Ελλάδα

Για χιλιετίες, τα αρχαία ελληνικά επικά ποιήματα «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» έχουν επηρεάσει βαθιά αναγνώστες, μελετητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες και θεωρούνται παγκοσμίως ως δύο από τα θεμελιώδη λογοτεχνικά κείμενα του δυτικού πολιτισμού. Η βάση και των δύο ιστοριών είναι ο Τρωικός Πόλεμος, για τον οποίο στάθηκε αφορμή η Ελένη, βασίλισσα της ελληνικής πόλης-κράτους της Σπάρτης, που εγκατέλειψε τον σύζυγό της και κατέφυγε στην Τροία με τον Πάρη, έναν πρίγκιπα της πόλης αυτής.

Η «Ιλιάδα» διαδραματίζεται στο δέκατο έτος του πολέμου που προέκυψε μεταξύ της Τροίας και των ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο πόλεμος τελειώνει με την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες. Η «Οδύσσεια» παρακολουθεί το πολυτάραχο ταξίδι ενός από τους Έλληνες ήρωες του πολέμου, του Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, στο ταξίδι της επιστροφής του στην πατρίδα. Ο Οδυσσέας χρειάζεται άλλα δέκα χρόνια για να επιστρέψει στην Ιθάκη, καθώς αντιμετωπίζει με τρόπο πολυμήχανο διάφορα εμπόδια. Εν τω μεταξύ, η βασίλισσά του, η Πηνελόπη, χρησιμοποιεί τη δική της πονηριά για να αποφύγει έναν δίχως τη θέληση νέο γάμο, ελπίζοντας ότι ο σύζυγός της θα επιστρέψει μια μέρα. Και στα δύο αυτά ποιήματα, οι χαρακτήρες, οι σχέσεις και οι σκηνές τιμής, κινδύνου και πειρασμού ζωντανεύουν αριστοτεχνικά από τον ποιητή τους, τον θρυλικό Όμηρο.

 

Ο πίνακας «Μια ανάγνωση από τον Όμηρο», του Σερ Λώρενς Άλμα Τάντεμα (1836-1912), κορυφαίου καλλιτέχνη του 19ου αιώνα στη Βρετανία που ειδικεύτηκε σε κλασικές σκηνές σε ακαδημαϊκό στυλ, δείχνει μια ημι-ιστορικά ακριβή σκηνή που διαδραματίζεται προς το τέλος του έβδομου αιώνα π.Χ. Μέχρι τότε, τα λόγια του Ομήρου θα είχαν αποτυπωθεί σε πάπυρο, και στον πίνακα ένας νεαρός ποιητής στεφανωμένος με δάφνινο στεφάνι διαβάζει δυνατά τους στίχους του Ομήρου σε ένα ακροατήριο ντυμένο για μια γιορτή.

Στην αρχαία Ελλάδα, η ποίηση του Ομήρου θα τραγουδιόταν από βάρδους με τη συνοδεία λύρας. Ο Άλμα Τάντεμα περιλαμβάνει ένα αρχαίο έγχορδο όργανο παρόμοιο με λύρα, που ονομάζεται κιθάρα, στην αριστερή πλευρά του πίνακα. Τα ελληνικά γράμματα που είναι χαραγμένα σε έναν μαρμάρινο τοίχο στη δεξιά πλευρά γράφουν το όνομα του Ομήρου και δηλώνουν ότι το φανταστικό αρχιτεκτονικό σκηνικό του Άλμα Τάντεμα με θέα τη Μεσόγειο είναι αφιερωμένο στον ποιητή.

 

Το κύριο χαρακτηριστικό που συνδέεται με τον Όμηρο είναι η τύφλωσή του. Η ιστορικός και συγγραφέας Ντέιζι Νταν γράφει, σε ένα δοκίμιο για το Βρετανικό Μουσείο: «Οι αρχαίοι συγγραφείς είχαν διάφορες ιδέες για το πώς έμοιαζε ο Όμηρος. Η λέξη «Όμηρος» θα μπορούσε να σημαίνει «όμηρος» στα ελληνικά, οπότε κάποιοι φαντάζονταν ότι ήταν αιχμάλωτος. Όμως «όμηρος» μπορούσε επίσης να σημαίνει «τυφλός»* και η εικόνα ενός τυφλού βάρδου αποδείχθηκε ιδιαίτερα συναρπαστική».

Ο διακεκριμένος Γάλλος ακαδημαϊκός ζωγράφος Ουίλιαμ Αντόλφ Μπουγκερώ (1825-1905) δημιούργησε τον πίνακα «ο Όμηρος και ο οδηγός του» το 1874 σε μια εποχή που η κλασική ζωγραφική ερχόταν σε σύγκρουση με ένα νέο στυλ τέχνης, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό ως ιμπρεσιονισμός. Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι ο Μπουγκερώ ζωγράφισε αυτό το έργο ειδικά για να δείξει τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής ζωγραφικής και ως αντίλογο στο νέο κίνημα.

 

Σκηνές από τα ίδια τα ποιήματα έχουν απεικονιστεί σε πληθώρα πινάκων και γλυπτών, από αρχαία ελληνικά αγγεία μέχρι ρωμαϊκές τοιχογραφίες και πίνακες του 19ου αιώνα. Η Ελένη της Τροίας, το θέμα του πίνακα «Ελένη» του Σερ Έντουαρντ Τζων Πόιντερ, είναι ευρέως γνωστή ως «το πρόσωπο που προκάλεσε τον απόπλου χιλίων πλοίων», μια φράση από ένα θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου. Ήταν η μεγάλη ομορφιά του αρχαίου κόσμου. Ο Πόιντερ (1836-1919) χρησιμοποίησε την ηθοποιό Λίλι Λάνγκτρι, μια από τις μεγάλες καλλονές της εποχής του, ως μοντέλο για την «Ελένη».

Ο Πόιντερ ήταν ακαδημαϊκός ζωγράφος, γνωστός για τα κλασικά θεματικά έργα του. Δημιούργησε μια σειρά ελαιογραφιών και ακουαρέλας με θέμα ηρωίδες της αρχαιότητας σε πόζες μισού μήκους. Αυτός ο τύπος σύνθεσης μπορεί να παρατηρηθεί στην «Ελένη».

Η Ελένη της Τροίας ήταν κόρη του Δία, βασιλιά των θεών, και της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης, με τη Σπάρτη να είναι μια πόλη στη νότια Ελλάδα. Πολλοί μνηστήρες ήταν πρόθυμοι να την παντρευτούν, αλλά προτού παντρευτεί τον Μενέλαο, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Σπάρτης, όλοι όσοι την διεκδικούσαν έδωσαν όρκο να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στον Μενέλαο, αν ποτέ του έπαιρναν την Ελένη. Ως εκ τούτου, όταν διέφυγε με τον Πάρη στην Τροία, σχεδόν 1.200 ελληνικά πλοία απέπλευσαν προς την Τροία για να διεξαγάγουν πόλεμο, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην «Ιλιάδα».

 

Μια από τις πιο διάσημες αποδράσεις της «Οδύσσειας» βρίσκεται στο βιβλίο ΙΧ (9)**, όταν ο Οδυσσέας, η λατινοποιημένη εκδοχή του Οδυσσέα, ξεγελά και δραπετεύει από τον Κύκλωπα Πολύφημο, ο οποίος κρατούσε αυτόν και τους άνδρες του αιχμάλωτους σε μια σπηλιά. Ο πίνακας «Ο Οδυσσέας περιγελά τον Πολύφημο – Ομήρου Οδύσσεια» του Άγγλου ρομαντικού καλλιτέχνη Τζέι. Εμ. Ντάμπλγιου. Τέρνερ (1775-1851) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πίνακες του.

