Σε βήματα για την ενίσχυση της άμυνας της χώρας προχωρά η ελληνική κυβέρνηση, αξιοποιώντας τις νέες ευρωπαϊκές δημοσιονομικές διευκολύνσεις. Ο υπουργός Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, ανακοίνωσε πως θα καταθέσει επίσημο αίτημα προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να ενεργοποιηθεί η λεγόμενη «ρήτρα διαφυγής» που θα επιτρέψει στην Ελλάδα να ξεπεράσει προσωρινά τους αυστηρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς για χάρη των αμυντικών δαπανών στον προϋπολογισμό του 2026.
Μιλώντας στην ΕΡΤ την Τρίτη, ο κος Πιερρακάκης διευκρίνισε πως η σχετική αίτηση θα κατατεθεί το επόμενο διάστημα και αφορά επιπλέον κονδύλι ύψους 500 εκατ. ευρώ για το 2026. Με δεδομένο ότι το ποσό αντιπροσωπεύει λιγότερο από 0,3% του ΑΕΠ, ο υπουργός εκτίμησε πως το αίτημα θα αξιολογηθεί θετικά από την Επιτροπή.
Η Ελλάδα, μέλος του ΝΑΤΟ, ήδη δαπανά σε ετήσια βάση περίπου το 3% του ΑΕΠ της για την άμυνα — ποσοστό που συγκαταλέγεται στα υψηλότερα της Συμμαχίας. Η ένταση με την Τουρκία, που έχει ρίζες τόσο στον πόλεμο του 1919-1922 όσο και στον πόλεμο του 1974, παραμένει ιδιαίτερα έντονη, κυρίως αναφορικά με το Κυπριακό, αν και οι δύο χώρες ανήκουν στο ΝΑΤΟ.
Ο κος Πιερρακάκης, ο οποίος ανέλαβε πρόσφατα το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Οικονομικών, ύστερα από ανασχηματισμό του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, καλείται να διαχειριστεί το φιλόδοξο σχέδιο της κυβέρνησης για συνολικές αμυντικές δαπάνες ύψους 25 δισ. ευρώ έως το 2036, στο πλαίσιο της επανεξοπλιστικής προσπάθειας του ελληνικού στρατού ώστε να παραμείνει ανταγωνιστικός έναντι της τουρκικής απειλής.
Προοπτικές για τη σχέση Ελλάδας-ΗΠΑ
Στην ίδια συνέντευξη, ο κος Πιερρακάκης αναφέρθηκε και στις πρόσφατες επαφές του με τον Αμερικανό υπουργό Οικονομικών, Σκοτ Μπέσσεντ, υπογραμμίζοντας τη στρατηγική σημασία της ελληνοαμερικανικής σχέσης. «Η ελληνοαμερικανική σχέση έχει μια μεγάλη ιστορία, αλλά κυρίως ένα πολύ λαμπρό μέλλον», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο μήνα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανακοίνωσε το πενταετές σχέδιο δράσης «ReArm Europe», με στόχο την αύξηση των αμυντικών δαπανών των κρατών-μελών απέναντι σε απειλές κυρίως από τη Ρωσία, αλλά και από άλλες εχθρικές χώρες. Στο πλαίσιο αυτό, ενεργοποιείται η εθνική ρήτρα διαφυγής του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης, επιτρέποντας στις χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ, ώστε να συγκεντρωθεί συνολικό κεφάλαιο 650 δισ. ευρώ εντός τετραετίας.
Η φον ντερ Λάιεν τόνισε πως τα κράτη-μέλη της ΕΕ δαπανούν κατά μέσο όρο περίπου το 2% του ΑΕΠ σε αμυντικές δαπάνες, με στόχο να ξεπεράσουν το 3%. Ωστόσο, το ποσοστό υπολείπεται ακόμη του 5% που έχει ζητήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τα μέλη του ΝΑΤΟ.
Χωρίς την ενεργοποίηση της ρήτρας, οι ευρωπαϊκές χώρες θα κινδυνεύουν με κυρώσεις σε περίπτωση που το έλλειμμα ξεπεράσει το 3% του ΑΕΠ. Ήδη από τις 23 Απριλίου, η Πορτογαλία έγινε η πρώτη χώρα της ΕΕ που υπέβαλε αίτημα ενεργοποίησης της ρήτρας για αύξηση των αμυντικών δαπανών της.
Το παράδειγμα της Γερμανίας
Ανάλογη κίνηση αναμένεται να πραγματοποιήσει και το Βερολίνο. Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Γιεργκ Κούκις, άφησε να εννοηθεί πως η Γερμανία σκοπεύει να ζητήσει από την Κομισιόν εξαίρεση από τους περιορισμούς στον δανεισμό, ώστε να μπορέσει να αυξήσει τις αμυντικές της δαπάνες τα επόμενα χρόνια. «Πιθανότατα θα το πράξουμε, αν και η τελική απόφαση δεν έχει ακόμη ληφθεί», ανέφερε ο Κούκις σε παρέμβασή του στο περιθώριο των εαρινών συναντήσεων του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσιγκτον.
Ήδη η γερμανική Βουλή έχει εγκρίνει σημαντική αύξηση των αμυντικών κονδυλίων, ενώ στις 28 Απριλίου ο πρόεδρος της Γερμανίας, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ, επεσήμανε την ανάγκη η Γερμανία να εντείνει τη συνεισφορά της στην ευρωπαϊκή άμυνα, κυρίως λόγω της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία.
Με ισχυρή πλειοψηφία, η Γερουσία επικύρωσε τον διορισμό του πρώην γερουσιαστή της Τζόρτζια, Ντέιβιντ Πέρντιου, ως νέο πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Κίνα, σε μία περίοδο που οι διμερείς εμπορικές εντάσεις συνεχώς κλιμακώνονται.
Η τελική ψηφοφορία στις 29 Απριλίου ολοκληρώθηκε με 67 ψήφους υπέρ και 29 κατά, επικυρώνοντας την επιλογή του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Πέρντιου χαρακτηρίζεται έμπειρος επιχειρηματίας – πρώην διευθύνων σύμβουλος μεγάλης αμερικανικής εταιρείας – και γνωστός επικριτής της κινεζικής πολιτικής, με στενούς δεσμούς με την περιοχή καθώς έχει ζήσει στο Χονγκ Κονγκ στη διάρκεια της 40χρονης καριέρας του.
Λίγο πριν την ψηφοφορία, o επικεφαλής της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Τζέιμς Ρις (Ρεπουμπλικανός, Αϊντάχο), κάλεσε τους συναδέλφους του να στηρίξουν ανεπιφύλακτα τη συγκεκριμένη επιλογή. «Πρόκειται ασφαλώς για έναν από τους πλέον κρίσιμους διορισμούς που θα περάσουν ποτέ από αυτή την αίθουσα», υπογράμμισε στην ομιλία του, εκφράζοντας την εκτίμησή του για την απόφαση του προέδρου Τραμπ.
Ο Ρις τόνισε πως ο Πέρντιου έχει να φέρει εις πέρας ένα εξαιρετικά απαιτητικό έργο, υλοποιώντας το όραμα της κυβέρνησης Τραμπ για την Κίνα. Ιδιαίτερα ανέδειξε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ουάσιγκτον, καταγγέλλοντας πως το Πεκίνο «έχει κάνει τα πάντα για να παρεισφρήσει στις Ηνωμένες Πολιτείες».
«Έχουν κλέψει κάθε καλή ιδέα που είχαμε, τις αξιοποίησαν προς όφελός τους κι αυτή η τακτική τούς έφερε στη σημερινή, πολύ δύσκολη για εμάς θέση», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Η Κίνα σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με δασμούς-ρεκόρ που φθάνουν το 145% σε ορισμένα προϊόντα της, προκαλώντας έντονες αναταράξεις και στην ηλεκτρονική της αγορά. Μεγάλες κινεζικές πλατφόρμες όπως η Temu αναγκάζονται πλέον να επιβάλλουν υψηλά τέλη στις εξαγωγές προς τη Δύση, αποθαρρύνοντας τους Αμερικανούς και Ευρωπαίους αγοραστές. Την ίδια στιγμή, το Πεκίνο, αντιμετωπίζοντας σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, αποφεύγει συστηματικά τις διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον, παρά τους αντίθετους ισχυρισμούς της κυβέρνησης Τραμπ – κάτι που πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι γίνεται για λόγους κύρους.
Κατά την ακρόαση επιβεβαίωσης στις αρχές Απριλίου, ο Πέρντιου είχε ήδη εκφράσει την πεποίθησή του ότι οι αμερικανοί καταναλωτές έχουν τη δύναμη να πλήξουν καίρια την κινεζική οικονομία, τονίζοντας πως η εποχή της ανοχής στις αθέμιτες κινεζικές επιχειρηματικές πρακτικές έχει περάσει ανεπιστρεπτί. «Η πρόοδος προϋποθέτει οι ΗΠΑ να ενημερωθούν πλήρως και να σταθούν με αποφασιστικότητα απέναντι σε αυτές τις τακτικές», δήλωσε.
Το Κρεμλίνο ανακοίνωσε την Τρίτη πως η Ουκρανία δεν έχει απαντήσει στη νέα πρόταση του Βλαντιμίρ Πούτιν για άμεσες ειρηνευτικές συνομιλίες, ούτε έχει καταστήσει σαφές αν θα συμμετάσχει στην τριήμερη κατάπαυση πυρός που εξήγγειλε ο Ρώσος πρόεδρος για τον επόμενο μήνα. «Ήταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν που επανειλημμένα δήλωσε ότι η Ρωσία είναι έτοιμη, χωρίς προϋποθέσεις, να ξεκινήσει τη διαδικασία διαπραγματεύσεων», ανέφερε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, επικαλούμενος το ρωσικό πρακτορείο ΤΑΣΣ. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε ακούσει καμία απάντηση από το καθεστώς του Κιέβου».
