ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η αστυνομία επιβεβαίωσε σήμερα επίσημα ότι ο απολογισμός των θυμάτων από τη χθεσινή επίθεση των φερόμενων ως αυτονομιστών ανταρτών εναντίον τουριστών στην Παχαλγκάμ, δημοφιλή προορισμό στην πολιτεία Τζαμού και Κασμίρ της Ινδίας, ανέρχεται σε 26 νεκρούς και 17 τραυματίες.

Πρόκειται για την πλέον πολύνεκρη τέτοια επίθεση στην τεράστια αυτή χώρα, τις τελευταίες δύο δεκαετίες.

Χθες, Τρίτη, στο ινδικό Κασμίρ, ένοπλοι άνοιξαν πυρ εναντίον ομάδας τουριστών, διαπράττοντας την πιο φονική επίθεση κατά αμάχων τα τελευταία 25 χρόνια στην περιοχή, όπου η εξέγερση μαίνεται εδώ και δεκαετίες, σύμφωνα με αξιωματούχους των τοπικών υπηρεσιών ασφαλείας που μίλησαν στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Μία από τις πηγές ανέφερε ότι μεταξύ των θυμάτων υπάρχουν τουλάχιστον δύο ξένοι τουρίστες. Η επίθεση σημειώθηκε στην Παχαλγκάμ, περίπου 90 χιλιόμετρα από τη Σριναγκάρ.

Ωστόσο, δεν υπάρχει επίσημη επιβεβαίωση για την εθνικότητα των θυμάτων ή για τον ακριβή απολογισμό των νεκρών — κάποιες πηγές κάνουν λόγο για τουλάχιστον 28 — που μετέδωσαν ινδικά μέσα ενημέρωσης.

Καμία οργάνωση δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για την επίθεση. Η περιοχή, στην πλειονότητά της μουσουλμανική, είναι επίκεντρο ένοπλης εξέγερσης από το 1989.

Οι αντάρτες διεκδικούν είτε την ανεξαρτησία της περιοχής είτε την ένωσή της με το Πακιστάν, το οποίο ελέγχει μικρότερο τμήμα του Κασμίρ και, όπως και η Ινδία, διεκδικεί το σύνολο της περιοχής.

Το Νέο Δελχί κατηγορεί σταθερά το Ισλαμαμπάντ ότι υποστηρίζει τους αντάρτες, κατηγορία που οι πακιστανικές αρχές απορρίπτουν.

Τουριστικός οδηγός δήλωσε ότι έσπευσε στον τόπο της επίθεσης μόλις άκουσε τους πυροβολισμούς και μετέφερε τραυματίες στο νοσοκομείο με άλογο.

«Είδα κάποιους άνδρες πεσμένους στο έδαφος. Έμοιαζαν νεκροί», αφηγήθηκε ο Ουάχιντ, που δεν θέλησε να αποκαλύψει το επώνυμό του.

Ιατρικό προσωπικό στο νοσοκομείο της Αναντνάγκ δήλωσε ότι παρείχε φροντίδα σε πολλούς τραυματίες, ανάμεσά τους τουλάχιστον δύο που είχαν χτυπηθεί από σφαίρες, εκ των οποίων ο ένας είχε τραυματιστεί στον λαιμό.

«Οπλισμένοι άνδρες βγήκαν από ένα δάσος κοντά σε ανοιχτό λιβάδι και άρχισαν να πυροβολούν», περιέγραψε αυτόπτης μάρτυρας στο AFP, ζητώντας να παραμείνει ανώνυμος.

Ήταν «σαφές» πως απέφυγαν να στοχεύσουν γυναίκες και ότι πυροβολούσαν μόνο άνδρες, «σε κάποιες περιπτώσεις μία φορά, άλλες επανειλημμένα — οι πυροβολισμοί ήταν καταιγιστικοί», πρόσθεσε.

Ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος συντόμευσε την επίσκεψή του στη Σαουδική Αραβία και επέστρεψε εσπευσμένα, καταδίκασε την «αποτρόπαια επίθεση» και υποσχέθηκε ότι οι υπεύθυνοι θα οδηγηθούν στη δικαιοσύνη.

«Οι σατανικοί τους σκοποί δεν πρόκειται να επιτευχθούν. Η αποφασιστικότητά μας να πολεμήσουμε την τρομοκρατία παραμένει ακλόνητη», τόνισε. «Το μόνο που καταφέρνουν είναι να ενισχύουν τη θέλησή μας.»

