Υγεία

Η αποθήκευση, η απομνημόνευση και η ανάκτηση πληροφοριών είναι βασικές γνωστικές λειτουργίες. Ωστόσο, με την πάροδο του χρόνου ή όταν αντιμετωπίζουμε διάφορα γνωστικά προβλήματα, η μνήμη μπορεί να αρχίσει να επιδεινώνεται.

Ευτυχώς, υπάρχουν πολλά φάρμακα, βιταμίνες και άλλα συμπληρώματα που ενισχύουν τη μνήμη και άλλες γνωστικές λειτουργίες.

1. Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα

Τα ωμέγα-3 (Ω-3) λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για τον ανθρώπινο οργανισμό λιπαρά, που παίζουν σημαντικό ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου και τη γνωστική λειτουργία. Βρίσκονται σε λιπαρά ψάρια όπως ο σολωμός και το σκουμπρί, καθώς και στους ξηρούς καρπούς και τους σπόρους.

Τα Ω-3 μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως προληπτικός ή θεραπευτικός παράγοντας για τη γνωστική έκπτωση σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Μια διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη του 2016 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Alzheimer’s Disease διαπίστωσε ότι τα Ω-3 είχαν «θετική επίδραση στη λειτουργία της μνήμης σε υγιείς ηλικιωμένους ενήλικες».

 

2. Bacopa Monnieri

Το μπακόπα μονιέρι είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται στην ιατρική της Αγιουρβέδα εδώ και αιώνες. Έρευνες έχουν δείξει ότι το μπακόπα μονιέρι μπορεί να βελτιώσει τη μνήμη και την ικανότητα μάθησης, ειδικά σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας.

Σε μια μελέτη, το μπακόπα μονιέρι έδειξε μέτριες βελτιώσεις στους συμμετέχοντες με απώλεια μνήμης, ενώ σε μια άλλη, ένα εκχύλισμα του βοτάνου βελτίωσε τη χωρική μνήμη εργασίας και διέγειρε την ανάπτυξη νέων νευρώνων σε ένα ζωικό μοντέλο.

 

3. Καφεΐνη

Η καφεΐνη είναι ένα διεγερτικό που βρίσκεται συνήθως στον καφέ, το τσάι και τα ενεργειακά ποτά. Βελτιώνει την εγρήγορση και τη συγκέντρωση και η έρευνα δείχνει ότι μπορεί επίσης να βελτιώσει τη μνήμη.

Μια μελέτη δείχνει ότι η καφεΐνη έχει ιδιαίτερη επίδραση στη μνήμη σε μια «μη βέλτιστη ώρα της ημέρας» – νωρίς το πρωί. Αυτά τα ευρήματα έχουν πραγματικές επιπτώσεις για τους μαθητές που δίνουν πρωινές εξετάσεις.

Μια ανασκόπηση μελετών διαπίστωσε ότι η χρόνια θεραπεία με καφεΐνη αποτρέπει αποτελεσματικά την παραγωγή βήτα-αμυλοειδούς και τα ελλείμματα μνήμης σε πειραματικά μοντέλα της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Ωστόσο, να γνωρίζετε ότι η υπερβολική ποσότητα καφεΐνης μπορεί να έχει αρνητικές παρενέργειες, όπως άγχος και αϋπνία.

 

4. Ginkgo Biloba

Το τζίνγκο μπιλόμπα είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική εδώ και αιώνες. Θεωρείται ότι βελτιώνει τη ροή του αίματος στον εγκέφαλο, κάτι που μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της μνήμης και της γνωστικής λειτουργίας.

Μια τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή, διασταυρούμενη μελέτη διαπίστωσε ότι δύο δισκία εκχυλίσματος τζίνγκο μπιλόμπα, που λαμβάνονταν καθημερινά επί 14 ημέρες, βελτίωσαν τη γνωστική απόδοση σε εργασίες μνήμης. Κάθε δισκίο περιείχε το ισοδύναμο δύο γραμμαρίων αποξηραμένων φύλλων και τυποποιήθηκε για να παρέχει 10,7 χιλιοστόγραμμα γλυκοσιδίων φλαβονόλης τζίνγκο και 2,7 χιλιοστόγραμμα τζινγκολίδης και μπιλομπαλίδης.

Μια ανασκόπηση μελετών που εξέτασαν το εκχύλισμα τζίνγκο μπιλόμπα EGb 761, μια τυποποιημένη μορφή εκχυλίσματος βοτάνων, διαπίστωσε ότι το EGb 761 σε δόση 240 χιλιοστόγραμμα την ημέρα μπορεί να σταθεροποιήσει ή να επιβραδύνει τη γνωστική έκπτωση σε συμμετέχοντες με γνωστική έκπτωση και άνοια.

