Μέση Ανατολή

Το κύμα διαμαρτυριών συνεχίζεται στην Τουρκία μετά τη φυλάκιση του δημάρχου Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, ενός από τους κύριους πολιτικούς αντιπάλους του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παρά τις απαγορεύσεις που έχουν επιβληθεί, νέες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας πραγματοποιούνται σε διάφορες πόλεις της χώρας.

Συλλήψεις και τραυματισμοί

Σύμφωνα με τις τουρκικές αρχές, από την Τετάρτη, ημέρα σύλληψης του Ιμάμογλου, έχουν συλληφθεί 1.133 άτομα σε διαδηλώσεις που έχουν πραγματοποιηθεί σε 55 από τις 81 επαρχίες της χώρας. Το υπουργείο Εσωτερικών ανέφερε ότι 123 αστυνομικοί έχουν τραυματιστεί, ενώ δεν έχει διευκρινιστεί ο αριθμός των τραυματιών μεταξύ των διαδηλωτών.

Μεταξύ των συλληφθέντων βρίσκονται και τουλάχιστον δέκα δημοσιογράφοι, ανάμεσά τους και ένας φωτορεπόρτερ του Γαλλικού Πρακτορείου Ειδήσεων (AFP), σύμφωνα με την Ένωση Υπεράσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (MLSA).

Αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Η αντιπολίτευση, ενισχυμένη από τις διαδηλώσεις, καλεί σε μποϊκοτάζ τηλεοπτικών σταθμών και επιχειρήσεων που, σύμφωνα με τον ηγέτη του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), Οζγκιούρ Οζέλ, αγνοούν την κατάσταση. Ο Οζέλ επέκρινε την κάλυψη των γεγονότων από τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης και προειδοποίησε ότι θα δημοσιοποιήσει τα ονόματα επιχειρήσεων που, όπως ανέφερε, στηρίζουν έμμεσα την κυβέρνηση μέσω της διαφημιστικής τους πολιτικής.

Τα μεγάλα τηλεοπτικά δίκτυα έχουν περιορισμένη κάλυψη των διαδηλώσεων, ενώ ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης συνεχίζουν τη ζωντανή μετάδοσή τους. Παράλληλα, η τουρκική αρχή εποπτείας των ραδιοτηλεοπτικών μέσων (RTUK) έχει απειλήσει ορισμένους σταθμούς με την αφαίρεση των αδειών τους λόγω «μεροληπτικής» κάλυψης των γεγονότων.

Θέση της κυβέρνησης

Ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι οι διαδηλώσεις έχουν εξελιχθεί σε «κίνημα βίας», κατηγορώντας το CHP ότι υποκινεί επεισόδια. Παράλληλα, ο υπουργός Εσωτερικών Αλί Γερλίκαγια έκανε λόγο για απειλή κατά της εθνικής ασφάλειας, ενώ τόνισε ότι οι αρχές προχωρούν σε συλλήψεις για παράνομες ενέργειες.

Η υπόθεση Ιμάμογλου έχει προκαλέσει έντονες πολιτικές αντιδράσεις, ενώ παραμένει αβέβαιο το πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση στις επόμενες ημέρες, καθώς η αντιπολίτευση επιμένει στην κλιμάκωση των κινητοποιήσεων.

Η ισραηλινή κυβέρνηση βρίσκεται σε περίοδο έντονης πολιτικής κρίσης, καθώς η εκτελεστική εξουσία προχωρά σε πρωτοφανείς αποφάσεις που αφορούν τη Γενική Εισαγγελέα και τον επικεφαλής της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας. Παράλληλα, η απόφαση επανέναρξης των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα δημιουργεί νέα ερωτήματα για τις προθέσεις της κυβέρνησης Νετανιάχου και τις επιπτώσεις που θα έχει στο πολιτικό και κοινωνικό τοπίο της χώρας.

Αποπομπή Γενικής Εισαγγελέως και εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις

Την Κυριακή, η κυβέρνηση του Ισραήλ ψήφισε πρόταση δυσπιστίας κατά της Γενικής Εισαγγελέως, Γκάλι Μπαχαράβ-Μιαρά, γεγονός που σηματοδοτεί το πρώτο βήμα για την αποπομπή της. Η απόφαση αυτή έρχεται λίγο μετά την απόλυση του επικεφαλής της Σιν Μπετ, Ρόνεν Μπαρ, γεγονός που έχει πυροδοτήσει έντονες διαμαρτυρίες. Σύμφωνα με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιαρίβ Λεβίν, η κίνηση αυτή δικαιολογείται από «σοβαρές και παρατεταμένες διαφωνίες» μεταξύ της κυβέρνησης και της νομικού συμβούλου, που, σύμφωνα με την εκτελεστική εξουσία, εμποδίζουν την αποτελεσματική λειτουργία του κράτους.

 

Η απόφαση αυτή εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό σκηνικό, όπου η κυβέρνηση Νετανιάχου αντιμετωπίζει εσωτερικές προκλήσεις. Ο πρωθυπουργός επιδιώκει να διατηρήσει τη συνοχή της κυβερνητικής του συμμαχίας και να αποφύγει πρόωρες εκλογές, ειδικά εν όψει της ανάγκης ψήφισης του προϋπολογισμού του 2025. Οι εντάσεις στο εσωτερικό της κυβερνητικής συμμαχίας είναι εμφανείς, καθώς η προσπάθεια στρατολόγησης των υπερορθόδοξων (Χαρεντί) στον στρατό προκαλεί αντιδράσεις, δεδομένου ότι η συγκεκριμένη ομάδα παραδοσιακά απολάμβανε απαλλαγή από τη στρατιωτική θητεία.