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εξέφρασε την «πλήρη υποστήριξή του» προς την Ινδία σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό Μόντι, σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών της Ινδίας.

Η επίθεση σημειώθηκε μία ημέρα μετά τη συνάντηση του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, με τον πρωθυπουργό Μόντι στο Νέο Δελχί, κατά τη διάρκεια της τετραήμερης επίσημης επίσκεψης του πρώτου στην Ινδία.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες τόνισε ότι οι επιθέσεις κατά αμάχων είναι «απαράδεκτες υπό οποιεσδήποτε συνθήκες». Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε την ενέργεια «αποτρόπαιη τρομοκρατική επίθεση», ενώ ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γεδεών Σαάρ, εξέφρασε τη «βαθιά του θλίψη» για την επίθεση κατά τουριστών.

Ο Ινδός υπουργός Εσωτερικών, Αμίτ Σα, ανακοίνωσε ότι μεταβαίνει άμεσα στην περιοχή με αεροπλάνο.

«Όσοι ευθύνονται για αυτή την άνανδρη τρομοκρατική ενέργεια δεν πρόκειται να γλιτώσουν. Θα αντιμετωπίσουν τις πιο σκληρές συνέπειες», δήλωσε.

«Όλη η χώρα είναι ενωμένη απέναντι στην τρομοκρατία», δήλωσε ο Ραχούλ Γκάντι, επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Κογκρέσου, καλώντας την κυβέρνηση να αναλάβει τις ευθύνες της.

Ο ινδικός στρατός διατηρεί περίπου 500.000 μέλη του προσωπικού του στο Κασμίρ, παρότι οι συγκρούσεις έχουν μειωθεί από τότε που η κυβέρνηση Μόντι αφαίρεσε το 2019 το καθεστώς αυτονομίας της περιοχής.

Οι ινδικές αρχές προσπαθούν να αναδείξουν το ορεινό Κασμίρ ως τουριστικό προορισμό, προωθώντας δραστηριότητες όπως το σκι τον χειμώνα και επισκέψεις σε μέρη που παραμένουν δροσερά το καλοκαίρι, σε αντίθεση με τη ζέστη που επικρατεί στο μεγαλύτερο μέρος της Ινδίας.

Το 2024, περίπου 3,5 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν την περιοχή, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν Ινδοί.

Το 2023, η Ινδία φιλοξένησε σύνοδο της G20 για τον τουρισμό στη Σριναγκάρ, επιχειρώντας να δείξει ότι η ασφάλεια έχει αποκατασταθεί, μετά τη σκληρή καταστολή που ακολούθησε την κατάργηση της αυτονομίας του Κασμίρ.

Πολλές τουριστικές εγκαταστάσεις βρίσκονται υπό ανάπτυξη, ορισμένες από αυτές κοντά στα στρατιωτικοποιημένα σύνορα που χωρίζουν τα εδάφη του Κασμίρ υπό ινδικό και πακιστανικό έλεγχο.

Μέχρι τώρα, η φονικότερη επίθεση κατά αμάχων στην περιοχή είχε σημειωθεί τον Μάρτιο του 2000, όταν περίπου 30 Ινδοί πολίτες σκοτώθηκαν την παραμονή της επίσκεψης του τότε προέδρου των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον.

Ο γενικός διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε χθες Τρίτη ότι οι περικοπές της χρηματοδότησης των ΗΠΑ έχουν φέρει τα ταμεία του βαθιά στο κόκκινο, αναγκάζοντάς τον να μειώσει τις δραστηριότητές του και να απολύσει προσωπικό.

«Η άρνηση των ΗΠΑ να προχωρήσουν στην καταβολή της χρηματοδοτικής συνεισφοράς τους για το 2024 και το 2025, σε συνδυασμό με τις μειώσεις της κρατικής αναπτυξιακής βοήθειας από ορισμένες άλλες χώρες, σημαίνουν πως είμαστε αντιμέτωποι με έλλειμμα όσον αφορά τη μισθοδοσία τη διετία 2026-2027 που κυμαίνεται μεταξύ των 560 και των 650 εκατομμυρίων δολαρίων» εξήγησε ο Τέντρος Αντανόμ Γκεμπρεέσους στα κράτη-μέλη, σύμφωνα με απομαγνητοφώνηση ομιλίας του.

