Ελλάδα

Σε κάθε άκρη του κάμπου του νομού Λαρίσης, το νερό δεν έχει υποχωρήσει ακόμα, αναγκάζοντας κατοίκους και αρμόδιους φορείς να συνεχίζουν τις προσπάθειες για την απομάκρυνσή του και να περιμένουν πριν ξεκινήσουν τις εργασίες αποκατάστασης των ζημιών, έχοντας να αντιμετωπίσουν πολλαπλά προβλήματα καθημερινά.

Στη πόλη της Λάρισας, οι κάτοικοι και ο δήμος συνεχίζουν να επιχειρούν ώστε να ολοκληρωθεί η άντληση των νερών που έχουν πλημμυρίσει στις συνοικίες της πόλης, με το σοβαρότερο πρόβλημα να παραμένει στην περιοχή των Εργατικών Κατοικιών της Γιάννουλης.

Στη συνοικία οι ποσότητες του νερού είναι ακόμα μεγάλες ενώ η πρόσβαση στην περιοχή γίνεται μόνο με μηχανήματα βαρέως τύπου για τη μεταφορά ανθρώπων.

Στα χωριά του νόμου που έχουν πλημμυρίσει, οι κάτοικοι περιμένουν να πέσει η στάθμη του νερού για να μπορέσουν να ξεκινήσουν την αποκατάσταση των ζημιών, ενώ υπάρχουν ακόμη περιοχές που είναι αποκλεισμένες.

Οι πρωτοβουλίες για την προσφορά βοήθειας στους πληγέντες σε όσα είδη έχουν ανάγκη συνεχίζεται τόσο από τους επίσημους φορείς, δηλαδή τον δήμο Λαρισαίων και την Περιφέρεια Θεσσαλίας, όσο και από πάρα πολλές συλλογικότητες που αναλαμβάνουν δράσεις.

Εκατοντάδες άνθρωποι συλλέγουν πόσιμο νερό και είδη πρώτης ανάγκης, ενώ οργανώνονται ακόμη και επιχειρήσεις άντλησης υδάτων σε πλημμυρισμένα σπίτια και υπόγεια με αντλίες.

Τη στήριξη της ΕΕ στη χώρα μας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες με ποσό που θα φτάσει τα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ εξασφάλισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη συνάντησή του χθες στο Στρασβούργο με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και μέλη του Κολεγίου των Επιτρόπων.

Το θέμα της συνάντησης ήταν η ευρωπαϊκή στήριξη της χώρας μας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Στις διευρυμένες συνομιλίες έλαβαν μέρος, από την πλευρά της κυβέρνησης, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης και ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς.

Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμμετείχαν ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο Αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση Γιοχάνες Χαν, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Νίκολας Σμιτ, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι, ο Επίτροπος αρμόδιος για τη Γεωργία Γιάνουτζ Βοϊτσεκόφκι και η Επίτροπος αρμόδια για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις Ελίσα Φερέιρα.

Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ.

Η πρόεδρος της Κομισιόν στις δηλώσεις της τόνισε ότι η ΕΕ είναι δίπλα την Ελλάδα για να διοχετεύσει πόρους και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης, με πρώτο πακέτο που θα φτάνει τα 400 εκ ευρω για το επόμενο έτος. Η χώρα μας, όπως είπε η κα Φον ντερ Λάιεν, μπορεί να χρησιμοποιήσει πόρους και από το πρόγραμμα Next Generation 2, σε συνεργασία με την ΕΕ, επισημαίνοντας ότι η επιτροπή θα είναι δίπλα στην Ελλάδα για να φτιαχτεί ό,τι καταστράφηκε.

«Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι επινοητική, θα είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι, θα κινητοποιήσουμε όλους τους πόρους της ΕΕ που μπορούν να αναπτυχθούν», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, επισημαίνοντας πέντε σημαντικές ροές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν:

Πρώτον, η χρησιμοποίηση κονδυλίων συνοχής από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο που δεν έχουν δαπανηθεί, τα οποία διαφορετικά θα χαθούν, και θα διατεθεί «εμπροσθοβαρώς μέρος των τρεχόντων κονδυλίων συνοχής», όπως είπε.

Δεύτερον, το ίδιο ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, , και αφού αυτά τα κονδύλια θα χάνονταν, μπορούν να εκταμιευθούν φέτος.

Το τρίτο σημείο, όπως είπε η κα Φον Ντερ Λάιεν, είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, αφού υπάρχουν δύο αχρησιμοποίητα κονδύλια από το προηγούμενο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης.

«Συνολικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει ελληνικό αίτημα για στήριξη από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Εν προκειμένω είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν με την πρότασή μας για προσαύξηση των κεφαλαίων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Αν αυτό συμβεί το επόμενο έτος, θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως 400 εκατομμύρια ευρώ», είπε.

Τέλος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ορισμένους από τους πόρους του Next Generation EU, και όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν «πρέπει όλοι να επιδείξουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, διότι η πρόταση για αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος μόλις υποβλήθηκε».

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε την πρόεδρο της Κομισιόν για την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκε και που βρίσκεται στο πλευρό της Ελλάδας, ενώ τόνισε ότι η χώρα μας μέσα σε διάστημα ενός μηνός υπέστη δύο πολύ μεγάλες καταστροφές. Πρώτα την μεγάλη πυρκαγιά στον Έβρο που, όπως είπε, είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ευρώπης και στη συνέχεια την κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα «με τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της χώρας και της Ευρώπης».

Παράλληλα ο πρωθυπουργός έδειξε μια φωτογραφία από τη Μεταμόρφωση πριν και μετά την κακοκαιρία, σχολιάζοντας πως δεν έχουμε ξαναδεί παρόμοια καταστροφή. Εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους ανθρώπους που πενθούν για την απώλεια αγαπημένων προσώπων και ευχαρίστησε τις ομάδες μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, την Πολιτική Προστασία, τους εθελοντές, που συμμετέχουν ακόμη ενεργά στην προσπάθεια.

Το σημαντικότερο, είπε, είναι οι ζωές των ανθρώπων και οι περιουσίες τους. «Προτεραιότητά μας είναι να επιστρέψουν στα σπίτια τους, στις επιχειρήσεις τους και στηριζόμαστε στην υποστήριξη της Ευρώπης. Το καλό είναι ότι η Οικονομία μας είναι σε καλή κατάσταση και είμαστε σε θέση να καλύψουμε πρώτες ανάγκες χωρίς να παρεκκλίνουμε από τους στόχους του προϋπολογισμού», υπογράμμισε.

Αναλυτικά οι δηλώσεις

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Κύριε Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες εδώ, στο Στρασβούργο. Είμαι συγκλονισμένη από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που έπληξαν την Ελλάδα και τους πολίτες της. Μου δείξατε τις φωτογραφίες, είναι κάτι απερίγραπτο. Για πρώτη φορά βλέπουμε ότι η Ελλάδα αντιμετώπισε τις πιο δραματικές δασικές πυρκαγιές που έχει βιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ουδέποτε στο παρελθόν έχει καταστραφεί μια τόσο μεγάλη έκταση από δασικές πυρκαγιές.

Στη συνέχεια, πλημμύρες έπληξαν μεγάλες περιοχές της Ελλάδας, για παράδειγμα τον κάμπο της Θεσσαλίας. Οι εικόνες από τη Λάρισα είναι συγκλονιστικές. Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι οι σκέψεις μας είναι με όλες τις γυναίκες, τους άνδρες και τα παιδιά που υπομένουν με θάρρος αυτές τις καταστροφές και θρηνούμε για τις ζωές που χάθηκαν.

Η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό του ελληνικού λαού και θέλω η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός να γνωρίζουν ότι είμαστε μαζί τους. Η Ένωσή μας είναι μια ένωση αλληλεγγύης. Επομένως, ήταν πολύ σημαντικό για εμάς που μπορέσουμε να συναντηθούμε σήμερα, εδώ. Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες και που συζητήσαμε για αυτή την αλληλεγγύη, μαζί με τους Υπουργούς σας και τους Επιτρόπους μας.

Συζητήσαμε τους καλύτερους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε τον ελληνικό λαό. Θα χρειαστούν πολλές επενδύσεις για την ανοικοδόμηση, αλλά είναι επίσης απαραίτητη η άμεση στήριξη και βοήθεια για την αποκατάσταση των μέσων βιοπορισμού.

Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι επινοητική, θα είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι, θα κινητοποιήσουμε όλους τους πόρους της ΕΕ που μπορούν να αναπτυχθούν. Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ σε πέντε σημαντικές ροές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν.

Πρώτον, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κονδύλια συνοχής από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο που δεν έχουν δαπανηθεί, τα οποία διαφορετικά θα χαθούν – πρόκειται λοιπόν για φρέσκα χρήματα – και να διαθέσουμε εμπροσθοβαρώς μέρος των τρεχόντων κονδυλίων συνοχής.

