Αν μετά από την προπόνηση νιώθετε ποτέ πιο πεινασμένος από ποτέ ή σας έρχεται μια μεγάλη επιθυμία για ζάχαρη, αυτό ενδέχεται να οφείλεται στα γονίδιά σας, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Τα ευρήματα της έρευνας υποδεικνύουν ότι το γονίδιο FTO μπορεί να οδηγεί σε λιγούρες, καθώς μεταβάλλει τον μεταβολισμό των μυών και τους καθιστά λιγότερο αποτελεσματικούς με την πάροδο του χρόνου, ενώ παράλληλα ενισχύει τα σήματα πείνας. Με μικρές αλλαγές στο τι και πώς τρώτε μετά την προπόνηση, μπορείτε να ελέγξετε την κατάσταση και να μην αφήσετε τα γονίδιά σας να υπονομεύσουν την πρόοδό σας.
Τι είναι το γονίδιο FTO;
Το FTO είναι ένα γονίδιο ανίχνευσης θρεπτικών συστατικών που παίζει σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της πείνας και της χρήσης ενέργειας. Η υψηλότερη έκφρασή του βρίσκεται στον υποθάλαμο (η περιοχή του εγκεφάλου όπου ρυθμίζονται σε μεγάλο βαθμό η όρεξη και οι ορμόνες), αλλά και στους λιπώδεις ιστούς (λιπώδη κύτταρα) και τους μυς. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι το FTO επηρεάζει τη διατροφική συμπεριφορά, καθώς ανταποκρίνεται στα σήματα κορεσμού του κεντρικού νευρικού συστήματος. Οι παραλλαγές του γονιδίου αυτού επηρεάζουν τα πάντα, από το πόσο φαγητό λαχταράτε μέχρι το πόσο αποτελεσματικά ανακάμπτουν οι μύες σας μετά την άσκηση. Τα άτομα με την παραλλαγή TT του FTO αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις: μπορεί να ξεκινούν δυναμικά στις προπονήσεις, αλλά να αναπτύσσουν αντίσταση στην ινσουλίνη στους μυς τους πιο γρήγορα, ειδικά όταν ακολουθούν μία δίαιτα με μεγάλη περιεκτικότητα σε λιπαρά.
Μελέτη του 2025 που δημοσιεύτηκε στο Nature αποκάλυψε ότι οι φορείς του FTO-TT βιώνουν ταχύτερη μυϊκή κόπωση λόγω της αντίστασης στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη είναι μια ορμόνη που βοηθά τους μυς σας να απορροφήσουν γλυκόζη για ενέργεια, αλλά όταν αναπτύσσεται αντίσταση, οι μύες σας δυσκολεύονται να ανεφοδιαστούν σωστά. Αυτό οδηγεί σε ενεργειακή κατάρρευση και αυξημένη όρεξη, καθώς το σώμα σας προσπαθεί να αντισταθμίσει. Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία, καθιστώντας πιο δύσκολο για τους φορείς του TT να διατηρούν σταθερά επίπεδα ενέργειας μετά την άσκηση.
Γιατί οι προπονήσεις μπορεί να σας κάνουν να πεινάτε περισσότερο
Πολλοί είναι αυτοί που νιώθουν πείνα μετά την προπόνηση, αλλά όσοι έχουν ορισμένες παραλλαγές του γονιδίου FTO συχνά την αισθάνονται πιο έντονα. Η έρευνα του 2023 για τα γονίδια FTO εξηγεί γιατί:
* Τα ζαχαρούχα τρόφιμα ενεργοποιούν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου σας.
* Το γονίδιο FTO επηρεάζει την ντοπαμίνη, μια χημική ουσία στον εγκέφαλό σας που σας κάνει να νιώθετε καλά. Μετά την άσκηση, τα ζαχαρούχα τρόφιμα προκαλούν μια ισχυρότερη απόκριση ντοπαμίνης σε άτομα με ορισμένες παραλλαγές FTO, καθιστώντας το πιο δύσκολο να αντισταθούν.
* Τα σνακ υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά επιδεινώνουν τις πτώσεις ενέργειας.
Η κατανάλωση τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μετά την προπόνηση μπορεί να επιδεινώσει τα πράγματα για τους φορείς του TT, επιταχύνοντας την αντίσταση στην ινσουλίνη στους μυς τους. Αυτό δημιουργεί έναν κύκλο ενεργειακών υψηλών που ακολουθούνται από έντονες πτώσεις, αφήνοντάς σας να λαχταράτε περισσότερο φαγητό αργότερα.
Μειωμένα σήματα κορεσμού
Άνθρωποι με παραλλαγές FTO συχνά παράγουν και λιγότερη λεπτίνη, την ορμόνη που ευθύνεται για το αίσθημα κορεσμού. Ως αποτέλεσμα, μπορεί να δυσκολεύονται να σταματήσουν να τρώνε γλυκά ή σνακ, ακόμα και μετά την κατανάλωση αρκετών θερμίδων.
Απλές λύσεις για τις λιγούρες μετά την προπόνηση
Σκεφτείτε το γονίδιο FTO ως έναν «διακόπτη πείνας» που έχει κολλήσει στη θέση «on» — συνεχίζει να σηματοδοτεί τον εγκέφαλό σας να φάει ακόμα και όταν το σώμα σας δεν χρειάζεται περισσότερο φαγητό. Υιοθετώντας έξυπνες διατροφικές συνήθειες και στοχευμένες συνήθειες, μπορείτε να ρυθμίσετε εκ νέου αυτόν τον διακόπτη. Για να σπάσετε τον κύκλο της πείνας μετά την προπόνηση, ασχοληθείτε με το τι τρώτε και πώς ασκείστε:
Επιλέξτε υδατάνθρακες βραδείας πέψης με φυτικές ίνες
Αντί να καταφεύγετε σε ζαχαρούχα σνακ όπως σοκολάτες και αναψυκτικά, επιλέξτε σύνθετους υδατάνθρακες όπως γλυκοπατάτες ή κινόα. Αυτές οι τροφές χωνεύονται αργά και διατηρούν σταθερά τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, αποτρέποντας τις κατακόρυφες ενεργειακές κατακρημνίσεις αργότερα.
Προσθέστε πρωτεΐνη μετά την προπόνηση
Τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες όπως ο σολομός, το κρέας, τα αυγά και το γιαούρτι μπορούν συμβάλλουν στην αποκατάσταση του μυϊκού ιστού, διατηρώντας σας παράλληλα χορτάτους για περισσότερο χρόνο. Στοχεύστε σε 20-40 γραμμάρια πρωτεΐνης εντός 30 λεπτών μετά την άσκηση για να μεγιστοποιήσετε την επαναφορά σας χωρίς τις ανεπιθύμητες λιγούρες.
Επιλέξτε τη διαλειμματική προπόνηση
Η διαλειμματική προπόνηση υψηλής έντασης (HIIT) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για άτομα με την παραλλαγή TT του γονιδίου FTO, επειδή ένα σύνολο πιο σύντομη προπόνηση αποτρέπει την υπερβολική εξάντληση ενέργειας, ενώ παράλληλα παρέχει αποτελέσματα.
Ικανοποιήστε τις επιθυμίες σας με σοφία
Αν σας πιάσει η επιθυμία για ζάχαρη μετά την άσκηση, δοκιμάστε πιο υγιεινές επιλογές όπως μαύρη σοκολάτα ή smoothies με μούρα αντί για επεξεργασμένα γλυκά. Η μαύρη σοκολάτα περιέχει πολυφαινόλες που περιορίζουν την πείνα, παρέχοντας παράλληλα αντιοξειδωτικά για αποκατάσταση.
Προτιμήστε θρεπτικά, αντιφλεγμονώδη τρόφιμα
Απολαύστε πολύχρωμα τρόφιμα στη φυσική τους μορφή, όπως μούρα, σολομό και φυλλώδη λαχανικά, που είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά που μειώνουν τη φλεγμονή και υποστηρίζουν την αποκατάσταση των μυών. Βοηθούν επίσης στη ρύθμιση των ορμονών της πείνας (π.χ. γκρελίνη και λεπτίνη), διευκολύνοντας τον έλεγχο της επιθυμίας μετά την προπόνηση.
Περιορίστε το μέγεθος των μερίδων
Η χρήση μικρότερων πιάτων ή/και μικρότερων πιρουνιών μπορεί μερικές φορές να ξεγελάσει το μυαλό σας ώστε να νιώθετε ότι τρώτε περισσότερο. Τρώτε με προσοχή και αργά, ακουμπώντας το πιρούνι στο πιάτο μετά από κάθε μπουκιά. Τα κινέζικα ξυλάκια επίσης μπορεί να βοηθήσουν στην επιβράδυνση του ρυθμό κατανάλωσης του φαγητού.
Τα γονίδια δεν είναι το πεπρωμένο: Παίρνοντας τον έλεγχο
Ενώ το γονίδιο FTO μπορεί να κάνει τη διαχείριση της πείνας μετά την προπόνηση πιο δύσκολη, δεν χρειάζεται να παραδοθείτε αμαχητί σε αυτό, εγκαταλείποντας την προσπάθεια για μία καλή φυσική κατάσταση. Κάνοντας πιο έξυπνες επιλογές σχετικά με το τι τρώτε και πώς ασκείστε, μπορείτε να ξεπεράσετε το FTO και να μετατρέψετε τις γενετικές προκλήσεις σε δυνατά σημεία.
Με μικρές αλλά σταθερές αλλαγές — όπως η αντικατάσταση των τροφών υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά με υδατάνθρακες βραδείας απορρόφησης ή η επιλογή μικρότερων προπονήσεων — μπορείτε να χτίσετε συνήθειες που θα επιβληθούν σε όσα προδιαγράφουν τα γονίδιά σας, και θα υπερισχύσουν έναντι των φυσικών αδυναμιών σας.
Αναλαμβάνοντας τον έλεγχο της διατροφής σας, ακόμα και μετά την προπόνηση, προετοιμάζετε τον εαυτό σας για μακροπρόθεσμη επιτυχία και αποδεικνύετε ότι ακόμα και όταν τα γονίδια δυσκολεύουν τα πράγματα, δεν χρειάζεται να καθορίζουν το πεπρωμένο σας.
Ο ιδιοκτήτης της μεγαλύτερης χαλυβουργίας της Γερμανίας, Thyssenkrupp, δήλωσε τη Δευτέρα ότι στοχεύει να μετατραπεί σε εταιρεία χαρτοφυλακίου μετά από δύο αιώνες ως κατασκευαστής.
Η εταιρεία, που κάποτε ήταν σύμβολο της γερμανικής κατασκευαστικής δύναμης, έχει αντιμετωπίσει δυσκολίες τα τελευταία χρόνια με υψηλό κόστος, δασμούς, φθηνότερους ασιάτες ανταγωνιστές και δυσκολίες γύρω από την πράσινη μετάβαση της χαλυβουργίας.
Στις 26 Μαΐου, η Thyssenkrupp δήλωσε ότι σχεδιάζει να πουλήσει μειοψηφικά μερίδια στα τμήματα αυτοκινητοβιομηχανίας, εμπορίας υλικών και πράσινων τεχνολογιών τα επόμενα χρόνια.
Η Thyssenkrupp είναι το αποτέλεσμα μιας συγχώνευσης το 1999 μεταξύ των παλαιότερων βιομηχανικών γιγάντων της Γερμανίας, της Krupp, η οποία ιδρύθηκε το 1811, και της Thyssen, η οποία ιδρύθηκε το 1891.
Η εταιρεία λέει τώρα ότι στόχος είναι να γίνει μια εταιρεία χαρτοφυλακίου, μια οργάνωση που δεν παράγει η ίδια αγαθά ή υπηρεσίες, αλλά αντ’ αυτού κατέχει μετοχές σε άλλες εταιρείες, με μετοχές σε ανεξάρτητους επιχειρηματικούς τομείς.
«Ένα τέτοιο βήμα θα μας επιτρέψει να αξιοποιήσουμε πλήρως το δυναμικό δημιουργίας αξίας των επιχειρήσεων και να χρησιμοποιήσουμε την ανεξαρτησία τους με στοχευμένο τρόπο για επενδύσεις, ευκαιρίες αγοράς και περαιτέρω ανάπτυξη», δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της Thyssenkrupp, Μιγκέλ Λόπες.
Νωρίτερα μέσα στον μήνα, η Thyssenkrupp δήλωσε ότι σχεδίαζε να περικόψει 11.000 από τις 27.000 θέσεις εργασίας της — ή περίπου το 40% του εργατικού δυναμικού της στον τομέα του χάλυβα — τα επόμενα χρόνια.
Στις 15 Μαΐου, το τμήμα χάλυβα της Thyssenkrupp — του οποίου ο Τσέχος δισεκατομμυριούχος Ντάνιελ Κρετίνσκυ κατέχει το 20% και θέλει να κατέχει ένα επιπλέον 30% για να το μετατρέψει σε κοινοπραξία 50-50 — κατέγραψε ζημίες 23 εκατομμυρίων ευρώ (25 εκατομμύρια δολάρια), σε σύγκριση με κέρδη 68 εκατομμυρίων ευρώ (73 εκατομμύρια δολάρια) πέρυσι.
Το αργότερο μέχρι το 2045, η παραγωγή χάλυβα στη Γερμανία πρέπει να παράγει «σχεδόν μηδενικές» εκπομπές λόγω των γερμανικών νόμων που στοχεύουν στην ουδετερότητα ολόκληρης της οικονομίας ως προς τα αέρια του θερμοκηπίου.
Οι αρχές θέλουν οι επιχειρήσεις να στραφούν από τις παραδοσιακές υψικαμίνους σε ηλεκτρικούς τοξωτούς φούρνους. Η γερμανική κυβέρνηση θέλει επίσης η μέθοδος υψικαμίνου να μετατραπεί σε μια μέθοδο παραγωγής με βάση το υδρογόνο.
Ωστόσο, νωρίτερα μέσα στον μήνα, η Thyssenkrupp δήλωσε ότι δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι η «πράσινη μονάδα χάλυβα» ύψους 3 δισεκατομμυρίων ευρώ, η μεγαλύτερη επένδυση της εταιρείας, θα είναι οικονομική.
Ο Λόπες δήλωσε ότι η προσδοκία του ήταν ότι θα ήταν διαθέσιμες επαρκείς ποσότητες οικονομικά προσιτού πράσινου υδρογόνου κατά την ολοκλήρωση. Ωστόσο, τώρα λέει ότι αυτές οι υποθέσεις ήταν πολύ φιλόδοξες.
«Υπό τις τρέχουσες συνθήκες, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι θα μπορέσουμε να λειτουργήσουμε οικονομικά το εργοστάσιο στο άμεσο μέλλον», δήλωσε ο Λόπες.
«Εάν αυτό δεν αλλάξει, υπάρχει κίνδυνος το Ντούισμπουργκ να φιλοξενήσει ένα από τα πιο σύγχρονα εργοστάσια παραγωγής χάλυβα στον κόσμο, χωρίς επαρκή προμήθεια του επιθυμητού πράσινου υδρογόνου».
Η συν-επικεφαλής του λαϊκιστικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το οποίο ήρθε δεύτερο με μικρή διαφορά στις πρόσφατες ομοσπονδιακές εκλογές, δήλωσε ότι η διάλυση της Thyssenkrupp «συμβολίζει την παρακμή της οικονομίας μας».
«Η κάποτε περήφανη χαλυβουργική εταιρεία αντιπροσωπεύει πολλές γερμανικές εταιρείες που ξεμένουν από δυνάμεις λόγω του υψηλού κόστους», δήλωσε η Άλις Βάιντελ σε μια ανάρτηση στις 26 Μαΐου στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, σύμφωνα με μια μετάφραση. «Χρειαζόμαστε μια οικονομική ανάκαμψη».
Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν δασμούς 25% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από την ΕΕ, καθώς και αμοιβαίους δασμούς 10% σε σχεδόν όλα τα άλλα αγαθά.
Η εφαρμογή ενός περαιτέρω δασμού 50% των ΗΠΑ σε άλλα προϊόντα της ΕΕ αναβλήθηκε για να διευκολυνθούν οι περαιτέρω διαπραγματεύσεις μετά από τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις 26 Μαΐου.
Η Γερμανία, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, είναι γνωστή για το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό της και τις εξαγωγές υψηλής ποιότητας.
