Μέση Ανατολή

Ο αρχηγός του στρατού του Ισραήλ δήλωσε στις 15 Απριλίου ότι το Ισραήλ θα απαντήσει στην επίθεση του Ιράν με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά δεν είναι σαφές το πώς και το πότε.

Ο Χέρζι Χαλέβι, επικεφαλής των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι τα χτυπήματα του Ιράν «θα λάβουν απάντηση», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις. Μίλησε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην αεροπορική βάση Νεβατίμ, η οποία σύμφωνα με το Ισραήλ υπέστη ελαφρές ζημιές από την ιρανική επίθεση.

«Το Ιράν ήθελε να βλάψει τις στρατηγικές δυνατότητες του κράτους του Ισραήλ – αυτό είναι κάτι που δεν είχε συμβεί στο παρελθόν. Ήμασταν προετοιμασμένοι για την επιχείρηση “Σιδηρά Ασπίδα” -προετοιμασία που έφερε το Ιράν να αντιμετωπίσει και αεροπορική υπεροχή», είπε. «Την περασμένη Δευτέρα, είδαμε τι οργανώνεται και πιστεύουμε ότι το κράτος του Ισραήλ είναι πολύ ισχυρό και ξέρει πώς να το αντιμετωπίσει μόνο του, αλλά με μια απειλή τόσο πολυάριθμη και τόσο μακριά, είμαστε πάντα ευτυχείς που έχουμε [τις Ηνωμένες Πολιτείες] μαζί μας.

«Κοιτώντας μπροστά, εξετάζουμε τα βήματά μας, και αυτή η εκτόξευση τόσων πολλών πυραύλων, πυραύλων κρουζ και UAV στο έδαφος του κράτους του Ισραήλ θα αντιμετωπιστεί με απάντηση».

Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συσκέπτεται με κορυφαίους αξιωματούχους για να συζητήσουν μια πιθανή απάντηση στην επίθεση του Ιράν που περιλαμβάνει εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη, βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ. Οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν παροτρύνει το Ισραήλ να μην προβεί σε αντίποινα, ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν υποστηρίξει ότι ο αμυντικός μηχανισμός του Ισραήλ ήταν εξαιρετικά επιτυχής στην αντιμετώπιση της επίθεσης του Ιράν και αναχαίτισε το 99% των πυραύλων και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών του.

Η επίθεση του Ιράν στις 13 Απριλίου ήταν η πρώτη φορά που η Τεχεράνη στόχευσε άμεσα το Ισραήλ από τότε που ανέλαβε το σημερινό καθεστώς το 1979. Ωστόσο, η χώρα έχει εμπλακεί σε επιθέσεις δι’ αντιπροσώπων τόσο κατά του Ισραήλ όσο και κατά των Ηνωμένων Πολιτειών που προέρχονται από διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής.

Ακύρωση πτήσεων από αεροπορικές εταιρείες

Στις 15 Απριλίου, πολλές αεροπορικές εταιρείες ακύρωσαν ή καθυστέρησαν εκ νέου πτήσεις μετά την ιρανική επίθεση με πυραύλους και drone. Η United Airlines και η Air Canada, κυρίως, ακύρωσαν ορισμένες πτήσεις προς το Τελ Αβίβ καθώς και πτήσεις προς την Ιορδανία.

Περίπου δώδεκα ακόμη εταιρείες ανακοίνωσαν ότι θα διακόψουν τις πτήσεις προς τη χώρα εν μέσω αυξημένων εντάσεων.

Περισσότερες προειδοποιήσεις

Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε ως απάντηση σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου σε συριακό συγκρότημα που άφησε πίσω της δύο Ιρανούς στρατηγούς και άλλους αξιωματούχους νεκρούς.

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Τεχεράνη απηύθυνε περισσότερες προειδοποιήσεις προς το Ισραήλ να μην απαντήσει, ενώ σημείωσε ότι οποιαδήποτε παρέμβαση των ΗΠΑ στην κλιμακούμενη σύγκρουση θα αντιμετωπιστεί επίσης με απάντηση. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι βάσεις των ΗΠΑ στην περιοχή θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο, δήλωσε ένας αξιωματούχος.

«Η απάντησή μας θα είναι πολύ μεγαλύτερη από την αποψινή στρατιωτική δράση, εάν το Ισραήλ προβεί σε αντίποινα κατά του Ιράν», δήλωσε ο αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων υποστράτηγος Μοχάμαντ Μπαγκερί σε άρθρα που δημοσιεύθηκαν στις 14 Απριλίου στα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Υποστήριξε ότι το Ιράν προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της Ελβετίας ότι οποιαδήποτε υποστήριξη ισραηλινής αντεπίθεσης κατά του Ιράν θα οδηγήσει σε στοχοποίηση αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων.

Μετά την εκτόξευση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν απηύθυναν άμεση προειδοποίηση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του κρατικού IRNA ότι «η κυβέρνηση των ΗΠΑ προειδοποιείται ότι οποιαδήποτε υποστήριξη ή συμμετοχή σε βλάβη των συμφερόντων του Ιράν θα ακολουθηθεί από αποφασιστική και λυπηρή απάντηση από τις ένοπλες δυνάμεις του Ιράν».

Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι σχολίασε στις 15 Απριλίου σχετικά με το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενημερωθεί ή αναμένουν να ενημερωθούν για τυχόν σχέδια ισραηλινής απάντησης.

«Θα αφήσουμε τους Ισραηλινούς να μιλήσουν γι’ αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Δεν εμπλεκόμαστε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με μια πιθανή απάντηση».

Η ιρανική επίθεση στις 13 Απριλίου ήταν η πρώτη φορά που το Ιράν εξαπέλυσε άμεση στρατιωτική επίθεση κατά του Ισραήλ, παρά τις δεκαετίες εχθρότητας που χρονολογούνται από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Η επίθεση έγινε λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά από ένα ύποπτο ισραηλινό χτύπημα στη Συρία που σκότωσε δύο Ιρανούς στρατηγούς σε ένα ιρανικό προξενικό κτίριο.

Ο στρατός του Ισραήλ δήλωσε ότι το σύστημά του Arrow, το οποίο καταρρίπτει βαλλιστικούς πυραύλους εκτός ατμόσφαιρας, χειρίστηκε τις περισσότερες αναχαιτίσεις και σημείωσε ότι εμπλέκονται «στρατηγικοί εταίροι».

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις «αναχαίτισαν δεκάδες πυραύλους και UAVs καθ’ οδόν προς το Ισραήλ, που εκτοξεύτηκαν από το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη», αναφερόμενος σε έναν όρο που χρησιμοποιείται για μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

«Κατόπιν δικής μου εντολής, για την υποστήριξη της άμυνας του Ισραήλ, ο αμερικανικός στρατός μετέφερε αεροσκάφη και αντιτορπιλικά βαλλιστικής αντιπυραυλικής άμυνας στην περιοχή κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας», ανέφερε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε ξεχωριστή δήλωση το περασμένο Σαββατοκύριακο. «Χάρη σε αυτές τις αναπτύξεις και την εξαιρετική ικανότητα των μελών των υπηρεσιών μας, βοηθήσαμε το Ισραήλ να καταρρίψει σχεδόν όλα τα εισερχόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους».

Το Ισραήλ και το Ιράν βρίσκονταν σε πορεία σύγκρουσης καθ’ όλη τη διάρκεια του εξάμηνου πολέμου του Ισραήλ κατά των τρομοκρατών της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, αφού μέλη της οργάνωσης πραγματοποίησαν διασυνοριακή επίθεση που άφησε πίσω της περισσότερους από 1.200 αμάχους νεκρούς. Περισσότεροι από 250 άνθρωποι απήχθησαν κατά τη διάρκεια του περιστατικού της 7ης Οκτωβρίου 2023, σύμφωνα με αξιωματούχους. Η κυβέρνηση του Ισραήλ εξακολουθεί να διαπραγματεύεται με τη Χαμάς για την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών απαίτησε την άμεση κατάπαυση του πυρός στη σύγκρουση Ισραήλ-Γάζας και την άμεση απελευθέρωση όλων των ομήρων χθες 25 Μαρτίου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες απείχαν από την ψηφοφορία και δεν άσκησαν βέτο.

Εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, τα υπόλοιπα 14 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ ψήφισαν υπέρ του ψηφίσματος για την κατάπαυση του πυρός, το οποίο προτάθηκε από τα 10 εκλεγμένα μέλη του οργάνου: Αλγερία, Εκουαδόρ, Γουιάνα, Ιαπωνία, Μάλτα, Μοζαμβίκη, Νότια Κορέα, Σιέρα Λεόνε, Ελβετία και Σλοβενία.

Λίγα λεπτά μετά την ψηφοφορία που ενέκρινε το ψήφισμα για την κατάπαυση του πυρός, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες έγραψε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι «το ψήφισμα αυτό πρέπει να εφαρμοστεί. Η αποτυχία θα ήταν ασυγχώρητη.»

«Ο παλαιστινιακός λαός [έχει] υποφέρει πάρα πολύ. Αυτό το λουτρό αίματος συνεχίζεται για πάρα πολύ καιρό. Είναι υποχρέωσή μας να βάλουμε ένα τέλος σε αυτό το λουτρό αίματος, πριν να είναι πολύ αργά» , δήλωσε ο πρέσβης της Αλγερίας στον ΟΗΕ Αμάρ Μπεντζαμά στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά τη διεξαγωγή της ψηφοφορίας.