Ο Τέρνερ βασίστηκε στον πίνακα του στη μετάφραση του Ομήρου από τον Αλεξάντερ Πόουπ. Εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από την περιγραφή του Πόουπ για τον Πολύφημο, του οποίου η τυφλή μονόφθαλμη όψη μόλις διακρίνεται στον ορίζοντα ανάμεσα στα σύννεφα στα αριστερά, ως κάτι που μοιάζει με τερατώδη ανάπτυξη σε βουνό. Στον πίνακα, ο Οδυσσέας υψώνει νικηφόρα τα χέρια του καθώς κρατά τον φλεγόμενο πυρσό με τον οποίο τύφλωσε τον Κύκλωπα. Στέκεται πάνω στο πλοίο του ντυμένος στα κόκκινα κάτω από ένα πανό παρόμοιου χρώματος.

 

Η «Οδύσσεια» αφηγείται ότι ενώ ο Οδυσσέας παλεύει με κύκλωπες σε ένα νησί και με μάγια σε ένα άλλο, η σύζυγός του Πηνελόπη, ξαδέλφη της Ελένης, πολιορκείται η ίδια, όχι από μυθικά τέρατα αλλά από πρόθυμους άνδρες μνηστήρες. Υποθέτουν ότι ο Οδυσσέας είναι νεκρός, καθώς όλοι οι άλλοι επιζώντες του Τρωικού Πολέμου έχουν επιστρέψει στις οικογένειές τους. Η πιστή Πηνελόπη πιστεύει ότι ο Οδυσσέας είναι ακόμα ζωντανός. Για να καθυστερήσει τους μνηστήρες, δηλώνει ότι θα πάρει νέο σύζυγο μόνο όταν ολοκληρώσει την ύφανση ενός σάβανου για τον πεθερό της. Μυστικά, ξηλώνει το έργο της κάθε βράδυ.

Στον πίνακα «Η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» του Τζων Ουίλιαμ Γουοτερχάους (1849-1917), η Πηνελόπη βρίσκεται στο επίκεντρο της σκηνής, δουλεύοντας την ημέρα κάτω από άγρυπνα μάτια. Ο Γουοτερχάους ξεκίνησε την καριέρα του ως ακαδημαϊκός ζωγράφος πριν μεταβεί στο προραφαηλιτικό στυλ και ακολουθήσει λογοτεχνικά θέματα με νατουραλιστικές λεπτομέρειες, πλούσια τονική παλέτα και όμορφα γυναικεία θέματα, τα οποία μπορείτε να δείτε σε αυτόν τον μεγάλο πίνακα. Η γκαλερί Πινακοθήκη του Αμπερντίν ανέθεσε το έργο αυτό στον καλλιτέχνη στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η ακμή του προραφαηλιτισμού είχε προ πολλού παρέλθει. Ο κόσμος της τέχνης έβλεπε προς πιο μοντέρνες τεχνοτροπίες, όπως ο κυβισμός, αντανακλώντας μια παρόμοια ένταση με εκείνη μεταξύ του Μπουγκερώ και του ιμπρεσιονισμού.

Το έργο «η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» είναι ένας σημαντικός πίνακας από την ύστερη καριέρα του Γουοτερχάους. Η σύνθετη σύνθεσή του αποδίδεται με ρεαλιστικές και πολύχρωμες λεπτομέρειες στην απεικόνιση μοτίβων, υλικών και υφασμάτων. Η Πηνελόπη απεικονίζεται σε προφίλ και σε δράση. Μια κλωστή στο στόμα της και μια σαΐτα στο υψωμένο αριστερό της χέρι δημιουργούν ένα φαινομενικά εργατικό ταμπλό. Στα αριστερά, δύο υπηρέτριες με τα ρέοντα φορέματά τους βοηθούν στην ύφανση του σάβανου. Στα δεξιά, τέσσερις μνηστήρες στον εξωτερικό χώρο του δωματίου της Πηνελόπης διεκδικούν την προσοχή της, αν και η ίδια τους έχει γυρισμένη την πλάτη.

Τα κοσμήματα και η λύρα, όπως είναι εμφανή σε άλλους πίνακες που συζητούνται εδώ, χρησιμοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο για να αποσπάσουν μια απάντηση από αυτήν. Ένα τμήμα του τοίχου κάτω από τους μνηστήρες έχει ένα διακοσμητικό διάζωμα που απεικονίζει μια σκηνή μάχης, ίσως μια πρόγευση του τρόπου με τον οποίο ο Οδυσσέας θα επιστρέψει και θα νικήσει τους επίδοξους αντικαταστάτες του.

Ο Όμηρος και τα ποιήματά του μιλούν μέσα από ένα χάσμα σχεδόν 3.000 ετών για να φτάσουν σε ένα ακόμα δεκτικό αναγνωστικό κοινό. Αυτά τα υποδειγματικά έργα τέχνης από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα, επίσης διατηρημένα κομμάτια της ιστορίας, ζωντανεύουν με τρόπο ζωντανό και απτό τον Όμηρο και τις αρχαίες ιστορίες του.

*διάλεκτος των Κυμαίων

**ραψωδία Ι, 240-630

επιμέλεια: Κώστας Γιαννίκος

Το «Πάσχα του καλοκαιριού», όπως ονομάζεται ο Δεκαπενταύγουστος, χιλιάδες πιστοί, με ευλάβεια και θεία κατάνυξη, προστρέχουν σε ιερούς ναούς και μοναστήρια για να προσκυνήσουν την ιερή εικόνα της Παναγίας.

Στην περιοχή των Χανίων, από τα πλέον σημαντικά σημεία αναφοράς της ημέρας είναι η Μονή Οδηγήτριας Γωνιάς Κολυμβαρίου και η Μονή της Χρυσοσκαλίτισσας που παραδοσιακά συγκεντρώνουν πλήθος πιστών από όλη την Κρήτη. Και οι δύο Μονές είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με την ιστορία του τόπου και τους αγώνες των Κρητικών από την εποχή της Τουρκοκρατίας μέχρι και την κατοχή της Κρήτης από τους Γερμανούς.

Η Μονή Γωνιάς στο Κολυμπάρι

Στη Μονή Γωνιάς πολλοί πιστοί το έχουν σαν τάμα να πηγαίνουν με τα πόδια για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας διανύοντας αποστάσεις ακόμα και από την πόλη των Χανίων. Η εικόνα των πιστών που κατευθύνονται προς τη Μονή κυρίως την παραμονή της εορτής κρατώντας κεριά και τάματα είναι χαρακτηριστική, αναδεικνύοντας το βαθύ αίσθημα πίστης που τους διακατέχει.

Η Μονή ιδρύθηκε τον 9ο αιώνα μ.Χ. στη θέση Μένιες του Ακρωτηρίου, στη θέση όπου βρισκόταν το ιερό της Δίκτυννας, και ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Λόγω επιθέσεων από πειρατές, η Μονή τον 13ο αιώνα μεταφέρθηκε νοτιότερα και ένα μικρό μοναστήρι χτίστηκε εκεί όπου σήμερα βρίσκεται το κοιμητήριο του μοναστηριού.