Δεύτερον, το ίδιο ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το οποίο θα μπορούσε να κινητοποιηθεί και σε αυτή την περίπτωση. Αυτά τα κονδύλια θα χάνονταν και μπορούν να εκταμιευθούν φέτος. Έτσι, μέρος των χρημάτων που μπορούν να διατεθούν άμεσα στους Έλληνες πολίτες για τη στήριξή τους θα είναι ευρωπαϊκά χρήματα.

Το τρίτο σημείο είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Εδώ υπάρχουν δύο αχρησιμοποίητα κονδύλια από το προηγούμενο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Αλλά εξετάζουμε επίσης τα κονδύλια του τρέχοντος ελληνικού στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ και θα εξετάσουμε το γεωργικό αποθεματικό για το επόμενο έτος. Αυτά τα κονδύλια θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να συμβάλουν στην αποκατάσταση των δασικών ή γεωργικών υποδομών.

Πρέπει να γίνουν πολλά. Συνολικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει ελληνικό αίτημα για στήριξη από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Εν προκειμένω είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν με την πρότασή μας για προσαύξηση των κεφαλαίων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Αν αυτό συμβεί το επόμενο έτος, θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως 400 εκατομμύρια ευρώ.

Τέλος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ορισμένους από τους πόρους του NextGenerationEU. Φυσικά, στο πλαίσιο του NextGenerationEU πρέπει όλοι να επιδείξουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, διότι η πρόταση για αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος μόλις υποβλήθηκε. Θα εργαστούμε λοιπόν με βάση αυτό.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεργαστούν στενά πάνω σε όλες αυτές τις επιλογές με τις ελληνικές αρχές. Αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε μια ειδική ομάδα εργασίας η οποία θα ξεκινήσει αμέσως δουλειά, σήμερα. Μαζί θα βρούμε τους καλύτερους δυνατούς τρόπους για να βοηθήσουμε τους Έλληνες. Ο ελληνικός λαός μπορεί να βασίζεται στην Ευρώπη για ταχεία στήριξη, μέγιστη ευελιξία. Στεκόμαστε στο πλευρό σας, όχι μόνο σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, αλλά και για την ανοικοδόμηση και την ανασυγκρότηση.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κα Πρόεδρε, αγαπητή Ούρσουλα. Πρώτα απ’ όλα, σε ευχαριστώ για την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκες στο αίτημά μου να συναντηθούμε με εσένα και το επιτελείο σου ώστε να συζητήσουμε, όπως κάναμε σήμερα, σε μια πολύ εποικοδομητική συνάντηση, τους τρόπους με τους οποίους η Ευρώπη μπορεί να σταθεί στο πλευρό του ελληνικού λαού σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.

Θα ήθελα αρχικά να αναφερθώ στη σοβαρότητα της παρούσας κατάστασης. Τον τελευταίο μήνα η Ελλάδα υπέστη δύο  φυσικές καταστροφές ιστορικών διαστάσεων. Η πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου είναι η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία της Ευρώπης. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ύστερα μας χτύπησε και η μεγάλη κακοκαιρία Daniel, η οποία έπληξε ιδιαίτερα έντονα τις περιοχές της Θεσσαλίας και της κεντρικής Ελλάδας. Είχαμε τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία μας. Πρόκειται ίσως για μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν πλήξει την Ευρώπη.

Θα ήθελα να εκφράσω και πάλι τα συλλυπητήριά μου σε όσους έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα σε αυτήν την κακοκαιρία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα συνεργεία έκτακτων αναγκών, την Πολιτική Προστασία, τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, όλους τους εθελοντές που εξακολουθούν, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, να επιχειρούν στο πεδίο, αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες αυτής της πρωτοφανούς φυσικής καταστροφής.

Αυτή είναι μόνο μία φωτογραφία από το χωριό Μεταμόρφωση – πώς ήταν πριν την καταιγίδα, πώς είναι τώρα. Δυστυχώς έχουμε δεκάδες οικισμούς που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση. Είχαμε τεράστιες ζημιές στην αγροτική μας παραγωγή, σημαντικές ζημιές στις υποδομές μας και κυρίως επλήγησαν οι ζωές των ανθρώπων, τα σπίτια των οποίων έχουν πλημμυρίσει. Επομένως, πρώτη μας προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ότι οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν. Και βασιζόμαστε στη στήριξη της Ευρώπης για να μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό.

Είναι θετικό ότι, αν μη τι άλλο, η οικονομία μας έχει πολύ καλές επιδόσεις. Είμαστε σε θέση να καλύψουμε πολλές άμεσες ανάγκες χωρίς να αποκλίνουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους. Θεωρώ, όμως, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει γρήγορα, όπως είπατε, να δείξει τη μέγιστη δυνατή στήριξη αλλά και τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, να παρουσιάσει καινοτόμες ιδέες για το πώς θα στηρίξει την Ελλάδα άμεσα, αλλά επίσης σε βραχυπρόθεσμο προς μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Πιστεύω ότι αναφερθήκατε σε πολλά από τα θέματα που συζητήσαμε. Έχουμε ακόμη πρόσθετα αχρησιμοποίητα κονδύλια που θα είχαν χαθεί, όπως συμβαίνει σε αυτά τα προγράμματα, και τα οποία μπορούν να διατεθούν για την άμεση στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να είναι γνωστό ότι μέρος της υποστήριξης που θα λάβουν τις επόμενες εβδομάδες θα περιλαμβάνει και ευρωπαϊκά χρήματα.

Και βέβαια, ο επαναπρογραμματισμός των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαθέτουμε για την επόμενη περίοδο θα μας επιτρέψει να ανακατευθύνουμε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ προς την ανοικοδόμηση, αλλά και να ξαναχτίσουμε καλύτερα ό,τι έχει καταστραφεί. Θέλω να το τονίσω αυτό, διότι είναι ξεκάθαρο ότι οι παλιοί «κανόνες του παιχνιδιού» δεν ισχύουν πλέον για αυτό που βιώνουμε. Και, φυσικά, αυτό ισχύει και για τα μέσα που πρέπει να κινητοποιήσει η Ευρώπη ώστε να στηρίξει τις χώρες που υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Έχουμε συζητήσει πολλές φορές – και η Επιτροπή είναι πολύ υποστηρικτική – τη διοχέτευση σημαντικά περισσότερων κονδυλίων στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Το Ταμείο Αλληλεγγύης σχεδιάστηκε πριν από 20 χρόνια. Είναι σαφές ότι δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του, όχι από πλευράς διαδικασιών αλλά από την άποψη του μεγέθους των διαθέσιμων κονδυλίων. Θα αποτελέσει, λοιπόν, προσωπική μου αποστολή να πείσω τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι πρέπει να αυξήσουμε σημαντικά τα κονδύλια του Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να στηρίξουμε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές οι οποίες συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή.

Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τύποι φυσικών καταστροφών για τις οποίες κράτη χρειάζονται υποστήριξη. Αυτό ασφαλώς ισχύει και για το γεωργικό αποθεματικό, το οποίο είναι λιγότερο από 500 εκατομμύρια, εν μέσω των σημαντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Είναι επίσης πολύ σαφές ότι πρέπει να κινητοποιήσουμε πρόσθετα κεφάλαια για τον σκοπό αυτό.

Υπάρχουν πολλές ιδέες, αλλά πρέπει να πείσουμε τους συναδέλφους μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι αυτό αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Νομίζω ότι το σημαντικό τώρα είναι, όπως επισημάνατε, να μην απελπιστούμε. Θα ανοικοδομήσουμε, η Ευρώπη θα μας στηρίξει σε αυτή την προσπάθεια. Και θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι, κα Πρόεδρε, για την ταχύτητα με την οποία ανταποκριθήκατε στο αίτημά μου.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι έχουμε ήδη συστήσει, όπως είπατε, μια ειδική ομάδα εργασίας που θα εργαστεί ενδελεχώς για να ξεπεραστεί η παραδοσιακή γραφειοκρατία και να διασφαλιστεί ότι τα όποια χρήματα εκταμιεύονται από την Ευρώπη θα φτάσουν στον τελικό προορισμό τους το συντομότερο δυνατό. Και ξέρω ότι, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να υπολογίζουμε στην προσωπική σας υποστήριξη. Μπορούμε να βασιστούμε στην υποστήριξη της Ευρώπης. Η Ευρώπη έχει στηρίξει την Ελλάδα σε πολύ δύσκολες περιόδους και είμαι βέβαιος ότι θα κάνει το ίδιο και τώρα.

