Το παρόν αποτελεί το όγδοο μέρος μίας σειράς δέκα άρθρων που δημοσίευσε η Epoch Times με τον τίτλο «Η ιατρική της αρετής». Συνδέσμους για όλα τα άρθρα της σειράς, θα βρείτε στο τέλος του παρόντος.
Στην αρχαία κινεζική λογοτεχνία υπάρχει μία ιστορία για έναν ηλικιωμένο άνδρα ονόματι Σάι Γουένγκ, ο οποίος βασιζόταν στο άλογό του για να ζήσει.
Μια μέρα, το άλογό του το έσκασε και οι γείτονες ήρθαν να εκφράσουν τη λύπη τους, λέγοντας: «Κρίμα». Ο Σάι Γουένγκ παρατήρησε ήρεμα: «Ίσως».
Λίγο αργότερα, το άλογο επέστρεψε, φέρνοντας μαζί του μια ομάδα άγριων αλόγων. Οι γείτονες τον συνεχάρησαν για την καλή του τύχη. Ο Σάι Γουένγκ απάντησε: «Ίσως».
Όταν ο γιος του προσπάθησε να ιππεύσει ένα από τα άγρια άλογα, έπεσε και έσπασε το πόδι του. Για άλλη μια φορά, οι γείτονες μαζεύτηκαν και είπαν: «Πω-πω, τι κρίμα!». Ο Σάι Γουένγκ απάντησε: «Ίσως»
Λίγο αργότερα ξέσπασε πόλεμος και όλοι οι νέοι άνδρες του χωριού επιστρατεύτηκαν για να πάνε στο μέτωπο. Λόγω του τραυματισμού του, ο γιος του Σάι Γουένγκ απαλλάχθηκε από τη στρατιωτική θητεία. Αυτή η ιστορία, που χρονολογείται από τον δεύτερο αιώνα π.Χ., ενέπνευσε το διάσημο κινεζικό ρητό «Ο Σάι Γουένγκ χάνει το άλογό του – ποιος ξέρει αν είναι ευλογία;» – στα καθ’ ημάς, ουδέν κακόν αμιγές καλού.
Το να αντιλαμβάνεται κανείς μία δυνητική θετικότητα πέρα από τις δυσκολίες της στιγμής ενσαρκώνει τη φύση της αισιοδοξίας, μιας αρετής που είναι ουσιώδης όχι μόνο για την ανάπτυξη αλλά και για την ίδια μας την υγεία.
Στάση ζωής
Ο καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Concordia και ερευνητής προσωπικότητας Κάρστεν Βρος δήλωσε στην Epoch Times ότι η αισιοδοξία δεν είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό αλλά στάση ζωής.
«Πρόκειται ουσιαστικά για το αν περιμένετε ότι η ζωή σας θα είναι καλή ή κακή στο μέλλον», είπε.
Τα αισιόδοξα άτομα έχουν αξιοσημείωτα λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καταθλιπτικά συμπτώματα, ακόμη και μεταξύ των ασθενών που πάσχουν από χρόνιες ασθένειες. Αυτή η προστατευτική επίδραση εκτείνεται σε όλες τις ηλικιακές ομάδες – από τους νεότερους έως τους ηλικιωμένους.
Για παράδειγμα, η μελέτη Zutphen Elderly Study παρακολούθησε περισσότερους από 800 άνδρες για 15 χρόνια, αναλύοντας πώς ο τρόπος ζωής, η διατροφή και άλλοι παράγοντες επιδρούν στις ασθένειες και τη θνησιμότητα. Ειδικότερα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η μεγάλη αισιοδοξία, σε σύγκριση με τη χαμηλή αισιοδοξία, σχετίζεται με 77% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καταθλιπτικών συμπτωμάτων.
