Σε μια πρώτη στο είδος της μελέτη που εξέτασε την εκτίμηση της οικιακής κηπουρικής και όχι την ενεργό εξάσκησή της, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η απλή απόλαυση στην ομορφιά των λουλουδιών και των χώρων πρασίνου μπορεί να ενισχύσει την υγεία και την ευημερία των επαρχιακών και αγροτικών πληθυσμών.
Με βάση τις εμπειρίες και τις προοπτικές μελών μιας ομάδας εκτίμησης κηπουρικής στην αγροτική Αυστραλία, της Colac Horticultural and Marvelous Property Appreciation Society (CHAMPAS), η κοινή αγάπη για την οικιακή κηπουρική βρέθηκε ότι έχει άμεσες και έμμεσες επιπτώσεις στη φυσική κατάσταση, την κοινωνική σύνδεση και τη φιλία.
Δημιουργημένη το 2017, η εθελοντική ομάδα από τη νοτιοδυτική Βικτώρια της Αυστραλίας, φιλοξενεί συναντήσεις σε δημοφιλείς κήπους και αγροκτήματα στην περιοχή.
«Όλη αυτή η ιδέα ότι επειδή οι άνθρωποι ζουν στην ύπαιθρο, δεν είναι απελπισμένοι για χώρους πρασίνου και κήπους είναι κάπως εσφαλμένη», είπε η φοιτήτρια του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Swinburne και επικεφαλής της έρευνας, Λιθ Σάιμς.
«Ήταν εξαιρετικά εκπληκτικό ο αριθμός των ανθρώπων που συμμετείχαν στην [ομάδα] CHAMPAS».
Το να περιτριγυρίζετε τον εαυτό σας με την ομορφιά των λουλουδιών και τη φιλία είναι μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται για να βελτιώσετε την ευημερία σας. (Rawpixel.com/Shutterstock)
Δημοσιευμένη στο Health Promotion International, η Σάιμς είπε ότι ενώ τα οφέλη υγείας της κηπουρικής δεν είναι νέα, η προηγούμενη έρευνα έχει επικεντρωθεί στην πράξη της κηπουρικής και όχι στις παθητικές μορφές ενασχόλησης με κήπους, όπως η θέαση κήπων.
Διαπίστωσε ότι η οικοδόμηση ισχυρών κοινωνικών δεσμών ήταν ένα βασικό θέμα, καθώς επέτρεψε δημιουργία νέων φιλιών και ενίσχυσε τις υπάρχουσες, οι οποίες χτίζουν πιο βιώσιμες κοινότητες.
«Οι συμμετέχοντες [έχτιζαν] ευρύτερους δεσμούς με την τοπική τους κοινότητα μέσω της εμπλοκής τους με άλλες σχετικές ομάδες και αυτό θεωρήθηκε ότι επηρεάζει θετικά την ευημερία των συμμετεχόντων», είπε.
Μια παρόμοια μελέτη διαπίστωσε ότι η περιήγηση σε κήπους επιτρέπει μια ανταποδοτική ποιητική και προσωπική ανταλλαγή μεταξύ ανθρώπων και ιστορικών τοπίων.
Η διάσημη πλέον μελέτη του Roger Ulrich αποκάλυψε επίσης βελτιωμένα ποσοστά ανάρρωσης από χειρουργική επέμβαση για όσους είχαν θέα στη φύση από ένα παράθυρο.
Οι κηπουροί έχουν χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιας ψυχικής ασθένειας
Μια παλαιότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2023 στο περιοδικό Lancet Planetary Health ανακάλυψε ότι οι κηπουροί έχουν χαμηλότερο κίνδυνο χρόνιων και ψυχικών ασθενειών.
Στην πρώτη τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή κοινοτικής κηπουρικής, οι ερευνητές βρήκαν συγκεκριμένα στοιχεία ότι η κηπουρική βοηθά τους ανθρώπους να αυξήσουν την πρόσληψη φυτικών ινών και να μειώσουν τον κίνδυνο ψυχικής ασθένειας.
«Αυτά τα ευρήματα παρέχουν συγκεκριμένες ενδείξεις ότι η κοινοτική κηπουρική θα μπορούσε να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου, των χρόνιων ασθενειών και των διαταραχών ψυχικής υγείας», δήλωσε η Jill Litt, ανώτερη συγγραφέας και καθηγήτρια περιβάλλοντος στο Τμήμα Περιβαλλοντικών Μελετών στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο-Μπόουλντερ.
Οι κηπουροί που μπήκαν στη μελέτη οι πιο αγχωμένοι και ανήσυχοι είδαν τις μεγαλύτερες βελτιώσεις στην ψυχική τους υγεία.
«Ακόμα κι αν έρχεστε στον κήπο ψάχνοντας να καλλιεργήσετε μόνοι σας την τροφή σας σε ένα ήσυχο μέρος, αρχίζετε να κοιτάτε την μέθοδο του γείτονά σας και να μοιράζεστε τεχνικές και συνταγές και με τον καιρό οι σχέσεις ανθίζουν», είπε ο Litt.
«Όπου κι αν πάτε, οι άνθρωποι λένε ότι υπάρχει κάτι στην κηπουρική που τους κάνει να νιώθουν καλύτερα».
Η προηγούμενη έρευνα διεξήχθη κυρίως σε αστικά περιβάλλοντα και επικεντρώθηκε στα αποτελέσματα υγείας που βιώνουν οι μητροπολιτικοί Αυστραλοί, αφήνοντας ελάχιστα γνωστά για τις επιπτώσεις στην υγεία στους αγροτικούς πληθυσμούς.
Η Σάιμς είπε ότι θα πρέπει να χαρτογραφηθούν και να αναλυθούν περισσότερες ομάδες εκτίμησης αγροτικών κήπων σε ολόκληρη τη χώρα, δεδομένων των αποτελεσμάτων της έρευνας.
«Αυτή η μελέτη υποδηλώνει ότι η δέσμευση σε μια ομάδα εκτίμησης κήπου θα μπορούσε ενδεχομένως να προσφέρει ποικίλα οφέλη για την υγεία και την ευεξία, κυρίως μέσω της οικοδόμησης κοινωνικής σύνδεσης και αίσθησης κοινότητας», είπε.
Γίνεται όλο και πιο δύσκολο να βρεθούν άνθρωποι που προτιμούν να επικοινωνούν και να έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες χρησιμοποιώντας τις μεθόδους που υπήρχαν πριν από τη διάδοση του διαδικτύου και των smartphone.
Σύμφωνα με έρευνα της Pew Research το 2024, το 98% των ενηλίκων των ΗΠΑ έχουν κινητό τηλέφωνο και το 91% διαθέτουν smartphone.
Σύμφωνα με έρευνα του 2011, το 83% των Αμερικανών είχε κινητό τηλέφωνο και το 35% ένα smartphone.
Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη κάτοχοι μη smartphone. Ακόμη και μεταξύ των κατόχων smartphone, υπάρχουν εκείνοι που προτιμούν να χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους αντί του διαδικτύου για να επικοινωνήσουν, να βρουν πληροφορίες, να μάθουν τα νέα.
«Έχω ένα αναδιπλούμενο τηλέφωνο. Δεν πήρα ποτέ iPhone και δεν ένιωσα ότι χρειάζομαι ένα», είπε στην Epoch Times ο Μάικλ Αντονίνι, συνταξιούχος οδοντίατρος και πρώην επίτροπος σχεδιασμού του Σαν Φρανσίσκο.
Ο Αντονίνι είπε ότι προτιμά να μιλά στο τηλέφωνο απευθείας με όποιον χρειάζεται, αντί να στέλνει γραπτά μηνύματα.
«Δεν νομίζω ότι [το γραπτό μήνυμα είναι] απαραίτητο», είπε. «Ένα φωνητικό μήνυμα είναι εντάξει ή μία επιστολή που θα ταχυδρομήσουμε.»
Ο Τόμας Ίργουιν, που ζει κοντά στο Γιουτζίν του Όρεγκον, είπε στην Epoch Times ότι προτιμά να μη στέλνει μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, γραπτά μηνύματα ή να περνά χρόνο στο διαδίκτυο, επειδή δεν είναι ασφαλές.
Αντ’ αυτού, προτιμά να επικοινωνεί αυτοπροσώπως. Πιστεύει ότι όταν χρησιμοποιούμε email ή άλλο γραπτό μέσο για να επικοινωνήσουμε, περιοριζόμαστε.
«Επικοινωνούμε με τον τόνο της φωνής μας, με τα μάτια μας, με τη γλώσσα του σώματός μας, με τα χέρια μας. Την αίσθηση της φωνής μας. Υπάρχουν τόσα πράγματα που χρησιμοποιούμε για να επικοινωνήσουμε», λέει, προσθέτοντας ότι περιορίζοντας τη χρήση γραπτών μηνυμάτων και email νιώθει πιο κοντά στην πραγματικότητα και πιο κοντά στον Θεό.
Ο Κουέντιν Κοπ, ένας συνταξιούχος πρώην επόπτης του Σαν Φρανσίσκο, γερουσιαστής της πολιτείας Καλιφόρνια και δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου, αποφεύγει τα email, τα γραπτά μηνύματα και να περνάει χρόνο στο διαδίκτυο για διαφορετικό λόγο. Όπως είπε στην Epoch Times, δεν το κάνει «κυρίως επειδή ο κόσμος με προσπέρασε, είμαι 96 ετών και δεν έμαθα ποτέ να χρησιμοποιώ υπολογιστή, ακόμη και πριν συνταξιοδοτηθώ ως δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, το 2010 περίπου».
Προτιμά τα τηλεφωνήματα, για να ακούει τη φωνή του άλλου, ή μερικές φορές στέλνει ένα γράμμα.
Μελέτη του 2021 διαπίστωσε ότι οι αλληλεπιδράσεις που περιελάμβαναν φωνή, είτε τηλεφωνική κλήση, βίντεο κλήση είτε άμεση συνομιλία, δημιουργούν ισχυρότερους κοινωνικούς δεσμούς.
Ο Αντονίνι σημείωσε ότι ένα κινητό τηλέφωνο μάς βοηθά να βρίσκουμε κάποιον όταν δεν είναι στο σπίτι, αλλά θεωρεί περιττό το να βασίζεται κανείς στο τηλέφωνο για αναζήτηση πληροφοριών.
«Έχω μια βιβλιοθήκη με δεν ξέρω πόσα βιβλία, μερικές χιλιάδες βιβλία στο σπίτι… Έχω βιβλία παγκόσμιας ιστορίας, βιβλία ιστορίας των ΗΠΑ», είπε. «Θα μάθετε πολύ περισσότερα πράγματα, αν τα μάθετε με τον παραδοσιακό τρόπο.»
Ο Αντονίνι είπε ότι μπορεί να μάθει τα νέα διαβάζοντας μια τυπωμένη εφημερίδα και περιστασιακά παρακολουθώντας τις ειδήσεις στην τηλεόραση.
«Έτσι δεν χρειάζεται να ψάξω σε έναν υπολογιστή για να μάθω τι συμβαίνει», είπε.
Ο Κοπ επίσης προτιμά να διαβάζει τις φυσικές εφημερίδες από τις ψηφιακές.
Δραστηριοποιείται επίσης ως σύμβουλος από άλλον δικηγόρο. Αντί να χρησιμοποιεί email, λαμβάνει έγγραφα ταχυδρομικώς ή με φαξ.
«Θα έλεγα ότι η γενιά μου, όπως και η προηγούμενη, τα πήγαν καλά χωρίς τεχνολογία, χωρίς υπολογιστή, χωρίς email – και εγώ τα πάω αρκετά καλά για τις επαγγελματικές υποχρεώσεις που έχω», είπε.
Σύμφωνα με την Pew Research το 2021, μόνο το 7% των Αμερικανών δήλωσαν ότι δεν χρησιμοποιούν το διαδίκτυο.
«Το μόνο πράγμα που πιστεύω ότι είναι πολύ ενημερωτικό, και το παίρνω σχεδόν κάθε χρόνο, είναι το «World Almanac»», είπε ο Αντονίνι. «Επομένως, αν θέλετε να μάθετε οτιδήποτε για μια χώρα ή στατιστικά στοιχεία ή όλα αυτά τα πράγματα, είναι πιθανώς στο Almanac. Μόλις πήρα ένα νέο για το 2025.»
Είπε ότι μπορεί να χρειαστεί λίγο περισσότερη προσπάθεια για να βρει κανείς τις πληροφορίες που αναζητά, αλλά μπορεί να γίνει, και αν δεν μπορείτε να βρείτε τις πληροφορίες στο σπίτι σας, οι βιβλιοθήκες είναι γεμάτες υλικό.
