Πολιτική

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συσπειρώθηκαν για να υπερασπιστούν τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, μετά την κριτική του πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στις 19 Φεβρουαρίου.

Σε μια ανάρτηση στο Truth Social στις 19 Φεβρουαρίου, που κοινοποιήθηκε στους λογαριασμούς του X και Instagram, ο Τραμπ αποκάλεσε τον Ζελένσκι «δικτάτορα» που έκανε «τελείως κακή δουλειά» και είχε παίξει τον προκάτοχό του Τζο Μπάιντεν «σαν βιολί».

Είπε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος «έπεισε τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής να ξοδέψουν 350 δισεκατομμύρια δολάρια, για να μπουν σε έναν πόλεμο που δεν μπορούσε να κερδηθεί, που δεν έπρεπε να έχει αρχίσει ποτέ».

Ο Αμερικανός πρόεδρος συνέχισε λέγοντας ότι ο Ζελένσκι «δεν θα μπορέσει ποτέ να διευθετήσει» τον πόλεμο χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Τραμπ.

Εξήγησε το σκεπτικό του για την υποτίμηση του Ζελένσκι σε μια επενδυτική σύνοδο κορυφής που υποστηρίζεται από τη Σαουδική Αραβία στο Μαϊάμι της Φλόριντα, κατηγορώντας τους Ουκρανούς ότι υπαναχώρησαν από μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες με την Αμερική.

Οι δηλώσεις του Τραμπ προκάλεσαν έκπληξη σε όλη την Ευρώπη και την ευρύτερη Δύση — η οποία μέχρι τώρα, ως επί το πλείστον, δεν έχει επικρίνει την κυβέρνηση του Κιέβου, αντίθετα έχει σε μεγάλο βαθμό επαινέσει τον Ζελένσκυ — και συσπειρώθηκε γρήγορα για να τον υπερασπιστεί.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κηρ Στάρμερ είπε ότι ο Ζελένσκι είναι ένας «δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης» και ότι είναι «απόλυτα λογικό να ανασταλούν οι εκλογές κατά τη διάρκεια του πολέμου, όπως έκανε το Ηνωμένο Βασίλειο κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο», σύμφωνα με το κυβερνητικό μέγαρο.

Υπό κανονικές συνθήκες, ο Ζελένσκι θα ήταν υποψήφιος για επανεκλογή την περασμένη άνοιξη, αλλά ο ουκρανικός νόμος δεν επιτρέπει εκλογές σε περίοδο ισχύος στρατιωτικού νόμου. Η κυβέρνηση στο Κίεβο παρατείνει το καθεστώς του στρατιωτικού νόμου, από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς έγραψε σε μια ανάρτηση στο X ότι «είναι λάθος και επικίνδυνο να αρνείται κανείς τη δημοκρατική νομιμότητα του προέδρου Ζελένσκι».

«Το γεγονός ότι οι τακτικές εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν εν μέσω πολέμου είναι σύμφωνο με τις απαιτήσεις του ουκρανικού συντάγματος και των εκλογικών νόμων. Κανείς δεν πρέπει να ισχυρίζεται το αντίθετο.»

Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν ήταν ελαφρώς περισσότερο διπλωματικός στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα του Ίλον Μασκ, λέγοντας ότι η Γαλλία «στάθηκε στο πλευρό της Ουκρανίας», αλλά πρόσθεσε: «Συμμεριζόμαστε τον στόχο, που είναι αυτός του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επίσης, να τεθεί τέλος στον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, ο οποίος συνεχίζεται εδώ και σχεδόν τρία χρόνια».

Ο Μακρόν συνέχισε περιγράφοντας τις «τρεις αρχές της Γαλλίας για την ειρήνη»: «Η Ουκρανία πρέπει πάντα να περιλαμβάνεται και τα δικαιώματά της πρέπει να γίνονται σεβαστά. Η ειρήνη πρέπει να είναι διαρκής και να συνοδεύεται από ισχυρές και αξιόπιστες εγγυήσεις. Πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν οι ανησυχίες των Ευρωπαίων για την ασφάλεια».

Ο Σουηδός πρωθυπουργός Ουλφ Κρίστερσον χαρακτήρισε τη χρήση της λέξης «δικτάτορας» εκ μέρους του Τραμπ για τον Ζελένσκι ως «λανθασμένη».

Μιλώντας στα μέσα ενημέρωσης στη Στοκχόλμη, ο Κρίστερσον είπε: «Ο πρόεδρος Ζελένσκι είναι δημοκρατικά εκλεγμένος. Νομίζω ότι κανείς δεν θέλει τις εκλογές περισσότερο από την Ουκρανία, γιατί οι εκλογές θα σήμαιναν ότι υπάρχει ειρήνη στην Ουκρανία και ότι μπορούν να κυβερνήσουν ξανά τη χώρα τους».

Ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δεν ανέφερε ονομαστικά τον Τραμπ, αλλά έγραψε στο Χ: «Μια αναγκαστική συνθηκολόγηση της Ουκρανίας θα σήμαινε συνθηκολόγηση ολόκληρης της κοινότητας της Δύσης. Με όλες τις συνέπειες αυτού του γεγονότος. Και ας μην προσποιηθεί κανείς ότι δεν το βλέπει αυτό.»

Πέρα από τα σύνορα της Ευρώπης, ο εκπρόσωπος των Ηνωμένων Εθνών Στεφάν Ντούγιαριτς είπε ότι ο Ζελένσκυ «βρίσκεται στην εξουσία μετά από κανονικές εκλογές». Όταν ρωτήθηκε ποιος ξεκίνησε τον πόλεμο, ο Ντούγιαριτς απάντησε ότι η Ρωσία είχε εισβάλει στην Ουκρανία.

Εν τω μεταξύ, η Αυστραλία απέρριψε τους ισχυρισμούς του Τραμπ για την Ουκρανία.

Ο Αυστραλός υπουργός Άμυνας Ρίτσαρντ Μαρλς είπε ότι «ο πόλεμος στην Ουκρανία πρέπει να επιλυθεί με τους όρους της Ουκρανίας, γιατί ο επιτιθέμενος εδώ είναι η Ρωσία».

Ο Ζελένσκυ είπε ότι ο Τραμπ επηρεάζεται από την παραπληροφόρηση και υπονομεύει τις προσπάθειες για διπλωματική απομόνωση της Ρωσίας.

«Είδαμε αυτήν την παραπληροφόρηση», είπε ο Ζελένσκι στους δημοσιογράφους σε συνέντευξη Τύπου στις 19 Φεβρουαρίου. «Κατανοούμε ότι προέρχεται από τη Ρωσία.»

Προειδοποίησε επίσης για προσπάθειες απομάκρυνσής του από την εξουσία σε περίοδο πολέμου.

«Θα ήθελα η ομάδα του Τραμπ να έχει περισσότερη αλήθεια, γιατί όλα αυτά σίγουρα δεν ωφελούν την Ουκρανία. Βοηθά να βγει [ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν] από την απομόνωση. Και νομίζω ότι ο Πούτιν και οι Ρώσοι είναι πολύ ευχαριστημένοι που συζητούνται θέματα μαζί τους», είπε ο Ζελένσκυ στους δημοσιογράφους.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, αν και δεν αναφέρθηκε άμεσα στην περιγραφή του Τραμπ για τον Ζελένσκι, είπε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ «κατανοεί» τη θέση του Κρεμλίνου.

