Μία μέρα μετά την προειδοποίηση της ρωσικής πρεσβείας στην Καμπέρα προς την Αυστραλία να μην εμπλακεί στη σύγκρουση με την Ουκρανία, το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε με σθένος ότι δεν πρόκειται να πτοηθεί.
«Το μήνυμά μας προς τη Ρωσία είναι: σταματήστε την παράνομη εισβολή σας στην Ουκρανία. Δεν θα μας αποτρέψετε από το να εργαζόμαστε για μια δίκαιη ειρήνη για τον λαό της Ουκρανίας», δήλωσε το υπουργείο στην εφημερίδα The Epoch Times.
Εκπρόσωπος του υπουργείου τόνισε ότι η Αυστραλία έχει μία περήφανη παράδοση στην υποστήριξη της ειρήνης, με 80 χρόνια συμμετοχής σε διεθνείς αποστολές ειρηνευτικής φύσεως.
«Η Αυστραλία έχει πει ότι, αν λάβουμε αίτημα για στήριξη με αποστολή ειρηνευτικής δύναμης, θα το εξετάσουμε», σημείωσε ο εκπρόσωπος.
Η ρωσική πρεσβεία εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας την Αυστραλία να μην προχωρήσει σε περαιτέρω συνεισφορές στον πόλεμο στην Ουκρανία — η χώρα έχει ήδη στείλει βοήθεια αξίας άνω του 1,5 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων όπλων και εξοπλισμού.
«Σε όσους τείνουν να ερμηνεύσουν τα παραπάνω ως απειλή: δεν είναι. Είναι προειδοποίηση. Η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να βλάψει Αυστραλούς», ανέφερε η πρεσβεία.
«Η Καμπέρα μπορεί εύκολα να αποφύγει τα μπλεξίματα, αρκεί να απέχει από ανεύθυνες περιπέτειες στη ζώνη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης.»
Τον Δεκέμβριο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι 43.000 Ουκρανοί έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Ο Αλμπανέζε ανοιχτός σε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα εξετάσει το ενδεχόμενο αποστολής προσωπικού για την υποστήριξη αποστολών ειρήνευσης.
«Έχω πει ξεκάθαρα, δημόσια και επανειλημμένα ότι θα εξετάσουμε τη συμμετοχή μας σε οποιαδήποτε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία», είπε ο Αλμπανέζε στους δημοσιογράφους στις 9 Μαρτίου.
«Δεν μπορείς να έχεις ειρηνευτικές δυνάμεις χωρίς ειρήνη. Γι’ αυτό, κοιτάζοντας μπροστά, είναι σημαντικό να γίνει προγραμματισμός και η Αυστραλία θα συμμετάσχει σε αυτή τη συνάντηση».
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ενταχθεί στην ευρωπαϊκή «συμμαχία των προθύμων» κατά της ρωσικής επιθετικότητας.
Ο Αλμπανέζε σημείωσε ότι είναι νωρίς για αποφάσεις σχετικά με στρατεύματα, αλλά έχει ήδη στείλει εκπρόσωπο να συζητήσει στρατηγικές ασφάλειας για την Ουκρανία σε συνάντηση Ευρωπαίων αρχηγών άμυνας.
Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Πίτερ Ντάτον, απέρριψε την ιδέα αποστολής αυστραλιανών στρατευμάτων στην Ουκρανία, λέγοντας: «Πιστεύω ότι είναι καθήκον των Ευρωπαίων […] όπως είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν περισσότερα για την άμυνα της Ευρώπης», δήλωσε στο ABC News.
Ο Ντάτον είχε ζητήσει στο παρελθόν περισσότερη στρατιωτική στήριξη της Αυστραλίας προς την Ουκρανία, όπως εξοπλισμό, προμήθειες και βοήθεια.
Μαζί με τους Ντέιβιντ Κόλμαν και Άντριου Χέιστι, είχαν επικρίνει την ανταπόκριση της κυβέρνησης Αλμπανέζε ως αργή και ανεπαρκή.
Ο Ιάπωνας ερευνητής Δρ Μασάρου Έμοτο, γεννημένος στις 22 Ιουλίου 1943 στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας, απέκτησε διεθνή αναγνώριση για τις μελέτες και τα πειράματά του σχετικά με την επίδραση της ανθρώπινης συνείδησης στη μοριακή δομή του νερού. Παρόλο που η έρευνά του συχνά χαρακτηρίζεται ως ψευδοεπιστήμη από την επιστημονική κοινότητα, οι θεωρίες του έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον πολλών ανθρώπων παγκοσμίως.
Ακαδημαϊκό υπόβαθρο και πρώιμη καριέρα
Ο Δρ Έμοτο κατείχε πτυχίο Διεθνών Σχέσεων από το Δημοτικό Πανεπιστήμιο της Γιοκοχάμα και διδακτορικό στην Εναλλακτική Ιατρική που απέκτησε το 1992. Το 1986 ίδρυσε τη «International Health Medical» και το 1989 του παραχωρήθηκαν αποκλειστικά δικαιώματα για την εμπορία του «Magnetic Resonance Analyzer», μιας συσκευής που κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας από τον Ρόναλντ Γουάνστοκ. Η συσκευή αυτή μπορούσε να ανιχνεύσει μαγνητικά πεδία γύρω από μια ανθρώπινη τρίχα και να διαγνώσει σχεδόν οποιαδήποτε ασθένεια.
Την ίδια χρονιά, μετονόμασε τη συσκευή σε «Vibrationometer» και άρχισε να συνειδητοποιεί ότι ο κόσμος μας αποτελείται από δονήσεις διαφορετικών συχνοτήτων – μια ιδέα που συμμερίζονταν και άλλοι, όπως ο Νίκολα Τέσλα, ο οποίος είχε πει: «Αν θέλετε να βρείτε τα μυστικά του σύμπαντος, σκεφτείτε με όρους ενέργειας, συχνότητας και δόνησης».
Η έρευνα του Έμοτο για τη δομή του νερού
Η έρευνα του Δρος Έμοτο επικεντρώθηκε στο πώς οι δονήσεις και οι ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων των σκέψεων και των συναισθημάτων, επηρεάζουν τις φυσικές ιδιότητες του νερού. Υπέθεσε ότι τα μόρια του νερού μπορούν να αποθηκεύσουν και να μεταδώσουν πληροφορίες, και ότι αυτές οι πληροφορίες μπορούν να επηρεαστούν από εξωτερικά ερεθίσματα, συμπεριλαμβανομένης της ανθρώπινης συνείδησης.
Σε ένα από τα πιο γνωστά πειράματά του, ο Έμοτο εξέθεσε αποσταγμένο νερό σε διαφορετικά είδη μουσικής. Στη συνέχεια πάγωσε τα δείγματα ώστε να μπορέσει να αναλύσει την κρυσταλλική δομή των μορίων του νερού με μικροσκόπιο. Παρατήρησε ότι τα δείγματα νερού που εκτέθηκαν σε κλασική μουσική είχαν όμορφες και συμμετρικές κρυσταλλικές δομές, ενώ τα δείγματα που εκτέθηκαν σε heavy metal και άλλα είδη «αρνητικής» μουσικής είχαν παραμορφωμένες και χαοτικές δομές.
Σε ένα άλλο πείραμα, το αποσταγμένο νερό εκτέθηκε σε λέξεις με θετική και αρνητική σημασία. Ο Δρ Έμοτο έγραψε λέξεις όπως «αγάπη» και «ευγνωμοσύνη» σε φιάλες με νερό, και λέξεις όπως «μίσος» και «φόβος» σε άλλες φιάλες. Διαπίστωσε ότι τα μόρια νερού που εκτέθηκαν σε θετικές λέξεις σχημάτισαν όμορφους, συμμετρικούς και τακτοποιημένους κρυστάλλους, ενώ τα μόρια νερού που εκτέθηκαν σε αρνητικές λέξεις σχημάτισαν παραμορφωμένους, άσχημους και ασύμμετρους κρυστάλλους.
Περαιτέρω διαφορές εντοπίστηκαν μεταξύ των νερών από φιάλες με την ίδια σημασία αλλά με επισήμανση σε διαφορετικές γλώσσες, υποδεικνύοντας ότι διαφορετικές κρυσταλλικές δομές βρέθηκαν στα δείγματα νερού της φιάλης με την ιαπωνική και την αγγλική αντιστοιχία της λέξης «αγάπη».
Το πείραμα του ρυζιού
Ένα άλλο ενδιαφέρον πείραμα του Έμοτο είναι το «πείραμα του ρυζιού», το οποίο ο καθένας μπορεί εύκολα να δοκιμάσει στο σπίτι. Για αυτό το πείραμα, χρειάζεται μαγειρεμένο ρύζι, διαιρεμένο σε βάζα με ετικέτες διαφορετικών θετικών και αρνητικών λέξεων, τα οποία στη συνέχεια σφραγίζονται. Αποθηκευμένα στο ίδιο μέρος υπό τις ίδιες συνθήκες, με την πάροδο του χρόνου, το ρύζι θα αλλάξει διαφορετικά στο βάζο ανάλογα με το αν φέρει ετικέτες με θετικές ή αρνητικές λέξεις. Το ρύζι στο βάζο με τη λέξη «αγάπη» παρέμεινε εμφανώς όμορφο, ενώ το ρύζι στο βάζο με τη λέξη «μίσος» μούχλιασε.
Η επίδραση των προσευχών στη δομή του νερού
Η έρευνα του Έμοτο περιελάμβανε επίσης τη μελέτη της επίδρασης της προσευχής και της πρόθεσης στο νερό. Διαπίστωσε ότι η έκθεση του νερού σε θετικές προθέσεις και προσευχές μπορεί να οδηγήσει σε καλύτερη ποιότητα νερού, ενώ οι αρνητικές προθέσεις μπορούν να έχουν το αντίθετο αποτέλεσμα.
Σε ένα πείραμα, ο καθηγητής Έμοτο πήρε ένα δείγμα νερού από μια λίμνη και πάγωσε ένα μέρος του. Τα παγωμένα μόρια ήταν αρκετά άμορφα και ακανόνιστα. Όταν ένας ιερέας προσευχήθηκε δίπλα σε ένα μέρος του ίδιου δείγματος νερού, μετά το πάγωμα του δείγματος, ένα τέλεια κανονικό και όμορφο κρυσταλλικό πλέγμα εμφανίστηκε κάτω από το μικροσκόπιο.
