NEWSFEED

Ο γνωστός Κινέζος επενδυτικός τραπεζίτης Μπάο Φαν επανεμφανίστηκε σχεδόν τριάντα μήνες μετά την αιφνίδια εξαφάνισή του τον Φεβρουάριο του 2023.

Πολλαπλές ανεξάρτητες πηγές επιβεβαίωσαν στο οικονομικό μέσο Caixin ότι ο Μπάο αφέθηκε πρόσφατα ελεύθερος από την επίσημη κράτηση.

Όταν εξαφανίστηκε, ο Μπάο ήταν άνθρωπος με σημαντική επιρροή και πληθώρα διασυνδέσεων στον χρηματοοικονομικό τομέα της Κίνας, με κεντρικό ρόλο σε μερικές από τις σημαντικότερες συγχωνεύσεις και εξαγορές της χώρας.

Η μυστηριώδης απουσία του προκάλεσε έντονη ανησυχία στους κύκλους της κινέζικης οικονομίας και τεχνολογίας. Οι κινεζικές Αρχές δεν αναγνώρισαν ποτέ δημόσια κάποια έρευνα εις βάρος του ούτε έδωσαν διευκρινίσεις αναφορικά με την παρατεταμένη εξαφάνισή του. Η εταιρεία του, China Renaissance Holdings, ήταν αυτή που ενημέρωσε πρώτη το κοινό για την απουσία του, στις 16 Φεβρουαρίου 2023, δηλώνοντας αρχικά αδυναμία επικοινωνίας. Δέκα ημέρες αργότερα, στις 26 Φεβρουαρίου, το Διοικητικό Συμβούλιο της εταιρείας διευκρίνισε: «Συνεργάζεται με τις Αρχές στο πλαίσιο μίας έρευνας».

Ο Μπάο ίδρυσε τη China Renaissance το 2005· όταν εξαφανίστηκε ήταν πρόεδρος, εκτελεστικός διευθυντής, διευθύνων σύμβουλος και κύριος μέτοχος.

Σύμφωνα με το Caixin, η υπόθεση του Μπάο συνδεόταν με μια παλαιότερη έρευνα διαφθοράς που αφορούσε τον Ζονγκ Λιν, πρώην στέλεχος της China Renaissance και υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Κινεζικής Τράπεζας Βιομηχανίας και Εμπορίου (ICBC). Ο Μπάο φέρεται να ενέκρινε μπόνους πρόσληψης 20 εκατομμυρίων γουάν στον Ζονγκ μετά την αποχώρησή του από την κρατική τράπεζα, ποσό το οποίο αργότερα βρέθηκε στο στόχαστρο των Αρχών ως πιθανή δωροδοκία.

Η έρευνα κατά συναδέλφου του εξελίχθηκε σε ξεχωριστή υπόθεση σε βάρος του ίδιου του Μπάο. Τελικά, τον εντόπισαν στο αεροδρόμιο Πουντόνγκ της Σαγκάης στα μέσα του 2023, καθώς επιχειρούσε να εγκαταλείψει τη χώρα.

Ο Μπάο αποτελούσε εξέχουσα προσωπικότητα του χρηματοοικονομικού κλάδου της Κίνας. Γεννημένος το 1970, ίδρυσε τον όμιλο China Renaissance σε ηλικία 35 ετών.

Προηγουμένως, είχε διατελέσει επικεφαλής στρατηγικής στον κινεζικό όμιλο τεχνολογίας Asia Info Group και είχε εργαστεί σε διεθνείς επενδυτικές τράπεζες όπως η Morgan Stanley και η Credit Suisse, αποκτώντας συνολικά επτά χρόνια εμπειρίας στη Γουόλ Στρητ.

Το 2015, η China Renaissance διαμεσολάβησε σε καθοριστικές συγχωνεύσεις του κινεζικού διαδικτύου, όπως «τη συγχώνευση των κολοσσών μεταφορών με ταξί DiDi και Kuide», «τη συγχώνευση των ιστοσελίδων μικρών αγγελιών 58.com και ganji.com», «τη συνένωση του ηλεκτρονικού καταστήματος Meituan με την πλατφόρμα online κριτικών Dianping», καθώς και «τη συγχώνευση των ταξιδιωτικών πρακτορείων Trip και Qunar».