 

5. L-θεανίνη

Η L-θεανίνη είναι ένα αμινοξύ που βρίσκεται συνήθως στο πράσινο τσάι και τα μανιτάρια. Προωθεί τη χαλάρωση και τη μείωση του στρες, κάτι που μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες, περιλαμβανομένης της μνήμης.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι μεσήλικες συμμετέχοντες που έλαβαν μία δόση L-θεανίνης (100,6 mg) είχαν βελτιωμένους χρόνους αντίδρασης στις εργασίες προσοχής, έκαναν πιο σωστές απαντήσεις και έκαναν λιγότερα λάθη παραλείψεων στις εργασίες μνήμης εργασίας.

Σε μια μελέτη, οι ηλικιωμένοι με φυσιολογική ή ήπια γνωστική δυσλειτουργία, στους οποίους χορηγήθηκε πράσινο τσάι σε σκόνη με υψηλή συγκέντρωση θεανίνης (περίπου 47,5 mg), παρουσίασαν σημαντικά μικρότερη μείωση της γνωστικής λειτουργίας σε σύγκριση με την ομάδα εικονικού φαρμάκου.

 

6. Βιταμίνη Β12

Η βιταμίνη Β12 παίζει κρίσιμο ρόλο στην υγεία του εγκεφάλου και τη γνωστική λειτουργία. Βρίσκεται σε ζωικά προϊόντα όπως κρέας, ψάρι και γαλακτοκομικά προϊόντα.

Μια συγχρονική πολυκεντρική μελέτη ασθενών με ελάχιστη γνωστική εξασθένηση εντόπισε ασθενείς με ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης. Σε αυτούς τους ασθενείς συνταγογραφήθηκε θεραπεία υποκατάστασης Β12 και από τους 202 ασθενείς που συμπεριλήφθηκαν στη μελέτη, το 84% παρουσίασε σημαντική συμπτωματική βελτίωση.

Μια άλλη μελέτη διαπίστωσε ότι η βιταμίνη Β12, όταν συνδυάζεται με τη βιταμίνη Β9 (φολικό), μπορεί να αποτρέψει την υπερομοκυστεϊναιμία, η οποία σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου του Αλτσχάιμερ.

 

7. Rhodiola Rosea

Η ροδιόλα ροζέα (ή ρίζα ροδιόλας) είναι ένα βότανο που χρησιμοποιείται στη λαϊκή ιατρική εδώ και πολλούς αιώνες. Πιστεύεται ότι βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες, περιλαμβανομένης της μνήμης.

Μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση μελετών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ροδιόλα ροζέα μπορεί να βελτιώσει τη μάθηση και τη μνήμη, εν μέρει λόγω των αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών επιδράσεών της, που βελτιώνουν τη στεφανιαία κυκλοφορία και τον μεταβολισμό του εγκεφάλου.

Άλλες μελέτες δείχνουν ότι το φυτό ηρεμεί τα συναισθήματα και διεγείρει τον εγκέφαλο, ο οποίος βελτιώνει τις γνωστικές ικανότητες και τη μνήμη και διατηρεί τη λειτουργία του εγκεφάλου για μεγάλο χρονικό διάστημα.

 

8. Κρεατίνη

Η κρεατίνη είναι μια ένωση που χρησιμοποιείται συνήθως από αθλητές για τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης. Η έρευνα δείχνει ότι μπορεί επίσης να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες, περιλαμβανομένης της μνήμης.

Μια συστηματική ανασκόπηση τυχαιοποιημένων ελεγχόμενων δοκιμών βρήκε στοιχεία ότι στα άτομα που παίρνουν κρεατίνη βελτιώνεται η βραχυπρόθεσμη μνήμη, η νοημοσύνη και η ικανότητα λογικής σκέψης.

Άλλοι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η λήψη κρεατίνης μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές διαδικασίες, ειδικά σε καταστάσεις όπως η γήρανση και η νόσος του Αλτσχάιμερ. Αλλά τόνισαν ότι «το βέλτιστο πρωτόκολλο κρεατίνης για την αύξηση των επιπέδων κρεατίνης στον εγκέφαλο δεν έχει ακόμα καθοριστεί».

 

9. Φωσφατιδυλοσερίνη

Η φωσφατιδυλοσερίνη είναι ένα φωσφολιπίδιο που βρίσκεται σε υψηλές συγκεντρώσεις στον εγκέφαλο, το οποίο θεωρείται ότι βελτιώνει τις γνωστικές λειτουργίες, περιλαμβανομένης της μνήμης.

