EVENTS

Η Αλσατία είναι γαλλική με γερμανική προφορά. Οι πολιτισμοί αναμειγνύονται στα μαγευτικά, λιθόστρωτα χωριά της περιοχής, τους γραφικούς αμπελώνες, την πλούσια κουζίνα και την τέχνη που εξακολουθεί να είναι τόσο ζωντανή όσο την μεσαιωνική ημέρα που ζωγραφίστηκε.

Στην ανατολική γωνιά της Γαλλίας σαν διαιτητής μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας, η Αλσατία έχει περάσει πολλές εισβολές. Κάποτε ήταν γερμανόφωνο τμήμα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, αλλά έγινε μέρος της Γαλλίας τον 17ο αιώνα. Αφού η Γαλλία έχασε τον Γαλλοπρωσικό πόλεμο το 1871, η Γερμανία την προσάρτησε. Επέστρεψε στη Γαλλία μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Όλοι αυτοί οι αιώνες αλλαγών έδωσαν στην Αλσατία έναν υβριδικό πολιτισμό. Και η πόλη της Κολμάρ είναι μια εξαιρετική αρχή για να το ζήσετε. Από καιρό δημοφιλής στους Γάλλους και Γερμανούς τουρίστες, αυτή η καλά διατηρημένη παλιά πόλη των περίπου 70.000 κατοίκων συχνά παραβλέπεται και υποτιμάται από τους ξένους ταξιδιώτες.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Αμερικανικός και ο Βρετανικός στρατός φρόντισαν να μην βομβαρδίσουν το γραφικά λιθόστρωτα της Κολμάρ. Έτσι σήμερα η Κολμάρ όχι μόνο επιβιώνει, αλλά ευδοκιμεί με κτίρια του 15ου και 16ου αιώνα, χαρακτηριστική κουζίνα και πλούσιους θησαυρούς τέχνης.

Το Unterlinden Museum της Κολμάρ παίρνει την ψήφο μου ως ένα από τα καλύτερα μικρά μουσεία στην Ευρώπη. Γεμίζει ένα πρώην μοναστήρι 750 ετών με εκθέματα που κυμαίνονται από ρωμαϊκά αντικείμενα μέχρι μεσαιωνική οινοποίηση και από παραδοσιακά νυφικά μέχρι πίνακες που δίνουν μια ζωντανή εικόνα του Μεσαίωνα.

Το συναρπαστικό τέμπλο του Ίζενχαϊμ του Ματτίας Γκρούνεβαλντ, που δείχνει μια φρικτή σταύρωση, είναι το πιο σημαντικό έργο του μουσείου. Οι Γερμανοί γνωρίζουν αυτόν τον πίνακα όπως οι Αμερικανοί τη Μόνα Λίζα. Το τέμπλο παραγγέλθηκε πριν από 500 χρόνια από ένα μοναστηριακό νοσοκομείο γεμάτο με ανθρώπους που έπασχαν από τρομερές δερματικές ασθένειες — μια κοινή αιτία θανάτου τότε. Ο στόχος του νοσοκομείου, πολύ πριν από την εποχή των παυσίπονων, ήταν να υπενθυμίσει στους ασθενείς ότι ο Ιησούς κατανοούσε τα βάσανά τους. Τα πολλά πάνελ οδηγούν τον θεατή σε μια σειρά από Βιβλικές ιστορίες που κορυφώνονται με μια καθησυχαστική σκηνή Ανάστασης.

Στη βόρεια πύλη προς την Κολμάρ, μια γνωστή εικόνα μπορεί να εκπλήξει πολλούς Αμερικανούς: ένα αντίγραφο του Αγάλματος της Ελευθερίας. Η Κολμάρ είναι η πατρίδα του Φρεντερίκ-Ωγκούστ Μπαρτολντί, του γλύπτη που σχεδίασε το Άγαλμα της Ελευθερίας (ένα δώρο από τη Γαλλία στις Ηνωμένες Πολιτείες για τον εορτασμό των 100 χρόνων αμερικανικής ανεξαρτησίας). Το Μουσείο Bartholdi της Κολμάρ περιγράφει τη δημιουργία της Lady Liberty και παρουσιάζει πολλά από τα γλυπτά του Μπαρτολντί. Ένα δωμάτιο είναι αφιερωμένο στην εξέλιξη και την ολοκλήρωση του Αγάλματος της Ελευθερίας. Φτιάχτηκε στο Παρίσι, στη συνέχεια διαλύθηκε και στάλθηκε στη Νέα Υόρκη το 1886… 10 χρόνια αργότερα.

