγκεφαλικών κυμάτων στα αγαπημένα πρόσωπα ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στους influencer.

«Αυτά τα διερευνητικά αποτελέσματα αντιπροσωπεύουν αντικειμενικές εμπειρικές αποδείξεις ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος κάνει σαφή διάκριση μεταξύ των influencer ή άλλων διασημοτήτων και των οικείων ανθρώπων στην πραγματική ζωή, παρόλο που τα υποκειμενικά συναισθήματα εγγύτητας και εμπιστοσύνης μπορεί να είναι παρόμοια. Συνοπτικά, η απεικόνιση του εγκεφάλου δείχνει ότι τίποτα δεν μπορεί να πάρει τη θέση ενός πραγματικού φίλου», σημείωσαν οι συγγραφείς.

Συγκρίνοντας και ακολουθώντας

Ο αυτο-συγκριτικός έλεγχος, μια ψυχολογική διαδικασία κατά την οποία τα άτομα αξιολογούν τον εαυτό τους αντιπαραβάλλοντας τις ικανότητες, τα χαρακτηριστικά ή τις περιστάσεις τους με εκείνες των άλλων, είναι ανεξέλεγκτος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συμβάλλει στην εφηβική κατάθλιψη, δήλωσε η κα Τουένγκε.

Η έκθεση στις φαινομενικά «τέλειες” ζωές των άλλων στο διαδίκτυο προκαλεί συναισθήματα φθόνου και τη διαστρεβλωμένη πεποίθηση ότι όλοι οι άλλοι είναι πιο ευτυχισμένοι και πιο επιτυχημένοι, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Depression and Anxiety. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα κατωτερότητας και κατάθλιψη με την πάροδο του χρόνου.

Μελέτες δείχνουν ότι ο εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, ενώ όσοι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση εξαρτώνται περισσότερο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – ένας φαύλος κύκλος. Παρά τη γνώση ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνουν τη διάθεση, οι άνθρωποι συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν, πιστεύοντας ότι θα καλύψουν το κενό που [τα μέσα] δημιούργησαν, σύμφωνα με μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε στο Computers in Human Behavior.

Μια μελέτη του 2015 σε περισσότερους από 600 εφήβους συνέδεσε την κοινωνική σύγκριση με βάση την τεχνολογία και την αναζήτηση ανατροφοδότησης με τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Εκτός από τις επιπτώσεις της γενικής χρήσης της τεχνολογίας, εντοπίστηκαν συσχετισμοί μεταξύ της αναζήτησης υπερβολικής επιβεβαίωσης εκτός σύνδεσης και προηγούμενων συμπτωμάτων κατάθλιψης.

Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να «ακολουθάμε» τις φαινομενικά τέλειες ζωές εκατοντάδων ανθρώπων στο διαδίκτυο, δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν στην Epoch Times.

«Είναι αντίθετο με τη φυλετική, οικογενειακή φυσική τάξη», είπε. Οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί, που συνδέονται με μειωμένη κατάθλιψη, δεν δημιουργούνται ακολουθώντας κάποιον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρόσθεσε. «Οι γνήσιες, θεμελιώδεις για τη ζωή συνδέσεις δημιουργούνται μόνο πρόσωπο με πρόσωπο.»

Ο τρόπος χρήσης έχει σημασία

Η παθητική κατανάλωση, σε σύγκριση με την υγιή ενεργητική χρήση, μπορεί να επιδεινώσει την ψυχική κατάσταση.

Η παθητική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνει κύλιση και κατανάλωση περιεχομένου χωρίς εμπλοκή. Η ενεργητική χρήση σημαίνει άμεση αλληλεπίδραση – αποστολή μηνυμάτων σε φίλους, σχολιασμός αναρτήσεων, κοινοποίηση του δικού σας περιεχομένου.

Σε μια μελέτη του 2018, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ποσοστά κατάθλιψης μεταξύ 702 χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με βάση τον τρόπο με τον οποίο ασχολήθηκαν με το περιεχόμενο. Η αυξημένη παθητική κατανάλωση συσχετίστηκε σημαντικά με πιο σοβαρά καταθλιπτικά συμπτώματα. Δεν βρέθηκε τέτοια σύνδεση για την ενεργητική χρήση. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές διαπίστωσαν μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων μεταξύ των ενεργών χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της δημιουργίας έναντι της κατανάλωσης, σύμφωνα με τον κο ΜακΦίλιν. Η παθητική κατανάλωση περιεχομένου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης λειτουργεί σε ευθεία αντίθεση με την ενεργή δημιουργία που διεγείρει τον εγκέφαλό μας, προκαλώντας τελικά καταθλιπτικές διαταραχές, είπε.