«Έτσι το κάναμε παλιά και δεν υπάρχει λόγος να μην μπορείτε να το κάνετε τώρα», είπε ο Αντονίνι.
Μια μετα-ανάλυση του 2018 διαπίστωσε ότι με την ανάγνωση τυπωμένων κειμένων έχουμε καλύτερη κατανόηση σε σχέση με την ψηφιακή ανάγνωση.
Ο Αντονίνι είπε ότι τα κινητά τηλέφωνα αποσπούν την προσοχή και εμποδίζουν τους ανθρώπους να προσέχουν τι κάνουν, πού πηγαίνουν και τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους.
«Δεν εκτιμούν τον καθαρό αέρα, τον ήλιο και τα κτίρια που βλέπουν», είπε. «Πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν καν πώς να διαβάζουν τις πινακίδες στον δρόμο και δεν ξέρουν πώς να πάνε κάπου χωρίς το τηλέφωνό τους. Έχουν χάσει εντελώς την ικανότητα να διαβάζουν χάρτες.»
Πιστεύει ότι οι άνθρωποι χάνουν πολλά βασιζόμενοι στα τηλέφωνα αντί να χρησιμοποιούν το μυαλό τους.
«Για παράδειγμα, είμαι συνταξιούχος οδοντίατρος και προς το τέλος της καριέρας μου προσλαμβάναμε νεότερους ανθρώπους και πολλοί από αυτούς δεν μπορούσαν να καταλάβουν τι μέρα ήταν χωρίς το τηλέφωνό τους», είπε ο Αντονίνι. «Δεν ήξεραν πώς να διαβάζουν ένα ημερολόγιο, δεν μπορούσαν να γράψουν πολύ καλά, είχαν πρόβλημα με την απλή πρόσθεση, ακόμα και με μία γενική μαθηματική εκτίμηση».
Σύμφωνα με τον ιστότοπο The Decision Lab, το «φαινόμενο Google», γνωστό και ως ψηφιακή αμνησία, είναι η τάση να ξεχνάμε πληροφορίες που μπορούν να αναζητηθούν στο διαδίκτυο. Η ανθρώπινη μνήμη έχει πάψει να δεσμεύει πληροφορίες στη μνήμη, γνωρίζοντας ότι μπορεί να τις βρει εύκολα στο διαδίκτυο.
Ο ιστότοπος δηλώνει ότι το φαινόμενο Google μπορεί να είναι χρήσιμο όσον αφορά το ότι ο εγκέφαλός μας δίνει προτεραιότητα στις πληροφορίες που πρέπει να θυμόμαστε, ώστε να μην είμαστε υπερφορτωμένοι με δεδομένα, αλλά δεν είναι τόσο χρήσιμο εάν πρέπει να θυμάστε έναν αριθμό τηλεφώνου ή πώς να πάτε κάπου και δεν έχετε το τηλέφωνό σας μαζί.
Ο Αντονίνι είπε ότι το 1972 έκανε ένα ταξίδι στην Ευρώπη με τη γυναίκα και την αδερφή του. Στο ταξίδι, αγόρασε το πρώτο του αυτοκίνητο, ένα Volkswagen του 1972, και πέρασε επτά εβδομάδες οδηγώντας σε όλη την Ευρώπη.
«Ταξιδεύαμε μια χαρά, είχαμε χάρτες των διαφόρων χωρών, ξέραμε πού ήταν οι δρόμοι, ακολουθούσαμε τους χάρτες, μπορούσαμε να βρούμε οδηγίες από τον ήλιο και τα οδόσημα και δεν νομίζω ότι χαθήκαμε ούτε μια φορά», είπε. «Δεν είχαμε πρόβλημα να βρούμε τοποθεσίες. Τώρα όλοι πανικοβάλλονται και δεν μπορούν να πάνε πουθενά αν δεν έχουν τηλέφωνο.»
Ο Αντονίνι είπε ότι είναι επικίνδυνο, επειδή πολλοί άνθρωποι οδηγούν και κοιτάζουν τα τηλέφωνά τους.
«Γι’ αυτό προτιμώ να παίρνω απλό ταξί αντί για Uber, γιατί αυτοί οι τύποι συνήθως ξέρουν πού πάνε και δεν βασίζονται στις οθόνες τους», τόνισε.
Οι σπόροι τσία (chia) είναι εκείνοι οι μικροσκοπικοί μαύρους κόκκους που βρίσκονται συχνά μέσα σε smoothie και γιαούρτια, και ενίοτε κολλάνε ανάμεσα στα δόντια σας. Η υψηλή τους περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, ωμέγα-3 και αντιοξειδωτικά τούς καθιστά κάτι περισσότερο από απλό γαρνίρισμα.
Οι σπόροι τσία υποστηρίζουν την πέψη και την υγεία της καρδιάς, και συμβάλλουν στη διατήρηση χαμηλών επιπέδων χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης. Μπορεί να μην φαίνονται εντυπωσιακοί, αλλά κάνουν πολύ καλό.
Οφέλη για την υγεία της καρδιάς
«Οι σπόροι τσία έχουν θεραπευτικό ρόλο στη διαχείριση χρόνιων ασθενειών», δήλωσε στην Epoch Times η Μαίρη Κάρριστιν, διατροφολόγος στην Art Health Solutions.
Μία από τις ξεχωριστές ιδιότητες των σπόρων τσία είναι η υψηλή περιεκτικότητά τους σε ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, τα οποία βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής, ωφελώντας καταστάσεις όπως οι καρδιακές παθήσεις, πρόσθεσε. Αξίζει να σημειωθεί ότι η φλεγμονή συμβάλλει στον σχηματισμό πλάκας που μπλοκάρει τις αρτηρίες στη στεφανιαία νόσο.
Επιπλέον, τα ωμέγα-3 υποστηρίζουν το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (την κατάσταση «ηρεμίας και πέψης»), συμβάλλοντας περαιτέρω στην ενίσχυση της άμυνας της καρδιάς.
Οι σπόροι τσία υποστηρίζουν επίσης την καρδιαγγειακή υγεία μειώνοντας την οξείδωση, τη χοληστερόλη και την αρτηριακή πίεση.
Μελέτη διαπίστωσε ότι η κατανάλωση σπόρων τσία οδήγησε σε μέση πτώση 7,87 mmHg στη συστολική και 6,33 mmHg στη διαστολική αρτηριακή πίεση.
Συνεπώς, συμβάλλουν στη διατήρηση ενός φυσιολογικού καρδιακού ρυθμού, περιορίζοντας τον κίνδυνο αρρυθμίας ή ακανόνιστων καρδιακών παλμών.
Η καρδιακή υγεία ωφελείται και από την ελάττωση των επιπέδων των τριγλυκεριδίων και στην αύξηση της καλής HDL χοληστερόλης, που επιφέρει η κατανάλωση σπόρων τσία. Καθώς απορροφούν το νερό, σχηματίζουν μία ουσία που μοιάζει με γέλη, η οποία περιορίζει τα επίπεδα χοληστερόλης και ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα.
Η HDL θεωρείται καλή γιατί βοηθά στην απομάκρυνση της περίσσειας χοληστερόλης από τις αρτηρίες, ενώ τα υψηλά τριγλυκερίδια είναι επιβλαβή καθώς συμβάλλουν στην επιβάρυνση των αρτηριών και αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιακών παθήσεων.
Η περιεκτικότητά τους σε υγιεινά λιπαρά βοηθά στην προστασία των αρτηριών από τη συσσώρευση πλάκας και, με την πάροδο του χρόνου, από καρδιακές παθήσεις και εγκεφαλικά επεισόδια, δήλωσε η Σάντρα Αρέβαλο, εγγεγραμμένη διαιτολόγος διατροφολόγος και πιστοποιημένη ειδικός στη φροντίδα του διαβήτη.
Οφέλη για την υγεία του πεπτικού συστήματος
Οι σπόροι τσία είναι μια πλούσια πηγή διαιτητικών ινών, οι οποίες παρέχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία του πεπτικού συστήματος. Οι φυτικές ίνες αυξάνουν τον όγκο των κοπράνων, συμβάλλοντας στην πρόληψη καταστάσεων όπως η εκκολπωμάτωση — μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από αδυναμία του παχέος εντέρου — και βοηθά στη θεραπεία της δυσκοιλιότητας, προωθώντας την εύρυθμη λειτουργία του εντέρου.
Οι φυτικές ίνες που περιέχονται στους σπόρους τσία ενισχύουν την εντερική περίσταση και μειώνουν τον κίνδυνο μπλοκαρίσματος.
Μια ισχυρή διατροφική βάση
Οι σπόροι τσία περιέχουν περισσότερη πρωτεΐνη από το σιτάρι, τη βρώμη και την κινόα, αλλά όντας ψευδοδημητριακό είναι απαλλαγμένοι από τη γλουτένη, με αποτέλεσμα να είναι ανεκτοί από άτομα με ευαισθησία στη γλουτένη.
Αυτό το χαρακτηριστικό, σε συνδυασμό με το ισχυρό μείγμα πρωτεΐνης, φυτικών ινών και υγιεινών λιπών που περιέχουν, καθιστά τους σπόρους τσία ιδιαίτερα θρεπτική τροφή.
Συγκεκριμένα, περιέχουν 30 έως 34 γραμμάρια διαιτητικών ινών ανά 100 γραμμάρια, με το 85% έως 93% να είναι αδιάλυτες φυτικές ίνες και το 7% έως 15% διαλυτές φυτικές ίνες.
Αυτό σημαίνει ότι συμβάλλουν σημαντικά στην κάλυψη της συνιστώμενης ημερήσιας πρόσληψης φυτικών ινών, που είναι από 25 έως 35 γραμμάρια για ενήλικες.
Οι σπόροι τσία περιέχουν επίσης πολλά θεμελιώδη μέταλλα και είναι πλούσιοι σε ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, σελήνιο, χαλκό, κάλιο, φώσφορο και μαγγάνιο.
Στην πραγματικότητα, παρέχουν πολύ περισσότερα από αυτά τα θρεπτικά συστατικά από τα κοινά τρόφιμα. Για παράδειγμα, 100 γραμμάρια σπόρων τσία παρέχουν 4 έως 6 φορές περισσότερο ασβέστιο, κάλιο και φώσφορο από 100 γραμμάρια γάλα και έως και 12 φορές περισσότερα από 100 γραμμάρια σιτάρι, βρώμη, καλαμπόκι ή ρύζι. Περιέχουν ακόμη 1,8 έως 6 φορές περισσότερο σίδηρο από τις φακές, το σπανάκι και το συκώτι.
(Γράφημα: The Epoch Times, Shutterstock)
Πώς να απολαύσετε τους σπόρους τσία
Είναι πολύ εύκολο να τους συμπεριλάβετε σε μια ποικιλία γευμάτων και σνακ, καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Πουτίγκα τσία
Η Κάρριστιν προτείνει μια πουτίγκα τσία για πρωινό ή δεκατιανό. Η συνταγή της είναι απλή: 3 κουταλιές της σούπας σπόρους chia, 1/2 φλιτζάνι γιαούρτι, 1 φλιτζάνι γάλα αμυγδάλου, 1/2 κουταλάκι του γλυκού κανέλα, 1 κουταλάκι του γλυκού μέλι και μια επικάλυψη ανάμεικτων μούρων. Αναμειγνύουμε τα υλικά και τα αφήνουμε στο ψυγείο για μερικές ώρες ή όλη τη νύχτα, για να πήξουν και να πάρουν τη μορφή πουτίγκα.
Με γιαούρτι και κουάκερ
Η Αρέβαλο προτιμά μια απλή συνταγή: προσθέτει 1 κουταλάκι του γλυκού σπόρους τσία σε ένα φλιτζάνι γιαούρτι, προσθέτοντας προαιρετικά κουάκερ ή/και μέλι.
Μπορείτε επίσης να πασπαλίσετε με σπόρους τσία τη σαλάτα σας για να προσθέσετε μια πιο τραγανή και θρεπτική πτυχή.
Σούπες και σάλτσες
Αν θέλετε να μαγειρέψετε τους σπόρους τσία, λειτουργούν καλά ως πηκτικός παράγοντας σε σούπες ή σάλτσες. Απορροφούν υγρά και διαστέλλονται, προσθέτοντας υφή και θρεπτικά συστατικά χωρίς να αλλάζουν τη γεύση.
Νερό τσία
Αναμείξτε 1 κουταλιά της σούπας σπόρους τσία με 1 φλιτζάνι νερό, ανακατέψτε και αφήστε τους σπόρους να μουλιάσουν για 10 έως 15 λεπτά. Αυτό δημιουργεί ένα ενυδατικό, πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά ρόφημα με σύσταση που μοιάζει με τζελ.