Ο Πεσκόφ πρόσθεσε πως παραμένει «πολύ δύσκολο να καταλάβουμε» αν το Κίεβο προτίθεται να συμμετάσχει στη σχεδιαζόμενη εκεχειρία. Το βράδυ της Δευτέρας, ο Πούτιν ανακοίνωσε μονομερώς τριήμερη παύση των εχθροπραξιών από τις 8 έως τις 10 Μαΐου, με αφορμή τον εορτασμό των 80 χρόνων από τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης επί της ναζιστικής Γερμανίας – γεγονός που στη Ρωσία είναι γνωστό ως ο «Μεγάλος Πατριωτικός Πόλεμος».
Σε ανάρτησή του στο Telegram, το Κρεμλίνο τόνισε: «Κατά διαταγή του ανώτατου διοικητή των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων, Βλαντιμίρ Πούτιν, και με γνώμονα ανθρωπιστικά κίνητρα, η ρωσική πλευρά ανακοινώνει κατάπαυση του πυρός με αφορμή τα 80 χρόνια από τη νίκη στον Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο».
Σύμφωνα με τη ρωσική ανακοίνωση, η εκεχειρία θα διαρκέσει από τα μεσάνυχτα της 8ης Μαΐου έως τα μεσάνυχτα της 11ης Μαΐου (ώρα Μόσχας), με τη ρωσική ηγεσία να διαμηνύει ότι «κάθε στρατιωτική επιχείρηση θα διακοπεί για το διάστημα αυτό». Το Κρεμλίνο κάλεσε και την ουκρανική πλευρά να κάνει το ίδιο, προειδοποιώντας ότι κάθε παραβίαση θα λάβει «άμεση και αναλογική απάντηση» από τις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.
Από την πλευρά του, το Κίεβο αντέδρασε εκφράζοντας τη δυσφορία του για την άρνηση της Μόσχας να δεχτεί το ουκρανικό αίτημα για πλήρη άμεση κατάπαυση του πυρός διάρκειας ενός μηνός. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απευθύνθηκε στον ουκρανικό λαό κατηγορώντας τη Ρωσία για τακτικές παραπλάνησης: «Η Ρωσία σταθερά απορρίπτει κάθε ειρηνευτική πρόταση και συνεχίζει να παραπλανά τη διεθνή κοινότητα, επιχειρώντας να εξαπατήσει ακόμη και τις ΗΠΑ. Τώρα, για μία ακόμη φορά, επιχείρηση χειραγώγησης: όλοι πρέπει να περιμένουν μέχρι τις 8 Μαΐου για κατάπαυση πυρός, απλώς για να εξασφαλιστεί ηρεμία στην παρέλαση του Πούτιν. Εμείς νοιαζόμαστε για τις ανθρώπινες ζωές, όχι για παρελάσεις».
Ο Ουκρανός πρόεδρος επανέλαβε ότι η κατάπαυση πυρός δεν μπορεί να περιορίζεται σε μερικές ημέρες, αλλά πρέπει να είναι «άμεση, πλήρης και χωρίς όρους – τουλάχιστον για 30 ημέρες ώστε να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η αξιοπιστία της εκεχειρίας».
Το παρασκήνιο των επαφών μεταξύ Κιέβου και Μόσχας τροφοδοτείται και από την αυξανόμενη δυσφορία της αμερικανικής κυβέρνησης. Η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στις 28 Απριλίου ότι ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είναι ολοένα και πιο δυσαρεστημένος τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι, επιθυμώντας μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός. «Ο πρόεδρος έχει ξεκαθαρίσει πως θέλει να δει μια μόνιμη ειρηνευτική συμφωνία που θα σταματήσει τον θάνατο και την αιματοχυσία. Είναι αισιόδοξος για επίτευξη λύσης, αλλά ρεαλιστής και ζητά να καθίσουν και οι δύο ηγέτες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Η νέα ρωσική πρωτοβουλία έρχεται λίγες ημέρες μετά το κάλεσμα του Πούτιν για «πασχαλινή εκεχειρία» στις 19 Απριλίου – μια παύση πυρός που, σύμφωνα με τα δύο στρατόπεδα, παραβιάστηκε αμέσως εκατέρωθεν.
Ο πόλεμος ανάμεσα σε Ρωσία και Ουκρανία διαρκεί πάνω από τρία χρόνια, με βαρύτατο ανθρώπινο και υλικό κόστος – χιλιάδες νεκρούς και εκτεταμένες καταστροφές σε όλη την ουκρανική επικράτεια.
Οι Φιλελεύθεροι επικράτησαν στις εκλογές της 28ης Απριλίου στον Καναδά, εξασφαλίζοντας τέταρτη διαδοχική κυβερνητική θητεία, με τον Μαρκ Κάρνεϊ να παραμένει πρωθυπουργός.
Μέχρι τις 3:30 π.μ. (τοπική ώρα Ανατολικής Ακτής) της 29ης Απριλίου, με καταμετρημένο το 98% των εκλογικών τμημάτων, οι Φιλελεύθεροι είχαν εκλεγεί ή προηγούνταν σε 167 εκλογικές περιφέρειες, οι Συντηρητικοί σε 145, το Bloc Québécois σε 23, το NDP σε 7 και οι Πράσινοι σε μία, ενώ η καταμέτρηση συνεχιζόταν. Για την επίτευξη αυτοδυναμίας απαιτούνται 172 έδρες στις συνολικά 343 της Βουλής των Κοινοτήτων.
Η εκλογική νίκη θεωρείται ιδιαίτερης σημασίας για τον Μαρκ Κάρνεϋ, πρώην τραπεζίτη και διοικητή κεντρικών τραπεζών, ο οποίος ανέλαβε την ηγεσία των Φιλελευθέρων στις 9 Μαρτίου, διαδεχόμενος τον Τζάστιν Τρυντώ, και ορκίστηκε πρωθυπουργός στις 14 Μαρτίου.
Στην ομιλία του μετά τη νίκη, ο Κάρνεϋ έδωσε έμφαση στην ανάγκη εθνικής ενότητας, στην ενίσχυση της καναδικής οικονομίας και στην αντιμετώπιση των αμερικανικών δασμών, όπως και των δηλώσεων του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος εξέφρασε την επιθυμία να ενταχθεί ο Καναδάς στις Ηνωμένες Πολιτείες — θέμα που αποτέλεσε κεντρικό σημείο της προεκλογικής καμπάνιας του.
Ο Κάρνεϋ ανέφερε πως η κυβέρνησή του θα εργαστεί «για όλους και με όλους», τονίζοντας την ανάγκη να αφήσει πίσω η χώρα «το όραμα και τον θυμό του παρελθόντος». Δήλωσε επίσης ότι η χώρα θα μπει σε πορεία «μαζικής ανάπτυξης», με τη δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων «καλών θέσεων εργασίας» και στόχο να αναδειχθεί ως «ενεργειακή υπερδύναμη» τόσο στις καθαρές όσο και στις συμβατικές μορφές ενέργειας. Επιπλέον, τάχθηκε υπέρ της δημιουργίας μιας «βιομηχανικής στρατηγικής» που θα καταστήσει τον Καναδά πιο ανταγωνιστικό, συμβάλλοντας παράλληλα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Ο Κάρνεϋ επανέλαβε την άποψή του ότι η προεδρία Τραμπ έχει αλλάξει ριζικά τη φύση της σχέσης μεταξύ ΗΠΑ και Καναδά, η οποία βασιζόταν σε ένα σύστημα «ανοικτού παγκόσμιου εμπορίου», χαρακτηρίζοντας αυτή την αλλαγή «προδοσία». Δήλωσε ότι όταν συναντηθεί με τον Τραμπ, η συζήτηση θα αφορά το μέλλον της οικονομικής και αμυντικής σχέσης μεταξύ «δύο κυρίαρχων εθνών», προσθέτοντας ότι ο Καναδάς διαθέτει «πολλές εναλλακτικές πέραν των Ηνωμένων Πολιτειών για την οικοδόμηση της ευημερίας του».
Η νίκη των Φιλελευθέρων αποτελεί συνέχεια της εκλογικής επικράτησης του Τρυντώ το 2015 επί των Συντηρητικών του Στήβεν Χάρπερ, με πλειοψηφία, ενώ ακολούθησαν δύο διαδοχικές μειοψηφικές κυβερνήσεις, το 2019 και το 2021.
Ο Κάρνεϋ, κάτοχος μεταπτυχιακού και διδακτορικού στην οικονομία από το πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, υπηρέτησε ως διοικητής της Τράπεζας του Καναδά την περίοδο 2007–2013 και της Τράπεζας της Αγγλίας από το 2013 έως το 2020. Μετά την αποχώρησή του από τη δημόσια υπηρεσία, δραστηριοποιήθηκε στον ιδιωτικό τομέα και ανέλαβε επίσης καθήκοντα Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ για την Κλιματική Δράση και τη Χρηματοδότηση, θέση από την οποία παραιτήθηκε νωρίτερα φέτος για να θέσει υποψηφιότητα για την ηγεσία των Φιλελευθέρων.
Ο ίδιος εξελέγη για πρώτη φορά σε δημόσιο αξίωμα, εξασφαλίζοντας ποσοστό 64% στην εκλογική περιφέρεια Νιπήαν στην Οττάβα. Η αντίπαλός του από τους Συντηρητικούς, Μπάρμπαρα Μπαλ, ήρθε δεύτερη με 33%.