Μια ανασκόπηση 127 μελετών διαπίστωσε ότι η φωσφατιδυλοσερίνη απορροφάται αποτελεσματικά στον άνθρωπο, διασχίζει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και υποστηρίζει τις ακόλουθες γνωστικές λειτουργίες:

• τον σχηματισμό βραχυπρόθεσμης μνήμης.
• την εδραίωση της μακροπρόθεσμης μνήμης.
• τη δημιουργία νέων αναμνήσεων.
• την αποκατάσταση αναμνήσεων.

Στη μελέτη, 51 ασθενείς που πληρούσαν κλινικά κριτήρια για πιθανή νόσο Αλτσχάιμερ έλαβαν 100 χιλιοστόγραμμα φωσφατιδυλοσερίνης ζωικής προέλευσης ή ένα εικονικό φάρμακο για 12 εβδομάδες. Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με φωσφατιδυλοσερίνη παρουσίασαν βελτιωμένη γνωστική απόδοση σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Η διαφορά ήταν πιο αισθητή σε ασθενείς με λιγότερο σοβαρή γνωστική έκπτωση.

 

10. Ginseng

Το τζίνσενγκ είναι ένα από τα πιο γνωστά βότανα που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία κινεζική ιατρική. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες. Το αμερικανικό και το κορεάτικο τζίνσενγκ είναι αυτές που έχουν ευεργετική επίδραση στη λειτουργία του εγκεφάλου.

Μια διπλά τυφλή, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, διασταυρούμενη μελέτη 52 υγιών μεσήλικων εθελοντών, στους οποίους χορηγήθηκαν είτε 200 χιλιοστόγραμμα αμερικάνικο τζίνσενγκ είτε ένα εικονικό φάρμακο, διαπίστωσε ότι το αμερικανικό τζίνσενγκ μπορεί να «βελτιώσει δραστικά» τη μνήμη εργασίας.

Μια άλλη μελέτη εξέτασε εάν το κορεατικό κόκκινο ginseng (KRG) θα μπορούσε να αυξήσει την ποσότητα της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο και να βελτιώσει τη νοητική απόδοση. Μετά από οκτώ εβδομάδες λήψης KRG, οι συμμετέχοντες εμφάνισαν σημαντική αύξηση στον όγκο της φαιάς ουσίας σε σύγκριση με την ομάδα του εικονικού φαρμάκου. Η ομάδα KRG έδειξε επίσης υψηλότερες γνωστικές βαθμολογίες.

Να θυμάστε ότι πριν χρησιμοποιήσετε βότανα ή συμπληρώματα, θα πρέπει να συμβουλευτείτε το γιατρό σας για να βεβαιωθείτε ότι χρησιμοποιείτε τη σωστή δόση και ότι δεν θα αντιδράσει αρνητικά με τυχόν φάρμακα που ήδη παίρνετε.

 

Παράγοντες του τρόπου ζωής που επηρεάζουν τη μνήμη

«Η έρευνα δείχνει ότι οι πιο αποτελεσματικές στρατηγικές για τη βελτίωση της συνολικής υγείας του εγκεφάλου, καθώς και της γνωστικής λειτουργίας, είναι να δοθεί προτεραιότητα στον επαρκή ύπνο, την τακτική άσκηση, σε μια διατροφή πλούσια σε ποικίλες, μη επεξεργασμένες τροφές και σε ασκήσεις χαλάρωσης», δήλωσε στους The Epoch Times ο Δρ Ώστιν Περλμούτερ, πιστοποιημένος γιατρός εσωτερικής ιατρικής, ανώτερος διευθυντής κλινικής και επιστημονικής καινοτομίας στο Big Bold Health και συγγραφέας με τις μεγαλύτερες πωλήσεις των New York Times.

Ο Δρ Θεόδωρος Στραίηντζ, πρόεδρος του τμήματος ιατρικής στο Staten Island University Hospital, μέρος του Northwell Health στη Νέα Υόρκη, λέει ότι οι τρόποι για να βελτιώσετε την ικανότητά σας να συγκρατείτε σημαντικές πληροφορίες περιλαμβάνουν:

• την καταγραφή πληροφοριών.
• την επανάληψη σημαντικών πληροφοριών στον εαυτό σας.
• τη νοηματοδότηση αυτού που πρέπει να θυμάστε.

Σημειώστε ότι περισπασμοί όπως ο θόρυβος και ο κακός φωτισμός πρέπει να αποφεύγονται όταν προσπαθείτε να θυμηθείτε πληροφορίες και ότι η συσχέτιση πληροφοριών με ένα τραγούδι ή άλλους αρωγούς μνήμης προάγει τη διατήρησή τους.

Η διατροφή επίσης προάγει την ικανότητά μας να θυμόμαστε διάφορες πληροφορίες.