Ο οργανισμός υγείας του ΟΗΕ ετοιμάζεται εδώ και κάποιο καιρό για την πλήρη αποχώρηση των ΗΠΑ, ιστορικά του μεγαλύτερου χορηγού του, τον Ιανουάριο του 2026.

Η κυβέρνηση του Ρεπουμπλικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, εν τω μεταξύ, αρνείται να προχωρήσει στην καταβολή της χρηματοδότησης της στον ΠΟΥ για το 2024 και το 2025, ενώ έχει παγώσει σχεδόν όλη τη βοήθεια που παρείχαν οι ΗΠΑ σε διεθνές επίπεδο, ιδίως σε πρωτοβουλίες για τη δημόσια υγεία.

Παράλληλα, και άλλες χώρες μειώνουν τις δαπάνες τους για αναπτυξιακή ή ανθρωπιστική βοήθεια.

Αντιμέτωπος με την κατάσταση αυτή, ο ΠΟΥ έχει αρχίσει να μελετά το πώς θα αναδιοργανωθεί, και ο γενικός διευθυντής του παρουσίασε στο προσωπικό και στα κράτη-μέλη το περίγραμμα χθες.

Το έλλειμμα ως προς τη μισθοδοσία αφορά «περίπου το 25% του κόστους για το προσωπικό» σήμερα, διευκρίνισε, σπεύδοντας ωστόσο να συμπληρώσει ότι «αυτό δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη τη μείωση των θέσεων κατά 25%».

Ο Δρ Τέντρος δεν προσδιόρισε πόσες θέσεις θα καταργηθούν· ωστόσο εκτίμησε πως ο σοβαρότερος αντίκτυπος θα γίνει αισθητός στην έδρα του οργανισμού στη Γενεύη. «Θα αρχίσουμε με μειώσεις στις τάξεις της διοίκησης», είπε, «παρότι πρόκειται για αποφάσεις πολύ οδυνηρές για όλους μας.»

«Θα μειώσουμε την ομάδα της διοίκησης από 12 σε 7 μέλη κι ο αριθμός των τμημάτων θα μειωθεί από 76 στα 34» ή αλλιώς «κατά το ήμισυ και πλέον», πρόσθεσε ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, για τον οποίο εργάζονται περίπου 8.000 επιστήμονες και διοικητικοί υπάλληλοι σε διεθνή κλίμακα.

Οι δασμοί που επιδιώκει να επιβάλει ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και τα μέτρα αντιποίνων που λαμβάνουν οι άλλες χώρες αναμένεται να πλήξουν σοβαρά την παγκόσμια οικονομία φέτος, εκτιμά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ο διεθνής οικονομικός οργανισμός που εδρεύει στην Ουάσιγκτον εμφανίζεται πολύ επιφυλακτικός στις προβλέψεις του, λόγω της «περίπλοκης και ρευστής» κατάστασης επί του παρόντος. Μια ένδειξη της δυσκολίας που αντιμετωπίζουν οι οικονομολόγοι προκειμένου να προχωρήσουν σε προβλέψεις είναι το γεγονός ότι το ΔΝΤ έλαβε υπόψη του μόνο τις εξελίξεις στο πεδίο των δασμών μέχρι τις 4 Απριλίου και όχι κατ’ ανάγκη όλα τα μέτρα αντιποίνων μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας.

Το ΔΝΤ αναμένει ότι η παγκόσμια ανάπτυξη θα ανέλθει στο 2,8% φέτος, ποσοστό αναθεωρημένο προς τα κάτω κατά 0,5% σε σύγκριση με την προηγούμενη εκτίμηση, τον Ιανουάριο.

«Εισερχόμαστε σε μια περίοδο κατά την οποία το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα όπως το γνωρίζουμε εδώ και 80 χρόνια επανεκκινεί (…) Εκτός από τους δασμούς, η αύξηση της πολιτικής αβεβαιότητας σχετικά με τις εμπορικές συναλλαγές έχει σημαντική επίπτωση στις οικονομικές προοπτικές», παρατήρησε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Πιερ-Ολιβιέ Γκουρενσά. Λόγω των σοβαρών επιπτώσεων που έχουν οι δασμοί στο παγκόσμιο εμπόριο, το Ταμείο αναμένει αύξηση του όγκου συναλλαγών αγαθών και υπηρεσιών μόνο κατά 1,7% φέτος, ενώ πριν από μόλις τρεις μήνες μιλούσε για +3,2%.