Όταν είστε έτοιμοι για ένα διάλειμμα από τα μουσεία, ήρθε η ώρα να βγείτε στο δρόμο. Το Route du Vin — ο δρόμος του κρασιού της Αλσατίας — είναι μια ασφάλτινη κορδέλα που δένει 130 χιλιόμετρα από αμπελώνες, χωριά και φεουδαρχικά φρούρια σε ένα κατανοητά δημοφιλές τουριστικό πακέτο.

Το ξηρό και ηλιόλουστο κλίμα εδώ παρήγαγε καλό κρασί και χαρούμενους τουρίστες από τη ρωμαϊκή εποχή, επομένως ο αμπελώνας είναι ένας εξαιρετικός τρόπος για να περάσετε ένα απόγευμα. Οι πινακίδες «dégustation» στην άκρη του δρόμου σημαίνουν ότι οι γευσιγνώστες είναι ευπρόσδεκτοι. Χάρη στον γαλλο-γερμανικό πολιτισμό της Αλσατίας, τα κρασιά της είναι ένα είδος υβριδίου — με ευδιάκριτο γαλλικό στυλ και γενικά πιο ξηρά από τα γερμανικά αδέλφια τους.

Το Riesling είναι ο βασιλιάς των σταφυλιών της Αλσατίας. Είναι στιβαρό αλλά πιο στεγνό από το γερμανικό στυλ που πιθανότατα έχετε συνηθίσει. Το Sylvaner—φρέσκο ​​και ελαφρύ, φρουτώδες και τόσο προσιτό—είναι ιδανικό για μια ζεστή μέρα. Τα κρασιά pinot gris είναι πιο γεμάτα, πιο πικάντικα και διαφορετικά από άλλα κρασιά pinot gris. Το Gewürztraminer είναι «το κρασί της κυρίας»—το μπουκέτο του μοιάζει με τριανταφυλλιά, η γεύση του είναι φρουτώδης και η επίγευσή του είναι πικάντικη—όπως υποδηλώνει το όνομά του (gewürtz σημαίνει «μπαχαρικό» στα Γερμανικά). Σε περίπτωση που έχετε πραγματικά αλσατωθεί, ο γαλλικός όρος για τον πονοκέφαλο είναι mal à la tête.

Μαζί με το κρασί της, η αλσατική κουζίνα είναι παγκοσμίως γνωστή. Ακόμη και οι παραθεριστές που ταξιδεύουν με τα ελάχιστα δυνατά θα πρέπει να πάνε για ένα καλό γεύμα στην Αλσατία.

Δεν μπορείτε να αγνοήσετε τη γερμανική επιρροή: λουκάνικα, πατάτες, κρεμμύδια και ξινολάχανο. Ψάξτε για choucroute garnie (ξινολάχανο και λουκάνικο)—αν και φαίνεται λίγο χορταστικό και ρουστίκ να το φάτε σε ένα φανταχτερό εστιατόριο. Δοκιμάστε επίσης να επιλέξετε το Baeckeoffe (μια κατσαρόλα με κρέας με κρεμμύδι και πατάτα και λευκό κρασί), το Rösti (ένα πιάτο στο φούρνο με πατάτες και τυρί), το Spätzle (μαλακά νουντλς με αυγά), την φρέσκια πέστροφα και το φουά γκρα.

Για πιο ελαφρύ φαγητό, δοκιμάστε το poulet au Riesling (κοτόπουλο αργοψημένο σε κρασί riesling). Στο μεσημεριανό γεύμα ή για ένα πιο ελαφρύ δείπνο, δοκιμάστε μια τάρτα à l’oignon (όπως κις κρεμμυδιού, αλλά καλύτερη) ή τάρτα φλαμπέ (όπως μια πίτσα με λεπτή κρούστα με κομμάτια κρεμμυδιού και μπέικον). Οι σπεσιαλιτέ των γλυκών είναι η τάρτα αλσασιέν (τάρτα φρούτων) και το Kugelhopf glacé (ένα ελαφρύ κέικ ανακατεμένο με σταφίδες, αμύγδαλα, ξηρά φρούτα, και λικέρ κερασιού.)

Για μια ευχάριστη γεύση ευρωπαϊκού πολιτισμού, δεν υπάρχει τίποτα σαν την Αλσατία. Οι επισκέπτες απολαμβάνουν ένα πλούσιο μείγμα δύο μεγάλων κοινωνιών: Γαλλικής και Γερμανικής, Καθολικής και Προτεσταντικής—απλώς αρκετή γερμανική πειθαρχία με μια Λατινική χαρά της ζωής.