Μαρμελάδα τσία
Αποτελούν ένα εξαιρετικό φυσικό πυκνωτικό για τη σπιτική μαρμελάδα. Συνδυάστε φρέσκα φρούτα με σπόρους τσία, ένα γλυκαντικό της επιλογής σας και λίγο χυμό λεμονιού. Αφήστε το μείγμα να καθίσει για μερικές ώρες ώστε οι σπόροι να απορροφήσουν τα υγρά και να δημιουργήσουν μια υφή σαν μαρμελάδα.
Αντί για αυγό
Οι σπόροι τσία μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως υποκατάστατο αυγού στο ψήσιμο. Αναμείξτε 1 κουταλιά της σούπας σπόρους τσία με 3 κουταλιές της σούπας νερό και αφήστε το να ‘καθίσει’ για 5 έως 10 λεπτά, για να σχηματιστεί ένα τζελ. Αυτό λειτουργεί ως υποκατάστατο ενός αυγού στις περισσότερες συνταγές.
Η ενσωμάτωση των σπόρων τσία στη ρουτίνα σας είναι μια μικρή αλλαγή που μπορεί να αποφέρει εντυπωσιακά οφέλη για την υγεία της καρδιάς και του εντέρου σας.
Τα μωρά και τα μικρά παιδιά μπορεί να αναπνέουν και να απορροφούν επιβλαβείς χημικές ουσίες από τα στρώματά τους ενώ κοιμούνται, σύμφωνα με δύο μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά «Environmental Science & Technology» και «Environmental Science & Technology Letters». Αυτές οι χημικές ουσίες συνδέονται με νευρολογικά και αναπαραγωγικά προβλήματα, άσθμα, ορμονικές διαταραχές και καρκίνο.
«Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ιδιαίτερα για τα βρέφη και τα νήπια. Ωστόσο, η έρευνά μας υποδεικνύει ότι πολλά στρώματα περιέχουν χημικές ουσίες δυνητικά βλαβερές για τον εγκέφαλο των παιδιών», λέει η επικεφαλής συγγραφέας Μίριαμ Ντάιαμοντ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. «Αυτό είναι ένα ηχηρό μήνυμα για τους κατασκευαστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, να διασφαλίσουν ότι τα κρεβάτια των παιδιών μας είναι ασφαλή και υποστηρίζουν την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου», προσθέτει.
Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν τις συγκεντρώσεις χημικών ουσιών σε 25 υπνοδωμάτια παιδιών ηλικίας έξι μηνών έως τεσσάρων ετών. Ανίχνευσαν ανησυχητικά επίπεδα περισσότερων από 24 φθαλικών ενώσεων, επιβραδυντικών φλόγας και φίλτρων υπεριώδους ακτινοβολίας στον αέρα των υπνοδωματίων, με τα υψηλότερα επίπεδα να βρίσκονται γύρω από τα κρεβάτια.
Σε μια συνοδευτική μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν 16 πρόσφατα αγορασμένα παιδικά στρώματα και επιβεβαίωσαν ότι αυτά είναι πιθανώς η κύρια πηγή αυτών των χημικών ουσιών στο περιβάλλον ύπνου των παιδιών. Όταν οι ερευνητές προσομοίωσαν τη θερμοκρασία σώματος και το βάρος ενός παιδιού στα στρώματα, οι εκπομπές χημικών ουσιών αυξήθηκαν σημαντικά έως και πολλές φορές. Τα στρώματα που μελετήθηκαν αγοράστηκαν στον Καναδά, αλλά τα περισσότερα περιείχαν υλικά που προέρχονταν από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Μεξικού. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα αποτελέσματα είναι πιθανό να ισχύουν για στρώματα που αγοράζονται σε όλη τη βόρεια Αμερική.
Οι φθαλικές ενώσεις και τα επιβραδυντικά φλόγας που μετρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη είναι ορμονικοί διαταράκτες και συνδέονται με νευρολογικές βλάβες, συμπεριλαμβανομένων των μαθησιακών δυσκολιών, των μειωμένων δεικτών IQ, των προβλημάτων συμπεριφοράς και της μειωμένης μνήμης. Ορισμένες συνδέονται επίσης με παιδικό άσθμα και καρκίνο. Επίσης, αρκετά φίλτρα UV που εντοπίστηκαν είναι ορμονικοί διαταράκτες.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην έκθεση, δεδομένου ότι εξακολουθούν να αναπτύσσονται, έχουν συμπεριφορές που περιλαμβάνουν την επαφή των χεριών με το στόμα και ρυθμό αναπνοής δέκα φορές υψηλότερο από τους ενήλικες. Έχουν επίσης πιο διαπερατό δέρμα και τριπλάσια επιφάνεια δέρματος σε σχέση με το σωματικό τους βάρος από τους ενήλικες.
Επισημαίνεται ότι τα υψηλά επίπεδα επιβραδυντικών φλόγας στα περισσότερα από τα στρώματα που ελέγχθηκαν ήταν αινιγματικά, δεδομένου ότι αυτές οι χημικές ουσίες δεν είναι απαραίτητες για την έγκριση ούτε των καναδικών ούτε των αμερικανικών προτύπων ευφλεκτότητας στρωμάτων. Σημειώνεται επίσης ότι τα επιβραδυντικά φλόγας συνδέονται με νευρολογικές, αναπαραγωγικές και ορμονικές βλάβες καθώς και με καρκίνο, και επίσης δεν έχουν αποδεδειγμένο όφελος πυρασφάλειας όπως χρησιμοποιούνται στα στρώματα.
Οι ερευνητές καλούν τους κατασκευαστές να είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τις χημικές ουσίες στα παιδικά στρώματα μέσω δοκιμών. Επιπλέον, απαιτούνται αυστηρότεροι κανονισμοί για τη χρήση επιβραδυντικών φλόγας και φθαλικών πλαστικοποιητών στα παιδικά στρώματα. Στον Καναδά, οι συγγραφείς συνιστούν την επέκταση των περιορισμών και σε ορισμένους πλαστικοποιητές για παιχνίδια και αντικείμενα που μπαίνουν στο στόμα, ώστε να περιλαμβάνουν στρώματα και άλλα είδη κλινοσκεπασμάτων, καθώς και την έγκριση των προ πολλού προταθέντων περιορισμών σε δύο επιβραδυντικά φλόγας. Αρκετά στρώματα περιείχαν χημικές ουσίες που είναι απαγορευμένες ή περιορισμένες στον Καναδά, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κατασκευαστές πρέπει να ελέγχουν τα παιδικά στρώματα για αυτές τις χημικές ουσίες πριν τα διαθέσουν στην αγορά.
Εν τω μεταξύ, οι ερευνητές τονίζουν ότι υπάρχουν ενέργειες που μπορούν να κάνουν οι γονείς για να μειώσουν την έκθεση των παιδιών τους. Συνιστούν την απομάκρυνση περιττών αντικειμένων από τον χώρο ύπνου του παιδιού μειώνοντας τον αριθμό των μαξιλαριών, των κουβερτών και των παιχνιδιών. Συνιστούν επίσης το συχνό πλύσιμο και ανανέωση των κλινοσκεπασμάτων και των ρούχων ύπνου του παιδιού, καθώς αυτά μειώνουν την έκθεση. Τέλος, λένε ότι τα υφάσματα που δεν είναι βαμμένα ή είναι ουδέτερου χρώματος είναι πιθανώς ασφαλέστερα, καθώς η διατήρηση έντονων χρωμάτων απαιτεί την προσθήκη φίλτρων UV και άλλων πρόσθετων που μπορεί να είναι επιβλαβή.
Το παρόν αποτελεί το όγδοο μέρος μίας σειράς δέκα άρθρων που δημοσίευσε η Epoch Times με τον τίτλο «Η ιατρική της αρετής». Συνδέσμους για όλα τα άρθρα της σειράς, θα βρείτε στο τέλος του παρόντος.
Στην αρχαία κινεζική λογοτεχνία υπάρχει μία ιστορία για έναν ηλικιωμένο άνδρα ονόματι Σάι Γουένγκ, ο οποίος βασιζόταν στο άλογό του για να ζήσει.
Μια μέρα, το άλογό του το έσκασε και οι γείτονες ήρθαν να εκφράσουν τη λύπη τους, λέγοντας: «Κρίμα». Ο Σάι Γουένγκ παρατήρησε ήρεμα: «Ίσως».
Λίγο αργότερα, το άλογο επέστρεψε, φέρνοντας μαζί του μια ομάδα άγριων αλόγων. Οι γείτονες τον συνεχάρησαν για την καλή του τύχη. Ο Σάι Γουένγκ απάντησε: «Ίσως».
Όταν ο γιος του προσπάθησε να ιππεύσει ένα από τα άγρια άλογα, έπεσε και έσπασε το πόδι του. Για άλλη μια φορά, οι γείτονες μαζεύτηκαν και είπαν: «Πω-πω, τι κρίμα!». Ο Σάι Γουένγκ απάντησε: «Ίσως»
Λίγο αργότερα ξέσπασε πόλεμος και όλοι οι νέοι άνδρες του χωριού επιστρατεύτηκαν για να πάνε στο μέτωπο. Λόγω του τραυματισμού του, ο γιος του Σάι Γουένγκ απαλλάχθηκε από τη στρατιωτική θητεία. Αυτή η ιστορία, που χρονολογείται από τον δεύτερο αιώνα π.Χ., ενέπνευσε το διάσημο κινεζικό ρητό «Ο Σάι Γουένγκ χάνει το άλογό του – ποιος ξέρει αν είναι ευλογία;» – στα καθ’ ημάς, ουδέν κακόν αμιγές καλού.
Το να αντιλαμβάνεται κανείς μία δυνητική θετικότητα πέρα από τις δυσκολίες της στιγμής ενσαρκώνει τη φύση της αισιοδοξίας, μιας αρετής που είναι ουσιώδης όχι μόνο για την ανάπτυξη αλλά και για την ίδια μας την υγεία.
Στάση ζωής
Ο καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Concordia και ερευνητής προσωπικότητας Κάρστεν Βρος δήλωσε στην Epoch Times ότι η αισιοδοξία δεν είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό αλλά στάση ζωής.
«Πρόκειται ουσιαστικά για το αν περιμένετε ότι η ζωή σας θα είναι καλή ή κακή στο μέλλον», είπε.
Τα αισιόδοξα άτομα έχουν αξιοσημείωτα λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καταθλιπτικά συμπτώματα, ακόμη και μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες. Αυτή η προστατευτική επίδραση εκτείνεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες – από τους νεότερους έως τους ηλικιωμένους.
Για παράδειγμα, η μελέτη Zutphen Elderly Study παρακολούθησε περισσότερους από 800 άνδρες για 15 χρόνια, αναλύοντας πώς ο τρόπος ζωής, η διατροφή και άλλοι παράγοντες επιδρούν στις ασθένειες και τη θνησιμότητα. Ειδικότερα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η μεγάλη αισιοδοξία, σε σύγκριση με τη χαμηλή αισιοδοξία, σχετίζεται με 77% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
(Γράφημα: The Epoch Times)
Πιο πρόσφατες μελέτες έδωσαν παρόμοια ευρήματα. Μια μετα-ανάλυση 18 μελετών του 2024 διαπίστωσε ότι η συμμετοχή σε εκπαίδευση αισιοδοξίας, συμπεριλαμβανομένης της ενσυνειδητότητας και της ημερολογιακής καταγραφής της ευγνωμοσύνης, μείωσε τα συμπτώματα κατάθλιψης περίπου κατά ένα τρίτο. Ψυχολογικά, τα αισιόδοξα άτομα έχουν λιγότερες ακραίες αρνητικές αντιδράσεις σε στρεσογόνους παράγοντες και έτσι αναρρώνουν ταχύτερα από την κατάθλιψη.
Ως εκ τούτου, η αισιοδοξία μειώνει τα αισθήματα απελπισίας και τον αυτοκτονικό ιδεασμό.
Επιπλέον, η αισιοδοξία έχει και ένα άλλο άκρως επιθυμητό αποτέλεσμα: τη μακροζωία. Σε σύγκριση με τους απαισιόδοξους, οι αισιόδοξοι ασθενείς με καρκίνο έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να επιβιώσουν έναν χρόνο μετά τη διάγνωση.