Ο Λευκός Οίκος ήταν αντίθετος στην κατάπαυση του πυρός στον σχεδόν εξάμηνο πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ, κατά την οποία σκοτώθηκαν περίπου 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι, και λήφθηκαν εκατοντάδες όμηροι. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν, επίσης, ασκήσει το δικαίωμα βέτο στο Συμβουλίο Ασφαλείας για να εμποδίσουν αποφάσεις δυσμενείς για το Ισραήλ στο πλαίσιο της σύγκρουσής του με τη Χαμάς.

Όμως, εν μέσω αυξανόμενων παγκόσμιων και εγχώριων πιέσεων, οι Ηνωμένες Πολιτείες απείχαν στις 25 Μαρτίου από την ψηφοφορία για να επιτρέψουν στο Συμβούλιο Ασφαλείας να απαιτήσει άμεση κατάπαυση του πυρός κατά τη διάρκεια του μουσουλμανικού μήνα νηστείας του Ραμαζανιού, ο οποίος λήγει στις 31 Μαρτίου.

Αντιδράσεις των ΗΠΑ

Πριν από την ψηφοφορία της 25ης Μαρτίου, η πρέσβυς των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Λίντα Τόμας-Γκρήνφηλντ άσκησε κριτική στην κυνική, όπως τη χαρακτήρισε, προσέγγιση της Κίνας και της Ρωσίας, δύο μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, και δήλωσε ότι το ψήφισμα δεν κάνει αρκετά για να κατατάξει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση. Η Ρωσία και η Κίνα έχουν ασκήσει βέτο σε πρότερες, σχεδιασμένες από τις ΗΠΑ, εκδοχές του ψηφίσματος, μεταξύ των οποίων και εκείνη της 22ας Μαρτίου.

«Μόλις την περασμένη εβδομάδα, η Ρωσία και η Κίνα άσκησαν βέτο σε ένα ψήφισμα που καταδίκαζε αυτήν τη φρικτή επίθεση, ένα ψήφισμα που υποστήριξε η συντριπτική πλειοψηφία αυτού του Συμβουλίου. Έχουν δείξει επανειλημμένα ότι στην πραγματικότητα δεν ενδιαφέρονται να προωθήσουν μια βιώσιμη ειρήνη μέσω διπλωματικών προσπαθειών», δήλωσε η κα Τόμας-Γκρήνφηλντ, προσθέτοντας:

«Ούτε, παρ’ όλη τη ρητορική τους, ενδιαφέρονται να συνεισφέρουν ουσιαστικά στις ανθρωπιστικές προσπάθειες. Αντιθέτως, χρησιμοποιούν αυτήν την καταστροφική σύγκρουση ως πολιτικό ‘ρόπαλο’ για να προσπαθήσουν να διχάσουν αυτό το Συμβούλιο σε μια καιρούς που απαιτούν ενότητα. Είναι βαθιά κυνικό. Και θα πρέπει όλοι μας να το καταλάβουμε.»

Όσον αφορά τη Χαμάς, είπε ότι «αγνοήθηκαν ορισμένες βασικά στοιχεία, περιλαμβανομένων των αιτημάτων μας να προστεθεί καταδίκη της Χαμάς. Και δεν συμφωνούμε με όλα όσα περιέχονται στο ψήφισμα. Για τους λόγους αυτούς, δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να ψηφίσουμε ‘ναι’» .

Η πρέσβυς των ΗΠΑ στον ΟΗΕ πρόσθεσε ότι η κατάπαυση του πυρός και η απελευθέρωση των ομήρων θα επιτρέψει “να φτάσει στη Γάζα πολύ περισσότερη ανθρωπιστική βοήθεια, σε μια εποχή που η απειλή του λιμού είναι μεγάλη, και θα δώσει την ευκαιρία να εργαστούμε προς μια βιώσιμη παύση των εχθροπραξιών και προς ένα μέλλον όπου η Χαμάς δεν θα μπορεί πλέον να απειλεί το Ισραήλ, ώστε να μην επαναληφθεί ποτέ η 7η Οκτωβρίου».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ασκήσει βέτο σε τρία σχέδια ψηφισμάτων του Συμβουλίου για τον πόλεμο στη Γάζα. Απείχαν επίσης δύο φορές, επιτρέποντας στο Συμβούλιο να υιοθετήσει ψηφίσματα που στόχευαν στην ενίσχυση της βοήθειας προς τη Γάζα και ζητούσαν εκτεταμένες παύσεις στις μάχες.

Αφού ανακάλυψε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα ασκήσουν βέτο, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ακύρωσε μια ισραηλινή αντιπροσωπεία στον Λευκό Οίκο, ανέφεραν ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Ο κος Νετανιάχου είχε παροτρύνει τις Ηνωμένες Πολιτείες να ασκήσουν βέτο στο ψήφισμα για την κατάπαυση του πυρός και απείλησε να ακυρώσει το ταξίδι.

«Οι ΗΠΑ υπαναχώρησαν από την πάγια θέση τους στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η οποία συνέδεε την κατάπαυση του πυρός με την απελευθέρωση των ομήρων», ανέφερε το γραφείο του πρωθυπουργού σε ανακοίνωσή του.

Τα ψηφίσματα που εγκρίνονται από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ είναι νομικά δεσμευτικά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, πράγμα που σημαίνει ότι η εντολή πρέπει να εκτελεστεί. Δεν είναι σαφές πώς θα αντιδράσει το Ισραήλ στην ψηφοφορία και δεν έχουν γίνει δημόσιες δηλώσεις από την ισραηλινή κυβέρνηση ή το γραφείο του κου Νετανιάχου μέχρι τις 25 Μαρτίου.

Οι μάχες συνεχίζονται

Στις 25 Μαρτίου, ο στρατός του Ισραήλ πραγματοποίησε νέες αεροπορικές επιδρομές στη Γάζα με στόχο δύο νοσοκομεία. Οι ισραηλινές δυνάμεις πολιόρκησαν τα νοσοκομεία Αλ Αμάλ και Νάσερ στη νότια πόλη Χαν Γιουνίς, ανέφερε το Reuters, μία εβδομάδα μετά την είσοδό τους στο νοσοκομείο Αλ Σίφα στη Γάζα, το οποίο είναι το κύριο νοσοκομείο της Λωρίδας της Γάζας.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι τα νοσοκομεία στη Γάζα χρησιμοποιούνται από τη Χαμάς ως βάσεις. Η Χαμάς και το ιατρικό προσωπικό το αρνούνται αυτό.

Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε το Σαββατοκύριακο ότι είχε συλλάβει 500 άτομα που συνδέονται με τη Χαμάς και τη συμμαχική Ισλαμική Τζιχάντ και εντόπισε όπλα στην περιοχή Αλ Σίφα. Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε, επίσης, ότι 20 τρομοκράτες είχαν «εξουδετερωθεί»  σε μάχες και αεροπορικές επιδρομές γύρω από το νοσοκομείο Αλ Αμάλ τις προηγούμενες 24 ώρες.

Του Jack Phillips

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή που αναγνώρισε την κομμουνιστική Κίνα, έξι μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), καλλιεργώντας οικονομικές και στρατηγικές σχέσεις μαζί της. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν ουκ ολίγες μεταφορές στρατιωτικής τεχνολογίας  από το Ισραήλ στην Κίνα, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο κύριος στόχος της ισραηλινής διπλωματίας ήταν να δεσμεύσει το ΚΚΚ ώστε να μην παράσχει βοήθεια στους εχθρούς του Ισραήλ στην Εγγύς Ανατολή.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η Κίνα δέχθηκε τα οφέλη της συνεργασίας με το Ισραήλ, δεν δίστασε να προσφέρει τη στήριξή της στις αραβικές χώρες που αντιμετωπίζουν εχθρικά το εβραϊκό κράτος, όπως το Ιράν και το Ιράκ, καθώς και στις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις.

Στο α΄μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι σχέσεις του ΚΚΚ με τις προαναφερθείσες χώρες και οργανώσεις και το είδος της βοήθειας που εκείνες έλαβαν από το κράτος του Μάο Τσετούνγκ, τόσο σε υλικοτεχνικό όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο, ενώ στο β΄μέρος έγινε αναφορά στις στρατηγικές και επενδυτικές κινήσεις με τις οποίες η Κίνα αφ’ ενός αποσπά τεχνολογία και τεχνογνωσία από τους εταίρους της και αφ’ ετέρου τους εμπλέκει σε σχέσεις εξάρτησης.

Το αγκάλιασμα του φιδιού

Το Ισραήλ ήταν μια από τις χώρες που ενέδωσαν στις κινεζικές επενδυτικές προτάσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για τις κινεζικές εταιρείες, οι οποίες μπήκαν μαζικά μέσα. Από τις 148 συναλλαγές που εξετάστηκαν, οι 130 (περίπου το 87%) έγιναν μετά από το 2013. Οι Κινέζοι όχι μόνο αγόρασαν εταιρείες όπως η Tnuva, κέρδισαν διαγωνισμούς για την κατασκευή ή τη διαχείριση λιμανιών και επένδυσαν τεράστια κεφάλαια σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας προκειμένου να πάρουν στα χέρια τους τις τεχνολογικές γνώσεις, αλλά διείσδυσαν επίσης βαθιά στον ακαδημαϊκό χώρο. Η κίνηση αυτή εξυπηρετούσε δύο σκοπούς:  την πρόσβαση στην ακαδημαϊκή έρευνα και τους ισραηλινούς ερευνητές και την αποσιώπηση των επικριτικών για την Κίνα απόψεων στον ακαδημαϊκό χώρο.