Στη σημερινή θέση ιδρύθηκε το 1618 από τον μοναχό Βλάσιο, από την Αμάσεια της Κύπρου. Το έργο της ανοικοδόμησης συνέχισε ο Βενέδικτος Τζαγκαρόλας, ενώ στην ανοικοδόμηση και συντήρηση της Μονής βοήθησε η μεγάλη δωρεά του Γεωργίου Μούρμουρη. Ο ναός της ολοκληρώθηκε το 1634, σύμφωνα με επιγραφή που βρίσκεται στο δυτικό μέρος του τρούλου.

Το 1652, οι Τούρκοι κατέστρεψαν το μοναστήρι για να λειτουργήσει στη συνέχεια μετά από εργασίες ως Μονή-σχολείο. Κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821, η Μονή λειτούργησε ως νοσοκομείο, ενώ το 1867, κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1866, καταστράφηκε ξανά από τους Τούρκους.

Το 1899 κατασκευάζεται το σημερινό καμπαναριό της Μονής, η οποία κρίθηκε διατηρητέα το 1935. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μετά την κατάληψη της Αθήνας από τους Γερμανούς, εκεί λειτούργησε μέρος της σχολής Ευελπίδων. Μετά τη μάχη της Κρήτης, οι Γερμανοί επίταξαν τη Μονή και φυλάκισαν τους μοναχούς. Επαναλειτούργησε μερικώς το 1942 και μέχρι το 1944 ήταν γερμανικό στρατόπεδο.

Τη δεκαετία του 1960, σε έκταση που παραχώρησε η Μονή κατασκευάστηκε η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης που μέχρι και σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιδρύματα της Ορθοδοξίας, έχοντας φιλοξενήσει και την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο, τον Ιούνιο 2016.

Η Μονή Χρυσοσκαλίτισσας

H Μονή Χρυσοσκαλίτισσας, βρίσκεται σε απόσταση 76 χιλιομέτρων από τα Χανιά στο νοτιοδυτικό άκρο της Περιφερειακής Ενότητας.

Χτισμένη πάνω σε ψηλό βράχο, καλεί τους πιστούς να ανηφορίσουν για το κερί της πίστης και της προσευχής.

Η παράδοση αναφέρει ότι το τελευταίο της σκαλί ήταν κάποτε χρυσό και από αυτό πήρε το όνομα της.

Ο κεντρικός ναός της Μονής είναι δίκλιτος, με τα κλίτη του αφιερωμένα στην Κοίμηση της Θεοτόκου και στην Αγία Τριάδα, και χτίστηκε το 1894 για να αντικαταστήσει τον αρχικό μικρό σπηλαιώδη ναό. Το μοναστικό συγκρότημα συμπληρώθηκε με το κτίσιμο θολωτών χώρων στην επιφάνεια του βράχου, ενώ κάτω από το βράχο υπάρχουν τα κτίρια του «Παρθενώνα», όπου στεγάζονταν οι μοναχές. Στο καθολικό σήμερα σώζεται η θαυματουργή εικόνα της Κοίμησης της Θεοτόκου που χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 17ου αιώνα, ενώ έχει διαμορφωθεί και μικρό μουσείο.

Η θέα είναι εντυπωσιακή καθώς, όταν ο επισκέπτης φτάνει στο μοναστήρι, αντικρίζει το απέραντο γαλάζιο του Λιβυκού Πελάγους.

Οι Παναγιές της ενδοχώρας

Στις 15 Αυγούστου «πανηγυρίζουν» ακόμα, μεταξύ άλλων, η Μονή Γουβερνέτου στο Ακρωτήρι Χανίων, ο Μητροπολιτικός Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου στην παλιά πόλη των Χανίων, καθώς και 14 ιεροί ναοί στην ενδοχώρα. Πρόκειται για τους Ιερούς Ναούς: Κοιμήσεως Θεοτόκου Καλάμι, Κοιμήσεως Θεοτόκου Τσικαλαριά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Αρωνίου, Κοιμήσεως Θεοτόκου Χωραφάκια, Κοιμήσεως Θεοτόκου Εξώπολις, Κοιμήσεως Θεοτόκου Κεφαλά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Εμπρόσνερος,Κοιμήσεως Θεοτόκου Μεσκλά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Λίμνη, Κοιμήσεως Θεοτόκου Κερά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Βαθανιά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Μαχιά, Κοιμήσεως Θεοτόκου Τεμένια, Κοιμήσεως Θεοτόκου Επισκοπή.

Με μια βαρυσήμαντη ανακοίνωση, η Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων παρεμβαίνει στη δημόσια συζήτηση για τη δικαστική διερεύνηση της τραγωδίας των Τεμπών, διαβεβαιώνοντας τους πολίτες για την αποφασιστικότητα του δικαστικού σώματος να αποκαλύψει την αλήθεια.

Η Ένωση, αναγνωρίζοντας το βάρος της ευθύνης που φέρει το δικαστικό σώμα, τονίζει ότι «στο όνομα των αδικοχαμένων επιβατών της αμαξοστοιχίας, του ελληνικού λαού που διψάει για την αποκάλυψη της αλήθειας» και των δημοκρατικών θεσμών, αισθάνεται «βαρύ το χρέος που πέφτει στους ώμους» των δικαστικών λειτουργών.

Διαχρονικές παθογένειες και ελλείψεις

Στην ανακοίνωση επισημαίνονται οι σοβαρές ελλείψεις που αντιμετωπίζει η Δικαιοσύνη, με τους δικαστές να είναι «οι πρώτοι που σε κάθε ευκαιρία αναδείξαμε τις διαχρονικές παθογένειες της κρατικής οργάνωσης». Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην έλλειψη υποδομών και εκπαιδευμένου επιστημονικού δυναμικού, καθώς και στην αναποτελεσματική λειτουργία της δικαστικής αστυνομίας.

Η Ένωση υπενθυμίζει τη σταθερή της στάση υπέρ της θωράκισης της δικαστικής ανεξαρτησίας, αναφέροντας χαρακτηριστικά τη δημόσια διαμαρτυρία της για την επιστολή του Πρωθυπουργού (αρ. πρωτ. 1204/06.03.2023) προς τον τότε Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, την οποία είχε χαρακτηρίσει ως «ευθεία παραβίαση της αρχής της διάκρισης των εξουσιών και έμμεση υπονόμευση του κύρους της Δικαιοσύνης».

Καταλήγοντας, η Ένωση διαβεβαιώνει ότι «η Δικαιοσύνη θα ανταποκριθεί στο δίκαιο κοινωνικό αίτημα για αποκάλυψη της αλήθειας», όχι επειδή αγνοεί την ύπαρξη ισχυρών συμφερόντων ή πολιτικών επιδιώξεων, αλλά «ακριβώς γιατί θεσπίστηκε για να υπάρχει και να λειτουργεί πέρα από όλα αυτά».

Η παρέμβαση έρχεται σε μια περίοδο έντονης κοινωνικής αναταραχής, με το «ανθρώπινο ποτάμι που κατέκλεισε τους δρόμους όλων των ελληνικών πόλεων» να απαιτεί την πλήρη διαλεύκανση της υπόθεσης που αποτελεί το τραγικότερο σιδηροδρομικό δυστύχημα των τελευταίων ετών.

Μπορείτε να διαβάσετε την ανακοίνωση ΕΔΩ

Με εννέα ντοκιμαντέρ μικρού, μεσαίου και μεγάλου μήκους δημιουργών από την Ελλάδα και την Κύπρο θα ξεκινήσει σε λίγες μέρες το 8ο Beyond Borders Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου. Καταξιωμένοι, ανερχόμενοι ή και πρωτοεμφανιζόμενοι Έλληνες δημιουργοί δίνουν το ‘παρών’ στο Καστελλόριζο, αναδεικνύοντας θεματικές, όπως ο ρατσισμός, οι διακρίσεις, η προσφυγιά και η μετανάστευση, η αστεγία, η εγκατάλειψη, η εργασία, αλλά και ο Νέος Ελληνικός Κινηματογράφος.

