Σε μεγάλο μέρος του Δυτικού κόσμου, το πρωινό έχει γίνει μια βιαστική ιεροτελεστία με ζαχαρούχα δημητριακά, αρωματισμένα γιαούρτια και λευκό αγορασμένο τοστ. Αυτές οι συνήθειες μπορεί να φαίνονται φυσιολογικές, αλλά ενέχουν κινδύνους.
Πολλά συνηθισμένα πρωινά διαφημίζονται ως υγιεινά, αλλά δεν δίνουν πάντα στο σώμα αυτό που χρειάζεται για να ξεκινήσει η μέρα. Αυτό που τρώμε το πρωί, ή αν τρώμε καθόλου, μπορεί να επηρεάσει τα πάντα, από τη διάθεση και την ενέργειά μας έως τη μακροπρόθεσμη υγεία.
Προβλήματα με τα συνηθισμένα πρωινά
Οι μεγαλύτερες ανησυχίες με τα συνηθισμένα είδη πρωινού, όπως τα δημητριακά, τα αρτοσκευάσματα, οι μπάρες γκρανόλα ή τα στιγμιαία πακέτα βρώμης, είναι ότι συχνά έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και χαμηλή σε πρωτεΐνες και φυτικές ίνες. Αυτός ο συνδυασμός μπορεί να οδηγήσει σε αιχμές και καταρρεύσεις σακχάρου στο αίμα, σημείωσε η Μέρυ Καρριστέν, διατροφολόγος στην ART Health Solutions, σε συνέντευξή της στην Epoch Times.
Μια ανάλυση που δημοσιεύθηκε τον Μάιο από Αμερικανούς ερευνητές εξέτασε τα παιδικά δημητριακά πρωινού που κυκλοφόρησαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μεταξύ 2010 και 2023. Διαπίστωσε ότι αυτά τα προϊόντα έχουν αυξημένα λιπαρά, ζάχαρη και νάτριο, ενώ η περιεκτικότητά τους σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες έχει μειωθεί. Μόνο μία μερίδα πολλών δημητριακών περιέχει πλέον περισσότερο από το 45% του συνιστώμενου ημερήσιου ορίου προστιθέμενης ζάχαρης για παιδιά από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία.
«Αυτά τα είδη πρωινού μπορούν να προκαλέσουν μια αρχική ώθηση ενέργειας ακολουθούμενη από μια πτώση, οδηγώντας σε ευερεθιστότητα, κακή συγκέντρωση και αυξημένη πείνα ή λιγούρες», δήλωσε η Καρριστέν.
Με την πάροδο του χρόνου, η κατανάλωση πρωινού με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, εξαιρετικά επεξεργασμένου και με τεχνητές χημικές ουσίες, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αντίστασης στην ινσουλίνη, αύξησης βάρους και ανισορροπιών στο μικροβίωμα του εντέρου.
Λανθασμένες αντιλήψεις για τα τρόφιμα πρωινού
Ένας λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι συχνά επιλέγουν ζαχαρούχα ή επεξεργασμένα είδη πρωινού είναι λόγω των παγιωμένων ιδεών για το πώς «υποτίθεται» ότι πρέπει να μοιάζει το πρωινό. Πολλοί Αμερικανοί θεωρούν τρόφιμα όπως τοστ, δημητριακά και τηγανίτες ως τις μόνες αποδεκτές επιλογές πρωινού, ενώ πιο θρεπτικά τρόφιμα τρώγονται συνήθως στο μεσημεριανό γεύμα ή το δείπνο. Αυτή η νοοτροπία μπορεί να περιορίσει τις πιο υγιεινές επιλογές στην αρχή της ημέρας.
Επιπλέον, πολλά δημοφιλή φαγητά πρωινού έγιναν συνήθη όχι επειδή είναι θρεπτικά, αλλά λόγω ισχυρών διαφημιστικών εκστρατειών.
Οι ερευνητές σημείωσαν επίσης ότι σε πολλούς άλλους πολιτισμούς, είναι φυσιολογικό να τρώνε τροφές στο πρωινό που οι Αμερικανοί συνήθως κρατούν για τα γεύματά τους αργότερα.
Σκέφτεστε να παραλείψετε το πρωινό;
Κάποιοι μπορεί να αναρωτιούνται, γιατί να μην παραλείψουμε εντελώς το πρωινό; Ωστόσο, η παράλειψη του πρωινού μπορεί να έχει περισσότερα μειονεκτήματα από ό,τι νομίζετε.
Μια μεγάλη μελέτη σε περίπου 22.000 φοιτητές πανεπιστημίου διαπίστωσε ότι η παράλειψη του πρωινού, είτε περιστασιακά είτε τακτικά, συνδεόταν με ένα ευρύ φάσμα ανθυγιεινών συμπεριφορών. Οι φοιτητές που παρέλειπαν το πρωινό ήταν πιο πιθανό να τρώνε λιγότερα φρούτα και λαχανικά, να πίνουν περισσότερα αναψυκτικά, να τρώνε περισσότερο λίπος και χοληστερόλη, να καταναλώνουν υπερβολικά αλκοόλ, ακόμη και να καπνίζουν και να παίζουν τυχερά παιχνίδια.
Το αποτέλεσμα ξεπέρασε τη σωματική υγεία. Όσοι παραλείπουν το πρωινό ήταν επίσης πιο πιθανό να αναφέρουν κατάθλιψη, κακό ύπνο και χειρότερη ακαδημαϊκή επίδοση.
Η σημασία ενός υγιεινού πρωινού
Γιατί το πρωινό έχει τόσο μεγάλη σημασία; Ένας λόγος μπορεί να είναι ο ρόλος του στην υποστήριξη της πνευματικής διαύγειας και της συναισθηματικής ισορροπίας.
Μετά από μια νύχτα χωρίς φαγητό, η αποθηκευμένη ενέργεια του σώματός σας, ή αλλιώς γλυκογόνο, εξαντλείται. Η κατανάλωση πρωινού βοηθά στην αναπλήρωση αυτών των αποθεμάτων, παρέχοντας στον εγκέφαλό σας τη γλυκόζη που χρειάζεται για να λειτουργήσει. Αυτή η γλυκόζη υποστηρίζει επίσης την παραγωγή τρυπτοφάνης, η οποία βοηθά στη δημιουργία σεροτονίνης — μιας χημικής ουσίας του εγκεφάλου που επηρεάζει τη διάθεση, τη συγκέντρωση και την ευεξία.
Μια άλλη έρευνα έδειξε ότι όσο πιο συχνά τρώνε οι άνθρωποι πρωινό, τόσο περισσότερο βάρος τείνουν να χάνουν — περίπου 0,5% περισσότερο για κάθε επιπλέον ημέρα την εβδομάδα — ακόμη και μετά την προσαρμογή για την ηλικία, το βάρος και άλλους παράγοντες.
Ενώ η κατανάλωση πρωινού από μόνη της μπορεί να μην οδηγεί σε απώλεια βάρους, φαίνεται να υποστηρίζει πιο υγιεινές συνήθειες, όπως καλύτερα διατροφικά πρότυπα καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Μέρος του λόγου έγκειται στο πώς ένα υγιεινό πρωινό βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και των ορμονών της όρεξης, οδηγώντας σε μεγαλύτερο αίσθημα πληρότητας και λιγότερες καταρρεύσεις ενέργειας αργότερα μέσα στην ημέρα. Το να τρώτε περισσότερο νωρίτερα και λιγότερο αργότερα μπορεί επίσης να ευθυγραμμίζεται καλύτερα με τους φυσικούς κιρκαδικούς ρυθμούς του σώματος (την ροή και λειτουργία ενέργειας στο σώμα). Η ίδια έρευνα διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που έτρωγαν ένα μεγάλο πρωινό έχασαν περισσότερο από το διπλάσιο βάρος από εκείνες που είχαν το μεγαλύτερο γεύμα τους στο δείπνο, παρά το γεγονός ότι και οι δύο ομάδες έτρωγαν τον ίδιο αριθμό θερμίδων.
Η ποιότητα του πρωινού μετράει
Δεν έχει σημασία μόνο αν τρώτε πρωινό, αλλά και τι υπάρχει στο πιάτο σας.
Τα πρωινά που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και πρωτεΐνες, όπως αυτά με δημητριακά ολικής αλέσεως που έχουν υποστεί ζύμωση, αυγά ή γαλακτοκομικά, μπορούν να βοηθήσουν στην ενίσχυση του κινήτρου, της προσοχής και της εγρήγορσης καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας.
Έχει αποδειχθεί ότι οι Ιρανοί που τρώνε πρωινό πλούσιο σε φυτικές ίνες τείνουν να έχουν υψηλότερη βαθμολογία στη Μεσογειακή Διατροφή — ένα μέτρο της συνολικής ποιότητας της διατροφής. Ακόμη και μικρές αυξήσεις στις φυτικές ίνες του πρωινού φαίνεται να διαμορφώνουν πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων αργότερα μέσα στην ημέρα.
Στην πραγματικότητα, η πρόσληψη φυτικών ινών στο πρωινό, ειδικά περίπου 1,5 γραμμάρια, έχει συνδεθεί με καλύτερη ποιότητα δείπνου.
Από την άλλη πλευρά, η κατανάλωση μόλις 10 γραμμαρίων ζάχαρης στο πρωινό συσχετίστηκε με μείωση της θρεπτικής ποιότητας του μεσημεριανού γεύματος. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και μέτριες ποσότητες ζάχαρης το πρωί μπορούν να ξεκινήσουν μια μέρα με φτωχότερες επιλογές.
Πώς μοιάζει ένα υγιεινό πρωινό
Πώς μοιάζει λοιπόν ένα υγιεινό, ισορροπημένο πρωινό στην πραγματική ζωή;
Σύμφωνα με τον Καρριστέν, το κλειδί είναι ο συνδυασμός υδατανθράκων πλούσιων σε φυτικές ίνες με πρωτεΐνες και υγιή λίπη. Μερικές τέτοιες τροφές θα μπορούσαν να είναι:
Ελληνικό γιαούρτι, ψωμί προζυμιού ολικής αλέσεως, αυγά, λαχανικά, κρέας.
Για γρήγορα πρωινά, η διαιτολόγος-διατροφολόγος Μελίσσα Μροζ-Πλάνελς συνιστά πρακτικές αντικαταστάσεις με λιγότερο θρεπτικές επιλογές.
Δοκιμάστε burritos πρωινού που μπορείτε να ετοιμάσετε εκ των προτέρων ή smoothies με λαχανικά και πηγή πρωτεΐνης.
«Αυτές είναι όλες εύκολες επιλογές που μπορείτε να πάρετε μαζί σας και προσφέρουν καλύτερη διατροφή από ένα ζαχαρούχο αρτοσκεύασμα φούρνου ή μια επεξεργασμένη μπάρα», είπε.
Η Μροζ-Πλάνελς είπε ότι ακόμη και τα περισσεύματα από το δείπνο, όπως ένα stir fry λαχανικών με τόφου ή ένα μπολ με φασόλια, μπορούν να αποτελέσουν ένα τέλεια ισορροπημένο και χορταστικό πρωινό γεύμα.
«Είναι σημαντικό να στοχεύετε σε κάτι θρεπτικό, ακόμα κι αν είναι μικρό», είπε η Καρριστέν.
«Το πρώτο σας γεύμα θέτει τον τόνο για την ημέρα — επικεντρωθείτε στη σταθερή ενέργεια, τον κορεσμό, και την πυκνότητα θρεπτικών συστατικών».
Ραγδαία αύξηση στα περιστατικά τυχαίας δηλητηρίασης μικρών παιδιών από νικοτίνη καταγράφεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 14 Ιουλίου στην επιστημονική επιθεώρηση Pediatrics. Όπως διαπιστώνεται, η κύρια αιτία είναι η κατάποση των αποκαλούμενων «πουγκιών νικοτίνης», τα οποία περιέχουν σκόνη που απορροφάται στο στόμα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι κλήσεις προς τα κέντρα ελέγχου δηλητηριάσεων για περιστατικά που αφορούν παιδιά κάτω των έξι ετών αυξήθηκαν κατά 760% την περίοδο 2020–2023.
Αν και τα πουγκιά νικοτίνης αντιστοιχούν μόλις στο 1,4% των συνολικών περιστατικών έκθεσης σε νικοτίνη, οι ερευνητές σημείωσαν ότι είναι πέντε φορές πιο πιθανό να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές και διπλάσιες πιθανότητες να απαιτήσουν εισαγωγή σε νοσοκομείο σε σχέση με άλλες μορφές νικοτινούχων προϊόντων.
Τα συγκεκριμένα προϊόντα περιέχουν νικοτίνη σε σκόνη μαζί με αρωματικές και άλλες ουσίες και τοποθετούνται ανάμεσα στο ούλο και το άνω χείλος, όπου η νικοτίνη απορροφάται μέσω του στοματικού βλεννογόνου. Το πουγκί απορρίπτεται μετά τη χρήση. Δεν περιέχουν φύλλα ή σκόνη καπνού, όπως το μάσημα καπνού, και είναι απαλλαγμένα από καπνό, ενώ η νικοτίνη μπορεί να προέρχεται είτε από φυτική είτε από συνθετική πηγή.
Δημοφιλείς μάρκες αυτών των προϊόντων είναι οι Zyn, Velo και Rush, όπως αναφέρεται σε μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2024. Σύμφωνα με πρόσφατη αναφορά του Οργανισμού Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (Food and Drug Administration – FDA), πρόκειται για το δεύτερο πιο διαδεδομένο προϊόν νικοτίνης στους νέους, μετά τα προϊόντα ατμίσματος.
Παρότι η πλειονότητα των περιστατικών δηλητηρίασης παιδιών είχε ήπια ή μηδενικά συμπτώματα, η μελέτη ανέδειξε και περιπτώσεις σοβαρών επιπλοκών. Οι ερευνητές ανέφεραν ότι στο 36,8% των περιπτώσεων δεν υπήρξαν συμπτώματα, ενώ το 19,6% παρουσίασε ήπια συμπτώματα. Συνολικά, το 81,3% των περιστατικών δεν χρειάστηκε να αντιμετωπιστεί σε υγειονομική μονάδα.
Ωστόσο, στο 1,2% των περιστατικών (ή 39 περιπτώσεις), καταγράφηκαν σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία, ενώ στη μελέτη αναφέρεται και ο θάνατος δύο παιδιών.
Οι συντάκτες της μελέτης προειδοποιούν για τους κινδύνους που εγκυμονεί η έκθεση των παιδιών στα προϊόντα αυτά. Η Δρ Χάνα Χέις (Dr. Hannah Hays), ιατρική διευθύντρια του Κέντρου Δηλητηριάσεων Κεντρικού Οχάιο και συν-συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε ότι τα πουγκιά νικοτίνης αποτελούν «μια σοβαρή και αυξανόμενη τοξική απειλή για μικρά παιδιά».
Τόνισε επίσης πως η ταχύτατη αύξηση των περιστατικών και η σχετική τους σοβαρότητα υπογραμμίζουν τις προκλήσεις δημόσιας υγείας που απορρέουν από την αλλαγή στην αγορά προϊόντων νικοτίνης, προσθέτοντας ότι απαιτείται συνεχής επιτήρηση και ενίσχυση των προσπαθειών πρόληψης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι νωρίτερα φέτος, ο FDA υποστήριξε τα πιθανά οφέλη για τη δημόσια υγεία από τα πουγκιά νικοτίνης, εγκρίνοντας την κυκλοφορία του προϊόντος Zyn της Philip Morris International ως μέσο μείωσης ή διακοπής του καπνίσματος στους ενήλικες.
Τον Ιανουάριο, λίγο πριν αναλάβει την προεδρία ο Ντόναλντ Τραμπ, ο FDA ενέκρινε 10 γεύσεις Zyn – όπως καφέ, μέντα και μενθόλη – εγκρίνοντας για πρώτη φορά την κυκλοφορία τέτοιου είδους προϊόντων.
Σύμφωνα με τις ρυθμιστικές αρχές, το Zyn περιέχει λιγότερες επιβλαβείς ουσίες από τα τσιγάρα και άλλα είδη καπνού για μάσημα, τα οποία σχετίζονται με καρκίνο και σοβαρά νοσήματα. Παράλληλα, επικαλέστηκαν στοιχεία της εταιρείας που δείχνουν ότι σημαντικό ποσοστό ενήλικων καπνιστών στράφηκε αποκλειστικά στη χρήση του Zyn.
