Επιστήμη

Το παρόν αποτελεί το τρίτο μέρος μίας σειράς τεσσάρων άρθρων με θέμα τις επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει για να βρεθούν απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν τη συνείδηση, την ύπαρξη και αυτό που υπάρχει παραπέρα.

Στις 11 Οκτωβρίου 2002, στη Λαφαγιέτ της Λουιζιάνα, ο Μπρους Λάινινγκερ καθάριζε την αυλή του μετά τον τυφώνα Λίλι. Όταν στάθηκε μια στιγμή για να ξεκουραστεί, πήρε τον τετράχρονο γιο του, Τζέημς, στην αγκαλιά του και του είπε: «Είσαι πολύ καλός γιος».

Ο Τζέημς κοίταξε τον πατέρα του και απάντησε: «Γι’ αυτό σας διάλεξα. Ήξερα ότι θα ήσασταν καλοί γονείς.»

Μπορεί αυτό να ακούγεται σαν μία παιδική σκέψη, αλλά η συνέχεια της συζήτησης προβλημάτισε τον Μπρους.

«Πού μας βρήκες;», ρώτησε ο Μπρους. «Σε ένα μεγάλο ροζ ξενοδοχείο στη Χαβάη», απάντησε ο Τζέιμς.

«Τι κάναμε όταν μας διάλεξες;», ρώτησε ο Μπρους.

«Δειπνούσατε στην παραλία το βράδυ», δήλωσε ο Τζέιμς με σοβαρότητα.

Ο Μπρους και η σύζυγός του, η Αντρέα, έμειναν έκπληκτοι. Στα τέλη Μαΐου έως τις αρχές Ιουνίου του 1997, είχα γιορτάσει την πέμπτη επέτειο του γάμου τους στο ξενοδοχείο «Χαβάη Ρουαγιάλ», ένα ξενοδοχείο με ροζ πρόσοψη στη Χονολουλού, όπου είχαν πράγματι απολαύσει ένα δείπνο στην παραλία μια νύχτα.

 

Εκείνο το ταξίδι δεν είχε συζητηθεί ποτέ μπροστά στον Τζέημς. Επιπλέον, είχε γίνει τέσσερις με πέντε εβδομάδες πριν η Αντρέα μείνει έγκυος. Δεν υπήρχε περίπτωση ο Τζέημς να γνώριζε αυτές τις προσωπικές λεπτομέρειες.

Οι συζητήσεις αυτές καταγράφηκαν στο «Η συνείδηση επιβιώνει του φυσικού θανάτου», ένα βραβευμένο άρθρο που υποβλήθηκε στο Ινστιτούτο Μπίγκελοου, το οποίο χρηματοδοτείται από την Αεροδιαστημική Μπίγκελοου και ανήκει στον Ρόμπερτ Μπίγκελοου.

Οι αναμνήσεις του Τζέημς δεν εξαντλούνται στην επιλογή των γονέων του. Είναι ένα από τα πολλά παιδιά με αναμνήσεις πέρα από αυτή τη ζωή. Ένα μεγάλο μέρος της έρευνας δείχνει ότι η συνείδηση μεταφέρει αναμνήσεις από ζωή σε ζωή.

Ένας πιλότος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Από τη γέννησή του, ο Τζέημς ένιωθε μια ασυνήθιστη έλξη για τα αεροπλάνα.

Στην ηλικία των δύο ετών, άρχισε να βλέπει εφιάλτες γύρω από ένα αεροπορικό δυστύχημα, όπου περιέγραφε τον εαυτό του ως Αμερικανό πιλότο, του οποίου το αεροπλάνο καταρρίφθηκε από τους Ιάπωνες.

Ο Τζέημς παρείχε λεπτομέρειες όπως το όνομα του αεροπλανοφόρου, το όνομα του φίλου του που βρισκόταν μαζί του στο πλοίο, καθώς και την τοποθεσία και συγκεκριμένες λεπτομέρειες για τη συντριβή. Οι λεπτομέρειες αντιστοιχούσαν στο θάνατο του πιλότου του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου Τζέημς ΜακΚρήντυ Χιούστον Τζούνιορ.

Επιπλέον, το παιδί γνώριζε συγκεκριμένες, ιστορικά ακριβείς λεπτομέρειες που ούτε οι γονείς του ούτε το ευρύ κοινό θα γνώριζαν. Σε ηλικία δύο ετών, αναγνώρισε το όνομα του πλοίου, το USS Natoma Bay, από το οποίο πέταξε το αεροπλάνο του Χιούστον, καθώς και έναν συνάδελφό του, τον πιλότο Τζακ Λάρσεν.

Η οικογένεια του Τζέημς Χιούστον επαλήθευσε τις δηλώσεις του μικρού Τζέημς σχετικά με την υποτιθέμενη προηγούμενη προσωπική του ζωή. Για παράδειγμα, γνώριζε το παρατσούκλι που είχε βγάλει ο Χιούστον στην αδελφή του και το οποίο χρησιμοποιούσε μόνον εκείνος.

Ο Δρ Τζιμ Τάκερ, ένας ψυχίατρος από το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια που ανέφερε την υπόθεση σε μια δημοσίευση του 2016, κατέληξε στο συμπέρασμα: «Εκ πρώτης όψεως, η πιο προφανής εξήγηση για αυτή τη σύνδεση είναι ότι έζησε ως Τζέημς Χιούστον Τζούνιορ πριν γεννηθεί με την τωρινή του ταυτότητα. Τα γεγονότα της υπόθεσης δείχνουν ότι αυτή η εξήγηση απαιτεί σοβαρή εξέταση.»

Το φαινόμενο των αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές αντιστοιχεί στο φαινόμενο της μετενσάρκωσης στο οποίο αναφέρονται ορισμένες ασιατικές θρησκείες και φιλοσοφίες, σύμφωνα με το οποίο η συνείδηση γεννιέται σε ένα άλλο σώμα μετά τον σωματικό θάνατο.

Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα, η μετενσάρκωση προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων.

Ο Καρλ Σάγκαν, διακεκριμένος επιστήμονας και ιδρυτικό μέλος της Επιτροπής για την Επιστημονική Διερεύνηση των Ισχυρισμών του Παραφυσικού, έγραψε στο βιβλίο του « Ο κόσμος που καταδιώκεται από δαίμονες» ότι «υπάρχουν τρεις ισχυρισμοί στον τομέα της ESP [παραψυχολογίας] που, κατά τη γνώμη μου, αξίζουν σοβαρή μελέτη», με τον τρίτο να είναι «ότι τα μικρά παιδιά μερικές φορές αναφέρουν λεπτομέρειες μιας προηγούμενης ζωής, οι οποίες αποδεικνύονται ακριβείς και τις οποίες δεν θα μπορούσαν να γνωρίζουν με κανέναν άλλο τρόπο εκτός από τη μετενσάρκωση».

2.500 περιπτώσεις: «Στοιχεία που δεν μπορούν να αγνοηθούν»

Η συζήτηση σχετικά με τη μνήμη της προηγούμενης ζωής έχει ξεπεράσει τα όρια της θρησκείας και έχει επεκταθεί στον επιστημονικό τομέα.

Ο Δρ Ίαν Στήβενσον (1918-2007), πρόεδρος του Τμήματος Ψυχιατρικής και Νευρολογίας του Πανεπιστημίου της Βιρτζίνια, ήταν ο πρώτος επαγγελματίας της ιατρικής που ερεύνησε σοβαρά τη μετενσάρκωση.

Σε έναν διαγωνισμό της Αμερικανικής Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών, η οποία μελετά τα παραφυσικά ψυχικά φαινόμενα, ο Στήβενσον επέλεξε να αναλύσει 44 άτομα με αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές. Η εργασία του κέρδισε την πρώτη θέση.

Κατά τη διεξαγωγή της έρευνάς του, του έκαναν εντύπωση οι ομοιότητες σε περιπτώσεις από διαφορετικές χώρες και πηγές και αισθάνθηκε υποχρεωμένος να ερευνήσει περαιτέρω. Τελικά, αφιέρωσε περισσότερα από 30 χρόνια στη συστηματική μελέτη του φαινομένου των αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές. Στο βιβλίο του «Μετενσάρκωση και Βιολογία» κατέγραψε σχολαστικά  περισσότερες από 2.500 περιπτώσεις παιδιών από όλο τον κόσμο που ισχυρίζονταν ότι θυμούνταν προηγούμενες ζωές τους.

Μία από τις μελέτες του , που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Medical Hypotheses, αφορούσε 856 περιπτώσεις αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές, εκ των οποίων το 67% χαρακτηρίστηκαν ως «λυμένες». Σύμφωνα με τη μεθοδολογία του Στήβενσον, μια «λυμένη» περίπτωση σημαίνει ότι οι ερευνητές εντόπισαν ένα αποθανόν άτομο του οποίου οι λεπτομέρειες της ζωής και του θανάτου ταίριαζαν ακριβώς με τις αναμνήσεις που αφηγήθηκε το παιδί.

 

Η έρευνα του Στήβενσον έγινε σε διάφορες περιοχές του κόσμου, όπως η Ινδία, η Σρι Λάνκα, η Τουρκία, ο Λίβανος, η Ταϊλάνδη, η Μιανμάρ και χώρες της Βόρειας και Νότιας Αμερικής και της Ευρώπης.

Εστίασε τις μελέτες του σε παιδιά για δύο λόγους. Πρώτον, τα μικρά παιδιά ήταν λιγότερο πιθανό να κατασκευάσουν αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή με υψηλό επίπεδο επαληθεύσιμων λεπτομερειών. Δεύτερον, είχαν συνήθως περιορισμένη έκθεση σε εξωτερικές πηγές πληροφοριών, γεγονός που καθιστά απίθανο να είχαν αποκτήσει λεπτομερή γνώση για τους αποθανόντες με συνήθη μέσα.

Τα άρθρα του περιγράφουν κάθε βήμα της διαδικασίας του και καλούν τους αναγνώστες να εξετάσουν τις μεθόδους και τα αποτελέσματά του.

Ο Στήβενσον ήταν ένας εξέχων επιστήμονας, με περίπου 60 δημοσιεύσεις στην κυρίαρχη ιατρική κοινότητα. Οι ερευνητικές του μέθοδοι είναι ευρέως σεβαστές ως πρότυπο για τη μελέτη περιπτώσεων αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές. Η συνεισφορά του τού χάρισε τον τίτλο του «καθηγητή έδρας», μια διάκριση που απονέμεται σε ιδιαίτερα διακεκριμένους επιστήμονες.

«Έχει συλλέξει με επιμέλεια και χωρίς συναισθηματισμούς μια λεπτομερή σειρά περιπτώσεων», παρατήρησε ο Δρ Λέστερ Σ. Κινγκ για την έρευνα του Στήβενσον σε άρθρο του 1975 στο JAMA. «Μπορεί να μην πείθει τους σκεπτικιστές, αλλά [ο Στήβενσον] έχει καταγράψει μεγάλο όγκο δεδομένων που δεν μπορούν να αγνοηθούν.»

Η Δρ Έμιλι Κέλλυ, συνεργάτιδα του Στήβενσον επί σειρά ετών, έγραψε σε άρθρο της στην BMJ το 2007: «Πίστευε [ο Στήβενσον] ότι τα στοιχεία ήταν επαρκή για να επιτρέψουν σε ένα λογικό άτομο να πιστέψει στη μετενσάρκωση».

Ένα τέτοιο στοιχείο – που τράβηξε την προσοχή του Μαχάτμα Γκάντι – είναι η περίπτωση της Σάντι Ντέβι στην Ινδία.

Η υπόθεση που καθήλωσε τον Γκάντι

Η Σάντι Ντέβι ήταν ένα κορίτσι που ζούσε στο Δελχί από τη γέννησή της, το 1926. Όταν ήταν τριών ετών, άρχισε να θυμάται την προηγούμενη ζωή της ως γυναίκα με το όνομα Λούγκντι. Αρχικά, οι γονείς της απέρριψαν τις έντονες αναμνήσεις της ως παιδικές φαντασιώσεις.

 

Καθώς η Ντέβι μεγάλωνε, ζητούσε επίμονα να επισκεφθεί τον πρώην σύζυγό της, Κεντάρ Ναθ, στη Μαθούρα, 162 χιλιόμετρα μακριά από εκεί που ζούσε. Νιώθοντας την περιέργειά τους εξημμένη, οι γονείς της εντόπισαν και έγραψαν στον Ναθ, ο οποίος τελικά επισκέφθηκε την Ντέβι. Προς έκπληξή του, το εννιάχρονο κορίτσι αναγνώρισε με ακρίβεια τον ίδιο και άλλους συγγενείς, αφηγούμενο λεπτομέρειες της ζωής τους που δεν θα μπορούσε να γνωρίζει.

Το δημοσίευμα των μέσων ενημέρωσης για την Ντέβι τράβηξε την προσοχή του Μαχάτμα Γκάντι. Όταν η Ντέβι ήταν 10 ετών, ο Γκάντι συγκρότησε μια «επιτροπή έρευνας» αποτελούμενη από 15 διακεκριμένα μέλη – μεταξύ των οποίων δικηγόροι, δημοσιογράφοι, πολιτικοί ηγέτες και μέλη του Κογκρέσου – για να διερευνήσει τους ισχυρισμούς της.

Η επιτροπή επιβεβαίωσε ότι η Ντέβι δεν είχε φύγει ποτέ από το Δελχί. Αργότερα τη συνόδευσαν στη Μαθούρα, όπου αναγνώρισε το σπίτι του Ναθ και το σπίτι του πεθερού της και περιέγραψε τη διαρρύθμισή του.

Επιπλέον, η Ντέβι έδειξε μια γωνιά του δωματίου και ισχυρίστηκε ότι είχε θάψει χρήματα εκεί. Όταν οι μάρτυρες έσκαψαν την περιοχή, ανακάλυψαν μια θήκη που προοριζόταν για την αποθήκευση τιμαλφών, αλλά ήταν άδεια. Η Ντέβι επέμεινε ότι είχε αφήσει χρήματα εκεί και τελικά ο Ναθ παραδέχθηκε ότι είχε βρει και είχε πάρει τα χρήματα μετά τον θάνατο της συζύγου του.

Ο Στήβενσον σημείωσε ότι τουλάχιστον 24 από τους ισχυρισμούς της επιβεβαιώθηκαν – μία καταλυτική απόδειξη ότι οι αναμνήσεις της δεν ήταν φαντασιώσεις.

Τελικά, η επιτροπή δημοσίευσε μια 26σέλιδη έκθεση το 1936, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η Ντέβι ήταν όντως μετενσάρκωση της Λούγκντι. Η υπόθεση παρουσιάστηκε επίσης στο τεύχος της 12ης Δεκεμβρίου 1937 του American Weekly.

Γνώσεις και δεξιότητες

Σύμφωνα με τον Στήβενσον, οι αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές εμφανίζονται συνήθως μεταξύ των 2 και 4 ετών. Τα παιδιά αυτά αφηγούνται αυθόρμητα λεπτομέρειες από προηγούμενες ζωές, ακόμη και αν βρίσκονται χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τον τόπο όπου συνέβησαν τα γεγονότα, δώδεκα ή περισσότερα χρόνια πριν. Αυτές οι λεπτομέρειες είναι συχνά κατά 90% ακριβείς.

 

Αυτό το σημάδι μετενσάρκωσης περιλαμβάνει «αναφορές σε πράγματα που δεν υπάρχει απολύτως κανένας τρόπος στον κόσμο αυτά τα παιδιά να γνωρίζουν σε αυτή την ηλικία», δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times η Κάρολ Μπόουμαν, θεραπεύτρια αναδρομής σε προηγούμενες ζωές, η οποία ερευνά το φαινόμενο των αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές σε αμερικανικές οικογένειες εδώ και 35 χρόνια.

Σύμφωνα με την Μπόουμαν, αυτά τα παιδιά συνήθως δεν έχουν ψυχοκοινωνικά προβλήματα. Οι προηγούμενες ζωές τους συχνά αφορούν συνηθισμένες οικογένειες και όχι διάσημους ανθρώπους ή διασημότητες, οπότε δεν υπάρχει κίνητρο να πουν ψέματα.

Η Μπόουμαν περιέγραψε ένα τρίχρονο κορίτσι ονόματι Μέγκαν που μίλησε για την προηγούμενη ζωή της ως άντρας (Τζον) του οποίου η γυναίκα (Μαίρη) πέθανε από «ανάλωση» – όπως συνήθιζαν να αποκαλούν τη φυματίωση τη δεκαετία του 1800. Η Μέγκαν είπε επίσης ότι λόγω της ασθένειας της Μαίρης και της αδυναμίας της να γεννήσει παιδί, ήταν πολύ λυπημένη. Πώς θα μπορούσε αυτό το μικρό κορίτσι να μάθει ιατρικές γνώσεις σχετικά με την ασθένεια της και την υπογονιμότητα κατά τη διάρκεια της τρέχουσας μικρής ζωής της;

Τα παιδιά που θυμούνται προηγούμενες ζωές μπορεί συχνά να έχουν δεξιότητες που δεν έχουν διδαχθεί. Η Ντέβι μιλούσε με φυσικότητα την τοπική διάλεκτο της Μαθούρα, όπου είχε ζήσει στην προηγούμενη ζωή της, παρόλο που δεν είχε πάει ποτέ εκεί και δεν την είχε ακούσει ποτέ στη ζωή της.

Η Μπόουμαν ανέφερε και την περίπτωση ενός τετράχρονου αγοριού, του Τόμι, που είχε ράψει ένα κουμπί στο παντελόνι του με μεγάλη επιδεξιότητα. Όταν η μητέρα του τον ρώτησε πού έμαθε να ράβει τόσο καλά, της απάντησε: «Λοιπόν, το κάναμε συνέχεια στο πλοίο μου» και άρχισε να περιγράφει την προηγούμενη ζωή του ως ναυτικός.

«Μεταπηδούν σε έναν πολύ σοβαρό τρόπο έκφρασης, πολύ ουσιαστικό, σοβαρό, αμετακίνητα στην αλήθεια των όσων λένε», επισημαίνει η Μπόουμαν.

Μια συστηματική αναθεώρηση, που δημοσιεύθηκε το 2021, ανέλυσε 78 μελέτες παρατήρησης και διαπίστωσε ότι από τα παιδιά με μνήμες από προηγούμενες ζωές, το 23% είχε δεξιότητες που δεν είχε διδαχθεί. Το πιο εκπληκτικό είναι ότι το 37% είχε εκ γενετής σημάδια ή ελαττώματα που αντιστοιχούσαν σε πληγές από προηγούμενες ζωές.

Τα εκ γενετής σημάδια είναι συνηθισμένα – πώς μπορεί λοιπόν ένα εκ γενετής σημάδι να συνδέει μια προηγούμενη ζωή με την τωρινή;

Εκ γενετής σημάδια και ελαττώματα

Σε μια μελέτη 895 παιδιών με αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές, το 35% είχε ασυνήθιστα εκ γενετής σημάδια ή εκ γενετής ελαττώματα, σύμφωνα με τον Στήβενσον.

Η έρευνα του Στήβενσον δείχνει ένα σημαντικό ποσοστό συνέπειας 88% μεταξύ πληγών και εκ γενετής σημαδιών με περιπτώσεις προηγούμενων ζωών, που υποστηρίζονται από εκθέσεις νεκροψίας ή άλλα επιβεβαιωτικά έγγραφα.

Για παράδειγμα, ένα αγόρι από την Τουρκία είχε γεννηθεί με παραμορφωμένο το δεξί του αυτί. Το αγόρι θυμόταν ότι είχε πυροβοληθεί στη δεξιά πλευρά του κρανίου του σε μια προηγούμενη ζωή. Ο Στήβενσον εντόπισε την προηγούμενη ζωή και επιβεβαίωσε την αιτία θανάτου εξετάζοντας τα αρχεία του νοσοκομείου.

Η Μπόουμαν έχει επίσης συλλέξει στοιχεία που σχετίζονται με τα εκ γενετής σημάδια και τις συμπεριφορές. Για παράδειγμα, το πρώτο παιδί της Κάθυ, (που επίσης ονομαζόταν) Τζέημς, πέθανε με τραγικό τρόπο από νευροβλάστωμα λίγο μετά τα δεύτερα γενέθλιά του. Ο μικρός Τζέημς είχε προβλήματα με το αριστερό του μάτι, το δεξί του αυτί και το αριστερό του πόδι, ενώ μια ενδοφλέβια ένεση άφησε μια ουλή στο λαιμό του.

Δώδεκα χρόνια μετά το θάνατο του μικρού Τζέημς, γεννήθηκε ο άλλος γιος της Κάθυ, ο Τσαντ. Ο Τσαντ άρχισε να παρουσιάζει εντυπωσιακές σωματικές ομοιότητες με τον Τζέημς. Ο Τσαντ παρουσίασε τύφλωση στο αριστερό του μάτι, είχε πρόβλημα με το δεξί του αυτί, αντιμετώπιζε αναπηρία στο αριστερό του πόδι και έφερε μια ουλή στο ίδιο ακριβώς σημείο του λαιμού του, όπως και ο Τζέημς.

Επιπλέον, ο Τσαντ είχε μια ήσυχη και νευρική συμπεριφορά παρόμοια με εκείνη του Τζέημς. Σε ηλικία τεσσάρων ετών, ο Τσαντ άρχισε να λέει ότι ζούσε σε ένα σπίτι με έπιπλα στο χρώμα της σοκολάτας και έπαιζε με συγκεκριμένα παιχνίδια, ισχυρισμοί που ταίριαζαν απόλυτα με κάθε λεπτομέρεια της ζωής του Τζέημς.

Οι εκθέσεις νεκροψίας και τα ιατρικά αρχεία επιβεβαιώνουν ότι ο τρόπος θανάτου στην προηγούμενη ζωή συνάδει με τα σημάδια γέννησης της επομένης, κάτι που είναι πέρα από σύμπτωση.

Εναλλακτικές ερμηνείες

Οι διαφορετικές ερμηνείες για τις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές περιλαμβάνουν τη διαστρέβλωση της μνήμης, τη γονική επιρροή και την πολιτιστική ή κοινωνική διαμόρφωση. Ωστόσο, αυτές οι υποθέσεις έχουν αδυναμίες.

Μια μελέτη του 2007 πρότεινε ότι οι αναμνήσεις προηγούμενων ζωών φαίνεται να προκαλούνται από σύγχυση της μνήμης ή ψευδείς αναμνήσεις. Ωστόσο, η σύγχυση μνήμης δεν μπορεί να εξηγήσει την ακρίβεια και τις επαληθεύσιμες λεπτομέρειες που καταδεικνύονται σε πολλές καλά τεκμηριωμένες περιπτώσεις.

Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι η αρχική στάση των μητέρων απέναντι στις αναμνήσεις της προηγούμενης ζωής των παιδιών τους ποικίλλει. Συνολικά, το 51% των μητέρων ήταν ουδέτερες ή ανεκτικές απέναντι στις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές, το 28% ήταν αποθαρρυντικές και το 21% ενθαρρυντικές.

Ορισμένοι αποδίδουν τα εκ γενετής σημάδια σε εντυπώσεις της μητέρας του παιδιού. Δηλώνουν ότι η επίγνωση των τραυμάτων ενός νεκρού προσώπου από μια έγκυο γυναίκα, θα μπορούσε να επηρεάσει το αναπτυσσόμενο έμβρυο, με αποτέλεσμα την επανεμφάνιση φυσικών χαρακτηριστικών που αντιστοιχούν σε αυτά τα τραύματα.

Σύμφωνα με την έρευνα του Στήβενσον, οι μητέρες των παιδιών συνήθως δεν γνώριζαν για τις πληγές της προηγούμενης ζωής τους. Η υπόθεση δεν μπορούσε επίσης να εξηγήσει πώς οι σκέψεις της μητέρας θα μπορούσαν να τροποποιήσουν το σώμα του αγέννητου παιδιού της ή γιατί τα παιδιά θα είχαν αυτές τις αναμνήσεις.

Όσον αφορά την υπόθεση της πολιτισμικής ή κοινωνικής προσαρμογής, η συστηματική ανασκόπηση του 2021 διαπίστωσε ότι περιπτώσεις των αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές δεν προέρχονταν μόνο από ασιατικές χώρες όπου οι άνθρωποι πιστεύουν στη μετενσάρκωση, αλλά και από την Αμερική και την Ευρώπη, γεγονός που υποδηλώνει ένα διαπολιτισμικό φαινόμενο.

 

Άλλοι άνθρωποι εξηγούν τις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές ως τυχαία γεγονότα – ότι ένα εκ γενετής σημάδι ή ελάττωμα εμφανίζεται τυχαία και το άτομο στη συνέχεια μαθαίνει για έναν αποθανόντα με παρόμοιο σημάδι. Η ομοιότητα τούς κάνει να αισθάνονται συνδεδεμένοι με αυτό το άτομο. Ωστόσο, δεν υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία και αυτό φαίνεται απίθανο, ιδίως αν αναλογιστεί κανείς ότι οι περισσότερες περιπτώσεις των αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές συμβαίνουν σε νηπιακή ηλικία.

Οι σκεπτικιστές συχνά απορρίπτουν τα εκ γενετής σημάδια ή ελαττώματα ως ενδείξεις προηγούμενων ζωών ως απλή σύμπτωση.

Πόσες συμπτώσεις όμως πρέπει να τύχουν για να τεκμηριωθεί μια μεμονωμένη περίπτωση αναμνήσεων από προηγούμενες ζωές, όταν τα τεκμηριωμένα γεγονότα ευθυγραμμίζονται με τις αναμνήσεις που εκφράζονται; Όσο πιο λεπτομερείς και επαληθεύσιμοι είναι οι συσχετισμοί τόσο πιο δύσκολο γίνεται να απορρίψει κανείς τέτοιους ισχυρισμούς ως σύμπτωση.

Ο Δρ Έμπεν Αλεξάντερ είναι ένας διάσημος νευροχειρουργός που έχει μελετήσει τον εγκέφαλο για δεκαετίες και είχε και ο ίδιος μια επιθανάτια εμπειρία. Σε συνέντευξή του, είχε δηλώσει στην Epoch Times: «Θα έλεγα ότι η ανθρώπινη συνείδησή μας μπορεί να είναι αρκετά περιορισμένη λόγω των προκαταλήψεων και των υποθέσεών μας, όταν νομίζουμε ότι καταλαβαίνουμε τα πράγματα, αλλά δεν δίνουμε προσοχή σε όλα τα στοιχεία».

Η αναδρομή σε προηγούμενη ζωή ως θεραπεία ασθενειών

Όταν οι άνθρωποι έχουν μια τραυματική ανάμνηση σε προηγούμενο στάδιο της τρέχουσας ζωής τους, μπορεί να έχει επιπτώσεις στη σωματική ή ψυχική τους υγεία, συμβάλλοντας συχνά στο σύνδρομο μετατραυματικού στρες (PTSD). Οι ψυχολόγοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη θεραπεία συζήτησης για να βοηθήσουν τους ασθενείς να απελευθερώσουν τον τραυματισμό του σώματός τους και να θεραπευτούν ψυχικά και σωματικά. Τέτοιες ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις συμπληρώνουν τη φαρμακολογική θεραπεία που συνταγογραφείται από ψυχίατρο.

Ομοίως, ορισμένοι επαγγελματίες υγείας έχουν διερευνήσει τη θεραπεία με αναδρομή σε προηγούμενες ζωές, ένα είδος υπνοθεραπείας, για τη θεραπεία ασθενειών. Όπως και η θεραπεία της PTSD, η θεραπεία αναδρομής προηγούμενων ζωών βασίζεται σε καθοδηγούμενο διάλογο υπό ύπνωση, με τον θεραπευτή να βοηθά τον ασθενή να εξερευνήσει αυτό που πιστεύει ότι είναι αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές.

Ενώ υπάρχει συνεχής συζήτηση γύρω από την αποτελεσματικότητα της θεραπείας με αναδρομή σε προηγούμενες ζωές, υπάρχουν τεκμηριωμένοι ασθενείς που έχουν επωφεληθεί από αυτή τη θεραπεία.

Ο Δρ Τζέησον Λιου, ένας ολιστικός επαγγελματίας υγείας στην Καλιφόρνια με διδακτορικό στις νευροεπιστήμες, δήλωσε στους Epoch Times ότι υπήρξε μάρτυρας μίας ασθενούς με ινομυαλγία, η οποία επανήλθε σε υγιή κατάσταση μετά από θεραπεία με αναδρομή σε προηγούμενες ζωές.

Η Μέριλυν, μια 46χρονη γυναίκα, υπέφερε για χρόνια από συνεχή, εξουθενωτικό χρόνιο πόνο, με αποτέλεσμα μία απόπειρα αυτοκτονίας. Εκτός από την ινομυαλγία, πάλευε με συνυπάρχουσες καταστάσεις, όπως το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, το άγχος, την κατάθλιψη και την αϋπνία.

Αν και ο σύζυγός της ήταν γιατρός,οι συμβατικές θεραπείες δεν τη βοηθούσαν. Ο Λιου αποφάσισε να δοκιμάσει τη θεραπεία αναδρομής σε προηγούμενες ζωές.

Υπό ύπνωση με τη χρήση εγκεφαλικών κυμάτων Θήτα, η Μέριλυν εισήλθε σε μια ειρηνική κατάσταση ύπνωσης. Στην αυτήν την κατάσταση, απέκτησε πρόσβαση σε μία ανάμνηση σύμφωνα με την οποία ήταν στρατιώτης σε έναν πόλεμο και δεχόταν επίθεση. Μέσα από μια σειρά συνομιλιών με τον Λιου, κατάφερε να καταλάβει ότι οι έντονοι φόβοι που είχε βιώσει στην προηγούμενη ζωή της συνδέονταν με τους σωματικούς πόνους από τους οποίους υπέφερε στην παρούσα ζωή της.

Με την ευγενική καθοδήγηση του Δρος Λιου, η Μέριλυν κατάφερε να διαχωρίσει το συναισθηματικό τραύμα της προηγούμενης ζωής της από την τρέχουσα. Από τότε, αισθάνεται σημαντικά πιο γαλήνια και αισιόδοξη. Τα σωματικά και ψυχικά της συμπτώματα παρουσίασαν θεαματική βελτίωση που κατέληξε σε πλήρη ανάρρωση.

Ο γιος της Μπόουμαν είχε επίσης αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές. Ανέπτυξε χρόνιο έκζεμα και φοβία για τους δυνατούς θορύβους όταν ήταν πέντε ετών.

«Όταν τον ρωτήσαμε περί τίνος επρόκειτο, άρχισε να μας λέει, σε πρώτο πρόσωπο, ότι ήταν στρατιώτης και σκοτώθηκε σε ένα πεδίο μάχης πίσω από ένα κανόνι», δήλωσε η Μπόουμαν.

Αφού ο γιος της μίλησε για την ανάμνηση της προηγούμενης ζωής του, η σωματική του κατάσταση με το χρόνιο έκζεμα εξαφανίστηκε και η φοβία του για τους δυνατούς θορύβους εξαφανίστηκε.

«Υπάρχει κάποια [είδος] σωματικής μνήμης, που σχετίζεται με αυτές τις αναμνήσεις», ανέφερε η Μπόουμαν, υποδηλώνοντας ότι η προηγούμενη ζωή μπορεί να αποθηκεύεται στη συνείδηση και το σώμα μας.

Σαν ποτάμι που ρέει

Ένα ποτάμι μεταφέρει άμμο, θρεπτικά συστατικά και υδρόβια ζωή καθώς κυλά από τις κορυφές του βουνού στον προορισμό του. Παρομοίως, οι μελέτες που σχετίζονται με τις αναμνήσεις προηγούμενων ζωών υποδηλώνουν ότι η συνείδησή μας είναι σαν ένα ποτάμι, που μεταφέρει αναμνήσεις, εμπειρίες και την ουσία της ψυχής μας από τη μια ζωή στην άλλη, συνδέοντάς μας με το μωσαϊκό της ύπαρξης.

«Νομίζω ότι [αυτό] είναι συναρπαστικό επειδή, όπως [είπε] και ο Ίαν Στήβενσον, η τωρινή μας κατάσταση, η τωρινή μας προσωπικότητα, μπορεί να προέρχεται από εμπειρίες προηγούμενων ζωών», δήλωσε η Μπόουμαν στην Epoch Times.

«Η συνείδηση επιβιώνει του θανάτου», πρόσθεσε, «όπως και τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, τα συναισθήματα και τα σωματικά χαρακτηριστικά. Αυτά μεταφέρονται σε ένα άλλο σώμα, σε μια άλλη ζωή, υπό διαφορετικές συνθήκες, αλλά όλα συνδέονται. Υπάρχει μια συνέχεια από τη μια ζωή στην άλλη.»

Μετά τον θάνατο του Στήβενσον, ο διάδοχός του, ο Δρ Τζιμ Τάκερ, καθηγητής ψυχιατρικής και νευροσυμπεριφορικών επιστημών Bonner-Lowry και διευθυντής του τμήματος αντιληπτικών μελετών στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, συνέχισε τις μελέτες του προκατόχου του γύρω από τις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές.

Ο Δρ Μπράιαν Λ. Βάις και ο Δρ Μπρους Γκρέισον ασχολούνται επίσης με την έρευνα γύρω από τις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές. Ο Βάις είναι διάσημος ψυχίατρος, απόφοιτος του Πανεπιστημίου Κολούμπια και της Ιατρικής Σχολής του Γέιλ και ομότιμος πρόεδρος της ψυχιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Mount Sinai στο Μαϊάμι. Ο Γκρέισον είναι ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής και νευροσυμπεριφορικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια.

Η συσσώρευση στοιχείων στα τρία πρώτα άρθρα αυτής της σειράς υπαινίσσεται την πιθανότητα η συνείδηση να εκτείνεται πέρα από τη φυσική μας πραγματικότητα.

Όλοι τελικά πεθαίνουν. Ωστόσο, αν η συνείδησή μας είναι αιώνια και οι αναμνήσεις των εμπειριών της προηγούμενης ζωής μας επιμένουν, θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει σημαντική σημασία για την ευημερία μας σε αυτή τη ζωή και στο μέλλον.

Αν οι αναμνήσεις συνδέουν τις ζωές μας, τίθεται το ερώτημα πού βρίσκεται η συνείδησή μας μεταξύ δύο ζωών; Πού είναι η προέλευση και η τελική κατοικία της συνείδησής μας;

Στο επόμενο και τελευταίο άρθρο, θα διερευνήσουμε την πιθανή προέλευση της συνείδησης υπό το πρίσμα πολλαπλών γραμμών επιστημονικής έρευνας.

Των Yuhong Dong M.D., Ph.D. & Makai Allbert

* * * * *

Όλα τα άρθρα της σειράς:

α΄ μέρος: Μπορεί να υπάρξει συνείδηση χωρίς εγκέφαλο;

β΄μέρος: Πού πηγαίνει η συνείδηση αν δεν πηγαίνει στον τάφο;

γ΄ μέρος: Το ποτάμι της συνείδησης, μέσα στον χώρο και τον χρόνο

δ΄μέρος: Η σχέση της συνείδησης με τις ανώτερες διαστάσεις

 

Το παρόν αποτελεί το δεύτερο μέρος μίας σειράς τεσσάρων άρθρων με θέμα τις επιστημονικές έρευνες που έχουν γίνει για να βρεθούν απαντήσεις σε ερωτήματα που αφορούν τη συνείδηση, την ύπαρξη και αυτό που υπάρχει παραπέρα.

Όταν ο Τζέρι ήταν 16 μηνών, πνίγηκε με τραγικό τρόπο. Η καρδιά του μεταμοσχεύθηκε στον Κάρτερ, ένα αγόρι 7 μηνών με συγγενή καρδιοπάθεια. Χρόνια αργότερα, όταν η μητέρα του Τζέρι, γιατρός και αυτοαποκαλούμενη «γεννημένη σκεπτικίστρια», γνώρισε τον Κάρτερ, έμεινε έκπληκτη από τις ομοιότητες με τον γιο της. «Ο Κάρτερ είναι 6 [ετών]», παρατήρησε, «αλλά μιλούσε την παιδική γλώσσα του Τζέρι και έπαιζε με τη μύτη μου όπως ακριβώς έκανε ο Τζέρι».

Η μητέρα του Κάρτερ είδε επίσης εξαιρετικές συμπεριφορές στο γιο της μετά τη μεταμόσχευση καρδιάς. «Είδα τον Κάρτερ να πηγαίνει σε εκείνη», ανέφερε, αναφερόμενη στη μητέρα του Τζέρι. «Δεν το κάνει ποτέ αυτό. Είναι πολύ, πολύ ντροπαλός, αλλά πήγε σ’ αυτήν όπως έτρεχε σε μένα όταν ήταν μωρό. Όταν ψιθύρισε ‘Είναι εντάξει, μαμά’, λύγισα. Την αποκάλεσε μητέρα».

«Όταν με αγκάλιασε, ένιωθα τον γιο μου», αφηγείται η μητέρα του Τζέρι. «Ήταν εκεί».

Ακόμη πιο εκπληκτική ήταν η αντίδραση του Κάρτερ απέναντι στον πατέρα του Τζέρι. «Όταν πήγαμε μαζί στην εκκλησία, ο Κάρτερ δεν είχε γνωρίσει ποτέ τον πατέρα του Τζέρι», εξήγησε. «Ήρθαμε αργά και ο πατέρας του Τζέρι καθόταν με μια ομάδα ανθρώπων στη μέση του εκκλησιάσματος. Ο Κάρτερ άφησε το χέρι μου και έτρεξε κατευθείαν σε αυτόν τον άνθρωπο. Ανέβηκε στην αγκαλιά του, τον αγκάλιασε και τον είπε ‘μπαμπά’. Μείναμε άναυδοι. Πώς θα μπορούσε να τον γνωρίζει; Γιατί τον αποκάλεσε ‘μπαμπά’;»

Η περίπτωση του Κάρτερ θέτει ένα αξιοσημείωτο ερώτημα σχετικά με τη φύση της συνείδησης: περιορίζεται στον εγκέφαλο; Ένα μεγάλο σώμα ιατρικών ερευνών δείχνει το αντίθετο, υποδεικνύοντας ότι η συνείδηση μπορεί να επεκταθεί σε άλλα όργανα, όπως η καρδιά μας, και ακόμη και να υπερβεί το σώμα σε ειδικές οριακές (μεταβατικές) καταστάσεις μεταξύ ζωής και θανάτου.

Μια νέα καρδιά, ένας νέος άνθρωπος;

Ο Πολ Πήρσαλ, κλινικός νευροψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης, και οι Γκάρι Σβαρτς και Λίντα Ράσσεκ, από τα τμήματα ψυχολογίας και ιατρικής του Πανεπιστημίου της Αριζόνα στο Τούσον, κατέγραψαν την περίπτωση του Τζέρι και του Κάρτερ πρώτη.

Οι έρευνες τους βασίστηκαν σε περισσότερες από 74 περιπτώσεις μεταμόσχευσης οργάνων, συμπεριλαμβανομένων 23 μεταμοσχεύσεων καρδιάς, που τέθηκαν υπ’ όψιν του Πήρσαλ σε διάστημα 10 ετών. Διαπίστωσε ότι οι λήπτες οργάνων υιοθετούν μερικές φορές χαρακτηριστικά των δοτών, περιλαμβανομένων προτιμήσεων, συναισθημάτων, στοιχείων της προσωπικότητας, αναμνήσεων, ακόμη και πτυχές της ταυτότητάς τους. Ο σχεδιασμός της μελέτης του Πήρσαλ ήταν διεξοδικός και ενσωμάτωνε συνεντεύξεις με τους λήπτες των μοσχευμάτων, τους κοινωνικούς τους κύκλους και τις στενές επαφές των δοτών.

Οι ερευνητές ανέπτυξαν λεπτομερώς τις βασικές παρατηρήσεις από δέκα ζεύγη περιπτώσεων στις οποίες οι ασθενείς μοιράστηκαν τις εμπειρίες τους από τις αλλαγές στην προσωπικότητά τους μετά από μεταμόσχευση οργάνων – όπως στην περίπτωση της Ντανιέλα.

Η Ντανιέλα, ένα 18χρονο κορίτσι, έλαβε μεταμόσχευση καρδιάς από ένα 18χρονο αγόρι ονόματι Πολ. Πριν από τη μεταμόσχευση, η Ντανιέλα δεν είχε καμία κλίση προς τη μουσική. Ωστόσο, αφού έλαβε την καρδιά του Πολ, ανέπτυξε βαθιά αγάπη για τη μουσική και ένιωσε έντονη την επιθυμία να παίξει κιθάρα – το ίδιο όργανο που έπαιζε ο Πολ.

Όταν η Ντανιέλα γνώρισε την οικογένεια του Πολ, ανέφερε ότι ένιωσε μια σημαντική σύνδεση, δηλώνοντας: «Τον γνώριζα [τον Πολ] άμεσα».

Μια άλλη ξεχωριστή περίπτωση αφορά την Κλαιρ Σύλβια, η οποία έγραψε το «Αλλαγή καρδιάς», μία καταγραφή των εμπειριών της μετά από μεταμόσχευση καρδιάς. Ανέφερε ότι ανέπτυξε απροσδόκητες επιθυμίες για φαγητό μετά τη μεταμόσχευση. Αυτοαποκαλούμενη «χορεύτρια με συνείδηση υγείας», η Σύλβια είχε ξαφνικά μια «ανεξέλεγκτη επιθυμία» για κοτομπουκιές, ένα φαγητό που προηγουμένως αντιπαθούσε. Αργότερα διαπιστώθηκε ότι αυτή η επιθυμία ταυτιζόταν με τις προτιμήσεις του δότη της.

Μια αναδρομική μελέτη που δημοσιεύθηκε το 1992 ανέφερε ότι μεταξύ 47 Αυστραλών ασθενών με μεταμόσχευση, το 6% είχαν παρουσιάσει διακριτές αλλαγές στην προσωπικότητά τους ως αποτέλεσμα της λήψης νέας καρδιάς.

Μια διατομεακή μελέτη του 2024 διερεύνησε τις αλλαγές στην προσωπικότητα 23 ληπτών καρδιάς συγκρίνοντας τες με τις περιπτώσεις 24 ληπτών άλλων οργάνων, όπως νεφρών, πνευμόνων και ήπατος. Η μελέτη ανέφερε ότι το 89% των ληπτών οργάνων παρουσίασαν αλλαγές στην προσωπικότητά τους, αν και οι συγγραφείς δεν συσχέτισαν τις αλλαγές αυτές με τα χαρακτηριστικά του δότη τους.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το 47,8% των ληπτών καρδιακών μοσχευμάτων παρουσίασαν τουλάχιστον τέσσερις σημαντικές αλλαγές στην προσωπικότητα, σε αντίθεση με το 25% των ληπτών άλλων οργάνων.

 

Αναφέρθηκαν αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες ή παρακολούθηση αθλητικών δραστηριοτήτων, αλλαγές στην ιδιοσυγκρασία και στις προτιμήσεις τροφίμων.

Διαφορετικές μελέτες αναφέρουν διαφορετικά ευρήματα, τα οποία μπορεί να οφείλονται σε διαφορές στους σχεδιασμούς και τις μεθοδολογίες των μελετών. Ορισμένες αναφορές δεν δείχνουν καθόλου αλλαγές στην προσωπικότητα μετά τη μεταμόσχευση.

Καρδιά-εγκέφαλος

Ο Δρ Μίτσελ Μπ. Λίστερ, επίκουρος κλινικός καθηγητής στο Τμήμα Ψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Κολοράντο, διατύπωσε την υπόθεση ότι κατά τη μεταμόσχευση καρδιάς, η συνείδηση ή οι μνήμες του δότη που είναι αποθηκευμένες στο όργανο μπορεί να μεταφέρονται στον λήπτη.

Σκιαγράφησε ότι οι λήπτες μπορεί να υιοθετήσουν χαρακτηριστικά προσωπικότητας από τους δότες τους μέσω της κυτταρικής μνήμης, την οποία κατηγοριοποίησε σε έξι τύπους: επιγενετική, DNA, RNA, πρωτεϊνική μνήμη, καρδιακά νεύρα και ηλεκτρομαγνητική ενέργεια.

Ανατομικά, το νευρικό σύστημα της καρδιάς παρουσιάζει εκπληκτική ομοιότητα με αυτό του εγκεφάλου. Και τα δύο συστήματα διαθέτουν περίπλοκες δομές, μοιράζονται παρόμοιους νευροδιαβιβαστές και εμφανίζουν προσαρμοστικότητα με την πάροδο του χρόνου. Λόγω αυτών των παραλληλισμών, η καρδιά αποκαλείται συχνά και καρδιά-εγκέφαλος.

Η παραδοσιακή κινεζική ιατρική, με ιστορία 5.000 ετών, έχει ένα παρόμοιο ρητό: «Η καρδιά κυβερνά το μυαλό και το πνεύμα», υποδηλώνοντας ότι η καρδιά μας είναι μέρος της συνείδησής μας.

Υπάρχουν και άλλες εξηγήσεις για τις αλλαγές στην προσωπικότητα, όπως οι επιδράσεις των ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων, το άγχος της χειρουργικής επέμβασης και η στατιστική σύμπτωση. Αυτές οι παράμετροι θα μπορούσαν να εξηγήσουν ορισμένες περιπτώσεις, αλλά δεν επαρκούν για να εξηγήσουν τις περιπτώσεις όπου δότες και λήπτες εμφάνιζαν υψηλό επίπεδο ομοιότητας.

Ο Δρ Έμπεν Αλεξάντερ, πρώην νευροχειρουργός και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ, δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The Epoch Times: «Το να το αντιλαμβανόμαστε ως ‘καρδιακή συνείδηση’ έχει απόλυτο νόημα».

Πρόσθεσε ότι ο περιορισμός της συνείδησης μόνο στην καρδιά ή στον εγκέφαλο μπορεί να μην είναι η πλήρης εικόνα. Τα όργανα χρησιμεύουν περισσότερο ως «ένας πομποδέκτης, ένα φίλτρο», είπε. «Το φυσικό μας σώμα είναι απλώς ένας τρόπος εκδήλωσης αυτής της συνείδησης».