Η ενασχόληση του μυαλού μας με δραστηριότητες όπως η ζωγραφική, η μουσική, η κηπουρική, η συγγραφή, η ανάγνωση και η συνομιλία δημιουργεί αισθήματα χαράς και ικανοποίησης. Η παθητική κύλιση μας στερεί αυτά τα οφέλη.

«Τις περισσότερες φορές, η κατάθλιψη είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος. Θα πρέπει να στοχεύουμε στην αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του, όχι απλώς στη θεραπεία των καταθλιπτικών συμπτωμάτων», δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να είναι μία από τις βασικές αιτίες της κατάθλιψης των εφήβων.

«Ένα στα πέντε 15χρονα κορίτσια περνάει περισσότερες από επτά ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε η κα Τουένγκε. «Δηλαδή, ο αριθμός όσων αφιερώνουν υπερβολικά πολύ χρόνο σε αυτά είναι μεγάλος – δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις.»

Του Vance Voetberg

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η διπολική διαταραχή, παλαιότερα γνωστή ως μανιοκατάθλιψη, είναι μια αρκετά διαδεδομένη διαταραχή, με 1 στους 100 ανθρώπους να διαγιγνώσκεται σε κάποια στιγμή της ζωής τους παγκοσμίως. Το στατιστικό στοιχείο είναι ελαφρώς υψηλότερο στις Ηνωμένες Πολιτείες, με σχεδόν το 3% του πληθυσμού να βιώνει τη διαταραχή ετησίως. Σχεδόν το 83% των περιπτώσεων θεωρούνται σοβαρές. Ενώ τα ποσοστά εμφάνισης δεν είναι προς το παρόν σαφή, η διπολική διαταραχή διαγιγνώσκεται συνήθως μεταξύ 15 και 19 ετών και σπάνια μετά τα 40.

Μέρος της πρόκλησης της διάγνωσης της διπολικής διαταραχής είναι ότι περιλαμβάνει μια ψυχολογική εξέταση κατά την οποία το άτομο ερωτάται σχετικά με τα συμπτώματά του, το οικογενειακό ιστορικό και τη συνολική κατάσταση της ψυχικής του υγείας. Πολλές από αυτές τις απαντήσεις είναι συχνά υποκειμενικές και μπορεί αρχικά να μην οδηγούν άμεσα στη διάγνωση διπολικής διαταραχής.

Ποιοι είναι οι τύποι διπολικής διαταραχής;

Μπορούν να αναπτυχθούν διάφοροι τύποι διπολικής διαταραχής. Επειδή πρόκειται για μια εγκεφαλική πάθηση που μεταβάλλει τη διάθεση, την ενέργεια και συχνά την ικανότητα λειτουργίας ενός ατόμου, είναι σύνηθες για τα άτομα με διπολική διαταραχή να βιώνουν έντονες συναισθηματικές καταστάσεις που συνήθως εμφανίζονται για καθορισμένες περιόδους. Μια βασική κατηγοριοποίηση μεταξύ όσων βιώνουν εναλλαγές της διάθεσης και όσων πάσχουν από διπολική διαταραχή είναι η χρονική διάρκεια των επεισοδίων, με τη διπολική διαταραχή να επηρεάζει τη διάθεση για αρκετές ημέρες κάθε φορά.