Σύμφωνα με πρόσφατη οικονομική πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη Γερμανία, μετά από ελαφρά συρρίκνωση για δύο συνεχόμενα χρόνια, η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται να παραμείνει σε γενικές γραμμές στάσιμη το 2025.
Η χώρα παλεύει με την απώλεια προσιτού ρωσικού φυσικού αερίου, τα ιστορικά κλεισίματα εργοστασίων της Volkswagen και τον έντονο ανταγωνισμό από φθηνότερα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.
Το έλλειμμα της γερμανικής κυβέρνησης αναμένεται να παραμείνει υψηλό και ο δείκτης δημόσιου χρέους αναμένεται να αυξηθεί στο 64,7% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος το 2026.
Το Αλμπουκέρκι του Νέου Μεξικού δεν είναι ένα μέρος στο οποίο θα περίμενε κανείς να βρει μία από τις καλύτερες τσαγερί των ΗΠΑ.
Αλλά δεν είναι μόνο η εξαιρετική γαστρονομική εμπειρία που κάνει αυτό το μέρος εξαιρετικό.
Αφού πήγαινα στην τσαγερί Σαιντ Τζέημς για χρόνια, για το ετήσιο και αργότερα για το μηνιαίο τσάι μητέρας-κόρης, δούλεψα για κάποιο διάστημα εκεί. Έμεινα έκπληκτη όταν ανακάλυψα την εκτεταμένη κουλτούρα που κρύβεται πίσω από την εμπειρία των επισκεπτών.
Κάθε πρωί, ξεκινούσαμε τη μέρα μας με μια συνάντηση, για να συζητήσουμε τους πέντε στόχους μας: χάρη, ευγένεια, ομορφιά, καλοσύνη και αριστεία. Μας ενέπνεε το σύνθημα: «Το καθήκον μάς υποχρεώνει να κάνουμε τα πράγματα καλά, αλλά η αγάπη μάς υποχρεώνει να τα κάνουμε όμορφα».
Πώς μεταφράζεται αυτό σε προσπάθεια να καλλιεργήσουμε την αρετή της φιλοξενίας; Πολύ απλά, η φιλοξενία που εμπνέεται από την αγάπη είναι έντονα εστιασμένη στον άλλον. Είναι αξιόλογο να επιδιώκουμε την αριστεία για την ίδια την αριστεία. Είναι ευγενές και γενναίο να αποφασίζουμε συνεχώς ότι οι προσπάθειές μας θα πηγάζουν από την αγάπη, αγάπη ακόμη και για όσους δεν έχουμε συναντήσει ποτέ.
Το να είμαι μέρος αυτής της προσπάθειας μου δίδαξε μαθήματα φιλοξενίας που θα μείνουν μαζί μου για όλη μου τη ζωή.
Η αξία της λεπτομέρειας
Όταν σκεφτόμαστε την τελειότητα, συχνά στοχεύουμε ψηλά. Συχνά όμως την επιτυγχάνουμε στρέφοντας την προσοχή μας στα μικρά, επουσιώδη πράγματα, που μπορούν να κάνουν κάποιον να νιώσει ότι τον φροντίζουν μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Η μεγαλύτερη αγάπη τείνει να εκδηλώνεται στις μικρές λεπτομέρειες.
Κατά την προετοιμασία των δωματίων στην τσαγερί, οι σερβιτόροι αφιέρωναν πολύ χρόνο στο να διπλώνουν τις πετσέτες δίνοντάς τους το σχήμα μικρών στεμμάτων, να επιλέγουν τις πιο όμορφες φράσεις για να παρουσιάσουν το μενού και να στρώνουν το τραπέζι έτσι ώστε να υπάρχει όχι μόνο τάξη, αλλά και μια καλαισθησία. Το σερβίρισμα του τσαγιού, οι πετσέτες με άρωμα λεβάντας και οι πολυεπίπεδοι δίσκοι σερβιρίσματος ήταν εναρμονισμένα έτσι ώστε όλα να είναι ζεστά και οι επισκέπτες να μην έχουν καμία ανάγκη.
Το St. James Tearoom τιμά την τέχνη του τσαγιού, φροντίζοντας κάθε λεπτομέρεια. (Clarissa Anello/Ευγενική παραχώρηση του St. James Tearoom)
Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι στόχος μου είναι να προκαλέσω την αντίδραση «Ακόμα και αυτό!». Ένας επισκέπτης μπορεί να σκεφτεί: «Ακόμα και οι κάρτες με τα ονόματα είναι όμορφες» ή «Έγραψαν ακόμα και ένα μήνυμα στο κουτί για το φαγητό».
Μου θυμίζει τη φροντίδα που δείχνει ο/η σύζυγος ή ένα άλλο μέλος της οικογένειας όταν μας ετοιμάζει τσάι ή καφέ, πριν ξυπνήσουμε το πρωί. Δείχνει ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα όταν προβλέπουν τις ανάγκες μας πριν καν τις εκφράσουμε ή πριν ακόμα τις συνειδητοποιήσουμε εμείς οι ίδιοι. Η αγάπη που εκφράζεται με αυτούς τους μικρούς τρόπους μάς βοηθά να αγαπάμε με περισσότερους τρόπους, καθώς αυξάνεται η ικανότητά μας να προσφέρουμε τον εαυτό μας.
Βάλτε τον εαυτό σας στη θέση του άλλου
Σε μια παραλλαγή του Χρυσού Κανόνα, όταν πρόκειται για την προετοιμασία ενός χώρου, πάντα είχαμε κατά νου την εμπειρία που θα ζούσαν οι επισκέπτες, όταν θα έμπαιναν σε ένα δωμάτιο. Αυτό απαιτούσε μια άσκηση ενσυναίσθησης, να βάλουμε τον εαυτό μας στη θέση των επισκεπτών για να φανταστούμε ποια θα ήταν η αντίδρασή τους στον χώρο.
Πρώτα απ’ όλα, φροντίζαμε να μην υπάρχει τίποτα εκτός θέσης ή ακατάστατο. Αλλά πέρα από αυτό, θέλαμε να ομορφύνουμε τον χώρο έτσι ώστε να μην ένιωθαν απλώς άνεση, αλλά και χαρά.
Αυτό το μάθημα έχει μείνει ιδιαίτερα χαραγμένο στη μνήμη μου από τις διάφορες καταστάσεις που έχω ζήσει. Για παράδειγμα, μου αρέσει να είναι η κουζίνα καθαρή, οπότε αν φτιάξω εγώ το δείπνο, φροντίζω να μην αφήσω κανένα ίχνος από τη δουλειά μου. Ή, καθώς μου αρέσει να έχω έτοιμο νερό για το τσάι μου, φροντίζω η κανάτα να είναι πάντα γεμάτη και έτοιμη για τον επόμενο.
Ο κανόνας ισχύει και για τις σχέσεις μας με τους άλλους. Καθώς οι επισκέπτες έμπαιναν στην αίθουσα τσαγιού, τους υποδεχόμασταν με ένα χαμόγελο και συμπεριφερόμασταν έτσι ώστε να τους κάνουμε να νιώθουν ευπρόσδεκτοι. Ανεξάρτητα από το αν ήμασταν αγχωμένοι, αν είχαμε καθυστερήσει ή αν είχαμε άλλα πράγματα στο μυαλό μας, οι επισκέπτες δεν έπρεπε να καταλάβουν ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Οποιαδήποτε προσωπική ανησυχία επισκιαζόταν από την ανιδιοτελή φροντίδα για την ευημερία των επισκεπτών, καθώς προσπαθούσαμε πάντα να τους υποδεχόμαστε με ευγένεια και ευπρέπεια.
Για έως και δύο ώρες κάθε φορά, ο κόσμος εξαφανίζεται και οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν υπέροχες συζητήσεις, ένα πρωτότυπο μενού και άνετη κομψότητα. (Clarissa Anello/Ευγενική παραχώρηση του St. James Tearoom)
‘Εν τω πολλώ το ευ’
Η μητέρα μου, που δεν είναι ποτέ ικανοποιημένη με μια μέτρια ποσότητα κρέμας στο κέικ της, ζητά πάντα δεύτερη μερίδα, ένα αίτημα που ικανοποιείται με χαρά στο Σαιντ Τζέημς. Μέσα από τέτοιες περιπτώσεις, έχω παρατηρήσει ότι ένα σημαντικό μέρος της φιλοξενίας είναι η νοοτροπία της αφθονίας. Ο επισκέπτης δεν πρέπει ποτέ να αισθάνεται ότι υπάρχει έλλειψη χρόνου, τσαγιού ή υπομονής. Είναι σχεδόν σαν να υπάρχει μια ψευδαίσθηση αιωνιότητας και μια τσαγιέρα που δεν στερεύει ποτέ. Στην πραγματικότητα, γνωρίζουμε ότι οι πόροι μας είναι περιορισμένοι και ότι η παραμονή διαρκεί μόνο δύο ώρες. Αλλά ιδανικά, η εμπειρία είναι τέτοια που ο επισκέπτης ξεχνά την ενοχλητική πραγματικότητα.
Η δημιουργία αυτής της εντύπωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη συμπεριφορά του οικοδεσπότη. Κανένα αίτημα εκ μέρους των επισκεπτών δεν είναι ασήμαντο ή υπερβολικό, και δεν δίνεται ποτέ η εντύπωση ότι ο επισκέπτης ενοχλεί ή παραμένει περισσότερο από το αναμενόμενο.
Όλα τα γλυκά και τα σάντουιτς είναι χειροποίητα από τους σεφ της τσαγερί. (Clarissa Anello/Ευγενική παραχώρηση του St. James Tearoom)
Μια φίλη μου εφαρμόζει αυτή τη νοοτροπία υπέροχα στο σπίτι της. Όχι μόνο στρώνει ένα περίτεχνα διακοσμημένο τραπέζι, ακόμα και για έναν μόνο επισκέπτη, αλλά έχει επίσης μια πληθώρα επιλογών για τσάι και επιδόρπιο, ώστε ο επισκέπτης να μπορεί να ικανοποιήσει το προσωπικό του γούστο. Η εκτενής προετοιμασία και η συμπεριφορά της, γεμάτη χάρη και σεβασμό, κάνουν τον επισκέπτη να νιώθει ότι η παρουσία του είναι μεγάλη τιμή για εκείνη. Με αυτή την εντύπωση, ο επισκέπτης με τη σειρά του αισθάνεται βαθιά τιμημένος που η φίλη μου σκέφτηκε κάθε λεπτομέρεια και μπήκε σε τόσο κόπο μόνο για εκείνον.
Η αγάπη κρύβεται στις λεπτομέρειες
Τέλος, η εμπειρία μου στο Σαιντ Τζέημς μού έδειξε ότι η αγάπη εκφράζεται μέσα από τις λεπτομέρειες, όχι γενικά. Είχαμε δύο ώρες στη διάθεσή μας για να γνωρίσουμε τους καλεσμένους μας και, αντί να υιοθετήσουμε την ίδια συμπεριφορά προς όλους, προσαρμόσαμε τη συμπεριφορά μας ώστε κάθε συνάντηση να εξελίσσεται με φυσικό τρόπο.
Κάθε μπουκιά γλυκού και κάθε γουλιά τσαγιού είναι μια απόλαυση και μια ανάπαυλα στη μέση μιας κουραστικής μέρας. (Clarissa Anello/Ευγενική παραχώρηση του St. James Tearoom)
Αν γνωρίζαμε ότι κάποιος ήταν εκεί για τα γενέθλιά του ή ότι είχε μια δύσκολη μέρα ή ότι γιόρταζε κάτι στη ζωή του, κάναμε το καλύτερο δυνατό για να τον εκπλήξουμε με κάτι παραπάνω από τη συνηθισμένη εμπειρία – ίσως ένα σακουλάκι τσάι για να πάρει στο σπίτι ή περισσότερο από το αγαπημένο του επιδόρπιο. Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθούσαμε να δείξουμε ότι εκτιμούσαμε την ατομικότητά του και ότι δεν ήταν απλώς ένα ακόμα πρόσωπο στο πλήθος.
Από τα πολλά είδη τσαγιού που σερβίραμε στην τσαγερί, το καθένα είχε τον δικό του ακριβή χρόνο εκχύλισης που αναδείκνυε πλήρως τη γεύση του. Μερικά από τα τσάγια τα ονομάζαμε «τσάγια πριγκιπισσών», επειδή ήταν πολύ απαιτητικά όσον αφορά τον χρόνο εκχύλισης. Για λίγα δευτερόλεπτα περισσότερο ή λιγότερο, έχαναν μεγάλο μέρος της γεύσης τους. Θεωρώ ότι οι άνθρωποι είναι παρόμοιοι. Αν μάθετε να προσαρμόζετε τη συμπεριφορά σας στον κάθε έναν, μαθαίνοντας πώς να ικανοποιείτε καλύτερα τις ανάγκες του, θα βιώσετε την πλήρη «γεύση» του χαρακτήρα και της κάθε προσωπικότητας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ανταμοιβή για την εξυπηρέτησή σας.
Η υπνική άπνοια είναι μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση κατά την οποία οι αεραγωγοί φράσσουν μερικώς ή πλήρως, προκαλώντας επαναλαμβανόμενες διακοπές της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτό οδηγεί σε χρόνια έλλειψη οξυγόνου και διακεκομμένο ύπνο, επηρεάζοντας την καθημερινή λειτουργία και την ποιότητα ζωής.
Σχεδόν 30 εκατομμύρια Αμερικανοί πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια, αλλά το 80% από αυτούς δεν έχουν διαγνωστεί και, ως εκ τούτου, δεν λαμβάνουν θεραπεία. Αν δεν αντιμετωπιστεί, αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων, μεταβολικού συνδρόμου, γνωστικής έκπτωσης και πολλών άλλων χρόνιων παθήσεων. Μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε πρόωρο θάνατο.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών και όλων των καταστάσεων υγείας, αλλά είναι πιο συχνή σε άτομα με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία, ιδιαίτερα στους άνδρες. Καθώς τα ποσοστά παχυσαρκίας συνεχίζουν να αυξάνονται, το ίδιο συμβαίνει και με την άπνοια ύπνου.
Στην αποφρακτική υπνική άπνοια, οι χαλαροί μύες του λαιμού προκαλούν την απόφραξη της ροής του αέρα κατά τη διάρκεια του ύπνου από τη γλώσσα και τους μαλακούς ιστούς. (The Epoch Times, Shutterstock)
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας ποικίλλουν ευρέως και ορισμένα άτομα δεν παρουσιάζουν εμφανή συμπτώματα. Ως αποτέλεσμα, πολλοί παραμένουν ανυποψίαστοι για την πάθησή τους, εκτός εάν κάποιος άλλος παρατηρήσει τις αναπνευστικές διαταραχές τους κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, που συχνά θεωρείται χαρακτηριστικό σύμπτωμα, επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής.
Συμπτώματα κατά τη διάρκεια της νύχτας:
Δυνατό, επίμονο ροχαλητό
Αναπνευστικές δυσκολίες, πνιγμός ή φτέρνισμα κατά τη διάρκεια του ύπνου
Παρατηρούμενες παύσεις στην αναπνοή
Ανήσυχος ύπνος με συχνές ανατροπές και περιστροφές στο κρεβάτι
Νυχτερινή εφίδρωση
Συχνοουρία
Συμπτώματα κατά τη διάρκεια της ημέρας:
Υπερβολική υπνηλία ή κόπωση
Πρωινές κεφαλαλγίες
Δυσκολία συγκέντρωσης ή προβλήματα μνήμης
Αλλαγές στη διάθεση, όπως ευερεθιστότητα, άγχος ή κατάθλιψη
Ξύπνημα με ξηρό στόμα ή πονόλαιμο
Διάφοροι τύποι αποφρακτικής υπνικής άπνοιας
Η αποφρακτική υπνική άπνοια ταξινομείται ως διαταραχή της αναπνοής που σχετίζεται με τον ύπνο και έχει τρεις κύριες μορφές:
Αποφρακτική άπνοια ύπνου: Ο πιο συνηθισμένος τύπος, στον οποίο οι αεραγωγοί φράζουν κατά τη διάρκεια του ύπνου
Κεντρική άπνοια ύπνου: Μια κατάσταση στην οποία ο εγκέφαλος δεν στέλνει σήμα για αναπνοή
Σύνθετη άπνοια ύπνου: Μια μορφή που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της θεραπείας με συνεχή θετική πίεση των αεραγωγών
Αν και δεν έχουν προσδιοριστεί επίσημα υποτύποι της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, μπορεί να εμφανίζεται με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά άτομα. Αυτές οι παραλλαγές, που ονομάζονται φαινότυποι, επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο εμφανίζεται η απόφραξη των αεραγωγών.
Αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης
Ένας τέτοιος φαινότυπος είναι η αποφρακτική υπνική άπνοια που σχετίζεται με τη θέση, η οποία επηρεάζει περίπου το 55% των ενηλίκων με αποφρακτική υπνική άπνοια και το 58% των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης εμφανίζεται όταν οι αναπνευστικές διαταραχές επιδεινώνονται σημαντικά κατά τον ύπνο σε ύπτια θέση (ανάσκελα) σε σύγκριση με άλλες θέσεις ύπνου.
Αν και οι ορισμοί ποικίλλουν, η αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης διαγιγνώσκεται συνήθως όταν ο αριθμός των παύσεων της αναπνοής (άπνοιες) ή των μερικών αποφράξεων (υπνοπνοίες) σε ύπτια θέση είναι τουλάχιστον διπλάσιος από αυτόν σε άλλες θέσεις.
Η αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης είναι πιο συχνή σε ήπιες περιπτώσεις υπνικής άπνοιας και εμφανίζεται συχνότερα σε νεότερους άνδρες και σε άτομα με χαμηλότερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ).
Στην e-POSA, οι αναπνευστικές διαταραχές εμφανίζονται μόνο όταν ο ασθενής κοιμάται ανάσκελα. Όταν τα άτομα με αυτήν την πάθηση μεταβαίνουν σε πλάγια θέση ύπνου, η αναπνοή τους ομαλοποιείται σημαντικά.
Οι ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με e-POSA συνήθως ανταποκρίνονται καλά σε παρεμβάσεις θεραπείας θέσης, οι οποίες περιλαμβάνουν διάφορες τεχνικές που έχουν σχεδιαστεί για να αποθαρρύνουν την ύπτια θέση ύπνου.
Αίτια
Στην αποφρακτική υπνική άπνοια, οι μύες του λαιμού χαλαρώνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου, προκαλώντας την κατάρρευση των μαλακών ιστών και της γλώσσας στην αναπνευστική οδό, εμποδίζοντας τη ροή του αέρα προς τους πνεύμονες.
Μειωμένη νευρική σηματοδότηση
Όταν η νευρική σηματοδότηση μειώνεται, οι μύες της αναπνευστικής οδού χάνουν τον τόνο τους, οδηγώντας σε μερική ή πλήρη κατάρρευση και περιορισμό της ροής του αέρα.
Καθώς τα επίπεδα οξυγόνου μειώνονται και τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα αυξάνονται, ο εγκέφαλος ενεργοποιεί το νευρικό σύστημα για να ξυπνήσει προσωρινά το σώμα — συχνά με λαχάνιασμα ή πνιγμό — για να αποκαταστήσει την αναπνοή.
Η συχνότητα αυτών των συμβάντων μετράται με τον δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας (AHI), ο οποίος αντιπροσωπεύει τον αριθμό των επεισοδίων άπνοιας και υπόπνοιας ανά ώρα ύπνου:
Ήπια: 5 έως 15 επεισόδια ανά ώρα
Μέτρια: 15 έως 30 περιστατικά ανά ώρα
Σοβαρή: Περισσότερα από 30 περιστατικά ανά ώρα
Άλλοι παράγοντες
Σε περίπου 70% των περιπτώσεων, η αποφρακτική υπνική άπνοια προκαλείται από ένα συνδυασμό δομικής στένωσης και ενός ή περισσότερων από τους ακόλουθους παράγοντες, εκτός από ανατομικές και γενετικές επιρροές, και επιρροές από τον τρόπο ζωής:
Μυϊκή και αναπνευστική λειτουργία: Οι αδύναμοι μύες των αεραγωγών αυξάνουν τον κίνδυνο κατάρρευσης των αεραγωγών.
Μετακινήσεις υγρών: Η ύπτια θέση προκαλεί μετακίνηση υγρών από τα πόδια προς τον αυχένα, ειδικά σε άτομα με καρδιακές ή νεφρικές παθήσεις.
Φλεγμονή: Οι επαναλαμβανόμενες πτώσεις των επιπέδων οξυγόνου, γνωστές ως διαλείπουσα υποξία, προκαλούν φλεγμονή, με αποτέλεσμα τη διόγκωση των ιστών των ανώτερων αεραγωγών, συμπεριλαμβανομένων των αμυγδαλών, των αδενοειδών και του μαλακού ουρανίσκου, καθιστώντας τους πιο επιρρεπείς σε κατάρρευση κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Οξειδωτικό στρες: Η διαταραχή της λειτουργίας των αιμοφόρων αγγείων μειώνει τη ροή του αίματος, επιδεινώνοντας την υγεία των αεραγωγών.
Ένας φαύλος κύκλος
Τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου κατά τη διάρκεια του ύπνου διαταράσσουν την ποιότητα του ύπνου και μειώνουν την ευαισθησία στη λεπτίνη, μια ορμόνη που ρυθμίζει την όρεξη και τον μεταβολισμό, καθιστώντας πιο δύσκολο τον έλεγχο του βάρους. Ταυτόχρονα, η έλλειψη οξυγόνου επιδεινώνει τον έλεγχο της αναπνοής και βλάπτει το μικροβίωμα του εντέρου και τον εντερικό φραγμό.
Αυτές οι διαταραχές ενεργοποιούν την αντίδραση «μάχης ή φυγής» του οργανισμού, αυξάνοντας χρόνια τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση.
Ο συνδυασμός κακού ύπνου, μεταβολικών αλλαγών και ενεργοποίησης του νευρικού συστήματος προάγει την αύξηση του σωματικού βάρους, τη δυσβολία του εντέρου και τα προβλήματα διαπερατότητας του εντέρου, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ποιότητα του ύπνου. Αυτή η αυτοενισχυόμενη διαδικασία προκαλεί εκτεταμένη φλεγμονή και οξειδωτικό στρες, βλάπτοντας τα κύτταρα και τους ιστούς σε όλο το σώμα.
Καθώς η φλεγμονή εντείνεται, προκαλεί αντίσταση στην ινσουλίνη, υπέρταση, καρδιαγγειακές παθήσεις και νευρολογικά προβλήματα. Η επακόλουθη αύξηση του σωματικού λίπους, ιδιαίτερα γύρω από την κοιλιά, ενισχύει τη φλεγμονή και επιδεινώνει τα συμπτώματα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, ενισχύοντας περαιτέρω τον κύκλο.
Παράγοντες ευαισθησίας
Αρκετοί παράγοντες αυξάνουν τις πιθανότητες ανάπτυξης αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, οι οποίοι μπορούν να κατηγοριοποιηθούν ως μη τροποποιήσιμοι και τροποποιήσιμοι.
Μη τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου
Ηλικία: Ο κίνδυνος αυξάνεται με την ηλικία και σταθεροποιείται γύρω στα 65 έτη.
Φύλο: Οι άνδρες έχουν 1,5 φορές περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν αποφρακτική υπνική άπνοια σε σύγκριση με τις γυναίκες, αν και η διαφορά μειώνεται μετά την εμμηνόπαυση, πιθανώς λόγω ορμονικών αλλαγών και ανακατανομής του λίπους.
Φυλή: Ο κίνδυνος ποικίλλει ανάλογα με την εθνικότητα. Οι Ασιάτες έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και σοβαρότερη μορφή της νόσου, παρά τα χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, πιθανώς λόγω των κρανιοπροσωπικών χαρακτηριστικών τους. Έρευνες δείχνουν επίσης υψηλότερες πιθανότητες μέτριας έως σοβαρής αποφρακτικής υπνικής άπνοιας σε εφήβους άνδρες Ασιάτες, αυξημένο ροχαλητό σε ενήλικες ισπανόφωνους και μεγαλύτερη σοβαρότητα της νόσου σε έφηβους ισπανόφωνους άνδρες.
Κρανιοπροσωπική ανατομία: Ορισμένα χαρακτηριστικά του προσώπου και του κρανίου συμβάλλουν στη στένωση των αεραγωγών και αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Μικρογναθισμός, βαθουλωμένο πηγούνι ή μεγάλη γλώσσα, κοντή βάση κρανίου ή με απότομη γωνία και χαμηλότερη θέση του υοειδούς οστού (ένα μικρό οστό σε σχήμα U στο λαιμό που στηρίζει τη γλώσσα) παίζουν όλα ρόλο.
Γενετική και οικογενειακό ιστορικό: Η ύπαρξη συγγενών πρώτου βαθμού με αποφρακτική υπνική άπνοια αυξάνει τις πιθανότητες ανάλογα με τον αριθμό των προσβεβλημένων μελών της οικογένειας.
Τροποποιήσιμοι παράγοντες κινδύνου
Σωματικό βάρος: Ο υψηλός ΔΜΣ και η παχυσαρκία είναι οι ισχυρότεροι παράγοντες κινδύνου για αποφρακτική υπνική άπνοια.
Περίμετρος λαιμού: Ένα μεγαλύτερο μέγεθος λαιμού (μεγαλύτερο από 43 εκ. για τους άνδρες και 38 εκ. για τις γυναίκες) αυξάνει τον κίνδυνο λόγω της στένωσης των αεραγωγών.
Διευρυμένες αμυγδαλές και αδενοειδείς εκβλαστήσεις: Εμποδίζουν τη ροή του αέρα και αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου στα παιδιά.
Εγκυμοσύνη: Προκαλεί ορμονικές αλλαγές, αύξηση βάρους και αύξηση της μήτρας, που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Έως και το ήμισυ των εγκύων ροχαλίζουν και πολλές αναπτύσσουν αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης.
Ατμοσφαιρική ρύπανση: Αυξάνει τον κίνδυνο αποφρακτικής υπνικής άπνοιας προκαλώντας φλεγμονή των αεραγωγών, οίδημα και ανακατανομή υγρών.
Αναπνευστικά προβλήματα: Παθήσεις όπως το άσθμα, τα προβλήματα των ιγμορείων και η ρινική συμφόρηση αυξάνουν τον κίνδυνο.
Κατανάλωση αλκοόλ: Αυξάνει την αποφρακτική υπνική άπνοια κατά 25% και επιδεινώνει την άπνοια και τα επίπεδα κορεσμού οξυγόνου.
Κάπνισμα: Αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης αποφρακτικής υπνικής άπνοιας και ροχαλητού. Το παθητικό κάπνισμα συνδέεται επίσης με το συνηθισμένο ροχαλητό, αν και οι πρώην καπνιστές δεν παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο.
Διάγνωση
Όταν υπάρχει υποψία αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, οι γιατροί πρωτοβάθμιας περίθαλψης χρησιμοποιούν εργαλεία όπως ερωτηματολόγια και κλίμακες υπνηλίας για να αξιολογήσουν τον κίνδυνο και να αποκλείσουν άλλες πιθανές αιτίες. Εάν διαπιστωθεί υψηλός κίνδυνος, το επόμενο βήμα είναι η παραπομπή σε ειδικό ύπνου για κλινική αξιολόγηση και μελέτη ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας, γνωστή ως πολυσωματογραφία (PSG), η οποία παρακολουθεί την εγκεφαλική δραστηριότητα, τον καρδιακό ρυθμό, την αναπνοή και τα επίπεδα οξυγόνου για τη διάγνωση διαταραχών του ύπνου. Συνήθως πραγματοποιούνται σε κέντρο ύπνου ή νοσοκομείο.
Εάν η πολυσωματογραφία δεν είναι εφικτή ή δεν καλύπτεται από την ασφάλιση, οι εξετάσεις ύπνου εκτός κέντρου ή οι εξετάσεις υπνικής άπνοιας στο σπίτι μπορεί να είναι πιο βολικές και οικονομικά αποδοτικές. Οι εξετάσεις στο σπίτι χρησιμοποιούν φορητές συσκευές για την παρακολούθηση των αναπνευστικών προτύπων, των επιπέδων οξυγόνου και, μερικές φορές, του καρδιακού ρυθμού κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Εξετάσεις λειτουργικής ιατρικής
Οι γιατροί λειτουργικής ιατρικής μπορεί να χρησιμοποιήσουν πρόσθετες εξετάσεις για να εντοπίσουν υποκείμενους παράγοντες που επιτείνουν την αποφρακτική υπνική άπνοια. Αυτές οι αξιολογήσεις παρέχουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της υγείας του ασθενούς και βοηθούν στον καθορισμό εξατομικευμένης θεραπείας.
Οι εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
Ολοκληρωμένη ανάλυση κοπράνων: Αξιολογεί τη σύνθεση του μικροβιώματος του εντέρου και την υγεία του εντέρου για να εντοπίσει ανισορροπίες που μπορεί να επηρεάσουν τη συστηματική φλεγμονή και τη σοβαρότητα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.
Καρδιομεταβολικές αξιολογήσεις: Μέτρηση της γλυκόζης στο αίμα, της ινσουλίνης, των προχωρημένων λιπιδικών προφίλ, συμπεριλαμβανομένου του μεγέθους και του αριθμού των LDL σωματιδίων, της ApoB και της λιποπρωτεΐνης α, καθώς και των δεικτών φλεγμονής για την αξιολόγηση της μεταβολικής και καρδιαγγειακής υγείας.
Ορμονικές αξιολογήσεις: Αξιολόγηση των θυρεοειδικών ορμονών στον ορό, όπως TSH, ελεύθερη T3, ελεύθερη T4, αντίστροφη T3 και θυρεοειδικά αντισώματα, καθώς και των ορμονών του σάλιου και της κορτιζόλης για τον προσδιορισμό της επίδρασής τους στην ποιότητα του ύπνου.
Διατροφικές αξιολογήσεις και δοκιμές ευαισθησίας στα τρόφιμα: Προσδιορισμός ελλείψεων σε μικροθρεπτικά συστατικά, τροφικών αλλεργιών και ευαισθησιών που μπορεί να συμβάλλουν στη φλεγμονή, τη μεταβολική δυσλειτουργία και τον κακό ύπνο.
Πιθανές επιπλοκές
Οι διεργασίες που εμπλέκονται στην αποφρακτική υπνική άπνοια, όπως τα χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, ο διαταραγμένος ύπνος, η αυξημένη ενεργοποίηση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος (SNA), η μεταβολική δυσλειτουργία, η φλεγμονή, το οξειδωτικό στρες και η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, συμβάλλουν δυνητικά σε σοβαρές επιπλοκές.
Μελέτες δείχνουν ότι η μη θεραπευόμενη αποφρακτική υπνική άπνοια μπορεί να οδηγήσει σε πολλές σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, όπως:
Μεταβολικές διαταραχές: Περιλαμβάνουν ινσουλινοαντίσταση, διαβήτη, μεταβολικό σύνδρομο και αυξημένα λιπίδια στο αίμα, όπως υψηλή ολική χοληστερόλη, τριγλυκερίδια, λιποπρωτεΐνες χαμηλής πυκνότητας (LDL) και λιποπρωτεΐνες πολύ χαμηλής πυκνότητας (VLDL).
Νευρολογικά και γνωστικά προβλήματα: Οδηγούν σε μειωμένη μνήμη και γνωστική έκπτωση, μείωση της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο και αυξημένο κίνδυνο γλαυκώματος.
Δυσλειτουργία οργάνων: Συμβάλλουν στη μη αλκοολική λιπώδη ηπατική νόσο και στη νεφρική νόσο.
Καρκίνος: Περιλαμβάνει καρκίνο του πνεύμονα, του μαστού, του προστάτη και του παχέος εντέρου, μελάνωμα και όγκους του ρινοφάρυγγα.
Σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία: Προκαλεί στυτική δυσλειτουργία, μειωμένη γονιμότητα και χαμηλή λίμπιντο και τεστοστερόνη.
Γαστρεντερικά προβλήματα: Αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (GERD) και πεπτικών διαταραχών.