Διαισθητικά, αυτό είναι λογικό – όσοι περιμένουν καλά πράγματα στη ζωή έχουν περισσότερους λόγους να συνεχίσουν να ζουν. Σε μια πρωτοποριακή εργασία που δημοσιεύθηκε στο PNAS και ανέλυσε περισσότερα από 70.000 άτομα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, σε σύγκριση με τα λιγότερο αισιόδοξα άτομα, οι πιο αισιόδοξοι ζούσαν έως και 15% περισσότερο, ενώ οι πιθανότητες να επιτύχουν «εξαιρετική μακροζωία» – να ζήσουν μέχρι τα 85 ή και περισσότερο – αυξάνονταν έως και 70%.
Με άλλα λόγια, η αισιοδοξία προσθέτει σχεδόν τόσα χρόνια στη ζωή ενός ατόμου όσα και η μη εμφάνιση καρδιακής προσβολής ή διαβήτη, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Καλλιεργώντας την αισιοδοξία
Τι διεγείρει αυτές τις βαθιές αλλαγές που παρατηρούνται στους αισιόδοξους ανθρώπους; Η κύρια υπόθεση είναι ότι οι αισιόδοξοι αντιμετωπίζουν διαφορετικά τις προκλήσεις.
Ο κος Βρος, ο οποίος έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σχετικά με την αισιοδοξία, δήλωσε ότι οι αισιόδοξοι είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο τους στρεσογόνους παράγοντες, να επενδύουν χρόνο και ενέργεια στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και να αναζητούν ενεργά λύσεις στα προβλήματα. Αναδιαμορφώνουν τις προκλήσεις ως ευκαιρίες – ζουν ενεργά, όχι παθητικά.
Η Σουζάν Σέγκερστρομ, καθηγήτρια και διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας για την Υγιή Γήρανση στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, δήλωσε στην Epoch Times ότι «οι άνθρωποι που είναι πιο αισιόδοξοι συνήθως αναμένουν καλύτερα αποτελέσματα δεδομένης της πραγματικότητας της κατάστασης».
Αυτού του είδους η στάση μετριάζει τις επιπτώσεις του άγχους, προάγει την ψυχική υγεία και ενισχύει τη νοοτροπία ανάπτυξης.
Αντίθετα, οι απαισιόδοξοι τείνουν να αποφεύγουν ή αρνούνται τον στρεσογόνο παράγοντα – φτάνοντας στο σημείο, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καταφεύγουν σε ναρκωτικά, αλκοόλ ή άλλους περισπασμούς ως μέσο φυγής.
Ευτυχώς, η αισιοδοξία είναι μια δεξιότητα που μπορεί να εξασκηθεί. Η έρευνα περιγράφει διάφορες τεκμηριωμένες μεθόδους για την καλλιέργεια της αισιοδοξίας. Οι γενικές στρατηγικές περιλαμβάνουν την ενεργή αναδιαμόρφωση των αρνητικών σκέψεων, την επανεξέταση των προσωπικών επιτευγμάτων του παρελθόντος ώστε να εδραιωθεί η ύπαρξη θετικών προσδοκιών για το μέλλον και τη συναναστροφή με συνομηλίκους ή συναδέλφους που μας υποστηρίζουν.
Οι πιο δομημένες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την ενασχόληση με την «καλύτερη δυνατή αυτοάσκηση», κατά την οποία φαντάζεστε ένα σενάριο στο οποίο επιτυγχάνετε όλους τους στόχους της ζωής σας σε διάφορους τομείς, όπως η οικογένεια, η εργασία και η υγεία. Όσο περισσότερο οραματίζεστε μια πραγματικότητα για την οποία αξίζει να προσπαθήσετε τόσο περισσότερο ανυπομονείτε γι’ αυτήν – και αυτό είναι αισιοδοξία. Σύμφωνα με μια μεγάλη μετα-ανάλυση του 2019 , η άσκηση αυτή ενισχύει σημαντικά την αισιοδοξία και μειώνει τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Περαιτέρω, μπορείτε να καλλιεργήσετε την αισιοδοξία γράφοντας επιστολές ευγνωμοσύνης ή σύντομες λίστες με αυτά για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη. Μπορείτε επίσης να εξασκηθείτε στην άσκηση «τρία καλά πράγματα», κατά την οποία αναλογίζεστε και καταγράφετε τρία θετικά πράγματα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας και γιατί συνέβησαν. Όταν γίνονται παράλληλα, αυτές οι πρακτικές σάς βοηθούν να καλλιεργήσετε τη συνήθεια να εστιάζετε στα θετικά του παρόντος και να αναπτύσσετε θετικές προσδοκίες για το μέλλον.
Η ενσυνειδητότητα και ο διαλογισμός ενθαρρύνουν την επίγνωση του παρόντος, η οποία μειώνει τα αρνητικά μοτίβα σκέψης και τον μηρυκασμό παλαιών δεινών, και ενισχύει έμμεσα την αισιοδοξία.
Εγκαταλείποντας τις σκοτεινές σκέψεις
Είναι καλύτερο να σκέφτεστε πιο θετικά ή απλώς να έχετε λιγότερες αρνητικές σκέψεις; Με άλλα λόγια, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο να είμαστε πιο αισιόδοξοι ή λιγότερο απαισιόδοξοι;
Μια μετα-ανάλυση-ορόσημο του 2021 έδωσε μια απροσδόκητη απάντηση: Η απαισιοδοξία παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο από την αισιοδοξία στη διαμόρφωση της υγείας, και όχι με μικρή διαφορά. Ο κος Βρος εξήγησε ότι η ανάλυση έδειξε ότι η απαισιοδοξία επηρεάζει την υγεία τρεις φορές περισσότερο από ό,τι η αισιοδοξία. Για παράδειγμα, η μειωμένη απαισιοδοξία συνδέεται με χαμηλότερη φλεγμονή, καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία και ακόμη και υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε θεραπείες γονιμότητας συγκρινόμενη με την αυξημένη αισιοδοξία.
Ως εκ τούτου, δήλωσε ο κος Βρος, η απαισιοδοξία και η αισιοδοξία δεν πρέπει να θεωρούνται ως αντίθετα χαρακτηριστικά ενός γνωρίσματος, αλλά ως δύο ξεχωριστά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ανθρώπου.
Η αισιοδοξία είναι σαν να πατάτε το γκάζι, σας προτρέπει να προχωρήσετε μπροστά. Η απαισιοδοξία είναι σαν να έχετε το χειρόφρενο τραβηγμένο. Ακόμα κι αν πατήσετε το γκάζι, το φρένο σάς μπλοκάρει, προκαλώντας ζημιές με την πάροδο του χρόνου και δυσκολεύοντας ακόμα και τις βασικές κινήσεις.
Το να αφήσετε την απαισιοδοξία είναι σαν να αφήνετε το χειρόφρενο. Την επόμενη φορά που θα πιάσετε τον εαυτό σας να επινοεί τα χειρότερα σενάρια, θυμηθείτε: Δεν χρειάζεται να αναγκάσετε τον εαυτό σας να κάνει χαρούμενες σκέψεις – και μόνο η εγκατάλειψη των αρνητικών σκέψεων κάνει σημαντική διαφορά.
«Η αισιοδοξία είναι ένας βρόχος τροφοδότησης προς τα εμπρός», δήλωσε η Σέγκερστρομ.
Τα επιτυχημένα άτομα είναι συνήθως πιο αισιόδοξα, γεγονός που τείνει να ανοίγει πόρτες σε μεγαλύτερους κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους – όλα αυτά ενισχύουν έναν θετικό κύκλο.
Η Γκρέης Ζανγκ, μια βελονίστρια με πτυχίο ιατρικής από την Κίνα, δήλωσε στην Epoch Times ότι «η νοοτροπία παίζει βασικό ρόλο στη διαδικασία θεραπείας».
Είπε ότι από την άποψη της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής, τα αισιόδοξα συναισθήματα βοηθούν την ενέργεια να ρέει πιο ελεύθερα και προάγουν τη συνολική υγεία. Αντίθετα, τα απαισιόδοξα συναισθήματα προκαλούν ενεργειακή ανισορροπία, αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και οδηγούν σε ασθένειες.
Η Ζανγκ είπε ότι η ιστορία του Σάι Γουένγκ θα πρέπει να μας υπενθυμίζει, όταν αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, να παραμένουμε ήρεμοι, έχοντας υπ’ όψιν ότι αυτό που φαίνεται κακό σήμερα, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα αύριο – με λίγα λόγια, να μην παρασυρόμαστε από τα συμβάντα της στιγμής και σκοτεινές σκέψεις, αλλά να διατηρούμε πάντα μία πιο ευρεία οπτική.
Σημείωση του συγγραφέα: Σήμερα, αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην κοινωνία, την ιατρική και το εργασιακό πεδίο. Το παραπάνω άρθρο αποτελεί σύνθεση εμπειριών συναδέλφων μας και άλλων επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου. Οι προκλήσεις και οι ανταμοιβές που παρουσιάζονται σε αυτήν είναι πραγματικές. Προστιθέμενα στις αυξανόμενες υποχρεώσεις, τις εξελίξεις της κοινωνίας και τις απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τα ηθικά διλήμματα και τα ζητήματα αυθεντικότητας επιβαρύνουν και δοκιμάζουν περαιτέρω τον σύγχρονο άνθρωπο. Πιστεύουμε ότι η αλήθεια θα σας απελευθερώσει πραγματικά!
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο αποτελούν απόψεις των συγγραφέων και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
Η Σελέστ ήταν μια νεαρή γυναίκα με αθλητική ζωή, δραστήρια και παρούσα σε έναν έντονο, συχνά αγχωτικό, επαγγελματικό ρυθμό. Στο τέλος της ημέρας κοιμόταν βαθιά, αλλά σπάνια ονειρευόταν.
Αν και αποτελεσματική στη δουλειά της, όσο αυξανόταν το στρες, άρχιζε να νιώθει συναισθηματικά μουδιασμένη. Καμιά φορά δυσκολευόταν να συνδεθεί με τους άλλους ή αισθανόταν πως η ζωή περνούσε δίπλα της, σαν σε κυλιόμενη ταινία – με την ίδια σε ρόλο αποστασιοποιημένου παρατηρητή. Μακάρι να μπορούσε τότε κάποιος να της μεταφέρει αυτό που γνωρίζουμε σήμερα.
Ο ύπνος δεν έχει να κάνει μόνο με το πόσο κουρασμένοι νιώθουμε. Είναι ο τρόπος με τον οποίο ο εγκέφαλος ρυθμίζει τις λειτουργίες του κατά τη διάρκεια της νύχτας. Πέρα από τον «βαθύ ύπνο» και τα γνωστά πλέον οφέλη του, συμβαίνουν κι άλλα πράγματα εξίσου σημαντικά.
Ένας μικροσκοπικός αλλά καθοριστικός πυρήνας στον εγκέφαλο, ο υπομέλας τόπος (locus coeruleus), ο οποίος ρυθμίζει την απόκριση στο στρες, διαδραματίζει ρόλο-κλειδί στο πότε και αν θα μπούμε σε φάση ύπνου ραγδαίων κινήσεων των ματιών (Rapid Eye Movement-REM) — δηλαδή τη φάση των ονείρων. Ωστόσο, η σημασία του REM υπερβαίνει τις αλλόκοτες αφηγήσεις του ύπνου. Η ψυχική υγεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτήν τη φάση.
(Εικονογράφηση: The Epoch Times)
Αν όμως η καθημερινότητά μας είναι γεμάτη στρες, ο υπομέλας τόπος μπορεί να διαταράξει τον φυσιολογικό ρυθμό του ύπνου, στερώντας μας πολύτιμο REM χρόνο.
Ο ύπνος ξεκινά πριν πέσουμε στο κρεβάτι
Κατά τη διάρκεια της ημέρας, ο υπομέλας τόπος, ένας μικρός σχηματισμός στον εγκεφαλικό στέλεχο, παράγει νοραδρεναλίνη — μια ουσία παρόμοια με την αδρεναλίνη, αλλά λιγότερο έντονη. Η αδρεναλίνη κινητοποιεί το σώμα σε καταστάσεις κινδύνου, ενώ η νοραδρεναλίνη αυξάνει την εγρήγορση και την εστίαση σε καθημερινές προκλήσεις.
Αν και απαραίτητες για τη λειτουργία μας, η υπερπαραγωγή αυτών των ουσιών μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση και δυσλειτουργία. Επιπλέον, ενεργοποιούν την κορτιζόλη, την «ορμόνη του στρες», επηρεάζοντας αρνητικά την αρτηριακή πίεση, το ανοσοποιητικό σύστημα, τη μικροχλωρίδα του εντέρου και τον κύκλο ύπνου/αφύπνισης για μέρες.
