Τετάρτη, 30 Απρ, 2025

Συνεχίζονται οι ισραηλινές επιχειρήσεις στη Δυτική Όχθη

Ο ισραηλινός στρατός συνεχίζει τις επιχειρήσεις του στη Δυτική Όχθη, με έμφαση στους προσφυγικούς καταυλισμούς στη Σαμάρεια, και συγκεκριμένα στο βόρειο τμήμα της περιοχής. Σύμφωνα με ανακοινώσεις του υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, Ισραέλ Κατζ, οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (Israel Defense Forces – IDF) έχουν λάβει εντολή να επεκτείνουν τις επιχειρήσεις τους στους καταυλισμούς της Τζενίν, της Τούλκαρμ και του Νουρ αλ-Σαμς.

Η απόφαση αυτή συνοδεύτηκε από την ανάπτυξη αρμάτων μάχης στη Δυτική Όχθη για πρώτη φορά μετά από δύο δεκαετίες, με τον στρατό να προετοιμάζεται για μακροχρόνια παραμονή στην περιοχή. Οι εκτιμήσεις αναφέρουν ότι περίπου 40.000 Παλαιστίνιοι έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους στην Τζενίν και την Τούλκαρμ από την έναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στις 21 Ιανουαρίου. Ο Κατζ τόνισε πως δεν θα επιτραπεί η επιστροφή των εκτοπισμένων ούτε η ανασυγκρότηση των ένοπλων οργανώσεων που επιχειρούσαν εντός των καταυλισμών.

Ο ισραηλινός στρατός προέβη και σε κατεδαφίσεις κατοικιών και υποδομών, με τις ισραηλινές αρχές να επισημαίνουν ότι πολλά από τα κτήρια που καταστράφηκαν περιείχαν όπλα και εκρηκτικούς μηχανισμούς. Παράλληλα, σύμφωνα με τον απόστρατο ταξίαρχο Αμίρ Αβίβι, οι τρομοκρατικές οργανώσεις Χαμάς και Ισλαμική Τζιχάντ είχαν εγκαθιδρύσει ισχυρά προπύργια στους καταυλισμούς, ενώ ο ίδιος υπογράμμισε ότι οι κάτοικοι των πόλεων της περιοχής φαίνεται να τηρούν ουδέτερη στάση απέναντι στις επιχειρήσεις.

Ισραηλινοί στρατιώτες συλλαμβάνουν δύο άνδρες στον καταυλισμό των Παλαιστινίων προσφύγων στην Τούλκαρμ, κατά τη διάρκεια ισραηλινής στρατιωτικής επιχείρησης στη Σαμάρεια, στις 18 Φεβρουαρίου 2025. (Jaafar Ashtiyeh/AFP μέσω Getty Images)

 

Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κλιμακώθηκαν περαιτέρω μετά από εκρήξεις που σημειώθηκαν σε τρία λεωφορεία κοντά στο Τελ Αβίβ, στις 20 Φεβρουαρίου. Αν και δεν υπήρξαν τραυματισμοί, σύμφωνα με την Times of Israel, οι αρχές διαπίστωσαν ότι οι εκρηκτικοί μηχανισμοί είχαν κατασκευαστεί στη Δυτική Όχθη και έφεραν την επιγραφή «Εκδίκηση από την Τούλκαρμ». Ενώ η ένοπλη πτέρυγα της Χαμάς στην Τούλκαρμ εξήρε την επίθεση, δεν ανέλαβε επίσημα την ευθύνη. Η αστυνομία εκτίμησε ότι η τεχνική κατασκευής των βομβών, οι οποίες ήταν συνδεδεμένες με χρονοδιακόπτες, αποτελεί ένδειξη για την προέλευσή τους.

Στην Τζενίν, οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν προχωρήσει σε εκτεταμένες κατεδαφίσεις, δημιουργώντας πλατείς δρόμους, μία τακτική που έχει ήδη εφαρμοστεί στη Γάζα. Ο Μπασίρ Ματαχέν, εκπρόσωπος της Τζενίν, παρομοίασε την κατάσταση με τις επιχειρήσεις στον καταυλισμό της Τζαμπαλίγια στη βόρεια Γάζα, όπου ο ισραηλινός στρατός είχε προβεί σε εκτεταμένες στρατιωτικές ενέργειες. Ο Κατζ ανέφερε ότι οι καταυλισμοί έχουν εκκαθαριστεί για τουλάχιστον έναν χρόνο και ότι οι κάτοικοί τους δεν θα επιτραπεί να επιστρέψουν.

Η επιχείρηση είχε στόχο τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ, τρομοκρατικές ομάδες που υποστηρίζονται από το Ιράν και έχουν εδραιωθεί στους καταυλισμούς εδώ και δεκαετίες. Εν τω μεταξύ, η Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία είχε συγκρουστεί με τις ένοπλες οργανώσεις στα τέλη του προηγούμενου έτους σε μια προσπάθεια να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής, καταδίκασε την αποστολή αρμάτων μάχης στη Δυτική Όχθη. Εκπρόσωπός της χαρακτήρισε την κίνηση ως «επικίνδυνη κλιμάκωση» που δεν θα συμβάλει στη σταθερότητα.

Ισραηλινό στρατιωτικό όχημα συμμετέχει στην επιδρομή στην Τζενίν. Δυτική Όχθη, 21 Ιανουαρίου 2025. (Raneen Sawafta/Reuters)

 

Παράλληλα με αυτές τις εξελίξεις, επανέρχονται στη διεθνή ατζέντα συζητήσεις σχετικά με το μέλλον των Παλαιστινίων, ιδίως μετά από πρόσφατες δηλώσεις του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, στις οποίες πρότεινε τη μετεγκατάσταση των κατοίκων της Γάζας και την ανοικοδόμηση της περιοχής ως διεθνούς μητροπολιτικού κέντρου. Η πρόταση αυτή έχει αναζωπυρώσει τη συζήτηση για εναλλακτικές λύσεις πέρα από την ίδρυση ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, η οποία θεωρείται πλέον λιγότερο πιθανή μετά τον πόλεμο που ακολούθησε την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Οι περισσότερες τρομοκρατικές δραστηριότητες στη Σαμάρεια ξεκινούν από τους καταυλισμούς και οι τρομοκρατικές ομάδες ελέγχουν τις περιοχές, δήλωσε ο ταξίαρχος εν αποστρατεία Αμίρ Αβίβι σε συνέντευξή του στο Φόρουμ Άμυνας και Ασφάλειας του Ισραήλ στις 24 Φεβρουαρίου. Ο Αβίβι ανέφερε επίσης ότι πίσω από τις εκρήξεις στα λεωφορεία βρίσκεται ιρανικός τρομοκρατικός πυρήνας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το Ιράν, έχοντας αποδυναμωθεί στρατιωτικά σε Λίβανο, Γάζα και Συρία, προσπαθεί να ενισχύσει την επιρροή του στην περιοχή της Ιουδαίας και της Σαμάρειας υποκινώντας βία. Οι ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας εξετάζουν επίσης εάν η Χεζμπολάχ ή άλλες ιρανικές οργανώσεις είχαν άμεση εμπλοκή στις πρόσφατες επιθέσεις.

Τέλος, ο Κατζ δήλωσε ότι η Υπηρεσία Αρωγής και Έργων του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες (UNRWA) έχει ενημερωθεί να διακόψει τη δραστηριότητά της στους καταυλισμούς. Η δράση της UNRWA είχε ήδη απαγορευτεί από το Ισραήλ στα εδάφη του, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, καθώς έχει κατηγορηθεί για διασυνδέσεις με τη Χαμάς. Οι ισραηλινές αρχές ανέφεραν ότι εννέα εργαζόμενοι της υπηρεσίας είχαν εμπλακεί άμεσα στις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου. Μέχρι πρόσφατα, η λειτουργία της UNRWA στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα δεν είχε επηρεαστεί, αλλά πλέον το Ισραήλ δηλώνει ότι δεν θα επιτρέψει την επαναλειτουργία της στους καταυλισμούς.

Ο Αβίβι δήλωσε ότι πίσω από τις βομβιστικές επιθέσεις στα λεωφορεία βρίσκεται ένας ιρανικός τρομοκρατικός πυρήνας. Το Ιράν και οι εντολοδόχοι του, Χεζμπολάχ και Χαμάς, ηττήθηκαν στον Λίβανο και τη Γάζα, και έχοντας χάσει την επιρροή του στη Συρία με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, προσπαθούν να αντισταθμίσουν την κατάσταση με την αναβάθμιση των συγκρούσεων στο μοναδικό πεδίο που είναι ακόμη διαθέσιμο, την Ιουδαία και τη Σαμάρεια, ισχυρίζεται.

Του Dan M. Berger

Με πληροφορίες από Associated Press και Reuters

Ο ισραηλινός στρατός αναμετράται με τις αποτυχίες της 7ης Οκτωβρίου

Η έρευνα του ισραηλινού στρατού για την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (Israel Defense Forces – IDF) απέτυχαν να προστατεύσουν τους Ισραηλινούς πολίτες, καθώς η Μεραρχία της Γάζας καταλήφθηκε τις πρώτες ώρες του πολέμου, επιτρέποντας στους τρομοκράτες να αποκτήσουν τον έλεγχο και να πραγματοποιήσουν σφαγές σε κοινότητες και οδικές αρτηρίες της περιοχής.

Μια σύνοψη 19 σελίδων της έρευνας, την οποία απέκτησε η Epoch Times από τις IDF, επικεντρώνεται στα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτό που χαρακτηρίζεται ως «η εξόφθαλμη αποτυχία της 7ης Οκτωβρίου». Σύμφωνα με την έρευνα, οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας βασίστηκαν σε λανθασμένες στρατηγικές, επιχειρησιακές και τακτικές αντιλήψεις, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν από εσφαλμένες πληροφορίες.

Λάθη σημειώθηκαν τις νυχτερινές ώρες πριν από την επίθεση, η οποία ξεκίνησε στις 6:29 το πρωί του Σαββάτου, ημέρα που συνέπιπτε με το εβραϊκό Σάββατο (Σαμπάτ) και μια εβραϊκή γιορτή. Επιπλέον, αστοχίες σημειώθηκαν και κατά τη διάρκεια της μάχης, καθώς οι αρχικά αιφνιδιασμένες και υποστελεχωμένες ισραηλινές δυνάμεις κατάφεραν σταδιακά να ανασυνταχθούν και να ανακτήσουν τον έλεγχο.

Η αναφορά επισημαίνει ότι οι IDF πραγματοποίησαν 41 ξεχωριστές έρευνες σχετικά με τις επιμέρους μάχες που διεξήχθησαν σε κοινότητες, στρατιωτικές βάσεις και οδικές αρτηρίες. Διαπιστώθηκε ότι ο στρατός γενικά ακολούθησε τα υφιστάμενα επιχειρησιακά σχέδιά του, τα οποία όμως δεν προέβλεπαν μια μεγάλης κλίμακας επίθεση.

Ο απερχόμενος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, αντιστράτηγος Χέρτσι Χαλεβί, υπέβαλε την παραίτησή του στις 21 Ιανουαρίου, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την αποτυχία – το υψηλότερο σε βαθμό στέλεχος που το έχει πράξει μέχρι στιγμής. Είχε διευκρινίσει ότι η έρευνα θα ολοκληρωνόταν πριν από την αποχώρησή του στις 6 Μαρτίου. Η σύνοψη του πορίσματος είναι λιτή σε λεπτομέρειες και δεν κατονομάζει υπευθύνους, ενώ χρησιμοποιεί όρους όπως «εκτιμήσεις κατάστασης» και «θεσμικοί μηχανισμοί».

Πολλά από τα συμπεράσματα της έρευνας δεν προκαλούν έκπληξη στο Ισραήλ, καθώς η κοινωνία είναι βαθιά βυθισμένη στον πόλεμο, τον μεγαλύτερης διάρκειας στην ιστορία της, από εκείνη την ημέρα. Εκατοντάδες χιλιάδες έφεδροι επιστρατεύθηκαν, με τους περισσότερους να παραμένουν ακόμη σε υπηρεσία. Ισραηλινές κοινότητες υπέστησαν επιθέσεις με ρουκέτες μέχρι την επίτευξη εκεχειριών με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τη Χαμάς στη Γάζα.

Η οικονομία επλήγη σοβαρά, καθώς επιχειρήσεις οδηγήθηκαν σε κλείσιμο λόγω της επιστράτευσης των ιδιοκτητών και των εργαζομένων τους, ο τουρισμός κατέρρευσε και οι αεροπορικές εταιρείες ανέστειλαν τις πτήσεις τους προς και από το Ισραήλ. Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι συνοριακών περιοχών – τόσο κοντά στη Γάζα όσο και στον βορρά, όπου η Χεζμπολάχ εξαπέλυε συνεχείς βομβαρδισμούς – αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Παράλληλα, αμέτρητες εθελοντικές οργανώσεις αναδύθηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες των εκτοπισμένων και των στρατευμένων, παρέχοντας στέγαση, είδη ένδυσης και στρατιωτικό εξοπλισμό.

Αυτοκίνητο που καταστράφηκε σε επίθεση με ρουκέτες στη νότια ισραηλινή πόλη Άσκελον στις 10 Οκτωβρίου 2023. (Jack Guez/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο πόλεμος, που διαρκεί ήδη 510 ημέρες, έχει κοστίσει τη ζωή σε 846 Ισραηλινούς στρατιώτες, 925 Ισραηλινούς πολίτες και 59 ομήρους στη Γάζα. Οι Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι ο στρατός αιφνιδιάστηκε και δεν είχε επαρκείς δυνάμεις σε επιφυλακή λόγω της εορταστικής ημέρας. Γνωρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα επιτήρησης των συνόρων απέτυχαν και ότι ο στρατός χρειάστηκε ώρες για να κινητοποιήσει ενισχύσεις προς τις πολιορκημένες κοινότητες, τις οποίες στη συνέχεια χρειάστηκε επιπλέον χρόνος για να ασφαλίσει. Γνωρίζουν, επίσης, ότι οι μαχητές της Χαμάς διέθεταν λεπτομερείς πληροφορίες για τη διαμόρφωση των κοινοτήτων, τις ρουτίνες ασφαλείας και τα συστήματα παρακολούθησης – πολλές από τις οποίες φαίνεται πως προήλθαν από Παλαιστινίους εργαζόμενους στις περιοχές αυτές, ανθρώπους που οι Ισραηλινοί συχνά θεωρούσαν φίλους.

Η ισραηλινή ηγεσία έχει δεσμευθεί να εξετάσει τα λάθη που οδήγησαν στον θάνατο 1.200 πολιτών και στη σύλληψη 251 ομήρων. Η έρευνα είχε καθυστερήσει λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου, ενώ ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει κατηγορηθεί από τους επικριτές του ότι επιδίωξε να αναβάλει τη διεξαγωγή της, προκειμένου να αποφύγει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη.

Λανθασμένες εκτιμήσεις

Η έρευνα εστίασε στις στρατιωτικές αποτυχίες, ωστόσο αναφέρεται επίσης στις πολιτικές και τις πληροφοριακές παραμέτρους που συνέβαλαν σε αυτές. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, το Ισραήλ είχε λανθασμένες εκτιμήσεις σχετικά με τη Χαμάς εδώ και χρόνια, από το τέλος της σύγκρουσης του 2014 έως τις 7 Οκτωβρίου. Η χώρα θεωρούσε ότι η απειλή από τη Γάζα ήταν δευτερεύουσα σε σχέση με εκείνες από το Ιράν και τη Χεζμπολάχ.

Το σύστημα αεράμυνας Iron Dome του Ισραήλ αναχαιτίζει ρουκέτες που εκτοξεύτηκαν από τη Γάζα, στις 11 Οκτωβρίου 2023. (Mahmud Hams/AFP μέσω Getty Images)

 

Η στρατηγική του Ισραήλ βασιζόταν στη διαχείριση της σύγκρουσης, επιδιώκοντας να διατηρήσει και να βελτιώσει σταδιακά την υπάρχουσα κατάσταση. Οι ηγέτες του πίστευαν λανθασμένα ότι η Χαμάς δεν είχε συμφέρον ούτε προετοιμαζόταν για έναν μεγάλης κλίμακας πόλεμο και ότι μπορούσαν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της μέσω πιέσεων που θα μείωναν τα κίνητρα για στρατιωτική αντιπαράθεση.

Το Ισραήλ είχε υπερβολική εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα του συνοριακού φράχτη, παρά τη μείωση της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατό να διαχειριστείς μια σύγκρουση με έναν εχθρό που στοχεύει στην ολοκληρωτική σου καταστροφή.

Του Dan M. Berger

Η Χαμάς ανακοινώνει συμφωνία για ταυτόχρονη ανταλλαγή Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων

Η Χαμάς ανακοίνωσε την Τρίτη ότι συμφώνησε σε ταυτόχρονη ανταλλαγή των σορών Ισραηλινών ομήρων και Παλαιστινίων κρατουμένων, καθώς η πρώτη φάση της εκεχειρίας στη Γάζα πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της οργάνωσης, η απόφαση ελήφθη κατά τη διάρκεια συνομιλιών της αντιπροσωπείας της στο Κάιρο, όπου επιβεβαίωσε τη δέσμευσή της να εφαρμόσει «όλα τα στάδια και τις διατάξεις» της συμφωνίας εκεχειρίας.

