ADAM MORROW

Λίγες ώρες πριν την έναρξη των εορτασμών για την 80ή επέτειο της αντιφασιστικής νίκης, η Μόσχα βρέθηκε για ακόμη μια φορά στο στόχαστρο ουκρανικών drone, προκαλώντας αναστάτωση στις ρωσικές αρχές και προσωρινές διακοπές πτήσεων σε βασικά αεροδρόμια της πρωτεύουσας. Όπως ανακοίνωσε ο δήμαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιάνιν, τουλάχιστον 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη καταρρίφθηκαν από τα ρωσικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, ενώ, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, δεν προκλήθηκαν θύματα ούτε σοβαρές υλικές ζημιές.

Μετά την επίθεση, επιβλήθηκαν «προσωρινά περιοριστικά μέτρα» στα διεθνή αεροδρόμια Βνούκοβο, Ντομοντέντοβο, Σερεμέτιεβο και Ζουκόφσκι, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS τη Δευτέρα. Στη συνέχεια, η ίδια πηγή μετέδωσε πληροφορίες για τέσσερις νεκρούς και φωτιά σε πολυκατοικία στα νοτιοδυτικά της Μόσχας, χωρίς σαφή επιβεβαίωση για το αν το περιστατικό σχετίζεται με ουκρανικό drone.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε, επίσης, ότι επιπλέον drones εξουδετερώθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας, μεταξύ άλλων στις περιοχές Μπριάνσκ, Βορόνεζ, Πένζα, Καλούγκα και Μπέλγκοροντ. Η ουκρανική πλευρά μέχρι στιγμής δεν έχει σχολιάσει για τα περιστατικά αυτά, τα οποία η Epoch Times δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα.

Η ασφάλεια στη Μόσχα έχει ενισχυθεί σημαντικά εν όψει των εορτασμών για τα 80 χρόνια από τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας, που θα κορυφωθούν στις 9 Μαΐου. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μονομερή κατάπαυση του πυρός διάρκειας τριών ημερών, ζητώντας σεβασμό με την ευκαιρία της επετείου. Η εκεχειρία, σύμφωνα με τον ίδιο, ξεκινά στις 8 Μαΐου και λήγει στις 10 του μηνός. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέκρινε τη ρωσική πρόταση, ζητώντας τουλάχιστον μηνιαία και άνευ όρων παύση των εχθροπραξιών, όπως είχε προτείνει και η Ουάσιγκτον. Η Μόσχα, πάντως, επιμένει ότι στόχος της είναι μια συνολική διευθέτηση της σύγκρουσης και όχι απλώς μια προσωρινή διακοπή.

Στις 6 Μαΐου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα απαντήσει αν το Κίεβο παραβιάσει την εκεχειρία. «Δεν θα υπάρξουν εχθροπραξίες», επανέλαβε στους δημοσιογράφους, όπως μεταδίδει το TASS. «Εάν όμως το καθεστώς του Κιέβου δεν ανταποκριθεί και συνεχίσει τις επιθέσεις κατά των θέσεών μας ή εγκαταστάσεων, θα υπάρξει απάντηση.»

Από το 2022, οπότε και ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην ανατολική και νοτιοανατολική Ουκρανία, το Κίεβο έχει εξαπολύσει αρκετές επιθέσεις με drone στο έδαφος της Μόσχας. Η πιο σοβαρή σημειώθηκε τον Μάρτιο, με τρεις νεκρούς και 17 τραυματίες.

Χτύπημα σε υποσταθμό ηλεκτρισμού στο Κουρσκ – Δύο τραυματίες

Λίγες ώρες πριν από τη νέα επίθεση σε βάρος της Μόσχας, ουκρανική εκτόξευση προκάλεσε ζημιές σε υποσταθμό ηλεκτρικής ενέργειας στη δυτική ρωσική περιφέρεια της Κουρσκ, όπως επιβεβαίωσε ο περιφερειάρχης Αλεξάντερ Χινστέιν. Σύμφωνα με ανάρτησή του στο Telegram, δύο πολίτες τραυματίστηκαν και μέρος των μετασχηματιστών υπέστη σημαντικές φθορές, ενώ σημειώθηκαν διακοπές ρεύματος στο Ριλσκ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Ο κος Χινστέιν, απευθυνόμενος στους κατοίκους, τόνισε: «Ο εχθρός συνεχίζει, μέσα στην απελπισία του, να πλήττει την περιοχή μας. Σας παρακαλούμε να λαμβάνετε τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας». Υπενθυμίζεται ότι τον Αύγουστο του 2023 οι Ουκρανοί είχαν εξαπολύσει επιχείρηση πέραν των συνόρων, καταλαμβάνοντας προσωρινά έκταση στην περιφέρεια του Κουρσκ. Τον περασμένο μήνα, η ρωσική στρατιωτική ηγεσία διαβεβαίωσε ότι όλες οι ουκρανικές δυνάμεις απομακρύνθηκαν πλήρως από το Κουρσκ, ενώ έχει ξεκινήσει η διαμόρφωση «ζώνης ασφαλείας» εντός της ουκρανικής περιφέρειας Σούμι.

