Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε σαρωτικούς δασμούς σε όλους τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ «για λόγους δικαιοσύνης».
Μιλώντας από το Οβάλ Γραφείο, στις 13 Φεβρουαρίου, ο πρόεδρος επιβεβαίωσε ότι θα εφαρμόσει αντίστοιχο δασμό σε οποιοδήποτε ποσό χρεώνουν οι άλλες χώρες τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Λειτουργεί πολύ καλά», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους. «Είναι ένα όμορφο, απλό σύστημα και δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για το αν επιβάλλουμε πολύ υψηλούς ή πολύ χαμηλούς δασμούς».
Οι δασμοί θα μπορούσαν να τεθούν σε ισχύ από τις 2 Απριλίου μετά την ολοκλήρωση μελέτης, δήλωσε ο Χάουαρντ Λάτνικ, υποψήφιος του Τραμπ για επικεφαλής του υπουργείου Εμπορίου, μιλώντας με τον πρόεδρο στο Οβάλ Γραφείο.
Ακολουθούν πέντε βασικά σημεία από το τελευταίο δασμολογικό σχέδιο του Τραμπ.
Οι χώρες που επλήγησαν περισσότερο
Οι αμοιβαίοι δασμοί είναι πιο πιθανό να επηρεάσουν τις αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς — τη Βραζιλία, την Ινδία, το Βιετνάμ και αρκετές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας και της Αφρικής — καθώς πολλές από αυτές τις χώρες διατηρούν επί του παρόντος ευρύτερα κενά σε δασμούς σε σύγκριση με άλλες.
Τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας από το 2022 δείχνουν, για παράδειγμα, ότι ο μέσος σταθμισμένος πραγματικός δασμός της Ινδίας στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν περίπου 9,5%. Ο μέσος δασμός των ΗΠΑ στα προϊόντα της Ινδίας που εισέρχονται στη χώρα είναι περίπου 3%.
«Παραδοσιακά, η Ινδία βρίσκεται ακριβώς στην κορυφή του πακέτου», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους, επισημαίνοντας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να πουλήσουν προϊόντα Harley-Davidson στην Ινδία επειδή οι δασμοί είναι υψηλοί.
Τα σχόλια προηγήθηκαν της συνάντησης του με τον Ινδό πρωθυπουργό Ναρέντρα Μόντι στον Λευκό Οίκο, στις 13 Φεβρουαρίου.
«Χρεώνουν περισσότερους δασμούς από οποιαδήποτε άλλη χώρα», είπε ο Τραμπ. «Θα το συζητήσουμε».
Ο πρόεδρος ξεχώρισε επίσης την Ταϊβάν, λέγοντας ότι όλη η παραγωγή τσιπ έχει μεταφερθεί στην Ταϊβάν από τις Ηνωμένες Πολιτείες και ότι θέλει να επαναφέρει την παραγωγή στη χώρα.
Το 2023, ο συνολικός μέσος ονομαστικός δασμολογικός συντελεστής της Ταϊβάν για τα εισαγόμενα αγαθά ήταν 6,34%, κυμαινόμενος μεταξύ 4,13% για τα βιομηχανικά προϊόντα και 15,06% για τα γεωργικά προϊόντα.
«Η αμερικανική βιομηχανία συνεχίζει να ζητά από την Ταϊβάν να μειώσει τους δασμούς στις εισαγωγές πολλών προϊόντων», δήλωσε η Διεθνής Διοίκηση Εμπορίου σε έκθεση του Ιανουαρίου 2024.
«Οι BRICS είναι νεκροί»
Ο Τραμπ προειδοποίησε ότι τα κράτη BRICS ενδέχεται να αντιμετωπίσουν δασμούς 100%.
Τα τελευταία χρόνια, οι BRICS —μια ομάδα αναδυόμενων αγορών με επικεφαλής τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική— έπαιρνε πρωτοβουλίες ενάντια στο αμερικανικό δολάριο, περιλαμβανομένης της συμφωνίας για διμερές εμπόριο σε τοπικά νομίσματα.
Στις 13 Φεβρουαρίου, ο Τραμπ δήλωσε ότι «οι BRICS είναι νεκροί».
Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει ότι θα επιβάλει δασμούς στις χώρες εάν εμπλακούν σε προσπάθειες αποδολαριοποίησης. Λίγο μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου 2024, απείλησε επίσης να επιβάλει δασμούς στα κράτη BRICS που προσπάθησαν να αντικαταστήσουν το δολάριο ΗΠΑ ως αποθεματικό νόμισμα.
Είπε στους δημοσιογράφους ότι οι BRICS ιδρύθηκαν «για κακό σκοπό», αλλά ότι τώρα τα μέλη αποφεύγουν να συζητήσουν τη στρατηγική κατά του δολαρίου.