«Είναι ο πρώτος, και μέχρι στιγμής, κατά τη γνώμη μου, ο μόνος δυτικός ηγέτης που είπε δημόσια και δυνατά ότι μία από τις βαθύτερες αιτίες της κατάστασης στην Ουκρανία ήταν η αυθάδης γραμμή της προηγούμενης κυβέρνησης να σύρει την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ», είπε ο Λαβρόφ.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ ήταν περισσότερο ειλικρινής, λέγοντας στο Χ:

«Αν μου λέγατε μόλις πριν από τρεις μήνες ότι αυτά ήταν τα λόγια του προέδρου των ΗΠΑ, θα είχα γελάσει δυνατά. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει 200% δίκιο».

Στη σύνοδο στο Μαϊάμι, ο Τραμπ εξήγησε περισσότερο το σκεπτικό του για την κατακραυγή του Ζελένσκι, κατηγορώντας τον ότι αποχώρησε από μια συμφωνία σπάνιων γαιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, λέγοντας σε ένα πλήθος στο ξενοδοχείο Faena στο Miami Beach: «Είχαμε μια συμφωνία βασισμένη σε σπάνιες γαίες και άλλα, αλλά έσπασαν αυτή τη συμφωνία. Την έσπασαν πριν από δύο μέρες».

Ο Αμερικανός πρόεδρος επανέλαβε την κριτική του κατά τη διάρκεια μιας κουβέντας με τους δημοσιογράφους στο Air Force One, καθώς επέστρεφε στην Ουάσιγκτον, λέγοντας ότι η Ουκρανία «λίγο πολύ» συμφώνησε σε μια συμφωνία για τις σπάνιες γαίες και ότι ο υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσσεντ είχε επισκεφθεί την Ουκρανία αλλά «του φέρθηκαν μάλλον αγενώς», καθώς ο Ζελένσκι αρνήθηκε να συναντηθεί μαζί του.

«Πήγε εκεί για να υπογράψει ένα έγγραφο και… επέστρεψε χωρίς τίποτα», είπε ο Τραμπ. «Μπορούμε να κάνουμε μια συμφωνία με τη Ρωσία για να σταματήσουμε τις απώλειες ζωών.»

Του Guy Birchall, με πληροφορίες από το Reuters

Ο Ryan Morgan και η Emel Akan συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο

Για την κατάσταση στη Λιβύη ενημέρωσε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών η αναπληρώτρια γενική γραμματέας για Πολιτικές υποθέσεις και υποθέσεις Οικοδόμησης της Ειρήνης, Ρόζμαρι Ντι Κάρλο, τονίζοντας τις συνεχιζόμενες διαιρέσεις, την οικονομική αστάθεια, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τα ανταγωνιστικά εσωτερικά και εξωτερικά συμφέροντα που συνεχίζουν να διαβρώνουν την ενότητα και τη σταθερότητα της Λιβύης.

Η κα Ντι Κάρλο κάλεσε τα μέλη του Συμβουλίου να παράσχουν την υποστήριξή τους στη νεοδιορισθείσα Ειδική Απεσταλμένη για τη Λιβύη, Χάνα Tέτε.

Όπως ανέφερε, η κα Tέτε θα αναλάβει άμεσα τα καθήκοντά της στην Τρίπολη και θα εργαστεί για να συμβάλει στην άρση του πολιτικού αδιεξόδου, στην επίλυση της παρατεταμένης κρίσης της Λιβύης και στην υποστήριξη του λιβυκού λαού προς την κατεύθυνση της ενοποίησης των θεσμών της Λιβύης και της διεξαγωγής εθνικών εκλογών χωρίς αποκλεισμούς.

Η κα Ντι Κάρλο αναφέρθηκε στη Συμβουλευτική Επιτροπή που δημιουργήθηκε από τη UNSMIL στις 4 Φεβρουαρίου, για να αντιμετωπίσει τις διαφωνίες σχετικά με τη νομοθεσία για τις εκλογές.

«Δεν είναι ένα όργανο λήψης αποφάσεων», ανέφερε η κα Ντι Κάρλο και πρόσθεσε ότι «οι προτάσεις της στοχεύουν στην άρση των εμποδίων για τις εθνικές εκλογές».

Η Επιτροπή αποτελείται από 20 Λίβυους εμπειρογνώμονες. Τις συνεδριάσεις της Επιτροπής στην Τρίπολη έχουν χαιρετίσει θετικά τα πολιτικά κόμματα και η κοινωνία των πολιτών.

Επιπλέον, η κα Ντι Κάρλο τόνισε ότι η Λιβύη σημείωσε πρόοδο με τη διεξαγωγή των δημοτικών εκλογών. «Μετά τις επιτυχημένες τοπικές εκλογές σε 56 δήμους τον Νοέμβριο του 2024, η Ανώτατη Εθνική Εκλογική Επιτροπή ξεκίνησε τις προετοιμασίες για τις επόμενες 63 δημοτικές εκλογές». Ωστόσο, ανέφερε, η κρατική χρηματοδότηση παραμένει κρίσιμη.

Σύμφωνα με την κα Nτι Κάρλο η Λιβύη παραμένει βαθιά διχασμένη, με «διαμάχες σχετικά με τους κρατικούς θεσμούς να εμποδίζουν τη διακυβέρνηση». Δεν έχει σημειωθεί πρόοδος σε έναν ενιαίο κρατικό προϋπολογισμό, ενώ διαφωνίες όπως αυτή για τον «Λιβυκό Ελεγκτικό Οργανισμό» απειλούν τη θεσμική ακεραιότητα. Επίσης, το Ανώτατο Κρατικό Συμβούλιο είναι «βαθιά διχασμένο και ανίκανο να εκπληρώσει τον θεσμικό του ρόλο», ανέφερε.

Η Συμφωνία Εκεχειρίας του 2020 εξακολουθεί να εφαρμόζεται μερικώς, ωστόσο τον Δεκέμβριο η UNSMIL διευκόλυνε τη δημιουργία μιας «κοινής τεχνικής ομάδας στρατιωτικών αξιωματούχων καθώς και αξιωματούχων της αστυνομίας» από τις δύο μεγάλες λιβυκές παρατάξεις, με στόχο τη βελτίωση της συνοριακής ασφάλειας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τη διαχείριση της μετανάστευσης.

Όσον αφορά τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανέφερε ότι «οι αυθαίρετες συλλήψεις και οι εξαφανίσεις» έχουν αυξηθεί. Η UNSMIL έχει καταγράψει 15 θανάτους ανθρώπων υπό κράτηση από τον Μάρτιο του 2024 και ζητεί μεταρρυθμίσεις στη δικαιοσύνη. Οι μετανάστες και οι αιτούντες άσυλο συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν «βασανιστήρια και απάνθρωπη μεταχείριση», ενώ ομαδικοί τάφοι ανακαλύφθηκαν στην περιοχή Αλ Κοφρά, περιέχοντες 93 σορούς. «Απαιτείται μια ανεξάρτητη και πλήρης έρευνα για να αποδοθεί δικαιοσύνη», υπογράμμισε η κα Ντι Κάρλο.