«Η έρευνα μάς λέει ότι μια δίαιτα υψηλή σε επεξεργασμένα τρόφιμα και ζάχαρη μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο μείωσης της μνήμης στο πλαίσιο της γνωστικής εξασθένησης και της άνοιας», λέει ο Δρ Περλμούτερ.

Από την άλλη πλευρά, οι μεσογειακές δίαιτες και οι δίαιτες με πλήρη τροφή συνδέονται με χαμηλότερο κίνδυνο εξασθένησης της μνήμης σε σχέση με την πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ, σημειώνει.

«Τόσο η μεσογειακή διατροφή όσο και μια διατροφή πλούσια σε πλήρεις, μη επεξεργασμένες τροφές δίνουν έμφαση στην κατανάλωση λιγότερο επεξεργασμένων τροφίμων, όπως φρούτα, λαχανικά, ψάρια, ξηρούς καρπούς, ελαιόλαδο, δημητριακά ολικής αλέσεως, με ελάχιστη χρήση πρόσθετης ζάχαρης», επισημαίνει ο Δρ Περλμούτερ.

Του George Citroner

Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε

Φανταστείτε έναν κόσμο όπου μια ταραγμένη έφηβη ξυπνά στη μέση της νύχτας και ανοίγει μια εφαρμογή στο κινητό της για να μιλήσει για τον πόνο της που δεν μπορεί να «ταιριάξει» στο σχολείο της ή το ότι της λείπουν οι φίλοι της αφού μετακόμισε σε μια νέα πόλη.

Αυτή είναι η νέα λύση των Μεγάλων Εταιρειών Τεχνολογίας για την κρίση της ψυχικής υγείας των νέων: θεραπεία με ένα chatbot το οποίο είναι διαθέσιμο στα χέρια κάθε παιδιού μέσω του κινητού τηλεφώνου. Με την τεχνητή νοημοσύνη να εισβάλει στην φροντίδα της ψυχικής υγείας, το μόνο που χρειάζεται είναι μια αναζήτηση στο Google για να παράγει την ψευδαίσθηση της σύνδεσης.

«Μικρές συνομιλίες για μεγάλα συναισθήματα», είναι το διαφημιστικό μήνυμα του Woebot for Adolescents, ενός «chatbot» το οποίο είναι «πάντα πρόθυμο να σε ακούσει» και διαθέσιμο «οποτεδήποτε, μέρα ή νύχτα».

Ωστόσο κάποιοι ειδικοί λένε πως η υπόσχεση του να υπάρχει ένας ψυχολόγος στην τσέπη κάθε εφήβου είναι το ακριβώς αντίθετο από αυτό που χρειάζονται πραγματικά- γνήσια ανθρώπινη επαφή.

«Λαχταρούν να νιώσουν ότι ανήκουν», είπε στους Epoch Times η Πάμελα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, πιστοποιημένη ψυχολόγος και συγγραφέας του βιβλίου «A Practical Response to Gender Distress» («Μια Πρακτική Απάντηση στην Δυσφορία Φύλου»). «Αυτό θέλουν πάνω από όλα οι έφηβοι.»

Ατελείωτες επαφές, χωρίς να ανήκουν κάπου πραγματικά

Η Σίλικον Βάλλεϋ συχνά κατηγορείται πως επιδεινώνει την κρίση της ψυχικής υγείας των νέων με εθιστικά μέσα και εφαρμογές παιχνιδιών.

Το περασμένο έτος, ο Γενικός Χειρούργος των Η.Π.Α. εξέδωσε μια προειδοποίηση δηλώνοντας πως ο κίνδυνος κατάθλιψης και άγχους διπλασιάζεται για τα παιδιά και τους εφήβους που περνούν πάνω από τρεις ώρες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Ενώ οι κλινικοί ιατροί επίσης παραθέτουν άλλους παράγοντες που συμβάλλουν, συμπεριλαμβανομένου του κοινωνικού αποκλεισμού και την έλλειψη ανεξαρτησίας, πολλοί συμφωνούν ότι οι έφηβοι που είναι κολλημένοι στις οθόνες πασχίζουν πιο πολύ με την μοναξιά και την ψυχική υγεία.

«Τα παιδιά σήμερα πρέπει να μάθουν πως να ‘αποσυνδέονται’, να βγαίνουν έξω και να είναι μακριά από τις συσκευές τους», είπε η κ. Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, η οποία είναι σκεπτική με την χρήση «περισσότερης τεχνολογίας» για την διάσωση τους.

Πρόσθεσε πως πολλά άτομα έρχονται στην θεραπεία λόγω ζητημάτων με τις σχέσεις, και «χρειάζονται μια σχέση με συναισθηματική ταύτιση με έναν άλλον άνθρωπο».

Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Woebot Health, πάνω από το 80% των μηνυμάτων από τους εφήβους προς το Woebot λαμβάνονται έξω από τις τυπικές ώρες παροχής υπηρεσιών «όταν δεν υπάρχει άλλη φροντίδα διαθέσιμη». Πολλά από αυτά τα μηνύματα έρχονται μεταξύ 3π.μ και 5π.μ.

Η ψυχολόγος Άλισον Ντάρσυ, ιδρυτής και πρόεδρος του Woebot Health, δημιούργησε το A.I. chatbot το 2017 έχοντας στο νου της τους νέους. Είπε πρόσφατα στην εκπομπή «60 Minutes» πως το Woebot εφαρμόζει τεχνικές γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας (Cognitive Behavioral Therapy – CBT) για να βοηθήσει τους χρήστες να αναδιαμορφώσουν τις σκέψεις τους.

Σύμφωνα με την κα Ντάρσυ, η εφαρμογή παρέχει τις ίδιες δηλώσεις που ένας πραγματικός ψυχολόγος θα έδινε και μπορεί να έχει θεραπευτικές συνομιλίες. Ωστόσο, δεν μπορεί να νιώσει συμπόνια ή να καταλάβει την ξεχωριστή κατάσταση του ατόμου.

Αφότου χτύπησε η πανδημία, οι σχολικές περιφέρειες σε όλη την χώρα άρχισαν να προτείνουν την δωρεάν εφαρμογή Woebot για να βοηθήσουν τους έφηβους να ανταπεξέλθουν. Την ίδια στιγμή, η Wysa, άλλη μια εφαρμογή θεραπείας ψυχικής υγείας η οποία λειτουργεί επίσης με τεχνητή νοημοσύνη, ανέπτυξε ένα chatbot για «COVID Anxiety» («Άγχος λόγω COVID») για αν βοηθήσει τους έφηβους να ανταπεξέλθουν στο άνευ προηγουμένου στρες.

Οι υπερβολικά βιαστικές διαγνώσεις παθολογικοποιούν τους φυσιολογικούς πόνους ανάπτυξης

Η Τζο Άγγαργουαλ, διευθύνων σύμβουλος και ιδρυτής του Wysa, παρουσίασε την βασισμένη σε τεχνητή νοημοσύνη πλατφόρμα ψυχικής υγείας της εταιρίας στην σύνοδο κορυφής του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ 2023 στο Νταβός της Ελβετίας.

«Οι έφηβοι ήταν η πρώτη μας ομάδα», είπε η κα Άγγαργουαλ. Περίπου το 30% των χρηστών είναι μεταξύ 13 και 25 ετών, είπε.

Η έρευνα της Wysa βρήκε πως πάνω από το 80% των εφήβων βιώνουν δυσκολίες στην ψυχική τους υγεία, με έναν στους τρεις να χρειάζεται επαγγελματική υποστήριξη. Αυτά τα ευρήματα είναι συγκρίσιμα με αυτά της National Health Interview Survey–Teen (NHIS-Teen), η οποία πήρε κατευθείαν συνέντευξη από εφήβους ηλικίας 12 έως 17 ετών και βρήκε πως σχεδόν ένας στους πέντε βίωνε συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης.

«Πιο ανησυχιτικά όμως», σύμφωνα με την ιστοσελίδα της Wysa, «οι νέοι δεν λαμβάνουν την βοήθεια που χρειάζονται. Πάνω από τους μισούς (55%) που έλαβαν βαθμολογία 3 και πάνω στα ερωτηματολόγια GAD2 και PHQ2 σχετικά με το άγχος και την  κατάθλιψη δεν έχουν μιλήσει για αυτό σε έναν σχετικό επαγγελματία».

Το ερωτηματολόγιο γενικής διαταραχής άγχους δύο στοιχείων (Generalized Anxiety Disorder- GAD-2) και το ερωτηματολόγιο υγείας των ασθενών δύο στοιχείων (Patient Health Questionnaire- PHQ-2) είναι είναι μικρά εργαλεία εξέτασης που χρησιμοποιούνται για τη γρήγορη αξιολόγηση του άγχους και της κατάθλιψης, αντίστοιχα.

«Ανάλογα με το πως ένα άτομο ερμηνεύει αυτές τις ερωτήσεις, όλοι θα μπορούσαν να έχουν κατάθλιψη», είπε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ. «Η αληθινή εκτίμηση της κατάθλιψης συνήθως έπαιρνε μερικές συνεδρίες με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ή τουλάχιστον αρκετές ώρες».

«Νομίζω πως αρκετοί άνθρωποι διαγνώσκονται με κατάθλιψη και άγχος που δεν το έχουν», είπε. «Πιστεύω πως περισσότεροι άνθρωποι είναι αγχωμένοι και καταθλιπτικοί λόγω της κοινωνικής απομόνωσης και άλλως αιτιών».