 

Αποστολή: Νικόλ Καζαντζίδου

Στο χωριό Μενετές, περίπου 8 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Καρπάθου -τα Πηγάδια- κοντά στην Παναγία του Βράχου που δεσπόζει στην περιοχή, στον φούρνο του Γεραπετρίτη η ομάδα βρίσκεται υπ’ ατμόν. Περίπου οκτώ άτομα πλάθουν τη ζύμη για τα ψιλοκούλουρα, αφοσιωμένοι και με ρυθμό. Υπάρχουν ακόμη προϊόντα που δεν μπορούν παρά να είναι χειροποίητα. Γλυκά και ψωμιά της Καρπάθου ετοιμάζονται για να παρουσιαστούν στο φεστιβάλ Γαστρονομίας που διοργάνωσε ο δήμος. Η κυρία Κούλα, η ψυχή του φούρνου, δουλεύει ασταμάτητα και αφήνει στην κόρη της, τη Μαριάνα, να κάνει την ξενάγηση. Η Μαριάνα εξηγεί πως το ψιλοκούλουρο που ετοιμάζεται είναι ένα είδος αρτοσκευάσματος που προσφέρεται στις χαρές, δηλαδή κυρίως σε γάμους και βαφτίσεις. Έχει όμως γενικά πάρα πολύ μεγάλη ζήτηση το καλοκαίρι και η παραγωγή υπολογίζεται περίπου στα 300 τεμάχια την ημέρα. Επειδή υπάρχει ζήτηση, τα γλυκά “χάνουν” την εποχικότητά τους. Ποιος θα περίμενε ότι μπορεί να βρει, για παράδειγμα, κουραμπιέδες μες το καλοκαίρι; Κι όμως, οι κουραμπιέδες είναι ένα πολύ δημοφιλές γλυκό για την εποχή, επειδή όλοι όσοι έρχονται και ανοίγουν τα εξοχικά τους, θέλουν να το έχουν στο σπίτι τους για τον κόσμο που τους επισκέπτεται, όπως επισημαίνει η Μαριάνα Γεραπετρίτη. Και αυτή η εικόνα, κατά μια έννοια, περιγράφει το πώς οι Καρπάθιοι αντιλαμβάνονται την φιλοξενία.

Οι τουρίστες πηγαίνουν κι έρχονται, όπως τα κεράσματα. Λένε “καλημέρα” και άλλες λέξεις στα ελληνικά γιατί οι περισσότεροι δεν επισκέπτονται την Κάρπαθο για πρώτη φορά. Είναι repeaters (τουρίστες που επανέρχονται), ενώ πολλοί από αυτούς έχουν αγοράσει και σπίτια που τα χρησιμοποιούν ως εξοχικές κατοικίες.

Ο τουρισμός στην Κάρπαθο, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων μετά τη Ρόδο, συνεχώς αναπτύσσεται. Όπως επισημαίνει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού της Καρπάθου Μανόλης Παραγιός, το 2022 ήταν τουλάχιστον κατά 10% αυξημένος σε σχέση με το 2019, που ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές για το νησί. Φέτος η χρονιά είναι εξίσου καλή.

«Η σεζόν άρχισε μέσα στον Απρίλιο, ενώ ήδη από τον Ιούνιο οι πληρότητες αγγίζουν το 90% και αναμένεται να κλείσει με υψηλές πληρότητες περίπου προς τα μέσα του Οκτώβρη. Ήδη μετρήσαμε περισσότερες από 85.000 αεροπορικές αφίξεις, ενώ υπάρχει τεράστια αναβάθμιση στην ακτοπλοϊκή σύνδεση. Οι τουρίστες από το εξωτερικό είναι στην πλειονότητά τους Ιταλοί (σε ποσοστό περίπου 30%) και οι υπόλοιποι Σκανδιναβοί, Ολλανδοί, Γερμανοί και Αυστριακοί. Αυτοί έρχονται με πτήσεις τσάρτερ, ενώ το νησί συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα, τη Ρόδο και την Κρήτη», σημειώνει ο αντιδήμαρχος μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Μέσα από στοχευμένες δράσεις για την ανάδειξη και προβολή του νησιού, ο δήμος εντάσσει και τη δημιουργία μιας αποτύπωσης της γαστρονομικής ταυτότητας του νησιού. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε φέτος για πρώτη φορά, την 1η Σεπτεμβρίου, το Γαστρονομικό Φεστιβάλ της Καρπάθου με πρωτοβουλία του δημάρχου Ιωάννη Νισύριου, όπου οι επαγγελματίες είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν τα προϊόντα τους και συγχρόνως οι επισκέπτες να δοκιμάσουν γεύσεις από την καρπάθικη κουζίνα, “πειραγμένες” και μη.

«Σε πολλούς δεν αρέσει να πειράζεις την παράδοση, αλλά δεν μπορούμε να μένουμε στάσιμοι», λέει ο σεφ Μιχαήλ Γιαλουράκης. Καρπάθιος στην καταγωγή με παππούδες και γονείς που μετανάστευσαν στην Ζιμπάμπουε, ο Μιχαήλ Γιαλουράκης αφού ταξίδεψε, σπούδασε και εργάστηκε σε διάφορα μέρη του εξωτερικού για 12 χρόνια, γύρισε με εμπειρία και γνώση για να επενδύσει στον τόπο του.

«Δημιουργούμε με τον δικό μας τρόπο ο καθένας. Εγώ, για παράδειγμα, πήρα τη μακαρούνα, ένα παραδοσιακό πιάτο και την έκανα ραβιόλι με αφρό κρεμμυδιού. Έχουμε ωραία πιάτα στην Κάρπαθο, όπως το γεμιστό κατσικάκι που το λέμε βυζάντι, ή τον παραδοσιακό μπακλαβά που τον κάνουμε ανοιχτό με τηγανισμένο φύλλο και από πάνω ρίχνουμε σουσάμι ή καρύδια. Έχουμε τη σιτάκα, ένα είδος βουτύρου, το μανούλι, ένα είδος τυριού, και άλλα πολλά παραδοσιακά προϊόντα. Ο τουρίστας πλέον ξέρει τι θέλει. Η γαστρονομία έχει αλλάξει, δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο φαγητό και πιστεύω, αν κι έχουμε αρκετό δρόμο ακόμη μπροστά μας, ότι στην Κάρπαθο κάνουμε μεγάλα βήματα. Είμαστε πολλοί αυτοί που πλέον επιστρέφουμε και επενδύουμε στον τόπο μας», σημειώνει ο κος Γιαλουράκης.

Η κόρη της κυρίας Σοφίας Πρωτοψάλτη, η Άννα, είναι μια νέα γυναίκα που μαζί με τη μητέρα της φτιάχνουν επιτόπου παραδοσιακά γλυκά, στο ζαχαροπλαστείο τους στην Αρκάσα. Οι επισκέπτες τις βλέπουν εν δράσει να παρασκευάζουν γαλατένια κουλούρια, πιτιά, καρπάθικο μπακλαβά, μυζηθρόπιτες, αμυγδαλωτά και πολλά ακόμη καλούδια. Είναι παραδοσιακά γλυκά που τα βρίσκεις στα καρπάθικα σπίτια, όμως ο κόσμος που έρχεται στο νησί θέλει κι εκείνος να τα γευτεί και να γίνει μέρος αυτού του τόπου, έστω για λίγο.

«Έχουν στραφεί πολλοί στον τουρισμό και παρατηρούμε ένα μεγάλο κύμα Καρπάθιων που επιστρέφουν από το εξωτερικό για να επενδύσουν, να εργαστούν και να ζήσουν στο νησί», αναφέρει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού. «Έχουμε μια κάποια αντιστροφή της μετανάστευσης. Μετά τον παγκόσμιο πόλεμο ήταν τεράστιες οι ροές προς Αμερική, Αυστραλία και λιγότεροι στην Ευρώπη. Πάντως, οι Καρπάθιοι, όσα χρόνια κι αν λείπουν στο εξωτερικό, μόλις συνταξιοδοτηθούν επιστρέφουν εδώ», προσθέτει.

Ο Βαγγέλης Γεργατσούλης στράφηκε στη μελισσοκομία και δημιουργεί το μοναδικό βιολογικό μέλι Καρπάθου. «Είναι ένα προϊόν που ξεχωρίζει, γιατί είναι θυμαρίσιο μέλι και έχει μεγάλη ζήτηση και στο εξωτερικό», υπογραμμίζει.

Υπάρχουν και ορισμένοι που επενδύουν στο κρασί, όπως η Δώρα Διακονή μαζί με τον σύζυγο της Στέλιο Μοτάκη, που δημιούργησαν ένα οικογενειακό οινοποιείο – το μοναδικό στο νησί – με ιδιόκτητους αμπελώνες έκτασης 80.000 τετραγωνικών μέτρων.