Και μολονότι, στο άμεσο μέλλον, η παγκόσμια οικονομία φαίνεται ότι «θα αποφύγει την ύφεση», οι επιπτώσεις από τους δασμούς θα γίνουν «αρνητικά αισθητές σε όλες τις περιοχές, τη φετινή και την επόμενη χρονιά», είπε ο Γκουρενσά.

Για τη Βόρεια Αμερική, το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις του και για τις τρεις οικονομίες, σε σύγκριση με τον Ιανουάριο. Πλέον, θεωρεί ότι η οικονομία των ΗΠΑ θα παρουσιάσει ανάπτυξη 1,8% φέτος (μείωση 0,9 ποσοστιαίων μονάδων από την προηγούμενη πρόβλεψη) και του Καναδά κατά 1,4% (-0,6 κάτω από την πρόβλεψη του Ιανουαρίου). Το Μεξικό, η οικονομία του οποίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές προς τον βόρειο γείτονά του, μπορεί να περιέλθει σε ύφεση (-0,3% ή 1,7 ποσοστιαία μονάδα κάτω από την προηγούμενη πρόβλεψη).

Η Κίνα, η οποία αποτελεί τον βασικό στόχο των δασμών του προέδρου Τραμπ, ενδέχεται να καταγράψει τη χαμηλότερη ανάπτυξη από το 1990, μόλις 4%. Και εδώ, το ΔΝΤ έχει αναθεωρήσει προς τα κάτω την προηγούμενη πρόβλεψή του.

Στην Ιαπωνία, τον άλλο μεγάλο εμπορικό εταίρο των ΗΠΑ, το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη 0,6% φέτος ενώ στις αρχές του έτους μιλούσε για 1,1%.

Το σοκ εκτιμάται ότι θα είναι μικρότερο για την ευρωζώνη, η ανάπτυξη της οικονομίας αναθεωρήθηκε προς τα κάτω κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες και αναμένεται να φτάσει το 0,8%. Οι μεγαλύτερες οικονομίες θα υποστούν και τις σημαντικότερες επιπτώσεις. Το ΔΝΤ προβλέπει μηδενική ανάπτυξη για τη Γερμανία, 0,6% για τη Γαλλία και 0,4% για την Ιταλία (αντίστοιχη μείωση 0,2 και 0,3 σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιανουαρίου). «Οι δασμοί θα αποδυναμώσουν την μέτρια οικονομική ανάκαμψη στην ευρωζώνη, παρά την αύξηση των δημόσιων δαπανών σε ορισμένες χώρες, όπως στη Γερμανία», είπε ο Γκουρενσά, σημειώνοντας ότι «οι δαπάνες για υποδομές θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επιτάχυνση της ανάπτυξης».

Από τις μεγάλες οικονομίες, τη σημαντικότερη ανάπτυξη, 2,5%, αναμένεται να βιώσει η Ισπανία.

Συνέπεια των δασμών θα είναι επίσης η αύξηση του πληθωρισμού στις προηγμένες οικονομίες, στο 2,5%, κυρίως λόγω του πληθωρισμού στις ΗΠΑ που εκτιμάται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 3%. Στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες (χωρίς τη Βενεζουέλα) ο πληθωρισμός θα κυμανθεί φέτος στο 5,5% και σε παγκόσμιο επίπεδο στο 4,3% (+0,1%) φέτος, για να πέσει το 2026 στο 3,6%.

Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε για να εξετάσει την επιδεινούμενη κρίση στην Αϊτή, με την Ειδική Αντιπρόσωπο του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Μαρία Ισαβέλ Σαλβαδόρ, να προειδοποιεί ότι η χώρα πλησιάζει σε «σημείο χωρίς επιστροφή» λόγω της ανεξέλεγκτης βίας των συμμοριών και της κατάρρευσης των κρατικών θεσμών.

Κατά την ενημέρωσή της προς τα μέλη του Συμβουλίου, η κα Σαλβαδόρ περιέγραψε με μελανά χρώματα την κατάσταση, τονίζοντας ότι μόνο κατά τους μήνες Φεβρουάριο και Μάρτιο του 2025 καταγράφηκαν τουλάχιστον 1.086 νεκροί και 383 τραυματίες λόγω της βίας, ενώ περισσότεροι από 60.000 άνθρωποι εκτοπίστηκαν δια της βίας.