Το Κίεβο, ωστόσο, δεν έχει αποδεχθεί επισήμως την απώλεια του ελέγχου αυτών των εδαφών, με τον πρόεδρο Ζελένσκι να επιμένει σε δηλώσεις του πως ουκρανικές μονάδες παραμένουν ενεργές τόσο στο Κουρσκ όσο και στην όμορη περιοχή του Μπέλγκοροντ. Ακόμη, στη χθεσινή ενημέρωσή του, το ουκρανικό γενικό επιτελείο έκανε λόγο για συνεχιζόμενες μάχες στο Κουρσκ, με ουκρανικές δυνάμεις να αποκρούουν επανειλημμένες ρωσικές επιθέσεις.

Την ίδια ημέρα, η περιφερειακή διοίκηση του Κουρσκ ενημέρωνε μέσω Telegram για την απομάκρυνση αμάχων από μεθοριακές περιοχές, εξαιτίας της αύξησης των επιθέσεων με drone. Οι πληροφορίες και των δύο πλευρών παραμένουν αδύνατο να επαληθευτούν ανεξάρτητα.

Δεκαοκτώ ακόμη δημοτικοί αξιωματούχοι που συνδέονται με την τουρκική αντιπολίτευση οδηγήθηκαν στη φυλακή μετά από απόφαση δικαστηρίου της Κωνσταντινούπολης, καθώς διευρύνεται το κύμα συλλήψεων σε βάρος στελεχών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης στη χώρα. Την είδηση επιβεβαίωσε στις 30 Απριλίου το κρατικό πρακτορείο Anadolu.

Προηγήθηκαν μέσα στο σαββατοκύριακο 47 ακόμη προσαγωγές δημοτικών αξιωματούχων της Κωνσταντινούπολης με παρόμοιες κατηγορίες διαφθοράς, έπειτα από τη σύλληψη του δημάρχου της πόλης Εκρέμ Ιμάμογλου. Ο Ιμάμογλου, που πρόσκειται στο CHP και ουκ ολίγες φορές έχει θεωρηθεί φαβορί για την προεδρία απέναντι στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, συνελήφθη πριν έναν μήνα με βαρύτατες κατηγορίες διαφθοράς και διασυνδέσεων με την τρομοκρατία.

Παραμένει προφυλακισμένος και αναμένει τη δίκη του, ενώ ο ίδιος, οι υποστηρικτές του αλλά και πολλές φωνές από την ευρύτερη αντιπολίτευση και κριτικοί του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, τονίζουν ότι οι διώξεις του αποτελούν ξεκάθαρη πολιτική στοχοποίηση.

Η σύλληψη του Ιμάμογλου στις 19 Μαρτίου πυροδότησε το μεγαλύτερο κύμα διαδηλώσεων της αντιπολίτευσης στην Τουρκία την τελευταία δεκαετία. Το CHP και άλλα μικρότερα κόμματα συντονίζουν εβδομαδιαίες κινητοποιήσεις στην Κωνσταντινούπολη, απαιτώντας την άμεση αποφυλάκιση και επαναφορά του Ιμάμογλου στο δημαρχιακό αξίωμα. Πάνω από 2.000 διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων αρκετοί δημοσιογράφοι, συνελήφθησαν το προηγούμενο διάστημα, παρά την απαγόρευση μαζικών συναθροίσεων που παραμένει σε ισχύ.