Αυξημένος κίνδυνος θνησιμότητας: Αυξάνει την πιθανότητα θανάτου από όλες τις αιτίες και αιφνίδιου θανάτου κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Επιπλέον, τα άτομα με αποφρακτική υπνική άπνοια αντιμετωπίζουν τον διπλάσιο κίνδυνο να εμπλακούν σε αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Μπορεί επίσης να παρουσιάσουν μειωμένη αποδοτικότητα στην εργασία, δυσκολία σε ορισμένες εργασίες και υψηλότερα ποσοστά απουσιών από την εργασία και αναπηρία που σχετίζεται με την εργασία. Οι έγκυες με αποφρακτική υπνική άπνοια είναι πιο πιθανό να γεννήσουν νεογνά με χαμηλότερο βάρος γέννησης και χαμηλότερες βαθμολογίες Apgar.
Θεραπεία
Η αποτελεσματική θεραπεία πρέπει να αντιμετωπίζει τις υποκείμενες αιτίες της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις προτιμήσεις του ασθενούς, βελτιώνοντας την ποιότητα της ζωής του και μειώνοντας τις επιπλοκές. Οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τόσο μη χειρουργικές όσο και χειρουργικές προσεγγίσεις, οι οποίες ενίοτε συνδυάζονται για βέλτιστα αποτελέσματα.
Επειδή η αποφρακτική υπνική άπνοια ποικίλλει από άτομο σε άτομο, συχνά απαιτείται μια εξατομικευμένη, πολυεπιστημονική προσέγγιση, στην οποία συμμετέχουν ειδικοί, διατροφολόγοι, προπονητές υγείας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, χειρουργοί.
Απώλεια βάρους
Για άτομα με παχυσαρκία ή υπερβολικό λίπος γύρω από το λαιμό και τις αναπνευστικές οδούς, η απώλεια βάρους είναι μία από τις πιο αποτελεσματικές παρεμβάσεις για την αποφρακτική υπνική άπνοια. Μπορεί να μειώσει τον δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας (AHI), να βελτιώσει τα επίπεδα οξυγόνου και να ανακουφίσει την υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Η μελέτη της Wisconsin Sleep Cohort έδειξε ότι η απώλεια βάρους κατά 10% συσχετίστηκε με μείωση του AHI κατά 26%. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η απώλεια βάρους από μόνη της μπορεί να θεραπεύσει την αποφρακτική υπνική άπνοια. Αντίθετα, η μελέτη διαπίστωσε ότι η αύξηση βάρους κατά 10% προμήνυε αύξηση του AHI κατά περίπου 32%.
Θετική πίεση των αεραγωγών
Επειδή η απώλεια βάρους μπορεί να είναι δύσκολη, χρονοβόρα και δύσκολο να διατηρηθεί, η θεραπεία με θετική πίεση των αεραγωγών (PAP) παραμένει η κύρια θεραπεία πρώτης γραμμής για την άμεση ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Οι συσκευές PAP παρέχουν πεπιεσμένο αέρα για να διατηρούν ανοιχτούς τους ανώτερους αεραγωγούς κατά τη διάρκεια του ύπνου. Μελέτες δείχνουν ότι η PAP μπορεί να μειώσει τον AHI κατά 84%.
Η θεραπεία PAP διατίθεται σε τρεις παραλλαγές:
CPAP (Συνεχής θετική πίεση των αεραγωγών): Χρησιμοποιεί σταθερή πίεση που ρυθμίζεται κατά τη διάρκεια μιας μελέτης ύπνου.
BPAP (Διπλού επιπέδου θετική πίεση των αεραγωγών): Παρέχει υψηλότερη πίεση κατά την εισπνοή και χαμηλότερη πίεση κατά την εκπνοή, ωφέλιμη για όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες με τη CPAP.
APAP (Αυτόματη ρύθμιση της θετικής πίεσης των αεραγωγών): Ρυθμίζει αυτόματα την πίεση, προσφέροντας αποτελεσματικότητα παρόμοια με τη CPAP, με καλύτερη ανεκτικότητα και χαμηλότερο κόστος.
Η CPAP βελτιώνει την αρτηριακή πίεση, την ποιότητα του ύπνου και την εγρήγορση κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά η τήρηση της θεραπείας παραμένει μια πρόκληση — το 26% έως 83% των χρηστών δεν τη χρησιμοποιούν τακτικά. Η τακτική χρήση σημαίνει περισσότερο από τέσσερις ώρες ανά νύχτα, αν και για να αποκομίσει ο ασθενής τα πλήρη οφέλη απαιτείται χρήση καθ’ όλη τη διάρκεια του ύπνου.
Επιπλέον, περίπου το ένα τρίτο των ατόμων δεν ανέχονται καλά την PAP, παρουσιάζοντας παρενέργειες που κυμαίνονται από ήπια ξηρότητα και ερεθισμό της μύτης έως σπάνιες επιπλοκές, όπως τραυματισμό της μύτης ή βλάβη των ιστών από παρατεταμένη πίεση.
Θεραπεία θέσης
Η θεραπεία θέσης είναι μια απλή, αποτελεσματική και χαμηλού κόστους προσέγγιση για την αποφρακτική υπνική άπνοια θέσης (POSA) που αποθαρρύνει τον ύπνο σε ύπτια θέση. Περιλαμβάνει τη χρήση μεθόδων όπως η πρόσδεση μιας μπάλας τένις στην πλάτη ή η χρήση ενός ειδικά σχεδιασμένου πουκάμισου με ενσωματωμένη θήκη για να αποτρέπεται η κύλιση στην πλάτη. Ωστόσο, πολλοί θεωρούν αυτές τις μεθόδους άβολες, γεγονός που επηρεάζει τη μακροπρόθεσμη συμμόρφωση.
Στοματικές συσκευές
Γνωστές και ως συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου ή στοματικοί νάρθηκες, φοριούνται στο στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου για να κρατούν τη γνάθο ή τη γλώσσα σε θέση που διατηρεί ανοιχτό τον αεραγωγό. Οι στοματικές συσκευές είναι μια εναλλακτική θεραπεία για την ήπια έως μέτρια αποφρακτική υπνική άπνοια, ιδιαίτερα για όσους δεν ανέχονται ή δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με πίεση των αεραγωγών (PAP).
Έρευνες δείχνουν ότι οι συσκευές προώθησης της κάτω γνάθου είναι περίπου 60% αποτελεσματικές στη μείωση του AHI και μπορούν να βελτιώσουν την εγρήγορση κατά τη διάρκεια της ημέρας και την αρτηριακή πίεση. Ωστόσο, απαιτούν εξατομικευμένη προσαρμογή, η οποία μπορεί να είναι δαπανηρή, και μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες όπως πόνο στην κροταφογναθική άρθρωση, δυσφορία στα δόντια, ξηροστομία ή υπερβολική σιελόρροια.
Φαρμακευτική αγωγή
Παρά τις πολυάριθμες μελέτες, τα ποιοτικά στοιχεία που υποστηρίζουν τη φαρμακευτική αγωγή για την αποφρακτική υπνική άπνοια παραμένουν περιορισμένα. Ωστόσο, τα φάρμακα χρησιμοποιούνται μερικές φορές για την προώθηση της απώλειας βάρους, τη διαχείριση των συμπτωμάτων της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας ή τη στόχευση νευρομυϊκών παραγόντων που συμβάλλουν στην κατάρρευση των αεραγωγών.
Τα υπνωτικά μπορεί να φαίνονται ελκυστικά, αλλά γενικά δεν συνιστώνται για την αποφρακτική υπνική άπνοια, εκτός από περιπτώσεις συνυπάρχουσας αϋπνίας ή χαμηλού ορίου διέγερσης. Αυτά τα φάρμακα τείνουν να χαλαρώνουν τους μυς του λαιμού, επιδεινώνοντας ενδεχομένως τα αναπνευστικά προβλήματα και προκαλώντας παρενέργειες που επιδεινώνουν τα συμπτώματα της αποφρακτική υπνική άπνοια, όπως η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Παραδείγματα φαρμάκων που πρέπει να αποφεύγονται περιλαμβάνουν τα οπιοειδή, τις βενζοδιαζεπίνες και τα φάρμακα τύπου Z, όπως το ζολπιδέμη, η εσοζοπικλόνη και η ζαλεπλόνη.
Τα υπνωτικά και άλλα φάρμακα αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα χωρίς να θεραπεύουν την αιτία. Καταστέλλοντας τους φυσικούς μηχανισμούς διέγερσης του σώματος, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο επιπλοκών.
Εάν πάσχετε από αποφρακτική υπνική άπνοια συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε φάρμακο.
Χειρουργική
Όταν οι συνήθεις θεραπείες για την αποφρακτική υπνική άπνοια αποτυγχάνουν, υπάρχει και η χειρουργική προσέγγιση. Ωστόσο, η πιθανότητα μίας επέμβασης εξετάζεται μόνο μετά την αποτυχία πιο συντηρητικών προσεγγίσεων, όπως η θεραπεία CPAP, ή όταν αυτές δεν είναι ανεκτές.
Αδενοσυντονισλεκτομή: Η θεραπεία πρώτης γραμμής για παιδιά, αν και είναι λιγότερο αποτελεσματική σε παιδιά με παχυσαρκία.
Υβουλοπαλατοφαρυγγοπλαστική: Η πιο συνηθισμένη επέμβαση για ενήλικες, κατά την οποία αφαιρείται ο μαλακός ιστός στο πίσω μέρος του λαιμού, με ποσοστό ανταπόκρισης 60%.
Προώθηση της άνω γνάθου: Μια πιο προηγμένη επέμβαση που επανατοποθετεί τα οστά της γνάθου με υψηλότερο ποσοστό επιτυχίας 87%. Συνήθως, όμως, χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση λόγω της πολυπλοκότητάς της.
Διέγερση του υπογλωσσίου νεύρου: Μειώνει την απόφραξη διεγείροντας την κίνηση της γλώσσας κατά τη διάρκεια του ύπνου, αν και η αποτελεσματικότητά της μειώνεται με την αύξηση του ΔΜΣ.
Βαριατρική χειρουργική: Καθώς βελτιώνει την αποφρακτική υπνική άπνοια σε ποσοστό 45% έως 86% των παχύσαρκων ασθενών, αποτελεί μια καλή εναλλακτική όταν το υπερβολικό βάρος είναι ένας σημαντικός παράγοντας.
Ο παράγοντας της θετικής στάσης
Η θετική νοοτροπία παίζει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της θεραπείας με CPAP, όπου η συμμόρφωση οδηγεί σε καλύτερα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα. Μια ανασκόπηση του 2023, υποδηλώνει ότι οι παρεμβάσεις που βασίζονται στην ενσυνειδητότητα μπορεί να βελτιώσουν τη συμμόρφωση με τη CPAP.
Επιπλέον, οι παρεμβάσεις κινητοποίησης — θετική σκέψη, καθορισμός στόχων, εκπαίδευση σχετικά με τη θεραπεία, κ.ά. — έχουν αποδειχθεί πιο αποτελεσματικές από την τυπική φροντίδα στην ενθάρρυνση της χρήσης της CPAP. Αυτές οι προσεγγίσεις βοηθούν τα άτομα να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους, να κατανοήσουν τους κινδύνους για την υγεία από τη μη θεραπευόμενη αποφρακτική υπνική άπνοια και να ευθυγραμμίσουν τη θεραπεία με τις προσωπικές τους αξίες.
Πέρα από τη συμμόρφωση με τη CPAP, η θετική νοοτροπία μπορεί επίσης να ενισχύσει την κινητοποίηση για απώλεια βάρους και πιο υγιεινό τρόπο ζωής, και τα δύο βασικά στοιχεία για τη μείωση της σοβαρότητας της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας. Επιπλέον, η διατήρηση μιας ήρεμης, αισιόδοξης προοπτικής μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες, το οποίο συνδέεται με μειωμένη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και χαμηλότερη φλεγμονή — και τα δύο μπορεί να ανακουφίσουν τα συμπτώματα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.
Με την προώθηση μιας θετικής προσέγγισης στη θεραπεία και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, τα άτομα με αποφρακτική υπνική άπνοια μπορεί να παρουσιάσουν καλύτερη συμμόρφωση, βελτιωμένη διαχείριση των συμπτωμάτων και υψηλότερη ποιότητα ζωής.
Φυσικές προσεγγίσεις
Ενώ πολλοί άνθρωποι βρίσκουν ανακούφιση με διάφορα φυσικά φάρμακα, θα επισημάνουμε μόνο εκείνα που υποστηρίζονται από επιστημονικές μελέτες. Όπως και με τις ιατρικές θεραπείες, οι φυσικές προσεγγίσεις μπορεί να έχουν παρενέργειες ή κινδύνους. Πάντα συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν κάνετε αλλαγές στο θεραπευτικό σας πρόγραμμα και ζητήστε καθοδήγηση από έναν εξειδικευμένο διατροφολόγο σχετικά με την ποιότητα, τη μορφή και τη δοσολογία των συμπληρωμάτων.
Πέρα από την απώλεια βάρους, υπάρχουν διάφορες φυσικές στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας και μπορούν να χρησιμοποιηθούν παράλληλα με τις παραδοσιακές θεραπείες ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, ως εναλλακτική λύση.
Άσκηση
Ενώ ο συνδυασμός διατροφής και άσκησης προσφέρει μεγαλύτερα οφέλη στη διαχείριση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, οι έρευνες δείχνουν ότι η άσκηση από μόνη της μπορεί να βελτιώσει τα συμπτώματα, ακόμη και με ελάχιστη απώλεια βάρους. Μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να μειώσει τον δείκτη άπνοιας-υπόπνοιας (AHI) και μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της συσσώρευσης υγρών στην ανώτερη αναπνευστική οδό και στη βελτίωση του μυϊκού τόνου κατά τη διάρκεια του ύπνου, ώστε να διατηρείται ανοιχτή.
Καλή υγιεινή ύπνου
Δεδομένου ότι η OSA διαταράσσει την ποιότητα του ύπνου, είναι απαραίτητη η μείωση άλλων παραγόντων που παρεμποδίζουν την ανάπαυση. Η τήρηση καλής υγιεινής ύπνου μπορεί να βελτιώσει τη γενική υγεία. Οι βασικές στρατηγικές περιλαμβάνουν:
Τακτικό πρόγραμμα ύπνου: Πηγαίνετε για ύπνο και ξυπνάτε την ίδια ώρα κάθε μέρα.
Χαλάρωση πριν τον ύπνο: Περιορίστε τον χρόνο που περνάτε μπροστά σε οθόνες, χαμηλώστε τα φώτα και αποφύγετε τις διεγερτικές δραστηριότητες πριν τον ύπνο.
Περιβάλλον ύπνου: Διατηρήστε το δωμάτιο σκοτεινό, δροσερό και ήσυχο.
Αποφυγή της καφεΐνης και βαριών γευμάτων πριν τον ύπνο: Και τα δύο επηρεάζουν την ποιότητα του ύπνου.
Δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της ημέρας: Η έκθεση στο φυσικό φως και η τακτική κίνηση υποστηρίζουν έναν υγιή κύκλο ύπνου.
Τόνωση του πνευμονογαστρικού νεύρου για την ισορροπία του νευρικού συστήματος
Οι ασκήσεις τόνωσης του πνευμονογαστρικού νεύρου μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση της δραστηριότητας του συμπαθητικού νευρικού συστήματος. Απλές τεχνικές που ενσωματώνονται εύκολα στην καθημερινή ρουτίνα προάγουν τη χαλάρωση και μετριάζουν ορισμένες από τις αρνητικές επιπτώσεις.
Μερικές αποτελεσματικές ασκήσεις τόνωσης του πνευμονογαστρικού νεύρου περιλαμβάνουν:
Βαθιές αναπνοές: Ιδιαίτερα η διαφραγματική ή κοιλιακή αναπνοή
Τραγούδι και γαργάρες: Διεγείρουν τους μυς στο πίσω μέρος του λαιμού και του διαφράγματος, δημιουργώντας δονήσεις που ενεργοποιούν το πνευμονογαστρικό νεύρο.
Έκθεση στο κρύο: Όταν ρίχνετε, για παράδειγμα, κρύο νερό στο πρόσωπο, προκαλείται μια αντίδραση χαλάρωσης μέσω της ενεργοποίησης του πνευμονογαστρικού νεύρου.