του Ρικ Στηβς

Μία μεγάλη συναυλία με τη μουσικό Ευανθία Ρεμπούτσικα διοργανώνουν στο Πάλλης, τη Δευτέρα, 7 Απριλίου, για να γιορτάσουν τα 30 χρόνια της κοινωνικής προσφοράς της «Μέριμνας», οι «Φίλοι της Μέριμνας». Η γιορτή είναι αφιερωμένη «στην αξία και το νόημα της ζωής των παιδιών και των οικογενειών τους, που φροντίζει η ‘Μέριμνα’, όταν βιώνουν απώλειες και μεγάλες προκλήσεις στη ζωή τους».

Μαζί με την Ευανθία Ρεμπούτσικα, στη σκηνή του Παλλάς, θα ανέβουν οι μουσικοί και πιστοί φίλοι της «που συμμετέχουν στις μουσικές της περιπέτειες – εντός και εκτός Ελλάδος – καθώς και η σοπράνο Σοφία Ζόβα, μία εκλεκτή καλεσμένη, που θα ντύσει με τη ξεχωριστή της φωνή τις πολυαγαπημένες μελωδίες της Ελληνίδας βιολίστριας», όπως σημειώνεται σε σχετική ανακοίνωση.

«Η διαχρονική στήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους είναι ευθύνη όλων μας, όταν θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν κόσμο γύρω μας που να διακρίνεται από ενσυναίσθηση και ανθρωπιά», τονίζουν σε κοινή τους δήλωση η πρόεδρος της «Μέριμνας», Δανάη Παπαδάτου, και η πρόεδρος των Φίλων της Μέριμνας, Ζωή Δελατόλα, εκφράζοντας «την ευγνωμοσύνη τους στην Ευανθία Ρεμπούτσικα και τους μουσικούς που συμμετέχουν στη συναυλία».

Όλα τα έσοδα της συναυλίας θα διατεθούν για τη λειτουργία των δύο συμβουλευτικών κέντρων της «Μέριμνας», σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, στα οποία, τα τελευταία 30 χρόνια, εξειδικευμένο προσωπικό παρέχει δωρεάν ψυχολογική στήριξη σε παιδιά, εφήβους και τις οικογένειές τους που βιώνουν απώλεια αγαπημένου προσώπου.

«Ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας, δημιουργώντας μία ζεστή αγκαλιά φροντίδας, ώστε κάθε παιδί και οικογένεια να έχει τη στήριξη που χρειάζεται, και ας απολαύσουμε τη μοναδική αυτή βραδιά», καταλήγει η ανακοίνωση.

Περισσότερες πληροφορίες για το έργο της «Μέριμνας» είναι διαθέσιμες εδώ, ενώ πληροφορίες για τη συναυλία μπορείτε να αντλήσετε από αυτό το βίντεο.

Για την Κυριακή 30 Μαρτίου, οι ομάδες Ζούμε Μαζί και Polyphonica έχουν ετοιμάσει ένα ζωντανό πρωινό γεμάτο δραστηριότητες για παιδιά στο πάρκο της Ακαδημίας Πλάτωνος.

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει εργαστήρια (στολισμός λαμπάδας, ζαχαροπλαστικής και οριγκάμι), κουκλοθέατρο, μουσική, χορό και αθλοπαιδιές.

Στόχος των δύο ομάδων η προσφορά χαράς και διασκέδασης σε όλα τα παιδιά, τυπικά και μη, ανεξαρτήτου ηλικίας, καταγωγής, θρησκείας και γλώσσας.

Η ομάδα Ζούμε Μαζί συστήθηκε το 2024 ως ΑΜΚΕ, εξέλιξη μίας πολύχρονης πορείας γονέων παιδιών στο φάσμα του αυτισμού. Όπως αναφέρουν στην ιστοσελίδα τους, το κίνητρό τους είναι η βελτίωση της ζωής των παιδιών με αυτισμό ως προς την ασφάλεια, την υγεία, την εκπαίδευση, την κοινωνική και την επαγγελματική ένταξη.

Προς αυτήν την κατεύθυνση, διοργανώνουν δραστηριότητες που υποστηρίζουν την εκπαίδευση των αυτιστικών παιδιών και ευαισθητοποιούν την κοινωνία ως προς τον σεβασμό και τη διαφύλαξη των δικαιωμάτων τους. Έχουν ακόμη ιδρύσει τη «Στέγη Υποστηριζόμενης Διαβίωσης» (ΣΥΔ), την οποία και λειτουργούν.