Το Φεστιβάλ, που διεξάγεται στο Καστελλόριζο από τις 20 έως τις 27 Αυγούστου, διοργανώνει το Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), σε συνεργασία με τη γαλλική Ecrans des Mondes και σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Τα τελευταία 3 χρόνια τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Επίσημο Διαγωνιστικό τμήμα

Όπως ενημερώνουν οι διοργανωτές, στο Επίσημο Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω τέσσερα ντοκιμαντέρ:

– Θόδωρος Αγγελόπουλος – Νίκος Παναγιωτόπουλος: Ο καθένας και η μουσική του, των Αντώνη Κόκκινου & Γιάννη Σολδάτου, Ελλάδα, 2022, 76′

Μία αδημοσίευτη συζήτηση ανάμεσα στον Θόδωρο Αγγελόπουλο και τον Νίκο Παναγιωτόπουλο, ένα πολύτιμο ηχητικό ντοκουμέντο για την έως τότε στάση και πορεία των δύο δημιουργών, για το σχεδιασμό του μελλοντικού τους έργου, για την οντότητα του Νέου Ελληνικού Κινηματογράφου, αλλά και του κινηματογράφου γενικότερα. Μια χαμένη συζήτηση που βρέθηκε τυχαία πριν 2 χρόνια και ήταν αφορμή για ένα συναρπαστικό ταξίδι στο έργο των δύο δημιουργών, στο τοπίο του ελληνικού κινηματογράφου, αλλά και της Ιστορίας μας.

– Πένθος – Αυτοί που μένουν, των Μυρτούς Πατσαλίδου & Μαρίας Λούκα, Ελλάδα, 2023′, 71′

Μια καθίζηση στον κόσμο του πένθους μέσα από τρεις ιστορίες που συγκλόνισαν την ελληνική κοινωνία: Τις δολοφονίες του Σαχζάντ Λουκμάν, του Παύλου Φύσσα και του Ζακ Κωστόπουλου. Οι οικογένειες των θυμάτων συνομιλούν για τις απουσίες τους, υπερασπίζονται τη μνήμη των νεκρών, μετασχηματίζουν την οδύνη τους σε αγώνα για δικαιοσύνη. Ένα καλειδοσκόπιο στη μοναχικότητα του ιδιωτικού χώρου, τις δικαστικές αίθουσες και το δρόμο.

– Roofless Dreams, του Σωτήρη Δανέζη, Ελλάδα, 2022, 83′

Είχαν δουλειές, οικογένεια και σπίτι – αυτά μέχρι να πάρει η ζωή το τιμόνι. Το ντοκιμαντέρ του Σωτήρη Δανέζη στρέφει το βλέμμα μας σε εκείνους που προσπερνάμε βιαστικά, σε ανθρώπους που κάποτε είχαν δουλειά, σπίτι, οικογένεια, φίλους και μία μέρα τα έχασαν όλα. Η ταινία, που υλοποιήθηκε με την υποστήριξη του «ΤΙΜΑ» Κοινωφελούς Ιδρύματος, καταγράφει επί δεκατρείς μήνες τις ιστορίες πέντε πρωταγωνιστών της επιβίωσης, οι οποίοι ζουν στον δρόμο ή υπό την απειλή της αστεγίας και εστιάζει στις προσπάθειες της ΑΜΚΕ Emfasis να τους στηρίξει κάτω από αντίξοες συνθήκες. Η κακοποίηση στην οικογένεια, ο εγκλεισμός, η απώλεια αγαπημένων προσώπων -πολλές από τις μάχες τους μοιάζουν με τις δικές μας· το ίδιο συμβαίνει και με τα όνειρά τους.

– Φύλλα καπνού, των Στάθη Γαλαζούλα & Ελίζας Καβαλαράκη, Ελλάδα, 2023, 39′

Γυναίκες καπνεργάτριες, πρόσφυγες δεύτερης γενιάς και οι ίδιες, ανατρέχουν στις εργατικές τους μνήμες από τις καπναποθήκες του Αγρινίου. Παράλληλα, η καπνεργάτρια Παρθένα Δεσποινίδου επισκέπτεται την εμβληματική καπναποθήκη Παπαστράτου προσπαθώντας να ανασυστήσει τον χώρο που κάποτε ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα καπνοπαραγωγής του 20ού αιώνα.

Διαγωνιστικό τμήμα ντοκιμαντέρ μικρού μήκους

Στο μicro Διαγωνιστικό τμήμα θα συμμετέχουν τα παρακάτω πέντε ντοκιμαντέρ μικρού μήκους:

1. Bitter September, της Σοφίας Φαραντάτου, Ελβετία, 2022, 26′, Ελληνική Πρεμιέρα

Μετά τη δολοφονία του Ελληνοαμερικανού ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή Ζακ Κωστόπουλου, η παιδική του φίλη, Σοφία Φαραντάτου, επιστρέφει στην Ελλάδα και βρίσκεται σε αδιέξοδο. Το βίντεο της δολοφονίας, που τραβήχτηκε από περαστικό, παίζει σε επανάληψη σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας. Μεταξύ της αφήγησης των μέσων ενημέρωσης και του δικού της αρχείου από τη φίλη της, η Σοφία δεν έχει άλλη επιλογή από το να απομονωθεί και να στοχαστεί την έννοια της μνήμης. Μόνο ο χρόνος μπορεί να της δώσει τον χώρο να θρηνήσει και να διαχειριστεί την απουσία του φίλου της.

2. Every Sunday, της Καίτης Παπαδήμα, Κύπρος, 2021, 23′

Το ντοκιμαντέρ ακολουθεί μια ομάδα Φιλιππινέζων οικιακών βοηθών στην Κύπρο, οι οποίες ετοιμάζονται για έναν διαγωνισμό ομορφιάς που διοργανώνει η τοπική τους κοινότητα. Οι διοργανωτές και οι συμμετέχουσες χρησιμοποιούν αυτό το γεγονός ως ευκαιρία για να συγκεντρώνονται μια φορά την εβδομάδα -στο μοναδικό τους ρεπό- καθώς και για να επαναπροσδιορίσουν τη θέση τους ως εργαζόμενες μετανάστριες στην κυπριακή κοινωνία και να διεκδικήσουν εκ νέου την ταυτότητά τους. Εν τω μεταξύ, η αποκάλυψη της δράσης ενός κατά συρροή δολοφόνου, με θύματα αλλοδαπές εργάτριες και τις μικρές τους κόρες, έρχεται στην επιφάνεια και η κοινότητα συγκεντρώνεται για να αντιδράσει στο έγκλημα, αλλά και να αποτίσει ύστατο φόρο τιμής στα θύματα.

3. Ξύπνησα 18, της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, Ελλάδα, 2022, 13′

Έξι παιδιά. Έξι ασυνόδευτα παιδιά. Μια λέξη κάνει τη διαφορά. Έξι άνθρωποι μιλούν για τη ζωή σε μια καινούρια χώρα, την Ελλάδα, μια ζωή που αλλάζει απότομα και γίνεται πολύ δυσκολότερη στα 18. Τα όνειρα, οι ματαιώσεις, οι φόβοι και οι ελπίδες έξι νέων ανθρώπων.