Έκτοτε, ο Μπάο είχε κεντρικό ρόλο σχεδόν σε κάθε σημαντική δημόσια εγγραφή, γύρο χρηματοδότησης ή εξαγορά στον κινεζικό τεχνολογικό τομέα.

Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας IT Juzi, η China Renaissance διαμεσολάβησε σε 439 δημόσιες συναλλαγές, με τη συμμετοχή 727 διαφορετικών επενδυτών στην περίοδο 2014-2021, μεταξύ των οποίων μερικά από τα μεγαλύτερα κινεζικά επενδυτικά κεφάλαια. Η φήμη του ως «βασιλιά των συγχωνεύσεων και εξαγορών» στην Κίνα θεωρείται απολύτως δικαιολογημένη.

Μετά την ανακοίνωση της εξαφάνισής του το Φεβρουάριο του 2023, η μετοχή της China Renaissance σημείωσε κατακόρυφη πτώση, άνω του 20%.

Λόγω της αβεβαιότητας και της αδυναμίας της εταιρείας να οριστικοποιήσει τους οικονομικούς της λογαριασμούς χωρίς τον Μπάο στο τιμόνι, η διαπραγμάτευση της μετοχής ανεστάλη για περίπου 17 μήνες.

Όταν η διαπραγμάτευση επανήλθε το Σεπτέμβριο του 2024, έπειτα από την επίσημη παραίτηση του Μπάο και την ανάληψη της ηγεσίας από νέα διοικητική ομάδα, η αξία της μετοχής υπέστη νέα κατακρήμνιση, με απώλειες της τάξης του 66% έως 72% μόλις την πρώτη ημέρα.

Η εταιρεία κατέγραψε επίσης σημαντικές απώλειες εσόδων αυτή την περίοδο, γεγονός που αποτυπώνει τις διαρκείς δυσκολίες της να ανακτήσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Η κράτηση του Μπάο αποτέλεσε σημείο καμπής στην εκστρατεία του προέδρου Σι Τζινπίνγκ για πάταξη της διαφθοράς σε υψηλά κλιμάκια, των επισφαλών δανειοδοτήσεων και του δυσανάλογου ρόλου των ιδιωτών μεγαλοεπενδυτών στη χρηματοπιστωτική αγορά της Κίνας.

Η εκστρατεία αυτή, με σύνθημα την καταπολέμηση της χλιδής και την ενίσχυση της εποπτείας, οδήγησε σε μια σειρά από συλλήψεις υψηλόβαθμων στελεχών, αναστολές διαπραγμάτευσης και διάχυτη ανησυχία στον επενδυτικό και τραπεζικό τομέα της χώρας.

Η απελευθέρωση του Μπάο γίνεται σε μια περίοδο κατά την οποία ο Σι Τζινπίνγκ εμφανίζεται αποδυναμωμένος, όπως καταδεικνύουν οι συχνές αναφορές των κεντρικών αρχών και του στρατού στη συλλογική λήψη αποφάσεων.

Συμπίπτει επίσης με την αναθεώρηση ή και την κατάργηση πολλών από τις πολιτικές του Σι, σε μια προσπάθεια του Πεκίνου να αποκαταστήσει το επιχειρηματικό κλίμα εν μέσω παρατεταμένης οικονομικής επιβράδυνσης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε σήμερα πως αναμένει μία εποικοδομητική συνάντηση με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, κατά τη διάρκεια της συνόδου τους που έχει προγραμματιστεί για την Παρασκευή στην Αλάσκα, με στόχο τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε επίσης πως είναι «αναστατωμένος» από την άρνηση του Ουκρανού ομολόγου του Βολοντίμιρ Ζελένσκι να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία στο πλαίσιο μιας συμφωνίας, που θα έβαζε τέλος στη σύρραξη.

«Επομένως, θα μιλήσω στον Βλαντίμιρ Πούτιν και θα του πω ότι πρέπει να τερματίσει αυτόν τον πόλεμο. Πρέπει να τον τερματίσει», είπε ο Τραμπ σε δημοσιογράφους.

Ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους ανέφερε επίσης πως σε μια μελλοντική συνάντηση θα μπορούσε να συμπεριλαμβάνεται και ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η Ιορδανία θα φιλοξενήσει την Τρίτη συνάντηση μεταξύ αξιωματούχων των ΗΠΑ και της Συρίας με αντικείμενο την ανοικοδόμηση της Συρίας, όπως επιβεβαίωσε την Κυριακή το Υπουργείο Εξωτερικών της Ιορδανίας.