Η σχέση μεταξύ στρες και απόδοσης ακολουθεί μια παραβολική καμπύλη. Μέτριο στρες μπορεί να βελτιώσει την απόδοση, αλλά όταν είναι έντονο ή παρατεταμένο, υπερδιεγείρει τον υπομέλα τόπο, επηρεάζοντας τη μνήμη εργασίας και τον έλεγχο της προσοχής.
Έτσι, όταν φτάνει η ώρα του ύπνου, ο εγκέφαλος μπορεί να είναι εξαντλημένος αλλά όχι έτοιμος να κοιμηθεί. Είναι σαν να προσπαθείτε να στρίψετε απότομα με καράβι – οι αλλαγές είναι αργές, και ο εγκέφαλος μπορεί ακόμα να κινείται στη «λεωφόρο δράσης» αντί στον «δρόμο του ύπνου».
Ο «ελεγκτής κυκλοφορίας» του ύπνου
Ο υπομέλας τόπος καθοδηγεί το αυτόνομο νευρικό σύστημα και λειτουργεί σαν ελεγκτής κυκλοφορίας, καθορίζοντας την είσοδο στις διάφορες φάσεις του ύπνου. Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο εγκέφαλος «καθαρίζει» και αποκαθιστά λειτουργίες, επεξεργάζεται μνήμες και συναισθήματα.
Οι δύο βασικές φάσεις ύπνου είναι ο NREM (μη ραγδαία κίνηση ματιών – βαθύς ύπνος) και ο REM (ύπνος με όνειρα). Η πρώτη βοηθά στην αποθήκευση πληροφοριών, η δεύτερη στη συναισθηματική επεξεργασία τους.
Στην NREM φάση, ο ιππόκαμπος — η περιοχή της μνήμης — μεταφέρει γεγονότα της ημέρας σε περιοχές μακροπρόθεσμης αποθήκευσης. Στην REM, συνεργάζεται με την αμυγδαλή (συναισθηματικό κέντρο) για να επεξεργαστεί το πώς νιώσαμε για αυτά τα γεγονότα.
Το εντυπωσιακό είναι ότι πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι ο υπομέλας τόπος παίζει αποφασιστικό ρόλο για το πόσο ύπνο REM μπορεί να λάβετε, επειδή πρέπει να απενεργοποιηθεί για να καταστεί δυνατή η μετάβαση από τον ύπνο NREM στον ύπνο REM. Σε καταστάσεις έντονου στρες, όμως, παραμένει ενεργός, περιορίζοντας τον REM ύπνο. Έτσι, μπορεί να αναρρώνουμε σωματικά, αλλά να παραμένουμε συναισθηματικά και κοινωνικά εξαντλημένοι.
Ο ρόλος του REM στη συναισθηματική ευεξία
Ίσως αναρωτιέστε: «Και τι έγινε αν δεν βλέπω όνειρα; Δεν τα θυμάμαι ούτως ή άλλως». Όλοι βιώνουμε REM ύπνο, περίπου 90-120 λεπτά κάθε νύχτα, αλλά η ανάκληση των ονείρων διαφέρει από άτομο σε άτομο.
Παρόλα αυτά, η έλλειψη επαρκούς REM ύπνου μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις:
Μειωμένη επεξεργασία συναισθημάτων: Κατά την REM, το επίπεδο νοραδρεναλίνης πέφτει, επιτρέποντας στον εγκέφαλο να «δουλέψει» συναισθηματικά φορτισμένες εμπειρίες χωρίς υπερβολικές αντιδράσεις. Όταν αυτή η φάση διαταράσσεται, χάνουμε την ευκαιρία να ενσωματώσουμε τα συναισθήματα στη μνήμη μας, με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνουμε παρόμοιες εμπειρίες χωρίς να τις επεξεργαζόμαστε ουσιαστικά.
Αυξημένη συναισθηματική αντίδραση και άγχος: Η φάση REM ενισχύει τη διασύνδεση μεταξύ λογικών και συναισθηματικών περιοχών του εγκεφάλου, βελτιώνοντας τη ρύθμιση των συναισθημάτων. Η απουσία αυτής της διαδικασίας μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο άγχος και δυσκολία στον έλεγχο των αντιδράσεων.
Κενά συναισθηματικής μνήμης: Η REM προσδίδει συναισθηματικό νόημα στις εμπειρίες. Χωρίς αυτήν, μπορεί να θυμόμαστε το τι συνέβη, αλλά όχι πώς νιώσαμε — ένα είδος αποσύνδεσης μεταξύ γεγονότων και συναισθημάτων. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπως στη διαταραχή μετατραυματικού στρες (Post-Traumatic Stress Disorder – PTSD), αυτή η αποσύνδεση μπορεί να γίνει ιδιαίτερα έντονη.
Επιπλέον, η μειωμένη φάση REM μπορεί να δυσκολέψει την κατανόηση των συναισθημάτων των άλλων, καθώς η συναισθηματική μνήμη μάς βοηθά να ερμηνεύουμε εμπειρίες πέρα από τις δικές μας.
Η μακροχρόνια σύνδεση μεταξύ υπερδραστηριότητας του υπομέλανος τόπου, περιορισμένου REM και αυξημένης συναισθηματικής αντιδραστικότητας ενδέχεται να οδηγήσει σε φαύλο κύκλο.
Διαφορετικοί δρόμοι για έναν ήρεμο ύπνο
Κάποιοι μπορεί να πουν: «Τι να κάνουμε; Το άγχος είναι μέρος της ζωής». Και πράγματι, δεν μπορούμε πάντα να ελέγξουμε τι μας επιφυλάσσει η καθημερινότητα. Ωστόσο, μπορούμε να επιλέξουμε πώς θα ανταποκριθούμε. Η λύση δεν είναι να αποφεύγουμε κάθε στρεσογόνο κατάσταση ούτε να μην αισθανόμαστε ποτέ άγχος, αλλά να βοηθήσουμε τον οργανισμό μας να τις διαχειρίζεται πιο αποτελεσματικά.
Ακολουθούν μερικές προσεγγίσεις που μπορεί να βοηθήσουν, εάν εσείς ή κάποιο κοντινό σας πρόσωπο χρειάζεστε περισσότερο ύπνο REM:
Ενσυνειδητότητα και διαλογισμός
Ο διαλογισμός ενσυνειδητότητας φαίνεται να βοηθά σημαντικά την υπερδραστήρια λειτουργία του υπομέλανος τόπου, με ελάχιστες παρενέργειες. Ενισχύει την ικανότητα συναισθηματικής ρύθμισης ενδυναμώνοντας τις εκτελεστικές περιοχές του προμετωπιαίου φλοιού και βοηθά τον οργανισμό να χρησιμοποιεί την νοραδρεναλίνη πιο αποδοτικά όταν χρειάζεται, και να τη μειώνει όταν δεν χρειάζεται.
Η λειτουργία του υπομέλανος τόπου και η αποκατάσταση των ορμονών του στρες βελτιώνονται σχετικά γρήγορα με τον διαλογισμό, και τα οφέλη του μπορεί να διαρκέσουν για ώρες ή ακόμα και ημέρες. Με τακτική εξάσκηση, ο εγκέφαλος αναδιοργανώνεται και λειτουργεί πιο αποδοτικά.
Γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία (CBT)
Τα συναισθήματα είναι περίπλοκα, και το πώς ερμηνεύουμε και ανταποκρινόμαστε σε ένα ερέθισμα καθορίζει αν θα νιώσουμε στρες ή ενθουσιασμό. Η CBT βοηθά στον εντοπισμό και την τροποποίηση μη βοηθητικών σκέψεων και συμπεριφορών, αντικαθιστώντας τις με πιο λειτουργικές.
Ένα παράδειγμα αρνητικής σκέψης είναι ένας μαθητής που αστοχεί στα πρώτα του σουτ στο μπάσκετ και καταλήγει να σκέφτεται ότι δεν είναι καλός, αποφεύγοντας σταδιακά το άθλημα. Ένα συχνό γνωστικό σφάλμα είναι η σκέψη «άσπρο ή μαύρο» —η αντίληψη ότι αν δεν τα καταφέρνουμε τέλεια, τότε αποτυγχάνουμε εντελώς. Η CBT θα ενθάρρυνε τον μαθητή να εξετάσει εναλλακτικά σενάρια και να δει τη βελτίωση ως σταδιακή διαδικασία.
Μερικές πρακτικές τεχνικές περιλαμβάνουν την παρακολούθηση του εσωτερικού διαλόγου. Για παράδειγμα, η σκέψη «Η καρδιά μου χτυπάει δυνατά, δεν αντέχω άλλο!» μπορεί να αναδιατυπωθεί ως «Τέλεια, προετοιμάζομαι για να ανταποκριθώ!». Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν «κάρτες αντιμετώπισης» για δύσκολες στιγμές, όπως: «Όταν μου μιλήσει με αυτό τον τόνο, θα κάνω ένα διάλειμμα 5 λεπτών και θα πάρω βαθιές ανάσες πριν απαντήσω».
Φαρμακευτικές παρεμβάσεις
Η νοραδρεναλίνη από τον υπομέλανα τόπο διασχίζει το σώμα ενεργοποιώντας υποδοχείς άλφα-2 που πυροδοτούν αποκρίσεις στρες σε διάφορους ιστούς. Ορισμένα φάρμακα, όπως η κλονιδίνη — που χρησιμοποιείται για την υπέρταση και τη διαταραχή ελλειμματικής προσοχής — μπλοκάρουν αυτούς τους υποδοχείς και ενδέχεται να περιορίσουν την επίδραση ενός υπερδραστήριου υπομέλανος τόπου.
Άλλα φάρμακα, όπως τα αντιισταμινικά, οι βενζοδιαζεπίνες ή η ζολπιδέμη (Ambien), δεν επηρεάζουν απευθείας τη νοραδρεναλίνη, αλλά ενδέχεται να προωθούν την κατάσταση «ξεκούρασης και χώνευσης» έναντι της «μάχης ή φυγής». Ωστόσο, αυτά προσφέρουν κυρίως βραχυπρόθεσμα κατασταλτικά οφέλη — και απαιτείται πάντα η συμβουλή γιατρού.
Επειδή τα φάρμακα αυτά δρουν στα συμπτώματα και όχι στη ρίζα του προβλήματος, ο οργανισμός μπορεί να παραμένει διχασμένος: ο υπομέλας τόπος εξακολουθεί να παράγει νοραδρεναλίνη, ενώ άλλες φαρμακολογικές εντολές προσπαθούν να τον κατευνάσουν. Το αποτέλεσμα είναι πως ο ύπνος REM ενδέχεται να παραμείνει διαταραγμένος.
Επιπλέον, φάρμακα όπως οι βενζοδιαζεπίνες ενέχουν τον κίνδυνο εξάρτησης ή ανοχής, με την αποτελεσματικότητά τους να φθίνει γρήγορα και τα συμπτώματα στέρησης να δημιουργούν πρόσθετα προβλήματα. Δεν συνιστώνται για μακροχρόνια χρήση, καθώς μπορεί τελικά να επιδεινώσουν την ποιότητα του ύπνου.
Τα συμπληρώματα μελατονίνης βοηθούν στο να αποκοιμηθεί κανείς — μια καλή αρχή — αλλά δεν εγγυώνται περισσότερο ύπνο REM. Μάλιστα, σε υψηλές δόσεις, μπορεί να διαταράξουν τους κύκλους ύπνου, να προκαλέσουν υπνηλία το πρωί, πονοκεφάλους και έντονα όνειρα ή εφιάλτες, κατακερματίζοντας τον ύπνο.
Τέλος, η επαρκής λήψη μαγνησίου μπορεί να βοηθήσει στην ομαλή λειτουργία του υπομέλανος τόπου, ενώ γενικά υποστηρίζει τη νευρωνική λειτουργία.
Συμπέρασμα
Ένας καλός ύπνος δεν εξαρτάται μόνο από το πόσες ώρες περνάμε στο κρεβάτι, αλλά από το αν το μυαλό μας έχει τις σωστές συνθήκες για να επαναρυθμιστεί και να ανανεωθεί. Ο υπομέλας τόπος, ο «θυροφύλακας» του ύπνου μας, ανταποκρίνεται στις εμπειρίες της ημέρας και επηρεάζει το πόσο βαθιά ξεκουραζόμαστε και πόσο συναισθηματικά ισορροπημένοι νιώθουμε την επόμενη. Με την κατάλληλη διαχείριση του στρες, την υιοθέτηση τεχνικών χαλάρωσης και την προσοχή στην «ψυχική διατροφή» που καταναλώνουμε, μπορούμε να ενισχύσουμε τους κύκλους REM — και κατ’ επέκταση να χτίσουμε μια πιο ανθεκτική, συναισθηματικά ικανοποιητική ζωή.