Διπολική διαταραχή 1

Συμβαίνει όταν ένα άτομο βιώνει ένα μανιακό επεισόδιο. Κατά τη διάρκεια των μανιακών επεισοδίων, οι άνθρωποι έχουν ακραίες αλλαγές στα επίπεδα ενέργειας, οι οποίες μπορεί να είναι θετικές ή αρνητικές. Ένα μανιακό επεισόδιο διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα κατά την οποία το άτομο βιώνει εξαιρετικά υψηλά ή/και χαμηλά συναισθήματα. Αυτές οι αλλαγές συχνά οδηγούν σε δυσλειτουργία στην εργασία, στην οικογενειακή ζωή ή/και στην ικανότητα διαχείρισης άλλων ευθυνών. Συμβαίνουν επίσης καταθλιπτικά επεισόδια τα οποία, κατά κανόνα, επιμένουν για περίπου δύο εβδομάδες ή περισσότερο. Εάν ένα άτομο βιώνει πολύ χαμηλά συναισθήματα κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, συχνά αναφέρεται ως “μείζον καταθλιπτικό” επεισόδιο. Τα υπομανιακά επεισόδια μπορεί επίσης να ακολουθούν τα μανιακά επεισόδια. Κατά τη διάρκεια της υπομανίας, το επίπεδο ενέργειας παραμένει υψηλό, όπως και η διογκωμένη αυτοεκτίμηση. Ωστόσο, τα συμπτώματα δεν είναι τόσο ακραία και διαρκούν μόνο λίγες ημέρες.

Διπολική διαταραχή 2

Τα άτομα που εμφανίζουν διπολική διαταραχή 2 έχουν τουλάχιστον ένα μείζον καταθλιπτικό επεισόδιο και ένα υπομανιακό επεισόδιο. Αυτά τα υπομανιακά επεισόδια είναι λιγότερο σοβαρά από τα μανιακά επεισόδια που βιώνουν τα άτομα με διπολική διαταραχή 1.

Κυκλοθυμική Διαταραχή (Κυκλοθυμία)

Πρόκειται για μια ηπιότερη μορφή διπολικής διαταραχής που συνήθως περιλαμβάνει πολλές εναλλαγές της διάθεσης, με εμφάνιση τόσο υπομανίας όσο και καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Τα άτομα με κυκλοθυμική διαταραχή έχουν συχνά πολλά συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα, αλλά τα συμπτώματα είναι λιγότερο σοβαρά από τα άτομα με διπολική διαταραχή 1 ή 2. Η επανάληψη των συμπτωμάτων συμβαίνει για τουλάχιστον δύο χρόνια και οι εναλλαγές της διάθεσης δεν παύουν για περισσότερο από δύο μήνες κάθε φορά.

Απροσδιόριστος ή άλλος καθορισμένος διπολισμός

Εάν ένα άτομο δεν πληροί τα κριτήρια για τους άλλους τύπους διπολικής διαταραχής, αλλά παρουσιάζει κλινικά σημαντικές ανώμαλες διακυμάνσεις της διάθεσης, θα ανήκει σε αυτόν τον τύπο.

Ποια είναι τα συμπτώματα και τα πρώιμα σημάδια της διπολικής διαταραχής;

Το κύριο σημάδι ή σύμπτωμα της διπολικής διαταραχής είναι ένα μανιακό επεισόδιο που διαρκεί τουλάχιστον μία εβδομάδα και μπορεί να περιλαμβάνει και υπομανιακά επεισόδια.

Επειδή η εμπειρία της διπολικής διαταραχής είναι εξατομικευμένη, τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Ωστόσο, τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί να είναι κοινά σε ένα μανιακό επεισόδιο:

• Συνεχείς αλλαγές στην κατάσταση της διάθεσης ή εναλλαγές της διάθεσης
• Ακραίες συναισθηματικές καταστάσεις, τόσο υψηλές όσο και χαμηλές
• Ξαφνικές, σοβαρές αλλαγές στη διάθεση
• Ανησυχία
• Γρήγορη ομιλία και σκέψεις
• Αυξημένη ενέργεια
• Κακή κρίση
• Αυξημένη παρορμητικότητα
• Απερίσκεπτη συμπεριφορά
• Μη ρεαλιστικά αισθήματα σπουδαιότητας
• Ψύχωση

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι κοινά σε ένα υπομανιακό επεισόδιο:

• Αυξημένα αισθήματα θετικότητας ή/και παραγωγικότητας
• Μεταβολές της διάθεσης

Τα ακόλουθα συμπτώματα μπορεί επίσης να είναι κοινά σε ένα καταθλιπτικό επεισόδιο:

• Ακραία θλίψη
• Χαμηλή ενέργεια
• Έλλειψη κινήτρων
• Αίσθημα αναξιότητας ή απελπισίας
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Ευερεθιστότητα
• Αυξημένη ανάγκη για ύπνο

Επειδή η διπολική διαταραχή θεωρείται ότι έχει μια ισχυρή κληρονομική συνιστώσα, είτε περιβαλλοντική είτε γενετική, ο τακτικός έλεγχος για άτομα που μπορεί να έχουν προδιάθεση ίσως είναι μια καλή ιδέα, αν αρχίσουν να εμφανίζονται συμπτώματα.