Σύμφωνα με σχετική ανάρτηση στην πλατφόρμα X, στη συνάντηση αναμένεται να δώσουν το παρών ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών Ασάντ Χασάν αλ-Σαϊμπανί και ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Συρία, Τόμας Μπαράκ, μαζί με άλλους εκπροσώπους και από τις τρεις χώρες.

Όπως αναφέρει το Υπουργείο, οι διπλωμάτες θα εξετάσουν την κατάσταση στη Συρία και τρόπους ανασυγκρότησης της χώρας προκειμένου να διασφαλιστούν η ασφάλεια, η σταθερότητα και η κυριαρχία της, να καλυφθούν οι προσδοκίες του «αδελφικού συριακού λαού» και να διασφαλιστούν τα δικαιώματα όλων των Σύρων.

Ο Μπαράκ, ο οποίος κατέχει παράλληλα τη θέση του πρέσβη στην Τουρκία, κοινοποίησε την ανάρτηση στο X, σημειώνοντας: «Η δέσμευση αυτή υπογραμμίζει την κοινή μας αποφασιστικότητα να προχωρήσουμε προς ένα μέλλον όπου η Συρία και όλοι οι πολίτες της θα μπορούν να ζουν με ειρήνη, ασφάλεια και ευημερία».

Η Epoch Times επικοινώνησε με το συριακό ΥΠΕΞ για σχόλιο σχετικά με τη συνάντηση, ωστόσο μέχρι τη δημοσίευση δεν υπήρξε απάντηση.

Η πρωτοβουλία ακολουθεί διαβουλεύσεις Σύρων αξιωματούχων με ξένους διπλωμάτες τις τελευταίες εβδομάδες. Στις 6 Αυγούστου, ο Μπαράκ και ο Σύρος ηγέτης Αχμάντ αλ-Σαράα συζήτησαν τις τρέχουσες πολιτικές και ασφαλείας εξελίξεις στη χώρα.

Υπενθυμίζεται πως ο αλ-Σαράα, ο οποίος είχε συνδεθεί στο παρελθόν με την Αλ Κάιντα, ανέλαβε επικεφαλής διαφόρων συριακών παρατάξεων το φετινό Ιανουάριο, μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024.

Νέες επενδύσεις στη Συρία

Παράλληλα, Σύροι αξιωματούχοι συναντήθηκαν τον Αύγουστο με περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους για την ενίσχυση της ανάπτυξης και των επενδύσεων.

Στις 6 Αυγούστου, η Συρία υπέγραψε 12 στρατηγικά έργα με ξένες εταιρείες, συνολικής αξίας 14 δισ. δολαρίων, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Sana’a.

Σε αυτά περιλαμβάνεται συμφωνία 4 δισ. δολαρίων για την κατασκευή νέου αεροδρομίου στη Δαμασκό, έργο δημόσιας μεταφοράς ύψους 2 δισ. δολαρίων, καθώς και εμπορικό κέντρο ύψους 60 εκατ. δολαρίων.

Σύμβουλος της ανώτατης αρχής για την οικονομική ανάπτυξη της Συρίας ανέφερε: «Αυτές οι επενδύσεις θα προσφέρουν θέσεις εργασίας και θα ανοίξουν τον δρόμο για την είσοδο Σύρων και ξένων επενδυτών στην αγορά».

Στις 24 Ιουλίου, στο Συρο-Σαουδαραβικό Επενδυτικό Φόρουμ στη Δαμασκό, σαουδαραβικές επιχειρήσεις υπέγραψαν 47 συμφωνίες, συνολικής αξίας 24 δισ. δολαρίων.

Σύμφωνα με το σαουδαραβικό πρακτορείο ειδήσεων, ο υπουργός Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας, Χάλεντ αλ-Φαλίχ, δήλωσε πως περισσότεροι από 20 κρατικοί φορείς και 100 κορυφαίες ιδιωτικές εταιρείες της Σαουδικής Αραβίας συμμετείχαν στο φόρουμ για επενδύσεις σε τομείς όπως η ενέργεια, οι υποδομές, η υγεία και η γεωργία.

