Η μοναδικής φυσικής ομορφιάς γη του Πελίτι, στο Μεσοχώρι του δήμου Παρανεστίου της ορεινής Δράμας, πλημμύρισε και φέτος από ανθρώπους κάθε ηλικίας, που έστειλαν το δικό τους ηχηρό μήνυμα για τη σημασία της διατήρησης των παραδοσιακών ποικιλιών σπόρων, της αγροτικής αυτάρκειας και της αχρήματης οικονομίας.
Η 25η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι αποτέλεσε, για μια ακόμη χρονιά, ορόσημο για το κίνημα διάσωσης και ελεύθερης διάδοσης των ντόπιων ποικιλιών, προσελκύοντας εκατοντάδες επισκέπτες από διάφορες περιοχές της Ελλάδας και το εξωτερικό.
Η διανομή των παραδοσιακών σπόρων πραγματοποιήθηκε στο υπό κατασκευή κτίριο της Τράπεζας Σπόρων του Πελίτι και οι εκατοντάδες επισκέπτες που περίμεναν υπομονετικά για ώρα είχαν την ευκαιρία να παραλάβουν, δωρεάν, ντόπιες ποικιλίες σπόρων και φυτά, να ανταλλάξουν εμπειρίες και να ενημερωθούν για τον τρόπο καλλιέργειας και διατήρησής τους.
Το φετινό, ιδιαίτερα πλούσιο, πρόγραμμα περιλάβανε μια σειρά από βιωματικά εργαστήρια, που κάλυπταν θέματα, όπως η φυσική καλλιέργεια, η παρασκευή παραδοσιακών τροφών, αλλά και η κατασκευή χρήσιμων εργαλείων από φυσικά υλικά. Παράλληλα, παρουσιάστηκαν παραδοσιακά έθιμα γονιμότητας, ενώ το καλλιτεχνικό μέρος περιλάμβανε ζωντανή μουσική, έκθεση φωτογραφίας και ποίκιλλες δραστηριότητες για μικρούς και μεγάλους.
Ο εμπνευστής της ετήσιας Γιορτής Σπόρων και ιδρυτής της εναλλακτικής κοινότητας Πελίτι, Παναγιώτης Σαϊνατούδης, καλωσορίζοντας τους Έλληνες και ξένους επισκέπτες δεν έκρυψε τη χαρά και την ικανοποίησή του για τη μεγάλη συμμετοχή του κόσμου. Ευχαρίστησε όσους τους στηρίζουν και τόνισε την ολοένα αυξανόμενη ανάγκη που υπάρχει σε ολόκληρο τον κόσμο για σπόρους, προκειμένου οι άνθρωποι να μπορούν καλλιεργούν μόνοι τους τη γη, παράγοντας την τροφή τους, σε μια προσπάθεια να νιώσουν αυτόνομοι και ανεξάρτητοι.
Π. Σαϊνατούδης: «Ο κόσμος θύμιζε τις μεγάλες γιορτές πριν από τον κορονοϊό»
«Η εντυπωσιακή παρουσία του κόσμου στην φετινή 25η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι», τονίζει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης, «θύμισε τις μεγάλες γιορτές πριν από τον κορονοϊό. Αυτό είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό, μας γεμίζει χαρά και μας θυμίζει την αποστολή μας, την ευθύνη που έχουμε, την οποία θέλουμε να συνεχίσουμε να υπηρετούμε με πίστη και αφοσίωση. Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε συνδεδεμένοι με το κοινό μας σπίτι, τη μεγάλη τροφό, που είναι η γη».
«Το Πελίτι δεν είναι μόνο σπόροι, είναι σχέσεις ανθρώπων. Είναι η ανάγκη να ξανασμίξουμε με τη γη, να ξαναγίνουμε κοινότητα, να παράγουμε αυτό που χρειαζόμαστε, και να το προσφέρουμε ο ένας στον άλλο. Οι σπόροι που χαρίζονται, είναι σπόροι που ανθίζουν. Οι σπόροι που φυλακίζονται, χάνονται και μαζί τους χάνεται ένα μεγάλο μέρος του πολιτισμού και των παραδόσεών μας», τονίζει ο κ. Σαϊνατούδης, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Η Γιορτή του Πελίτι», επισημαίνει, «δεν είναι απλώς ένα γεγονός, είναι ένα οικοσύστημα γνώσης και ελπίδας.
Είναι ένας χώρος που ενώνει τοπικά με παγκόσμια κινήματα για την αγροτική κυριαρχία, τη βιωσιμότητα, τη βιοποικιλότητα και τα κοινά αγαθά».
Ο δήμαρχος Παρανεστίου, Αναστάσιος Καγιάογλου, στον χαιρετισμό του τόνισε ότι μέσα από την ετήσια Γιορτή Σπόρων, η παράδοση μένει πάντα ζωντανή, ενώ εξέφρασε την μεγάλη στήριξη της τοπικής κοινωνίας στην κοινότητα Πελίτι και στον Παναγιώτη Σαϊνατούδη. «Χάρη σε αυτή την ξεχωριστή γιορτή, τις δράσεις που υλοποιούνται, τις σημαντικές πρωτοβουλίες του Παναγιώτη, το Παρανέστι έγινε γνωστό σε όλη την Ελλάδα αλλά και διεθνώς» υπογράμμισε χαρακτηριστικά ο κος Καγιάογλου.