Η Ελλάδα ανησυχεί λόγω ξένων στρατιωτικών δυνάμεων

Τη δέσμευση της Ελλάδας για μια «ισχυρή, σταθερή και ενωμένη Λιβύη, απαλλαγμένης από ξένες παρεμβάσεις», επανέλαβε ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης και τόνισε τη σημασία του σεβασμού της «κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας» της χώρας.

Ο κος Σέκερης επεσήμανε ότι όλες οι ενέργειες πρέπει να διέπονται από τις αρχές του Χάρτη του ΟΗΕ και του Διεθνούς Δικαίου, συμπεριλαμβανομένου του Δικαίου της Θάλασσας (UNCLOS).

«Η σταθερότητα στη Λιβύη είναι κρίσιμη για την περιοχή και επηρεάζει ιδιαίτερα τις γειτονικές χώρες, όπως η Ελλάδα, μεταξύ άλλων λόγω της αύξησης των παράτυπων μεταναστευτικών ροών», ανέφερε.

Η Ελλάδα, πρόσθεσε, υποστηρίζει πλήρως την αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη UNSMIL, η οποία έχει επιδιώξει να διαδραματίσει εποικοδομητικό ρόλο στη διαμόρφωση μιας συμπεριληπτικής πολιτικής διαδικασίας. Χαιρέτισε την ανανέωση της εντολής της UNSMIL και καλωσόρισε τον διορισμό της κας Χάνα Τέτε ως Ειδικής Απεσταλμένης του γενικού γραμματέα και νέας επικεφαλής της UNSMIL, εκφράζοντας εμπιστοσύνη στις ικανότητές της.

Η προετοιμασία για εκλογές που θα αποκαταστήσουν τη νομιμότητα των θεσμών πρέπει να είναι βασική προτεραιότητα για τη διεθνή κοινότητα, τόνισε ο κος Σέκερης και χαιρέτησε τη διεξαγωγή του πρώτου γύρου των δημοτικών εκλογών στη Λιβύη, προειδοποιώντας ότι «οποιαδήποτε πολιτική διαδικασία είναι δύσκολο να ευδοκιμήσει εάν δεν βελτιωθεί η κατάσταση ασφάλειας».

Ο κος Σέκερης εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τη «μακροχρόνια παρουσία ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στη Λιβύη», τονίζοντας ότι «πρέπει να υπάρξει σαφές χρονοδιάγραμμα για την αποχώρηση δυνάμεων ατάκτων, τακτικού στρατού καθώς και μισθοφόρων».

«Η παρουσία τους δεν συμβάλλει στη σταθερότητα ούτε στη διεξαγωγή ελεύθερων, δίκαιων και δημοκρατικών εκλογών», σημείωσε.

Κυρώσεις και εμπάργκο όπλων

Η Ελλάδα χαιρέτησε την ανανέωση των κυρώσεων, επισημαίνοντας ότι το σχετικό ψήφισμα πέτυχε μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της «παράτασης των περιορισμών και της προστασίας των συμφερόντων του λιβυκού λαού».

Ο κος Σέκερης υπογράμμισε τη σημασία των νέων κριτηρίων που σχετίζονται με τη στήριξη ένοπλων ομάδων και εγκληματικών δικτύων και επεσήμανε ότι «η εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας για τις κυρώσεις παραμένει πρόκληση, ιδιαίτερα όσον αφορά την εφαρμογή του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη μέσω της Επιχείρησης IRINI της ΕΕ».

«Αναγνωρίζουμε ότι η επιχείρηση καταβάλλει προσπάθειες να εκπληρώσει την αποστολή της», τόνισε.

«Δυστυχώς, σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση των Εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, υπήρξαν επαναλαμβανόμενες και επίμονες – ακόμη και επιθετικές – αρνήσεις για την επιθεώρηση πλοίων που ύποπτα παραβιάζουν το εμπάργκο όπλων», ανέφερε ο κος Σέκερης.

Η Ελλάδα δεσμεύθηκε να συμβάλει εποικοδομητικά στην ανανέωση της κρίσιμης εντολής της Επιχείρησης IRINI, η οποία λήγει τον Μάιο.

Ο Έλληνας Μόνιμος Αντιπρόσωπος επανέλαβε τη δέσμευση της Ελλάδας για μια «ισχυρή, σταθερή, ευημερούσα και ενωμένη Λιβύη, όπου θα αποκατασταθεί το κράτος δικαίου, που θα τηρεί το διεθνές δίκαιο και όπου όλοι οι πολίτες της θα μπορούν να απολαύσουν τα οφέλη μιας εκλογικής διαδικασίας χωρίς ξένες παρεμβάσεις ή προσπάθειες αποσταθεροποίησης».

Λιβύη: Απομάκρυνση ξένων παραγόντων για επίλυση της κρίσης

Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Λιβύης Ταχέρ Αλ Σόνι επεσήμανε ότι «14 χρόνια μετά την υπαγωγή της Λιβύης στο Κεφάλαιο 7, οι Λίβυοι ξύπνησαν ελπίζοντας σε δικαιοσύνη, κράτος δικαίου και δημοκρατικούς θεσμούς, αλλά οι προσδοκίες τους διαψεύστηκαν λόγω συγκρούσεων και ξένων παρεμβάσεων».

Ο κος Αλ Σόνι εξέφρασε προβληματισμό για το γεγονός ότι η κα Λέτε είναι ο 10ος κατά σειρά Ειδικός Απεσταλμένος του ΟΗΕ στη Λιβύη τα τελευταία 14 χρόνια και διερωτήθηκε αν το πρόβλημα οφείλεται στους απεσταλμένους και στους μηχανισμούς του ΟΗΕ ή στη διεθνή επιβολή λύσεων χωρίς συναίνεση.

Ο κος Αλ Σόνι τόνισε ότι η νέα Ειδική Απεσταλμένη «πρέπει να αντλήσει διδάγματα από το παρελθόν, να αξιοποιήσει τις προηγούμενες επιτυχίες και να βασιστεί στις υπάρχουσες συμφωνίες, όπως εκείνες της Σίρτης και της Γενεύης».

Υπογράμμισε την ανάγκη για σαφή οδικό χάρτη με χρονοδιάγραμμα που θα οδηγεί στη διεξαγωγή εθνικών εκλογών και τόνισε την ανάγκη «ενοποίησης των στρατιωτικών θεσμών και των θεσμών ασφαλείας, ώστε τα όπλα να βρίσκονται μόνο στα χέρια του κράτους».

Αυτό ανέφερε θα συμβάλει στην α) καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος, β) αντιμετώπιση της εμπορίας ανθρώπων, γ) ενίσχυση του ελέγχου των συνόρων και την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της Λιβύης.

Εξέφρασε επίσης διαίτερη ανησυχία για τους «μαζικούς τάφους μεταναστών», υπογραμμίζοντας ότι αυτές οι «σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα συνεχιστούν χωρίς μια ολοκληρωμένη πολιτική λύση».

Ο κος Αλ Σόνι τόνισε την ανάγκη για «διεθνή υποστήριξη προς τη Λιβύη», προειδοποιώντας ότι οι ίδιες χώρες και περιοχές που εμπλέκονται σε συγκρούσεις, όπως η «Ουκρανία, η Γάζα και η Συρία, είναι οι ίδιες που παρεμβαίνουν στη Λιβύη».