«Φοβούνται να μιλήσουν για αυτό γιατί τους είπα, αν θέλουν να παίξουν παιχνίδια με το δολάριο, τότε θα τους επιβληθεί δασμός 100%», δήλωσε ο Τραμπ. «Τους έχουμε φέρει σε πολύ δύσκολη κατάσταση.»
Ωστόσο, ορισμένοι παρατηρητές δήλωσαν ότι ενδέχεται η δασμολογική στρατηγική του Τραμπ να ωθήσει άλλα έθνη να επενδύσουν και σε άλλα εθνικά νομίσματα.
«Νομίζω ότι οι χώρες που υπόκεινται σε δασμούς και δη πιθανούς τιμωρητικούς δασμούς θα προσπαθήσουν να επενδύσουν και σε άλλα νομίσματα εκτός του δολαρίου και σε διαφορετικά περιουσιακά στοιχεία όσον αφορά το αποθεματικό τους νόμισμα», έγραψε σε πρόσφατο σημείωμα ο Κρις Μαντσίνι, διαχειριστής χαρτοφυλακίου στο Gabelli Gold Fund.
Ο Τραμπ ξεχωρίζει τον ΦΠΑ της ΕΕ
Η κατ’ αντιστοιχία δασμολόγησης της διοίκησης Τραμπ στοχεύει επίσης στον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έναν φόρο κατανάλωσης που εφαρμόζεται σε κάθε στάδιο της διαδικασίας παραγωγής και διανομής σε όλα τα εγχώρια και εισαγόμενα αγαθά και υπηρεσίες που αγοράζονται και πωλούνται στην ευρωπαϊκή εμπορική ένωση.
Ο ΦΠΑ διαφέρει από τον αμερικανικό φόρο επί των πωλήσεων επειδή ο τελευταίος χρεώνεται στο σημείο πώλησης.
Με τον μέσο συντελεστή ΦΠΑ της ΕΕ στο 21,8%, ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι οι δασμοί στα προϊόντα των ΗΠΑ που εισέρχονται στην περιοχή είναι σχεδόν τριπλάσιοι από αυτόν.
Ο Λάτνικ το αποκάλεσε «επιδότηση εξαγωγών» επειδή η ΕΕ μηδενίζει τον ΦΠΑ όταν πουλά στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Λοιπόν, θα απευθυνθούμε σε κάθε χώρα μία προς μία, αλλά εδώ είναι το κρίσιμο: Θα λάβουν μια πρόσκληση για συναλλαγές με τη μεγαλύτερη καταναλωτική οικονομία στον κόσμο», είπε ο Λάτνικ στους δημοσιογράφους.
«Σε αντάλλαγμα για συναλλαγές με τη μεγαλύτερη καταναλωτική οικονομία στον κόσμο, πρέπει να μας φερθείτε με τον τρόπο που θα σας φερθούμε».
Τα αυτοκίνητα των ΗΠΑ που αποστέλλονται στην ΕΕ υπόκεινται σε δασμό 10%. Ωστόσο, τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν δασμό 2,5%.
Εάν ληφθεί υπόψη ο ΦΠΑ, οι χώρες που θα δουν άλμα στους αμερικανικούς δασμούς θα είναι η Ινδία, η Αργεντινή, η Νότια Αφρική και οι ευρωπαϊκές χώρες, σύμφωνα με ανάλυση της Deutsche Bank.
Προϊόντα που επηρεάζονται περισσότερο
Ένα ευρύ φάσμα προϊόντων θα μπορούσε να επηρεαστεί από το «Δίκαιο και Αμοιβαίο Σχέδιο» της διοίκησης Τραμπ.
Ο Λευκός Οίκος παρείχε παραδείγματα όπου οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να επιβάλουν αμοιβαίους δασμούς.
«Η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να εξάγει όσα οστρακοειδή θέλει στην Αμερική», αναφέρει ένα ενημερωτικό δελτίο του προγράμματος, «εντούτοις, δεν δέχεται τις εξαγωγές οστρακοειδών από 48 πολιτείες μας, παρά τη δέσμευση το 2020 να επισπεύσει τις εγκρίσεις για εξαγωγές οστρακοειδών [από τις ΗΠΑ]. Ως αποτέλεσμα, το 2023, οι ΗΠΑ εισήγαγαν 274 εκατομμύρια δολάρια σε οστρακοειδή από την ΕΕ, αλλά εξήγαγαν μόνο 38 εκατομμύρια δολάρια.»