Επιστημονική κριτική και κληρονομιά
Το έργο του Δρος Έμοτο έχει επικριθεί από πολλούς επιστήμονες που υποστηρίζουν ότι τα πειράματά του στερούνται επιστημονικής αυστηρότητας. Οι ισχυρισμοί του δεν υποστηρίζονται από την επικρατούσα επιστήμη, και οι θεωρίες του για τις ιδιότητες του νερού δεν έχουν γίνει αποδεκτές από την επιστημονική κοινότητα.
Παρά τις κριτικές αυτές, το έργο του Δρος Έμοτο έχει επηρεάσει σημαντικά τη λαϊκή κουλτούρα και οι ιδέες του έχουν εμπνεύσει πολλούς ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Πολλοί άνθρωποι έχουν υιοθετήσει τις θεωρίες και τις πρακτικές του, συμπεριλαμβανομένης της κατανάλωσης και χρήσης νερού με θετικές λέξεις στα μπουκάλια νερού και της αναπαραγωγής κλασικής μουσικής για τη βελτίωση της ποιότητας του νερού στα σπίτια τους.
Συγγραφικό έργο και κοινωνική δράση
Εκτός από την έρευνά του για το νερό, ο Δρ Έμοτο ήταν επίσης παραγωγικός συγγραφέας, γράφοντας αρκετά βιβλία για τις θεωρίες και τα ευρήματά του. Μεταξύ των πιο δημοφιλών βιβλίων του είναι τα «The Hidden Messages in Water», «The True Power of Water» και «The Miracle of Water».
Το 2005, ίδρυσε το «Emoto Peace Project», έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό αφιερωμένο στην προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης μέσω της δύναμης της θετικής σκέψης και πρόθεσης. Ο οργανισμός ενθάρρυνε ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να στέλνουν θετικές προθέσεις και προσευχές για ειρήνη σε πηγές νερού, με την ελπίδα ότι η επίδραση της ειρήνης και της αρμονίας θα εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο.
Ο Δρ Μασάρου Έμοτο απεβίωσε στις 17 Οκτωβρίου 2014, αλλά το έργο και οι ιδέες του συνεχίζουν να εμπνέουν ανθρώπους σε όλο τον κόσμο. Η κληρονομιά του αποτελεί μαρτυρία της δύναμης της ανθρώπινης συνείδησης και του δυναμικού της φύσης να θεραπεύσει και να μεταμορφώσει τη ζωή μας.
Στον 20ό και τον 21ο αιώνα, ο δυτικός πολιτισμός έχει να επιδείξει άφθονη διονυσιακή συμπεριφορά. Ένα από τα βασικά στοιχεία της λατρείας του Διονύσου είναι η κατανάλωση κρασιού και η έκσταση που τη συνοδεύει. Σύμφωνα με τους μύθους, ο Διόνυσος ταξίδευε στον κόσμο, συχνά συνοδευόμενος από την άγρια ακολουθία του, που αποτελούνταν από σάτυρους και μαινάδες, οι οποίοι παραδίδονταν στη θεϊκή μανία. Αν αυτό σας θυμίζει μια περιοδεία ροκ εν ρολ, δεν είναι τυχαίο – είναι σχεδόν το ίδιο πράγμα.
Απόλλων εναντίον Διονύσου
Τον 19ο αιώνα, ο φιλόσοφος Φρίντριχ Νίτσε ανέπτυξε την αντίθεση μεταξύ των θεών Διονύσου και Απόλλωνα σε αρκετά έργα του, ξεκινώντας από τη «Γέννηση της τραγωδίας». Αυτή η αντίθεση μπορεί να ευθύνεται για πολλά δεινά του επόμενου αιώνα. Ανεξάρτητα από το πόσο επηρεάστηκαν ο Χίτλερ και οι συνεργάτες του από τις διδαχές του Νίτσε –είτε παρερμηνεύοντας είτε εκμεταλλευόμενοί τις – η διχοτομία που ο Νίτσε ανέδειξε μεταξύ του Απόλλωνα, του θεού της τάξης, της λογικής, της αρμονίας, της ατομικότητας και της εύτακτης ομορφιάς και του Διονύσου, που συμβολίζει το χάος, το πάθος, το συναίσθημα, την παραφροσύνη και τη συλλογική ενότητα, παραμένει αληθινή.
Στα τέλη του 19ου αιώνα, ο Νίτσε παρατήρησε ένα ιστορικό φαινόμενο: ο 18ος αιώνας, με την έναρξη του Διαφωτισμού, χαρακτηριζόταν από μια απολλώνια προσέγγιση. Ωστόσο, ακόμη και η λογική, η τάξη και η δομή φαίνεται ότι κουράστηκαν και έχασαν τη ζωντάνια τους. Για να ανανεωθεί η ζωή, έπρεπε να έρθει το χάος του Διονύσου. Έτσι, ως αντίδραση στον Διαφωτισμό, αναδύθηκε το ρομαντικό κίνημα (το οποίο ξεκίνησε δυναμικά στην Αγγλία το 1798 με τη δημοσίευση των «Λυρικών ωδών» του Ουίλιαμ Γουέρντσγουορθ και του Σάμιουελ Κόλεριτζ), σαρώνοντας τον θεό της λογικής και αντικαθιστώντας τον με τον θεό του συναισθήματος και της παραφροσύνης.
Η γέννηση του Διονύσου
Σε αντίθεση με την ξεκάθαρη προέλευση του Απόλλωνα, η γέννηση του Διονύσου είναι ασαφής και αντιφατική. Η πιο διαδεδομένη εκδοχή αναφέρει ότι είναι γιος του Δία και της θνητής πριγκίπισσας της Θήβας Σεμέλης. Η Ήρα, ζηλεύοντας τη σχέση αυτή, πείθει τη Σεμέλη να ζητήσει από τον Δία να της φανερωθεί με τη θεϊκή του μορφή. Μην μπορώντας να αντέξει το θεϊκό φως, η Σεμέλη καταστρέφεται, αλλά ο Δίας σώζει το αγέννητο παιδί τους ράβοντάς το στον μηρό του, απ’ όπου αργότερα «ξαναγεννιέται» – γι’ αυτό και ο Διόνυσος ονομάζεται «διγενής».
Ωστόσο, άλλες εκδοχές αναφέρουν ότι είναι γιος του Δία και της Περσεφόνης, βασίλισσας του Κάτω Κόσμου, και ότι διαμελίστηκε από τους Τιτάνες πριν αναγεννηθεί. Αυτή η αναγέννηση τον συνδέει με τις ορφικές παραδόσεις, οι οποίες δίνουν έμφαση στον θάνατο και την ανάστασή του, συμβολίζοντας τον κύκλο της φύσης και τα μυστήρια της ζωής και του θανάτου.
Μεταξύ των δύο αφηγήσεων, υπάρχουν ορισμένα κοινά στοιχεία: πρώτον, η σύνδεσή του με τον υπέρτατο θεό, τον Δία, κάτι που υποδηλώνει ότι ο Διόνυσος αντιπροσωπεύει μία θεμελιώδη δύναμη του σύμπαντος και της ζωής. Δεύτερον, και οι δύο αφηγήσεις τον συνδέουν με τον θάνατο και την απελευθέρωση από αυτόν. Ο ψυχολόγος Τζέιμς Χίλμαν, στο βιβλίο του «Η δύναμη του χαρακτήρα», αναφέρει ότι αφού οι Τιτάνες διαμέλισαν τον Διόνυσο, η γιαγιά του, η Ρέα, συγκέντρωσε τα κομμάτια του και τον ανέστησε. Αυτή η ιστορία αντικατοπτρίζει και τον αιγυπτιακό μύθο του Όσιρι, ο οποίος επίσης διαμελίστηκε, επανασυνδέθηκε (από τη σύζυγό του) και κατέληξε να κυβερνά τον Κάτω Κόσμο. Ο Χίλμαν επισημαίνει: «Αυτή η διονυσιακή ζωτική δύναμη, που εμφανίζεται συνοδευόμενη από σάτυρους και μαινόμενους πιστούς, ταυτίζεται επίσης με τον Άδη, τον αόρατο θεό των ψυχών του κάτω κόσμου».
Η θέση του χάους στον κόσμο
Αν το σύμπαν χρειάζεται το χάος, πώς εκδηλώνεται με τρόπους που φέρνουν ισορροπία αντί για υπερβολή;
Το χάος παίζει καίριο ρόλο στο θέατρο. Ο Διόνυσος ήταν ο προστάτης της θεατρικής τέχνης, και οι διονυσιακές γιορτές — ιδιαίτερα τα Μεγάλα Διονύσια στην Αθήνα — οδήγησαν στη γέννηση της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας και κωμωδίας. Ο Νίτσε πίστευε ότι οι μεγαλύτεροι τραγικοί ποιητές, ο Αισχύλος και ο Σοφοκλής, κατάφεραν να ισορροπήσουν δύο αντίθετες δυνάμεις: το διονυσιακό στοιχείο της έντονης συγκίνησης και του χορού και το απολλώνιο στοιχείο της δομημένης πλοκής και του διαλόγου. Αντίθετα, θεωρούσε ότι ο Ευριπίδης και η ελληνική ορθολογική φιλοσοφία αποδυνάμωσαν το διονυσιακό πνεύμα προς όφελος της καθαρής λογικής, φέρνοντας την παρακμή της τραγωδίας.
Αυτή η ιδέα επεκτείνεται σε όλες τις μορφές τέχνης και, ίσως, σε κάθε μεγάλο επίτευγμα. Ο σύγχρονος αγιογράφος Έινταν Χαρτ, στο βιβλίο του «Ομορφιά, πνεύμα, ύλη: Εικόνες στον σύγχρονο κόσμο», αναφέρει ένα εγχειρίδιο κινεζικής ζωγραφικής του 17ου αιώνα, στο οποίο σημειώνεται: «Το να μην έχεις μέθοδο είναι αξιοκατάκριτο, αλλά το να εξαρτάσαι πλήρως από τη μέθοδο είναι χειρότερο». Τι σημαίνει αυτό; Η έλλειψη μεθόδου είναι διονυσιακή, ενώ η προσήλωση στη μέθοδο απολλώνια. Η ισορροπία μεταξύ των δύο είναι απαραίτητη.
Με απλά λόγια, οι καλλιτέχνες που ακολουθούν μόνο κανόνες παράγουν κατώτερα έργα, όπως και εκείνοι που δεν ακολουθούν κανέναν κανόνα δημιουργούν χαοτικά και συχνά άχρηστα έργα. Σύμφωνα με την κινεζική φιλοσοφία, «το υπερβολικό γιν είναι πρόβλημα, αλλά το ίδιο ισχύει και για το υπερβολικό γιανγκ». Ή αλλιώς «μέτρον άριστον».