Η επιστροφή στον πόλεμο και οι πολιτικές προεκτάσεις

Η επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων στη Γάζα, μετά την αποτυχία των ειρηνευτικών συνομιλιών και την άρνηση της Χαμάς να απελευθερώσει επιπλέον ομήρους, θεωρείται από πολλούς αναλυτές ως μία πολιτική κίνηση του Νετανιάχου. Ο Μάρτιν Ίντικ, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στο Ισραήλ, επισημαίνει ότι η απόφαση αυτή υπαγορεύεται περισσότερο από εσωτερικές πολιτικές ανάγκες παρά από στρατηγικούς στόχους εξωτερικής πολιτικής.

 

Οι πρώτες επιθέσεις σημειώθηκαν στις 18 Μαρτίου, με την ισραηλινή αεροπορία να πλήττει στόχους στη Γάζα, προκαλώντας εκατοντάδες θανάτους. Στη συνέχεια, στις 19 Μαρτίου, ξεκίνησε μια «περιορισμένη χερσαία επιχείρηση» με στόχο την ανακατάληψη του Διαδρόμου Νετσαρίμ, ο οποίος είχε δημιουργηθεί για να αποκόψει τις μετακινήσεις της Χαμάς. Την επόμενη μέρα, ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν στη Ράφα, αιφνιδιάζοντας τις παλαιστινιακές δυνάμεις, καθώς πολλοί υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της Χαμάς και του Παλαιστινιακού Ισλαμικού Τζιχάντ σκοτώθηκαν στα σπίτια τους.

 

Αναλυτές επισημαίνουν ότι, αν και η επανέναρξη των εχθροπραξιών φαίνεται να εξυπηρετεί πολιτικά τον Νετανιάχου, δεν υπάρχει ξεκάθαρη στρατηγική για το «μετά» τον πόλεμο. Ο Χάρελ Χορέβ, ειδικός στο Κέντρο Μοσέ Νταγιάν, τονίζει ότι χωρίς σαφή σχέδιο για τη διακυβέρνηση της Γάζας μετά την εξουδετέρωση της Χαμάς, το Ισραήλ ενδέχεται να βρεθεί ξανά παγιδευμένο σε έναν ατέρμονο κύκλο βίας.

Η στάση της ισραηλινής κοινωνίας

Αν και η αρχική έναρξη του πολέμου στη Γάζα είχε ευρεία στήριξη, αυτή τη φορά η κατάσταση είναι διαφορετική. Ο Μιχαήλ Μιλστάιν, ειδικός στις παλαιστινιακές υποθέσεις, επισημαίνει ότι πολλοί Ισραηλινοί δεν κατανοούν πώς η συνέχιση του πολέμου θα βοηθήσει στην απελευθέρωση των εναπομείναντων ομήρων. Μετά από εκατοντάδες ημέρες εφεδρικής υπηρεσίας, πολλοί στρατιώτες ενδέχεται να αρνηθούν νέα επιστράτευση, καθώς η κοινωνική υποστήριξη προς την κυβέρνηση μειώνεται.

 

Παράλληλα, η υπόθεση «Qatargate», που αφορά καταγγελίες ότι δύο στενοί συνεργάτες του Νετανιάχου δέχθηκαν πληρωμές από το Κατάρ για να βελτιώσουν την εικόνα του στο Ισραήλ, έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Οι αντίπαλοι του πρωθυπουργού συνδέουν την αποπομπή του επικεφαλής της Σιν Μπετ, Ρόνεν Μπαρ, με την προσπάθεια παρεμπόδισης των ερευνών γύρω από την υπόθεση αυτή.

Οι προκλήσεις για την κυβέρνηση

Η πολιτική αβεβαιότητα στο Ισραήλ εντείνεται, καθώς η κυβέρνηση Νετανιάχου βρίσκεται αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις: τη διαχείριση του πολέμου, την ψήφιση του προϋπολογισμού και τη διατήρηση της κυβερνητικής συμμαχίας. Οι διαδηλώσεις για την απελευθέρωση των ομήρων συνεχίζονται και πολλοί θεωρούν ότι λειτουργούν ως συνέχεια των αντι-κυβερνητικών κινητοποιήσεων του 2023.

Η ισραηλινή κυβέρνηση, έχοντας πλέον χάσει σημαντικό μέρος της διεθνούς στήριξης και αντιμετωπίζοντας εσωτερική κοινωνική και πολιτική ένταση, καλείται να βρει μια λύση που θα ισορροπεί μεταξύ στρατηγικών επιδιώξεων και πολιτικής επιβίωσης. Το αν θα το καταφέρει, παραμένει ανοιχτό ερώτημα.

Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, προφυλακίστηκε εν αναμονή της δίκης του για κατηγορίες περί διαφθοράς. Ο Ιμάμογλου κρατείται στη φυλακή Μαρμαρά, κοντά στην περιοχή Σιλιβρί της Κωνσταντινούπολης, μετά από απόφαση τουρκικού δικαστηρίου. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η απομάκρυνσή του από τα καθήκοντά του ως δημάρχου.

Το δημοτικό συμβούλιο της Κωνσταντινούπολης, στο οποίο το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) διαθέτει την πλειοψηφία, αναμένεται να εκλέξει προσωρινό αντικαταστάτη τις επόμενες ημέρες. Το υπουργείο Εσωτερικών της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι δύο ακόμα δήμαρχοι της περιοχής απομακρύνθηκαν από τα καθήκοντά τους.

Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, η προφυλάκιση του Ιμάμογλου κρίθηκε απαραίτητη λόγω της κατηγορίας περί οικονομικών εγκλημάτων, αν και δεν θεωρήθηκε απαραίτητη η κράτησή του για υποψίες περί διασύνδεσης με ένοπλη τρομοκρατική οργάνωση.

Αντιδράσεις και πολιτικές εξελίξεις

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο Ιμάμογλου τόνισε ότι δεν θα υποκύψει στις πιέσεις και χαρακτήρισε την υπόθεσή του ως «μαύρη κηλίδα στη δημοκρατία». Κάλεσε, επίσης, τους πολίτες να διαδηλώσουν ειρηνικά σε όλη τη χώρα κατά της προφυλάκισής του.

Η απόφαση για την κράτηση του Ιμάμογλου έχει πυροδοτήσει έντονες πολιτικές αντιδράσεις και ενδέχεται να οδηγήσει σε ευρύτερες διαδηλώσεις κατά της κυβέρνησης, τις μεγαλύτερες που έχουν σημειωθεί στην Τουρκία εδώ και περισσότερα από δέκα χρόνια.

Διεθνείς αντιδράσεις και νομικές εξελίξεις

Ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, εξέφρασε τη συμπαράστασή του στον Ιμάμογλου μέσω δήλωσής του και ανάρτησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ανέφερε, επίσης, ότι μαζί με άλλους Ευρωπαίους δημάρχους υπέγραψε διακήρυξη υπέρ του Ιμάμογλου και απέστειλε επιστολή στο Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, ζητώντας την έκδοση ψηφίσματος στήριξης.

Οι συνήγοροι του Ιμάμογλου ανακοίνωσαν ότι θα ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης προφυλάκισης, υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για πολιτικά υποκινούμενη δίωξη. Η υπόθεση αναμένεται να έχει σημαντικό αντίκτυπο στο πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας, ενόψει των επερχόμενων εκλογικών αναμετρήσεων.

Η Ρωσία αναμένει πρόοδο στις συνομιλίες που έχουν προγραμματιστεί να διεξαχθούν τη Δευτέρα στη Σαουδική Αραβία με τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με δηλώσεις Ρώσου διαπραγματευτή.

Οι συζητήσεις θα πραγματοποιηθούν μεταξύ ουκρανικών και αμερικανικών αντιπροσωπειών, καθώς και μεταξύ ρωσικών και αμερικανικών αντιπροσωπειών. Στόχος των συνομιλιών είναι η επίτευξη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός στις επιθέσεις που αφορούν τις ενεργειακές υποδομές των δύο χωρών, μετά από τρία χρόνια ένοπλων συγκρούσεων.

Η ουκρανική πλευρά, ανταποκρινόμενη στις πιέσεις της αμερικανικής κυβέρνησης, δηλώνει ότι παραμένει έτοιμη για πλήρη κατάπαυση του πυρός. Ωστόσο, η ρωσική πλευρά επισημαίνει ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να εφαρμοστεί όσο ουκρανικές δυνάμεις βρίσκονται εντός ρωσικού εδάφους, στη συνοριακή περιοχή του Κουρσκ.

Ο Ρώσος διαπραγματευτής Γκριγκόρι Καράσιν ανέφερε ότι η ρωσική αντιπροσωπεία ελπίζει να σημειωθεί πρόοδος στις συνομιλίες. Παράλληλα, τόνισε πως η προσέγγισή τους θα είναι εποικοδομητική, με στόχο την επίλυση τουλάχιστον ενός βασικού ζητήματος.

Η ρωσική αποστολή θα περιλαμβάνει τον Σεργκέι Μπεσέντα, στέλεχος των ρωσικών υπηρεσιών ασφαλείας (FSB). Στις προηγούμενες ρωσοαμερικανικές συνομιλίες που πραγματοποιήθηκαν στη Σαουδική Αραβία τον Φεβρουάριο, επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας ήταν ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.

Σύμφωνα με Ουκρανό αξιωματούχο που μίλησε ανώνυμα στο Γαλλικό Πρακτορείο, το Κίεβο επιδιώκει τουλάχιστον μια μερική κατάπαυση του πυρός στον ενεργειακό τομέα, στις υποδομές και στη Μαύρη Θάλασσα. Προκειμένου να ενισχύσει την πιθανότητα ευρύτερης εκεχειρίας, η Ουκρανία έχει στείλει στις διαπραγματεύσεις τον υπουργό Άμυνας Ρούστεμ Ουμέροφ.

Η Μόσχα, από την πλευρά της, δηλώνει ότι προς το παρόν έχει συμφωνήσει μόνο σε παύση επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές, χωρίς να δεσμεύεται για γενική κατάπαυση του πυρός. Οι ρωσικές αρχές υποστηρίζουν ότι μια ευρύτερη εκεχειρία θα μπορούσε να δώσει στην Ουκρανία χρόνο να ενισχύσει τις ένοπλες δυνάμεις της και να παραλάβει νέο στρατιωτικό εξοπλισμό από τη Δύση.

Η Ουκρανική πλευρά επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να επικεντρωθούν στις τεχνικές λεπτομέρειες μιας προσωρινής παύσης των εχθροπραξιών, όπως ο προσδιορισμός των περιοχών που θα προστατευθούν και οι μηχανισμοί επιτήρησης της κατάπαυσης του πυρός.