«Ελπίζουμε ότι οι πρόσφατες διεθνείς συμφωνίες και συναντήσεις θα οδηγήσουν στην επίλυση της κρίσης στη Λιβύη και στην απομάκρυνση κάθε ξένης παρέμβασης από το έδαφος μας», ανέφερε.

Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν πολιτική λύση

Η Αναπληρώτρια Μόνιμη Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ, πρέσβης Ντόροθυ Σέι τόνισε ότι η «πολιτική λύση είναι ο μόνος δρόμος για μακροπρόθεσμη σταθερότητα στη Λιβύη», προειδοποιώντας ότι ο χρόνος πιέζει, λόγω «των αποσταθεροποιητικών δραστηριοτήτων εξωτερικών παραγόντων».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες τόνισαν τη δέσμευσή τους για εκεχειρία στη Λιβύη, αναφέροντας την επίσκεψη υψηλόβαθμων αμερικανών διπλωματών στην Τρίπολη, τη Βεγγάζη και τη Σύρτη στις 4-6 Φεβρουαρίου, με στόχο την επιβεβαίωση της ανάγκης διατήρησης της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και της επαναφοράς των μηχανισμών ασφαλείας σύμφωνα με τα ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Η κα Σέι καλωσόρισε την επικαιροποίηση των κριτηρίων επιβολής κυρώσεων για άτομα και οντότητες που οδηγούσαν τη Λιβύη σε αποσταθεροποίηση μέσω της παράνομης εκμετάλλευσης και εξαγωγής πετρελαίου. Τόνισε ότι το «λαθρεμπόριο καυσίμων οδηγεί σε διαρροή κεφαλαίων εκτός Λιβύης», γεγονός που πρέπει να αντιμετωπιστεί «για το καλό του λιβυκού λαού».

«Έχουμε κάνει μία πολυεπίπεδη προσπάθεια στήριξης της ιδιωτικής ακίνητης περιουσίας και τώρα το 2025 προχωρούν περισσότερες δράσεις. Η πολιτική μας προσπαθεί να απαντήσει στις ανάγκες όλων των εμπλεκομένων. Και να κρατάει μια ισορροπία μεταξύ όλων των μερών. Στην προκειμένη περίπτωση, δηλαδή, μεταξύ των ιδιοκτητών από τη μία πλευρά, των αγοραστών και των ενοικιαστών από την άλλη», τόνισε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών κος Χατζηδάκης μιλώντας στο 42ο ετήσιο συνέδριο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).

Οι δράσεις που έχουν ήδη εφαρμοστεί

Μείωση του ΕΝΦΙΑ, η οποία μεσοσταθμικά από το 2019 έχει φθάσει στο 35% και ήταν από τις πρώτες μειώσεις φόρων που έκανε η κυβέρνηση Μητσοτάκη το 2019.

Έκπτωση 10% στον ΕΝΦΙΑ για τις ασφαλισμένες από φυσικές καταστροφές κατοικίες, που ίσχυσε πέρυσι.

Κατάργηση του φόρου γονικών παροχών έως τις 800.000 ευρώ για συγγενείς α’ βαθμού.

Αναστολή του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές από το 2020.

Έκπτωση 30% από το φορολογητέο εισόδημα για δαπάνες που γίνονται με ηλεκτρονικά μέσα για την επισκευή και συντήρηση κατοικίας από συγκεκριμένους επαγγελματίες, μέχρι τα 5.000 ευρώ ετησίως.

Ενίσχυση το 2023 της μείωσης φόρου για δαπάνες ενεργειακής, λειτουργικής και αισθητικής αναβάθμισης κτιρίων κατά τη διάρκεια του 2024, από το 40% στο 100%, με ανώτατο όριο δαπάνης τα 16.000 ευρώ. Όσοι αξιοποίησαν το μέτρο θα δουν το όφελος στα φετινά εκκαθαριστικά.

Εκκίνηση του προγράμματος «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», για την αύξηση των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών μέσω της αξιοποίησης κενών ιδιωτικών κατοικιών.

«Από τον περασμένο Σεπτέμβριο», ανέφερε ακόμη ο κος Χατζηδάκης, «και ως το τέλος του 2025, δεχόμενοι εν μέρει την πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ, απαλλάξαμε από τον φόρο εισοδήματος 3 ετών τα ακίνητα που ήταν κενά για τουλάχιστον 3 έτη και θα μισθωθούν, καθώς και αυτά που μετατρέπονται από βραχυχρόνια σε μακροχρόνια μίσθωση».

Οι πρωτοβουλίες που ξεκινούν το 2025

Ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «Σπίτι Μου» με διευρυμένα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια, το ενδιαφέρον για το οποίο έχει ξεπεράσει τις προσδοκίες πολλών.

Το νέο πρόγραμμα 400 εκατ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης για την ενεργειακή αναβάθμιση παλαιών κατοικιών με μηδενικό επιτόκιο.

Η μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά επιπλέον 10% στις ασφαλισμένες για φυσικές καταστροφές κατοικίες αξίας έως 500.000 ευρώ. Έτσι, η συνολική έκπτωση φτάνει έτσι το 20%.

Η επέκταση για μια ακόμη μια χρονιά, μέχρι το τέλος του 2025, της αναστολής του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές.

Ο διπλασιασμός της μέγιστης επιδότησης του προγράμματος «Ανακαινίζω-Νοικιάζω», από τα 4.000 στα 8.000 ευρώ.

Η επέκταση του θεσμού της κοινωνικής αντιπαροχής, μέσω της οποίας οι αντισυμβαλλόμενοι θα δύνανται να κατασκευάσουν κατοικίες που είτε θα διατίθενται σε προσιτά ενοίκια είτε θα πωλούνται με τη μέθοδο rent to own.

«Κλείνω, με μία νέα πρωτοβουλία μας, το valuemaps.gov.gr, η οποία υιοθετήθηκε με διάταξη του πρόσφατου φορολογικού νομοσχεδίου. Η εν λόγω πλατφόρμα είναι ουσιαστικά ένας “ψηφιακός χάρτης” που αναπτύχθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, η οποία προσφέρει σε χρήστες-ιδιοκτήτες, δημόσιες υπηρεσίες και κάθε άλλο ενδιαφερόμενο εύκολο και γρήγορο εντοπισμό και υπολογισμό της αντικειμενικής αξίας οποιουδήποτε ακινήτου στη χώρα», επεσήμανε ο κος Χατζηδάκης.

Αναφερόμενος στις εξελίξεις στην αγορά ακινήτων ο υπουργός σημείωσε ότι ενώ την περασμένη δεκαετία, η οικονομική κρίση λειτουργούσε εις βάρος των ιδιοκτητών και υπέρ των ενοικιαστών, με την πτώση των τιμών των ακινήτων, τώρα οι οικονομικές εξελίξεις λειτουργούν αντίθετα: εναντίον των ενοικιαστών και υπέρ των ιδιοκτητών. «Αυτός, τόνισε, είναι και ο λόγος που εφαρμόζουμε ταυτόχρονα ένα πλέγμα μέτρων για τη στεγαστική πολιτική και την εξισορρόπηση της αγοράς, που μόλις περιέγραψα. Έχουμε υιοθετήσει λοιπόν μία σειρά από πρωτοβουλίες για τους ιδιοκτήτες. Αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να ξεχνάμε και τους ενοικιαστές, μέσα σε ένα πλαίσιο κοινωνικής δικαιοσύνης και ολοκληρωμένης στεγαστικής πολιτικής.