Τα πρώτα αποτελέσματα έδειχναν ενίσχυση της δύναμης των Φιλελευθέρων κατά περισσότερες από 10 έδρες σε σύγκριση με το 2021, ενώ οι Συντηρητικοί κέρδιζαν πάνω από 20 επιπλέον έδρες. Αντιθέτως, το Bloc Québécois φαινόταν να χάνει περίπου 10 έδρες, το NDP 15 και οι Πράσινοι μία.
Παράλληλα, οι Φιλελεύθεροι αύξησαν το ποσοστό τους σε εθνικό επίπεδο στο 43%, έναντι 33% το 2021, ενώ οι Συντηρητικοί ανέβηκαν στο 42%, από 34% στην προηγούμενη εκλογική αναμέτρηση.
Ανατροπή στις δημοσκοπήσεις και πολιτικές εξελίξεις μετά τις εκλογές
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2024, οι Συντηρητικοί του Πιερ Πουαλιέβρ προηγούνταν στις δημοσκοπήσεις με διψήφια διαφορά έναντι των Φιλελευθέρων, καθώς η στήριξη προς την κυβέρνηση του Τρυντώ υποχωρούσε ραγδαία. Η εικόνα αυτή μεταβλήθηκε σημαντικά μετά την επιβολή δασμών από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, και τις δηλώσεις του υπέρ της ένταξης του Καναδά στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς και μετά την ανάληψη της ηγεσίας των Φιλελευθέρων από τον Μαρκ Κάρνεϋ.
Στην ομιλία του μετά τις εκλογές, ο Πουαλιέβρ ανακοίνωσε ότι θα παραμείνει στην ηγεσία του κόμματος και δεσμεύτηκε να συνεχίσει να ασκεί αυστηρό κοινοβουλευτικό έλεγχο στη νέα κυβέρνηση. Παραδέχθηκε ότι πολλοί υποστηρικτές ενδέχεται να απογοητεύτηκαν επειδή η «αλλαγή δεν κατάφερε να φτάσει στη γραμμή του τερματισμού», επισημαίνοντας όμως πως η αλλαγή απαιτεί χρόνο και επιμονή, καθώς, όπως είπε, «ο λαός και η πατρίδα αξίζουν τον αγώνα».
Ο επικεφαλής των Συντηρητικών, Πιερ Πουαλιέβρ, χαιρετά το πλήθος αφού μίλησε κατά τη διάρκεια προεκλογικής συγκέντρωσης στο Όκβιλ, Οντ, στις 27 Απριλίου 2025. (Peter Power/AFP μέσω Getty Images)
Παρά την ήττα, χαιρέτισε την αύξηση των εδρών και του ποσοστού ψήφων για το Συντηρητικό Κόμμα σε σχέση με τις εκλογές του 2021.
Μέχρι τις 3:30 τα ξημερώματα, δεν είχε ακόμη ξεκαθαριστεί αν ο ίδιος θα επανεκλεγόταν στην εκλογική του περιφέρεια, το Κάρλτον, την οποία εκπροσωπεί από το 2004. Ο υποψήφιος των Φιλελευθέρων, Μπρους Φάντζοϋ, προηγείτο με 50% έναντι 46%.
Η άνοδος των Φιλελευθέρων στις εκλογές της 28ης Απριλίου αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό στην κατάρρευση της ψήφου προς το προοδευτικό NDP. Η μετατόπιση αυτή ωφέλησε το κόμμα του Κάρνεϋ, το οποίο φαίνεται να απορρόφησε σημαντικό ποσοστό των προοδευτικών ψηφοφόρων. Ο επικεφαλής του NDP, Τζαγκμίτ Σινγκ, ο οποίος δεν κατάφερε να επανεκλεγεί, ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματος μόλις εκλεγεί προσωρινός διάδοχος.
Ο ηγέτης του NDP Τζαγκμίτ Σινγκ απευθύνεται στους υποστηρικτές του τη νύχτα των εκλογών, στο Μπέρναμπι της Βρετανικής Κολομβίας, μετά τις εκλογές της 28ης Απριλίου 2025. (The Canadian Press/Ethan Cairns)
Σε δηλώσεις του προς τους υποστηρικτές, ο Σινγκ παραδέχθηκε την απογοήτευσή του για το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά τόνισε ότι δεν είναι απογοητευμένος από το πολιτικό κίνημα που εκπροσωπεί, εκφράζοντας ελπίδα για την πορεία του κόμματος στο μέλλον.
Ο αρχηγός του Bloc Québécois, Υβ-Φρανσουά Μπλανσέ, επανεξελέγη άνετα στην περιφέρειά του, Μπελέι-Σαμπλύ, στο Κεμπέκ, την οποία εκπροσωπεί από το 2019. Στο επίκεντρο της προεκλογικής συζήτησης βρέθηκαν δηλώσεις του τις τελευταίες ημέρες της καμπάνιας, κατά τις οποίες χαρακτήρισε τον Καναδά «τεχνητή χώρα με ελάχιστο νόημα» και δήλωσε ότι αισθάνεται «βουλευτής σε ξένο κοινοβούλιο».
Η συμπρόεδρος των Πρασίνων, Ελίζαμπεθ Μέι, επανεξελέγη στην περιφέρεια Σάνιτς–Νήσοι Γκαλφ της Βρετανικής Κολομβίας, την οποία εκπροσωπεί από το 2011. Αντιθέτως, ο συμπρόεδρος Τζόναθαν Πεντνό, που ήταν υποψήφιος στην περιφέρεια Ουτρεμόν του Μοντρεάλ, δεν εξελέγη.
Ο αρχηγός του Λαϊκού Κόμματος του Καναδά, Μαξίμ Μπερνιέ, δεν κατάφερε να εκλεγεί στην περιφέρεια Μπος του Κεμπέκ, την οποία είχε εκπροσωπήσει παλαιότερα ως Συντηρητικός από το 2006 έως το 2015. Πρόκειται για την τρίτη φορά που έθεσε υποψηφιότητα στην ίδια περιφέρεια ως επικεφαλής του κόμματός του.
Διπολική αναμέτρηση
Η εκλογική αναμέτρηση της 28ης Απριλίου εξελίχθηκε σε ξεκάθαρη μονομαχία μεταξύ των Φιλελευθέρων του Μαρκ Κάρνεϋ και των Συντηρητικών του Πιερ Πουαλιέβρ, έπειτα από μία καμπάνια διάρκειας ενός μήνα.
Σύμφωνα με την Εκλογική Επιτροπή του Καναδά, καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ πρόωρης ψήφου, καθώς 7,3 εκατομμύρια πολίτες άσκησαν το εκλογικό τους δικαίωμα κατά τη διάρκεια του Πάσχα — αριθμός που ξεπερνά κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ των 5,8 εκατομμυρίων στις εκλογές του 2021.
Πριν από τη διάλυση του Κοινοβουλίου, οι Φιλελεύθεροι κατείχαν 153 έδρες, οι Συντηρητικοί 120, το Bloc Québécois 33, το NDP 24 και οι Πράσινοι δύο. Υπήρχαν επίσης τρεις ανεξάρτητοι βουλευτές, ενώ ορισμένες έδρες παρέμεναν κενές. Ο αριθμός των εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων αυξήθηκε από 338 το 2021 σε 343 μετά την εφαρμογή νέων εκλογικών ορίων το 2022.
Εκλογές μέσω εμπορικής έντασης
Η εκλογική διαδικασία διεξήχθη υπό τη σκιά της εμπορικής έντασης με τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς οι δασμοί και η στάση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επηρέασαν σημαντικά το προεκλογικό κλίμα και τη στάση των ψηφοφόρων.
Τους τελευταίους μήνες, ο Αμερικανός πρόεδρος προχώρησε επανειλημμένα στην ανακοίνωση δασμών σε καναδικά προϊόντα — τους ανέστειλε, αλλά και τους επανέφερε. Αυτή τη στιγμή, οι ΗΠΑ επιβάλλουν δασμούς 25% σε προϊόντα που δεν περιλαμβάνονται στη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου της Βόρειας Αμερικής, 10% σε ενέργεια και ποτάσα, 25% σε χάλυβα και αλουμίνιο, και 25% σε ανταλλακτικά αυτοκινήτων. Ο Καναδάς έχει απαντήσει με αντίστοιχες εμπορικές κυρώσεις σε αμερικανικά προϊόντα.
Ο ηγέτης των Συντηρητικών Πιερ Πουαλιέβρ (α) και ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Μαρκ Κάρνεϋ (δ) συνομιλούν μετά τη γαλλόφωνη συζήτηση των ομοσπονδιακών ηγετών στο Maison de Radio-Canada στο Μοντρεάλ, στις 16 Απριλίου 2025. (Christopher Katsarov/Pool/AFP μέσω Getty Images)
Ο Τραμπ, ανήμερα των εκλογών, επανέλαβε μέσω της πλατφόρμας Truth Social ότι ο Καναδάς θα ήταν καλύτερα ως «51η Πολιτεία των Ηνωμένων Πολιτειών». Συγκεκριμένα, ευχήθηκε καλή τύχη στους πολίτες του Καναδά, καλώντας τους να εκλέξουν «έναν ηγέτη ικανό να μειώσει τους φόρους στο μισό, να αυξήσει τη στρατιωτική ισχύ δωρεάν, να τετραπλασιάσει το μέγεθος της καναδικής βιομηχανίας χωρίς δασμούς ή φόρους, αν ο Καναδάς γίνει η αγαπημένη 51η Πολιτεία των ΗΠΑ».
Ο Μαρκ Κάρνεϋ στήριξε την προεκλογική του καμπάνια κυρίως στην ανάγκη για μια ισχυρή απάντηση απέναντι στην προεδρία Τραμπ, κάνοντας λόγο για τη «μεγαλύτερη κρίση της ζωής μας». Επιβεβαίωσε πρόσφατα ότι ο Τραμπ είχε αποκαλέσει τον Καναδά «51η Πολιτεία» κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνομιλίας μεταξύ τους τον Μάρτιο. Παρότι αρχικά είχε δηλώσει πως ο Αμερικανός πρόεδρος «σεβάστηκε την κυριαρχία του Καναδά», στη συνέχεια αποκάλυψε πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για τις εμπορικές και αμυντικές σχέσεις των δύο χωρών μετά την ολοκλήρωση των εκλογών.
Από την πλευρά του, ο Πουαλιέβρ είχε δηλώσει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου ότι η καναδική κυριαρχία δεν αποτελεί αντικείμενο διαπραγμάτευσης, επικεντρώνοντας ωστόσο την καμπάνια του στο αίτημα για πολιτική αλλαγή μετά από σχεδόν μία δεκαετία διακυβέρνησης των Φιλελευθέρων.
Η εκλογική αναμέτρηση έλαβε χώρα λίγες ημέρες μετά από τραγωδία στο Βανκούβερ, όπου 11 άνθρωποι σκοτώθηκαν από όχημα που έπεσε πάνω στο πλήθος που ήταν συγκεντρωμένο σε φεστιβάλ της φιλιππινέζικης κοινότητας. Το τραγικό συμβάν στιγμάτισε τις τελευταίες ημέρες της προεκλογικής περιόδου, με όλους τους πολιτικούς αρχηγούς να εκφράζουν τα συλλυπητήριά τους προς τις οικογένειες των θυμάτων.
Το Ισραήλ αντιμετωπίζει κατηγορίες για παραβίαση του διεθνούς δικαίου αρνούμενο να επιτρέψει την εισαγωγή βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας στο Διεθνές Δικαστήριο (ICJ) κατά τη διάρκεια μιας εβδομάδας ακροάσεων που ξεκινούν στη Χάγη, στις 28 Απριλίου, με δεκάδες έθνη να προετοιμάζονται να τοποθετηθούν.
Σύμφωνα με τις κατηγορίες, το Ισραήλ διέκοψε τον εφοδιασμό των 2,3 εκατομμυρίων κατοίκων του παλαιστινιακού θύλακα στις 2 Μαρτίου και τα τρόφιμα που είχαν αποθηκευτεί κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός στις αρχές του έτους λέγεται ότι έχουν σχεδόν εξαντληθεί.
Σε ψήφισμα του Δεκεμβρίου 2024 που υποστηρίχθηκε από τη Νορβηγία, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ζήτησε μια συμβουλευτική γνώμη — μια μη δεσμευτική αλλά νομικά σημαντική απόφαση από το δικαστήριο — σχετικά με τις υποχρεώσεις του Ισραήλ στα κατεχόμενα εδάφη να «διασφαλίσει και να διευκολύνει την απρόσκοπτη παροχή επειγόντως απαραίτητων προμηθειών που είναι απαραίτητες για την επιβίωση του παλαιστινιακού άμαχου πληθυσμού».
Μετά τις ακροάσεις, το δικαστήριο πιθανότατα θα χρειαστεί αρκετούς μήνες για να διαμορφώσει τη γνώμη του.
Οι συμβουλευτικές γνώμες του ΔΔΧ έχουν νομικό και πολιτικό βάρος, αν και δεν είναι δεσμευτικές και το δικαστήριο δεν έχει εξουσία να τις επιβάλει.
Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα επιτρέψει την είσοδο αγαθών και προμηθειών στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι η τρομοκρατική ομάδα Χαμάς να απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ομήρους.
Η Γερμανία, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο κάλεσαν την περασμένη εβδομάδα το Ισραήλ να τηρήσει το διεθνές δίκαιο επιτρέποντας την απρόσκοπτη διέλευση ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, αφού το Ισραήλ επανέλαβε ότι δεν θα επιτρεπόταν καμία βοήθεια, προκειμένου να ασκηθεί πίεση στη Χαμάς.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στις 25 Απριλίου ότι πίεσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να επιτρέψει την είσοδο τροφίμων και φαρμάκων στη Λωρίδα της Γάζας.
Το Ισραήλ έχει επανειλημμένα κατηγορήσει τη Χαμάς ότι κατασχέθηκε ανθρωπιστική βοήθεια που επιτράπηκε στη Λωρίδα της Γάζας.
Η Χαμάς έχει αρνηθεί τους ισχυρισμούς και έχει κατηγορήσει το Ισραήλ για τις ελλείψεις.
Το ψήφισμα που υιοθετήθηκε τον Δεκέμβριο από 137 από τα 193 έθνη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ κάλεσε το Ισραήλ να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του απέναντι στον παλαιστινιακό πληθυσμό και εξέφρασε «σοβαρή ανησυχία» για την τρομερή ανθρωπιστική κατάσταση.
Το Ισραήλ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και 10 άλλες χώρες ψήφισαν κατά του ψηφίσματος, ενώ 22 έθνη απείχαν.
Τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) θα είναι τα πρώτα που θα απευθυνθούν στο δικαστήριο στις 28 Απριλίου, ακολουθούμενα από Παλαιστίνιους εκπροσώπους.
Συνολικά, έχει προγραμματιστεί να συμμετάσχουν 40 κράτη και τέσσερις διεθνείς οργανισμοί, μεταξύ των οποίων δεν είναι το Ισραήλ.
Ο Αμμάρ Χιτζάζι, Παλαιστίνιος πρέσβης στην Ολλανδία, κατηγόρησε το Ισραήλ ότι παραβιάζει το διεθνές δίκαιο στα κατεχόμενα εδάφη.
«Το Ισραήλ δημιουργεί λιμό, σκοτώνει και εκτοπίζει Παλαιστινίους, ενώ παράλληλα στοχοποιεί και εμποδίζει ανθρωπιστικές οργανώσεις που προσπαθούν να σώσουν τις ζωές τους», δήλωσε στο δικαστήριο.
Οι πενθήμερες ακροάσεις έχουν προγραμματιστεί να διαρκέσουν έως τις 2 Μαΐου, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να έχουν προγραμματίσει να δώσουν τη γνώμη τους στις 30 Απριλίου.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ δήλωσε στις 28 Απριλίου ότι η ακροαματική διαδικασία στο Διεθνές Δικαστήριο ήταν μέρος μιας «συστηματικής δίωξης και απονομιμοποίησης» της χώρας του.
Σε ζωντανή ενημέρωση, ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Γκίντεον Σάαρ δήλωσε ότι το δικαστήριο «γίνεται εντελώς πολιτικοποιημένο» και χαρακτήρισε τη διαδικασία «επαίσχυντη».
«Κατηγορώ [την Υπηρεσία Αρωγής και Έργων των Ηνωμένων Εθνών για τους Παλαιστίνιους Πρόσφυγες στην Εγγύς Ανατολή], κατηγορώ τον ΟΗΕ, κατηγορώ τον γενικό γραμματέα και κατηγορώ όλους εκείνους που χρησιμοποίησαν το διεθνές δίκαιο και τους θεσμούς του ως όπλα για να στερήσουν από την πιο βαλλόμενη από επιθέσεις χώρα στον κόσμο, το Ισραήλ, το πιο βασικό της δικαίωμα να αμύνεται», δήλωσε ο Σάαρ σε συνέντευξη Τύπου στην Ιερουσαλήμ.
Ο ΟΗΕ θεωρεί τη Λωρίδα της Γάζας και τη Δυτική Όχθη ως εδάφη που κατέχονται από το Ισραήλ και το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο απαιτεί από μια κατοχική δύναμη να διευκολύνει τα προγράμματα ανακούφισης και να διασφαλίζει τα πρότυπα τροφίμων, ιατρικής περίθαλψης, υγιεινής και δημόσιας υγείας.
Στις 7 Οκτωβρίου 2023, περισσότεροι από 3.000 τρομοκράτες της Χαμάς επιτέθηκαν σε δεκάδες ισραηλινές κοινότητες και στρατιωτικά φυλάκια κοντά στα σύνορα με τη Γάζα.
Σκότωσαν 1.200 ανθρώπους — κυρίως Ισραηλινούς πολίτες — τραυμάτισαν χιλιάδες και πήραν μαζί τους 251 ομήρους πίσω στη Λωρίδα της Γάζας.
Η αντεπίθεση του Ισραήλ στη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας μετατράπηκε σε πόλεμο που διαρκεί μέχρι σήμερα.
Οι υγειονομικές αρχές της Γάζας έχουν δηλώσει ότι περισσότεροι από 50.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί στις στρατιωτικές επιχειρήσεις. Σύμφωνα με το Ισραήλ, σχεδόν οι μισοί από τους νεκρούς ήταν μέλη της Χαμάς.
Η δίμηνη εκεχειρία έληξε στις 18 Μαρτίου, με την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων για την παράτασή της και την ανταλλαγή περισσότερων ομήρων με Παλαιστίνιους κρατούμενους που κρατούνται από το Ισραήλ.
Η παγκόσμια στρατιωτική δαπάνη ανήλθε το 2024 στα 2,178 τρισ. δολάρια, συνεχίζοντας την ανοδική της πορεία για δέκατη συνεχή χρονιά, σύμφωνα με ανακοίνωση του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (Stockholm International Peace Research Institute-SIPRI) στις 28 Απριλίου.
Όπως επισημαίνεται στην έκθεση, η δαπάνη αυξήθηκε κατά 9,4% σε πραγματικούς όρους σε σχέση με το 2023, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη ετήσια άνοδο από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Οι 15 χώρες με τις υψηλότερες στρατιωτικές δαπάνες αύξησαν τις αμυντικές τους προϋπολογισμούς, ενώ το ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ που διατίθεται για στρατιωτικές δαπάνες ανήλθε σε 2,5%.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δαπάνησαν 997 δισ. δολάρια, σημειώνοντας αύξηση 5,7% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με το SIPRI, σημαντικό μέρος του αμερικανικού προϋπολογισμού για το 2024 αφορούσε στον εκσυγχρονισμό των στρατιωτικών δυνατοτήτων και του πυρηνικού οπλοστασίου, με στόχο τη διατήρηση στρατηγικού πλεονεκτήματος έναντι της Ρωσίας και της Κίνας.
Οι ΗΠΑ αντιπροσώπευαν το 66% των συνολικών δαπανών του ΝΑΤΟ, ενώ τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη δαπάνησαν 454 δισ. δολάρια, ποσοστό 30% του συνόλου της Συμμαχίας. Από τις 32 χώρες του ΝΑΤΟ, μόνο οι 18 κάλυψαν τον στόχο του 2% του ΑΕΠ για άμυνα, στόχο που έχει τεθεί από το 2014.
Η παρούσα κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ζητήσει από τους συμμάχους να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τις δαπάνες τους. Κατά την ομιλία του στις 23 Ιανουαρίου στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ζήτησε από όλα τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ. Είπε πως αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει εδώ και χρόνια, καθώς το όριο ήταν μόλις στο 2%, το οποίο οι περισσότερες χώρες δεν τηρούσαν μέχρι που, όπως ανέφερε, ανέλαβε ο ίδιος και απαίτησε την εφαρμογή του.
Την ίδια ημέρα, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, δήλωσε πως ο Τραμπ είχε δίκιο να ζητά την αύξηση του στόχου στο 5%.
Όσον αφορά την Ευρώπη, το SIPRI αναφέρει ότι οι δαπάνες αυξήθηκαν κατά 17% το 2024, φθάνοντας τα 693 δισ. δολάρια. Το Ινστιτούτο προσδιόρισε την Ευρώπη ως τον κύριο συντελεστή της παγκόσμιας αύξησης.
Σύμφωνα με τον Λορέντσο Σκαρατσάτο, ερευνητή του SIPRI, για πρώτη φορά από την ενοποίηση της Γερμανίας, η χώρα αναδείχθηκε ως ο μεγαλύτερος στρατιωτικός δαπανητής στη Δυτική Ευρώπη, γεγονός που αποδίδεται στο ειδικό ταμείο άμυνας ύψους 100 δισ. ευρώ που ανακοινώθηκε το 2022. Ο ίδιος εκτίμησε ότι οι πρόσφατες πολιτικές στη Γερμανία και σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη υποδεικνύουν την έναρξη μιας περιόδου αυξημένων και διαρκώς ενισχυόμενων στρατιωτικών δαπανών.
Οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας
Η Κίνα, σύμφωνα με το SIPRI, αύξησε τις στρατιωτικές της δαπάνες κατά 7%, φθάνοντας κατ’ εκτίμηση τα 314 δισ. δολάρια, παραμένοντας στη δεύτερη θέση στρατιωτικών δαπανών παγκοσμίως.
Η χώρα αντιπροσωπεύει το 50% των στρατιωτικών δαπανών στην Ασία και την Ωκεανία, επενδύοντας στον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεών της, καθώς και στην ενίσχυση του κυβερνοπολέμου και του πυρηνικού οπλοστασίου της.
Αύξηση παρουσίασαν και οι στρατιωτικές δαπάνες άλλων χωρών της περιοχής. Η Ιαπωνία κατέγραψε αύξηση 21%, τη μεγαλύτερη από το 1952. Η Ταϊβάν ενίσχυσε τον προϋπολογισμό της κατά 1,8% και η Ινδία κατά 1,6%.
Ο διευθυντής του προγράμματος στρατιωτικών δαπανών του SIPRI, Ναν Τιάν, σχολίασε ότι οι μεγάλες δυνάμεις της Ασίας-Ειρηνικού επενδύουν ολοένα και περισσότερους πόρους σε προηγμένα στρατιωτικά μέσα. Όπως ανέφερε, ταυτόχρονα με τις άλυτες διαφορές και την αυξανόμενη ένταση στην περιοχή, αυτές οι επενδύσεις ενδέχεται να οδηγήσουν σε μια επικίνδυνη κούρσα εξοπλισμών.
Η Κίνα συνεχίζει να αυξάνει σημαντικά τις στρατιωτικές της δαπάνες και το 2025. Σχέδιο προϋπολογισμού που παρουσιάστηκε στο Εθνικό Λαϊκό Κογκρέσο στις 5 Μαρτίου προβλέπει αύξηση 7,2% στις αμυντικές δαπάνες, ποσοστό μεγαλύτερο από τον στόχο 5% για την οικονομική ανάπτυξη της χώρας.
Σε άρθρο του στην Epoch Times στις 18 Μαρτίου, ο οικονομολόγος Αντόνιο Γκρατσέφο υποστήριξε ότι, αν και οι στρατιωτικές δαπάνες της Κίνας εμφανίζονται μικρότερες από αυτές των ΗΠΑ, η εικόνα αλλάζει όταν συνυπολογιστεί η αγοραστική δύναμη των δύο οικονομιών. Επικαλέστηκε τη μεγάλη διαφορά στους μισθούς, εξηγώντας πως για κάθε έναν εργαζόμενο που μπορεί να προσλάβει ο αμερικανικός στρατός, ο κινεζικός μπορεί να προσλάβει επτά, καθιστώντας τις κινεζικές δαπάνες πιο αποδοτικές.
Παρ’ όλα αυτά, επεσήμανε ότι το Πεκίνο αντιμετωπίζει σημαντικά κόστη, κυρίως για την εισαγωγή τεχνολογίας, εξαρτημάτων και πρώτων υλών που πρέπει να πληρωθούν σε δολάρια, γεγονός που καθιστά αυτά τα αγαθά ακριβότερα για την Κίνα απ’ ό,τι για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Βόρεια Κορέα αποκάλυψε για πρώτη φορά στις 28 Απριλίου ότι είχε αναπτύξει στρατεύματα στη Ρωσία για να βοηθήσει τη Μόσχα να ανακτήσει τον έλεγχο της περιοχής Κουρσκ, η οποία προηγουμένως είχε καταληφθεί από ουκρανικά στρατεύματα.
Το κυβερνών κόμμα της Βόρειας Κορέας δήλωσε ότι η ανάπτυξη στρατευμάτων διατάχθηκε από τον ηγέτη Κιμ Γιονγκ Ουν στο πλαίσιο της «ολοκληρωμένης στρατηγικής συνεργασίας» που υπέγραψε με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν πέρυσι, σύμφωνα με δήλωση που μεταδόθηκε από το κρατικό Κεντρικό Πρακτορείο Ειδήσεων της Κορέας.
Στη δήλωση, ο Κιμ αναφέρθηκε στους στρατιώτες ως «ήρωες», λέγοντας ότι η ανάπτυξή τους κατέδειξε τη «σταθερή συμμαχία» μεταξύ των δύο χωρών.
Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας δήλωσε ότι σύντομα θα ανεγερθεί ένα μνημείο στην Πιονγιάνγκ, την πρωτεύουσα της Βόρειας Κορέας, προς τιμήν αυτών των στρατιωτών, σύμφωνα με το δημοσίευμα.
Η Ρωσία επιβεβαίωσε ότι οι Βορειοκορεάτες στρατιώτες πολεμούσαν στο πλευρό των δυνάμεών της ενάντια στην ουκρανική εισβολή στην περιοχή Κουρσκ — η πρώτη τέτοια παραδοχή από το Κρεμλίνο σχετικά με την εμπλοκή της Βόρειας Κορέας στον πόλεμο.
Ο Βαλέρι Γκερασίμοφ, αρχηγός του γενικού επιτελείου των Ρωσικών Ενόπλων Δυνάμεων, δήλωσε στις 26 Απριλίου ότι οι Βορειοκορεάτες στρατιώτες παρείχαν «σημαντική βοήθεια» στη Ρωσία στην ανακατάληψη του τελευταίου οικισμού στην περιοχή Κουρσκ από την ουκρανική κατοχή.
Ενώ η Ρωσία ισχυρίστηκε ότι εκδίωξε όλες τις ουκρανικές δυνάμεις από το Κουρσκ, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι τα στρατεύματά του εξακολουθούν να διατηρούν την παρουσία τους στην περιοχή.
Σε απάντηση, το υπουργείο Εξωτερικών της Νότιας Κορέας καταδίκασε την ανάπτυξη στρατευμάτων της Βόρειας Κορέας στη Ρωσία, λέγοντας ότι αποτελεί «σοβαρή παραβίαση» των διεθνών κανόνων.
«Με τη δημόσια παραδοχή της ανάπτυξης, ενώ ισχυρίζονται ότι είναι πλήρως σύμφωνοι με το διεθνές δίκαιο, χλευάζουν για άλλη μια φορά τη διεθνή κοινότητα», ανέφερε το υπουργείο σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Yonhap.
Το υπουργείο προειδοποίησε ότι η στρατιωτική συνεργασία Ρωσίας-Βόρειας Κορέας «υπονομεύει σοβαρά την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή Ινδο-Ειρηνικού και πέραν αυτής» και δήλωσε ότι θα συνεργαστεί με τη διεθνή κοινότητα για την πρόληψη τυχόν πιθανών απειλών για την ασφάλεια.
Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προέτρεψε τη Βόρεια Κορέα να τερματίσει την ανάπτυξη στρατευμάτων στη Ρωσία, σημειώνοντας ότι η Ρωσία είχε παραβιάσει τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ εκπαιδεύοντας Βορειοκορεάτες στρατιώτες.
Τον Νοέμβριο του 2024, το Πεντάγωνο εκτίμησε ότι περίπου 10.000 Βορειοκορεάτες στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί στην περιοχή Κουρσκ για να πολεμήσουν τους Ουκρανούς. Ούτε η Βόρεια Κορέα ούτε η Ρωσία επιβεβαίωσαν την ανάπτυξη στρατευμάτων εκείνη την εποχή.
Η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών της Νότιας Κορέας (NIS) δήλωσε τον Ιανουάριο ότι τουλάχιστον 300 Βορειοκορεάτες στρατιώτες που στάλθηκαν για να υποστηρίξουν τη Ρωσία πιστεύεται ότι σκοτώθηκαν και 2.700 άλλοι τραυματίστηκαν, ανέφερε το πρακτορείο ειδήσεων Yonhap.
Η NIS ανέφερε ότι φαινόταν να μην κατανοούν οι Βορειοκορεάτες στρατιώτες τον σύγχρονο πόλεμο και λέγεται ότι διατάχθηκαν να αυτοκτονήσουν για να αποφύγουν τη σύλληψή τους από τις ουκρανικές δυνάμεις.
Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας της Νότιας Κορέας δήλωσε πέρυσι ότι η Ρωσία είχε παράσχει στη Βόρεια Κορέα οικονομική και στρατιωτική τεχνολογική υποστήριξη σε αντάλλαγμα για στρατεύματα που θα τη βοηθούσαν στον πόλεμο με την Ουκρανία.
Με τη συμβολή του Owen Evans και πληροφορίες από το Reuters
«Αυτό που εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ευρώπης είναι το Ιράν να μην αποκτήσει ποτέ πυρηνική βόμβα. Για τον λόγο αυτό, στηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τις συνεχιζόμενες συνομιλίες μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν», δήλωσε ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Νοέλ Μπαρρό, μιλώντας στους διαπιστευμένους ανταποκριτές του ΟΗΕ, αμέσως μετά την κλειστή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας με θέμα τη «Μη διάδοση όπλων μαζικής καταστροφής», συμπεριλαμβανομένων των πυρηνικών όπλων. Στη συνεδρίαση συμμετείχε και ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσσι.
Η Ευρώπη στηρίζει ενεργά τις συνεχιζόμενες διαπραγματεύσεις μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ιράν, με στόχο την αποτροπή απόκτησης πυρηνικού όπλου από την Τεχεράνη.
Όπως υπογράμμισε ο κος Μπαρρό, η Ευρώπη βρίσκεται σε άμεσο συντονισμό με φορείς της αμερικανικής πολιτικής σκηνής, εν όψει της επικείμενης λήξης του Κοινού Ολοκληρωμένου Σχεδίου Δράσης (JCPOA), προειδοποιώντας ότι οι χώρες που παραμένουν στο πλαίσιο του σχεδίου θα κληθούν έως το καλοκαίρι να αποφασίσουν εάν θα επιβάλουν και πάλι κυρώσεις που είχαν αρθεί πριν από μία δεκαετία.
«Συντονιζόμαστε στενά με τον Μάρκο Ρούμπιο και τον Στηβ Γουίτκοφ, καθώς, όπως γνωρίζετε, πλησιάζουμε κάθε εβδομάδα όλο και περισσότερο στη λήξη του JCPOA», σημείωσε.
Η τελική απόφαση, τόνισε, θα εξαρτηθεί «από τις δεσμεύσεις που το Ιράν θα είναι διατεθειμένο να αναλάβει», προσθέτοντας ότι «αντιλαμβανόμαστε πως υπάρχει βούληση και από τις δύο πλευρές να καταλήξουν σε συμφωνία για την αποκλιμάκωση του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος».
Ο κος Μπαρρό κάλεσε το Ιράν να σταματήσει τις αποσταθεροποιητικές του ενέργειες στην ευρύτερη περιοχή και εξέφρασε την ελπίδα «ότι οι συνεχιζόμενες συνομιλίες θα είναι γόνιμες και θα οδηγήσουν σε συγκεκριμένες αποφάσεις».
Σχετικά με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, ο γενικός διευθυντής του ΔΟΑΕ, Ραφαέλ Γκρόσσι, που έλαβε τον λόγο αμέσως μετά τον Γάλλο ΥΠΕΞ, υπενθύμισε ότι «από το 2022 υπάρχει μόνιμη παρουσία ειδικών του ΔΟΑΕ στον σταθμό, με στόχο την αποτροπή ενός ενδεχόμενου πυρηνικού ατυχήματος, εν μέσω των συνεχιζόμενων στρατιωτικών επιχειρήσεων στην περιοχή».
«Μέχρι να υπάρξει παύση των στρατιωτικών επιχειρήσεων, είτε μέσω κατάπαυσης του πυρός είτε μέσω ειρηνευτικής συμφωνίας, ο κίνδυνος θα παραμένει μεγάλος», προειδοποίησε ο κος Γκρόσσι.
Παράλληλα, αναφέρθηκε στις τεχνικές προκλήσεις της ενδεχόμενης επαναλειτουργίας του σταθμού, ο οποίος βρίσκεται σε κατάσταση «ψυχρής απενεργοποίησης», επισημαίνοντας ότι απαιτείται ενδελεχής έλεγχος πριν από οποιαδήποτε επανεκκίνηση.
«Υπάρχει και η πολιτική διάσταση, καθώς ο σταθμός βρίσκεται σε ρωσικά κατεχόμενα εδάφη, γεγονός που απαιτεί σοβαρές διαπραγματεύσεις. Σε κάθε περίπτωση, ο ΔΟΑΕ είναι παρών και θα συνεχίσει να διαδραματίζει βασικό ρόλο, ώστε ο σταθμός να συμβάλει εποικοδομητικά στο μέλλον της περιοχής».
Αναφορικά με το Ιράν, ο κος Γκρόσσι διευκρίνισε ότι ο ΔΟΑΕ συνεχίζει να διενεργεί επιθεωρήσεις, αν και παραδέχθηκε ότι η κινητικότητα και η «ορατότητα» της Υπηρεσίας έχουν περιοριστεί σημαντικά, γεγονός που «δυσχεραίνει την επιβεβαίωση της συμμόρφωσης του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος».
Τόνισε ότι βρίσκονται σε εξέλιξη διαβουλεύσεις με την Τεχεράνη για την επανεγκατάσταση μέσων παρακολούθησης και την αποκατάσταση πλήρους πρόσβασης.
«Λένε ότι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν· δεν αμφιβάλλω ότι υπάρχει πρόθεση, αλλά ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», δήλωσε χαρακτηριστικά, εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι συνομιλίες του ΔΟΑΕ με το Ιράν και οι διμερείς διαπραγματεύσεις ΗΠΑ–Ιράν θα κινηθούν παράλληλα και εποικοδομητικά, οδηγώντας σε απτά αποτελέσματα.
Γκρόσσι για πυρηνικό πρόγραμμα Ιράν
«Θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες πράξεις που να επιβεβαιώνουν την πρόθεσή τους. Ελπίζω να πάρουν τη σωστή απόφαση και να μας επιτρέψουν να προχωρήσουμε σε αυτές τις κινήσεις», πρόσθεσε ο κος Γκρόσσι.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας επικεντρώθηκε στις συνεχιζόμενες κρίσεις διάδοσης όπλων μαζικής καταστροφής, που καταδεικνύονται από τις συνεχείς παραβιάσεις των ψηφισμάτων του ΟΗΕ από τη Βόρεια Κορέα, την κλιμάκωση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, τη συνεχιζόμενη απειλή από μη κρατικούς φορείς που επιδιώκουν πρόσβαση σε τέτοια όπλα, καθώς και την πιθανή κατάχρηση υφιστάμενων και αναδυόμενων τεχνολογιών για τη διάδοσή τους.
Στην τελευταία του ενημέρωση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας ως Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, ο Φιλίππο Γκράντι παρουσίασε μια ζοφερή εικόνα ενός κόσμου βυθισμένου στις συγκρούσεις, προειδοποιώντας ότι «βιώνουμε μια εποχή πολέμου, μια εποχή κρίσης».
Αναφερόμενος στις 120 ενεργές συγκρούσεις παγκοσμίως, κατήγγειλε τη διάβρωση των κανόνων του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου, επισημαίνοντας ότι άμαχοι και ανθρωπιστικοί φορείς στοχοποιούνται συστηματικά.
Από το Σουδάν έως την Ουκρανία, από το Σαχέλ έως τη Μιανμάρ, από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό έως την Αϊτή, η βία, όπως τόνισε, συνεχίζεται αμείωτη.
Ο κος Γκράντι επικαλέστηκε τα λόγια του Πάπα Φραγκίσκου, σύμφωνα με τα οποία «κάθε πόλεμος αντιπροσωπεύει όχι μόνο ήττα της πολιτικής, αλλά και μια επαίσχυντη υποχώρηση». «Έχει αποχωρήσει, δυστυχώς, αλλά τα λόγια του παραμένουν – πιο επείγοντα από ποτέ», πρόσθεσε.