Η σχέση του ανθρώπου με τα φυτά δεν ήταν καθόλου αρμονική
Στη φετινή 25η Γιορτή Σπόρων συμμετείχαν δυο αντιπροσωπείες από την Αυστρία και την Ελβετία. Ο Έρις Κάουφμαν (Erich Kaufmann), δήμαρχος της κοινότητας Bludenz στις αυστριακές Άλπεις, αναφέρθηκε στον αρμονικό τρόπο ζωής που προσπαθούν να έχουν οι κάτοικοι του χωριού, με την άγρια χλωρίδα και πανίδα της περιοχής, η οποία ανήκει στις προστατευόμενες από την UNESCO. Αναφέρθηκε, μάλιστα, στη μεγάλη καταστροφή που υπέστη η κοινότητα στα μέσα της δεκαετίας του 1950, όταν όλο το χωριό καταστράφηκε από μια χιονοστιβάδα. «Δυστυχώς η υπερβολική υλοτομία τότε είχε ως αποτέλεσμα να απογυμνωθεί το βουνό από τα δέντρα, τα οποία συγκρατούσαν το χιόνι και προστάτευαν τον οικισμό. Έκτοτε φροντίζουμε το δάσος και επιχειρούμε να μεγαλώνει με φυσικό τρόπο» τόνισε ο δήμαρχος.
Ο Μάρκους Μπόουντμερ (Markus Bodmer), πρόεδρος των φίλων του Merian Botanic Garden στη Βασιλεία της Ελβετίας, στον χαιρετισμό του υπογράμμισε πως η Ελβετία είχε έναν από τους πρώτους βοτανικούς κήπους, βόρεια των Άλπεων, που ιδρύθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα. «Σήμερα», τόνισε, «έχουμε δύο βοτανικούς κήπους, ο καθένας εξειδικευμένος σε διαφορετικά θέματα. Επιπλέον, έχουμε ένα εθνικό ίδρυμα, που ασχολείται με την προστασία σπάνιων ειδών, που διαφυλάσσει μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες σπόρων».
«Τα φυτά είναι ζωή. Μας συντηρούν, μας τρέφουν και παρέχουν τα θεμέλια για όλα τα ζωντανά πράγματα. Χωρίς αυτά, δεν θα επιβιώναμε», υπογράμμισε με έμφαση ο κ. Μπόουντμερ και συνέχισε: «τα φυτά βρίσκονται στην καρδιά των διατροφικών μας συστημάτων. Σχεδόν το 75% των τροφίμων που καταναλώνουμε προέρχεται από φυτά. Δυστυχώς, η σχέση μας με τα φυτά δεν ήταν καθόλου αρμονική. Τις τελευταίες δεκαετίες, τα φυτικά είδη σε όλο τον κόσμο έχουν αντιμετωπίσει αυξανόμενες απειλές, πολλές από τις οποίες προκαλούνται άμεσα από την ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι έως και ένα εκατομμύριο φυτικά είδη απειλούνται σήμερα με εξαφάνιση».
Η συνεισφορά της Βεατρίκης Βίντερστάιν
Από τις πιο συγκινητικές στιγμές της 25ης Γιορτής Σπόρων ήταν η παρουσία εκεί της δραστήριας γεωπόνου Βεατρίκης Βίντερστάιν, που ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που εργάστηκαν για την πιστοποίηση αγροτικών βιολογικών προϊόντων. Παρά την ηλικία της συνεχίζει να είναι μια δυναμική προσωπικότητα, που στηρίζει την κοινότητα Πελίτι.
Ήταν Δεκέμβριος του 1990, όταν ο Παναγιώτης Σαϊνατούδης, σε ηλικία μόλις 21 ετών, οργάνωσε μαζί με τη Βεατρίκη Βίντερστάϊν τον πρώτο μεγάλο κύκλο μαθημάτων οικολογικής γεωργίας στην Ελλάδα. Ένα χρόνο μετά, που επαναλήφθηκε ο κύκλος μαθημάτων, πρότεινε στους συμμετέχοντες τη δημιουργία μιας ομάδας. Έτσι γεννήθηκε το Εργαστήρι Οικολογικής Πρακτικής, που συντόνισε τις δράσεις του ως το 1993. Τον Ιανουάριο του 1991 ξεκίνησε την πρώτη ομάδα στην Ελλάδα για τις τοπικές ποικιλίες σπόρων. Το 1995 ξεκίνησε το Πελίτι που συντονίζει έως σήμερα.
Μιλώντας μπροστά σε ένα πολυπληθές ακροατήριο, η κα Βίντερστάιν τόνισε την ανάγκη να εμπιστευόμαστε τους νέους ανθρώπους και να τους στηρίζουμε στην προσπάθεια που κάνουν. «Κάθε μέρα, να κάνουμε και μια νέα σκέψη, γιατί έτσι γεννιούνται νέα πράγματα που μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο μας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η Γιορτή Σπόρων έκλεισε με όλους τους συμμετέχοντες να σχηματίζουν στη γη, με τα σώματά τους, το σήμα του Πελίτι και αμέσως μετά να κάνουν μια αγκαλιά ο ένας στον άλλον. Η Σοφία Γίδα τραγούδησε απόσπασμα από την «Εαρινή Συμφωνία» (το μελλοποιημένο από τον Γιάννη Μαρκόπουλο ποίημα του Γιάννη Ρίτσου), που είναι ο ύμνος της Γιορτής Σπόρων του Πελίτι.
Η 25η Γιορτή Σπόρων δεν ήταν απλώς μια επετειακή συνάντηση. Ήταν μια ζωντανή υπενθύμιση της ανάγκης για βιώσιμη γεωργία, της δύναμης της κοινότητας και της αξίας της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς.