Μετά τη σύλληψη Ιμάμογλου, πλήθος ακόμη στελεχών της τοπικής αυτοδιοίκησης που πρόσκεινται στο CHP βρέθηκαν στο στόχαστρο των διωκτικών αρχών. Με αφορμή το πιο πρόσφατο κύμα συλλήψεων, ο Ιμάμογλου επιτέθηκε στο κυβερνών κόμμα, κατηγορώντας το για «ψέματα και συκοφαντίες» με στόχο τον πολιτικό του αφανισμό. «Θα σταθώ μέχρι τέλους στο πλευρό κάθε συνεργάτη μου σε αυτή τη μάχη», διαμήνυσε ο ίδιος μέσω ανάρτησης στα κοινωνικά δίκτυα. «Κανείς δεν θα μείνει πίσω. Οι σκοτεινές αυτές μέρες θα περάσουν».

Δημοτικές αρχές υπό διωγμό

Στις τοπικές εκλογές του περασμένου έτους, υποψήφιοι του CHP πέτυχαν σημαντικές νίκες σε κομβικές πόλεις όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη, αλλά και σε αρκετούς άλλους δήμους ανά τη χώρα. Μέσα στους μήνες που προηγήθηκαν της σύλληψης Ιμάμογλου, άλλοι δύο δήμαρχοι του CHP σε περιοχές της Κωνσταντινούπολης έχασαν το αξίωμά τους μετά την καταδίκη τους για διαφθορά και τρομοκρατική δράση.

 

Την ίδια περίοδο, οκτώ δήμαρχοι που ανήκαν στο φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (DEM) σε δήμους της ανατολικής Τουρκίας απομακρύνθηκαν επίσης από τα καθήκοντά τους για παρόμοιες κατηγορίες. Όλοι οι αποπεμφθέντες δήμαρχοι απορρίπτουν τις κατηγορίες, κάνοντας λόγο για πολιτικές διώξεις που αποσκοπούν στην αποδυνάμωση της αντιπολίτευσης.

Τον Φεβρουάριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο Στρασβούργο καταδίκασε με ψήφισμά του αυτό που χαρακτήρισε ως «αυθαίρετη απομάκρυνση και φυλάκιση δημοκρατικά εκλεγμένων δημάρχων» από τις τουρκικές αρχές. Η τουρκική κυβέρνηση απέρριψε αμέσως τις επικρίσεις, υποστηρίζοντας πως η Δικαιοσύνη λειτουργεί ανεξάρτητα από την πολιτική εξουσία.

Με την συμβολή του Reuters

 

Η Ρωσία εκδηλώνει προθυμία να συζητήσει με την Ουκρανία το ενδεχόμενο συμφωνίας για προσωρινή κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με δήλωση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Πάντα αντιμετωπίζαμε θετικά κάθε ειρηνευτική πρωτοβουλία», ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος σε δηλώσεις του στη ρωσική κρατική τηλεόραση στις 21 Απριλίου, οι οποίες αναρτήθηκαν αργότερα στην επίσημη ιστοσελίδα του Κρεμλίνου.

Οι δηλώσεις του Πούτιν ήρθαν λίγες μόλις ώρες μετά τη λήξη εκεχειρίας 30 ωρών, την οποία είχε ανακοινώσει η Μόσχα για τη διάρκεια του ορθόδοξου Πάσχα. Παρότι το Κίεβο κατηγόρησε τη Ρωσία πως παραβίασε την εκεχειρία που η ίδια κήρυξε, η Μόσχα εμμένει ότι οι ρωσικές δυνάμεις ακολούθησαν κατά γράμμα τη συμφωνία, η οποία ίσχυσε από τις 6 το απόγευμα της 19ης Απριλίου έως τα μεσάνυχτα της 20ης (ώρα Μόσχας). Μάλιστα, η ρωσική πλευρά ανεβάζει τους τόνους, ισχυριζόμενη πως ουκρανικές δυνάμεις επιτέθηκαν σε ρωσικές θέσεις, στρατιωτικού και πολιτικού χαρακτήρα, κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ισχυρισμοί των δύο πλευρών για το τι συνέβη στο πεδίο της μάχης το τελευταίο διάστημα δεν κατέστη δυνατόν να διασταυρωθούν από ανεξάρτητες πηγές, ενώ ο πόλεμος εισέρχεται πλέον στον τρίτο του χρόνο.