Η δομή και η υπέρβασή της
Το πνεύμα της δημιουργικότητας απαιτεί μια δόση διονυσιακής ωμότητας. Χρειάζεται τη θεϊκή μανία ή έκσταση που χαρακτηρίζει τους ποιητές και τους προφήτες. Αλλά ταυτόχρονα απαιτεί και σαφή κατανόηση των κανόνων, της δομής και της τάξης. Μόνο ο αληθινός δάσκαλος μπορεί να υπερβεί τη δομή και τους κανόνες.
Στο εγκώμιό του προς τον Σαίξπηρ, ο Τζον Μίλτον έγραψε: «Ο γλυκύτερος Σαίξπηρ, παιδί της φαντασίας, τραγουδά τα άγρια δασικά του άσματα». Στα δικά μας αυτιά, αυτό ακούγεται ίσως συγκαταβατικό, αλλά αναγνωρίζει κάτι σημαντικό—τα «άγρια δασικά άσματα»—που και ο ίδιος ο Μίλτον εφάρμοσε.
Η αρχή του αριστουργήματος του Μίλτον «Χαμένος Παράδεισος» έχει τη δική του διονυσιακή στιγμή. Γενικά, το έπος είναι γραμμένο σε ανομοιοκατάληκτο στίχο, με δέκα συλλαβές ανά στίχο σε ιαμβικό μέτρο. Το ιαμβικό μέτρο ακολουθεί ένα μοτίβο πέντε τονισμένων συλλαβών, καθεμία από τις οποίες προηγείται από μια άτονη συλλαβή. Αυτός είναι ο κανόνας.
Ωστόσο, ο πρώτος από τους 10.000 στίχους λέει:
Of man’s first disobedience and the fruit (Από την πρώτη ανυπακοή του ανθρώπου και τον καρπό [του απαγορευμένου δέντρου])
Η λέξη first εισβάλλει στη ροή και αμέσως διαταράσσει το ιαμβικό μοτίβο. Η λέξη and τονίζεται, αλλά ασθενώς. Δηλαδή, έξι συλλαβές τονίζονται σε έναν στίχο που υποτίθεται ότι έχει πέντε τονισμένες συλλαβές.
Η ιδιοφυΐα αυτής της παραβίασης είναι ότι είναι μιμητική: η πρώτη ανυπακοή του Αδάμ (και, συνεκδοχικά, της ανθρωπότητας) σπάει το μοτίβο του στίχου—ένα αρχέγονο αμάρτημα, θα λέγαμε. Ο Διόνυσος εισέρχεται στο πλαίσιο, διότι χωρίς αυτή τη ρήξη του μοτίβου, χωρίς μια μικρή δόση χάους, το ποίημα θα ήταν μονότονο και λιγότερο σημαντικό.
Και έτσι, είτε πρόκειται για ποίηση, τέχνη, θέατρο, μουσική, κηπουρική, μαγειρική, ανάγνωση ή ακόμα και έναν απλό περίπατο με τον σκύλο, ίσως είναι καιρός να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε την ισορροπία των δύο καταστάσεων, βάζοντας τη δημιουργικότητα στη ζωή μας χωρίς όμως να αφηνόμαστε στη διονυσιακή μέθη, που μόνη της οδηγεί στην πραγματική τρέλα.
Όλοι γνωρίζουν την ιδιοφυΐα του Βόλφγκανγκ Αμαντέους Μότσαρτ. Συγκριτικά λίγοι, όμως, γνωρίζουν ότι είχε μια μεγαλύτερη αδελφή, που ήταν επίσης εξαιρετικά ταλαντούχος μουσικός.
Στα νεανικά τους χρόνια, και τα δύο παιδιά γυρνούσαν μαζί την Ευρώπη και έδιναν παραστάσεις ενώπιον των υψηλών και ισχυρών. Με την πάροδο του χρόνου, ωστόσο, η Μαρία Άννα Μότσαρτ επισκιάστηκε από τον λαμπρό αδελφό της. Το ταλέντο της αγνοήθηκε και, μέχρι πρόσφατα, ήταν σχεδόν ξεχασμένη. Τι συνέβη;
Δύο ταλαντούχα αδέλφια
Ο Λεοπόλδος Μότσαρτ (1719-87) και η σύζυγός του Άννα Μαρία (1720-78) απέκτησαν επτά παιδιά, αλλά τα πέντε πέθαναν σε βρεφική ηλικία. Από τα δύο επιζώντα παιδιά, η μοίρα του ενός είναι παγκοσμίως γνωστή. Ο Ιωάννης Χρυσόστομος Βόλφγκανγκ Θεόφιλος Μότσαρτ, πιο γνωστός ως Βόλφγκανγκ Αμαντέους (1756-91), μεγάλωσε και έγινε ένας από τους μεγαλύτερους συνθέτες όλων των εποχών.
Πέντε χρόνια νωρίτερα, είχε γεννηθεί ένα άλλο παιδί: Η Μαρία Άννα Βαλμπούργκα Ιγκνάτια Μότσαρτ (1751-1829) ή, όπως την αποκαλούσε η οικογένειά της, Νάνερλ. Ο Λεοπόλδος, αυλικός συνθέτης, άρχισε να τη διδάσκει τσέμπαλο όταν ήταν 7 ετών και μάλιστα έφτιαξε γι’ αυτή μία συλλογή συνθέσεων, ταξινομημένες κατά σειρά δυσκολίας. Ο νεαρός «Βόλφερλ» (το παιδικό παρατσούκλι του Βόλφγκανγκ) παρακολουθούσε τα μαθήματα από την κούνια του, απορροφώντας το πρότυπο της αδελφής του. Όταν άρχισε και ο ίδιος να επιδεικνύει μουσικό ταλέντο, ο Λεοπόλδος αποφάσισε να αξιοποιήσει την εκπαίδευσή τους.
Πορτραίτο της Μαρίας Άννας σε παιδική ηλικία, το 1763. (Public Domain)
Περιοδεία στην Ευρώπη
Το καλοκαίρι του 1763, ολόκληρη η οικογένεια Μότσαρτ έκανε μία μεγάλη περιοδεία στην Ευρώπη, με εμφανίσεις σε πολλές μεγάλες πρωτεύουσες. Η Νάνερλ ήταν σχεδόν 12 ετών και ο Βόλφγκανγκ 7 ετών. Για να περνούν την ώρα τους στις μεγάλες διαδρομές με τις άμαξες, τα παιδιά δημιούργησαν ένα φανταστικό βασίλειο που ονόμασαν Das Konigreich Riicken (σε ελεύθερη απόδοση «Το Ανάποδο Βασίλειο» ή «Το Βασίλειο του Πίσω»).
Αυτός ο φανταστικός κόσμος δημιούργησε πολλές ιστορικές εικασίες. Τι ακριβώς ήταν αυτό το Ανάποδο Βασίλειο; Δυστυχώς, λίγες συγκεκριμένες λεπτομέρειες έχουν φτάσει σε εμάς πέρα από ένα ασαφές περίγραμμα. Όπως το περιγράφει η Τζέιν Γκλόβερ στο βιβλίο της «Οι γυναίκες του Μότσαρτ: Η οικογένειά του, οι φίλοι του, η μουσική του», γνωρίζουμε ότι επρόκειτο για ένα βασίλειο το οποίο συγκυβερνούσαν ως βασιλιάς και βασίλισσα ο Βόλφερλ και η Νάνερλ. Ο υπηρέτης τους Σεμπάστιαν έκανε μερικές φορές σχέδια γι’ αυτούς, εμπνευσμένα από όλα τα παλάτια, τα βασιλικά δικαιώματα και τη χλιδή που συναντούσαν στη μεγάλη τους περιοδεία. Προφανώς, ήταν μια διέξοδος για τα παιδιά από το απαιτητικό πρόγραμμα των δημόσιων εμφανίσεών τους.
Καρμοντέλ, «Η οικογένεια Μότσαρτ σε περιοδεία: Λεοπόλδος, Βόλφγκανγκ και Νάνερλ», γύρω στο 1763. Υδατογραφία. (Public Domain)
Καθώς ταξίδευαν σε όλη την Ευρώπη, τα αδέλφια έπαιζαν μπροστά σε ακροατήρια πλούσιων τραπεζιτών, ευγενών και βασιλιάδων. Έδωσαν παραστάσεις για την αυτοκράτειρα Μαρία Τερέζα της Αυστρίας, τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΕ’ της Γαλλίας και τον βασιλιά Γεώργιο Γ΄ της Μεγάλης Βρετανίας. Στο Λονδίνο, ο πατέρας τους τους διαφήμισε και τους δύο ως «θαύματα της φύσης». Εκεί, έπαιξαν ακόμη και για κοινό της μεσαίας τάξης, στην ταβέρνα του Κόρνχιλ.
Ο Βόλφερλ θαύμαζε τη μεγαλύτερη αδελφή του, αλλά οι ικανότητές του ξεπερνούσαν τις δικές της και ο ίδιος κέρδιζε το πιο ενθουσιώδες χειροκρότημα. Του έβαζαν διάφορες δοκιμασίες, όπως το να παρέχει τη γραμμή του μπάσου σε μια δεδομένη μελωδία ή να αναγνωρίζει τους τόνους των κουδουνιών και των ρολογιών (εκτός από τα πιο συνηθισμένα όργανα). Αν και οι θεατές θαύμαζαν τις ικανότητες της Νάνερλ στα πλήκτρα, μαγεύονταν κυριολεκτικά από τον Βόλφγκανγκ.
Όταν η οικογένεια Μότσαρτ επέστρεψε τελικά στο Σάλτσμπουργκ, τρία χρόνια μετά την αναχώρησή της, η Νάνερλ παρέμεινε εκεί. Ήταν πλέον έφηβη, έχοντας ξεφύγει από την κατηγορία του «παιδιού-θαύματος». Στο Λονδίνο, ο Λεοπόλδος την έκανε να μοιάζει μικρότερη, έτσι ώστε ο κόσμος να εντυπωσιάζεται περισσότερο. Αλλά το παιχνίδι είχε πλέον τελειώσει.
Αποσύρεται από το προσκήνιο
Καθώς η φήμη του Βόλφγκανγκ μεγάλωνε, οι ικανότητες της Νάνερλ περνούσαν στην αφάνεια. Εκείνη και η μητέρα της διάβαζαν με φθόνο τα γράμματα του Λεοπόλδου και του Βόλφγκανγκ.