H Polyphonica ιδρύθηκε το 2011 με πολιτιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς. Επιδιώκει να προσφέρει σε παιδιά και νέους 6 -17 ετών, «άσχετα από τον τόπο καταγωγής τους, τη θρησκεία ή τη γλώσσα τους», την ευκαιρία να συμμετάσχουν στην κοινωνία της γνώσης και της δημιουργίας, δίνοντας προτεραιότητα στα παιδιά ευπαθών οικογενειών.

Σε αυτό το πλαίσιο, οργανώνει ποικίλες καλλιτεχνικές δραστηριότητες  – για τη λογοτεχνία, τη μουσική, τα εικαστικά – ενθαρρύνοντας τα παιδιά να αναπτύξουν τις δεξιότητες και την προσωπικότητα τους.

Το έργο της είναι πλούσιο, με εκπαιδευτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνουν τη δημιουργία μίας παιδικής διαπολιτισμικής χορωδίας, εργαστήριο κρουστών, τη δημιουργία τμήματος Σύγχρονου Χορού και Αυτοσχεδιασμού, θεατρικό εργαστήριο, παιδικές χορωδίες στη Μυτιλήνη κ.ά. Το 2019 είχε ξεκινήσει ένα μουσικό πρόγραμμα για παιδιά με ειδικές δεξιότητες και δυσκολίες, το οποίο σταμάτησε λόγω της πανδημίας.

Στις εκδηλώσεις της Κυριακής, προσκεκλημένοι είναι ο Γιώργος Ευγενειάδης, ο οποίος θα προσφέρει το εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, και η ομάδα Πέταλα της ειρήνης, που θα παρουσιάσει το κουκλοθέατρο και θα πραγματοποιήσει το εργαστήριο οριγκάμι.

Όπως έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του, ο κος Ευγενειάδης δεν είναι σεφ αλλά Τεχνολόγος Τροφίμων, δύο τομείς που συνδέονται στενά. Η πορεία του τον έφερε στην εκπαίδευση και συγκεκριμένα στην εκπαίδευση μαθητών με αναπηρία. Έχει γράψει επίσης και δύο βιβλία, το «Ημερολόγιό μου» και το «Συνταγές μαγειρικής σε διαφορετική διάσταση» (εικονογράφηση Δέσποινας Παπαχριστούδη, εκδόσεις Υδροπλάνο). Πιο πρόσφατη συνεργασία του με την ομάδα Polyphonica τα κουλουράκια για την 25η Μαρτίου που έφτιαξε μαζί με τους Special Chefs!

Η ομάδα Πέταλα της ειρήνης είναι μία ομάδα εθελοντών που υλοποιούν στην Ελλάδα το παγκόσμιο πρόγραμμα Petals of Peace Project, που ξεκίνησε στην Αυστραλία με στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για τα παιδιά που υφίστανται κοινωνικό ρατσισμό και αποκλεισμό και καταστροφή της οικογενειακής τους εστίας για λόγους συνείδησης. Μέσα από το δίπλωμα ενός χάρτινου λουλουδιού λωτού, τα παιδιά μαθαίνουν για τις αξίες της συμπόνιας, της αλληλεγγύης και της αποδοχής της διαφορετικότητας.

Το εργαστήριο οριγκάμι συμπληρώνεται από την αφήγηση του παραμυθιού «Το ταξίδι του μικρού Λωτού» της Λιουντμίλα Αριόλ, που με έναν απλό τρόπο μεταφέρει στα παιδιά τη σημασία που έχουν οι αρχές στη ζωή μας, προκειμένου να αντιμετωπίζουμε κάθε δυσκολία με σθένος και επιτυχία, μένοντας ψυχικά αλώβητοι.

Το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδήλωσης είναι:

11:30 – Εργαστήριο στολισμού λαμπάδας

12:00 – Εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, με τον Γιώργο Ευγενειάδη

12:30 – Κουκλοθέατρο «Το ταξίδι του μικρού Λωτού», από την ομάδα Πέταλα της ειρήνης

13:00 – Εργαστήριο οριγκάμι, από την ομάδα Πέταλα της ειρήνης

13:30 – Χορός, μουσική, αθλοπαιδιές

* * * * *

Πάρκο Ακαδημίας Πλάτωνος

Μοναστηρίου 140, Αθήνα

Μία σπάνια συλλογή, που πλημμυρίζει από τη σύγχρονη ελληνική Ιστορία, εκτίθεται αυτή την εβδομάδα στο Παλαιό Δημαρχείο της Γλυφάδας. Με αφορμή την Εθνική Επέτειο, ο δήμος Γλυφάδας φιλοξενεί τη σπουδαία συλλογή αυθεντικών στολών, αλλά και αντικειμένων, του Στέφανου Μωραΐτη σε μία έκθεση με τίτλο «Η ιστορική εξέλιξη των στρατιωτικών στολών από το 1821 έως σήμερα».

