Ελλάδα

Η Ολυμπία Οδός, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ICCS) της Αθήνας, παρουσίασε πρόσφατα ένα επαναστατικό ημιαυτόνομο ρομποτικό σύστημα που χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για την αυτόνομη επισκευή λακκούβων και τη σφράγιση ρωγμών.

Αυτή η καινοτομία αποτελεί μέρος του φιλόδοξου ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος HERON, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο του Horizon 2020 και στοχεύει στην ανάπτυξη ολοκληρωμένων αυτοματοποιημένων συστημάτων για τη συντήρηση οδικών υποδομών.

Το πρόγραμμα HERON: Μια ευρωπαϊκή πρωτοβουλία

Το τετραετές πρόγραμμα HERON (Improved Robotic Platform to perform Maintenance and Upgrading Roadworks: The ΗΕRΟΝ Approach) ξεκίνησε το 2021 με στόχο την επανάσταση στον τομέα της οδικής συντήρησης. Το έργο συνδυάζει τεχνολογίες αιχμής όπως ρομποτική, τεχνητή νοημοσύνη, drone, και επαυξημένη πραγματικότητα για να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη λύση που αντιμετωπίζει τις σύγχρονες προκλήσεις της οδικής ασφάλειας και συντήρησης.

Το ρομπότ, που αναπτύχθηκε από τη Robotnik Automation και άλλους εταίρους της κοινοπραξίας, είναι εξοπλισμένο με προηγμένους αισθητήρες, κάμερες υψηλής ανάλυσης και αλγόριθμους μηχανικής μάθησης που του επιτρέπουν να εντοπίζει, να κατηγοριοποιεί και να επισκευάζει αυτόνομα φθορές στο οδόστρωμα.

Επαυξημένη πραγματικότητα και ανθρώπινη συνεργασία

Ένα από τα πιο καινοτόμα στοιχεία του συστήματος είναι η χρήση επαυξημένης πραγματικότητας για τον απομακρυσμένο έλεγχο του ρομπότ. Οι χειριστές μπορούν να διαχειρίζονται το μηχάνημα από ασφαλή απόσταση, μειώνοντας δραστικά τους κινδύνους έκθεσης των εργαζομένων στην κίνηση και σε επικίνδυνες συνθήκες εργασίας.

Η τεχνολογία αυτή αντιπροσωπεύει μια νέα εποχή στη συνεργασία ανθρώπου-μηχανής, όπου η τεχνητή νοημοσύνη συμπληρώνει και ενισχύει τις ανθρώπινες ικανότητες αντί να τις αντικαθιστά.

Τεχνικές δυνατότητες και καινοτομίες

Το ρομποτικό σύστημα HERON διαθέτει εντυπωσιακές τεχνικές δυνατότητες που το καθιστούν μοναδικό στον κόσμο:

Αυτόνομη ανίχνευση και επισκευή

• Σφράγιση ρωγμών με χρήση εξειδικευμένων υλικών
• Επισκευή λακκούβων μέσω ακριβών αλγορίθμων
• Ανανέωση διαγράμμισης με αυτοματοποιημένα συστήματα βαφής

Συνεργασία με drone

Το σύστημα λειτουργεί σε συνδυασμό με αυτόνομα drone που πραγματοποιούν οπτικούς ελέγχους και παρέχουν πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο για την κατάσταση του οδοστρώματος.

Διαχείριση kυκλοφορίας

Το ρομπότ μπορεί να αναλαμβάνει και βοηθητικές εργασίες όπως η τοποθέτηση και αφαίρεση κώνων κυκλοφορίας, συμβάλλοντας στην ομαλή ροή της κίνησης κατά τη διάρκεια των εργασιών συντήρησης.

Οικονομικά και κοινωνικά οφέλη

Η υιοθέτηση της ρομποτικής τεχνολογίας στη συντήρηση δρόμων φέρνει σημαντικά οικονομικά οφέλη. Σύμφωνα με μελέτες, η αυτοματοποίηση μπορεί να εξοικονομήσει τουλάχιστον 3 εκατομμύρια ευρώ ετησίως μόνο από τις εργασίες σφράγισης ρωγμών σε εθνικό επίπεδο.

Επιπλέον, τα συστήματα αυτά προσφέρουν:

• Αυξημένη ασφάλεια για τους εργαζόμενους και τους οδηγούς
• Μείωση κυκλοφοριακών διακοπών κατά 25%
• Αύξηση της διάρκειας ζωής των οδικών υποδομών κατά 30%
• Βελτιωμένους χρόνους απόκρισης στη συντήρηση

Η Ελλάδα δεν είναι η μόνη χώρα που επενδύει στην ρομποτική συντήρηση δρόμων. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει αναπτύξει το ARRES PREVENT, ένα αυτόνομο σύστημα επισκευής από το Πανεπιστήμιο του Liverpool που μπορεί να εργάζεται κατά 70% ταχύτερα από τους εργάτες.

Παράλληλα, άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα όπως το OMICRON και το InfraROB αναπτύσσουν παρόμοιες τεχνολογίες, δημιουργώντας ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον που οδηγεί σε ταχύτερη καινοτομία.