Πιο πρόσφατες μελέτες έδωσαν παρόμοια ευρήματα. Μια μετα-ανάλυση 18 μελετών του 2024 διαπίστωσε ότι η συμμετοχή σε εκπαίδευση αισιοδοξίας, συμπεριλαμβανομένης της ενσυνειδητότητας και της ημερολογιακής καταγραφής της ευγνωμοσύνης, μείωσε τα συμπτώματα κατάθλιψης περίπου κατά ένα τρίτο. Ψυχολογικά, τα αισιόδοξα άτομα έχουν λιγότερες ακραίες αρνητικές αντιδράσεις σε στρεσογόνους παράγοντες και έτσι αναρρώνουν ταχύτερα από την κατάθλιψη.
Ως εκ τούτου, η αισιοδοξία μειώνει τα αισθήματα απελπισίας και τον αυτοκτονικό ιδεασμό.
Επιπλέον, η αισιοδοξία έχει και ένα άλλο άκρως επιθυμητό αποτέλεσμα: τη μακροζωία. Σε σύγκριση με τους απαισιόδοξους, οι αισιόδοξοι ασθενείς με καρκίνο έχουν τετραπλάσιες πιθανότητες να επιβιώσουν έναν χρόνο μετά τη διάγνωση.
Διαισθητικά, αυτό είναι λογικό – όσοι περιμένουν καλά πράγματα στη ζωή έχουν περισσότερους λόγους να συνεχίσουν να ζουν. Σε μια πρωτοποριακή εργασία που δημοσιεύθηκε στο PNAS και ανέλυσε περισσότερα από 70.000 άτομα, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι, σε σύγκριση με τα λιγότερο αισιόδοξα άτομα, οι πιο αισιόδοξοι ζούσαν έως και 15% περισσότερο, ενώ οι πιθανότητες να επιτύχουν «εξαιρετική μακροζωία» – να ζήσουν μέχρι τα 85 ή και περισσότερο – αυξάνονταν έως και 70%.
Με άλλα λόγια, η αισιοδοξία προσθέτει σχεδόν τόσα χρόνια στη ζωή ενός ατόμου όσα και η μη εμφάνιση καρδιακής προσβολής ή διαβήτη, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Καλλιεργώντας την αισιοδοξία
Τι διεγείρει αυτές τις βαθιές αλλαγές που παρατηρούνται στους αισιόδοξους ανθρώπους; Η κύρια υπόθεση είναι ότι οι αισιόδοξοι αντιμετωπίζουν διαφορετικά τις προκλήσεις.
Ο κος Βρος, ο οποίος έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων σχετικά με την αισιοδοξία, δήλωσε ότι οι αισιόδοξοι είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίζουν κατά μέτωπο τους στρεσογόνους παράγοντες, να επενδύουν χρόνο και ενέργεια στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και να αναζητούν ενεργά λύσεις στα προβλήματα. Αναδιαμορφώνουν τις προκλήσεις ως ευκαιρίες – ζουν ενεργά, όχι παθητικά.
Η Σουζάν Σέγκερστρομ, καθηγήτρια και διευθύντρια του Κέντρου Έρευνας για την Υγιή Γήρανση στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Όρεγκον, δήλωσε στην Epoch Times ότι «οι άνθρωποι που είναι πιο αισιόδοξοι συνήθως αναμένουν καλύτερα αποτελέσματα δεδομένης της πραγματικότητας της κατάστασης».
Αυτού του είδους η στάση μετριάζει τις επιπτώσεις του άγχους, προάγει την ψυχική υγεία και ενισχύει τη νοοτροπία ανάπτυξης.
Αντίθετα, οι απαισιόδοξοι τείνουν να αποφεύγουν ή αρνούνται τον στρεσογόνο παράγοντα – φτάνοντας στο σημείο, σε ορισμένες περιπτώσεις, να καταφεύγουν σε ναρκωτικά, αλκοόλ ή άλλους περισπασμούς ως μέσο φυγής.
Ευτυχώς, η αισιοδοξία είναι μια δεξιότητα που μπορεί να εξασκηθεί. Η έρευνα περιγράφει διάφορες τεκμηριωμένες μεθόδους για την καλλιέργεια της αισιοδοξίας. Οι γενικές στρατηγικές περιλαμβάνουν την ενεργή αναδιαμόρφωση των αρνητικών σκέψεων, την επανεξέταση των προσωπικών επιτευγμάτων του παρελθόντος ώστε να εδραιωθεί η ύπαρξη θετικών προσδοκιών για το μέλλον και τη συναναστροφή με συνομηλίκους ή συναδέλφους που μας υποστηρίζουν.