Η συγγραφέας Άμπιγκειλ Σράιερ εξέτασε αυτό το ζήτημα στο βιβλίο της, «Bad Therapy» («Κακή Θεραπεία»), και συμπέρανε πως οι διαγνώσεις γίνονται απρόσεκτα και οι θεραπείες που «επικυρώνουν όλα τα συναισθήματα» δίνονται επίσης ελεύθερα.

«Το λέγαμε αυτό επικύρωση», είπε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, η οποία εργάστηκε για πάω από μια δεκαετία σε πρόγραμμα μερικής νοσηλείας με νέους ανθρώπους που πασχίζουν με σοβαρές ψυχικές ασθένειες.

«Έτσι θα λέγαμε, επικυρώνουμε αυτό που νιώθεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως αυτό που νιώθεις είναι και η πραγματικότητα. Σημαίνει πως το νιώθεις και τώρα πρέπει να ερευνήσουμε και να κάνουμε τον αποκαλούμενο έλεγχο πραγματικότητας», πρόσθεσε.

Αυτό προσκαλεί τους γονείς να κάνουν ερωτήσεις σχετικά με τις θεραπευτικές αξιολογήσεις και την γλώσσα που χρησιμοποιείται για την εκπαίδευση των αλγορίθμων της τεχνητής νοημοσύνης. Επιπλέον, υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι και περιορισμοί που πρέπει οι γονείς να λάβουν υπόψιν.

Α.Ι. Chatbots ως ψυχολόγοι των εφήβων: Τα προβλήματα

Συναισθηματική εξάρτηση

Όταν τα chatbot δίνουν συμβουλές που σε άλλη περίπτωση θα έρχονται από έναν γονιό που νοιάζεται ή έναν συμπονετικό σύμβουλο, οι έφηβοι τείνουν να ανθρωποποιούν τα chatbot και να καθιερώνουν έναν συναισθηματικό δεσμό.

«Τους αποδίδουμε ανθρώπινα χαρακτηριστικά επειδή δεν θέλουμε να μείνουμε μόνοι», γράφει στο ενημερωτικό του δελτίο στο περιοδικό The Convivial Society ο συγγραφέας τεχνολογίας και κουλτούρας Λ.Μ. Σάκασας. «Τώρα έχουμε ισχυρές τεχνολογίες, οι οποίες φαίνεται να είναι εξαιρετικά ρυθμισμένες να εκμεταλλεύονται αυτή την βασική ανθρώπινη επιθυμία».

Η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ το βλέπει αυτό ως την δημιουργία μιας «σφήνας» μεταξύ των ανθρώπων. «Τώρα θέλουν να μιλήσουν στον ‘ψυχολόγο’ τους αντί να μιλήσουν στους φίλους τους, τους γονείς και τα ξαδέρφια τους και τις θείες και τους θείους τους και την γιαγιά τους, όπως έκαναν κάποτε».

Επιβλαβείς αποκρίσεις

Νωρίτερα το 2024, έναν ανήσυχος χρήστης με τροφική διαταραχή επικοινώνησε με την Εθνική Ένωση Διατροφικών Διαταραχων (National Eating Disorders Association – NEDA) αφού έλαβε επιβλαβείς διατροφικές συμβουλές.

Το chatbot «μπορεί να παρείχε πληροφορίες οι οποίες ήταν επιβλαβείς και άσχετες με το πρόγραμμα», ανήρτησε η NEDA στη σελίδα της στο Instagram.

Η NEDA αφαίρεσε το chatbot το οποίο ήδη είχε αντικαταστήσει τους ανθρώπινους συμβούλους στην γραμμή βοηθείας της.

Εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων

Οι εφαρμογές θεραπευτικής ευεξίας δεν υπόκεινται στους ομοσπονδιακούς κανόνες απορρήτου και, σε μερικές περιπτώσεις, μοιράζονται τα δεδομένα με τρίτους όπως το Facebook. Μερικές εταιρίες, ωστόσο, όπως η Wysa και το Woebot, ακολουθούν πρωτόκολλα ασφαλείας «επιπέδου νοσοκομείου» και δεν μοιράζονται ούτε πωλούν τα δεδομένα σε τρίτους.

Μια έρευνα του Pew το 2023, «How Americans View Data Privacy» («Πως οι Αμερικάνοι Βλέπουν το Απόρρητο των Δεδομένων»), βρήκε πως ανάμεσα σε αυτούς που είναι γνώριμοι με την τεχνητή νοημοσύνη, περίπου το 70% έχουν πολύ μικρή εμπιστοσύνη στην ικανότητα των εταιρειών να λάβουν υπεύθυνες αποφάσεις σχετικά με την χρήση της στα προϊόντα τους. Η έρευνα υποδηλώνει πως οι ασθενείς ανησυχούν πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για στοχευμένες διαφημίσεις, παρακολούθηση ή για άλλους άνομους σκοπούς.

