Δευτέρα, 17 Νοέ, 2025

Δύο νεκροί και τέσσερις τραυματίες στα Βορίζια Ηρακλείου Κρήτης

Στην ακόλουθη ανακοίνωση προχώρησε το αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας, σχετικά με ένοπλο θανατηφόρο περιστατικό που σημειώθηκε στην περιοχή Βορίζια του Δήμου Φαιστού, στο Ηράκλειο:

«Πρωινές ώρες σήμερα (01-11-2025), η Διεύθυνση Αστυνομίας Ηρακλείου ενημερώθηκε από κατοίκους χωριού της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Κρήτης για ένοπλο περιστατικό που είχε σημειωθεί νωρίτερα.

»Στο σημείο μετέβησαν άμεσα ειδικές αστυνομικές δυνάμεις (Τ.Ε.Κ.Α.Μ. – Τ.Α.Ε. – Ο.Π.Κ.Ε.) καθώς και αστυνομικοί της Υποδιεύθυνσης Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων και της Διεύθυνσης Αστυνομίας Ηρακλείου. Επί τόπου βρέθηκε και ο Γενικός Περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Κρήτης, για τον συντονισμό της επιχείρησης.

»Από το περιστατικό διαπιστώθηκε ο θανάσιμος τραυματισμός δύο ημεδαπών (39χρονου άνδρα και 56χρονης γυναίκας) καθώς και ο τραυματισμός δύο γυναικών, οι οποίες μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο. Στη συνέχεια διαπιστώθηκε και ο τραυματισμός δύο ανδρών, οι οποίοι νοσηλεύονται φρουρούμενοι και εξετάζεται η συμμετοχή τους στο ένοπλο περιστατικό.

»Προανάκριση διενεργείται από την Υποδιεύθυνση Δίωξης και Εξιχνίασης Εγκλημάτων, με τη συνδρομή της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος, ενώ στην περιοχή μεταβαίνει και κλιμάκιο της Ε.Κ.Α.Μ. Για οποιαδήποτε εξέλιξη θα ακολουθήσει νεότερη ενημέρωση.»

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα ελληνικά ναυπηγεία επιστρέφουν δυναμικά στο προσκήνιο

Σημαντικές εξελίξεις καταγράφονται στον ναυπηγοεπισκευαστικό τομέα της Ελλάδας, σηματοδοτώντας τη μετάβαση των ελληνικών ναυπηγείων σε μια νέα φάση ανάκαμψης και ανάπτυξης. Ύστερα από πάνω από μία δεκαετία στασιμότητας, ιστορικές εγκαταστάσεις όπως εκείνες της Ελευσίνας, της Σύρου, της Σαλαμίνας και του Σκαραμαγκά παρουσιάζουν πλέον σαφή δείγματα επανενεργοποίησης, θέτοντας τα θεμέλια για την αναγέννηση της βαριάς βιομηχανίας της χώρας.

Η είσοδος ιδιωτικών επενδυτών, η αναδιοργάνωση της διοικητικής λειτουργίας και η αύξηση της διεθνούς ζήτησης για ναυπηγοεπισκευαστικές υπηρεσίες, σε συνδυασμό με τις προοπτικές που διαμορφώνει το νέο ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE (Security Action for Europe), συνθέτουν ένα νέο τοπίο για τον κλάδο, που παραπέμπει στις πιο παραγωγικές δεκαετίες του παρελθόντος.

Από τον Μάρτιο του 2023, τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά τελούν υπό τον έλεγχο του εφοπλιστή Γιώργου Προκοπίου. Σύμφωνα με επίσημες ανακοινώσεις, έχουν επισκευαστεί ήδη 34 πλοία μέσα στο 2024, ενώ υλοποιούνται εργασίες εκσυγχρονισμού υποδομών, συντήρησης εγκαταστάσεων και ενίσχυσης της τεχνικής δυναμικότητας. Παράλληλα, το εργατικό δυναμικό έχει ενισχυθεί, αντικατοπτρίζοντας τη σαφή κατεύθυνση προς την πλήρη επιχειρησιακή επαναφορά της μονάδας.

Η ONEX Shipyards & Technology, υπό τη διοίκηση του Πάνου Ξενόκωστα, έχει αναλάβει τη διαχείριση των ναυπηγείων στη Σύρο και την Ελευσίνα. Οι δύο μονάδες πραγματοποιούν πλέον περισσότερες από 220 επισκευές πλοίων ετησίως, ενώ έχουν τεθεί σε εφαρμογή φιλόδοξα επενδυτικά σχέδια για την κατασκευή νέων πλοίων, πλωτών ενεργειακών πλατφορμών και πλοίων μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ). Η στρατηγική της ONEX εστιάζει στην αναβάθμιση της εγχώριας τεχνογνωσίας και στη διεύρυνση της εξαγωγικής δραστηριότητας των ελληνικών ναυπηγείων.

Στα Ναυπηγεία Σαλαμίνας βρίσκεται σε εξέλιξη επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 15 εκατομμυρίων ευρώ με ορίζοντα πενταετίας. Η εγκατάσταση διαθέτει πλέον υψηλές πιστοποιήσεις ποιότητας και διευρύνει τη δραστηριότητά της μέσω συνεργασιών με διεθνείς φορείς, συμμετοχής σε ερευνητικά έργα για μη επανδρωμένα σκάφη και εμπλοκής στο πρόγραμμα του «εθνικού πλοίου». Σημαντικό σταθμό αποτέλεσε η κατασκευή επιμέρους τμημάτων για τη φρεγάτα FDI HN «Φορμίων», καθώς και για δύο ακόμη φρεγάτες του γαλλικού Πολεμικού Ναυτικού, που κατασκευάζονται στη Γαλλία. Πρόκειται για την πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση εξαγωγής πολεμικού ναυπηγικού υλικού από ελληνική μονάδα.

Τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαιώνουν τη θεαματική ανάκαμψη του κλάδου: από περίπου 330 επισκευές πλοίων το 2013, η ετήσια δραστηριότητα έχει φθάσει σχεδόν τις 700 το 2024. Η αναβίωση αυτή έχει άμεσο κοινωνικό αντίκτυπο, με εκατοντάδες εργαζομένους να επιστρέφουν στα ναυπηγεία και σημαντικό αριθμό υπεργολαβικών επιχειρήσεων να επαναδραστηριοποιούνται. Όπως σημειώνει ο δήμαρχος Περάματος, η περιοχή καταγράφει αυξημένη κινητικότητα και αναπτύσσει εκ νέου τις απαραίτητες υποδομές για να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες.

Το ευρωπαϊκό πλαίσιο

Καταλυτικό ρόλο στη νέα αυτή δυναμική διαδραματίζει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα SAFE, το οποίο διαθέτει προϋπολογισμό περίπου 150 δισεκατομμυρίων ευρώ και παρέχει στα κράτη-μέλη χαμηλότοκα, μακροπρόθεσμα δάνεια για επενδύσεις στον τομέα της άμυνας. Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει ποσό 787,6 εκατ. ευρώ, το οποίο μπορεί να αξιοποιηθεί για την ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας, την αναβάθμιση υποδομών και τη συμμετοχή σε κοινά ευρωπαϊκά έργα παραγωγής.

Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του ΕΒΕΠ, Βασίλης Κορκίδης, το SAFE προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας, ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής και σύνδεσης της ελληνικής βιομηχανίας με την ευρωπαϊκή αμυντική στρατηγική.

Σε εξέλιξη βρίσκεται επίσης η διαγωνιστική διαδικασία για την απόκτηση τεσσάρων νέων υποβρυχίων για το Πολεμικό Ναυτικό. Στην πρόσκληση ενδιαφέροντος έχουν ανταποκριθεί κατασκευαστές από τη Γερμανία, τη Σουηδία, τη Γαλλία, την Ιταλία και τη Νότια Κορέα. Βασική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι η υλοποίηση του προγράμματος να περιλαμβάνει εγχώρια κατασκευή — πιθανότατα στα ναυπηγεία Ελευσίνας ή Σκαραμαγκά — ώστε να αξιοποιηθούν πλήρως οι εγχώριες υποδομές και να επιτευχθεί υψηλό ποσοστό βιομηχανικής συμμετοχής.

Η τεχνογνωσία που ήδη επιδεικνύουν ελληνικές μονάδες μέσω της συνεργασίας τους με οίκους όπως η Naval Group ενισχύει την επιχειρηματολογία υπέρ της εγχώριας εμπλοκής σε μελλοντικά ναυπηγικά προγράμματα.

Με επίκεντρο την τεχνολογική αναβάθμιση, τη χρήση ψηφιακών εργαλείων και την υιοθέτηση περιβαλλοντικά βιώσιμων πρακτικών, τα ελληνικά ναυπηγεία επιδιώκουν να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο και στην πράσινη μετάβαση της ευρωπαϊκής βιομηχανίας. Η συνδυασμένη αξιοποίηση των ευρωπαϊκών πόρων, των νέων εξοπλιστικών συμβάσεων και της παγκόσμιας ζήτησης δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την εδραίωση της Ελλάδας ως αξιόπιστου κόμβου ναυπηγοεπισκευής και ναυπηγικής παραγωγής στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Η παρούσα συγκυρία αναδεικνύει τα ναυπηγεία όχι απλώς ως παραγωγικές μονάδες, αλλά ως στρατηγικούς μοχλούς ανάπτυξης και ασφάλειας, συνδέοντας τη βιομηχανική πολιτική με τη γεωπολιτική σταθερότητα και την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία.