«Η Κάρπαθος έχει δημιουργήσει ένα brand που συνδυάζει παράδοση και φυσική ομορφιά. Ένα από τα στολίδια της είναι η Όλυμπος, ένα χωριό που μοιάζει σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Οι πανέμορφες παραλίες, η γαστρονομία αλλά κυρίως η φιλοξενία των ανθρώπων, κάνουν το νησί μας να ξεχωρίζει», επισημαίνει ο κος Παραγιός και προσθέτει: «Υπάρχει μεγάλη δυναμική για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού, κάτι που φαίνεται και στον τρόπο με τον οποίο επενδύουν οι νέοι άνθρωποι, αλλά και στη σημασία που δίνεται στην εκπαίδευση. Για αυτό και μέσα από εκδηλώσεις, όπως αυτή του φεστιβάλ Γαστρονομίας, παίρνουν μια “γεύση” – κυριολεκτικά και μεταφορικά – οι επισκέπτες του τι σημαίνει Κάρπαθος».

Τις δύσκολες αυτές μέρες, μια «ματιά» στο παρελθόν μπορεί να είναι και διδακτική. Πώς αντιμετώπιζαν στην αρχαιότητα τις πλημμύρες, την καταστροφή οικισμών και την ανάγκη διαχείρισης και κατασκευής αποστραγγιστικών έργων; Με case study την Κωπαΐδα και βοηθό την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Βοιωτίας Εύη Τσώτα, επιχειρήσαμε ένα «ταξίδι» στον χρόνο και στις αποστραγγιστικές προσπάθειες που έγιναν στην περιοχή ήδη από την προϊστορία.

«Το νερό μπορεί να επηρεάσει θετικά στην παρουσία του ανθρώπου, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να συντελέσει και στην καταστροφή του. Μία ένδειξη αποτελεί η μυθολογική παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο κατακλυσμός του Ωγύγου (σ.σ. κατά μία εκδοχή μυθικός ηγέτης της Βοιωτίας), προκλήθηκε από την υπερχείλιση της Κωπαΐδας, με αποτέλεσμα ο αφανισμός πολισμάτων των Βοιωτών, Αθηναίων και Ελευσίνιων που είχαν κατοικήσει την περιοχή, ενώ κατέστρεψε ακόμα και την Αττική. Η μυθολογική παράδοση θέλει τους μυθικούς κατοίκους του Ορχομενού, τους Μινύες, να δημιουργούν τα πρώτα έργα για την αποξήρανση και διαχείριση των υδάτων της λίμνης», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Τσώτα για τη λίμνη Κωπαΐδα που απετέλεσε σημαντικό πόλο έλξης κατοίκων, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ανεξαρτήτως των προβλημάτων που είχαν με τη διαχείριση των υδάτων της.

Σήμερα η Κωπαΐδα είναι πεδιάδα της Βοιωτίας, η οποία δημιουργήθηκε ύστερα από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης κατά το διάστημα 1880-1930. Οι πρώτοι που αποξήραναν τη λίμνη, σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, ήταν οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού, οι Μινύες. Η αποξήρανσή της αποτέλεσε το μεγαλύτερο εγγειοβελτιωτικό έργο όχι μόνο των προϊστορικών χρόνων, αλλά γενικά της αρχαιότητας. «Το μεγαλόπνοο, όμως, σχέδιο αποξήρανσης της λίμνης, που υλοποιήθηκε κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, ήταν εξαιρετικά σύνθετο. Έπρεπε να διαμορφωθεί η περίμετρος της λίμνης με σκοπό τον περιορισμό της, με την εκτροπή δύο ποταμών, του Βοιωτικού Κηφισού και του Μέλανα, που κατέληγαν στην Κωπαΐδα. Για να οδηγήσουν το νερό εκεί όπου θα τους επέτρεπε να αποκτήσουν γόνιμα εδάφη και ασφάλεια από ανεξέλεγκτες πλημμύρες, έσκαψαν βαθιά κανάλια και ανύψωσαν μεγάλα κτιστά αναχώματα, διοχετεύοντας τα νερά των ποταμών στις φυσικές καταβόθρες που υπάρχουν στις παρυφές της λίμνης, μέσω των οποίων τους έδωσαν διέξοδο προς τη θάλασσα. Τα τεχνικά έργα περιελάμβαναν τεχνητές λίμνες εν είδει ταμιευτήρων ύδατος, όπου μπορούσαν να έχουν νερό σε περιόδους ξηρασίας. Παράλληλα, αρκετά σημεία είχαν διαμορφωθεί για τον έλεγχο και την αποτροπή υπερχείλισης, αφήνοντας κάθε φορά ελεγχόμενο όγκο νερού να εισρέει στη λίμνη», προσθέτει η αρχαιολόγος.

Το εντυπωσιακότερο τμήμα των έργων που διασώθηκαν είναι η βόρεια αποστραγγιστική τάφρος, μήκους 25 περίπου χιλιομέτρων, η οποία ξεκινούσε από τον Ορχομενό και κατέληγε στο σημερινό Κάστρο, όπου διακλαδιζόταν σε δύο τμήματα για να οδηγήσουν το νερό στις φυσικές καταβόθρες. «Το μεγάλο ανάχωμα που υψώθηκε ήταν περίπου 3 μέτρα ύψος και είχε πλάτος 30 μέτρα. Για να ενισχύσουν δε τη διάβρωση και φθορά του αναχώματος, κατά μήκος των μακρών πλευρών του κατασκεύασαν ισχυρό κυκλώπειο τοίχο πάχους 2,5 μέτρων. Το ανάχωμα πλέον είχε διπλή σημασία, από τη μία προστάτευε από υπερχείλιση ενώ παράλληλα προσέφερε έναν ασφαλή δρόμο για τη μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων», εξηγεί η κα Τσώτα.

Ωστόσο, η ιστορία της Κωπαΐδας δεν σταματά στους προϊστορικούς χρόνους. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές μεταξύ 335-331 π.Χ., επί Αλεξάνδρου Γ’, προέκυψαν νέα έργα, τόσο με τη μερική χρήση των παλαιών μυκηναϊκών έργων, όσο και με την εκσκαφή μιας νέας κεντρικής αποστραγγιστικής τάφρου. «Το 1920,  αποκαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Ν. Παπαδάκη στην Κορώνεια της Βοιωτίας μερικές επιγραφές χαραγμένες επάνω σε μεγάλους μαρμάρινους ορθοστάτες (μία εξ αυτών εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών). Καταγράφουν επιστολές σταλμένες από τον φιλέλληνα Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.) προς τους κατοίκους της ομώνυμης αρχαίας βοιωτικής πόλης για τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν τελικά στην περιοχή κατ’ εντολή του ίδιου του αυτοκράτορα, ο οποίος επισκέφθηκε την Κορώνεια το 125 μ.Χ. και διέγνωσε αυτοπροσώπως το πρόβλημα στην εξεύρεση καλλιεργήσιμης γης, εξαιτίας των πλημμυρών που προκαλούνταν από τα νερά των ποταμών της δυτικής Κωπαΐδας», πληροφορεί η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Στην πρώτη επιστολή (του 125 μ.Χ.) γίνεται αναφορά στην ανάγκη διευθέτησης της κοίτης του Κηφισού και της Έρκυνας, καθώς και των άλλων ποταμών της περιοχής, μέσω της εκσκαφής τάφρων και της κατασκευής αναχωμάτων. «Ταυτόχρονα, ενημερώνει τους κατοίκους ότι θα χορηγήσει στην πόλη 65.000 δηνάρια από το αυτοκρατορικό ταμείο για την ολοκλήρωσή τους, ενώ αφήνει τους κατοίκους της πόλης να επιλέξουν τους μηχανικούς που θα αναλάμβαναν την κατασκευή τους. Δέκα χρόνια μετά, το 135 μ.Χ., με νέα επιστολή του, ο αυτοκράτορας επανέρχεται στο θέμα κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στον ποταμό Φάλαρο. Στην επιστολή αυτή τους ενημερώνει ότι στέλνει τον αγαπητό του φίλο Αιμίλιο Ιούγκο για τη διευθέτηση. Τέλος, στην τρίτη επιστολή (135 – 137 μ.Χ.), τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα στον Φάλαρο εμφανίζονται να έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ο Αδριανός φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος, αλλά εφιστά την προσοχή τους να μην παραμελήσουν τη συντήρησή τους, ενώ τους επισημαίνει ότι όποιος προξενούσε βλάβη στα έργα θα αναγκαζόταν να επανορθώσει και η πόλη θα υποχρεωνόταν να καταβάλει πρόστιμο 1.500 δηναρίων για την προκληθείσα ζημία», επισημαίνει η κα Τσώτα.

Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους στην Κωπαΐδα έκλεισαν τον κύκλο των αρχαίων αντιπλημμυρικών έργων στη λίμνη. «Συνεχιστές της μακράς αυτής παράδοσης, τα ρωμαϊκά αντιπλημμυρικά έργα απέδωσαν πλούσια καλλιεργήσιμη γη και αποτέλεσαν αναπόσπαστο κρίκο στην αλυσίδα μιας πανάρχαιας και διαχρονικής προσπάθειας εκμετάλλευσης των εύφορων εδαφών της λεκάνης. Η δε πόλη της Κορώνειας, τίμησε τον ευεργέτη Αδριανό για το πολύτιμο δώρο του, με την τοποθέτηση ενός μαρμάρινου αδριάντα, σωζόμενου ύψους 1,82 μέτρων, που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών», καταλήγει η αρχαιολόγος.

Της Ελένης Μάρκου

* Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της ΕΦΑ Βοιωτίας και παραχωρήθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για δημοσίευση.

Οι μέχρι στιγμής απεγκλωβισμένοι πολίτες, από προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, στη Θεσσαλία ανέρχονται στους 2.227.

Συγκεκριμένα, προσωπικό του Γενικού Επιτελείου Στρατού έχει απεγκλωβίσει 475, προσωπικό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού 35, του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας 45 και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας 1672.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις συνδράμουν με 445 άτομα μεταξύ των οποίων:

– 2 Λόχοι της Ζ΄ ΜΑΚ με κατάλληλο εξοπλισμό διάσωσης και υλικά αναρρίχησης, διόπτρες νυκτός, drone, πλήρη υλικά C2, με δυνατότητα επιχειρήσεων ημέρα και νύχτα.

– 42 άτομα της 32 Ταξιαρχίας Πεζικού.

– 1 Λόχος Εκτάκτων Αναγκών του σχεδίου «Ξενοκράτης » με 71 άτομα.

– 36 άτομα επιπλέον των προβλεπομένων στο σχέδιο «Ξενοκράτης» σε άμεση ετοιμότητα επέμβασης όπου απαιτηθεί.

– 68 άτομα της 34 Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας στην ΑγίαΤριάδα Καρδίτσας και στην Αγία Κυριακή Τρικάλων, και 19 άτομα της XXIV Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας στον Παλαμά Καρδίτσας.

– 16 άτομα από το Ειδικό Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών.

Ακόμη, έχουν διατεθεί 400 κουβέρτες για την Ιτέα Καρδίτσας, 400 κουβέρτες για τους Σοφάδες Καρδίτσας, 130 ράντζα εκστρατείας για το 1ο Δημοτικό Σχολείο Καρδίτσας, 350 κουβέρτες, 350 ράντζα εκστρατείας, 20 τραπέζια και 82 καρέκλες για τον Τύρναβο.

Επιπλέον, έχουν διατεθεί 2 ασθενοφόρα, 3 Mini Bus, 4 λεωφορεία, 14 ειδικά οχήματα Hummer, 53 οχήματα γενικής χρήσης, 14 μηχανήματα Μηχανικού, 4 επικαθήμενα οχήματα, 12 αρματοφορείς, 25 ερπυστριοφόρα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Μ113, 66 λέμβοι, 6 οχήματα μεταφοράς ζευγμάτων γεφυρών και 6 λέμβοι τύπου LCB, 2 Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη ισχύος 300 και 550 Kva στην Λάρισα για κάλυψη αναγκών του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, 4 φορητές γεννήτριες.

‘Εχει γίνει τοποθέτηση 1 γέφυρας Bailey στα Καλά Νερά Βόλου ενώ είναι προς ανάπτυξη δεύτερη γέφυρα Bailey επί της οδού Καλαμπάκας – Καστανιάς Τρικάλων.

Σε ετοιμότητα τοποθέτησης είναι γέφυρες Bailey στα Στουρναραίικα Τρικάλων και στο Μουζάκι Καρδίτσας, από κλιμάκια της Μονάδας Μελετών και Κατασκευών (ΜΟΜΚΑ) του ΓΕΕΘΑ.

Επιπρόσθετα, για τον απεγκλωβισμό πολιτών διατέθηκαν 5 ελικόπτερα Έρευνας – Διάσωσης, 2 Chinook, 2 Huey ενώ στον Παγασητικό Κόλπο βρίσκεται μια φρεγάτα και ένα αρματαγωγό.

Έχει διατεθεί, ακόμη, όχημα 30 τόνων για μεταφορά ποσότητας εμφιαλωμένων νερών από εταιρίες εμφιάλωσης, από τα Ιωάννινα στα Τρίκαλα και στον Παλαμά ενώ έχουν διατεθεί και 9400 λίτρα πετρελαίου στο Πυροσβεστικό Σώμα.

Σε ετοιμότητα εξακολουθούν να βρίσκονται 932 άτομα του σχεδίου «Ξενοκράτης» στις περιοχές ευθύνης της ΑΣΔΥΣ και της 1ης Στρατιάς, 60 άτομα «Δευκαλίων» σε ετοιμότητα δύο ωρών, 181 άτομα της Δύναμης Συνδρομής Εκτάκτων Αναγκών (ΔΥΣΕΑ), 15 μικρολεωφορεία, 62 λεωφορεία, 121 οχήματα γενικής χρήσης, 19 μηχανήματα Μηχανικού, μεταγωγικό αεροσκάφος C-130 (1Ω) και έξι ελικόπτερα σε ετοιμότητα μιας ώρας, πλοίο Ταχείας Μεταφοράς του Πολεμικού Ναυτικού για φιλοξενία των απεγκλωβισμένων σε ετοιμότητα τεσσάρων ωρών, γέφυρες Bailey προς τοποθέτηση, όπου απαιτηθεί και κατάλληλοι χώροι φιλοξενίας πλημμυροπαθών πολιτών εντός των στρατοπέδων της ευρύτερης πληγείσας περιοχής.

Για χιλιετίες, τα αρχαία ελληνικά επικά ποιήματα «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» έχουν επηρεάσει βαθιά αναγνώστες, μελετητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες και θεωρούνται παγκοσμίως ως δύο από τα θεμελιώδη λογοτεχνικά κείμενα του δυτικού πολιτισμού. Η βάση και των δύο ιστοριών είναι ο Τρωικός Πόλεμος, για τον οποίο στάθηκε αφορμή η Ελένη, βασίλισσα της ελληνικής πόλης-κράτους της Σπάρτης, που εγκατέλειψε τον σύζυγό της και κατέφυγε στην Τροία με τον Πάρη, έναν πρίγκιπα της πόλης αυτής.

Η «Ιλιάδα» διαδραματίζεται στο δέκατο έτος του πολέμου που προέκυψε μεταξύ της Τροίας και των ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο πόλεμος τελειώνει με την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες. Η «Οδύσσεια» παρακολουθεί το πολυτάραχο ταξίδι ενός από τους Έλληνες ήρωες του πολέμου, του Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, στο ταξίδι της επιστροφής του στην πατρίδα. Ο Οδυσσέας χρειάζεται άλλα δέκα χρόνια για να επιστρέψει στην Ιθάκη, καθώς αντιμετωπίζει με τρόπο πολυμήχανο διάφορα εμπόδια. Εν τω μεταξύ, η βασίλισσά του, η Πηνελόπη, χρησιμοποιεί τη δική της πονηριά για να αποφύγει έναν δίχως τη θέληση νέο γάμο, ελπίζοντας ότι ο σύζυγός της θα επιστρέψει μια μέρα. Και στα δύο αυτά ποιήματα, οι χαρακτήρες, οι σχέσεις και οι σκηνές τιμής, κινδύνου και πειρασμού ζωντανεύουν αριστοτεχνικά από τον ποιητή τους, τον θρυλικό Όμηρο.

 

Ο πίνακας «Μια ανάγνωση από τον Όμηρο», του Σερ Λώρενς Άλμα Τάντεμα (1836-1912), κορυφαίου καλλιτέχνη του 19ου αιώνα στη Βρετανία που ειδικεύτηκε σε κλασικές σκηνές σε ακαδημαϊκό στυλ, δείχνει μια ημι-ιστορικά ακριβή σκηνή που διαδραματίζεται προς το τέλος του έβδομου αιώνα π.Χ. Μέχρι τότε, τα λόγια του Ομήρου θα είχαν αποτυπωθεί σε πάπυρο, και στον πίνακα ένας νεαρός ποιητής στεφανωμένος με δάφνινο στεφάνι διαβάζει δυνατά τους στίχους του Ομήρου σε ένα ακροατήριο ντυμένο για μια γιορτή.

Στην αρχαία Ελλάδα, η ποίηση του Ομήρου θα τραγουδιόταν από βάρδους με τη συνοδεία λύρας. Ο Άλμα Τάντεμα περιλαμβάνει ένα αρχαίο έγχορδο όργανο παρόμοιο με λύρα, που ονομάζεται κιθάρα, στην αριστερή πλευρά του πίνακα. Τα ελληνικά γράμματα που είναι χαραγμένα σε έναν μαρμάρινο τοίχο στη δεξιά πλευρά γράφουν το όνομα του Ομήρου και δηλώνουν ότι το φανταστικό αρχιτεκτονικό σκηνικό του Άλμα Τάντεμα με θέα τη Μεσόγειο είναι αφιερωμένο στον ποιητή.