4. Το κάλεσμα των φάρων, του Κωνσταντίνου Ποταμιάνου, Ελλάδα, 2022, 10′

Ένα ντοκιμαντέρ που περιγράφει την ιστορία της ανακαίνισης των δύο νοτιότερων φάρων της χερσαίας Ευρώπης, από τη σκοπιά του αρχιτέκτονα που ανέλαβε την ανακαίνισή τους πριν από 13 χρόνια. Το έργο ήταν δύσκολο και γεμάτο απρόοπτα προβλήματα, εξαιτίας των αντίξοων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν εκεί. Ωστόσο, ο ίδιος και η ομάδα του κατάφεραν τελικά να το ολοκληρώσουν με επιτυχία.

5. Vidisova, του Γιώργου Παναγόπουλου, Ελλάδα, 2021, 9′

Ο κύριος Τάσος ξανάχτισε το σπίτι των παιδικών του αναμνήσεων με τα χέρια του, σε ένα μικρό χωριό που καταστράφηκε μαζικά από τους ίδιους τους κατοίκους του στα τέλη της δεκαετίας του ’60, προκειμένου να επιδοτηθούν ως σεισμόπληκτοι και να χτίσουν ένα νέο χωριό. Ένα ντοκιμαντέρ για τη μνήμη, το πέρασμα του χρόνου και το συλλογικό τραύμα.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.beyondborders.gr

Ε. Μ.

«Σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, σε μια στιγμή που η σκέψη όλων μας είναι στα θύματα των άνευ προηγουμένου φυσικών καταστροφών και τις οικογένειές τους, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια, είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μετά την ανακοίνωση του οίκου DBRS Morningstar για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα.

«Ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar, ένας από τους τέσσερεις διεθνείς οίκους που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δίνει στην Ελλάδα τη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα έπειτα από 13 χρόνια και με αυτόν τον τρόπο την κατατάσσει σε μια διαφορετική πλέον κατηγορία από πλευράς πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το άλμα αυτό δεν ήταν εύκολο, αλλά ούτε και τεχνικού χαρακτήρα. Προϋπέθετε αφενός τη συστηματική προσπάθεια που έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε οικονομικό επίπεδο και η οποία είχε ήδη επιβραβευτεί μέχρι τώρα με αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις. Σημαίνει επίσης περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις στη χώρα, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.

Η ανακοίνωση του οίκου DBRS είναι αρκετά εύγλωττη για να γίνουν πολλά περαιτέρω σχόλια. Μιλάει τόσο για την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε διαφορετικά επίπεδα (αύξηση των επενδύσεων, των εξαγωγών, μείωση της ανεργίας, μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ), όσο και για τον συνδυασμό της πολιτικής σταθερότητας με την υπεύθυνη οικονομική πολιτική που δημιουργεί ένα κατάλληλο κλίμα για την περαιτέρω ενδυνάμωση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Δουλειά μας είναι να συνεχίσουμε με σοβαρότητα τις προσπάθειές μας στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών, για να πείθουμε τόσο τους οίκους αξιολόγησης όσο και τις αγορές και τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου αξίζει κανείς να επενδύει και να ανοίγει καινούργιες δουλειές. Το οφείλουμε σε όλους τους Έλληνες πολίτες, το οφείλουμε στην πατρίδα μας», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης.

Στην είδηση ότι ο καναδικός αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την επενδυτική  βαθμίδα των  ελληνικών ομολόγων αναφέρονται και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Χαρακτηριστικά, το Bloomberg αναφέρει ότι η αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία BBB (low) με σταθερές προοπτικές είναι «η σημαντικότερη αναβάθμιση της χώρας από την κατηγορία ‘σκουπίδια’ μετά την οικονομική κρίση που τη συγκλόνισε πριν περισσότερο από μία δεκαετία».
Το πρακτορείο εκτιμά άλλωστε ότι «εκτός του γεγονότος ότι αποτελεί σφραγίδα έγκρισης της οικονομικής ατζέντας του (Έλληνα) πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, o DBRS είναι ένας από τους οίκους αξιολόγησης που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), κάτι που σημαίνει ότι πλέον η αξία των ελληνικών ομολόγων δεν θα μειώνεται περισσότερο από το κανονικό όταν χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε ενέργειες επαναχρηματοδότησης».

Η εκτίμηση του DBRS

Στην ανακοίνωσή του, ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά την απόψη ότι, με βάση και το εντυπωσιακό ιστορικό της Ελλάδας, οι ελληνικές Αρχές θα παραμείνουν δεσμευμένες στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε πτωτική τάση.

Τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια δεν απέτρεψαν τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ενώ για φέτος αναμένεται πλεόνασμα 1,1% και για το 2024 2,1%.

Από τα υψηλά επίπεδα του 2020, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό στο ΑΕΠ, πέρυσι κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες, επωφελούμενο από τη δημοσιονομική επανόρθωση και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.

Η σημαντική βελτίωση όσον αφορά το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το χρέος ενισχύεται από την ισχυρή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ωθεί το αξιόχρεο ανοδικά.

Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες το 2022, σημειώνει ο DBRS, η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα, σημειώνοντας ανάπτυξη 5,9% με παράλληλες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, ενισχυόμενες από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις και την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα.

Καθώς το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) συνεχίζει να εφαρμόζεται, οι επενδύσεις θα παραμείνουν σημαντική πηγή ανάπτυξης, αν και υπάρχουν εξωγενείς καθοδικοί κίνδυνοι.

Το βελτιωμένο αξιόχρεο αντανακλά, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς του Ευρωσυστήματος, μετά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν, σημειώνει ο οίκος.

«Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα συνεχίζει να ωφελείται από την ισχυρή στήριξη και χρηματοδοτικά οφέλη σε περιόδους κρίσεων, ιδιαίτερα με τα νέα εργαλεία της ΕΕ/ευρωσυστήματος και τα μέσα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Οι βελτιώσεις στη ‘δημοσιονομική διαχείριση και πολιτική’ και στα θεμέλια του ‘χρέους και ρευστότητας’ αποτελούν τους βασικούς λόγους για την αναβάθμιση του αξιόχρεου», αναφέρει η ανακοίνωση.

Ο οίκος εκφράζει την άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι θα συνεχίσουν να προσφέρουν κίνητρα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη, στηρίζοντας παράλληλα την αύξηση των επενδύσεων με πόρους που διοχετεύονται και μέσω του ενισχυμένου τραπεζικού συστήματος.

Η αξιολόγηση της Ελλάδας περιορίζεται από την οικονομική κληρονομιά που άφησε η παρατεταμένη κρίση, δηλαδή από το πολύ υψηλό λόγο του δημόσιου χρέους, το ακόμη υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και το υψηλό ποσοστό ανεργίας.

Η αξιολόγηση θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν συμβούν ένα ή συνδυασμός από τα παρακάτω:

(1)    συνεχής υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τις πιο μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές
(2)    συνεχής δέσμευση στη δημοσιονομική υπευθυνότητα που οδηγεί σε διαρκή μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους

Από την άλλη πλευρά, δυνητικοί μοχλοί για υποβάθμιση περιλαμβάνουν έναν ή συνδυασμό από τα παρακάτω:

(1)    παρατεταμένη εξασθένιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θέτει τον λόγο του δημόσιου χρέους σε μία σταθερή ανοδική τάση
(2)    μία αντιστροφή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
(3)    μία εκ νέου αστάθεια στον χρηματοπιστωτικό τομέα

Ο οίκος σημειώνει ότι η νέα κυβέρνηση διασφαλίζει τη συνέχεια της πολιτικής, η οποία ενισχύει την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και με τη σειρά της στηρίζει την οικονομία.