Του Θανάση Παπαδή

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Χαρ. Μπιλλίνης: Στο «μικροσκόπιο» της Εθνικής Επιστημονικής Επιτροπής τα μέτρα κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων

Σε φάση εντατικής μελέτης των στοιχείων που έχει παραλάβει από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης βρίσκεται η Επιστημονική Επιτροπή για την αντιμετώπιση της ευλογιάς των αιγοπροβάτων, δήλωσε στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πρόεδρος της Επιτροπής, καθηγητής Ιολογίας και Ιογενών Νοσημάτων Χαράλαμπος Μπιλλίνης.

«Έχουμε λάβει όλα ή σχεδόν όλα τα στοιχεία από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τα μελετούμε και προσπαθούμε να εντοπίσουμε πού εμφανίζεται το πρόβλημα, σε ποιες περιοχές και υπό ποιους παράγοντες κινδύνου. Στόχος μας είναι να δούμε γιατί το νόσημα επανεμφανίζεται σε ορισμένες περιοχές και να καταλήξουμε στα πρώτα μέτρα αντιμετώπισης. Βρισκόμαστε πολύ κοντά στο να κάνουμε τις πρώτες ανακοινώσεις, αφού εξειδικεύσουμε περαιτέρω τα δεδομένα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Η Επιστημονική Επιτροπή, όπως σημείωσε, αναμένεται το επόμενο διάστημα να ανακοινώσει τα πρώτα εξειδικευμένα μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του νοσήματος, επιδιώκοντας να προστατευθεί τόσο το ζωικό κεφάλαιο όσο και η εμπορική φήμη των ελληνικών προϊόντων ΠΟΠ.

Μέχρι στιγμής, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΑΑΤ, ο αριθμός των νεκρών ζώων ξεπερνά τις 357.000, ενώ οι περιοχές με το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζονται στην Αχαΐα, τη Θεσσαλία, τις Σέρρες και σε μικρότερο βαθμό στον Έβρο. Ο κ. Μπιλλίνης υπογράμμισε ότι γίνονται όλες οι προσπάθειες αποφυγής καθολικής απαγόρευσης δραστηριοτήτων πάση θυσία· ωστόσο, τα μέτρα θα εξαρτηθούν από την ανάλυση των δεδομένων.

Κεντρικός στόχος, όπως διευκρίνισε, είναι να μην χαρακτηριστεί η χώρα ενδημική, καθώς κάτι τέτοιο θα είχε σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη διαχείριση του νοσήματος όσο και στο εμπόριο των ελληνικών προϊόντων. «Η Ελλάδα θα χαρακτηριστεί ενδημική μόνο εφόσον το νόσημα εξαπλωθεί σε όλη τη χώρα ή αν προχωρήσουμε σε εμβολιασμό», εξήγησε.

Το ζήτημα του εμβολίου

Ο επικεφαλής της Επιτροπής ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο για την ευλογιά των αιγοπροβάτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. «Η Ευρώπη και ο ΕΟΦ έχουν απαντήσει επίσημα πως αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει διαθέσιμο εγκεκριμένο εμβόλιο. Υπάρχουν μόνο κάποιες δόσεις —περίπου 300.000— ενός ιορδανικού εμβολίου που διατηρούνται ως εφεδρεία, ενώ βρίσκονται σε παραγωγή άλλες 1,7 εκατομμύρια δόσεις. Ωστόσο, η Ε.Ε. προορίζει αυτά τα αποθέματα για έκτακτες περιπτώσεις και ως έσχατο μέτρο, όταν μια χώρα δεν μπορεί πλέον να ελέγξει τη νόσο με μέτρα εξυγίανσης», σημείωσε.

Παράλληλα, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως ο εμβολιασμός ενδέχεται να έχει σοβαρές εμπορικές συνέπειες: «Σύμφωνα με τον ευρωπαϊκό κανονισμό, όπου εφαρμοστεί ο εμβολιασμός, επιβάλλονται αυτόματα περιοριστικά μέτρα στη διακίνηση προϊόντων. Επιπλέον, επειδή δεν υπάρχει δυνατότητα διάκρισης μεταξύ εμβολιασμένων και φυσικά μολυσμένων ζώων, όλα τα εμβολιασμένα θεωρούνται μολυσμένα». Κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα την αναγκαστική σφαγή όλων των ζώων.

Ο ίδιος προειδοποίησε ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου δεν έχει επιβεβαιωθεί σε μεγάλη κλίμακα και «δεν υπάρχουν δεδομένα για το πώς αντιδρούν τα ζώα και πόση ανοσία παρέχεται. Η βιβλιογραφία αναφέρει αποτελεσματικότητα 60–65%, γεγονός που σημαίνει ότι ένα ποσοστό 30–35% των εμβολιασμένων θα μπορούσε να νοσήσει».

Αναφερόμενος στη σύγχυση με το εμβόλιο για την οζώδη δερματίτιδα, υπογράμμισε ότι «πρόκειται για διαφορετικά νοσήματα, αν και ανήκουν στο ίδιο γένος ιών. Το εμβόλιο για την οζώδη δερματίτιδα επιτρέπει τη διάκριση εμβολιασμένων και μολυσμένων ζώων, κάτι που δεν ισχύει για την ευλογιά».

Τέλος, σχετικά με την Τουρκία, ανέφερε ότι «εφαρμόζει εμβολιασμό εδώ και δέκα χρόνια, χωρίς να έχει απαλλαγεί από την ευλογιά», προσθέτοντας ότι σε περίπτωση που ένα κράτος-μέλος προχωρήσει σε εμβολιασμό, αυτόματα θα τεθούν σε περιορισμούς διακίνησης τα προϊόντα του. Κάτι το οποίο, όπως ανέφερε ο κ. Μπιλλίνης, τόνισε και ο Ευρωπαίος Επίτροπος Γεωργίας, Κριστόφ Χάνσεν, κατά την επίσκεψή του στη Βουλγαρία τις προηγούμενες ημέρες.

Του Θ. Παπακώστα

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Επιθεώρηση Εργασίας: Ενημέρωση και έλεγχοι για την πρόληψη και την αντιμετώπιση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία

Η Επιθεώρηση Εργασίας, με στοχευμένες ενημερωτικές δράσεις και εντατικούς ελέγχους, υλοποιεί στην πράξη τη δέσμευσή της για την αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας προς την κατεύθυνση της μηδενικής ανοχής απέναντι σε βίαιες και παρενοχλητικές συμπεριφορές στον εργασιακό χώρο.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της ετήσιας έκθεσης του αυτοτελούς τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας για την παρακολούθηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, κατά τη διάρκεια του 2024 ο συνολικός αριθμός των καταγγελιών τέτοιων περιστατικών ανήλθε σε 318, σημειώνοντας υπερδιπλασιασμό σε σχέση με το 2022 (151 καταγγελίες). Ειδικότερα, η λεκτική, ψυχολογική και ηθική παρενόχληση αποτελεί κυρίαρχη μορφή βίαιης συμπεριφοράς, αντιστοιχώντας στο 78% των περιπτώσεων. Όπως προκύπτει από τα στοιχεία, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη, οι βίαιες και παρενοχλητικές συμπεριφορές που προκαλούνται από τον εργοδότη μειώνονται, ενώ οι αντίστοιχες συμπεριφορές μεταξύ συναδέλφων αυξάνονται.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, από το 59% των λοιπών εργαζομένων που καταγγέλλονται ως υπαίτιοι, το 33% κατέχει θέσεις ευθύνης (διευθυντές, προϊστάμενοι και μάνατζερ), ενώ το 26% είναι συνάδελφοι της ίδιας ιεραρχικής κλίμακας. Παράλληλα, έως τον Οκτώβριο του 2025, έχουν διενεργηθεί 1.806 έλεγχοι, ενώ οι καταγγελίες που υποβλήθηκαν ανέρχονται σε 374.

Όπως αναφέρουν αρμόδια στελέχη της Επιθεώρησης Εργασίας, τα παραπάνω στοιχεία καταδεικνύουν ότι η ορατότητα απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές στον εργασιακό χώρο αυξάνεται σταθερά, μέσα από την αξιοποίηση του ισχύοντος προστατευτικού νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου, αλλά και μέσω των συνεχών δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης από όλους τους συναρμόδιους φορείς. Ζητούμενο παραμένει η περαιτέρω ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς, ώστε να ενθαρρύνονται να καταγγέλλουν τέτοια περιστατικά και να διασφαλίζεται η ουσιαστική διερεύνησή τους.

Ενθαρρυντικό είναι επίσης το γεγονός ότι το ποσοστό επίλυσης των υποθέσεων παρέμεινε σταθερά υψηλό και το 2024, όπως και κατά τα προηγούμενα έτη, με το 31% των υποθέσεων να επιλύεται μέσω της διαμεσολάβησης των υπηρεσιών της Επιθεώρησης Εργασίας, ενώ η αναλογία μεταξύ επιλύσεων και συστάσεων προσφυγής στα δικαστήρια παρουσίασε βελτίωση, μειώνοντας τη διαφορά από 47% σε 39%.