Κατανοώντας τους περιορισμούς

Στο πλαίσιο της αυτοβοήθειας, απλές ασκήσεις ηρεμίας και συμβουλές διαχείρισης του στρες παρόμοιες με αυτές που είναι διαθέσιμες στις περισσότερες εφαρμογές συνειδητότητας μπορούν να φανούν χρήσιμες σε μια στιγμή πίεσης.

Αλλά για αυτούς που νιώθουν μοναξιά, δίψα για επαφή, και που πασχίζουν – τα άτομα που οι δημιουργοί των chatbots πιστεύουν ότι μπορεί να χρησιμοποιήσουν περισσότερο τις εφαρμογές – η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να είναι ένα επικίνδυνο υποκατάστατο του ανθρώπου, δήλωσε η κα Γκάρφιλντ-Γιέγκερ.

«Νομίζω ότι είναι κακό να μην έχουμε ανθρώπους να εμπλέκονται», είπε η κ. Γκάρφιλντ-Γιέγκερ, «επειδή μόλις αρχίσεις να αντιμετωπίζεις συναισθήματα, πρέπει να υπάρχει ένας άνθρωπος για να σε ηρεμήσει, ή να σε βοηθήσει εάν αρχίσεις να έχεις αυτοκτονικές τάσεις. Αυτό είναι επικίνδυνο».

Της Cara Michelle Miller

Έχετε νιώσει ποτέ ότι ο χρόνος στο γυμναστήριο περνά απελπιστικά αργά, με κάθε λεπτό στον διάδρομο να μοιάζει ατελείωτο; Απ’ ό,τι φαίνεται, δεν το φαντάζεστε απλά.

Νέα έρευνα υποδεικνύει πως το μυαλό μας αντιλαμβάνεται τον χρόνο διαφορετικά όταν γυμναζόμαστε. Παρότι τα ρολόγια χτυπούν στον συνήθη ρυθμό τους, οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τα λεπτά πολύ μεγαλύτερα κατά τη διάρκεια μιας έντονης άσκησης παρά όταν ξεκουράζονται στον πάγκο.

Η άσκηση επιβραδύνει τον χρόνο

Πρόσφατη μελέτη, που δημοσιοποιήθηκε στο Brain and Behavior, βρήκε ότι οι συμμετέχοντες βίωσαν τον χρόνο να περνά πιο αργά ενώ γυμνάζονταν, άσχετα αν ανταγωνίζονταν άλλους ή αν ασκούνταν μόνοι τους.

Η έρευνα περιελάμβανε 33 άτομα που έπρεπε να ολοκληρώσουν ένα έργο συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος πριν, κατά τη διάρκεια και μετά από άσκηση σε στατικό ποδήλατο, ενώ παρακολουθούσαν μια προσομοιωμένη διαδρομή. Φορούσαν συσκευές εικόνας και ήχου (headset) που δημιουργούσαν διάφορα εικονικά περιβάλλοντα, περιλαμβανομένης της ατομικής ποδηλασίας, της ποδηλασίας με έναν παθητικό εικονικό χαρακτήρα και της ανταγωνιστικής ποδηλασίας ενάντια σε ενεργητικό αντίπαλο.

Οι συμμετέχοντες έπρεπε να εκτιμήσουν ένα χρονικό διάστημα 30 δευτερολέπτων κατά τη διάρκεια μιας συγκεκριμένης διαδικασίας, που έδινε συνοχή. Το έκαναν αυτό προτού ξεκινήσουν, κατά τη διάρκεια και αφού είχαν ολοκληρώσει την άσκηση.

Κατά τη διάρκεια του αγώνα, οι συμμετέχοντες ένιωθαν πως ο χρόνος περνούσε πιο αργά σε σχέση με το πριν και το μετά.

Όταν αξιολογήθηκαν σε διαστήματα 500 μέτρων, 1.500 μέτρων και 2.500 μέτρων, η αντίληψη της επιβράδυνσης του χρόνου παρέμεινε η ίδια καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδρομής.

Είναι η πρώτη μελέτη που «καταδεικνύει πλήρως» πως η αντίληψη του χρόνου επιβραδύνεται κατά τη διάρκεια της άσκησης, χωρίς να επηρεάζεται από τον ανταγωνισμό και τα επίπεδα δυσκολίας, χρησιμοποιώντας ένα ελεγχόμενο πειραματικό σχέδιο, σύμφωνα με τους συγγραφείς.