Ο αλ-Φαλίχ τόνισε πως υπογράφηκαν συμφωνίες ύψους περίπου 11 δισ. ριάλ στη Σαουδική Αραβία για υποδομές και ακίνητα, μεταξύ των οποίων η κατασκευή τριών εργοστασίων τσιμέντου, ενώ 4 δισ. ριάλ προορίζονται για τον τηλεπικοινωνιακό τομέα, περιλαμβάνοντας την ανάπτυξη ψηφιακών υποδομών, κέντρων δεδομένων και τεχνητής νοημοσύνης.

Άρση κυρώσεων

Στις 30 Ιουνίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ήρε το μεγαλύτερο μέρος των κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στη Συρία, δίνοντάς της τη δυνατότητα να ανασυγκροτηθεί και να ενισχύσει την οικονομία της.

Οι κυρώσεις που είχαν τεθεί σε ισχύ από το 2011 λόγω του εμφυλίου διατηρούνται για τον Άσαντ και άλλα μεμονωμένα πρόσωπα.

Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρολάιν Λέβιτ σημείωσε στην ενημέρωση προς τους δημοσιογράφους πριν την υπογραφή: «Πρόκειται για μια προσπάθεια να στηριχθεί και να προωθηθεί η πορεία της χώρας προς τη σταθερότητα και την ειρήνη».

Παρομοίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε την άρση των κυρώσεων τον Μάιο, με την αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Κάγια Κάλλας, να αναφέρει: «Η Ένωση ήθελε να συμβάλει στην ανοικοδόμηση μιας νέας, πολυμερούς και ειρηνικής Συρίας».

Η απόφαση ακολούθησε την άρση των κυρώσεων από το Ηνωμένο Βασίλειο τον Απρίλιο. Στις 24 Ιουλίου, εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ χαιρέτισαν το τέλος του καθεστώτος των κυρώσεων, δηλώνοντας πως πλέον δεν δικαιολογούνται μετά την ανατροπή του Άσαντ.

Η άρση τους ανοίγει ελπιδοφόρους δρόμους ανάκαμψης και κάλεσαν τη μεταβατική κυβέρνηση να: «Δώσει προτεραιότητα στην αποκατάσταση βιώσιμων υποδομών και δημόσιων υπηρεσιών για την προάσπιση των ποικίλων ανθρώπινων δικαιωμάτων που διακυβεύονται στη Συρία».

Οι ειδικοί ανέφεραν αυτά τα σημεία σε σχετική δήλωσή τους. Το Ινστιτούτο Carnegie για τη Διεθνή Ειρήνη, που εδρεύει στην Ουάσιγκτον, εκτιμά ότι το κόστος της ανοικοδόμησης της Συρίας κυμαίνεται μεταξύ 250 και 400 δισ. δολαρίων.

Την αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους στη 80ή Σύνοδο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο ανακοίνωσε τη Δευτέρα ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας, Άντονυ Αλμπανέζε, μετά από σχετική συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Με την απόφαση αυτή, ο Αλμπανέζε συντάσσεται με τους ηγέτες του Καναδά, της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου, οι οποίοι γνωστοποίησαν πρόσφατα ότι θα προχωρήσουν στην αναγνώριση του παλαιστινιακού κράτους κατά την ίδια μεγάλη διεθνή συνάντηση. Η κυβέρνηση της Νέας Ζηλανδίας έχει επίσης αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο να ακολουθήσει.

Ο Αλμπανέζε δήλωσε πως «η αναγνώριση στηρίζεται σε δεσμεύσεις που έχει λάβει η Καμπέρα από την Παλαιστινιακή Αρχή, την κυβερνητική οντότητα που ελέγχει τη Δυτική Όχθη υπό την κυριαρχία της Φατάχ». Σε ξεχωριστή ανακοίνωση που αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του, ανέλυσε τις δεσμεύσεις αυτές, οι οποίες περιλαμβάνουν τον αποκλεισμό της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς από οποιονδήποτε κυβερνητικό ρόλο στην Παλαιστίνη, την αποστρατιωτικοποίηση καθώς και τη διεξαγωγή εκλογών.

Σημείωσε επίσης: «Η πρωτοβουλία αυτή αποτελεί μέρος μιας συντονισμένης παγκόσμιας προσπάθειας για την αναθέρμανση της προοπτικής της λύσης των δύο κρατών». Σύμφωνα με τον ίδιο, η Καμπέρα είχε τις δύο τελευταίες εβδομάδες διαβουλεύσεις με αρκετούς ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου Κηρ Στάρμερ, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν και ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου.