Την ίδια στιγμή, η Επιθεώρηση Εργασίας ενισχύει ενεργά την ενημέρωση εργοδοτών και εργαζομένων, παρέχοντας σαφείς οδηγίες και υποστήριξη, ώστε οι εργοδότες να λαμβάνουν άμεσα όλα τα ενδεδειγμένα μέτρα όταν υποβάλλονται καταγγελίες για βία και παρενόχληση στον χώρο εργασίας. Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη του αυτοτελούς τμήματος της Επιθεώρησης Εργασίας για την παρακολούθηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, Γεωργία Βαζάκη, εφαρμόζεται ένα εκτεταμένο πρόγραμμα ενημερωτικών δράσεων, με στόχο την πρόληψη, την ευαισθητοποίηση και την καλλιέργεια μιας νέας εργασιακής κουλτούρας μηδενικής ανοχής απέναντι σε τέτοια φαινόμενα. Όπως επισημαίνει, έχουν πραγματοποιηθεί περίπου 10 δράσεις ανά έτος από τα μέσα του 2021 και εφεξής, με τον ρυθμό να εντείνεται, καθώς η ενημέρωση και η πρόληψη αποτελούν τους ακρογωνιαίους λίθους για την ουσιαστική αλλαγή στάσεων και συμπεριφορών.

Η κ. Βαζάκη υπογραμμίζει ότι η γνώση είναι δύναμη και κάθε εργαζόμενος οφείλει να γνωρίζει το νομοθετικό πλαίσιο, τα δικαιώματά του, τις προβλεπόμενες διαδικασίες και τις υπηρεσίες στις οποίες μπορεί να απευθυνθεί. Όπως εξηγεί, η εξωδικαστική επίλυση εργατικών διαφορών με τη μεσολάβηση της Επιθεώρησης Εργασίας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο, καθώς είναι ταχύτερη και πιο άμεση σε σχέση με τη δικαστική οδό. «Οι προθεσμίες είναι αυστηρές. Η συζήτηση ορίζεται μέσα σε 10 ημέρες, ενώ η διαδικασία ολοκληρώνεται εντός δύο μηνών από την προσφυγή», αναφέρει η κ. Βαζάκη. Μάλιστα, τονίζει ότι η συστράτευση όλων των συναρμόδιων φορέων συμβάλλει καθοριστικά στην εμπέδωση της εμπιστοσύνης των πολιτών και στη σταδιακή μεταβολή της εργασιακής κουλτούρας.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιθεώρηση Εργασίας συνεργάζεται με φορείς όπως το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών (ΕΒΕΑ), ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών, η Εθνική Αρχή Διαφάνειας, το Κέντρο Ερευνών για Θέματα Ισότητας και ο Συνήγορος του Πολίτη, αποδεικνύοντας τη συλλογική δέσμευση για υγιή και ασφαλή εργασιακά περιβάλλοντα.

Παράλληλα, έχουν πραγματοποιηθεί ημερίδες ευαισθητοποίησης σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης, καθώς και στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, με σκοπό την ενημέρωση των μελλοντικών εργαζομένων και στελεχών των επιχειρήσεων που θα κληθούν να εφαρμόσουν τις σχετικές πολιτικές. Η Επιθεώρηση Εργασίας λειτουργεί ως αρωγός καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας, διερευνά καταγγελίες και εκδίδει αιτιολογημένα πορίσματα.

Σύμφωνα με την κ. Βαζάκη, «το αυξανόμενο ενδιαφέρον φορέων, εργοδοτικών και συνδικαλιστικών σωματείων για κοινές δράσεις ευαισθητοποίησης δείχνει ότι η αλλαγή της εργασιακής κουλτούρας βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη.

Η ενημέρωση παραμένει το πιο ισχυρό εργαλείο πρόληψης. Εδώ και δύο χρόνια, η Επιθεώρηση Εργασίας αποστέλλει επιστολές προληπτικού χαρακτήρα στους κλάδους με τη μεγαλύτερη παραβατικότητα, ενώ οι πληροφορίες αυτές αναρτώνται και στο Πληροφοριακό Σύστημα ‘ΕΡΓΑΝΗ’, ώστε να ενημερωθούν όλοι οι εργοδότες για τις υποχρεώσεις τους. Φέτος, οι επιστολές προληπτικού περιεχομένου στάλθηκαν στοχευμένα, πριν από την έναρξη της τουριστικής περιόδου, υπενθυμίζοντας τις πολιτικές που πρέπει να εφαρμόζονται και αναδεικνύοντας τον ρόλο της Επιθεώρησης Εργασίας ως συμβουλευτικού και υποστηρικτικού μηχανισμού».

Οι επιχειρήσεις οφείλουν να υιοθετούν πολιτικές τόσο για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία, όσο και για τη διαχείριση εσωτερικών καταγγελιών τέτοιων περιστατικών. Σε επιχειρήσεις με προσωπικό άνω των 70 ατόμων, οι πολιτικές αυτές ενσωματώνονται στον κανονισμό λειτουργίας. Με βάση τα στοιχεία της ετήσιας έκθεσης, το 2024 κατατέθηκαν 299 κανονισμοί εργασίας με ενσωματωμένες πολιτικές κατά της βίας και της παρενόχλησης στον χώρο εργασίας, γεγονός που υποδηλώνει τη σταθερή πρόοδο προς την καλλιέργεια κουλτούρας μηδενικής ανοχής.

Οι περισσότεροι κανονισμοί εργασίας έχουν κατατεθεί στις μεγάλες Περιφερειακές Ενότητες Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ ακολουθούν η Κρήτη και η Κεντρική Ελλάδα. «Η βία και η παρενόχληση αποτελούν πλέον αναγνωρισμένους ψυχοκοινωνικούς κινδύνους, με θεσμικό πλαίσιο προστασίας, που μπορεί να λειτουργήσει ως καλή πρακτική και για τους υπόλοιπους κινδύνους που απειλούν τη σωματική και την ψυχική υγεία των εργαζομένων.

Η Επιθεώρηση Εργασίας, με τις Περιφερειακές Διευθύνσεις της σε όλη τη χώρα, είναι στη διάθεση κάθε εργαζομένου ή εργαζομένης που επιθυμεί να καταγγείλει ή να ζητήσει συμβουλή. Οι διαδικασίες είναι γρήγορες και αποτελεσματικές. Το πλαίσιο είναι ισχυρό και κανείς δεν πρέπει να φοβάται», σχολιάζει η κ. Βαζάκη.

Της Γεωργίας Μπάρλα

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Απαγόρευση συγκέντρωσης από την ΕΛ.ΑΣ. ενόψει εκδήλωσης για τη νέα πρέσβη των ΗΠΑ

Απαγορεύτηκε από την Ελληνική Αστυνομία η συγκέντρωση που έχει προγραμματιστεί για αύριο στο Μέγαρο Μουσικής, εν όψει εκδήλωσης για τη νέα πρέσβη των ΗΠΑ, καθώς και κάθε «σχετικής συνάθροισης», σε όλο σχεδόν το κέντρο της Αθήνας.

Ειδικότερα, σε ανακοίνωση που εξέδωσε η Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής, αναφέρει:

«Ανακοινώνεται ότι με απόφαση του Διευθυντή της Διεύθυνσης Αστυνομίας Αθηνών, απαγορεύεται η πραγματοποίηση δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης το Σάββατο 1-11-2025 και ώρα 16:30′ στο Μέγαρο Μουσικής (Πάρκο Ελευθερίας) από μέλη της “Συνέλευσης Αλληλεγγύης με την Παλαιστινιακή Αντίσταση” με σύνθημα “Ενάντια στην Υποδοχή της Σιωνίστριας Αμερικανίδας Πρέσβη”» και από την 06:00′ ώρα της 1-11-2025 έως και την 06:00′ ώρα της 2-11-2025 κάθε δημόσιας υπαίθριας συνάθροισης σχετικής με την ανωτέρω, στην περιοχή που περικλείεται από τις οδούς:

Λεωφ. Αλεξάνδρας – Ζαχάρωφ – Λεωφ. Μεσογείων – Φειδιππίδου – Μιχαλακοπούλου – Σπ. Μερκούρη – Βρυάξιδος – Υμηττού – Ηλία Ηλιού – Μάχης Αναλάτου – Λεωφ. Ελευθερίου Βενιζέλου – Εφέσου – Λεωφ. Συγγρού – Λαγουμιτζή – Παναγή Τσαλδάρη – Πειραιώς – Ιερά οδός – Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως – Αχιλλέως – Πλ. Καραϊσκάκη – Καρόλου – Μάρνη – 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) – Λεωφ. Αλεξάνδρας.