Τα ευρήματα αφορούν την επιλογή άσκησης, την ευχαρίστηση και τη βελτιστοποίηση των επιδόσεων, είπε στους Epoch Times ο Άντριου Έντουαρντς, διευθυντής της Σχολής Ψυχολογίας και Επιστημών Ζωής του Πανεπιστημίου Canterbury Christ Church στο Ηνωμένο Βασίλειο και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Αν οι άνθρωποι νιώθουν τον χρόνο να περνά πιο αργά όταν κάνουν κάποιου είδους σωματική άσκηση και το αντιλαμβάνονται αυτό ως δυσάρεστο, ίσως να μην θέλουν να γυμναστούν», είπε.

Η χειραγώγηση της αντίληψης του χρόνου έχει πραγματικά οφέλη

Προκειμένου να μη λειτουργεί αυτό αποτρεπτικά για τους ανθρώπους, ίσως θα ήταν σκόπιμο να αποσπάται η προσοχή τους από τη σωματική δυσφορία και «να μειώνεται η επίγνωση της σωματικής αίσθησης και της ροής του χρόνου» όταν ασκούνται, είπε ο κος Έντουαρντς.

Αυτό μπορεί να γίνει με την εισαγωγή «διπλών εργασιών» – που ενσωματώνουν την επίλυση προβλημάτων κατά τη διάρκεια της δραστηριότητας – τη συνεργασία ή την ακρόαση μουσικής. «Και, βεβαίως, με το να κάνουμε τη δραστηριότητα πιο ευχάριστη», πρόσθεσε, «επειδή ξέρουμε πως ο χρόνος κυλά γρήγορα όταν περνάς καλά».

Ο κος Έντουαρντς εξήγησε πως τα ευρήματα της μελέτης έχουν σημαντικές επιπτώσεις για τους ανταγωνιστικούς αθλητές. «Ακριβής καθορισμός στόχων, σχεδιασμός και επίγνωση του χρονολογικού ρυθμού και του χρόνου κατά τη διάρκεια του αγώνα, ενισχυμένα από τα εξωτερικά ερεθίσματα, έχουν προσφάτως  φανεί να έχουν στενή συνάφεια με τα υψηλού επιπέδου παγκόσμια ρεκόρ», πρόσθεσε.

Νέες τεχνικές, όπως τα οπτικά ερεθίσματα από συστήματα φωτισμού LED τοποθετημένα στις διαδρομές, θα μπορούσαν να παρέχουν βοηθητικό εξωτερικό χρονισμό και καθοδήγηση του ρυθμού ώστε οι αθλητές και οι προπονητές να επιτυγχάνουν τις καλύτερες επιδόσεις τους, σύμφωνα με τον κο Έντουαρντς.

Παρά το γεγονός ότι  η μελέτη του ρίχνει φως στο πώς η αντίληψη του χρόνου μπορεί να παραμορφωθεί υπό συγκεκριμένες συνθήκες, ο κος Έντουαρντς σημείωσε πως είναι αβέβαιο εάν τα αποτελέσματα μπορούν να γενικευτούν σε άλλους πληθυσμούς, λόγω του μικρού αριθμού συμμετεχόντων, οι οποίοι ήδη βρίσκονται σε καλή φυσική κατάσταση.

Η αντίληψη του χρόνου είναι ένα θέμα με ευρεία εφαρμογή και παρουσιάζει πολλές δρόμους για ενδιαφέρουσες έρευνες, πρόσθεσε.

«Είναι γνωστό πως ο Αϊνστάιν είπε: ‘Κάτσε με ένα όμορφο κορίτσι για μια ώρα και θα σου φανεί σαν ένα λεπτό. Κάτσε πάνω σε ένα καυτό φούρνο για ένα λεπτό και θα σου φανεί σαν ώρες. Αυτή είναι η σχετικότητα.’ Αυτή είναι η αντίληψη του χρόνου», είπε ο κος Έντουαρντς. «Αν το συσχετίσουμε αυτό με διάφορες καταστάσεις, το καταλάβουμε και κανονίσουμε από πριν γι’ αυτό, τότε πιθανόν να μπορέσουμε να το χρησιμοποιήσουμε υπέρ μας», πρόσθεσε.

Το επόμενο βήμα είναι να δούμε αυτά τα ευρήματα και σε άλλες ομάδες και να εξετάσουμε τον πιθανό αντίκτυπο στην υγεία και τις επιδόσεις. Οι ερευνητές σχεδιάζουν, επίσης, να εξερευνήσουν τρόπους να παρακινήσουν τους ανθρώπους να γυμναστούν, χρησιμοποιώντας την επιβραδυμένη αντίληψη του χρόνου υπέρ τους.

Του George Citroner

Μετάφραση: Βλαδίμηρος Αλεξάντρωφ

Επιμέλεια: Αλία Ζάε