Το βασικό ‘εργαλείο’ που χρησιμοποιεί η Κίνα για να διεισδύει στον ακαδημαϊκό χώρο είναι το «Ινστιτούτο Κομφούκιος» – ένα πρόγραμμα που πήρε το όνομά του από τον μεγαλύτερο Κινέζο φιλόσοφο στην ιστορία. Το Ινστιτούτο Κομφούκιος υπάγεται μεν στο κινεζικό Υπουργείο Παιδείας, αλλά στην πραγματικότητα διοικείται από ένα πολιτικό συμβούλιο του οποίου τα μέλη προέρχονται από περισσότερα από δέκα διαφορετικά υπουργεία της Κίνας, όπως το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Οικονομικών και Πολιτισμού, καθώς και από υπουργεία υπεύθυνα για διάφορους τομείς προπαγάνδας.

Το πρόγραμμα προσεγγίζει τα δυτικά πανεπιστήμια με μια δελεαστική προσφορά: μια ετήσια πληρωμή ύψους περίπου 100.000 δολαρίων (ή 93.000 ευρώ) για το δικαίωμα να ιδρύσουν εντός του πανεπιστημιακού χώρου ένα κινεζικό ινστιτούτο για τη μελέτη της κινεζικής γλώσσας και του κινεζικού πολιτισμού, το οποίο θα προσφέρει και υποτροφίες σε φοιτητές για να ταξιδέψουν στην Κίνα. Το Ινστιτούτο μπήκε στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ το 2006 και στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο το 2014, με μια επίσημη εκδήλωση στην οποία παρευρέθησαν πολλοί υψηλά ιστάμενοι Κινέζοι αξιωματούχοι, όπως ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός, ο υπουργός Παιδείας κ.ά. [41].

Το 2009, ο Economist παρέθεσε τον τότε υπουργό Προπαγάνδας της Κίνας, Λι Τσανγκ Τσουν, ο οποίος είχε περιγράψει τα Ινστιτούτα Κομφούκιος ως «σημαντικό μέρος του κινεζικού προγράμματος προπαγάνδας έξω από την Κίνα», και όχι άδικα – η παρουσία του ινστιτούτου στην καρδιά ενός ακαδημαϊκού χώρου δημιουργεί ένα κλίμα αυτολογοκρισίας τόσο μεταξύ των φοιτητών όσο και των διδασκόντων. Ποιος φοιτητής των Σπουδών Ανατολικής Ασίας ή μέλος ΔΕΠ θα ήθελε να πει κάτι που θα μπορούσε να αναστατώσει το κινεζικό καθεστώς, καταστρέφοντας τις πιθανότητές του να πάρει υποτροφία και να πάει στην Κίνα;

«Διαπιστώσαμε ότι ορισμένοι καθηγητές ένιωθαν πίεση να λογοκρίνουν τον εαυτό τους για διάφορους λόγους», δήλωσε η Ρέιτσελ Πάτερσον από την Αμερικανική Ένωση Καθηγητών (NAC), η οποία μελέτησε 12 Ινστιτούτα Κομφούκιος στις ΗΠΑ για ενάμιση χρόνο. Ο καθηγητής Πέρι Λινκ, του Τμήματος Ανατολικής Ασίας του Πανεπιστημίου Πρίνστον, παρομοίασε τα ινστιτούτα αυτά με γιγάντια ανακόντα, που κάθονται μέσα στο πανεπιστήμιο χωρίς να κινούνται. Το φίδι δεν χρειάζεται να κινηθεί ούτε δηλώνει τους σκοπούς του. Όμως όλοι γνωρίζουν ότι είναι εκεί και ότι αν μιλήσουν για την Κίνα με αρνητικό τρόπο, αυτό θα ξυπνήσει και θα τους βλάψει. Γι’ αυτό και λογοκρίνουν τον εαυτό τους. «Το δικαίωμα του Κομμουνιστικού Κόμματος να κυβερνά είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα», εξήγησε ο κος Λινκ. «Απαγορεύεται απολύτως να θιχτεί η νομιμότητα του κόμματος ως το ένα και μοναδικό δικτατορικό κόμμα της Κίνας.» [42]

Τελικά, τον Αύγουστο του 2020, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ανακοίνωσε ότι η Ινστιτούτα Κομφούκιος δεν αποτελούν μόνο μέρος του συστήματος προπαγάνδας του ΚΚΚ, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης για τη στρατολόγηση κατασκόπων και συνεργατών, επιβεβαιώνοντας το περιεχόμενο μιας έρευνας που δημοσιεύτηκε στo Epoch Magazine τρία χρόνια νωρίτερα. [43], [44]

Ένα άλλο εργαλείο για τη διείσδυση στον ισραηλινό ακαδημαϊκό χώρο ήταν οι διάφορες συνεργασίες. Μία από αυτές υπογράφηκε το 2015 μεταξύ του Διεπιστημονικού Κέντρου της Herzliya και της Κεντρικής Σχολής του ΚΚΚ. «Η στρατηγική σκέψη εκτιμάται ιδιαίτερα», δήλωσε τότε ο πρόεδρος του Διεπιστημονικού Κέντρου, καθηγητής Ουριήλ Ράιχμαν, για να δικαιολογήσει τη συνεργασία. [45]

Δεν είναι απολύτως σαφές ποια ήταν η πρόθεση του καθηγητή Ράιχμαν, δεδομένου ότι η Σχολή του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία εδρεύει στο Πεκίνο, ανήκει σε μια αλυσίδα σχολών (περίπου 2.700) του ΚΚΚ, που εκπαιδεύουν και καταρτίζουν κυρίως κυβερνητικούς αξιωματούχους, καθώς και αξιωματικούς του κινεζικού στρατού, καθώς και έναν αριθμό επιίλεκτων επιχειρηματιών. Η σχολή ιδρύθηκε το 1934 από μια ιδέα του δικτάτορα Μάο Τσε Τουνγκ, ο οποίος γνώριζε τη σημασία της κατήχησης και ελέγχου του κομματικού επιτελείου. Η αρχική της ονομασία ήταν «Μαρξιστικός Κομμουνισμός», σε συνάρτηση με την κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής. Αργότερα, μετονομάστηκε σε «Μαρξιστική-Λενινιστική Ακαδημία» και μετά, πάλι, σε «Κεντρική Σχολή του Κόμματος». Είναι ένα χωνευτήρι για την καλλιέργεια του πνεύματος του Κομμουνιστικού Κόμματος σε κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Για παράδειγμα, ολόκληρος ο τρόπος διαχείρισης του Κομμουνιστικού Κόμματος αναπτύχθηκε στη σχολή κατά τη διάρκεια της της Μεγάλης Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976) – μιας δεκαετίας καταπίεσης, βασανιστηρίων και δολοφονιών. Σε γενικές γραμμές, μπορεί να ειπωθεί ότι η σχολή παρήγαγε ηγέτες υπεύθυνους για τον θάνατο 60-80 εκατομμυρίων ανθρώπων από την αρχή της κυριαρχίας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, συμπεριλαμβανομένων αθώων παιδιών και ηλικιωμένων. Οι ακριβείς αριθμοί είναι δύσκολο να βρεθούν.

«Ο απώτερος στόχος της σχολής είναι να δημιουργήσει ένα σύνολο αξιών και ιδεών, που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν το μονοπώλιο της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος», εξήγησε ο Κέρι Μπράουν, επικεφαλής του προγράμματος για την Ασία στη δεξαμενή σκέψης Chatham με έδρα το Λονδίνο και ο οποίος στο παρελθόν είχε φιλοξενήσει μέλη της σχολής του ΚΚΚ. [46]

Κόκκινα φώτα

Ενώ όμως οι κινεζικές εταιρείες γίνονταν μαζικά δεκτές στο Ισραήλ με ανοιχτές αγκάλες, στις ΗΠΑ είχαν ήδη αρχίσει να ακούγονται επίσημες φωνές που προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο. Τον Οκτώβριο του 2014, ο επικεφαλής του FBI Τζέημς Κόμεϋ δήλωσε σε συνέντευξή του στην ερευνητική εκπομπή «60 λεπτά» ότι οι Κινέζοι είχαν εισβάλει σχεδόν σε κάθε εταιρεία στην Αμερική: «Υπάρχουν δύο τύποι εταιρειών στις ΗΠΑ: εκείνες στις οποίες έχουν διεισδύσει οι Κινέζοι και εκείνες που δεν γνωρίζουν ότι έχουν διεισδύσει σε αυτές οι Κινέζοι».

Οι Αμερικανοί είχαν αρχίσει να καταλαβαίνουν εκείνη τη χρονιά ότι οι κινεζικές κλοπές έπρεπε να περιοριστούν. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ όρισε την κατάσταση ως «κατάσταση έκτακτης ανάγκης εθνικής ασφάλειας» και μια μεταγενέστερη έκθεση της Επιτροπής των ΗΠΑ για την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας δήλωσε ότι οι κινεζικές κλοπές κοστίζουν στις αμερικανικές εταιρείες περίπου 300 δισεκ. δολάρια ετησίως και εκατομμύρια χαμένες θέσεις εργασίας στην αμερικανική οικονομία. [48]

Ωστόσο, το ΚΚΚ δεν δείχνει να ενδιαφέρεται και πολύ για τις αμερικανικές αντιδράσεις. Το 2015, πατά το πεντάλ του γκαζιού με ένα νέο σχέδιο: το «Made in China 2025». Σύμφωνα με αυτό, μέχρι το 2025 τουλάχιστον δέκα βιομηχανίες στην Κίνα – αεροπλοΐα, τσιπ, ανάπτυξη, ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.ά. – θα πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα από ξένες επενδύσεις (ή με μειοψηφική ξένη επένδυση). Το σχέδιο θα επιτευχθεί μέσω μιας μεγάλης οικονομικής βοήθειας περίπου 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τους τοπικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι θα αποκτήσουν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των ξένων εταιρειών. Έτσι, οι μεγάλες ξένες εταιρείες θα αναγκαστούν τελικά να σταματήσουν ή να μειώσουν σημαντικά τις δραστηριότητές τους στην Κίνα.