Στην αλληλογραφία μεταξύ του Βόλφγκανγκ και της Μαρίας Άννα εμφανίζονται περιστασιακά αναφορές στο Βασίλειο του Πίσω. Σε μια επιστολή με ημερομηνία 14 Αυγούστου 1773, ο Βόλφγκανγκ αποκαλεί τη Νάνερλ «βασίλισσά του».
Καθώς περνούσαν τα χρόνια, όμως, αυτός ο φανταστικός κόσμος γινόταν όλο και πιο μακρινός για τη Νάνερλ. Η πραγματικότητα είχε εδραιωθεί για τα καλά. Περιορίστηκε να παραδίδει μαθήματα τσέμπαλου, να παίζει και να συνθέτει τα δικά της κομμάτια ιδιωτικά στο Σάλτσμπουργκ. Και όταν ο Βόλφγκανγκ βρήκε νέο σπίτι στη Βιέννη, έχασε το παιδικό της σύντροφο και συγκυβερνήτη του Ανάποδου Βασιλείου.
Όταν η μητέρα τους πέθανε το 1778, ο μόνος της σύντροφος ήταν ο γκρινιάρης Λεοπόλδος. Πάντα ήταν ευερέθιστη, αλλά τώρα ξέσπαγε σε κλάματα και φωνές συνεχώς. Το 1784 παντρεύτηκε έναν μεγαλύτερο της, τον χήρο Ιωάννη Βαπτιστή Φραγκίσκο φον Μπέρχτολντ τσου Ζόνενμπουργκ., ο οποίος είχε ήδη πέντε παιδιά του, και πήγε να ζήσει μαζί τους στο αυστριακό χωριό όπου ο σύζυγος της υπηρετούσε ως νομάρχης. Έτσι, σε ηλικία 33 ετών εξαφανίστηκε από την ιστορία της οικογένειας Μότσαρτ.
Πορτραίτο του συζύγου της Νάνερλ, Ιωάννη Βαπτιστή Φραγκίσκου φον Μπέρχτολντ τσου Ζόνενμπουργκ, από άγνωστο καλλιτέχνης, τέλη 18ου αιώνα. Μουσείο του Σάλτσμπουργκ. (Public Domain)
Νάνερλ η συνθέτις
Ωστόσο, επανεμφανίστηκε την επόμενη δεκαετία. Όταν πέθανε ο αδερφός της, την πλησίασαν οι βιογράφοι του, για να τους δώσει τις επιστολές και τις καταχωρήσεις ημερολογίου που είχε στην κατοχή της. Είναι χάρη στη Νάνερλ που γνωρίζουμε τόσες λεπτομέρειες για την πρώιμη ζωή του Βόλφγκανγκ , συμπεριλαμβανομένου του μυστηριώδους Βασιλείου του Πίσω.
Γνωρίζουμε επίσης ότι και η ίδια η Νάνερλ έγραψε μουσική, αφού ο Βόλφγκανγκ είχε επαινέσει τις συνθέσεις της σε ορισμένες από τις επιστολές του. Σε ένα γράμμα, με ημερομηνία 7 Ιουλίου 1770, την ενθάρρυνε, έχοντας λάβει το τραγούδι «Ψέματα» που εκείνη είχε γράψει: «Αγαπητή μου αδερφή! Με έκπληξη ανακαλύπτω ότι μπορείς να συνθέτεις τόσο απολαυστικά. Με μια λέξη, το τραγούδι σου «Ψέματα» είναι πολύ όμορφο. Πρέπει να συνθέτεις πιο συχνά.»
Ούτε αυτό το τραγούδι ούτε καμία άλλη μουσική που έγραψε δεν έχει επιβιώσει. Πρόσφατα, όμως, ένας Αυστραλός καθηγητής μουσικής, ο Μάρτιν Τζάρβις, κατέληξε σε διαφορετικό συμπέρασμα. Αφού διεξήγαγε σχολαστικές επιστημονικές αναλύσεις των χειρογράφων του Μότσαρτ, ισχυρίστηκε ότι δύο από τα πέντε κοντσέρτα για βιολί του Βόλφγκανγκ, με διαφορετικό γραφικό χαρακτήρα, μπορεί να γράφτηκαν από τη Νάνερλ.
Η Νάνερλ στα μυθιστορήματα
Δυστυχώς, πιθανότατα δεν θα μάθουμε ποτέ πώς ακουγόταν η μουσική της Νάνερλ. Και ενώ δεν υπάρχουν βιογραφίες της Μαρίας Άννας Μότσαρτ, υπήρξαν αρκετές μυθιστορηματικές μεταφορές της ζωής της, ακόμη και μια ταινία.
Το πιο πρόσφατο από αυτά τα μυθιστορήματα, και το πιο ιδιαίτερο, είναι το «Το Βασίλειο του Πίσω» (The Kingdom of Back) της Μαρί Λου. Γράφοντας από την οπτική του Νάνερλ, η Λου επικεντρώνει την ιστορία της γύρω από τον φανταστικό κόσμο που τα δύο παιδιά-θαύματα δημιούργησαν μαζί:
«Θα πρέπει να δώσουμε ένα όνομα στο βασίλειο», ανακοίνωσε ο Βόλφερλ. […] «Ας το ονομάσουμε «Το Βασίλειο του Πίσω», δήλωσε.
«Τι περίεργο όνομα», ψιθύρισα. «Γιατί;»
Ο Βόλφερλ φαινόταν ευχαριστημένος με τον εαυτό του. «Επειδή είναι όλα ανάποδα, έτσι δεν είναι;» απάντησε. «Τα δέντρα στέκονται στα κεφάλια τους, το φεγγάρι βρίσκεται που έπρεπε να έχει ήλιο.»
Η ιστορική μυθοπλασία της Μαρί Λου, για την αδερφή του Μότσαρτ, Νάνερλ.
Καθώς η ιστορία εξελίσσεται, πραγματικά ιστορικά γεγονότα συνυφαίνονται με έναν όλο και πιο περίτεχνο κόσμο φαντασίας, «ένα όνειρο με ομίχλη και αστέρια, πρίγκιπες των νεράιδων και βασίλισσες της νύχτας». Καθώς η «άλλη Μότσαρτ» παραγκωνίζεται από το ταλέντο του αδελφού της, το «Βασίλειο του Πίσω» αναλαμβάνει να συμβολίσει τις εσωτερικές της συγκρούσεις, αντανακλώντας τους αγώνες και τις επιθυμίες της.
Οι φανταστικές αφηγήσεις της Λου και άλλων μυθιστοριογράφων είναι η πληρέστερη εικόνα που μπορούμε να έχουμε πιθανότατα για τα επιτεύγματα και τους εσωτερικούς αγώνες της Μαρίας Άννας Μότσαρτ. Αλλά παρόλο που η ιστορία της παραμένει ένα από τα μεγάλα «Και αν…;», τα επιτεύγματα της αναγνωρίζονται επιτέλους στην εποχή μας. Δεν είναι πια ένα ξεχασμένο θαύμα.
Η Ρωσία κατέρριψε 337 ουκρανικά drone πάνω από 10 περιοχές της χώρας κατά τη διάρκεια της νύχτας, ανακοίνωσαν την Τρίτη στρατιωτικοί αξιωματούχοι, σε αυτό που φαίνεται να είναι η μεγαλύτερη ουκρανική επίθεση με drone στη Ρωσία από την έναρξη του πολέμου.
Δύο άνθρωποι σκοτώθηκαν και 18 τραυματίστηκαν, συμπεριλαμβανομένων τριών παιδιών, σύμφωνα με τους αξιωματούχους, λίγες ώρες πριν την έναρξη των συνομιλιών Ουκρανίας-ΗΠΑ στη Σαουδική Αραβία.
Μία υψηλόβαθμη ουκρανική αντιπροσωπεία επρόκειτο να συναντηθεί με τον κορυφαίο Αμερικανό διπλωμάτη στη Σαουδική Αραβία για να συζητήσουν τον τερματισμό του τριετούς πολέμου με τη Ρωσία.
Ούτε το Κίεβο ούτε η Ουάσιγκτον έχουν σχολιάσει ακόμη την επίθεση.
Σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, 126 από τα drone που εκτοξεύθηκαν κατά τη διάρκεια της νύχτας καταρρίφθηκαν πάνω από την περιοχή του Κουρσκ στα σύνορα με την Ουκρανία, τμήματα της οποίας ελέγχουν οι δυνάμεις του Κιέβου, ενώ 91 καταρρίφθηκαν πάνω από την περιοχή της Μόσχας.
Ο δήμαρχος της Μόσχας Σεργκέι Σομπιάνιν δήλωσε ότι περισσότερα από 70 drone στόχευαν την πρωτεύουσα και καταρρίφθηκαν καθώς πλησίαζαν, στη μεγαλύτερη μεμονωμένη επίθεση στην πόλη από την έναρξη του πολέμου.
Άλλες περιοχές που στοχοποιήθηκαν περιλαμβάνουν το Μπέλγκοροντ, το Μπριάνσκ και το Βορονέζ στα σύνορα με την Ουκρανία, καθώς και ορισμένες βαθύτερα στη ρωσική επικράτεια, όπως η Καλούγκα, το Λιπέτσκ, το Νίζνι Νόβγκοροντ, το Οριόλ και το Ριαζάν, σύμφωνα με την ανακοίνωση.
Ο κυβερνήτης της περιοχής της Μόσχας, Αντρέι Βορομπιόφ, δήλωσε ότι η επίθεση προκάλεσε ζημιές σε αρκετά κτήρια κατοικιών και αυτοκίνητα.
Ένα άλλο άτομο τραυματίστηκε σε αυτοκινητόδρομο στην περιοχή του Λιπέτσκ, δήλωσε ο κυβερνήτης της περιοχής Ιγκόρ Αρταμόνοφ.
Ο Σομπιάνιν δήλωσε επίσης ότι η στέγη ενός κτιρίου στη Μόσχα υπέστη ζημιές, τις οποίες περιέγραψε ως «ασήμαντες».
Πλάνα που δημοσίευσε το RIA Novosti έδειξαν ένα καμένο σημείο στην πρόσοψη ενός πολυώροφου κτιρίου κοντά στη στέγη.
Οι πτήσεις περιορίστηκαν προσωρινά σε έξι αεροδρόμια, συμπεριλαμβανομένων των Ντομοντέντοβο, Βνούκοβο, Σερεμέτιεβο και Ζουκόφσκι ακριβώς έξω από τη Μόσχα, καθώς και σε κόμβους στις περιοχές Γιαροσλάβ και Νίζνι Νόβγκοροντ.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, δήλωσε ότι η επίθεση με drone είναι ένδειξη ότι τα ρωσικά στρατεύματα κερδίζουν στο πεδίο της μάχης, όπως ανέφερε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS:
«Αυτό αποδεικνύει την τρομοκρατική φύση [του Κιέβου] και, φυσικά, αποδεικνύει ότι στο πεδίο της μάχης οι άνθρωποί μας κερδίζουν.»