 

Το κύριο χαρακτηριστικό που συνδέεται με τον Όμηρο είναι η τύφλωσή του. Η ιστορικός και συγγραφέας Ντέιζι Νταν γράφει, σε ένα δοκίμιο για το Βρετανικό Μουσείο: «Οι αρχαίοι συγγραφείς είχαν διάφορες ιδέες για το πώς έμοιαζε ο Όμηρος. Η λέξη «Όμηρος» θα μπορούσε να σημαίνει «όμηρος» στα ελληνικά, οπότε κάποιοι φαντάζονταν ότι ήταν αιχμάλωτος. Όμως «όμηρος» μπορούσε επίσης να σημαίνει «τυφλός»* και η εικόνα ενός τυφλού βάρδου αποδείχθηκε ιδιαίτερα συναρπαστική».

Ο διακεκριμένος Γάλλος ακαδημαϊκός ζωγράφος Ουίλιαμ Αντόλφ Μπουγκερώ (1825-1905) δημιούργησε τον πίνακα «ο Όμηρος και ο οδηγός του» το 1874 σε μια εποχή που η κλασική ζωγραφική ερχόταν σε σύγκρουση με ένα νέο στυλ τέχνης, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό ως ιμπρεσιονισμός. Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι ο Μπουγκερώ ζωγράφισε αυτό το έργο ειδικά για να δείξει τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής ζωγραφικής και ως αντίλογο στο νέο κίνημα.

 

Σκηνές από τα ίδια τα ποιήματα έχουν απεικονιστεί σε πληθώρα πινάκων και γλυπτών, από αρχαία ελληνικά αγγεία μέχρι ρωμαϊκές τοιχογραφίες και πίνακες του 19ου αιώνα. Η Ελένη της Τροίας, το θέμα του πίνακα «Ελένη» του Σερ Έντουαρντ Τζων Πόιντερ, είναι ευρέως γνωστή ως «το πρόσωπο που προκάλεσε τον απόπλου χιλίων πλοίων», μια φράση από ένα θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου. Ήταν η μεγάλη ομορφιά του αρχαίου κόσμου. Ο Πόιντερ (1836-1919) χρησιμοποίησε την ηθοποιό Λίλι Λάνγκτρι, μια από τις μεγάλες καλλονές της εποχής του, ως μοντέλο για την «Ελένη».

Ο Πόιντερ ήταν ακαδημαϊκός ζωγράφος, γνωστός για τα κλασικά θεματικά έργα του. Δημιούργησε μια σειρά ελαιογραφιών και ακουαρέλας με θέμα ηρωίδες της αρχαιότητας σε πόζες μισού μήκους. Αυτός ο τύπος σύνθεσης μπορεί να παρατηρηθεί στην «Ελένη».

Η Ελένη της Τροίας ήταν κόρη του Δία, βασιλιά των θεών, και της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης, με τη Σπάρτη να είναι μια πόλη στη νότια Ελλάδα. Πολλοί μνηστήρες ήταν πρόθυμοι να την παντρευτούν, αλλά προτού παντρευτεί τον Μενέλαο, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Σπάρτης, όλοι όσοι την διεκδικούσαν έδωσαν όρκο να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στον Μενέλαο, αν ποτέ του έπαιρναν την Ελένη. Ως εκ τούτου, όταν διέφυγε με τον Πάρη στην Τροία, σχεδόν 1.200 ελληνικά πλοία απέπλευσαν προς την Τροία για να διεξαγάγουν πόλεμο, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην «Ιλιάδα».

 

Μια από τις πιο διάσημες αποδράσεις της «Οδύσσειας» βρίσκεται στο βιβλίο ΙΧ (9)**, όταν ο Οδυσσέας, η λατινοποιημένη εκδοχή του Οδυσσέα, ξεγελά και δραπετεύει από τον Κύκλωπα Πολύφημο, ο οποίος κρατούσε αυτόν και τους άνδρες του αιχμάλωτους σε μια σπηλιά. Ο πίνακας «Ο Οδυσσέας περιγελά τον Πολύφημο – Ομήρου Οδύσσεια» του Άγγλου ρομαντικού καλλιτέχνη Τζέι. Εμ. Ντάμπλγιου. Τέρνερ (1775-1851) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πίνακες του.

Ο Τέρνερ βασίστηκε στον πίνακα του στη μετάφραση του Ομήρου από τον Αλεξάντερ Πόουπ. Εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από την περιγραφή του Πόουπ για τον Πολύφημο, του οποίου η τυφλή μονόφθαλμη όψη μόλις διακρίνεται στον ορίζοντα ανάμεσα στα σύννεφα στα αριστερά, ως κάτι που μοιάζει με τερατώδη ανάπτυξη σε βουνό. Στον πίνακα, ο Οδυσσέας υψώνει νικηφόρα τα χέρια του καθώς κρατά τον φλεγόμενο πυρσό με τον οποίο τύφλωσε τον Κύκλωπα. Στέκεται πάνω στο πλοίο του ντυμένος στα κόκκινα κάτω από ένα πανό παρόμοιου χρώματος.

 

Η «Οδύσσεια» αφηγείται ότι ενώ ο Οδυσσέας παλεύει με κύκλωπες σε ένα νησί και με μάγια σε ένα άλλο, η σύζυγός του Πηνελόπη, ξαδέλφη της Ελένης, πολιορκείται η ίδια, όχι από μυθικά τέρατα αλλά από πρόθυμους άνδρες μνηστήρες. Υποθέτουν ότι ο Οδυσσέας είναι νεκρός, καθώς όλοι οι άλλοι επιζώντες του Τρωικού Πολέμου έχουν επιστρέψει στις οικογένειές τους. Η πιστή Πηνελόπη πιστεύει ότι ο Οδυσσέας είναι ακόμα ζωντανός. Για να καθυστερήσει τους μνηστήρες, δηλώνει ότι θα πάρει νέο σύζυγο μόνο όταν ολοκληρώσει την ύφανση ενός σάβανου για τον πεθερό της. Μυστικά, ξηλώνει το έργο της κάθε βράδυ.

Στον πίνακα «Η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» του Τζων Ουίλιαμ Γουοτερχάους (1849-1917), η Πηνελόπη βρίσκεται στο επίκεντρο της σκηνής, δουλεύοντας την ημέρα κάτω από άγρυπνα μάτια. Ο Γουοτερχάους ξεκίνησε την καριέρα του ως ακαδημαϊκός ζωγράφος πριν μεταβεί στο προραφαηλιτικό στυλ και ακολουθήσει λογοτεχνικά θέματα με νατουραλιστικές λεπτομέρειες, πλούσια τονική παλέτα και όμορφα γυναικεία θέματα, τα οποία μπορείτε να δείτε σε αυτόν τον μεγάλο πίνακα. Η γκαλερί Πινακοθήκη του Αμπερντίν ανέθεσε το έργο αυτό στον καλλιτέχνη στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η ακμή του προραφαηλιτισμού είχε προ πολλού παρέλθει. Ο κόσμος της τέχνης έβλεπε προς πιο μοντέρνες τεχνοτροπίες, όπως ο κυβισμός, αντανακλώντας μια παρόμοια ένταση με εκείνη μεταξύ του Μπουγκερώ και του ιμπρεσιονισμού.

Το έργο «η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» είναι ένας σημαντικός πίνακας από την ύστερη καριέρα του Γουοτερχάους. Η σύνθετη σύνθεσή του αποδίδεται με ρεαλιστικές και πολύχρωμες λεπτομέρειες στην απεικόνιση μοτίβων, υλικών και υφασμάτων. Η Πηνελόπη απεικονίζεται σε προφίλ και σε δράση. Μια κλωστή στο στόμα της και μια σαΐτα στο υψωμένο αριστερό της χέρι δημιουργούν ένα φαινομενικά εργατικό ταμπλό. Στα αριστερά, δύο υπηρέτριες με τα ρέοντα φορέματά τους βοηθούν στην ύφανση του σάβανου. Στα δεξιά, τέσσερις μνηστήρες στον εξωτερικό χώρο του δωματίου της Πηνελόπης διεκδικούν την προσοχή της, αν και η ίδια τους έχει γυρισμένη την πλάτη.

Τα κοσμήματα και η λύρα, όπως είναι εμφανή σε άλλους πίνακες που συζητούνται εδώ, χρησιμοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο για να αποσπάσουν μια απάντηση από αυτήν. Ένα τμήμα του τοίχου κάτω από τους μνηστήρες έχει ένα διακοσμητικό διάζωμα που απεικονίζει μια σκηνή μάχης, ίσως μια πρόγευση του τρόπου με τον οποίο ο Οδυσσέας θα επιστρέψει και θα νικήσει τους επίδοξους αντικαταστάτες του.