Από την έναρξη του προγράμματος στα τέλη του 2015, το κινεζικό καθεστώς ώθησε τις κινεζικές εταιρείες να προχωρήσουν σε μια πιο μαζική εκστρατεία εξαγορών. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων Rhodium Group, οι κινεζικές επενδύσεις μόνο στις ΗΠΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 και από 15,3 δισεκ. δολάρια το 2015, αυξήθηκαν σε 45,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016. [50]

Προς απογοήτευση του ΚΚΚ, τον Ιανουάριο του 2017, η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε να αντιδρά και να σχεδιάζει πώς θα αναχαιτίσει αυτή την εισβολή. Στο Ισραήλ, εν τούτοις, τα πράγματα συνέχισαν να βαίνουν καλώς και τον Μάρτιο του 2017, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου μετέβη για δεύτερη φορά στην Κίνα. «Είχα μια συνάντηση με τους επικεφαλής των 11 μεγαλύτερων εταιρειών της Κίνας. Ένα μεγάλο μέρος από αυτές ήδη επενδύει στο Ισραήλ και ένα μεγάλο μέρος πρόκειται επίσης να επενδύσει στο Ισραήλ», δήλωσε κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί. «Αυτό σημαίνει επιχειρηματική ανάπτυξη και σύνδεση με τις μεγάλες κινεζικές αγορές. Αυτό είναι καλό τόσο για τους πολίτες του Ισραήλ όσο και για την οικονομία του Ισραήλ. Τους είπα ότι στον σημερινό κόσμο υπάρχουν αρκετές συγκεντρώσεις τεχνολογίας. Δεν είναι πολλές. Στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ – και το Ισραήλ είναι ανοιχτό σε επιχειρήσεις με την Κίνα.» [51]

Μια ημέρα μετά έγραψε στο Facebook: «Ο πρόεδρος της Κίνας ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ είναι ένας στρατηγικός εταίρος μας στην καινοτομία – μια πολύ σημαντική απόφαση για τη χώρα μας» [52]. Το Xinhua (Σινχουά), το πρακτορείο ειδήσεων του ΚΚΚ, ανέφερε ότι ο Νετανιάχου δήλωσε ότι «το Ισραήλ ελπίζει να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία “Μια ζώνη, ένας δρόμος” (ή αλλιώς Πρόγραμμα Δρόμος του Μεταξιού)». [53]

Μια έκφραση της συνεργασίας του Ισραήλ με το ΚΚΚ παρατηρήθηκε τον Οκτώβριο του 2018, όταν μια «διάσκεψη για την καινοτομία» πραγματοποιήθηκε στην Ιερουσαλήμ με τη συμμετοχή του Νετανιάχου και του αντιπροέδρου της Κίνας Γουάνγκ Τσι-σαν [54]. Η διάσκεψη για την καινοτομία ήταν μια πρωτοβουλία για την οποία είχε γίνει λόγος ήδη από το Μάιο του 2014, όταν υπογράφηκε μνημόνιο κατανόησης για τη διοργάνωση μίας τέτοιας διάσκεψης μεταξύ του Νετανιάχου και του Κινέζου αναπληρωτή πρωθυπουργού Λιου Γιαν-ντόνγκ. Τον ίδιο μήνα, υπογράφηκε επίσης μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του ισραηλινού υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας και του υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΚΚΚ, για τη διεξαγωγή κοινής έρευνας στους τομείς της νευροεπιστήμης, των τεχνολογιών εδάφους και νερού, της νανοτεχνολογίας, της βιοϊατρικής τεχνολογίας κ.ά.. Αποφασίστηκε επίσης η ίδρυση κοινού ερευνητικού εργαστηρίου στον τομέα των βιοεπιστημών. [55]

Την ίδια περίοδο που το Ισραήλ άνοιγε τις πόρτες του, οι ΗΠΑ άρχισαν να τις κλείνουν πανικόβλητες. Αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, μέσω της «Επιτροπής για τις ξένες επενδύσεις στις ΗΠΑ» (CFIUS), ο ρόλος της οποίας είναι να εξετάζει, να εγκρίνει ή να απορρίπτει τις ξένες επενδύσεις. Τον Ιανουάριο του 2018, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στον Κινέζο δισεκατομμυριούχο Τζακ Mα, ιδιοκτήτη της κινεζικής εταιρείας Alibaba, να αγοράσει μια αμερικανική υπηρεσία πληρωμών, φοβούμενες ότι προσωπικές πληροφορίες για Αμερικανούς πολίτες θα κατέληγαν στα χέρια της κινεζικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Τον ίδιο μήνα, απαγορεύτηκε στη κινεζική HNA Group να πραγματοποιεί μεταφορές χρημάτων, καθώς η εν λόγω εταιρεία δεν παρείχε πληροφορίες για τους μετόχους και τους ελεγκτές της. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, απαγορεύτηκε στην κινεζική επενδυτική εταιρεία Xinyan να αποκτήσει την αμερικανική εταιρεία Xcerra, με αντικείμενο τα μικροτσίπ και τους ημιαγωγούς, καθώς οι επενδυτές υποστηρίζονταν από την κινεζική κυβέρνηση. Και άλλα… [56]

Το 2019, ο πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε διαταγή με την οποία διέταζε την κινεζική εταιρεία ByteDance, στην οποία ανήκει η εφαρμογή TikTok, να πουλήσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία που είχε στις ΗΠΑ. Η εντολή ανέφερε ότι η TikTok «αυτόματα συλλέγει μεγάλο όγκο πληροφοριών από τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητάς τους στο διαδίκτυο και σε άλλα δίκτυα […], οι οποίες θα επέτρεπαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας να αποκτήσει πρόσβαση σε προσωπικές και ιδιωτικές πληροφορίες των Αμερικανών και, κατ’ επέκταση, να εντοπίζει τη θέση ομοσπονδιακών υπαλλήλων και εργολάβων, να δημιουργεί αρχεία με προσωπικές πληροφορίες γι’ αυτούς για να τους εκβιάζει και να διεξάγει βιομηχανική κατασκοπεία». [57]

Οι ΗΠΑ απαγόρευσαν επίσης στις αμερικανικές εταιρείες να εξάγουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα σε δεκάδες κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας που βοηθούν το ΚΚΚ να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ουιγούρων στην Κίνα, οι οποίοι φυλακίζονται σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας για αναμόρφωση [58]. Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο δημιούργησε ένα πρόγραμμα με την ονομασία «Clean Network», το οποίο έχει ως στόχο την «προστασία των εθνικών περιουσιακών στοιχείων των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένου του απορρήτου των πιο ευαίσθητων πληροφοριών των πολιτών και των εταιρειών από επιθετικές διεισδύσεις κακόβουλων φορέων, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας» [59]. Το σχέδιο απαγόρευε στις κινεζικές εταιρείες, όπως η China Telecom, να παρέχουν τηλεπικοινωνιακές υπηρεσιές στις ΗΠΑ και μεταξύ των ΗΠΑ και ξένων προορισμών και ανέφερε απερίφραστα ότι δεν θα ήταν δυνατή η δημιουργία ψηφιακής επαφής με αμερικανικές διπλωματικές εγκαταστάσεις (όπως η πρεσβεία των ΗΠΑ) μέσω των δικτύων 5G στα οποία συμμετέχουν οι κινεζικές εταιρείες, αλλά μόνο μέσω «καθαρού επικοινωνιακού και υπολογιστικού εξοπλισμού».