Παράλληλα με τις διπλωματικές προσπάθειες, οι στρατιωτικές επιχειρήσεις συνεχίζονται. Ρωσική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος (drone) στη νότια Ουκρανία προκάλεσε τον θάνατο τριών ατόμων, μεταξύ των οποίων και μιας 14χρονης, ενώ αρκετοί τραυματίστηκαν. Από την πλευρά της, η Ουκρανία εξαπέλυσε επιθέσεις με drones κατά στόχων στη Ρωσία, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό έξι ατόμων, σύμφωνα με ρωσικές αναφορές.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφθηκε στρατιωτικές μονάδες κοντά στη γραμμή του μετώπου, στην πόλη Ποκρόφσκ, περιοχή στρατηγικής σημασίας στην ανατολική Ουκρανία. Σε σχετική δήλωσή του, ανέφερε ότι ενημερώθηκε για την κατάσταση στην περιοχή και τις επιχειρησιακές εξελίξεις.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ ανακοίνωσε την απομάκρυνση του επικεφαλής της υπηρεσίας εσωτερικής ασφάλειας και αντικατασκοπείας (Σιν Μπετ στα εβραϊκά). Σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση, η απόφαση ελήφθη ομόφωνα από το υπουργικό συμβούλιο, έπειτα από πρόταση του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Ο Ρόνεν Μπαρ, ο οποίος κατείχε τη θέση από τον Οκτώβριο του 2021 με πενταετή θητεία, αναμένεται να εγκαταλείψει το αξίωμά του μόλις οριστεί αντικαταστάτης του ή το αργότερο μέχρι τις 10 Απριλίου. Σε επιστολή του προς την κυβέρνηση, ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ του ίδιου και του διευθυντή της Σιν Μπετ επηρέασε τη λειτουργικότητα της υπηρεσίας.

Την Παρασκευή, το υπουργικό συμβούλιο του Ισραήλ ενέκρινε την πρόταση του πρωθυπουργού Νετανιάχου για την απομάκρυνση του επικεφαλής της Σιν Μπετ, εν μέσω διαδηλώσεων κατά της απόφασης. Ο Μπαρ δεν παρευρέθηκε στη συνεδρίαση όπου ελήφθη η απόφαση για την απομάκρυνσή του, αλλά απέστειλε επιστολή στο υπουργικό συμβούλιο, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία απομάκρυνσής του «δεν συμμορφώνεται με τις νομικές διατάξεις» και ότι περιείχε «αβάσιμους ισχυρισμούς» που σκοπό είχαν να αποκρύψουν τα πραγματικά κίνητρα της απόφασης.

Η απόφαση αυτή ήρθε σε μια περίοδο έντονων εξελίξεων, καθώς συνεχίζεται η έρευνα για τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023 και τις επιχειρησιακές δυνατότητες των ισραηλινών αρχών. Η εσωτερική έρευνα της Σιν Μπετ, που δημοσιοποιήθηκε στις 4 Μαρτίου, ανέδειξε ελλείψεις στη συλλογή και ανάλυση πληροφοριών σχετικά με την επίθεση της Χαμάς.

Ο Ρόνεν Μπαρ, σε επιστολή του προς την κυβέρνηση, ανέφερε ότι θα υπερασπιστεί τον εαυτό του στα αρμόδια κρατικά όργανα και εξέφρασε την άποψη ότι η απομάκρυνσή του συνδέεται με παράγοντες που δεν σχετίζονται αποκλειστικά με την επιχειρησιακή απόδοση της υπηρεσίας. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η αποπομπή του σχετίζεται και με την έρευνα που διεξάγει η Σιν Μπετ για φερόμενες χρηματικές συναλλαγές με το Κατάρ, υπόθεση που αποκαλείται «Κατάργκεϊτ».

Η ανακοίνωση της απομάκρυνσης προκάλεσε αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, η οποία κατέθεσε προσφυγή στο Ανώτατο Δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι η απόφαση εγείρει ζητήματα σύγκρουσης συμφερόντων. Συγκεκριμένα, το κόμμα Γες Ατίντ, σε συνεργασία με άλλα τρία κόμματα της αντιπολίτευσης, καθώς και μια μη κυβερνητική οργάνωση, κατήγγειλαν ότι η απόφαση ενδέχεται να έχει πολιτικά κίνητρα.

Την ίδια στιγμή, η πολιτική κατάσταση στο Ισραήλ παραμένει τεταμένη, με χιλιάδες διαδηλωτές να συγκεντρώνονται μπροστά από την κατοικία του πρωθυπουργού στην Ιερουσαλήμ, εκφράζοντας ανησυχία για τη δημοκρατική λειτουργία των θεσμών. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, την Πέμπτη η αστυνομία έκανε χρήση υδροβόλων κανονιών και προχώρησε σε συλλήψεις κατά τη διάρκεια επεισοδίων στις διαδηλώσεις στο Τελ Αβίβ και κοντά στην κατοικία του πρωθυπουργού στην Ιερουσαλήμ.

Εν μέσω αυτών των εξελίξεων, το Ισραήλ επανέλαβε τις στρατιωτικές του επιχειρήσεις στη Λωρίδα της Γάζας, δύο μήνες μετά την επίτευξη εκεχειρίας με τη Χαμάς στις 19 Ιανουαρίου. Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου δήλωσε ότι έδωσε εντολή στις Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις να προχωρήσουν σε «ισχυρή δράση» εναντίον στόχων της Χαμάς, με στόχο την απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται ακόμη στη Γάζα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, η Χαμάς εξακολουθεί να κρατά 25 ομήρους και τα λείψανα 30 άλλων. Από τον Μάρτιο, το Ισραήλ έχει επίσης διακόψει την είσοδο αγαθών και προμηθειών στη Λωρίδα της Γάζας.