Ρινική αναπνοή
Το ξύπνημα με ξηρό στόμα ή πονόλαιμο συχνά υποδηλώνει αναπνοή από το στόμα κατά τη διάρκεια του ύπνου. Η μετάβαση στην αναπνοή από τη μύτη μπορεί να προσφέρει πολλά οφέλη, όπως βελτιωμένη πρόσληψη οξυγόνου, μειωμένη δραστηριότητα του συμπαθητικού νευρικού συστήματος και καλύτερη κυκλοφορία, συμβάλλοντας στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και στην προώθηση της χαλάρωσης. Η αναπνοή από τη μύτη φιλτράρει, θερμαίνει και υγραίνει τον εισπνεόμενο αέρα, μειώνοντας την πρόσληψη αλλεργιογόνων και ενδεχομένως μειώνοντας τον κίνδυνο εμφάνισης αναπνευστικών προβλημάτων.
Μια μέθοδος για να ενθαρρύνετε τη ρινική αναπνοή είναι η κάλυψη του στόματος με ταινία κατά τη διάρκεια του ύπνου. Για τον σκοπό αυτό διατίθενται ειδικές ταινίες. Έρευνες δείχνουν ότι αυτή η τεχνική μπορεί να μειώσει το ροχαλητό και τη σοβαρότητα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας σε άτομα που αναπνέουν συνήθως από το στόμα. Ωστόσο, συνιστάται η συμβουλή επαγγελματία υγείας πριν καταφύγει κάποιος στην κάλυψη του στόματος με ταινία, ειδικά σε όσους πάσχουν από ρινική απόφραξη ή άλλα αναπνευστικά προβλήματα.
Καθαρισμός του αέρα στο σπίτι
Η χρήση καθαριστή αέρα μπορεί ενδεχομένως να μειώσει τον μακροπρόθεσμο κίνδυνο ανάπτυξης ή επιδείνωσης της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.
Έρευνες δείχνουν ότι ο καθαρισμός του αέρα μπορεί να μειώσει την ατμοσφαιρική ρύπανση σε εσωτερικούς χώρους, να μειώσει τις φλεγμονές και να υποστηρίξει την καρδιαγγειακή υγεία. Τα φίλτρα υψηλής απόδοσης για σωματίδια (HEPA) είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικά στο να παγιδεύουν αλλεργιογόνα και σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα και μπορούν να βοηθήσουν την αναπνοή κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Συμπληρώματα διατροφής
Αρκετές θρεπτικές ουσίες μπορεί να ωφελήσουν τους ασθενείς με αποφρακτική υπνική άπνοια, αντιμετωπίζοντας τις φλεγμονές, το οξειδωτικό στρες και τις εντερικές ανισορροπίες.
Γλουταμίνη: Ένα αμινοξύ που βρίσκεται στο κρέας, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα φυλλώδη πράσινα λαχανικά, το οποίο υποστηρίζει την ακεραιότητα του εντερικού φραγμού, μειώνει τη φλεγμονή, εξουδετερώνει το οξειδωτικό στρες και προάγει τον ύπνο. Μελέτες υποδεικνύουν ότι η γλουταμίνη μπορεί να αποτρέπει τη γνωστική έκπτωση που προκαλείται από τη φλεγμονή σε καταστάσεις όπου υπάρχει έλλειψη οξυγόνου στους ιστούς του σώματος.
Αντιοξειδωτικά: Τα συμπληρώματα βιταμινών C και E μειώνουν τους δείκτες οξειδωτικού στρες σε ασθενείς με αποφρακτική υπνική άπνοια, ελαττώνοντας ενδεχομένως τις απαιτήσεις πίεσης CPAP και βελτιώνοντας την ποιότητα του ύπνου.
Βουτυρικό: Έρευνες δείχνουν επίσης ότι οι ασθενείς με αποφρακτική υπνική άπνοια έχουν συχνά μειωμένα επίπεδα βακτηρίων του εντέρου που παράγουν βουτυρικό. Αυτό το λιπαρό οξύ βραχείας αλυσίδας διατηρεί την ακεραιότητα του εντέρου, ρυθμίζει τη φλεγμονή και υποστηρίζει τη μεταβολική υγεία. Διατροφικές πηγές περιλαμβάνουν πλήρη γαλακτοκομικά και τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες που προάγουν τα ευεργετικά βακτήρια του εντέρου, ενώ τα συμπληρώματα μπορεί να βοηθήσει όσους έχουν σημαντικές μικροβιακές ανισορροπίες.
Παραδοσιακή Κινέζικη Ιατρική (ΠΚΙ)
Η ΠΚΙ μπορεί να χρησιμεύσει ως συμπληρωματική προσέγγιση για τη διαχείριση της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας, ιδιαίτερα μέσω της φυτικής φόρμουλας Jiawei Di Tan Tang.
Μια μελέτη του 2016 σε ασθενείς με σοβαρή αποφρακτική υπνική άπνοια — στην οποία και οι συμμετέχοντες στην ομάδα ελέγχου και στην πειραματική ομάδα έκαναν αλλαγές στον τρόπο ζωής τους — διαπίστωσε ότι ενώ η ομάδα ελέγχου παρουσίασε μέτριες βελτιώσεις, τα άτομα της πειραματικής ομάδας — τα οποία έλαβαν Jiawei Di Tan Tang — παρουσίασαν μεγαλύτερη μείωση των δεικτών φλεγμονής και οξειδωτικού στρες, καθώς και μείωση της υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, λιγότερες διακοπές της αναπνοής και λιγότερο ροχαλητό.
Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το Jiawei Di Tan Tang μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα ζωής και τα αποτελέσματα υγείας των ατόμων με σοβαρή αποφρακτική υπνική άπνοια. Συμβουλευτείτε έναν εξειδικευμένο ιατρό ΠΚΙ πριν από τη χρήση.
Πρόληψη
Με προβλέψεις που εκτιμούν ότι το 51% του παγκόσμιου πληθυσμού θα είναι παχύσαρκο έως το 2030 — και δεδομένης της ισχυρής γραμμικής συσχέτισης μεταξύ παχυσαρκίας και αποφρακτικής υπνικής άπνοιας — η έγκαιρη πρόληψη είναι ζωτικής σημασίας. Για να μειώσετε τον κίνδυνο εμφάνισης αποφρακτική υπνική άπνοια, εξετάστε το ενδεχόμενο να εφαρμόσετε τα ακόλουθα προληπτικά μέτρα και αλλαγές στον τρόπο ζωής σας:
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
Χρησιμοποιήστε έναν καθαριστή αέρα για να μειώσετε τους ερεθιστικούς παράγοντες που βρίσκονται στον αέρα.
Κοιμηθείτε στο αριστερό σας πλευρό για να υποστηρίξετε τη ροή του αίματος, να σταθεροποιήσετε τις αναπνευστικές οδούς και να μειώσετε τα συμπτώματα της αποφρακτικής υπνικής άπνοιας.
Αποφύγετε το κάπνισμα και την έκθεση στο παθητικό κάπνισμα.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά πριν τον ύπνο.
Ασκηθείτε τακτικά για να προάγετε την καρδιαγγειακή και αναπνευστική υγεία.
Τηρήστε καλή υγιεινή ύπνου για να βελτιώσετε την ποιότητα του ύπνου.
Αντιμετωπίστε τη ρινική συμφόρηση για να διευκολύνετε την αναπνοή από τη μύτη.
Ελαχιστοποιήστε ή εγκαταλείψτε τη χρήση ηρεμιστικών.
Το σοβαρό ένοπλο επεισόδιο εκτυλίχθηκε το μεσημέρι της Τρίτης 27 Μαΐου, έξω από πρατήριο καυσίμων στην περιοχή Ταγαράδων, ανατολικά της Θεσσαλονίκης . Περίπου στις 15:30 με 16:00, ένα ασημί τζιπ με ξένες πινακίδες σταμάτησε δήθεν για ανεφοδιασμό καυσίμων στο βενζινάδικο. Εκείνη τη στιγμή, σε κοντινή απόσταση βρισκόταν διακριτικά ένα όχημα της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΕΥΠ) που παρακολουθούσε το τζιπ, στο πλαίσιο μυστικής επιχείρησης συλλογής πληροφοριών για το τουρκικό οργανωμένο έγκλημα . Μέσα στο αυτοκίνητο της ΕΥΠ επέβαινε τουλάχιστον ένας αξιωματικός της υπηρεσίας – ο ίδιος ο οδηγός, που ήταν στέλεχος της ΕΥΠ – ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, η ομάδα παρακολούθησης συμπληρωνόταν από δύο ακόμη πράκτορες που ακολουθούσαν με μηχανή μεγάλου κυβισμού λίγο πιο πίσω.
Όταν οι τρεις επιβαίνοντες του τζιπ αντιλήφθηκαν πως τους ακολουθούν, αντέδρασαν άμεσα. Ένας από αυτούς βγήκε από το όχημα, τράβηξε πιστόλι και άνοιξε πυρ εναντίον του αυτοκινήτου της ΕΥΠ. Σύμφωνα με τις υπάρχουσες μαρτυρίες, ακούστηκαν τουλάχιστον τέσσερις με πέντε πυροβολισμοί – μία σφαίρα προς τη μοτοσικλέτα των πρακτόρων και οι υπόλοιπες κατά του αυτοκινήτου. Το όχημα της ΕΥΠ δέχθηκε πέντε διαμπερείς βολές στο μπροστινό μέρος και την πόρτα του συνοδηγού, ωστόσο από θαύμα δεν τραυματίστηκε κανείς από τους επιβαίνοντες . Ο οδηγός-στέλεχος της ΕΥΠ γλίτωσε χωρίς τραύματα, ενώ ούτε διερχόμενοι πολίτες ή εργαζόμενοι του πρατηρίου υπέστησαν κάποια βλάβη. Αμέσως μετά την επίθεση, οι δράστες επέστρεψαν ταχύτατα στο τζιπ, ανέπτυξαν ταχύτητα και εξαφανίστηκαν από την περιοχή, προτού προλάβουν οι αστυνομικές αρχές να φθάσουν στο σημείο .
Το συμβάν αρχικά αναφέρθηκε στην Άμεση Δράση ως περιστατικό «άσκοπων πυροβολισμών», χωρίς να είναι σαφές στους πρώτους αστυνομικούς που έσπευσαν ποιοι εμπλέκονταν . Οι περίοικοι ειδοποίησαν έντρομοι την αστυνομία, καθώς άκουσαν τις εκπυρσοκροτήσεις χωρίς προφανή αιτία και αντίκρισαν ένα αυτοκίνητο να διαφεύγει με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Δεν υπήρξαν υλικές ζημιές στις εγκαταστάσεις του πρατηρίου, ενώ οι αστυνομικοί περισυνέλεξαν τρεις κάλυκες από πυροβόλο όπλο ως πειστήρια . Σύμφωνα με κατοίκους, οι πυροβολισμοί που ακούστηκαν ήταν τέσσερις, γεγονός που υποδηλώνει ότι ίσως δεν εντοπίστηκαν όλοι οι κάλυκες. Παρά τη σφοδρότητα της επίθεσης «εν μέση οδώ», το ευτύχημα ήταν ότι κανένας πολίτης δεν τραυματίστηκε – κάτι που αποδίδεται στην τύχη, δεδομένου ότι το πρατήριο βρίσκεται σε πολυσύχναστη περιοχή και η επίθεση σημειώθηκε μέρα μεσημέρι.
Η αστυνομική έρευνα και οι πρώτες προσαγωγές
Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι έρευνες της Ελληνικής Αστυνομίας, με την Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος (την αρμόδια υπηρεσία για σοβαρές υποθέσεις οργανωμένου εγκλήματος, αποκαλούμενη και «ελληνικό FBI») να έχει αναλάβει εξ ολοκλήρου τη διερεύνηση της υπόθεσης. Ήδη από τις βραδινές ώρες της Τρίτης και κυρίως νωρίς το πρωί της Τετάρτης 28 Μαΐου, η ΕΛ.ΑΣ. εξαπέλυσε εκτεταμένη επιχείρηση-σκούπα σε κύκλους υπόπτων, με στόχο τον εντοπισμό των δραστών αλλά και τυχόν συνεργών τους.
Κατά τη διάρκεια συντονισμένων αστυνομικών επιχειρήσεων, προσήχθησαν συνολικά έξι ύποπτοι που ενδέχεται να σχετίζονται με την υπόθεση. Οι πέντε από τις προσαγωγές πραγματοποιήθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης, ενώ μια έκτη έλαβε χώρα ταυτόχρονα στην πόλη της Κομοτηνής. Σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΛ.ΑΣ., όλοι οι προσαχθέντες είναι Tούρκοι υπήκοοι και εξετάζεται ενδελεχώς ο ρόλος τους στο περιστατικό . Ωστόσο, μέχρι στιγμής δεν έχει προκύψει τεκμηριωμένη σύνδεση των συγκεκριμένων έξι με το ένοπλο συμβάν των Ταγαράδων – εκτιμάται ότι δεν πρόκειται για τα ίδια τα άτομα που επέβαιναν στο τζιπ και άνοιξαν πυρ, αλλά για πρόσωπα του ευρύτερου κύκλου τους . Η αστυνομία φαίνεται πως προχώρησε στις εν λόγω προσαγωγές τόσο για διερεύνηση όσο και για άσκηση πίεσης στο δίκτυο των υπόπτων, με σκοπό να εντοπιστούν ταχύτερα οι πραγματικοί δράστες .
Στους πέντε συλληφθέντες της Θεσσαλονίκης αποδόθηκαν κατηγορίες πλημμεληματικού χαρακτήρα – συγκεκριμένα συνελήφθησαν επ’ αυτοφώρω για παράνομη κατοχή ναρκωτικών ουσιών, αφού στην κατοχή τους βρέθηκαν μικροποσότητες. Ο έκτος ύποπτος, που προσήχθη στην Κομοτηνή, συνελήφθη για παράβαση του νόμου περί όπλων, καθώς στην κατοχή του βρέθηκαν φυσίγγια (σφαίρες) χωρίς νόμιμη άδεια . Οι κατηγορίες αυτές επιλέχθηκαν ώστε να κρατηθούν νόμιμα οι προσαχθέντες υπό περιορισμό όσο συνεχίζεται η έρευνα (στο πλαίσιο της αυτόφωρης διαδικασίας). Αξίζει να σημειωθεί ότι ο εν λόγω έκτος συλληφθείς φέρεται να ήταν συγκάτοικος του ιδιοκτήτη του ασημί τζιπ που χρησιμοποιήθηκε στην επίθεση. Δηλαδή, το όχημα με τις ξένες πινακίδες δεν ανήκει (τυπικά) σε κάποιον από τους τρεις ένοπλους δράστες, αλλά σε άλλο πρόσωπο – ενδεχομένως σε κάποιον ομοεθνή τους που διαμένει μόνιμα στην Ελλάδα. Μαζί με τον συγκάτοικο, οι αρχές προχώρησαν και στην προσαγωγή ενός φίλου του, ο οποίος τον συνόδευε, ώστε να διερευνηθεί τυχόν εμπλοκή ή γνώση του για την υπόθεση.
Μετά το περιστατικό, σήμανε συναγερμός σε όλα τα σημεία διαφυγής: από την πρώτη στιγμή οι αρχές σφράγισαν τα σύνορα της χώρας, χερσαία και εναέρια, για να αποτρέψουν ενδεχόμενη φυγή των δραστών προς το εξωτερικό. Παράλληλα, έμπειρα στελέχη της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος (ΔΑΟΕ) μετακινήθηκαν από την Αθήνα στη Βόρεια Ελλάδα, ώστε να ενισχύσουν τις έρευνες των συναδέλφων τους της Θεσσαλονίκης και να συνδράμουν στον ταχύτερο εντοπισμό των επικίνδυνων κακοποιών . Οι αστυνομικοί του οργανωμένου εγκλήματος ‘χτενίζουν’ συστηματικά περιοχές όπου εκτιμούν ότι μπορεί να κρύβονται οι ένοπλοι, συλλέγοντας υλικό από κάμερες διαχείρισης κυκλοφορίας, μαρτυρίες και πληροφορίες από τον κύκλο των υπόπτων. Την προανάκριση έχει αναλάβει επίσημα η Διεύθυνση/Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Β. Ελλάδος, ενώ έχει σχηματιστεί αρχικά δικογραφία για το αδίκημα των άσκοπων πυροβολισμών, η οποία θα αναβαθμιστεί σε κατηγορία απόπειρας ανθρωποκτονίας μόλις ταυτοποιηθούν και συλληφθούν οι φυσικοί αυτουργοί .