Οι Αμερικανοί έχουν συνειδητοποιήσει ότι καμία συμφωνία με τις μεγάλες κινεζικές εταιρείες δεν είναι αθώα. Όλες οι μεσαίες και μεγάλες κινεζικές εταιρείες συνεργάζονται στενά με το ΚΚΚ. Οι κινέζικοι νόμοι για την εθνική ασφάλεια υποχρεώνουν κάθε επιχείρηση να συνεργάζεται με τις κινεζικές μυστικές υπηρεσίες και να διαβιβάζουν πληροφορίες σε αυτές, εφόσον ζητηθούν. Το άρθρο 11 του Νόμου περί Εθνικής Ασφάλειας της Κίνας του 1993, για παράδειγμα, αναφέρει ότι «ο Οργανισμός Κρατικής Ασφάλειας δύναται όπως επιθεωρεί τις ηλεκτρονικές συσκευές επικοινωνίας, τις εφαρμογές, όπως και κάθε παρόμοιο εξοπλισμό και συσκευές που ανήκουν σε οποιαδήποτε οργάνωση ή ιδιώτη» [60]. Δηλαδή, ο κινεζικός στρατός και οι κινεζικοί οργανισμοί πληροφοριών μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στον εξοπλισμό οποιασδήποτε κινεζικής ιδιωτικής εταιρείας και στις βάσεις δεδομένων που έχει συλλέξει, χωρίς η εταιρεία να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Ομοίως, ο «Εθνικός Νόμος περί Πληροφοριών» της Κίνας του Ιουνίου 2017 αναφέρει στο άρθρο 7 ότι «κάθε οργανισμός ή πολίτης θα πρέπει να υποστηρίζει, να βοηθά και να συνεργάζεται με το έργο των μυστικών υπηρεσιών του κράτους» [61]. Εκτός αυτού, κάθε ιδιωτική κινεζική εταιρεία, εντός και εκτός της χώρας, πρέπει βάσει νόμου να έχει και ένα τμήμα του ΚΚΚ – έναν κομματικό οργανισμό – εντός της, του οποίου τα μέλη-αντιπρόσωποι του κόμματος θα έχουν τον ‘τελευταίο λόγο’ όσον αφορά τις αποφάσεις που αφορούν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρείας, περιλαμβανομένου των επενδύσεών της. [62]

Τον Δεκέμβριο του 2020, ο Τζον Ράτκλιφ, επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ, έγραψε ότι το Πεκίνο είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις ΗΠΑ και τον ελεύθερο κόσμο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών είναι σαφείς: Το Πεκίνο σκοπεύει να κυριαρχήσει στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο οικονομικά, στρατιωτικά και τεχνολογικά.» [ 63]

Ο Ράτκλιφ τόνισε ότι το ΚΚΚ προσπαθεί επίσης να παρακινήσει τους Αμερικανούς που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής να υιοθετήσουν φιλοκινεζικές θέσεις: «Ενημέρωσα τις επιτροπές πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας ότι η Κίνα επικεντρώνει τις προσπάθειές της στα μέλη του Κογκρέσου 6 φορές συχνότερα από τη Ρωσία και 12 φορές συχνότερα από το Ιράν». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κόσμος βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με την επιλογή μεταξύ δύο εντελώς αντίθετων ιδεολογιών. Η μία ολοκληρωτική μαρξιστική και η άλλη ελεύθερη δημοκρατική. «Οι ηγέτες της Κίνας επιδιώκουν να υποτάξουν τα δικαιώματα του ατόμου στη θέληση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ασκούν κυβερνητικό έλεγχο στις εταιρείες και παραβιάζουν την ιδιωτική ζωή και την ελευθερία των πολιτών μέσω ενός αυταρχικού εποπτικού κράτους», έγραψε.

Μια ασφυκτική λαβή

Εν κατακλείδι, παρά την απειλή που συνιστά το ΚΚΚ για τον ελεύθερο κόσμο, παρά το γεγονός ότι οπλίζει, υποστηρίζει ιδεολογικά και οικονομικά τους σημαντικότερους εχθρούς του Ισραήλ και παρά το γεγονός ότι είναι σαφώς γνωστό στις ισραηλινές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ότι το σχέδιο των κινεζικών εταιρειών που επενδύουν στο Ισραήλ είναι να αποκτήσουν ή ακόμα και να υφαρπάξουν τεχνογνωσία, το κράτος του Ισραήλ διατηρεί την πολιτική που είχε ξεκινήσει τον περασμένο αιώνα, ενισχύοντας τη συνεργασία του με το ΚΚΚ. Κατά τη διάρκεια του 2020, ήταν προγραμματισμένο ισραηλινές και κινεζικές ομάδες να συναντηθούν για να συζητήσουν για την εμβάθυνση αυτής της συνεργασίας, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού ανέβαλε τις συνομιλίες.

Μπορεί να ειπωθεί ότι εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις – για παράδειγμα, όταν ο επόπτης ασφαλίσεων στο υπουργείο Οικονομικών σταμάτησε περίπου δέκα προσπάθειες εξαγοράς ισραηλινών ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών εταιρειών από Κινέζους επενδυτές [64] ή όταν το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών πίεσε το Ισραήλ να αποτρέψει μια κινεζική εταιρεία να κερδίσει τον διαγωνισμό για την κατασκευή της μονάδας αφαλάτωσης νερού Sorek 2 στο Παλμαχίμ [64] – το κράτος του Ισραήλ δεν προειδοποίησε το κοινό ούτε προσπάθησε να παρεμποδίσει την υλοποίηση των σχεδίων του ΚΚΚ. Αντιθέτως, προσπάθησε να τη διευκολύνει και ενθάρρυνε τις κινεζικές επενδύσεις.

Τον Ιανουάριο του 2021, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Epoch, συνόψισε την κατάσταση ως εξής: «Αν και γνωρίζαμε ποια ήταν η πραγματική φύση αυτού του καθεστώτος, αδιαφορούσαμε για δεκαετίες». Ο Πομπέο μιλούσε για την αμερικανική πολιτική, αλλά η διαπίστωσή του αντικατοπτρίζει και τη στάση του Ισραήλ. «Πιστεύω ότι οι άνθρωποι κατάλαβαν, ειδικά με αυτόν τον ιό που ήρθε από τη Γούχαν – όλος ο κόσμος είδε τη φύση αυτού του καθεστώτος.» [66]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

41. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

42. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

43. Reuters Staff, “Pompeo hopeful China’s Confucius Institutes will be gone from U.S. by year-end”, Reuters, 2 September 2020

44. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

45. Lior Detal, “The interdisciplinary center will cooperate with the school of the Communist Party of China”, The Marker, August 11, 2015

46. Dan Levin, “China’s Top Party School”, Foreign Policy, 6 March 2012

47. James Cook, “FBI Director: China Has Hacked Every Big US Company”, Business Insider, 6 October 2014

48. The Commission on the Theft of American Intellectual Property, “The IP Commission Report”, The National Bureau of Asian Research, May 2013

49. European Chamber, “CHINA MANUFACTURING 2025: PUTTING INDUSTRIAL POLICY AHEAD OF MARKET FORCE”, http://www.europeanchamber.com.cn/en, 3 March 2017

50. Rhodiim Group, “China Investment Monitor: Capturing Chinese Foreign Investment Data in Real Time”

51. Benjamin Netanyahu Facebook, https://www.facebook.com/Netanyahu/videos/1015447 8878582076, 20 March 2017

52. Benjamin Netanyahu Facebook, https://www.facebook.com/Netanyahu/videos/1015448 2175427076, 21 March 2017

53. Xinhua, “China, Israel announce innovative comprehensive partnership”, xinhuanet.com, 21 March 2017

54. Ministry of Foreign Affairs, “Prime Minister Netanyahu and Chinese Vice President Wang Qishan participated in the opening of the Innovation Conference in Jerusalem”, www.gov.il, October 25, 2018

55. Ministry of Science and Technology, “Ministry of Science and Technology – Foreign Relations – China. Detail of foreign relations between the Ministry of Science and Technology and China”, www.gov.il, January 3, 2021

56. Eyal Levinter, “Why Israel continues to transfer technology to China, while the US and Europe block deals with it”, Epoch Magazine, July 2018

57. WhiteHouse.gov, “Executive Order on Addressing the Threat Posed by TikTok”, August 6 2020

58. Eil Levinter, “The Next Move in the World Chess Game – September 2020”, Epoch Magazine, September 2020

59. U.S Department of State, The Clean Network

60. China.Org.Cn, “State Security Law of the People’s Republic of China”, Article 11

61. Chinese National People’s Congress Network, “National Intelligence Law of the People’s Republic”, cs.brown.edu, June 2017, Article 7

62. Michael Martina, “Exclusive: In China, the Party’s push for influence inside foreign firms stirs fears”, Reuters, 24 August 2017

63. John Ratcliffe, “China Is National Security Threat No. 1”, Wall Street Journal, 3 December 2020

64. Eyal Levinter, “Why Chinese companies will not gain control over Israeli insurance and pension companies”, Epoch Magazine, October 13, 2017

65. Itamar Eichner, “A serious crisis with the US was avoided: the Chinese did not win the desalination tender”, Ynet, May 26, 2020

66. Jan Jekielek, “Special Interview with US Secretary of State Mike Pompeo”, Epoch Magazine, January 2021

Του Eyal Levinter

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Ο Φύλακας βρισκόταν βαθιά στην άμμο και τα βράχια, στη μέση της ερήμου και της ιρανοκουρδικής σύγκρουσης, για αρκετές δεκαετίες. Το αρχαίο άγαλμα, που τώρα ήταν ακέφαλο, είχε σίγουρα δει και καλύτερες μέρες.

«Η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι απίστευτη», δήλωσε ο Πασκάλ Μπυττερλέν (Pascal Butterlin), καθηγητής αρχαιολογίας της Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο του Παρισιού, που εργάζεται στην ανασκαφή κοντά στο Χορσαμπάντ.

Το παρόν άγαλμα συντηρείται από διεθνείς αρχαιολόγους από τη Γαλλία και τη Γερμανία – ομάδα που περιλαμβάνει και αρχαιολόγους από το Λούβρο και το Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Άψογα σμιλεμένες μπούκλες σχηματίζουν τη γενειάδα του αγάλματος. Ακριβείς γραμμές ορίζουν τα συμπαγή, ανοιγμένα φτερά του, που ξεδιπλώνονται αποκαλύπτοντας περίτεχνες λεπτομέρειες.

 

Αυτή η κολοσσιαία θεότητα, σκαλισμένη σε συμπαγές λευκό αλάβαστρο, είναι ένας Λαμάσσου. Με σώμα ταύρου, φτερά πουλιού και κεφάλι ανθρώπου, οι μονολιθικοί αυτοί φύλακες κάποτε επέβλεπαν όσους περνούσαν τις πύλες της αρχαίας ασσυριακής πρωτεύουσας Ντουρ-Σαρρουκίν, του σημερινού χωριού Χορσαμπάντ στο Ιράκ.