Η ίδια επεσήμανε ότι οι συμμορίες επιχειρούν να εδραιώσουν τον έλεγχό τους μέσω συντονισμένων επιθέσεων και καταλήψεων στρατηγικών περιοχών, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την κατάληψη του Μιρεμπαλέ. Οι ελλείψεις στις δυνάμεις ασφαλείας, παρά τη στήριξη της Πολυεθνικής Υποστηρικτικής Αποστολής (MSS), απειλούν να καταστήσουν την κρίση μη αναστρέψιμη.

Η κα Σαλβαδόρ υπογράμμισε την επείγουσα ανάγκη ενίσχυσης της χρηματοδότησης και της επιχειρησιακής ικανότητας της MSS, σημειώνοντας ότι «δεν υπάρχει πλέον εναλλακτική λύση» για τη σταθεροποίηση της Αϊτής. Εξήρε την ηγεσία της Κένυας και ευχαρίστησε τα κράτη μέλη που ήδη συμβάλλουν στην αποστολή.

Προειδοποίησε, ωστόσο, ότι χωρίς άμεση και αποφασιστική διεθνή στήριξη, η κατάσταση ενδέχεται να εξελιχθεί σε πλήρες χάος, με ανυπολόγιστες συνέπειες για τον άμαχο πληθυσμό.

Παρά τις δραματικές συνθήκες ασφαλείας, οι αρχές της Αϊτής συνεχίζουν, με την υποστήριξη του ΟΗΕ, να προωθούν τη διαδικασία πολιτικής μετάβασης. Το Μεταβατικό Προεδρικό Συμβούλιο υπό τον Φριτς Ζαν έχει δεσμευθεί για τη διενέργεια εκλογών έως τον Φεβρουάριο του 2026, ενώ εξελίσσονται διαβουλεύσεις για τη συνταγματική αναθεώρηση και την εκλογική προετοιμασία.

Η έκθεση της κας Σαλβαδόρ ανέδειξε και τις τραγικές ανθρωπιστικές διαστάσεις της κρίσης: επιδημίες χολέρας, έμφυλη βία σε κέντρα εκτοπισμένων, κλείσιμο δεκάδων νοσοκομείων και σχολείων.

Απηύθυνε επίσης έκκληση προς τα κράτη-μέλη να ενισχύσουν την ανταπόκριση στο Σχέδιο Ανθρωπιστικής Βοήθειας για το 2025, τονίζοντας ότι χωρίς σταθερή χρηματοδότηση, ακόμη και η ελάχιστη παρουσία του ΟΗΕ στη χώρα κινδυνεύει να καταστεί μη βιώσιμη.

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στα Ηνωμένα Έθνη, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, εξέφρασε την υποστήριξη της Ελλάδας σε μια βιώσιμη, χωρίς αποκλεισμούς διαδικασία υπό την ηγεσία των ίδιων των Αϊτινών, επισημαίνοντας τη σημασία της συμμετοχής των γυναικών και των νέων.

Η Ελλάδα χαιρέτισε τη συμμετοχή 30% γυναικών στα εκλογικά γραφεία, καθώς και την προώθηση της ένταξης των γυναικών στις διαβουλεύσεις για το νέο Σύνταγμα.

Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράστηκε για τη χρήση σεξουαλικής και έμφυλης βίας από τις συμμορίες ως εργαλείου εξουσίας και τρόμου κατά του πληθυσμού, καθώς και για την αθρόα στρατολόγηση παιδιών, με τους ανηλίκους να αποτελούν πλέον το 50% των μελών των συμμοριών.

Η Ελλάδα υπογράμμισε την ανάγκη παροχής υποστηρικτικών υπηρεσιών στα θύματα σεξουαλικής βίας και ζήτησε την άμεση παύση της στρατολόγησης ανηλίκων, τονίζοντας ότι η εκπαίδευση και τα προγράμματα μείωσης της βίας αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την ανασυγκρότηση της χώρας.

Ο κος Σέκερης τόνισε επίσης την αναγκαιότητα αυστηρού ελέγχου των συνόρων και των λιμένων της Αϊτής, καθώς και της εφαρμογής του εμπάργκο όπλων και του καθεστώτος κυρώσεων.

Εξέφρασε τη διαθεσιμότητα της Ελλάδας να εξετάσει πρόσθετα μέτρα για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης όπλων και να συμβάλει στην περαιτέρω ενίσχυση της εφαρμογής των κυρώσεων, σε συνεργασία με τους εταίρους του Συμβουλίου Ασφαλείας.