Τι προκαλεί τη διπολική διαταραχή;

Η ακριβής αιτία της διπολικής διαταραχής δεν είναι γνωστή. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που πιστεύεται ότι προκαλούν τη διπολική διαταραχή, μεταξύ των οποίων:

• Γενετική: Πιστεύεται ότι η διπολική διαταραχή φέρει γενετικό δεσμό και μπορεί να διαδοθεί στην οικογένεια. Είναι μία από τις πιο κληρονομικές ψυχιατρικές καταστάσεις που έχουν εντοπιστεί – είτε πρόκειται για περιβαλλοντικές είτε για γενετικές. Πάνω από τα δύο τρίτα των ασθενών έχουν τουλάχιστον έναν στενό βιολογικό συγγενή με τη διαταραχή.
• Ανισορροπίες ή αλλοιωμένες περιοχές του εγκεφάλου: Χημικές ανισορροπίες στον εγκέφαλο μπορεί να προκαλέσουν διπολική διαταραχή. Οι νευροδιαβιβαστές στον εγκέφαλο, όπως η σεροτονίνη, η νορεπινεφρίνη και η ντοπαμίνη, μπορεί να επηρεαστούν, προκαλώντας την πτώση των ατόμων με συμπτώματα. Η φαιά ουσία ή ο όγκος του ιππόκαμπου μπορεί επίσης να μειωθεί στα διπολικά άτομα.

Παρόλο που η αιτία της διπολικής διαταραχής είναι άγνωστη, έχει κάποια κοινά εναύσματα, όπως τα ακόλουθα:

• Το άγχος: Τα παραδείγματα μπορεί να περιλαμβάνουν επιδείνωση των σχέσεων, κακοποίηση, ασθένεια, κίνδυνο για τα προς το ζην και/ή θάνατο αγαπημένων προσώπων.
• Σωματική ασθένεια
• Διαταραχές του ύπνου

Ποιοι παράγοντες συντελούν στην ανάπτυξη της διπολικής διαταραχής;

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η διπολική διαταραχή μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της γενετικής, του στρες και των ανισορροπιών. Τα αίτια της διπολικής διαταραχής συμπίπτουν με την κατηγορία των ατόμων που έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν τη συγκεκριμένη πάθηση.

Θεωρείται ότι η διπολική διαταραχή επηρεάζει αρκετά εξίσου τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες, ενώ δεν υπάρχουν αρκετές μελέτες για να διαπιστωθεί αν η καταγωγή από μια συγκεκριμένη εθνικότητα παίζει κάποιο ρόλο στην αύξηση της πιθανότητας εμφάνισης της νόσου. Οι ακόλουθοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο:

• Οικογενειακό ιστορικό: αυξάνει τον κίνδυνο.
• Ηλικία: Αν και η διπολική διαταραχή μπορεί να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι πιο συχνή σε άτομα ηλικίας 18 έως 29 ετών.
• Άλλες ψυχικές ασθένειες: Τα άτομα με εποχιακή συναισθηματική διαταραχή είναι πιο επιρρεπή στο να αναπτύξουν τελικά διπολική διαταραχή. Πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή πάσχουν επίσης από αγχώδη διαταραχή και περίπου οι μισοί από τους διπολικούς ανθρώπους έχουν μια συνυπάρχουσα ψυχιατρική διαταραχή.
• Εξάρτηση από ναρκωτικά ή αλκοόλ: Υπάρχει σύνδεση μεταξύ της κατάχρησης ουσιών και της διπολικής διαταραχής, με περίπου το 60% των ασθενών να παρουσιάζουν εξάρτηση από ναρκωτικά ή αλκοόλ.
• Τραυματικά γεγονότα ή στρες: Τα άτομα που βιώνουν υψηλό στρες ή ένα τραυματικό γεγονός, όπως ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου, είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν τη διαταραχή.