Στην έκθεση, η οποία είναι ανοικτή στο κοινό με ελεύθερη είσοδο, θα ξεναγηθούν και οι μαθητές των οκτώ Γυμνασίων της πόλης, προκειμένου να έρθουν βιωματικά σε επαφή με όλα αυτά τα κειμήλια.

«Τα πολύτιμα συλλεκτικά εκθέματα, προσφέρουν εμπειρία ιστορική, γνωστική, αναμνησιακή και συνειδησιακή, αποτελούν ιερά σύμβολα, τα οποία συνδέονται αναπόσπαστα με τους μεγάλους και καθοριστικούς αγώνες του Έθνους», λέει ο δήμαρχος Γλυφάδας Γιώργος Παπανικολάου και προσθέτει: «Ευχαριστούμε τον συλλέκτη Στέφανο Μωραΐτη για την ευγενική του παραχώρηση στον δήμο μας».

Την ευθύνη και τον συντονισμό έχει η αντιδήμαρχος Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης και Νέας Γενιάς Άννυ Καυκά, η οποία λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Είναι πολύ ενδιαφέρουσα έκθεση, με τόσο σημαντικά εκθέματα. Ο κος Μωραΐτης, και τον ευχαριστούμε γι’ αυτό, μας παραχώρησε 20 από τις στολές της συλλογής του, δυστυχώς δεν χωρούσαν περισσότερες στον χώρο που έχουμε διαθέσιμο. Η κάθε στολή έχει πάνω και περιγραφή, από ποιον πόλεμο είναι και άλλα χρήσιμα στοιχεία. Είπαμε να κάνουμε την έκθεση με ευκαιρία την 25η Μαρτίου, ανήμερα της Εορτής στο Παλαιό Δημαρχείο, από όπου περνά και η παρέλαση. Και τελικά αποφασίσαμε να την επεκτείνουμε όλη την εβδομάδα».

Για τις επισκέψεις των μαθητών, η κα Καυκά αναφέρει: «Bάλαμε δημοτική συγκοινωνία για τα οκτώ Γυμνάσια της πόλης μας, να πηγαίνουν και να έρχονται, ώστε να δουν οι μαθητές αυτή την έκθεση. Η έκθεση έχει μεγάλη σημασία ειδικά για τους μαθητές, γιατί είναι άλλο να διαβάζεις την Ιστορία στα βιβλία και άλλο να τη βλέπεις και να μαθαίνεις βιωματικά γι’ αυτούς που πολέμησαν.»

«Κάθε στολή έχει να πει μια μικρή ιστορία»

Την ξενάγηση στη συλλογή του στην έκθεση του δήμου Γλυφάδας αναλαμβάνει ο ίδιος ο συλλέκτης. Ο κος Μωραΐτης λέει αρχικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ: «Είναι η 7η έκθεση που κάνω και μάλιστα έχει προηγηθεί μια και στο Πολεμικό Μουσείο. Η συλλογή διαθέτει 300 στολές, ανάμεσά τους και ξένες, διαθέτει και αντικείμενα, παράσημα κ.ά.»

Και στη συνέχεια εξηγεί πώς ξεκίνησε αυτή η συλλογή: «Σχεδόν 30 χρόνια συλλέγω. Γυρνούσα κάποτε στο Μοναστηράκι και έβλεπα στρατιωτικές στολές εκεί παρατημένες σαν πεταμένες και τις λυπόμουν, γιατί σκεφτόμουν την ιστορική αξία τους. Έτσι άρχισα να τις μαζεύω. Επιλεκτικά μάζευα από τότε, δεν είχα και τόσα χρήματα, όμως μέσα από τις εκθέσεις που έκανα, άρχισαν να με πλησιάζουν συγγενείς και απόγονοι και να μου λένε πως έχουν στολές δικών τους ανθρώπων μέσα σε μπαούλα και πως ήθελαν να τις προσφέρουν στη συλλογή. Συνεισέφεραν έτσι πολλοί, όπως ο ναύαρχος Πετράκης κ.ά. Έγιναν πολλές δωρεές κι έτσι άρχισε να μεγαλώνει η συλλογή.»