Ανταλλαγή σορών πριν τη λήξη της εκεχειρίας

Η συμφωνία επιτεύχθηκε ύστερα από την απόφαση του Ισραήλ να καθυστερήσει την απελευθέρωση περισσότερων από 600 Παλαιστινίων κρατουμένων από τις 22 Φεβρουαρίου, με το Τελ Αβίβ να κατηγορεί τη Χαμάς για «επαναλαμβανόμενες παραβιάσεις» της συμφωνίας εκεχειρίας, καθώς κατά τις παραδόσεις σορών Ισραηλινών ομήρων πραγματοποιούσε «εξευτελιστικές τελετές» στη Γάζα.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η Χαμάς ανέφερε ότι θα παραδώσει τις σορούς τεσσάρων Ισραηλινών ομήρων με αντάλλαγμα την απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων, καθώς και αδιευκρίνιστου αριθμού γυναικών και παιδιών που κρατούνται σε ισραηλινές φυλακές, την ίδια ημέρα.

Δεν έχει δοθεί ακριβής ημερομηνία για την ανταλλαγή, ενώ η ισραηλινή κυβέρνηση δεν έχει εκδώσει ακόμα επίσημη τοποθέτηση.

Διαπραγματεύσεις για τις επόμενες φάσεις της συμφωνίας

Σύμφωνα με τους όρους της πρώτης φάσης της εκεχειρίας, η Χαμάς απελευθέρωσε 33 Ισραηλινούς ομήρους σε αντάλλαγμα για εκατοντάδες Παλαιστινίους κρατουμένους, ενώ το Ισραήλ αποσύρθηκε προς τα ανατολικά, απομακρύνοντας τις δυνάμεις του από κατοικημένες περιοχές της Γάζας. Οι διαπραγματεύσεις για τις επόμενες φάσεις αναμένονται σε μεταγενέστερο στάδιο.

Ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι θα επισκεφθεί το Κατάρ, την Αίγυπτο, το Ισραήλ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τη Σαουδική Αραβία αυτή την εβδομάδα, προκειμένου να συζητήσει την επόμενη φάση της συμφωνίας εκεχειρίας.

«Θα φτάσουμε στη δεύτερη φάση, και είμαι ιδιαίτερα επικεντρωμένος σε αυτό. Πιστεύω ότι θα συμβεί», δήλωσε σε συνέντευξή του στο CBS News.

Στη δεύτερη φάση της εκεχειρίας, η οποία δεν έχει ακόμη διαμορφωθεί, το Ισραήλ επιδιώκει την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων ομήρων, μεταξύ των οποίων εκτιμάται ότι βρίσκονται 24 ζωντανοί Ισραηλινοί, καθώς και την πλήρη απόσυρση της Χαμάς από τη Γάζα. Σε αντάλλαγμα, η Χαμάς ζητά την απελευθέρωση περισσότερων Παλαιστινίων κρατουμένων και τον τερματισμό της ισραηλινής στρατιωτικής εκστρατείας στη Γάζα.

ΟΗΕ: «Τελευταία ευκαιρία» για λύση δύο κρατών

Η ειδική συντονίστρια των Ηνωμένων Εθνών για τη διαδικασία ειρήνης στη Μέση Ανατολή, Σίγκριντ Κάαγκ, δήλωσε την Τρίτη ότι μπορεί να είναι «η τελευταία ευκαιρία» για την επίτευξη λύσης δύο κρατών στο ισραηλινο-παλαιστινιακό ζήτημα.

«Μπορούμε να διαμορφώσουμε ένα μέλλον όπου ένα ασφαλές και προστατευμένο Ισραήλ θα συνυπάρχει με ένα βιώσιμο και ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος», ανέφερε η Κάαγκ ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. «Αυτό απαιτεί συνεχή, συντονισμένη προσπάθεια, αφοσίωση και πολιτικό θάρρος από όλες τις πλευρές.»

Το χρονικό της σύγκρουσης

Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Ασφαλείας ξεκίνησαν τη στρατιωτική τους επιχείρηση στη Γάζα ως απάντηση στις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά τις οποίες περισσότεροι από 1.100 άνθρωποι σκοτώθηκαν, χιλιάδες τραυματίστηκαν και 250 άτομα απήχθησαν.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Γάζας, το οποίο ελέγχεται από τη Χαμάς, οι ισραηλινές επιχειρήσεις έχουν προκαλέσει περισσότερους από 48.000 θανάτους. Ωστόσο, το υπουργείο δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ αμάχων και μελών της Χαμάς.

Ο Τραμπ λέει ότι όλες οι μελλοντικές επιθέσεις των Χούθι θα αντιμετωπίζονται ως ιρανικά χτυπήματα, με σοβαρότατες συνέπειες για το Ιράν

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, κλιμάκωσε την ρητορική του εναντίον του Ιράν στις 17 Μαρτίου, δηλώνοντας ότι οποιεσδήποτε μελλοντικές επιθέσεις από την τρομοκρατική ομάδα Χούθι στην Υεμένη θα αντιμετωπίζονταν ως άμεσες επιθετικές ενέργειες από την Τεχεράνη — προειδοποιώντας ότι το Ιράν θα θεωρηθεί υπεύθυνο και θα αντιμετωπίσει «σοβαρότατες» συνέπειες.

Οι δηλώσεις Τραμπ, που δημοσιεύτηκαν στο Truth Social στις 17 Μαρτίου, ακολούθησαν μια σειρά στρατιωτικών επιδρομών των ΗΠΑ το Σαββατοκύριακο εναντίον θέσεων των Χούθι στην Υεμένη. Τα χτυπήματα ήταν μια απάντηση στις επίμονες επιθέσεις της ομάδας στη ναυτιλία της Ερυθράς Θάλασσας, συμπεριλαμβανομένων των άμεσων επιθέσεων στις δυνάμεις των ΗΠΑ. Ενώ το Ιράν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε άμεση ανάμειξη ή υποστήριξη προς τους Χούθι, ο Τραμπ επιμένει διαφορετικά.

«Ας μην ξεγελαστεί κανείς! Οι εκατοντάδες επιθέσεις που γίνονται από τους Χούθι, τους απαίσιους μαφιόζους και τραμπούκους στην Υεμένη, τους οποίους μισεί ο λαός της Υεμένης, όλες προέρχονται από και δημιουργούνται από το ΙΡΑΝ», έγραψε ο Τραμπ στην ανάρτηση στο Truth Social στις 17 Μαρτίου.

«Οποιαδήποτε περαιτέρω επίθεση ή αντίποινα από τους ‘Χούθι’ θα αντιμετωπιστεί με μεγάλη δύναμη και δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι αυτή η δύναμη θα σταματήσει εκεί».

Ο Τραμπ κατηγόρησε το Ιράν ότι ενορχηστρώνει άμεσα τις στρατιωτικές ενέργειες των Χούθι, απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς ότι η Τεχεράνη δεν έχει έλεγχο στην οργάνωση.

«Υπαγορεύουν κάθε κίνηση, τους δίνουν τα όπλα, τους προμηθεύουν χρήματα και εξαιρετικά εξελιγμένο στρατιωτικό εξοπλισμό, ακόμη και ‘Πληροφορίες’», έγραψε ο Τραμπ.

«Κάθε βολή από τους Χούθι θα θεωρείται, από εδώ και πέρα, ως πυροβολισμός από τα όπλα και την ηγεσία του ΙΡΑΝ, και το ΙΡΑΝ θα θεωρηθεί υπεύθυνο και θα υποστεί τις συνέπειες, και αυτές οι συνέπειες θα είναι σοβαρότατες!»

Το Ιράν έχει αρνηθεί οποιαδήποτε άμεση ανάμειξη στις επιθέσεις των πλοίων στην Ερυθρά Θάλασσα και ως απάντηση στις αεροπορικές επιδρομές των ΗΠΑ εναντίον των Χούθι, Ιρανοί αξιωματούχοι εξέδωσαν απειλές για αντίποινα.

«Προειδοποιώ όλους τους εχθρούς ότι οποιαδήποτε απειλή εκτελείται [κατά του Ιράν] θα προκαλέσει μια σκληρή, αποφασιστική και καταστροφική αντίδραση», δήλωσε ο στρατηγός Χοσεΐν Σαλαμί, επικεφαλής του Σώματος Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν, σε δήλωση στο κρατικό μέσο ενημέρωσης Tasnim News στις 16 Μαρτίου.

Ο Σαλαμί επέμεινε ότι το Ιράν «δεν παίζει κανένα ρόλο στον καθορισμό των εθνικών ή επιχειρησιακών πολιτικών» των συμμαχικών του μαχητών στην περιοχή.

Ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν ενίσχυσε την προειδοποίηση στις 17 Μαρτίου, δηλώνοντας στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο Press TV: «Θα απαντήσουμε αποφασιστικά σε οποιαδήποτε επίθεση κατά της εδαφικής ακεραιότητας του Ιράν και της εθνικής του ασφάλειας και συμφερόντων».

Οι Χούθι, γνωστοί και ως Ανσάρ Αλλάχ, είναι μια σιιτική ισλαμική μαχητική ομάδα που ελέγχει μεγάλο μέρος της Υεμένης για σχεδόν μια δεκαετία παρά τη συνεχιζόμενη στρατιωτική επέμβαση υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας.

Τους τελευταίους 18 μήνες, οι Χούθι έχουν βάλει στο στόχαστρο το Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ 174 φορές και επιτέθηκαν σε εμπορικά πλοία 145 φορές, συχνά με κατευθυνόμενα όπλα ακριβείας, δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, στο CBS στις 16 Μαρτίου.

Ο Ρούμπιο είπε ότι τέτοιες επιθέσεις απειλούν την ελευθερία ναυσιπλοΐας σε μια ναυτιλιακή λωρίδα κρίσιμη για το παγκόσμιο εμπόριο και ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα απαντήσουν με δύναμη μέχρι να σταματήσουν.

«Δεν πρόκειται να αφήσουμε αυτούς τους ανθρώπους να ελέγχουν ποια πλοία μπορούν να περάσουν και ποια όχι», είπε ο Ρούμπιο, προσθέτοντας ότι η απάντηση των ΗΠΑ «θα συνεχιστεί έως ότου δεν έχουν πλέον την ικανότητα να το κάνουν».

Οι Χούθι ισχυρίστηκαν ότι οι επιθέσεις τους στα πλοία της Ερυθράς Θάλασσας είναι αντίποινα για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Γάζα κατά της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς που υποστηρίζεται από το Ιράν μετά την επίθεση στις ισραηλινές κοινότητες στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ επαναπροσδιόρισε πρόσφατα τους Χούθι ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση, αντιστρέφοντας μια πολιτική της εποχής Μπάιντεν που ο Τραμπ κατηγόρησε ότι ενθάρρυνε τις επιθέσεις της ομάδας στις δυνάμεις των ΗΠΑ, τους συμμάχους και τη θαλάσσια ναυτιλία στην Ερυθρά Θάλασσα.

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Τραμπ, Μάικλ Βαλτς, είπε στο ABC στις 16 Μαρτίου ότι τα χτυπήματα του Σαββατοκύριακου «στόχευσαν πολλούς ηγέτες των Χούθι και τους εξουδετέρωσαν», αν και δεν έδωσε ονόματα ή περισσότερες λεπτομέρειες.

Ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε ότι αρκετές βασικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις των Χούθι καταστράφηκαν.

Μέχρι στιγμής, ωστόσο, οι Χούθι δεν έδειξαν αλλαγή. Το πολιτικό γραφείο της ομάδας εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας ότι «θα αντιμετωπίσει την κλιμάκωση με κλιμάκωση».

Εκτεταμένες αεροπορικές επιθέσεις στη Γάζα μετά από διακοπή της εκεχειρίας

Το Ισραήλ εξαπέλυσε νέες αεροπορικές επιθέσεις κατά της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, μετά την αποτυχία των διαπραγματεύσεων για παράταση της εκεχειρίας που είχε τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου.

Σύμφωνα με τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF), οι επιθέσεις είχαν ως στόχο θέσεις της Χαμάς και πραγματοποιήθηκαν σε συντονισμό με την Ισραηλινή Υπηρεσία Ασφαλείας. Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι οι επιχειρήσεις κλιμακώθηκαν ως απάντηση στην άρνηση της Χαμάς να απελευθερώσει ομήρους και να δεχθεί προτάσεις για νέα κατάπαυση του πυρός.

Ανθρώπινες απώλειες και στοχευμένα πλήγματα

Το υπουργείο Υγείας της Γάζας ανακοίνωσε ότι τουλάχιστον 330 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από τους βομβαρδισμούς, ενώ εκατοντάδες τραυματίστηκαν. Σύμφωνα με τον διευθυντή του υπουργείου, Μοχάμεντ Ζακούτ, η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες και παιδιά.

Μεταξύ των νεκρών είναι και ο Μαχμούντ Αμπού Ουάτφα, ανώτατος αξιωματούχος του υπουργείου Εσωτερικών της Χαμάς, ο οποίος σκοτώθηκε σε πλήγμα στην πόλη της Γάζας. Παράλληλα, οι επιθέσεις έπληξαν περιοχές όπως η Χαν Γιούνις και η Ράφα.

Από την πλευρά της, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ για μονομερή διακοπή της εκεχειρίας και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα να παρέμβει.

Διεθνείς αντιδράσεις και εμπλοκή των ΗΠΑ

Η επανέναρξη των εχθροπραξιών έχει προκαλέσει διεθνή ανησυχία. Ο Λευκός Οίκος επιβεβαίωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ενημερώθηκαν για τις επιθέσεις πριν από την έναρξή τους. Η Αμερικανίδα εκπρόσωπος Τύπου Καρολάιν Λέβιτ δήλωσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ στηρίζει το Ισραήλ και προειδοποίησε ότι «όσοι τρομοκρατούν το Ισραήλ και τις Ηνωμένες Πολιτείες θα πληρώσουν το τίμημα».

Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε προηγουμένως απευθύνει προειδοποίηση στη Χαμάς να απελευθερώσει όλους τους ομήρους και να επιστρέψει τα σώματα των νεκρών, διαφορετικά θα αντιμετώπιζε σοβαρές συνέπειες.

Διακοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας και συνεχιζόμενες επιχειρήσεις

Η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι σταματά την είσοδο αγαθών και εφοδίων στη Γάζα από τις αρχές Μαρτίου, μετά την απόρριψη από τη Χαμάς της προτεινόμενης εκεχειρίας για τη διάρκεια του Ραμαζανιού και του εβραϊκού Πάσχα.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραέλ Κατς τόνισε ότι οι επιχειρήσεις θα συνεχιστούν μέχρι να επιτευχθούν όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί στόχοι, συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης της Χαμάς ως στρατιωτικής δύναμης και της επιστροφής των ομήρων.

Η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα επιδεινώνεται, με τον ΟΗΕ να προειδοποιεί για την ανάγκη προστασίας των αμάχων και την αποστολή βοήθειας. Η κατάσταση αναμένεται να επηρεάσει τις διπλωματικές προσπάθειες διαμεσολάβησης από χώρες όπως η Αίγυπτος, το Κατάρ και οι Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ το ενδεχόμενο περαιτέρω κλιμάκωσης παραμένει ανοικτό.

Λήγει σήμερα η ανακωχή στη Γάζα – Παράταση ζητάει η Χαμάς

Η ανακωχή ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, που επέτρεψε την απελευθέρωση ομήρων και φυλακισμένων και τη διανομή κάποιων ποσοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας που χρειαζόταν απελπιστικά, διανύει σήμερα την τέταρτη και τελευταία ημέρα της, με φόντο συνομιλίες για την παράτασή της.

Τη νύχτα της Κυριακής προς Δευτέρα, το ένοπλο παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα διαβεβαίωσε σε ανακοίνωσή του πως «επιδιώκει την παράταση της ανακωχής πέραν των τεσσάρων ημερών» που προέβλεπε η συμφωνία, με σκοπό να «αυξηθεί ο αριθμός των κρατουμένων που θα αφεθούν ελεύθεροι».

Πρόκειται για κάτι που προβλεπόταν στη συμφωνία.

Πηγή του Γαλλικού Πρακτορείου προσκείμενη στη Χαμάς εξήγησε ότι το κίνημα «ενημέρωσε τους μεσολαβητές» πως θέλει η ανακωχή να παραταθεί για «δυο ως τέσσερις ημέρες».

Η συμφωνία, που κλείστηκε με μεσολάβηση του Κατάρ -με την υποστήριξη της Αιγύπτου και των ΗΠΑ- και τέθηκε σε ισχύ την Παρασκευή, προέβλεπε 4ήμερη παύση των εχθροπραξιών, τη διανομή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και την απελευθέρωση 50 ομήρων από τους 200 και πλέον που κρατούνται στον παλαιστινιακό θύλακο, με αντάλλαγμα την αποφυλάκιση 150 φυλακισμένων Παλαιστίνιων.

Από την Παρασκευή, αφέθηκαν ελεύθεροι 39 όμηροι στο πλαίσιο της συμφωνίας και 24 εκτός αυτού του πλαισίου, στην πλειονότητά τους Ταϊλανδοί που εργάζονταν στο Ισραήλ, καθώς και 117 παλαιστίνιοι φυλακισμένοι, καθώς η συμφωνημένη αναλογία είναι 1 προς 3.

Υπάρχει ρήτρα στη συμφωνία που επιτρέπει την παράταση της ανακωχής, με προϋπόθεση την απελευθέρωση 10 ομήρων την ημέρα, που θα έχει αντάλλαγμα την απελευθέρωση 30 Παλαιστίνιων.