»Αντιλαμβάνομαι την επιθυμία κάθε πολίτη, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παντού στον κόσμο, να πληρώνει λιγότερους φόρους. Η κυβέρνησή μας, όπως απέδειξα με σειρά μέτρων που έχουμε υιοθετήσει, κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Το ζήτημα, βέβαια, πάντοτε, είναι οι αντοχές του προϋπολογισμού. Γι’ αυτό προχωρούμε βήμα-βήμα, συνδυάζοντας τη δημοσιονομική σύνεση με την ανάπτυξη. Διότι διαφορετικά θα στέλναμε ένα τελείως αρνητικό μήνυμα, όχι για την κυβέρνηση αλλά για τη χώρα, στις διεθνείς αγορές. Αυτό το μείγμα οικονομικής πολιτικής δημιουργεί τις προϋποθέσεις για να μπορούμε να προχωρούμε σταδιακά σε λελογισμένη μείωση των φόρων για τους συνεπείς φορολογούμενους. Στηριζόμενοι στη φιλοσοφία μας, που είναι μία φιλοσοφία στήριξης της ελεύθερης οικονομίας και του δικαιώματος της ιδιοκτησίας, θέλουμε να ενισχύσουμε την ανάπτυξη, να δώσουμε περαιτέρω ώθηση στην οικονομία, να δημιουργήσουμε περαιτέρω ευκαιρίες για όλους, αλλά και όλες τις αναγκαίες προϋποθέσεις για την άσκηση μίας δίκαιης κοινωνικής πολιτικής».

Το Πεκίνο κινδυνεύει να δει την επιρροή του στη Βόρεια Κορέα να μειώνεται, δήλωσαν ειδικοί στην κινεζική έκδοση της εφημερίδας The Epoch Times το Σάββατο.

Ο ηγέτης της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν στο ρωσικό κοσμοδρόμιο Βοστότσνι την περασμένη Τετάρτη. Στη συνέχεια, ο κος Κιμ συνέχισε την επίσκεψή του στο Κομσομόλσκ-ον-Αμούρ και στο Βλαδιβοστόκ, όπου ξεναγήθηκε στις εγκαταστάσεις παραγωγής του κύριου ρωσικού μαχητικού αεροσκάφους SU-35 και επισκέφθηκε τον ρωσικό στόλο του Ειρηνικού.

Οι ηγέτες των δύο κρατών στα οποία έχουν επιβληθεί κυρώσεις – λόγω της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία στο ένα και των δοκιμών πυρηνικών όπλων και βαλλιστικών πυραύλων της Πιονγκγιάνγκ στο άλλο – δήλωσαν ότι συμφώνησαν να συνεργαστούν σε «ευαίσθητους» τομείς.

Εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν κυρίως για την ανταλλαγή όπλων, καυσίμων, τροφίμων και στρατιωτικής τεχνολογικής βοήθειας – ό,τι χρειάζεται ο καθένας. Ωστόσο, η φρέσκια αυτή συνεργασία ίσως αποδειχθεί προβληματική για την Κίνα, παραδοσιακή σύμμαχο της Βόρειας Κορέας.

Όπλα για τρόφιμα, καύσιμα και τεχνολογική υποστήριξη

Ο Σεν Μινγκ-σιχ, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος έρευνας στο Ινστιτούτο Έρευνας Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της Ταϊβάν, δήλωσε στην Epoch Times ότι η συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών αυτή τη στιγμή είχε ως κίνητρο τις τρέχουσες ανάγκες της κάθε χώρας.

«Αυτή τη στιγμή, η Ρωσία μπορεί να ετοιμάζεται για μια αναμέτρηση με την Ουκρανία, αλλά ο στρατός της δεν διαθέτει πια πολλά πυρομαχικά. Εάν η Βόρεια Κορέα μπορεί να τους παράσχει πυρομαχικά ή οποιεσδήποτε άλλες προμήθειες γρήγορα, τόσο το καλύτερο», δήλωσε ο κος Σεν.

Υπολογίζεται ότι η Ρωσία έριξε 10-11 εκατομμύρια βλήματα στην Ουκρανία πέρυσι, ενώ κατασκευάζει μόνο 2 εκατομμύρια βλήματα ετησίως. Το απόθεμα πυρομαχικών της Βόρειας Κορέας θα μπορούσε να βοηθήσει άμεσα τη Ρωσία, παρατήρησε και ο Λου Σιμπίν, ερευνητής στην Πρωτοβουλία Αμυντικής Πολιτικής της Ταϊβάν.

«Το απόθεμα πυρομαχικών της Βόρειας Κορέας, συμπεριλαμβανομένων των σοβιετικής κατασκευής βλημάτων οβιδοβόλων των 122 και 152 χιλιοστών, κατατάσσεται μεταξύ των τριών πρώτων στον κόσμο, διαθέτοντας εκατομμύρια από αυτά τα βλήματα. Αυτό θα είναι μια πραγματικά σημαντική βοήθεια για τη Ρωσία βραχυπρόθεσμα», δήλωσε ο κος Λου στην Epoch Times στις 16 Σεπτεμβρίου.

Ο κος Σεν σχολίασε ότι, βάσει της συμφωνίας, είναι πολύ πιθανό η Βόρεια Κορέα να ανταλλάξει τα όπλα της με τρόφιμα και καύσιμα, μεταξύ άλλων.

«Η Βόρεια Κορέα, από την άλλη πλευρά, χρειάζεται καύσιμα και τρόφιμα επειδή πλησιάζει ο χειμώνας. Θα είναι ακόμη καλύτερο αν μπορούν επίσης να πάρουν από τη Ρωσία στρατιωτική τεχνολογία, ιδίως την τεχνολογία των ρωσικών πυρηνικών υποβρυχίων και των στρατιωτικών κατασκοπευτικών δορυφόρων. Φυσικά, αμφότεροι προτιμούν να διευθετηθούν αυτά τα πράγματα όσο το δυνατόν γρηγορότερα», δήλωσε.

Ο Γιανγκ Ουκ, ειδικός σε θέματα στρατιωτικής στρατηγικής και οπλικών συστημάτων στη νοτιοκορεατική δεξαμενή σκέψης Asan Institute for Policy Studies, δήλωσε στο Associated Press στις 13 Σεπτεμβρίου ότι η Βόρεια Κορέα μπορεί να θέλει να εκτοξεύσει έναν στρατιωτικό δορυφόρο με ρωσικό διαστημικό πύραυλο και ότι θα μπορούσε «να ζητήσει από τη Ρωσία να κατασκευάσει έναν πιο ισχυρό κατασκοπευτικό δορυφόρο από αυτόν που προσπαθεί να εκτοξεύσει».

Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Τζέικ Σάλιβαν προειδοποίησε στις 5 Σεπτεμβρίου ότι η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα εμπλέκονται ενεργά σε διαπραγματεύσεις για όπλα. Στις 11 Σεπτεμβρίου, η Ουάσιγκτον προειδοποίησε και πάλι την Πιονγκγιάνγκ να μην πουλήσει στη Ρωσία όπλα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο στην Ουκρανία, απειλώντας τη Βόρεια Κορέα με περισσότερες κυρώσεις .