Σημείωμα του συγγραφέα:
Το στρες είναι ένα σύνθετο νευροβιολογικό φαινόμενο, με βαθιές επιπτώσεις σε όλα τα συστήματα του οργανισμού. Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν την έκφρασή του και η αποτελεσματικότητα των προτεινόμενων λύσεων διαφέρει από άτομο σε άτομο. Επομένως, αν σας ενδιαφέρουν τα εργαλεία που αναφέρονται σε αυτό το άρθρο, μην τα θεωρήσετε ως ιατρική συμβουλή. Συμβουλευτείτε έναν γιατρό με εξειδίκευση στον ύπνο, ώστε να βρείτε την κατάλληλη προσέγγιση για εσάς.
Ο Robert Backer, Ph.D., είναι ψυχολόγος, νευροεπιστήμονας, ακαδημαϊκός ερευνητής και σύμβουλος. Το έργο του έχει καλύψει πολλά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, το Πανεπιστήμιο του Ντέλαγουερ, το Κολούμπια, το Γέιλ, το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και το NIH. Το υπόβαθρό του περιλαμβάνει κλινική ψυχολογία και υγειονομική περίθαλψη, καθώς και κοινωνική, γνωστική και οργανωτική ψυχολογία. Του αρέσει η κλασική ανατολική και δυτική τέχνη, ο διαλογισμός και η εξερεύνηση του ανθρώπινου δυναμικού.
Η σοφία του Κομφούκιου έθεσε τα θεμέλια του παραδοσιακού κινεζικού πολιτισμού. Το 500 π.Χ., όταν ταξίδευε στην Κίνα γράφοντας και διδάσκοντας, υπήρχαν ελάχιστες οδηγίες για το πώς να ζει κανείς μια καλή ζωή. Οι αρχές που κατέγραψε έγιναν η βάση για τη σωστή συμπεριφορά σε ολόκληρη την Ασία. Λίγοι άνθρωποι είχαν τόσο βαθύ αντίκτυπο στον κόσμο όσο ο Κομφούκιος.
Σύμφωνα με τον Κομφούκιο, το φαγητό ήταν η βασική ραχοκοκαλιά του κράτους μαζί με τον στρατό και την εμπιστοσύνη του λαού. Ένας πεινασμένος πληθυσμός επαναστατεί και το καλό φαγητό κάνει έναν πληθυσμό υγιή και παραγωγικό. Συνειδητοποίησε ότι η απόκτηση, η προετοιμασία και η κατανάλωση τροφής κυριαρχεί στη ζωή των περισσότερων ανθρώπων. Στην πραγματικότητα, η καθοδήγησή του σχετικά με την κουλτούρα της τροφής υπερβαίνει κατά πολύ τη γεύση και την υγεία. Έγραψε εκτενώς για θέματα τόσο συγκεκριμένα όσο η εθιμοτυπία του τραπεζιού και τόσο ευρεία όσο ο ρόλος της κουζίνας στην οικοδόμηση του έθνους.
Ορισμένες από τις εντολές του είναι πολύ συγκεκριμένες, όπως το να κόβετε πάντα το φαγητό έτσι ώστε να χρειάζονται μόνο τα ξυλάκια στο τραπέζι και να μην χρειάζεται μαχαίρι κανείς άλλος εκτός από τον σεφ. Άλλες είναι γενικές, όπως η σημασία τού να τρώμε μαζί με φίλους. Αλλά πίσω από όλα αυτά κρύβεται μια έμφαση σε αυτό που σήμερα αποκαλούμε ενσυνειδητότητα αυτής της σημαντικής και χαρούμενης ανθρώπινης ανάγκης. Ακολουθούν εννέα από τα αποφθέγματα του Κομφούκιου για το φαγητό.
Απόσπασμα 1
Δίνετε έμφαση στην καθαριότητα και στο λεπτοκομμένο κρέας（食不厭精，膾不厭細）
Ο Κομφούκιος μάς θυμίζει ότι η καθαριότητα είναι το κλειδί για την καλή υγεία και ότι δεν υπάρχει υπερβολή στην καθαριότητα. Πριν από την έλευση των σύγχρονων εργαλείων, όταν το κρέας έπρεπε να κοπεί σε φέτες, ο μάγειρας έπρεπε να έχει εξασκηθεί πολύ στη χρήση του μαχαιριού. Οι λεπτές φέτες κρέατος δείχνουν το ταλέντο του σεφ και εξασφαλίζουν επίσης ότι το κρέας είναι καλά μαγειρεμένο, χωρίς μικρόβια, εύκολο στην κατανάλωση και φρέσκο.
(Tiana Vang/Magnifissance)
Απόσπασμα 2
Μην μιλάτε όταν τρώτε (食不言，寢不語)
Στις μέρες μας, οι περισσότεροι άνθρωποι φαίνεται να ακολουθούν αυτόν τον κανόνα, αλλά κυρίως από ευγένεια. Οι γονείς συχνά υπενθυμίζουν στα παιδιά τους να μην μιλούν με γεμάτο στόμα. Ο Κομφούκιος, ωστόσο, έγραψε ότι η πρακτική της ομιλίας στο τραπέζι είναι κακή για την πέψη, πέρα από τον κίνδυνο να στραβοκαταπιούμε. Όποιο κι αν είναι το κίνητρο, είναι σημαντικό να μασάτε καλά και να καταπίνετε προσεκτικά πριν μιλήσετε.
Απόσπασμα 3
Αναζητήστε την αρμονία μεταξύ των στοιχείων του φαγητού（不得其醬，不食）
Η γεύση ενός φαγητού δεν εξαρτάται μόνο από τα μεμονωμένα στοιχεία του, αλλά και από τον συνδυασμό των συστατικών. Τα διάφορα τρόφιμα σε ένα πιάτο πρέπει να είναι συμβατά μεταξύ τους. Ο σωστός συνδυασμός των τροφίμων οδημιουργεί αρμονία, η οποία αποτελεί βασικό μέρος της Κομφουκιανής φιλοσοφίας. Τα μπαχαρικά, τα γλυκά και τα αλμυρά συστατικά πρέπει να συνδυάζονται και να εξισορροπούνται με τον κατάλληλο τρόπο.
(Tiana Vang/Magnifissance)
Απόσπασμα 4
Δείξετε ενσυναίσθηση προς τους συνδαιτημόνες σας (ειδικά με εκείνους που υποφέρουν)
Μην φάτε όλο το φαγητό σας όταν κάθεστε στο ίδιο τραπέζι με κάποιον που έχει χάσει πρόσφατα ένα μέλος της οικογένειάς του. Τα άτομα που πενθούν τείνουν να τρώνε λίγο, οπότε αν τρώτε κι εσείς λιγότερο παρουσία τους, δείχνετε ότι λαμβάνεται υπ’ όψιν σας τη θλίψη τους. Είναι μια πράξη συμπόνιας και ένας τρόπος να μοιραστείτε το πένθος. Ως συνδαιτημόνες, συμμετέχουμε τόσο στη χαρά όσο και στη θλίψη, και η όρεξη επηρεάζεται από τις περιστάσεις και τα συναισθήματα.
Απόσπασμα 5
Φάτε φρέσκα και τοπικά （不時，不食）
Ο Κομφούκιος συμβουλεύει να μην τρώμε τρόφιμα εκτός εποχής, καθώς πίστευε ότι η επιδίωξη του κέρδους και οι επιχειρήσεις μεγάλης κλίμακας οδηγούν σε μείωση της ποιότητας των τροφίμων – όπως και έχει αποδειχθεί. Η κατανάλωση φρέσκων, τοπικών και εποχιακών τροφίμων παραμένει ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η ποιότητα.
(Francesco Gallarotti/Unsplash)
Απόσπασμα 6
Αφήστε τους ηλικιωμένους να σηκωθούν πρώτοι από το τραπέζι （鄉人飲酒，扙者出，斯出矣)
Αυτός ο κανόνας έχει τις ίδιες ρίζες με τους κανόνες για απόδοση σεβασμού προς τους πρεσβύτερους στη δυτική κουλτούρα και άλλες πτυχές του σεβασμού προς τους πρεσβύτερους στη φιλοσοφία του κομφουκιανισμού. Το να δείχνουμε διακριτικότητα, ευγνωμοσύνη και υποχωρητικότητα απέναντι σε κάποιον που έχει ζήσει μια μακρά ζωή είναι καλό για όλους. Αναγνωρίζει τις ανιδιοτελείς προσπάθειες των παλαιότερων γενεών και μας υπενθυμίζει το κοινό μας πεπρωμένο.
Απόσπασμα 7
Γνωρίστε την προέλευση του φαγητού σας (食饐而餲，鱼馁而肉败，不食)
Το φαγητό είναι μια τόσο λεπτή και σημαντική διαδικασία που πρέπει να γνωρίζουμε από πού προέρχεται η τροφή μας. Ο Κομφούκιος πίστευε στο τοπικό εμπόριο και τη βιολογική γεωργία. Το σημερινό φαγητό μπορεί να τροποποιηθεί για να φαίνεται καθαρό και ελκυστικό στη συσκευασία, ενώ στην πραγματικότητα παράγεται σε εδάφη που χρησιμοποιούν σκληρά χημικά και μηχανήματα. Γνωρίζοντας την προέλευση των τροφών, συνδεόμαστε περισσότερο με το φαγητό και ελέγχουμε πιο εύκολα την ποιότητά του.
(Jonathan Kemper/Unsplash)
Απόσπασμα 8
Το κρέας και το αλκοόλ πρέπει να καταναλώνονται με μέτρο （君子食無求飽，居無求安）
Παρόλο που ο βουδισμός κέρδιζε δημοτικότητα στην εποχή του Κομφούκιου και πολλοί άνθρωποι γίνονταν χορτοφάγοι, ο ίδιος συνειδητοποίησε ότι το να προτρέψει τους πάντες να εγκαταλείψουν το κρέας ήταν αφ’ ενός μάταιο αφ’ ετέρου όχι κατάλληλο για όλους. Έτσι, κήρυττε το μέτρο. Το ίδιο έλεγε και για το αλκοόλ. Αντί να συμβουλέψει την πλήρη αποχή, πρότεινε την περιορισμένη κατανάλωση και προέτρεπε τους ανθρώπους να μην χάνουν τον έλεγχο.
Απόσπασμα 9
Σταματήστε να τρώτε όταν έχετε χορτάσει κατά τα επτά δέκατα（食無求飽，節食安胃）
Ο έλεγχος των μερίδων προάγει τη μακροζωία και η πρακτική του να μην φτάνει κανείς στον κορεσμό έχει ψυχολογικά οφέλη που υπερβαίνουν τη δίαιτα. Είναι μια σημαντική άσκηση αυτοελέγχου, που κάνει καλό και στην πέψη.
(Tiana Vang/Magnifissance)
Οι διδασκαλίες του Κομφούκιου μπορεί να μας φαίνονται σαν προτάσεις κοινής λογικής, αλλά είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι γράφτηκαν πριν από 2.500 χρόνια, σε μία προσπάθεια να δημιουργήσει έναν νέο πολιτισμό σε μια εποχή πρωτόγονης ανάπτυξης. Νοιάστηκε για τους ανθρώπους που προσπαθούσε να επηρεάσει και προσπάθησε να δώσει το παράδειγμα.
Αυτοί οι κανόνες δεν αφορούν μόνο τη βέλτιστη διατροφή. Η ομορφιά του κομφουκιανισμού είναι ότι βοηθά τους ανθρώπους να ζουν γενικά καλύτερα, κάνοντας σωστές επιλογές στην καθημερινή τους ζωή. Οι αρχές του χτίζουν χαρακτήρα, συσφίγγουν τις κοινότητες και προάγουν τη σωματική υγεία.
Καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται, πολλοί βασίζονται στον κλιματισμό για να παραμείνουν άνετα. Έχετε παρατηρήσει όμως ποτέ έναν περίεργο, ενοχλητικό πόνο ή μούδιασμα στους ώμους σας αφού περάσατε ώρες μετά από ένα δροσερό αεράκι; Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική (ΠΚΙ) έχει μια εξήγηση — ο παθογόνος άνεμος εισχωρεί κρυφά στο σύστημα του σώματος μέσω της παρατεταμένης έκθεσης σε κρύο αέρα.
Δεν χρειάζεται να είστε ειδικός στην ΠΚΙ για να επωφεληθείτε από τη σοφία της. Η τόνωση του σημείου βελονισμού της σύγκλισης του άνω βραχίονα (Nao Hui, TE13) μπορεί να είναι ακριβώς αυτό που χρειάζεστε για να απαλύνετε την ταλαιπωρία και να αποκαταστήσετε μια υγιή ροή ενέργειας.