Η ανασκαφή που έφερε στο φως το συγκεκριμένο άγαλμα έλαβε χώρα το 1993, αλλά το εύρημα ακρωτηριάστηκε από πλιατσικολόγους, οι οποίοι αφαίρεσαν το κεφάλι του και το έκοψαν σε κομμάτια, για να το βγάλουν λαθραία από το Ιράκ. Όμως οι κλέφτες πιάστηκαν και το κεφάλι βρίσκεται τώρα στο Μουσείο του Ιράκ.

Ωστόσο, οι περιπέτειες του αποκεφαλισμένου αγάλματος δεν είχαν τελειώσει, καθώς βρισκόταν σε αμφισβητούμενο έδαφος κατά τη διάρκεια του ιρακινοκουρδικού εμφυλίου πολέμου, στην πρώτη γραμμή του μετώπου, όπου συγκρούονταν σφοδρά οι δύο πλευρές με τανκς και πυροβολικό.

 

Καθώς ο κίνδυνος να καταστραφεί το άγαλμα λόγω των συγκρούσεων ήταν μεγάλος, οι ιρακινές αρχές, περιλαμβανομένου του Κρατικού Συμβουλίου Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αποφάσισαν ότι ο Λαμάσσου χρήζει άμεσης προστασίας.

Τον περιέβαλαν με έναν μικρό τοίχο από λασπότουβλα και τον έθαψαν στην άμμο, διατηρώντας τον ασφαλή από τους βομβαρδισμούς και τις χερσαίες μάχες για αρκετές δεκαετίες. Τώρα έχει αναδυθεί ξανά στην επιφάνεια σχεδόν αλώβητος.

Το μονολιθικό άγαλμα έχει διαστάσεις 3,8 επί 3,9 μέτρα και ζυγίζει 18 τόνους. «Δεν έχω ξαναβρεί ποτέ στη ζωή μου κάτι τόσο μεγάλο», δήλωσε ο κ. Μπυττερλέν, όπως μετέδωσε το France 24. «Συνήθως, μόνο στην Αίγυπτο ή την Καμπότζη βρίσκεις τόσο μεγάλα κομμάτια.»

Οι ασσυριακοί Λαμάσσου προέρχονται από τον 8ο αιώνα π.Χ. Η κατασκευή τους έγινε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Σαργών Β΄(722-705 π.Χ.) και η αποστολή τους ήταν να στέκονται ακοίμητοι φύλακες στις πύλες των πόλεων.

 

 

Αρκετοί Λαμάσσου ανακαλύφθηκαν τον 19ο αιώνα από τον Γάλλο αρχαιολόγο Βικτόρ Πλας (Victor Place) και έγιναν εξέχοντα κομμάτια των συλλογών του Λούβρου και του Βρετανικού Μουσείου.

Εκτός του ιρανοκουρδικού πολέμου, το ακέφαλο άγαλμα επιβίωσε και των επιθέσεων του ISIS στα ασσυριακά τεχνουργήματα, όταν είχε καταλάβει την περιοχή μεταξύ 2014-2017. Εκείνα τα χρόνια, η μουσουλμανική οργάνωση κατέστρεψε δύο από τους τερατόμορφους φύλακες που βρίσκονταν στο Μουσείο της Μοσούλης. Αρκετοί Λαμάσσου καταστράφηκαν και στο Βορειοδυτικό Παλάτι στο Νιμρούντ.

Τώρα που οι εντάσεις έχουν υποχωρήσει και η περιοχή έχει σταθεροποιηθεί, οι αρχαιολόγοι συρρέουν από όλα τα σημεία της υφηλίου για να ανακτήσουν σημαντικά ευρήματα. Σε αυτά περιλαμβάνονται καλά διατηρημένες ασσυριακές πινακίδες που αποκαλύφθηκαν πέρυσι και Λαμάσσου που βρέθηκαν αυτό τον μήνα στο παλάτι του Εζαρχαντόν.

Τα ιστορικά ευρήματα – περιλαμβανομένου, ίσως, του ακέφαλου Φύλακα του Χορσαμπάντ – προορίζονται για το Μουσείο της Μοσούλη, για την αναπλήρωση της κατεστραμμένης συλλογής του.

Του Michael Wing

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

 

Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή που αναγνώρισε την κομμουνιστική Κίνα, έξι μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), καλλιεργώντας οικονομικές και στρατηγικές σχέσεις μαζί της. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν ουκ ολίγες μεταφορές στρατιωτικής τεχνολογίας  από το Ισραήλ στην Κίνα, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ. Ο κύριος στόχος της ισραηλινής διπλωματίας ήταν να δεσμεύσει το ΚΚΚ ώστε να μην παράσχει βοήθεια στους εχθρούς του Ισραήλ στην Εγγύς Ανατολή.

Ωστόσο, παρά το γεγονός ότι η Κίνα δέχθηκε τα οφέλη της συνεργασίας με το Ισραήλ, δεν δίστασε να προσφέρει τη στήριξή της στις αραβικές χώρες που αντιμετωπίζουν εχθρικά το εβραϊκό κράτος, όπως το Ιράν και το Ιράκ, καθώς και στις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις.

Στο α΄μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι σχέσεις του ΚΚΚ με τις προαναφερθείσες χώρες και οργανώσεις και το είδος της βοήθειας που εκείνες έλαβαν από το κράτος του Μάο Τσετούνγκ, τόσο σε υλικοτεχνικό όσο και σε ιδεολογικό επίπεδο.

Η κινεζική εισβολή στο Ισραήλ

Η κινεζική αρωγή προς τους Παλαιστίνιους και τις γειτονικές μουσουλμανικές χώρες δεν εμπόδισαν το Ισραήλ να συνάψει επίσημες διπλωματικές σχέσεις με το ΚΚΚ το 1992, συνεχίζοντας τις πωλήσεις τεχνολογίας στην Κίνα και βαθαίνοντας τη συνεργασία των δύο χωρών. Καμία από τις ισραηλινές κυβερνήσεις δεν θεώρησε ότι υπήρχε πρόβλημα με αυτό, παρά το ότι οι ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990 ισχυρίστηκαν ότι το Ισραήλ είχε παραβιάσει τους όρους για τη χρήση της τεχνολογίας πυραύλων Patriot χωρίς τη συγκατάθεσή τους, καθώς και της αμερικανικής τεχνολογίας που είχε εγκατασταθεί στα αεροπλάνα του Λιονταριού, την ανάπτυξη των οποίων είχαν χρηματοδοτήσει οι ΗΠΑ. [23]

Το 1999, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έφθασαν σε σημείο βρασμού όταν το Ισραήλ θέλησε να πουλήσει στην Κίνα τρία προηγμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη τύπου Falcon, με εγκατεστημένα συστήματα ραντάρ αμερικανικής τεχνολογίας. [24]

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν αντιρρήσεις, το Ισραήλ αποζημίωσε το ΚΚΚ με 350 εκατομμύρια δολάρια και η συμφωνία ακυρώθηκε. Εν τούτοις, το Ισραήλ δεν δίστασε ούτε στιγμή και συνέχισε να πουλάει τεχνολογία στην Κίνα. Το 2005 έγινε γνωστό ότι το Ισραήλ συμφώνησε να αναβαθμίσει τα UAV τύπου Harpy που είχε πουλήσει στην Κίνα μια δεκαετία νωρίτερα. Το Harpy είναι ένα πιλοτικό όχημα που εκρήγνυται στα συστήματα ραντάρ του εχθρού. Οι ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκαν και πάλι, κατηγορώντας το Ισραήλ για απάτη, και απείλησαν να αποχωρήσουν από τη συνεργασία τους για το σχέδιο ανάπτυξης του αεροσκάφους F-35. [25]

Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ ακύρωσε τη συμφωνία Harpy και ανακοίνωσε ότι στο εξής όλες οι στρατιωτικές συμφωνίες και η διπλή τεχνολογία προς την Κίνα θα υπόκεινται στην έγκριση των ΗΠΑ. [26]

Η κρίση της Harpy ώθησε επίσης το Ισραήλ να περάσει το «Defense Export Control Law» (Νόμος για τον Έλεγχο των Εξαγωγών Αμύνης) το 2007, νόμος που επέβαλε πρόσθετους περιορισμούς στις εξαγωγές στρατιωτικών και διπλών τεχνολογιών. [27]

Για να προωθήσει το ΚΚΚ τα σχέδιά του, το 2006 άλλαξε τη στρατηγική του και ανακοίνωσε ένα «εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στην Κίνα», σύμφωνα με το οποίο θα έστελνε κυβερνητικές και ιδιωτικές εταιρείες στη Δύση για να αποκτήσουν τεχνολογίες και να τις φέρουν πίσω στην Κίνα με στόχο «την παροχή επιστημονικής-τεχνολογικής υποστήριξης για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας αρμονικά σοσιαλιστικής», όπως γράφει το πρόγραμμα. [28]

Η ιδέα ήταν να καταστεί η Κίνα κέντρο τεχνολογικής ανάπτυξης (περιλαμβανομένων των γεωργικών τεχνολογιών). Δεδομένου ότι οι ίδιοι δεν διέθεταν αρκετές γνώσεις ή εξειδικευμένο προσωπικό, κρίθηκε απαραίτητο να σταλούν άτομα και επιχειρήσεις στη Δύση, όπου θα αποκτούσαν τις απαραίτητες γνώσεις ακόμα και με αθέμιτα μέσα, και να προσληφθεί προσωπικό για να εργαστεί στην Κίνα.