Το Πεκίνο υποστηρίζει τις συμφωνίες για τα όπλα

Παρά τις προειδοποιήσεις των ΗΠΑ για κυρώσεις, το Πεκίνο φαίνεται να υποστηρίζει τις συμφωνίες όπλων της Βόρειας Κορέας, σύμφωνα με έναν εμπειρογνώμονα της Κίνας που εδρεύει στην Αυστραλία.

«Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) προσπαθεί να διατηρήσει τη σχέση του με τη Ρωσία. Ωστόσο, το ΚΚΚ ανησυχεί επίσης ότι η Ρωσία θα ηττηθεί μακροπρόθεσμα και δεν είναι πρόθυμο να υποστηρίξει έναν πιθανό ηττημένο και να επωμιστεί ένα τόσο υψηλό κόστος», δήλωσε ο Φενγκ Τσονγκγί, αναπληρωτής καθηγητής κινεζικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σύδνεϋ, σε συνέντευξή του στην κινεζική έκδοση της Epoch Times στις 16 Σεπτεμβρίου.

«Η Κίνα θέλει να πουλήσει όπλα και πυρομαχικά [στη Ρωσία], αλλά ανησυχεί ότι η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα της επιβάλουν εκτεταμένες κυρώσεις. Από την άλλη, θέλει και να αντιταχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες, διατηρώντας παράλληλα τον Πούτιν ως σύμμαχο. Αυτές οι συμφωνίες για πωλήσεις όπλων είναι επωφελείς για το ΚΚΚ, οπότε σίγουρα δεν θα παρεμποδίσει τέτοιου είδους συναλλαγές», δήλωσε.

Ο συνασπισμός Βόρειας Κορέας-Ρωσίας μπορεί να αποδυναμώσει την επιρροή του ΚΚΚ

Σύμφωνα με τους αναλυτές, η εκτεταμένη στρατιωτική και οικονομική συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Βόρειας Κορέας μπορεί δυνητικά να επηρεάσει το γεωπολιτικό status quo στη βορειοανατολική Ασία. Εάν η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα συνεχίσουν να έρχονται πιο κοντά η μία με την άλλην, η επιρροή του Πεκίνου στις δύο χώρες μπορεί να μειωθεί. Ο Κιμ, ένας δικτάτορας που λαμβάνει στρατιωτική βοήθεια από τη Ρωσία, μπορεί να γίνει ακόμη πιο τολμηρός και απρόβλεπτος, αποτελώντας ακόμη και απειλή για το ΚΚΚ.

Ο κος Λου πιστεύει ότι η σχέση μεταξύ αυτών των τριών χωρών «του άξονα του κακού» είναι ασταθής, καθώς «στερούνται αμοιβαίας εμπιστοσύνης, διαφέρουν σε αξίες και έχουν διαφορετικές διπλωματικές στρατηγικές».

«Είναι μια σχέση καθαρά υλιστικών και στρατηγικών συμφερόντων», δήλωσε ο κος Λου. «Όταν πρόκειται για τα ζητήματα ασφαλείας στην κορεατική χερσόνησο, η Κίνα, η Βόρεια Κορέα και η Ρωσία δεν μπορούν να σχηματίσουν μια συμμαχία ασφαλείας – επιδιώκουν απλώς αυτό που τους λείπει. Δεν είναι όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα, οι οποίες υπερασπίζονται κοινές δημοκρατικές αξίες», είπε.

Ο κος Σεν επεσήμανε ότι η Βόρεια Κορέα εξοπλισμένη περαιτέρω με πυρηνικά όπλα θα αποτελούσε σημαντική απειλή για το ΚΚΚ.

«Εάν η Βόρεια Κορέα διαθέτει υποβρύχια με πυρηνική ισχύ [που παρέχονται από τη Ρωσία], σε συνδυασμό με πυρηνικά όπλα, και στη συνέχεια εάν η Βόρεια Κορέα αρνηθεί να ακούσει το ΚΚΚ, το οποίο μπορεί να χάσει τον έλεγχό του στην Πιονγκγιάνγκ, ή εάν υπάρξει μελλοντική σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, αυτά τα πυρηνικά όπλα θα ήταν μια υπολογίσιμη απειλή για το ΚΚΚ», δήλωσε ο κος Σεν.

Ο κος Λου τόνισε ότι αν η Βόρεια Κορέα αποκτήσει τη δορυφορική τεχνολογία και τα πυρηνικά όπλα της Ρωσίας, είναι πολύ πιθανό να αρχίσει να δέχεται και στρατιωτικές οδηγίες και δωρεάν τρόφιμα από τη Ρωσία. Αυτό συνεπάγεται τη μείωση του ελέγχου του ΚΚΚ στη Βόρεια Κορέα.

Σύμφωνα με τον κο Φενγκ, η επιρροή του ΚΚΚ στο καθεστώς της Πιονγιάνγκ δεν είναι και τόσο μεγάλη όσο θεωρείται από πολλούς. Η Βόρεια Κορέα δεν ακολουθά το ΚΚΚ απόλυτα, επισημαίνει ο κος Φενγκ.

Και οι δύο αναλυτές συμφωνούν ότι οι αποφάσεις του Κιμ, παρά το γεγονός ότι δεν είναι ένας δημοκρατικά εκλεγμένος ηγέτης, γίνονται με γνώμονα την επωφελή διακυβέρνηση της χώρας.

Η Κίνα και η Βόρεια Κορέα έχουν εδαφικές διαμάχες, κατά συνέπεια η σχέση τους δεν είναι τόσο αρμονική όσο φαίνεται με μια επιπόλαιη ματιά, επεσήμανε ο κος Φενγκ.

«Τώρα, ο Κιμ Γιονγκ Ουν στρέφεται στη Ρωσία και τον Πούτιν, για να δείξει στον Σι Τζινπίνγκ ότι η Κίνα δεν είναι η μοναδική σύμμαχος της Βόρειας Κορέας και ότι δεν εξαρτάται ολοκληρωτικά από το καθεστώς του Σι», πρόσθεσε.

Ανάλογη είναι και η άποψη του κου Λου, ο οποίος ισχυρίζεται ότι τώρα που η Βόρεια Κορέα συνομιλεί με τη Ρωσία, η διπλωματική επιρροή θα μειωθεί σχετικά.

Ο πρόεδρος Πούτιν δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Ρωσία και η Βόρεια Κορέα έχουν «πολλά ενδιαφέροντα πράγματα να κάνουν» σε πεδία όπως οι μεταφορές και οι καλλιέργειες και ότι η Ρωσία προτίθεται να παράσχει στη Βόρεια Κορέα ανθρωπιστική βοήθεια.

Της Sophia Lam, με τη συμβολή τωνSong Tang και Yi Ru και με πληροφορίες από το  Associated Press

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η Νότια Κορέα φιλοξενεί σήμερα υψηλόβαθμους διπλωμάτες από την Κίνα και την Ιαπωνία, σε μία σπάνια τριμερή διπλωματική διαβούλευση που έχει ως στόχο να κατευνάσει τις ανησυχίες του Πεκίνου σχετικά με τη στενή συνεργασία της Σεούλ και του Τόκυο με την Ουάσιγκτον.

Η συνάντηση αυτή, έχει επίσης, ως στόχο να δρομολογήσει μερικώς την επανέναρξη των τριμερών διπλωματικών διασκέψεων μεταξύ των ηγετών των τριών χωρών, που σταμάτησαν το 2019.

Η αναστολή των συνομιλιών έγινε επί τη βάσει νομικών, διπλωματικών και εμπορικών διαφωνιών, μεταξύ της Σεούλ και του Τόκιο, σχετικά με ζητήματα της ιαπωνικής κατοχής της Κορέας την περίοδο 1910-1945.

 Η Σεούλ πρότεινε τη διεξαγωγή μιας τριμερούς διάσκεψης ηγετών για τον Δεκέμβριο

H Σεούλ πρότεινε τη διεξαγωγή μιας τριμερούς διάσκεψης ηγετών της Νότιας Κορέας, της Ιαπωνίας και της Κίνας τον Δεκέμβριο, όπως μετέδωσε σήμερα το ιαπωνικό τηλεοπτικό κανάλι TBS.

Από τις 24 Αυγούστου που άρχισε η προγραμματισμένη απόρριψη επεξεργασμένων λυμάτων από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, οι αρχές του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) επέβαλαν σαρωτική απαγόρευση στις εισαγωγές ιαπωνικών θαλασσινών στην Κίνα.

Η ενέργεια αυτή πυροδότησε θύελλα διαμαρτυριών κατά της απελευθέρωσης του νερού σε διάφορες κινέζικες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπου μέσα ενημέρωσης και κοινωνικοί σχολιαστές καταδίκασαν έντονα την Ιαπωνία. Η αντίδρασή τους τρέφεται από αυξημένα αντι-ιαπωνικά αισθήματα, που εκδηλώνονται με ενοχλητικά τηλεφωνήματα σε τοποθεσίες της Ιαπωνίας όπως το Τόκιο και η Φουκουσίμα.

Ενωμένοι απέναντι σε αυτές τις εκδηλώσεις, Ιάπωνες διπλωμάτες, πολιτικοί και οργανισμοί μέσων ενημέρωσης εκφράζουν τις κοινές ανησυχίες τους και καλούν την Κίνα να παράσχει ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την απόρριψη, να τιμωρήσει τους υπεύθυνους για την παρενόχληση και να άρει αμέσως την αβάσιμη, σύμφωνα με τα στοιχεία και τις μετρήσεις, απαγόρευση των ιαπωνικών θαλασσινών.

Η Κίνα «σκάβει τον διπλωματικό της τάφο», προειδοποιεί η Ιαπωνία

Η ιαπωνική πρεσβεία στο Πεκίνο αποκάλυψε ότι από τότε που άρχισε η απόρριψη του επεξεργασμένου νερού, η παρενόχληση προς τα ιαπωνικά μέρη έχει κλιμακωθεί. Δραστηριότητες που είχαν προγραμματιστεί στην πρεσβεία έχουν αναβληθεί λόγω του κατακλυσμού εχθρικών τηλεφωνημάτων που προέρχονται από την Κίνα.

Δημοσιεύματα της Asahi TV στις 26 Αυγούστου ανέφεραν ότι ξενοδοχεία στο Τόκυο και τη Φουκουσίμα έχουν επίσης δεχθεί ενοχλητικά τηλεφωνήματα από την Κίνα, τα οποία περιελάμβαναν ερωτήσεις όπως: «Έχετε δοκιμάσει το μολυσμένο νερό; Πώς είναι η γεύση του; Είστε ακόμα ζωντανός;». Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να πουν: «Ανυπομονούμε να εκραγεί το όρος Φούτζι για να χαθείτε όλοι μαζί του».

Οι Ιάπωνες υπήκοοι που διαμένουν στην Κίνα έχουν επίσης γίνει αποδέκτες εκφοβισμού. Σε μια περίπτωση, θαμώνας ιαπωνικού εστιατορίου στην Γκουανγκζού απείλησε να καταγγείλει το κατάστημα στις αρχές αν χρησιμοποιούσε συστατικά που προέρχονταν από την Ιαπωνία.

Στο διπλωματικό μέτωπο, ο Ναμάζου Χιρογιούκι, γενικός διευθυντής του Γραφείου Ασιατικών και Ωκεάνιων Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιαπωνίας, μετέφερε την επίσημη καταγγελία της Ιαπωνίας στον Γιανγκ Γιου, αναπληρωτή πρέσβη της Κίνας στην Ιαπωνία. Σε τηλεφωνική επικοινωνία, ο κος Χιρογιούκι εξέφρασε «βαθιά λύπη και ανησυχία» για τις ενέργειες της Κίνας σχετικά με την απελευθέρωση των επεξεργασμένων λυμάτων της Φουκουσίμα. Έκανε έκκληση για ηρεμία της κοινής γνώμης εντός της Κίνας και ζήτησε διαβεβαίωση για την ασφάλεια των Ιαπώνων πολιτών και των διπλωματικών της εγκαταστάσεων. Ο κος Χιρογιούκι πίεσε επίσης την κινεζική κυβέρνηση να δημοσιεύσει πραγματικές πληροφορίες σχετικά με το επεξεργασμένο πυρηνικό νερό.

Ο Κουνιχίκο Μιγιάκε, διπλωματικός σχολιαστής, που συμμετέχει στη Γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου της Ιαπωνίας, επεσήμανε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι το ΚΚΚ φαίνεται να επιδιώκει «πολιτικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Ιαπωνίας. Ο κος Μιγιάκε προειδοποίησε: «Όσο περισσότερο η Κίνα ενεργεί με αυτόν τον τρόπο τόσο περισσότερο η Ιαπωνία θα ενισχύσει τις συμμαχίες της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα – ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα που θα ήθελε η Κίνα. Παρά το γεγονός ότι γνωρίζει ότι σκάβει τον διπλωματικό του τάφο, το ΚΚΚ συνεχίζει την επιθετική ρητορική του».

Ο Κόιτσι Χαγκιούντα, επικεφαλής του Συμβουλίου Πολιτικής Έρευνας του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ιαπωνίας, επέκρινε έντονα τις κινεζικές αντιδράσεις, δηλώνοντας: “Η απόφαση για τη διακοπή των ιαπωνικών εισαγωγών θαλασσινών θα έπρεπε να βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία και όχι σε πολιτικούς ελιγμούς».

Στις 27 Αυγούστου, ο Γιασουτόσι Νισιμούρα, υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ιαπωνίας, τόνισε τη σημασία της διαφάνειας σε συνέντευξή του στο NHK. «Έχουμε ήδη δημοσιεύσει στοιχεία τις δύο τελευταίες ημέρες, αποκαλύπτοντας επίπεδα τριτίου που είναι ακόμη και κάτω από τα ανιχνεύσιμα όρια», δήλωσε. Πρόσθεσε ότι η Ιαπωνία «προέτρεψε έντονα το ΚΚΚ να άρει αμέσως την απαγόρευση και να ενεργήσει με βάση επιστημονικά στοιχεία».

Τα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης επικρίνουν τη στάση του Πεκίνου

Σε μια τολμηρή κίνηση στις 26 Αυγούστου, η μεγάλη ιαπωνική εφημερίδα Yomiuri Shimbun δημοσίευσε ένα κύριο άρθρο στο οποίο κατηγορεί το ΚΚΚ ότι «αγνοεί την επιστήμη και ασκεί πολιτική πίεση στην Ιαπωνία». Το άρθρο υποστήριξε ότι η προσπάθεια του ΚΚΚ να σπείρει τη διχόνοια στο εσωτερικό της Ιαπωνίας προέκυψε από τους στενότερους δεσμούς της Ιαπωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε θέματα όπως η Ταϊβάν και ο έλεγχος των εξαγωγών ημιαγωγών.

«Η Κίνα δεν συμβαδίζει με τη διεθνή κοινότητα. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με έθνη όπως η Νορβηγία και η Ελβετία, έχουν αρχίσει να αίρουν τις απαγορεύσεις εισαγωγής ιαπωνικών τροφίμων», σημειώνει το κύριο άρθρο.

Η μεγάλη έκδοση Asahi Shimbun τοποθετήθηκε επίσης στις 26 Αυγούστου, κατακεραυνώνοντας το ΚΚΚ για «αδικαιολόγητες απειλές» και «εργαλειοποίηση της αγοράς του για την άσκηση οικονομικής πίεσης». Το κύριο άρθρο προειδοποίησε ότι τέτοιες τακτικές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική ασφάλεια της Κίνας και να αποτελέσουν σημαντικό θέμα συζήτησης στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των G7.

Η Sankei Shimbun κατέκρινε επίσης τη στάση της Κίνας, καλώντας το ΚΚΚ να «σταματήσει τις επιστημονικά αβάσιμες ενέργειές του». Η εφημερίδα επαίνεσε τον πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα που απαίτησε την άμεση άρση της απαγόρευσης. Υπογράμμισε επίσης τους κινδύνους από την «αντιφατική στάση της Κίνας που διαιωνίζει την κυκλοφορία αντιεπιστημονικών διαδόσεων».

Ομοίως, το κύριο άρθρο της Mainichi Shimbun την ίδια ημέρα επέκρινε την απαγόρευση ως παραβίαση των εμπορικών κανονισμών που δεν βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία. Η εφημερίδα έθεσε επίσης ως θέμα την άρνηση της Κίνας να συμμετάσχει σε συζητήσεις σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, υπονοώντας ότι η άρνηση αυτή έχει διπλωματικά κίνητρα που συνδέονται με τις εξαγωγές ημιαγωγών και την κατάσταση στην Ταϊβάν.

«Για να υποχρεωθεί η Κίνα να ανακαλέσει την απαγόρευση, ο πρωθυπουργός Κισίντα πρέπει να εντείνει τις διπλωματικές προσπάθειες», κατέληξε το κύριο άρθρο.

Τα αυστηρά επιστημονικά πρωτόκολλα της Ιαπωνίας διασφαλίζουν την ασφαλή απόρριψη του νερού

Μετά τον καταστροφικό σεισμό μεγέθους 9,0 βαθμών και το επακόλουθο τσουνάμι τον Μάρτιο του 2011, η Ιαπωνία αντιμετώπισε μια άνευ προηγουμένου πρόκληση στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα. Τρεις αντιδραστήρες είχαν υποστεί σοβαρή βλάβη, γεγονός που επέβαλε την έγχυση θαλασσινού νερού για ψύξη. Αντί να απορρίψει το μολυσμένο νερό αμέσως στον ωκεανό, η Ιαπωνία επέλεξε μια πιο υπεύθυνη προσέγγιση: αποθήκευση και επεξεργασία.

Με την πάροδο των ετών, περίπου 1,34 εκατομμύρια τόνοι ραδιενεργού υγρού συσσωρεύτηκαν, επιβαρύνοντας τον διαθέσιμο αποθηκευτικό χώρο. Αντιμέτωπη με αυτή την πρόκληση, η ιαπωνική κυβέρνηση ξεκίνησε συζητήσεις το 2016, αποφασίζοντας τελικά τον Απρίλιο του 2021 να απορρίψει το νερό μετά από αραίωση.

Για να ενισχύσει την εγχώρια και διεθνή εμπιστοσύνη, η Ιαπωνία έχει αναλάβει μια δυναμική εκστρατεία διαφανούς επικοινωνίας, διεξοδικών επιστημονικών επικυρώσεων και διεθνούς εποπτείας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) συμμετέχει ενεργά στην εποπτεία, τον έλεγχο και την πιστοποίηση της διαδικασίας απόρριψης του νερού.

Ασφάλεια μέσω μιας μεθόδου τεσσάρων βημάτων

Η επεξεργασία και η απόρριψη του αποθηκευμένου νερού της Φουκουσίμα ακολουθούν ένα σχολαστικό πρωτόκολλο τεσσάρων σταδίων: επεξεργασία, μέτρηση, αραίωση και απόρριψη. Αρχικά, το νερό υποβάλλεται σε επεξεργασία Advanced Liquid Processing System (ALPS) για τη μείωση όλων των ραδιενεργών στοιχείων, εκτός από το τρίτιο, σε επίπεδα κάτω από τα ρυθμιστικά πρότυπα. Στη συνέχεια, το νερό αραιώνεται με θαλασσινό νερό περισσότερο από εκατονταπλάσιο για να εξασφαλιστεί ότι η συγκέντρωση τριτίου δεν υπερβαίνει τα 1.500 μπεκερέλ ανά λίτρο (Bq/L).

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αυστηρά πρότυπα της Ιαπωνίας καθιστούν το ρυθμιζόμενο όριο ακτινοβολίας για το τρίτιο μόλις 1.500 Bq/L – σημαντικά κάτω από το όριο των 10.000 Bq/L του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το πόσιμο νερό.

Μετά την επεξεργασία και την αραίωση, το νερό απελευθερώνεται στη θάλασσα μέσω ενός υπόγειου συστήματος σωληνώσεων που βρίσκεται ένα χιλιόμετρο μακριά από το εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Πριν από την απόρριψη διενεργείται μια σειρά τριών δοκιμών και οποιαδήποτε αποτυχία στην επίτευξη του επιχειρησιακού στόχου οδηγεί πρόσθετο καθαρισμό.

Η Tokyo Electric Power Company επιβλέπει ολόκληρη την επιχείρηση απελευθέρωσης του νερού, αναπτύσσοντας τέσσερα συστήματα παρακολούθησης 24/7 που ελέγχουν τα επίπεδα νερού και τις συγκεντρώσεις τριτίου. Μέχρι σήμερα, όλα τα συστήματα λειτουργούν όπως πρέπει.

Μετά την απόρριψη, συλλέγονται δείγματα νερού από 10 σημεία σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων από την παράκτια ζώνη για την παρακολούθηση των επιπέδων τριτίου. Εάν η συγκέντρωση ξεπεράσει τα 700 Bq/L, η λειτουργία διακόπτεται αμέσως.

Επιπλέον, τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Ιαπωνίας στις 27 Αυγούστου έδειξαν ότι σε όλα τα σημεία των δοκιμών οι συγκεντρώσεις τριτίου ήταν πολύ κάτω από τα ανιχνεύσιμα όρια, επιβεβαιώνοντας ότι δεν υπήρξαν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ή στο περιβάλλον. Αυτό επιβεβαιώνεται από την Ιαπωνική Υπηρεσία Αλιείας, η οποία αποκάλυψε ότι δεν βρέθηκαν ανιχνεύσιμα επίπεδα τριτίου σε ψάρια που αλιεύθηκαν κοντά στο εργοστάσιο Fukushima Daiichi.

Των Jon Sun και Sean Tseng

Επιμέλεια: Αλία Ζάε