Η σύνδεση μεταξύ αρχαίας σοφίας και σύγχρονης θεραπείας
Το Nao Hui αναφέρθηκε για πρώτη φορά στο «Zhen Jiu Jia Yi Jing», γνωστό και ως «The A-B Classic of Acupuncture and Moxibustion», ένα αρχαίο κινεζικό κείμενο που θεωρείται η παλαιότερη σωζόμενη γραφή σχετικά με τον βελονισμό.
Το Nao Hui είναι ένα σημαντικό σημείο βελονισμού στην ΠΚΙ καθώς λειτουργεί ως σημείο σύγκλισης για τον μεσημβρινό Τριπλής Ενέργειας και έναν μεσημβρινό από αυτούς που ονομάζονται «ειδικά σκάφη», που ονομάζεται Yang Wei Mai. Για να διευκρινίσουμε, ο μεσημβρινός Τριπλής Ενέργειας στην ΠΚΙ κατηγοριοποιείται στα κοίλα όργανα όπως η χοληδόχος κύστη, το στομάχι και το παχύ έντερο. Αν και ο μεσημβρινός Τριπλής Ενέργειας ονομάζεται όργανο, δεν έχει φυσική μορφή. Η κύρια λειτουργία του είναι να ρυθμίζει τη ροή των υγρών και της ενέργειας σε όλο το σώμα.
Τα ιδιαίτερα σκάφη είναι μοναδικοί μεσημβρινοί (ενεργειακά κανάλια) που δεν συνδέονται άμεσα με συγκεκριμένα όργανα αλλά εκτελούν ζωτικές λειτουργίες στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της μεταφοράς συγκεκριμένων τύπων ενέργειας. Στην περίπτωση του Yang Wei Mai, συνδέει τους μεσημβρινούς που είναι υπεύθυνοι για τη μεταφορά της ενέργειας yang.
Λόγω της στρατηγικής του θέσης, το Nao Hui πιστεύεται ότι παίζει ρόλο στην άμυνα του οργανισμού έναντι εξωτερικών παθογόνων επιδράσεων όπως το κρύο και ο άνεμος. Επιπλέον, οι επαγγελματίες της ΠΚΙ συνδέουν μια υγιή ροή ενέργειας γιανγκ με την ικανότητα υπερνίκησης της αναβλητικότητας και ανάληψης αποφασιστικής δράσης.
Από την άποψη της ΠΚΙ, το Nao Hui βοηθά στην εκκαθάριση των φραγμένων μεσημβρινών και στη διασφάλιση της ομαλής ροής ενέργειας γιάνγκ σε όλο το σώμα. Αυτό το καθιστά ιδιαίτερα χρήσιμο για την αντιμετώπιση καταστάσεων που συνδέονται με την παρατεταμένη έκθεση στον κλιματισμό, όπως μούδιασμα, μικροί πόνοι και ενόχληση στα χέρια και τους ώμους.
Σύγχρονη ιατρική και θεραπεία βελονισμού
Επιστημονικές μελέτες υποδεικνύουν ότι η διέγερση και το μασάζ των σημείων βελονισμού μπορεί να είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στην ανακούφιση του πόνου και στη βελτίωση της κινητικότητας. Μια μελέτη συνέκρινε τρεις θεραπείες—ηλεκτροβελονισμό, διαδερμική ηλεκτρική διέγερση νεύρων, και μασάζ βελονισμού—για ασθενείς με περιαρθρίτιδα του ώμου, κοινώς γνωστή ως «παγωμένος ώμος».
Όλες οι ομάδες παρουσίασαν σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και αυξημένη κινητικότητα. Ωστόσο, η ομάδα μασάζ βελονισμού έδειξε τα καλύτερα αποτελέσματα, με 61,5% αποτελεσματικότητα σε θεραπευτικό ποσοστό, ξεπερνώντας τον ηλεκτροβελονισμό στο 42,9 % και τη διαδερμική ηλεκτρική διέγερση των νεύρων στο 44,4 %. Αυτό υποδηλώνει ότι η στοχευμένη χειροκίνητη διέγερση σημείων βελονισμού όπως το Nao Hui μπορεί να είναι ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση του πόνου στον ώμο.
Πώς να εντοπίσετε και να ενεργοποιήσετε το Nao Hui
Ενώ τα κλασικά κείμενα βελονισμού περιγράφουν τον εντοπισμό του Nao Hui με βάση άλλα σημεία βελονισμού, υπάρχει ένας ευκολότερος τρόπος να το βρείτε. Ξεκινήστε μετρώντας τέσσερα πλάτη δακτύλων από το σημείο όπου το πίσω μέρος του χεριού σας συναντά τον κορμό σας. Από εκεί, μετακινηθείτε ελαφρώς προς τα πάνω προς το πίσω μέρος του δελτοειδή μυός. Θα βρείτε μια μικρή λακούβα που αισθάνεται τρυφερή όταν πιέζεται — αυτό είναι το Nao Hui.
Πώς να τονώσετε το Nao Hui για μέγιστο όφελος
Πιέστε σταθερά για τρία έως πέντε δευτερόλεπτα, αφήστε το για τρία δευτερόλεπτα και επαναλάβετε για ένα έως τρία λεπτά σε κάθε πλευρά.
Κάντε μασάζ σε κύκλους χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα ή τον δείκτη σας για ένα έως τρία λεπτά ανά πλευρά.
Χρησιμοποιήστε ένα φυτικό επίθεμα κατά τη διάρκεια της νύχτας για μεγαλύτερη επίδραση.
Προηγμένες τεχνικές όπως ο βελονισμός, οι βεντούζες ή η ήπια θερμοθεραπεία με αποξηραμένο λεβιθόχορτο μπορούν να εφαρμοστούν από εκπαιδευμένο επαγγελματία της ΠΚΙ.
Μερικές προφυλάξεις
Η επιστημονική έρευνα υποστηρίζει την αποτελεσματικότητα του μασάζ βελονισμού, αλλά δεν συνιστάται η τόνωση του σημείου Nao Hui εάν έχετε τραυματισμούς σε αυτήν την περιοχή. Όταν εφαρμόζετε βελονισμό, ξεκινήστε με ήπια πίεση και σταδιακά αυξήστε την μέχρι να βρείτε μια ισορροπία μεταξύ διέγερσης και δυσφορίας.
Ο πόνος ή η ευαισθησία μπορεί να υποδηλώνουν έναν αποκλεισμένο μεσημβρινό, σηματοδοτώντας ότι το σημείο απαιτεί πρόσθετη προσοχή. Εάν χρησιμοποιείτε φυτικά επιθέματα, επιλέξτε προϊόντα απαλλαγμένα από σκληρά τεχνητά συστατικά, ειδικά εάν έχετε ευαίσθητο δέρμα.
Μια μικρή πράξη αυτοφροντίδας με μεγάλα οφέλη
Η τόνωση του Nao Hui βοηθά στην προώθηση της υγιούς κυκλοφορίας της ενέργειας γιάνγκ, ωφελώντας τόσο τον μεσημβρινό Τριπλής Ενέργειας όσο και ολόκληρο το σώμα. Δοκιμάστε να ενσωματώσετε αυτή την απλή πρακτική στη ρουτίνα φροντίδας σας και παρατηρήστε τα αποτελέσματα. Μπορεί να διαπιστώσετε ότι εκτός από το ότι ο ώμος σας αισθάνεται καλύτερα, βιώνετε επίσης αυξημένη ενέργεια και κίνητρο δράσης κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Στις 7 Ιουνίου, η Κρύσταλ Τάμεζ και ο γιος της Έζρα έτρωγαν μεσημεριανό στο Braum’s, ένα μπεργκεράδικο στο Ρόκγουολ του Τέξας, όταν ο Έζρα παρατήρησε μια ηλικιωμένη γυναίκα που καθόταν μόνη της πίσω από τη μαμά του.
Μαζεύοντας το φαγητό του, ο Έζρα είπε: «Μαμά, πρέπει να πάμε να καθίσουμε μαζί της».
Η κυρία Τάμεζ δίστασε στην αρχή, αλλά βλέποντας πόσο αποφασισμένος ήταν ο γιος της, δεν ήθελε να του αρνηθεί και συμφώνησε τελικά.
Αφού ρώτησαν ευγενικά την 84χρονη γυναίκα αν μπορούσαν να καθίσουν μαζί της, η κα Τάμεζ έμαθε ότι έδινε μάχη με την κατάθλιψη μετά τον θάνατο του συζύγου της, που είχε αποβιώσει πριν από λίγους μήνες.
«Δυσκολευόταν να βγει από το σπίτι και εκτίμησε πραγματικά το γεγονός ότι [ο Έζρα] την πρόσεξε και ήρθε», δήλωσε η κα Τάμεζ στην Epoch Times.
Στη συζήτησή τους, ο Έζρα τής μίλησε για το ενδιαφέρον του για το ποδόσφαιρο.
«Της είπε ότι αγαπούσε το ποδόσφαιρο και ότι ήταν πασαδόρος», είπε η κα Τάμεζ, προσθέτοντας ότι η ηλικιωμένη γυναίκα τού έκανε ερωτήσεις και για τα αδέλφια του.
Όταν η κυρία Τάμεζ σηκώθηκε για λίγο, παρατήρησε πόσο γλυκιά και πολύτιμη ήταν εκείνη η στιγμή.
Καθώς το δίδυμο μητέρας και γιου έφευγε από το εστιατόριο μισή ώρα αργότερα, η κυρία Πατ ευχαρίστησε τον Έζρα που της έφτιαξε τη διάθεση.
Αργότερα, ο Έζρα είπε στη μαμά του: «Δεν είναι σωστό, μαμά».
«Τι;» τον ρώτησε εκείνη.
«Κανείς δεν πρέπει να ζει τη ζωή του μόνος του. Δεν είναι σωστό να κάθεται μόνη της.»
Η κα Τάμεζ συγκινήθηκε από την απάντησή του. Περιγράφοντας τον γιο της ως «πολύ ευγενικό, γλυκό και γενναιόδωρο», η κα Τάμεζ λέει ότι είναι ο τύπος του παιδιού που θέλει να βοηθά τους άλλους σε κάθε ευκαιρία.
Ωστόσο, ο Έζρα δεν είναι το μόνο παιδί της που έχει εκδηλώσει μεγάλη συμπόνια. Ένα από τα αδέλφια του έπαιζε πάντα με παιδιά με ειδικές ανάγκες στο σχολείο αντί να πάει στο διάλειμμα, λέει η κα Τάμεζ. Ένα άλλο, ο Άροου, δημιούργησε μια απίθανη φιλία με τον οδηγό του λεωφορείου του, πριν αρχίσει να πηγαίνει μαζί του στην εκκλησία.
«Είναι απλά αυτό που είναι», παρατηρεί η η κα Τάμεζ για τα παιδιά της.
Η κα Πατ, η οποία σήμερα διαμένει σε οίκο ευγηρίας στο Ρόκγουολ του Τέξας, έχασε τον πρώτο της σύζυγο όταν ήταν νέα. Αφού έμεινε ελεύθερη για κάποιο διάστημα, γνώρισε τον τελευταίο της σύζυγο πριν από εννέα χρόνια. Δυστυχώς, επί οκτώ χρόνια έδιναν μάχη με τον καρκίνο του εγκεφάλου. Παρά το γεγονός αυτό, το ηλικιωμένο ζευγάρι αξιοποίησε στο έπακρο τον χρόνο που περνούσε μαζί, κάνοντας πολλά ταξίδια.
Από τότε που πέθανε ο σύζυγός της, η κα Πατ δεν είχε καταφέρει να πάει στο εστιατόριο Braum’s, το οποίο επισκεπτόταν συχνά μαζί με τον εκλιπόντα σύζυγό της, μέχρι τη μέρα που γνώρισε για πρώτη φορά τον Έζρα και τη μητέρα του.
«Πιστεύω ότι ο Θεός μάς είχε σε εκείνο το χώρο μαζί εκείνη τη στιγμή», δήλωσε η κα Τάμεζ, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι ο Θεός χρησιμοποίησε τον Έζρα για να παρηγορήσει τη χήρα και να της δείξει ότι δεν ήταν μόνη της.
«Έτσι λειτουργεί – χρησιμοποιεί ανθρώπους, όπως ο Έζρα, ένας μικρός άγγελος μεταμφιεσμένος – για να της θυμίσει ότι δεν την έχει ξεχάσει», εξηγεί.
Από τότε, η κα Τάμεζ διατηρεί επαφή με την κα Πατ και μάλιστα την προσκάλεσε στον ποδοσφαιρικό αγώνα του Έζρα.