Υιοθετημένη από το Ισραήλ

Ανάμεσα στους ομήρους που απελευθερώθηκαν χθες ήταν κοριτσάκι 4 ετών με αμερικανική υπηκοότητα, το μικρό όνομα του οποίου είναι Αμπιγκέιλ. Το παιδί έμεινε ορφανό στην επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου. Έκλεισε τα 4 ενώ κρατείτο από τη Χαμάς.

«Έχει υποστεί φρικτό ψυχικό τραύμα», είπε ο αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, σύμφωνα με τον οποίο η μικρή είδε τους γονείς της να σκοτώνονται μπροστά στα μάτια της.

Πρόσθεσε πως θέλει την παράταση της ανακωχής.

Παρομοίως η κυβέρνηση της Γαλλίας.

«Δεν έχει πια γονείς, όμως όλη η χώρα την παίρνει στην αγκαλιά της. Θα τη φροντίσουμε», είπε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, που συζήτησε τηλεφωνικά με τον κ. Μπάιντεν.

Η ρήτρα που προέβλεπε την παράταση της ανακωχής είναι μεν «ευλογία», πρόσθεσε ο κ. Νετανιάχου, όμως «έχω επίσης πει πως μετά τη συμφωνία θα επιστρέψουμε στον σκοπό μας: να εξαλείψουμε τη Χαμάς και να εγγυηθούμε ότι η Λωρίδα της Γάζας δεν θα είναι πια αυτή που ήταν», συμπλήρωσε.

«Νίκη;»

Ο ισραηλινός πρωθυπουργός, ο οποίος αναμένεται σήμερα να ζητήσει από την κυβέρνησή του να εγκρίνει προϋπολογισμό «πολέμου», ύψους 30 δισεκατομμυρίων σέκελ (7,3 δισεκ. ευρώ), διεμήνυσε πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις θα συνεχιστούν ως «τη νίκη». Έκανε τη δήλωση αυτή στη βόρεια Γάζα, όπου πήγε -για πρώτη φορά μετά τη μονομερή αποχώρηση του Ισραήλ από τον παλαιστινιακό θύλακο το 2005- να επιθεωρήσει στρατιώτες.

Στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, λεωφορεία της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ) μετέφεραν στη Ραμάλα και στην Μπεϊτούνια αποφυλακισθέντες που υποδέχθηκαν πλήθη ανεμίζοντας σημαίες της Παλαιστίνης, της Χαμάς και άλλων οργανώσεων.

«Αισθάνομαι χαρούμενος και ταυτόχρονα θλιμμένος για το αίμα των μαρτύρων μας. Θλίβομαι για τους μάρτυρές μας αλλά χαίρομαι για τη νίκη της αντίστασής μας», είπε στην Μπεϊτούνια ο Γιάζαν Σαμπά, νεαρός κρατούμενος που αφέθηκε ελεύθερος στο πλαίσιο της ανακωχής.

Το Ισραήλ άρχισε την επίθεση στη Λωρίδα της Γάζας μετά την έφοδο μαχητών της Χαμάς σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας την 7η Οκτωβρίου με 1.200 νεκρούς, κατά τις ισραηλινές αρχές. Κατά τη διάρκεια της πιο πολύνεκρης επίθεσης που υπέστη ποτέ το Ισραήλ από καταβολής κράτους εξάλλου απήχθησαν 240 άνθρωποι και οδηγήθηκαν στον παλαιστινιακό θύλακο.

Σε αντίποινα για την επίθεση αυτή, ο στρατός του Ισραήλ, όπου η πολιτική ηγεσία ορκίστηκε να «εξαλείψει» το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα που πήρε την εξουσία το 2007 στη Λωρίδα της Γάζας, εξαπέλυσε ακατάπαυστους βομβαρδισμούς και την 27η Οκτωβρίου άρχισε χερσαία επιχείρηση.

«200 φορτηγά την ημέρα για δυο μήνες»

Μολονότι η ανακωχή προσέφερε μια ανάπαυλα στους Γαζαίους, η ανθρωπιστική κατάσταση παραμένει «επικίνδυνη» και οι ανάγκες «χωρίς προηγούμενο», σύμφωνα με το Γραφείο Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή (UNRWA).

Από την Παρασκευή, 248 οχήματα φορτωμένα με ανθρωπιστική βοήθεια μπόρεσαν να εισέλθουν στη Λωρίδα της Γάζας, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

«Θα έπρεπε να στέλνουμε 200 φορτηγά την ημέρα για τουλάχιστον δύο μήνες προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο εκπρόσωπος του UNRWA, ο Αντνάν Αμπού Χάσνα, εξηγώντας πως ακόμα δεν έχουν φθάσει «ούτε πόσιμο νερό, ούτε τρόφιμα» σε ορισμένους τομείς.

«Μιλάνε για παραδόσεις βοήθειας και καυσίμων, αλλά είμαι στο πρατήριο καυσίμων εννιά ώρες κι είναι ακόμα κλειστό», διαμαρτυρόταν χθες στη Χαν Γιούνις ο Μπιλάλ Ντιάμπ, κάτοικος της πόλης.

Ο ισραηλινός στρατός, που χαρακτηρίζει το βόρειο τρίτο του θυλάκου εμπόλεμη ζώνη, είχε ήδη διατάξει επανειλημμένα τον άμαχο πληθυσμό να φύγει και απαγόρευσε σε οποιονδήποτε να επιστρέψει κατά τη διάρκεια της παύσης των επιχειρήσεων.

Παρά τις προειδοποιήσεις του, χιλιάδες εκτοπισμένοι κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας προσπάθησαν να γυρίσουν στα σπίτια τους στον βορρά κατά τη διάρκεια της ανακωχής.

Στην πόλη της Γάζας, που έχει μετατραπεί κατά το μεγαλύτερο μέρος της σε συντρίμμια, κάτοικοι κινούνταν χθες μέσα σε σύννεφα σκόνης, ανάμεσα σε σωρούς υπολειμμάτων σπιτιών και άλλων κτιρίων, κατέγραψαν κάμερες του AFP.

Οι μισές και πλέον κατοικίες στη Λωρίδα της Γάζας έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί εντελώς, σύμφωνα με τον ΟΗΕ· η πλειονότητα των κατοίκων της, 1,7 εκατ. από τα 2,4 εκατ., έχουν υποστεί εξαναγκαστικό εκτοπισμό.

Στα νοσοκομεία στο νότιο τμήμα του θυλάκου συνεχίζουν να εισάγονται πολλοί τραυματίες που διακομίζονται σ’ αυτά από το βόρειο, όπου σχεδόν όλες οι δομές υγείας έχουν πλέον πάψει να λειτουργούν.

Ιράν απειλεί τις ΗΠΑ μετά τις αεροπορικές επιδρομές εναντίον των Χούθι στην Υεμένη

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή δείχνει να περιπλέκεται επικίνδυνα, καθώς οι πρόσφατες αμερικανικές επιδρομές εναντίον των δυνάμεων των Χούθι στην Υεμένη έχουν προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την πλευρά της Τεχεράνης, που κάνει λόγο για σκληρά αντίποινα.

Ιρανικές απειλές μετά τα χτυπήματα

«Προειδοποιώ όλους τους εχθρούς μας ότι οποιαδήποτε απειλή εναντίον του Ιράν θα λάβει σκληρή, αποφασιστική και καταστροφική απάντηση», δήλωσε ο υποστράτηγος Χοσεΐν Σαλαμί, αρχηγός των επίλεκτων Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC) την Κυριακή, σύμφωνα με το ιρανικό κρατικό πρακτορείο Tasnim News. Ο στρατηγός Σαλαμί πραγματοποίησε τη δήλωση αυτή ως απάντηση στις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές κατά των Χούθι, της οργάνωσης που θεωρείται ότι στηρίζεται ενεργά από το Ιράν.

Μια μέρα αργότερα, ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, Εσμαείλ Μπαγκαεί, επανέλαβε τις προειδοποιήσεις της Τεχεράνης, μιλώντας στο επίσης κρατικό δίκτυο Press TV: «Θα απαντήσουμε αποφασιστικά σε κάθε επιθετική ενέργεια εις βάρος της εδαφικής μας ακεραιότητας, της ασφάλειας και των εθνικών μας συμφερόντων».

Το παρασκήνιο των συγκρούσεων στην Υεμένη

Οι αμερικανικές επιδρομές έρχονται ως απάντηση σε πολλαπλές επιθέσεις από τους Χούθι εναντίον διεθνών εμπορικών πλοίων ανοιχτά της Υεμένης, οι οποίες έχουν προκαλέσει σοβαρά προβλήματα και καθυστερήσεις στο παγκόσμιο εμπόριο από τον Νοέμβριο του 2023. Τα πλήγματα του προηγούμενου Σαββατοκύριακου στόχευσαν στρατηγικά σημεία στην επαρχία Αλ-Τζάουφ βόρεια της πρωτεύουσας Σανάα καθώς και στο λιμάνι της Χοντέιντα, στη δυτική ακτή της χώρας.

Οι Χούθι, οι οποίοι ελέγχουν πλέον τις πολυπληθέστερες περιοχές της Υεμένης παρά την πολυετή στρατιωτική παρέμβαση της Σαουδικής Αραβίας και των συμμάχων της, ισχυρίζονται ότι οι επιθέσεις τους στη ναυσιπλοΐα στοχεύουν στη «στήριξη του παλαιστινιακού αγώνα ενάντια στο Ισραήλ». Ωστόσο, ΗΠΑ και δυτικοί σύμμαχοί τους χαρακτηρίζουν αυτές τις ενέργειες τρομοκρατικές, επικίνδυνες και επιζήμιες για την οικονομία.

Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πητ Χέγκσεθ, διευκρίνισε στο Fox News ότι η εκστρατεία του Πενταγώνου θα συνεχιστεί έως ότου οι Χούθι σταματήσουν να επιτίθενται σε πλοία και drones: «Το θέμα είναι να σταματήσουμε τις επιθέσεις εις βάρος περιουσιακών μας στοιχείων σε αυτή τη νευραλγική πλωτή οδό, επαναφέροντας την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, που αποτελεί ζωτικό εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ».

Ξεκάθαρο μήνυμα Τραμπ προς Ιράν και Χούθι

Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, επιβεβαιώνοντας το Σάββατο ότι ο ίδιος προσωπικά έδωσε την εντολή για τα πλήγματα στην Υεμένη, έστειλε ξεκάθαρη προειδοποίηση προς τους Χούθι, αλλά και προς την Τεχεράνη: «Οι Χούθι έχουν εξαπολύσει μία αδιάκοπη εκστρατεία πειρατείας, βίας και τρομοκρατίας ενάντια σε αμερικανικά και άλλα πλοία, αεροσκάφη και drones», ανέφερε ο πρόεδρος μέσω ανάρτησης του στο Truth Social. Ταυτόχρονα, στράφηκε και προς το Ιράν, λέγοντας πως αν συνεχίσει να υποστηρίζει τους Χούθι ή αν απειλήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις διεθνείς ναυτικές οδούς, «η Αμερική θα σας ζητήσει πλήρη λογαριασμό και δεν θα δείξει επιείκεια».

Αντιδράσεις για τις δηλώσεις γερουσιαστή σχετικά με τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν

Αυστραλή ακαδημαϊκός που πέρασε 804 ημέρες φυλακισμένη στο Ιράν επέκρινε τη γερουσιαστή Φατίμα Πέιμαν, η οποία χαρακτήρισε το Ιράν «υπέροχο μέρος» για τις γυναίκες.

Η Πέιμαν, πρώην μέλος του Εργατικού Κόμματος και γερουσιαστής της Δυτικής Αυστραλίας, συμμετείχε σε εκδήλωση στο Σίδνεϊ που φέρεται να είχε στόχο να αντικρούσει τους δυτικούς ισχυρισμούς για τη διακυβέρνηση του Ιράν. Σε βίντεο από την εκδήλωση, η γερουσιαστής ανέφερε ότι η κατάσταση των γυναικών στο Ιράν είναι θετική, χαρακτηρίζοντας τις αντίθετες πληροφορίες ως προπαγάνδα. Σύμφωνα με την ίδια, το Ιράν επιτρέπει στις γυναίκες να εργάζονται και να συμμετέχουν στις δημοκρατικές διαδικασίες.

Παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Οι δηλώσεις της προκάλεσαν την αντίδραση της Κάιλι Μουρ-Γκίλμπερτ, πρώην λέκτορα Ισλαμικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Μελβούρνης, η οποία είχε φυλακιστεί στο Ιράν για πάνω από δύο χρόνια με την κατηγορία της κατασκοπείας. Μέσω των κοινωνικών δικτύων, απάντησε στη γερουσιαστή ότι το Ιράν δεν διαθέτει «δημοκρατικές διαδικασίες» και ότι οι γυναίκες δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στα κοινά. Υπενθύμισε, επίσης, ότι η Πέιμαν είχε παραστεί σε έρευνα της Γερουσίας σχετικά με τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν πριν από δύο χρόνια.

Η Μουρ-Γκίλμπερτ κατηγόρησε την Πέιμαν και για συνέντευξη που έδωσε στο Press TV, χαρακτηρίζοντάς το ως «προπαγανδιστικό όργανο της Ισλαμικής Δημοκρατίας», και υπενθύμισε ότι το συγκεκριμένο κανάλι έχει απαγορευτεί σε ορισμένες δυτικές χώρες. Τόνισε την ειρωνεία του γεγονότος ότι η Πέιμαν, η οποία είναι πρόσφυγας από το Αφγανιστάν και γνωρίζει τις διακρίσεις κατά των γυναικών εκεί, αρνείται τις αντίστοιχες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στο Ιράν. Αναρωτήθηκε, επίσης, ποιο θα μπορούσε να είναι το όφελος από την υιοθέτηση μιας τόσο θετικής προς το ιρανικό καθεστώς στάσης .

Κάιλι Μουρ-Γκίλμπερτ. (AAP Image/Παροχή από το Υπουργείο Εξωτερικών και Εμπορίου)

 

Σφοδρή ήταν και η αντίδραση της Βρετανό-Ιρανής δικηγόρου και ακτιβίστριας Ελίσια Λε Μπον, η οποία συνέκρινε τις δηλώσεις της Πέιμαν με τον ισχυρισμό ότι η ναζιστική Γερμανία αντιμετώπιζε ευνοϊκά τις γυναίκες, επειδή τους επέτρεπε να συμμετέχουν στο καθεστώς. Σύμφωνα με την ίδια, ο ρόλος των γυναικών στην Ιρανική Επαναστατική Φρουρά (Islamic Revolutionary Guard Corps – IRGC) αφορά την επιβολή της υποχρεωτικής μαντίλας, με στόχο τη σύλληψη και την τιμωρία όσων δεν συμμορφώνονται.

Η Λε Μπον τόνισε ότι στο Ιράν δεν υπάρχει πραγματική δημοκρατία, καθώς το σύστημα Βελαγιάτ-ι Φακίχ δίνει απόλυτη εξουσία στον Ανώτατο Ηγέτη., και αναρωτήθηκε γιατί – αν οι συνθήκες για τις γυναίκες στο Ιράν είναι τόσο ευνοϊκές – γιατί οι ίδιες οι Ιρανές αγωνίζονται για την ανατροπή του καθεστώτος.

Επιδείνωση της κατάστασης

Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Κέντρου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στο Ιράν (Center for Human Rights in Iran – CHRI), η ενδοοικογενειακή βία και τα «εγκλήματα τιμής» στη χώρα αυξάνονται ραγδαία. Ο εκτελεστικός διευθυντής του οργανισμού, Χαντί Γκάεμι, επεσήμανε ότι το ιρανικό κράτος δεν λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη αυτών των εγκλημάτων και ότι η δικαστική εξουσία της χώρας συχνά δεν επιβάλλει επαρκείς ή και καθόλου ποινές στους δράστες.

Η συζήτηση για τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν αναζωπυρώθηκε το 2022, μετά τον θάνατο της 22χρονης Μαχσά Αμινί, η οποία συνελήφθη από την αστυνομία ηθών και πέθανε υπό κράτηση, επειδή δεν φορούσε σωστά τη μαντίλα της. Ο θάνατός της πυροδότησε εκτεταμένες διαδηλώσεις, με γυναίκες να διαμαρτύρονται δημόσια, ακόμη και αφαιρώντας τα ρούχα τους.

Το 2024, ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ ανέφεραν ότι οι διαδηλώσεις στο Ιράν προκάλεσαν τουλάχιστον 551 θανάτους, εκ των οποίων 49 γυναικών και 68 παιδιών.

Το γραφείο της γερουσιαστή Πέιμαν κλήθηκε να σχολιάσει τις δηλώσεις της.

Της Crystal-Rose Jones

ΚΚΚ: Ο άσπονδος φίλος του Ισραήλ

Το Ισραήλ ήταν η πρώτη χώρα στη Μέση Ανατολή που αναγνώρισε την κομμουνιστική Κίνα. Αυτό συνέβη τον Ιανουάριο του 1950, περίπου έξι μήνες μετά την κατάληψη της εξουσίας από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) [1]. Δεν επρόκειτο για επίσημες διπλωματικές σχέσεις, αλλά για εμπιστευτικές. Η πρώτη τους τεκμηρίωση εμφανίστηκε το 1979, όταν το Ισραήλ μετέφερε μυστικά αμυντικές τεχνολογίες στην Κίνα [2]. Και στις επόμενες δύο δεκαετίες, όταν το Ισραήλ πραγματοποίησε περισσότερες από 60 συναλλαγές μεταφοράς στρατιωτικής τεχνολογίας στη ΜΚS συνολικής αξίας 1 έως 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Οι συμφωνίες περιελάμβαναν τεχνολογίες για την αναβάθμιση αρμάτων μάχης, συστήματα νυχτερινής όρασης, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου, πυραύλους αέρος-αέρος και άλλα [3]. «Το κίνητρο του Ισραήλ ήταν πρωτίστως οικονομικό, αλλά σε δεύτερο επίπεδο αφορούσε και την ασφάλεια και τη στρατηγική. Το Ισραήλ ήλπιζε ότι χάρη στη βοήθεια που παρείχε [στην Κίνα], η Κίνα θα συμπεριελάμβανε τα συμφέροντα ασφαλείας του Ισραήλ στο σύνολο των πολιτικών-ασφαλιστικών της εκτιμήσεων», ανέφερε ο Εφραΐμ Χαλεβί (Ephraim Halevi), πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, σε γνωμοδότηση που συνέταξε για το Κέντρο Shasha Στρατηγικών Ερευνών.