Ωστόσο, η έγκριση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από οργανώσεις κατά του καπνίσματος. Η Γιολόντα Ρίτσαρντσον (Yolonda Richardson), πρόεδρος της οργάνωσης Campaign for Tobacco-Free Kids (Εκστρατεία για Παιδιά Ελεύθερα από τον Καπνό), δήλωσε ότι ο FDA δεν θα έπρεπε να επιτρέπει την πώληση γευστικών προϊόντων νικοτίνης, δεδομένου ότι – όπως ανέφερε – η βιομηχανία καπνού έχει μακρά ιστορία χρήσης τέτοιων προϊόντων για να προσελκύσει και να εθίσει παιδιά.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ ανακάλυψαν ότι εννέα είδη εντερικών βακτηρίων μπορούν να συμβάλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού από τα λεγόμενα «αιώνια χημικά» (PFAS), απορροφώντας ραγδαία μεγάλες ποσότητες αυτών των ενώσεων που σχετίζονται με τον καρκίνο και άλλες σοβαρές ασθένειες.
Ο επικεφαλής της μελέτης, Κιράν Πατίλ (Kiran Patil), μέλος της Μονάδας Τοξικολογίας του Ιατρικού Ερευνητικού Συμβουλίου (MRC) στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, ανέφερε ότι η έρευνα αποκαλύπτει έναν νέο, ωφέλιμο ρόλο των εντερικών βακτηρίων για την ανθρώπινη υγεία, καθώς φαίνεται πως συμβάλλουν στην απομάκρυνση των τοξικών PFAS από τον οργανισμό.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Microbiology, εντόπισε εννέα βακτηριακά είδη—μεταξύ αυτών έξι του γένους Bacteroides, καθώς και τα Odoribacter splanchnicus, Parabacteroides distasonis και Parabacteroides merdae—τα οποία μπορούν να απορροφήσουν έως και το 75% των PFAS, συγκεκριμένα των ενώσεων PFNA και PFOA.
Οι PFAS είναι συνθετικές χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται σε χιλιάδες καταναλωτικά προϊόντα, από αντικολλητικά σκεύη και αδιάβροχα υφάσματα μέχρι καλλυντικά και συσκευασίες τροφίμων. Ονομάζονται «αιώνια χημικά» επειδή δεν αποδομούνται εύκολα στο περιβάλλον και συσσωρεύονται στον ανθρώπινο οργανισμό, όπου έχει διαπιστωθεί ότι συνδέονται με διάφορες μορφές καρκίνου, ηπατική βλάβη και διαταραχές του ανοσοποιητικού.
Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν εγκεκριμένες θεραπείες για την απομάκρυνση των PFAS από το ανθρώπινο σώμα, γεγονός που καθιστά την εν λόγω ανακάλυψη δυνητικά σημαντική για τη δημόσια υγεία.
Όταν τα εν λόγω βακτήρια εισήχθησαν σε πειραματόζωα, απορρόφησαν άμεσα τις χημικές ενώσεις. Στη συνέχεια, καθώς αποβλήθηκαν μέσω του εντέρου, οι PFAS απομακρύνθηκαν μαζί τους. Η απορρόφηση κυμάνθηκε μεταξύ 25% και 74% μέσα σε λίγα λεπτά από την έκθεση, ανάλογα με τη συγκέντρωση.
Οι ερευνητές θεωρούν ότι τα βακτήρια αποθηκεύουν τις PFAS σε προστατευτικά συσσωματώματα εντός των κυττάρων τους, ως μηχανισμό επιβίωσης που τα προστατεύει από κυτταρική βλάβη. Επισημαίνεται ότι, ακόμη και όταν τα ποντίκια εκτέθηκαν σε αυξανόμενα επίπεδα PFAS, τα βακτήρια συνέχισαν να απομακρύνουν σταθερό ποσοστό τοξινών, γεγονός που υποδηλώνει πως μπορούν να λειτουργούν ως φυσικό φίλτρο στο έντερο.
Θεραπευτικές δυνατότητες
Ο καθηγητής Πατίλ διευκρίνισε ότι η αποτελεσματικότητα της μεθόδου εξαρτάται από το είδος της χημικής ένωσης. Οι PFAS μικρής αλυσίδας αποβάλλονται γρήγορα μέσω των ούρων, ενώ οι PFAS μακράς αλυσίδας παραμένουν στον οργανισμό για χρόνια και αποβάλλονται κυρίως μέσω των κοπράνων—γεγονός που καθιστά τα εντερικά βακτήρια κατάλληλα για την αντιμετώπιση των δεύτερων.
Σημαντικό εύρημα αποτελεί και το γεγονός ότι τα βακτήρια αποδείχθηκαν αποτελεσματικά ακόμη και σε πολύ χαμηλά επίπεδα έκθεσης, αντίστοιχα με εκείνα που ανιχνεύονται σε δείγματα πόσιμου νερού στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, υποδεικνύοντας πιθανές εφαρμογές στον πραγματικό κόσμο.
Οι ερευνητές σχεδιάζουν να αναπτύξουν προβιοτικά συμπληρώματα που θα ενισχύουν τα συγκεκριμένα βακτήρια, προσφέροντας έτσι μια νέα προσέγγιση για τη μείωση των επιπέδων PFAS στους ανθρώπους. Ωστόσο, τα αποτελέσματα της μελέτης δεν έχουν ακόμη δοκιμαστεί απευθείας σε ανθρώπους.
Ο Μπράιαν Κουόκ Λε (Bryan Quoc Le), επιστήμονας τροφίμων και ιδρυτής της Mendocino Food Consulting, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, σημείωσε ότι, αν και τα πειράματα έγιναν με ρεαλιστικά μικροβιακά πληθυσμιακά μοντέλα και με διάφορους τύπους PFAS, παραμένουν ανοιχτά ερωτήματα.
Όπως εξήγησε, δεν είναι σαφές πώς θα επηρεαστεί η διαδικασία σε βάθος χρόνου, πώς θα επιβιώσουν τα συγκεκριμένα βακτήρια σε διαφορετικά μικροβιώματα με διαφορετικές δίαιτες και συνθήκες υγείας, και αν θα επιτυγχάνεται σταθερά και αξιόπιστα η ίδια απορρόφηση των PFAS.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι, αν και η εφαρμογή στους ανθρώπους δεν είναι ακόμη βέβαιη, η μελέτη δείχνει ότι αξίζει να συνεχιστεί η σχετική έρευνα.
Προβληματισμοί για την ασφάλεια
Παρά τα ενθαρρυντικά ευρήματα, ορισμένοι ειδικοί προειδοποιούν για πιθανές παρενέργειες. Ο Δρ Τζόζεφ Μέρκολα (Dr. Joseph Mercola), ιατρός γενικής ιατρικής με πιστοποίηση οστεοπαθητικής, δήλωσε ότι χρειάζεται προσοχή στην εισαγωγή νέων βακτηριακών στελεχών στο ανθρώπινο μικροβίωμα.
Αν και τα βακτήρια που χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από είδη που απαντώνται φυσιολογικά στον ανθρώπινο οργανισμό, υπογράμμισε ότι ακόμα και γνωστοί μικροοργανισμοί μπορούν να συμπεριφερθούν διαφορετικά, ανάλογα με τη συνολική ισορροπία του εντέρου, το ανοσοποιητικό σύστημα και την υγεία κάθε ατόμου.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Δρ Καμ Αλί (Dr. Kham Ali), γιατρός επειγόντων περιστατικών στο Northwell Health στη Νέα Υόρκη, επεσήμανε ότι η προσθήκη βακτηρίων που αποθηκεύουν τοξικές PFAS ενδέχεται να έχει απρόβλεπτες συνέπειες—όπως διαταραχή άλλων ωφέλιμων βακτηρίων ή παρεμβολή στον μεταβολισμό τροφών και φαρμάκων.
Δεν δίνουμε πάντα προσοχή σε αυτό, αλλά η όρεξη είναι ένα από τα πρώτα προειδοποιητικά σήματα του σώματος. Νιώθετε άσχημα; Η όρεξη εξαφανίζεται. Κατακλύζεστε από άγχος; Πιθανότατα παραλείψατε ένα γεύμα χωρίς καν να το καταλάβετε. Είστε έξαλλοι με κάποιον; Η πίτσα ξαφνικά σας φαίνεται άνοστη.
Τα στομάχια μας φέρουν το βαρύ φορτίο της πέψης, όμως οι σύγχρονες συνήθειες — όπως η ακανόνιστη διατροφή, η κατανάλωση επεξεργασμένων τροφών και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ — δυσκολεύουν τη δουλειά τους. Ευτυχώς, ένας αφανής ήρωας στην κοιλιά μπορεί να βοηθήσει στην αποκατάσταση της ισορροπίας. Το Beam Gate (Πύλη Ακτίνας) (Liang Men, ST21) είναι ένα σημείο βελονισμού που μπορεί να βοηθήσει το στομάχι σας να λειτουργήσει όπως πρέπει.
Καθαρισμός ενεργειακών αποφράξεων στον μεσημβρινό του στομάχου
Αναφερόμενο για πρώτη φορά στο αρχαίο κείμενο «Zhen Jiu Jia Yi Jing» (Κλασικό Βελονισμού και Θερμοθεραπείας), το Liang Men είναι γνωστό για μια βασική λειτουργία: την κάθαρση της στασιμότητας. Οι ασκούμενοι της αρχαίας Παραδοσιακής Κινέζικης Ιατρικής (ΠΚΙ) πίστευαν ότι το σώμα είναι μια προέκταση της φύσης. Κάποιος μπορεί να φανταστεί τον μεσημβρινό του στομάχου ως ποτάμι: όταν συμβαίνει ένα μπλοκάρισμα σε ένα σημείο, όλοι οι παραπόταμοι επηρεάζονται και μπορεί να στεγνώσουν. Το σημείο Liang Men βοηθά στην άρση αυτού του μπλοκαρίσματος, επιτρέποντας στην ενέργεια να ρέει ελεύθερα ξανά.
Σύμφωνα με τη θεωρία της ΠΚΙ, η δουλειά του στομάχου είναι να συγκρατεί την τροφή και να τη διασπά ενώ ο σπλήνας εξάγει τα θρεπτικά συστατικά. Αλλά αν η ενέργεια στον μεσημβρινό του Στομάχου έχει κολλήσει, η τροφή απλώς κάθεται εκεί, δημιουργώντας δυσφορία και κακή απορρόφηση. Οι ασκούμενοι συχνά συνδέουν αυτή τη στασιμότητα με συμπτώματα, όπως απώλεια όρεξης, επιγαστρικό πόνο, αίσθηση ότι η τροφή έχει κολλήσει στο στομάχι, διάταση, έμετο και διάρροια. Το Liang Men είναι το σημείο βελονισμού που επαναφέρει τα πράγματα σε κίνηση.
Σύγχρονη έρευνα ρίχνει φως στην επίδραση του Liang Men
Σε μια μελέτη, αρουραίοι με προκαρκινικές αλλοιώσεις στομάχου σε πρώιμο στάδιο υποβλήθηκαν σε θεραπεία με θερμοθεραπεία (μια ήπια θερμική θεραπεία με αποξηραμένη αρτεμισία) στο Liang Men και στο Zusanli (ST36). Οι αρουραίοι αρχικά είχαν σημάδια ανώμαλης κυτταρικής ανάπτυξης και χρόνιας φλεγμονής — δύο προειδοποιητικά σημάδια ανάπτυξης γαστρικής νόσου. Μετά τη θεραπεία, οι επιβλαβείς βιολογικοί δείκτες, όπως το Bcl-2, το p53 και το VEGF, μειώθηκαν σημαντικά. Η φλεγμονή μειώθηκε και η κυτταρική συμπεριφορά επέστρεψε σε μια πιο φυσιολογική κατάσταση. Το Liang Men ήταν ένα από τα δύο μόνο σημεία βελονισμού που χρησιμοποιήθηκαν, ενισχύοντας τη σημασία του στη θεραπεία σοβαρών πεπτικών ανισορροπιών.
Μια άλλη μελέτη εξέτασε τον ηλεκτροβελονισμό σε αρουραίους με διαβητική γαστροπάρεση, μια κατάσταση όπου η τροφή παραμένει για πολύ καιρό στο στομάχι. Οι αρουραίοι είχαν υψηλό σάκχαρο στο αίμα και κατεστραμμένα κύτταρα στομάχου, γνωστά ως ενδιάμεσα κύτταρα Cajal (ICCs) — βασικούς παράγοντες στον συντονισμό της πέψης.
Μετά τη θεραπεία στο Liang Men και σε δύο άλλα σημεία βελονισμού, οι αρουραίοι έδειξαν σημαντικές βελτιώσεις στην κινητικότητα του στομάχου, χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης και βελτιωμένη υγεία του ICC. Ο μηχανισμός; Ο ηλεκτροβελονισμός κατέστειλε την οδό PI3K/Akt/mTOR, μια κρίσιμη ενδοκυτταρική οδό σηματοδότησης που ρυθμίζει την κυτταρική ανάπτυξη, τον πολλαπλασιασμό και την επιβίωση. Ενίσχυσε επίσης την αυτοφαγία, τη φυσική διαδικασία του σώματος για την απομάκρυνση των κατεστραμμένων κυττάρων. Ο ρόλος του Liang Men σε αυτή τη διαδικασία αποδείχθηκε κρίσιμος για την αποκατάσταση της πεπτικής ροής και της κυτταρικής υγείας.
Πώς να εντοπίσετε και να διεγείρετε το Liang Men
Για να εντοπίσετε το Liang Men, βρείτε το μέσο σημείο μεταξύ του ομφαλού σας και του σημείου όπου συναντώνται τα πλευρά σας στο κάτω κέντρο του στήθους σας. Από αυτό το μέσο σημείο, μετακινηθείτε σε πλάτος δύο δακτύλων σε κάθε πλευρά. Υπάρχουν δύο σημεία, ένα στα αριστερά και ένα στα δεξιά. Μια εναλλακτική μέθοδος είναι να μετρήσετε το πλάτος πέντε δακτύλων ακριβώς πάνω από τον ομφαλό σας και στη συνέχεια δύο δάχτυλα στο πλάι.
Πιέστε απαλά γύρω από την περιοχή. Εάν αισθάνεστε ευαισθησία, πόνο ή έναν θαμπό πόνο, αυτό είναι ένα καλό σημάδι ότι έχετε βρει το σωστό σημείο — και ότι το σώμα σας μπορεί να χρειάζεται κάποια προσοχή εκεί.
Τρόποι διέγερσης
Σταθερή πίεση: Πιέστε σταθερά για τρία έως πέντε δευτερόλεπτα και στη συνέχεια χαλαρώστε για τρία δευτερόλεπτα. Επαναλάβετε για ένα έως τρία λεπτά σε κάθε πλευρά.
Κυκλικό μασάζ: Κάντε μασάζ σε μικρούς κύκλους με τον δείκτη ή τον αντίχειρά σας για ένα έως τρία λεπτά σε κάθε πλευρά.
Φυτικό επίθεμα: Εφαρμόστε ένα φυτικό επίθεμα όλη τη νύχτα για μεγαλύτερη ενεργοποίηση.
Προηγμένες μέθοδοι: Ο βελονισμός, οι βεντούζες ή η θερμοθεραπεία από εκπαιδευμένο επαγγελματία μπορούν να εμβαθύνουν τα θεραπευτικά αποτελέσματα.
Προφυλάξεις
Αποφύγετε τη χρήση αυτού του σημείου εάν έχετε τραυματισμούς, μώλωπες ή πρόσφατη χειρουργική επέμβαση στην περιοχή. Όταν χρησιμοποιείτε φυτικά επιθέματα, επιλέξτε προϊόντα που δεν περιέχουν σκληρές χημικές ουσίες, ειδικά εάν έχετε ευαίσθητο δέρμα.