«Από την πλευρά μας, είμαστε έτοιμοι να στηρίξουμε μια πολιτική λύση υπό την ηγεσία της Αϊτής, η οποία θα ανταποκρίνεται στις προκλήσεις ασφαλείας και θα αντιμετωπίζει τα βαθύτερα αίτια της αστάθειας στη χώρα», ανέφερε ο Έλληνας διπλωμάτης.

Το Ηνωμένο Βασίλειο καταδίκασε τη συνεχιζόμενη βία και κάλεσε για πλήρη εφαρμογή των κυρώσεων και του εμπάργκο όπλων των Ηνωμένων Εθνών.

Η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, πρέσβης Ντόροθυ Σέι, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν με ενδιαφέρον τις συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων για την Αϊτή σχετικά με νέους στόχους κυρώσεων και υπογράμμισε τη σημασία της επιβολής δεσμεύσεων περιουσιακών στοιχείων και ταξιδιωτικών απαγορεύσεων σε ηγέτες συμμοριών και συνεργάτες τους.

«Η διαφθορά εξακολουθεί να αποτελεί μείζον ζήτημα. Καταδικάζουμε τις ενέργειες όσων καταχρώνται την εξουσία, συνεργάζονται με τις συμμορίες και συμμετέχουν στη διακίνηση όπλων και πυρομαχικών. Ένα περιβάλλον που επιτρέπει τέτοιες δραστηριότητες θα συνεχίσει να τροφοδοτεί τη βία και θα διασφαλίσει ότι η κρίση δεν θα επιλυθεί ποτέ», τόνισε η κα Σέι.

Η ανθρωπιστική κρίση στην Αϊτή, όπως και η θεσμική διαφθορά, έχει μετατραπεί σε μία από τις βαθύτερες των τελευταίων δεκαετιών. Η κυριαρχία των εγκληματικών συμμοριών στο μεγαλύτερο μέρος της πρωτεύουσας Πορτ-ο-Πρενς, η πολιτική παράλυση και η εκτεταμένη βία έχουν βυθίσει τον πληθυσμό στην απόγνωση.

Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών, μέσω της Ειδικής Πολιτικής Αποστολής BINUH (βάσει των ψηφισμάτων 2476, το 2019, και 2692, το 2023), έχει αναλάβει ενεργό ρόλο στην υποστήριξη της σταθερότητας και της δημοκρατικής ανασυγκρότησης.

Ο ΟΗΕ συνεχίζει να απευθύνει εκκλήσεις για διεθνή αλληλεγγύη και ουσιαστική στήριξη, υπογραμμίζοντας ότι μόνο μέσω συλλογικής δράσης μπορεί να ανοίξει ο δρόμος για την ειρήνη και την αναγέννηση της Αϊτής.

Του Γ. Γαραντζιώτη

Στάση αναμονής τηρούν οι κλάδοι της επιτραπέζιας ελιάς και του τυποποιημένου ελαιόλαδου μετά την πρόσφατη απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών να επιβάλλουν δασμούς ύψους 20% σε όλα τα εισαγόμενα προϊόντα από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Παρότι η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε προσωρινή αναστολή ισχύος των μέτρων για 90 ημέρες, και αυτή μόνο για ορισμένες χώρες, η εντεινόμενη αβεβαιότητα έχει ήδη αρχίσει να επηρεάζει τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα.

Η επιτραπέζια ελιά παραμένει ένα από τα σημαντικότερα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, με υψηλή προστιθέμενη αξία και ευρεία γεωγραφική κατανομή, μιας και εξαγωγές γίνονται σε περισσότερες από 100 χώρες. Η σημαντικότερη αγορά είναι αυτή των ΗΠΑ, όπου καταλήγει το 30% της συνολικής παραγωγής, που φτάνει σε αξία τα 214 εκατ. ευρώ.

Ως προς την αξία των εξαγωγών επιτραπέζιων ελιών ακολουθεί η Γερμανία με 90 εκατ. ευρώ, το Ηνωμένο Βασίλειο με 43 εκατ. ευρώ, η Αυστραλία με 33 εκατ. ευρώ και ο Καναδάς με 30 εκατ. ευρώ.