Ως προς το τι περιλαμβάνει η συλλογή του, μας απαντά: «Η παλαιότερη είναι μια γνήσια φορεσιά του 1821, πλήρης με όλα τα εξαρτήματα και μ’ ένα γιαταγάνι τούρκικο, το οποίο μάλιστα έχει πολεμήσει. Αναφέρει πάνω ημερομηνία. Από τα οθωνικά χρόνια δεν βρίσκεις εύκολα στολές, έτσι η συλλογή έχει στολές από τους Βαλκανικούς Πολέμους, από το έπος του ’40 και όλη αυτή τη δεκαετία, υπάρχει και στολή αντάρτη στη συλλογή μου, και μετά οι δεκαετίες του ’50 και του ’60.

»Στο Πολεμικό Μουσείο εκτέθηκαν 33 στολές από όλη τη συλλογή, γιατί εκεί συμπλήρωναν τη συλλογή του Μουσείου. Τώρα θα εκτεθούν 20 στολές, γιατί τόσες επιτρέπει ο χώρος, σίγουρα όμως δεν μπορείς να παρουσιάσεις όλη την Ιστορία μέσα από 20 στολές. Η έκθεση αφορά στην εξέλιξη της στρατιωτικής στολής, δηλαδή πώς από τη φουστανέλα φτάσαμε στη σύγχρονη εποχή.»

Στο σημείο αυτό, ο κος Μωραΐτης επισημαίνει: «Μπορούμε να δούμε πολλά μέσα από τις στολές, βλέπουμε για παράδειγμα ακόμη και τον γενικό σωματότυπο του Έλληνα ανάλογα με την εποχή, πώς ήταν μέχρι τη δεκαετία του ’50 και πώς μετά άρχισε να ψηλώνει. Η στολή αποτελεί από μόνη της μία μαρτυρία και της εποχής και του ανθρώπου που τη φορούσε. Κάθε στολή κάτι έχει να περιγράψει, κάθε στολή έχει να πει μία μικρή ιστορία».

Για το μεράκι που προϋποθέτει μία τέτοια προσπάθεια ετών, λέει: «Είναι ένα χόμπι αυτή η συλλογή, ένα χόμπι που εξελίχθηκε σε αγάπη. Αυτοί οι άνθρωποι έβαλαν τα στήθια τους μπροστά κι εμείς οφείλουμε να τους θυμόμαστε. Η δική μου έκθεση είναι ακριβώς αυτό, το ότι εμείς δεν ξεχνάμε, τους θυμόμαστε και τους τιμάμε για την προσφορά τους στην πατρίδα μας. Και γι’ αυτό έχει μεγάλη σημασία να βλέπουν την έκθεση τα παιδιά, να μαθαίνουν και να μην ξεχάσουν. Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να έρθουν και να τη δουν».

Και στο τέλος προσθέτει: «Ως συλλέκτης, δέχομαι την Ιστορία όπως γράφτηκε. Έτσι γράφτηκε κι εγώ συλλέγω τα αντικείμενα που έμειναν πίσω, για να μαρτυρούν αυτή την Ιστορία. Και με την έκθεση είναι σαν να κάνουμε μία επιστροφή στον χρόνο».

Η έκθεση ξεκίνησε χτες Δευτέρα (24/3) και θα διαρκέσει όλη την εβδομάδα έως και την Παρασκευή (28/3). Κατά τις ημέρες Δευτέρα, Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή λειτουργεί σε 12ωρη βάση, από τις 8 το πρωί έως τις 8 το βράδυ. Σήμερα Τρίτη, ανήμερα της Εθνικής Επετείου, λειτουργεί από τις 9 το πρωί έως τις 5 το απόγευμα.

Του Δημ. Βασιλόπουλου

Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ποίησης, σήμερα Παρασκευή 21 Μαρτίου 2025, το Μουσείο Ακρόπολης προσκαλεί τους επισκέπτες στον προαύλιο χώρο του να παρακολουθήσουν μία μαραθώνια συνακρόαση του ομηρικού έπους της Ιλιάδας, την οποία διοργανώνει το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ.

Η εκδήλωση θα μεταδοθεί σε απευθείας σύνδεση από το Τρίτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ και η είσοδος θα είναι ελεύθερη για το κοινό. Από τις 9 το πρωί ως τις 9 το βράδυ, φοιτήτριες και φοιτητές της Κλασικής Φιλολογίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σε φιλολογική επιμέλεια του αν. καθηγητή Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας Βασίλη Π. Βερτουδάκη, θα απαγγείλουν την Ιλιάδα του Ομήρου – κατ’ επιλογήν δώδεκα ραψωδίες από την Α ως την Ω, σε νεοελληνική μετάφραση. Μέρος της πρώτης ραψωδίας θα απαγγείλει ο γενικός διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, καθηγητής Νικόλαος Χρ. Σταμπολίδης.

Το ομηρικό έπος, το αρχαιότερο όχι μόνο της ελληνικής, αλλά και της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας, τοποθετείται γύρω στο 750 π.Χ. και διασώζει τους μύθους, τις αξίες και τα ιδανικά του αρχαίου κόσμου. Από τον ηρωισμό του Αχιλλέα έως τη μοίρα της Τροίας, η Ιλιάδα εξακολουθεί να εμπνέει, να συγκινεί και να θέτει ερωτήματα για τον πόλεμο, τη δόξα και την ανθρώπινη φύση. Λίγα έργα συνδυάζουν με τόσο μοναδικό τρόπο την αγριότητα του πολέμου με το ανθρώπινο συναίσθημα, τους φόβους, τις ελπίδες και τα πάθη των πρωταγωνιστών του.

Η Ιλιάδα εντάσσεται στον κορμό της παραδοσιακής προφορικής ποίησης κι είναι βαθύτατα ακροαματική, μιας και λειτουργούσε ως ακροαματικός λόγος στη μεγάλη γιορτή της Περίκλειας, Αθηναϊκής Δημοκρατίας προς τιμήν της θεάς Αθηνάς, τα Παναθήναια, αλλά και σε άλλες γιορτές, σε διάφορες περιοχές του ελληνικού κόσμου, όπως αναφέρουν οι διοργανωτές.

* * * * *

Απαγγελία: Βασίλειος Βερτουδάκης, Μαρία-Ειρήνη Γιαννακοπούλου, Φωτεινή Γκοτζαμπασοπούλου, Θεόδωρος Γυφτάκης, Θεοδόσης Δήμος, Δήμητρα Καταχανά, Λαμπρινή Κατωπόδη, Μαίρη Μανιάτη, Ιωάννα Ξυναροπούλου, Αντώνης Παναγιώτου, Δημήτρης Σταμπόλης, Άρτεμις Τζαφέρη, Κωστής Τσούτσιας, Χρήστος Φροσυνάκης, Άννα-Μαρία Χριστοφοράτου.

Μουσική: Στη ραψωδία Τ, θα συνοδεύει με την αρχαία λύρα ο Νίκος Ξανθούλης.

Παρουσίαση: Πάρις Μέξης, Διονύσης Μαλλούχος, Νίκος Ξανθούλης, Αφροδίτη Κοσμά, Γιώργος Φλωράκης.

Φωνητική προπαίδευση: Άγης Γυφτόπουλος, Μάρα Καλούδη.

Ηχοληψία: Μιχάλης Συγλέτος, Βασίλης Κατσαρός, Αργύρης Παντελιάδης, Σπύρος Ηλιάδης, Χρήστος Γιαννόπουλος.

Live streaming: https://www.ertecho.gr/radio/trito/

Μια … ιδιότυπη σταθερότητα στον τύπο κοσμημάτων, που χρησιμοποιούσαν οι προϊστορικοί κάτοικοι του Σπηλαίου Φράγχθι στην Αργολίδα, ανοίγει νέες προοπτικές στην έρευνα. Όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κατρίν Περλέ, ομότιμη καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Παρί-Ναντέρ στη Γαλλία, σε αντίθεση με τους κυνηγούς-τροφοσυλλέκτες άλλων περιοχών του ελλαδικού χώρου που προτιμούσαν μεγαλύτερη ποικιλία στολιδιών, οι παλαιολιθικοί και μεσολιθικοί κάτοικοι στο Φράγχθι χρησιμοποιούσαν το ίδιο περιορισμένο εύρος τύπων κοχυλιών «για σχεδόν 20 χιλιετίες».

«Δεδομένων των επαναλαμβανόμενων μεταβολών σε όλα τα υπόλοιπα – κλίμα, περιβάλλον, οικονομική βάση, κατάσταση σπηλαίου και λίθινα εργαλεία – αυτή η σταθερότητα είναι ακόμη πιο εντυπωσιακή. Το γεγονός αυτό ανοίγει νέες προοπτικές για την πιθανή διάρκεια των πολιτιστικών παραδόσεων στο απώτερο παρελθόν και με οδηγεί να αμφισβητήσω την κλασική χρήση λίθινων εργαλείων και όπλων για τον ορισμό πολιτιστικών ενοτήτων της Παλαιολιθικής ή της Μεσολιθικής Εποχής», επισημαίνει η ίδια στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, με αφορμή την ομιλία που θα πραγματοποιήσει την Πέμπτη 13 Μαρτίου, στο πλαίσιο του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου 2025, το οποίο διεξάγεται στο Ινστιτούτο της Δανίας στην Αθήνα (Χαιρεφώντος 16, Πλάκα). Η διάλεξή της έχει τίτλο «Τα στολίδια μας και αυτά των άλλων: στολίδια και πολιτισμικές παραδόσεις στο Φράγχθι».

Και τι μπορεί να σημαίνει αυτή η … ιδιότυπη σταθερότητα στο Φράγχθι; «Δεν βλέπω κανένα άλλο πιθανό νόημα πέρα από τη ‘δήλωση’ μιας συγκεκριμένης παράδοσης και ταυτότητας: ‘Εμείς είμαστε αυτοί, οι άλλοι είναι εκείνοι – και θέλουμε να δείξουμε τη διαφορά’. Όμως ακόμη και με περιορισμένο αριθμό τύπων κόσμησης, ανάλογα με την τοποθέτησή τους μπορούσαν να παραχθούν ποικίλα διακοσμητικά μοτίβα», εξηγεί η κα Περλέ.

«Η ομιλία μου αφορά στα πιο εντυπωσιακά χαρακτηριστικά των στοιχείων κόσμησης στο Παλαιολιθικό και Μεσολιθικό Φράγχθι, που είναι, πρώτον, ο εξαιρετικός πλούτος τους ως προς τον αριθμό των στοιχείων, δεύτερον, η πολύ περιορισμένη επιλογή ειδών κοχυλιών και, τρίτον, η σταθερότητα αυτών των επιλογών για σχεδόν 20 χιλιετίες», λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Και τι πληροφορίες μπορούν να δώσουν αυτά τα μικροσκοπικά, συνήθως, τεκμήρια για τους ανθρώπους του τόσο μακρινού παρελθόντος;

«Τα προϊστορικά στοιχεία κόσμησης αναλύονται συχνότερα ως δείκτες στάτους και ταυτότητας. Στο Φράγχθι, καθώς δεν έχουμε κάποια περίτεχνη ταφή που να συσχετίζει το φύλο και την ηλικία ενός νεκρού με τα στολίδια του, τα τελευταία είναι προτιμότερο να μελετούνται σε επίπεδο κοινότητας τόσο ως προς τις τεχνικές όσο και ως προς τις πολιτιστικές παραδόσεις. Όλα μαζί τα αποτελέσματα ήταν εντελώς απροσδόκητα: Εκεί που είχαμε υποθέσει ότι θα βρίσκαμε ασυνέχεια στις παραδόσεις – κατά την Παλαιολιθική και Μεσολιθική Εποχή – εντοπίσαμε συνέχεια, και όπου περιμέναμε συνέχεια – Νεολιθική – βρήκαμε ισχυρές ενδείξεις για έντονες ασυνέχειες», υπογραμμίζει η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Και σε συνάρτηση με τη θεματική του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου, που είναι αφιερωμένο στην προϊστορία της ένδυσης, της κόσμησης και της νηματουργίας;

«Σε σχέση με το σεμινάριο, είναι σαφές ότι τόσο οι κυνηγοί-τροφοσυλλέκτες όσο και οι γεωργοί που έζησαν στον σπήλαιο Φράγχθι λάτρευαν να διακοσμούν τον εαυτό τους και τα ρούχα τους με στολίδια. Εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία που τους δόθηκε από την παράκτια θέση του σπηλαίου για να παράγουν μεγάλες ποσότητες χαντρών και περιδέραιων από όστρακα, που πιθανότατα αντάλλασσαν σε οικισμούς της ενδοχώρας. Ωστόσο, τη Νεολιθική εποχή επικράτησε μια διαφορετική αντίληψη για τα στολίδια, που οδήγησε στο να επικεντρωθούν περισσότερο σε χάντρες και περιδέραια από λίθους», καταλήγει η κα Περλέ, που υποστηρίζει «πλήρως την πρωτοβουλία του Παλαιολιθικού Σεμιναρίου».

Το Παλαιολιθικό Σεμινάριο 2025 διοργανώνουν η καθηγήτρια Νένα Γαλανίδου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης και ο Ανδρέας Ντάρλας από την Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας του υπουργείου Πολιτισμού.