Στις εξαγωγές αιθανόλης της Βραζιλίας επιβάλλονται δασμοί 2,5% από τις ΗΠΑ, αλλά η χώρα της Νότιας Αμερικής επιβάλλει δασμούς στις εξαγωγές αιθανόλης των ΗΠΑ σε ποσοστό 18%. Πέρυσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν περισσότερα από 200 εκατομμύρια δολάρια σε αιθανόλη από τη Βραζιλία, ενώ εξήγαγαν 52 εκατομμύρια δολάρια αιθανόλης στη Βραζιλία.
Τα φαρμακευτικά προϊόντα και οι ημιαγωγοί ενδέχεται επίσης να επηρεαστούν από το νέο δασμολογικό σχέδιο, δήλωσε ο Τραμπ, αναφέροντας ότι η Ταϊβάν πήρε τις αμερικανικές επιχειρήσεις τσιπ στο έδαφός της και η Κίνα την αμερικανική φαρμακευτική παραγωγή.
«Τις θέλουμε πίσω στις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε στους δημοσιογράφους. «Αν δεν τις φέρουν πίσω, δεν θα είμαστε πολύ χαρούμενοι.»
Τα φαρμακευτικά προϊόντα ήταν οι κορυφαίες εισαγωγές των ΗΠΑ από την ΕΕ τα τελευταία χρόνια, με συνολικό ποσό άνω των 90 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2022. Ως αποτέλεσμα, αυτοί οι δασμοί επηρεάζουν σημαντικά τον τομέα των φαρμάκων και του ιατρικού τομέα, ο οποίος περιλαμβάνει φάρμακα αδυνατίσματος και χειρουργικά εργαλεία.
«Οι τιμές θα παραμείνουν ίδιες ή θα μειωθούν»
Μια ομάδα οικονομολόγων δήλωσε ότι τα δασμολογικά σχέδια του Αμερικανού προέδρου μπορεί να αναζωπυρώσουν τις πιέσεις στις τιμές. Ο Τραμπ διαφώνησε, λέγοντας στους δημοσιογράφους ότι οι δασμοί του έχουν μικρή επίδραση στον πληθωρισμό.
«Οι τιμές μπορεί να ανέβουν κάπως βραχυπρόθεσμα, αλλά θα μειωθούν επίσης», είπε. «Έτσι οι Αμερικανοί θα πρέπει να προετοιμαστούν για κάποιο βραχυπρόθεσμο πόνο.»
«Τελικά, οι τιμές θα παραμείνουν ίδιες ή θα μειωθούν.»
Ενώ είπε ότι πιστεύει ότι θα μπορούσε να υπάρξει κάποια «βραχυπρόθεσμη αναστάτωση», ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ωφεληθούν μακροπρόθεσμα, προσθέτοντας ότι αυτές οι δασμολογικές πολιτικές θα δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Γνωρίζουμε ότι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας σε επίπεδα που δεν έχουμε ξαναδεί», είπε ο Τραμπ.
Ο Αμερικανός πρόεδρος προέβλεψε επίσης ότι η οικονομική του ατζέντα θα οδηγήσει στη μείωση των επιτοκίων.
Τον περασμένο μήνα, η Federal Reserve διατήρησε τα επιτόκια αμετάβλητα και οι τελευταίες εκθέσεις για τον πληθωρισμό ώθησαν τους επενδυτές να επανεξετάσουν τις προσδοκίες τους για την νομισματική πολιτική. Η αγορά συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) διαμορφώνει το επόμενο επιτόκιο τριμήνου για τον Σεπτέμβριο.
Ο πρόεδρος της Fed, Ζερόμ Πάουελ, ο οποίος κατέθεσε ενώπιον του Κογκρέσου αυτή την εβδομάδα, ανέφερε ότι το ίδρυμα δεν βιάζεται να μειώσει τα επιτόκια μέχρι να σημειωθεί πρόοδος στον πληθωρισμό.
Ο Αμερικανός πρόεδρος ζήτησε χαμηλότερα ποσοστά, σε μια ανάρτηση στο Truth Social, στις 12 Φεβρουαρίου.
«Τα επιτόκια πρέπει να μειωθούν, κάτι που θα συμβαδίσει με τους επερχόμενους δασμούς!» έγραψε ο Τραμπ στον λογαριασμό του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Ας κάνουμε ροκ εν ρολ, Αμερική!»
Ερωτώμενος σχετικά με τα έσοδα που θα δημιουργηθούν από τους δασμούς, ο Τραμπ είπε ότι θα ήταν «ένα συγκλονιστικό ποσό».
Σύμφωνα με την Επιτροπή για έναν Υπεύθυνο Ομοσπονδιακό Προϋπολογισμό, έναν ανεξάρτητο οργανισμό πολιτικής, οι δασμοί 25% του Τραμπ στον Καναδά και το Μεξικό και ο φόρος 10% στην Κίνα θα μπορούσαν να αποφέρουν έσοδα περίπου 1,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα στα επόμενα 10 χρόνια.
Του Andrew Moran