«Το Ισραήλ επιθυμούσε διακαώς να μην ενισχύσει η Κίνα τους χειρότερους εχθρούς του σε διάφορους τομείς. [Ωστόσο] αυτές οι ελπίδες είχαν ήδη διαψευστεί εκείνη την εποχή. Από την άλλη πλευρά, οι ανάγκες της Κίνας, οι οποίες ήταν τόσο η ασφάλεια όσο και η οικονομία, ικανοποιήθηκαν.» [4]

Ήδη από τη δεκαετία του 1970, το ΚΚΚ καλλιεργούσε εκτεταμένους στρατιωτικούς δεσμούς με το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν.

Η πιο ουσιαστική σύνδεση ήταν η μεταφορά δύο τόνων χαμηλής ποιότητας εμπλουτισμένου ουρανίου από έναν κινεζικό στρατιωτικό πυρηνικό αντιδραστήρα στον Σαντάμ [5]. Τον Αύγουστο του 1980, σε μια ιδιαίτερα βίαιη ομιλία του, ο Σαντάμ απείλησε να καταστρέψει το κράτος του Ισραήλ. Έναν χρόνο αργότερα, ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εξαφάνισαν μέσα σε δευτερόλεπτα το όνειρό του να αποκτήσει πυρηνική βόμβα, βομβαρδίζοντας τον ιρακινό αντιδραστήρα.

Ιράν-Κίνα

Ένας ακόμα ‘παιδότοπος’ για το ΚΚΚ ήταν το Ιράν, στο οποίο το κινεζικό καθεστώς παρείχε μια εγκατάσταση για την παραγωγή ουρανίου. «Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, το Ισραήλ έμαθε ότι η Κίνα σκόπευε να παράσχει στο Ιράν μία εγκατάσταση UF6 – εξαφθοριούχο ουράνιο 6, το οποίο αποτελεί βασικό συστατικό κάθε προγράμματος που έχει σχεδιαστεί για την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου», έγραψε ο Χαλεβί. «Πρόκειται για ένα βασικό συστατικό για την παραγωγή πυρηνικού υλικού για την παραγωγή όπλων».

«Ο χειρισμός αυτού του θέματος ενώπιον του κινεζικού συστήματος δεν απέφερε θετικά αποτελέσματα», συνέχισε ο Χαλεβί. «Ο υπουργός Άμυνας Γιτζάκ Ράμπιν αποφάσισε να εκμεταλλευτεί την επίσκεψη που επρόκειτο να πραγματοποιήσει στην Κίνα για να θέσει το θέμα αυτό στο υψηλότερο επίπεδο της κινεζικής πλευράς. Συνοδευόταν από τον επικεφαλής της Μοσάντ Σαμπτί Σαβίτ, στον οποίο είχε ανατεθεί το θέμα αυτό στο ανώτατο εκτελεστικό επίπεδο. Το θέμα τέθηκε με όλη του τη σοβαρότητα από τον Γιτζάκ Ράμπιν, μεταξύ άλλων και σε μια ολιγομελή συνάντηση που πραγματοποιήθηκε με την κινεζική ηγεσία. Οι λεπτομέρειες αυτής της συνάντησης δεν έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι σήμερα, απ’ όσο γνωρίζω, αλλά αυτό που είναι σημαντικό να σημειωθεί είναι ότι δεν έγιναν κινεζικές κινήσεις μετά την επίσκεψη που να υποδηλώνουν ότι το αίτημα του Ισραήλ ικανοποιήθηκε.

»Κάποιοι πιστεύουν ότι η εγκατάσταση μεταφέρθηκε ως έχει από την Κίνα στο Ιράν, ενώ υπάρχουν και εκείνοι που διατείνονται ότι μόνο τα σχέδια παραδόθηκαν στο Ιράν.

»Η εγκατάσταση έγινε στο Ισφαχάν του Ιράν και χωρίς αυτήν τα σχέδια των Ιρανών δεν θα μπορούσαν να προχωρήσουν. Καμία άλλη οντότητα δεν ήταν πρόθυμη να δώσει στους Ιρανούς αυτήν τη δυνατότητα και δεν γνωρίζουμε αν θα μπορούσαν να έχουν ολοκληρώσει μια παρόμοια κατασκευή μόνο με τις δικές τους μηχανικές και επιστημονικές γνώσεις.»

Το παράδειγμα που αναφέρει ο Χαλεβί είναι μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό των μυστικών στρατιωτικών συμφωνιών που υπογράφηκαν μεταξύ της Κίνας και του Ιράν, οι οποίες περιελάμβαναν τη μεταφορά τεχνολογίας για την παραγωγή πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων, χημικών όπλων, βιολογικών όπλων και προηγμένων συμβατικών όπλων. Ο επικεφαλής της CIA, ο ναύαρχος Ουίλλιαμ Όλιβερ Στάντμαν (William Oliver Studman), έγραψε το 1993 ότι «η Κίνα έχει καθιερωθεί ως ο κύριος προμηθευτής πυρηνικής τεχνολογίας του Ιράν». [6]

Όσον αφορά τα βιολογικά όπλα, η κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών γνωρίζει ότι κινεζικές εταιρείες έχουν μεταφέρει εξοπλισμό βιολογικού πολέμου στο Ιράν, όπως αποκάλυψε τον Ιανουάριο του 1997 η Μαντλήν Ωλμπράιτ (Madeleine Albright), η οποία ήταν τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, απαντώντας σε ερώτηση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ [7].

Κινεζικές εταιρείες επίσης «πούλησαν στο Ιράν ολόκληρα εργοστάσια για την παραγωγή θανατηφόρων αερίων», αποκάλυψε η αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών [8]. Με την πάροδο των ετών, μάθαμε για δεκάδες ακόμα στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ Κίνας και Ιράν, παρέχοντας από βαλλιστικούς πυραύλους που μπορούν να μεταφέρουν κάθε είδους αιχμή βέλους, μέχρι την τεχνογνωσία που χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφόρων τύπων συμβατικών όπλων. «Είναι προφανές εδώ και χρόνια ότι η Κίνα παρέχει σημαντική υποστήριξη, μερικές φορές μαζικά, στους πιο εξτρεμιστές από τους εχθρούς μας», έγραψε ο Χαλεβί.

Το ενδιαφέρον της Κίνας για τη στρατιωτική και τεχνολογική υποστήριξη των εχθρών μας δεν ήταν μόνο οικονομικό. Οι δεσμοί του ΚΚΚ με τους μεγάλους εχθρούς του Ισραήλ ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1960, όταν ο Μάο Τσετούνγκ αποφάσισε να δημιουργήσει ένα «ενιαίο μέτωπο» μη δυτικών χωρών που θα αντιτασσόταν στον «δυτικό ιμπεριαλισμό». Από την άποψη του ΚΚΚ, οι αραβικές χώρες της Ασίας, περιλαμβανομένων του Ιράν, της Συρίας, του Πακιστάν και του Αφγανιστάν, έπαιζαν ένα σημαντικό ρόλο στο πρόγραμμα αντίστασης στον ιμπεριαλισμό – του οποίου αιχμή του δόρατος εκείνη την εποχή ήταν ο Σιωνισμός.

Το ΚΚΚ εξοπλίζει τους Παλαιστίνιους

Οι Παλαιστίνιοι συμπεριελήφθησαν επίσης σε αυτό το σχέδιο. Από τη δεκαετία του 1960, οι σχέσεις μεταξύ του ΚΚΚ και των Παλαιστινίων αναθερμάνθηκαν όταν ο κινεζικός στρατός άρχισε να προμηθεύει μεγάλες ποσότητες όπλων και πυρομαχικά στις παλαιστινιακές τρομοκρατικές οργανώσεις.

Ο Χανί αλ Χασάν, ειδικός πολιτικός σύμβουλος του Αραφάτ, δήλωσε ότι μεταξύ 1964 και 1970 οι Παλαιστίνιοι πολεμούσαν με όπλα κατασκευασμένα στην Κίνα, υπονοώντας ότι το ΚΚΚ ήταν ο κύριος προμηθευτής των Παλαιστινίων. Ωστόσο, η Σοβιετική Ένωση παρείχε επίσης όπλα. [9]

Οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες εκτίμησαν ότι η αξία των όπλων που μεταφέρθηκαν από την Κίνα στους Παλαιστίνιους κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου ανερχόταν στα πέντε εκατομμύρια δολάρια (περίπου 30 εκατ. δολάρια σήμερα ή 27 εκατ. ευρώ) [10]. Όπλα, χειροβομβίδες, πυρίτιδα, νάρκες και άλλα εκρηκτικά κατέφθαναν με αποστολές από την Κίνα. Το ΚΚΚ παρείχε επίσης ιδεολογική καθοδήγηση και στρατιωτική εκπαίδευση στα μέλη της PLO, που είχε  προσκαλέσει σε ένα «στρατόπεδο εκπαίδευσης» στην Κίνα. [11]

Η ιστορικός Δρ Λίλλιαν Κραιγκ Χάρρις (Dr. Lillian Craig Harris) το περιέγραψε αυτό λεπτομερώς το 1977 σε ένα άρθρο που δημοσίευσε στο Journal of Palestinian Studies για λογαριασμό του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια και του Ινστιτούτου Παλαιστινιακών Σπουδών στη Βηρυτό. Η κα Χάρρις έγραψε ότι η σχέση μεταξύ του ΚΚΚ και των παλαιστινιακών ανταρτικών οργανώσεων ήταν πάντα στενή.

Το περιοδικό «Επιθεώρηση του Πεκίνου» είχε παραθέσει κάποτε τα λόγια του προέδρου της PLO Γιάσερ Αραφάτ, ο οποίος φέρεται να είχε πει ότι η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας έχει τη «μεγαλύτερη επιρροή στην υποστήριξη της επανάστασης και την ενίσχυση της επιμονής μας».

Πιο ριζοσπαστικές παλαιστινιακές οργανώσεις, όπως το Λαϊκό Μέτωπο για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, έχουν εκφραστεί πιο άμεσα. «Ο ηγέτης του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, Τζορτζ Χάμπας (George Habas), δήλωσε το 1970: “Ο καλύτερος φίλος μας είναι η Κίνα. Η Κίνα θέλει το Ισραήλ να σβηστεί από το χάρτη, επειδή όσο υπάρχει το Ισραήλ, δεν θα υπάρχουν επιθετικά ιμπεριαλιστικά φυλάκια σε αραβικά εδάφη”», γράφει η Χάρρις. [12]

Η Χάρρις παραθέτει επίσης τον Μάο Τσετούνγκ, ο οποίος δήλωσε το 1965: «Ο ιμπεριαλισμός φοβάται την Κίνα και τους Άραβες. Το Ισραήλ και η Φορμόζα (ιστορική ονομασία της Δημοκρατίας της Ταϊβάν) είναι βάσεις του ιμπεριαλισμού στην Ασία. Εσείς [οι Παλαιστίνιοι] είστε η πύλη της μεγάλης ηπείρου και εμείς [οι Κινέζοι] είμαστε η πίσω πλευρά της. Αυτοί [οι ιμπεριαλιστές] δημιούργησαν το Ισραήλ για εσάς και τη Φορμόζα για εμάς. Ο σκοπός τους είναι ο ίδιος και στις δύο περιπτώσεις». [13]

Παρόμοια πράγματα είπε τον Μάρτιο του 1970 ο Κινέζος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Λι Σιάνιαν, ο οποίος συναντήθηκε στο Πεκίνο με αντιπροσωπεία της Φατάχ:

«Οι παρατεταμένοι αγώνες έκαναν τον παλαιστινιακό λαό και τους λαούς όλων των αραβικών χωρών να καταλάβουν ακόμα καλύτερα ότι η επιμονή του λαού στον ένοπλο αγώνα είναι ο σωστός τρόπος για τους Άραβες να νικήσουν τους επιτιθέμενους και να κερδίσουν την εθνική απελευθέρωση και ότι μόνο μέσα από τον ένοπλο αγώνα είναι δυνατόν να νικήσουν τους Αμερικανούς ιμπεριαλιστές και τους Ισραηλινούς επιτιθέμενους, να ανακτήσουν τα χαμένα εδάφη τους και να πετύχουν την πραγματική ανεξαρτησία και απελευθέρωση». [14]

Τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, ένας εκπρόσωπος της Φατάχ στάθηκε στο πλευρό του Μάο Τσετούνγκ στο Πεκίνο, κατά τη διάρκεια πομπής για την 21η επέτειο της ίδρυσης της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας. [15]

Η επιρροή του ΚΚΚ στους Παλαιστίνιους ήταν επίσης ιδεολογική. Το Νέο Πρακτορείο Ειδήσεων του ΚΚΚ ανέφερε αρκετές φορές εκείνη την εποχή ότι οι Παλαιστίνιοι βλέπουν τα πολιτικά και στρατιωτικά έργα του Μάο ως «μία απεριόριστη πηγή καθοδήγησης στον αγώνα για την απελευθέρωση της γης τους και την επιστροφή στα σπίτια τους» [16]. Το «Κόκκινο Βιβλίο» του Μάο, που περιέχει τα αποφθέγματα του δικτάτορα, καθώς και άλλα γραπτά του, όπως τα «Στρατηγικά προβλήματα στον επαναστατικό πόλεμο της Κίνας» και «Στρατηγικά προβλήματα στον ανταρτοπόλεμο κατά της Ιαπωνίας», έγινε συνιστώμενο ανάγνωσμα μεταξύ των μελών της Φατάχ στη δεκαετία του 1970.

Από τη σκοπιά του ΚΚΚ, ο αγώνας κατά του Ισραήλ παρείχε επίσης στους Παλαιστίνιους την ευκαιρία να εφαρμόσουν μια σημαντική αρχή του μαρξισμού: τον ένοπλο αγώνα μεταξύ διαφορετικών κοινωνικών στρωμάτων. Σε αυτή την περίπτωση, όχι μεταξύ του προλεταριάτου και των αστών, αλλά μεταξύ των αδύναμων (Παλαιστινίων) και των Ισραηλινών «κατακτητών».

Όπως έγραψε ο Χαλεβί, ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ, οι προσπάθειες του Ισραήλ να περιορίσει την κινεζική υποστήριξη προς τους εχθρούς του δεν ευοδώθηκαν και το ΚΚΚ συνέχισε να εξοπλίζει το Ιράν και τη Συρία.

Αποστολές πυραύλων από την Κίνα έφτασαν επίσης στη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Δύο κινεζικοί πύραυλοι είναι γνωστοί στο πυραυλικό οπλοστάσιο της Χαμάς: ένας πύραυλος 107 χιλιοστών (Sarukh 107) με μέγιστο βεληνεκές 8 χιλιομέτρων, που εκτοξεύτηκε για πρώτη φορά στο Ισραήλ το 2006 και δεν είναι σαφές αν είναι σε χρήση τώρα. Και ένας πύραυλος WS-1E (πύραυλοι Grad) με βεληνεκές περίπου 40 χλμ, ικανός να πλήξει το Ασντόντ και το Μπέ’ερ Σεβά. Ο πύραυλος, του οποίου η επίσημη ονομασία είναι «Γουέι-Σεχ» («Ο Φύλακας»), αναπτύχθηκε από την SCAIC Corporation (η Αεροπορική Βιομηχανία της MAC Sichuan) και χρησιμοποιήθηκε στην επιχείρηση χυτού μολύβδου στα τέλη του 2008. Είναι γνωστό ότι χρησιμοποιήθηκε από τη Χαμάς και το 2018.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν ακόμη πληροφορίες για το 2021. [17]

Όσον αφορά τη Χεζμπολάχ, είναι γνωστό ότι ο πύραυλος που εκτόξευσε η τρομοκρατική οργάνωση κατά του ισραηλινού πλοίο «Hanit» στον Δεύτερο Πόλεμο του Λιβάνου, μια επίθεση στην οποία σκοτώθηκαν τέσσερεις Ισραηλινοί στρατιώτες, ήταν ένας κινεζικού τύπου πύραυλος C-802. [18]

Τον Μάρτιο του 2013, επίσημη κινεζική αντιπροσωπεία επισκέφθηκε το «Μουσείο της Νίκης» που ίδρυσε η τρομοκρατική οργάνωση στο Νότιο Λίβανο και το προώθησε. Το μουσείο εκθέτει εξοπλισμό των Ισραηλινών Ενόπλων Δυνάμεων που συνέλεξε η Χεζμπολάχ από τον Δεύτερο Πόλεμο του Λιβάνου και βίντεο με «νίκες» της Χεζμπολάχ. Ένα από τα μέλη της αντιπροσωπείας, ο Γιανγκ Φου-τσανγκ, πρώην αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, ο οποίος εκείνες τις ημέρες διατελούσε αντιπρόεδρος της Σινο-Αραβικής Ένωσης Φιλίας CAFA (China-Arab Friendship Association) – η οποία αποτελεί βραχίονα του κινεζικού Υπουργείου Εξωτερικών – δήλωσε ότι η αντίσταση του Λιβάνου είναι «γενναία» και ότι «οι θυσίες είναι απαραίτητες, αλλά στο τέλος η αντίσταση θα νικήσει». [19]

Η κινεζική πρεσβεία στο Λίβανο δεν αρνείται τους δεσμούς της με τη Χεζμπολάχ, αλλά ισχυρίζεται ότι δεν παραβιάζει τις διεθνείς συμβάσεις και ότι δεν πουλά όπλα στην τρομοκρατική οργάνωση. Εάν έγινε κάποια πώληση όπλων, έγινε πειρατικά από κινεζικές εταιρείες. [20]

Ωστόσο, η πρεσβεία δεν λέει ότι αυτός ακριβώς είναι ο μηχανισμός που έχει καθιερωθεί από το ΚΚΚ για να να παρακάμψει τη διεθνή εποπτεία. Όπως είναι γνωστό στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών και τεκμηριώνεται περισσότερες από μία φορές γραπτώς, το σύστημα πωλήσεων όπλων του ΚΚΚ λειτουργεί από θυγατρικές του κινεζικού στρατού και των εταιρειών με τις οποίες συνεργάζεται, οι οποίες εισπράττουν δισεκατομμύρια δολάρια από αυτό.