Παρά τις εντυπωσιακές δυνατότητες, η τεχνολογία αντιμετωπίζει ορισμένες προκλήσεις. Σύμφωνα με τους ερευνητές του έργου, η πλήρης αυτονόμηση του μηχανήματος παραμένει «ακόμα αρκετά μακριά». Οι τρέχουσες δοκιμές επικεντρώνονται στη συλλογή δεδομένων για την περαιτέρω βελτίωση των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης.

Στο μέλλον, οι ειδικοί προβλέπουν την ανάπτυξη αυτο-επισκευαζόμενων οδοστρωμάτων που θα χρησιμοποιούν έξυπνα υλικά για την αυτόματη επισκευή μικρών ρωγμών χωρίς εξωτερική παρέμβαση.

Η Ολυμπία Οδός έχει ήδη επιδείξει την προσήλωσή της στην τεχνολογική καινοτομία με την υιοθέτηση του συστήματος «Smart Tunnel», το οποίο χρησιμοποιεί αισθητήρες IoT και τεχνητή νοημοσύνη για προγνωστική συντήρηση σηράγγων. Το σύστημα αυτό έχει ήδη επεκταθεί σε τέσσερις μεγάλες σήραγγες της Περιμετρικής Πατρών, δείχνοντας τη δέσμευση της εταιρείας στην υιοθέτηση τεχνολογιών αιχμής.

Με αφορμή την συνάντηση που είχε σήμερα το πρωί με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρο Παπασταύρου, ο υπουργός Εσωτερικών και επικεφαλής του Εθνικού Συμβουλίου Ενεργειακής Κυριαρχίας των ΗΠΑ, Νταγκ Μπέργκαμ, δήλωσε τα εξής:

«Η πραγματική δύναμη της Αμερικής δεν βρίσκεται μόνο στην ενεργειακή της υπεροχή, αλλά και σε όσα μπορούμε να πετύχουμε μέσα από τις συμμαχίες που οικοδομούμε με τους εταίρους μας», δήλωσε ο υπουργός Εσωτερικών, Νταγκ Μπέργκαμ. Και πρόσθεσε ότι «είναι τιμή μου να βρίσκομαι στην Ελλάδα μαζί με τον υπουργό Ενέργειας, για να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας και να υπενθυμίσουμε ότι μέσα από την ενότητα, η ενέργεια μπορεί να αποτελέσει δύναμη παγκόσμιας σταθερότητας. Μέσα από στρατηγικές συνεργασίες μπορούμε να μειώσουμε την εξάρτηση από τους αντιπάλους μας, να διασφαλίσουμε τις αλυσίδες εφοδιασμού και να εξασφαλίσουμε ένα πιο ασφαλές και έξυπνο ενεργειακό μέλλον για όλο τον κόσμο».

Ειρήνη και σταθερότητα για την ευρύτερη περιοχή παρέχει ο κάθετος ενεργειακός άξονας μέσω Ελλάδας

Ως επιβεβαίωση της λειτουργικότητας του κάθετου ενεργειακού διαδρόμου μέσω Ελλάδος για την τροφοδότηση της Ευρώπης με αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), χαρακτήρισε κατά την διάρκεια επίσκεψής του, τις εγκαταστάσεις του ΔΕΣΦΑ στην Ρεβυθούσα, από κοινού με τον υπουργό Ενέργειας και Περιβάλλοντος Σταύρο Παπασταύρου, ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ Νταγκ Μπέργκαμ.

Απαντώντας σε ερωτήματα του Τύπου, ο Αμερικανός αξιωματούχος κατέστησε σαφές ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τη δυνατότητα, μέσω περαιτέρω επενδύσεων που προωθούν στον ενεργειακό τομέα, να καλύψουν τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης, με στόχο την απεξάρτησή της από τις ρωσικές πηγές ενέργειας. Ως προς αυτό δε, ο κος Μπέργκαμ επεσήμανε την στρατηγική θέση της Ελλάδος τονίζοντας την υποστήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ στη χώρα μας για αυτόν τον σκοπό.

Ο κος Παπασταύρου, αφού έκανε ειδική αναφορά στην ημέρα μνήμης των θυμάτων των τρομοκρατικών επιθέσεων στις ΗΠΑ της 11/9, μεταξύ των οποίων και πολλών Ελληνοαμερικανών, τόνισε ότι «οι ΗΠΑ παραμένουν ένας στρατηγικός εταίρος της Ελλάδας, ότι οι σχέσεις του προέδρου των ΗΠΑ και του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη είναι στο καλύτερο σημείο παρά ποτέ και ότι βασίζονται σε δυο βασικούς πυλώνες: την στρατηγική συνεργασία και την ενεργειακή συνεργασία» και χαρακτήρισε την επίσκεψη του κου Μπέργκαμ στην Ελλάδα, την πρώτη διεθνή επίσκεψη που πραγματοποιεί ο Αμερικανός αξιωματούχος, ως απτό παράδειγμα αυτής της συνεργασίας.