Η κυβέρνηση του Ισραήλ υπερασπίζεται την απόφασή της, επισημαίνοντας ότι λήφθηκε με γνώμονα την εύρυθμη λειτουργία της Σιν Μπετ και τη διατήρηση της εθνικής ασφάλειας. Παράλληλα, ο πρόεδρος του Ισραήλ, Ισαάκ Χέρτσογκ, εξέφρασε ανησυχία για την πολιτική κρίση, σημειώνοντας ότι η κατάσταση θα μπορούσε να επηρεάσει την εθνική συνοχή της χώρας.

Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε στις 20 Μαρτίου ότι έχει επιβάλει κυρώσεις σε οντότητες που λέει ότι συνδέονται με το εμπόριο πετρελαίου μεταξύ Ιράν και Κίνας.

Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών επέβαλε κυρώσεις σε μία πετρελαϊκή εγκατάσταση στην Κίνα, την Huaying Huizhou Daya Bay Petrochemical Terminal Storage, η οποία φέρεται να αγόρασε και πούλησε ιρανικό αργό πετρέλαιο από ένα πλοίο υπό τις κυρώσεις των ΗΠΑ.

«Αυτές οι κυρώσεις επιβάλλονται σύμφωνα με την εκστρατεία μέγιστης πίεσης του προέδρου Τραμπ, για να μηδενιστούν οι εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν», δήλωσε η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, Τάμι Μπρους.

«Η Κίνα είναι μακράν ο μεγαλύτερος εισαγωγέας ιρανικού πετρελαίου. Το ιρανικό καθεστώς χρησιμοποιεί τα έσοδα από αυτές τις πωλήσεις για να χρηματοδοτήσει επιθέσεις σε συμμάχους των ΗΠΑ, να στηρίξει την τρομοκρατία σε όλο τον κόσμο και να προωθήσει και άλλες αποσταθεροποιητικές ενέργειες.»

Εν τω μεταξύ, το υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις στη Shandong Shouguang Luqing Petrochemical Co.

Το διυλιστήριο πετρελαίου στην Κίνα φέρεται να έχει αγοράσει και διυλίσει «ιρανικό αργό πετρέλαιο αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων» από πλοία που συνδέονται με τους Χούθι και το ιρανικό υπουργείο Άμυνας, το οποίο έχει υποστεί κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επιβλήθηκαν επίσης κυρώσεις στον διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, Γουάνγκ Σιουετσίνγκ.

Αυτή είναι η πρώτη φορά που οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν κυρώσεις σε αυτό που ονομάζεται ένα «διυλιστήριο τσαγιέρας», δηλαδή διυλιστήριο που αγοράζει πετρέλαιο κυρίως από το Ιράν.

«Οι αγορές ιρανικού πετρελαίου από διυλιστήριο τσαγιέρας παρέχουν την κύρια οικονομική πηγή του ιρανικού καθεστώτος, τον κορυφαίο κρατικό χορηγό τρόμου στον κόσμο», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ ​​Μπέσσεντ.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να διακόψουν τις ροές εσόδων που επιτρέπουν τη συνεχιζόμενη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας από την Τεχεράνη και την ανάπτυξη του πυρηνικού της προγράμματος.»

Το αμερικανικό υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις σε 19 ακόμη οντότητες που συνδέονται με πωλήσεις πετρελαίου μεταξύ Ιράν και Κίνας.

Οι εταιρείες που υπόκεινται σε κυρώσεις θα βρουν παγωμένα τα περιουσιακά τους στοιχεία στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Tου Jackson Richman

Οι σειρήνες αεροπορικής επιδρομής ήχησαν στις 20 Μαρτίου σε μεγάλο μέρος του Ισραήλ, καθώς οι Χούθι της Υεμένης εκτόξευσαν βαλλιστικό πύραυλο και η τρομοκρατική ομάδα Χαμάς στη Γάζα εκτόξευσε αρκετές ρουκέτες στο εβραϊκό κράτος.

Η ισραηλινή Πολεμική Αεροπορία αναχαίτισε τον πύραυλο των Χούθι, ανέφεραν οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (IDF).

Σειρήνες αεροπορικής επιδρομής και εκρήξεις ακούστηκαν στην Ιερουσαλήμ.

Οι Χούθι είπαν ότι εκτόξευσαν «έναν υπερηχητικό βαλλιστικό πύραυλο» προς το διεθνές αεροδρόμιο Μπεν Γκουριόν του Ισραήλ.

Η επίθεση με πυραύλους διέκοψε την εναέρια κυκλοφορία, με αρκετές πτήσεις να καθυστερούν για λίγο.

Είναι η δεύτερη επίθεση του είδους, από τότε που οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν μια νέα σειρά επιδρομών εναντίον των ανταρτών Χούθι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για την προστασία εμπορικών και ναυτικών πλοίων.

Η υπηρεσία ασθενοφόρων του Ισραήλ είπε ότι δεν αναφέρθηκαν σοβαροί τραυματισμοί. Αναγνώρισε ότι σημειώθηκαν κάποιοι τραυματισμοί, καθώς άνθρωποι έτρεχαν να βρουν καταφύγιο, σύμφωνα με την τηλεόραση I24 του Ισραήλ.