Άσκησε κριτική στο Συμβούλιο Ασφαλείας, δηλώνοντας ότι «το σώμα αυτό αποτυγχάνει διαχρονικά να εκπληρώσει την αποστολή του» για τη διατήρηση της ειρήνης. Εκπροσωπώντας τα 123 εκατομμύρια εκτοπισμένων παγκοσμίως, κάλεσε τα κράτη-μέλη «να μην υποκύψουν στην ήττα της διπλωματίας».
Ανέδειξε την τραγωδία του Σουδάν, όπου «το ένα τρίτο του πληθυσμού έχει εκτοπιστεί», περιγράφοντας μια κατάσταση «τυφλής βίας, ασθενειών, λιμού και σεξουαλικών εγκλημάτων».
Αναφερόμενος στους Σουδανούς πρόσφυγες, επαίνεσε τη φιλοξενία που παρέχει το Τσαντ, παρά τους εξαιρετικά περιορισμένους πόρους του, σημειώνοντας ότι «εκείνο που λείπει είναι οι πόροι, ώστε να συνεχίσουν να υποδέχονται πρόσφυγες». Προειδοποίησε ότι η κρίση στο Σουδάν ενδέχεται να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την περιοχή, καθώς «περισσότεροι από 200.000 Σουδανοί βρίσκονται ήδη στη Λιβύη» και μπορεί να κινηθούν προς την Ευρώπη.
Αναφερόμενος στην Ουκρανία, ο κος Γκράντι περιέγραψε τις καταστροφικές επιπτώσεις που διαπίστωσε κατά τις επισκέψεις του, τονίζοντας την ανάγκη να ληφθεί υπ’ όψιν «η μοίρα των 10 εκατομμυρίων εκτοπισμένων Ουκρανών» και προειδοποίησε ότι δεν θα επιστρέψουν χωρίς εγγυήσεις για την ασφάλειά τους.
Για τη Μιανμάρ, υπογράμμισε την ανάγκη για άνοιγμα διαλόγου με στόχο την επίλυση της κρίσης των Ροχίνγκια, δηλώνοντας: «Ο διάλογος με όλα τα μέρη αποτελεί κρίσιμο πρώτο βήμα».
Εξέφρασε επίσης συγκρατημένη αισιοδοξία για τη Συρία, όπου «πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι έχουν ήδη επιστρέψει» από τον Δεκέμβριο του 2024, επισημαίνοντας ότι απαιτείται χαλάρωση των κυρώσεων και στήριξη στην οικονομική ανάκαμψη. «Σας ζητώ να αναλάβετε πολιτικό και οικονομικό ρίσκο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ολοκληρώνοντας την ενημέρωσή του, προειδοποίησε για τις επιπτώσεις των περικοπών στην ανθρωπιστική βοήθεια, υπογραμμίζοντας ότι «η βοήθεια προσφέρει σταθερότητα» και πως οι περικοπές «ήδη έχουν θανατηφόρες συνέπειες σε εκατομμύρια ζωές». «Πρέπει να πετύχετε. Το οφείλετε όχι μόνο σε όσους έχουν εκτοπιστεί και στηρίζονται σε εσάς, αλλά και στους ίδιους τους εαυτούς σας», δήλωσε.
Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, δήλωσε ότι ο αναγκαστικός εκτοπισμός αποτελεί μία από τις σημαντικότερες ανθρωπιστικές κρίσεις της εποχής μας, και εξέφρασε την πλήρη υποστήριξη της Ελλάδας στο έργο του Ύπατου Αρμοστή Φιλίππο Γκράντι, καθώς και στην εφαρμογή της εντολής της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες.
Τόνισε ότι η Ελλάδα συμβάλλει ενεργά, φιλοξενώντας σημαντικό αριθμό προσφύγων και αιτούντων άσυλο σε αναλογία με τον πληθυσμό της, και επιβεβαίωσε την ανάγκη τήρησης του Διεθνούς Ανθρωπιστικού Δικαίου, της αντιστροφής της τάσης εκτοπισμού, της αύξησης της ανθρωπιστικής χρηματοδότησης και της διαρκούς δέσμευσης για την προστασία των αναγκαστικά εκτοπισμένων.
Τον Απρίλιο του 2022, ο χρυσός κόστιζε σχεδόν 1.950 δολάρια ανά ουγγιά. Αυτή η τιμή είναι τώρα μόλις λιγότερη από 3.425 δολάρια και οι παραγωγοί της Αφρικής προσπαθούν να επωφεληθούν από ένα απροσδόκητο κέρδος που προέρχεται από την αβεβαιότητα της αγοράς, είπαν αναλυτές ορυκτών και αγορών.
Και οι μεγάλοι παραγωγοί, όπως η Γκάνα και η Νότια Αφρική, πωλούν το πολύτιμο μέταλλο κυρίως σε εμπόρους και επενδυτές στις Ηνωμένες Πολιτείες που βάζουν τα χρήματά τους σε χρυσό — ένα εμπόρευμα που ευδοκιμεί σε περιόδους αστάθειας, είπαν οικονομολόγοι που προειδοποιούν ότι η βιασύνη των ΗΠΑ για τον χρυσό αποξενώνει άλλες χώρες που είναι συνήθως μεγάλοι επενδυτές στο μέταλλο.
Η αστρονομική άνοδος του χρυσού προσελκύει επίσης ομάδες οργανωμένου εγκλήματος, με περισσότερη συμμετοχή στο παράνομο εμπόριο από ποτέ, δήλωσαν αξιωματούχοι επιβολής του νόμου.
Το ρεκόρ του χρυσού ξεκίνησε λίγο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, εξήγησαν οι έμποροι. Οι δασμοί των ΗΠΑ, ιδιαίτερα το 145% στις εισαγωγές από την Κίνα και η ανακοίνωση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για αμοιβαίους δασμούς σε άλλες χώρες, ακολουθούμενη από αναστολή 90 ημερών, άναψαν τις φλόγες της αβεβαιότητας, με την τιμή του χρυσού να αυξάνεται μέρα με τη μέρα.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει πει ότι οι εισαγωγικοί δασμοί, συμπεριλαμβανομένου ενός γενικού 10% σε αγαθά και προϊόντα που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες, θα αναζωπυρώσουν την εγχώρια παραγωγή, θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για τους Αμερικανούς και θα δημιουργήσουν δισεκατομμύρια δολάρια σε φορολογικά έσοδα.
Οι Αφρικανοί και οι κυβερνήσεις τους απογοητεύτηκαν και εξοργίστηκαν όταν ο Τραμπ τους επέβαλε δασμούς μεταξύ 30 και 50%.
Οι οικονομικές πολιτικές, ωστόσο, αποδεικνύονται ωφέλιμες για τους παραγωγούς χρυσού της Αφρικής, τοποθετώντας δισεκατομμύρια επιπλέον δολάρια στα ταμεία τους, είπαν εμπορικοί αναλυτές.
Η Αφρική παράγει περισσότερο από το ένα τέταρτο του παγκόσμιου χρυσού, ο οποίος το 2024 ήταν παραγωγή άνω των 680 μετρικών τόνων. Η ήπειρος είναι ο μεγαλύτερος περιφερειακός παραγωγός του πολύτιμου μετάλλου, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού (WGC), με κορυφαίους παραγωγούς όπως η Γκάνα, η Νότια Αφρική, το Σουδάν, το Μάλι, η Μπουρκίνα Φάσο και η Τανζανία.
Ο Νοτιοαφρικανός εμπειρογνώμονας ορυκτών Πήτερ Μέιτζορς είπε στην Epoch Times, «Σε περιόδους χάους της αγοράς και παγκόσμιας αβεβαιότητας, οι επενδυτές τρέχουν σε ένα εμπόρευμα που είναι πάντα ένα ασφαλές στοίχημα, και αυτό είναι ο χρυσός».
Ο Κανάγιο Αγάνι, επικεφαλής της εμπορικής χρηματοδότησης στην Africa Export-Import Bank, είπε ότι ο χρυσός είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που χρησιμοποιείται συχνά για την αποθήκευση πλούτου.
Ένας τεχνικός καθαρίζει ακαθαρσίες από λιωμένες ράβδους χρυσού στο εργαστήριο της Primera Gold στο Μπουκάβου, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, στις 12 Μαΐου 2023. (Alexis Huguet/AFP μέσω Getty Images)
«Ο πληθωρισμός σε όλο τον κόσμο διαβρώνει την πραγματική αξία του πλούτου. Αντίθετα, ο χρυσός συνήθως διατηρεί ή ακόμη και αυξάνεται σε αξία με την πάροδο του χρόνου. Ο χρυσός έχει αποδειχθεί σταθερό και μάλιστα ανατιμητικό περιουσιακό στοιχείο κατά τη διάρκεια του υψηλού πληθωρισμού», είπε στην Epoch Times.
Ο Σαμ Άνκρα, οικονομολόγος και επενδυτικός στρατηγικός από τη Γκάνα, ο οποίος είναι Διευθύνων Σύμβουλος του Africa Investment Group, είπε στην Epoch Times ότι ένας παγκόσμιος εμπορικός πόλεμος σημαίνει ότι οι κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο επενδύουν σε χρυσό, προσπαθώντας να διαφοροποιήσουν τις βάσεις των περιουσιακών τους στοιχείων και να μειώσουν την εξάρτηση από το δολάριο ΗΠΑ.