Όπως ανακοίνωσε ο κος Παπασταύρου, «την Κυριακή αμερικανικό LNG εκφορτώθηκε εδώ (στην Ρεβυθούσα) από πλοίο ελληνικών συμφερόντων, στον ΔΕΣΦΑ, προκειμένου να διοχετευτεί στην ελληνική αγορά». Όπως προσέθεσε «η ροή του αμερικανικού LNG αυξάνεται διαρκώς και το 2025 το 81% των ελληνικών εισαγωγών LNG προέρχεται από τις ΗΠΑ, σε όγκους που είναι σχεδόν διπλάσσιοι από την περυσινή χρονιά. Μέσω της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης, του FSRU, το LNG διοχετεύεται μέσω του Κάθετου Άξονα στις χώρες της ΝΑ Ευρώπης φέρνοντας ανάπτυξη και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Για εμάς η σχέση μεταξύ Ελλάδος και ΗΠΑ είναι στρατηγική».

Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Στ. Παπασταύρου, επεσήμανε δε τρία τινά ως προς την επίσκεψη του κου Μπέργκαμ στην Ελλάδα: απόδειξη της σχέσης, ψήφο εμπιστοσύνης στην χώρα και ενδυνάμωση του γεωπολιτικού της ρόλου. «Η Ελλάδα και οι ΗΠΑ έχουν μία στρατηγική σχέση. Οι σχέσεις τους είναι καλύτερες παρά ποτέ, υπό τον πρόεδρο Τράμπ και τον πρωθυπουργό Μητσοτάκη. Και αυτή η στρατηγική σχέση εδράζεται σε βασικούς πυλώνες: τη στρατιωτική συνεργασία και την ενεργειακή συνεργασία. Είμαστε ιδιαιτέρως ευτυχείς που η Chevron εξέφρασε χθες ενδιαφέρον και από κοινού με την Exxon Mobil είναι παρούσες εδώ και ενεργές, βοηθώντας μας στην ανάπτυξη του τομέα υδρογονανθράκων. Δεύτερον, είναι ψήφος εμπιστοσύνης. Είναι ξεκάθαρα ψήφος εμπιστοσύνης για την κυβέρνηση αλλά κυριότερα προς τον ελληνικό λαό και τη χώρα, η οποία υπέστη μία ιδιαίτερα σοβαρή κρίση προ δεκαετίας, μεταξύ 2010 και 2020 και τώρα υπερσκελίζει τις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, δανείζεται με επιτόκια χαμηλότερα εκείνων της Γαλλίας και έχει μειώσει το επίπεδο της ανεργίας από το επίπεδο του 18% στο 8%. Τρίτον, ενισχύεται ο γεωπολιτικός ρόλος της. Η Ελλάδα καθίσταται ενεργειακός κόμβος, είναι διασυνδεδεμένη με τους περισσότερους γείτονές της και συνεισφέρει στην ενεργειακή επάρκεια και ασφάλεια στην περιοχή».

Όπως επεσήμανε ο κος Μπέργκαμ, «όλα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα θετικά. Η ευκαιρία για την Ελλάδα και τη στρατηγική της θέση, αλλά επίσης και οι πολιτικές της κυβέρνησης, που είναι υπέρ του τομέα της ενέργειας, είναι ιδιαίτερα θετικές». Όπως εξήγησε, οι δυο πυλώνες επί των οποίων εδράζεται η αμερικανική ενεργειακή πολιτική με δυο λέξεις είναι οι εξής: η μία είναι ειρήνη και η άλλη ευημερία. «Έχετε άφθονη ενέργεια η οποία είναι προσιτή οικονομικά και ασφαλής και αυτό είναι εξαιρετικό για την οικονομία. Είναι δε ιδιαιτέρως απαραίτητο για την οικονομία του μέλλοντος, η οποία θα κτιστεί πέριξ μίας πληθώρας ηλεκτρικής ενέργειας που θα κινήσει την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης». Ο έτερος πυλώνας επί του οποίου εδράζεται αυτή η πολιτική είναι η ειρήνη. Σύμφωνα με τον ίδιο οι δυο μεγάλες συγκρούσεις που ακόμη υπάρχουν χρηματοδοτούνται από τις πωλήσεις πετρελαίου και φυσικού αερίου εκ μέρους κρατών που είτε διεξάγουν πολέμους εναντίον ημών και συμμάχων μας, είτε χρηματοδοτούν την τρομοκρατία εναντίον ημών και των συμμάχων μας. Στο πλαίσιο αυτό ο πρόεδρος Τραμπ έχει ταχθεί να φέρει ειρήνη στην υφήλιο και ένας τρόπος επίτευξης αυτού του στόχου είναι μέσω της ενεργειακής διπλωματίας».

Όπως τόνισε, «η Ελλάδα είναι ένας υπέροχος εταίρος δεδομένης της θέσης της στην ΝΑ Ευρώπη και η εκφόρτωση LNG στις εδώ εγκαταστάσεις (Ρεβυθούσα) επιβεβαιώνει ότι ο Κάθετος Άξονας, ο Άξονας Βορρά-Νότου λειτουργεί και αυτό το γεγονός μπορεί να προσφέρει ειρήνη και σταθερότητα σε ολόκληρη την περιοχή».