Η ανωτέρω απαγόρευση επιβάλλεται καθώς από τη διεξαγωγή τους, επαπειλείται σοβαρός κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια λόγω πιθανής διάπραξης σοβαρών εγκλημάτων, ιδίως κατά της ζωής, της σωματικής ακεραιότητας και της ιδιοκτησίας και απειλείται σοβαρά η διατάραξη της κοινωνικοοικονομικής ζωής στην περιοχή».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

UNESCO: Καθιερώνεται η 9η Φεβρουαρίου ως Παγκόσμια Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας

Την απόφαση του Εκτελεστικού Συμβουλίου της UNESCO τον περασμένο Απρίλιο, για την καθιέρωση της 9ης Φεβρουαρίου ως Παγκόσμιας Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας αναμένεται να επικυρώσει η 43η Γενική Διάσκεψη της UNESCO που πραγματοποιείται αυτές τις ημέρες στη Σαμαρκάνδη του Ουζμπεκιστάν και θα ολοκληρωθεί στις 13 Νοεμβρίου.

Η ιστορική αυτή απόφαση αναμένεται με ιδιαίτερη ικανοποίηση στην Αθήνα καθώς θα αποτελέσει διεθνή αναγνώριση της διαχρονικής προσφοράς της ελληνικής γλώσσας στην πολιτιστική κληρονομιά της ανθρωπότητας.

Στο πλαίσιο της Γενικής Διάσκεψης θα εκλεγεί ο νέος Γενικός Διευθυντής, ο οποίος αναμένεται να είναι ο Αιγύπτιος υποψήφιος Δρ Χαλέντ Ελ Ενάνι που θα αντικαταστήσει την επί 8 χρόνια επικεφαλής της UNESCO, Γαλλίδα Οντρέι Αζουλέ.

Χθες, στην έναρξη των εργασιών της, ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας στην UNESCO, Γεώργιος Κουμουτσάκος, εξελέγη Πρόεδρος της ιδιαίτερα σημαντικής Επιτροπής Πολιτισμού της Γενικής Διάσκεψης.

Στην ανά διετία Σύνοδο του ανωτάτου αποφασιστικού οργάνου της UNESCO, την Ελλάδα θα εκπροσωπήσουν η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, ο υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για τον Απόδημο Ελληνισμό, Ιωάννης-Μιχαήλ Λοβέρδος, ο υφυπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού, Νικόλαος Παπαϊωάννου, και η Γενική Γραμματέας Αποδήμου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του ΥΠΕΞ Μ. Μυρογιάννη.

Μηνύματα στην εκδήλωση που έχει προγραμματιστεί για να τιμηθεί και να εορταστεί η απόφαση για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας θα απευθύνουν ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης καθώς και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νικόλαος Χριστοδουλίδης.

Τέλος, στις 28 Οκτωβρίου, ανακοινώθηκε επισήμως από την UNESCO, η τοποθέτηση της κας Κωστάντζας Σμπώκου-Κωνσταντακοπούλου ως Πρέσβεως Καλής Θέλησης της UNESCO για την προστασία και την προώθηση του Πολιτισμού.

Πρεσβευτές Καλής Θελήσεως ορίστηκαν ακόμα τρείς διεθνείς προσωπικότητες: ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός Γκαέλ Γκαρσία Μπερνάλ από το Μεξικό, ο επιχειρηματίας Ιμπραήμ Μαγκάσα από την Ακτή Ελεφαντοστού και η πρόεδρος πανεπιστημίου και εκδότρια Σεΐχα Μπούντουρ μπιντ Σουλτάν Αλ Κασίμι, από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Ο Ν. Δένδιας για τον εκσυγχρονισμό των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων

«Αποκαταστήσαμε την εικόνα και των Ενόπλων Δυνάμεων και του υπουργείου Εθνικής Άμυνας με τη νέα βιοκλιματική όψη. Και αξίζει κανείς να σταθεί στον συμβολισμό. Αυτή η εικόνα εκπροσωπεί μια τελείως διαφορετική προσέγγιση, απαραίτητη για να μην πω καθυστερημένη, στον εκσυγχρονισμό των Ενόπλων Δυνάμεων.»

Αυτό τόνισε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας, Νίκος Δένδιας, ο οποίος συμμετείχε σήμερα, Πέμπτη 30 Οκτωβρίου, στο 4ο Οικονομικό Συνέδριο της Ναυτεμπορικής, στο Ζάππειο Μέγαρο και είχε συζήτηση με τον διευθυντή του naftemporiki.gr, Μιχάλη Ψύλο, με θέμα «Η ελληνική αμυντική βιομηχανία εν μέσω γεωπολιτικών αναταραχών».

Εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του στον πρόεδρο της METLEN κο Μυτιληναίο, υπογραμμίζοντας ότι «έτσι δίνεται ένα παράδειγμα»· προσέθεσε δε πως «οτιδήποτε φτιάχνεται στο υπουργείο φτιάχνεται με ιδιωτικές δωρεές, όχι με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου».

«Ήδη», είπε, «έχουμε εξασφαλίσει τα χρήματα για τη βόρεια όψη του κτιρίου, δηλαδή για την ολοκλήρωση του έργου. Και επίσης έχουμε εξασφαλίσει τα χρήματα και για το εσωτερικό του κτιρίου με ιδιωτικές δωρεές».

Ο κος Δένδιας αναφέρθηκε και στο ταξίδι που πραγματοποίησε στη Μεγάλη Βρετανία για ένα συνέδριο στο Κέιμπριτζ: «Απευθυνόμενος στους Βρετανούς συνομιλητές μου τους έθεσα μια ερώτηση: ‘Ωραία, θέλετε να προχωρήσετε τις σχέσεις σας με τη γειτονική μας χώρα. Εάν στο πλαίσιο της τεχνητής νοημοσύνης προβάλλετε σε 20, σε 30 χρόνια την εικόνα του κόσμου όπως θα ήθελε το Λονδίνο, η βρετανική κυβέρνηση να είναι ο κόσμος, και από την άλλη να προβάλλετε την εικόνα τού πώς η Άγκυρα με τη σημερινή της κυβέρνηση θα ήθελε να είναι ο κόσμος, πόσο όμοιες είναι αυτές οι δύο εικόνες;’ Πόσο δηλαδή, τελικά, οι στρατηγικές επιδιώξεις του δυτικού κόσμου προσομοιάζουν με τις στρατηγικές επιδιώξεις της Άγκυρας;»

Ξεκαθάρισε δε ότι η Τουρκία ασκεί «νεοθωμανική εξωτερική πολιτική», αναλύοντας: «Το διάστημα έχει προσπαθήσει να στρογγυλέψει τις γωνίες. Αλλά υπάρχουν πράγματα εκεί που δεν έχουν αλλάξει. Η Τουρκία είναι η έδρα ενός μεγάλου τμήματος της εξωτερικής παρουσίας της Χαμάς, για παράδειγμα. Η ισλαμική αντιμετώπιση στο παγκόσμιο γίγνεσθαι από την πλευρά τής τουρκικής κυβέρνησης δεν είναι κάτι που ελαττώνεται. Είναι κάτι που μεγεθύνεται».

«Είχαμε άλλη αντίληψη για τον πρόεδρο Ερντογάν εδώ και κάποια χρόνια. Έχουμε άλλη σήμερα για τον τρόπο που βλέπει τα πράγματα. Δεν υποτιμώ καθόλου, και θέλω να είμαι σαφής σε αυτό. Ο πρόεδρος Ερντογάν έχει καταφέρει να μετασχηματίσει την Τουρκία. Έχει κάνει τεράστια άλματα. Έχει πετύχει πράγματα. Το ερώτημα, όμως, που καλείται ο Δυτικός κόσμος στο σύνολο του να απαντήσει είναι αν η κατεύθυνση την οποία έχει δώσει στην Τουρκία είναι συμβατή με τις επιδιώξεις και τα συμφέροντα και τις αξίες της Δύσης», επεσήμανε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Για την Ελλάδα, ο κος Δένδιας διευκρίνισε ότι με την εφαρμογή της «Ατζέντας 2030» δεν ελλοχεύει ο κίνδυνος φινλανδοποίησης ενώ τόνισε: «Την Ελλάδα τη βοηθά η εξέλιξη της τεχνολογίας. Η τεχνολογία μπορεί να επιτρέψει τη μόχλευση δυνάμεων και δυνατοτήτων ώστε οι αριθμοί να μην παίζουν τον κύριο ρόλο. Γιατί δεν χρειάζεται να ξεγελιόμαστε. Είμαστε περίπου το 1/9, το 1/10 (πληθυσμιακά)».

Για την παρουσία σύγχρονων εξοπλιστικών συστημάτων στην παρέλαση για την 28η Οκτωβρίου, ο κος Δένδιας υπογράμμισε: «Ήταν μια παρέλαση που ένα τμήμα της τουλάχιστον είχε το στοιχείο της διαφορετικότητας. Έδειξε στην ελληνική κοινωνία ότι περνάμε σε μια καινούργια εποχή. Και επίσης, ένα τμήμα από αυτό το κομμάτι της παρέλασης ήταν δικής μας παραγωγής».

«Παρουσιάσαμε δυο κινητά εργοστάσια παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, τα οποία συνοδεύουν τις μεγάλες μονάδες μας. Και τα οποία μπορούμε να πολλαπλασιάσουμε. Σε ελάχιστα χρόνια κάθε ελληνικός σχηματισμός θα έχει ένα κινητό εργοστάσιο παραγωγής μη επανδρωμένων, ελληνικών μη επανδρωμένων, με ελληνική τεχνολογία και με προγραμματιστή επί του εργοστασίου που να μπορεί να αναπροσαρμόζει τις δυνατότητες του drone σε σχέση με το τι έρχεται από την άλλη πλευρά», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας.