Για την οικονομία αναφέρει ότι παρέμεινε ισχυρή το 2022, σημειώνοντας αύξηση του ΑΕΠ 5,9% που καθοδηγήθηκε από τη συνεχιζόμενη βελτίωση της αγοράς εργασίας και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Φέτος, η ανάπτυξη, σημειώνει ο DBRS, αναμένεται να μετριασθεί, αλλά να ξεπεράσει το 2% καθώς τα ισχυρά τουριστικά έσοδα και η επιτάχυνση των επενδύσεων θα στηρίξουν την οικονομία.

Για το δημόσιο χρέος αναφέρει ότι παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, αλλά η ευνοϊκή διάρθρωση και η μείωση της δαπάνης για τους τόκους περιορίζει τους κινδύνους. Αναφέρει ειδικότερα ότι ο επίσημος τομέας κατέχει το 70% του χρέους, με τη μέση σταθμισμένη διάρκειά του να είναι πολύ μεγάλη – στα 20 χρόνια στο τέλος του 2022 – και με το 100% του χρέους αυτού να έχει σταθερά επιτόκια.

Επιπλέον, ο ΟΔΔΗΧ ασκεί στρατηγική ενεργητικής διαχείρισης του χρέους για να περιορίζει τον κίνδυνο αυξήσεων του κόστους χρηματοδότησης μεσοπρόθεσμα. Το 2023, το μέσο πραγματικό επιτόκιο για το μεσο-μακροπρόθεσμο χρέος εκτιμάται στο 1,2%. Το σημαντικό ύψος των ταμειακών διαθεσίμων, περίπου 35 δισεκ. ευρώ, συνεχίζει να χρησιμεύει ως μαξιλάρι ρευστότητας και αυξάνει την εμπιστοσύνη των παραγόντων της αγοράς.

Για τις τράπεζες, ο DBRS παρατηρεί ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL), αλλά τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων.

Το ποσοστό των κόκκινων δανείων μειώθηκε στο 8,8% στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023 από 12,1% το πρώτο τρίμηνο του 2021 και είναι μειωμένο κατά 40,3 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό επίπεδό τους τον Ιούνιο του 2017.

Για την ΕΚΤ αρκεί η επενδυτική βαθμίδα από τον DBRS για να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο με μειωμένο «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας τους, αλλά και για την ένταξή τους σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (οι αγορές ελληνικών τίτλων στο έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία έγιναν κατ’ εξαίρεση, με ειδική απόφαση).

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στις αξιολογήσεις που ακολουθούν από τους άλλους τρεις μεγάλους οίκους, με τον Moody’s να δίνει τη δική του ετυμηγορία την επόμενη Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, τον S&P στις 20 Οκτωβρίου και τον Fitch την 1η Δεκεμβρίου.

Του Άκη Χαραλαμπίδη

 

Με κεντρικό σύνθημα «Δυναμώνουμε τον αγώνα μας απέναντι στην πολιτική που γεννά Τέμπη για τη ζωή μας — Το έγκλημα στα Τέμπη δεν θα συγκαλυφθεί», Εργατικά Κέντρα της Αττικής, ομοσπονδίες και σωματεία εργαζομένων στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα, οργάνωσαν το βράδυ της Τετάρτης μεγάλο συλλαλητήριο στο Σύνταγμα.

Πριν ξεκινήσουν οι ομιλίες, οι διαδηλωτές τήρησαν ενός λεπτού σιγή τιμώντας τη μνήμη των 57 αδικοχαμένων στις ράγες του σιδηρόδρομου. «Όλων των νεκρών είμαστε φωνή, το έγκλημα στα Τέμπη δεν θα συγκαλυφθεί», ήταν το σύνθημα που δόνησε το Σύνταγμα.

«Την Παρασκευή κλείσαμε τις σχολές μας, αδειάσαμε τα αμφιθέατρά μας, για να κάνουμε πράξη την υπόσχεση που δώσαμε πριν δύο χρόνια», τόνισε η Μυρτώ Συμεωνίδου, πρόεδρος του Φοιτητικού Συλλόγου Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ. «Αυτόν τον αγώνα οι φοιτητές συνεχίζουν, τόσο με το συλλαλητήριο στο Σύνταγμα όσο και με την κινητοποίηση που οργανώνουν την Παρασκευή» πρόσθεσε, τονίζοντας: «Μέχρι δικαίωση να ‘ρθει εδώ θα μείνουμε, όλοι μαζί μια φωνή, ένα θα γίνουμε».

Αμέσως μετά, στην εξέδρα ανέβηκαν οι «Κοινοί Θνητοί» με τραγούδια και στίχους που «καταγγέλλουν το έγκλημα στα Τέμπη». Παράλληλα, στον ουρανό υψώθηκαν δεκάδες φαναράκια στη μνήμη των 57 νεκρών στα Τέμπη.

Tα μεγαλειώδη συλλαλητήρια της Παρασκευής 28 Φεβρουαρίου χαιρέτισε ο Δημήτρης Κουτσιαύτης, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων Μηχανοδηγών ΟΣΕ. Σχολιάζοντας τη συζήτηση στη Βουλή, σημείωσε πως «αποδείχθηκε ότι η κυβέρνηση δεν έχει λάβει κανένα από τα μηνύματα που έχει στείλει η ελληνική κοινωνία, συνεχίζει την υποχρηματοδότηση, την υποστελέχωση, την πολιτική ‘απελευθέρωσης’ του σιδηρόδρομου».

«Δεν μπορούμε να ξεχάσουμε», υπογράμμισε, αναφερόμενος στα πέντε μέλη του σωματείου των μηχανοδηγών που έχασαν τη ζωή τους στη σύγκρουση, μαζί με ακόμα 52 ανθρώπους.

«Δύο χρόνια πριν, δώσαμε όρκο πάνω σε εκείνα να συντρίμμια των τρένων», είπε ο Νίκος Τσακλίδης, εργαζόμενος στον σιδηρόδρομο, ξάδερφος της 22χρονης Αγάπης Τσακλίδη, που επέβαινε στη μοιραία αμαξοστοιχία και έχασε τη ζωή της στη φονική σύγκρουση. Μίλησε για «τις ευθύνες της εταιρείας, της ΕΕ και των πολιτικών δυνάμεων που υλοποίησαν τον τεμαχισμό του σιδηρόδρομου και την παράδοση των πιο κερδοφόρων τμημάτων του στις επιχειρήσεις».

«Η φωνή του οργανωμένου λαού, με τα εργατικά συνδικάτα στην εμπροσθοφυλακή του, τρύπησαν όλα τα μπάζα της συγκάλυψης και ψήλωσαν το μπόι του λαού», τόνισε.

Η φοιτήτρια Ευδοκία Φραγκέλη, απήγγειλε στίχους που έστειλε στα συνδικάτα ένας εργαζόμενος, για το έγκλημα στα Τέμπη.

«Η μεγάλη σημερινή συγκέντρωση επιβεβαιώνει την απόφασή μας να συνεχίσουμε τον αγώνα», διεμήνυσε ο Δαμιανός Μπαλασούλης, συνήγορος οικογένειας θύματος των Τεμπών.

Μίλησε για «την προσπάθεια των οικογενειών και των συνηγόρων τους να συγκεντρώσουν στοιχεία που αποκαλύπτουν το προμελετημένο έγκλημα και τους ενόχους του».