Η κα Τάμεζ και ο σύζυγός της, Ιλάι, είναι αυτοαπασχολούμενοι και παντρεμένοι τα τελευταία 20 χρόνια. Η φιλοσοφία τους ως γονείς επικεντρώνεται στην ανθρώπινη επαφή και την πίστη. Δεν επιτρέπουν στα παιδιά τους – ηλικίας 5 έως 14 ετών – να χρησιμοποιούν iPad, αντίθετα τα ενθαρρύνουν να μιλούν με ανθρώπους.
Με αυτήν τη συγκινητική ιστορία, η κα Τάμεζ ελπίζει να δείξει πόσο σημαντικό είναι να παροτρύνουμε τα παιδιά να δημιουργούν ισχυρές ανθρώπινες σχέσεις, στον πραγματικό κόσμο, έξω από τις οθόνες.
Ντινγκ! Άλλο ένα γραπτό μήνυμα. Ντριιιν! Μια εισερχόμενη τηλεφωνική κλήση. Μουσική από το ραδιόφωνο. Ο βρυχηθμός ενός αεροσκάφους που περνάει από πάνω μας. Ένα αυτοκίνητο που κορνάρει. Ανησυχητικές ειδήσεις από την τηλεόραση…
Ο κόσμος μας είναι γεμάτος θόρυβο – γρήγορο, κατακερματισμένο, σπασμένο, διακοπτόμενο. Δεχόμαστε επίθεση από ήχους όλες τις ώρες της ημέρας, από τη στιγμή που ξυπνάμε με το τσιριχτό κουδούνισμα του ξυπνητηριού μέχρι που μας παίρνει ο ύπνος με το μουρμουρητό και το τρεμόπαιγμα της τηλεόρασης. Αυτή η αέναη φασαρία καθιστά δύσκολη τη διατήρηση της εσωτερικής μας ηρεμίας.
Ωστόσο, από τους αρχαίους Κινέζους φιλοσόφους και τους μοναχούς του Μεσαίωνα μέχρι τους καθηγητές του ΜΙΤ, πολλοί έχουν κηρύξει τη δύναμη και την αξία της σιωπής.
Οι επιστημονικές μελέτες υποστηρίζουν τις συμβουλές των σοφών: οι έρευνες δείχνουν ότι η σιωπή ωφελεί την υγεία, ρίχνοντας την αρτηριακή πίεση, βελτιώνοντας τη συγκέντρωση, ελαττώνοντας την κορτιζόλη, και ευνοώντας την ανάπτυξη του εγκεφάλου.
«Το πλήθος των λέξεων είναι κουραστικό / σε αντίθεση με το να παραμένεις επικεντρωμένος», έγραφε ο Λάο Τσε στο «Τάο Τε Τσινγκ», γύρω στα 400 π.Χ.
Η σιωπή φέρνει ισορροπία, γαλήνη. Οι χείμαρροι λόγου, ήχων και σκέψεων προκαλούν ανισορροπία και διαταραχή που μόνο η ησυχία και η ηρεμία μπορούν να διορθώσουν.
Στην ψηφιακή εποχή μας, έχουμε ακόμα μεγαλύτερη ανάγκη από τη σιωπή για να επαναπροσδιοριστούμε. Σε ένα άρθρο για το περιοδικό « Plough », η Στέφανι Μπέννετ επεσήμανε ότι η αύξηση των πληροφοριών που φέρνει η εποχή των μεγάλων δεδομένων επιβαρύνει την ικανότητα επεξεργασίας του εγκεφάλου μας. Αυτό μπορεί να είναι ένας παράγοντας για την αύξηση των επιπέδων άγχους και στρες σήμερα.
Η ζωή μέσα από τα μάτια της σιωπής
Πολύ πριν από την εφεύρεση των μηχανών, μοναχοί όπως ο Άγιος Βενέδικτος της Νουρσίας, γνώριζαν ότι ο πολύς θόρυβος ενοχλεί την ψυχή. Η σιωπή τονίζεται σε όλον τον «Κανόνα» του Αγίου Βενέδικτου, όπου σημειώνει: «Οι μοναχοί πρέπει να καλλιεργούν επιμελώς τη σιωπή ανά πάσα στιγμή, αλλά ιδιαίτερα τη νύχτα». Και: «Ας ακολουθήσουμε τη συμβουλή του Προφήτη: «Είπα: ‘Αποφάσισα να προσέχω τους τρόπους μου, ώστε να μην αμαρτάνω ποτέ με τη γλώσσα μου. Έχω βάλει φρουρά στο στόμα μου. Σιώπησα και ταπεινώθηκα’».
Η πρώτη λέξη του «Κανόνα» του Αγίου Βενέδικτου είναι «Ακούστε» – δηλαδή, να είστε ήσυχοι, ακίνητοι και δεκτικοί σε ό,τι σας προσφέρουν οι άλλοι, ο κόσμος και ο Θεός. Η σιωπή και η προσοχή επιτρέπουν στη δημιουργία να ξεδιπλώσει την ομορφιάς και το μυστήριό της.
Ακόμα και σήμερα, πολλοί άνθρωποι της βενεδικτινής παράδοσης πιστοποιούν ότι η σιωπή τους βοηθάει να έχουν μία βέλτιστη εμπειρία του κόσμου. Συντονίζεται κανείς περισσότερο με τους ρυθμούς της ζωής, του κόσμου και της ίδιας της ύπαρξης. Η Τζόντι Μπλάζεκ Γκερ, η οποία ζει σε μοναστήρι Βενεδικτίνων χωρίς να έχει πάρει τον μοναστικό όρκο, γράφει στο ιστολόγιό της: «Στη σιωπή, μπορούμε να μεταμορφωθούμε. Γινόμαστε πιο προσεκτικοί. Παρατηρούμε τις λεπτομέρειες γύρω μας και παρατηρούμε τι συμβαίνει μέσα μας.»
Η Γκερ θυμάται μια επίσκεψη της σε ένα μοναστήρι στο οποίο ακόμη και στα γεύματα επικρατούσε σιωπή. Περιέγραψε τα εκπληκτικά αποτελέσματα αυτής της πρακτικής: «Καθίσαμε σιωπηλά, γεγονός που όξυνε τις αισθήσεις μου. Η ησυχία και η ακινησία με βοήθησαν να αντιληφθώ πιο πλέρια το χρώμα και τις γεύσεις των συνηθισμένων τροφίμων: μαρούλι, ντομάτες, ψωμί, ζυμαρικά, βούτυρο, γάλα. Ήταν σκέτη έκσταση να κοιτάζω, να αγγίζω και να γεύομαι – να αλληλεπιδρώ με το φαγητό μου. Αυτό το συναίσθημα – η ευαισθησία στα φυσικά, απτά πράγματα – παρέμεινε και όταν παρακολουθούσα τα ψάρια να κολυμπούν στη λίμνη, τις ακρίδες να πηδούν από τον ένα σταθμό του σταυρού στον άλλο, ένα κερί να τρεμοπαίζει. Όλα τα πράγματα έμοιαζαν να έχουν δημιουργηθεί για μένα. Κάθε κίνηση, χρώμα, γεύση και αίσθηση φαινόταν ξεχωριστή, ενώ λίγες ημέρες πριν ήταν συνηθισμένη.»
Μια επιστημονική προοπτική
Η Γκερ δεν είναι η μόνη που παρατηρεί τις συνέπειες της σιωπής. Η Μπέννετ περιγράφει τις αντιδράσεις ορισμένων μαθητών της, όταν τους ανατέθηκε αποχή από τα ηλεκτρονικά μέσα (για 24 ώρες) στην τάξη της. Πολλοί από αυτούς ανέφεραν αισθήματα φόβου και κατάθλιψης, αναδεικνύοντας αόρατες αλυσίδες ψυχολογικής εξάρτησης που τους συνέδεαν με τα τηλέφωνά τους.
Αλλά κάποιοι μαθητές άντεξαν το αρχικό ‘σκοτάδι’, όταν το μπλε φως χάθηκε για λίγο από τη ζωή τους. Σύμφωνα με την Μπέννετ, «κάποιοι είπαν ότι είχαν στιγμές μεγάλης διαύγειας και συνειδητότητας, άλλοι βρήκαν μία σχεδόν εκστατική δημιουργικότητα… Δεν είναι ασυνήθιστο για τους μαθητές να νιώθουν την ανάγκη να προσευχηθούν.»
Η πνευματική διαύγεια που υλοποιείται μέσω της σιωπής και της μοναξιάς έχει μελετηθεί από την καθηγήτρια του ΜΙΤ Σέρρυ Τέρκλ, η οποία πιστεύει ότι η σιωπή αποτελεί ουσιαστικό μέρος της αυτογνωσίας. Με τη σειρά της, η αυτογνωσία ανοίγει το δρόμο για βαθύτερες συνδέσεις και σχέσεις με τους άλλους. Στο βιβλίο της «Διεκδικώντας ξανά τη συνομιλία: Η δύναμη της ομιλίας σε μια ψηφιακή εποχή», η Τέρκλ γράφει: «Χωρίς τη μοναξιά δεν μπορούμε να οικοδομήσουμε μια σταθερή αίσθηση του εαυτού μας. Ωστόσο, τα παιδιά που μεγαλώνουν την ψηφιακή εποχή έχουν πάντα κάποιο εξωτερικό ερέθισμα.»
Θεωρεί λυπηρό το πώς η συνεχής παρουσία των ψηφιακών μέσων τείνει να γεμίζει οποιεσδήποτε φυσικές περιόδους σιωπής στα σπίτια των περισσότερων ανθρώπων. Ωστόσο, η σιωπή είναι χρυσός — εν προκειμένω, μια χρυσή ευκαιρία για βαθύτερη σύνδεση και διάδραση μεταξύ των μελών της οικογένειας. Το αποτέλεσμα είναι οι γονείς και τα παιδιά να μην κάνουν συζητήσεις ή να μην μοιράζονται τη σιωπή που δίνει στον καθένα τον χρόνο να ανασύρει από μέσα του μια αστεία ιστορία ή κάτι που τον προβληματίζει.»
Οι προβληματισμοί της Μπέννετ απηχούν τη σκέψη της Τερκλ: «Μέσω [της σιωπής], καταλαβαίνουμε καλύτερα τις σκέψεις και τα κίνητρά μας. Βρίσκουμε τους εαυτούς μας να σχετίζονται πιο συνεκτικά με τον κόσμο μας και τους άλλους. Μπορούμε να αποκτήσουμε μια ισχυρότερη αντίληψη τού τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. […] Ο αδιάκοπος εσωτερικός θόρυβος αντικαθιστά τον χώρο περισυλλογής που χρειάζεται κανείς για να σκεφτεί, να αναλογιστεί, να αναρωτηθεί και να προσευχηθεί.»
Ίσως, όμως, ο αδιάκοπος θόρυβος στην κοινωνία μας να πηγάζει από την επιθυμία μας να ξεφύγουμε από αυτά ακριβώς τα πράγματα: τον στοχασμό, τα ερωτήματα, την προσευχή. Τέτοιες δραστηριότητες φαίνονται αθώες, όμως έχουν τα πιο θαυμαστά αποτελέσματα. Με τον στοχασμό, με το να θέτουμε τα μεγάλα ερωτήματα, επιτελούμε κάποια από τα πιο δύσκολα – και πιο ουσιώδη – ανθρώπινα καθήκοντά μας: Παλεύουμε με τον εαυτό μας, τους φόβους μας, τις αδυναμίες μας, τη θνητότητά μας και το μυστήριο του σύμπαντος.
Η σιωπή είναι τρομακτική, γιατί μας φέρνει αντιμέτωπους με τον εαυτό μας, αλλά και με ζητήματα πολύ μεγαλύτερα από τον εαυτό μας.
Αλλά μόνο αντιμετωπίζοντας τους φόβους μας μπορούμε να αναπτυχθούμε. Μπορούν τα προβλήματα να λυθούν αν το βάζουμε στα πόδια; Μπορούν να αλλάξουν αν πνίγουμε τη φωνή τους στο θόρυβο;
Μερικές φορές, το να περιβάλλουμε τον εαυτό μας με θόρυβο – ηχητικό, οπτικό, ψηφιακό, συναισθηματικό κ.ο.κ. – μπορεί να μας προσφέρει την ψευδαίσθηση της ανακούφισης και της ασφάλειας. Αλλά η ανησυχία παραμένει.
Όπως είπε και ο φιλόσοφος Μπλεζ Πασκάλ : «Όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητας προέρχονται από την αδυναμία του ανθρώπου να καθίσει ήσυχα σε ένα δωμάτιο μόνος του.»