Παίρνοντας την υγεία του πεπτικού συστήματος στα χέρια σας
Ενώ μόνο ένας εκπαιδευμένος επαγγελματίας της Παραδοσιακής Κινεζικής Ιατρικής μπορεί να διαγνώσει εάν έχετε πραγματικά στασιμότητα στον μεσημβρινό του στομάχου, το Liang Men είναι ένα εξαιρετικό εργαλείο αυτοφροντίδας για όποιον παλεύει με προβλήματα στομάχου και κακή όρεξη.
Δοκιμάστε να διεγείρετε το σημείο τακτικά και δώστε προσοχή στο πώς αισθάνεται. Εάν πονάει λιγότερο μετά από μερικές ημέρες απαλού μασάζ, αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι σημειώνετε πρόοδο.
Αν θέλετε να επαναφέρετε την πέψη σας ή να επανασυνδεθείτε με τα σήματα του σώματός σας, το Liang Men είναι ένα καλό και πρακτικό σημείο για να ξεκινήσετε.
Ο ειδικός στην Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική Shihhsiang Hung αξιολόγησε αυτό το άρθρο για ακρίβεια και σαφήνεια.
Καθώς ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) γιόρταζε τον Μάιο την υιοθέτηση μιας ιστορικής συνθήκης για την αντιμετώπιση πανδημιών, οι Ηνωμένες Πολιτείες ενίσχυαν τη δημόσια κριτική τους προς τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών, τον οποίο χαρακτηρίζουν διεφθαρμένο, ελεγχόμενο από ειδικά συμφέροντα και αποπροσανατολισμένο από την αρχική του αποστολή.
Η αντιπροσωπεία των ΗΠΑ απουσίαζε από την 78η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας στη Γενεύη, όπου τα κράτη-μέλη ενέκριναν την πρώτη παγκόσμια συμφωνία για τις πανδημίες με 124 ψήφους υπέρ, 11 αποχές και καμία αντίρρηση.
Ο Αμερικανός υπουργός Υγείας Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζ. απηύθυνε ωστόσο βιντεοσκοπημένο μήνυμα, καλώντας τους υπουργούς Υγείας και τον ΠΟΥ να εκλάβουν την αποχώρηση των ΗΠΑ ως «καμπανάκι κινδύνου». Σύμφωνα με τον ίδιο, η αποχώρηση δεν σηματοδοτεί απώλεια ενδιαφέροντος για τη διεθνή συνεργασία, αλλά πρόθεση δημιουργίας ενός εναλλακτικού συστήματος παγκόσμιας υγείας, εκτός των ορίων ενός «παρηκμασμένου» ΠΟΥ.
Όπως ανέφερε, έχουν ήδη ξεκινήσει επαφές με άλλες «ομοϊδεάτισσες» χώρες.
Η κυβέρνηση Τραμπ είχε ξεκινήσει τη διαδικασία αποχώρησης από τον Οργανισμό ήδη από τον Ιανουάριο, μια διαδικασία που είχε επίσης δρομολογηθεί το 2020 κατά την πρώτη του προεδρική θητεία, αλλά ανετράπη από τον πρόεδρο Μπάιντεν.
Σε ανακοίνωσή του, ο ΠΟΥ εξέφρασε την ελπίδα να επανεξετάσουν οι ΗΠΑ τη στάση τους, επισημαίνοντας μια μακρά και επιτυχημένη συνεργασία από το 1948 που, όπως ανέφερε, «έσωσε αμέτρητες ζωές και προστάτευσε τον αμερικανικό και παγκόσμιο πληθυσμό από απειλές για τη δημόσια υγεία». Υπενθύμισε επίσης ότι βρίσκονται σε εξέλιξη μεταρρυθμίσεις.
Παρότι η πρόταση του Κέννεντυ για εναλλακτικό σύστημα στερείται συγκεκριμένου σχεδίου και δύσκολα αναμένεται να προσελκύσει πολλές χώρες –πέραν της Αργεντινής, που έχει επίσης αποχωρήσει από τον ΠΟΥ– η σφοδρή κριτική του αντανακλά μια βαθύτερη συζήτηση για το μέλλον της παγκόσμιας δημόσιας υγείας.
Μετά την εμπειρία της COVID-19, ενισχύεται διεθνώς η τάση για έμφαση στην πρόληψη πανδημιών: δισεκατομμύρια δολάρια επενδύονται σε εμβόλια, συστήματα επιτήρησης και τεχνολογίες για τον εντοπισμό και την καταπολέμηση γνωστών ή άγνωστων ασθενειών.
Ωστόσο, η προσέγγιση αυτή συγκρούεται συχνά με μια διαφορετική αντίληψη, η οποία δίνει προτεραιότητα στην ενίσχυση τοπικών συστημάτων υγείας και στην αντιμετώπιση κοινωνικών παραγόντων όπως η διατροφή, η υγιεινή και η οικονομική ανάπτυξη.
Η ατζέντα «Κάντε την Αμερική υγιή ξανά» (Make America Healthy Again – MAHA) της κυβέρνησης Τραμπ, που επικεντρώνεται στην ολιστική προαγωγή υγείας και τις ρίζες των χρόνιων ασθενειών, ταυτίζεται περισσότερο με αυτή τη δεύτερη προσέγγιση.
Την ίδια στιγμή όμως, η αποχώρηση από τον ΠΟΥ και οι περικοπές στην εξωτερική βοήθεια, περιλαμβανομένης της διάλυσης της USAID, προκαλούν σοβαρές αναταράξεις στο παγκόσμιο σύστημα υγείας.
Ο Γενικός Διευθυντής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγιέσους παραδίδει την έκθεσή του στους αντιπροσώπους κατά τη διάρκεια της 78ης Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας. Γενεύη, στις 19 Μαΐου 2025. (Fabrice Coffrini/AFP μέσω Getty Images)
Η αποχώρηση των ΗΠΑ έχει πυροδοτήσει ανησυχίες για ενδεχόμενο κενό εξουσίας, το οποίο ενδέχεται να καλύψουν αυταρχικά καθεστώτα, όπως η Κίνα, ή ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, όπως οι φαρμακευτικές εταιρείες.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν πάντως ότι η κίνηση αυτή ίσως επιφέρει έναν αναγκαίο επαναπροσδιορισμό των χρόνιων δυσλειτουργιών που ανέδειξε η πανδημία, καθώς και του μοντέλου χρηματοδότησης που -όπως υποστηρίζεται- επιτρέπει στα ειδικά συμφέροντα να καθορίζουν την παγκόσμια υγειονομική ατζέντα.
Η επόμενη πανδημία
Σε σχετική συνέντευξή του τον Απρίλιο, ο ιολόγος Τούλιο ντε Ολιβέιρα, διευθυντής του Κέντρου Αντιμετώπισης και Καινοτομίας Επιδημιών (Centre for Epidemic Response and Innovation – CERI) του Πανεπιστημίου Stellenbosch στη Νότια Αφρική, υποστήριξε ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από τον ΠΟΥ ήταν λανθασμένη επιλογή.
Ο Ολιβέιρα, που συμμετείχε στον εντοπισμό των παραλλαγών Beta και Omicron του SARS-CoV-2, επεσήμανε ότι το οικονομικό κόστος μιας πανδημίας ξεπερνά κατά πολύ τη συμβολή των ΗΠΑ στη διεθνή υγεία –η οποία δεν υπερβαίνει το 1% του ΑΕΠ– και ανέφερε πως η εξάπλωση της γρίπης των πτηνών έχει ήδη αυξήσει το κόστος βασικών αγαθών όπως τα αυγά και το κοτόπουλο.
Τον Μάιο, η κυβέρνηση Τραμπ ακύρωσε σύμβαση με τη Moderna ύψους άνω των 700 εκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη και δοκιμή εμβολίων έναντι υποτύπων γρίπης, περιλαμβανομένου του ιού H5N1. Το υποψήφιο εμβόλιο της Moderna βασίζεται στην τεχνολογία mRNA, που χρησιμοποιήθηκε επίσης στα εμβόλια για την COVID-19.
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Υγείας, Άντριου Νίξον, δήλωσε στην εφημερίδα TheEpoch Times ότι η τεχνολογία mRNA παραμένει ανεπαρκώς δοκιμασμένη και ότι δεν πρόκειται να επαναληφθούν τα λάθη της προηγούμενης κυβέρνησης, η οποία –κατά τον ίδιο– απέκρυψε εύλογες ανησυχίες για την ασφάλεια από το κοινό.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – CDC) των ΗΠΑ εκτιμά ότι ο κίνδυνος για τη δημόσια υγεία από τον H5N1 παραμένει χαμηλός, χωρίς καταγεγραμμένες μεταδόσεις από άνθρωπο σε άνθρωπο και συνεχίζεται η παρακολούθηση εστιών σε πουλερικά και αγελάδες.
Ο επιστήμονας Τούλιο ντε Ολιβέιρα. (Darren Taylor για την εφημερίδα The Epoch Times)
Ο Ολιβέιρα εξέφρασε την ελπίδα του ότι τόσο οι ΗΠΑ όσο και άλλες χώρες, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο -το οποίο έχει ανακοινώσει μείωση της εξωτερικής του βοήθειας κατά περίπου 40%- θα επανεξετάσουν τη στάση τους. Υποστήριξε ότι οι επενδύσεις στην πρόληψη επιδημιών προσφέρουν σημαντικά μεγαλύτερο όφελος σε σχέση με το κόστος που συνεπάγονται τα διαδοχικά κύματα νέων παθογόνων.
Υπερβολική δραματοποίηση
Ο κλινικός και επιδημιολόγος Δρ Ντέβιντ Μπελ, πρώην στέλεχος του ΠΟΥ, υποστήριξε ότι η εικόνα που προβάλλεται για τον κίνδυνο πανδημιών είναι υπερβολική και συχνά βασίζεται σε ασθενή ή παραποιημένα δεδομένα.
Με τη βοήθεια συνεργατών του από το Πανεπιστήμιο του Λιντς, ανέλυσε τα επιστημονικά τεκμήρια που επικαλούνται οργανισμοί όπως ο ΠΟΥ και η G20, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι κίνδυνοι παρουσιάζονται υπερδιογκωμένοι, είτε πρόκειται για υποθετικά παθογόνα που δεν υπάρχουν ακόμη (όπως η «Νόσος Χ»), είτε για ήδη υπάρχουσες ασθένειες με αποδεδειγμένα μέσα ελέγχου.
Η ερευνητική του ομάδα REPPARE (Re-Evaluating the Pandemic Preparedness and REsponse Agenda – Επαναξιολόγηση της Ατζέντας Ετοιμότητας και Αντίδρασης σε Πανδημίες), χρηματοδοτούμενη από το Brownstone Institute, υποστηρίζει ότι η επένδυση στην πρόληψη πανδημιών βασίζεται σε δεδομένα που δεν τεκμηριώνουν αυξημένο ρίσκο.
Από τις εννέα νόσους που έχει θέσει ο ΠΟΥ υπό προτεραιότητα για έρευνα, μόνο η COVID-19 και ο Έμπολα έχουν προκαλέσει εκτεταμένες απώλειες, ενώ η «Νόσος Χ» παραμένει θεωρητική.
Μια έκθεση των G20 για το 2021 χαρακτηρίζει τις πανδημίες και την κλιματική αλλαγή ως τα πρωταρχικά ζητήματα ανθρώπινης ασφάλειας της εποχής μας και σημειώνει ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες παρατηρήθηκαν μεγάλες παγκόσμιες επιδημίες μολυσματικών ασθενειών κάθε τέσσερα έως πέντε χρόνια.
Ο Μπελ σημείωσε ότι, αν αφαιρεθούν η COVID-19 και η γρίπη των χοίρων του 2009 (H1N1), οι λοιπές επιδημίες από το 2000 ως το 2020 προκάλεσαν λιγότερους από 26.000 θανάτους συνολικά. Επεσήμανε μάλιστα ότι η γρίπη των χοίρων προκάλεσε λιγότερους θανάτους από την εποχική γρίπη και ότι υπάρχουν ήδη αποτελεσματικά συστήματα επιτήρησης.
Το λογότυπο του ΠΟΥ και οι σημαίες των κρατών έξω από τα κεντρικά γραφεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Γενεύη, στις 23 Ιανουαρίου 2025. (Robert Hradil/Getty Images)
Ενώ η G20 ζητά ετήσιες επενδύσεις τουλάχιστον 15 δισ. δολαρίων για πρόληψη πανδημιών, ο Μπελ εκτιμά ότι το πραγματικό αίτημα αγγίζει τα 34 δισ. δολάρια ετησίως -δηλαδή 171 δισ. σε βάθος πενταετίας. Προειδοποίησε ότι το 55% της διεθνούς χρηματοδότησης για την υγεία κινδυνεύει να διοχετευθεί σε χαμηλής απόδοσης παρεμβάσεις, εις βάρος επενδύσεων με μεγαλύτερο κοινωνικό και επιδημιολογικό αντίκτυπο.
Ούτε ο Ολιβέιρα ούτε ο ΠΟΥ απάντησαν σε σχετικά ερωτήματα της Epoch Times για την ανάλυση του Μπελ και τα συμπεράσματά του.
Αποστολή υπό αμφισβήτηση
Την ώρα που δισεκατομμύρια δολάρια επενδύονται σε σχεδιασμό πρόληψης υποθετικών μελλοντικών πανδημιών, οι μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία το 2025 δεν προέρχονται από άγνωστους ιούς, αλλά από τις λεγόμενες «χρόνιες πανδημίες» που ο ΠΟΥ αντιμετωπίζει εδώ και δεκαετίες — τη φυματίωση, τον ιό HIV και την ελονοσία.
Αυτή η επισήμανση έγινε από την GAVI, η συμμαχία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα για τα εμβόλια, της οποίας ιδρυτικό μέλος είναι και ο ΠΟΥ.
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, πρόκειται για «ασθένειες της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού» που εξακολουθούν να προκαλούν πάνω από 2 εκατομμύρια θανάτους ετησίως. Το 2023, η φυματίωση αναδείχθηκε ως η πιο θανατηφόρα λοιμώδης ασθένεια παγκοσμίως, ξεπερνώντας ακόμη και την COVID-19.
Ο Μπελ υποστήριξε ότι η κακή διατροφή και η έλλειψη μικροθρεπτικών συστατικών αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου από φυματίωση, ελονοσία ή διάρροια, επισημαίνοντας πως στο παρελθόν η διατροφή αποτελούσε βασική προτεραιότητα του ΠΟΥ, αλλά πλέον η σχετική χρηματοδότηση έχει μειωθεί αισθητά.
Σύμφωνα με τον Μπελ, η οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι των πανδημιών και άλλων ασθενειών ξεκινά με τη διατροφή. Προειδοποίησε δε ότι δεν καταγράφεται ουσιαστική πρόοδος απέναντι σε αυτές τις θανατηφόρες ασθένειες.
Ο Μπελ τόνισε ότι η ελονοσία πλήττει κυρίως παιδιά κάτω των πέντε ετών, ενώ η φυματίωση και ο HIV επηρεάζουν κυρίως παιδιά, εφήβους και ενήλικες παραγωγικής ηλικίας, σε αντίθεση με την COVID-19, που έπληξε κατά βάση ηλικιωμένους. Σχολιάζοντας την προτεραιότητα που δόθηκε στην πανδημία της COVID-19, ανέφερε ότι οι πόροι διοχετεύτηκαν σε εμβολιασμούς όχι για επιδημιολογικούς, αλλά για οικονομικούς λόγους.
Πρόσφατη ανάλυση της εταιρείας Precedence Research προβλέπει ότι η παγκόσμια αγορά εμβολίων θα αυξηθεί από 91,97 δισ. δολάρια το 2025 σε 161,4 δισ. έως το 2034.
Ο Μπελ σημείωσε ότι οι αιτήσεις για βοήθεια προς πανδημίες στο πλαίσιο της αναπτυξιακής συνεργασίας ξεπερνούν υπερτριπλάσια τις συνολικές δαπάνες για την ελονοσία. Την ίδια ώρα, οργανισμοί όπως η GAVI και η CEPI (Coalition for Epidemic Preparedness Innovations – Συμμαχία για την Καινοτομία στην Προετοιμασία Επιδημιών) επικεντρώνονται σχεδόν αποκλειστικά σε πανδημίες και εμβόλια.