Παρά τις εκατέρωθεν κατηγορίες για παραβιάσεις, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε πως «τη μέρα του Πάσχα δεν σήμανε κανένας συναγερμός αεροπορικής επιδρομής στην Ουκρανία και σε ορισμένα σημεία του μετώπου επικρατούσε ησυχία». Ο ίδιος υποστήριξε πως αυτό αποτελεί ένδειξη ότι «μια κατάπαυση του πυρός είναι εφικτή… όταν η Ρωσία επιλέγει να μειώσει την ένταση», ενώ επανέλαβε πρόταση για διαρκέστερη εκεχειρία με σαφείς απαγορεύσεις πληγμάτων σε πολιτικές εγκαταστάσεις και από τις δύο πλευρές. «Περιμένουμε μία ξεκάθαρη απάντηση από τη Μόσχα. Είμαστε έτοιμοι για κάθε συζήτηση που θα εξασφαλίσει κάτι τέτοιο», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Στις τελευταίες του δηλώσεις ο Πούτιν φάνηκε να απαντά έμμεσα στην πρόταση Ζελένσκι, χωρίς ωστόσο να τον κατονομάζει. «Πάντα αντιμετωπίζουμε θετικά μια κατάπαυση του πυρός. Αυτός ήταν και ο λόγος που προτείναμε την εκεχειρία του Πάσχα», υπογράμμισε ο Ρώσος ηγέτης, αναγνωρίζοντας πως η πρόταση για αποφυγή πλήγματος σε πολιτικές υποδομές απαιτεί «ουσιαστική μελέτη». Επέμεινε στην κατηγορία ότι οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποιούν συχνά τέτοιες εγκαταστάσεις «για στρατιωτικούς σκοπούς», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο διερεύνησης αυτών των περιστατικών «διμερώς, μέσα από διάλογο».

Λίγο αργότερα, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου επιβεβαίωσε δημόσια το άνοιγμα του Πούτιν για συζήτηση πιθανών συμφωνιών εκεχειρίας με το Κίεβο, διευκρινίζοντας ότι οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου αφορούσαν ξεκάθαρα το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης με την ουκρανική πλευρά σχετικά με την ασφάλεια πολιτικών υποδομών.

Ρωσικοί ισχυρισμοί για κατάληψη μοναστηριού στο Κουρσκ

Σε άλλη εξέλιξη, η Μόσχα ανακοίνωσε την κατάληψη ενός στρατηγικής σημασίας μοναστηριού στην περιοχή του Κουρσκ, όπου -σύμφωνα με ρωσικές πηγές- είχαν οχυρωθεί για εβδομάδες ουκρανικές δυνάμεις. Όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο TASS στις 22 Απριλίου, «οι δυνάμεις μας απελευθέρωσαν το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στο Μπελογκόρσκ».

Σύμφωνα με παράγοντα ασφαλείας που επικαλείται το πρακτορείο, το μοναστηριακό συγκρότημα είχε μετατραπεί «αποκλειστικά σε στρατιωτική εγκατάσταση» από τις ουκρανικές δυνάμεις. Από πλευράς Κιέβου, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση σχετικά με τον έλεγχο του μοναστηριού, ενώ οι σχετικοί ρωσικοί ισχυρισμοί δεν έχουν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες πηγές. Υπενθυμίζεται ότι το περσινό καλοκαίρι, οι Ουκρανοί είχαν εισβάλει στην περιοχή Κουρσκ στη Ρωσία, καταλαμβάνοντας αρχικά μεγάλη έκταση, όμως στη συνέχεια αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στις περισσότερες θέσεις, διατηρώντας μόνο κάποιες εστίες κοντά στα σύνορα. Κατά τον ρωσικό στρατό, περισσότερο από το 86% των εδαφών που πέρασαν προσωρινά στα ουκρανικά χέρια «έχουν πλέον απελευθερωθεί».

Ο πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία διανύει πια το τέταρτο έτος του και οι μάχες συνεχίζουν να μαίνονται.

Κατά την προεκλογική εκστρατεία του, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δεσμευτεί να θέσει γρήγορα τέλος σ’ αυτή τη φονική σύρραξη με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Ωστόσο, τρεις μήνες εντατικών επαφών, συναντήσεων και ταξιδιών για την προώθηση διαπραγματεύσεων μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δεν έχουν ακόμα οδηγήσει σε χειροπιαστό αποτέλεσμα.

Πού βρίσκονται, λοιπόν, οι αμερικανικές προσπάθειες για τερματισμό ή έστω περιορισμό των συγκρούσεων; Ακολουθεί η εικόνα μέχρι στιγμής.

Σημαντικές επαφές στη Σαουδική Αραβία

Τον Φεβρουάριο, λίγο μετά την εκ νέου ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν στη Σαουδική Αραβία, με βασικό θέμα τον τερματισμό του πολέμου.