Έτσι, μια νέα εποχή ξεκίνησε. Οι κινεζικές εταιρείες εισέβαλαν στη Δύση, φτάνοντας τελικά και στο Ισραήλ. Οι δύο πρώτες καταγεγραμμένες συναλλαγές ήταν το 2011, όταν η κινεζική εταιρεία Kamchina (που ανήκει στο ΚΚΚ) αγόρασε την εταιρεία Makhteshim Agan, η οποία παράγει φυτοπροστατευτικά υλικά, ενώ η Horizons Ventures με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών του Κινέζου δισεκατομμυριούχου Λι Κα-σινγκ, ο οποίος συνδέεται με την κορυφή του ΚΚΚ, επένδυσε στην εταιρεία Magisto που αναπτύσσει αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της επεξεργασίας βίντεο.

Ο Κινέζος μεγιστάνας Λι Κα-Σινγκ έχει επενδύσει έκτοτε σε περίπου 20 επιπλέον ισραηλινές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένου του Technion – του ακαδημαϊκού-τεχνολογικού κέντρου γνώσης του Ισραήλ. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα «αντίγραφο του Technion» στην Κίνα [29].

Η κινεζική στρατηγική ήταν απλή. «Στέλνουν ομάδες στις δυτικές χώρες για να συνδεθούν με τους δυτικούς εταίρους τους και να δημιουργήσουν νέες συνεργασίες», μας είπε ένας ανώτερος σύμβουλος μεγάλων κινεζικών εταιρειών, ο οποίος συνεργάζεται στενά με υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους του ΚΚΚ.

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι ομάδες έρχονται για να μάθουν πιο άμεσα την τέχνη του εμπορίου και των επιχειρήσεων, όπως εφαρμόζεται στις δυτικές εταιρείες, «για να την κλέψουν και να τη μεταφέρουν στην Κίνα».

Ορισμένες από τις κλοπές γίνονται στο πλαίσιο σχεδίων των κινεζικών υπηρεσιών πληροφοριών και του κινεζικού στρατού. Το σχέδιο 863, για παράδειγμα, σχετίζεται με την κλοπή από βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας [30]. Το 973 σχετίζεται με την έρευνα και την ανάπτυξη και το 211 χρησιμοποιείται από τους Κινέζους σε πανεπιστήμια. Μερικές φορές η κλοπή συνδυάζεται με επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η κλοπή δεν αφορά μόνο την υψηλή τεχνολογία, αλλά και όλα όσα μπορούν να διδάξουν στους Κινέζους πώς να διοικούν μια επιτυχημένη εταιρεία – επιχειρηματικά μοντέλα, μοντέλα διαχείρισης, στρατηγικές μάρκετινγκ και πολλά άλλα.

Για να μιλήσουμε με αριθμούς, το 2005 στις ΗΠΑ το ΚΚΚ λειτουργούσε μεταξύ 2.000 και 3.000 εταιρειών των οποίων ο μοναδικός λόγος ύπαρξης ήταν να κλέβουν και να χρησιμοποιούν αμερικανική τεχνολογία , όπως προειδοποίησε η Λίζα Μπρόνσον, ανώτερη αξιωματούχος στο Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Πέντε χρόνια αργότερα, το FBI αναθεώρησε τον αριθμό σε 3.200 εταιρείες. [31]

«Πρόκειται για εταιρείες-βιτρίνες. Μπορεί να είναι εγγεγραμμένες σε χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν ή το Χονγκ Κονγκ. Είναι εγγεγραμμένες εκεί για λόγους απόκρυψης, αλλά όλες εργάζονται για το κινεζικό καθεστώς», μου είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος της βιομηχανίας, ο οποίος γνωρίζει σε βάθος τις συναλλαγές στην Κίνα. «Αυτό επιτρέπει στην κινεζική κυβέρνηση να απλώνει τα πλοκάμια της και να συγχρονίζει τις δραστηριότητές της χωρίς αυτό να γίνεται γνωστό. Αυτό που είναι σημαντικό για τον ‘κινεζικό δράκο’ είναι να αποκτήσει τεχνολογίες – στα τρόφιμα, το νερό, την υγεία, την επικοινωνία και τις υποδομές. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση, όπως στο σκάκι. Αποκτούν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα και το εκμεταλλεύονται. Πρώτα, προσπαθούν να αποκτήσουν την τεχνολογία με νόμιμο τρόπο. Εάν δεν τα καταφέρουν, θα την κλέψουν. Αν δεν είναι καλή, θα την καταστρέψουν.»

Από τον Οκτώβριο του 2011 έως τον Αύγουστο του 2012, Κινέζοι χάκερ προσπαθούσαν να εισέλθουν στα συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών της Rafael, της Israel Aerospace Industries και της Elishra που συμμετείχαν στην ανάπτυξη και κατασκευή του Iron Dome. και υπάρχουν υποψίες ότι κατάφεραν να κλέψουν έγγραφα που αφορούσαν τη λειτουργία του «Σιδερένιου Θόλου», καθώς και τη λειτουργία άλλων ισραηλινών αμυντικών συστημάτων, όπως το Arrow. Η εταιρεία ασφαλείας CyberESI, που ακολούθησε τους χάκερ, αποκάλυψε την υπόθεση στο τεχνολογικό ιστολόγιο του Μπράιαν Κρεμπς (Brian Krebs) στο διαδίκτυο. Η εκπρόσωπος της Aerospace Industries επιβεβαίωσε στον Κρεμπς ότι όντως είχε πραγματοποιηθεί μια τέτοια επίθεση, αλλά ισχυρίστηκε ότι μόνο μη απόρρητο πολιτικό δίκτυο της βιομηχανίας είχε παραβιαστεί. [32]

Το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού

Το ΚΚΚ δεν επαναπαύτηκε και το 2013 πρόσθεσε ένα νέο επίπεδο στη στρατηγική του: την πρωτοβουλία «Μία ζώνη και ένας δρόμος» ή – ανεπίσημα – το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού. Οι βάσεις για το έργο είχαν τεθεί μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν το ΚΚΚ είχε πείσει εταιρείες όπως η HP και η Dell να μεταφέρουν μέρος της παραγωγής τους σε εσωτερικές και σχετικά φτωχές περιοχές της Κίνας, όπως η Τσόντσινγκ, με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αύξηση των μισθών στην περιοχή. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα: οι υψηλής τεχνολογίας εταιρείες ανακάλυψαν ότι δεν είχαν τρόπο να εξάγουν αποτελεσματικά τα προϊόντα τους στο εξωτερικό – οι περιοχές αυτές δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα και τα αεροδρόμια σε αρκετές περιπτώσεις δεν λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε.

Η λύση που σκέφτηκε το ΚΚΚ ήταν οι σιδηροδρομικές γραμμές – από το κέντρο της Κίνας προς την Ευρώπη.

Μεταξύ του 2008 και του 2013, κατασκευάστηκαν σχεδόν 40 γραμμές, που συνδέουν 16 πόλεις στην Κίνα με 15 πόλεις στην Ευρώπη, τις οποίες η HP και η Dell χρησιμοποίησαν για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό στο μισό χρόνο από ό,τι χρειάζεται για να γίνει αυτό με θαλάσσια μέσα.

Αλλά αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να λυθεί το πρόβλημα της φτώχειας στις εσωτερικές περιοχές της Κίνας, γρήγορα έγινε ο «νέος μεταξωτός βραχίονας» του ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος αντιλήφθηκε ότι ένα καλά οργανωμένο σύστημα σιδηροδρομικών γραμμών ωφελεί και στην επίτευξη μεγαλύτερων στόχων. Έτσι προέκυψε το σχέδιο «Μία ζώνη και ένας δρόμος».

Επιφανειακά, φαινόταν ότι το ΚΚΚ έχτιζε σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα που συνέδεαν την Κίνα με ασιατικές και ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να εκπληρώσει το παλιό κινεζικό όνειρο της διανομής αγαθών από την Κίνα στον κόσμο μέσω του περίφημου Δρόμου του Μεταξιού. Ωστόσο, το έργο εξυπηρετούσε και έναν άλλο σκοπό: κάθε φορά που το ΚΚΚ αντιλαμβανόταν ότι μια χώρα που βρίσκεται στον ιστορικό Δρόμο του Μεταξιού είχε οικονομικό ή διπλωματικό πρόβλημα, το Πεκίνο τής προσέφερε οικονομική, πολιτική, ακόμη και στρατιωτική βοήθεια για να βγει από τη δύσκολη θέση της, συνδέοντάς την επίσημα με το πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού.

Με αυτόν τον τρόπο, η χώρα αυτή βρισκόταν είτε να χρωστά στην Κίνα είτε να εξαρτάται από εκείνη, κάτι που το ΚΚΚ εκμεταλλευόταν για να ασκεί πολιτική πίεση όποτε χρειαζόταν.

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία το 2014, το ΚΚΚ προσέφερε στη Ρωσία 15 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας, καθώς και συνεργασία στον τομέα του διαστήματος, της επιστήμης και των οικονομικών βιομηχανιών – και φυσικά την ένταξή της στο Πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού. Αυτό δημιούργησε μια σχετική εξάρτηση της Ρωσίας από το ΚΚΚ, το οποίο έχει επίσης διεισδύσει στη διαστημική και την επιστημονική βιομηχανία της.