Ένας γιατρός εξετάζει τις ακτινογραφίες ενός ασθενούς με φυματίωση σε μια κλινική στο Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης, στις 27 Νοεμβρίου 2002. (Spencer Platt/Getty Images)
Επισήμανε ακόμη ότι πόροι του Παγκόσμιου Ταμείου για την Καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας μετατοπίζονται πλέον υπέρ των πανδημιών.
Σε βίντεο που ανήρτησε στις 26 Ιουνίου στην πλατφόρμα X, ο Ρόμπερτ Κέννεντυ επέκρινε την GAVI για αδιαφορία ως προς την ασφάλεια των εμβολίων και συνεργασία με τον ΠΟΥ στη λογοκρισία αντίθετων απόψεων κατά την πανδημία. Δήλωσε, επίσης, ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν πρόκειται να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση του οργανισμού αν δεν υπάρξει λογοδοσία για τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια που έχουν δοθεί από το 2001.
Χρηματοδότηση και επιρροή
Σε ευρύτερο επίπεδο, η αλλαγή προτεραιοτήτων στον ΠΟΥ συνδέεται με τον τρόπο χρηματοδότησης του Οργανισμού. Όπως επισημαίνεται, η αυξανόμενη εξάρτηση του ΠΟΥ από «στοχευμένες» εθελοντικές συνεισφορές -προερχόμενες από ιδιωτικούς φορείς, κυβερνήσεις και συνεργασίες δημόσιου-ιδιωτικού- έχει ως αποτέλεσμα αυτές οι συγκεκριμένες χρηματοδοτήσεις να ξεπερνούν πλέον σε ποσοστό τον βασικό προϋπολογισμό που καταβάλλουν τα κράτη-μέλη.
Για την περίοδο 2024–2025, το Ίδρυμα Gates αναδείχθηκε ως ο μεγαλύτερος δωρητής στοχευμένων συνεισφορών, ακολουθούμενο από τη συμμαχία GAVI και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Συνολικά, το Ίδρυμα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος χορηγός του ΠΟΥ μετά τις ΗΠΑ.
Το Ίδρυμα Bill and Melinda Gates στο Σιάτλ στις 4 Μαΐου 2021. (David Ryder/Getty Images)
Ο Μπελ παρατήρησε ότι τις προηγούμενες δεκαετίες η δημόσια υγεία στηριζόταν κυρίως σε οριζόντιες προσεγγίσεις, με έμφαση στον έλεγχο από τις τοπικές κοινότητες και στις βασικές παραμέτρους υγείας όπως η διατροφή, η υγιεινή και οι συνθήκες διαβίωσης. Αντίθετα, σήμερα, όπως ανέφερε, η έμφαση δίνεται σε λύσεις που βασίζονται σε προϊόντα, όπως τα εμβόλια, και εφαρμόζονται μέσα από κάθετες και συγκεντρωτικές δομές.
Κατά την άποψή του, δεν είναι ο ΠΟΥ που καθορίζει την αλλαγή αυτή, αλλά οι χρηματοδότες.
Η Ελίζαμπεθ Πολ, ειδικός σε παγκόσμια συστήματα υγείας με εμπειρία δεκαετιών σε αναπτυσσόμενες χώρες, εκτίμησε ότι η σημερινή λειτουργία του ΠΟΥ απέχει από την αρχική του αποστολή. Όπως είπε, ο Οργανισμός μετατρέπεται από καθοδηγητικό και υποστηρικτικό θεσμό σε εκτελεστικό βραχίονα των προτεραιοτήτων των δωρητών.
Τόνισε επίσης ότι η αυξημένη επιρροή των εταιρειών, και κυρίως της φαρμακοβιομηχανίας, ενέχει κινδύνους σύγκρουσης συμφερόντων.
Αναφερόμενη ειδικά στην πανδημική προετοιμασία, σημείωσε ότι τα εμβόλια τείνουν να αντιμετωπίζονται ως η μόνη λύση. Επισήμανε ότι στην περίπτωση της COVID-19, υπήρξε τεράστιος προϋπολογισμός για την ανάπτυξη εμβολίων, ενώ ελάχιστα διατέθηκαν για την ενίσχυση των υγειονομικών συστημάτων ή για θεραπείες. Κατά την Πολ, επικρατεί η εσφαλμένη αντίληψη πως τα εμβόλια είναι αποδοτικά, οικονομικά και αρκούν από μόνα τους.
Η Πολ προειδοποίησε ότι η συνοχή των υπηρεσιών υγείας συχνά παραβλέπεται.
Επιδημιολόγοι έναντι ειδικών πρόληψης
Πίσω από τις αντιφατικές προσεγγίσεις στην παγκόσμια υγεία, η Πολ εντοπίζει μια βαθιά ιδεολογική διάκριση. Όπως ανέφερε, υπάρχουν δύο τύποι επαγγελματιών: όσοι πολεμούν ασθένειες και όσοι προάγουν την υγεία. Υποστήριξε ότι οι πρώτοι προσελκύουν συχνότερα χρηματοδότηση, καθώς είναι πιο «ελκυστικοί» για το κοινό και τους δωρητές. Όπως είπε, πολλοί εστιάζουν στην εξάλειψη μιας συγκεκριμένης ασθένειας, αγνοώντας άλλες παθήσεις και τα βαθύτερα αίτια της νοσηρότητας.
Κατά την ίδια, ο διαχωρισμός των νοσημάτων σε μεμονωμένα πεδία δράσης οδηγεί συχνά σε παραγνώριση των συνθηκών που προστατεύουν τον πληθυσμό από όλους τους παθογόνους παράγοντες. Επισήμανε ότι η πρόληψη πανδημιών θα έπρεπε να βασίζεται στην ενίσχυση των συστημάτων υγείας και στη διατήρηση μιας υγιούς κοινωνίας, όπως προβλέπει η ατζέντα MAHA.
Η Πολ υποστήριξε επίσης ότι τα μέσα μέτρησης της «επιτυχίας» μπορεί να είναι παραπλανητικά. Έδωσε το παράδειγμα ανάλυσης κόστους-οφέλους όπου, εάν μια παρέμβαση κοστίζει 1.000 δολάρια για να σωθεί μία ζωή, η χορήγηση 10 εμβολίων σε ένα παιδί ενδέχεται να μετρηθεί ως 10 ζωές «σωσμένες», ενώ το παιδί μπορεί να πεθάνει την επόμενη μέρα από υποσιτισμό.
Αντίθετα, η ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού, όπως η πρόσληψη νοσηλευτών, δεν αποτυπώνεται με τον ίδιο τρόπο.
Ο Δρ Μοχάμεντ Λαμίν Ντραμέ, ειδικός σε συστήματα και πολιτικές υγείας που έχει συνεργαστεί με τον ΠΟΥ και ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στην Αφρική, περιέγραψε παρόμοια φαινόμενα σε προγράμματα της Παγκόσμιας Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Ένωσης και άλλων οργανισμών.
Ανέφερε ότι τα προγράμματα αυτά δεν σχεδιάζονται πάντοτε με συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών και βασίζονται συχνά σε γενικές λύσεις ενιαίου τύπου, χωρίς προσαρμογή. Όπως είπε, μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος εμβολιασμού του 90% των παιδιών, αλλά παράλληλα να μην υπάρχουν διαθέσιμες υπηρεσίες για την αντιμετώπιση της ελονοσίας, της διάρροιας ή των λοιμώξεων του αναπνευστικού — ασθένειες από τις οποίες τελικά πεθαίνουν τα παιδιά.
Ένας υπάλληλος υγείας παίρνει δείγμα αίματος από ένα μωρό για ταχεία διαγνωστική εξέταση ελονοσίας. Ουγκάντα, στις 7 Απριλίου 2025. (Hajarah Nalwadda/Getty Images)
Ο Ντραμέ, μέλος και της ανεξάρτητης επιτροπής αξιολόγησης της GAVI, εκτίμησε ότι η έμφαση έχει δοθεί υπέρμετρα στην επείγουσα αντιμετώπιση.
Η Πολ κατέληξε λέγοντας ότι οι περισσότεροι παγκόσμιοι υγειονομικοί κίνδυνοι οφείλονται σε κοινωνικούς, οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες. Τόνισε ότι πρόκειται για πολιτικό και όχι τεχνολογικό πρόβλημα, εκφράζοντας σκεπτικισμό για την αυξανόμενη εξάρτηση από τεχνολογικές λύσεις και εμβόλια στο πλαίσιο της πανδημικής πρόληψης.
Κατάρρευση ή μεταρρύθμιση;
Η απόσυρση των Ηνωμένων Πολιτειών από τον ΠΟΥ, σε συνδυασμό με τις περικοπές στην αμερικανική αναπτυξιακή βοήθεια, αναμένεται να πλήξει βραχυπρόθεσμα πλήθος υγειονομικών προγραμμάτων παγκοσμίως. Ωστόσο, κατά την άποψη ορισμένων ειδικών, αυτές οι εξελίξεις ενδέχεται μακροπρόθεσμα να αποβούν ωφέλιμες.
Όπως κατατέθηκε σε ακρόαση της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας τον Μάιο, η διακοπή της αμερικανικής βοήθειας είχε ως αποτέλεσμα να εξαφανιστούν εντελώς ορισμένα προγράμματα κατά του HIV, ενώ τα κονδύλια για τη φυματίωση μειώθηκαν σχεδόν στο μισό.
Άλλες αναλύσεις προειδοποιούν ότι το αναμενόμενο έλλειμμα στον προϋπολογισμό του ΠΟΥ θα μπορούσε να διαταράξει κρίσιμα προγράμματα εμβολιασμών, υγείας μητέρας και παιδιού, καθώς και έκτακτης προετοιμασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Παράλληλα, οι ΗΠΑ ενδέχεται να χάσουν την πρόσβαση σε κρίσιμα δίκτυα επιδημιολογικής επιτήρησης, σύμφωνα με κύριο άρθρο που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο στο International Journal of Health Policy and Management.
Πολλοί παρατηρητές σημειώνουν πάντως ότι τα προβλήματα του ΠΟΥ προϋπήρχαν της αμερικανικής αποχώρησης. Ακόμα και με τη στήριξη των ΗΠΑ, πολλές κρίσιμες πρωτοβουλίες του Οργανισμού υπήρξαν διαχρονικά υποχρηματοδοτούμενες.
Το 2023, το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα κατέγραψε ιστορικό ρεκόρ ελλείμματος 64%, εν μέσω αυξανόμενης επισιτιστικής κρίσης. Το Παγκόσμιο Ταμείο για την Καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας —στο οποίο οι ΗΠΑ συνεισφέρουν δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως και με το οποίο συνεργάζεται ο ΠΟΥ— έχει επίσης δεχθεί επικρίσεις για κακοδιαχείριση και υπόνοιες απάτης.
Παρόμοιες κατηγορίες σπατάλης, κακοδιαχείρισης και απάτης έχουν διατυπωθεί και κατά της USAID, βάσει δηλώσεων του Λευκού Οίκου και διώξεων του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ.
Ασθενείς περιμένουν στο διάδρομο του νοσοκομείου Kuoyo Sub-county Hospital στο Κισούμου, μια εγκατάσταση που κάποτε υποστηριζόταν από την USAID. Κένυα, στις 24 Απριλίου 2025. (Michel Lunanga/Getty Images)
Η Πολ σημείωσε ότι, αν και η αποχώρηση των ΗΠΑ θα έχει αρνητικές συνέπειες για τις χώρες που βασίζονται σε προγράμματα του ΠΟΥ, ενδέχεται να αναγκάσει τον Οργανισμό να περιορίσει την επικάλυψη λειτουργιών, ιδίως όσον αφορά το προσωπικό στα κεντρικά γραφεία της Γενεύης και σε περιφερειακές υπηρεσίες. Σύμφωνα με την Πολ, πρόσφατες περικοπές έχουν ήδη φέρει βελτιώσεις, επισημαίνοντας ότι το νέο πρόγραμμα «δεν είναι τέλειο, αλλά πολύ καλύτερο από πριν».
Η Πολ παρατήρησε επίσης ότι πολλά από τα προγράμματα που διακόπτονται δεν ήταν ιδιαίτερα αποδοτικά ή αποτελεσματικά, καθώς είχαν προκύψει από την κατακερματισμένη φύση της χρηματοδότησης -με πόρους κατανεμημένους κατά νόσο, θέμα ή παρέμβαση.
Χωρίς τη συμβολή των ΗΠΑ, οι οποίες διέθεσαν 1,28 δισ. δολάρια στον ΠΟΥ κατά την περίοδο 2022–2023, ο Οργανισμός υποχρεώθηκε να προχωρήσει σε περικοπές και να αυξήσει τις υποχρεωτικές εισφορές των κρατών-μελών, οι οποίες πλέον θα καλύπτουν το 40% του συνολικού προϋπολογισμού.
Θα καλύψει η Κίνα το κενό;
Ορισμένοι εκφράζουν ανησυχίες ότι το κενό που αφήνει η αμερικανική αποχώρηση μπορεί να καλυφθεί από αυταρχικά καθεστώτα. Ο Κένεθ Μπέρναρντ, συνεργάτης του Hoover Institution στο Πανεπιστήμιο Stanford, δήλωσε τον Ιανουάριο στο KFF Health News ότι η απόφαση των ΗΠΑ είναι «απλώς ανόητη», καθώς αφήνει κενό ηγεσίας στην παγκόσμια υγεία, το οποίο, όπως είπε, θα καλυφθεί από την Κίνα — εξέλιξη που χαρακτήρισε αντίθετη προς τα αμερικανικά συμφέροντα.
Η κυβέρνηση Τραμπ έχει ασκήσει επανειλημμένα κριτική στο γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες συνεισφέρουν το μεγαλύτερο μερίδιο της χρηματοδότησης του ΠΟΥ, την ώρα που χώρες όπως η Κίνα φέρονται να ασκούν «δυσανάλογη επιρροή» στις αποφάσεις του.
Αν και η Κίνα έχει συνεισφέρει ιστορικά λιγότερα από τις ΗΠΑ σε απόλυτα μεγέθη και αναλογικά με τον πληθυσμό της —για την περίοδο 2024–2025 προβλέπεται να καταβάλει 175 εκατ. δολάρια σε υποχρεωτικές εισφορές, έναντι 261 εκατ. των ΗΠΑ— έχει δεσμευθεί για 500 εκατ. δολάρια σε εθελοντικές συνεισφορές τα επόμενα πέντε έτη.
Ο Μπελ ανέφερε ότι, θεωρητικά, είναι θεμιτό η Κίνα να αποκτήσει μεγαλύτερη επιρροή στον ΠΟΥ, αναλογικά με το μέγεθος του πληθυσμού της, αρκεί ο Οργανισμός να λειτουργεί συμβουλευτικά και όχι επιτακτικά, χωρίς να υπαγορεύει εθνικές πολιτικές υγείας.
Αν και πολλές χώρες —συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ— επικαλέστηκαν ζητήματα εθνικής κυριαρχίας κατά την έγκριση του τελικού σχεδίου της νέας συνθήκης για πανδημίες, ο ΠΟΥ έχει δηλώσει ότι δεν διαθέτει εξουσία να επιβάλλει εθνικές ρυθμίσεις. Σύμφωνα με τον Οργανισμό, δεν μπορεί να επιβάλει μέτρα όπως ταξιδιωτικές απαγορεύσεις, υποχρεωτικούς εμβολιασμούς, διαγνωστικά ή θεραπευτικά πρωτόκολλα, ή περιοριστικά μέτρα τύπου απαγόρευσης κυκλοφορίας.
Η αποχώρηση των ΗΠΑ, αν και ερμηνεύεται από πολλούς στον τομέα της παγκόσμιας υγείας ως απογοητευτική και καθαρά συμβολική κίνηση, εκτιμάται ότι δύσκολα θα προκαλέσει ουσιαστική αλλαγή.
Οικονομική και εταιρική επιρροή
Ο Μπελ υποστήριξε ότι το πρόβλημα ξεπερνά τόσο τη συνθήκη όσο και τον ίδιο τον ΠΟΥ. Κατά την άποψή του, ο Οργανισμός δεν χρειάζεται «αστυνομικό ρόλο», αλλά το ζήτημα αφορά τις ισχυρές οικονομικές και εταιρικές δυνάμεις που προωθούν την ιδέα πως η πρόληψη πανδημιών πρέπει να αποτελεί απόλυτη προτεραιότητα, διοχετεύοντας δημόσιους πόρους προς τομείς από τους οποίους μπορούν να επωφεληθούν ιδιωτικές εταιρείες.