«Η λύση των δύο κρατών αποτελεί την μεγαλύτερη ελπίδα της ανθρωπότητας για να σπάσει ο κύκλος της βίας στη Μέση Ανατολή και να τερματιστούν η σύγκρουση, η οδύνη και ο λιμός στη Γάζα», ανέφερε ο Αυστραλός πρωθυπουργός. Υπογράμμισε ακόμη πως η απόφασή του ενισχύει τη διεθνή πίεση για επίσημη δρομολόγηση της λύσης των δύο κρατών, άμεση κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και απελευθέρωση όλων των ομήρων που κρατούνται ακόμη από τη Χαμάς μετά την αιματηρή επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 κατά του Ισραήλ.

«Η Χαμάς συνεχίζει να υπονομεύει την προοπτική της λύσης των δύο κρατών και απορρίπτει το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ. Η Χαμάς οφείλει να απελευθερώσει άμεσα, άνευ όρων και με αξιοπρέπεια τους ομήρους που απήχθησαν βίαια στις 7 Οκτωβρίου 2023», πρόσθεσε. Η αυστραλιανή κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές πως η Χαμάς δεν μπορεί να έχει κανέναν ρόλο σε ένα μελλοντικό παλαιστινιακό κράτος.

Ο Αλμπανέζε επέκρινε στη συνέχεια την κυβέρνηση Νετανιάχου, λέγοντας: «Η κυβέρνηση Νετανιάχου σβήνει κάθε ελπίδα για τη λύση των δύο κρατών, επεκτείνοντας γρήγορα τους παράνομους εποικισμούς, απειλώντας με προσάρτηση τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και δηλώνοντας ανοιχτά την αντίθεσή της στη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους».

Η απάντηση του Ισραήλ ήρθε μέσω του Ισραηλινού πρέσβη στην Αυστραλία, Αμίρ Μαϊμόν, ο οποίος σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X επέκρινε έντονα την απόφαση της Καμπέρας. «Η Αυστραλία υπονομεύει την ασφάλεια του Ισραήλ αναγνωρίζοντας παλαιστινιακό κράτος, τη στιγμή που η Χαμάς εξακολουθεί να σκοτώνει, να απαγάγει και να αρνείται την ειρήνη. Η απόφαση αυτή δεν αλλάζει την πραγματικότητα επί του εδάφους. Η ειρήνη δεν επιτυγχάνεται με διακηρύξεις, αλλά όταν όσοι έχουν επιλέξει τη βία την εγκαταλείψουν και πάψει κάθε προτροπή και πράξη βίας. Το να επιβραβεύονται όσοι χρησιμοποιούν την τρομοκρατία ως πολιτικό εργαλείο στέλνει το επικίνδυνο μήνυμα ότι η βία οδηγεί σε πολιτικό όφελος», τόνισε.

Το Ισραήλ ξεκίνησε τη στρατιωτική επιχείρηση κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία τρομοκράτες υπό την καθοδήγηση της Χαμάς σκότωσαν περίπου 1.200 Ισραηλινούς αμάχους και απήγαγαν 251 ακόμη. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ισραηλινής κυβέρνησης, 49 από τους απαχθέντες εξακολουθούν να κρατούνται όμηροι, ενώ ένας όμηρος παραμένει στη Γάζα από το 2014. Το υπουργείο Υγείας υπό τον έλεγχο της Χαμάς ανακοίνωσε την Κυριακή πως οι νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας από τις 7 Οκτωβρίου 2023 ξεπερνούν τις 61.000· το υπουργείο δεν διαχωρίζει αμάχους από μαχητές στα στοιχεία του και η ακρίβειά τους δεν μπορεί να επαληθευτεί από την Epoch Times.