Όπως αναφέρει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Μεταποιητών-Τυποποιητών-Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΜΕΤΕ), Κώστας Ζούκας, «πρόκειται για μια πρωτόγνωρη κατάσταση, την οποία καλούμαστε να αποτιμήσουμε ψύχραιμα. Αν δεν υπήρχαν οι δασμοί, η φετινή χρονιά θα εξελισσόταν σε χρονιά-ρεκόρ. Όμως η αβεβαιότητα που προκαλούν οι εμπορικοί φραγμοί φρενάρει την αναπτυξιακή δυναμική του κλάδου.»

Ο ίδιος επισημαίνει πως η εξάρτηση από την αμερικανική αγορά δημιουργεί εύλογο προβληματισμό: «Η αγορά των ΗΠΑ είναι η μεγαλύτερη στην οποία εξάγουμε. Δεν είναι εύκολο να την αντικαταστήσουμε από τη μια στιγμή στην άλλη. Οι επιχειρήσεις επένδυσαν σε αυτή τη σχέση για δεκαετίες και η αιφνίδια ανατροπή των όρων πρόσβασης δημιουργεί τεράστιο κόστος.»

Αναζητώντας εναλλακτικές διεξόδους, η ΠΕΜΕΤΕ εξετάζει νέες γεωγραφικές αγορές, με την Ασία να ξεχωρίζει. «Η ασιατική ήπειρος λόγω της πληθυσμιακής της δυναμικής μπορεί να αποτελέσει μεσοπρόθεσμα μια σημαντική διέξοδο. Ωστόσο, για να επιτευχθεί ουσιαστική διείσδυση απαιτείται στοχευμένη προβολή, επενδύσεις, κρατική στήριξη και πρόσβαση σε χρηματοδοτικά εργαλεία», σημειώνει ο κος Ζούκας.

Σε ό,τι αφορά τα επόμενα βήματα, η ΠΕΜΕΤΕ ζητά δύο καίριες παρεμβάσεις: τη διπλωματική κινητοποίηση και την οικονομική ενίσχυση των επιχειρήσεων που πλήττονται άμεσα από τους δασμούς.

«Η Ελλάδα θα πρέπει να διαπραγματευθεί μέσω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο θεωρούμε ότι οι απευθείας συνομιλίες με τις ΗΠΑ θα ήταν πιο αποτελεσματικές. Αυτό άλλωστε αποδείχθηκε και στην προηγούμενη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, όταν οι ελληνικές ελιές είχαν εξαιρεθεί από τους δασμούς, σε αντίθεση με τις ισπανικές», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε ό, τι αφορά στην οικονομική ενίσχυση, ο κος Ζούκας τόνισε πως «ήδη χώρες όπως η Ισπανία, η Ιταλία και η Γερμανία έχουν ανακοινώσει μέτρα στήριξης. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης έχει προβεί σε δηλώσεις στήριξης, ωστόσο προς το παρόν δεν έχουμε δει συγκεκριμένες παρεμβάσεις».

Κρίσιμος και ο αντίκτυπος στο ελαιόλαδο

Αντίστοιχες ανησυχίες εκφράζονται και από τους φορείς του κλάδου του ελαιολάδου. Οι ελληνικές εξαγωγές τυποποιημένου ελαιολάδου προς τις ΗΠΑ ανέρχονται σε 60-70 εκατ. ευρώ ετησίως, καλύπτοντας περίπου το 8% της ετήσιας ελληνικής παραγωγής.

Όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γενικός Διευθυντής της ΣΕΒΙΤΕΛ, Γιώργος Μητράκος, οι αμερικανικοί δασμοί αναμένεται να επηρεάσουν κυρίως το τυποποιημένο ελαιόλαδο.

Ωστόσο, η μεγαλύτερη «απειλή» εντοπίζεται αλλού, σύμφωνα με τον ίδιο.

«Το μεγαλύτερο πρόβλημα δεν είναι μόνο ο δασμός αυτός καθαυτός, αλλά ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζεται η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού προϊόντος. Υπάρχουν τρίτες χώρες, όπως η Τουρκία και η Τυνησία, που εξάγουν ελαιόλαδο στις ΗΠΑ με δασμούς μόλις 10%, ενώ για εμάς, λόγω της ευρωπαϊκής προέλευσης, ο δασμός φτάνει στο 20%. Αυτό δημιουργεί σημαντικό μειονέκτημα».