Πώς διαγιγνώσκεται η διπολική διαταραχή;

Αν και υπάρχουν διάφορες εξετάσεις διαλογής και διάγνωσης για τη διπολική διαταραχή, συνήθως οι άνθρωποι δεν εξετάζονται, εκτός αν παρουσιάζουν συμπτώματα. Για κάποιον που εμφανίζει συμπτώματα, μπορούν να ολοκληρωθούν οι ακόλουθες εξετάσεις για να επιβεβαιωθεί ή να αποκλειστεί η διάγνωση:

• Φυσική εξέταση και εργαστηριακές εξετάσεις: Αυτό βοηθά στον αποκλεισμό υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων που θα μπορούσαν να προκαλούν συμπτώματα.
• Ψυχιατρική αξιολόγηση: Συνήθως, ένας γιατρός θα ολοκληρώσει μια ψυχιατρική αξιολόγηση για να διαπιστώσει εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό διπολικής διαταραχής και για να αξιολογήσει την τρέχουσα κατάσταση της ψυχικής υγείας.Οι ερωτήσεις συνήθως αφορούν το πόσο καιρό το άτομο αισθάνεται συμπτωματικά, πόσο διαρκούν γενικά τα συμπτώματα και τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Αυτή η αξιολόγηση μπορεί επίσης να θέσει ερωτήσεις σχετικά με τις συνήθειες του τρόπου ζωής του ατόμου, εάν το άτομο κάνει χρήση ναρκωτικών ή/και αλκοόλ, και ο ιατρός μπορεί επίσης να συμβουλευτεί και να ρωτήσει φίλους και συγγενείς.
• Καταγραφή της διάθεσης: Ορισμένες φορές, στο πλαίσιο της ψυχολογικής αξιολόγησης, ο επαγγελματίας θα ζητήσει από το άτομο να παρακολουθεί τη διάθεση, τον ύπνο, τα συμπτώματά του κλπ., για να βοηθήσει στην εξεύρεση του κατάλληλου σχεδίου θεραπείας και του τύπου της διπολικής διαταραχής.

Ποιες είναι οι επιπλοκές της διπολικής διαταραχής;

Κάποιος που έχει διαγνωστεί με διπολική διαταραχή μπορεί να αντιμετωπίσει διάφορες επιπλοκές στη λειτουργικότητά του λόγω των σημαντικών αλλαγών της διάθεσης που συχνά συμπίπτουν με τη διαταραχή.

Ορισμένες από τις πιο συχνές επιπλοκές περιλαμβάνουν:

• Κατάχρηση ουσιών: Πολλοί άνθρωποι μπορεί να στραφούν σε ουσίες για να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή τους μετά την εμφάνισή της. Εάν εσείς ή κάποιος γνωστός σας παλεύει με τη διπολική διαταραχή ή/και την κατάχρηση ουσιών, η συμβουλή μιας εξειδικευμένης ομάδας παρόχων υγειονομικής περίθαλψης είναι απαραίτητη για τη βελτιστοποίηση των αποτελεσμάτων.
• Πρόσθετες ανησυχίες για την ψυχική υγεία: Κάποιος που πάσχει από διπολική διαταραχή μπορεί να εμφανίσει πρόσθετες καταστάσεις ψυχικής υγείας, όπως άγχος ή/και κατάθλιψη, λόγω της διπολικής διαταραχής.
• Συννοσηρότητες: Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι τα άτομα με διπολική διαταραχή πάσχουν από άλλες συννοσηρότητες, όπως αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων, παχυσαρκίας, διαβήτη και υπέρτασης. Επειδή οι καταστάσεις ψυχικής υγείας μπορούν συνήθως να συσχετίζονται με τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι φροντίζουν τη σωματική τους υγεία, θεωρείται ότι υπάρχουν σημαντικές σχέσεις μεταξύ της κακής ψυχικής υγείας ή/και της διπολικής διαταραχής και της χειρότερης συνολικής κατάστασης της σωματικής υγείας.
• Αυτοκτονία: Περίπου 1 στα 5 άτομα με διπολική διαταραχή αυτοκτονούν. Καλέστε το 911 ή τη Γραμμή Ζωής για την Αυτοκτονία και την Κρίση στο 988 εάν έχετε αυτοκτονικές σκέψεις.