Το TASS ανέφερε επίσης ότι η Ζαχάροβα είπε: «Αυτό είναι ένα σήμα προς τη διεθνή κοινότητα, προς τη συλλογική Δύση, που είναι συλλογική μόνο επιφανειακά και εντελώς κατακερματισμένη στην πράξη, ότι τώρα θα αντιμετωπίσει την αχαλίνωτη τρέλα του τέρατος που ανέθρεψε, έθρεψε, εξόπλισε χωρίς έλεγχο και περιέλουσε με χρήματα».
Την ίδια νύχτα, οι δυνάμεις του Κρεμλίνου επιτέθηκαν στην Ουκρανία με έναν βαλλιστικό πύραυλο και 126 drone, βάζοντας φωτιά σε μία εγκατάσταση αποθήκευσης καυσίμων και τραυματίζοντας τουλάχιστον δύο άτομα σε διαφορετικά μέρη της χώρας, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.
Η ουκρανική πολεμική αεροπορία δήλωσε ότι κατέρριψε τον βαλλιστικό πύραυλο Iskander-M και 79 από τα drone, ενώ άλλα 35 drone δεν έφτασαν στους στόχους τους, πιθανώς λόγω μέτρων ηλεκτρονικού πολέμου.
Η πολεμική αεροπορία του Κιέβου δεν ανέφερε τι συνέβη με τα υπόλοιπα 12 drone.
Εν τω μεταξύ, στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και η αντιπροσωπεία του, συμπεριλαμβανομένου του συμβούλου εθνικής ασφάλειας Μάικ Γουόλτς, ετοιμάζονταν να συναντηθούν με την ουκρανική διαπραγματευτική ομάδα.
Κατά την πτήση του προς την Τζέντα, ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η αμερικανική αντιπροσωπεία δεν θα προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την εξασφάλιση του τερματισμού της σύγκρουσης, αλλά ήθελε να ακούσει από την Ουκρανία τι θα ήταν διατεθειμένη να εξετάσει.
«Δεν πρόκειται να θέσω όρους για το τι πρέπει ή τι χρειάζεται να κάνουν», είπε ο Ρούμπιο στους δημοσιογράφους.
«Νομίζω ότι θέλουμε να ακούσουμε μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν και στη συνέχεια να συγκρίνουμε αυτό με το τι θέλουν οι Ρώσοι και να δούμε πόσο απέχουμε πραγματικά.»
Ο Ρούμπιο δήλωσε ότι η συμφωνία για σπάνιες γαίες και κρίσιμα ορυκτά θα μπορούσε να υπογραφεί κατά τη διάρκεια της συνάντησης, αλλά τόνισε ότι δεν αποτελεί προϋπόθεση για τις Ηνωμένες Πολιτείες για να προχωρήσουν σε συζητήσεις είτε με το Κίεβο είτε με το Κρεμλίνο.
Είπε ότι στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πιο λογικό να αφιερωθεί χρόνος για τη διαπραγμάτευση των λεπτομερειών της συμφωνίας, η οποία είναι τώρα ένα ευρύ μνημόνιο κατανόησης που παραλείπει πολλές λεπτομέρειες.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συναντήθηκε με τον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τη Δευτέρα για να συζητήσουν «διμερή ζητήματα και συνεργασία με άλλους εταίρους».
Οι ρωσικές δυνάμεις διατηρούν την ορμή στο πεδίο της μάχης για περισσότερο από ένα χρόνο και πιέζουν σε επιλεγμένα σημεία κατά μήκος της γραμμής του μετώπου των 965 χιλιομέτρων, ιδιαίτερα στην περιοχή του Ντονέτσκ.
Παρά τη συμφωνία εκεχειρίας που απαιτούσε την πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τον Λίβανο εδώ και περισσότερο από έναν μήνα, ο ισραηλινός στρατός παραμένει σε πέντε στρατηγικά σημεία ακριβώς βόρεια των συνόρων. Σύμφωνα με στρατιωτικούς αναλυτές, οι θέσεις αυτές είναι κρίσιμες για την αποτροπή της επανεγκατάστασης της Χεζμπολάχ κοντά στα σύνορα Ισραήλ–Λιβάνου.
Η παρουσία του Ισραήλ σε αυτές τις θέσεις προκαλεί τις αντιδράσεις τόσο του Λιβάνου όσο και τις Σαουδικής Αραβίας, που έχουν ζητήσει από κοινού την αποχώρησή του. Ο νέος πρόεδρος του Λιβάνου δήλωσε στις 28 Φεβρουαρίου, στην εφημερίδα Asharq της Σαουδικής Αραβίας, ότι σχεδιάζει να ζητήσει από το Ριάντ την επανενεργοποίηση ενός πακέτου στρατιωτικής βοήθειας ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τον λιβανέζικο στρατό, το οποίο είχε διακοπεί εδώ και σχεδόν μία δεκαετία.
Η Γαλλία, που επιβλέπει τη συμφωνία εκεχειρίας μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, πρότεινε να τοποθετηθούν δικά της στρατεύματα στις συγκεκριμένες θέσεις, σύμφωνα με την ισραηλινή εφημερίδα Haaretz. Παράλληλα, έχει προταθεί είτε ο έλεγχος των θέσεων από τον λιβανέζικο στρατό σε συνεργασία με τη Δύναμη Προσωρινής Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (United Nations Interim Force in Lebanon-UNIFIL) είτε η αναβάθμιση της αρμοδιότητας και του εξοπλισμού της UNIFIL, ώστε να μπορεί να διαχειριστεί τις θέσεις μόνη της.
Σύμφωνα με Ισραηλινούς στρατιωτικούς αναλυτές, μια ισραηλινή αποχώρηση δεν φαίνεται πιθανή στο άμεσο μέλλον, δεδομένης της ελλιπούς εφαρμογής των όρων της εκεχειρίας από τον Λίβανο και τον ΟΗΕ. Η συμφωνία εκεχειρίας προβλέπει την ανάπτυξη του λιβανέζικου στρατού και της UNIFIL στο νότιο Λίβανο με σκοπό την αποτροπή της Χεζμπολάχ, αλλά, όπως δήλωσε στην Epoch Times ο Ισραηλινός απόστρατος ταγματάρχης του Ισραηλινού Στρατού (IDF), Έλιοτ Τσοντόφ, η ανάπτυξη αυτή δεν έχει ακόμη πραγματοποιηθεί αποτελεσματικά ώστε να εμποδίσει την οργάνωση να επανασυσταθεί κοντά στα σύνορα.
Η επιφυλακτική στάση του Ισραήλ σχετίζεται με τα γεγονότα της αποχώρησης του από τον Λίβανο το 2006, η οποία είχε πραγματοποιηθεί με αντάλλαγμα παρόμοιες δεσμεύσεις. Τότε, η UNIFIL και ο λιβανέζικος στρατός δεν κατάφεραν να παρέμβουν, επιτρέποντας στη Χεζμπολάχ να οχυρώσει τα σύνορα και να δημιουργήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο σηράγγων σχεδιασμένο για επιθέσεις στο Ισραήλ – μια τακτική που η τρομοκρατική οργάνωση Χαμάς ακολούθησε στην επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.
Σήμερα, σύμφωνα με τον Τσοντόφ, ο ισραηλινός στρατός ακολουθεί πολιτική «μηδενικής ανοχής», τονίζοντας ότι οποιαδήποτε ύποπτη δραστηριότητα αποτρέπεται άμεσα, σε αντίθεση με την περίοδο 2006–2023. Ο ίδιος ανέφερε πως η UNIFIL διαθέτει αδύναμη εντολή και είναι μόνο «θεωρητικά ανεπτυγμένη», καθώς δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ για ουσιαστική επιβολή της τάξης. Τόνισε ότι η αποστολή της UNIFIL είναι ειρηνευτική και όχι κατασταλτική, και επομένως δεν είναι σε θέση να λάβει επιθετικά μέτρα για την επιβολή της συμφωνίας.
Όσον αφορά τον λιβανέζικο στρατό, ο Τσοντόφ σημείωσε πως η δέσμευσή του στο σχέδιο της εκεχειρίας παραμένει αμφίβολη, ενώ περίπου το ένα τρίτο των αξιωματικών του ανήκει στη σιιτική κοινότητα. Αν και δεν είναι όλοι μέλη της Χεζμπολάχ, θεωρούνται ύποπτοι. Επιπλέον, ανέφερε ότι ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών στο νότιο Λίβανο, ο οποίος συμμετέχει στην επιτηρούμενη από τις Ηνωμένες Πολιτείες επιτροπή εκεχειρίας, συνελήφθη να παρέχει πληροφορίες στη Χεζμπολάχ, κάτι που υπονομεύει την εμπιστοσύνη προς τον λιβανέζικο στρατό.
Ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Ναουάφ Σαλάμ μαζί με στρατιώτες του λιβανέζικου στρατού, σε επίσκεψή του το νότιο χωριό Κιάμ κοντά στα σύνορα με το Ισραήλ, στις 28 Φεβρουαρίου 2025. (Rabih Daher/AFP μέσω Getty Images)
Η νέα κυβέρνηση του Λιβάνου
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει με επιφυλακτικότητα τη νέα κυβέρνηση του Λιβάνου, η οποία εξελέγη τον Ιανουάριο και ηγείται από τον πρόεδρο Ζοζέφ Αούν, πρώην αρχηγό του γενικού επιτελείου στρατού, και τον πρωθυπουργό Ναουάφ Σαλάμ.
Σύμφωνα με τον αναλυτή Τσοντόφ, ο Σαλάμ δεν θεωρείται φιλικά διακείμενος προς το Ισραήλ, καθώς το έχει χαρακτηρίσει «εχθρό» και το κατηγορεί συχνά για «γενοκτονία». Πριν την εκλογή του στη θέση του πρωθυπουργού, την οποία το Λίβανο αποδίδει σε σουνίτες μουσουλμάνους, ήταν πρόεδρος του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης και είχε προεδρεύσει σε ακρόαση της αγωγής της Νότιας Αφρικής εναντίον του Ισραήλ για γενοκτονία.