Οι πιο δομημένες παρεμβάσεις περιλαμβάνουν την ενασχόληση με την «καλύτερη δυνατή αυτοάσκηση», κατά την οποία φαντάζεστε ένα σενάριο στο οποίο επιτυγχάνετε όλους τους στόχους της ζωής σας σε διάφορους τομείς, όπως η οικογένεια, η εργασία και η υγεία. Όσο περισσότερο οραματίζεστε μια πραγματικότητα για την οποία αξίζει να προσπαθήσετε τόσο περισσότερο ανυπομονείτε γι’ αυτήν – και αυτό είναι αισιοδοξία. Σύμφωνα με μια μεγάλη μετα-ανάλυση του 2019 , η άσκηση αυτή ενισχύει σημαντικά την αισιοδοξία και μειώνει τα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Περαιτέρω, μπορείτε να καλλιεργήσετε την αισιοδοξία γράφοντας επιστολές ευγνωμοσύνης ή σύντομες λίστες με αυτά για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη. Μπορείτε επίσης να εξασκηθείτε στην άσκηση «τρία καλά πράγματα», κατά την οποία αναλογίζεστε και καταγράφετε τρία θετικά πράγματα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της ημέρας και γιατί συνέβησαν. Όταν γίνονται παράλληλα, αυτές οι πρακτικές σάς βοηθούν να καλλιεργήσετε τη συνήθεια να εστιάζετε στα θετικά του παρόντος και να αναπτύσσετε θετικές προσδοκίες για το μέλλον.
Η ενσυνειδητότητα και ο διαλογισμός ενθαρρύνουν την επίγνωση του παρόντος, η οποία μειώνει τα αρνητικά μοτίβα σκέψης και τον μηρυκασμό παλαιών δεινών, και ενισχύει έμμεσα την αισιοδοξία.
Εγκαταλείποντας τις σκοτεινές σκέψεις
Είναι καλύτερο να σκέφτεστε πιο θετικά ή απλώς να έχετε λιγότερες αρνητικές σκέψεις; Με άλλα λόγια, θα πρέπει να επικεντρωθούμε στο να είμαστε πιο αισιόδοξοι ή λιγότερο απαισιόδοξοι;
Μια μετα-ανάλυση-ορόσημο του 2021 έδωσε μια απροσδόκητη απάντηση: Η απαισιοδοξία παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο από την αισιοδοξία στη διαμόρφωση της υγείας, και όχι με μικρή διαφορά. Ο κος Βρος εξήγησε ότι η ανάλυση έδειξε ότι η απαισιοδοξία επηρεάζει την υγεία τρεις φορές περισσότερο από ό,τι η αισιοδοξία. Για παράδειγμα, η μειωμένη απαισιοδοξία συνδέεται με χαμηλότερη φλεγμονή, καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία και ακόμη και υψηλότερα ποσοστά επιτυχίας σε θεραπείες γονιμότητας συγκρινόμενη με την αυξημένη αισιοδοξία.
Ως εκ τούτου, δήλωσε ο κος Βρος, η απαισιοδοξία και η αισιοδοξία δεν πρέπει να θεωρούνται ως αντίθετα χαρακτηριστικά ενός γνωρίσματος, αλλά ως δύο ξεχωριστά χαρακτηριστικά της προσωπικότητας ενός ανθρώπου.
Η αισιοδοξία είναι σαν να πατάτε το γκάζι, σας προτρέπει να προχωρήσετε μπροστά. Η απαισιοδοξία είναι σαν να έχετε το χειρόφρενο τραβηγμένο. Ακόμα κι αν πατήσετε το γκάζι, το φρένο σάς μπλοκάρει, προκαλώντας ζημιές με την πάροδο του χρόνου και δυσκολεύοντας ακόμα και τις βασικές κινήσεις.