Σύμφωνα με την Times of Israel, 13 άνθρωποι τραυματίστηκαν, τρεις υπέστησαν κρίσεις άγχους και εκατομμύρια άνθρωποι κατευθύνθηκαν σε καταφύγια.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος βρήκε καταφύγιο στο κτίριο της Κνεσέτ, είπε στο κανάλι 14 του Ισραήλ: «Οι Χούθι πληρώνουν ήδη το τίμημα και θα πληρώσουν περισσότερα».

Ένα θραύσμα από πύραυλο της Χαμάς βρέθηκε στην πόλη Ρίσον Λέτζιον, σύμφωνα με τη Ha’aretz.

Οι επιθέσεις της Χαμάς ήρθαν ως απάντηση στα νέα ισραηλινά χτυπήματα στη Χαμάς με την κατάρρευση της διαδικασίας κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων που ίσχυε από τις 19 Ιανουαρίου.

Το Ισραήλ άρχισε αεροπορικές επιδρομές στις 18 Μαρτίου και ξεκίνησε κάποιες χερσαίες επιθέσεις την επόμενη μέρα.

Ο ισραηλινός στρατός στόχευσε ανώτατους αξιωματούχους της Χαμάς και της παλαιστινιακής ισλαμικής τζιχάντ και είπε ότι αρκετοί είχαν εξοντωθεί.

Η κατάρρευση της εκεχειρίας σηματοδότησε την επανέναρξη του πολέμου που είχε ξεκινήσει με την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία σκοτώθηκαν 1.200 άνθρωποι, κυρίως άμαχοι.

Οι τρομοκράτες τραυμάτισαν χιλιάδες άλλους και πήραν ομήρους 251 ανθρώπους. Αν και οι περισσότεροι έχουν επιστραφεί, εξακολουθούν να κρατούν περίπου 24 ζωντανούς ομήρους και τα πτώματα άλλων 35.

Του Νταν Μ. Μπέργκερ

Με πληροφορίες από το Associated Press και το Reuters

Στην ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, εστιάζοντας στους Ισραηλινούς ομήρους που εξακολουθούν να κρατούνται από τη Χαμάς, αναφέρθηκε ο Βοηθός Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Χάλεντ Κιάρι μιλώντας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ που συνεδρίασε για το θέμα.

Ο κος Κιάρι καταδίκασε έντονα τις επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου 2023, δηλώνοντας: «Τίποτα δεν μπορεί να δικαιολογήσει τη σκόπιμη δολοφονία, τα βασανιστήρια, τη βία και την καταστροφή, ολόκληρες οικογένειες δολοφονήθηκαν, κάηκαν στα σπίτια τους ή απήχθησαν». Τόνισε ότι τα γεγονότα αυτά «δεν θα ξεχαστούν».

Αναφερόμενος στην εκεχειρία και την απελευθέρωση ομήρων του Ιανουαρίου, σημείωσε πως επρόκειτο για «αχτίδα ελπίδας», καθώς 25 όμηροι απελευθερώθηκαν και οι σοροί οκτώ ατόμων επεστράφησαν. Ωστόσο, χαρακτήρισε τη δημόσια επίδειξη των ομήρων και των φερέτρων από τη Χαμάς ως «απαράδεκτες τελετές που παραβίασαν το διεθνές δίκαιο».

Επισημαίνοντας την συνεχιζόμενη κρίση, είπε: «Τουλάχιστον 59 όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, εξακολουθούν να κρατούνται αιχμάλωτοι». Υπογράμμισε ότι «οι όμηροι πρέπει να απελευθερωθούν άμεσα και άνευ όρων».

Ο κος Κιάρι καταδίκασε την επανέναρξη των εχθροπραξιών στις 18 Μαρτίου, η οποία προκάλεσε περαιτέρω απώλειες αμάχων και επιδείνωσε τις συνθήκες για τους ομήρους. Επανέλαβε ότι «οι άμαχοι πρέπει να προστατεύονται, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού του ΟΗΕ», καλώντας όλα τα μέρη να σεβαστούν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο.

Συμμερίστηκε την έκκληση του Γενικού Γραμματέα για την ανάγκη νέας εκεχειρίας ώστε να «προστατευθούν οι άμαχοι – στη Γάζα, στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη και στο Ισραήλ, να απελευθερωθούν όμηροι και κρατούμενοι και να επιτραπεί η είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας».

Κατέληξε επαναβεβαιώνοντας τη δέσμευση του ΟΗΕ στα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη, δηλώνοντας: «Ο μόνος δρόμος προς μία βιώσιμη ειρήνη θα επιτευχθεί όταν Ισραήλ και Παλαιστίνη ζήσουν πλάι-πλάι με ειρήνη και ασφάλεια», με την Ιερουσαλήμ ως κοινή πρωτεύουσα.

Eλλάδα: Βαθιά ανησυχία για την επανέναρξη των εχθροπραξιών στη Γάζα

Στην τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Ασφαλείας, ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, καταδίκασε την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, υπογραμμίζοντας ότι «η Ελλάδα καταδίκασε αμέσως αυτή την επίθεση, καθώς και την απάνθρωπη μεταχείριση όλων των ομήρων».

Ο κος Σέκερης αναφέρθηκε στις περιπτώσεις της Νοά Αργκαμάνι και της οικογένειας Μπίμπας, λέγοντας ότι «οι ιστορίες τους αντικατοπτρίζουν το μέγεθος του πόνου” που εξακολουθεί να βιώνεται και χαρακτήρισε τη συμφωνία για την εκεχειρία και την απελευθέρωση ομήρων ως «ένα εξαιρετικό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτευχθεί όταν υπάρχει πολιτική βούληση».