Η άποψη του Δρος Αλέξαντερ απηχεί την άποψη του Δρος Λάρρυ Ντόσσεϋ, πρώην επικεφαλής του προσωπικού του νοσοκομείου Medical City του Ντάλλας, ο οποίος υποστηρίζει ότι η συνείδησή μας είναι μη τοπική – δεν περιορίζεται δηλαδή σε συγκεκριμένες τοποθεσίες όπως η καρδιά ή ο εγκέφαλος.

Ωστόσο, όταν δεν λειτουργεί ούτε η καρδιά ούτε ο εγκέφαλος, η συνείδηση μπορεί να εξακολουθεί να υπάρχει.

Έξω από το σώμα

Μια συναρπαστική περίπτωση που ανέφερε ο πρώην καρδιολόγος Δρ Μάικλ Σάμπομ αφορά την 35χρονη Παμ Ρέυνολντς (ψευδώνυμο), η οποία υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο για ανεύρυσμα. Για να διασφαλιστεί η επιτυχία της επέμβασης, όλο το αίμα αποστραγγίστηκε από τον εγκέφαλό της και ακόμη και η καρδιά της σταμάτησε να χτυπά.

Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, δεν υπήρχαν κύματα ΗΕΓ και το εγκεφαλικό της στέλεχος δεν έδειχνε καμία δραστηριότητα. Επιπλέον, βρισκόταν υπό βαθιά αναισθησία, με τη θερμοκρασία του σώματός της να μειώνεται στους 15,5 βαθμούς Κελσίου. Σύμφωνα με όλους τους κλινικούς ορισμούς, ήταν εντελώς αναίσθητη.

Ωστόσο, όπως αφηγείται αργότερα στο βιβλίο «Φως και Θάνατος» του Σάμπομ, λίγο μετά την έναρξη της χειρουργικής επέμβασης, η Παμ άκουσε ένα βουητό και ένιωσε σαν να είχε εγκαταλείψει το σώμα της, παρατηρώντας τελικά την επέμβαση από ένα υψηλότερο σημείο σαν να καθόταν στον ώμο του χειρουργού.

Μετά την επέμβαση, ανέφερε με αρκετές λεπτομέρειες όσα είχε δει. Περιέγραψε με ακρίβεια τα εργαλεία που χρησιμοποίησε ο νευροχειρουργός για να ανοίξει το κρανίο της και ήταν σε θέση να αφηγηθεί τις συζητήσεις μεταξύ του ιατρικού προσωπικού. Ισχυρίστηκε ότι άκουσε το τραγούδι «Hotel California» να παίζει παρά το γεγονός ότι μια συσκευή 100 ντεσιμπέλ είχε εισαχθεί στα αυτιά της, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει καμία εγκεφαλική δραστηριότητα. Όλες οι παρατηρήσεις της επαληθεύτηκαν αργότερα από το ιατρικό προσωπικό.

Ο Δρ Πιμ βαν Λόμμελ, ένας Ολλανδός καρδιολόγος, ανέφερε μια περίπτωση στις Κάτω Χώρες στο επιστημονικό περιοδικό The Lancet, το 2001:

Ένας 44χρονος άνδρας υπέστη καρδιακή ανακοπή και έπεσε σε κώμα. Κατά τη διάρκεια της ανάνηψης, μια νοσοκόμα αφαίρεσε το μασελάκι του ασθενούς και το τοποθέτησε σε ένα κοντινό καροτσάκι. Ώρες αργότερα, η ιατρική ομάδα επανεκκίνησε με επιτυχία την καρδιά του άνδρα.

Πέρασε μια εβδομάδα πριν ο ασθενής ανακτήσει πλήρως τις αισθήσεις του. Καθώς ήταν ξαπλωμένος στο κρεβάτι του νοσοκομείου, παρατήρησε τα μέλη του προσωπικού να ψάχνουν για κάτι. Προς έκπληξη όλων, είπε ξαφνικά: «Αυτή ξέρει πού είναι η οδοντοστοιχία μου», δείχνοντας μια από τις νοσοκόμες. Θυμήθηκε με ακρίβεια ότι η οδοντοστοιχία είχε τοποθετηθεί σε ένα συρόμενο συρτάρι κάτω από το καρότσι.

Μία όχι σπάνια εμπειρία

Αυτά τα φαινόμενα, γνωστά ως επιθανάτιες εμπειρίες, έχουν αναφερθεί από ανθρώπους που βίωσαν έντονες εμπειρίες σε στιγμές κλινικού θανάτου ή ακραίου κινδύνου.

Έρευνα του Δρος Σαμ Πάρνια και των συνεργατών του εξέτασε 2.060 περιπτώσεις καρδιακής ανακοπής και διαπίστωσε ότι στο 9% των ασθενών, η συνείδηση παρέμεινε ενεργή ακόμη και όταν η καρδιά τους είχε σταματήσει. Σχεδόν ένας στους δέκα ανθρώπους βίωσε μια επιθανάτια εμπειρία, γεγονός που δείχνει ότι το φαινόμενο δεν είναι σπάνιο.

Παρομοίως, ο βαν Λόμμελ ανέφερε ότι το 18% των 344 ασθενών που είχαν αναζωογονηθεί μετά από καρδιακή ανακοπή ανέφεραν ζωντανά βιώματα.

Μια κοινή πτυχή των επιθανάτιων εμπειριών είναι η αίσθηση του «διαχωρισμού της συνείδησης από το φυσικό σώμα», που συχνά αναφέρεται ως «εξωσωματική εμπειρία». Τέτοια περιστατικά αναφέρθηκαν από το 13% των ατόμων που βίωσαν επιθανάτιες εμπειρίες  μελέτη του Πάρνια και από το 24% στη μελέτη του βαν Λόμμελ.

Τα άτομα αυτά περιγράφουν ότι αιωρούνται εκτός του σώματός τους και παρατηρούν λεπτομέρειες του περιβάλλοντός τους, πολλές από τις οποίες επαληθεύονται από το ιατρικό προσωπικό, όπως στην περίπτωση της Παμ.

 

Ακριβείς περιγραφές

Η Τζάνις Χόλντεν, της οποίας η κύρια ερευνητική εστίαση ήταν οι συμβουλευτικές επιπτώσεις των επιθανάτιων εμπειριών, της μεταθανάτιας επικοινωνίας και άλλων διαπροσωπικών εμπειριών, διεξήγαγε συνεντεύξεις με 93 ασθενείς που είχαν επιθανάτιες εμπειρίες, ζητώντας από τους συμμετέχοντες να περιγράψουν όσα συνέβαιναν γύρω τους. Το προσωπικό του νοσοκομείου επαλήθευσε αργότερα τις παρατηρήσεις τους.

Τα αποτελέσματα αποκάλυψαν ότι το 92,5% των παρατηρήσεων ήταν απολύτως ακριβείς, δηλαδή ταίριαζαν με τα πραγματικά γεγονότα, όπως επιβεβαιώθηκαν από το προσωπικό του νοσοκομείου. Επιπλέον, το 6,5% των παρατηρήσεων ήταν σχεδόν ακριβείς, δηλαδή ενώ ήταν ως επί το πλείστον σωστές, υπήρχαν μικρές αποκλίσεις. Μόνο το 1,1% των παρατηρήσεων κρίθηκε ανακριβές, το οποίο αποδόθηκε σε έναν μόνο ασθενή της μελέτης.

 

Ο Δρ Τζέφρυ Λονγκ, ένας εν ενεργεία ακτινοθεραπευτής ογκολόγος στο Κεντάκυ, μελέτησε τις επιθανάτιες εμπειρίες για 25 χρόνια. Στο βιβλίο του «Evidence of the Afterlife: The Science of Near-Death Experiences», ο Λονγκ περιγράφει μια έρευνα σε 617 άτομα που είχαν επιθανάτιες εμπειρίες, εκ των οποίων το 46,5% περιέγραψε εξωσωματικές εμπειρίες. Το 97,6% των παρατηρήσεων αυτών επαληθεύτηκαν ως πραγματικές.

Όταν επανέρχονται στη ζωή και προσπαθούν να επιβεβαιώσουν όσα είχαν δει κατά τη διάρκεια της επιθανάτιας εμπειρίας, διαπιστώνουν ότι είναι ακριβή μέχρι και την παραμικρή λεπτομέρεια, υποστηρίζει ο Δρ Λονγκ, ο οποίος μελέτησε περισσότερες από 4.000 περιπτώσεις NDE.

Οι ομοιότητες, οι συνοχές και η ακρίβεια που παρατηρούνται στις επιθανάτιες εμπειρίες θα πρέπει να μας ενθαρρύνουν να θεωρήσουμε αυτές τις μελέτες και τα φαινόμενα νόμιμες επιστημονικές έρευνες, λέει στην Epoch Times.

Στο βιβλίο του, ο Σαμπόμ αναφέρει ότι αρχικά ήταν επιφυλακτικός απέναντι στις επιθανάτιες εμπειρίες. Έβαλε μάλιστα στόχο να τις διαψεύσει. Ωστόσο, μετά από αρκετά χρόνια εντατικής έρευνας, η οπτική του άλλαξε.

Η επιστήμη στηρίζεται θεμελιωδώς στην αρχή ότι η πραγματικότητα διαπιστώνεται μέσω επαναλαμβανόμενων, επαληθεύσιμων παρατηρήσεων. Με χιλιάδες αναφερόμενες περιπτώσεις, οι επιθανάτιες εμπειρίες αξίζουν σοβαρή επιστημονική εξέταση.

Σε άλλες διαστάσεις

Εκτός από τις εξωσωματικές εμπειρίες, διακεκριμένα ιατρικά περιοδικά και γιατροί έχουν αναφέρει περιπτώσεις όπου άνθρωποι ταξίδεψαν πέρα από τον τρέχοντα υλικό κόσμο.

Στη μελέτη του βαν Λόμελ, το 29% των ατόμων που είχαν επιθανάτιες εμπειρίες ανέφεραν ότι η συνείδησή τους ταξίδεψε σε άλλες διαστάσεις και επέστρεψε με ζωηρές εντυπώσεις. Εν τω μεταξύ, το 7% των ατόμων στη μελέτη του Πάρνια ανέφεραν ότι τους φάνηκε σαν να εισέρχονται σε κάποιον άλλο, εξωγήινο κόσμο.

Η καριέρα του Δρος Αλεξάντερ περιλαμβάνει περισσότερα από 25 χρόνια εμπειρίας ως νευροχειρουργού, με 15 χρόνια στο Νοσοκομείο Μπρίγκαμ και Γυναικών και στα Νοσοκομεία Παίδων της Βοστώνης και στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ στη Βοστώνη.

Τις πρώτες πρωινές ώρες της 10ης Νοεμβρίου 2008, ο Δρ Αλεξάντερ έπεσε σε βαθύ κώμα λόγω μιας σπάνιας βακτηριακής μηνιγγίτιδας. Οι γιατροί τού είπαν ότι είχε «η πιθανότητα [επιβίωσης] είχε μειωθεί στο 2%, χωρίς καμία πιθανότητα ανάκαμψης», δήλωσε σε συνέντευξή του στην Epoch Times.

Αν και η κατάστασή του επιδεινώθηκε ραγδαία, ξύπνησε επτά ημέρες αργότερα.

Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας που βρισκόταν σε κώμα, ο Δρ Αλέξαντερ είχε μια εξαιρετικά ζωντανή εμπειρία. Σύμφωνα με την ανάμνησή του, ένιωσε να ξαναγεννιέται ως μια πρωτόγονη, γλοιώδης ουσία. Στη συνέχεια, καβάλησε το φτερό μιας πεταλούδας που τον οδηγούσε σε ένα βασίλειο «εντελώς διαφορετικού είδους αιώνιας φύσης, έξω από τη Γη», όπως είπε.

Ο κόσμος που είδε είχε τεράστια σύννεφα από ροζ και λευκά, διαφανή, αστραφτερά όντα που κινούνταν σε ένα τόξο στον ουρανό, αφήνοντας ραβδώσεις ουράνιου τόξου, δήλωσε στην Epoch Times. Στο βιβλίο του «Proof of Heaven: A Neurosurgeon’s Journey into the Afterlife», ο Δρ Aλέξαντερ αναφέρει αυτόν τον κόσμο ως Παράδεισο. Περιγράφει επίσης ότι εκεί ένιωθε την αγάπη του Θεού και την παρουσία αγγέλων.

Η Δρ Μαίρη Κ. Νηλ, ορθοπεδικός χειρουργός στο Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας, ανέφερε μια παρόμοια εμπειρία στο βιβλίο της «To Heaven and Back»:

Το 1999, κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος με καγιάκ, η Νηλ έπεσε στο νερό και η συνείδησή της φάνηκε να εγκαταλείπει το σώμα της, εισερχόμενη σε ένα βασίλειο του φωτός. Εκεί, συνάντησε πνευματικά όντα και είδε τη ζωή της.

Οι «Κατευθυντήριες γραμμές και πρότυπα για τη μελέτη του θανάτου και των ανακλητών εμπειριών θανάτου» του Δρος Σαμ Πάρνια και μιας ομάδας ιατρικών εμπειρογνωμόνων, συμπεριλαμβανομένων νευροεπιστημόνων, ειδικών σε θέματα εντατικής θεραπείας, ψυχιάτρων και ψυχολόγων από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, το Πανεπιστήμιο Μπέιλορ, το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας, το Ρίβερσαϊντ και το Πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, ισχυρίζονται ότι οι επιθανάτιες εμπειρίες ακολουθούν ένα εντυπωσιακά παρόμοιο μοτίβο.

 

Άλλοι επιστήμονες έχουν προτείνει διαφορετικές εξηγήσεις για αυτές τις εμπειρίες.

Η συνείδηση είναι μη σωματική

Τόσο η χειρουργική επέμβαση μεταμόσχευσης καρδιάς όσο και οι επιθανάτιες εμπειρίες υποδηλώνουν μια αξιοσημείωτη ρευστότητα στη συνείδηση, σαν η ανθρώπινη συνείδηση να είναι μια ελεύθερη οντότητα που κινείται μέσα στο σώμα μας. Μπορεί να μετεγκατασταθεί στην καρδιά μας, να μετακινηθεί έξω από το σώμα μας και ακόμη και να ταξιδέψει σε άλλες διαστάσεις που είναι αόρατες στα ανθρώπινα μάτια.

«Κάπως σαν ένα ουράνιο τόξο, που μπορείς να δεις ότι είναι αληθινό, αλλά δεν μπορείς να το αγγίξεις», δήλωσε ο Δρ Πήτερ Γουόλλινγκ από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Μπέιλορ στην Epoch Times.

Ο Λονγκ μοιράστηκε ότι αν οι άνθρωποι κατανοούσαν πραγματικά τα συντριπτικά στοιχεία για την ύπαρξη συνείδησης ανεξάρτητης από το σώμα, «θα ήταν πολύ εύκολο να δεχτούμε ότι είμαστε κυριολεκτικά αιώνια όντα που έχουν μια γήινη, φυσική ύπαρξη, αλλά η μεγαλύτερη πραγματικότητά μας είναι μη σωματική και σε μία μη σωματική συνείδηση».

Αλλά, ανεξάρτητα από το πού μπορεί να ταξιδέψει η συνείδηση, πρέπει να έχει μια προέλευση – ένα σημείο εκκίνησης…

Των Yuhong Dong M.D., Ph.D. & Makai Allbert

* * * * *

Όλα τα άρθρα της σειράς:

α΄ μέρος: Μπορεί να υπάρξει συνείδηση χωρίς εγκέφαλο;

β΄μέρος: Πού πηγαίνει η συνείδηση αν δεν πηγαίνει στον τάφο;

γ΄ μέρος: Το ποτάμι της συνείδησης, μέσα στον χώρο και τον χρόνο

δ΄μέρος: Η σχέση της συνείδησης με τις ανώτερες διαστάσεις