Οι ύποπτοι και η σχέση τους με την τουρκική μαφία
Οι τρεις δράστες που διέφυγαν χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά επικίνδυνοι κακοποιοί, με προφίλ «μαφιόζων» διεθνούς βεληνεκούς. Σύμφωνα με πληροφορίες από την ΕΛ.ΑΣ., έχουν ήδη ταυτοποιηθεί τα στοιχεία των τριών ανδρών που συμμετείχαν στην επίθεση, και θεωρούνται μέλη ευρύτερου κυκλώματος οργανωμένου εγκλήματος. Μάλιστα, οι αρχές εκτιμούν ότι οι συγκεκριμένοι ανήκουν σε διεθνική εγκληματική οργάνωση, η οποία φέρεται να ευθύνεται για σειρά εγκλημάτων – συμπεριλαμβανομένων ανθρωποκτονιών – στο έδαφος της Ελλάδας . Πηγές ανέφεραν ότι οι τρεις Τούρκοι ύποπτοι δραστηριοποιούνταν μεταξύ Αθήνας και Θεσσαλονίκης και εμπλέκονται σε υποθέσεις συμβολαίων θανάτου και άλλων βαριών εγκλημάτων, στα πλαίσια ενός «πολέμου» που μαίνεται στους κόλπους της τουρκικής μαφίας με διεθνείς προεκτάσεις .
Η Ελληνική Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία και η Υπηρεσία Πληροφοριών παρακολουθούσαν εδώ και καιρό τη δράση τέτοιων κυκλωμάτων. Πηγές ασφαλείας σημειώνουν ότι οι αρχές έχουν ‘χαρτογραφήσει’ δεκάδες Τούρκους υπηκόους που εισήλθαν τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα προφασιζόμενοι ότι είναι διωκόμενοι πολιτικοί πρόσφυγες από το καθεστώς Ερντογάν, όμως στην πραγματικότητα είναι μέλη τουρκικών εγκληματικών οργανώσεων με διεθνή δράση. Τα άτομα αυτά, έχοντας βρει καταφύγιο στη χώρα μας μέσω της οδού του ασύλου, συνεχίζουν την παράνομη δραστηριότητά τους και μάλιστα συχνά λύνουν τις διαφορές τους με βίαιο τρόπο οπουδήποτε βρουν ευκαιρία – ακόμη και σε πλατείες ή πολυσύχναστους χώρους – θέτοντας σε κίνδυνο αθώους πολίτες . Χαρακτηριστική ήταν η πολύκροτη υπόθεση δολοφονίας έξι Τούρκων υπηκόων τον περασμένο Σεπτέμβριο στο Λουτράκι/Αρτέμιδα Αττικής, καθώς και άλλα περιστατικά ένοπλων ‘ξεκαθαρισμάτων’, που αποδίδονται σε διαμάχες μεταξύ αντίπαλων τουρκικών συμμοριών. Σύμφωνα με στοιχεία των αρχών, πάνω από δέκα συμβόλαια θανάτου και δολοφονίες στην Ελλάδα από το φθινόπωρο του 2023 μέχρι σήμερα έχουν συνδεθεί με τη δράση της τουρκικής μαφίας. Οι αναλυτές του οργανωμένου εγκλήματος επισημαίνουν ότι η ένοπλη ενέδρα στους Ταγαράδες συνιστά κλιμάκωση της εγκληματικής τολμηρότητας των εν λόγω ομάδων, καθώς είναι η πρώτη φορά που φερόμενα μέλη της τουρκικής μαφίας στοχοποιούν κρατικούς αξιωματούχους (εν προκειμένω, στελέχη της ΕΥΠ) σε ελληνικό έδαφος .
Ένα κρίσιμο ερώτημα που διερευνούν οι αρχές είναι το κίνητρο πίσω από τους πυροβολισμούς. Όλες οι ενδείξεις συνηγορούν ότι επρόκειτο για αντίδραση αυτοσυντήρησης των υπόπτων και όχι οργανωμένο σχέδιο επίθεσης κατά της ΕΥΠ. Συγκεκριμένα, εξετάζεται το ενδεχόμενο οι δράστες να νόμιζαν ότι το όχημα που τους ακολουθούσε ανήκε σε αντίπαλη εγκληματική ομάδα της τουρκικής μαφίας, και όχι σε ελληνική υπηρεσία ασφαλείας . Όταν αντιλήφθηκαν την ‘ουρά’, πιθανώς θεώρησαν ότι επρόκειτο για αντιπάλους που τους είχαν στήσει ενέδρα, με αποτέλεσμα να ανοίξουν πυρ πρώτοι για εκφοβισμό ή εξουδετέρωση της φερόμενης απειλής . Αυτή η εκτίμηση στηρίζεται στο σκεπτικό ότι οι δράστες δεν θα ρίσκαραν να επιτεθούν σε αστυνομικούς ή σε στελέχη της ΕΥΠ εάν γνώριζαν την ταυτότητά τους – κάτι που θα επέφερε σφοδρή καταδίωξη από το κράτος . Με άλλα λόγια, η επίθεση φαίνεται να εντάσσεται στον ‘εσωτερικό πόλεμο’ του οργανωμένου εγκλήματος, παρά σε κάποια τρομοκρατική ενέργεια ή στοχευμένο χτύπημα κατά των ελληνικών Αρχών. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν ενδείξεις εμπλοκής των συγκεκριμένων υπόπτων σε τρομοκρατικές οργανώσεις – αντιθέτως, αντιμετωπίζονται ξεκάθαρα ως μέλη μαφιόζικων συμμοριών με κίνητρο το οικονομικό όφελος και τον έλεγχο παράνομων δραστηριοτήτων (ναρκωτικά, εκβιασμοί κ.ά.).
Δηλώσεις, αντιδράσεις και μαρτυρίες
Επισήμως, η Ελληνική Αστυνομία δεν έχει κάνει εκτενή δημόσια δήλωση για το περιστατικό, δεδομένου ότι η έρευνα είναι σε εξέλιξη και το θέμα αγγίζει ευαίσθητες πτυχές εθνικής ασφάλειας. Ωστόσο, αρμόδιες πηγές της ΕΛ.ΑΣ. περιγράφουν το συμβάν ως εξαιρετικά σοβαρό και πρωτοφανές για τα ελληνικά δεδομένα . «Πρόκειται για επικίνδυνη κλιμάκωση εκ μέρους της τουρκικής μαφίας», ανέφερε χαρακτηριστικά αξιωματούχος, σχολιάζοντας ότι η τόλμη των δραστών να πυροβολήσουν εν ψυχρώ μέρα-μεσημέρι, θέτει σε συναγερμό τις διωκτικές αρχές. Οι αστυνομικοί του Τμήματος Οργανωμένου Εγκλήματος εκτιμούν ότι οι συμμορίες αυτές δεν διστάζουν πλέον να δράσουν βίαια ακόμα και παρουσίᾳ πολιτών, κάτι που παρακινεί τις αρχές να εντείνουν τις προσπάθειες εξάρθρωσής τους. Ήδη, η ΕΛ.ΑΣ. εντατικοποιεί την συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες και τις διεθνείς διωκτικές αρχές (Interpol, Europol), προκειμένου να ανταλλάξει πληροφορίες για τα δίκτυα των Τούρκων μαφιόζων που δρουν εντός και εκτός συνόρων.
Η τοπική κοινωνία εμφανίζεται σοκαρισμένη από το περιστατικό. Οι κάτοικοι στους Ταγαράδες δεν είναι συνηθισμένοι σε ανταλλαγές πυρών και δηλώνουν αναστατωμένοι που μια μαφιόζικη συμπλοκή εκτυλίχθηκε κυριολεκτικά στην ‘αυλή’ τους. «Άκουσα δυνατούς κρότους και νόμιζα πως ήταν κάποιο λάστιχο που έσκασε ή petarda (κροτίδα)» ανέφερε χαρακτηριστικά ένας περίοικος, για να συνειδητοποιήσει στη συνέχεια ότι επρόκειτο για πυροβολισμούς. Άλλοι περιγράφουν ότι είδαν ένα SUV να φεύγει με ιλιγγιώδη ταχύτητα και αμέσως μετά έφτασαν στο σημείο περιπολικά. Από πλευράς των ιδιοκτητών του βενζινάδικου, ευτυχώς δεν σημειώθηκε ζημιά σε αντλίες ή εγκαταστάσεις και το κατάστημα συνέχισε τη λειτουργία του μόλις ολοκληρώθηκε η αυτοψία της αστυνομίας. Το συμβάν όμως έχει δημιουργήσει ένα αίσθημα ανησυχίας: «Αν δεν φοβούνται να πυροβολήσουν σε κοινή θέα, τι θα γίνει την επόμενη φορά;» διερωτήθηκε κάτοικος, εκφράζοντας την αγωνία πολλών στην περιοχή.
Από πλευράς πολιτείας, κυβερνητικοί κύκλοι αποφεύγουν προς το παρόν τις δημόσιες τοποθετήσεις, εν αναμονή των συλλήψεων των δραστών. Ανεπίσημα, στελέχη ασφαλείας σχολιάζουν ότι η σύλληψη των ενόπλων αποτελεί ζήτημα τιμής για τις ελληνικές Αρχές, καθώς θεωρείται ανεπίτρεπτο ένοπλοι ξένοι μαφιόζοι να δρουν έτσι ασύδοτοι στο ελληνικό έδαφος. Η υπόθεση βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση και από την κυβέρνηση, δεδομένου ότι αγγίζει τόσο τη δημόσια ασφάλεια όσο και τις διπλωματικές σχέσεις με την Τουρκία – καθώς πρόκειται για Τούρκους υπηκόους και μάλιστα φερόμενους ως διεθνώς καταζητούμενα μέλη εγκληματικών οργανώσεων.
Οι έρευνες συνεχίζονται εντατικά. Η αισιοδοξία στην αστυνομία είναι συγκρατημένη αλλά υπαρκτή, ότι σύντομα θα υπάρξουν εξελίξεις. Ήδη οι πρώτες προσαγωγές ατόμων του περιβάλλοντος των υπόπτων δίνουν κάποιες πληροφορίες-κλειδιά. Οι κάμερες ασφαλείας του πρατηρίου καυσίμων και της γύρω περιοχής έχουν κατασχεθεί και το υλικό αναλύεται καρέ-καρέ, μήπως προκύψουν ευδιάκριτα χαρακτηριστικά των δραστών ή του οχήματός τους.
Η PDD Holdings Inc., η μητρική εταιρεία της πλατφόρμας λιανικής και αγορών Temu με έδρα τη Σαγκάη, σημείωσε σημαντική μείωση στα κέρδη και τις πωλήσεις του πρώτου τριμήνου, καθώς η κινεζική βιομηχανία ηλεκτρονικού εμπορίου αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες εντείνουν τις εμπορικές συνομιλίες με το Πεκίνο.
Στην έκθεση του πρώτου τριμήνου που δημοσιεύθηκε πριν από τις προσυνεδριακές συναλλαγές στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο, η PDD δήλωσε ότι τα καθαρά της κέρδη μειώθηκαν κατά 47%, στα 14,74 δισεκατομμύρια γουάν (1,77 δισεκατομμύρια ευρώ) από 27,9 δισεκατομμύρια γουάν (3,36 δισεκατομμύρια ευρώ) ένα χρόνο νωρίτερα. Τα έσοδα ανήλθαν σε 95,67 δισεκατομμύρια γουάν (11,67 δισεκατομμύρια ευρώ), αυξημένα κατά 10%, από 86,8 δισεκατομμύρια γουάν (10,61 δισεκατομμύρια ευρώ), το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Σε προσαρμοσμένη βάση, η PDD ανακοίνωσε κέρδη 5,19 γουάν ανά μετοχή (0,64 ευρώ ανά μετοχή), πολύ χαμηλότερα από τις προσδοκίες της Wall Street για 2,62 δολάρια (2,32 ευρώ) ανά μετοχή, με πωλήσεις 103,06 δισεκατομμυρίων γουάν (12,64 δισεκατομμύρια ευρώ), σύμφωνα με τη FactSet. Ένα γουάν ισούται με 0,12 ευρώ.
Αυτά τα απογοητευτικά αποτελέσματα οδήγησαν τα αμερικανικά αποθετήρια (ADR) της PDD σε πτώση. Το ADR μειώθηκε κατά 13,64% στο Χρηματιστήριο Nasdaq, κλείνοντας στα 102,98 δολάρια. Στο Λονδίνο, οι μετοχές της εταιρείας διατηρούνταν στα 118,15 δολάρια πριν από το άνοιγμα. Η κινεζική πολυεθνική ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στο Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη, αφού μετέφερε τα γραφεία της στο Δουβλίνο της Ιρλανδίας στις αρχές του 2023, λίγους μήνες μετά την έναρξη της διαδικτυακής αγοράς της στις ΗΠΑ και την επέκταση των δραστηριοτήτων της στην Ευρώπη.
Κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης της εταιρείας με αναλυτές, η οποία μεταφράστηκε από τα κινέζικα, ο πρόεδρος και συν-διευθύνων σύμβουλος της PDD, Λέι Τσεν, απέδωσε τα θλιβερά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου σε επενδύσεις πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στην διαδικτυακή πλατφόρμα της εταιρείας για την υποστήριξη των εμπόρων ηλεκτρονικού εμπορίου και των καταναλωτών που αγοράζουν και πωλούν προϊόντα Temu σε χαμηλές τιμές. Είπε ότι αυτές οι επενδύσεις επηρέασαν σημαντικά τη βραχυπρόθεσμη κερδοφορία.
«Ξεκινώντας από τις αρχές του τρέχοντος έτους, πραγματοποιήσαμε σημαντικές επενδύσεις στο οικοσύστημα της πλατφόρμας μας και πραγματοποιήσαμε μια ταχεία μετατόπιση στο εξωτερικό περιβάλλον», δήλωσε ο Τσεν. «Από τη μία πλευρά, το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να μειώσει περαιτέρω τις χρεώσεις για τους εμπόρους μας, βελτιώνοντας το επιχειρηματικό περιβάλλον της πλατφόρμας μας».
«Από την άλλη πλευρά, θα επενδύσουμε επίσης περισσότερα για να αυξήσουμε τις πωλήσεις των εμπόρων μας και να τους βοηθήσουμε να προσαρμοστούν καλύτερα στις νέες προκλήσεις. Το πρώτο τρίμηνο, τα έσοδά μας ήταν [13,2 δισεκατομμύρια δολάρια], τα οποία επιβραδύνθηκαν σημαντικά εν μέσω ραγδαίων αλλαγών στο εξωτερικό περιβάλλον, ταυτόχρονα λόγω της αναντιστοιχίας μεταξύ των κύκλων επιχειρηματικών επενδύσεων και απόδοσης.»
Οι εξωτερικοί παράγοντες που ανέφερε ο Τσεν περιλαμβάνουν την πολιτική de minimis των ΗΠΑ και τους αμοιβαίους δασμούς στην Κίνα, τους οποίους ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ σταμάτησε προσωρινά για 90 ημέρες στις αρχές Απριλίου για να επιτρέψει την προώθηση των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ των δύο χωρών. Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη συμφωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες μείωσαν τον δασμολογικό συντελεστή στις κινεζικές εισαγωγές στο 30% από την κορύφωση του 145%. Σε αντάλλαγμα, η κινεζική κυβέρνηση μείωσε τον εισαγωγικό δασμό στα αμερικανικά προϊόντα στο 10% από 125%.
Επιπλέον, ο Τραμπ υπέγραψε στις αρχές Απριλίου εκτελεστικό διάταγμα που τερματίζει την απαλλαγή de minimis ή «αδασμολόγητων» για τις κινεζικές και τις εισαγωγές του Χονγκ Κονγκ. Αυτό επηρεάζει σχεδόν όλα τα κινεζικά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων των μικρών αποστολών ηλεκτρονικού εμπορίου αξίας κάτω των 800 δολαρίων και των ταχυδρομικών παραδόσεων, οι οποίες πλέον έχουν είτε φόρο 120% επί της αξίας του αντικειμένου είτε μια σταθερή χρέωση ανά τεμάχιο από 100 έως 200 δολάρια.
Ωστόσο, ένα νέο εκτελεστικό διάταγμα που εξέδωσε ο Τραμπ στις 12 Μαΐου μείωσε τον συντελεστή δασμού στις αποστολές de minimis από την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ από 120% σε 54%, με ισχύ από τις 14 Μαΐου.