Η Ρεβυθούσα έχει διαδραματίσει καίριο ρόλο στη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο

«Για την Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, το αμερικανικό LNG, που φτάνει μέσω στρατηγικών υποδομών όπως ο τερματικός σταθμός LNG στη Ρεβυθούσα, προσφέρει έναν κρίσιμο δρόμο προς την ενεργειακή διαφοροποίηση», ανέφερε ο υπουργός Εσωτερικών των ΗΠΑ Νταγκ Μπέργκαμ σε δήλωσή του στο Liberal, υπογραμμίζοντας πως «η Ρεβυθούσα έχει ήδη διαδραματίσει καίριο ρόλο στη μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο και στη διασφάλιση της αδιάκοπης παροχής ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή».

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι πλέον ο κορυφαίος εξαγωγέας LNG στον κόσμο. Υπό την κυβέρνηση Τραμπ, απελευθερώνουμε την αμερικανική ενέργεια για να αντικαταστήσουμε αναξιόπιστους προμηθευτές που κρατούν την Ευρώπη ‘όμηρο’ εδώ και δεκαετίες. Και το κάνουμε με μεγαλύτερη ασφάλεια, καθαρότερα και πιο αποδοτικά από σχεδόν οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο.

»Κάθε φορτίο αμερικανικού LNG που αποστέλλεται στην Ευρώπη ενισχύει το ΝΑΤΟ, σταθεροποιεί τις αγορές και δημιουργεί καλοπληρωμένες θέσεις εργασίας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η ενέργεια σήμερα δεν είναι πλέον απλώς ένα εμπόρευμα – είναι θεμέλιο της κυριαρχίας. Και η αμερικανική ενέργεια προσφέρει ισχύ εκεί όπου έχει τη μεγαλύτερη σημασία», ανέφερε μεταξύ άλλων ο Νταγκ Μπέργκαμ.

Στις 18:05 της 11ης Σεπτεμβρίου 2025, απέναντι από τον Μανταμάδο της Λέσβου, τρία τουρκικά αλιευτικά σκάφη τύπου γρι-γρι καταγράφηκαν να ανεβάζουν δίχτυα εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Η καταγγελία του πραγματογνώμονα Ναυτιλίας Νικόλαου Σπανού, που τεκμηριώθηκε με σχετικό βίντεο, φέρνει και πάλι στο προσκήνιο ένα φαινόμενο που έχει εξελιχθεί σε σοβαρή απειλή για την ελληνική κυριαρχία και το περιβάλλον του Αιγαίου.

Το χρόνιο πρόβλημα της παράνομης τουρκικής αλιείας

Η παράνομη τουρκική αλιεία στο Αιγαίο δεν αποτελεί νέο φαινόμενο. Από το 2005 παρατηρούνται συστηματικές παραβάσεις από τουρκικά αλιευτικά σκάφη που εισέρχονται στα ελληνικά χωρικά ύδατα και αλιεύουν παράνομα. Η κλίμακα του προβλήματος γίνεται εμφανής από την αριθμητική υπεροχή των τουρκικών αλιευτικών, που φτάνει σε αναλογία 5 προς 1 έναντι των ελληνικών ψαροκάικων.

Τα τουρκικά σκάφη δεν περιορίζονται στη συλλογή αλιευμάτων. Απειλούν, παρενοχλούν και εμποδίζουν τους Έλληνες αλιείς, προκαλώντας φθορές σε σκάφη και δίχτυα, αμφισβητώντας το δικαίωμα των ψαράδων να αλιεύουν στο Αιγαίο. Η προκλητική αυτή συμπεριφορά κλιμακώθηκε τον Απρίλιο του 2025, όταν τουρκικό αλιευτικό άνοιξε πυρ κατά σκάφους του Λιμενικού Σώματος ανοιχτά της Λέσβου.

Περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις

Οι τουρκικές μηχανότρατες, αλιευτικά σκάφη βιομηχανικής κλίμακας, δραστηριοποιούνται παράνομα στα ελληνικά νερά ακόμη και σε μικρό βάθος. Χρησιμοποιούν μεγάλους σάκους που σέρνονται στον πυθμένα με βαριές σιδερένιες πόρτες των δύο τόνων, καταστρέφοντας ανεπανόρθωτα το θαλάσσιο περιβάλλον.

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Προστασίας Αρχιπέλαγος, η καταστροφή επεκτείνεται σε σημαντικά προστατευόμενα ενδιαιτήματα κοραλλιών και ασβεστολιθικών ροδοφυκών, καθώς και στα θαλάσσια λιβάδια της Ποσειδωνίας, που χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια για να σχηματιστούν. Το φαινόμενο έχει οδηγήσει σε γενοκτονία γόνου και σαρδέλας στο Θρακικό Πέλαγος.

Το νομικό πλαίσιο και οι παραβάσεις

Η παράνομη τουρκική αλιεία παραβιάζει τόσο την ευρωπαϊκή όσο και την εθνική αλιευτική νομοθεσία. Ο Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1224/2009 θεσπίζει ενωσιακό σύστημα ελέγχου της αλιείας, ενώ σύμφωνα με την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία, στα ελληνικά χωρικά ύδατα δικαίωμα επαγγελματικής αλιείας έχουν αποκλειστικά τα υπό ελληνική σημαία αδειοδοτημένα επαγγελματικά σκάφη.

Η αποποινικοποίηση του προβλήματος επιδεινώθηκε με την κατάργηση του άρθρου 401 του Ποινικού Κώδικα από τον ΣΥΡΙΖΑ, που καθιστούσε ποινικό αδίκημα την αλιεία στα ελληνικά χωρικά ύδατα ξένων πλοίων δίχως άδεια.

Η άτυπη συμφωνία του 2017

Σημαντική αποκάλυψη έκανε πρόσφατα ο υπουργός Ναυτιλίας Βασίλης Κικίλιας, παραδεχόμενος την ύπαρξη άτυπης ανοχής από το 2017. Από το 2017 και την περίπτωση της ομηρίας των δύο Ελλήνων στρατιωτικών ενδώσαμε λόγω της διαπραγμάτευσης για κάποιο χρονικό διάστημα, δήλωσε χαρακτηριστικά. Αυτή η πολιτική επιλογή διαμόρφωσε ένα γκρίζο καθεστώς που επέτρεψε στην Τουρκία να εδραιώσει παράνομες πρακτικές στο Αιγαίο. Η συστηματική ανοχή μετατράπηκε σε μόνιμη διαμάχη για τα όρια των χωρικών υδάτων και τις αλιευτικές δραστηριότητες.

Διεθνείς αντιδράσεις και ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες

Το πρόβλημα έχει λάβει διεθνή διάσταση. Τον Σεπτέμβριο του 2025, η Επιτροπή Αλιείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπερψήφισε τροπολογία που αναγνωρίζει Ελλάδα και Κύπρο ως περιοχές της Μεσογείου που αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο από παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες τρίτων χωρών.

Η τροπολογία 10 προβλέπει ενίσχυση των ελέγχων και διοχέτευση κονδυλίων για επιτήρηση και υποστήριξη των τοπικών αλιέων. Παράλληλα, Έλληνες ευρωβουλευτές έχουν καταθέσει επανειλημμένα ερωτήσεις για την επιβολή κυρώσεων στα τουρκικά αλιευτικά προϊόντα.

Η αδυναμία του ελληνικού κράτους

Παρά τις νομικές υποχρεώσεις, η εφαρμογή των νόμων παραμένει ανεπαρκής. Το Λιμενικό Σώμα, ενώ έχει υποχρέωση να εμποδίζει, να συλλαμβάνει και να παραπέμπει όσους παρανομούν, αντιμετωπίζει δυσκολίες λόγω της έλλειψης επαρκών πλωτών μέσων και της εμπλοκής του στη διάσωση μεταναστών.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα τουρκικά αλιευτικά απενεργοποιούν το σύστημα ηλεκτρονικού εντοπισμού (AIS) όταν ψαρεύουν στα ελληνικά χωρικά ύδατα, καθιστώντας δυσκολότερη την παρακολούθησή τους.

Προς μια λύση του προβλήματος

Η άμεση κινητοποίηση των αρμόδιων αρχών, όπως ζητά ο Νικόλαος Σπανός, αποτελεί επιτακτική ανάγκη. Η εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών για την καταπολέμηση της παράνομης αλιείας, η ενίσχυση του Λιμενικού με σύγχρονα μέσα και η διπλωματική πίεση προς την Τουρκία είναι βασικές προϋποθέσεις.

Το επεισόδιο στον Μανταμάδο αποτελεί μια ακόμη υπενθύμιση ότι το πρόβλημα της παράνομης τουρκικής αλιείας δεν είναι απλώς διμερές ζήτημα, αλλά παραβίαση των ευρωπαϊκών αρχών που απαιτεί άμεση και αποτελεσματική αντίδραση. Χωρίς ουσιαστική αντιμετώπιση, η λεηλασία του θαλάσσιου πλούτου και η προσβολή της εθνικής κυριαρχίας θα συνεχίσουν να αποτελούν μόνιμη πηγή έντασης στο Αιγαίο.

Πριν λίγες ημέρες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε από τη ΔΕΘ μια ιστορική φορολογική μεταρρύθμιση που θα επηρεάσει ριζικά την ελληνική περιφέρεια. Το κεντρικό μέτρο προβλέπει τη σταδιακή κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για την κύρια κατοικία σε 12.720 οικισμούς με πληθυσμό έως 1.500 κατοίκους.

Χρονοδιάγραμμα εφαρμογής

2026: Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 50% για κύριες κατοικίες σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκων

2027: Πλήρης κατάργηση του ΕΝΦΙΑ για τις ίδιες περιοχές

Το μέτρο αφορά φυσικά πρόσωπα, φορολογικούς κατοίκους Ελλάδας, των οποίων η κύρια κατοικία βρίσκεται σε οικισμούς με πληθυσμό μικρότερο των 1.500 κατοίκων και καλύπτει τόσο την ηπειρωτική όσο και τη νησιωτική Ελλάδα. Αυτό αφορά 12.720 οικισμούς από συνολικά 13.585 (94% των οικισμών της χώρας).

Εξαιρούνται οι οικισμοί της Περιφέρειας Αττικής (εκτός της Περιφερειακής Ενότητας Νήσων) και γενικότερα κατοικίες με συνολική φορολογητέα αξία άνω των 400.000 ευρώ.

Ο προσδιορισμός θα γίνεται βάσει της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Εκτιμώμενοι δικαιούχοι: περίπου 1 εκατομμύριο πολίτες

Δημοσιονομικό κόστος

Το ετήσιο κόστος της πλήρους απαλλαγής εκτιμάται σε περίπου 75 εκατομμύρια ευρώ.

Το μέτρο εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος της χώρας. Τα στατιστικά στοιχεία είναι εντυπωσιακά:

• Το 2008 γεννήθηκαν πάνω από 118.000 παιδιά, ενώ το 2024 κάτω από 70.000
• Μείωση σχεδόν 40% μέσα σε 15 χρόνια
• Οι πολίτες κάτω των 30 ετών μειώθηκαν από 3,8 εκατομμύρια σε κάτω από 3 εκατομμύρια

Ερήμωση της υπαίθρου

Η εγκατάλειψη των χωριών αποτελεί μια από τις πιο σοβαρές προκλήσεις για την Ελλάδα. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, πάνω από 187 χωριά σε ολόκληρη τη χώρα έχουν ήδη ερημώσει, με τον νομό Σερρών να πρωτοστατεί με 82 εγκαταλειμμένες κοινότητες.

Η μείωση των μόνιμων κατοίκων κατά σχεδόν 691 χιλιάδες τη δεκαετία 2011-2021 χτύπησε κυρίως την επαρχία. Οι 39 νομοί της χώρας παρουσίασαν σημαντικές απώλειες, μεταξύ του 7% και 12% του τοπικού πληθυσμού.

Όπως τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, η μεταρρύθμιση ενσωματώνει το δημογραφικό στην εξίσωση του φορολογικού συστήματος. Δίνει ξεχωριστή στήριξη στους νέους, τις οικογένειες και προσφέρει ανάσα στην περιφέρεια.

Μέρος μιας ευρύτερης μεταρρύθμισης

Το μέτρο εντάσσεται σε ένα πακέτο φορολογικών παρεμβάσεων ύψους:

• 1,76 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2026
• 2,5 δισεκατομμύρια ευρώ για το 2027

Άλλες παρεμβάσεις για την περιφέρεια

Μείωση 30% του ΦΠΑ στα ακριτικά νησιά με έως 20.000 κατοίκους (από 24% σε 17% και από 13% σε 9%).

Ενδιάμεσος συντελεστής 25% στα ενοίκια από 35% για εισοδήματα 12.000-24.000 ευρώ.

Μείωση κατά 50% του ελάχιστου εισοδήματος ελευθέρων επαγγελματιών σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκων.

Στήριξη οικογενειών

Μείωση φορολογικών συντελεστών για τριτέκνους από 22% σε 9% για εισοδήματα 10-20.000 ευρώ.

Μηδενισμός φόρου για πολυτέκνους στην ίδια κλίμακα.

Το αφορολόγητο των οικογενειών με τέσσερα παιδιά και πάνω θα ξεπερνά τις 27.000 ευρώ.

Το ευρωπαϊκό πλαίσιο

Το δημογραφικό πρόβλημα δεν είναι μοναδικό για την Ελλάδα. Σχεδόν όλες οι χώρες στην Ευρώπη έχουν αντίστοιχο πρόβλημα, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του ενεργού πληθυσμού και την επιβάρυνση του ασφαλιστικού συστήματος.

Οι προβλέψεις δείχνουν ότι ως το 2070, ο πληθυσμός της Ελλάδας θα μπορούσε να συρρικνωθεί κατά 25%, πολύ πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ του 4%.

Συμπληρωματικότητα με ευρωπαϊκές πολιτικές

Το μέτρο εναρμονίζεται με την ευρωπαϊκή πολιτική για την προστασία της ιδιοκτησίας και τη βιώσιμη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει εκφράσει ανησυχίες για τη χαμηλή δέσμευση της Ελλάδας στην προώθηση της ισότητας των φύλων στον αγροτικό τομέα και τη συμμετοχή των γυναικών.

Πρακτικά ζητήματα

Ενώ το μέτρο είναι φιλόδοξο, υπάρχουν ερωτήματα για την αποτελεσματικότητά του. Η έλλειψη βασικών υποδομών στις αγροτικές περιοχές – όπως σχολεία, ιατρεία, συγκοινωνίες – παραμένει ένα σημαντικό εμπόδιο.

Σοβαρό τροχαίο ατύχημα σημειώθηκε πριν από λίγο στον Πειραιά, όταν αστικό λεωφορείο συγκρούστηκε με συρμό του τραμ επί της οδού Μικράς Ασίας, στο ύψος της Γρηγορίου Λαμπράκη. Στο σημείο έσπευσαν άμεσα δυνάμεις της τροχαίας και συνεργεία διάσωσης, τα οποία συνδράμουν στη μεταφορά των τραυματιών σε νοσοκομεία της περιοχής. Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής τριάντα ελαφρά τραυματισμένοι, όλοι επιβάτες του λεωφορείου.

Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες συνέβη η σύγκρουση παραμένουν αδιευκρίνιστες, ενώ μαρτυρίες αναφέρουν ότι λίγα δευτερόλεπτα πριν από το ατύχημα, ο οδηγός του λεωφορείου είχε σταματήσει σε στάση για αποβίβαση επιβατών.

Οι αρχές διενεργούν έρευνα για τα ακριβή αίτια.

Ανακοίνωση της ΣΤΑΣΥ για τη σύγκρουση οχήματος του τραμ με σταματημένο αστικό λεωφορείο

Ανακοίνωση για το τροχαίο στον Πειραιά εξέδωσε η ΣΤΑΣΥ, σημειώνοντας πως στις 18:30 απόψε, όχημα του τραμ συγκρούστηκε με σταματημένο αστικό λεωφορείο επί της οδού Μικράς Ασίας στον Πειραιά, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό επιβατών, καθώς και των οδηγών των δύο οχημάτων.

Στο σημείο έχουν κληθεί και επιχειρούν η Τροχαία και το ΕΚΑΒ.

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες και τα λεγόμενα του οδηγού του τραμ, ο οδηγός ένοιωσε αδιαθεσία κατά τη διάρκεια του δρομολογίου και προσέκρουσε στο αστικό λεωφορείο.

Πριν τη σύγκρουση, τέθηκε σε λειτουργία το σύστημα πέδησης έκτακτης ανάγκης του συρμού, περιορίζοντας τη σφοδρότητα της σύγκρουσης.

Η βάρδια του οδηγού είχε ξεκινήσει στις 16:00. Σύμφωνα με τα στοιχεία από το βαρδιολόγιο της ΣΤΑΣΥ, ο εν λόγω οδηγός το περασμένο Σαββατοκύριακο δεν εργαζόταν, ενώ τη Δευτέρα και την Τρίτη πραγματοποίησε, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, 8ωρη βάρδια.

Ο εμπλεκόμενος στο ατύχημα οδηγός του τραμ, εργάζεται στη ΣΤΑΣΥ από το 2005 και υποβάλλεται – σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες – σε ετήσιο ιατρικό έλεγχο, χωρίς να έχει προκύψει κάποιο πρόβλημα.

Η κυκλοφορία στη Γραμμή 7 του Τραμ «Ασκληπιείο Βούλας-Αγία Τριάδα Πειραιά» διεξάγεται προσωρινά στο τμήμα Ασκληπιείο Βούλας-ΣΕΦ.

Η ΣΤΑΣΥ εκφράζει τη λύπη της για το συμβάν, παρακολουθεί την πορεία της υγείας των τραυματιών και ζητά συγνώμη από το επιβατικό κοινό για την αναστάτωση και την ταλαιπωρία που υπέστη.

«Όπως δεν πρέπει να μηδενίζουμε σε μια περίοδο που η Ελλάδα έχει καταφέρει πολλά και σημαντικά, έτσι και απαγορεύεται -θα πω εγώ- να πανηγυρίζουμε ή να εφησυχάζουμε τη στιγμή που πολλοί συμπολίτες μας έχουν ακόμα πολλά προβλήματα», δήλωσε ο Παύλος Μαρινάκης σε συνέντευξή του στον Ρ/Σ Real για τις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι τα μέτρα είναι απολύτως συνεπή στην ιδεολογία της ΝΔ και σε αυτό το οποίο διαχρονικά υπηρετεί πολιτικά ο πρωθυπουργός.

«Με πολύ απλά λόγια, μια πολιτική η οποία ξεκινάει από το 2019 και έχει ως στόχο να μεγαλώσει την πίτα, να αυξήσει τα έσοδα του Κράτους με την ψηφιακή αναβάθμιση, με τις επενδύσεις που έχουν αυξηθεί, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας, την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, έφερε και φέρνει λεφτά στο Κράτος χωρίς να αυξάνονται οι φόροι και τα λεφτά αυτά δεν επιστρέφονται πίσω με επιδόματα, επιστρέφονται πίσω με φοροελαφρύνσεις, που οι φοροελαφρύνσεις είναι στην πραγματικότητα αυξήσεις μισθών», συνέχισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.

Για το ζήτημα του ΦΠΑ, ο κ. Μαρινάκης σημείωσε ότι η κυβέρνηση μέχρι το Σάββατο είχε μειώσει 72 φόρους που τώρα γίνονται περισσότεροι αλλά και 22 έμμεσους φόρους.

«Τώρα, στα νησιά γίνεται γιατί μπορεί να γίνει με βάση τους ευρωπαϊκούς κανόνες, δηλαδή ειδικές εξαιρέσεις προβλέπονται σε νησιωτικές περιοχές. Μακάρι αυτό να μπορούσε να επεκταθεί και σε περιοχές ακριτικές, όπως ο Έβρος. Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί με βάση την καταγωγή. Παντού υπάρχουν συνεπείς και μη», διευκρίνισε.

Ανέφερε επίσης ότι διακινήθηκε fake news στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου ότι η Ελλάδα καταδικάστηκε ή επίκειται η καταδίκη της για ζητήματα ΦΠΑ, κάτι στο οποίο απάντησε το Υπουργείο Οικονομικών με στοιχεία και με δεδομένα.

Ο κ. Μαρινάκης δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα εξήγησε γιατί η κυβέρνηση δεν μειώνει τον ΦΠΑ στα τρόφιμα και υπογράμμισε πως η φορολογική μεταρρύθμιση που ανακοινώθηκε δεν εξαιρεί κανέναν.

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος ανέφερε πως ο καλύτερος τρόπος για να περιορίσεις την ακρίβεια είναι οι μόνιμες αυξήσεις των εισοδημάτων. «Όταν τα μέτρα είναι μόνιμα και το εισόδημα αυξάνεται με σταθερούς ρυθμούς και όσο μεγαλύτερους μπορούμε, με βάση τα δημόσια οικονομικά, τότε κάποια στιγμή που σταματάει ν’ ανεβαίνει πολύ ο πληθωρισμός και ας ελπίσουμε να έχουμε και αποπληθωρισμό, αυτά μένουν στην τσέπη των πολιτών και στην πραγματικότητα φαίνονται και περισσότερο», ανέφερε.

Παράλληλα αναφέρθηκε και στο κομμάτι των ελέγχων. «Μέχρι το 2020 η Ελλάδα, ένα ευρωπαϊκό κράτος, δεν είχε οργανωμένη δομή για να κάνει ελέγχους για παραπλανητικές εκπτώσεις, φαινόμενα αισχροκέρδειας, τώρα έχουμε την περιβόητη ΔΙΜΕΑ, την οποία ο κ. Θεοδωρικάκος και έχει αναβαθμίσει και έχει στελεχώσει και έχει βάλει πολύ σημαντικά πρόστιμα και κάνει κάτι το οποίο δεν είναι να γίνει μετά από πολλά χρόνια, ενώνει μια σειρά από Υπηρεσίες για να υπάρχει ένας κεντρικός έλεγχος της αγοράς. Ναι. δύο να είναι τα μέτωπα τα οποία μπορείς ν’ ανοίξεις και το έχουμε κάνει ή, τέλος πάντων, οι δύο δρόμοι για να περιορίσεις αυτό το φαινόμενο. Ο ένας είναι ν’ αυξάνεις τα εισοδήματα με μόνιμα μέτρα και ο άλλος είναι με το να τιμωρείς αυτούς οι οποίοι κάνουν κατάχρηση αυτού του φαινομένου, με λίγα λόγια αισχροκερδούν. Και τα δύο τα έχουμε προχωρήσει, νομίζω, σε ικανοποιητικό βαθμό, έχουν κάθε λόγο οι πολίτες να ζητάνε παραπάνω», υπογράμμισε.

Για μία ενδεχόμενη μείωση του ΦΠΑ όπως έγινε στην Ισπανία, ανέφερε πως οι μειώσεις δεν πέρασαν στους καταναλωτές και πήραν πίσω το μέτρο.

Για την προκαταβολή φόρου ο κ. Μαρινάκης υπενθύμισε ότι πήγε από το 100% της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στο 55% για φυσικά πρόσωπα και στο 80% για επιχειρήσεις. «Δεν θυμάμαι άλλη κυβέρνηση να έχει μειώσει 22 έμμεσους φόρους. Και το ξαναλέω, όλοι υπέρ είμαστε και στους άμεσους και στους έμμεσους φόρους να μειωθούν. Αλλά, όποιος λέει να μειώνουμε τον ΦΠΑ δύο μονάδες, να μας πει από πού θα πάρει τα λεφτά. Για παράδειγμα, θα αυξήσει κάποιον άμεσο φόρο; Τους φόρους που τώρα μειώσαμε εμείς, που αφορούν όλους τους πολίτες, τους φόρους εισοδήματος, είναι ο πιο σημαντικός φόρος. Είναι ο φόρος που πληρώνουν όλοι.

Να συμφωνήσουμε ότι ήμασταν εμείς που τα μειώσαμε, όπως και τον φόρο των επιχειρήσεων, όπως και στα μερίσματα. Ναι, αυτά εμείς τα κάναμε. Να συμφωνήσουμε ότι πρέπει να γίνει κι άλλο και χρειάζονται οι επιχειρήσεις κι άλλο. Αλλά να συμφωνήσουμε ότι όλοι θέλουμε να μειωθούν, αν είναι δυνατόν, όλοι οι φόροι, αλλά πρέπει να προτεραιοποιούμε κάποιες μειώσεις, με βάση τους κανόνες της Ευρώπης. Να συμφωνήσουμε ότι η Ευρώπη μας έχει βάλει οροφές δαπανών», πρόσθεσε.

Ν.Αρμένης