Ο ειδικός απεσταλμένος του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, συναντήθηκε στις 25 Απριλίου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν στη Μόσχα, στο πλαίσιο τρίωρης συνομιλίας με βασικό θέμα το ειρηνευτικό σχέδιο των ΗΠΑ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Το Κρεμλίνο χαρακτήρισε τη συνάντηση παραγωγική και χρήσιμη για τη γεφύρωση των θέσεων των δύο πλευρών.
Σύμφωνα με το ρωσικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο σύμβουλος του Κρεμλίνου για θέματα εξωτερικής πολιτικής, Γιούρι Ουσακόφ, δήλωσε ότι η συζήτηση ήταν «εποικοδομητική και αρκετά χρήσιμη», προσθέτοντας ότι επέτρεψε σε Ρωσία και Ηνωμένες Πολιτείες να φέρουν τις θέσεις τους πιο κοντά όχι μόνο για την Ουκρανία, αλλά και για άλλα διεθνή ζητήματα.
Ο Ουσακόφ επιβεβαίωσε επίσης πως εξετάστηκε το ενδεχόμενο επανεκκίνησης των άμεσων συνομιλιών μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, οι οποίες έχουν παγώσει από τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου, το 2022.
Ο Κιρίλ Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων και ειδικός εκπρόσωπος για την οικονομική συνεργασία, χαρακτήρισε και εκείνος τη συνάντηση παραγωγική, σημειώνοντας πως καταγράφεται πρόοδος.
Η συγκεκριμένη συνάντηση ήταν η δεύτερη μέσα σε δύο εβδομάδες και η τέταρτη από την αρχή του έτους για τους Πούτιν και Γουίτκοφ. Η προηγούμενη είχε πραγματοποιηθεί στις 11 Απριλίου στην Αγία Πετρούπολη και διήρκεσε τέσσερις ώρες. Το Κρεμλίνο αντιμετωπίζει τις επισκέψεις Γουίτκοφ ως μέρος μιας ευρύτερης πρωτοβουλίας «διαμεσολαβητικής διπλωματίας», ενώ ο εκπρόσωπος Τύπου Ντμίτρι Πεσκόφ ανέφερε πως οι απευθείας συνομιλίες επιτρέπουν πιο ακριβή ανταλλαγή θέσεων.
Δεν υπήρξε άμεσο σχόλιο από την πλευρά του Γουίτκοφ μετά τις συνομιλίες της Παρασκευής, οι οποίες συνέπεσαν χρονικά με τον θάνατο ανώτατου Ρώσου αξιωματικού σε βομβιστική επίθεση κοντά στη Μόσχα.
Ο Γουίτκοφ διαδραματίζει πλέον κεντρικό ρόλο στις προσπάθειες της κυβέρνησης Τραμπ για διαμεσολάβηση υπέρ μιας εκεχειρίας στον πόλεμο Ρωσίας–Ουκρανίας, έναν πόλεμο που εισέρχεται πλέον στον τέταρτο χρόνο του και έχει χαρακτηριστεί ως η φονικότερη σύρραξη στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το πρόσφατο ταξίδι του πραγματοποιήθηκε εν μέσω εντεινόμενων αντιδράσεων από ηγεσίες της Ουκρανίας και ευρωπαϊκών χωρών απέναντι σε βασικά σημεία της νέας ειρηνευτικής πρότασης των ΗΠΑ, με αιχμή τις προβλέψεις για το ΝΑΤΟ και το καθεστώς των κατεχόμενων από τη Ρωσία εδαφών.
Παρότι ο Λευκός Οίκος δεν έχει δώσει επίσημα στη δημοσιότητα τις λεπτομέρειες της πρότασης, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς ανέφερε πως αυτή προβλέπει «πάγωμα» των σημερινών γραμμών του μετώπου, διατηρώντας τα υπάρχοντα εδαφικά κέρδη και σταματώντας τις εχθροπραξίες.
Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Time που δημοσιεύθηκε στις 25 Απριλίου, ο Τραμπ επανέλαβε τη θέση ότι η φιλοδοξία της Ουκρανίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ ήταν βασικός παράγοντας για την έναρξη του πολέμου, ενώ εξέφρασε την άποψη πως η Κριμαία θα πρέπει να παραμείνει υπό ρωσικό έλεγχο. Φέρεται μάλιστα να δήλωσε ότι «η Κριμαία θα παραμείνει στη Ρωσία», προσθέτοντας πως τόσο ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και «όλοι το καταλαβαίνουν αυτό».
Ο Ουκρανός πρόεδρος, ωστόσο, έχει απορρίψει κατηγορηματικά οποιαδήποτε συμφωνία που θα αναγνώριζε ρωσική κυριαρχία επί της Κριμαίας ή άλλων περιοχών που καταλήφθηκαν μετά το 2014, τονίζοντας ότι τέτοιες υποχωρήσεις είναι αντισυνταγματικές και απαράδεκτες. Σε απάντηση στο σχέδιο των ΗΠΑ, η Ουκρανία και αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις παρουσίασαν δική τους πρόταση, ζητώντας πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, σταδιακή άρση κυρώσεων σε συνάρτηση με τη ρωσική συμμόρφωση και αξιοποίηση των δεσμευμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Τόσο ο Τραμπ όσο και ο Βανς έχουν προειδοποιήσει πως, εάν δεν υπάρξει σύντομα συμφωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενδέχεται να αποσυρθούν από τον ρόλο του διαμεσολαβητή. Ο Βανς δήλωσε σχετικά, κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στην Ινδία στις 23 Απριλίου, ότι «υποβάλαμε μια απολύτως σαφή πρόταση σε Ρώσους και Ουκρανούς, και έχει έρθει η στιγμή να πουν ‘ναι’ — διαφορετικά, οι ΗΠΑ θα αποχωρήσουν από τη διαδικασία».
Ο Τραμπ, από την πλευρά του, έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του προς αμφότερες τις πλευρές. Σε ανάρτησή του την 24η Απριλίου, με αφορμή νέες ρωσικές επιθέσεις στο Κίεβο, φέρεται να έγραψε: «Δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένος με τις ρωσικές επιθέσεις στο Κίεβο. Δεν ήταν απαραίτητες και είναι τρομερά κακή χρονική συγκυρία. Βλαντίμιρ, ΣΤΑΜΑΤΑ! 5.000 στρατιώτες την εβδομάδα χάνουν τη ζωή τους. Ας ΚΑΝΟΥΜΕ αυτή την ειρηνευτική συμφωνία!».
Παράλληλα, επέκρινε τη συνεχιζόμενη άρνηση του Ζελένσκι να αποδεχθεί εδαφικές παραχωρήσεις, χαρακτηρίζοντάς την εμπόδιο για τις διαπραγματεύσεις. Σε σχετική ανάρτηση, σημείωσε ότι «είναι δηλώσεις σαν του Ζελένσκι που δυσκολεύουν αφάνταστα την επίτευξη συμφωνίας για τον τερματισμό του Πολέμου», ενώ πρόσθεσε πως «η κατάσταση για την Ουκρανία είναι κρίσιμη — είτε θα έχει Ειρήνη είτε θα συνεχίσει να πολεμά άλλα τρία χρόνια, μέχρι να χάσει ολόκληρη τη χώρα».