Για το σύστημα «Κένταυρος», το χαρακτήρισε «το πιο εξελιγμένο anti-drone σύστημα», ειδικά για τα τουρκικά μη επανδρωμένα «Bayraktar».

«Και παρεμπιπτόντως», συμπλήρωσε, «έχουμε ήδη ενδιαφέρον από δύο χώρες» για να αγοράσουν τον ‘Κένταυρο’».

Ο κος Δένδιας υπογράμμισε ότι η Ελλάδα μπήκε στην κρίση για δύο βασικούς λόγους: το δημόσιο χρέος και το έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών. «Εμείς, στο υπουργείο Εθνικής Άμυνας, προσπαθούμε να αντιμετωπίσουμε και τα δύο δυνάμει προβλήματα, διότι πάλι όπως σωστά λέχθηκε, το δημόσιο χρέος είναι στο 153% του ΑΕΠ και το ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών παραμένει παθητικό».

Εξήγησε ότι το υπουργείο προχωρά με «εσωτερικές εξοικονομήσεις»: «Ό,τι αυξήσεις μισθών δώσαμε στο προσωπικό, τις δώσαμε από εξοικονομήσεις που κάναμε. Και στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών προσπαθούμε με αυτή την αλυσίδα καινοτομίας (Διεύθυνση Καινοτομίας, ΕΛΚΑΚ) να μοχλεύσουμε τη δημιουργία νέων καινοτόμων προϊόντων που να μπορούν και να εξαχθούν».

«Πρέπει», ξεκαθάρισε, «να δημιουργήσουμε καινοτόμα προϊόντα. Έχουμε καθυστερήσει, αλλά ακριβώς επειδή η τεχνολογία εξελίσσεται πάρα πολύ γρήγορα, έχουμε τη δυνατότητα αυτού που οι αγγλοσάξονες λένε ‘jump start’, να πάμε μπροστά. Αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Και έχουμε κλείσει ένα κομμάτι του εξοπλιστικού για καινοτόμα ελληνικά προϊόντα. Εάν δεν χρησιμοποιηθούν αυτά τα χρήματα για καινοτόμα ελληνικά προϊόντα, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Άρα λοιπόν κατευθύνουμε τις δυνάμεις μας ακριβώς προς αυτό το σημείο».

Όπως ανέλυσε, για την εισαγωγή της Τουρκίας στη χρηματοδότηση κατά 100% τουρκικών προϊόντων, ο κανονισμός SAFE της ΕΕ δεν θέτει προϋπόθεση ομοφωνίας. «Υπάρχει όμως δέσμευση της Επιτροπής, ότι θα φέρει αυτή τη σύμβαση με πρόταση να ψηφιστεί με ομοφωνία», δήλωσε ο υπουργός. «Θεωρώ αυτονόητο ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα τηρήσει τη δέσμευσή της. Νομίζω ότι αυτό που λέει ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είναι το λογικό αυτονόητο. Πώς θα συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό χρηματοδοτικό εργαλείο μία χώρα που έχει εκδώσει απειλή πολέμου εναντίον χώρας-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης; Και η οποία χώρα μάλιστα κατέχει και άλλη χώρα και η οποία έχει και άλλα παράνομα, κλπ; Ουδείς εξ ημών είναι ‘τουρκοφάγος’ και δεν υπάρχει κάποιος που δεν επιθυμεί καλές σχέσεις με την Τουρκία, αλλά για να υπάρχουν καλές σχέσεις πρέπει να είναι ειλικρινείς οι σχέσεις – και ειλικρινής σχέση σημαίνει ο ένας να σέβεται τα νόμιμα δικαιώματα του άλλου».

Για την αμυντική βιομηχανία, ο κος Δένδιας επανέλαβε ότι έχει ειπωθεί στους ξένους συνομιλητές ότι η αγορά εξοπλισμών συνεπάγεται την υποχρέωσή τους να επενδύσουν το 25% της αγοράς σε ελληνικές επιχειρήσεις. «Αυτό είναι, μάλιστα, ένας από τους όρους του συμβολαίου τής απόκτησης της 4ης γαλλικής φρεγάτας της Belharra. Αυτό όμως είναι όπως είμαστε σήμερα».

«Στο νέο ναυπηγικό μας πρόγραμμα, οι απαιτήσεις μας είναι πολύ μεγαλύτερες. Εμείς θέλουμε να φτιάξουμε πλοία εδώ, για να μην πω τα πλοία εδώ. Έχουμε εξαιρετικές δυνατότητες, τις είχαμε στο παρελθόν, τις απωλέσαμε μέσα στην κρίση και λίγο πριν από αυτήν, μπορούμε να τις ξαναδημιουργήσουμε», αποσαφήνισε ο υπουργός. «Το ελληνικό Ναυτικό θα συνεχίσει να προμηθεύεται πλοία, ήδη συζητάμε για τη νέα γενιά, την επόμενη γενιά φρεγατών, τις Constellation, ήδη συζητάμε για την επόμενη γενιά των υποβρυχίων μας και ήδη το ΕΛΚΑΚ έχει προκηρύξει τον σχεδιασμό ελληνικού πλοίου, μιας βάσης πλοίου, το οποίο κατ΄αρχήν θα είναι περιπολικό, αλλά σιγά-σιγά θα το εξελίξουμε για να γίνει κορβέτα και κάποια στιγμή και κάτι παραπάνω από αυτά. Όλα αυτά προφανώς πρέπει να μπορούν να κατασκευαστούν, να επισκευαστούν, να εκσυγχρονιστούν σε ελληνικά ναυπηγεία· οτιδήποτε άλλο είναι λάθος για τη χώρα.

»Οι Ένοπλες Δυνάμεις έχουν έναν πολλαπλό ρόλο. Κατ΄ αρχάς, εγγυώνται το μέγιστο αγαθό, την ασφάλεια. Όχι γενικά και αόριστα την ασφάλεια. Την ασφάλεια της καθεμιάς και του καθενός από εμάς. Τον τρόπο ζωής μας, την αξιοπρέπειά μας, την ανεξαρτησία μας, την περιουσία μας. Αυτό είναι ένα κομμάτι του συνταγματικού τους ρόλου. Κάνουν όμως και πολλά άλλα πράγματα», τόνισε αναφερόμενος στην προσφορά της Πολεμικής Αεροπορίας και των Ενόπλων Δυνάμεων ευρύτερα στην Πολιτική Προστασία όταν υπάρχουν φωτιές, πλημμύρες, κλπ. «Έχουμε δημιουργήσει τη Διεύθυνση Φυσικών Καταστροφών που είναι ο φυσικός σύμμαχος των Σωμάτων Ασφαλείας και του Έλληνα πολίτη την ώρα της ανάγκης», σημείωσε.

«Οι Ένοπλες Δυνάμεις δεν εκφράζουν ένα κόμμα, μια κυβέρνηση, έναν υπουργό, έναν πρωθυπουργό. Την εθνική ενότητα εκφράζουν και συμβολίζουν, το Εθνόσημο φοράνε όσοι φοράνε τη στολή, δεν φοράνε το σήμα της Νέας Δημοκρατίας» ξεκαθάρισε ο κος Δένδιας.

Για τη στράτευση των γυναικών, ο υπουργός υπογράμμισε: «Ξεκινάμε, το 2026, την εθελοντική στράτευση γυναικών. Θα ξεκινήσουμε να δημιουργήσουμε μια μονάδα 100, 150 εθελοντριών για να μπορέσουμε να συνδέσουμε τις γυναίκες ακόμα περισσότερο με τις Ένοπλες Δυνάμεις, διότι στα επαγγελματικά μας στελέχη είμαστε αρκετά καλά. Το 17% των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων είναι γυναίκες. Είμαστε περίπου στον μέσο όρο του παγκόσμιου δείκτη».

«Πρέπει όμως να πάμε και ένα βήμα παραπέρα ώστε να δημιουργηθεί η υποδομή αλλά και η αντίληψη και η κουλτούρα εάν ποτέ χρειαστεί, οι γυναίκες να μπορούν να υπηρετήσουν δίπλα στους άντρες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Νομίζω ο γυναικείος πληθυσμός της χώρας θα το αγκαλιάσει με ενθουσιασμό. Έχουμε φτιάξει ένα ειδικό στρατόπεδο, πάμε σιγά-σιγά, αλλά είναι κάτι το οποίο με γεμίζει με μεγάλη αισιοδοξία. Οι γυναίκες έχουν να προσφέρουν πάρα πολλά πράγματα στις Ένοπλες Δυνάμεις – το κάνουν ήδη», κατέληξε ο κος Δένδιας.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

28η Οκτωβρίου – Τρίκαλα: Βασίλειος Τσιαβαλιάρης και Ελευθέριος Ντάσκας, οι πρώτοι Τρικαλινοί νεκροί του Ελληνοϊταλικού πολέμου

Ο πρώτος Έλληνας νεκρός του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ο οποίος καταγόταν από τη Δημοτική Ενότητα Πιαλείας του Δήμου Πύλης, στην Περιφερειακή Ενότητα Τρικάλων, ήταν σύμφωνα με μαρτυρίες συγχωριανών του, αλλά και έκδοση της Ιστορίας Στρατού, ο Βασίλειος Τσιαβαλιάρης, γεννημένος το 1912. Προς τιμήν του, το Πανεπιστήμιο Αθηνών ανήγειρε αδριάντα, ενώ τα τελευταία χρόνια πραγματοποιούνται εορταστικές εκδηλώσεις στο χωριό του.