Σύμφωνα με ειδικούς του κλάδου λιανικής, οι κινεζικοί γίγαντες του ηλεκτρονικού εμπορίου, όπως η Shein και η Temu, εκμεταλλεύονται την εξαίρεση de minimis αποστέλλοντας απευθείας πακέτα χαμηλής αξίας σε πελάτες των ΗΠΑ. Η Temu και ο Όμιλος Shein, η κινεζική πλατφόρμα ηλεκτρονικού εμπορίου που ειδικεύεται σε φθηνά ρούχα και είδη μόδας, αποτελούν σχεδόν το ήμισυ όλων των αποστολών de minimis προς τις Ηνωμένες Πολιτείες από την Κίνα, σύμφωνα με έκθεση της Επιτροπής Επιλογής της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για το 2023.
Ο αναλυτής της Bank of America, Κέρτις Ναγκλ, δήλωσε σε πρόσφατη ερευνητική έκθεση που εστάλη στην Epoch Times ότι οι δασμοί των ΗΠΑ και οι πρόσθετοι φόροι σε κινεζικά προϊόντα θα μπορούσαν να μετριάσουν τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν οι αμερικανικές εταιρείες ηλεκτρονικού εμπορίου από διαδικτυακούς προμηθευτές όπως η Temu και η Shein, οι οποίοι πρόσφατα ανακοίνωσαν έναν νέο γύρο αυξήσεων τιμών και μείωσαν τις δαπάνες διαφήμισης στις ΗΠΑ εν μέσω του συνεχιζόμενου εμπορικού πολέμου ΗΠΑ-Κίνας.
Τα κέρδη της PDD αυξήθηκαν ραγδαία μετά την κυκλοφορία της διαδικτυακής εφαρμογής Temu στις Ηνωμένες Πολιτείες στα τέλη του 2022, με τα λειτουργικά κέρδη να αυξάνονται κατά 93% το 2023 και 85% το 2024, επωφελούμενα από την ικανότητά της να στέλνει προϊόντα χαμηλού κόστους, κινεζικής παραγωγής απευθείας στους Αμερικανούς καταναλωτές χωρίς να πληρώνει δασμούς.
Ωστόσο, όσον αφορά το μέλλον, ο επικεφαλής οικονομικός διευθυντής της PDD Holdings προειδοποίησε κατά τη διάρκεια της τηλεδιάσκεψης ότι η μητρική εταιρεία της Temu αναμένει να συνεχίσει να βλέπει επιβράδυνση στην αύξηση των πωλήσεων.
«Όπως ανακοινώθηκε προηγουμένως, αναμένεται επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης καθώς η επιχείρησή μας κλιμακώνεται και αναδύονται προκλήσεις. Αυτή η τάση έχει επιταχυνθεί περαιτέρω από τις αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον κατά το πρώτο τρίμηνο», δήλωσε ο Τζουν Λιου, αντιπρόεδρος οικονομικών της PDD.
Σε κοινή τους δήλωση, οι υπουργοί Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αργεντινής ανέφεραν ότι οι δύο χώρες αποχώρησαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) πριν από λίγους μήνες, επικαλούμενοι σφάλματα και παραλείψεις του οργανισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Όπως υπογράμμισαν, εξετάζεται η δημιουργία ενός «εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας» και απηύθυναν κάλεσμα σε άλλες χώρες να συμμετάσχουν.
Η κοινή ανακοίνωση του Αμερικανού υπουργού Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζ., και του Αργεντινού υπουργού Υγείας, Μάριο Λουγκόνες, ανέφερε ότι η διαχείριση της πανδημίας από τον ΠΟΥ ανέδειξε σοβαρές διαρθρωτικές και λειτουργικές αδυναμίες, οι οποίες υπονόμευσαν την παγκόσμια εμπιστοσύνη και κατέδειξαν την ανάγκη για ανεξάρτητη, επιστημονικά τεκμηριωμένη ηγεσία στον τομέα της παγκόσμιας υγείας.
Οι δύο κυβερνήσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους σχετικά με την αρχική διαχείριση της κρίσης, καθώς και για τους κινδύνους που απορρέουν από ορισμένες μορφές επιστημονικής έρευνας. Παράλληλα, υποστήριξαν ότι ο ΠΟΥ δεν παρείχε πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, γεγονός που εμπόδισε τις χώρες να αντιδράσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά, με καταστροφικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις των δύο υπουργών, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αργεντινή προτίθενται να προσκαλέσουν άλλα κράτη να συμμετάσχουν σε μια νέα εποχή διεθνούς συνεργασίας για την υγεία, η οποία θα βασίζεται – όπως τονίζεται – στην αποτελεσματικότητα, τον σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας και την ασφάλεια για όλους.
Ο Ρόμπερτ Κέννεντυ Τζ. ανακοίνωσε στην πλατφόρμα Χ ότι συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, προκειμένου να συζητήσουν για την κοινή τους απόφαση αποχώρησης από τον ΠΟΥ και για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας, το οποίο, όπως ανέφερε, θα βασίζεται σε επιστημονικά πρότυπα υψηλού επιπέδου και θα είναι απαλλαγμένο από αυταρχικές τάσεις, διαφθορά και πολιτικό έλεγχο. Ούτε η κοινή ανακοίνωση ούτε η ανάρτηση του Κέννεντυ διευκρινίζουν εάν η πρωτοβουλία αυτή θα αποτελεί ευθέως εναλλακτική του ΠΟΥ ούτε αποκαλύφθηκε κάποιο όνομα ή περαιτέρω λεπτομέρειες.
Η απόφαση των δύο χωρών εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο. Την πρώτη ημέρα της δεύτερης προεδρικής του θητείας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε διάταγμα για την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης από τον ΠΟΥ. Ο πρόεδρος Μιλέι ακολούθησε παρόμοιο δρόμο τον Φεβρουάριο. Στο σχετικό προεδρικό διάταγμα, η αμερικανική κυβέρνηση είχε αναφέρει ως αιτίες αποχώρησης την κακή διαχείριση της πανδημίας COVID-19, η οποία – όπως επισημαίνει η αμερικανική κυβέρνηση – ξεκίνησε από τη Γούχαν της Κίνας, καθώς και άλλες κρίσεις στον τομέα της παγκόσμιας υγείας.
Η κυβέρνηση Τραμπ επέκρινε επίσης τη μειωμένη οικονομική συμβολή της Κίνας στον ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι παρότι η χώρα έχει πληθυσμό 1,4 δισεκατομμυρίων – δηλαδή περίπου 300% μεγαλύτερο από αυτόν των ΗΠΑ – προσφέρει σχεδόν 90% λιγότερη χρηματοδότηση στον Οργανισμό.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την έγκριση ενός νέου συμφώνου για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών. Ωστόσο, με το προεδρικό διάταγμα του Ιανουαρίου, η διοίκηση Τραμπ είχε ξεκαθαρίσει ότι το εν λόγω σύμφωνο δεν θα είναι δεσμευτικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ρόμπερτ Κέννεντυ Τζ. απηύθυνε δημόσιο κάλεσμα προς άλλες χώρες να αποχωρήσουν από τον ΠΟΥ, υποστηρίζοντας ότι η Κίνα και άλλα κράτη ασκούν υπέρμετρη επιρροή στον οργανισμό, εξυπηρετώντας τα δικά τους συμφέροντα και όχι εκείνα της παγκόσμιας κοινότητας. Όπως ανέφερε, αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να προσφέρουν πολύ υψηλότερη χρηματοδότηση προς τον Οργανισμό.
Υπενθυμίζεται ότι το 2020, στην πρώτη θητεία του, ο πρόεδρος Τραμπ είχε προσπαθήσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τον ΠΟΥ, κατηγορώντας το κινεζικό καθεστώς για προσπάθεια συγκάλυψης της αρχικής εξάπλωσης του κορονοϊού στα τέλη του 2019. Η απόφαση αυτή ανακλήθηκε από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2021.
Ευθύνες εκατέρωθεν επιρρίπτουν η Ρωσία και η Ουκρανία για την παράταση της μεταξύ τους σύρραξης, η οποία τον Φεβρουάριο έκλεισε ήδη τα τρία χρόνια και μπήκε στον τέταρτο.
Στις 27 Μαΐου, το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας δήλωσε ότι το Κίεβο, με την υποστήριξη ορισμένων ευρωπαϊκών χωρών, έχει προβεί σε προκλητικά βήματα με στόχο την εκτροπή των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων.
«Με πρωτοβουλία της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ο άμεσος ρωσο-ουκρανικός διάλογος για μια ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης στην Ουκρανία επαναλήφθηκε», ανέφερε το υπουργείο στο επίσημο κανάλι του στο Telegram. «Ταυτόχρονα, το καθεστώς του Κιέβου, υποστηριζόμενο από ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, έχει προβεί σε μια σειρά από προκλητικά βήματα που αποσκοπούν στη διατάραξη της διαπραγματευτικής διαδικασίας.»
Ο διάλογος για τον οποίο κάνει λόγο η δήλωση του ρωσικού υπουργείου έγινε στις 16 Μαΐου, όταν Ρώσοι και Ουκρανοί διαπραγματευτές συναντήθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου πραγματοποίησαν άμεσες συνομιλίες για πρώτη φορά μετά από τρία χρόνια. Ωστόσο, οι ηγέτες των δύο χωρών απείχαν.
Οι αξιωματούχοι συμφώνησαν σε μια σημαντική ανταλλαγή κρατουμένων, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή το σαββατοκύριακο, και κάλεσαν για περαιτέρω συνομιλίες με στόχο την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός.
Σύμφωνα με τη Μόσχα, το Κίεβο έχει εντείνει τις επιθέσεις σε ρωσικό έδαφος — χρησιμοποιώντας πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη που παρέχονται από τη Δύση — την περασμένη εβδομάδα.
Από τις 20 Μαΐου, η ρωσική αεράμυνα έχει αναχαιτίσει περισσότερα από 2.300 ουκρανικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, συμπεριλαμβανομένων 1.465 εκτός της ζώνης σύγκρουσης, ανέφερε το υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας.
Οι δηλώσεις της Μόσχας έγιναν μία ημέρα αφότου ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς ανακοίνωσε ότι η χώρα του, μαζί με άλλους συμμάχους του Κιέβου, δεν θα επιβάλλει πλέον περιορισμούς βεληνεκούς στους δυτικούς πυραύλους που παρέχονται στην Ουκρανία.
«Δεν υπάρχουν πλέον περιορισμοί εμβέλειας για τα όπλα που παραδίδονται στην Ουκρανία — ούτε από τους Βρετανούς ούτε από τους Γάλλους ούτε από εμάς ούτε από τους Αμερικανούς», δήλωσε ο Μερτς σε τηλεοπτική του εμφάνιση. «Αυτό σημαίνει ότι η Ουκρανία θα μπορεί να αμυνθεί επιτιθέμενη σε στρατιωτικές θέσεις στη Ρωσία.»
Ένας εκπρόσωπος του Κρεμλίνου δήλωσε ότι τα σχόλια του Μερτς ήταν επικίνδυνα και «αντίθετα με τις φιλοδοξίες μας για επίτευξη πολιτικής διευθέτησης».
Ο Ζελένσκι κατηγορεί τη Μόσχα
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι κατηγόρησε τη Μόσχα ότι προετοιμάζει νέο κύμα επιθετικών επιχειρήσεων.
Σε δήλωση που εξέδωσε το γραφείο του στις 26 Μαΐου, ο Ζελένσκι, επικαλούμενος «πληροφορίες που ελήφθησαν από μυστικές υπηρεσίες», δήλωσε ότι η Μόσχα «δεν σχεδιάζει να τερματίσει τον πόλεμο».
«Προς το παρόν, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι εξετάζουν σοβαρά την ειρήνη ή τη διπλωματία», είπε. «Αντίθετα, άφθονα στοιχεία δείχνουν ότι προετοιμάζουν νέες επιθετικές επιχειρήσεις. […] Αυτή είναι μια κατάφωρη περιφρόνηση όσων επιδιώκουν την ειρήνη και προσπαθούν να κάνουν τη διπλωματία να λειτουργήσει.»
Συνέχισε λέγοντας ότι οι ρωσικές επιθέσεις κατά ουκρανικών στόχων «γίνονται, κάθε βράδυ, ολοένα και πιο θρασείς και μεγαλύτερης κλίμακας».
Ο Ζελένσκι είπε επίσης ότι η Ρωσία είχε εκτοξεύσει περισσότερα από 900 drone κατά στόχων στην Ουκρανία τις προηγούμενες τρεις ημέρες, «μαζί με βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ».
«Είναι μια σαφής πολιτική επιλογή [από τη Μόσχα]… να συνεχίσει να διεξάγει τον πόλεμο και να καταστρέφει ζωές», είπε.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι καλωσορίζει τον Γερμανό καγκελάριο Φρήντριχ Μερτς στο Κίεβο. Ουκρανία, 10 Μαΐου 2025. (Genya Savilov/AFP μέσω Getty Images)
Τα σχόλια του Ουκρανού ηγέτη έγιναν μετά από τρεις ημέρες έντονων ρωσικών επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε αρκετές ουκρανικές πόλεις, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας, Κιέβου.
Σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους, οι επιθέσεις κόστισαν τη ζωή σε τουλάχιστον 12 ανθρώπους και προκάλεσαν εκτεταμένες υλικές ζημιές.
Όσον αφορά τη συνολική ποσότητα πυρομαχικών που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν η μεγαλύτερη ρωσική αεροπορική επίθεση στην Ουκρανία από την έναρξη της σύγκρουσης, στις αρχές του 2022.
Με αφορμή αυτές τις επιθέσεις, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατηγόρησε τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν ότι «σκότωσε πολλούς ανθρώπους».
«Είμαστε στη μέση μιας συζήτησης και εκτοξεύει πυραύλους στο Κίεβο και σε άλλες πόλεις», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους, στις 25 Μαΐου.
Σε μεταγενέστερη ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ έγραψε ότι ο Ρώσος ομόλογός του «τρελάθηκε εντελώς».
Στην ίδια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Τραμπ επέκρινε και τον Ζελένσκι, λέγοντας ότι ο τελευταίος «δεν κάνει χάρη στη χώρα του μιλώντας με τον τρόπο που μιλάει».
Σε ανακοίνωσή του στις 27 Μαΐου, το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ισχυρίστηκε ότι οι πρόσφατες αεροπορικές επιδρομές του είχαν ως στόχο «αποκλειστικά ουκρανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις [και έγιναν] σε απάντηση στις ουκρανικές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας με μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ρωσικές περιοχές».
Την ίδια ημέρα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ερωτηθείς για τα σχόλια του Τραμπ για τη Ρωσία, δήλωσε ότι η έντονη αντίδραση του προέδρου των ΗΠΑ οφειλόταν στο ότι οι ειρηνευτικές του προσπάθειες σαμποτάρονταν από Ευρωπαίους αξιωματούχους.
Ο Βασιλιάς Κάρολος Γ΄ εκφώνησε την ομιλία του Θρόνου στις 27 Μαΐου, παρουσιάζοντας την ατζέντα της νέας κυβέρνησης. Με έμφαση στην οικονομία, η ομιλία σηματοδότησε στροφή σε καίρια ζητήματα σε σύγκριση με την προηγούμενη κυβέρνηση του Τζάστιν Τριντό.
Η τελευταία ομιλία του Θρόνου είχε πραγματοποιηθεί το 2021, εν μέσω της αβεβαιότητας λόγω της πανδημίας COVID-19, ενώ η φετινή επηρεάστηκε από τις ταχύτατες αλλαγές στο παγκόσμιο εμπορικό σκηνικό. Και στις δύο περιπτώσεις, οι μειοψηφικές κυβερνήσεις των Φιλελευθέρων υποσχέθηκαν σημαντικές δαπάνες, ωστόσο ο τόνος και το περιεχόμενο διαφοροποιήθηκαν αισθητά. Ακολουθούν τα βασικά σημεία της φετινής ομιλίας.
Χρονισμός και γενικό πλαίσιο
Ο Βασιλιάς εκφώνησε την ομιλία έχοντας στο πλευρό του τη Βασίλισσα Καμίλα, στο κτήριο της Γερουσίας, κατά τη διάρκεια σπάνιας επίσκεψής του στον Καναδά – η τελευταία βασιλική επίσκεψη είχε πραγματοποιηθεί το 2010 από τη Βασίλισσα Ελισάβετ Β΄. Ήταν η πρώτη φορά από το 1977 που ο μονάρχης εκφώνησε ο ίδιος την ομιλία του Θρόνου.
Η επίσκεψη του Καρόλου ακολούθησε μια εκλογική περίοδο που είχε έντονα επηρεαστεί από την πολιτική του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, με τους δασμούς και τις δηλώσεις του περί «απορρόφησης» του Καναδά να ενισχύουν τον εθνικισμό.
Ο Πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ επικέντρωσε την εκστρατεία του στην αντιμετώπιση των προκλήσεων από τον Τραμπ και κατάφερε να διατηρήσει μια μειοψηφική κυβέρνηση, παρότι οι Φιλελεύθεροι κινδύνευαν με πολιτική κατάρρευση στα τέλη του 2024. Η ομιλία του Θρόνου έκανε αναφορά στην εθνική υπερηφάνεια.
«Σας απευθύνομαι σήμερα, καθώς οι Καναδοί ενώνονται με ένα ανανεωμένο αίσθημα εθνικής υπερηφάνειας, ενότητας και ελπίδας», είπε ο Βασιλιάς. Ο λόγος του απέφυγε τις σκληρές διατυπώσεις της προεκλογικής περιόδου, όπως την προειδοποίηση του Κάρνεϊ ότι «οι Αμερικανοί θέλουν να καταστρέψουν τον τρόπο ζωής μας». Αντίθετα, αναφέρθηκε σε μια νέα σχέση Καναδά-ΗΠΑ «βασισμένη στον αμοιβαίο σεβασμό και τα κοινά συμφέροντα».
Η ομιλία επανέλαβε την προεκλογική ρητορική του Κάρνεϊ ότι ο Καναδάς αντιμετωπίζει «προκλήσεις πρωτόγνωρες για τη γενιά μας», ενώ περιέγραψε τη συγκυρία ως «μοναδική ευκαιρία ανανέωσης».
Η πρόκληση, σύμφωνα με την ομιλία, είναι «η μεγαλύτερη μεταμόρφωση της καναδικής οικονομίας από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Επίκεντρο η οικονομία
Η ανάπτυξη της οικονομίας ήταν ο πυρήνας της ομιλίας και της κυβερνητικής ατζέντας. «Ο πρωταρχικός στόχος της κυβέρνησης είναι να χτίσει την ισχυρότερη οικονομία της G7», δήλωσε ο Βασιλιάς.
Ο Κάρνεϊ είχε επανειλημμένα τονίσει τον στόχο αυτό προεκλογικά. Η ομιλία περιλάμβανε δεσμεύσεις για άρση των εμποδίων στο εσωτερικό εμπόριο με σχετική νομοθεσία έως την Ημέρα του Καναδά, καθώς και για μεγάλα έργα εθνικής εμβέλειας ώστε να ενισχυθεί η διαφοροποίηση των αγορών και η ανάπτυξη.
«Ο χρόνος είναι κρίσιμος», είπε ο Βασιλιάς. Η κυβέρνηση θα ιδρύσει νέο γραφείο μεγάλων έργων για την επιτάχυνση των εγκρίσεων, με σεβασμό στο περιβάλλον και στα συνταγματικά δικαιώματα των ιθαγενών. Η ομιλία επανέλαβε και τη φιλοδοξία του Κάρνεϊ να καταστήσει τον Καναδά «ενεργειακή υπερδύναμη» στον τομέα της καθαρής αλλά και της συμβατικής ενέργειας.
Η μέχρι στιγμής ρητορική του Κάρνεϊ και του υπουργού Ενέργειας, Τιμ Χότζσον, υποδηλώνει διαφοροποίηση από την προηγούμενη στάση των Φιλελευθέρων έναντι του πετρελαίου και φυσικού αερίου – κύριων εξαγώγιμων προϊόντων του Καναδά.
Η αντιπολίτευση, πάντως, ζήτησε συγκεκριμένες προτάσεις. Ο αρχηγός των Συντηρητικών, Πιερ Πουαλιέβρ, δήλωσε: «Ακούσαμε συνθήματα και πολιτικές υποσχέσεις, αλλά καμία σαφή στρατηγική». Δεν υπήρξε αναφορά σε αγωγούς ή σε έργα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Διαφορές στις κλιματικές πολιτικές και τα προοδευτικά θέματα
Η αναφορά στην «συμβατική ενέργεια» ήταν μια σαφής απόκλιση από την ομιλία του Τριντό το 2021, η οποία είχε ισχυρό προσανατολισμό στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης – με μέτρα όπως το ανώτατο όριο εκπομπών και η επιβολή φόρου άνθρακα.
Αν και ο Κάρνεϊ έχει διατελέσει ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για το Κλίμα και τη Χρηματοδότηση, το θέμα δεν ήταν κεντρικό στην ομιλία του Θρόνου, η οποία περιείχε μόλις δύο σύντομες αναφορές χωρίς συγκεκριμένα μέτρα.
Η κυβέρνηση Κάρνεϊ, όπως και στις εντολές προς τους υπουργούς του, απέφυγε τη χρήση έντονης προοδευτικής ρητορικής, σε αντίθεση με την ομιλία Τριντό, που τόνιζε την καταπολέμηση του ρατσισμού, του σεξισμού και των καταχρήσεων εξουσίας.
Συγκλίσεις σε ζητήματα ιθαγενών
Κοινό σημείο με την προηγούμενη ομιλία ήταν η αναγνώριση γης – με ιδιαίτερη βαρύτητα φέτος, καθώς προήλθε από τον ίδιο τον μονάρχη. «Αναγνωρίζουμε τη κοινή μας ιστορία ως έθνος», είπε ο Βασιλιάς, παρόντας στην ακηδεμόνευτη γη των Αλγκονκίν και Ανησινάμπε.
Η ομιλία περιλάμβανε δεσμεύσεις για εταιρικές σχέσεις με τους ιθαγενείς και σεβασμό των συνταγματικών υποχρεώσεων του Καναδά. Ωστόσο, ο τόνος ήταν διαφορετικός από το 2021, όταν οι ανακαλύψεις άταφων τάφων κοντά σε πρώην οικοτροφεία συγκλόνισαν τη χώρα και οδήγησαν σε εθνικό πένθος.
Δημοσιονομική πειθαρχία και κατοικία
Το θέμα της στέγασης αποτέλεσε βασικό μέρος της φετινής ομιλίας. Ο Κάρνεϊ έχει δηλώσει ότι μπήκε στην πολιτική για να βοηθήσει στην κρίση προσιτής κατοικίας και στο κόστος ζωής. Η κυβέρνηση δεσμεύεται να αυξήσει την προσφορά κατοικιών, ακόμα και μέσω απευθείας εμπλοκής του ομοσπονδιακού κράτους.
Ωστόσο, το νέο μήνυμα είναι η ανάγκη για δημοσιονομική πειθαρχία. Η ομιλία έκλεισε με τη δέσμευση για ισοσκελισμένο προϋπολογισμό εντός τριετίας μέσω περικοπών σπατάλης, περιορισμού του δημόσιου τομέα, και αξιοποίησης της τεχνολογίας για αποδοτικότητα.
«Το μέγεθος της κυβερνητικής πρωτοβουλίας θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις της εποχής μας και στις φιλοδοξίες των Καναδών», κατέληξε ο Βασιλιάς.
Η κυβέρνηση είχε προαναγγείλει ότι δεν θα καταθέσει προϋπολογισμό την άνοιξη, αλλά το φθινόπωρο – προκαλώντας επικρίσεις από τους Συντηρητικούς, που ζητούν συγκεκριμένο σχέδιο.
Ο Πουαλιέβρ κατήγγειλε ότι η κυβέρνηση δεν παρουσίασε λεπτομέρειες για το πώς θα μειώσει το «παραφουσκωμένο κόστος του Φιλελεύθερου κράτους». «Καμία συγκεκριμένη στρατηγική για να προχωρήσουμε, την ώρα που – όπως λέει και ο πρωθυπουργός – είμαστε σε κρίση για την απεξάρτηση από την αμερικανική οικονομία», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ενέκρινε επίσημα ένα φιλόδοξο πρόγραμμα χρηματοδότησης, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, για την ενίσχυση της άμυνας της ευρωπαϊκής ηπείρου, την ενδυνάμωση της αμυντικής βιομηχανίας και τη σταδιακή απεξάρτηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια περίοδο που ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και πληθαίνουν οι αβεβαιότητες σχετικά με τη μελλοντική αμερικανική εμπλοκή στην ευρωπαϊκή ασφάλεια, εν μέσω αυξανόμενων γεωστρατηγικών πιέσεων στον Ειρηνικό από την Κίνα.
Το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, υπό την ονομασία Security Action for Europe (SAFE), οριστικοποιήθηκε υπό την προεδρία της Πολωνίας στο Συμβούλιο της ΕΕ και ανακοινώθηκε στις 27 Μαΐου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη κοινή στρατιωτική επένδυση στην ιστορία της Ένωσης, παρέχοντας στα κράτη-μέλη πρόσβαση σε ανταγωνιστικά, μακροπρόθεσμα δάνεια για την προμήθεια αμυντικών συστημάτων σε κρίσιμους τομείς, όπως το πυροβολικό, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η κυβερνοάμυνα και τα πυραυλικά συστήματα ακριβείας μεγάλου βεληνεκούς.
Ο υπουργός της Πολωνίας για θέματα ΕΕ, Άνταμ Σλάπκα, χαρακτήρισε το πρόγραμμα «άνευ προηγουμένου» και φέρεται να δήλωσε ότι ενισχύει τόσο τις αμυντικές δυνατότητες όσο και τη βιομηχανική βάση της Ευρώπης στον τομέα της άμυνας, προσθέτοντας πως όσο περισσότερα επενδύει η Ένωση στην ασφάλεια και την άμυνά της τόσο πιο αποτελεσματικά αποτρέπει απειλές εις βάρος της.
Το SAFE, το οποίο θα τεθεί σε ισχύ στις 29 Μαΐου, προβλέπει επίσης την άμεση ένταξη της Ουκρανίας στο πρόγραμμα, επιτρέποντας στη χώρα να συμμετέχει από κοινού με τα κράτη-μέλη και άλλους εταίρους στις προμήθειες όπλων. Η ένταξη αυτή στοχεύει στην ενίσχυση της ουκρανικής αμυντικής βιομηχανίας, στην απόκτηση απαραίτητων οπλικών συστημάτων και στη σύσφιξη των δεσμών της Ουκρανίας με τον ευρωπαϊκό αμυντικό τομέα, καθώς η χώρα συνεχίζει την αντίστασή της απέναντι στη ρωσική εισβολή.
Πέραν της Ουκρανίας, η συμμετοχή στο SAFE είναι ανοιχτή και για άλλες χώρες με υπάρχουσες συμφωνίες ασφαλείας με την ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο. Ωστόσο, για την πλήρη συμμετοχή τρίτων χωρών θα απαιτηθούν επιπλέον συμφωνίες που θα προβλέπουν, μεταξύ άλλων, περιορισμούς στο ποσοστό μη ευρωπαϊκού περιεχομένου στα συμβόλαια αμυντικών προμηθειών.
Το SAFE αποτελεί την πρώτη φάση του ευρύτερου σχεδίου ReArm Europe, το οποίο φιλοδοξεί να κινητοποιήσει πάνω από 840 δισεκατομμύρια δολάρια για αμυντικές δαπάνες μέσω δανείων της ΕΕ, χαλάρωσης των εθνικών δημοσιονομικών περιορισμών και προσέλκυσης ιδιωτικών επενδύσεων.
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είχε δηλώσει τον Μάρτιο, κατά την ανακοίνωση του σχεδίου, ότι η Ευρώπη εισέρχεται σε μια εποχή επανεξοπλισμού. Σύμφωνα με τις δηλώσεις της, η ΕΕ είναι πλέον έτοιμη να αυξήσει μαζικά τις αμυντικές της δαπάνες, τόσο για την κάλυψη των άμεσων αναγκών στήριξης της Ουκρανίας όσο και για τη μακροπρόθεσμη επένδυση στην ίδια της την ασφάλεια, τονίζοντας πως έχει έρθει η στιγμή η Ευρώπη να αναλάβει περισσότερες ευθύνες.
Μαζί με πρόσφατες διμερείς συνθήκες, όπως το νέο αμυντικό σύμφωνο Γαλλίας-Πολωνίας, και θεσμικές πρωτοβουλίες, όπως το υπό σχεδιασμό Συμβούλιο Ασφαλείας Γαλλίας-Γερμανίας, το SAFE εντάσσεται στη γενικότερη ευρωπαϊκή στρατηγική για τη δημιουργία ενός ισχυρότερου και πιο ανεξάρτητου συστήματος άμυνας.
Γάλλοι στρατιώτες συμμετέχουν σε κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με τον βρετανικό στρατό στη Ρεμς. Γαλλία, 22 Απριλίου 2025. (Sameer Al-Doumy/AFP/Getty Images)
Η ώθηση για την υλοποίηση του SAFE σχετίζεται και με τις πιέσεις που ασκεί η Ουάσιγκτον. Ήδη από την αρχή της νέας του θητείας και την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε επιτακτικά από την Ευρώπη να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες και να αναλάβει μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλειά της, ύστερα από δεκαετίες εξάρτησης από την αμερικανική προστασία.
Η έγκριση του SAFE αντανακλά επίσης την αυξανόμενη ανησυχία των Βρυξελλών για τις πρόσφατες κινήσεις της Μόσχας. Το Σαββατοκύριακο, η Ρωσία εξαπέλυσε αυτό που ουκρανικές πηγές περιέγραψαν ως τη μεγαλύτερη εναέρια επίθεση από την έναρξη του πολέμου, εκτοξεύοντας εκατοντάδες drone και πυραύλους κατά μη στρατιωτικών στόχων σε ολόκληρη τη χώρα. Η επίθεση σημειώθηκε λίγες ώρες πριν από μια νέα ανταλλαγή αιχμαλώτων, εν μέσω προσπαθειών της κυβέρνησης Τραμπ να μεσολαβήσει για την επίτευξη κατάπαυσης του πυρός.
Σενάριο αστικής μάχης στο πλαίσιο κοινών στρατιωτικών ασκήσεων μεταξύ του γαλλικού και του βρετανικού στρατού στο στρατόπεδο Σισόν, στη Ρεμς. Γαλλία, 22 Απριλίου 2025. (Sameer Al-Doumy/AFP/Getty Images)
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος έχει υιοθετήσει τον ρόλο του διαμεσολαβητή στη σύγκρουση, άσκησε κριτική στην πρόσφατη κλιμάκωση, χαρακτηρίζοντας τις ενέργειες του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ως «απαράδεκτες» και αφήνοντας να εννοηθεί ότι εξετάζει την επιβολή νέων κυρώσεων κατά της Μόσχας. Αργότερα, προειδοποίησε ότι ο Ρώσος ηγέτης «παίζει με τη φωτιά». Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, στις 27 Μαΐου, ο Τραμπ υποστήριξε πως, αν δεν ήταν η δική του ηγεσία, «πολλά πολύ άσχημα πράγματα θα είχαν ήδη συμβεί στη Ρωσία».
Ορισμένοι Αμερικανοί νομοθέτες, μεταξύ των οποίων ο γερουσιαστής Τσακ Γκράσλι (R-Iowa) από την Αϊόβα, έχουν επίσης καλέσει τον Τραμπ να προχωρήσει στην επιβολή επιπρόσθετων κυρώσεων, επικαλούμενοι τις συνεχιζόμενες απώλειες αμάχων στην Ουκρανία.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ζήτησε την επιβολή νέων ποινικών μέτρων κατά της Ρωσίας, σημειώνοντας σε πρόσφατη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι η βαρβαρότητα αυτή δεν μπορεί να ανασχεθεί χωρίς ισχυρή και ουσιαστική πίεση προς τη ρωσική ηγεσία.
Η Ρωσία, από την πλευρά της, διαμηνύει ότι παραμένει ανοιχτή σε κατάπαυση του πυρός και διπλωματική διευθέτηση της παρατεταμένης σύγκρουσης, επιμένοντας ωστόσο ότι θα πρέπει να αντιμετωπιστούν τα «βασικά αίτια» του πολέμου — διατύπωση που, σύμφωνα με το Κίεβο, υποκρύπτει απαίτηση για ουκρανική συνθηκολόγηση.