Τέλος, όπως τόνισε, η συγκυρία επιβαρύνεται και από την πτώση της διεθνούς τιμής του ελαιολάδου σε σχέση με πέρυσι, στοιχείο που συρρικνώνει περαιτέρω τα περιθώρια κέρδους για τις ελληνικές επιχειρήσεις.

Του Θ. Παπακώστα

Τέλη του 2026 με αρχές του 2027 θα δοθεί στην κυκλοφορία ο Προαστιακός Σιδηρόδρομος Δυτικής Αττικής που θα συνδέει όλες τις παραθαλάσσιες περιοχές από την Ελευσίνα μέχρι τη Νέα Πέραμο και τα Μέγαρα με το υφιστάμενο δίκτυο του προαστιακού την Αθήνα και το Αεροδρόμιο.

Το δίκτυο περιλαμβάνει οκτώ σταθμούς στάσεις: ΕΛΠΕ Ασπροπύργου, Ασπροπύργου, Βαμβακιάς, Ελευσίνας, ΕΛΠΕ Ελευσίνας, Λουτρόπυργου, Νέας Περάμου και Σταθμό Μεγάρων.

Ουσιαστικά πρόκειται για την αναβάθμιση του υφιστάμενου Προαστιακού Σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής και συγκεκριμένα το Τμήμα Άνω Λιόσια – Νέος Σ.Σ. Μεγάρων – Π.Σ. Μεγάρων, με ανάδοχο τη εταιρεία ΜΕΤΚΑ του ομίλου Metlen, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και θα συνδέει τη Δυτική Αττική με την Αθήνα, τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών, τον Πειραιά και το υπόλοιπο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Το έργο αφορά στην κατασκευή νέου κλάδου προαστιακού σιδηρόδρομου από τα Άνω Λιόσια έως τα Μέγαρα, εντός του υφιστάμενου σιδηροδρομικού διαδρόμου της παλαιάς σιδηροδρομικής γραμμής προς Πελοπόννησο.

Συνοπτικά, το αντικείμενο του έργου αφορά την κατασκευή μονής γραμμής μήκους 36 χλμ. στα δυτικά της Αθήνας, από τα Άνω Λιόσια μέχρι τον παλαιό Σιδηροδρομικό Σταθμό Μεγάρων, πάνω στον άξονα της παλαιάς μετρικής γραμμής των ΣΠΑΠ, εξυπηρετώντας τις πυκνοκατοικημένες περιοχές Ασπροπύργου, Ελευσίνας, Νερακίου, Νέας Περάμου και Μεγάρων.

Ειδικότερα, το έργο αφορά στην ανακαίνιση της επιδομής της Σιδηροδρομικής Γραμμής με νέα υλικά και πιστοποίησή της στις αρχές Διαλειτουργικότητας και περιλαμβάνει εγκατάσταση συστήματος εναέριας γραμμής επαφής 25kV, εγκατάσταση συστήματος σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης με ETCS L1 με όλα τα πληροφοριακά συστήματα σταθμών, συστήματα τηλεπικοινωνιών και Η/Μ εγκαταστάσεις στους σταθμούς Το τελικό έργο θα διασυνδέεται με την Σιδηροδρομική Γραμμή Υψηλών Ταχυτήτων (ΣΓΥΤ) στον σιδηροδρομικό σταθμό των Άνω Λιοσίων.

Στον προϋπολογισμό του έργου περιλαμβάνεται και ο κλάδος γραμμής προς τον παλαιό σταθμό Μεγάρων, η κατασκευή του οποίου αποτελεί δικαίωμα προαίρεσης που ενεργοποιείται με την έγκριση των περιβαλλοντικών όρων για το εν λόγω τμήμα.

Σύμφωνα με κορυφαίους παράγοντες του ΟΣΕ ο Προαστιακός Δυτικής Αττικής όχι μόνο θα εξυπηρετεί περιοχές με πληθυσμό που απασχολείται σε βιομηχανίες της ευρύτερης περιοχής, αλλά κατά μήκος του οργανώνεται αυτή τη στιγμή ένας μεγάλος αριθμός logistics centers τα οποία θα εξυπηρετηθούν από το τρένο, ενώ παράλληλα θα μειωθεί ο φόρτος των βαρέων οχημάτων που κυκλοφορούν στον άξονα ΠΑΘΕ». Σημειώνεται ότι ένα εμπορευματικό τρένο ισούται με την κυκλοφορία 15 – 20 βαρέων οχημάτων στους οδικούς αξονες.