Τους τελευταίους δύο μήνες, αρκετά δυτικά κράτη δήλωσαν την πρόθεσή τους να αναγνωρίσουν παλαιστινιακό κράτος. Στις 24 Ιουλίου, ο Μακρόν ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει επισήμως στην αναγνώριση κατά τη συνεδρίαση του ΟΗΕ, επικαλούμενος την ανάγκη τερματισμού του πολέμου μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς. Λίγες ημέρες αργότερα, ο Στάρμερ διαμήνυσε πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα κάνει το ίδιο, εφόσον το Ισραήλ δεν συναινέσει σε κατάπαυση του πυρός και βελτιώσει τις ανθρωπιστικές συνθήκες στη Γάζα. Την επόμενη μέρα, ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϋ ανακοίνωσε πως ο Καναδάς θα αναγνωρίσει το παλαιστινιακό κράτος στον ΟΗΕ με την προϋπόθεση ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις, μεταξύ των οποίων η διεξαγωγή εκλογών το 2026 και η αποφυγή στρατιωτικοποίησης. Τη Δευτέρα, ο υπουργός Εξωτερικών της Νέας Ζηλανδίας Ουίνστον Πήτερς δήλωσε ότι η χώρα του θα εξετάσει επίσης εάν θα προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση τον Σεπτέμβριο.

Όπως τόνισε ο Πήτερς, «η Νέα Ζηλανδία έχει διαμηνύσει εδώ και καιρό ότι η αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους είναι ζήτημα χρόνου και όχι αμφιβολίας».

Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει για τον Νότιο Καύκασο, καθώς Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν υπέγραψαν στις 8 Αυγούστου κοινή διακήρυξη, υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Πολιτειών, με στόχο να τερματίσουν δεκαετίες συγκρούσεων μεταξύ των δύο χωρών. Στο πλευρό τους, στον Λευκό Οίκο και με οικοδεσπότη τον Ντόναλντ Τραμπ, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας Νικόλ Πασινιάν και ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίγιεφ υπέγραψαν, επίσης, δεύτερη συμφωνία που ανοίγει τον δρόμο για την κατασκευή περιφερειακού διαδρόμου, ανεπτυγμένου από αμερικανικούς φορείς. Η επίμαχη χερσαία αρτηρία, που θα φέρει το όνομα «Διάδρομος Τραμπ για Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία», θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν, ο οποίος βρίσκεται αποκομμένος από την υπόλοιπη χώρα λόγω Αρμενίας και συνορεύει με την Τουρκία.

Όπως επισημαίνει η γεωπολιτική αναλύτρια Άνα Μαρία Έβανς, «ο σχεδιαζόμενος διάδρομος μπορεί να προκαλέσει σημαντικές γεωπολιτικές, οικονομικές και γεωστρατηγικές ανακατατάξεις τόσο στην περιοχή όσο και πέραν αυτής. Μια αποτελεσματική εμπορική διασύνδεση μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και Αρμενίας μπορεί να αναδείξει και τις δύο σε κύριους παίκτες των παγκόσμιων εφοδιαστικών αλυσίδων», τονίζει η καθηγήτρια στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Λισαβόνας στην Epoch Times.

Ο Μαμούκιτ Σαρατέλι, ανώτερος εταίρος στο Central Asia Caucasus Institute του American Foreign Policy Council, αναφέρει: «Αυτή η πρωτοβουλία αναμένεται να δημιουργήσει μακροχρόνιες ευκαιρίες για ελεύθερη και ανοιχτή συνδεσιμότητα μεταξύ της ευρύτερης Κεντρικής Ασίας, της Ευρώπης και της Μεσογείου μέσω του Νοτίου Καυκάσου».

Κατά την τελετή υπογραφής, ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε τον σχεδιαζόμενο διάδρομο ως «ειδική ζώνη διέλευσης που θα επιτρέψει στο Αζερμπαϊτζάν πλήρη πρόσβαση στο Ναχιτσεβάν, πάντα με απόλυτο σεβασμό στην κυριαρχία της Αρμενίας». Πρόσθεσε ότι η Αρμενία θα συνάψει αποκλειστική σύμπραξη με τις ΗΠΑ για την ανάπτυξη του διαδρόμου, διάρκειας έως 99 ετών. «Περιμένουμε μεγάλη ανάπτυξη υποδομών από αμερικανικές εταιρείες, οι οποίες ανυπομονούν να επενδύσουν στις δύο χώρες», τόνισε χαρακτηριστικά.

Λίγο πριν τις υπογραφές, ανώτατος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου ανέφερε πως στην υλοποίηση του έργου θα συμμετάσχει πιθανότατα κοινοπραξία για τη διαχείριση των σχετικών υποδομών. Ο Σαρατέλι, μιλώντας στην Epoch Times, χαρακτήρισε την παρούσα συμφωνία ως «πλαίσιο εργασίας», επισημαίνοντας ότι μένουν πολλά να διευκρινιστούν. Ωστόσο, τόνισε ότι ο αμερικανικός ρόλος στο σχήμα αυτό συνιστά γεωπολιτική τομή, που εδραιώνει μακροπρόθεσμη αμερικανική παρουσία στην περιοχή. Πρόσθεσε πάντως ότι «η συμμετοχή των ΗΠΑ απαιτεί περαιτέρω διευκρινήσεις».

Η ιδέα ενός διαδρόμου που θα ενώνει με χερσαίο τρόπο το Αζερμπαϊτζάν με τον θύλακα του Ναχιτσεβάν μέσω Αρμενίας έχει επανέλθει τα τελευταία πέντε χρόνια, με πρωτοβουλία κυρίως του Αζερμπαϊτζάν και της Τουρκίας, η οποία τον αποκαλεί «Διάδρομο Ζανγκεζούρ» μετά τον πόλεμο του 2020, οπότε το Αζερμπαϊτζάν –με τη στήριξη της Άγκυρας– ανέκτησε την επίμαχη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Για την Άγκυρα, που μοιράζεται μικρό αλλά καίριο σύνορο με τον Ναχιτσεβάν, ο διάδρομος θεωρείται μέσο για δυναμική ανατολική επέκταση και εδραίωση γέφυρας προς τον ιστορικό της σύμμαχο, το Αζερμπαϊτζάν, και στη συνέχεια προς την Κασπία Θάλασσα.

Σύμφωνα με τον Σαρατέλι, «το αμερικανικό σχήμα, παραμερίζοντας παλιές αντιπαλότητες, θα άρει τα τεχνητά εμπόδια στο διμερές εμπόριο μεταξύ Αζερμπαϊτζάν, Αρμενίας και Τουρκίας. Παράλληλα, θα διαμορφώσει πολλαπλές διαδρομές — από την Κασπία διά του Αζερμπαϊτζάν προς Αρμενία, με διέλευση από τον Ναχιτσεβάν στην Τουρκία· ή μέσω Αζερμπαϊτζάν–Γεωργίας προς Τουρκία ή τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας».

Η Έβανς συμφωνεί ότι «το συγκεκριμένο έργο θα ενισχύσει την οικονομική ενσωμάτωση Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν μετά από δεκαετίες εχθρότητας». Σε ό,τι αφορά τις ευρύτερες προοπτικές, επισημαίνει πως «μία σταθερή διαμετακομιστική λειτουργία με ορθολογικές διαδικασίες ελέγχου και τελωνείων θα αυξήσει τη μεταφορική ικανότητα του λεγόμενου Middle Corridor, μειώνοντας χρόνους και κόστος διαμετακόμισης μεταξύ Κίνας και Ευρώπης».

Ο Διεθνής Μεταφορικός Διάδρομος Υπερκαυκάσου, γνωστός χαλαρά ως Middle Corridor, είναι μια πολυτροπική ανατολικοδυτική διαδρομή που εκτείνεται από το λιμάνι Λιενγιουνγκάνγκ της Κίνας έως την Ανατολική Ευρώπη. Με μήκος πάνω από 3.000 χιλιόμετρα, περνά από το Καζακστάν, στην Κασπία, και έπειτα διασχίζει Αζερμπαϊτζάν, Γεωργία και Τουρκία. Το Πεκίνο εντάσσει τον συγκεκριμένο διάδρομο στη στρατηγική του «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», με στόχο την ενίσχυση της διασύνδεσής του με την Ευρώπη και την αύξηση της επιρροής του στην Κεντρική Ασία και τον Νότιο Καύκασο, υπερφαλαγγίζοντας ανταγωνιστές.

«Ο διάδρομος θα επιτρέψει τη διακίνηση εμπορευμάτων διαμέσου του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας χωρίς τη μεσολάβηση Ρωσίας, Ιράν ή Κίνας. Οι “χαμένοι” εδώ είναι Κίνα, Ρωσία και Ιράν», ανέφερε ανώτατος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου λίγο πριν τις υπογραφές. «Οι “κερδισμένοι” είναι η Δύση», πρόσθεσε. «Η ισχύς που θα προσφέρει αυτό στις αμερικανικές επιχειρήσεις και στην ενεργειακή ασφάλεια στην Ευρώπη θα είναι τεράστια».

Η Έβανς συμφωνεί ότι «Κίνα, Ρωσία και Ιράν δεν θα δουν με καλό μάτι τη σταθερή αμερικανική παρουσία και τα δικαιώματα εκμετάλλευσης στον προγραμματιζόμενο διάδρομο· αυτός πρόκειται να μετατραπεί σε κρίσιμο κόμβο των ανατολικών–δυτικών εφοδιαστικών αλυσίδων. Η αμερικανική επένδυση στις υποδομές διαμετακόμισης εξασφαλίζει ποικιλία εφοδιαστικής και μειώνει την εξάρτηση από Ρωσία και Κίνα», σημειώνει. «Η Κίνα, π.χ., αναμένεται τελικά να δει περιορισμένο όφελος από τη δική της επένδυση στο λιμάνι Ανακλία της Γεωργίας, σε σχέση με τις αρχικές προβλέψεις», προσθέτει.

Η ίδια χαρακτηρίζει το έργο «μια αναπάντεχη και καλοδεχούμενη ανατροπή της κινεζικής στρατηγικής κυριαρχίας στους παγκόσμιους διαδρόμους μέσω μεταφορικής υποδομής. Η αμερικανική επένδυση συνιστά καινοτόμο διπλωματική κίνηση που θα αντισταθμίσει τη ρωσο-κινεζική επιρροή στην παγκόσμια εφοδιαστική». Παρά το ότι «θα απαιτηθεί χρόνος, μόλις ο διάδρομος τεθεί σε λειτουργία, θα μειώσει περαιτέρω τον ρόλο του υφιστάμενου Βόρειου Διαδρόμου και θα φέρει την αμερικανική παρουσία στα σύνορα του Ιράν».

Ο Βόρειος Διάδρομος, άλλη διαμετακομιστική οδός που συνδέει Κίνα και Ευρώπη, διέρχεται από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία. Μετά τη ρωσική εισβολή στην ανατολική Ουκρανία το 2022, η Δύση έχει επιβάλει πολλαπλές κυρώσεις στη Ρωσία, αποσκοπώντας στον περιορισμό του διαμετακομιστικού ρόλου της συγκεκριμένης διαδρομής. Αν υλοποιηθεί, ο νέος διάδρομος θα διασχίζει τη νότια Αρμενία, βόρεια του ιρανικού συνόρου, ενδεχομένως πλήττοντας και τον ρωσοϊρανικό βορρά–νότο εμπορικό άξονα.

Στις 27 Ιουλίου, ο Αλί Ακμπαρ Βελαγιατί, σύμβουλος του ανώτατου ηγέτη του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε: «Ο διάδρομος των ΗΠΑ θα αποκόψει το Ιράν από τον Καύκασο, επιβάλλοντας χερσαίο αποκλεισμό στο Ιράν και τη Ρωσία στη νότια περιοχή». Ο Σαρατέλι θεωρεί τις δηλώσεις αυτές συναισθηματική αντίδραση. «Το Ιράν, παρότι αποδυναμωμένο από τις ιδεολογικές και γεωπολιτικές του επιλογές, παραμένει παίκτης στην περιοχή», εξηγεί. Το διμερές εμπόριο Ιράν–Ρωσίας βασίζεται κυρίως σε υφιστάμενους διαδρόμους μέσω της Κασπίας αλλά και μέσω Αζερμπαϊτζάν διαμέσου του Διεθνούς Διαδρόμου Βορρά–Νότου. Ο συγκεκριμένος διάδρομος, υπό κατασκευή, θα συνδέσει μόλις ολοκληρωθεί τη βόρεια Ευρώπη και τη κεντρική Ρωσία μέσω Αζερμπαϊτζάν με τα λιμάνια του Ινδικού Ωκεανού.

Στις 9 Αυγούστου, εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε πως «η συμφιλίωση Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν οφείλει να στηρίζεται στον απεριόριστο σεβασμό στις προτεραιότητες των πλευρών και των γειτονικών κρατών. Η συμμετοχή εξωπεριφερειακών δυνάμεων πρέπει να ενισχύει την ειρηνευτική ατζέντα και να μη δημιουργεί πρόσθετα εμπόδια ή διαχωριστικές γραμμές», σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.