Τρόποι αντιμετώπισης

Οι θεραπείες για τη διπολική διαταραχή ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία, τα συμπτώματα και τη σοβαρότητα του ατόμου. Οι συνήθεις θεραπείες περιλαμβάνουν φάρμακα, ψυχοθεραπεία ή και τα δύο.

Φάρμακα

Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα για τη διπολική διαταραχή είναι οι σταθεροποιητές της διάθεσης. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι όλα τα φάρμακα μπορεί να έχουν παρενέργειες και πρέπει να συνταγογραφούνται και να παρακολουθούνται από εξειδικευμένη ομάδα επαγγελματιών υγείας για την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια. Οι ακόλουθοι σταθεροποιητές της διάθεσης μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής:

• Το λίθιο είναι ένα φάρμακο σταθεροποίησης της διάθεσης που βοηθά τα άτομα με συμπτώματα μανίας και κατάθλιψης.
• Τα αντισπασμωδικά είναι σταθεροποιητές της διάθεσης που περιλαμβάνουν το ντιβαλπροέξ νάτριο, τη λαμοτριγίνη και το βαλπροϊκό οξύ.
• Τα αντιψυχωσικά περιλαμβάνουν την ολανζαπίνη, τη ρισπεριδόνη, την κουετιαπίνη, τη λουρασιδόνη, την αριπιπραζόλη και την αζεναπίνη.
• Τα αντικαταθλιπτικά περιλαμβάνουν τους αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), τους αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης, νορεπινεφρίνης (SNRI), τους αναστολείς μονοαμινοξειδάσης (MAOIs) και τα τρικυκλικά. Αυτά τα φάρμακα μπορεί μερικές φορές να επιδεινώσουν τη μανία, γι’ αυτό μπορεί να συνταγογραφούνται μαζί με άλλα φάρμακα που μετριάζουν αυτή την παρενέργεια.
• Οι βενζοδιαζεπίνες είναι φάρμακα όπως η αλπραζολάμη, το χλωροδιαζεποξείδιο, η κλοναζεπάμη, η διαζεπάμη και η λοραζεπάμη, που συχνά συνταγογραφούνται για τις αγχολυτικές τους ιδιότητες.

Ψυχοθεραπεία

Χρησιμοποιείται συχνά ως μέρος ενός σχεδίου θεραπείας παράλληλα με τη φαρμακευτική αγωγή. Ορισμένα θεραπευτικά μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν ψυχοεκπαίδευση για να μάθετε περισσότερα για τη διπολική διαταραχή, γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (CBT) για τη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης ή/και οικογενειακή θεραπεία για να εργαστείτε στο πλαίσιο των σχέσεων του ατόμου.

Πώς επηρεάζει η νοοτροπία τη διπολική διαταραχή;

Επειδή η διπολική διαταραχή είναι μια κατάσταση ψυχικής υγείας, το να φτάσει κανείς σε ένα χώρο με τη διαχείριση της διπολικής διαταραχής, ώστε το άτομο να μπορεί να διατηρήσει μια πιο θετική νοοτροπία, είναι ζωτικής σημασίας.

Οι έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν υψηλότερες περιπτώσεις υποτροπής στη διπολική διαταραχή σε όσους έχουν πιο απαισιόδοξα πρότυπα πεποιθήσεων σε σύγκριση με εκείνους που στοχεύουν να διατηρήσουν μια πιο θετική προοπτική. Επειδή πολλά άτομα με διπολική διαταραχή συνήθως αισθάνονται τις χαμηλές στιγμές πιο έντονα από τις υψηλές, η διαχείριση της νοοτροπίας είναι κρίσιμη.

Επειδή η διάγνωση της διπολικής διαταραχής είναι μερικές φορές δύσκολο να αντιμετωπιστεί, το άτομο πρέπει να συνεργαστεί με μια ολοκληρωμένη, κατάλληλη ομάδα φροντίδας για να βελτιστοποιήσει τη συνολική διαχείριση της υγείας του.

Ορισμένες από τις πιο συνηθισμένες ανησυχίες για τα άτομα που ζουν με διπολική διαταραχή περιλαμβάνουν:

• Πώς μπορεί να αντιληφθούν οι άλλοι τη διαταραχή.
• Πώς μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή λειτουργικότητα.
• Ανησυχίες σχετικά με τη μετάδοση της διαταραχής στα παιδιά.
• Πώς μπορεί να επηρεάσει την προσωπική ζωή του ατόμου.