Έκτοτε, τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Μόσχα δηλώνουν ότι επιδιώκουν την ειρήνη, μετά τον βαρύ φόρο αίματος που έχει αφήσει πίσω της η σύγκρουση.

Στις 11 Απριλίου, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Ουίτκοφ, επισκέφθηκε τη Αγία Πετρούπολη, όπου είχε μαραθώνια τετράωρη συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Το Κρεμλίνο, σε μετέπειτα ανακοίνωσή του, επιβεβαίωσε πως το βασικό αντικείμενο πίσω από τις κλειστές πόρτες ήταν η αναζήτηση λύσης για την Ουκρανία.

Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συναινέσει σε συνολική κατάπαυση του πυρός – υπό την προϋπόθεση να ικανοποιηθούν μια σειρά ρωσικών απαιτήσεων.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες που προσαρτήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, καθώς και η πλήρης αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από αυτές τις περιοχές. Παράλληλα η Ρωσία ζητά και δεσμεύσεις ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.

«Όροι που δεν γίνονται αποδεκτοί»

Το Κίεβο, ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά και ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν απαράδεκτες τις ρωσικές απαιτήσεις, σημειώνοντας πως ισοδυναμούν με ουσιαστική παράδοση της Ουκρανίας.

Ωστόσο, ο Αμερικανός διαμεσολαβητής Ουίτκοφ έχει τις τελευταίες εβδομάδες αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μελέτης των ρωσικών όρων.

Σε συνέντευξή του στον σχολιαστή Τάκερ Κάρλσον, ο Ουίτκοφ τόνισε πως οι τέσσερις αυτές περιοχές είναι ρωσόφωνες, προσθέτοντας: «Έχουν γίνει δημοψηφίσματα στις περιοχές αυτές και η συντριπτική πλειοψηφία θέλει να υπαχθεί στη ρωσική διοίκηση».

Η τοποθέτησή του προκάλεσε αναστάτωση στο Κίεβο. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε σε τηλεοπτική του παρέμβαση ότι «Τα σχόλια του κ. Ουίτκοφ μάς ανησυχούν πολύ. Πολεμάμε τον Πούτιν και δεν χρειαζόμαστε άλλους βοηθούς του». Επιπλέον, υπογράμμισε ότι ο Αμερικανός διαμεσολαβητής «δεν είναι στρατιωτικός ειδικός» και κατηγόρησε τον Ουίτκοφ ότι αναπαράγει ρωσικά αφηγήματα, έναντι των οποίων η Ουκρανία «θα παλέψει όπου κι αν εκφράζονται».

Αμερικανικές πρωτοβουλίες περιορισμένης κατάπαυσης του πυρός – Προσκόμματα

Στο τέλος Μαρτίου, οι ΗΠΑ επέστρεψαν στη Σαουδική Αραβία για ξεχωριστές συζητήσεις με Ρώσους και Ουκρανούς εκπροσώπους, με αντικείμενο μια περιορισμένη κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα.

Μετά τις συνομιλίες, ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία συναίνεσαν «στην εξασφάλιση ασφαλούς ναυσιπλοΐας, στον τερματισμό της χρήσης βίας και στη μη χρησιμοποίηση εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς στη Μαύρη Θάλασσα». Το Κρεμλίνο, πάντως, προέταξε νέα αιτήματα, όπως την επανασύνδεση της κρατικής αγροτικής τράπεζας της Ρωσίας στο παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, αλλά και την άρση των κυρώσεων σε ρωσικές αγροδιατροφικές βιομηχανίες.

Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, διαβεβαίωσε ότι οι αμερικανικές Αρχές θα αξιολογήσουν τα αιτήματα της Μόσχας – ωστόσο η τύχη αυτής της επεξεργασίας παραμένει ασαφής.

Αλληλοκατηγορίες για παραβίαση του μορατόριουμ

Ο Ζελένσκι από την πλευρά του κατηγόρησε τη Ρωσία ότι προσθέτει συνεχώς προϋποθέσεις για άρση κυρώσεων στο παζάρι για τη Μαύρη Θάλασσα. «Θέτουν προϋποθέσεις για τις κυρώσεις προς τους Αμερικανούς», ανέφερε, εκφράζοντας την ελπίδα οι Αμερικανοί διαπραγματευτές να επιδείξουν ανάλογη αντοχή με τους ίδιους τους Ουκρανούς.

