Την Κυριακή, 16 Οκτωβρίου, από τις 10:30 μέχρι τις 18:30, θα διεξαχθεί στον Εθνικό Γυμναστικό Σύλλογο (έναντι του Ζαππείου) το 1ο Παιδικό Φεστιβάλ «Μαζί… και στο παιχνίδι!»
Τη διοργάνωση έχει αναλάβει η Ένωση Σωματείων «Μαζί για το παιδί», θέλοντας να χαρίσει μια μέρα αφιερωμένη στο παιχνίδι, το παιδί και την οικογένεια. Οι ποικίλες δραστηριότητες του φεστιβάλ σκοπεύουν να αναδείξουν την αξία του παιχνιδιού ως αναγκαίου στοιχείου για την ανάπτυξη των παιδιών, αλλά και να ενθαρρύνουν την κοινωνικοποίηση και την ενσυναίσθησή τους.
Ο άλλος στόχος του φεστιβάλ είναι η συνύπαρξη και αλληλεπίδραση των παιδιών με τυπική ανάπτυξη με τα παιδιά με άτυπη ανάπτυξη και η καλλιέργεια της αποδοχής, της ενότητας και της συμπαράστασης μεταξύ τους.
Στην εκδήλωση θα παρίσταται και η Πρέσβειρα της Ένωσης «Μαζί για το παιδί» Δούκισσα Νομικού.
Παιχνίδια δράσης
Ο χώρος του Εθνικού Γυμναστικού Συλλόγου θα έχει διαμορφωθεί κατάλληλα ώστε να φιλοξενήσει μια ευρεία γκάμα δράσεων.
Από τη μία, θα υπάρχουν παιχνίδια που προάγουν τη φυσική δραστηριότητα:
• Τραμπολίνο Bungee
• Τοίχος αναρρίχησης
• Σχοινένιες γέφυρες και δίχτυα «αράχνης»
• Φουσκωτά κάστρα
• Ποδοσφαιράκια και air-hockey
Δημιουργικά εργαστήρια
Παράλληλα με τα παιχνίδια, θα πραγματοποιηθούν και πολλά δημιουργικά εργαστήρια. Πιο συγκεκριμένα, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν και να πειραματιστούν με:
• Origami, από την ομάδα Πέταλα της ειρήνης
• Μαγειρική, από το Kids Cooking Chef του chef Κυριάκου Μελά
• Πηλό και πλαστελίνη
• Αφήγηση παραμυθιού, από την Κάρμεν Ρουγγέρη
• Βίντεο εικονικής πραγματικότητας / Προσομοίωση αυτισμού
• Μουσικοκινητικά παιχνίδια
• Boccia (παραολυμπιακό άθλημα)
Για τη συμμετοχή στα εργαστήρια, χρειάζεται δήλωση συμμετοχής. Ο αριθμός των συμμετεχόντων για κάθε εργαστήριο έχει οριστεί στα 20 άτομα. To πρόγραμμα έχει ως εξής:
Origami: 11:00-11:40, 12:00-12:40 και 14:30-15:10
Πηλός, γύψος και πλαστελίνη: 11:30-11:50, 12:00-12:20, 12:30-12:50 και 13:00-13:20
Κατασκευή μολυβοθήκης με ανακυκλώσιμα υλικά: 10:45-11:15, 11:00-11:30, 11:30-12:00, 12:15-12:45, 13:00-13:30, 14:30-15:00, 15:15-15:45, 16:00-16:30 και 16:45-17:15
Μουσικοκινητικά παιχνίδια: 11:00-11:20, 11:30-11:50, 12:00-12:20 και 12:30-12:50
Βίντεο Εικονικής Πραγματικότητας/Προσομοίωση αυτισμού: 11:00-13:00 και 15:30-16:30
Ζωγραφική: 13:30-14:00 και 14:30-15:00
Παρουσίαση βιβλίου: 11:30-11:50, 12:00-12:20 και 12:30-12:50
Μουσικό παιχνίδι / Boccia: 14:00-14:20, 15:00-15:20 και 15:30-15:50
ΚΑΡ.Π.Α (Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση): 10:30-18:30, χωρίς δήλωση συμμετοχής
Αθλητισμός
Ο αθλητισμός είναι επίσης πολύτιμος για την υγιή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και τα βοηθά σε πολλούς τομείς πέρα από το πεδίο της καλής σωματικής κατάστασης. Το «Μαζί… και στο παιχνίδι» λοιπόν προάγει και την άθληση, περιλαμβάνοντας αγώνες:
• 60 μέτρων για παιδιά 2-5 ετών (προαιρετική η συνοδεία γονέων ή κηδεμόνων)
• 100 μέτρων για παιδιά 5-12 ετών
• 150 μέτρων για παιδιά 5-12 ετών
• 200 μέτρων για παιδιά 5-12 ετών
• Ο Μιχάλης Σεΐτης, παραολυμπιονίκης και παγκόσμιος πρωταθλητής στίβου θα συνοδεύει τα παιδιά κατά τη διάρκεια των αγωνισμάτων.
Στο τέλος, όλοι οι μικροί αθλητές θα λάβουν αναμνηστικό δίπλωμα συμμετοχής.
Εθνικός Γυμναστικός Σύλλογος, Λ. Βασιλίσσης Όλγας 6, Αθήνα
Μουσική
Κέφι και ζωντάνια στην ημερίδα παιχνιδιού θα προσθέσουν οι:
• Φοίβος Δεληβοριάς, που θα τραγουδήσει για τα παιδιά κάποιες από τις αγαπημένες τους μελωδίες.
• Burger Project
• Φανή και Νίκος, παραγωγοί του kidsradio.com, που θα βρίσκονται κι αυτοί ζωντανά μαζί μας.
Εκπλήξεις και άλλα πολλά!
Πέρα από αυτά, τα παιδιά θα έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν και να φωτογραφηθούν με τον αγαπημένο τους Πάντιγκτον, που κάνει την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα και να χαρούν με πολλές άλλες εκπλήξεις, που οι διοργανωτές με αγάπη έχουν ετοιμάσει για αυτά.
Παράλληλα, στον χώρο θα λειτουργούν καντίνες, για τις ανάγκες των επισκεπτών.
Το εισιτήριο για την είσοδο στον χώρο του φεστιβάλ κοστίζει 5 ευρώ και παρέχει ελεύθερη συμμετοχή σε όλες τις δραστηριότητες.
Τα έσοδα του φεστιβάλ θα διατεθούν για τη στήριξη του έργου της Ένωσης «Μαζί για το παιδί».
1ο ΠΑΙΔΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ
«Μαζί… και στο Παιχνίδι!»
από το «Μαζί για το Παιδί»
Στο Χονγκ Κονγκ, στις 7 Σεπτεμβρίου, ξεκίνησε το φετινό Φθινοπωρινό Φεστιβάλ υπό την αιγίδα του LCSD (Leisure and Cultural Services Department / Τμήμα Πολιτισμού & Ψυχαγωγίας). Οι κύριοι χώροι που φιλοξένησαν το φεστιβάλ ήταν το πάρκο Βικτώρια, το πάρκο της οδού Μαν Τανγκ στην Τανγκ Τσανγκ και το παραλιακό πάρκο Τάι Πο. Το θέμα του φεστιβάλ στο πάρκο Τάι Πο ήταν «Ευχές Πανσελήνου», παραπέμποντας στην επανένωση του κινεζικού λαού και την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ.
Στους πιο δημοφιλείς χώρους του πάρκου, όπως οι λιμνούλες, τα λιβάδια και ο Πύργος Επιστροφής του Χονγκ Κονγκ (Hong Kong Handover Memorial Tower) παρουσιάστηκαν τεράστια περιστρεφόμενα φανάρια σε ποικίλα σχήματα: χάρτινοι γερανοί και καραβάκια, φανάρια κονγκμίνγκ (ή κινέζικα ή ουράνια φανάρια) και οι μασκότ του LCSD, ο σκυλάκος Enggie και η γατούλα Artti. 1
Φανάρι σε σχήμα χάρτινου γερανού, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι ένα από τα πιο σημαντικά φεστιβάλ της Κίνας. Συνδέεται παραδοσιακά με τη συγκομιδή και με την επανασύνδεση. Οι άνθρωποι επιστρέφουν στο σπίτι τους, οι οικογένειες ενώνονται, οι παλιοί φίλοι ξαναβρίσκονται.
Οι ρίζες του φθινοπωρινού φεστιβάλ
Σύμφωνα με τις αρχαίες κινεζικές παραδόσεις, το φθινοπωρινό φεστιβάλ είναι αφιερωμένο στη λατρεία του φεγγαριού. Στην αρχαία Κίνα, η καλή συγκομιδή της επόμενης χρονιάς εξαρτιόταν από τη σελήνη γι’ αυτό και λέγεται ότι οι παλιοί αυτοκράτορες αυτή την εποχή απέτιαν τιμές και αφιέρωναν χρόνο στην ενατένιση και τη λατρεία του φεγγαριού.
Κατά τη Δυναστεία Τανγκ (7ος – 10ος αι. μ.Χ.), η λατρεία του φεγγαριού εξαπλώθηκε στις ανώτερες τάξεις, ενώ μέχρι τον 13ο αιώνα είχε καθιερωθεί ως καθολική γιορτή, με προσφορές φρούτων και γλυκισμάτων στη σελήνη.
Με την πάροδο του χρόνου, οι προσφορές εξέλειψαν και μετασχηματίστηκαν σε δώρα που ανταλλάσσουν οι φίλοι και τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους και στα παραδοσιακά κέικ του φεγγαριού (mooncakes) που φτιάχνουν και προσφέρουν στις επισκέψεις.
Φανάρι-γουρουνάκι, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Τσανγκ’ ε, η θεά του φεγγαριού
Ένας μύθος που συνδέεται στενά με το φθινοπωρινό φεστιβάλ και τη λατρεία του φεγγαριού είναι η ιστορία της Τσανγκ’ ε, θεάς του φεγγαριού. Οι παραλλαγές του μύθου που αφηγείται πώς η Τσανγκ’ ε βρέθηκε στο φεγγάρι είναι πολλές.
Σύμφωνα με μία από αυτές, η Τσανγκ’ ε ήταν μια θεότητα που κατέβηκε στη γη με τον άντρα της Χόου-γι, ο οποίος είχε αναλάβει την αποστολή να καταστρέψει τους εννιά από τους δέκα ήλιους της γης, αφήνοντας μόνο έναν. Κατεβαίνοντας στη γη έφεραν μαζί τους ένα μαγικό ελιξίριο, που θα τους επέτρεπε να επιστρέψουν στον ουρανό μόλις ολοκλήρωναν την αποστολή τους.
Όμως το έργο του Χόου-γι ήταν δύσκολο και τραβούσε σε μάκρος. Η Τσανγκ’ ε, που τον περίμενε στο σπίτι, ένιωθε όλο και πιο μόνη, ώσπου μια νύχτα ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας. Πριν καλά-καλά το καταλάβει είχε βρεθεί πίσω στον ουρανό.
Φανάρι-γουρουνάκι, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Δεν άργησε να καταλάβει πόσο εγωιστικά είχε φερθεί. Για να εξιλεωθεί, αυτοεξορίστηκε στο φεγγάρι, του οποίου έγινε η θεά-φύλακας. Εκεί ζούσε μαζί με ένα λευκό κουνέλι-φαρμακοτρίφτη και μια δάφνη. Αργότερα, ο Ουράνιος Αυτοκράτορας εξόρισε εκεί έναν εργάτη, τον Γου Γουάνγκ σαν τιμωρία για τις κακές του πράξεις, με τη διαταγή να κόψει τη δάφνη, η οποία όμως συνεχώς αναγεννιόταν.
Από τότε, οι Κινέζοι κοιτούν το φεγγάρι προσπαθώντας να διακρίνουν τη θεά Τσανγκ’ ε , το λευκό κουνέλι και τον ήχο του πριονιού του Γου Γουάνγκ.2
Ο σκυλάκος Enggie και η γατούλα Artti, μασκότ του LCSD , στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, η Τσανγκ’ ε ήταν μια γυναίκα που έκλεψε από τον άντρα της και ήπιε το ελιξίριο της αθανασίας που είχε αυτός στη κατοχή του. Αμέσως αναλήφθηκε και βρέθηκε στο φεγγάρι, όπου θα παραμείνει για πάντα. Από τότε ο άντρας της προσφέρει κάθε χρόνο τέτοια εποχή δώρα στο φεγγάρι και τη γυναίκα του, ζητώντας την ευλογία της. Τη συνήθειά του γρήγορα μιμήθηκαν και άλλοι, ώσπου τελικά καθιερώθηκε η ετήσια εορτή προσφορών και λατρείας του φεγγαριού και της θεάς του.
Το έθιμο των ιπτάμενων φαναριών
Εκτός από τα γλυκίσματα και τα δώρα, σημαίνοντα ρόλο στο Φθινοπωρινό Φεστιβάλ κατέχουν οι φανοί – τα φανάρια.
Με αρχαία επίσης προέλευση, τα χάρτινα κινέζικα φανάρια έχουν πολλούς συμβολισμούς και χρήσεις και η παρουσία τους είναι αναπόσπαστο μέρος των κινεζικών εορταστικών εκδηλώσεων.
Καθώς η κοινωνία εξελίσσεται, τα σχήματα γίνονται όλο και πιο περίπλοκα, τα μεγέθη όλο και πιο μεγάλα. Και υπάρχουν και τα ιπτάμενα φανάρια, ή αλλιώς φανάρια κονγκμίνγκ, που στέλνουν τις ευχές δισεκατομμυρίων Κινέζων ψηλά στον ουρανό.
Φανάρια κονγκμίνγκ, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Η ιστορία μας λέει ότι εφευρέτης τους θεωρείται ο Κινέζος στρατηγός Ζούγκε Λιανγκ, τον 3ο αιώνα π.Χ., ο οποίος κατασκεύασε ένα τέτοιο φανάρι για να ζητήσει βοήθεια όταν τον είχε περικυκλώσει ο στρατός του εχθρού.
Γρήγορα υιοθετήθηκαν ως μέσα επικοινωνίας, ιδίως στους πολέμους, αλλά η χρήση τους σιγά σιγά διευρύνθηκε και τα μηνύματα βοήθειας έγιναν ευχές που στέλνονται στον ουρανό στη διάρκεια μεγάλων παραδοσιακών εορτών. Αυτό το έθιμο δεν είναι μόνο κινέζικο, αλλά απαντά και σε άλλες χώρες της νοτιοανατολικής Ασίας, όπως η Ταϊβάν, η Ταϊλάνδη, το Βιετνάμ, φτάνοντας μέχρι και την Ινδία.
Στην Ταϊλάνδη, τα ουράνια φανάρια συμβολίζουν τα προβλήματα που φεύγουν μακριά, ενώ το πέταγμά τους προς τον ουρανό είναι σημάδι καλής τύχης. Χρησιμοποιούνται επίσης σε παιδικές γιορτές.
Στην Ινδία είναι μέρος τόσο της βουδιστικής όσο και της χριστιανικής και της ινδουιστικής παράδοσης. Οι χριστιανοί τα ελευθερώνουν τη νύχτα των Χριστουγέννων, οι βουδιστές σηματοδοτούν το τέλος μιας μεγάλης νηστείας τους, ενώ οι ινδουιστές γιορτάζουν τη νίκη του φωτός επί του σκότους στο Ντιβάλι, μια από τις μεγαλύτερες εορτές του Ινδουισμού.
Φανάρια κονγκμίνγκ, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Τα ουράνια φανάρια ήρθαν στην Ευρώπη πιθανότατα τον 16ο αιώνα μ.Χ. και από εκεί, μέσω των Πορτογάλων αποίκων, πέρασαν στη Βραζιλία.
Στη χώρα μας, το έθιμο των ουράνιων φαναριών απαντά στον Βόλο τα Χριστούγεννα και στην Αρκαδία το Πάσχα.
Φανάρια-αλεξίπτωτα, στο παραλιακό πάρκο Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Η ιστορία των φαναριών
Οι Κινέζοι αγαπούν τα φανάρια πολύ και, εκτός από τα φανάρια κονγκμίνγκ, που είναι ομολογουμένως πολύ εντυπωσιακά όπως ανυψώνονται όλα μαζί προς τον ουρανό, τα έχουν στην καθημερινή ζωή τους ως διακοσμητικά στοιχεία στο σπίτι και στους δημόσιους χώρους, ενώ παλιότερα χρησιμοποιούνταν και στους ναούς ως μέσα λατρείας.
Συμβολίζουν τον ήλιο, το φως και τη ζεστασιά και μέσω αυτών οι άνθρωποι καλούσαν τον ήλιο να επιστρέψει την άνοιξη.
Συμβολίζουν επίσης τη χαρά, την καλή τύχη και τη μακροζωία και θεωρούνται ότι προστατεύουν από το κακό.
Τα πρώτα φαναράκια υπολογίζουμε ότι φτιάχτηκαν το 230 π.Χ. περίπου, όταν ο Αυτοκράτορας διέταξε έναν λόγιο να φέρει από την Ινδία βουδιστικές γραφές. Όταν ο λόγιος επέστρεψε με τις άγιες γραφές, ο Αυτοκράτορας διέταξε να χτιστεί ένας μεγάλος ναός για αυτές, τον οποίο φώτισε με πολλά χάρτινα φαναράκια, που συμβόλιζαν τη δύναμη του Βούδα.
Φανάρια κουνελάκια, καρότα και λουλούδια, στο γρασίδι του παραλιακού πάρκου Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Φανάρι πάντα και μπαμπού, στο γρασίδι του παραλιακού πάρκου Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Το κατεξοχήν υλικό κατασκευής τους είναι το χαρτί ή το μετάξι και το ξύλο ή το μπαμπού για τον σκελετό. Παλιότερα περιείχαν ένα κερί, αλλά τα σύγχρονα φαναράκια έχουν μια λάμπα με μπαταρία.
Τα σχήματά τους ποικίλλουν. Τα παραδοσιακά φαναράκια αναπαριστούσαν κυρίως εικόνες από τη φύση ή τους θρύλους. Τα σύγχρονα κατασκευάζονται σε ό,τι σχήμα μπορεί κανείς να φανταστεί.
Φανάρι-κοτόπουλο, στο γρασίδι του παραλιακού πάρκου Τάι Πο (7 Σεπτεμβρίου 2022, Χονγκ Κονγκ). (ΤΜ Τσαν / The Epoch Times)
Το Φθινοπωρινό Φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
Το φθινοπωρινό φεστιβάλ στο πάρκο Βικτώρια (10 Σεπτεμβρίου, Χονγκ Κονγκ). (Άντριαν Γιου / The Epoch Times)
ΠΗΓΕΣ
docuventa.gr
theepochtimes.com
mandarinmatrix.org
el.wikipedia.org
historyoflamps.com
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Μετάφραση από το άρθρο της Jenny Zeng, “Mid-Autumn Lantern Display at Hong Kong Park Lights Up”, The Epoch Times, 10/9/2022
Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το προαναφερθέν άρθρο.
Την Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου, στις 18:00, το Φεστιβάλ Εικονογράφησης Illustradays υποδέχτηκε το αθηναϊκό κοινό στο πιο πολύχρωμο και χαρούμενο φεστιβάλ της πόλης!
Με θεματικό τίτλο «Αχτίδα φωτός» («Βeam of light») και πλούσιο πρόγραμμα, φιλοδοξεί να μας χαρίσει μια πιο φωτεινή ματιά στον κόσμο και να μας βοηθήσει να γνωρίσουμε καλύτερα την τέχνη της εικονογράφησης.
Το φεστιβάλ αποτελείται από τέσσερεις ενότητες: τις «ιστορίες» (εκθέσεις), τα εργαστήρια, τις ομιλίες και το «κλαμπ».
Illustrastories
Προσκεκλημένη του φεστιβάλ είναι και πάλι η έκθεση «Le immagini della fantasia», από την πόλη Sarmede της Ιταλίας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, Gabriel Pacheco, επιλέγει και παρουσιάζει «σπουδαίους και σπουδαίες εικονογράφους που σχεδιάζουν και αναπτύσσουν τεχνικές και ιδέες που μετατρέπουν τη δημιουργική διαδικασία σε έναν διαφωτιστικό διάλογο. Φιγούρες που ανοίγουν μια συζήτηση με το κοινό, που κάνουν ερωτήσεις, που ψάχνουν νοήματα και εξάπτουν το ενδιαφέρον. Χαρακτήρες που φαίνεται να εξηγούν διαφορετικές θεματικές. Οι ερωτήσεις είναι άλλωστε ένας τρόπος να ρίξουμε φως σε κάτι όσο ταυτόχρονα επεξεργαζόμαστε την ομορφιά της τέχνης. Μια σύγχρονη ποιητική της εικονογράφησης, που ζητά απαντήσεις, αλλάζει τον τρόπο που διαβάζουμε και παρατηρούμε, που μας παρακινεί να συλλογιστούμε…»
Valerio Vidali, “The Forest”, Enchanted Lion Books 2018. (Από το https://illustradays.gr/programs/2/illustra-talks/inside-an-illustrated-forest)
Παράλληλα, στην έκθεση «Beam of Light» θα δούμε τις ιδέες 34 Ελλήνων και Κυπρίων εικονογράφων για το φως και πώς τις υλοποιούν. Τα έργα που συμμετέχουν επιλέχθηκαν από τον Gabriel Pacheco και την Ίριδα Σαμαρτζή, καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ και βραβευμένη εικονογράφο, και θα διαγωνιστούν για τρία βραβεία.
Η τρίτη έκθεση αποκαλείται «Behind the Book» και παρουσιάζει την προεργασία που κάνουν οι εικονογράφοι για ένα βιβλίο. Storyboard, σκίτσα, σκόρπιες ιδέες στο χαρτί, με χρώμα ή χωρίς, συνοδευόμενες σε κάποιες περιπτώσεις κι από την τελική εικόνα. Δίπλα σε κάθε μακέτα, κρέμεται με ένα σκοινάκι το βιβλίο που προέκυψε, για να το ξεφυλλίσει όποιος θέλει να ανακαλύψει τα μυστικά του.
«Behind the Book», illustradays 2022. (φωτ. Αλία Ζάε)
Illustralabs
Εργαστήρια για παιδιά, αλλά και για ενήλικες, από καταξιωμένους Έλληνες και ξένους δημιουργούς θα προσφέρουν στους επισκέπτες την ευκαιρία να εξερευνήσουν την τέχνη της εικονογράφησης, διάφορες τεχνικές και πράγματα που μπορούν να κάνουν με κομμάτια του παρελθόντος, το φως, την κίνηση και τις πιο παράξενες ιδέες τους!
Πλήθος καλλιτεχνών μοιράζονται μαζί μας τις γνώσεις και την εμπειρία τους στον χώρο των βιβλίων και της εικόνας. Οι Gabriel Pacheco, Lina Dudaite, Valerio Vidali, Sam McCullen, Μαριάννα Μίσιου, Ντανιέλα Σταματιάδη, Παναγιώτης Πανταζής, Carnovsky, Μαρία Παγκάλου, Sdeviano & Soteur, Στέφανος Ρόκος, Νέαρχος Ντάσκας, Odd Bleat, Κωστής Παπαθεοδώρου, Jesús Cisneros και Gerda Dendooven μιλούν για την τέχνη τους, όπως επίσης και για το πώς μπορούμε να την φέρουμε στο κοινό.
Gerda Dendooven (από το https://illustradays.gr/ )
Το τμήμα της έκθεσης που απευθύνεται περισσότερο στους επαγγελματίες και τους μελλοντικούς επαγγελματίες. Επαγγελματίες εικονογράφοι, εκδοτικοί οίκοι και ο ΟΣΔΕΛ (Οργανισμός Συλλογικής Διαχείρισης Έργων του Λόγου) θα βρίσκονται εκεί για να απαντούν σε ερωτήσεις και για να φωτίσουν όσο μπορούν κάθε σκοτεινό σημείο της χώρας της εικονογράφησης.
Η είσοδος και η συμμετοχή στα περισσότερα εργαστήρια είναι ελεύθερη, αλλά απαιτείται κράτηση θέσης. Για τις ομιλίες θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Για το πλήρες πρόγραμμα των ομιλιών και των εργαστηρίων και για λεπτομέρειες για το ωράριο λειτουργίας και την πρόσβαση στον χώρο, μπορείτε να επισκεφθείτε το https://illustradays.gr/visit
ILLUSTRADAYS 2022
ΠΟΤΕ: 9-18 Σεπτεμβρίου 2022
ΠΟΥ: Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων, Εχελιδών 19 & Πειραιώς 144
Ώρες λειτουργίας: 11:00-20:30 καθημερινά
Την Παρασκευή, 9/9, το φεστιβάλ ανοίγει στις 18:00. Ακολουθεί πάρτυ εγκαινίων στο Rooftop Bar (πλατεία Θεάτρου 18).
Οι imperfect id γεννήθηκαν την εποχή του κορωνοϊού σε μια διευρωπαϊκή συνεργασία των Νίκου Κολιούση (Ελλάδα) και Αχιλλέα Νάσιου (Σουηδία), που παντρεύει τη μουσική με την ποίηση. Σαν ντουέτο έχουν μέχρι σήμερα εκδόσει τρία ψηφιακά άλμπουμ (“Maroon”, “Primer Contacto” και “Ταξιδιώτης του χρόνου”).
Το καλοκαίρι του 2022 εισχώρησαν στο γκρουπ 2 ακόμη μέλη, ο Κώστας Κιλαζόγλου (ντραμς)
και ο Βασίλης Κυβράνογλου (μπάσο).
Με τη νέα τους σύνθεση πρόκειται να παρουσιάσουν το τελευταίο έργο τους “Ταξιδιώτης του
χρόνου”, μια ιστορία για τον Θεό και τον Άνθρωπο πλαισιωμένη από αφήγηση και μουσική,
στην Ηγουμενίτσα το Σάββατο 27 Αυγούστου.
Ονομάστηκαν έτσι από την όαση Φαγιούμ, λίγο έξω από το Κάιρο, στην οποία πρωτοανακαλύφθηκαν το 1615 από τον Ιταλό περιηγητή Πιέτρο ντελλα Βάλλε. Πολύ αργότερα, τον 19ου αιώνα, αγγλικές και γαλλικές αρχαιολογικές ανασκαφές σε αιγυπτιακές νεκροπόλεις, όπως η Χαουάρα και η Μέμφιδα, έφεραν στο φως περισσότερα.
Αν και χρονολογούνται από τους τρεις πρώτους αιώνες μ.Χ., είναι ταυτόχρονα έργα απολύτως σύγχρονα. Αν και προορίζονταν για ταφική χρήση, εντυπωσιάζουν με τη ζωντάνια τους.
Τα πορτραίτα Φαγιούμ, ζωγραφικές απεικονίσεις σε ξύλο νεκρών προσώπων, φιλοτεχνήθηκαν είτε πριν από το θάνατο του μοντέλου είτε αμέσως μετά.
Η χρήση τους συνδέεται με τα ταφικά έθιμα της Αιγύπτου, που απαιτούσαν τη συντήρηση του νεκρού σώματος, προκειμένου ο νεκρός να μπορέσει να το χρησιμοποιήσει και στον άλλο κόσμο.
Μούμια μικρού αγοριού με πορτραίτο, εγκαυστική σε ξύλο από φτελιά, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (ΕΑ 13595). Διαστάσεις 0,24 Χ 0,165 και μήκος μούμιας 1,32 μ. Από την πρώτη ανασκαφή του Petrie, 1888. Περίοδος Τραιανού, 98 -117 μ.Χ.
Όσο κι αν τα έθιμα αυτά θεωρούνταν βάρβαρα από τους Πτολεμαίους και αργότερα από τους Ρωμαίους, που κυριάρχησαν στη χώρα τους τρεις τελευταίους π.Χ. και τους τρεις πρώτους μ.Χ. αιώνες αντίστοιχα και που προσπάθησαν να τα καταπολεμήσουν, οι πιστοί της Ίσιδας και του Σεράπιδος συνέχιζαν να τα τηρούν με ευλάβεια.
Δεν ήταν ασυνήθιστο τα πορτραίτα να φιλοτεχνούνται εκ του φυσικού, ενώ ο εικονιζόμενος βρισκόταν εν ζωή, να καδράρονται και να κοσμούν το σπίτι. Με το θάνατό του, η κορνίζα αφαιρούνταν και το πορτραίτο ενσωματωνόταν στη μούμια.
Πορτραίτο γυναίκας με πλαίσιο από τη Χαουάρα, εγκαυστική σε ξύλο, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων (GRA 1889.10-18.1). Εξωτερικές διαστάσεις πλαισίου 0,445×0,41×0,03×0,04 μ.και εσωτερικές 0,322×0,211×0,032×0,050 μ. Από τη πρώτη ανασκαφή του Petrie, 1888. Περίπου 50-70 μ.Χ.
Τοποθετούνταν σε εμφανές σημείο στη μούμια του νεκρού σώματος, περίπου εκεί όπου θα έπρεπε να βρίσκεται το κεφάλι. Παλαιότερα, στη θέση τους έμπαινε μια μάσκα στυλιζαρισμένη σύμφωνα με την αιγυπτιακή τεχνοτροπία. Σιγά σιγά η επιρροή της ελληνιστικής τέχνης αυξήθηκε και οι μάσκες αντικαταστάθηκαν από ρεαλιστικές απεικονίσεις των προσώπων. Απόηχο της αιγυπτιακής τέχνης αποτελούν τα τονισμένα μάτια.
Γύψινη νεκρική μάσκα νέου από την Αίγυπτο 100 – 200 μ.Χ.(; ) Ιδιωτική συλλογή.
Πράγματι, το πιο έντονο και χαρακτηριστικό στοιχείο των Φαγιούμ είναι τα μάτια και το βλέμμα τους. Είναι μαγνητικό και βαθύ. Επιστεγασμένο από χοντρές γραμμές φρυδιών, δεν μπορείς να το αγνοήσεις. Είναι κυρίως αυτό το βλέμμα που συνδέει τα πορτραίτα Φαγιούμ με το τώρα και με τους σύγχρονους θεατές τους.
Η Άγκαθα Κρίστι συμπύκνωσε με μεγάλη ακρίβεια τα χαρακτηριστικά των πορτραίτων Φαγιούμ, περιγράφοντας μια Ισπανίδα σε κάποιο βιβλίο της: «Μαύρα μαλλιά, μελαψό δέρμα, μάτια βαθιά, σκοτεινά σαν τη νύχτα… τα θλιμμένα και περήφανα μάτια των Μεσογειακών».
Πορτραίτο νέου άνδρα σε πλαίσιο με χρυσωμένο γύψο, εγκαυστική σε ξύλο από φτελιά, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (ΕΑ 74704). Διαστάσεις 0,38 Χ 0,21 Χ 0,004μ.. Από τη πρώτη ανασκαφή του Petrie, 1888. Περίοδος Αντωνίνων (αρχές), 138 -161 μ.Χ.
Μια καλλιτεχνική γέφυρα
Η καλλιτεχνική αξία των Φαγιούμ είναι μεγάλη, αν και δεν είχε αναγνωριστεί από την αρχή ως τέτοια, και σαν ζωγραφικά έργα καθεαυτά, αλλά και σαν συνδετικός κρίκος ανάμεσα στην ελληνική ζωγραφική της αρχαιότητας και τη βυζαντινή αγιογραφία, που αποτυπώνουν και μεταφέρουν την ελληνικότητα διαμέσου των αιώνων.
Πολλά από τα έργα αυτά είναι μικρά αριστουργήματα τεχνικής και καλλιτεχνικής έκφρασης. Ο τρόπος που δουλεύτηκαν οι λεπτομέρειες, που αποδίδεται ο εσωτερικός κόσμος του κάθε μοντέλου, τα διακοσμητικά στοιχεία και η μεγάλη αισθαντικότητα των ζωγράφων, που πέτυχαν να δώσουν τέτοια ζωντάνια στα έργα τους, δείχνει υψηλότατο καλλιτεχνικό επίπεδο.
Πορτραίτο γυναίκας με στεφάνι από φύλλο χρυσού, εγκαυστική σε ξύλο, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (ΕΑ 65346). Διαστάσεις 0,44×0,20×0,005 μ. Από τη πρώτη ανασκαφή του Petrie, 1888. Περίοδος Αντωνίνων (μέσα ή τέλη), 161 -192 μ.Χ.
Η τεχνική που χρησιμοποιούταν ήταν κυρίως η εγκαυστική σε ξύλο, όπου το χρώμα αναμειγνύεται με λιωμένο κερί και κατόπιν απλώνεται στη ζωγραφική επιφάνεια. Η όλη διαδικασία απαιτεί ταχύτητα, για να μην προλάβει να κρυώσει το κερί. Είναι μια δύσκολη τεχνική, η οποία όμως χαρίζει αθανασία στη λαμπρότητα των χρωμάτων.
Πορτραίτο ιερέα του Σεράπιδος, εγκαυστική σε ξύλο, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (ΕΑ 74714). Διαστάσεις 0,40×0,19μ. Από τη δεύτερη ανασκαφή του Petrie, 1911. Περίοδος Αντωνίνων (αρχές), 138 -161 μ.Χ.
Τα ιδιαίτερα στοιχεία της ελληνιστικής ζωγραφικής παράδοσης, όπως ο ρεαλισμός, η όψη των τριών τετάρτων, οι φωτοσκιάσεις και η αίσθηση του όγκου, που είχε φέρει στην Αίγυπτο ο ζωγράφος Απελλής τον 4ο π.Χ. αιώνα, μετουσιώθηκαν με την πάροδο του χρόνου και την αλλαγή του πνευματικού υπόβαθρου που έφερε η διάδοση και σταδιακή επικράτηση του Χριστιανισμού.
Οι καλλιτέχνες άρχισαν να δέχονται όλο και περισσότερες παραγγελίες από χριστιανούς και για ένα διάστημα τα Φαγιούμ και οι χριστιανικές εικόνες συνυπήρχαν. Τον 4ο όμως αιώνα μ.Χ., όταν ο Θεοδόσιος Α΄ ήταν αυτοκράτορας του Βυζαντίου, άρχισαν διώξεις των «εθνικών» και των ειδωλολατρών στην Αίγυπτο και τη Συρία και πολλοί ναοί καταστράφηκαν. Οι διώξεις έπαυσαν μετά από τέσσερα χρόνια, κατά τα οποία όμως ο Χριστιανισμός είχε ισχυροποιήσει τη θέση του και είχε επιβληθεί ως επίσημη θρησκεία.
Πορτραίτο γυναίκας , σπάραγμα από σάβανο, τέμπερα σε λινό, με προσθήκες από γύψο και φύλλο χρυσού, