Παρασκευή, 10 Ιαν, 2025

Αναχαιτίζοντας τις τεχνολογικές φιλοδοξίες της Κίνας – μέρος γ΄

Η αμερικανική ηγεσία, στην προσπάθειά της να ανακόψει την κινεζική άνοδο και απειλή στον οικονομικό, τεχνολογικό και στρατιωτικό τομέα, λαμβάνει μια σειρά μέτρων με στόχο τον περιορισμό των κινεζικών φιλοδοξιών για παγκόσμια ηγεμονία.

Στο πρώτο μέρος του άρθρου εξετάστηκαν οι συνέπειες των μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση Μπάιντεν για τον έλεγχο των εξαγωγών υψηλής τεχνολογίας, καθώς και η σημερινή κατάσταση της κινεζικής οικονομίας, ενώ στο δεύτερο μέρος έγινε αναφορά στις αμερικανικές προσπάθειες για «αποδέσμευση από τους κινδύνους» όχι μόνο των ίδιων των ΗΠΑ αλλά και των εταίρων τους σε Ευρώπη και Ασία.

Εμπόδια στον δρόμο του Πεκίνου

Το κινεζικό καθεστώς έχει μεν αντιδράσει στους ελέγχους που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ, αλλά τα αντίποινά του δεν ήταν «πολύ επιτυχημένα μέχρι στιγμής στο να αλλάξουν πραγματικά τις ισορροπίες», παρατήρησε ο Κλετ Γουίλεμς, ανώτερος συνεργάτης του Γεωοικονομικού Κέντρου του Ατλαντικού Συμβουλίου και επικεφαλής των εμπορικών διαπραγματεύσεων με την Κίνα στον Λευκό Οίκο του Ντόναλντ Τραμπ.

Ορισμένες διεθνείς εταιρείες ημιαγωγών έχουν δηλώσει ότι δεν αναμένουν ουσιαστικό αντίκτυπο από τον νέο περιορισμό των εξαγωγών της Κίνας στο γάλλιο και το γερμάνιο, βασικά υλικά για την κατασκευή ηλεκτρονικών συσκευών και τσιπ.

image-5487966
Μέλος του προσωπικού της γραμμής παραγωγής στο εργοστάσιο ημιαγωγών της Bosch στη Δρέσδη της Γερμανίας, στις 12 Ιουλίου 2022. (Jens Schlueter/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο συνασπισμός των BRICs υπό την ηγεσία της Κίνας, ο οποίος στοχεύει να εκθρονίσει το δολάριο των ΗΠΑ, φαίνεται απίθανο να διαρκέσει λόγω της έλλειψης άλλων κοινών συμφερόντων μεταξύ των κρατών-μελών.

Μέλος των BRICs είναι και η Ινδία, η οποία βρίσκεται σε ασυμφωνία με την Κίνα από τότε που ξεκίνησε μεταξύ τους μια κατά διαστήματα βίαιη συνοριακή σύγκρουση πριν από τρία χρόνια. Η Ινδία είναι μία από τις σημαντικές οικονομίες του μπλοκ των BRICS, μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα, οι οποίες βρίσκονται αμφότερες σε οικονομική κρίση.

Ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι πραγματοποίησε την πρώτη του επίσημη επίσκεψη στις ΗΠΑ τον Ιούνιο, λίγο πριν από τη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί. Ο κος Μόντι επέκρινε το κινεζικό καθεστώς για τον εγκλωβισμό των φτωχών εθνών σε χρέη με το τεράστιο πρόγραμμα χρηματοδότησης υποδομών, την Πρωτοβουλία «Μία ζώνη, ένας δρόμος» (Belt and Road Initiative).

Ένας αναπτυσσόμενος συνασπισμός

Ο βουλευτής Μάικλ ΜακΚόουλ (R-Texas), πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, δήλωσε σε ενημέρωση στις 6 Σεπτεμβρίου στην πρεσβεία των ΗΠΑ στη Χάγη ότι υποψιάζεται ότι η μεγαλύτερη κατασκευάστρια εταιρεία τσιπ της Κίνας, η Semiconductor Manufacturing International Corp (SMIC), παραβίασε τις αμερικανικές κυρώσεις για την προμήθεια εξαρτημάτων στη Huawei, τον πολιορκημένο κινεζικό γίγαντα τηλεπικοινωνιών που η Δύση έχει αποκλείσει.

Το τσιπ της SMIC που τροφοδοτεί το smartphone Mate 60 Pro της Huawei θεωρήθηκε ως σημαντική ανακάλυψη στην Κίνα, αλλά οι μετοχές της SMIC καταποντίστηκαν στις 7 Σεπτεμβρίου μετά τις επικρίσεις του ΜακΚόουλ και άλλων Αμερικανών νομοθέτων.

«Αυτό το τσιπ πιθανότατα δεν θα μπορούσε να παραχθεί χωρίς αμερικανική τεχνολογία», δήλωσε ο βουλευτής Μάικ Γκάλαχερ (R-Wis.), ο οποίος ηγείται της Επιτροπής Κίνας της Βουλής των Αντιπροσώπων.

«Ήρθε η ώρα να τερματιστούν όλες οι εξαγωγές τεχνολογίας των ΗΠΑ τόσο προς τη Huawei όσο και προς τη SMIC, ώστε να καταστεί σαφές ότι κάθε εταιρεία που περιφρονεί την αμερικανική νομοθεσία και υπονομεύει την εθνική μας ασφάλεια θα αποκοπεί από την τεχνολογία μας.»

Η Κίνα φέρεται να σχεδιάζει να διαθέσει άλλα 40 δισεκατομμύρια δολάρια για την προώθηση της παραγωγής τσιπ. Όμως ο Φρανκ Τιεν Σιε, καθηγητής επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας-Άικεν, βλέπει αυτές τις προσπάθειες ως σημάδι ότι ο τεχνολογικός αποκλεισμός των ΗΠΑ προκαλεί δυσκολίες.

Employees make chips at a factory of Jiejie Semiconductor Co. in Nantong, Jiangsu Province, China, on March 17, 2021. (STR/AFP via Getty Images)
Εργαζόμενοι κατασκευάζουν τσιπ σε εργοστάσιο της Jiejie Semiconductor Co. στο Ναντόνγκ της επαρχίας Τζιανγκσού της Κίνας, στις 17 Μαρτίου 2021. (STR/AFP μέσω Getty Images)

 

«Οι αμερικανικές κυρώσεις έχουν πραγματικό αντίκτυπο», δήλωσε στο αδελφό δίκτυο NTD της Epoch Times. «Αυτός είναι ο λόγος που το ΚΚΚ είναι τώρα τόσο απελπισμένο.»

Οι δυνατότητες του ΚΚΚ να παρακάμψει τις κυρώσεις περιορίζονται καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες δημιουργούν έναν συνασπισμό υποστήριξης.

Η πρόσφατη τριμερής σύνοδος κορυφής στο Καμπ Ντέιβιντ στο Μέριλαντ είχε ως αποτέλεσμα οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα να καταγγείλουν την κινεζική επιθετικότητα, καθώς τα έθνη δεσμεύτηκαν να συντονίσουν τις πολιτικές τους για τη διασφάλιση των αλυσίδων εφοδιασμού σε κρίσιμες τεχνολογίες.

Σε κοινή δήλωση, τα τρία έθνη δήλωσαν ότι θα «ενισχύσουν επίσης τη συνεργασία σε μέτρα προστασίας της τεχνολογίας για να αποτρέψουν την παράνομη εξαγωγή ή την κλοπή των τεχνολογιών αιχμής που αναπτύσσουμε στο εξωτερικό».

Ο κος Γουίλεμ χαρακτήρισε τη δήλωση «μεγάλη επιτυχία για τις Ηνωμένες Πολιτείες».

Ο κος Γκρατσέφο και άλλοι ειδικοί σε θέματα Κίνας δεν προβλέπουν να υποχωρεί η σκληρή στάση των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, στάση που ξεκίνησε με την κυβέρνηση Τραμπ και επεκτάθηκε υπό τον πρόεδρο Μπάιντεν.

Και η «αποδέσμευση από τους κινδύνους», μια «έννοια μόνο υπό συζήτηση» μόλις πριν από πέντε χρόνια, φαίνεται τώρα να έχει γίνει πραγματικότητα.

Η πολιτική των ΗΠΑ εδώ και χρόνια ήταν να «κάνουν την Κίνα το κέντρο παραγωγής του κόσμου», δήλωσε στην Epoch Times ο Κρίστοφερ Γκοπάλ, καθηγητής επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Σαν Ντιέγκο με εμπειρία τριών δεκαετιών στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού.

Τώρα, είπε, οδεύουν προς την αντίθετη κατεύθυνση και αυτό είναι κάτι που η Κίνα «θα πρέπει να το αποδεχτεί».

Της Eva Fu

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Ο Λαβρόφ επικρίνει τις προτάσεις του ΓΓ του ΟΗΕ για τα σιτηρά

Ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας Σεργκέι Λαβρόφ επέκρινε χθες Κυριακή προτάσεις του Γενικού Γραμματέα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για να επανέλθει σε ισχύ η συμφωνία που επέτρεπε τις εξαγωγές των σιτηρών της Ουκρανίας μέσω Μαύρης Θάλασσας, χαρακτηρίζοντάς τις «μη ρεαλιστικές».

Αν διαβάσει κανείς την επιστολή σχηματίζει την εντύπωση πως κάποιο άλλο ενδιαφερόμενο μέρος «εκμεταλλεύεται» τον κ. Γκουτέρες, δήλωσε ο κ. Λαβρόφ στο περιθώριο της συνόδου της G20.

Ο επικεφαλής του ΟΗΕ προσπαθεί να εξασφαλίσει παραχωρήσεις που θα οδηγήσουν στην επαναφορά σε ισχύ της λεγόμενης Πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, καθώς η συμφωνία αυτή θεωρείται απαραίτητη για να εξασφαλιστεί η ασφάλεια τροφίμων σε διεθνές επίπεδο και να συγκρατηθούν οι τιμές των τροφίμων σε διεθνές επίπεδο.

Τον Ιούλιο, έναν χρόνο μετά την υπογραφή της, η Μόσχα αποχώρησε από τη συμφωνία, που δημιούργησε ασφαλείς διαδρόμους για τις εξαγωγές δεκάδων εκατομμυρίων τόνων ουκρανικών σιτηρών και λιπασμάτων μέσω Μαύρης Θάλασσας, παρά τον ναυτικό αποκλεισμό που επιβάλλει το ρωσικό πολεμικό ναυτικό αφότου άρχισε η ρωσική στρατιωτική εισβολή στην ουκρανική επικράτεια τον Φεβρουάριο του 2022.

Η αποχώρησή της σήμανε πως τερματίστηκε η ασφαλής εξαγωγή ουκρανικών γεωργικών προϊόντων μέσω των λιμανιών της Οδησσού, της Τσορνόμορσκ και της Πιβντέβνι.

Η συμφωνία προέβλεπε πως θα διευκολύνονταν επίσης οι ρωσικές εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων. Όμως η Μόσχα καταγγέλλει πως αυτό το μέρος της συμφωνίας ουδέποτε τιμήθηκε και απαιτεί να αρθούν τα εμπόδια στις δικές της εξαγωγές για να επανεξετάσει τη στάση της.

Ζητεί ιδίως να αρθούν οι δυτικές κυρώσεις στις πληρωμές, στον εφοδιασμό και στις ασφαλίσεις πλοίων και φορτίων.

Ο κ. Γκουτέρες σε επιστολή του στον κ. Λαβρόφ ανέφερε πως η Μόσχα θα μπορούσε να συνδεθεί ξανά στο διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT, με τη δημιουργία θυγατρικής της Αγροτικής Τράπεζας της Ρωσίας η οποία θα χειρίζεται συγκεκριμένες πληρωμές.

Ο κ. Λαβρόφ από την πλευρά του αντέτεινε πως αυτό που μοιάζει να προτείνει ο κ. Γκουτέρες είναι να συνδεθεί θυγατρική της Αγροτικής Τράπεζας στο Λουξεμβούργο στο SWIFT. Αλλά «[η θυγατρική] δεν έχει άδεια για να εκτελεί τραπεζικές εργασίες (…) θα κλείσει», είπε, προσθέτοντας πως η προβλεπόμενη συμμετοχή της ασφαλιστικής εταιρείας Lloyd’s στη συμφωνία εγείρει αναπάντητα ερωτήματα.

Ο ρώσος ΥΠΕΞ μολαταύτα επανέλαβε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να επαναφέρει τη συμφωνία σε ισχύ αν ικανοποιηθούν τα αιτήματα που προβάλλει.

Η Μόσχα αξιώνει η ίδια η Αγροτική Τράπεζα να επανασυνδεθεί με το SWIFT και να χαλαρώσουν συγκεκριμένες δυτικές κυρώσεις που πλήττουν τον ρωσικό τομέα των τροφίμων.

Στην επιστολή του, ο κ. Γκουτέρες προτείνει επίσης να ξεπαγώσουν πόροι εταιρειών λιπασμάτων που έχουν δεσμευθεί στην Ευρώπη και να επιτραπεί εκ νέου σε ρωσικά πλοία να εισέρχονται σε ευρωπαϊκά λιμάνια – αποκαλύπτοντας, εμμέσως πλην σαφώς, ότι ο ΟΗΕ συζητά με την ΕΕ το ενδεχόμενο να γίνουν οι παραχωρήσεις αυτές.

Καθώς διεξάγονται συζητήσεις για την ασφαλή εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών μέσω Μαύρης Θάλασσας χωρίς τη Ρωσία, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προειδοποίησε εναντίον του αποκλεισμού της Μόσχας από τη διαδικασία.

Οποιαδήποτε διαδικασία «εξαιρεί τη Ρωσία από το ζήτημα των σιτηρών είναι απίθανο να αποδειχθεί βιώσιμη», τόνισε ο τούρκος πρόεδρος μετά την G20.

Η Τουρκία -με τη μεσολάβηση της οποίας και του ΟΗΕ κλείστηκε η συμφωνία τον Ιούλιο του 2022- συνεχίζει επίσης τις προσπάθειες για να αναστηθεί η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά, όμως η Δύση πρέπει να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της, επέμεινε.

Στις αρχές του μήνα, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είπε στον κ. Ερντογάν πως δεν θα δώσει πράσινο φως στην επαναφορά της συμφωνίας σε ισχύ προτού εκπληρωθούν οι προϋποθέσεις που θέτει η Μόσχα.

Πυροσβεστική: 4.500 διασώσεις μέχρι σήμερα στη Θεσσαλία

Μέχρι σήμερα η Πυροσβεστική έχει επέμβει σε 9.200 συμβάντα και έχει προχωρήσει σε 4.500 διασώσεις πολιτών από επίγειες και ενάεριες δυνάμεις, όπως τόνισε, πριν από λίγο, ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής, αντιπύραρχος Ιωάννης Αρτοποιός, σε έκτακτη ενημέρωση από το κέντρο επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος και της Πολιτικής Προστασίας στη Θεσσαλία.

Πρόκειται, σύμφωνα με τον κ. Αρτοποιό, για την μεγαλύτερη επέμβαση της Πυροσβεστικής και της Πολιτικής Προστασίας σε συνεχή συνεργασία με το ΓΕΕΘΑ, την ΕΛΑΣ, το Λιμενικό Σώμα, το ΕΚΑΒ και την τοπική αυτοδιοίκηση πρώτου και δευτέρου βαθμού.

«Ενδεικτικό αυτού είναι ότι συμμετέχουν και οι 8 ΕΜΑΚ στις επιχειρήσεις. Συνδράμουν εθελοντές και εθελοντικές Ομάδες διασώσεων από όλη την Ελλάδα με προσωπικό και μέσα» είπε ο αντιπύραρχος.

Στην ευρύτερη περιοχή της Καρδίτσας οι επιχειρήσεις αφορούν σε μεταφορές πολιτών, αν και δεν υπάρχει κίνδυνος για την σωματική τους ακεραιότητα όπως επισήμανε ο κ. Αρτοποιός, ενώ πρόσθεσε ότι πολλοί πολίτες παραμένουν εκεί με την θέληση τους.

Παράλληλα σημείωσε ότι με εναέρια μέσα ελικόπτερα και drones αλλά και σωσίβιες λέμβους τους παρέχονται συνεχώς τρόφιμα, νερά, ιατροφαρμακευτικό υλικό και είδη κλινοστρωμνής.

Στη Λάρισα και συγκεκριμένα σε συνοικίες όπως η Γιάννουλη, ο ‘Αγιος Θωμάς, η Νέα Σμύρνη και ο Ιπποκράτης έχουν πραγματοποιηθεί από το πρωί 130 μετακινήσεις πολιτών μας, δήλωσε ο κ Αρτοποιός.

Στο μεταξύ, όπως τόνισε, αν και τα καιρικά φαινόμενα έχουν υποχωρήσει το τελευταίο 48ωρο παρατηρείται υπερχείλιση του Πηνειού ποταμού στις ανατολικές εκβολές του προς περιοχές πλησίον της λίμνης Κάρλα και στην βορειοανατολική πλευρά προς Αμφιθέα.

Αναφορικά με την στάθμη του Πηνειού ποταμού, ο εκπρόσωπος Τύπου του ΠΣ σημείωσε ότι παραμένει στα ίδια επίπεδα και τα επιχειρησιακά δεδομένα αξιολογούνται τόσο από το ΕΣΚΕΔΙΚ όσο και το Κινητό Επιχειρησιακό Κέντρο ΟΛΥΜΠΟΣ το οποίο βρίσκεται εντός στρατοπέδου 1ης Στρατιάς στη Λάρισα.

«Οι πολίτες των περιοχών που εξελίσσεται η πλημμυρική δραστηριότητα θα πρέπει να είναι σε εγρήγορση και να ακολουθούν τις οδηγίες των αρχών. Κυρίες και κύριοι παραμένουμε όλοι στο πεδίο των επιχειρήσεων για όσο χρειαστεί» κατέληξε ο κ. Αρτοποιός.

Blue Horizon: Προφυλακίστηκαν πλοίαρχος και ύπαρχος για το θάνατο του 36χρονου

Την προφυλάκιση του πλοίαρχου και του ύπαρχου του Blue Horizon για το θάνατο του 36χρονου Αντώνη Καρυώτη στο λιμάνι του Πειραιά, αποφάσισαν τα ξημερώματα της Δευτέρας ανακρίτρια και εισαγγελέας μετά από τις πολύωρες απολογίες των συνολικά τεσσάρων συλληφθέντων.

Ανακριτής και εισαγγελέας διαφώνησαν για την προφυλάκιση ή μη του υποπλοιάρχου και του λοστρόμου και αφέθηκαν ελεύθεροι. Έτσι την τελική απόφαση θα λάβει το δικαστικό συμβούλιο.

Ο υποπλοίαρχος νοσηλεύεται με ισχαιμικό επεισόδιο στο νοσοκομείο και μετέβη εκεί η ανακρίτρια προκειμένου να απολογηθεί.

Σύμφωνα με πληροφορίες, στον πλοίαρχο που κατηγορείτο για επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες ασκήθηκε συμπληρωματική δίωξη για θανατηφόρα έκθεση.

Ο ίδιος στην κατάθεσή του φέρεται να υποστηρίζει ότι έπραξε τα δέοντα σύμφωνα τους κανονισμούς όταν ενημερώθηκε ότι υπάρχει άνθρωπος στη θάλασσα και ενημέρωσε το λιμενικό.

Από την πλευρά του ο ύπαρχος στην κατάθεσή του, φέρεται να υποστηρίζει, σύμφωνα με πληροφορίες,ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για ότι συνέβη αλλά δεν αποδέχεται το νομικό χαρακτηρισμό της πράξης ανθρωποκτονία από ενδεχόμενο δόλο. «Πάτησε στο νύχι του καταπέλτη. Γλυστρησε κι αυτός κι εγώ. Εκείνος έπεσε. Ήθελα να πέσω να βοηθήσω αλλά είχε ήδη απομακρυνθεί το πλοίο» φέρεται να ισχυρίστηκε ο ίδιος στην απολογία του. Πρόσθεσε ότι όταν «γύρισε προς τα πίσω για να πάρω σωστικό μέσο ο άνθρωπος είχε πνιγεί από την περιδίνιση».

Η πρώτη εταιρεία cargo drones παγκοσμίως είναι βουλγαρική – Και θα ξεκινήσει τις εμπορικές πτήσεις της από την Ελλάδα

Είναι καλοκαίρι του 2024 και ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος, ένα κομψό λευκό drone, απογειώνεται από τον ειδικό «αερολιμένα», που έχει δημιουργηθεί στην Καβάλα, με προορισμό αρχικά την Αθήνα και μετέπειτα δύο νησιά των Κυκλάδων. Το drone μεταφέρει αλληλογραφία και δέματα, συνολικού βάρους γύρω στα 350 κιλά, περίπου το φορτίο ενός μικρού βαν. Μπορεί δε να διανύσει 2500 χιλιόμετρα για να παραδώσει αυθημερόν το φορτίο του.
Το drone είναι «παιδί» της εταιρείας «Dronamics» και η έρευνα και ανάπτυξη γύρω από τη δημιουργία του έχει γίνει στη Σόφια της Βουλγαρίας. Ο συνιδρυτής της εταιρείας, ο νεαρός μηχανικός Konstantin Rangelov (Κονσταντίν Ρανγκέλοφ) και η επικεφαλής επικοινωνίας της, Blanca Garcia (Μπλάνκα Γκαρσία), βρίσκονται αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη, με την ευκαιρία της 87ης Διεθνούς Έκθεσης.

Το σενάριο που περιγράφεται στην εισαγωγή είναι μεν υποθετικό, αλλά δεν απέχει από την πραγματικότητα που σχεδιάζει να υλοποιήσει στην Ελλάδα η πρωτοποριακή παγκοσμίως εταιρεία, στην οποία αναφέρθηκε και ο Βούλγαρος υπουργός Οικονομίας και Βιομηχανίας, Μπογκντάν Μπογκτάνοφ, με την ευκαιρία των εγκαινίων του βουλγαρικού περιπτέρου στην 87η ΔΕΘ.

Σύμφωνα με την κ. Γκαρσία, η «Dronamics» είναι η πρώτη εταιρεία «cargo drone» στον κόσμο. Και η πρώτη που έλαβε άδεια από τις αρχές της ΕΕ για μεταφορές φορτίων με drones. Μάλιστα, πρόκειται να αρχίσει το μεταφορικό της έργο από την Ελλάδα.

«Αρχίζουμε σύντομα, πιθανώς στις αρχές του 2024. Τα drones πιθανώς θα ξεκινούν από την Καβάλα, όπου σχεδιάζεται να δημιουργηθεί και ένα “drone port” και, παρότι αρχικά θα πραγματοποιούνται μόνο συγκεκριμένα δρομολόγια, σε συγκεκριμένη γραμμή, με μόνο ένα drone, στόχος είναι σταδιακά o στόλος να αυξηθεί και να επεκταθούμε σε όλη την Ελλάδα, ώστε να εξυπηρετούνται και τα ελληνικά νησιά» εξηγεί.

Μπορεί όταν ακούμε τη λέξη «drone» να έρχονται συνήθως στο μυαλό μας μικρά αεροσκάφη, κάποια από τα οποία χωρούν να προσγειωθούν πάνω στο χέρι μας ή σε ένα τραπέζι, αλλά αυτά της «Dronamics» δεν είναι ακριβώς …μινιατούρες. Σύμφωνα με την κ. Γκαρσία, τo άνοιγμα των φτερών τους είναι 16 μέτρα και μπορούν να μεταφέρουν φορτία βάρους έως 350 κιλών, είτε αυτά είναι δέματα από εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου είτε αλληλογραφία. Δεν έχουν πιλοτήριο, αφού ο χειρισμός τους γίνεται απομακρυσμένα, από το έδαφος.

Ένα όνειρο δεκαετίας, που «κέρδισε» μια παγκόσμια πρωτιά

Η εταιρεία ιδρύθηκε από δύο νεαρά αδέρφια, τον Κονσταντίν, που είναι μηχανικός και διευθυντής Τεχνολογίας (CTO) και τον οικονομολόγο αδερφό του Σβίλεν, που είναι ο διευθύνων σύμβουλος (CEO) της Dronamics. Παρότι εκκίνησε σαν ένα «θρασύ» πρότζεκτ, όπως λένε οι ίδιοι, όχι απλά αναπτύχθηκε για να δώσει καινοτόμες λύσεις, αλλά ήδη διαθέτει παρουσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες: το κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξης των αεροσκαφών βρίσκεται στη Σόφια της Βουλγαρίας, αλλά υπάρχουν επίσης ομάδες της εταιρείας στο Ηνωμένο Βασίλειο και τη Μάλτα. Όταν μεγεθυνθεί και για την κάλυψη των αναγκών της παραγωγής drones σε κλίμακα, η εταιρεία θα αναπτύξει συνέργειες με εξωτερικούς συνεργάτες.

Κατά τον Κονσταντίν, η εταιρεία ιδρύθηκε το 2014 και πλέον απασχολεί πάνω από 170 εργαζόμενους από 12 διαφορετικές εθνικότητες. Όπως σημειώνουν οι ιδρυτές της Dronamcis, πρόκειται για μια λύση κινητικότητας, χάρη στην οποία επιτυγχάνεται εξοικονόμηση χρόνου, κόστους και εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. «Κυνηγούσαμε το όνειρό μας για delivery σε όλους μέσα σε μια ημέρα για σχεδόν μια δεκαετία. Σήμερα, με τη στήριξη μιας ταλαντούχας ομάδας και με ισχυρές συνέργειες, κάνουμε πραγματικότητα την πρώτη εταιρεία μεταφοράς φορτίου με drone παγκοσμίως», αναφέρουν. To κόστος αυθημερόν μεταφοράς των δεμάτων θα είναι μέχρι και 50% χαμηλότερο από το αντίστοιχο της αεροπορικής μεταφοράς με αεροπλάνο (air-cargo) για παράδοση την ίδια ημέρα, λιγότερο από 5 ευρώ ανά κιλό, υπόσχεται η εταιρεία.

Ο αγώνας για τη διάσωση του σκυριανού αλόγου

Μια φυλή που ξεκινάει από τα βάθη των αιώνων, το σκυριανό άλογο, απειλείται εδώ και χρόνια με εξαφάνιση από την οποία κάτοικοι του νησιού, με αγάπη, επιμονή και αυταπάρνηση, προσπαθούν να το γλιτώσουν. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση που περνάει από στόμα σε στόμα, θεωρείται απόγονος των αλόγων με τα οποία εκστράτευσε ο Αχιλλέας στο ταξίδι του στην Τροία, συγγενής των αλόγων του Μεγάλου Αλεξάνδρου και συνδέεται με εκείνα που απεικονίζονται στην πομπή των Παναθηναίων στη Ζωοφόρο του Παρθενώνα, αφού το σκυριανό άλογο στην αρχαιότητα ζούσε σε ολόκληρη την Ελλάδα και εκτιμάται ότι έφτασε στη Σκύρο από Αθηναίους έποικους τον 5ο αιώνα π.Χ..

«Όταν ήμουν περίπου 10-12 χρόνων, ο πατέρας μας πήρε ένα αλογάκι στην οικογένεια. Έχω πολλά βιώματα από τους παππούδες μου, και γενικά ως παιδί. Βιώματα με τα άλογα που έβλεπα να χρησιμοποιούνται στις εργασίες, να περπατάνε συνέχεια στο δρόμο, να υπάρχουν ελεύθερα -γιατί ήταν και πάρα πολλά τότε- και μετά με αυτό το δώρο που δέχτηκα από τον πατέρα μου ως παιδί» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μανώλης Τραχανάς, υπεύθυνος της Φάρμας Μουριές, ενός εκ των τριών σημείων που στο νησί πραγματοποιείται ελεγχόμενη αναπαραγωγή για τη διάσωση του σκυριανού αλόγου.

Το κτήμα Μουριές δημιουργήθηκε πριν από περίπου 15 χρόνια με στόχο την αναβίωση του είδους. Στο μεταξύ, η οικογένεια του Μανώλη είχε μεγαλώσει καθώς η πρώτη φοράδα είχε γεννήσει και η αγάπη του τον έστρεψε στην προσπάθεια να ασχοληθεί σοβαρά με την αναπαραγωγή τους. «Μέχρι τότε είχαμε άλογα αλλά πριν από περίπου 15 χρόνια ξεκινήσαμε να μελετάμε σοβαρά τα χαρακτηριστικά τους και όλα όσα προσέχουμε πλέον. Δηλαδή, η φυλή, επειδή είναι μικρός ο πληθυσμός και είναι υπό εξαφάνιση, θέλει μεγάλη φροντίδα, τεράστια προσοχή στην αναπαραγωγή, ώστε τα άλογα που θα γεννιούνται να έχουν χαρακτηριστικά Α κατηγορίας, όπως τα λέμε» εξηγεί ο Μανώλης.

Τα σκυριανά αλογάκια φτάνουν συνήθως μέχρι 1.10 μ. και ξεχωρίζουν για την μακριά και πλούσια χαίτη τους, τον ιδιαίτερο σωματότυπό τους, αλλά και τον ήρεμο χαρακτήρα τους που τα κάνει πολύ φιλικά στον άνθρωπο. Η σημαντική διαφορά τους με τα πόνυ είναι ότι διατηρούν όλα τα χαρακτηριστικά του αλόγου αλλά σε μικρογραφία. Επιπλέον, πρόκειται για είδος συντροφικό, ήρεμο και κατάλληλο για δραστηριότητες με παιδιά και ιπποθεραπεία. Εκτός από αυτά τα χαρακτηριστικά, στην ελεγχόμενη αναπαραγωγή έχει σημασία «η μη συγγένεια μεταξύ των αλόγων που θα ζευγαρώσουν ώστε να μην δημιουργηθούν γενετικές ανωμαλίες και προκύψουν άλογα με προβλήματα». Στις Μουριές, ωστόσο, αυτό δεν έχει συμβεί ποτέ. Για κάθε νέο άλογο, έξι μήνες μετά τη γέννησή του, γίνεται ανάλυση DNA από τις τρίχες της ουράς και η σήμανσή του με τσιπ, ώστε ανά πάσα στιγμή κάθε άλογο να συνδέεται με τον νόμιμο ιδιοκτήτη και υπεύθυνο για την ευζωία του.

«Αυτή τη στιγμή στις Μουριές έχουμε 60 σκυριανά άλογα και τρία γαϊδουράκια. Ο συνολικός αριθμός τους εκτιμάται ότι είναι 180 άτομα. Δηλαδή, ο πληθυσμός που έχουμε είναι πολύ σημαντικός για τη συνέχιση του είδους» αναφέρει ο Μανώλης. Τα άλογα στις Μουριές δεν κάνουν εργασίες, δεν κουράζονται. Ενώ το κτήμα επιδιώκει τις επισκέψεις ανθρώπων που θέλουν να γνωρίσουν τη μοναδική φυλή, τα άλογα είναι διαθέσιμα μόνο για ιππασία από παιδιά κάτω των 40 κιλών με στόχο τη διαφύλαξη της υγείας τους.

«Είμαστε τρεις φάρμες που κρατάμε το είδος στη ζωή. Έχουμε συνολικά περίπου 110 άλογα από τα 180 του νησιού, με προσπάθεια για την αναπαραγωγή του, επειδή ενδιαφερόμαστε σοβαρά για την διάσωσή του και το παλεύουμε» υπογραμμίζει ο υπεύθυνος της φάρμας Μουριές. Το σκυριανό άλογο δεν είναι «οικονομικά χρήσιμο» σημειώνει ο Μανώλης και γι αυτό δεν το προτιμούν πλέον οι ντόπιοι. Επίσης, το κόστος της συντήρησης του είναι σημαντικό και γι αυτό οι Μουριές προσκαλούν εθελοντές στη φάρμα, αλλά και πολίτες να υιοθετήσουν εξ αποστάσεως άλογα. Παλαιότερα, στο νότιο τμήμα του νησιού, στο οροπέδιο Άρι, ζούσαν σε ημιάγρια κατάσταση ελεύθερα κοπάδια σκυριανού αλόγου, ωστόσο μια πυρκαγιά που κατέστρεψε το δάσος, τους στέρησε το φυσικό τους περιβάλλον και τα εξόρισε στην ανάγκη της φροντίδας του ανθρώπου.

«Υπάρχει ένας κανονισμός εδώ στο νησί που επιτρέπει στους ιδιοκτήτες αλόγων, όλων των αλόγων, να τα αφήσουν ελεύθερα όταν το επιθυμούν, στο νότιο κομμάτι της Σκύρου, που είναι το πιο ελεύθερο. Είναι αχανές. Όμως, εκεί δεν μπόρεσε να μεγαλώσει πάλι το δάσος διότι έχουμε κτηνοτροφία στο νησί που, επίσης, αναπτύσσεται σε αυτό το τμήμα. Παλιά ζούσαν εκεί εκατοντάδες άλογα, μπορεί χιλιάδες. Τότε αυτά τα άλογα, ήταν τα μηχανήματα της εποχής εκείνης. Τώρα δεν μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους» τονίζει ο κ. Τραχανάς, προσθέτοντας ότι το βάρος της μέριμνας για τη διάσωση του είδους έχει πέσει, προς το παρόν, στον ίδιο και τις άλλες δύο ιδιωτικές φάρμες του νησιού.

«Είναι μια φυλή μοναδική παγκοσμίως. Δεν υπάρχει άλλο σαν αυτό. Το συναντάς μεμονωμένα στη Θεσσαλονίκη, την Κέρκυρα και τη Σκωτία διότι κάποιοι έφυγαν από τη Σκύρο. Αλλά, ζει στη Σκύρο μόνο και είναι ξεχωριστό. Δεν είναι πόνυ, ο σκελετός του, η κατασκευή του, τα χαρακτηριστικά του, το κάνουν εξαιρετικά σπάνιο και είναι μια φυλή που μας έρχεται από την αρχαιότητα» λέει ο Μανώλης, υπενθυμίζοντας την τοπική παράδοση για την καταγωγή της φυλής.

Τα άλογα της Σκύρου δεν πωλούνται, ενώ είναι ένα κίνητρο για να επισκεφτεί κανείς το νησί, μεταξύ πολλών άλλων σπάνιων ειδών ζώων και πτηνών μοναδικών σε ομορφιά. «Δεν έχει εμπορική αξία. Το άλογο αυτό το έχουμε μόνο γιατί πρέπει να διατηρηθεί. Είναι ιστορία του νησιού, είναι πολιτιστική κληρονομιά και, δυστυχώς, έχουμε δει ότι χάνονται κάποια πράγματα μέσα με το πέρασμα των χρόνων» σημειώνει ο υπεύθυνος της φάρμας Μουριές, προσθέτοντας «Και, βέβαια, όλα αυτά τα χρόνια, ποιος βοηθούσε τον άνθρωπο της Σκύρου; Αυτό το άλογο». Μάλιστα, το όραμά του για την μικροσκοπική φυλή του νησιού το έχει μεταλαμπαδεύσει σε περισσότερους από 1.500 εθελοντές που έχουν περάσει από τις Μουριές την τελευταία δεκαετία, ενώ το άλογο συνιστά πόλο έλξης επισκεπτών και έμπνευσης για καλλιτέχνες που παρουσιάζουν τη δουλειά τους στη Χώρα του νησιού.

Όνειρο του Μανώλη είναι στο μέλλον να γίνει ένα προστατευόμενο πάρκο όπου τα σκυριανά άλογα θα καλπάζουν ελεύθερα αλλά με φροντίδα. «Να αναπαράγονται, να υπάρχουν σημεία που να μπορούν να προφυλαχθούν από τις καιρικές συνθήκες, να υπάρχει κάποιος να τα φροντίζει, να έχουν φαγητό, να μην είναι στο έλεος του Θεού αλλά να είναι ελεύθερα» καταλήγει ο Μανώλης.

Σοφία Μανδηλαρά

Λάρισα: Μεγάλες ζημιές στο οδικό δίκτυο του θεσσαλικού κάμπου – Με παρακάμψεις από εθνικό σε επαρχιακό δίκτυο, η κυκλοφορία Αθήνας – Θεσσαλονίκης

Εικόνα εκτεταμένης καταστροφής εμφανίζουν μεγάλα τμήματα του οδικού δικτύου στον θεσσαλικό κάμπο, μετά το πέρασμα της φονικής καταιγίδας Daniel, η οποία έπληξε τις προηγούμενες μέρες την περιοχή.
Εκτός από τα χωριά και δρόμοι που τα συνδέουν έχουν βυθιστεί στο νερό, σε απόσταση πολλών χιλιομέτρων και οι περισσότερες καταστροφές στο δίκτυο και τις υποδομές αναμένεται να αποκαλυφθούν όταν τραβηχτούν τα νερά. Ακόμη και περιμετρικά της πεδιάδας, από χωριό σε χωριό και από πόλη σε πόλη, μεγάλα κομμάτια ασφάλτου και πρανών που τα υποστήριζαν, μαζί με γεφύρια, έχουν παρασυρθεί από τα φουσκωμένα ποτάμια και τους χείμαρρους.

Η οδική συγκοινωνία από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη και αντιστρόφως απαιτεί υπομονή και γεμάτο ρεζερβουάρ…
Από την Αθήνα ως τη Λάρισα έχει δοθεί η κυκλοφορία των οχημάτων, μέσω της εθνικής οδού, αλλά εκεί είναι και το τέλος της διαδρομής. Από χθες, η εθνική οδός Αθηνών – Θεσσαλονίκης, στο τμήμα Λάρισα – Θεσσαλονίκη είναι κλειστή στα όρια των νομών Λαρίσης – Πιερίας, στο ύψος των Νέων Πόρων. Κομμένος είναι και ο παράδρομος και οι παρακάμψεις στα ίδια σημεία.

Η κατεύθυνση προς τη Λαμία είναι η μόνη διέξοδος από τη Λάρισα προς την υπόλοιπη Ελλάδα. Από τη Λαμία οι οδηγοί μπορούν να κινηθούν είτε προς την Καρδίτσα, μέσω του Ε65, ο οποίος όμως έχει κλείσει προς τα Τρίκαλα.

Η πρόσβαση στα Τρίκαλα, από την Καρδίτσα, γίνεται μόνο μέσω του επαρχιακού δικτύου, από Μουζάκι και Πύλη.

Η συγκοινωνία Αθήνα – Θεσσαλονίκη διεξάγεται μόνο μέσω Λαμίας. Είτε από Μπράλο, με έξοδο στην Εγνατία οδό στα Ιωάννινα, είτε προς την Καρδίτσα, μέσω του Ε65, και από εκεί Μουζάκι, Πύλη, Τρίκαλα, Καλαμπάκα και Γρεβενά, με έξοδο στην Εγνατία Οδό στα Γρεβενά. Σε όλο το μήκος της Εγνατίας οδού, μέχρι και τη Θεσσαλονίκη η κυκλοφορία των οχημάτων διεξάγεται κανονικά (Ιωάννινα, Γρεβενά, Κοζάνη, Βέροια, Θεσσαλονίκη). Χθες το βράδυ άνοιξαν τα διόδια σε όλο το εθνικό οδικό δίκτυο της περιοχής και στην Εγνατία μέχρι τη Θεσσαλονίκη για να αποφευχθούν ουρές και καθυστερήσεις. Αυτή τη διαδρομή χρησιμοποιούν και οχήματα πολιτικής προστασίας για να μεταφέρουν εξοπλισμό και προμήθειες στους κατοίκους στις πληγείσες περιοχές.

Κομμένο το επαρχιακό δίκτυο γύρω από τη Λάρισα

Αδιάβατη είναι η εθνική οδός από τη Λάρισα προς την Ελασσόνα. Μετά την κοινότητα Τερψιθέας, η γέφυρα στο Κουτσόχερο και μαζί της και ο κόμβος έχουν εξαφανιστεί κάτω από τα νερά. Η περιοχή έχει μετατραπεί σε λίμνη και οι πινακίδες οδοποιίας, όπως και οι στύλοι του ΔΕΔΔΗΕ είναι βυθισμένοι σε ύψος έως και δύο μέτρα.

Ίδια η εικόνα και στον επαρχιακό δρόμο Μαυροβουνίου – Λουτρού, ο οποίος κόβεται κυριολεκτικά στη μέση στο ύψος του ποταμού. Στο σημείο, το γεφυράκι έχει καταρρεύσει, όπως και οι στύλοι της ηλεκτροδότησης και όλα έχουν θαφτεί μέσα σε χώμα και λάσπη.
Στο τοπικό οδικό δίκτυο του νομού Λαρίσης, ο πιο σύντομος δρόμος για την Καρδίτσα, αντί της καθόδου προς τη Λαμία, είναι ένας και είναι κατάλληλος μόνο για επιβατικά αυτοκίνητα. Και για οδηγούς, εξοπλισμένους με θέληση και υπομονή….

Νίκαια – Άγιοι Ανάργυροι – Άγιος Γεώργιος – Κυπάρισσος – Χαρά και Φάρσαλα – Βρυσιά – το Νέο Μοναστήρι Δομοκού – Δομοκός και από εκεί στον Ε65 για Σοφάδες – Καρδίτσα.

Ωστόσο, η ανωτέρω διαδρομή από Λάρισα προς Φάρσαλα – Δομοκό δεν είναι προσβάσιμη σε μεγάλα οχήματα, αφού σε δύο σημεία, μετά την κοινότητα Χαράς, υπάρχει δυσκολία διέλευσης.

Στα Τρίκαλα, η κοίτη του Πηνειού παρουσιάζει εικόνα βομβαρδισμού τοπίου και έχουν στηθεί προειδοποιητικές πινακίδες και κώνοι για περιορισμό της ταχύτητας και κυκλοφορίας σε μια λωρίδα. Ο δρόμος από εκεί μέχρι την Καλαμπάκα σηκώνει σκόνη από το χώμα που κάλυψε το οδόστρωμα τις προηγούμενες μέρες.

Σε όλα τα σημεία των δρόμων που έχουν καταστραφεί υπάρχουν σημάνσεις και προειδοποιητικά σήματα της τροχαίας που κατευθύνουν τους οδηγούς προς τους ανοιχτούς δρόμους για να αποφεύγονται μποτιλιαρίσματα και να διευκολύνεται η κυκλοφορία.

Φάνης Γρηγοριάδης

Βόλος: Χωρίς νερό η πόλη – Αποκλεισμένα χωριά του ανατολικού Πηλίου

Χωρίς νερό παραμένει ολόκληρο το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου μετά την πρωτοφανή θεομηνία που έπληξε την πρωτεύουσα της Μαγνησίας και συγχρόνως, δεκάδες είναι τα χωριά του Πηλίου που στερούνται για πολλοστή ημέρα το ηλεκτρικό ρεύμα και το νερό και δεν έχουν οδική σύνδεση με τον υπόλοιπο κόσμο.

Στον Βόλο καταβάλλονται μεγάλες προσπάθειες να αποκατασταθούν οι κατεστραμμένες υποδομές που αφορούν την υδροδότηση των χιλιάδων κτιρίων της πόλης και οι τεχνικές υπηρεσίες της ΔΕΥΑΜΒ κατάφεραν να δώσουν νερό με πολύ χαμηλή πίεση για δύο ώρες στο κέντρο του Βόλου και τη Νέα Ιωνία, χωρίς το νερό αυτό να είναι πόσιμο αλλά μόνο για οικιακή χρήση.

Το νερό που διατέθηκε, έστω και κατ’ ελάχιστο, προήλθε από τέσσερα αντλιοστάσια αλλά αποτελεί λιγότερο από το 10% των αναγκών της πόλης και σύμφωνα με τον δήμαρχο Βόλου Αχιλλέα Μπέο για την κανονικότητα στην υδροδότηση ίσως να χρειαστούν και 15 με 20 ημέρες.
Παράλληλα, χιλιάδες φιάλες εμφιαλωμένου νερού διανέμονται δωρεάν από τον Δήμο Βόλου σε διάφορες περιοχές σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα του Βόλου.

Επίσης, καταβάλλονται προσπάθειες να απαντληθούν από υπόγεια κτιρίων τα νερά μετά την καταστροφική πλημμύρα, όπως στα υπόγεια του ΤΕΕ Μαγνησίας όπου υπάρχει και υποσταθμός της ΔΕΗ και ο οποίος έχει τεθεί εκτός λειτουργίας και δεν τροφοδοτεί με ρεύμα την περιοχή.

Σε συνοικίες του Βόλου, όπως το Παλαιό Λιμεναρχείο, τα Παλαιά, η Παπαδιαμάντη, η Παγασών, ο ‘Αγιος Παντελεήμονας, το Ορφανοτροφείο, που οι δρόμοι τους έχουν καλυφθεί με μεγάλες ποσότητες λάσπης, καταβάλλονται προσπάθειες να απομακρυνθούν και οι τεράστιες ποσότητες φερτών υλών που έφεραν τα νερά από την υπερχείλιση του χειμάρρου Κραυσίδωνα.

Ένα μεγάλο ζήτημα που έθεσε ο Ιατρικός Σύλλογος Βόλου, δια του προέδρου του Χρήστου Βενέτη, είναι η πιθανή εμφάνιση ασθενειών όπως η γαστρεντερίτιδα, αλλά και η έντονη παρουσία σκόνης που αιωρείται πάνω από την πόλη του Βόλου από τη λάσπη που ξεραίνεται και που σκορπίζεται στην ατμόσφαιρα από τα αυτοκίνητα που κινούνται.

Εν τω μεταξύ αποκαταστάθηκε η οδική σύνδεση του Βόλου με το Νότιο Πήλιο με την τοποθέτηση από τον Ελληνικό Στρατό σε χρόνο ρεκόρ μιας γέφυρας τύπου Belley στη θέση της γέφυρας που κατέρρευσε μεταξύ Καλών Νερών και Μπούφας επί του χειμάρρου Πελεγκρίνο. Τα προβλήματα είναι τεράστια στο υπόλοιπο οδικό δίκτυο του Νοτίου Πηλίου όπου παραμένουν αποκομμένες αρκετές περιοχές.

Το μέγιστο πρόβλημα που απασχολεί τις Αρχές είναι η καταστροφή του οδικού δικτύου στο Ανατολικό Πήλιο όπου δεν υπάρχει πρόσβαση.
Είναι αδύνατη η οδική πρόσβαση στο μεγαλύτερο χωριό του Πηλίου την Ζαγορά, που για έκτη ημέρα παραμένει αποκλεισμένη. Το ίδιο συμβαίνει και με το Πουρί, το Ανήλιο, το Χορευτό, το Μούρεσι, τη Μακρυρράχη, το Ξουρίχτι και την Τσαγκαράδα όπου ακόμη και κάθε εναλλακτική διαδρομή έχει καταστραφεί και τα χωριά δεν μπορούν να επικοινωνήσουν όχι μόνο με τον Βόλο, αλλά ούτε και μεταξύ τους αυτά τα χωριά.

Ωστόσο ελικόπτερα μετέφεραν τρόφιμα χθες σε αποκλεισμένους κατοίκους και τουρίστες των περιοχών αυτών.
Ανυπολόγιστη είναι και η οικονομική καταστροφή στο Πήλιο, τόσο από τον Τουρισμό όσο και από την γεωργική παραγωγή και τις δενδροκαλλιέργειες. Ο Αγροτικός Συνεταιρισμός «Ζαγορίν» σε ανακοίνωσή του αναφέρει μεταξύ άλλων, ότι «η πρωτοφανής κακοκαιρία μάς βρήκε παραμονές της συγκομιδής, με το σύνολο σχεδόν της παραγωγής μήλων στα δέντρα. Η “ επόμενη μέρα” ξημερώνει με τη
περιοχή να μετρά αμέτρητες και ανεκτίμητες ζημιές, που αν δεν αποκατασταθούν άμεσα, είναι δεδομένο ότι ακολουθεί οικονομική κατάρρευση. […] Δεν υπάρχει οδική διασύνδεση προς Χορευτό, σε διαδρομή που βρίσκονται οι κεντρικές παραγωγικές εγκαταστάσεις του Συνεταιρισμού, ψυγεία και διαλογητήριο».

Ομηρικοί πίνακες: Ο άνθρωπος, ο μύθος και ο θρύλος

Για χιλιετίες, τα αρχαία ελληνικά επικά ποιήματα «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» έχουν επηρεάσει βαθιά αναγνώστες, μελετητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες και θεωρούνται παγκοσμίως ως δύο από τα θεμελιώδη λογοτεχνικά κείμενα του δυτικού πολιτισμού. Η βάση και των δύο ιστοριών είναι ο Τρωικός Πόλεμος, για τον οποίο στάθηκε αφορμή η Ελένη, βασίλισσα της ελληνικής πόλης-κράτους της Σπάρτης, που εγκατέλειψε τον σύζυγό της και κατέφυγε στην Τροία με τον Πάρη, έναν πρίγκιπα της πόλης αυτής.

Η «Ιλιάδα» διαδραματίζεται στο δέκατο έτος του πολέμου που προέκυψε μεταξύ της Τροίας και των ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο πόλεμος τελειώνει με την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες. Η «Οδύσσεια» παρακολουθεί το πολυτάραχο ταξίδι ενός από τους Έλληνες ήρωες του πολέμου, του Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, στο ταξίδι της επιστροφής του στην πατρίδα. Ο Οδυσσέας χρειάζεται άλλα δέκα χρόνια για να επιστρέψει στην Ιθάκη, καθώς αντιμετωπίζει με τρόπο πολυμήχανο διάφορα εμπόδια. Εν τω μεταξύ, η βασίλισσά του, η Πηνελόπη, χρησιμοποιεί τη δική της πονηριά για να αποφύγει έναν δίχως τη θέληση νέο γάμο, ελπίζοντας ότι ο σύζυγός της θα επιστρέψει μια μέρα. Και στα δύο αυτά ποιήματα, οι χαρακτήρες, οι σχέσεις και οι σκηνές τιμής, κινδύνου και πειρασμού ζωντανεύουν αριστοτεχνικά από τον ποιητή τους, τον θρυλικό Όμηρο.

«Μια ανάγνωση από τον Όμηρο» του Λώρενς Άλμα-Τάντεμα, 1885. Λάδι σε καμβά, 92 x 183 εκ. Μουσείο Τέχνης της Φιλαδέλφειας. (Public Domain)

 

Ο πίνακας «Μια ανάγνωση από τον Όμηρο», του Σερ Λώρενς Άλμα Τάντεμα (1836-1912), κορυφαίου καλλιτέχνη του 19ου αιώνα στη Βρετανία που ειδικεύτηκε σε κλασικές σκηνές σε ακαδημαϊκό στυλ, δείχνει μια ημι-ιστορικά ακριβή σκηνή που διαδραματίζεται προς το τέλος του έβδομου αιώνα π.Χ. Μέχρι τότε, τα λόγια του Ομήρου θα είχαν αποτυπωθεί σε πάπυρο, και στον πίνακα ένας νεαρός ποιητής στεφανωμένος με δάφνινο στεφάνι διαβάζει δυνατά τους στίχους του Ομήρου σε ένα ακροατήριο ντυμένο για μια γιορτή.

Στην αρχαία Ελλάδα, η ποίηση του Ομήρου θα τραγουδιόταν από βάρδους με τη συνοδεία λύρας. Ο Άλμα Τάντεμα περιλαμβάνει ένα αρχαίο έγχορδο όργανο παρόμοιο με λύρα, που ονομάζεται κιθάρα, στην αριστερή πλευρά του πίνακα. Τα ελληνικά γράμματα που είναι χαραγμένα σε έναν μαρμάρινο τοίχο στη δεξιά πλευρά γράφουν το όνομα του Ομήρου και δηλώνουν ότι το φανταστικό αρχιτεκτονικό σκηνικό του Άλμα Τάντεμα με θέα τη Μεσόγειο είναι αφιερωμένο στον ποιητή.

«Ο Όμηρος και ο οδηγός του» του Ουιλιάμ Αντόλφ Μπουγκερώ, 1874. Λάδι σε καμβά, 209 x 143 εκ. Δωρεά του Φρέντερικ Λέιτον, Μουσείο Τέχνης του Μιλγουόκι. (Τζων Ρ. Γκλέμπιν /Μουσείο τέχνης Μιλγουόκι)

 

Το κύριο χαρακτηριστικό που συνδέεται με τον Όμηρο είναι η τύφλωσή του. Η ιστορικός και συγγραφέας Ντέιζι Νταν γράφει, σε ένα δοκίμιο για το Βρετανικό Μουσείο: «Οι αρχαίοι συγγραφείς είχαν διάφορες ιδέες για το πώς έμοιαζε ο Όμηρος. Η λέξη «Όμηρος» θα μπορούσε να σημαίνει «όμηρος» στα ελληνικά, οπότε κάποιοι φαντάζονταν ότι ήταν αιχμάλωτος. Όμως «όμηρος» μπορούσε επίσης να σημαίνει «τυφλός»* και η εικόνα ενός τυφλού βάρδου αποδείχθηκε ιδιαίτερα συναρπαστική».

Ο διακεκριμένος Γάλλος ακαδημαϊκός ζωγράφος Ουίλιαμ Αντόλφ Μπουγκερώ (1825-1905) δημιούργησε τον πίνακα «ο Όμηρος και ο οδηγός του» το 1874 σε μια εποχή που η κλασική ζωγραφική ερχόταν σε σύγκρουση με ένα νέο στυλ τέχνης, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό ως ιμπρεσιονισμός. Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι ο Μπουγκερώ ζωγράφισε αυτό το έργο ειδικά για να δείξει τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής ζωγραφικής και ως αντίλογο στο νέο κίνημα.

«Ελένη» του Σερ Έντουαρντ Τζων Πόιντερ, 1881. Λάδι σε καμβά, 92 x 71 εκ. Πινακοθήκη της Νέας Νότιας Ουαλίας, Σίδνεϊ. (Έντουαρντ Πόιντερ/CC BY-SA 4.0)

 

Σκηνές από τα ίδια τα ποιήματα έχουν απεικονιστεί σε πληθώρα πινάκων και γλυπτών, από αρχαία ελληνικά αγγεία μέχρι ρωμαϊκές τοιχογραφίες και πίνακες του 19ου αιώνα. Η Ελένη της Τροίας, το θέμα του πίνακα «Ελένη» του Σερ Έντουαρντ Τζων Πόιντερ, είναι ευρέως γνωστή ως «το πρόσωπο που προκάλεσε τον απόπλου χιλίων πλοίων», μια φράση από ένα θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου. Ήταν η μεγάλη ομορφιά του αρχαίου κόσμου. Ο Πόιντερ (1836-1919) χρησιμοποίησε την ηθοποιό Λίλι Λάνγκτρι, μια από τις μεγάλες καλλονές της εποχής του, ως μοντέλο για την «Ελένη».

Ο Πόιντερ ήταν ακαδημαϊκός ζωγράφος, γνωστός για τα κλασικά θεματικά έργα του. Δημιούργησε μια σειρά ελαιογραφιών και ακουαρέλας με θέμα ηρωίδες της αρχαιότητας σε πόζες μισού μήκους. Αυτός ο τύπος σύνθεσης μπορεί να παρατηρηθεί στην «Ελένη».

Η Ελένη της Τροίας ήταν κόρη του Δία, βασιλιά των θεών, και της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης, με τη Σπάρτη να είναι μια πόλη στη νότια Ελλάδα. Πολλοί μνηστήρες ήταν πρόθυμοι να την παντρευτούν, αλλά προτού παντρευτεί τον Μενέλαο, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Σπάρτης, όλοι όσοι την διεκδικούσαν έδωσαν όρκο να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στον Μενέλαο, αν ποτέ του έπαιρναν την Ελένη. Ως εκ τούτου, όταν διέφυγε με τον Πάρη στην Τροία, σχεδόν 1.200 ελληνικά πλοία απέπλευσαν προς την Τροία για να διεξαγάγουν πόλεμο, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην «Ιλιάδα».

«Ο Οδυσσέας περιγελά τον Πολύφημο» του Τζόζεφ Μάλλορντ Ουίλιαμ Τέρνερ, 1829. Λάδι σε καμβά, 132 x 203 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)

 

Μια από τις πιο διάσημες αποδράσεις της «Οδύσσειας» βρίσκεται στο βιβλίο ΙΧ (9)**, όταν ο Οδυσσέας, η λατινοποιημένη εκδοχή του Οδυσσέα, ξεγελά και δραπετεύει από τον Κύκλωπα Πολύφημο, ο οποίος κρατούσε αυτόν και τους άνδρες του αιχμάλωτους σε μια σπηλιά. Ο πίνακας «Ο Οδυσσέας περιγελά τον Πολύφημο – Ομήρου Οδύσσεια» του Άγγλου ρομαντικού καλλιτέχνη Τζέι. Εμ. Ντάμπλγιου. Τέρνερ (1775-1851) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πίνακες του.

Ο Τέρνερ βασίστηκε στον πίνακα του στη μετάφραση του Ομήρου από τον Αλεξάντερ Πόουπ. Εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από την περιγραφή του Πόουπ για τον Πολύφημο, του οποίου η τυφλή μονόφθαλμη όψη μόλις διακρίνεται στον ορίζοντα ανάμεσα στα σύννεφα στα αριστερά, ως κάτι που μοιάζει με τερατώδη ανάπτυξη σε βουνό. Στον πίνακα, ο Οδυσσέας υψώνει νικηφόρα τα χέρια του καθώς κρατά τον φλεγόμενο πυρσό με τον οποίο τύφλωσε τον Κύκλωπα. Στέκεται πάνω στο πλοίο του ντυμένος στα κόκκινα κάτω από ένα πανό παρόμοιου χρώματος.

«Η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» του Τζων Ουίλιαμ Γουοτερχάους, 1911-1912. Λάδι σε καμβά, 130 x 188 εκ. Πινακοθήκη του Αμπερντίν, Σκωτία. (Public Domain)

 

Η «Οδύσσεια» αφηγείται ότι ενώ ο Οδυσσέας παλεύει με κύκλωπες σε ένα νησί και με μάγια σε ένα άλλο, η σύζυγός του Πηνελόπη, ξαδέλφη της Ελένης, πολιορκείται η ίδια, όχι από μυθικά τέρατα αλλά από πρόθυμους άνδρες μνηστήρες. Υποθέτουν ότι ο Οδυσσέας είναι νεκρός, καθώς όλοι οι άλλοι επιζώντες του Τρωικού Πολέμου έχουν επιστρέψει στις οικογένειές τους. Η πιστή Πηνελόπη πιστεύει ότι ο Οδυσσέας είναι ακόμα ζωντανός. Για να καθυστερήσει τους μνηστήρες, δηλώνει ότι θα πάρει νέο σύζυγο μόνο όταν ολοκληρώσει την ύφανση ενός σάβανου για τον πεθερό της. Μυστικά, ξηλώνει το έργο της κάθε βράδυ.

Στον πίνακα «Η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» του Τζων Ουίλιαμ Γουοτερχάους (1849-1917), η Πηνελόπη βρίσκεται στο επίκεντρο της σκηνής, δουλεύοντας την ημέρα κάτω από άγρυπνα μάτια. Ο Γουοτερχάους ξεκίνησε την καριέρα του ως ακαδημαϊκός ζωγράφος πριν μεταβεί στο προραφαηλιτικό στυλ και ακολουθήσει λογοτεχνικά θέματα με νατουραλιστικές λεπτομέρειες, πλούσια τονική παλέτα και όμορφα γυναικεία θέματα, τα οποία μπορείτε να δείτε σε αυτόν τον μεγάλο πίνακα. Η γκαλερί Πινακοθήκη του Αμπερντίν ανέθεσε το έργο αυτό στον καλλιτέχνη στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η ακμή του προραφαηλιτισμού είχε προ πολλού παρέλθει. Ο κόσμος της τέχνης έβλεπε προς πιο μοντέρνες τεχνοτροπίες, όπως ο κυβισμός, αντανακλώντας μια παρόμοια ένταση με εκείνη μεταξύ του Μπουγκερώ και του ιμπρεσιονισμού.

Το έργο «η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» είναι ένας σημαντικός πίνακας από την ύστερη καριέρα του Γουοτερχάους. Η σύνθετη σύνθεσή του αποδίδεται με ρεαλιστικές και πολύχρωμες λεπτομέρειες στην απεικόνιση μοτίβων, υλικών και υφασμάτων. Η Πηνελόπη απεικονίζεται σε προφίλ και σε δράση. Μια κλωστή στο στόμα της και μια σαΐτα στο υψωμένο αριστερό της χέρι δημιουργούν ένα φαινομενικά εργατικό ταμπλό. Στα αριστερά, δύο υπηρέτριες με τα ρέοντα φορέματά τους βοηθούν στην ύφανση του σάβανου. Στα δεξιά, τέσσερις μνηστήρες στον εξωτερικό χώρο του δωματίου της Πηνελόπης διεκδικούν την προσοχή της, αν και η ίδια τους έχει γυρισμένη την πλάτη.

Τα κοσμήματα και η λύρα, όπως είναι εμφανή σε άλλους πίνακες που συζητούνται εδώ, χρησιμοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο για να αποσπάσουν μια απάντηση από αυτήν. Ένα τμήμα του τοίχου κάτω από τους μνηστήρες έχει ένα διακοσμητικό διάζωμα που απεικονίζει μια σκηνή μάχης, ίσως μια πρόγευση του τρόπου με τον οποίο ο Οδυσσέας θα επιστρέψει και θα νικήσει τους επίδοξους αντικαταστάτες του.

Ο Όμηρος και τα ποιήματά του μιλούν μέσα από ένα χάσμα σχεδόν 3.000 ετών για να φτάσουν σε ένα ακόμα δεκτικό αναγνωστικό κοινό. Αυτά τα υποδειγματικά έργα τέχνης από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα, επίσης διατηρημένα κομμάτια της ιστορίας, ζωντανεύουν με τρόπο ζωντανό και απτό τον Όμηρο και τις αρχαίες ιστορίες του.

*διάλεκτος των Κυμαίων

**ραψωδία Ι, 240-630

επιμέλεια: Κώστας Γιαννίκος

Μαρόκο-Σεισμός: Τουλάχιστον 2.012 οι νεκροί

Μάχη με τον χρόνο δίνουν τα σωστικά συνεργεία στο Μαρόκο για να εντοπίσουν επιζώντες στα ερείπια των κτιρίων που κατέρρευσαν από τον φονικότερο σεισμό εδώ και έξι δεκαετίες στη χώρα, ενώ πολλοί κάτοικοι στις πληγείσες περιοχές ετοιμάζονται να περάσουν άλλη μια νύχτα στο ύπαιθρο.

Ο αριθμός των θυμάτων αυξάνεται δραματικά. Σύμφωνα με νεότερη ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών, οι νεκροί ανέρχονται σε 2.012 και 2.059 είναι οι τραυματίες, εκ των οποίων 1.404 νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.

Το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικής και Τεχνικής Έρευνας (CNRST), με έδρα το Ραμπάτ, εκτίμησε ότι ο σεισμός που συγκλόνισε το Μαρόκο τη νύχτα της Παρασκευής προς Σάββατο ήταν μεγέθους 7 βαθμών και το επίκεντρό του βρισκόταν στην επαρχία αλ Χαούζ, νοτιοδυτικά της τουριστικής πόλης Μαρακές. Ο σεισμός έγινε επίσης αισθητός σε άλλες αφρικανικές χώρες, όπως η Μαυριτανία και η Αλγερία, καθώς και στο νότιο τμήμα της Ιβηρικής.

Στο χωριό Αμιζμίζ, που βρίσκεται κοντά στο επίκεντρο, διασώστες και εθελοντές μετακινούν ερείπια με τα χέρια τους. Τα στενά σοκάκια έχουν κατακλυστεί από χαλάσματα. Έξω από ένα νοσοκομείο κείτονται περίπου 10 πτώματα, καλυμμένα με κουβέρτες, ενώ συντετριμμένοι συγγενείς θρηνούν.

«Όταν ένιωσα τη γη να τρέμει κάτω από τα πόδια μου και το σπίτι άρχισε να παίρνει κλίση, έτρεξα να βγάλω τα παιδιά μου έξω. Αλλά οι γείτονές μου δεν τα κατάφεραν», λέει ο Μοχάμεντ Αζάου. «Δυστυχώς, κανείς από εκείνη την οικογένεια δεν βρέθηκε ζωντανός. Πατέρας και γιος εντοπίστηκαν νεκροί, ενώ μητέρα και κόρη εξακολουθούν να αγνοούνται», συμπλήρωσε.

Στο χωριό Άσνι, που βρίσκεται περίπου 40 χιλιόμετρα νότια του Μαρακές, σχεδόν όλα τα σπίτια καταστράφηκαν και όσοι επέζησαν θα περάσουν άλλη μια νύχτα στο ύπαιθρο. «Γείτονές μας εγκλωβίστηκαν κάτω από τα ερείπια και καταβάλλονται αγωνιώδεις προσπάθειες για τη διάσωσή τους με όσα διαθέσιμα μέσα υπάρχουν στο χωριό», είπε ένας κάτοικος του Άσνι, ο Μοντασίρ Ιτρί.

Στο γειτονικό χωριό Τανσγκάρτ, σπίτια κόπηκαν στα δύο και δύο μιναρέδες κατέρρευσαν. Ένας εργάτης, ο Αμπντελατίφ Αΐτ Μπελά, κείτεται στο έδαφος τραυματισμένος στο κεφάλι από τοίχο που έπεσε. «Δεν έχουμε σπίτι να τον πάμε και δεν έχουμε φάει τίποτα από χθες», λέει η σύζυγός του, η οποία ανησυχεί για την εξαμελή οικογένειά της. «Δεν μπορούμε να βασιστούμε σε κανέναν, παρά μόνον στον Θεό», ψελλίζει. Το χωριό θρηνεί ήδη 10 νεκρούς, συμπεριλαμβανομένων δύο έφηβων κοριτσιών, είπε ένας άλλος κάτοικος.

Το Μαρόκο κήρυξε χθες Σάββατο τριήμερο εθνικό πένθος. Οι ένοπλες δυνάμεις έχουν κινητοποιηθεί για τη μεταφορά πόσιμου νερού, τροφίμων, σκηνών και κουβερτών στις πληγείσες περιοχές.