Κατά τις τελευταίες συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, Μόσχα και Κίεβο συμφώνησαν σε μορατόριουμ επίθεσης σε ενεργειακές εγκαταστάσεις – όμως έκτοτε εκατέρωθεν κατηγορούνται για παραβίαση της συμφωνίας. Αξιωματούχος του ρωσικού ΥΠΕΞ δήλωσε ότι «οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν εξαπολύσει 98 πλήγματα κατά ενεργειακών υποδομών μετά τη συμφωνία». Η πληροφορία αυτή ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα.

Η αμερικανική ενόχληση αυξάνεται

Ύστερα από τον τελευταίο γύρο επαφών, Αμερικανοί αξιωματούχοι –μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Τραμπ– άρχισαν να εκφράζουν δημόσια την απογοήτευσή τους από την έλλειψη προόδου.

Συνέντευξη Τραμπ στο NBC News μετέφερε τον εκνευρισμό του προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν αναφορικά με τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία, «θα επιβάλει δεύτερο πακέτο δασμών σε όλο το ρωσικό πετρέλαιο».

Εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέιμς Χιούιτ, επιβεβαίωσε την «έντονη δυσαρέσκεια» της Ουάσινγκτον για τη στάση της Μόσχας στις διαπραγματεύσεις.

Στις 12 Απριλίου, ο Τραμπ παραδέχθηκε πως παρόλο που οι συνομιλίες συνεχίζονται, η υπομονή εξαντλείται: «Υπάρχει ένα σημείο όπου ή προχωράς ή σταματάς κάθε προσπάθεια».

«Υπάρχει πολιτική βούληση, αλλά τα σημεία διαφωνίας παραμένουν»

Παρά την απογοήτευση, ο Ουίτκοφ εμφανίστηκε αισιόδοξος, δηλώνοντας στο Fox News ότι «ένα λειτουργικό πλαίσιο συμφωνίας μπορεί να βρεθεί», κάνοντας λόγο για «ουσιαστική» συνάντηση με τον Πούτιν. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, παραδέχθηκε πως «ακόμα δεν υπάρχει σαφές περίγραμμα συμφωνίας, αλλά υπάρχει πολιτική βούληση».

Η ουκρανική κυβέρνηση παραμένει ανυποχώρητη. Το Κίεβο έχει διαμηνύσει πως αποκλείει κάθε συζήτηση για μείωση της αμυντικής του ισχύος ή αποδοχή των ρωσικών όρων. «Αυτό είναι θεμελιώδης θέση μας», δήλωσε ο Παύλο Παλίσα, αναπληρωτής προϊστάμενος του γραφείου Ζελένσκι. «Κανείς – και ειδικά η Ρωσία – δεν θα υπαγορεύσει στην Ουκρανία το μέγεθος των Ενόπλων Δυνάμεών της».

Συνεχείς διπλωματικές επαφές, αλλά χωρίς αποτέλεσμα

Παρά τις αργές εξελίξεις, η ρωσική πλευρά επιβεβαιώνει πως οι επαφές με τις ΗΠΑ συνεχίζονται – σε διπλωματικό και μυστικό επίπεδο, καθώς και με πρωτοβουλία του Κιρίλ Ντμιτρίεφ, ειδικού απεσταλμένου του Πούτιν, που επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον νωρίτερα μέσα στον μήνα.

Ο Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του ρωσικού επενδυτικού ταμείου, μιλώντας στο CNN δήλωσε ότι «οι δύο πλευρές προσπαθούν να προσδιορίσουν εφικτούς τρόπους για μια μακροπρόθεσμη λύση στην Ουκρανία».

Δύσβατος ο δρόμος της συμφωνίας

Παρά την εντεινόμενη διπλωματική κινητικότητα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εμφανίσθηκε επιφυλακτικός: «Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουμε στα βασικά σημεία της επίλυσης», είπε στη ρωσική Τύπο.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, από την Οδησσό κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον ηγέτη του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, υπογράμμισε ξανά τις «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου περί εθνικής κυριαρχίας και ακεραιότητας. «Μόνο ο ουκρανικός λαός μπορεί να αποφασίζει για τα εδάφη της χώρας», τόνισε, ενώ κατηγόρησε αμερικανικούς κύκλους ότι συζητούν «θέματα εκτός αρμοδιότητάς τους».