Ο κύριος αγοραστής χρυσού είναι αυτή τη στιγμή οι Ηνωμένες Πολιτείες, με την «απληστία για χρυσό» της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου να διακόπτει τις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού και να παγώνει άλλους παραδοσιακά μεγάλους αγοραστές, κυρίως στην Ευρώπη, δήλωσε ο Μέιτζορς.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εξαιρέσει τα ορυκτά, συμπεριλαμβανομένου του χρυσού, από δασμούς με βάση ότι είναι απαραίτητα για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ανάπτυξη της Αμερικής.
Μόνο τον Ιανουάριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν χρυσό αξίας 344 εκατομμυρίων δολαρίων από τον δεύτερο μεγαλύτερο παραγωγό της Αφρικής, τη Νότια Αφρική, σύμφωνα με την υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης στην Ουάσιγκτον.
Ο Μέιτζορς είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόκειται να εισάγουν ποσότητες ρεκόρ χρυσού από τη Νότια Αφρική το 2025.
«Οι εξαγωγές χρυσού της Νότιας Αφρικής προς την Αμερική για ολόκληρο το 2024 είχαν αξία λιγότερο από 700 εκατομμύρια δολάρια, επομένως βρισκόμαστε σε τροχιά προς πρωτοφανείς εξαγωγές», είπε.
Ο Τραμπ έχει βάλει στο στόχαστρο τη Νότια Αφρική σε πολλά εκτελεστικά διατάγματα από τότε που επανήλθε στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, κατηγορώντας την Πρετόρια για πολιτικές που κάνουν διακρίσεις κατά των λευκών και ότι συντάσσεται με τους εχθρούς της Αμερικής.
Ο ίδιος σταμάτησε την ετήσια οικονομική βοήθεια 440 εκατομμυρίων δολαρίων στη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου.
Το 2024, οι εξαγωγές της Νότιας Αφρικής στις Ηνωμένες Πολιτείες, κυρίως χρυσού και άλλων ορυκτών, αποτιμήθηκαν σε 8,21 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τη βάση δεδομένων COMTRADE των Ηνωμένων Εθνών για το διεθνές εμπόριο.
Οι εξαγωγές χρυσού από τη Γκάνα, τον μεγαλύτερο παραγωγό της Αφρικής και τον έκτο μεγαλύτερο στον κόσμο, με παραγωγή 130 μετρικών τόνων το 2024, αυξήθηκαν κατά 53,2% πέρυσι στα 11,64 δισεκατομμύρια δολάρια, με χρυσό αξίας σχεδόν 1,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων να πηγαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Τον Ιανουάριο, οι Ηνωμένες Πολιτείες εισήγαγαν επίσης χρυσό από τον Καναδά (1,1 δισεκατομμύρια δολάρια), την Ελβετία (575 εκατομμύρια δολάρια), το Μεξικό (414 εκατομμύρια δολάρια) και την Αυστραλία (404 εκατομμύρια δολάρια), ανέφερε η υπηρεσία Οικονομικής Ανάλυσης.
Τα στοιχεία που δόθηκαν από το WGC στα τέλη Φεβρουαρίου έδειξαν ότι περισσότεροι από 600 μετρικοί τόνοι, ή σχεδόν 20 εκατομμύρια ουγγιές χρυσού, έχουν μεταφερθεί σε θησαυροφυλάκια στο Commodities Exchange Center (COMEX) στη Νέα Υόρκη από τον Δεκέμβριο του 2024, με κύριους αγοραστές τις τράπεζες, τους επενδυτές και τους εμπόρους των ΗΠΑ.
«Οι αλυσίδες ανεφοδιασμού έχουν διαταραχθεί εξαιτίας αυτής της τεράστιας συσσώρευσης, δηλαδή με τις Ηνωμένες Πολιτείες να εισάγουν χρυσό πριν από πιθανούς δασμούς», δήλωσε ο Τζον Ρηντ του WGC τον Φεβρουάριο.
Το Συμβούλιο είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν το μεγαλύτερο εθνικό απόθεμα χρυσού στον κόσμο με διαφορά, με 8.133,46 μετρικούς τόνους, ακολουθούμενες από τη Γερμανία (3.352), την Ιταλία (2.452), τη Γαλλία (2.437) και την Κίνα (3.000).
Ο Ρίτσαρντ Μουμπίλου, σύμβουλος ορυκτών και εμπορικός αναλυτής στην Pearl Precious Metals στην Ουγκάντα, είπε ότι η αμερικανική ζήτηση για χρυσό σημαίνει ότι άλλες χώρες που συνήθως διαθέτουν τεράστια αποθέματα πολύτιμου μετάλλου, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ελβετία, έχουν δει τα αποθέματά τους να μειώνονται.
Κάποιοι στην Ευρώπη έχουν κατηγορήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ότι «στραγγίζουν» τα αποθέματά τους σε χρυσό και έχουν προτείνει ότι η «αποθησαύριση» του πολύτιμου μετάλλου στη Νέα Υόρκη θα προκαλέσει παγκόσμια έλλειψη.
Ο Νίκος Καβάλης, διευθύνων σύμβουλος της ευρωπαϊκής εταιρείας συμβούλων ορυκτών Metals Focus, δήλωσε στην Financial Times στα τέλη Μαρτίου ότι το Λονδίνο, που συχνά αποκαλείται τερματική αγορά χρυσού, έχει βιώσει μεγάλο αντίκτυπο από τη στροφή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Καθώς η αγορά μετατοπίζει τα αποθέματα χρυσού από τα ιδιωτικά θησαυροφυλάκια του Λονδίνου στα θησαυροφυλάκια COMEX, η διαθεσιμότητα μετάλλου σε ιδιωτικά θησαυροφυλάκια στο Λονδίνο μειώνεται», είπε.
Ο Μουμπίλου είπε ότι άλλοι μεγάλοι αγοραστές αφρικανικού χρυσού το 2024 ήταν η Πολωνία, η Τουρκία, η Ινδία και η Κίνα.
Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού, οι σημαντικότεροι αγοραστές μέχρι στιγμής το 2025, μαζί με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ήταν το Ουζμπεκιστάν, η Κίνα, το Καζακστάν, η Πολωνία, η Ινδία, η Τσεχία και το Κατάρ.
Η δημοτικότητα του χρυσού σημαίνει ότι η παραγωγή στην Αφρική ανθεί, αλλά ορισμένες περιοχές έχουν προχωρήσει ταχύτερα από άλλες για να εισπράξουν χρήματα, είπε ο Μέιτζορς.
Στη Δυτική Αφρική, μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες εξόρυξης στον κόσμο πραγματοποιούν επενδύσεις σε χώρες όπως η Ακτή Ελεφαντοστού και η Γουινέα, οι οποίες μέχρι τώρα δεν ήταν τεράστιοι παίκτες στον τομέα του χρυσού.
Ο καθηγητής Τζίλμπερτ Γκαντιαγκάλα, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο Wits στο Γιοχάνεσμπουργκ, δήλωσε στην Epoch Times: «Όπως έχουν τα πράγματα, ορισμένοι Αφρικανοί παραγωγοί χρυσού θα χτυπηθούν με υψηλούς δασμούς από την κυβέρνηση Τραμπ, όπως το 31% στη Νότια Αφρική. Αυτό τους έκανε να σκεφτούν: ‘Τι θα λέγατε να προσφέρουμε στον Τραμπ κάποια καλύτερη διαδρομή προς τον χρυσό μας ως διαπραγματευτικό χαρτί για να μειώσουν τους δασμούς, όπως να δώσουμε στους Αμερικανούς δικαιώματα εξόρυξης;’»
Η υψηλή τιμή του χρυσού ανοίγει επίσης άλλες, πιο σκοτεινές, πόρτες.
«Πολύς από τον χρυσό που εισέρχεται στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες αγορές έχει εξορυχθεί παράνομα», είπε ο Μέιτζορς. «Τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα εισάγουν τον περισσότερο αφρικανικό χρυσό, νόμιμο και παράνομο, και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ο χρυσός πλένεται και στη συνέχεια εξάγεται σε όλο τον κόσμο».
Ο Τζαλέλ Τσέλμπα, επικεφαλής του Μηχανισμού της Αφρικανικής Ένωσης για την Αστυνομική Συνεργασία, είπε ότι έχει σημειωθεί «σημαντικό άλμα» στον αριθμό των διεθνών και αφρικανικών ομάδων οργανωμένου εγκλήματος που εμπλέκονται στο παράνομο εμπόριο χρυσού και στη διακίνηση χρυσού.
«Οι εγκληματίες εκμεταλλεύονται την υψηλή τιμή· πηγαίνουν όπου είναι τα χρήματα», είπε στην Epoch Times. «Οι ομάδες επικεντρώνονται λιγότερο σε εγκλήματα όπως το λαθρεμπόριο ανθρώπων και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών και μετακινούν πόρους προς τον παράνομα εξορυσσόμενο χρυσό από χώρες όπως η ΛΔΚ (Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό), η CAR (Κεντροαφρικανική Δημοκρατία) και το Σουδάν, όπου υπάρχει [ένοπλη] σύγκρουση και ανομία».
Ο Γουίλιαμ Σόμμερς, ένας μεσίτης που ειδικεύεται στα πολύτιμα μέταλλα στο Χρηματιστήριο του Γιοχάνεσμπουργκ, δήλωσε στην Epoch Times ότι οι αγοραστές «δεν ενδιαφέρονται πραγματικά» από πού προέρχεται ο χρυσός.
«Είναι μια φρενίτιδα—απλά ανόητο», είπε. «Εάν αυτό συνεχιστεί για τα επόμενα χρόνια, δεν ξέρω πού θα καταλήξει. Εννοώ, δεν υπάρχει αρκετός χρυσός στο έδαφος για να το διατηρήσει.»