Ο Έντουαρντ Τίμπερλεϊκ, αναλυτής του κινεζικού στρατού για τις αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες και ένας από τους συγγραφείς του βιβλίου «Red Dragon Rising» («Το ξύπνημα του κόκκινου δράκου», 2002), δίνει παραδείγματα τέτοιων εταιρειών και συμφωνιών στο βιβλίο του. «Οι εταιρείες έχουν ονόματα που ακούγονται εξωτικά σε ένα μη κινεζικό αυτί», γράφει. Για παράδειγμα, η εταιρεία Πόλυ («Πολυ-πολυτεχνολογίες», της οποίας το κινεζικό όνομα σημαίνει «Κρατήστε τα κέρδη») ή οι εταιρείες «Ουράνιο Τόξο στον Ουρανό», «Βιομηχανίες Σινικού Τείχους», «999» κ.ο.κ. [21]

Οι εταιρείες μεσολαβούν μεταξύ του κινεζικού στρατού και διαφόρων χωρών και τους πωλούν πυραύλους, πυρηνικές τεχνολογίες, βιολογικά όπλα, δηλητηριώδη αέρια και ατομικά όπλα κάθε είδους. Ο κινεζικός στρατός συνεργάζεται επίσης με μη στρατιωτικές εταιρείες που κατασκευάζουν σχεδόν τα πάντα, από στρατιωτικές στολές έως πυραύλους. Σε αντίθεση με τους εργολάβους όπλων σε πολλές δημοκρατικές χώρες, οι περισσότερες πολιτικές εταιρείες ανήκουν στην κινεζική κυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένης της Norinco, η οποία ισχυρίζεται ότι είναι ο μεγαλύτερος κατασκευαστής όπλων στον κόσμο, με περισσότερους από ένα εκατομμύριο εργαζόμενους.

Γνωστές εταιρείες όπως η COSCO, η οποία έχει αρχίσει να παρέχει υπηρεσίες θαλάσσιας μεταφοράς όπλων, εμφανίστηκαν επίσης στην εικόνα, ισχυρίζεται ο Τίμπερλεϊκ, καθώς και η κινεζική επενδυτική εταιρεία CITIC, προσθέτει, η οποία επιτρέπει σε Κινέζους στρατιωτικούς και πράκτορες να ταξιδεύουν στο εξωτερικό με πολιτικά ρούχα, ως υπάλληλοι της CITIC.

Η υποστήριξη του ΚΚΚ προς τους εχθρούς του Ισραήλ αντανακλάται επίσης στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου η Κίνα ψηφίζει πάντα κατά του Ισραήλ. Ακόμη και στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, η Κίνα υποστηρίζει συστηματικά την πολιτική και τις αποφάσεις κατά του Ισραήλ. Το 2018, για παράδειγμα, οι ΗΠΑ διατύπωσαν μια πρόταση για την καταδίκη της Χαμάς για την εκτόξευση ρουκετών και τη χρήση τρομοκρατικών τούνελ κατά του Ισραήλ. Η πρόταση απορρίφθηκε, καθώς δεν συγκεντρώθηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία. Η Κίνα ψήφισε κατά της καταδίκης.

«Δεν υπάρχει τίποτα πιο αντισημιτικό από το να λέμε ότι η τρομοκρατία κατά του Ισραήλ δεν μπορεί να καταδικαστεί», είχε δηλώσει η τότε πρέσβης των ΗΠΑ στα Ηνωμένα Έθνη Νίκκι Χέιλυ. [22]

Η κινεζική εισβολή στο Ισραήλ

Η κινεζική αρωγή προς τους Παλαιστίνιους και τις γειτονικές μουσουλμανικές χώρες δεν εμπόδισαν το Ισραήλ να συνάψει επίσημες διπλωματικές σχέσεις με το ΚΚΚ το 1992, συνεχίζοντας τις πωλήσεις τεχνολογίας στην Κίνα και βαθαίνοντας τη συνεργασία των δύο χωρών. Καμία από τις ισραηλινές κυβερνήσεις δεν θεώρησε ότι υπήρχε πρόβλημα με αυτό, παρά το ότι οι ΗΠΑ τη δεκαετία του 1990 ισχυρίστηκαν ότι το Ισραήλ είχε παραβιάσει τους όρους για τη χρήση της τεχνολογίας πυραύλων Patriot χωρίς τη συγκατάθεσή τους, καθώς και της αμερικανικής τεχνολογίας που είχε εγκατασταθεί στα αεροπλάνα του Λιονταριού, την ανάπτυξη των οποίων είχαν χρηματοδοτήσει οι ΗΠΑ. [23]

Το 1999, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ έφθασαν σε σημείο βρασμού όταν το Ισραήλ θέλησε να πουλήσει στην Κίνα τρία προηγμένα κατασκοπευτικά αεροσκάφη τύπου Falcon, με εγκατεστημένα συστήματα ραντάρ αμερικανικής τεχνολογίας. [24]

Οι ΗΠΑ εξέφρασαν αντιρρήσεις, το Ισραήλ αποζημίωσε το ΚΚΚ με 350 εκατομμύρια δολάρια και η συμφωνία ακυρώθηκε. Εν τούτοις, το Ισραήλ δεν δίστασε ούτε στιγμή και συνέχισε να πουλάει τεχνολογία στην Κίνα. Το 2005 έγινε γνωστό ότι το Ισραήλ συμφώνησε να αναβαθμίσει τα UAV τύπου Harpy που είχε πουλήσει στην Κίνα μια δεκαετία νωρίτερα. Το Harpy είναι ένα πιλοτικό όχημα που εκρήγνυται στα συστήματα ραντάρ του εχθρού. Οι ΗΠΑ διαμαρτυρήθηκαν και πάλι, κατηγορώντας το Ισραήλ για απάτη, και απείλησαν να αποχωρήσουν από τη συνεργασία τους για το σχέδιο ανάπτυξης του αεροσκάφους F-35. [25]

Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ ακύρωσε τη συμφωνία Harpy και ανακοίνωσε ότι στο εξής όλες οι στρατιωτικές συμφωνίες και η διπλή τεχνολογία προς την Κίνα θα υπόκεινται στην έγκριση των ΗΠΑ. [26]

Η κρίση της Harpy ώθησε επίσης το Ισραήλ να περάσει το «Defense Export Control Law» (Νόμος για τον Έλεγχο των Εξαγωγών Αμύνης) το 2007, νόμος που επέβαλε πρόσθετους περιορισμούς στις εξαγωγές στρατιωτικών και διπλών τεχνολογιών. [27]

Για να προωθήσει το ΚΚΚ τα σχέδιά του, το 2006 άλλαξε τη στρατηγική του και ανακοίνωσε ένα «εθνικό σχέδιο για την ανάπτυξη της επιστήμης και της τεχνολογίας στην Κίνα», σύμφωνα με το οποίο θα έστελνε κυβερνητικές και ιδιωτικές εταιρείες στη Δύση για να αποκτήσουν τεχνολογίες και να τις φέρουν πίσω στην Κίνα με στόχο «την παροχή επιστημονικής-τεχνολογικής υποστήριξης για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας αρμονικά σοσιαλιστικής», όπως γράφει το πρόγραμμα. [28]

Η ιδέα ήταν να καταστεί η Κίνα κέντρο τεχνολογικής ανάπτυξης (περιλαμβανομένων των γεωργικών τεχνολογιών). Δεδομένου ότι οι ίδιοι δεν διέθεταν αρκετές γνώσεις ή εξειδικευμένο προσωπικό, κρίθηκε απαραίτητο να σταλούν άτομα και επιχειρήσεις στη Δύση, όπου θα αποκτούσαν τις απαραίτητες γνώσεις ακόμα και με αθέμιτα μέσα, και να προσληφθεί προσωπικό για να εργαστεί στην Κίνα.

Έτσι, μια νέα εποχή ξεκίνησε. Οι κινεζικές εταιρείες εισέβαλαν στη Δύση, φτάνοντας τελικά και στο Ισραήλ. Οι δύο πρώτες καταγεγραμμένες συναλλαγές ήταν το 2011, όταν η κινεζική εταιρεία Kamchina (που ανήκει στο ΚΚΚ) αγόρασε την εταιρεία Makhteshim Agan, η οποία παράγει φυτοπροστατευτικά υλικά, ενώ η Horizons Ventures με κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών του Κινέζου δισεκατομμυριούχου Λι Κα-σινγκ, ο οποίος συνδέεται με την κορυφή του ΚΚΚ, επένδυσε στην εταιρεία Magisto που αναπτύσσει αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης στον τομέα της επεξεργασίας βίντεο.

Ο Κινέζος μεγιστάνας Λι Κα-Σινγκ έχει επενδύσει έκτοτε σε περίπου 20 επιπλέον ισραηλινές επιχειρήσεις, περιλαμβανομένου του Technion – του ακαδημαϊκού-τεχνολογικού κέντρου γνώσης του Ισραήλ. Η ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα «αντίγραφο του Technion» στην Κίνα [29].

Η κινεζική στρατηγική ήταν απλή. «Στέλνουν ομάδες στις δυτικές χώρες για να συνδεθούν με τους δυτικούς εταίρους τους και να δημιουργήσουν νέες συνεργασίες», μας είπε ένας ανώτερος σύμβουλος μεγάλων κινεζικών εταιρειών, ο οποίος συνεργάζεται στενά με υψηλόβαθμους κυβερνητικούς αξιωματούχους του ΚΚΚ.

Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, οι ομάδες έρχονται για να μάθουν πιο άμεσα την τέχνη του εμπορίου και των επιχειρήσεων, όπως εφαρμόζεται στις δυτικές εταιρείες, «για να την κλέψουν και να τη μεταφέρουν στην Κίνα».

Ορισμένες από τις κλοπές γίνονται στο πλαίσιο σχεδίων των κινεζικών υπηρεσιών πληροφοριών και του κινεζικού στρατού. Το σχέδιο 863, για παράδειγμα, σχετίζεται με την κλοπή από βιομηχανίες υψηλής τεχνολογίας [30]. Το 973 σχετίζεται με την έρευνα και την ανάπτυξη και το 211 χρησιμοποιείται από τους Κινέζους σε πανεπιστήμια. Μερικές φορές η κλοπή συνδυάζεται με επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. Η κλοπή δεν αφορά μόνο την υψηλή τεχνολογία, αλλά και όλα όσα μπορούν να διδάξουν στους Κινέζους πώς να διοικούν μια επιτυχημένη εταιρεία – επιχειρηματικά μοντέλα, μοντέλα διαχείρισης, στρατηγικές μάρκετινγκ και πολλά άλλα.

Για να μιλήσουμε με αριθμούς, το 2005 στις ΗΠΑ το ΚΚΚ λειτουργούσε μεταξύ 2.000 και 3.000 εταιρειών των οποίων ο μοναδικός λόγος ύπαρξης ήταν να κλέβουν και να χρησιμοποιούν αμερικανική τεχνολογία , όπως προειδοποίησε η Λίζα Μπρόνσον, ανώτερη αξιωματούχος στο Υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ. Πέντε χρόνια αργότερα, το FBI αναθεώρησε τον αριθμό σε 3.200 εταιρείες. [31]

«Πρόκειται για εταιρείες-βιτρίνες. Μπορεί να είναι εγγεγραμμένες σε χώρες όπως η Σιγκαπούρη, η Ταϊβάν ή το Χονγκ Κονγκ. Είναι εγγεγραμμένες εκεί για λόγους απόκρυψης, αλλά όλες εργάζονται για το κινεζικό καθεστώς», μου είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος της βιομηχανίας, ο οποίος γνωρίζει σε βάθος τις συναλλαγές στην Κίνα. «Αυτό επιτρέπει στην κινεζική κυβέρνηση να απλώνει τα πλοκάμια της και να συγχρονίζει τις δραστηριότητές της χωρίς αυτό να γίνεται γνωστό. Αυτό που είναι σημαντικό για τον ‘κινεζικό δράκο’ είναι να αποκτήσει τεχνολογίες – στα τρόφιμα, το νερό, την υγεία, την επικοινωνία και τις υποδομές. Πρόκειται για μια στρατηγική κίνηση, όπως στο σκάκι. Αποκτούν ένα στρατηγικό πλεονέκτημα και το εκμεταλλεύονται. Πρώτα, προσπαθούν να αποκτήσουν την τεχνολογία με νόμιμο τρόπο. Εάν δεν τα καταφέρουν, θα την κλέψουν. Αν δεν είναι καλή, θα την καταστρέψουν.»

Από τον Οκτώβριο του 2011 έως τον Αύγουστο του 2012, Κινέζοι χάκερ προσπαθούσαν να εισέλθουν στα συστήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών της Rafael, της Israel Aerospace Industries και της Elishra που συμμετείχαν στην ανάπτυξη και κατασκευή του Iron Dome. και υπάρχουν υποψίες ότι κατάφεραν να κλέψουν έγγραφα που αφορούσαν τη λειτουργία του «Σιδερένιου Θόλου», καθώς και τη λειτουργία άλλων ισραηλινών αμυντικών συστημάτων, όπως το Arrow. Η εταιρεία ασφαλείας CyberESI, που ακολούθησε τους χάκερ, αποκάλυψε την υπόθεση στο τεχνολογικό ιστολόγιο του Μπράιαν Κρεμπς (Brian Krebs) στο διαδίκτυο. Η εκπρόσωπος της Aerospace Industries επιβεβαίωσε στον Κρεμπς ότι όντως είχε πραγματοποιηθεί μια τέτοια επίθεση, αλλά ισχυρίστηκε ότι μόνο μη απόρρητο πολιτικό δίκτυο της βιομηχανίας είχε παραβιαστεί. [32]

Το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού

Το ΚΚΚ δεν επαναπαύτηκε και το 2013 πρόσθεσε ένα νέο επίπεδο στη στρατηγική του: την πρωτοβουλία «Μία ζώνη και ένας δρόμος» ή – ανεπίσημα – το σχέδιο του Δρόμου του Μεταξιού. Οι βάσεις για το έργο είχαν τεθεί μερικά χρόνια νωρίτερα, όταν το ΚΚΚ είχε πείσει εταιρείες όπως η HP και η Dell να μεταφέρουν μέρος της παραγωγής τους σε εσωτερικές και σχετικά φτωχές περιοχές της Κίνας, όπως η Τσόντσινγκ, με στόχο τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την αύξηση των μισθών στην περιοχή. Υπήρχε μόνο ένα πρόβλημα: οι υψηλής τεχνολογίας εταιρείες ανακάλυψαν ότι δεν είχαν τρόπο να εξάγουν αποτελεσματικά τα προϊόντα τους στο εξωτερικό – οι περιοχές αυτές δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα και τα αεροδρόμια σε αρκετές περιπτώσεις δεν λειτουργούσαν όπως θα έπρεπε.

Η λύση που σκέφτηκε το ΚΚΚ ήταν οι σιδηροδρομικές γραμμές – από το κέντρο της Κίνας προς την Ευρώπη.

Μεταξύ του 2008 και του 2013, κατασκευάστηκαν σχεδόν 40 γραμμές, που συνδέουν 16 πόλεις στην Κίνα με 15 πόλεις στην Ευρώπη, τις οποίες η HP και η Dell χρησιμοποίησαν για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους στο εξωτερικό στο μισό χρόνο από ό,τι χρειάζεται για να γίνει αυτό με θαλάσσια μέσα.

Αλλά αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια να λυθεί το πρόβλημα της φτώχειας στις εσωτερικές περιοχές της Κίνας, γρήγορα έγινε ο «νέος μεταξωτός βραχίονας» του ηγέτη Σι Τζινπίνγκ, ο οποίος αντιλήφθηκε ότι ένα καλά οργανωμένο σύστημα σιδηροδρομικών γραμμών ωφελεί και στην επίτευξη μεγαλύτερων στόχων. Έτσι προέκυψε το σχέδιο «Μία ζώνη και ένας δρόμος».