Ενώ η διάγνωση της διπολικής διαταραχής μπορεί να φαίνεται σημαντική, η επιστράτευση της σωστής ομάδας εξειδικευμένων επαγγελματιών υγείας, συμπεριλαμβανομένων γιατρών και θεραπευτών, είναι ουσιώδης. Η εξέταση ομάδων υποστήριξης και άλλων τρόπων για να περιβάλλετε τον εαυτό σας με άτομα με παρόμοιες εμπειρίες μπορεί επίσης να αποτελέσει ένα ενθαρρυντικό βήμα.

Ποιες είναι οι φυσικές προσεγγίσεις για τη διπολική διαταραχή;

Ενώ η φαρμακευτική αγωγή και η θεραπεία είναι οι συνήθεις προσεγγίσεις για τη θεραπεία της διπολικής διαταραχής, ορισμένες φυσικές προσεγγίσεις μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων.

Συμπληρώματα

• Ωμέγα-3: Ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι η επαρκής συμπληρωματική χορήγηση ιχθυελαίου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων για τα άτομα με διπολική διαταραχή. Επειδή το ιχθυέλαιο περιέχει ωμέγα-3 που αλληλεπιδρούν με τους νευροδιαβιβαστές που σχετίζονται με τη διάθεση για να βελτιώσουν τη δέσμευση και τη σηματοδότηση, σταθεροποιώντας έτσι τη διάθεση, τα άτομα με διπολική διαταραχή μπορεί να επωφεληθούν από τα τακτικά, υψηλής ποιότητας συμπληρώματα ιχθυελαίου. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μειώνουν επίσης τη φλεγμονή.
• NAC: Η N-ακετυλο-L-κυστεΐνη (NAC) είναι ένα άλλο συμπλήρωμα που έχει μελετηθεί σε άτομα με διπολική διαταραχή. Αν και χρειάζονται περισσότερες έρευνες, η NAC θεωρείται ότι έχει αντιοξειδωτική δράση, βοηθώντας στην απελευθέρωση ντοπαμίνης και σε αυξημένα επίπεδα νευρογένεσης στον εγκέφαλο.
• Ινοσιτόλη: Αν και αναφέρεται ως βιταμίνη Β8, η ινοσιτόλη δεν είναι βιταμίνη. Έχει αποδειχθεί ότι συμβάλλει στη μείωση των συμπτωμάτων για ορισμένα άτομα με διπολική διαταραχή λόγω της φυσικής εξάντλησης της ινοσιτόλης που μπορεί να συμβεί σε άτομα που λαμβάνουν φάρμακα για τη διπολική διαταραχή. Αυτό το συμπλήρωμα έχει δείξει κάποια υπόσχεση για τα άτομα με διπολική διαταραχή, αν και χρειάζονται πρόσθετες έρευνες. Η συμπλήρωση ινοσιτόλης είναι αμφιλεγόμενη εάν λαμβάνετε λίθιο ή βαλπροϊκό οξύ και θα πρέπει να συζητηθεί με το γιατρό σας.
• Χολίνη: Μια συστηματική ανασκόπηση διαπίστωσε ότι η θεραπεία με την υδατοδιαλυτή βιταμίνη χολίνη μείωσε σημαντικά τα συμπτώματα της μανίας σε πέντε από έξι ασθενείς με διπολική διαταραχή ταχείας εναλλαγής, ενώ τέσσερις είχαν μειωμένα καταθλιπτικά και μανιακά συμπτώματα.

Αλλαγές στον τρόπο ζωής

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η φροντίδα του σώματός μας βοηθά στη βελτίωση της ψυχικής μας υγείας. Η τακτική άσκηση, ο επαρκής ύπνος και η ισορροπημένη διατροφή συμβάλλουν στη σταθεροποίηση της γενικής φυσιολογικής κατάστασης. Η τακτική άσκηση βοηθά στη σταθεροποίηση της διάθεσης και στην απελευθέρωση της φυσικής ντοπαμίνης. Ο ύπνος βοηθά στην αποκατάσταση του εγκεφάλου και συμβάλλει στη μείωση της ευερεθιστότητας. Μια καλά ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει ωμέγα-3 λιπαρά οξέα και αντιφλεγμονώδη αντιοξειδωτικά βοηθά στην τροφοδοσία του εγκεφάλου και στην προώθηση μιας θετικής χημικής ισορροπίας.