Ο Όμηρος και τα ποιήματά του μιλούν μέσα από ένα χάσμα σχεδόν 3.000 ετών για να φτάσουν σε ένα ακόμα δεκτικό αναγνωστικό κοινό. Αυτά τα υποδειγματικά έργα τέχνης από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα, επίσης διατηρημένα κομμάτια της ιστορίας, ζωντανεύουν με τρόπο ζωντανό και απτό τον Όμηρο και τις αρχαίες ιστορίες του.

*διάλεκτος των Κυμαίων

**ραψωδία Ι, 240-630

επιμέλεια: Κώστας Γιαννίκος

«Σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, σε μια στιγμή που η σκέψη όλων μας είναι στα θύματα των άνευ προηγουμένου φυσικών καταστροφών και τις οικογένειές τους, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια, είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μετά την ανακοίνωση του οίκου DBRS Morningstar για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα.

«Ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar, ένας από τους τέσσερεις διεθνείς οίκους που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δίνει στην Ελλάδα τη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα έπειτα από 13 χρόνια και με αυτόν τον τρόπο την κατατάσσει σε μια διαφορετική πλέον κατηγορία από πλευράς πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το άλμα αυτό δεν ήταν εύκολο, αλλά ούτε και τεχνικού χαρακτήρα. Προϋπέθετε αφενός τη συστηματική προσπάθεια που έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε οικονομικό επίπεδο και η οποία είχε ήδη επιβραβευτεί μέχρι τώρα με αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις. Σημαίνει επίσης περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις στη χώρα, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.

Η ανακοίνωση του οίκου DBRS είναι αρκετά εύγλωττη για να γίνουν πολλά περαιτέρω σχόλια. Μιλάει τόσο για την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε διαφορετικά επίπεδα (αύξηση των επενδύσεων, των εξαγωγών, μείωση της ανεργίας, μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ), όσο και για τον συνδυασμό της πολιτικής σταθερότητας με την υπεύθυνη οικονομική πολιτική που δημιουργεί ένα κατάλληλο κλίμα για την περαιτέρω ενδυνάμωση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Δουλειά μας είναι να συνεχίσουμε με σοβαρότητα τις προσπάθειές μας στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών, για να πείθουμε τόσο τους οίκους αξιολόγησης όσο και τις αγορές και τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου αξίζει κανείς να επενδύει και να ανοίγει καινούργιες δουλειές. Το οφείλουμε σε όλους τους Έλληνες πολίτες, το οφείλουμε στην πατρίδα μας», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης.

Στην είδηση ότι ο καναδικός αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την επενδυτική  βαθμίδα των  ελληνικών ομολόγων αναφέρονται και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Χαρακτηριστικά, το Bloomberg αναφέρει ότι η αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία BBB (low) με σταθερές προοπτικές είναι «η σημαντικότερη αναβάθμιση της χώρας από την κατηγορία ‘σκουπίδια’ μετά την οικονομική κρίση που τη συγκλόνισε πριν περισσότερο από μία δεκαετία».
Το πρακτορείο εκτιμά άλλωστε ότι «εκτός του γεγονότος ότι αποτελεί σφραγίδα έγκρισης της οικονομικής ατζέντας του (Έλληνα) πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, o DBRS είναι ένας από τους οίκους αξιολόγησης που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), κάτι που σημαίνει ότι πλέον η αξία των ελληνικών ομολόγων δεν θα μειώνεται περισσότερο από το κανονικό όταν χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε ενέργειες επαναχρηματοδότησης».

Η εκτίμηση του DBRS

Στην ανακοίνωσή του, ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά την απόψη ότι, με βάση και το εντυπωσιακό ιστορικό της Ελλάδας, οι ελληνικές Αρχές θα παραμείνουν δεσμευμένες στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε πτωτική τάση.

Τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια δεν απέτρεψαν τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ενώ για φέτος αναμένεται πλεόνασμα 1,1% και για το 2024 2,1%.

Από τα υψηλά επίπεδα του 2020, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό στο ΑΕΠ, πέρυσι κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες, επωφελούμενο από τη δημοσιονομική επανόρθωση και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.

Η σημαντική βελτίωση όσον αφορά το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το χρέος ενισχύεται από την ισχυρή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ωθεί το αξιόχρεο ανοδικά.

Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες το 2022, σημειώνει ο DBRS, η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα, σημειώνοντας ανάπτυξη 5,9% με παράλληλες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, ενισχυόμενες από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις και την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα.

Καθώς το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) συνεχίζει να εφαρμόζεται, οι επενδύσεις θα παραμείνουν σημαντική πηγή ανάπτυξης, αν και υπάρχουν εξωγενείς καθοδικοί κίνδυνοι.

Το βελτιωμένο αξιόχρεο αντανακλά, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς του Ευρωσυστήματος, μετά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν, σημειώνει ο οίκος.

«Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα συνεχίζει να ωφελείται από την ισχυρή στήριξη και χρηματοδοτικά οφέλη σε περιόδους κρίσεων, ιδιαίτερα με τα νέα εργαλεία της ΕΕ/ευρωσυστήματος και τα μέσα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Οι βελτιώσεις στη ‘δημοσιονομική διαχείριση και πολιτική’ και στα θεμέλια του ‘χρέους και ρευστότητας’ αποτελούν τους βασικούς λόγους για την αναβάθμιση του αξιόχρεου», αναφέρει η ανακοίνωση.

Ο οίκος εκφράζει την άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι θα συνεχίσουν να προσφέρουν κίνητρα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη, στηρίζοντας παράλληλα την αύξηση των επενδύσεων με πόρους που διοχετεύονται και μέσω του ενισχυμένου τραπεζικού συστήματος.

Η αξιολόγηση της Ελλάδας περιορίζεται από την οικονομική κληρονομιά που άφησε η παρατεταμένη κρίση, δηλαδή από το πολύ υψηλό λόγο του δημόσιου χρέους, το ακόμη υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και το υψηλό ποσοστό ανεργίας.

Η αξιολόγηση θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν συμβούν ένα ή συνδυασμός από τα παρακάτω:

(1)    συνεχής υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τις πιο μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές
(2)    συνεχής δέσμευση στη δημοσιονομική υπευθυνότητα που οδηγεί σε διαρκή μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους

Από την άλλη πλευρά, δυνητικοί μοχλοί για υποβάθμιση περιλαμβάνουν έναν ή συνδυασμό από τα παρακάτω:

(1)    παρατεταμένη εξασθένιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θέτει τον λόγο του δημόσιου χρέους σε μία σταθερή ανοδική τάση
(2)    μία αντιστροφή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
(3)    μία εκ νέου αστάθεια στον χρηματοπιστωτικό τομέα

Ο οίκος σημειώνει ότι η νέα κυβέρνηση διασφαλίζει τη συνέχεια της πολιτικής, η οποία ενισχύει την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και με τη σειρά της στηρίζει την οικονομία.

Για την οικονομία αναφέρει ότι παρέμεινε ισχυρή το 2022, σημειώνοντας αύξηση του ΑΕΠ 5,9% που καθοδηγήθηκε από τη συνεχιζόμενη βελτίωση της αγοράς εργασίας και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Φέτος, η ανάπτυξη, σημειώνει ο DBRS, αναμένεται να μετριασθεί, αλλά να ξεπεράσει το 2% καθώς τα ισχυρά τουριστικά έσοδα και η επιτάχυνση των επενδύσεων θα στηρίξουν την οικονομία.

Για το δημόσιο χρέος αναφέρει ότι παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, αλλά η ευνοϊκή διάρθρωση και η μείωση της δαπάνης για τους τόκους περιορίζει τους κινδύνους. Αναφέρει ειδικότερα ότι ο επίσημος τομέας κατέχει το 70% του χρέους, με τη μέση σταθμισμένη διάρκειά του να είναι πολύ μεγάλη – στα 20 χρόνια στο τέλος του 2022 – και με το 100% του χρέους αυτού να έχει σταθερά επιτόκια.

Επιπλέον, ο ΟΔΔΗΧ ασκεί στρατηγική ενεργητικής διαχείρισης του χρέους για να περιορίζει τον κίνδυνο αυξήσεων του κόστους χρηματοδότησης μεσοπρόθεσμα. Το 2023, το μέσο πραγματικό επιτόκιο για το μεσο-μακροπρόθεσμο χρέος εκτιμάται στο 1,2%. Το σημαντικό ύψος των ταμειακών διαθεσίμων, περίπου 35 δισεκ. ευρώ, συνεχίζει να χρησιμεύει ως μαξιλάρι ρευστότητας και αυξάνει την εμπιστοσύνη των παραγόντων της αγοράς.