Το ΚΚΚ εισχώρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν διαπίστωσε τα διπλωματικά ρήγματα που είχαν δημιουργηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα οποία σήμαιναν σημαντικές οικονομικές ζημίες για τους Βρετανούς. Πρότεινε, λοιπόν, να κατασκευάσει μια εγκατάσταση για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας), μια επιχειρηματική λεωφόρο στο Λονδίνο (επένδυση 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων), έναν ουρανοξύστη και μια σιδηροδρομική γραμμή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κίνας.

Η Ελλάδα, όταν βρισκόταν σε σοβαρή οικονομική κρίση, έλαβε επίσης ένα ‘δώρο’ – τον Απρίλιο του 2016, ένας βραχίονας του κόμματος αγόρασε το 67% του λιμανιού του Πειραιά. Εν κατακλείδι, το ΚΚΚ κατάφερε να προωθηθεί στους κεντρικούς άξονες περίπου 60 διαφορετικών χωρών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, όπως έδειξαν στοιχεία του Economist. [33]

Το Ισραήλ μπήκε στο στόχαστρο το 2013, όταν το ΚΚΚ παρατήρησε ότι βρισκόταν υπό την απειλή ενός οικονομικού μποϊκοτάζ. Στα τέλη του 2012, τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία την αποδοχή της Παλαιστινιακής Αρχής ως κράτος-παρατηρητή στα Ηνωμένα Έθνη. Σε απάντηση, το Ισραήλ αποφάσισε να εγκρίνει την κατασκευή χιλιάδων κατοικιών σε όλη την Πράσινη Γραμμή. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα αντέδρασε σκληρά κατά του Νετανιάχου και άρχισαν να σχηματίζονται διεθνείς εταιρείες σε όλο τον κόσμο που επέβαλαν οικονομικό εμπάργκο στο Ισραήλ [34], [35]. Το ΚΚΚ εκμεταλλεύτηκε την ατμόσφαιρα του αναδυόμενου μποϊκοτάζ και προσφέρθηκε να ‘υποστηρίξει’ το Ισραήλ και να του ανοίξει τις πόρτες για την αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος το μποϊκοτάριζε. Ταυτόχρονα, θα συνέδεε το Ισραήλ με τον Δρόμο του Μεταξιού – μια πρόταση που περιελάμβανε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από το Εϊλάτ στο λιμάνι του Ασντόντ.

Το Ισραήλ ενέδωσε στον πειρασμό. Το υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον Ναφτάλι Μπένετ, έκλεισε τα οικονομικά παραρτήματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη για να ανοίξει γραφεία στην Κίνα [36], ενώ ο πρωθυπουργός Νετανιάχου πήγε σε επίσημη επίσκεψη στην Κίνα τον Μάιο για συναντήσεις με κορυφαία στελέχη του ΚΚΚ και με επιχειρηματίες. «Η Κίνα ενδιαφέρεται για τρία πράγματα: την ισραηλινή τεχνολογία, την ισραηλινή τεχνολογία και την ισραηλινή τεχνολογία», δήλωσε όταν επέστρεψε [37]. Μετά από αυτό, η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε το ψήφισμα 251 σχετικά με την «ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με την Κίνα».

Δεν επρόκειτο για μια θεωρητική απόφαση, αλλά για ένα πρακτικό σχέδιο που δημιουργήθηκε για να προωθήσει και να επεκτείνει τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών [38]. Το πρόγραμμα περιελάμβανε διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με το ΚΚΚ, την ενίσχυση των δεσμών στους τομείς των σπουδών και της έρευνας μεταξύ των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και μεταξύ των Ισραηλινών και Κινέζων ερευνητών, την οργάνωση αποστολών, τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, την υποστήριξη μεγάλων ισραηλινών επιχειρηματικών σχεδίων που θα πραγματοποιούνταν με κινεζικούς φορείς στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των τεχνολογιών νερού και άλλων, τη διευκόλυνση των Θεωρήσεων Εισόδου (visas) για Κινέζους επιχειρηματίες, την ενθάρρυνση επενδύσεων από σημαντικές κινεζικές εταιρείες στον ισραηλινό τεχνολογικό τομέα κτλ., κτλ. Το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Κατασκευών και Στέγασης μπήκαν επίσης στην εικόνα, προσπαθώντας να φέρουν κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες και Κινέζους εργάτες στο Ισραήλ.

Φάνηκε ότι το σχέδιο του ΚΚΚ αφορούσε κυρίως δύο μέτωπα: πρώτον, τη διείσδυση στην ισραηλινή υψηλή τεχνολογία, με την ενθάρρυνση της ισραηλινής κυβέρνησης, προκειμένου να τροφοδοτήσει το σχέδιό της του 2006 για τη μεταφορά γνώσεων στην Κίνα. Και, δεύτερον, την ένταξη του Ισραήλ στον Δρόμο του Μεταξιού, που δημιουργεί εξάρτηση του Ισραήλ από αυτόν, επιτρέποντας έτσι στο ΚΚΚ να ασκεί πολιτική πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση όταν απειλούνται τα συμφέροντά του. Πρώτη απόδειξη αυτού δόθηκε την ίδια εκείνη τη χρονιά, όταν το ΚΚΚ ανάγκασε το Ισραήλ να αποσύρει μια αγωγή που είχε καταθέσει εναντίον της Τράπεζας της Κίνας – μιας τράπεζας του ΚΚΚ – η οποία χρησίμευε ως κεντρικός αγωγός για τη μεταφορά κεφαλαίων στη Χαμάς.

Το 2005, η Μοσάντ ανακάλυψε ότι οι ηγεσίες της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ στο Ιράν και τη Συρία μετέφεραν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων στη Γάζα και το Γιοσέ μέσω της Τράπεζας της Κίνας, τροφοδοτώντας τις δυνατότητες των τρομοκρατικών οργανώσεων να πραγματοποιούν επιθέσεις [39]. Παρά το γεγονός αυτό, η τράπεζα συνέχισε να επιτρέπει τις μεταφορές κεφαλαίων προς τις τρομοκρατικές οργανώσεις. «Τελικά, το 2007, οι Κινέζοι ανακοίνωσαν επίσημα ότι δεν διαπίστωσαν καμία παραβίαση της κινεζικής νομοθεσίας, ότι η Κίνα δεν θεωρεί τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ τρομοκρατικές οργανώσεις στην Κίνα και ότι δεν παρατήρησαν ασυνήθιστη δραστηριότητα», μας είπε η δικηγόρος Νιτσάνα Νταρσάν Λάιτνερ, ιδρύτρια της οργάνωσης «Οι Γραμμές της Δικαιοσύνης», η οποία συστήθηκε για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων με νομικά μέσα [40].

Η κα Νταρσάν Λάιτνερ κίνησε δικαστική διαδικασία κατά της τράπεζας για λογαριασμό 22 οικογενειών που επλήγησαν από τρομοκρατικές επιθέσεις που οργανώθηκαν χάρη σε χρήματα που πέρασαν από την Τράπεζα της Κίνας. Στον πυρήνα της αγωγής βρισκόταν η μαρτυρία της Ούζι Σαϊά, πρώην μέλους της υπηρεσίας ασφαλείας. Όταν η αγωγή υπέπεσε στην αντίληψη του ΚΚΚ, ασκήθηκε πίεση στον πρέσβη του Ισραήλ στην Κίνα. Το Ισραήλ υπέκυψε στην πίεση, εμπόδισε την κα Σαϊά να καταθέσει και η αγωγή κατέρρευσε.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

23. P.R. Kumaraswamy, “Israel-China Relations and the Phalcon Controversy,” Middle East Policy, Vol. 12, No. 2, Winter 1996, pp. 93–103

24. Despite the American claims, Israel claims to this day that this is an entirely Israeli technology

25. Yitzhak Shichor, “The U.S. Factor in Israel’s Military Relations with China,” China Brief, Vol. 5, No. 12, May 24, 2005

26. Yoram Evron, “Between Beijing and Washington: Israel’s Technology Transfers to China,” Journal of East Asian Studies, Vol. 13, No. 3, December 2013

27. AP , “Defense Export Control Law”, website of the Defense Export Control Division, 2007-5677

28. The State Council – The People’s Republic of China, “The National Medium and Long-Term Program for Science and Technology Development (2006-2020)”, www.itu.int

29. Detal , Orpaz, “Huge donation to the Technion: Li Ka-shing will transfer 130 million dollars for the establishment of a branch in China”, The Marker, September 2013

30. Eyal Levinter, “We’re being stolen, but we don’t know it yet”, Epoch Magazine, November 2016

31. Dallas Boyd, “Advanced technology acquisition strategies of the people’s republic of china”, Defense Threat Reduction Agency, September 2010

32. Joe Miller, “Israeli Iron Dome firms ‘infiltrated by Chinese hackers”, BBC News, 31 July 2014

33. www.eiu.com/topic/one-belt-one-road

34. Way -Net, “Obama: Israel does not understand what is good for it”, January 15, 2013

35. Avital Lahav, “Do Obama’s words foreshadow an economic boycott against Israel?”, Ynet, January 19, 2013

36. Azoulai , “Want to work abroad: 2,200 applicants for 12 commercial annex jobs”, Globes, December 2013

37. Prime Minister’s Office, “PM Netanyahu’s Remarks at Israeli Presidential Conference,” press release, June 20, 2013

38. The Prime Minister’s Office

39. Ariel Kahana, “Due to the connection with China: security personal testimony is avoided”, first source, July 11, 2013

40. From an article in Epoch magazine, “The Chinese are coming. What do they want?”, March 9, 2014

Του Eyal Levinter

Επιμέλεια: Αλία Ζάε