Επιφανειακά, φαινόταν ότι το ΚΚΚ έχτιζε σιδηροδρομικά και οδικά δίκτυα που συνέδεαν την Κίνα με ασιατικές και ευρωπαϊκές χώρες προκειμένου να εκπληρώσει το παλιό κινεζικό όνειρο της διανομής αγαθών από την Κίνα στον κόσμο μέσω του περίφημου Δρόμου του Μεταξιού. Ωστόσο, το έργο εξυπηρετούσε και έναν άλλο σκοπό: κάθε φορά που το ΚΚΚ αντιλαμβανόταν ότι μια χώρα που βρίσκεται στον ιστορικό Δρόμο του Μεταξιού είχε οικονομικό ή διπλωματικό πρόβλημα, το Πεκίνο τής προσέφερε οικονομική, πολιτική, ακόμη και στρατιωτική βοήθεια για να βγει από τη δύσκολη θέση της, συνδέοντάς την επίσημα με το πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού.

Με αυτόν τον τρόπο, η χώρα αυτή βρισκόταν είτε να χρωστά στην Κίνα είτε να εξαρτάται από εκείνη, κάτι που το ΚΚΚ εκμεταλλευόταν για να ασκεί πολιτική πίεση όποτε χρειαζόταν.

Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση επέβαλαν οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία το 2014, το ΚΚΚ προσέφερε στη Ρωσία 15 δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή μιας σιδηροδρομικής γραμμής υψηλής ταχύτητας, καθώς και συνεργασία στον τομέα του διαστήματος, της επιστήμης και των οικονομικών βιομηχανιών – και φυσικά την ένταξή της στο Πρόγραμμα του Δρόμου του Μεταξιού. Αυτό δημιούργησε μια σχετική εξάρτηση της Ρωσίας από το ΚΚΚ, το οποίο έχει επίσης διεισδύσει στη διαστημική και την επιστημονική βιομηχανία της.

Το ΚΚΚ εισχώρησε στο Ηνωμένο Βασίλειο όταν διαπίστωσε τα διπλωματικά ρήγματα που είχαν δημιουργηθεί με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα οποία σήμαιναν σημαντικές οικονομικές ζημίες για τους Βρετανούς. Πρότεινε, λοιπόν, να κατασκευάσει μια εγκατάσταση για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας (παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας), μια επιχειρηματική λεωφόρο στο Λονδίνο (επένδυση 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων), έναν ουρανοξύστη και μια σιδηροδρομική γραμμή μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Κίνας.

Η Ελλάδα, όταν βρισκόταν σε σοβαρή οικονομική κρίση, έλαβε επίσης ένα ‘δώρο’ – τον Απρίλιο του 2016, ένας βραχίονας του κόμματος αγόρασε το 67% του λιμανιού του Πειραιά. Εν κατακλείδι, το ΚΚΚ κατάφερε να προωθηθεί στους κεντρικούς άξονες περίπου 60 διαφορετικών χωρών κατά μήκος του Δρόμου του Μεταξιού, όπως έδειξαν στοιχεία του Economist. [33]

Το Ισραήλ μπήκε στο στόχαστρο το 2013, όταν το ΚΚΚ παρατήρησε ότι βρισκόταν υπό την απειλή ενός οικονομικού μποϊκοτάζ. Στα τέλη του 2012, τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν με μεγάλη πλειοψηφία την αποδοχή της Παλαιστινιακής Αρχής ως κράτος-παρατηρητή στα Ηνωμένα Έθνη. Σε απάντηση, το Ισραήλ αποφάσισε να εγκρίνει την κατασκευή χιλιάδων κατοικιών σε όλη την Πράσινη Γραμμή. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ομπάμα αντέδρασε σκληρά κατά του Νετανιάχου και άρχισαν να σχηματίζονται διεθνείς εταιρείες σε όλο τον κόσμο που επέβαλαν οικονομικό εμπάργκο στο Ισραήλ [34], [35]. Το ΚΚΚ εκμεταλλεύτηκε την ατμόσφαιρα του αναδυόμενου μποϊκοτάζ και προσφέρθηκε να ‘υποστηρίξει’ το Ισραήλ και να του ανοίξει τις πόρτες για την αναπτυσσόμενη παγκόσμια οικονομία, ενώ ο υπόλοιπος κόσμος το μποϊκοτάριζε. Ταυτόχρονα, θα συνέδεε το Ισραήλ με τον Δρόμο του Μεταξιού – μια πρόταση που περιελάμβανε την κατασκευή σιδηροδρομικής γραμμής από το Εϊλάτ στο λιμάνι του Ασντόντ.

Το Ισραήλ ενέδωσε στον πειρασμό. Το υπουργείο Οικονομικών, με επικεφαλής τον Ναφτάλι Μπένετ, έκλεισε τα οικονομικά παραρτήματα σε ΗΠΑ και Ευρώπη για να ανοίξει γραφεία στην Κίνα [36], ενώ ο πρωθυπουργός Νετανιάχου πήγε σε επίσημη επίσκεψη στην Κίνα τον Μάιο για συναντήσεις με κορυφαία στελέχη του ΚΚΚ και με επιχειρηματίες. «Η Κίνα ενδιαφέρεται για τρία πράγματα: την ισραηλινή τεχνολογία, την ισραηλινή τεχνολογία και την ισραηλινή τεχνολογία», δήλωσε όταν επέστρεψε [37]. Μετά από αυτό, η ισραηλινή κυβέρνηση ενέκρινε το ψήφισμα 251 σχετικά με την «ενίσχυση της οικονομικής συνεργασίας με την Κίνα».

Δεν επρόκειτο για μια θεωρητική απόφαση, αλλά για ένα πρακτικό σχέδιο που δημιουργήθηκε για να προωθήσει και να επεκτείνει τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών [38]. Το πρόγραμμα περιελάμβανε διμερείς συμφωνίες συνεργασίας με το ΚΚΚ, την ενίσχυση των δεσμών στους τομείς των σπουδών και της έρευνας μεταξύ των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και μεταξύ των Ισραηλινών και Κινέζων ερευνητών, την οργάνωση αποστολών, τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου, την υποστήριξη μεγάλων ισραηλινών επιχειρηματικών σχεδίων που θα πραγματοποιούνταν με κινεζικούς φορείς στους τομείς της ενέργειας, του περιβάλλοντος, των τεχνολογιών νερού και άλλων, τη διευκόλυνση των Θεωρήσεων Εισόδου (visas) για Κινέζους επιχειρηματίες, την ενθάρρυνση επενδύσεων από σημαντικές κινεζικές εταιρείες στον ισραηλινό τεχνολογικό τομέα κτλ., κτλ. Το Υπουργείο Οικονομικών και το Υπουργείο Κατασκευών και Στέγασης μπήκαν επίσης στην εικόνα, προσπαθώντας να φέρουν κινεζικές κατασκευαστικές εταιρείες και Κινέζους εργάτες στο Ισραήλ.

Φάνηκε ότι το σχέδιο του ΚΚΚ αφορούσε κυρίως δύο μέτωπα: πρώτον, τη διείσδυση στην ισραηλινή υψηλή τεχνολογία, με την ενθάρρυνση της ισραηλινής κυβέρνησης, προκειμένου να τροφοδοτήσει το σχέδιό της του 2006 για τη μεταφορά γνώσεων στην Κίνα. Και, δεύτερον, την ένταξη του Ισραήλ στον Δρόμο του Μεταξιού, που δημιουργεί εξάρτηση του Ισραήλ από αυτόν, επιτρέποντας έτσι στο ΚΚΚ να ασκεί πολιτική πίεση στην ισραηλινή κυβέρνηση όταν απειλούνται τα συμφέροντά του. Πρώτη απόδειξη αυτού δόθηκε την ίδια εκείνη τη χρονιά, όταν το ΚΚΚ ανάγκασε το Ισραήλ να αποσύρει μια αγωγή που είχε καταθέσει εναντίον της Τράπεζας της Κίνας – μιας τράπεζας του ΚΚΚ – η οποία χρησίμευε ως κεντρικός αγωγός για τη μεταφορά κεφαλαίων στη Χαμάς.

Το 2005, η Μοσάντ ανακάλυψε ότι οι ηγεσίες της Χαμάς και της Ισλαμικής Τζιχάντ στο Ιράν και τη Συρία μετέφεραν κεφάλαια για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών δραστηριοτήτων στη Γάζα και το Γιοσέ μέσω της Τράπεζας της Κίνας, τροφοδοτώντας τις δυνατότητες των τρομοκρατικών οργανώσεων να πραγματοποιούν επιθέσεις [39]. Παρά το γεγονός αυτό, η τράπεζα συνέχισε να επιτρέπει τις μεταφορές κεφαλαίων προς τις τρομοκρατικές οργανώσεις. «Τελικά, το 2007, οι Κινέζοι ανακοίνωσαν επίσημα ότι δεν διαπίστωσαν καμία παραβίαση της κινεζικής νομοθεσίας, ότι η Κίνα δεν θεωρεί τη Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ τρομοκρατικές οργανώσεις στην Κίνα και ότι δεν παρατήρησαν ασυνήθιστη δραστηριότητα», μας είπε η δικηγόρος Νιτσάνα Νταρσάν Λάιτνερ, ιδρύτρια της οργάνωσης «Οι Γραμμές της Δικαιοσύνης», η οποία συστήθηκε για την καταπολέμηση των τρομοκρατικών οργανώσεων με νομικά μέσα [40].

Η κα Νταρσάν Λάιτνερ κίνησε δικαστική διαδικασία κατά της τράπεζας για λογαριασμό 22 οικογενειών που επλήγησαν από τρομοκρατικές επιθέσεις που οργανώθηκαν χάρη σε χρήματα που πέρασαν από την Τράπεζα της Κίνας. Στον πυρήνα της αγωγής βρισκόταν η μαρτυρία της Ούζι Σαϊά, πρώην μέλους της υπηρεσίας ασφαλείας. Όταν η αγωγή υπέπεσε στην αντίληψη του ΚΚΚ, ασκήθηκε πίεση στον πρέσβη του Ισραήλ στην Κίνα. Το Ισραήλ υπέκυψε στην πίεση, εμπόδισε την κα Σαϊά να καταθέσει και η αγωγή κατέρρευσε.

Το αγκάλιασμα του φιδιού

Το Ισραήλ ήταν μια από τις χώρες που ενέδωσαν στις κινεζικές επενδυτικές προτάσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για τις κινεζικές εταιρείες, οι οποίες μπήκαν μαζικά μέσα. Από τις 148 συναλλαγές που εξετάστηκαν, οι 130 (περίπου το 87%) έγιναν μετά από το 2013. Οι Κινέζοι όχι μόνο αγόρασαν εταιρείες όπως η Tnuva, κέρδισαν διαγωνισμούς για την κατασκευή ή τη διαχείριση λιμανιών και επένδυσαν τεράστια κεφάλαια σε εταιρείες υψηλής τεχνολογίας προκειμένου να πάρουν στα χέρια τους τις τεχνολογικές γνώσεις, αλλά διείσδυσαν επίσης βαθιά στον ακαδημαϊκό χώρο. Η κίνηση αυτή εξυπηρετούσε δύο σκοπούς:  την πρόσβαση στην ακαδημαϊκή έρευνα και τους ισραηλινούς ερευνητές και την αποσιώπηση των επικριτικών για την Κίνα απόψεων στον ακαδημαϊκό χώρο.

Το βασικό ‘εργαλείο’ που χρησιμοποιεί η Κίνα για να διεισδύει στον ακαδημαϊκό χώρο είναι το «Ινστιτούτο Κομφούκιος» – ένα πρόγραμμα που πήρε το όνομά του από τον μεγαλύτερο Κινέζο φιλόσοφο στην ιστορία. Το Ινστιτούτο Κομφούκιος υπάγεται μεν στο κινεζικό Υπουργείο Παιδείας, αλλά στην πραγματικότητα διοικείται από ένα πολιτικό συμβούλιο του οποίου τα μέλη προέρχονται από περισσότερα από δέκα διαφορετικά υπουργεία της Κίνας, όπως το υπουργείο Εξωτερικών, το υπουργείο Οικονομικών και Πολιτισμού, καθώς και από υπουργεία υπεύθυνα για διάφορους τομείς προπαγάνδας.

Το πρόγραμμα προσεγγίζει τα δυτικά πανεπιστήμια με μια δελεαστική προσφορά: μια ετήσια πληρωμή ύψους περίπου 100.000 δολαρίων (ή 93.000 ευρώ) για το δικαίωμα να ιδρύσουν εντός του πανεπιστημιακού χώρου ένα κινεζικό ινστιτούτο για τη μελέτη της κινεζικής γλώσσας και του κινεζικού πολιτισμού, το οποίο θα προσφέρει και υποτροφίες σε φοιτητές για να ταξιδέψουν στην Κίνα. Το Ινστιτούτο μπήκε στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ το 2006 και στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο το 2014, με μια επίσημη εκδήλωση στην οποία παρευρέθησαν πολλοί υψηλά ιστάμενοι Κινέζοι αξιωματούχοι, όπως ο αναπληρωτής Πρωθυπουργός, ο υπουργός Παιδείας κ.ά. [41].

Το 2009, ο Economist παρέθεσε τον τότε υπουργό Προπαγάνδας της Κίνας, Λι Τσανγκ Τσουν, ο οποίος είχε περιγράψει τα Ινστιτούτα Κομφούκιος ως «σημαντικό μέρος του κινεζικού προγράμματος προπαγάνδας έξω από την Κίνα», και όχι άδικα – η παρουσία του ινστιτούτου στην καρδιά ενός ακαδημαϊκού χώρου δημιουργεί ένα κλίμα αυτολογοκρισίας τόσο μεταξύ των φοιτητών όσο και των διδασκόντων. Ποιος φοιτητής των Σπουδών Ανατολικής Ασίας ή μέλος ΔΕΠ θα ήθελε να πει κάτι που θα μπορούσε να αναστατώσει το κινεζικό καθεστώς, καταστρέφοντας τις πιθανότητές του να πάρει υποτροφία και να πάει στην Κίνα;

«Διαπιστώσαμε ότι ορισμένοι καθηγητές ένιωθαν πίεση να λογοκρίνουν τον εαυτό τους για διάφορους λόγους», δήλωσε η Ρέιτσελ Πάτερσον από την Αμερικανική Ένωση Καθηγητών (NAC), η οποία μελέτησε 12 Ινστιτούτα Κομφούκιος στις ΗΠΑ για ενάμιση χρόνο. Ο καθηγητής Πέρι Λινκ, του Τμήματος Ανατολικής Ασίας του Πανεπιστημίου Πρίνστον, παρομοίασε τα ινστιτούτα αυτά με γιγάντια ανακόντα, που κάθονται μέσα στο πανεπιστήμιο χωρίς να κινούνται. Το φίδι δεν χρειάζεται να κινηθεί ούτε δηλώνει τους σκοπούς του. Όμως όλοι γνωρίζουν ότι είναι εκεί και ότι αν μιλήσουν για την Κίνα με αρνητικό τρόπο, αυτό θα ξυπνήσει και θα τους βλάψει. Γι’ αυτό και λογοκρίνουν τον εαυτό τους. «Το δικαίωμα του Κομμουνιστικού Κόμματος να κυβερνά είναι ένα πολύ ευαίσθητο θέμα», εξήγησε ο κος Λινκ. «Απαγορεύεται απολύτως να θιχτεί η νομιμότητα του κόμματος ως το ένα και μοναδικό δικτατορικό κόμμα της Κίνας.» [42]

Τελικά, τον Αύγουστο του 2020, ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάικ Πομπέο, ανακοίνωσε ότι η Ινστιτούτα Κομφούκιος δεν αποτελούν μόνο μέρος του συστήματος προπαγάνδας του ΚΚΚ, αλλά χρησιμοποιούνται επίσης για τη στρατολόγηση κατασκόπων και συνεργατών, επιβεβαιώνοντας το περιεχόμενο μιας έρευνας που δημοσιεύτηκε στo Epoch Magazine τρία χρόνια νωρίτερα. [43], [44]

Ένα άλλο εργαλείο για τη διείσδυση στον ισραηλινό ακαδημαϊκό χώρο ήταν οι διάφορες συνεργασίες. Μία από αυτές υπογράφηκε το 2015 μεταξύ του Διεπιστημονικού Κέντρου της Herzliya και της Κεντρικής Σχολής του ΚΚΚ. «Η στρατηγική σκέψη εκτιμάται ιδιαίτερα», δήλωσε τότε ο πρόεδρος του Διεπιστημονικού Κέντρου, καθηγητής Ουριήλ Ράιχμαν, για να δικαιολογήσει τη συνεργασία. [45]

Δεν είναι απολύτως σαφές ποια ήταν η πρόθεση του καθηγητή Ράιχμαν, δεδομένου ότι η Σχολή του Κομμουνιστικού Κόμματος, η οποία εδρεύει στο Πεκίνο, ανήκει σε μια αλυσίδα σχολών (περίπου 2.700) του ΚΚΚ, που εκπαιδεύουν και καταρτίζουν κυρίως κυβερνητικούς αξιωματούχους, καθώς και αξιωματικούς του κινεζικού στρατού, καθώς και έναν αριθμό επιίλεκτων επιχειρηματιών. Η σχολή ιδρύθηκε το 1934 από μια ιδέα του δικτάτορα Μάο Τσε Τουνγκ, ο οποίος γνώριζε τη σημασία της κατήχησης και ελέγχου του κομματικού επιτελείου. Η αρχική της ονομασία ήταν «Μαρξιστικός Κομμουνισμός», σε συνάρτηση με την κυρίαρχη ιδεολογία της εποχής. Αργότερα, μετονομάστηκε σε «Μαρξιστική-Λενινιστική Ακαδημία» και μετά, πάλι, σε «Κεντρική Σχολή του Κόμματος». Είναι ένα χωνευτήρι για την καλλιέργεια του πνεύματος του Κομμουνιστικού Κόμματος σε κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Για παράδειγμα, ολόκληρος ο τρόπος διαχείρισης του Κομμουνιστικού Κόμματος αναπτύχθηκε στη σχολή κατά τη διάρκεια της της Μεγάλης Πολιτιστικής Επανάστασης (1966-1976) – μιας δεκαετίας καταπίεσης, βασανιστηρίων και δολοφονιών. Σε γενικές γραμμές, μπορεί να ειπωθεί ότι η σχολή παρήγαγε ηγέτες υπεύθυνους για τον θάνατο 60-80 εκατομμυρίων ανθρώπων από την αρχή της κυριαρχίας του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, συμπεριλαμβανομένων αθώων παιδιών και ηλικιωμένων. Οι ακριβείς αριθμοί είναι δύσκολο να βρεθούν.

«Ο απώτερος στόχος της σχολής είναι να δημιουργήσει ένα σύνολο αξιών και ιδεών, που χρησιμοποιούνται για να δικαιολογήσουν το μονοπώλιο της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος», εξήγησε ο Κέρι Μπράουν, επικεφαλής του προγράμματος για την Ασία στη δεξαμενή σκέψης Chatham με έδρα το Λονδίνο και ο οποίος στο παρελθόν είχε φιλοξενήσει μέλη της σχολής του ΚΚΚ. [46]

Κόκκινα φώτα

Ενώ όμως οι κινεζικές εταιρείες γίνονταν μαζικά δεκτές στο Ισραήλ με ανοιχτές αγκάλες, στις ΗΠΑ είχαν ήδη αρχίσει να ακούγονται επίσημες φωνές που προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο. Τον Οκτώβριο του 2014, ο επικεφαλής του FBI Τζέημς Κόμεϋ δήλωσε σε συνέντευξή του στην ερευνητική εκπομπή «60 λεπτά» ότι οι Κινέζοι είχαν εισβάλει σχεδόν σε κάθε εταιρεία στην Αμερική: «Υπάρχουν δύο τύποι εταιρειών στις ΗΠΑ: εκείνες στις οποίες έχουν διεισδύσει οι Κινέζοι και εκείνες που δεν γνωρίζουν ότι έχουν διεισδύσει σε αυτές οι Κινέζοι».

Οι Αμερικανοί είχαν αρχίσει να καταλαβαίνουν εκείνη τη χρονιά ότι οι κινεζικές κλοπές έπρεπε να περιοριστούν. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ όρισε την κατάσταση ως «κατάσταση έκτακτης ανάγκης εθνικής ασφάλειας» και μια μεταγενέστερη έκθεση της Επιτροπής των ΗΠΑ για την κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας δήλωσε ότι οι κινεζικές κλοπές κοστίζουν στις αμερικανικές εταιρείες περίπου 300 δισεκ. δολάρια ετησίως και εκατομμύρια χαμένες θέσεις εργασίας στην αμερικανική οικονομία. [48]

Ωστόσο, το ΚΚΚ δεν δείχνει να ενδιαφέρεται και πολύ για τις αμερικανικές αντιδράσεις. Το 2015, πατά το πεντάλ του γκαζιού με ένα νέο σχέδιο: το «Made in China 2025». Σύμφωνα με αυτό, μέχρι το 2025 τουλάχιστον δέκα βιομηχανίες στην Κίνα – αεροπλοΐα, τσιπ, ανάπτυξη, ηλεκτρικά αυτοκίνητα κ.ά. – θα πρέπει να λειτουργούν ανεξάρτητα από ξένες επενδύσεις (ή με μειοψηφική ξένη επένδυση). Το σχέδιο θα επιτευχθεί μέσω μιας μεγάλης οικονομικής βοήθειας περίπου 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων προς τους τοπικούς επιχειρηματίες, οι οποίοι θα αποκτήσουν αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι των ξένων εταιρειών. Έτσι, οι μεγάλες ξένες εταιρείες θα αναγκαστούν τελικά να σταματήσουν ή να μειώσουν σημαντικά τις δραστηριότητές τους στην Κίνα.

Από την έναρξη του προγράμματος στα τέλη του 2015, το κινεζικό καθεστώς ώθησε τις κινεζικές εταιρείες να προχωρήσουν σε μια πιο μαζική εκστρατεία εξαγορών. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας συμβούλων Rhodium Group, οι κινεζικές επενδύσεις μόνο στις ΗΠΑ σχεδόν τριπλασιάστηκαν το 2016 σε σύγκριση με το 2015 και από 15,3 δισεκ. δολάρια το 2015, αυξήθηκαν σε 45,6 δισεκατομμύρια δολάρια το 2016. [50]

Προς απογοήτευση του ΚΚΚ, τον Ιανουάριο του 2017, η νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ άρχισε να αντιδρά και να σχεδιάζει πώς θα αναχαιτίσει αυτή την εισβολή. Στο Ισραήλ, εν τούτοις, τα πράγματα συνέχισαν να βαίνουν καλώς και τον Μάρτιο του 2017, ο πρωθυπουργός Νετανιάχου μετέβη για δεύτερη φορά στην Κίνα. «Είχα μια συνάντηση με τους επικεφαλής των 11 μεγαλύτερων εταιρειών της Κίνας. Ένα μεγάλο μέρος από αυτές ήδη επενδύει στο Ισραήλ και ένα μεγάλο μέρος πρόκειται επίσης να επενδύσει στο Ισραήλ», δήλωσε κατά τη διάρκεια της παραμονής του εκεί. «Αυτό σημαίνει επιχειρηματική ανάπτυξη και σύνδεση με τις μεγάλες κινεζικές αγορές. Αυτό είναι καλό τόσο για τους πολίτες του Ισραήλ όσο και για την οικονομία του Ισραήλ. Τους είπα ότι στον σημερινό κόσμο υπάρχουν αρκετές συγκεντρώσεις τεχνολογίας. Δεν είναι πολλές. Στις ΗΠΑ και στο Ισραήλ – και το Ισραήλ είναι ανοιχτό σε επιχειρήσεις με την Κίνα.» [51]

Μια ημέρα μετά έγραψε στο Facebook: «Ο πρόεδρος της Κίνας ανακοίνωσε ότι το Ισραήλ είναι ένας στρατηγικός εταίρος μας στην καινοτομία – μια πολύ σημαντική απόφαση για τη χώρα μας» [52]. Το Xinhua (Σινχουά), το πρακτορείο ειδήσεων του ΚΚΚ, ανέφερε ότι ο Νετανιάχου δήλωσε ότι «το Ισραήλ ελπίζει να συμμετάσχει στην πρωτοβουλία “Μια ζώνη, ένας δρόμος” (ή αλλιώς Πρόγραμμα Δρόμος του Μεταξιού)». [53]

Μια έκφραση της συνεργασίας του Ισραήλ με το ΚΚΚ παρατηρήθηκε τον Οκτώβριο του 2018, όταν μια «διάσκεψη για την καινοτομία» πραγματοποιήθηκε στην Ιερουσαλήμ με τη συμμετοχή του Νετανιάχου και του αντιπροέδρου της Κίνας Γουάνγκ Τσι-σαν [54]. Η διάσκεψη για την καινοτομία ήταν μια πρωτοβουλία για την οποία είχε γίνει λόγος ήδη από το Μάιο του 2014, όταν υπογράφηκε μνημόνιο κατανόησης για τη διοργάνωση μίας τέτοιας διάσκεψης μεταξύ του Νετανιάχου και του Κινέζου αναπληρωτή πρωθυπουργού Λιου Γιαν-ντόνγκ. Τον ίδιο μήνα, υπογράφηκε επίσης μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του ισραηλινού υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας και του υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας του ΚΚΚ, για τη διεξαγωγή κοινής έρευνας στους τομείς της νευροεπιστήμης, των τεχνολογιών εδάφους και νερού, της νανοτεχνολογίας, της βιοϊατρικής τεχνολογίας κ.ά.. Αποφασίστηκε επίσης η ίδρυση κοινού ερευνητικού εργαστηρίου στον τομέα των βιοεπιστημών. [55]

Την ίδια περίοδο που το Ισραήλ άνοιγε τις πόρτες του, οι ΗΠΑ άρχισαν να τις κλείνουν πανικόβλητες. Αυτό έγινε, μεταξύ άλλων, μέσω της «Επιτροπής για τις ξένες επενδύσεις στις ΗΠΑ» (CFIUS), ο ρόλος της οποίας είναι να εξετάζει, να εγκρίνει ή να απορρίπτει τις ξένες επενδύσεις. Τον Ιανουάριο του 2018, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στον Κινέζο δισεκατομμυριούχο Τζακ Mα, ιδιοκτήτη της κινεζικής εταιρείας Alibaba, να αγοράσει μια αμερικανική υπηρεσία πληρωμών, φοβούμενες ότι προσωπικές πληροφορίες για Αμερικανούς πολίτες θα κατέληγαν στα χέρια της κινεζικής Υπηρεσίας Πληροφοριών. Τον ίδιο μήνα, απαγορεύτηκε στη κινεζική HNA Group να πραγματοποιεί μεταφορές χρημάτων, καθώς η εν λόγω εταιρεία δεν παρείχε πληροφορίες για τους μετόχους και τους ελεγκτές της. Τον Φεβρουάριο του ίδιου έτους, απαγορεύτηκε στην κινεζική επενδυτική εταιρεία Xinyan να αποκτήσει την αμερικανική εταιρεία Xcerra, με αντικείμενο τα μικροτσίπ και τους ημιαγωγούς, καθώς οι επενδυτές υποστηρίζονταν από την κινεζική κυβέρνηση. Και άλλα… [56]

Το 2019, ο πρόεδρος Τραμπ υπέγραψε διαταγή με την οποία διέταζε την κινεζική εταιρεία ByteDance, στην οποία ανήκει η εφαρμογή TikTok, να πουλήσει όλα τα περιουσιακά στοιχεία που είχε στις ΗΠΑ. Η εντολή ανέφερε ότι η TikTok «αυτόματα συλλέγει μεγάλο όγκο πληροφοριών από τους χρήστες, συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητάς τους στο διαδίκτυο και σε άλλα δίκτυα […], οι οποίες θα επέτρεπαν στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας να αποκτήσει πρόσβαση σε προσωπικές και ιδιωτικές πληροφορίες των Αμερικανών και, κατ’ επέκταση, να εντοπίζει τη θέση ομοσπονδιακών υπαλλήλων και εργολάβων, να δημιουργεί αρχεία με προσωπικές πληροφορίες γι’ αυτούς για να τους εκβιάζει και να διεξάγει βιομηχανική κατασκοπεία». [57]

Οι ΗΠΑ απαγόρευσαν επίσης στις αμερικανικές εταιρείες να εξάγουν ηλεκτρονικά εξαρτήματα σε δεκάδες κινεζικές εταιρείες τεχνολογίας που βοηθούν το ΚΚΚ να παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των Ουιγούρων στην Κίνα, οι οποίοι φυλακίζονται σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας για αναμόρφωση [58]. Εν τω μεταξύ, ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο δημιούργησε ένα πρόγραμμα με την ονομασία «Clean Network», το οποίο έχει ως στόχο την «προστασία των εθνικών περιουσιακών στοιχείων των Ηνωμένων Πολιτειών, συμπεριλαμβανομένου του απορρήτου των πιο ευαίσθητων πληροφοριών των πολιτών και των εταιρειών από επιθετικές διεισδύσεις κακόβουλων φορέων, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας» [59]. Το σχέδιο απαγόρευε στις κινεζικές εταιρείες, όπως η China Telecom, να παρέχουν τηλεπικοινωνιακές υπηρεσιές στις ΗΠΑ και μεταξύ των ΗΠΑ και ξένων προορισμών και ανέφερε απερίφραστα ότι δεν θα ήταν δυνατή η δημιουργία ψηφιακής επαφής με αμερικανικές διπλωματικές εγκαταστάσεις (όπως η πρεσβεία των ΗΠΑ) μέσω των δικτύων 5G στα οποία συμμετέχουν οι κινεζικές εταιρείες, αλλά μόνο μέσω «καθαρού επικοινωνιακού και υπολογιστικού εξοπλισμού».

Οι Αμερικανοί έχουν συνειδητοποιήσει ότι καμία συμφωνία με τις μεγάλες κινεζικές εταιρείες δεν είναι αθώα. Όλες οι μεσαίες και μεγάλες κινεζικές εταιρείες συνεργάζονται στενά με το ΚΚΚ. Οι κινέζικοι νόμοι για την εθνική ασφάλεια υποχρεώνουν κάθε επιχείρηση να συνεργάζεται με τις κινεζικές μυστικές υπηρεσίες και να διαβιβάζουν πληροφορίες σε αυτές, εφόσον ζητηθούν. Το άρθρο 11 του Νόμου περί Εθνικής Ασφάλειας της Κίνας του 1993, για παράδειγμα, αναφέρει ότι «ο Οργανισμός Κρατικής Ασφάλειας δύναται όπως επιθεωρεί τις ηλεκτρονικές συσκευές επικοινωνίας, τις εφαρμογές, όπως και κάθε παρόμοιο εξοπλισμό και συσκευές που ανήκουν σε οποιαδήποτε οργάνωση ή ιδιώτη» [60]. Δηλαδή, ο κινεζικός στρατός και οι κινεζικοί οργανισμοί πληροφοριών μπορούν να έχουν άμεση πρόσβαση στον εξοπλισμό οποιασδήποτε κινεζικής ιδιωτικής εταιρείας και στις βάσεις δεδομένων που έχει συλλέξει, χωρίς η εταιρεία να έχει το δικαίωμα να αρνηθεί. Ομοίως, ο «Εθνικός Νόμος περί Πληροφοριών» της Κίνας του Ιουνίου 2017 αναφέρει στο άρθρο 7 ότι «κάθε οργανισμός ή πολίτης θα πρέπει να υποστηρίζει, να βοηθά και να συνεργάζεται με το έργο των μυστικών υπηρεσιών του κράτους» [61]. Εκτός αυτού, κάθε ιδιωτική κινεζική εταιρεία, εντός και εκτός της χώρας, πρέπει βάσει νόμου να έχει και ένα τμήμα του ΚΚΚ – έναν κομματικό οργανισμό – εντός της, του οποίου τα μέλη-αντιπρόσωποι του κόμματος θα έχουν τον ‘τελευταίο λόγο’ όσον αφορά τις αποφάσεις που αφορούν τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της εταιρείας, περιλαμβανομένου των επενδύσεών της. [62]

Τον Δεκέμβριο του 2020, ο Τζον Ράτκλιφ, επικεφαλής της εθνικής υπηρεσίας πληροφοριών των ΗΠΑ, έγραψε ότι το Πεκίνο είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις ΗΠΑ και τον ελεύθερο κόσμο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Οι πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών είναι σαφείς: Το Πεκίνο σκοπεύει να κυριαρχήσει στις ΗΠΑ και στον υπόλοιπο κόσμο οικονομικά, στρατιωτικά και τεχνολογικά.» [ 63]

Ο Ράτκλιφ τόνισε ότι το ΚΚΚ προσπαθεί επίσης να παρακινήσει τους Αμερικανούς που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής να υιοθετήσουν φιλοκινεζικές θέσεις: «Ενημέρωσα τις επιτροπές πληροφοριών της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας ότι η Κίνα επικεντρώνει τις προσπάθειές της στα μέλη του Κογκρέσου 6 φορές συχνότερα από τη Ρωσία και 12 φορές συχνότερα από το Ιράν». Σύμφωνα με τον ίδιο, ο κόσμος βρίσκεται πλέον αντιμέτωπος με την επιλογή μεταξύ δύο εντελώς αντίθετων ιδεολογιών. Η μία ολοκληρωτική μαρξιστική και η άλλη ελεύθερη δημοκρατική. «Οι ηγέτες της Κίνας επιδιώκουν να υποτάξουν τα δικαιώματα του ατόμου στη θέληση του Κομμουνιστικού Κόμματος. Ασκούν κυβερνητικό έλεγχο στις εταιρείες και παραβιάζουν την ιδιωτική ζωή και την ελευθερία των πολιτών μέσω ενός αυταρχικού εποπτικού κράτους», έγραψε.

Μια ασφυκτική λαβή

Εν κατακλείδι, παρά την απειλή που συνιστά το ΚΚΚ για τον ελεύθερο κόσμο, παρά το γεγονός ότι οπλίζει, υποστηρίζει ιδεολογικά και οικονομικά τους σημαντικότερους εχθρούς του Ισραήλ και παρά το γεγονός ότι είναι σαφώς γνωστό στις ισραηλινές και αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες ότι το σχέδιο των κινεζικών εταιρειών που επενδύουν στο Ισραήλ είναι να αποκτήσουν ή ακόμα και να υφαρπάξουν τεχνογνωσία, το κράτος του Ισραήλ διατηρεί την πολιτική που είχε ξεκινήσει τον περασμένο αιώνα, ενισχύοντας τη συνεργασία του με το ΚΚΚ. Κατά τη διάρκεια του 2020, ήταν προγραμματισμένο ισραηλινές και κινεζικές ομάδες να συναντηθούν για να συζητήσουν για την εμβάθυνση αυτής της συνεργασίας, αλλά η πανδημία του κορωνοϊού ανέβαλε τις συνομιλίες.