Ιδιαίτερα για τις μικρότερες χώρες, πρόσθεσε, καθίσταται εξαιρετικά δύσκολο να αντισταθούν, ιδίως όταν χρηματοπιστωτικοί θεσμοί αρχίσουν να συνδέουν την πρόσβαση σε δάνεια ή αναπτυξιακή στήριξη με την υιοθέτηση μέτρων όπως υγειονομικές επιτηρήσεις ή υποχρεωτικούς εμβολιασμούς.
Αναφερόμενη στην πρόταση Κέννεντυ και τις αρχές της ατζέντας MAHA, η Πολ εκτίμησε ότι πράγματι υπάρχει περιθώριο για αναμόρφωση του συστήματος παγκόσμιας υγείας, αλλά τάχθηκε υπέρ της μεταρρύθμισης του υφιστάμενου πλαισίου, σε αντίθεση με τον Μπελ, που στηρίζει τη δημιουργία εναλλακτικού μηχανισμού.
Ο υπουργός Υγείας των ΗΠΑ Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζ. καταθέτει ενώπιον υποεπιτροπής της Γερουσίας στο Καπιτώλιο. Ουάσιγκτον, στις 20 Μαΐου 2025. (Madalina Vasiliu/The Epoch Times)
Ο Ντραμέ, από την πλευρά του, εξέφρασε την άποψη ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ θα μπορούσε να αποτελέσει ευκαιρία για τις αφρικανικές χώρες να αυξήσουν τη χρηματοδότηση των εθνικών συστημάτων υγείας, να ενισχύσουν τη διπλωματία τους και να προσελκύσουν επενδύσεις.
Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «καλωσορίζουμε τη συμβολή του Μπιλ Γκέιτς, αλλά έχουμε και δικούς μας Γκέιτς στην Αφρική», αναφερόμενος στους Αφρικανούς δισεκατομμυριούχους.
Υπενθύμισε ότι οι Αφρικανοί που ζουν εκτός ηπείρου στέλνουν ετησίως 95 δισ. δολάρια σε εμβάσματα προς τις πατρίδες τους, σημειώνοντας ότι μόλις το 1–2% αυτού του ποσού θα μπορούσε να επιφέρει τεράστιες αλλαγές στα συστήματα υγείας της περιοχής.
Αναφερόμενος στο παρελθόν, υπενθύμισε πως το Κοινό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για τον HIV (UNAIDS) δημιουργήθηκε το 1996, αφότου ο ΠΟΥ καθυστέρησε να ανταποκριθεί στην τότε εξελισσόμενη κρίση.
Ο Ντραμέ κατέληξε λέγοντας πως «ο ΠΟΥ πρέπει να επαναξιολογήσει τη δομή και τον ρόλο του. Δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί όπως παλιά».
Τα λάιμ (μοσχολέμονα) συνδυάζουν σε τέλεια ισορροπία την οξύτητα και τη διακριτική γλυκύτητα. Οι πικάντικες νότες τους απογειώνουν κάθε πιάτο, από μια δροσιστική σάλτσα μέχρι μια πίτα. Πέρα από τη γαστρονομική απόλαυση που προσφέρουν, τα λάιμ είναι και ιδιαίτερα ωφέλιμα, συμβάλλοντας στην πρόληψη του σχηματισμού πέτρας στα νεφρά λόγω της περιεκτικότητάς τους σε κιτρικό οξύ, υποστηρίζοντας τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα, κλπ.
Τα λάιμ έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο ιστορικά. Τον 18ο αιώνα, το βρετανικό ναυτικό υιοθέτησε το χυμό εσπεριδοειδών για την πρόληψη του σκορβούτου, που εμφανίζεται όταν υπάρχει σοβαρή έλλειψη βιταμίνης C. Κατά τη διάρκεια μακρινών θαλάσσιων ταξιδιών, τα βρετανικά πλοία χορηγούσαν στους ναύτες χυμό λάιμ. Καθώς η πρακτική αυτή έγινε ευρέως γνωστή, ο όρος «limey» (λάιμυ) εμφανίστηκε τον 19ο αιώνα ως παρατσούκλι για τους Βρετανούς ναυτικούς.
(The Epoch Times, Shutterstock)
Βασικά θρεπτικά συστατικά και ιδιότητες
Πλούσιο σε βιταμίνη C: Υποστηρίζει το ανοσοποιητικό σύστημα και βοηθά στην παραγωγή κολλαγόνου για υγιές δέρμα, ισχυρές αρθρώσεις και επούλωση πληγών.
Υψηλή περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ: Το κιτρικό οξύ συμβάλλει στην πρόληψη σχηματισμού λίθων στα νεφρά και ενισχύει την απορρόφηση του σιδήρου.
Καλή πηγή φυτικών ινών, χαμηλή σε θερμίδες: Ένα λάιμ παρέχει 1,88 γραμμάρια φυτικών ινών, ενώ περιέχει μόλις 20 θερμίδες.
Γεμάτο με βασικά θρεπτικά συστατικά: Τα λάιμ περιέχουν κάλιο, μαγνήσιο, φώσφορο, ασβέστιο, φυλλικό οξύ και χολίνη, καθώς και μικρές ποσότητες βιταμινών Α, Ε και Κ.
Πρόληψη σχηματισμού λίθων στα νεφρά και τη χοληδόχο κύστη
Τα λάιμ περιέχουν κιτρικό οξύ, το οποίο εμφανίζεται φυσικά στα εσπεριδοειδή, τα μούρα και ορισμένα λαχανικά. Τα αντιοξειδωτικά του κιτρικού οξέος το καθιστούν πολύτιμη προσθήκη σε τρόφιμα, φάρμακα και άλλα προϊόντα. Λειτουργεί ως συντηρητικό και βοηθά στην πρόληψη των λίθων στα νεφρά και τη χοληδόχο κύστη.
Ο φρέσκος χυμός λάιμ έχει περίπου 1,38 γραμμάρια κιτρικού οξέος ανά 28 γραμμάρια. Αυτή η περιεκτικότητα σε κιτρικό οξύ συμβάλλει στην πρόληψη σχηματισμού λίθων στα νεφρά και τη χοληδόχο κύστη μειώνοντας τα επίπεδα κιτρικού οξέος στα ούρα, καθιστώντας τα λιγότερο ευνοϊκά για το σχηματισμό λίθων.
Πέρα από τον ρόλο του κιτρικού οξέος στην πρόληψη σχηματισμού πέτρας, έχει διερευνηθεί περαιτέρω και κατά πόσον άλλα συστατικά του ασβέστη – όπως αυτά που βρίσκονται στη σκόνη ασβέστη – μπορεί να συμβάλουν στην υγεία των νεφρών.
Μία τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή διερεύνησε πώς η σκόνη ασβέστη βοήθησε στην πρόληψη σχηματισμού λίθων στα νεφρά, ειδικά εκείνων που αποτελούνται από οξαλικό ασβέστιο. Η μελέτη διήρκεσε δύο χρόνια και περιελάμβανε 80 ασθενείς με πέτρες στα νεφρά. Οι ερευνητές συνέλεξαν από όλο το 24ωρο δείγματα ούρων πριν και μετά από έξι μήνες θεραπείας με σκόνη ασβέστη και ανέλυσαν την περιεκτικότητά τους σε πρωτεΐνες.
Διαπίστωσαν ότι η θεραπεία με σκόνη ασβέστη μείωσε σημαντικά τη συνολική ποσότητα των πρωτεϊνών που απεκκρίνονταν στα ούρα, ενώ το εικονικό φάρμακο δεν είχε καμία επίδραση. Από τις 17 πρωτεΐνες που επηρεάστηκαν, οι 16 μειώθηκαν και μία αυξήθηκε. Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι η σκόνη ασβέστη μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη του σχηματισμού πέτρας στα νεφρά μειώνοντας τις επιβλαβείς πρωτεΐνες που συνδέονται με την ανάπτυξη πέτρας.
Υποστηρίζει την υγεία του εγκεφάλου και του νευρικού συστήματος
Τα αντιοξειδωτικά των λάιμ μπορούν να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και να προστατεύσουν τους νευρώνες από τη φλεγμονή. Επιπλέον, τα λάιμ είναι πλούσια σε μαγνήσιο και κάλιο, συστατικά που υποστηρίζουν τη μετάδοση των νευρικών σημάτων, την αναγέννηση και την επισκευή.
Τα φλαβονοειδή των λάιμ βοηθούν στην προστασία των νευρικών κυττάρων και των μιτοχονδρίων από το οξειδωτικό στρες και τη βλάβη από τις ελεύθερες ρίζες, καθιστώντας τον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα ανθεκτικά.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Pharmaceuticals εξέτασε δύο διαφορετικά εκχυλίσματα από λάιμ Ταϊλάνδης – από το φύλλο και τη φλούδα – για να αξιολογήσει την επίδρασή τους στα ανθρώπινα νευρωνικά (εγκεφαλικά) κύτταρα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι και τα δύο εκχυλίσματα προστάτευσαν τα ανθρώπινα νευρωνικά κύτταρα από τη γήρανση που προκαλείται από τα υψηλά επίπεδα γλυκόζης, τα οποία συμβάλλουν στις νευροεκφυλιστικές ασθένειες και επιταχύνουν την κυτταρική γήρανση (όταν τα κύτταρα γερνούν και σταματούν να διαιρούνται, αλλά δεν πεθαίνουν).
Τα εκχυλίσματα ασβέστη βοήθησαν στην πρόληψη της πρόωρης γήρανσης των εγκεφαλικών κυττάρων και υποστήριξαν την υγιή ανάπτυξη των κυττάρων. Επιπλέον, τα ισχυρά αντιοξειδωτικά τους μείωσαν το οξειδωτικό στρες και προστάτευσαν τα νευρικά κύτταρα από βλάβες.
Αντικαρκινικές ιδιότητες
Προκλινική μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Molecules επικεντρώθηκε στο πώς οι φυτοχημικές ουσίες του εκχυλίσματος από φλούδας λάιμ μπορούν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του καρκίνου του ήπατος, αν και δεν έχει ακόμη δοκιμαστεί σε ανθρώπους.
Κατά την ανάλυση των χημικών ουσιών του εκχυλίσματος φλούδας λάιμ, οι ερευνητές βρήκαν δύο συγκεκριμένες ενώσεις γνωστές για τα οφέλη τους στην υγεία – την εσπεριδίνη και τη λιμονίνη – εκτός από πολλές άλλες φυτοχημικές ουσίες.
Δοκίμασαν το εκχύλισμα, τη λιμονίνη, την εσπεριδίνη και έναν συνδυασμό και των δύο σε ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα του ήπατος. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, αν και όλες οι ουσίες ήταν αποτελεσματικές κατά των καρκινικών κυττάρων του ήπατος, το εκχύλισμα φλούδας λάιμ είχε τη σημαντικότερη επίδραση, πιθανότατα λόγω της συνδυασμένης επίδρασης των πολυάριθμων φυτοχημικών ουσιών του.
Σε μια άλλη μελέτη που διερεύνησε τις αντικαρκινικές ιδιότητες του λάιμ, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα λάιμ που καλλιεργούνται στο Τέξας περιείχαν τουλάχιστον 22 διαφορετικές πτητικές ενώσεις, με τις πιο άφθονες να είναι το λιμονένιο (30%) και η διυδροκαρβόνη (31%). Ανακάλυψαν ότι 100 μικρογραμμάρια ανά χιλιοστόλιτρο πτητικού ελαίου λάιμ ανέστειλαν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων του παχέος εντέρου κατά 78% μετά από 48 ώρες. Τα καρκινικά κύτταρα παρουσίασαν επίσης ενδείξεις απόπτωσης – ή προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου.
Μεταγενέστερη μελέτη των ίδιων ερευνητών βρήκε τρεις νέες φυτικές ενώσεις στις φλούδες ασβέστη. Αφού δοκίμασαν διαφορετικές συγκεντρώσεις εκχυλίσματος φλούδας λάιμ σε καρκινικά κύτταρα του παχέος εντέρου, διαπίστωσαν ότι ανέστειλε την ανάπτυξή τους κατά 67% μετά από 72 ώρες. Τα καρκινικά κύτταρα υπέστησαν επίσης απόπτωση.
Άλλα οφέλη
Τα λάιμ υποστηρίζουν την πέψη διεγείροντας τα πεπτικά ένζυμα, τα οποία καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα και το φούσκωμα. Επιπλέον, τα αντιοξειδωτικά τους επιδιορθώνουν τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες, οι οποίες επιταχύνουν τη γήρανση. Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε βιταμίνη C τα καθιστά ένα δημοφιλές συστατικό προϊόντων περιποίησης της επιδερμίδας.
Τα συστατικά των λάιμ συμβάλλουν ακόμη στη μείωση των φλεγμονών, στην προστασία των αιμοφόρων αγγείων και στη στήριξη της καρδιακής υγείας.
Γενικές γνώσεις
Ο Χριστόφορος Κολόμβος μετέφερε σπόρους λάιμ στις Δυτικές Ινδίες (Αμερική) το 1493. Τα δέντρα σύντομα εξαπλώθηκαν σε όλη την περιοχή, συμπεριλαμβανομένου του Μεξικού και της Φλόριντα.
Τα περισσότερα λάιμ που καταναλώνονται στη Βόρεια Αμερική είναι περσικά λάιμ, ένα υβρίδιο μεταξύ των λάιμ (Citrus aurantiifolia) και των λεμονιών (Citrus limon).
Τα περισσότερα λάιμ είναι χωρίς σπόρους – όχι λόγω γενετικής τροποποίησης, αλλά επειδή αναπαράγονται μέσω παρθενοκαρπίας, μιας διαδικασίας που επιτρέπει στους καρπούς να αναπτυχθούν χωρίς γονιμοποίηση.
Με την υψηλή περιεκτικότητά τους σε κιτρικό οξύ, τα λάιμ σκοτώνουν με φυσικό τρόπο τα βακτήρια, αφαιρούν τους λεκέδες και αποσυνθέτουν, καθιστώντας τα ιδανικά για καθαρισμό και απολύμανση.
Υπάρχουν διάφορα μεγέθη και γεύσεις λάιμ. Τα περσικά λάιμ είναι μεγάλα και χοντρόφλουδα, τα key lime είναι μικρά και ξινά, τα Kaffir και τα ταϊλανδέζικα είναι κοινά στην κουζίνα της Νοτιοανατολικής Ασίας, τα γλυκά λάιμ είναι ήπια και καλλιεργούνται στη Μεσόγειο, ενώ τα finger lime, που κατάγονται από την Αυστραλία, είναι γνωστά για το μοναδικό «χαβιάρι λάιμ» τους.
Πώς να αυξήσετε την απορρόφηση
Η βιταμίνη C στα λάιμ και σε άλλα εσπεριδοειδή βοηθά τον οργανισμό να απορροφήσει το σίδηρο, όταν καταναλώνεται μαζί με φυτικές πηγές σιδήρου (μη αιμικό σίδηρο), όπως τα φασόλια, οι φακές, τα φυλλώδη λαχανικά, η κινόα, το τόφου και η μελάσα. Η προσθήκη φρεσκοστυμμένου χυμού λάιμ σε τρόφιμα όπως τα μαύρα φασόλια, το σπανάκι ή η κινόα μπορεί να ενισχύσει την απορρόφηση του σιδήρου.
Για να μεγιστοποιήσετε τα οφέλη του λάιμ, μπορείτε να καταναλώσετε και τη φλούδα, η οποία περιέχει ισχυρά φλαβονοειδή όπως η εσπεριδίνη και η ναρινγίνη, καθώς και λιμονένιο (ένα τερπένιο) και φυτικές ίνες. Σε αυτήν την περίπτωση, επιλέξτε βιολογικά λάιμ για να αποφύγετε τα φυτοφάρμακα και άλλες χημικές ουσίες. Μερικοί τρόποι για να ενσωματώσετε τις φλούδες των λάιμ στη διατροφή σας είναι οι ακόλουθοι:
Προσθέστε ξύσμα λάιμ σε φαγητά και ποτά.