«Τους το λέμε και από δω: Είναι ένοχοι και πρέπει να καθίσουν στο εδώλιο, η σημερινή και οι προηγούμενες κυβερνήσεις», τόνισε και κατήγγειλε «την ανυπαρξία συστημάτων ασφαλείας, τη δραματική υποστελέχωση του σιδηρόδρομου, τους προκλητικούς πανηγυρισμούς για την αύξηση της ταχύτητας των τρένων».

Υπενθύμισε πως συνδικαλιστικές οργανώσεις και φορείς είχαν αποστείλει 93 εξώδικα για τα ζητήματα αυτά.

«Με τους νόμους τους, ο σιδηρόδρομος λειτουργούσε κανονικά και με τον νόμο», όπως κατήγγειλε, με την έγκριση της Ρυθμιστικής Αρχής. Τελικά «είναι το κράτος δικαίου και όχι μια παρέκκλισή του», σημείωσε, αυτό που αδιαφορεί για την ασφάλεια εργαζομένων και επιβατών στα τρένα.

«Οι υγειονομικοί ξέρουμε τι σημαίνει να λέμε ‘Δεν έχω οξυγόνο’», σημείωσε η Δέσποινα Τοσουνίδου, πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων στο Ασκληπιείο Βούλας, νοσοκομείο στο οποίο εργάζεται μητέρα θύματος των Τεμπών.

«Μετατρέπουμε την οργή μας σε οργανωμένο αγώνα και συνεχίζουμε να πορευόμαστε με το κεφάλι ψηλά. Δεν θα τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί, δεν θα ξεμπερδέψουν έτσι εύκολα με εμάς, θα τους πάρουμε φαλάγγι», τόνισε ο Μάρκος Μπεκρής, πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Πειραιά.

«Είμαστε και θα είμαστε εδώ για να αποδοθούν όλες οι ποινικές και πολιτικές ευθύνες διαχρονικά, αλλά και για να μην περάσει η προσπάθεια συγκάλυψης. Για να πάνε στον αγύριστο όλοι μαζί παρέα, και όχι να πάνε μόνοι τους, αλλά να τους στείλει ο λαός. Είμαστε εδώ για να διερευνηθούν όλες οι ευθύνες, και για τον πρωθυπουργό, για παράβαση καθήκοντος και υπόθαλψη, για παρεμπόδιση της δικαιοσύνης, αλλά και για τους άλλους που πέτρα-πέτρα έχτισαν από τη δεκαετία του ’90 τα μνήματα των δικών μας ανθρώπων», υπογράμμισε ο Μ. Μπεκρής.

Ηράκλειο

Την απαίτηση για δικαιοσύνη, την ανάδειξη όλης της αλήθειας και την απόδοση των ευθυνών σε όσους αναλογούν, για τη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, επανέλαβαν στο συλλαλητήριο του Ηρακλείου. Το προσκλητήριο συμμετοχής ήταν για τις 7 το απόγευμα στην πλατεία Ελευθερίας, όπου συγκεντρώθηκε πλήθος κόσμου. Στο συλλαλητήριο συμμετείχαν μεταξύ άλλων σωματεία, ενώσεις και σύλλογοι, ενώ το παρών έδωσαν πολίτες όλων των ηλικιών, κρατώντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα, απαιτώντας να μην υπάρξει συγκάλυψη.

«Ζητάμε δικαιοσύνη και τιμωρία των υπαίτιων, αλλά κρατώντας το ελπιδοφόρο μήνυμα της πιο μεγαλειώδους απεργίας των τελευταίων 50 χρόνων» ανέφεραν συγκεντρωμένοι, συμπληρώνοντας ότι «το μήνυμα αυτό το μετουσιώνουμε με όλες τις δυνάμεις μας σε καθημερινό αγώνα για την ανατροπή της αιτίας που γεννάει τα εγκλήματα αυτά».

Ιωάννινα

Με κεντρικό σύνθημα, «Δικαιοσύνη για τα Τέμπη» , πραγματοποιήθηκαν νέα συλλαλητήρια στα Ιωάννινα, την Πρέβεζα, την Άρτα και την Κέρκυρα.

Την κινητοποίηση διοργάνωσαν τα Εργατικά Κέντρα μαζί με Σωματεία και φοιτητικούς Συλλόγους.

Στα Ιωάννινα, η συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε στον χώρο της κεντρικής πλατείας, στην Περιφέρεια Ηπείρου, στην Πρέβεζα έξω από τα Δικαστήρια, στην Ηγουμενίτσα στην πλατεία Δημαρχείου. Το προγραμματισμένο για σήμερα συλλαλητήριο του Εργατικού Κέντρου και της ΑΔΕΔΥ στην Άρτα αναβλήθηκε για αύριο, στις 7.30 το απόγευμα στην πλατεία Κιλκίς.

Λάρισα

Νέο μαζικό συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε στη κεντρική πλατεία της Λάρισας με αφορμή το δυστύχημα των Τεμπών. Η Χρυσούλα Χλωρού, που έχασε την αδερφή της στην τραγωδία, δήλωσε πως ο αγώνας θα συνεχιστεί μέχρι τέλους, καλώντας τον κόσμο στο πλευρό της.

Στο ίδιο πνεύμα κινήθηκαν και οι δηλώσεις του προέδρου του Φαρμακευτικού Συλλόγου, Θάνου Κουτσούκη, και του προέδρου του Εργατικού Κέντρου Λάρισας, Γιάννη Σκόκα, που τόνισαν πως η κινητοποίηση δεν σταματά.

Μεταξύ άλλων έγινε αναφορά στην απεργιακή κινητοποίηση της 28ης Φεβρουαρίου 2025 που χαρακτηρίστηκε ως η μεγαλύτερη στην ιστορία της χώρας, με εκατομμύρια ανθρώπους να διαδηλώνουν τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Η συγκέντρωση ξεκίνησε με συγκινητικές στιγμές, όταν οι οικογένειες των θυμάτων διάβασαν τα ονόματα των 57 αδικοχαμένων και κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή. Οι διαδηλωτές υπογράμμισαν ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα μέχρι να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Μαζικά συλλαλητήρια σε Τρίκαλα και Καρδίτσα

Λίγες μέρες μετά την απεργιακή κινητοποίηση της περασμένης Παρασκευής, νέο μαζικό συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη, αργά το απόγευμα, στην Πλατεία Ρήγα Φεραίου στα Τρίκαλα.

Νέο μαζικό συλλαλητήριο πραγματοποιήθηκε την ίδια μέρα στην κεντρική πλατεία της Καρδίτσας. Στο συλλαλητήριο παρέστησαν και οι συγγενείς των δύο Καρδιτσιωτών που έχασαν τη ζωή τους στα Τέμπη. Πρόκειται για τη μητέρα του Βάιου Βλάχου, Μαρία Θεοδωρή, και τον αδελφό του Τάσου Κουτσόπουλου, Γιώργο, οι οποίοι ευχαρίστησαν τον κόσμο για τη στήριξή του, καθώς, όπως είπαν, παίρνουν δύναμη από την παρουσία τους μέχρι να λάμψει η αλήθεια και να αποδοθεί δικαιοσύνη.

Ακολούθησε πορεία στο κέντρο της Καρδίτσας που κατέληξε στο σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης, αφού πρώτα τηρήθηκε 57 δευτερόλεπτα σιγή στην μνήμη των θυμάτων.

Πάτρα: Μαζική συγκέντρωση

Μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην πλατεία Γεωργίου στην Πάτρα και πορεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στην αχαϊκή πρωτεύουσα για την πολύνεκρη σιδηροδρομική τραγωδία στα Τέμπη, έπειτα από κάλεσμα του εργατικού κέντρου.

Στη συγκέντρωση συμμετείχε και η δημοτική αρχή της Πάτρας, με επικεφαλής τον δήμαρχο, Κώστα Πελετίδη, ζητώντας, «να τιμωρηθούν όλοι οι πολιτικά και ποινικά υπεύθυνοι, όσο ψηλά κι αν βρίσκονται».

Ο πρεσβευτής της Κίνας στην Αθήνα Σιάο Τζουντζένγκ, επισκέφθηκε σήμερα τα κεντρικά γραφεία του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού προκειμένου να του παραδώσει, εκ μέρους του Ερυθρού Σταυρού της Κίνας, χρηματική επιταγή αξίας 100.000 δολαρίων (περίπου 91.000 ευρώ), τα οποία θα ενισχύσουν άμεσα τους πυρόπληκτους όλης της χώρας.

Ο πρόεδρος του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού Αντώνιος Αυγερινός ευχαρίστησε θερμά τον πρέσβη για την εμπιστοσύνη της κυβέρνησης της Κίνας προς τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό και χαρακτήρισε την κίνηση αυτή ιδιαίτερου τιμητικού ενδιαφέροντος. Ο κος Αυγερινός υπογράμμισε την εμπιστοσύνη και την αξιοπιστία που έχει δημιουργηθεί στο πρόσωπο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στην Ελλάδα παράγοντας ένα μοναδικό έργο προς όφελος όλων των πολιτών και κυρίως των ευάλωτων. Ανέφερε επίσης ότι τα χρήματα αυτά θα χρησιμοποιηθούν άμεσα εξ ολοκλήρου προς όφελος των ευάλωτων συνανθρώπων μας που έχουν ανάγκη.

Σε ανάρτησή της στο Twitter, η πρεσβεία της Κίνας στην Ελλάδα αναφέρει: «Σήμερα ο πρέσβης Σιάο παρέδωσε εκ μέρους του Ερυθρού Σταυρού Κίνας δωρεά ύψους 100.000 δολ. στον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό για την ενίσχυση των πυρόπληκτων στην Ελλάδα. Η φιλία που συνδέει τις δύο χώρες και τους λαούς μας είναι δυνατή: ο καλός φίλος στην ανάγκη φαίνεται».

Κατά την τελετή παράδοσης, ο Κινέζος πρέσβης τόνισε πως μια παραδοσιακή φιλία ενώνει την Κίνα και την Ελλάδα και έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην «ηρωική θυσία των δύο πιλότων κατά την επιχείρηση κατάσβεσης, εκφράζοντας τη θλίψη της κινέζικης κυβέρνησης και του λαού της Κίνας για τα θύματα των πυρκαγιών και τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στις οικογένειές τους. Επίσης, έστειλε μήνυμα συμπαράστασης στους συγγενείς των θυμάτων και τους τραυματίες και εξέφρασε τον μεγάλο σεβασμό του προς όσους εργάζονται σκληρά και ανταποκρίνονται στις καταστροφές.

Την ιδιαίτερη αυτή ώρα, όπως υπογράμμισε, «η Κίνα τείνει χείρα βοηθείας και είναι πρόθυμη να στηρίξει, στο πλαίσιο των δυνατοτήτων της, την Ελλάδα, ώστε παραμένοντας στο πλευρό του ελληνικού λαού, να ξεπεράσουμε μαζί τις δυσκολίες».

Σε αυτό το πλαίσιο, γνωστοποίησε πως ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας Γουάνγκ Γι έστειλε χθες τα συλλυπητήριά του στον Έλληνα ομόλογό του Γιώργο Γεραπετρίτη και προσέθεσε: «Σήμερα, κατ’ εντολή του Ερυθρού Σταυρού της Κίνας, παρουσιάζω δωρεά ύψους εκατό χιλιάδων δολαρίων προς τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό για τη στήριξη του ανθρωπιστικού του έργου στην Ελλάδα. Πιστεύουμε ότι χάρη στις κοινές προσπάθειες της ελληνικής κυβέρνησης και ολόκληρης της ελληνικής κοινωνίας, συμπεριλαμβανομένου του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, ο ελληνικός λαός θα καταφέρει, το συντομότερο δυνατόν, να νικήσει τις πυρκαγιές, και ότι οι κάτοικοι των περιοχών εκείνων που επλήγησαν από τις καταστροφές θα μπορέσουν σύντομα να ξαναχτίσουν τα σπίτια τους.»

Στη Χειμάρρα μεταβαίνει σήμερα Δευτέρα ο δήμαρχος Αθηναίων και πρόεδρος του Δικτύου Βαλκανικών Πόλεων B40, Κώστας Μπακογιάννης, προκειμένου να μιλήσει στη μεγάλη συγκέντρωση -διαδήλωση, που διοργανώνει στον κεντρικό πεζόδρομο Σπηλαίων στις 6 μ.μ. η ομογένεια, μέσω της οργάνωσής της «Ομόνοια».

Οι συμμετέχοντες ζητούν την άμεση απελευθέρωση του εκλεγμένου δημάρχου της Χειμάρρας Φρέντι Μπελέρη, ώστε να καταστεί δυνατή η ορκωμοσία και η ανάληψη των καθηκόντων του. Η ημερομηνία που επελέγη δεν είναι τυχαία, καθώς εκπνέει η τρίμηνη προθεσμία που προβλέπει ο εκλογικός νόμος της γειτονικής χώρας για την ορκωμοσία του.

Αυτό που αναμένουν οι διοργανωτές είναι η μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας, ώστε να ενσκήψει πάνω στην προφυλάκιση και στο κατηγορητήριο του εκλεγμένου δημάρχου Χειμάρρας. «Η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών Αρχών είναι συλλογική άσκηση και όχι μονομερής προσπάθεια», επισημαίνουν, ζητώντας να ορκιστεί ο εκλεγμένος δήμαρχος και να τερματιστεί άμεσα η προφυλάκισή του.

Ο δήμαρχος Αθηναίων, με την παρουσία του στη συγκέντρωση, θα μεταφέρει το μήνυμα στήριξης στον εκλεγμένο δήμαρχο της Χειμάρρας και ευρύτερα στην ομογένεια, ενώ θα τονίσει την ανάγκη υπεράσπισης του Κράτους Δικαίου και των ευρωπαϊκών Αρχών, σε μια περίοδο που η Αλβανία επιδιώκει να γίνει μέλος της ευρωπαϊκής οικογένειας.

Ειδικά για την επίσκεψη του Κώστα Μπακογιάννη σήμερα το απόγευμα στην Αλβανία, η «Ομόνοια Χειμάρρας», σε ανακοίνωσή της τονίζει: «Αποτελεί μεγάλη μας τιμή και χαρά, που στην προσπάθειά μας αυτή θα συμμετέχει με την παρουσία του ο δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης, συμβάλλοντας έμπρακτα ως άνθρωπος της Αυτοδιοίκησης, στον σεβασμό των δημοκρατικών θεσμών. Θέλουμε επίσης να ευχαριστήσουμε όλους τους δήμους για τη συμπαράστασή τους και την έμπρακτη στήριξη. Μας γεμίζουν δύναμη και αισιοδοξία. Δεν θα το ξεχάσουμε ποτέ».