Ένας τύπος ψυχοθεραπείας που ονομάζεται θεραπεία διαπροσωπικών και κοινωνικών ρυθμών (IPSRT) δείχνει επίσης πολλά υποσχόμενη στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της διπολικής διαταραχής. Η IPSRT στοχεύει στην αντιμετώπιση της δυσλειτουργίας του κιρκαδιανού ρυθμού, στην παροχή ψυχοθεραπευτικών συνεδριών και στην εκπαίδευση των ασθενών για το πώς να τηρούν καλύτερα τις φαρμακολογικές θεραπείες. Σε μια ελεγχόμενη δοκιμή πραγματικού κόσμου διαπιστώθηκε ότι η θεραπεία μείωσε την επιβάρυνση των ασθενών από τα συμπτώματα για πάνω από έξι μήνες.

Πρόληψη

Αν και δεν υπάρχει εγγυημένος τρόπος να εξαλείψετε εντελώς τις πιθανότητες εμφάνισης διπολικής διαταραχής, υπάρχουν αρκετά βήματα που μπορείτε να λάβετε για να μειώσετε τις πιθανότητες να εξελιχθεί σε μη διαχειρίσιμη κατάσταση.

Μερικοί από τους καλύτερους τρόπους για να μειώσετε τον κίνδυνο επιδείνωσης της διπολικής διαταραχής έχουν να κάνουν με τις συνήθειες του τρόπου ζωής, όπως:

• Επαγρύπνηση: Εάν έχετε γενετική προδιάθεση για διπολική διαταραχή ή ανησυχείτε για την ανάπτυξη συμπτωμάτων, είναι απαραίτητο να δίνετε προσοχή στα τακτικά προειδοποιητικά σημάδια. Εάν αρχίσουν να αναπτύσσονται συμπτώματα, η έγκαιρη αντιμετώπισή τους οδηγεί σε καλύτερα αποτελέσματα. Μπορεί να είναι χρήσιμη η βοήθεια φίλων, συγγενών ή/και παρόχων υγειονομικής περίθαλψης που θα σας κρατήσουν υπόλογους για την αναζήτηση των συμπτωμάτων.
• Διατήρηση υγιεινών συνηθειών: Η διατήρηση της τακτικής αυτοφροντίδας, όπως η άσκηση και η καλή διατροφή, είναι σημαντική για τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης ή/και επιδείνωσης της διπολικής διαταραχής. Επιπλέον, η αποφυγή της χρήσης ναρκωτικών και αλκοόλ είναι απαραίτητη, καθώς ουσίες όπως αυτές μπορούν να επιδεινώσουν τα συμπτώματα ή/και να αυξήσουν την πιθανότητα επανεμφάνισης των συμπτωμάτων.
• Υγιεινή διατροφή: Τα στοιχεία υποδεικνύουν μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης διαταραχών της διάθεσης σε άτομα που καταναλώνουν καλής ποιότητας πρωτεΐνες, πολλά φρούτα και λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και ξηρούς καρπούς σε σύγκριση με όσους τρώνε δυτική διατροφή, ιδίως μια διατροφή που είναι ιδιαίτερα επεξεργασμένη. Ως εκ τούτου, η διατήρηση ενός ποικίλου και υγιούς μικροβιώματος του εντέρου μπορεί να βοηθήσει στην αποτροπή ψυχικών ασθενειών.
• Διατήρηση της φαρμακευτικής αγωγής: Η τακτική και σύμφωνη με τις οδηγίες λήψη των φαρμάκων σας είναι σημαντική για τη διαχείριση του επιπολασμού και της υποτροπής των συμπτωμάτων. Η προληπτική διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής χωρίς την κατάλληλη επίβλεψη από τον πάροχο υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να προκαλέσει επιδείνωση ή επιστροφή των συμπτωμάτων.

Της Jordan Stachel

Ιατρική επιμέλεια: Beverly Timerding, MD

Επιμέλεια: Αλία Ζάε