Μπορεί να ειπωθεί ότι εκτός από συγκεκριμένες περιπτώσεις – για παράδειγμα, όταν ο επόπτης ασφαλίσεων στο υπουργείο Οικονομικών σταμάτησε περίπου δέκα προσπάθειες εξαγοράς ισραηλινών ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών εταιρειών από Κινέζους επενδυτές [64] ή όταν το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών πίεσε το Ισραήλ να αποτρέψει μια κινεζική εταιρεία να κερδίσει τον διαγωνισμό για την κατασκευή της μονάδας αφαλάτωσης νερού Sorek 2 στο Παλμαχίμ [64] – το κράτος του Ισραήλ δεν προειδοποίησε το κοινό ούτε προσπάθησε να παρεμποδίσει την υλοποίηση των σχεδίων του ΚΚΚ. Αντιθέτως, προσπάθησε να τη διευκολύνει και ενθάρρυνε τις κινεζικές επενδύσεις.

Τον Ιανουάριο του 2021, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Epoch, συνόψισε την κατάσταση ως εξής: «Αν και γνωρίζαμε ποια ήταν η πραγματική φύση αυτού του καθεστώτος, αδιαφορούσαμε για δεκαετίες». Ο Πομπέο μιλούσε για την αμερικανική πολιτική, αλλά η διαπίστωσή του αντικατοπτρίζει και τη στάση του Ισραήλ. «Πιστεύω ότι οι άνθρωποι κατάλαβαν, ειδικά με αυτόν τον ιό που ήρθε από τη Γούχαν – όλος ο κόσμος είδε τη φύση αυτού του καθεστώτος.» [66]

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Yitzhak Shichor, “Hide and Seek: Sino-Israeli Relations in Perspective”, Israel Affairs, Vol. 1, No. 2, 1994, p-188–208

2. Yaakov Katz and Amir Bohbot, “How Israel Used Weapons and Technology to Become an Ally of China”, Newsweek, May 11, 2017

3. Yoram Evron, “Between Beijing and Washington: Israel’s Technology Transfers to China”, Journal of East Asian Studies, Vol. 13, No. 3, December 2013, p-503–528

4. Ephraim Halevi, “China’s involvement in the train line to Eilat: Is it desirable for the State of Israel?”, Shasha Center for Strategic Studies, October 2013

5. Nucleonics Week, May 7, 1991

6. Letter of August 27, 1993, from Admiral William O. Studeman, acting director of the Central Intelligence Agency, to Senator John Glenn (D-Ohio), chairman of the Senate Committee on Governmental Affairs, printed in Senate Hearing 103-208, 185

7. Question submitted for the record to the Senate Foreign Relations Committee, January 8, 1997; see also Deseret News, January 24, 1997, and Washington Times, January 24, 1997

8. Jeffrey Smith, “CHINESE FIRMS SUPPLY IRAN WITH GAS FACTORIES, U.S. SAYS”, The Washington Post, March 8, 1996

9. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1, 1977, p-136

10. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1, 1977, p-136

11. Shaina Oppenheimer, “Weapons and Ideology: Files Reveal How China Armed and Trained the Palestinians”, Haaretz.com, 4 August 2019

12. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-123-154

13. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-127

14. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-137-138

15. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-138

16. Lillian Craig Harris, “China’s Relations with the PLO”, Journal of Palestine Studies, Vol. 7, No. 1 (Autumn, 1977), p-126

17. MDAA (missile Defense Advocacy Alliance) website

18. Mark Mazzetti, “Striking Deep Into Israel, Hamas Employs an Upgraded Arsenal”, New York Times, 31 December 2008

19. MemriTV, “Chinese Delegation Visits Hizbullah Museum in Lebanon”, memri.org, 19 Mars 2013

20. An interview with the Chinese ambassador to Lebanon, in the Lebanese newspaper rabhka-la, interview Wu Zexian, May 4, 2012

21. Timperlake & Triplett, “Red Dragon Rising: Communist China’s Military Threat to America”, 2002, Kindle edition location 1019

22. Itamar Eichner, “The majority in the UN to condemn Hamas was not enough to approve the decision”, Ynet, December 2018

23. P.R. Kumaraswamy, “Israel-China Relations and the Phalcon Controversy,” Middle East Policy, Vol. 12, No. 2, Winter 1996, pp. 93–103

24. Despite the American claims, Israel claims to this day that this is an entirely Israeli technology

25. Yitzhak Shichor, “The U.S. Factor in Israel’s Military Relations with China,” China Brief, Vol. 5, No. 12, May 24, 2005

26. Yoram Evron, “Between Beijing and Washington: Israel’s Technology Transfers to China,” Journal of East Asian Studies, Vol. 13, No. 3, December 2013

27. AP , “Defense Export Control Law”, website of the Defense Export Control Division, 2007-5677

28. The State Council – The People’s Republic of China, “The National Medium and Long-Term Program for Science and Technology Development (2006-2020)”, www.itu.int

29. Detal , Orpaz, “Huge donation to the Technion: Li Ka-shing will transfer 130 million dollars for the establishment of a branch in China”, The Marker, September 2013

30. Eyal Levinter, “We’re being stolen, but we don’t know it yet”, Epoch Magazine, November 2016

31. Dallas Boyd, “Advanced technology acquisition strategies of the people’s republic of china”, Defense Threat Reduction Agency, September 2010

32. Joe Miller, “Israeli Iron Dome firms ‘infiltrated by Chinese hackers”, BBC News, 31 July 2014

33. www.eiu.com/topic/one-belt-one-road

34. Way -Net, “Obama: Israel does not understand what is good for it”, January 15, 2013

35. Avital Lahav, “Do Obama’s words foreshadow an economic boycott against Israel?”, Ynet, January 19, 2013

36. Azoulai , “Want to work abroad: 2,200 applicants for 12 commercial annex jobs”, Globes, December 2013

37. Prime Minister’s Office, “PM Netanyahu’s Remarks at Israeli Presidential Conference,” press release, June 20, 2013

38. The Prime Minister’s Office

39. Ariel Kahana, “Due to the connection with China: security personal testimony is avoided”, first source, July 11, 2013

40. From an article in Epoch magazine, “The Chinese are coming. What do they want?”, March 9, 2014

41. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

42. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

43. Reuters Staff, “Pompeo hopeful China’s Confucius Institutes will be gone from U.S. by year-end”, Reuters, 2 September 2020

44. Eyal Levinter, “The Chinese Arm at the Heart of the Israeli Academy”, Epoch Magazine, June 13, 2017

45. Lior Detal, “The interdisciplinary center will cooperate with the school of the Communist Party of China”, The Marker, August 11, 2015

46. Dan Levin, “China’s Top Party School”, Foreign Policy, 6 March 2012

47. James Cook, “FBI Director: China Has Hacked Every Big US Company”, Business Insider, 6 October 2014

48. The Commission on the Theft of American Intellectual Property, “The IP Commission Report”, The National Bureau of Asian Research, May 2013

49. European Chamber, “CHINA MANUFACTURING 2025: PUTTING INDUSTRIAL POLICY AHEAD OF MARKET FORCE”, http://www.europeanchamber.com.cn/en, 3 March 2017

50. Rhodiim Group, “China Investment Monitor: Capturing Chinese Foreign Investment Data in Real Time”

51. Benjamin Netanyahu Facebook, https://www.facebook.com/Netanyahu/videos/1015447 8878582076, 20 March 2017

52. Benjamin Netanyahu Facebook, https://www.facebook.com/Netanyahu/videos/1015448 2175427076, 21 March 2017

53. Xinhua, “China, Israel announce innovative comprehensive partnership”, xinhuanet.com, 21 March 2017

54. Ministry of Foreign Affairs, “Prime Minister Netanyahu and Chinese Vice President Wang Qishan participated in the opening of the Innovation Conference in Jerusalem”, www.gov.il, October 25, 2018

55. Ministry of Science and Technology, “Ministry of Science and Technology – Foreign Relations – China. Detail of foreign relations between the Ministry of Science and Technology and China”, www.gov.il, January 3, 2021

56. Eyal Levinter, “Why Israel continues to transfer technology to China, while the US and Europe block deals with it”, Epoch Magazine, July 2018

57. WhiteHouse.gov, “Executive Order on Addressing the Threat Posed by TikTok”, August 6 2020

58. Eil Levinter, “The Next Move in the World Chess Game – September 2020”, Epoch Magazine, September 2020

59. U.S Department of State, The Clean Network

60. China.Org.Cn, “State Security Law of the People’s Republic of China”, Article 11

61. Chinese National People’s Congress Network, “National Intelligence Law of the People’s Republic”, cs.brown.edu, June 2017, Article 7

62. Michael Martina, “Exclusive: In China, the Party’s push for influence inside foreign firms stirs fears”, Reuters, 24 August 2017

63. John Ratcliffe, “China Is National Security Threat No. 1”, Wall Street Journal, 3 December 2020

64. Eyal Levinter, “Why Chinese companies will not gain control over Israeli insurance and pension companies”, Epoch Magazine, October 13, 2017

65. Itamar Eichner, “A serious crisis with the US was avoided: the Chinese did not win the desalination tender”, Ynet, May 26, 2020

66. Jan Jekielek, “Special Interview with US Secretary of State Mike Pompeo”, Epoch Magazine, January 2021

Του Eyal Levinter

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η ηγεσία της Συρίας μετά τον Άσαντ πραγματοποιεί Σύνοδο Εθνικού Διαλόγου στη Δαμασκό

Η ηγεσία της Συρίας μετά τον Άσαντ συγκάλεσε μια σύνοδο «εθνικού διαλόγου» στη Δαμασκό στις 25 Φεβρουαρίου, στην οποία λέγεται ότι συμμετείχαν εκατοντάδες άνθρωποι από όλη τη χώρα.

«Η Συρία απελευθερώθηκε μόνη της και της ταιριάζει να οικοδομηθεί μόνη της», είπε ο προσωρινός επικεφαλής Αχμέντ αλ-Σαράα στην εναρκτήρια ομιλία του.

«Αυτό που ζούμε σήμερα είναι μια εξαιρετική, ιστορική, και σπάνια ευκαιρία. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε στιγμή για να υπηρετήσουμε τα συμφέροντα του λαού μας και της χώρας μας».

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η μονοήμερη εκδήλωση στοχεύει στη χάραξη του πολιτικού μέλλοντος της Συρίας δυόμισι μήνες μετά την κατάρρευση του μακροχρόνιου καθεστώτος του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ που έγινε δυνατή από επίθεση ανταρτών που υποστηρίζει η Τουρκία.

Οι παρευρισκόμενοι αναμένεται ότι συζήτησαν συστάσεις για ένα νέο εθνικό οικονομικό πλαίσιο και τα σχέδια της μεταβατικής κυβέρνησης για θεσμική μεταρρύθμιση.

Σε προηγούμενες παρατηρήσεις, ο αλ-Σαράα είχε πει ότι η σύνοδος κορυφής θα δώσει μια τελική δήλωση στην οποία θα μπορούσε τελικά να βασιστεί μια συνταγματική διακήρυξη.

Ο Χασάν αλ-Ντουγκαΐμ, εκπρόσωπος της προπαρασκευαστικής επιτροπής της συνόδου κορυφής, είπε ότι οι συστάσεις της διάσκεψης θα εξεταστούν από μια επερχόμενη μεταβατική κυβέρνηση που θα αναλάβει εξουσία την 1η Μαρτίου.

Μια ημέρα πριν από τη διάσκεψη, αξιωματούχοι δήλωσαν ότι εκατοντάδες άνθρωποι από όλη τη Συρία είχαν προσκληθεί να συμμετάσχουν σε αυτό που ο αλ-Ντουγκαΐμ χαιρέτισε ως «ιστορικό γεγονός».

Τον περασμένο Δεκέμβριο, το καθεστώς Άσαντ, που διοικούσε για πολλά χρόνια την χώρα, ανατράπηκε από μια επίθεση ανταρτών που υποστηρίζονταν από την Τουρκία υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS), μιας τρομοκρατικής ομάδας με παλιότερες διασυνδέσεις με την Αλ Κάιντα.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, οι διοικητές των ανταρτών συναντήθηκαν στη Δαμασκό, όπου ο αρχηγός του HTS αλ-Σαράα (παλιότερα γνωστός ως Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι) ανακηρύχθηκε προσωρινός αρχηγός για μια απροσδιόριστη «μεταβατική φάση».

Το κοινοβούλιο της Συρίας διαλύθηκε επίσης, το σύνταγμά της από την εποχή του Άσαντ καταργήθηκε, και ο αλ-Σαράα εξουσιοδοτήθηκε να σχηματίσει ένα προσωρινό νομοθετικό συμβούλιο.

Στην πρώτη δημόσια ομιλία του ως επικεφαλής στις 30 Ιανουαρίου, ο αλ-Σαράα, 43 ετών, δεσμεύτηκε να συγκαλέσει μια σύνοδο εθνικού διαλόγου για να ακούσει «διαφορετικές απόψεις για το μελλοντικό πολιτικό μας πρόγραμμα».

Σε τηλεοπτικά σχόλια λίγο αργότερα, είπε ότι η σύνοδος κορυφής θα αντιμετωπίσει τα περισσότερο επείγοντα προβλήματα της χώρας και θα παράγει ένα τελικό έγγραφο στο οποίο θα μπορούσε να βασιστεί μια «συνταγματική διακήρυξη».

Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ στις αρχές Δεκεμβρίου, ο αλ-Σαράα είχε αρχικά δηλώσει ότι η διαμόρφωση ενός νέου συντάγματος θα μπορούσε να διαρκέσει έως και τρία χρόνια.

Δυνάμεις των ΗΠΑ στη βορειοανατολική πόλη Καμισλί, που ελέγχεται κυρίως από τις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις υπό την ηγεσία των Κούρδων, στην επαρχία Χασάκα της Συρίας, στις 9 Ιανουαρίου 2025. (Delil Souleiman/AFP μέσω Getty Images)

 

Ομάδες καλούνται σε αφοπλισμό

Σύμφωνα με τον αλ-Ντουγκαΐμ, τον εκπρόσωπο της επιτροπής, από 400 έως 1.000 άτομα από όλη τη Συρία επρόκειτο να παρευρεθούν στη σύνοδο εθνικού διαλόγου.

Στα μέσα Φεβρουαρίου, η επιτροπή δήλωσε ότι οι ένοπλες ομάδες που αρνήθηκαν να καταθέσουν τα όπλα τους και να υποταχθούν στην αρχή της διοίκησης υπό την ηγεσία του HTS δεν θα προσκληθούν στην εκδήλωση.

«Όποιος δεν καταθέσει τα όπλα… δεν θα έχει κανένα ρόλο στον εθνικό διάλογο», είπε ο αλ-Ντουγκαΐμ στους δημοσιογράφους τότε.

Τις ημέρες πριν από τη σύνοδο, η προπαρασκευαστική επιτροπή πραγματοποίησε συναντήσεις και στις 14 επαρχίες της Συρίας για να αποφασίσει ποιος θα προσκληθεί να συμμετάσχει.

Η επταμελής επιτροπή φέρεται να περιλαμβάνει πέντε άτομα που είτε είναι μέλη του HTS είτε είναι γνωστό ότι είναι κοντά στην ομάδα. Δεν περιλαμβάνει Αλαουίτες —την ομάδα από την οποία προέρχεται η οικογένεια Άσαντ— ή μέλη της μεγάλης κοινότητας των Δρούζων της Συρίας.

Οι Δρούζοι και οι Αλαουίτες είναι από τις σημαντικότερες θρησκευτικές μειονότητες της χώρας.

Ο Σεΐχης Χικμάτ αλ-Χατζρί, πνευματικός ηγέτης της κοινότητας των Δρούζων της Συρίας, αμφισβήτησε την ικανότητα της διοίκησης υπό την ηγεσία του HTS να διαχειρίζεται τη χώρα ή να επιλύει τα μυριάδες προβλήματά της.

«Σεβόμαστε όλες τις απόψεις», είπε ο αλ-Χατζρί σε πρόσφατη συνέντευξή του στο Reuters. «Αλλά δεν έχουμε δει την ικανότητα να καθοδηγήσουν τη χώρα ή να διαμορφώσουν ένα κράτος με τον σωστό τρόπο.»

«Συμβιώνουμε με αυτό, ελπίζοντας ότι τα πράγματα θα οργανωθούν ή ότι κάτι νέο θα συμβεί μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου».

Ούτε κάποιος από την αυτόνομη περιοχή της Συρίας υπό την ηγεσία των Κούρδων, που βρίσκεται στα βορειοανατολικά της χώρας, ή από τις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF) προσκλήθηκε να παραστεί στη σύνοδο, είπαν στο Reuters αξιωματούχοι και από τις δύο ομάδες.

Σε προηγούμενες δηλώσεις, η διοίκηση υπό την ηγεσία του HTS ζήτησε την ενσωμάτωση των μελών των SDF στον ανασυσταθέντα εθνικό στρατό της Συρίας.

Οπλισμένος, υποστηριζόμενος και εκπαιδευμένος από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο SDF υπό την ηγεσία των Κούρδων δημιουργήθηκε το 2015.

Συνεργάζεται στενά με περίπου 2.000 στρατιώτες των ΗΠΑ που εξακολουθούν να βρίσκονται στη βορειοανατολική Συρία ως μέρος ενός διεθνούς συνασπισμού που έχει ως αποστολή την καταπολέμηση της τρομοκρατικής ομάδας ISIS.

του Άντριου Μόροου

Το Reuters συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.