Το να αφήσετε την απαισιοδοξία είναι σαν να αφήνετε το χειρόφρενο. Την επόμενη φορά που θα πιάσετε τον εαυτό σας να επινοεί τα χειρότερα σενάρια, θυμηθείτε: Δεν χρειάζεται να αναγκάσετε τον εαυτό σας να κάνει χαρούμενες σκέψεις – και μόνο η εγκατάλειψη των αρνητικών σκέψεων κάνει σημαντική διαφορά.
«Η αισιοδοξία είναι ένας βρόχος τροφοδότησης προς τα εμπρός», δήλωσε η Σέγκερστρομ.
Τα επιτυχημένα άτομα είναι συνήθως πιο αισιόδοξα, γεγονός που τείνει να ανοίγει πόρτες σε μεγαλύτερους κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους – όλα αυτά ενισχύουν έναν θετικό κύκλο.
Η Γκρέης Ζανγκ, μια βελονίστρια με πτυχίο ιατρικής από την Κίνα, δήλωσε στην Epoch Times ότι «η νοοτροπία παίζει βασικό ρόλο στη διαδικασία θεραπείας».
Είπε ότι από την άποψη της παραδοσιακής κινεζικής ιατρικής, τα αισιόδοξα συναισθήματα βοηθούν την ενέργεια να ρέει πιο ελεύθερα και προάγουν τη συνολική υγεία. Αντίθετα, τα απαισιόδοξα συναισθήματα προκαλούν ενεργειακή ανισορροπία, αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα και οδηγούν σε ασθένειες.
Η Ζανγκ είπε ότι η ιστορία του Σάι Γουένγκ θα πρέπει να μας υπενθυμίζει, όταν αντιμετωπίζουμε προκλήσεις, να παραμένουμε ήρεμοι, έχοντας υπ’ όψιν ότι αυτό που φαίνεται κακό σήμερα, μπορεί να έχει θετικά αποτελέσματα αύριο – με λίγα λόγια, να μην παρασυρόμαστε από τα συμβάντα της στιγμής και σκοτεινές σκέψεις, αλλά να διατηρούμε πάντα μία πιο ευρεία οπτική.
Του Makai Allbert
Σημείωση του συγγραφέα: Σήμερα, αντιμετωπίζουμε πρωτοφανείς προκλήσεις στην κοινωνία, την ιατρική και το εργασιακό πεδίο. Το παραπάνω άρθρο αποτελεί σύνθεση εμπειριών συναδέλφων μας και άλλων επαγγελματιών του ιατρικού κλάδου. Οι προκλήσεις και οι ανταμοιβές που παρουσιάζονται σε αυτήν είναι πραγματικές. Προστιθέμενα στις αυξανόμενες υποχρεώσεις, τις εξελίξεις της κοινωνίας και τις απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τα ηθικά διλήμματα και τα ζητήματα αυθεντικότητας επιβαρύνουν και δοκιμάζουν περαιτέρω τον σύγχρονο άνθρωπο. Πιστεύουμε ότι η αλήθεια θα σας απελευθερώσει πραγματικά!
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο αποτελούν απόψεις των συγγραφέων και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
Ιατρική της Αρετής
Όλα τα άρθρα
Μέρος 1ο: Ευγνωμοσύνη: Ένα εναλλακτικό φάρμακο για τον θυμό και την κατάθλιψη
Μέρος 2ο: Το τίμημα των ψεμάτων
Μέρος 3ο: Το ‘μαγικό ραβδί’ της συγχώρεσης
Μέρος 4ο: Μνησικακία: Ένας βλαβερός για την καρδιά μας φιλοξενούμενος
Μέρος 5ο: Δέος: Μία βασική ανθρώπινη ανάγκη που κάνει θαύματα στο ανοσοποιητικό σύστημα
Μέρος 6ο: Γενναιοδωρία: Δίνοντας λίγα κερδίζουμε πολλά
Μέρος 7ο: Διαμορφώνοντας τον εαυτό μας με θάρρος
Μέρος 8ο: Αντί για αντικαταθλιπτικά, αισιοδοξία
Μέρος 9ο: Αγάπη, βάλσαμο καρδιάς
Μέρος 10ο: Ελπίδα, το τελευταίο καταφύγιο