Ο έφεδρος υπολοχαγός Ελευθέριος Ντάσκας, από τον Πλάτανο του Νομού Τρικάλων, επίσης γεννημένος το 1912 και υπηρετώντας στο 4ο Σύνταγμα Πεζικού, έπεσε ηρωικά μαχόμενος για την ανακατάληψη του υψώματος Τσούκα Σαμαρίνας την 1η Νοεμβρίου 1940. Θεωρείται ο πρώτος Έλληνας έφεδρος αξιωματικός που σκοτώθηκε στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο.

Σύμφωνα με τον συνταξιούχο εκπαιδευτικό και μελετητή της τοπικής ιστορίας Γιώργο Παπαβασιλείου, οι στρατευμένοι του Νομού Τρικάλων βρέθηκαν από την πρώτη στιγμή στο μέτωπο των επιχειρήσεων και πολέμησαν με απαράμιλλο ηρωισμό, όπως όλοι οι Έλληνες, προσφέροντας πολλοί από αυτούς τη ζωή τους για την υπεράσπιση της πατρίδας.

Οι περισσότεροι Τρικαλινοί υπηρέτησαν στο 5ο Σύνταγμα Πεζικού, με διοικητή τον συνταγματάρχη Νικόλαο Γεωργούλα από τον Βόλο. Διοικητής του Ι Τάγματος ήταν ο ταγματάρχης Αντώνιος Γούλας από την Καλαμπάκα, ενώ του ΙΙ Τάγματος ο ταγματάρχης Δημήτρης Κασλάς, επίσης από τον Βόλο.

Σημαντικός αριθμός ανδρών υπηρέτησε και στο 51ο Σύνταγμα Πεζικού. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, δύο τάγματά του είχαν εγκατασταθεί στην προωθημένη αμυντική τοποθεσία της ευρύτερης περιοχής της Κόνιτσας, με περιορισμένο πυροβολικό και με διοικητή τον αντισυνταγματάρχη Κωνσταντίνο Δαβάκη, λίγο πριν από την έναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων (28 Οκτωβρίου 1940) στο Ελληνοαλβανικό Μέτωπο. Στις 2 Νοεμβρίου 1940, στο Επταχώρι, τη διοίκηση του 51ου Συντάγματος ανέλαβε ο αντισυνταγματάρχης Θεμιστοκλής Κετσέας.

Συνολικά έχουν καταγραφεί 74 στρατιωτικές μονάδες στις οποίες υπηρέτησαν άνδρες του Νομού Τρικάλων μέχρι τη στιγμή που έπεσαν για την πατρίδα. Όπως επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, ο νομός κατέχει δύο σημαντικές, αν και θλιβερές, ιστορικές πρωτιές.

Σύμφωνα με την Ιστορία Στρατού, την πρώτη ημέρα του πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940), ο στρατιώτης του 51ου Συντάγματος Πεζικού Βασίλειος Τσιαβαλιάρης του Ιωάννη, από την Πιαλεία, γεννημένος το 1912, έπεσε στο 21ο φυλάκιο των ελληνοαλβανικών συνόρων. Θεωρείται ο πρώτος νεκρός του νομού και, βάσει των διαθέσιμων στοιχείων, ο πρώτος Έλληνας που σκοτώθηκε στον πόλεμο. Την ίδια ημέρα, αναφέρονται ακόμη έξι νεκροί. Η μελέτη όλων των δεδομένων, και ιδίως του σχεδιαγράμματος 3 της έκδοσης, δείχνει ότι το 21ο φυλάκιο του 51ου Συντάγματος βρισκόταν επάνω στη γραμμή των ελληνοαλβανικών συνόρων και δέχθηκε τις πρώτες πρωινές ώρες την επίθεση της κύριας δύναμης των Ιταλών.

Προφορικές μαρτυρίες συμπολεμιστών του, που σήμερα δεν βρίσκονται εν ζωή, από το Φανάρι Καρδίτσας και το Γοργογύρι Τρικάλων, αναφέρουν ότι ο στρατιώτης Βασίλειος Τσιαβαλιάρης έπεσε στις 5 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου, μόλις είχε εξέλθει του φυλακίου. Κάτοικοι της Πιαλείας επιβεβαιώνουν ότι ο Τσιαβαλιάρης σκοτώθηκε «νυχτούλα, χαραή, μόλις πήγαινε να φέξει», ενώ πολλοί πολεμιστές της περιόδου 1940–1944 έχουν βεβαιώσει το ίδιο γεγονός.

Ο Γιώργος Παπαβασιλείου τόνισε στο Αθηναϊκό–Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του συγχωριανού του, τότε λοχία Χρήστου Γιαννιού του Αποστόλου, γεννημένου το 1910 και υπηρετούντος στην ίδια μονάδα (51ο Σύνταγμα Πεζικού), ο Τσιαβαλιάρης χτυπήθηκε στις πέντε το πρωί στο 21ο φυλάκιο από έκρηξη βλήματος – πιθανότατα όλμου – πάνω από το μάτι. Όπως ανέφερε ο Γιαννιός, οι στρατιώτες του φυλακίου προσπάθησαν να τον μεταφέρουν πιο πίσω, αλλά λίγο αργότερα πληροφορήθηκε πως ο χωριανός του είχε πεθάνει. Είπε ακόμη ότι τον έκλαψε πρώτος και πως ο ιερέας έσπευσε να τον διαβάσει.

Ο έφεδρος υπολοχαγός Ελευθέριος Ντάσκας, του 4ου Συντάγματος Πεζικού, έπεσε ηρωικά μαχόμενος για την ανακατάληψη του υψώματος Τσούκα Σαμαρίνας την 1η Νοεμβρίου 1940, αποτελώντας τον πρώτο Έλληνα έφεδρο αξιωματικό που σκοτώθηκε στον πόλεμο. Κάθε χρόνο στην ιδιαίτερη πατρίδα του πραγματοποιούνται εκδηλώσεις μνήμης προς τιμήν του, γνωστές ως «Ντάσκεια».

Του Αποστόλη Ζώη

Όταν οι Έλληνες αεροπόροι σφυροκοπούσαν το ιταλικό στρατηγείο στο Ελ Αλαμέιν – Η μαρτυρία του πτεράρχου Γ. Πλειώνη

Εκείνο το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1942, καθώς δώδεκα καταδιωκτικά «Χάρικεϊν» έπαιρναν μπροστά με έναν εκκωφαντικό θόρυβο καταμεσής της λιβυκής ερήμου, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως μια χούφτα παράτολμοι Έλληνες αεροπόροι –οι περισσότεροι φυγάδες από την κατεχόμενη Ελλάδα– θα πραγματοποιούσαν μία από τις πιο τολμηρές αεροπορικές επιδρομές στη Βόρεια Αφρική κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την οποία ακόμη και οι ίδιοι οι Εγγλέζοι θεωρούσαν καθαρή τρέλα.

Ο επισμηναγός Ιωάννης Κέλλας φέρεται να είπε, με τη χαρακτηριστική τρικαλινή προφορά του, ότι «ήθελαν να πάρουν το αίμα τους πίσω». Ήταν τότε τριαντατετράχρονος άνδρας που είχε αναμετρηθεί με τους Ιταλούς στον αέρα πάνω από τα αλβανικά βουνά, την Ήπειρο και τη Στερεά Ελλάδα κατά τον ελληνοϊταλικό πόλεμο, αλλά εκείνη την εποχή ήταν διοικητής της 335ης Μοίρας Διώξεως, η οποία είχε εφοδιαστεί και επιχειρούσε στην έρημο υπό την εποπτεία των Βρετανών.

Σύμφωνα με μαρτυρία του αείμνηστου πτεράρχου Γεωργίου Πλειώνη στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο το 2020, ο Κέλλας είχε ζητήσει από την πτέρυγα στην οποία ανήκε η Μοίρα να προγραμματίσει μια επίθεση εναντίον του ιταλικού στρατηγείου στις 28 του μηνός, για λόγους γοήτρου, επειδή –όπως είπε– οι Ιταλοί είχαν κηρύξει τον πόλεμο στην Ελλάδα στις 28 Οκτωβρίου.

Το ιταλικό στρατηγείο, καμιά εικοσαριά μίλια δυτικότερα της γραμμής του μετώπου του Ελ Αλαμέιν, ήταν καλά οχυρωμένο με αντιαεροπορικά και έτοιμο ν’ ανταπεξέλθει σε κάθε επιδρομή, καθώς η δεύτερη Μάχη του Ελ Αλαμέιν βρισκόταν σε εξέλιξη.

Ο πτέραρχος Πλειώνης είχε αναφέρει ότι οι Βρετανοί είπαν στον Κέλλα πως η αποστολή που ζητούσε να γίνει ήταν «και επικίνδυνη και άσκοπη». Εκείνος όμως το είχε πάρει προσωπικά και απάντησε ότι, αν δεν του επέτρεπαν να πάει οργανωμένος, θα έπαιρνε τη Μοίρα του και θα πήγαινε μόνος. «Εμείς ήμασταν χειριστές στη Μοίρα», είχε προσθέσει ο Πλειώνης.

«Αν έλεγε ο μοίραρχος σε όλους να πάμε, θα πηγαίναμε». Οι Βρετανοί, βλέποντας ότι ο Κέλλας δεν έκανε πίσω, του είπαν τελικά πως, αφού επέμενε, θα ερχόταν μαζί του η 274η Μοίρα Νεοζηλανδών (σ.σ. Νοτιοαφρικανών). Καταρτίστηκε μάλιστα επιτελικό σχέδιο: δώδεκα αεροπλάνα εκείνοι, δώδεκα οι Έλληνες, η μία Μοίρα επάνω, η άλλη κάτω. Οι Έλληνες θα έκαναν κάλυψη της 274ης από τα εχθρικά αεροπλάνα και, αφού θα γινόταν η επίθεση από τους Νεοζηλανδούς στο στρατηγείο, μετά το σχέδιο προέβλεπε να συγκεντρωθούν αυτοί και να ανέβουν πάνω από την ελληνική Μοίρα, η οποία θα έκανε τη δική της προσβολή.

«Έγινε η προσβολή από την 274η πρώτα και αυτοί σηκώθηκαν κι έφυγαν», θυμόταν ο Πλειώνης. «Δεν έμειναν να καλύψουν τη Μοίρα από πάνω. Ευτυχώς δεν παρουσιάστηκε κανένα γερμανικό αεροπλάνο». Ο Κέλλας είχε ορίσει τον υποσμηναγό Παναγόπουλο, που γνώριζε αγγλικά, ως αρχηγό. Τα αεροπλάνα πήραν θέσεις, έκαναν τον κύκλο, επιτέθηκαν και αποχώρησαν. Όμως ο αιφνιδιασμός είχε χαθεί, καθώς οι Ιταλοί ήταν ήδη σε επιφυλακή λόγω της επίθεσης της 274ης και χτυπούσαν ασταμάτητα τα ελληνικά αεροσκάφη. «Δεν υπήρχε κανένα από τα δώδεκα που να μην είχε χτυπηθεί», είχε καταλήξει ο πτέραρχος.

Επισμηναγός Ιωάννης Κέλλας – ένας σεμνός ήρωας

Βυθιζόμενοι κατακόρυφα προς τον στόχο τους, οι πιλότοι έβλεπαν πάνω στην έρημο ένα χρυσαφένιο στρώμα από τις λάμψεις των εκρήξεων των ιταλικών αντιαεροπορικών πυροβόλων, μέσα από το οποίο περνούσαν τα δώδεκα αεροπλάνα. Ο τότε ανθυποσμηναγός Ηλίας Καρταλαμάκης, επικεφαλής της δεύτερης τετράδας, είχε πει ότι η αποστολή του σμήνους του ήταν να επιτεθεί στα αντιαεροπορικά αμέσως μετά τον αρχηγό, ενώ η άλλη τετράδα, το σμήνος του υποσμηναγού Βουτσινά, είχε σκοπό να τους καλύπτει τα νώτα.

Τα καταδιωκτικά πλησίασαν σε ελάχιστα μέτρα από το έδαφος, χτυπώντας με τα πολυβόλα τους οτιδήποτε ιταλικό έβρισκαν μπροστά τους — από φορτηγά και σκηνές έως θέσεις αντιαεροπορικών και ντεπόζιτα βενζίνης — χάρη στη μαεστρία του επισμηναγού Κέλλα, του «πρώτου αετού της ερήμου».

Ο Κέλλας, σύμφωνα με τον πτέραρχο Πλειώνη, ήταν «παλικάρι πραγματικό». Δεν προερχόταν από τη Σχολή Ευελπίδων αλλά από σχολή υπαξιωματικών, «όμως ήταν λεβέντης», όπως είπε χαρακτηριστικά ο βετεράνος αεροπόρος.

Καθώς χιλιάδες τροχιοδεικτικά βλήματα φώτιζαν τον ουρανό της ερήμου το πρωινό της 28ης Οκτωβρίου 1942, επιχειρώντας να πιάσουν σε έναν θανατηφόρο ιστό και τα δώδεκα «Χάρικεϊν», εκείνα «πήραν το αίμα τους πίσω» για τα βάσανα, τις στερήσεις και τον θάνατο που έσπερναν οι κατακτητές στη σκλαβωμένη πατρίδα.

Σύμφωνα με επίσημη αναφορά της RAF, επτά φορτηγά καταστράφηκαν, καθώς και ένα «Ju-87», μαζί με σκηνές και φωλιές πολυβόλων, ενώ ο ανθυποσμηναγός Ξύδης έκανε αναγκαστική προσγείωση σε φίλιο έδαφος μετά από διαρροή γλυκόλης λόγω των βλημάτων που δέχτηκε. Ο ανθυποσμηναγός Καρταλαμάκης είχε αρχικά κηρυχθεί αγνοούμενος· αργότερα όμως έγινε γνωστό ότι είχε τραυματιστεί ύστερα από ανώμαλη προσγείωση στον τομέα των Αυστραλών, με το αεροπλάνο του ολοκληρωτικά κατεστραμμένο.

Όπως είχε τονίσει ο πτέραρχος Πλειώνης, «όταν γύρισαν τ’ αεροπλάνα, άλλος είχε κομμένο φτερό, αλλουνού είχαν περάσει οι σφαίρες δίπλα από το κάθισμα. Κοίταζαν όλοι και έλεγαν ‘πω-πω, ευτυχώς που τη γλίτωσα’. Το μόνο αεροπλάνο που δεν είχε ούτε μία σφαίρα ήταν του Λευτέρη του Χατζηιωάννου». Όταν ο Χατζηιωάννου έψαξε το αεροπλάνο και δεν βρήκε καμία σφαίρα, γύρισε και είπε: «Ρε συ, όλοι έχουν από μία σφαίρα… θα νομίζουν ότι εγώ δεν πήγα».

Την επόμενη ημέρα τα συμμαχικά ραδιόφωνα μιλούσαν για την επιτυχία των Ελλήνων και, ειδικά στο BBC, ακούστηκε η φωνή του Βρετανού υπουργού Ναυτιλίας να συγχαίρει τους Έλληνες χειριστές. Το ιταλικό ραδιόφωνο, αντίθετα, επιδόθηκε στα γνωστά ψεύδη του, λέγοντας ότι «αυθάδεις Έλληνες τόλμησαν να επιτεθούν σε ιταλικούς στόχους, αλλά πλήρωσαν το θράσος τους με απώλεια έντεκα αεροσκαφών (!)».

Η δεύτερη Μάχη του Ελ Αλαμέιν (23 Οκτωβρίου – 5 Νοεμβρίου 1942) υπήρξε μία από τις πλέον εμβληματικές μάχες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ουίνστον Τσώρτσιλ είχε δηλώσει ότι ήταν «το τέλος της αρχής» για το Άφρικα Κορπς, όταν οι συμμαχικές δυνάμεις έσπασαν τις γερμανικές γραμμές, αναγκάζοντας τις δυνάμεις του Ρόμελ σε υποχώρηση. Στις επιχειρήσεις συμμετείχε και η 1η Ελληνική Ταξιαρχία.

Του Βασίλη Πια

Ο Άγνωστος Στρατιώτης: Μνήμη, σύμβολο και η διαχρονική ιστορία ενός εθνικού μνημείου

Ο Άγνωστος Στρατιώτης αποτελεί ένα από τα πλέον εμβληματικά μνημεία της Ελλάδας, σημείο μνήμης και δημόσιας αναφοράς για τη θυσία, την ταυτότητα και τη σχέση ανάμεσα στο παρελθόν και το παρόν. Το μνημείο συμβολίζει τους αγνοούμενους νεκρούς ή όσους θυσιάστηκαν σε πολεμικές επιχειρήσεις χωρίς να έχει καταστεί δυνατή η ταυτοποίηση των σωμάτων τους.

Κατασκευάστηκε τη δεκαετία του 1930 και αποτελεί κενοτάφιο προς τιμήν των πεσόντων στους πολέμους. Το πρώτο μνημείο αφιερωμένο σε Άγνωστο Στρατιώτη του Αγώνα του 1821 στήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 1858, με απόφαση του Δήμου Ερμούπολης στη Σύρο.

Η απόφαση για την ανέγερση του μνημείου της Αθήνας ελήφθη κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Θεόδωρου Πάγκαλου. Ως υπουργός Στρατιωτικών, ο ίδιος προκήρυξε στις 3 Μαρτίου 1926, μέσω της εφημερίδας Εσπέρα, καλλιτεχνικό διαγωνισμό «διά την υποβολήν μελέτης ανεγέρσεως τάφου Αγνώστου Στρατιώτου εις την έμπροσθεν των Παλαιών Ανακτόρων Πλατείαν, κατάλληλος προς τούτο διαρρυθμιζομένην». Στις 9 Οκτωβρίου του ίδιου έτους, το υπουργείο Στρατιωτικών ενέκρινε και βράβευσε κατά πλειοψηφία τη μελέτη του αρχιτέκτονα Εμμανουήλ Λαζαρίδη.