Στεγνώστε τις φλούδες και, στη συνέχεια, αλέστε τις σε σκόνη για να τις πασπαλίζετε σε γεύματα και ροφήματα.
Καραμελώστε τις και καταναλώστε τις ως μία γλυκιά λιχουδιά.
Φτιάξτε ζάχαρη εσπεριδοειδών ή αλάτι φινιρίσματος για να πασπαλίζετε τα πιάτα ή τα επιδόρπια.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Αποφύγετε τη θέρμανση του λάιμ για να διατηρήσετε τη βιταμίνη C. Δεδομένου ότι η βιταμίνη C είναι ευαίσθητη στη θερμότητα, προσθέστε χυμό λάιμ στα πιάτα μετά το μαγείρεμα για να διατηρήσετε τα θρεπτικά του οφέλη.
Προφυλάξεις
Αλληλεπιδράσεις με φάρμακα: Ορισμένες ενώσεις των λάιμ μπορεί να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα, ιδιαίτερα με εκείνα που διασπώνται από το ήπαρ. Ο χυμός λάιμ μπορεί να αυξήσει τις επιδράσεις και τις παρενέργειες φαρμάκων όπως η λοβαστατίνη (Mevacor), η κετοκοναζόλη (Nizoral), η ιτρακοναζόλη (Sporanox), η φεξοφεναδίνη (Allegra) και η τριαζολάμη (Halcion).
Ευαισθησία του δέρματος: Η επαφή με τη φλούδα ή τον χυμό, ακολουθούμενη από έκθεση στον ήλιο, μπορεί να προκαλέσει φυτοφωτοδερματίτιδα – μια δερματική αντίδραση που οδηγεί σε πρήξιμο, ερυθρότητα και φουσκάλες. Πλύνετε καλά τα χέρια σας μετά το χειρισμό των λάιμ πριν βγείτε έξω.
Υψηλή οξύτητα: Η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας χυμού λάιμ μπορεί να προκαλέσει πεπτικές ενοχλήσεις, ιδιαίτερα σε άτομα με υψηλή οξύτητα στο στομάχι ή γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Με την πάροδο του χρόνου, η οξύτητά του μπορεί επίσης να διαβρώσει το σμάλτο των δοντιών, οδηγώντας σε ευαισθησία των δοντιών και τερηδόνα, οπότε το μέτρο είναι το κλειδί. Σημαντική παράμετρος για την προστασία των δοντιών είναι να αποφεύγετε το πλύσιμό τους για 30΄μετά την κατανάλωση λάιμ (ή λεμονιού ή ξυδιού).
Αραίωση του αίματος: Το κιτρικό οξύ των λάιμ τείνει να αραιώνει το αίμα. Όσοι πάσχουν από αιμορραγικές διαταραχές και όσοι λαμβάνουν αντιπηκτικά θα πρέπει να καταναλώνουν λάιμ με μέτρο.
Φύλαξη
Σύμφωνα με το UC Davis Postharvest Technology, τα λάιμ αντέχουν για λίγες ημέρες σε θερμοκρασία δωματίου, εάν διατηρούνται μακριά από το άμεσο ηλιακό φως, το οποίο μπορεί να υποβαθμίσει τα θρεπτικά τους συστατικά. Η αποθήκευσή τους σε αεριζόμενο πλαστικό μπολ ή διάτρητη πλαστική σακούλα τα βοηθά να διατηρήσουν την υγρασία τους.
Για μεγαλύτερη φρεσκάδα, διατηρήστε τα λάιμ στο ψυγείο στο συρτάρι με τα ψιλοκομμένα λαχανικά, σε απόσταση μεταξύ τους για να κυκλοφορεί καλύτερα ο αέρας. Αυτό μπορεί να τα διατηρήσει φρέσκα και ζουμερά για αρκετές εβδομάδες.
Ρύζι με κόλιανδρο και λάιμ
Λαμπερό, πικάντικο και γευστικό, το ρύζι με κόλιανδρο και λάιμ είναι γεμάτο με βιταμίνη C και αντιοξειδωτικά που υποστηρίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα και την πέψη, ενώ ενισχύουν την απορρόφηση του σιδήρου.
Υλικά
2 φλιτζάνια λευκό ρύζι (το γιασεμί και το μπασμάτι ταιριάζουν αρκετά)
Μαγειρέψτε το ρύζι ως συνήθως. Παράλληλα, πλύντε και ψιλοκόψτε τον κόλιανδρο.
Σε ένα μεγάλο μπολ, ανακατέψτε το λάδι, τον κόλιανδρο, τον χυμό λάιμ και το αλάτι. Ανακατέψτε καλά και αφήστε το στην άκρη.
Μόλις μαγειρευτεί το ρύζι, προσθέστε το σιγά-σιγά στο μπολ με τα υπόλοιπα υλικά, ανακατεύοντας καλά μέχρι να καλυφθεί καλά.
Προσθέστε περισσότερο λάδι αν το ρύζι είναι πολύ στεγνό και προσαρμόστε το αλάτι ανάλογα με τη γεύση που θέλετε.
Σερβίρετε.
Για τα παιδιά
Το να πείσετε τα παιδιά να τρώνε υγιεινά μπορεί αποτελεί πρόκληση, αλλά λίγο λάιμ μπορεί να βοηθήσει! Η προσθήκη λάιμ σε τρόφιμα και ποτά ενισχύει τη γεύση και παρέχει οφέλη για την υγεία, κάνοντας τα θρεπτικά γεύματα πιο ελκυστικά για τα παιδιά.
Νερό: Προσθέστε μια πρέζα λάιμ σε ένα ποτήρι νερό για να του δώσετε γεύση και να κρατήσετε τα παιδιά ενυδατωμένα.
Παγωτά: Αναμείξτε χυμό λάιμ σε σπιτικές γρανίτες.
Γιαούρτι: Ανακατέψτε χυμό ή ξύσμα λάιμ για μια αναζωογονητική πινελιά.
Φρουτοσαλάτα: Περιχύστε φρέσκα φρούτα με χυμό λάιμ για να ενισχύσετε τη φυσική τους γλυκύτητα.
Smoothie φρούτων: Αναμείξτε χυμό λάιμ με μπανάνες, μούρα και γιαούρτι.
Η ινομυαλγία είναι μια δύσκολη πάθηση: είναι δύσκολο να διαγνωστεί και ακόμη πιο δύσκολο να θεραπευτεί, ειδικά επειδή δεν παρουσιάζει ορατές βλάβες, αλλά προκαλεί εκτεταμένο, χρόνιο πόνο.
Έτσι, όταν μια κλινική δοκιμή το 2022 εξέτασε το μαγνήσιο ως πιθανή θεραπεία, αντιμετωπίστηκε με επιφύλαξη. Μπορεί κάτι τόσο απλό όπως ένα συμπλήρωμα μετάλλων να έχει ουσιαστική επίδραση; Ορισμένοι γιατροί πιστεύουν πως ναι.
«Τα επίπεδα μαγνησίου είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που εξετάζω όταν κάποιος παρουσιάζει επίμονο πόνο», δήλωσε η Τζόντι Ντυβάλ, φυσιοπαθητικός γιατρός και ιδιοκτήτρια της Revital Health, στην εφημερίδα The Epoch Times.
Αν και το μαγνήσιο δεν είναι πανάκεια, οι νέες έρευνες υποδηλώνουν ότι μπορεί να προσφέρει ήπια υποστήριξη, ιδιαίτερα για το άγχος και τον πόνο. Για όσους αντιμετωπίζουν καθημερινή δυσφορία, ακόμη και μικρά, συνεπή βήματα προς την κατεύθυνση της καλύτερης πρόσληψης μαγνησίου μπορούν να επιφέρουν μια σημαντική ανακούφιση.
Ερευνητικά αποτελέσματα
Η κλινική δοκιμή διαπίστωσε, για πρώτη φορά, ότι το μαγνήσιο προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα της ινομυαλγίας, ιδιαίτερα του στρες και του πόνου. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες και έλαβαν οι μεν 100 χιλιοστόγραμμα συμπληρώματος μαγνησίου βραδείας αποδέσμευσης και οι δε εικονικό φάρμακο, μία φορά την ημέρα επί ένα μήνα.
Ο κύριος στόχος της μελέτης ήταν να αξιολογήσει εάν το μαγνήσιο μπορεί να μειώσει τα επίπεδα στρες, καθώς το στρες τείνει να προκαλεί εξάρσεις ινομυαλγίας. Οι ερευνητές παρακολούθησαν επίσης τον πόνο, την ποιότητα του ύπνου, την κόπωση και τη γενική ευεξία.
Στο τέλος του μήνα, τα αποτελέσματα ήταν ανάμεικτα. Τα συνολικά επίπεδα στρες παρουσίασαν πτωτική τάση στην ομάδα που έλαβε μαγνήσιο, αλλά τα αποτελέσματα δεν ήταν σημαντικά. Ωστόσο, μετά από πιο προσεκτική εξέταση, οι ερευνητές παρατήρησαν κάτι ενδιαφέρον: μεταξύ των συμμετεχόντων που ξεκίνησαν τη μελέτη έχοντας ήπιο έως μέτριο στρες, το μαγνήσιο έκανε σαφή διαφορά. Σε αυτή την υποομάδα, οι βαθμολογίες στρες μειώθηκαν σημαντικά, ενώ στην ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο παρατηρήθηκε ελάχιστη ή και καμία αλλαγή.
Η ένταση του πόνου μειώθηκε επίσης με το συμπλήρωμα μαγνησίου — μια μικρή αλλά σημαντική αλλαγή που υποδηλώνει ότι το μέταλλο αυτό μπορεί να συμβάλει στην ανακούφιση της ινομυαλγίας. Στους συμμετέχοντες με μέτριο στρες, ο βαθμός πόνου μειώθηκε από 5,7 σε 5,1 με κλίμακα το 10, ενώ η ομάδα που έλαβε εικονικό φάρμακο δεν παρουσίασε καμία βελτίωση.
Ο ύπνος, η κόπωση και η συνολική ποιότητα ζωής παρέμειναν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητα και για τις δύο ομάδες. Ωστόσο, για άτομα που έχουν κουραστεί από τις παρενέργειες και τις βραχυπρόθεσμες λύσεις, τα ήπια και χαμηλού κινδύνου οφέλη του μαγνησίου είναι ένας λόγος να ληφθεί υπ’ όψιν σαν λύση.
Ινομυαλγία και πονοκέφαλοι
Η ινομυαλγία και οι πονοκέφαλοι είναι μόνο δύο από τις πολλές παθήσεις για τις οποίες μελετάται ο πιθανός ρόλος του μαγνησίου στην ανακούφιση του πόνου.
Οι ασθενείς με ινομυαλγία συχνά παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα μαγνησίου στο αίμα, τα μαλλιά και τη διατροφή τους.
Τα επίπεδα μαγνησίου στο αίμα ελέγχονται συνήθως μέσω μιας εξέτασης μαγνησίου στον ορό, αν και αυτή μετρά μόνο ένα μικρό μέρος του συνολικού μαγνησίου στον οργανισμό, καθώς το μεγαλύτερο μέρος του μαγνησίου αποθηκεύεται στα οστά και τους ιστούς. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ένα φυσιολογικό επίπεδο στον ορό δεν αποκλείει την έλλειψη μαγνησίου στους ιστούς. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ανάλυση των μαλλιών ή οι εξετάσεις ούρων μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αξιολόγηση της κατάστασης του μαγνησίου, αν και αυτές οι μέθοδοι είναι λιγότερο συνηθισμένες.
«Έχω δει εξαιρετικά αποτελέσματα με το μαγνήσιο σε περιπτώσεις ινομυαλγίας, συνδρόμου κόπωσης-πόνου, ημικρανιών, πονοκεφάλων κ.ά.», δήλωσε η Ντυβάλ.
Το μαγνήσιο παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη τόσο των ημικρανιών όσο και των πονοκεφάλων. Ενώ η ακριβής αιτία των ημικρανιών παραμένει ασαφής, το μαγνήσιο είναι γνωστό ότι επηρεάζει ορισμένους μηχανισμούς, όπως την απελευθέρωση νευροδιαβιβαστών, τη διεγερσιμότητα του εγκεφάλου και την πήξη του αίματος. Τα χαμηλά επίπεδα μαγνησίου συσχετίζονται σταθερά με τις ημικρανίες και ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι η συμπλήρωση μπορεί να συμβάλει στη μείωση της συχνότητας ή της σοβαρότητας των κρίσεων.
Μια μελέτη διαπίστωσε ότι το 80% των ασθενών που έλαβαν 1 γραμμάριο μαγνησίου ενδοφλεβίως έπαψαν να πονούν μέσα σε 15 λεπτά.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η συμπλήρωση οδήγησε σε μακροχρόνια βελτίωση σε άτομα με πονοκεφάλους έντασης, που διήρκεσε έως και ένα έτος ή περισσότερο. Σε μια μελέτη περίπτωσης-ελέγχου με 40 ασθενείς, η έγχυση μαγνησίου εξάλειψε πλήρως τον πόνο σε 32 συμμετέχοντες μέσα σε 15 λεπτά.
Πώς δρα
Το μαγνήσιο αναδύεται ως μια πολλά υποσχόμενη λύση για την ανακούφιση από τον χρόνιο πόνο, αλλά πώς ακριβώς βοηθά;
Η ωφέλιμη επίδρασή του συνίσταται κυρίως στην αναστολή των υποδοχέων N-μεθυλ-D-ασπαρτικού (NMDA), οι οποίοι διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην επικοινωνία των νευρικών κυττάρων. Ενώ αυτοί οι υποδοχείς είναι σημαντικοί για τη μάθηση και τη μνήμη, η υπερενεργοποίησή τους επιτρέπει την υπερβολική είσοδο ασβεστίου στους νευρώνες, εντείνοντας τον πόνο. Αποτρέποντας την είσοδο του ασβεστίου στα κύτταρα μέσω των υποδοχέων NMDA, το μαγνήσιο βοηθά στην πρόληψη της υπερβολικής ευαισθησίας του νευρικού συστήματος στον πόνο και προσφέρει ανακούφιση σε διάφορες παθήσεις που συνοδεύονται από πόνο.
Επιπλέον, το μαγνήσιο διατηρεί το ηλεκτρικό δυναμικό των νευρικών κυττάρων, συμβάλλοντας περαιτέρω στη ρύθμιση του πόνου.
«Το μαγνήσιο είναι ένας ισχυρός ρυθμιστής τόσο του πόνου όσο και της φλεγμονής», δηλώνει η Ντυβάλ, προσθέτοντας ότι χωρίς αυτό, άλλες θεραπείες για τον πόνο συχνά δεν λειτουργούν τόσο αποτελεσματικά. Είναι ένα θεμελιώδες συστατικό.
Ο ρόλος του μαγνησίου στη μείωση της αντίληψης του πόνου θα μπορούσε επίσης να συνδέεται με την ικανότητά του να ρυθμίζει τη σύσπαση των μυών και να προστατεύει τον χόνδρο από την υποβάθμιση, δήλωσε η Έμμα Λάινγκ, διαιτολόγος-διατροφολόγος με διδακτορικό δίπλωμα σε τρόφιμα και διατροφή, στην Epoch Times.
Τα συμπληρώματα μαγνησίου από το στόμα και ενδοφλέβια (IV) διαφέρουν ως προς την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα της δράσης τους. Τα συμπληρώματα από το στόμα — συνήθως χάπια ή σκόνες — είναι πιο κατάλληλα για ήπιες έως μέτριες ανεπάρκειες ή μακροχρόνια συντήρηση, αν και μπορεί να προκαλέσουν παρενέργειες στο πεπτικό σύστημα, όπως διάρροια, και απορροφώνται πιο αργά.
Από την άλλη, το ενδοφλέβιο μαγνήσιο χρησιμοποιείται για πιο επείγουσες ή σοβαρές περιπτώσεις, όπως εκλαμψία, αρρυθμίες ή όταν η από του στόματος χορήγηση δεν είναι εφικτή. Δρα γρήγορα και παρακάμπτει το έντερο. Ωστόσο, η ενδοφλέβια χορήγηση απαιτεί ιατρική παρακολούθηση λόγω του κινδύνου υπερδοσολογίας και δεν αποτελεί καλή επιλογή για συστηματική χρήση.
Η αποτελεσματικότητα του μαγνησίου στη διαχείριση του πόνου εξαρτάται όχι μόνο από τους μηχανισμούς δράσης του, αλλά και από τη μορφή με την οποία λαμβάνεται. Το γλυκινικό μαγνήσιο, για παράδειγμα, απορροφάται καλά και έχει ηρεμιστική δράση, καθιστώντας το ιδανικό για μυϊκή ένταση, όπως αυτή που εμφανίζεται στην ινομυαλγία, σύμφωνα με την Ντυβάλ. Το χλωριούχο μαγνήσιο για τοπική χρήση, που βρίσκεται συνήθως στα άλατα Epsom, είναι εξαιρετικό για στοχευμένη ανακούφιση των πονεμένων μυών.
Το L-θρεονικό μαγνήσιο από το στόμα είναι ιδιαίτερα ευεργετικό για τη νευροφλεγμονή και τον εγκεφαλικό πόνο, όπως η ημικρανία, καθώς μπορεί να διαπεράσει τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό.
Αυξήστε την πρόσληψη μαγνησίου μέσω της διατροφής
Η Ντυβάλ συνιστά την κατανάλωση τροφίμων πλούσιων σε μαγνήσιο σε ασθενείς που αντιμετωπίζουν χρόνιο πόνο, όπως:
Σπόροι κολοκύθας
Φυλλώδη πράσινα λαχανικά
Αβοκάντο
Κάσιους
Σκούρα σοκολάτα
Μπανάνες
Για να τα προσθέσετε στην καθημερινή σας διατροφική ρουτίνα, δοκιμάστε να προσθέσετε κολοκυθόσπορους στο πρωινό σας, να συνοδεύετε με μία σαλάτα πράσινων λαχανικών το μεσημεριανό και το βραδινό σας και να επιλέγετε τρόφιμα πλούσια σε μαγνήσιο, όπως ξηρούς καρπούς και αβοκάντο με λίγο θαλασσινό αλάτι, όταν θέλετε να τσιμπήσετε κάτι ανάμεσα στα γεύματα, προτείνει. Συνήθως χρειάζονται δύο έως τέσσερις εβδομάδες συνεπούς διατροφικής πρόσληψης ή συμπλήρωσης για να παρατηρηθούν αλλαγές στον χρόνιο πόνο.
Η Ντυβάλ εστιάζει περισσότερο στα συμπτώματα αντί να βασίζεται αποκλειστικά σε εξετάσεις αίματος για να μετρήσει την πρόοδο.
«Τα επίπεδα μαγνησίου στους ιστούς του σώματος μπορεί να είναι χαμηλά ακόμη και όταν τα επίπεδα στο αίμα φαίνονται φυσιολογικά», εξηγεί.
Συμπληρώματα και φάρμακα
Όταν εξετάζετε τη λήψη συμπληρωμάτων, συνιστάται προσοχή, καθώς τα συμπληρώματα μαγνησίου μπορούν να αλληλεπιδράσουν με ορισμένα φάρμακα και άλλα συμπληρώματα.
Για παράδειγμα, το μαγνήσιο μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητα ορισμένων φαρμάκων για την αρτηριακή πίεση, όπως οι αναστολείς των διαύλων ασβεστίου και τα διουρητικά, τα οποία με τη σειρά τους μπορεί είτε να μειώσουν είτε να αυξήσουν τα επίπεδα μαγνησίου στον οργανισμό. Επιπλέον, η λήψη μαγνησίου μαζί με συμπληρώματα όπως το ασβέστιο ή η βιταμίνη D μπορεί να απαιτεί προσαρμογή της δοσολογίας. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας πριν ξεκινήσετε τη λήψη συμπληρωμάτων.
Η Λάινγκ παρατήρησε ότι η συνεργασία με έναν διαιτολόγο-διατροφολόγο σας βοηθά να διασφαλίσετε ότι λαμβάνετε τη σωστή ποσότητα μαγνησίου για την ηλικία, τον τρόπο ζωής και το ιατρικό ιστορικό σας.
Ανησυχία για την ασφάλεια ορισμένων δραστικών ουσιών σε αντηλιακά προϊόντα εξέφρασε η Αυστραλιανή Υπηρεσία Θεραπευτικών Προϊόντων (Therapeutic Goods Administration – TGA), προτείνοντας νέους κανονισμούς και περιορισμούς στη χρήση τους.
Η TGA πρότεινε την αναδιαμόρφωση προϊόντων που περιέχουν τις ουσίες homosalate (ομοσαλάτη), oxybenzone (οξυβενζόνη) και benzophenone (βενζοφαινόνη) – μια χημική ένωση που σχηματίζεται με την πάροδο του χρόνου – ώστε να διασφαλιστεί η μακροπρόθεσμη ασφάλειά τους.
Οι συγκεκριμένες ουσίες χρησιμοποιούνται ευρέως σε αντηλιακά για την απορρόφηση της υπεριώδους ακτινοβολίας, ωστόσο, σύμφωνα με νέα επιστημονικά δεδομένα και μοντέλα, ενδέχεται να ενέχουν κινδύνους όταν εφαρμόζονται συχνά και επί σειρά ετών.
Η υπηρεσία ξεκίνησε δημόσια διαβούλευση για τον καθορισμό των επιτρεπόμενων επιπέδων των ουσιών αυτών στην Αυστραλία, βασιζόμενη μεταξύ άλλων στο «Αυστραλιανό Μοντέλο Έκθεσης σε Αντηλιακά» (Australian Sunscreen Exposure Model – ASEM), το οποίο λαμβάνει υπόψη συνήθειες έντονης χρήσης, ιδίως στα παιδιά.
Η TGA διευκρίνισε ότι η σχετική αξιολόγηση εντάσσεται στο ευρύτερο πλαίσιο της διαρκούς εποπτείας και ρύθμισης της ασφάλειας, ποιότητας και αποτελεσματικότητας των θεραπευτικών προϊόντων. Τόνισε επίσης ότι τα δεδομένα του ASEM και οι παρατηρήσεις των πολιτών θα επηρεάσουν τις μελλοντικές ρυθμιστικές αποφάσεις.
Παρά τις επισημάνσεις για πιθανές επιπτώσεις, η TGA επανέλαβε πως τα αντηλιακά παραμένουν απολύτως απαραίτητα για τη δημόσια υγεία.
Ιατρικοί ειδικοί υπογράμμισαν ότι τα οφέλη της καθημερινής χρήσης αντηλιακού υπερτερούν κατά πολύ των θεωρητικών κινδύνων, επισημαίνοντας πως στην Αυστραλία καταγράφονται περίπου 2.000 θάνατοι ετησίως από καρκίνο του δέρματος – στοιχείο που καθιστά αναγκαία την προστασία από την ηλιακή ακτινοβολία.
Τα περισσότερα αντηλιακά απέτυχαν στις δοκιμές SPF
Σε ξεχωριστή έκθεση, η καταναλωτική οργάνωση CHOICE διαπίστωσε ότι μόνον 4 από τα 20 πιο δημοφιλή αντηλιακά με ένδειξη SPF 50 ή 50+ πληρούσαν τις προδιαγραφές που αναγράφονται στις συσκευασίες τους.
Τα προϊόντα δοκιμάστηκαν από πιστοποιημένο εργαστήριο, ύστερα από επιλογή τους από ευρύ φάσμα μαρκών και σημείων πώλησης.
Το «Anthelios Wet Skin Sunscreen SPF 50+» της La Roche-Posay εμφάνισε επίπεδο προστασίας SPF 72.
Ακολούθησαν το «Ultra Sheer Body Lotion SPF 50» της Neutrogena με SPF 56, το «Kid Sunscreen SPF 50+» του Cancer Council με SPF 52 και το «To Save Body SPF 50+» της Mecca Cosmetica με SPF 51.
Αντίθετα, το προϊόν «Lean Screen SPF 50+ Mattifying Zinc Skinscreen» της Ultra Violette κατέγραψε SPF μόλις 4. Επαναληπτικός έλεγχος σε ανεξάρτητο εργαστήριο στη Γερμανία επιβεβαίωσε SPF 5.
Η CHOICE ζητά αυστηρότερους ελέγχους
Η οργάνωση CHOICE γνωστοποίησε τα ευρήματα τόσο στην TGA όσο και στην Επιτροπή Ανταγωνισμού και Καταναλωτή της Αυστραλίας (Australian Competition and Consumer Commission – ACCC), ζητώντας άμεση συμμόρφωση και εκτεταμένους ελέγχους σε αντηλιακά που κυκλοφορούν στην αγορά.
Εκπρόσωποι της οργάνωσης υποστήριξαν ότι η απλή αποδοχή των δεδομένων που παρέχουν οι κατασκευαστές δεν επαρκεί πλέον για την προστασία των καταναλωτών.
Όπως φέρεται να δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της CHOICE, Άσλεϋ ντε Σίλβα (Ashley de Silva), οι καταναλωτές περιμένουν από το αντηλιακό να παρέχει την προστασία που αναγράφεται στην ετικέτα του, όμως οι δοκιμές δείχνουν ότι αυτό δεν συμβαίνει πάντα.
Μόνο ένα σφαιρίδιο ανακυκλωμένου πλαστικού μπορεί να περιέχει πάνω από 80 διαφορετικές χημικές ουσίες. Νέα μελέτη των Πανεπιστημίων του Γκέτεμποργκ και της Λειψίας υπογραμμίζει ότι το ανακυκλωμένο πλαστικό πολυαιθυλενίου μπορεί να έχει επιπτώσεις στο ορμονικό σύστημα και στον μεταβολισμό των λιπιδίων.
Η κρίση της ρύπανσης από πλαστικά απειλεί τόσο την υγεία του πλανήτη όσο και την ανθρώπινη υγεία και η ανακύκλωση προτείνεται ως μία από τις λύσεις για την αντιμετώπισή της. Ωστόσο, καθώς τα πλαστικά περιέχουν χιλιάδες χημικά πρόσθετα και άλλες ουσίες που μπορεί να είναι τοξικές, οι οποίες δεν δηλώνονται σχεδόν ποτέ, επικίνδυνες χημικές ουσίες καταλήγουν αδιακρίτως στα ανακυκλωμένα προϊόντα.
Οι ερευνητές αγόρασαν σφαιρίδια ανακυκλωμένου πλαστικού πολυαιθυλενίου (PE) από διάφορα μέρη του κόσμου και τα άφησαν να μουλιάσουν σε νερό για 48 ώρες. Στη συνέχεια, οι προνύμφες ψαριών-ζέβρας εκτέθηκαν σε εκείνο το νερό για πέντε ημέρες. Τα αποτελέσματα δείχνουν αύξηση της έκφρασης γονιδίων που σχετίζονται με τον μεταβολισμό των λιπιδίων, τη δημιουργία λίπους και την ενδοκρινική ρύθμιση στις προνύμφες.
«Οι επιπτώσεις που μετρήσαμε δείχνουν ότι αυτές οι εκθέσεις έχουν τη δυνατότητα να αλλάξουν τη φυσιολογία και την υγεία των ψαριών», σημειώνει η Αζόρα Κένινγκ Κάρντγκαρ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης και ερευνήτρια Οικοτοξικολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ.
Προηγούμενη έρευνα έχει δείξει παρόμοιες επιδράσεις στον άνθρωπο από την έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες των πλαστικών, όπως κίνδυνοι για την αναπαραγωγική υγεία και για παχυσαρκία. Ορισμένες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα στα πλαστικά είναι γνωστό ότι διαταράσσουν τις ορμόνες, με πιθανές επιπτώσεις στη γονιμότητα και την ανάπτυξη των παιδιών, καθώς και τη σχέση τους με ορισμένους καρκίνους και μεταβολικές διαταραχές όπως η παχυσαρκία και ο διαβήτης.
«Ποτέ δεν έχουμε πλήρη γνώση ποιες χημικές ουσίες θα καταλήξουν σε ένα αντικείμενο από ανακυκλωμένο πλαστικό. Υπάρχει, επίσης, σημαντικός κίνδυνος να υπάρξει ανάμειξη χημικών ουσιών, που μπορεί να καταστήσει το ανακυκλωμένο πλαστικό τοξικό», τονίζει η Μπέθανυ Κάρνεϋ Άλμροθ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ και επικεφαλής ερευνήτρια του έργου.
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν, επίσης, ανάλυση των χημικών ουσιών που εκλύονται από τα πλαστικά σφαιρίδια στο νερό. Βρήκαν πολλές διαφορετικές χημικές ενώσεις, αλλά το μείγμα διέφερε μεταξύ διαφορετικών δειγμάτων αυτών των σφαιριδίων. Εντοπίστηκαν ακόμα και χημικές ουσίες που δεν χρησιμοποιούνται ως πρόσθετα πλαστικών, μεταξύ των οποίων φυτοφάρμακα, φαρμακευτικά προϊόντα και βιοκτόνα, τα οποία ενδέχεται να μόλυναν τα πλαστικά κατά την πρώτη χρήση τους.
Τον Αύγουστο προγραμματίζεται η τελική διαπραγματευτική συνάντηση, στη Γενεύη, εκπροσώπων κρατών από όλον τον κόσμο στη Διακυβερνητική Επιτροπή Διαπραγμάτευσης του Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον, με στόχο τη σύνταξη μίας Παγκόσμιας Συνθήκης για τα Πλαστικά.
Οι συγγραφείς της μελέτης τονίζουν ότι οι φορείς λήψης αποφάσεων πρέπει να συμπεριλάβουν διατάξεις για την απαγόρευση ή τη μείωση των επικίνδυνων χημικών ουσιών στα πλαστικά και για την αύξηση της διαφάνειας και της υποβολής εκθέσεων κατά μήκος των αλυσίδων αξίας των πλαστικών. Επισημαίνουν ότι τα πλαστικά δεν μπορούν να ανακυκλωθούν με ασφαλή και βιώσιμο τρόπο, εάν δεν αντιμετωπιστούν οι επικίνδυνες χημικές ουσίες.
Τον Μάιο του 2025, ο πρώην πρόεδρος Τζο Μπάιντεν διαγνώστηκε με μεταστατικό καρκίνο του προστάτη. Η ανακοίνωση έγινε άμεσα και με διαφάνεια, υπενθυμίζοντας με σοβαρότητα πόσο αθόρυβα μπορεί να εξελιχθεί ο καρκίνος του προστάτη, συχνά χωρίς συμπτώματα μέχρι να εξαπλωθεί. Ακόμη και με πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη παγκοσμίου κλάσης, ο καρκίνος του δεν ανιχνεύθηκε έγκαιρα.
Αυτή η πολύκροτη υπόθεση έφερε εκ νέου στο προσκήνιο ένα επείγον ζήτημα: ο καρκίνος του προστάτη παραμένει ένας από τους πιο ιάσιμους καρκίνους όταν διαγνωστεί νωρίς, αλλά ο συνδυασμός ξεπερασμένων πρακτικών διαγνωστικών εξετάσεων και ορίων ηλικίας συνεχίζει να καθυστερεί τη διάγνωση για πάρα πολλούς άνδρες.
Ως γιατρός που ειδικεύεται στον καρκίνο του προστάτη, έχω περάσει την τελευταία δεκαετία βοηθώντας άνδρες να αντιμετωπίσουν αυτή την βαθιά ανθρώπινη ασθένεια. Έχω δει από πρώτο χέρι πώς οι απρόσωπες, υπερβολικά αυστηρές πολιτικές μας έχουν απομακρύνει από μια προσεκτική, εξατομικευμένη προσέγγιση της υγείας — μια προσέγγιση που τιμά όχι μόνο το σώμα, αλλά και το μυαλό και την ψυχή.
Ήμουν εκεί όταν ξεκίνησαν οι ριζικές αλλαγές
Το 2012, ενώ εκπαιδευόμουν ως ειδικευόμενος στην ακτινοθεραπευτική ογκολογία, θυμάμαι την ημέρα που η Ομάδα Εργασίας για τις Προληπτικές Υπηρεσίες των ΗΠΑ (U.S. Preventive Services Task Force – USPSTF) εξέδωσε μια πλέον διαβόητη σύσταση βαθμού D κατά του ελέγχου του προστάτη-ειδικού αντιγόνου (PSA) — μια απλή εξέταση αίματος που μετρά τα επίπεδα του ειδικού αντιγόνου και μπορεί να σηματοδοτήσει καρκίνο του προστάτη.
Μέσα σε μια νύχτα, το μήνυμα προς εκατομμύρια άνδρες έλεγε: «Δεν χρειάζεται να κάνετε έλεγχο». Ωστόσο, ξέραμε ότι αυτό δεν ίσχυε για όλους. Ξέραμε ότι θα χαθούν ζωές. Και ξέραμε ότι αγνοώντας τη σοφία της εξατομικευμένης φροντίδας, στερούσαμε από έναν άνδρα όχι μόνο χρόνια ζωής, αλλά και ενδεχομένως τη ζωτικότητά του, το σκοπό του και την αίσθηση ασφάλειας.
Αυτός ο φόβος αποδείχθηκε σωστός. Κατά την τελευταία δεκαετία, παρατηρήσαμε μείωση των διαγνώσεων καρκίνου του προστάτη σε πρώιμο στάδιο, ενώ αυξήθηκαν οι διαγνώσεις σε προχωρημένο στάδιο, που είναι ανίατες.
Τα δεδομένα μιλούν από μόνα τους
Μια μελέτη του 2022 ανέφερε αύξηση 41% στον μεταστατικό καρκίνο του προστάτη σε άνδρες ηλικίας 45 έως 74 ετών μεταξύ 2011 και 2018. Μεταξύ των ανδρών ηλικίας 55 έως 69 ετών, η αύξηση ήταν πάνω από 50%.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο JAMA Oncology επιβεβαίωσε αυτό που έχουμε διαπιστώσει στην πράξη: πάρα πολλοί άνδρες διαγιγνώσκονται πλέον όταν η θεραπεία δεν είναι πλέον δυνατή.
Σε μια μεγάλη κοόρτη της Veterans Health Administration, τα ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων PSA μειώθηκαν από περίπου 50% σε 37% μεταξύ 2005 και 2019. Αυτή η μείωση των εξετάσεων συσχετίστηκε στατιστικά με υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης μεταστατικού καρκίνου του προστάτη πέντε χρόνια αργότερα, υπογραμμίζοντας την καθυστερημένη αλλά βαθιά επίδραση που έχει η μείωση των εξετάσεων στην εξέλιξη της νόσου και τη θεραπευσιμότητα.
Αυτό δεν είναι μόνο ένα στατιστικό πρόβλημα, αλλά και ένα συναισθηματικό. Έχω δει ασθενείς να αντιδρούν όχι μόνο με φόβο, αλλά και με απογοήτευση, επειδή δεν γνώριζαν. Επειδή εμπιστεύονταν το σύστημα και δεν τους προσφέρθηκε ποτέ μια εξέταση που θα μπορούσε να αλλάξει τα πάντα.
Και συχνά, η λύπη δεν είναι μόνο δική τους. Ανήκει στους συντρόφους, τα παιδιά και τους αγαπημένους τους — σε όσους θα είχαν ανταλλάξει ευχαρίστως μια συζήτηση για περισσότερο χρόνο, περισσότερες αναμνήσεις, περισσότερη ηρεμία.
Μια ενημέρωση που ήρθε πολύ αθόρυβα
Το 2018, η USPSTF μετριάσε τη στάση της, αναβαθμίζοντας τη σύστασή της σε βαθμό C και ενθαρρύνοντας τη λήψη κοινών αποφάσεων. Ωστόσο, η αναθεώρηση δεν προκάλεσε σχεδόν καμία αντίδραση. Η ζημιά είχε ήδη γίνει. Τα ποσοστά διαγνωστικών εξετάσεων παρέμειναν χαμηλά. Η εμπιστοσύνη παρέμεινε κλονισμένη.
Από ό,τι έχω παρατηρήσει στην πράξη, πολλοί κλινικοί γιατροί δεν επέστρεψαν ποτέ στη σύσταση για διαγνωστικές εξετάσεις PSA. Η προσοχή έγινε συνήθεια. Και η αδράνεια μας κόστισε πολύτιμο χρόνο στην έγκαιρη διάγνωση αυτής της νόσου.
Η κρυφή ηλικιακή προκατάληψη στη σύγχρονη ιατρική
Οι σημερινές κατευθυντήριες γραμμές εξακολουθούν να συνιστούν τη διακοπή των διαγνωστικών εξετάσεων PSA γύρω στα 70 έτη. Αλλά αυτό βασίζεται σε μέσους όρους — όχι σε ανθρώπους. Και κανένας από εμάς δεν είναι μέσος όρος.
Φροντίζω πολλούς ενεργητικούς, υψηλής λειτουργικότητας άνδρες στην ηλικία των 70 και ακόμη και των 80 ετών — άνδρες που γυμνάζονται, ταξιδεύουν, εργάζονται και συμβάλλουν στις οικογένειες και τις κοινότητές τους. Δεν είναι στατιστικά στοιχεία. Αξίζουν εξατομικευμένη φροντίδα.
Η περίπτωση του Μπάιντεν υπογραμμίζει αυτό το ελάττωμα στο σύστημά μας. Η τελευταία δημόσια γνωστή εξέταση PSA του ήταν το 2014, σε ηλικία 72 ετών. Μετά από αυτό, δεν φαίνεται να έχει γίνει καμία εξέταση μέχρι το 2025 — όταν ο καρκίνος είχε ήδη μετασταθεί. Αν το PSA του είχε παρακολουθηθεί, ο καρκίνος του θα μπορούσε να είχε ανιχνευθεί όταν ήταν ακόμα ιάσιμος.
Αν είστε άνω των 70 ετών και σε καλή υγεία, μην υποθέτετε ότι οι εξετάσεις δεν έχουν πλέον σημασία. Ζητήστε από τον γιατρό σας να συνεχίσει τις εξετάσεις PSA. Υπερασπιστείτε τον εαυτό σας. Είστε κάτι περισσότερο από ένας αριθμός.
Ποιοι διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο;
Αν και ο καρκίνος του προστάτη είναι συχνός, ορισμένες ομάδες διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο:
Οι μαύροι άνδρες έχουν 1,7 φορές περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη και περισσότερες από δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από αυτόν σε σύγκριση με τους λευκούς άνδρες. Σε απόλυτους αριθμούς, περίπου 1 στους 6 μαύρους άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη κατά τη διάρκεια της ζωής του και περίπου 1 στους 23 θα πεθάνει από αυτόν. Για σύγκριση, περίπου 1 στους 8 λευκούς άνδρες θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτη και περίπου 1 στους 44 θα πεθάνει από αυτόν.
Οι άνδρες με οικογενειακό ιστορικό — ειδικά εκείνοι με πατέρα ή αδελφό που διαγνώστηκε πριν από την ηλικία των 65 ετών — αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο.
Οι άνδρες με κληρονομικές μεταλλάξεις όπως το BRCA2 είναι επίσης πιο πιθανό να αναπτύξουν επιθετικό καρκίνο του προστάτη σε νεότερη ηλικία.
Παράγοντες του τρόπου ζωής, όπως κακές διατροφικές συνήθειες, υψηλή κατανάλωση κόκκινου κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων, καθιστική ζωή, παχυσαρκία και χρόνια φλεγμονή που ενδεχομένως συνδέεται με την έκθεση στο περιβάλλον και τη ρύπανση, αυξάνουν περαιτέρω τον κίνδυνο.
Για αυτές τις ομάδες, ο προληπτικός έλεγχος πρέπει να ξεκινά στην ηλικία των 40 ετών και δεν πρέπει να σταματά σε ένα αυθαίρετο όριο ηλικίας.
Διαθέτουμε καλύτερα εργαλεία από ποτέ
Οι επικριτές του προληπτικού ελέγχου PSA συχνά αναφέρουν ψευδώς θετικά αποτελέσματα, περιττές βιοψίες και υπερθεραπεία. Ωστόσο, αυτή η ανησυχία αντανακλά μια ξεπερασμένη αντίληψη για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε σήμερα τον καρκίνο του προστάτη.
Ο σύγχρονος προληπτικός έλεγχος είναι ακριβής, προσαρμόσιμος και ασφαλής:
Χρήση προηγμένων απεικονιστικών μεθόδων, όπως η πολυπαραμετρική μαγνητική τομογραφία (MRI) πριν από τη βιοψία, για τον εντοπισμό ύποπτων περιοχών και την αποφυγή περιττών διαδικασιών.
Διενέργεια διαπερινεϊκών βιοψιών, μια τεχνική κατά την οποία τα δείγματα λαμβάνονται μέσω του δέρματος μεταξύ του όσχεου και του πρωκτού και όχι μέσω του ορθού, για τη βελτίωση της ακρίβειας και τη μείωση του κινδύνου μόλυνσης.
Διεξαγωγή γονιδιακών εξετάσεων για τη διάκριση μεταξύ επιθετικής και βραδείας ανάπτυξης της νόσου.
Επιλογή ενεργητικής παρακολούθησης, μιας στρατηγικής στενής παρακολούθησης του καρκίνου του προστάτη με τακτικές εξετάσεις PSA, MRI και βιοψίες αντί για άμεση θεραπεία, ώστε να γλιτώσουν οι άνδρες με καρκίνο χαμηλού κινδύνου από την υπερθεραπεία.
Το PSA δεν είναι το τελικό σημείο — είναι το σημείο εκκίνησης για μια σύγχρονη, λεπτομερή και εξατομικευμένη διαγνωστική διαδικασία.
Η ίαση είναι δυνατή
Ένας 43χρονος Αφροαμερικανός άνδρας —πολύ πέρα από την τυπική ηλικία διαγνωστικού ελέγχου—παρουσίασε ουρολογικά συμπτώματα και διαγνώστηκε με καρκίνο του προστάτη υψηλού κινδύνου. Τον θεράπευσα με εμφύτευση ραδιενεργών σπόρων (βραχυθεραπεία). Πρόκειται για μια διαδικασία που πραγματοποιείται σε εξωτερικούς ασθενείς, κατά την οποία μικρά ραδιενεργά σπόρια τοποθετούνται απευθείας μέσα στον προστάτη. Σήμερα, μια δεκαετία αργότερα, δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι της νόσου και έχει πλήρη λειτουργικότητα. Αν δεν είχε διαγνωστεί και θεραπευτεί τότε, πιθανότατα θα είχε μεταστατική νόσο τώρα.
Ένας 78χρονος άνδρας υποβλήθηκε σε έλεγχο PSA στο πλαίσιο μιας αξιολόγησης επιδόσεων κωπηλασίας υψηλού επιπέδου. Διαπιστώθηκε ότι είχε καρκίνο του προστάτη μέσου κινδύνου, χωρίς μεταστάσεις. Δεδομένης της άριστης υγείας και της πιθανής μακροζωίας του, αυτός ήταν ένας καρκίνος που πιθανότατα θα τον επηρέαζε κατά τη διάρκεια της ζωής του. Υποβλήθηκε επίσης σε βραχυθεραπεία και πέντε χρόνια αργότερα παραμένει θεραπευμένος — ένα άλλο παράδειγμα διάγνωσης και θεραπείας που σώζει ζωές πέρα από την συμβατική ηλικία διαγνωστικού ελέγχου.
Αυτές οι περιπτώσεις δεν είναι εξαιρέσεις. Είναι υπενθυμίσεις ότι η έγκαιρη ανίχνευση σώζει ζωές και ότι η ηλικία ή ο φαινομενικά χαμηλός κίνδυνος δεν πρέπει ποτέ να αποκλείουν έναν άνδρα από τη φροντίδα που χρειάζεται.
Τι μπορείτε να κάνετε τώρα
Αυτό είναι που συνιστώ σε όλους τους άνδρες — και στα αγαπημένα τους πρόσωπα:
Γνωρίστε τον κίνδυνο που διατρέχετε: Αν είστε άνω των 50 ετών, μαύροι, έχετε οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του προστάτη ή γενετική προδιάθεση, υποβληθείτε σε προληπτικό έλεγχο.
Μην αφήνετε την ηλικία να σας σταματήσει: Αν είστε άνω των 70 και υγιής, μιλήστε με τον γιατρό σας. Ο προληπτικός έλεγχος εξακολουθεί να έχει σημασία.
Ζητήστε σαφήνεια: Αν το PSA σας αυξάνεται, ζητήστε να κάνετε μαγνητική τομογραφία ή επισκεφθείτε έναν ειδικό. Μην περιμένετε.
Κατανοήστε τις επιλογές σας: Δεν χρειάζονται όλοι θεραπεία, αλλά όλοι δικαιούνται να γνωρίζουν τι συμβαίνει.
Συμπεριλάβετε τον προληπτικό έλεγχο στο πρόγραμμα υγείας σας: Αντιμετωπίστε τον ως ρουτίνα, όπως τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης, της χοληστερόλης ή τον προγραμματισμό μιας κολονοσκόπησης
Η διάγνωση του Μπάιντεν μας υπενθυμίζει γιατί αυτό είναι σημαντικό. Μπορεί να μην ανήκε σε μια παραδοσιακά υψηλού κινδύνου ομάδα, αλλά ήταν ένας υγιής ηλικιωμένος άνδρας — ακόμα ενεργός, δραστήριος και παραγωγικός. Η περίπτωσή του υπογραμμίζει το ελάττωμα των ορίων που βασίζονται στην ηλικία. Οι αποφάσεις για τον προληπτικό έλεγχο πρέπει να βασίζονται στην υγεία και το προσδόκιμο ζωής, όχι μόνο στα κεράκια των γενεθλίων.
Καθημερινές συνήθειες που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο
Ενώ ο προληπτικός έλεγχος είναι κρίσιμος, ο τρόπος ζωής παίζει επίσης ρόλο στην πρόληψη. Ακολουθούν μερικά απλά, πρακτικά βήματα:
Ακολουθήστε μια διατροφή με βάση τα λαχανικά: Εστιάστε σε φυλλώδη πράσινα λαχανικά, σταυρανθή λαχανικά, ντομάτες πλούσιες σε λυκοπένιο και υγιεινά λίπη όπως το ελαιόλαδο.
Ασκηθείτε τακτικά: Στόχος σας πρέπει να είναι 150 λεπτά μέτριας άσκησης την εβδομάδα, όπως γρήγορο περπάτημα.
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος: Το υπερβολικό σωματικό λίπος συνδέεται με πιο επιθετικές μορφές της νόσου.
Μειώστε τις φλεγμονές: Αποφύγετε το κάπνισμα, περιορίστε το αλκοόλ και διαχειριστείτε το άγχος με ύπνο, κοινωνικές σχέσεις και ενσυνειδητότητα.
Το 2012, μια μεμονωμένη πολιτική απόφαση άλλαξε την πορεία της θεραπείας του καρκίνου του προστάτη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Δημιούργησε σύγχυση, έθεσε σε δεύτερη μοίρα την πρόληψη και μας απομάκρυνε από την έγκαιρη διάγνωση που σώζει ζωές. Η αναθεώρηση του 2018, αν και είχε καλές προθέσεις, ήρθε πολύ αθόρυβα για να αντιστρέψει τη ζημιά.
Η αύξηση των προχωρημένων σταδίων της νόσου δεν αφορά μόνο τις στατιστικές, αλλά και τους πατέρες, τους αδελφούς και τους φίλους μας. Η περίπτωση του Μπάιντεν είναι μια ισχυρή υπενθύμιση ότι ακόμη και ένας άνδρας με πρόσβαση στην καλύτερη φροντίδα μπορεί να επηρεαστεί όταν οι οδηγίες για τον προληπτικό έλεγχο είναι υπερβολικά αυστηρές. Η διάγνωσή του πρέπει να μας ωθήσει να υιοθετήσουμε μια πιο εξατομικευμένη προσέγγιση, με γνώμονα την υγεία και όχι την ηλικία.
Αυτή είναι η στιγμή να αλλάξουμε πορεία, πριν να είναι πολύ αργά για την επόμενη γενιά ανδρών. Ας μην χάσουμε αυτή την ευκαιρία.
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι οι απόψεις του συγγραφέα και δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα τις απόψεις της εφημερίδας The Epoch Times.