Για τις τράπεζες, ο DBRS παρατηρεί ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL), αλλά τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων.

Το ποσοστό των κόκκινων δανείων μειώθηκε στο 8,8% στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023 από 12,1% το πρώτο τρίμηνο του 2021 και είναι μειωμένο κατά 40,3 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό επίπεδό τους τον Ιούνιο του 2017.

Για την ΕΚΤ αρκεί η επενδυτική βαθμίδα από τον DBRS για να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο με μειωμένο «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας τους, αλλά και για την ένταξή τους σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (οι αγορές ελληνικών τίτλων στο έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία έγιναν κατ’ εξαίρεση, με ειδική απόφαση).

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στις αξιολογήσεις που ακολουθούν από τους άλλους τρεις μεγάλους οίκους, με τον Moody’s να δίνει τη δική του ετυμηγορία την επόμενη Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, τον S&P στις 20 Οκτωβρίου και τον Fitch την 1η Δεκεμβρίου.

Του Άκη Χαραλαμπίδη

 

Στην Εισαγγελία Πειραιά οδηγήθηκαν τρία από τα τέσσερα μέλη του πληρώματος του «Blue Horizon» που συνελήφθησαν για τον τραγικό θάνατο του 36χρονου επιβάτη Αντώνη Καρυώτη και είχαν λάβει προθεσμία για να απολογηθούν. Ο υποπλοίαρχος είναι στο νοσοκομείο με πρόβλημα υγείας και αναμένεται να ζητήσει προθεσμία για αύριο.

Υπενθυμίζεται ότι ο 36χρονος, στην προσπάθειά του να μπει στο πλοίο της γραμμής για το Ηράκλειο της Κρήτης, απωθήθηκε από μέλη του πληρώματος, με αποτέλεσμα την πτώση του στη θάλασσα και τον θάνατό του. Στο ένα μέλος του πληρώματος του πλοίου (ο ύπαρχος), που φαίνεται σε video να απωθεί τον 36χρονο, ασκήθηκε δίωξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως με ενδεχόμενο δόλο και επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Στα άλλα δύο μέλη του πληρώματος ασκήθηκε δίωξη για συνέργεια στην ανθρωποκτονία που τελέστηκε με ενδεχόμενο δόλο, ενώ στον πλοίαρχο ασκήθηκε δίωξη για επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Στην Εισαγγελία έχει παραδοθεί και το πόρισμα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης που είχε διατάξει ο υπουργός Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης για τη διερεύνηση των ευθυνών του προσωπικού του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά αναφορικά με το τραγικό περιστατικό.

Τα πλημμυρικά φαινόμενα άρχισαν να χτυπούν, από χθες αργά το βράδυ και την πόλη της Λάρισας, κυρίως τις συνοικίες που βρίσκονται κοντά στο Πηνειό Ποταμό, καθώς σημειώνεται υπερχείλιση των φρεατίων με μεγάλη ποσότητα νερού από το ποτάμι. Δυνάμεις της Πυροσβεστικής προχωρούν σε απεγκλωβισμό κατοίκων, καθώς η στάθμη του νερού έχει ανέβει επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζουν σπίτια.

Κλιμάκιο του δήμου Λαρισαίων προχώρησε χθες σε τροφοδοσία σακιών με άμμο στις συνοικίες, με τους εθελοντές να δημιουργούν μικρά αναχώματα για την προστασία από τα νερά.

Παράλληλα, εξαιτίας των πλημμυρικών φαινομένων που εξελίσσονται στην περιοχή λόγω της πρωτοφανούς κακοκαιρίας που έπληξε τη Θεσσαλία, θα πραγματοποιηθεί εκκένωση των χωριών Φαλάνη, Δασοχώρι και Κουλούρι.

Μήνυμα του 112 για απομάκρυνση των κατοίκων από Φαρκαδόνα, Κλοκοτό, Γεωργανάδες, Πετρόπορο λόγω πιθανής υπερχείλισης του Πηνειού

Μήνυμα του 112 εστάλη στους κατοίκους των περιοχών Φαρκαδόνα, Κλοκοτό, Γεωργανάδες και Πετρόπορος προκειμένου να απομακρυνθούν απ’ αυτές λόγω πιθανής υπερχείλισης του ποταμού Πηνειού. Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει: «Αν βρίσκεστε στην περιοχή Φαρκαδόνα απομακρυνθείτε προς Γριζάνο και αν βρίσκεστε στις περιοχές Κλοκοτός, Γεωργανάδες και Πετρόπορος απομακρυνθείτε προς Οιχαλία, λόγω πιθανής υπερχείλισης του ποταμού Πηνειού. Ακολουθείτε τις οδηγίες των Αρχών».

Συνολικά 1.881 διασώσεις – απομακρύνσεις ατόμων έχουν πραγματοποιηθεί – 6.406 κλήσεις έχει λάβει το Κέντρο Επιχειρήσεων

Συνολικά 1.881 διασώσεις – απομακρύνσεις ατόμων, που μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία, έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι αυτή την στιγμή ενώ από Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου, έως σήμερα τις 6.30 το πρωί το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος έλαβε 6.406 κλήσεις, σύμφωνα με ενημέρωση της Πυροσβεστικής. Οι κλήσεις αφορούν κυρίως αντλήσεις υδάτων, κοπές δέντρων και απομακρύνσεις ατόμων προς ασφαλή σημεία.

Συγκεκριμένα:

Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας 4.427 κλήσεις

-Στη Μαγνησία, 2.260 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 640 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 610 άτομα

-Στην Λάρισα 332 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 130 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 135 άτομα

-Στην Καρδίτσα, 1.110 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 240 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 410 άτομα

-Στα Τρίκαλα, 605 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 90 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 370 άτομα

-Στη Σκιάθο, 120 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 28 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 35 άτομα

Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 850 κλήσεις

-Σε περιοχές της βόρειας Εύβοιας 115 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 38 αντλήσεις υδάτων, 12 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 9 άτομα

-Στο Δομοκό και στη Λαμία Φθιώτιδας 720 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 252 αντλήσεις υδάτων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 142 άτομα

-Στη Θήβα και στη Λειβαδιά Βοιωτίας 22 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 19 αντλήσεις υδάτων και μεταφέρθηκε σε ασφαλές σημείο 1 άτομο

Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας 40 κλήσεις

-Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκαν 1 άντληση υδάτων, 10 κοπές δέντρων και 2 αφαιρέσεις αντικειμένων

-Στη Χαλκιδική πραγματοποιήθηκαν 14 κοπές δέντρων και 2 αφαιρέσεις αντικειμένων

-Στις Σέρρες πραγματοποιήθηκε 1 κοπή δέντρου

-Στην Κατερίνη Πιερίας πραγματοποιήθηκαν 2 αντλήσεις υδάτων

 Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 139 κλήσεις

-Στις Σπέτσες 12 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 10 αντλήσεις υδάτων

-Στην Επίδαυρο 40 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 24 αντλήσεις υδάτων, 6 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 8 άτομα

-Στο Κρανίδι 80 κλήσεις, και πραγματοποιήθηκαν 71 αντλήσεις υδάτων και και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 7 άτομα

-Στη Μονεμβασιά πραγματοποιήθηκαν 5 αντλήσεις υδάτων

-Στην Κόρινθο πραγματοποιήθηκαν 2 αντλήσεις υδάτων

 Στην Περιφέρεια Αττικής 950 κλήσεις

-Σε περιοχές του λεκανοπεδίου 826 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 583 αντλήσεις υδάτων, 45 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 44 άτομα

-Στην Αίγινα και στο Αγκίστρι 124 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 49 αντλήσεις υδάτων

Επίσης, 110 εναέριες διασώσεις πραγματοποιήθηκαν χθες Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023 και επιχείρησαν 10 ελικόπτερα, εκ των οποίων τα 3 είχαν διατεθεί από το Γ.Ε.ΕΘ.Α. και συγκεκριμένα:

-24 (23 και 1 μωρό) άτομα καθώς και 1 σκύλος από Αγία Τριάδα Καρδίτσας

-28 άτομα από Παλαμά Καρδίτσας

-25 άτομα από Μεταμόρφωση Καρδίτσας

-1 άτομο από Κοσκινά Καρδίτσας

-11 άτομα από Ψαθοχώρι Καρδίτσας

-15 άτομα από Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων

-4 άτομα από Ερμήτσι Καρδίτσας

-2 άτομα από Αστρίτσα Καρδίτσας

Σημειώνεται ότι όλες οι δυνάμεις Πολιτικής Προστασίας παραμένουν σε γενική επιφυλακή. Παράλληλα, το Πυροσβεστικό Σώμα καλεί όλους τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ακολουθούν πιστά τις υποδείξεις των αρμόδιων αρχών.