Η έννοια του Άγνωστου Στρατιώτη εντάσσεται σε μια ευρύτερη διεθνή και ευρωπαϊκή παράδοση, που υιοθετήθηκε στην Ελλάδα σε διαφορετικές χρονικές φάσεις. Ο θεσμός απέκτησε τη δική του μορφή μέσα από τελετές, μνημεία και δημόσιες πρακτικές που συνδέονται με τους μεγάλους πολέμους του 20ού αιώνα και τη διαμόρφωση της συλλογικής μνήμης. Το σημερινό Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη βρίσκεται μπροστά από τη Βουλή των Ελλήνων, αντικρίζοντας την πλατεία Συντάγματος.

Τη θέση του Μνημείου υπέδειξε ο ίδιος ο Εμμανουήλ Λαζαρίδης, μπροστά από τα Παλαιά Ανάκτορα (σημερινή Βουλή), έπειτα από πρόταση του Πάγκαλου, ο οποίος επιθυμούσε να στεγαστεί εκεί το υπουργείο Στρατιωτικών. Ωστόσο, μετά από αντιδράσεις και συνεχείς συνεδριάσεις, το 1929, στην Ζ΄ συνεδρίαση της Βουλής, ο τότε πρωθυπουργός Ελευθέριος Βενιζέλος, παραμερίζοντας τη διαφωνία του με τον Πάγκαλο, αποφάσισε ότι η αρχική θέση στην Πλατεία Ανακτόρων (Συντάγματος) ήταν η πλέον κατάλληλη, κρίνοντας ότι το μνημείο όφειλε να βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, κατά το πρότυπο του αντίστοιχου μνημείου της Γαλλίας.

Η επιτροπή ανέγερσης ανέθεσε την πλήρη ευθύνη της κατασκευής στον Λαζαρίδη, ο οποίος αρχικά συνεργάστηκε με τον γλύπτη Θωμά Θωμόπουλο. Ο Θωμόπουλος είχε προτείνει ως κεντρικό θέμα μια παράσταση γιγαντομαχίας, όπου μια μορφή αγγέλου –σύμβολο της Ελλάδας– θα παραλάμβανε στοργικά τον νεκρό στρατιώτη. Παρά τη συμφωνία, ο Λαζαρίδης, λόγω χρηματικής διαφωνίας, απομάκρυνε τον Θωμόπουλο από το έργο και το 1930 τον αντικατέστησε με τον γλύπτη Φωκίωνα Ροκ, με ομόφωνη απόφαση της επιτροπής. Η νέα πρόταση απεικόνιζε έναν οπλίτη «εκτάδην κείμενο» (ξαπλωμένο στο έδαφος), προσδίδοντας στο έργο ηρεμία και απλότητα.

Το μνημείο αποτελεί αστική σύνθεση με επιρροές από τη γαλλική πολεοδομική παράδοση και τον κλασικισμό, συνδυασμένες με το μοντέρνο πνεύμα της Αρ Ντεκό και με σαφείς αναφορές στην αρχαιότητα. Ο σχεδιασμός εστιάζει στην ενότητα του μνημείου με την πλατεία Συντάγματος, την εναρμόνισή του με τα νεοκλασικά Ανάκτορα και την ανάπλαση της περιοχής, με κεντρικό άξονα την οδό Ερμού. Για την κατασκευή του πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη εκσκαφή, ώστε να ισοπεδωθεί το λοφώδες τοπίο της πλατείας.

Αριστερά και δεξιά της κεντρικής παράστασης είναι χαραγμένες φράσεις από το έργο του Θουκυδίδη: αριστερά «ΜΙΑ ΚΛΙΝΗ ΚΕΝΗ ΦΕΡΕΤΑΙ ΕΣΤΡΩΜΕΝΗ ΤΩΝ ΑΦΑΝΩΝ» (2.34) και δεξιά «ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙΦΑΝΩΝ ΠΑΣΑ ΓΗ ΤΑΦΟΣ» (2.43). Στο μέσο του κενοταφίου αναγράφεται η επιγραφή «ΕΙΣ ΑΦΑΝΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ».

Τον τοίχο περιβάλλουν εκατέρωθεν πελεκημένοι πωρόλιθοι όπου είναι χαραγμένα, κατά ενότητες, τα ονόματα τόπων που έδωσε πολύνεκρες μάχες ο ελληνικός στρατός στη νεότερη ιστορία. Στα αριστερά της σύνθεσης περιλαμβάνονται οι μάχες του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου. Στο κέντρο του μνημείου, στους πωρόλιθους που υπάρχουν στις κλίμακες, περιλαμβάνονται μάχες του Β΄ Βαλκανικού Πολέμου και της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Στα δεξιά της σύνθεσης συγκρούσεις του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου και επιχειρήσεις του Ελληνικού Στρατού στη Ρωσία. Μετά την απελευθέρωση το 1944 πάνω στο κενοτάφιο προστέθηκαν τα πεδία των μαχών του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και αργότερα οι επιχειρήσεις στην Κορέα. Το 1994 με απόφαση της Βουλής των Ελλήνων προστέθηκε και το όνομα «Κύπρος».

Το 2015, μετά από εισήγηση του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και σχετική απόφαση του Συμβουλίου Αρχηγών Γενικών Επιτελείων και του Υπουργείου Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων, στο Μνημείο προστέθηκαν οι λέξεις «Αιγαίο», «Ιόνιο», «Μεσόγειος» και «Ατλαντικός» σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον άγνωστο Έλληνα ναύτη που έπεσε εν καιρώ πολέμου. Οι λέξεις «Αιγαίο», «Ιόνιο» και «Μεσόγειος» αποτελούν πεδία μεγάλων ναυμαχιών και σημαντικών ναυτικών επιχειρήσεων κατά τη διάρκεια των εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων των Ελλήνων, ενώ η λέξη «Ατλαντικός» προστέθηκε σε ένδειξη αναγνώρισης των θυσιών των πληρωμάτων του Εμπορικού Ναυτικού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο στην προσπάθεια ανεφοδιασμού της Ευρώπης από την Αμερική.

Τα υπόλοιπα καλλιτεχνικά στοιχεία του μνημείου ολοκλήρωσε ο καθηγητής γλυπτικής Κωνσταντίνος Δημητριάδης. Με τη δημιουργία του γλυπτού διαμορφώθηκε και ολόκληρος ο χώρος μπροστά από τη Βουλή, προσδίδοντας στο έργο μνημειακό χαρακτήρα. Ωστόσο, η κατασκευή καθυστέρησε σημαντικά λόγω των χωματουργικών εργασιών, της υψομετρικής διαφοράς και της δυσκολίας επεξεργασίας του πωρόλιθου. Για τις τεχνικές απαιτήσεις κλήθηκαν ειδικοί τεχνίτες από τη Γαλλία, γεγονός που αύξησε το κόστος και προκάλεσε επικρίσεις.

Η ιδέα του Άγνωστου Στρατιώτη εντάσσεται στο ευρωπαϊκό πλαίσιο μνημόνευσης των αγνώστων ή αγνοουμένων νεκρών, που αναπτύχθηκε μετά τους μεγάλους πολέμους. Στην Ελλάδα, ο αγώνας για την ταυτοποίηση των σωμάτων, η αναζήτηση μαρτυριών και η διαχείριση ιστορικών αρχείων συνδέθηκαν με τη διαρκή ανάγκη για δημόσια διδασκαλία γύρω από τον πόλεμο, τη θυσία και το κράτος δικαίου. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο Άγνωστος Στρατιώτης λειτουργεί ως συμβολικός σύνδεσμος ανάμεσα στα γεγονότα του παρελθόντος και τη συλλογική μνήμη του παρόντος.

Τα αποκαλυπτήρια του μνημείου πραγματοποιήθηκαν στις 25 Μαρτίου 1932 από τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ανδρέα Μιχαλακόπουλο, παρουσία πλήθους και ξένων αντιπροσωπειών. Ακολούθησε παρέλαση της φρουράς του μνημείου, ενώ μεταφέρθηκε φως από το μοναστήρι της Αγίας Λαύρας για την αφή της ακοίμητης καντήλας στο κέντρο του κενοταφίου.

Την τιμητική φύλαξη του μνημείου ανέλαβε ειδικός στρατιωτικός λόχος της Φρουράς του Προέδρου της Δημοκρατίας, ο οποίος μετονομάστηκε σε Φρουρά του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη. Το 1935, με την επάνοδο του Γεωργίου Β΄, μετονομάστηκε σε Βασιλική Φρουρά, ενώ από το 1973 φέρει την ονομασία Προεδρική Φρουρά, έχοντας την ευθύνη της εικοσιτετράωρης τιμητικής φύλαξης.

Πηγές

  • Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη: Περιγραφές, χαρακτηριστικά στοιχεία του χώρου, αρχιτεκτονική και ρόλος στη δημόσια ζωή.
  • Pontos News: Emmanouil Lazaridis και Άγνωστος Στρατιώτης – εξιχνιάσεις και διαφορετικές προσεγγίσεις για τον μύθο και την πραγματικότητα.
  • Ιστορικό πλαίσιο Βαλκανικών Πολέμων, Μικρασιατικής Εκστρατείας και η διαμόρφωση της δημόσιας μνήμης στην Ελλάδα.