Στις 28 Φεβρουαρίου, ο Σαλάμ έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης από το κοινοβούλιο, δηλώνοντας ότι ο λιβανέζικος στρατός αποτελεί τη μοναδική δύναμη που επιτρέπεται να υπερασπιστεί τη χώρα σε περίπτωση πολέμου. Η απόφαση αυτή ενισχύει τη θέση του λιβανέζικου στρατού στις προσπάθειες αφοπλισμού της Χεζμπολάχ, γεγονός που αποτελεί πλήγμα για την οργάνωση, η οποία επί χρόνια υποστηρίζει ότι η διατήρηση του οπλισμού της είναι απαραίτητη για την άμυνα του Λιβάνου έναντι του Ισραήλ.
Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος του Λιβάνου Ζοζέφ Αούν ποζάρει για μια φωτογραφία στο προεδρικό μέγαρο στην Μπαάμπντα, ανατολικά της Βηρυτού, στις 9 Ιανουαρίου 2025. (Fadel Itani/AFP μέσω Getty Images)
Την ίδια ημέρα, οι αρχές του αεροδρομίου της Βηρυτού κατάσχεσαν 2,5 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, που προορίζονταν για τη Χεζμπολάχ και τα οποία μετέφερε άνδρας που έφτασε από την Τουρκία. Αναφέρεται ότι ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε τέτοια κατάσχεση, η οποία αποτελεί μέρος των προσπαθειών της κυβέρνησης Αούν να περιορίσει τη ροή χρημάτων προς τη Χεζμπολάχ από το Ιράν.
Ο Μοσέ Ελάντ, Ισραηλινός ακαδημαϊκός και απόστρατος συνταγματάρχης του IDF, χαρακτήρισε την προσέγγιση του Αούν ως ενθαρρυντικά πραγματιστική. Σύμφωνα με τον ίδιο, κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου του Αραβικού Συνδέσμου στο Κάιρο, ο Αούν εξέφρασε την αντίθεσή του στην ιδέα αραβικών επενδύσεων στη Γάζα χωρίς προηγούμενη απομάκρυνση της Χαμάς. Ο Ελάντ σημείωσε ότι ο Αούν αντιλαμβάνεται πως το Ισραήλ, ως νικητής του πολέμου, δεν θα ανεχτεί πλέον τη Χαμάς και θα επέμβει εκ νέου για να την εξουδετερώσει εάν χρειαστεί, ενώ παρόμοια είναι η στάση του Ισραήλ απέναντι και στη Χεζμπολάχ.
Ο Ελάντ, ο οποίος είχε υπηρετήσει ως στρατιωτικός διοικητής της Τύρου μετά τον Πρώτο Πόλεμο του Λιβάνου τη δεκαετία του 1980, καθώς και ως διοικητής στην περιοχή Μπιντ Τζμπέιλ, κοντά στα σύνορα του Ισραήλ, ανέφερε ότι ο IDF βρίσκεται υπό πίεση από τον ίδιο του τον πληθυσμό.
Προστασία των μεθοριακών κοινοτήτων
Μετά τις επιθέσεις της Χεζμπολάχ στο πλαίσιο της υποστήριξης προς τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός απομάκρυνε επίσημα περίπου 60.000 κατοίκους από συνοριακές κοινότητες. Πολλοί ακόμη εγκατέλειψαν περιοχές που βρίσκονταν λίγο πιο μακριά από τη μεθόριο. Περίπου οι μισοί από τους εκτοπισμένους κατοίκους έχουν επιστρέψει, αλλά σύμφωνα με τον Ελάντ, όσοι ζουν δύο ή τρία χιλιόμετρα από τα σύνορα αισθάνονται ανασφάλεια και πιέζουν την κυβέρνηση και τον στρατό να μην αποσυρθούν μέχρι να εξασφαλιστεί πλήρως η περιοχή.
Μια ισραηλινή μονάδα πρώτης αντίδρασης σβήνει τις φλόγες μετά από επίθεση με ρουκέτα από τον Λίβανο, εν μέσω διασυνοριακών συγκρούσεων μεταξύ ισραηλινών στρατευμάτων και μαχητών της τρομοκρατικής οργάνωσης Χεζμπολάχ στο Κιριάτ Σμονά του Ισραήλ, στις 4 Ιουνίου 2024. (Jalaa Marey/AFP μέσω Getty Images)
Ο Τσοντόφ, από την πλευρά του, υποβάθμισε τη σημασία των πέντε θέσεων που εξακολουθεί να διατηρεί ο IDF σε λιβανέζικο έδαφος, οι οποίες βρίσκονται το πολύ μερικές εκατοντάδες μέτρα βόρεια της Γαλάζιας Γραμμής – της γραμμής απόσυρσης που καθορίστηκε από τον ΟΗΕ το 2000 – και σε ορισμένες περιπτώσεις μόλις λίγες δεκάδες μέτρα από αυτήν. Ο ίδιος τις χαρακτήρισε «τακτικές προσαρμογές», μικρές στρατιωτικές μετακινήσεις προς τα εμπρός ή προς τα πίσω για την ενίσχυση της αμυντικής θέσης.
Οι θέσεις αυτές βρίσκονται σε υψώματα που επιτρέπουν στις ισραηλινές δυνάμεις να επιβλέπουν το βόρειο τμήμα του Λιβάνου και να εμποδίζουν τη Χεζμπολάχ να χρησιμοποιήσει αυτά τα σημεία για να κατασκοπεύσει το Ισραήλ. Κατανέμονται κατά μήκος των 120 χιλιομέτρων των συνόρων Ισραήλ-Λιβάνου, από τη Μεσόγειο μέχρι την περιοχή βόρεια της Μετούλα, της βορειότερης κοινότητας του Ισραήλ. Υπάρχει μια θέση σε λόφο απέναντι από τη Μετούλα, ενώ οι άλλες τέσσερεις βρίσκονται βόρεια των ισραηλινών συνοριακών κοινοτήτων Σλόμι, Ζαρίτ, Αβιβίμ και Μαργκαλιότ.
Λιβανέζος στρατιώτης παρακολουθεί τη συνοριακή περιοχή με τη βόρεια ισραηλινή πόλη Μετούλα, στις 8 Οκτωβρίου 2023. (Mahmoud Zayyat/AFP μέσω Getty Images)
Ο Τσοντόφ επεσήμανε ότι το έδαφος του βόρειου Ισραήλ και του νότιου Λιβάνου αποτελεί ένα ενιαίο ορεινό σύμπλεγμα, το οποίο ανυψώνεται σταδιακά προς τον βορρά. Τόνισε επίσης ότι ούτε τα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου που χαράχθηκαν στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ούτε η Γαλάζια Γραμμή λαμβάνουν υπόψη την τοπογραφία της περιοχής. Τα υψώματα που ελέγχει ο IDF επιτρέπουν την προστασία των βόρειων κοινοτήτων του Ισραήλ, οι οποίες περιβάλλονται από υψηλότερους λόφους και βουνά στα βόρεια.
Ανησυχίες σχετικά με το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για το ψηφιακό ευρώ εξέφρασαν τη Δευτέρα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ύστερα από διακοπή λειτουργίας του υφιστάμενου συστήματος πληρωμών της τράπεζας, γεγονός που προκάλεσε σημαντικές καθυστερήσεις τον περασμένο μήνα.
Η κατάρρευση του συστήματος πληρωμών Target 2 (T2) στα τέλη Φεβρουαρίου είχε ως αποτέλεσμα οι τράπεζες να μην μπορούν να διεκπεραιώσουν συναλλαγές μεταξύ τους για σχεδόν μία ημέρα. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε από τη λανθασμένη αρχική διάγνωση της αιτίας του από τους τεχνικούς της ΕΚΤ.
Εκπρόσωποι των τεσσάρων από τις οκτώ πολιτικές ομάδες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου δήλωσαν ότι το περιστατικό αυτό θέτει ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα της ΕΚΤ να υλοποιήσει το εγχείρημα του ψηφιακού ευρώ, ενός νέου συστήματος πληρωμών που προορίζεται για όλους τους κατοίκους της ευρωζώνης.
Ο Μάρκους Φέρμπερ, μέλος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος και της επιτροπής που εποπτεύει την ΕΚΤ, χαρακτήρισε το περιστατικό ως πλήγμα για την αξιοπιστία της τράπεζας. Επεσήμανε ότι οι πολίτες θα θέσουν εύλογα ερωτήματα σχετικά με το πώς η ΕΚΤ θα μπορούσε να διαχειριστεί το ψηφιακό ευρώ, όταν δυσκολεύεται να διατηρήσει την ομαλή λειτουργία των καθημερινών της συναλλαγών.
Ο Ράσμους Άντρεσεν, ευρωβουλευτής των Πρασίνων, επίσης μέλος της επιτροπής εποπτείας, τόνισε ότι η κεντρική τράπεζα πρέπει να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη των πολιτών, διαφορετικά το ψηφιακό ευρώ κινδυνεύει να αποτύχει.
Ο Γιόχαν Βαν Όβερτβελντ, από την Ευρωσκεπτικιστική Ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, υποστήριξε ότι η ΕΚΤ οφείλει πρώτα να αποδείξει πως μπορεί να διατηρήσει ένα ασφαλές και αδιάλειπτο χρηματοπιστωτικό σύστημα προτού προχωρήσει στην υλοποίηση του ψηφιακού ευρώ.
Ο Γιούσι Σαράμο, από την Αριστερή Συμμαχία, δήλωσε ότι εξακολουθεί να υποστηρίζει την ιδέα ενός ψηφιακού ευρώ, ωστόσο υπογράμμισε την ανάγκη βελτίωσης των συστημάτων της ΕΚΤ.
Οι δηλώσεις των ευρωβουλευτών έγιναν λίγες ημέρες μετά τη δήλωση της προέδρου της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ότι η τράπεζα προχωράει με στόχο να καταστήσει το ψηφιακό ευρώ πραγματικότητα μέχρι τον Οκτώβριο του τρέχοντος έτους. Σύμφωνα με την ίδια, η ΕΚΤ διαθέτει «μια πολύ καλή ομάδα» που επικεντρώνεται στην επιτάχυνση του έργου. Μιλώντας στη Φρανκφούρτη στις 6 Μαρτίου, ανέφερε ότι η προθεσμία για την υλοποίηση του σχεδίου είναι ο Οκτώβριος του 2025 και ότι η τράπεζα προετοιμάζεται για αυτήν την ημερομηνία. Η ίδια σημείωσε ότι το εγχείρημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό και πως, παρά τις αμφιβολίες και τον σκεπτικισμό που υπάρχουν, η ανάγκη για το ψηφιακό ευρώ είναι πλέον πιο επίκαιρη και αναγκαία από ποτέ, τόσο σε επίπεδο χονδρικής όσο και λιανικής.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της ΕΚΤ, το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί μία ψηφιακή μορφή μετρητών: ένα ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής λιανικής, εκδιδόμενο από την ίδια την ΕΚΤ. Ως μορφή δημόσιου χρήματος, θα διατίθεται δωρεάν σε όλους τους πολίτες της ευρωζώνης για οποιαδήποτε ψηφιακή πληρωμή. Η ΕΚΤ έχει διευκρινίσει ότι το ψηφιακό ευρώ δεν θα αποτελεί κρυπτονόμισμα, καθώς αυτά δεν υποστηρίζονται ούτε διαχειρίζονται από κάποιο κεντρικό ίδρυμα, γεγονός που τα καθιστά ασταθή και ριψοκίνδυνα. Αντιθέτως, το ψηφιακό ευρώ θα έχει την ίδια εγγύηση που παρέχεται στα μετρητά και η αξία του θα παραμένει σταθερή.