«Η ελπίδα έγινε ορατή όταν ισραηλινές οικογένειες επανενώθηκαν με τα αγαπημένα τους πρόσωπα και όταν ο παλαιστινιακός λαός σταμάτησε προσωρινά να μετρά τους νεκρούς του», σημείωσε.

Εξέφρασε επίσης βαθιά ανησυχία για την «επανέναρξη των εχθροπραξιών στη Γάζα και το βαρύ κόστος σε ανθρώπινες ζωές αμάχων» και ζήτησε την «άμεση επανέναρξη των διαπραγματεύσεων» για την ανανέωση της εκεχειρίας.

Ο κος Σέκερης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στην ανθρωπιστική κρίση, τονίζοντας ότι «η ασφαλής, άνευ όρων, μαζική και απρόσκοπτη παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον λαό της Γάζας πρέπει να διασφαλιστεί». Επεσήμανε επίσης ότι «τα σημεία διέλευσης των συνόρων πρέπει να παραμείνουν ανοιχτά» και ότι «ο ρόλος της UNRWA δεν πρέπει να υπονομευθεί».

Σε ό,τι αφορά το πολιτικό σκέλος, επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας για «μια λύση δύο κρατών» και δήλωσε ότι «προσβλέπουμε στο διεθνές συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο στη Νέα Υόρκη υπό την αιγίδα της Γαλλίας και της Σαουδικής Αραβίας ως συμπροέδρων».

Υποστήριξε επίσης ότι το αραβικό σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Γάζας είναι «μια εποικοδομητική πρόταση που βρίσκεται στο τραπέζι».

Δεν μπορεί να υπάρξει «επόμενη μέρα» για τη Λωρίδα της Γάζας, ανέφερε, με τη Χαμάς στην εξουσία ή σε οποιαδήποτε θέση που να απειλεί το Ισραήλ.

«Ταυτόχρονα, δεν μπορούμε και δεν πρέπει να ξεχάσουμε ότι ο πόλεμος στη Γάζα έχει αφήσει πίσω του χιλιάδες Παλαιστινίους νεκρούς, τραυματίες, ξεριζωμένους από τις οικογένειές τους και εσωτερικά εκτοπισμένους», τόνισε.

Καταλήγοντας, ο κος Σέκερης τόνισε ότι «αυτός ο κύκλος βίας πρέπει να τελειώσει τώρα και οι όμηροι να απελευθερωθούν χωρίς καθυστέρηση» και υπογράμμισε ότι «είναι πλέον σαφές ότι αυτή η σύγκρουση δεν έχει στρατιωτική λύση».

Κατά την έναρξη της συνεδρίασης, το Συμβούλιο Ασφαλείας ενημερώθηκε από τον απελευθερωμένο επιζώντα όμηρο Έλι Σαράμπι.

«Στις 7 Οκτωβρίου, ο παράδεισός μου μετατράπηκε σε Κόλαση. ‘Αρχισαν οι σειρήνες, οι τρομοκράτες της Χαμάς εισέβαλαν και με άρπαξαν από την οικογένειά μου, για να μην τους ξαναδώ ποτέ. Για 491 ημέρες, ήμουν αιχμάλωτος στο σκοτάδι. Όταν απελευθερώθηκα, ζύγιζα μόλις 44 κιλά. Είχα χάσει πάνω από 30 κιλά, σχεδόν το μισό σωματικό μου βάρος. Για 491 ημέρες, κρατούσα την ελπίδα μου. Ονειρευόμουν να ξαναδώ την οικογένεια μου. Μόνο όταν επέστρεψα σπίτι, έμαθα την αλήθεια. Η γυναίκα μου και οι κόρες μου είχαν σφαγιαστεί από τρομοκράτες της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Βρίσκομαι εδώ σήμερα επειδή επέζησα. Αλλά αυτό δεν είναι αρκετό, όταν 59 όμηροι είναι ακόμα εκεί. Δεν θα αφήσω κανέναν πίσω. Βρίσκομαι εδώ μπροστά σας τώρα για να δώσω τη μαρτυρία μου. Και για να ρωτήσω – πού ήταν τα Ηνωμένα Έθνη; Πού ήταν ο Ερυθρός Σταυρός; Πού ήταν ο κόσμος;»

Ο Ισραηλινός Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ντάνι Ντανόν, ανέφερε ότι «το Ισραήλ δεν επέλεξε αυτόν τον πόλεμο. Το έκανε η Χαμάς. Η Χαμάς ήταν αυτή που εισέβαλε στο Ισραήλ και στο σπίτι του Έλι. Ήταν η Χαμάς που έσφαξε τους ανθρώπους μας. Για τρεις μήνες, ήταν η Χαμάς που καθυστέρησε τις διαπραγματεύσεις. Στη Χαμάς δόθηκε η ευκαιρία να παρατείνει την κατάπαυση του πυρός. Η Χαμάς είχε την επιλογή και επέλεξε τον πόλεμο.»

Ο κος Ντανόν τόνισε ότι ο πόλεμος θα συνεχιστεί «όσο οι Ισραηλινοί όμηροι κρατούνται αιχμάλωτοι από τη Χαμάς στη Γάζα και θα τελειώσει μόνο όταν όλοι οι όμηροι επιστρέψουν στην πατρίδα τους και η Χαμάς ηττηθεί».

«Η σκληρότητα εδώ δεν προέρχεται μόνο από τη Χαμάς. Είναι και από τη σιωπή του κόσμου. Από τις 7 Οκτωβρίου, έχετε ψηφίσει 77 ψηφίσματα σε αυτή την αίθουσα – δεν έχετε ψηφίσει ούτε ένα ψήφισμα που να καταδικάζει τη Χαμάς. Για 530 ημέρες, έχετε διαγράψει τους ομήρους. Μιλήσατε για τη Γάζα χωρίς να αναφέρετε τα εγκλήματα της Χαμάς. Συζητήσατε για την ανθρωπιστική βοήθεια χωρίς να αναγνωρίσετε την ανθρωπιστική καταστροφή που η Χαμάς προκαλεί σκόπιμα στους ομήρους. Οι τεράστιες ποσότητες βοήθειας που το Ισραήλ διευκόλυνε, συντόνισε και επέτρεψε στη Γάζα έχουν φτάσει σε κάθε τμήμα του πληθυσμού, εκτός από ένα. Τους ομήρους», σημείωσε ο κος Ντανόν.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας υπήρξε έντονη ανησυχία από αρκετά μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη συνεχιζόμενη βία στη Γάζα και για την τύχη των ομήρων. Η πλειοψηφία των μελών έκανε έκκληση για άμεση εκεχειρία, απελευθέρωση των ομήρων και σεβασμό στο διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Τονίστηκε επίσης ότι η μόνη βιώσιμη λύση παραμένει η πολιτική διαδικασία και η επίτευξη της λύσης των δύο κρατών.

Γ. Γαραντζιώτη

Η ισραηλινή πολεμική αεροπορία πραγματοποίησε αεροπορικά πλήγματα στη Λωρίδα της Γάζας τις πρώτες πρωινές ώρες, μετά την ανακοίνωση του Ισραήλ για εντατικοποίηση των στρατιωτικών επιχειρήσεων. Η ισραηλινή κυβέρνηση χαρακτήρισε την ενέργεια αυτή ως «τελευταία προειδοποίηση» προς τους κατοίκους, με σκοπό την απελευθέρωση των ομήρων που κρατά η Χαμάς.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της πολιτικής προστασίας της Γάζας, Μαχμούντ Μπασάλ, τουλάχιστον 10 πολίτες σκοτώθηκαν και δεκάδες τραυματίστηκαν από επιθέσεις που στόχευσαν έξι σπίτια στην ανατολική Χαν Γιουνίς. Η πολιτική προστασία ανακοίνωσε επίσης πως οι νεκροί ανέρχονται σε τουλάχιστον 470 από την επανέναρξη των ισραηλινών βομβαρδισμών.

Οικογένειες που είχαν ήδη εκτοπιστεί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν ξανά τις κατοικίες τους λόγω των επιθέσεων, κυρίως στο βόρειο τμήμα της Γάζας. Η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ ότι παραβίασε μονομερώς τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, η οποία είχε τεθεί σε ισχύ στις 19 Ιανουαρίου, μετά από δεκαπέντε μήνες πολέμου. Ο πόλεμος είχε ξεκινήσει με την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου 2023.

Η Χαμάς δήλωσε ότι παραμένει ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις για την ανανέωση της εκεχειρίας, αλλά επανέλαβε θέσεις που έχουν ήδη απορριφθεί από το Ισραήλ. Η κυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, υποστήριξε ότι η επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων ήταν απαραίτητη για την απελευθέρωση των ομήρων.

Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας, Ισραέλ Κατς, απηύθυνε προειδοποίηση στους κατοίκους της Γάζας να πιέσουν για την απελευθέρωση των ομήρων και να απομακρύνουν τη Χαμάς από την εξουσία. Ο ίδιος δήλωσε ότι αν δεν εκπληρωθούν αυτοί οι όροι, το Ισραήλ θα προχωρήσει σε μέτρα πρωτοφανούς κλίμακας.

Από τους 251 ομήρους που απήχθησαν στις 7 Οκτωβρίου, 58 παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας, εκ των οποίων 34 έχουν κηρυχθεί νεκροί από τον ισραηλινό στρατό. Ο Νετανιάχου δήλωσε ότι πλέον οι διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωσή τους θα συνεχιστούν «υπό πυρά».

Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών διερευνά τις συνθήκες του θανάτου ενός Βούλγαρου εργαζόμενου του ΟΗΕ, που σκοτώθηκε σε έκρηξη στη Ντέιρ αλ Μπάλα. Η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ, το οποίο αρνήθηκε την ευθύνη.

Στο βόρειο τμήμα της Γάζας, πολλοί άμαχοι μετακινούνταν προς τον νότο, μεταφέροντας τα υπάρχοντά τους με κάθε διαθέσιμο μέσο. Την Τρίτη, σημειώθηκαν οι πιο φονικοί αεροπορικοί βομβαρδισμοί μετά την εκεχειρία, με τον Νετανιάχου να δηλώνει ότι ήταν «μόνο η αρχή».

Στο εσωτερικό του Ισραήλ, οι πιέσεις προς τον πρωθυπουργό αυξάνονται. Στην Ιερουσαλήμ, χιλιάδες διαδηλωτές κατηγόρησαν την κυβέρνηση για αδιαφορία προς τους ομήρους, ζητώντας την παραίτηση του Νετανιάχου. Κάποιοι από τους συγκεντρωμένους δήλωσαν ότι η κυβέρνηση τούς έχει καταστήσει «ομήρους» της πολιτικής της.