Στις 18 Απριλίου, ο Μάρκο Ρούμπιο, αντιπρόεδρος της αμερικανικής κυβέρνησης, έθεσε αυστηρό τελεσίγραφο: «Δεν θα συνεχίσουμε επ’ αόριστον αυτή την προσπάθεια. Μέσα σε λίγες ημέρες πρέπει να φανεί αν υπάρχει δυνατότητα συμφωνίας». Ο ίδιος ο Τραμπ επανέλαβε το μήνυμα: «Αν κάποια πλευρά δείξει αδιαλλαξία, δεν πρόκειται να συνεχίσουμε άσκοπα».

Συμφωνία ΗΠΑ–Ουκρανίας για τα ορυκτά στο προσκήνιο

Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το Κίεβο ανακοίνωσε την υπογραφή μνημονίου με την Ουάσινγκτον για την εκμετάλλευση των ουκρανικών ορυκτών πόρων.

Η Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριέντενκο, γνωστοποίησε με ανάρτησή της την επίτευξη συμφωνίας «ως πρώτο βήμα προς μια μακροπρόθεσμη σύμπραξη για την κοινή αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας».

Ο Τραμπ δηλώνει πως μια τέτοια συμφωνία μπορεί να καλλιεργήσει το έδαφος για ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, δίνοντας στις ΗΠΑ ισχυρό οικονομικό ενδιαφέρον για το μέλλον της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τον Τζέιμς Χιούιτ, εκπρόσωπο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η συμφωνία θα εδραιώσει «μια διαρκή οικονομική σχέση που θα στηρίξει και την ασφάλεια της χώρας».

Οι δύο πλευρές βρέθηκαν κοντά σε οριστικοποίηση σχεδίου συμφωνίας ήδη από τον Φεβρουάριο, ωστόσο σημειώθηκαν καθυστερήσεις μετά από επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ–Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.

Όπως είπε η Σβιριέντενκο, το μνημόνιο ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία επενδυτικού ταμείου με στόχο την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.

Ο Τραμπ έχει πει ότι η τελική συμφωνία μπορεί να υπογραφεί την ερχόμενη εβδομάδα, αποσκοπώντας στην προνομιακή πρόσβαση των ΗΠΑ στα ουκρανικά ορυκτά. Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε πως «έχουμε φτάσει ουσιαστικά στα ίδια βασικά σημεία που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως».

Βάσει του μνημονίου –το οποίο έχει δημοσιοποιηθεί από το Κίεβο– Ουκρανία και ΗΠΑ ευελπιστούν να ολοκληρώσουν τις σχετικές διαπραγματεύσεις μέχρι τις 26 Απριλίου, αμέσως μετά την επίσκεψη του Ουκρανού πρωθυπουργού, Ντένις Σμίγκαλ, στην Ουάσινγκτον.

Η Ουκρανία διατηρεί ενεργή στρατιωτική δραστηριότητα στην περιφέρεια Μπέλγκοροντ στη δυτική πλευρά της Ρωσίας, στα σύνορα με τη βορειοανατολική Ουκρανία, σύμφωνα με δήλωση του προέδρου της χώρας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Σε βιντεοσκοπημένο διάγγελμά του στις 7 Απριλίου, ο Ζελένσκι ανέφερε ότι ο ανώτατος Ουκρανός διοικητής, Ολεξάντρ Σίρσκι, τον ενημέρωσε σχετικά με την ανάπτυξη ουκρανικών δυνάμεων τόσο στην περιοχή του Μπέλγκοροντ όσο και στο γειτονικό Κουρσκ της Ρωσίας.

«Συνεχίζουμε ενεργές επιχειρήσεις στις συνοριακές περιοχές του εχθρού και αυτό είναι απολύτως δικαιολογημένο», δήλωσε ο Ζελένσκι, προσθέτοντας χαρακτηριστικά: «Ο πόλεμος πρέπει να επιστρέψει εκεί απ’ όπου ξεκίνησε».

Όπως διευκρίνισε, ο κύριος στόχος των επιχειρήσεων είναι «να προστατευθεί η γη μας και οι κοινότητές μας στις περιοχές του Σούμι και του Χαρκόβου από τις ρωσικές δυνάμεις κατοχής».

Συνεχίζοντας τις δηλώσεις του, ο Ουκρανός πρόεδρος αποκάλυψε ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Μπέλγκοροντ εκτελούνται από το 225ο Σύνταγμα Ουκρανών Αλεξιπτωτιστών, συγχαίροντας παράλληλα τους στρατιώτες αυτούς για την απόδοσή τους.

Είναι η πρώτη φορά που υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Ουκρανίας επιβεβαιώνει ρητώς ότι υπάρχουν στρατεύματα της χώρας εντός της ρωσικής περιφέρειας Μπέλγκοροντ, η οποία διαθέτει σύνορα μήκους 547 χιλιομέτρων με την Ουκρανία.

Το Μπέλγκοροντ συνορεύει επίσης στα νότια με τη ρωσική περιφέρεια Κουρσκ. Τον περασμένο μήνα, ο Ζελένσκι άφησε να εννοηθεί πως το Κίεβο αναπτύσσει στρατιωτική δραστηριότητα «λίγο πιο κάτω από το Κουρσκ», υπαινισσόμενος μια κρυφή παρουσία Ουκρανών μαχητών στην περιοχή αυτή.

Τον περασμένο Αύγουστο, η Ουκρανία είχε πραγματοποιήσει ευρεία επίθεση στην περιοχή του Κουρσκ, καταλαμβάνοντας αρχικά μερικές εκατοντάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα ρωσικού εδάφους. Έκτοτε, ωστόσο, ο ουκρανικός στρατός έχασε το μεγαλύτερο μέρος αυτών των εδαφών, διατηρώντας μόνο ένα μικρό τμήμα κοντά στα σύνορα.

Στις 8 Απριλίου, το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι μόνο δύο παραμεθόριοι οικισμοί στο Κουρσκ παραμένουν υπό ουκρανικό έλεγχο μετά την πρόσφατη ανακατάληψη του οικισμού Γκουέβο από τους Ρώσους.

«Απομένει να απελευθερωθούν μόνο οι οικισμοί Γκορνάλ και Ολεσνιά», δήλωσε στο TASS ανώνυμη ρωσική στρατιωτική πηγή. «Μάχες συνεχίζονται επί του παρόντος και οι στρατιώτες μας απωθούν τα ουκρανικά στρατεύματα».

Παρά τις πρόσφατες απώλειες στο ρωσικό έδαφος, ο Ζελένσκι επανέλαβε ότι η πολύμηνη ουκρανική επίθεση στο Κουρσκ έχει σε μεγάλο βαθμό πετύχει στρατηγικούς στόχους. «Με τη συνολική έκβαση των επιχειρήσεων στο Κουρσκ, καταφέραμε να μειώσουμε την πίεση σε άλλα μέτωπα, ιδίως στο Ντονέτσκ», τόνισε.

Η περιφέρεια του Σούμι ξανά στο προσκήνιο

Ταυτόχρονα, το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Μόσχα ισχυρίστηκε ότι οι δυνάμεις της κατέλαβαν το χωριό Μπάσιβκα, στη βορειοανατολική περιφέρεια Σούμι της Ουκρανίας, απέναντι ακριβώς από τα σύνορα με το Κουρσκ.

Τότε, Ουκρανοί αξιωματικοί διέψευσαν άμεσα τους Ρώσους, δηλώνοντας ότι οι μάχες στο χωριό ακόμα συνεχίζονταν. Στις 7 Απριλίου, Ουκρανός στρατιωτικός εκπρόσωπος επανέλαβε ότι η Μπάσιβκα δεν έχει περιέλθει υπό ρωσικό έλεγχο.

H Epoch Times δεν μπόρεσε να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα τις αντικρουόμενες αναφορές από το πεδίο.

Η Μόσχα, από την πλευρά της, δεν έχει προς το παρόν επιβεβαιώσει ή έστω σχολιάσει τη δήλωση Ζελένσκι σχετικά με την ουκρανική παρουσία στο Μπέλγκοροντ. Ωστόσο, στις 8 Απριλίου ο κυβερνήτης του Μπέλγκοροντ Βιάτσεσλαβ Γκλάντκοφ ανέφερε μέσω της πλατφόρμας Telegram ότι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν επιθέσεις με drones και πυροβολικό σε πολλές περιοχές του Μπέλγκοροντ, προκαλώντας τραυματισμούς και υλικές ζημιές.

Θυμίζεται πως το 2023 είχαν σημειωθεί μεγάλης κλίμακας ουκρανικές επιθέσεις περνώντας τα σύνορα προς τις ρωσικές περιοχές Κουρσκ, Μπριάνσκ και Μπέλγκοροντ. Μετά από αυτά τα γεγονότα, η Ρωσία δηλώνει σταθερά ότι επιθυμεί να δημιουργήσει μια «ουδέτερη ζώνη» ασφαλείας εντός της ουκρανικής επικράτειας για να αποκλείσει μελλοντικές ουκρανικές επιθέσεις στα ρωσικά εδάφη.