Η τράπεζα έχει παρουσιάσει το ψηφιακό ευρώ και ως απάντηση στις πρωτοβουλίες του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για την προώθηση του stablecoin (σταθερό νόμισμα), ενός τύπου κρυπτονομίσματος που συνήθως συνδέεται με το αμερικανικό δολάριο και χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για ψηφιακές πληρωμές. Ωστόσο, οι τράπεζες παραμένουν επιφυλακτικές, καθώς φοβούνται ότι οι πελάτες τους ενδέχεται να μεταφέρουν ένα μέρος των καταθέσεών τους σε ένα πορτοφόλι εγγυημένο από την ΕΚΤ, μειώνοντας τα διαθέσιμά τους. Επιπλέον, υπάρχει αντίσταση και από ευρωβουλευτές, γεγονός που ενδέχεται να αποτελέσει εμπόδιο για την ΕΚΤ, καθώς απαιτείται η έγκρισή τους για την ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε νομοθεσία για το ψηφιακό ευρώ τον Ιούνιο του 2023, αλλά έκτοτε δεν έχουν σημειωθεί σημαντικές εξελίξεις. Παρ’ όλα αυτά, η ΕΚΤ ελπίζει ότι η σχετική νομοθεσία θα έχει ολοκληρωθεί έως το φθινόπωρο, ώστε να μπορέσει να ψηφίσει την επίσημη έναρξη του έργου.
Ο Καλίν Γκεοργκέσκου, φαβορί για την προεδρία της Ρουμανίας, αποκλείστηκε από την εκλογική διαδικασία επανεκκίνησης, σύμφωνα με απόφαση της Κεντρικής Εκλογικής Επιτροπής (BEC).
Η απόφαση προκάλεσε χάος στο Βουκουρέστι στις 9 Μαρτίου, καθώς υποστηρικτές του εν λόγω πολιτικού διαμαρτυρήθηκαν έντονα. Ο Γκεοργκέσκου είχε κερδίσει τον πρώτο γύρο των περσινών εκλογών, οι οποίες ωστόσο ακυρώθηκαν από το Συνταγματικό Δικαστήριο της χώρας.
Ο 62χρονος πολιτικός κατέθεσε εκ νέου την υποψηφιότητά του στις 7 Μαρτίου, δίνοντας στην εκλογική επιτροπή προθεσμία 48 ωρών για να την εγκρίνει ή να την απορρίψει. Στις 9 Μαρτίου, η BEC ανακοίνωσε ότι, σύμφωνα με την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου το 2024, οι εκλογές είχαν ακυρωθεί λόγω μη συμμόρφωσης του υποψηφίου με τους εκλογικούς κανονισμούς. Σύμφωνα με την επιτροπή, θα ήταν απαράδεκτο η επαναληπτική διαδικασία να περιλαμβάνει τον ίδιο υποψήφιο.
Ο Γκεοργκέσκου επιβεβαίωσε μέσω βίντεο στο Facebook ότι θα προσφύγει στο Συνταγματικό Δικαστήριο, καθώς έχει το δικαίωμα να ασκήσει έφεση εντός 24 ωρών. Έντονες διαμαρτυρίες ξέσπασαν έξω από τα γραφεία της BEC, με εκατοντάδες υποστηρικτές να κρατούν ρουμανικές σημαίες και να φωνάζουν συνθήματα, μεταξύ των οποίων και το «Η τελευταία λύση είναι μια νέα επανάσταση». Ορισμένοι πέταξαν πέτρες και άλλα αντικείμενα στις δυνάμεις ασφαλείας, και αναποδογύρισαν ένα όχημα τηλεοπτικού σταθμού.
Ο Γκεοργκέσκου κάλεσε τους υποστηρικτές του να αποφύγουν τη βία, αναφέροντας πως η απόφαση της εκλογικής επιτροπής αποτελεί «άμεσο πλήγμα στην καρδιά της δημοκρατίας παγκοσμίως». Σε ανάρτησή του στο X πρόσθεσε πως εάν πέσει η δημοκρατία στη Ρουμανία, θα ακολουθήσει ολόκληρος ο δημοκρατικός κόσμος, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «μόνο μια αρχή»: «Η Ευρώπη είναι πλέον δικτατορία, η Ρουμανία βρίσκεται υπό τυραννία!» δήλωσε.
Η BEC έλαβε την απόφασή της έπειτα από την ακύρωση των αποτελεσμάτων του πρώτου γύρου δύο ημέρες πριν τον προγραμματισμένο δεύτερο γύρο, στις 8 Δεκεμβρίου. Η ακύρωση είχε αποφασιστεί λόγω καταγγελιών για συντονισμένη διαδικτυακή παρέμβαση υπέρ του Γκεοργκέσκου από τη Ρωσία, κάτι που η Μόσχα αρνείται.
Η πολιτική κρίση που προκλήθηκε από την ακύρωση των εκλογών συνεχίζεται για μήνες και έχει τραβήξει την προσοχή διεθνών παραγόντων, μεταξύ των οποίων και ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Ντ. Βανς. Παράλληλα, οι ρουμανικές αρχές ξεκίνησαν ποινική έρευνα κατά του Γκεοργκέσκου, κατηγορώντας τον για υποκίνηση ενεργειών κατά της συνταγματικής τάξης, υποστήριξη φασιστικών οργανώσεων, καθώς και ψευδείς δηλώσεις σχετικά με τα οικονομικά της προεκλογικής του εκστρατείας και τα περιουσιακά του στοιχεία. Ο ίδιος αρνείται όλες τις κατηγορίες.
Πριν τις εκλογές της 24ης Νοεμβρίου, ο Γκεοργκέσκου είχε χαμηλά ποσοστά στις δημοσκοπήσεις και είχε δηλώσει μηδενικά έξοδα για την προεκλογική του εκστρατεία. Στη συνέχεια, εμφανίστηκαν καταγγελίες για εκλογικές παρατυπίες και ρωσική παρέμβαση. Αν και ο ίδιος έχει εκφράσει θετικά σχόλια για τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και έχει αμφισβητήσει την κρατική υπόσταση της Ουκρανίας, αρνείται ότι είναι φιλορώσος.
Ο πρώτος γύρος των νέων εκλογών έχει προγραμματιστεί για τις 4 Μαΐου, ενώ εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος στις 18 Μαΐου. Η προθεσμία για την υποβολή υποψηφιοτήτων λήγει τα μεσάνυχτα της 15ης Μαρτίου.
Ο Τζορτζ Σιμιόν, ηγέτης του κόμματος «Συμμαχία για την Ένωση των Ρουμάνων», είχε εκφράσει τη στήριξή του στον Γκεοργκέσκου και χαρακτήρισε τον αποκλεισμό του «νέα κατάχρηση εξουσίας και συνέχεια του πραξικοπήματος». Επίσης, απαίτησε την παραίτηση του πρωθυπουργού Μαρσέλ Τσιολάκου, αποκαλώντας τον «δικτάτορα». Σε ερώτηση αν θα είναι υποψήφιος, απάντησε ότι περιμένει την επίσημη τοποθέτηση του Γκεοργκέσκου και δεν αποκλείει κανένα ενδεχόμενο. Ο Ίλον Μασκ χαρακτήρισε την απόφαση «τρελή».
Στο μεταξύ, ο δήμαρχος του Βουκουρεστίου Νικουσόρ Νταν υπέβαλε υποψηφιότητα ως ανεξάρτητος με το σύνθημα «Τίμια Ρουμανία», ενώ ο Κριν Αντονέσκου, υποψήφιος της κυβερνητικής συμμαχίας, καταχώρισε την υποψηφιότητά του στις 9 Μαρτίου.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο δηλώνει ότι οι ΗΠΑ επιδιώκουν να κατανοήσουν τη θέση της Ουκρανίας για την επίλυση του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων πιθανών παραχωρήσεων που ενδέχεται να είναι διατεθειμένη να κάνει.
Συνάντηση κορυφής στην Τζέντα
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο έφτασαν στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, εν όψει συνομιλιών υψηλού επιπέδου μεταξύ των αντιπροσωπειών τους με στόχο τον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Ο Ζελένσκι ανέφερε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι συναντήθηκε με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν τη Δευτέρα για να συζητήσουν «διμερή ζητήματα και τη συνεργασία με άλλους εταίρους».
Ο Ουκρανός ηγέτης δήλωσε ότι είχαν μια «λεπτομερή συζήτηση» σχετικά με τα βήματα και τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για την επίλυση του πολέμου και την επίτευξη διαρκούς ειρήνης. Τόνισε ότι η Σαουδική Αραβία διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διευκόλυνση της διπλωματίας.
«Έδωσα ιδιαίτερη έμφαση στο ζήτημα της απελευθέρωσης των αιχμαλώτων και της επιστροφής των παιδιών μας, που θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό βήμα στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης στις διπλωματικές προσπάθειες», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Σημαντικό μέρος της συζήτησης αφιερώθηκε στις μορφές των εγγυήσεων ασφαλείας.»
Ο Ζελένσκι ανέφερε ότι η ουκρανική αντιπροσωπεία θα παραμείνει στην Τζέντα για συνομιλίες με Αμερικανούς αξιωματούχους που έχουν προγραμματιστεί για την Τρίτη, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της Ουκρανίας για εποικοδομητικό διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι αμερικανικές θέσεις
Ο Ρούμπιο και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μάικ Γουόλτς επίσης συναντήθηκαν με τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας και τον ευχαρίστησαν για τη φιλοξενία των επικείμενων συνομιλιών για τον τερματισμό του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας.
Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Τάμι Μπρους δήλωσε ότι η διμερής συνάντηση επικεντρώθηκε στην απειλή που θέτουν οι αντάρτες Χούθι της Υεμένης, την κατάσταση στη Συρία και την ανοικοδόμηση στη Γάζα. Ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε τη θέση των ΗΠΑ ότι «καμία λύση για την κατάσταση στη Γάζα δεν πρέπει να περιλαμβάνει τη Χαμάς».
Πριν φτάσει στη Σαουδική Αραβία, ο Ρούμπιο δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδιώκουν να κατανοήσουν τη θέση της Ουκρανίας για την επίλυση του πολέμου, συμπεριλαμβανομένων τυχόν πιθανών παραχωρήσεων που θα μπορούσε να προσφέρει στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις.
«Αυτό που θέλουμε να μάθουμε είναι εάν ενδιαφέρονται να ξεκινήσουν κάποιου είδους ειρηνευτική συζήτηση και ποιες είναι οι γενικές γραμμές των πραγμάτων που θα μπορούσαν να εξετάσουν, αναγνωρίζοντας ότι ήταν ένας δαπανηρός και αιματηρός πόλεμος για τους Ουκρανούς», δήλωσε ο Ρούμπιο σε στρατιωτικό αεροπλάνο με προορισμό την Τζέντα.
«Έχουν υποφέρει πολύ και ο λαός τους έχει υποφέρει πολύ, και είναι δύσκολο μετά από κάτι τέτοιο να μιλάμε ακόμη και για παραχωρήσεις. Αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να τελειώσει αυτό και να αποτραπεί περισσότερη ταλαιπωρία», τόνισε.
Ο Ρούμπιο τόνισε ότι οι δύο πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε κατανόηση προτού μπορέσουν να προχωρήσουν προς μια ειρηνευτική συμφωνία.
«Δεν θα θέσω καμία προϋπόθεση για το τι πρέπει ή χρειάζεται να κάνουν. Νομίζω ότι θέλουμε να ακούσουμε μέχρι πού είναι διατεθειμένοι να φτάσουν και να το συγκρίνουμε με αυτό που θέλουν οι Ρώσοι και στη συνέχεια να δούμε πόσο μακριά είμαστε πραγματικά», είπε.
Η στάση του Τραμπ
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει διακόψει προσωρινά τη στρατιωτική βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών προς την Ουκρανία στο πλαίσιο της προώθησης μίας ειρηνευτικής συμφωνίας για τον τερματισμό του πολέμου. Ο διευθυντής της CIA Τζον Ράτκλιφ ανακοίνωσε στις 5 Μαρτίου ότι ο Τραμπ είχε επίσης διατάξει παύση της συνεργασίας στον τομέα των πληροφοριών με την Ουκρανία.
Οι πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών από αμερικανικούς στρατιωτικούς δορυφόρους, βοηθούσαν την Ουκρανία να παρακολουθεί τις κινήσεις των ρωσικών στρατευμάτων και να επιλέγει στόχους. Ο Ράτκλιφ δήλωσε ότι η παύση «στο στρατιωτικό μέτωπο και στο μέτωπο των πληροφοριών» είναι προσωρινή.
Η αναστολή της βοήθειας ήρθε μετά από μια αποτυχημένη συνάντηση στις 28 Φεβρουαρίου στο Οβάλ Γραφείο σχετικά με τη συμφωνία για τα ορυκτά μεταξύ ΗΠΑ-Ουκρανίας, η οποία έμεινε σε εκκρεμότητα. Η συνάντηση αποσκοπούσε στην υπογραφή της συμφωνίας για αμερικανικές επενδύσεις στην Ουκρανία για την από κοινού ανάπτυξη των τεράστιων πόρων σπάνιων γαιών του έθνους, ως αντάλλαγμα για τη στρατιωτική βοήθεια που παρείχαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Μετά τη δημόσια διαφωνία των δύο προέδρων, ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους στις 9 Μαρτίου ότι πιστεύει ότι οι συνομιλίες αυτής της εβδομάδας μεταξύ των αντιπροσωπειών των ΗΠΑ και της Ουκρανίας για τον τερματισμό της σύγκρουσης με τη Ρωσία θα «σημειώσουν πρόοδο». Όταν ρωτήθηκε αν θα εξέταζε το ενδεχόμενο να τερματίσει την αναστολή της ανταλλαγής πληροφοριών με την Ουκρανία, ο Τραμπ είπε: «Σχεδόν το έχουμε κάνει… Σχεδόν το έχουμε κάνει».
Η συριακή προεδρία ανακοίνωσε ότι επετεύχθη συμφωνία με τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) για την ενσωμάτωση των πολιτικών και στρατιωτικών θεσμών της κουρδικής αυτόνομης διοίκησης στις κρατικές δομές της Συρίας.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η συμφωνία, που υπογράφεται από τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ Σάρα και τον στρατιωτικό διοικητή των SDF Μαζλούμ Άμπντι, προβλέπει ότι το συριακό κράτος θα αναλάβει τον έλεγχο των συνόρων, των αεροδρομίων και των ενεργειακών εγκαταστάσεων στη βορειοανατολική Συρία.
Οι SDF, που υποστηρίζονταν από τις ΗΠΑ και διατηρούσαν έλεγχο σε μεγάλο μέρος των περιοχών αυτών, συμφώνησαν να υποστηρίξουν τη νέα κυβέρνηση στην αντιμετώπιση των υπολειμμάτων του προηγούμενου καθεστώτος, καθώς και κάθε απειλής για την ασφάλεια και την ενότητα της χώρας. Η εφαρμογή της συμφωνίας αναμένεται να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
Μετά την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο από ισλαμιστικές δυνάμεις που υποστηρίζονταν από την Τουρκία, υπήρξαν συγκρούσεις μεταξύ των SDF και των φιλοτουρκικών οργανώσεων. Η Άγκυρα θεωρεί τις SDF και την κουρδική πολιτοφυλακή YPG παρακλάδι του PKK και τις χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές οργανώσεις», αν και οι ΗΠΑ και οι δυτικοί σύμμαχοί τους δεν συμμερίζονται αυτή την άποψη.
Η Δαμασκός επιδίωκε να εντάξει τις SDF στις νέες συριακές δυνάμεις ασφαλείας, ενώ ο Άμπντι είχε ζητήσει την ενσωμάτωσή τους ως ενιαίο σώμα στο υπουργείο Άμυνας, πρόταση που απορρίφθηκε από την κυβέρνηση.
Στο κείμενο της συμφωνίας τονίζεται ότι «η κουρδική κοινότητα αποτελεί βασικό στοιχείο του συριακού κράτους» και της διασφαλίζονται πλήρη συνταγματικά δικαιώματα, ενώ απορρίπτεται κάθε προσπάθεια διαμελισμού της χώρας ή προώθησης εθνοτικών εντάσεων.
Η αυτόνομη κουρδική διοίκηση ελέγχει σημαντικές εκτάσεις στη βόρεια και ανατολική Συρία, πλούσιες σε ενεργειακούς και αγροτικούς πόρους, κρίσιμης σημασίας για τη νέα κυβέρνηση. Οι SDF είχαν πρωταγωνιστικό ρόλο στην εκδίωξη του Ισλαμικού Κράτους το 2019.
Σύμφωνα με τον ερευνητή Φαμπρίς Μπαλάνς, το 60% του πληθυσμού των περιοχών αυτών είναι Άραβες. Επί καθεστώτος Άσαντ, οι Κούρδοι είχαν περιορισμένα δικαιώματα και πολλοί δεν είχαν καν συριακή υπηκοότητα. Κατά τη διάρκεια του εμφύλιου πολέμου, δημιούργησαν δική τους διοίκηση με εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς και στρατιωτικούς θεσμούς.
Αφού ανέλαβαν την εξουσία οι νέες αρχές τον Δεκέμβριο, οι Κούρδοι θεώρησαν ότι υπήρχε μια σημαντική ευκαιρία για την οικοδόμηση μιας νέας Συρίας, η οποία θα διασφάλιζε τα δικαιώματα όλων των πολιτών της, ανεξαρτήτως εθνικής ή θρησκευτικής ταυτότητας. Οι Κούρδοι, έχοντας διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον αγώνα κατά της τρομοκρατίας και στη σταθεροποίηση της βόρειας Συρίας, πίστευαν ότι θα είχαν λόγο στη διαδικασία πολιτικής μετάβασης.
Ωστόσο, η πραγματικότητα αποδείχθηκε διαφορετική. Παρά τις ελπίδες τους, οι Κούρδοι αποκλείστηκαν από τον «εθνικό διάλογο», την πρωτοβουλία που στόχευε στη χάραξη των βασικών γραμμών για το μέλλον της χώρας. Ο αποκλεισμός αυτός αποτέλεσε σημαντικό πλήγμα για τις φιλοδοξίες τους, καθώς σήμαινε ότι δεν θα είχαν θεσμικό ρόλο στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής Συρίας.
Ο αποκλεισμός των Κούρδων από τις συνομιλίες πιθανότατα οφείλεται σε διάφορους πολιτικούς και γεωπολιτικούς λόγους. Αφενός, η τουρκική επιρροή στις εξελίξεις της Συρίας αποτελεί βασικό εμπόδιο για την ενσωμάτωσή τους στις διαπραγματεύσεις, δεδομένης της μακροχρόνιας αντιπαράθεσης της Άγκυρας με τις κουρδικές οργανώσεις. Αφετέρου, το καθεστώς της Δαμασκού εξακολουθεί να διατηρεί μια επιφυλακτική στάση απέναντι στις αυτόνομες κουρδικές διοικήσεις, θεωρώντας τις ως απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Η απουσία των Κούρδων από τον εθνικό διάλογο δημιουργεί ανησυχίες για το μέλλον της Συρίας, καθώς αποκλείει μια σημαντική συνιστώσα της κοινωνίας από τη λήψη αποφάσεων. Η διατήρηση της ειρήνης και της σταθερότητας απαιτεί έναν πραγματικά περιεκτικό διάλογο, όπου όλες οι εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες θα έχουν τη δυνατότητα να συνεισφέρουν ισότιμα στη διαμόρφωση του νέου πολιτικού συστήματος της χώρας. Επομένως, η διεθνής κοινότητα καλείται να διαδραματίσει έναν πιο ενεργό ρόλο, προκειμένου να διασφαλίσει ότι η πολιτική μετάβαση στη Συρία δεν θα αποκλείσει καμία ομάδα που έχει συμβάλει ουσιαστικά στη διαμόρφωση του σημερινού τοπίου.
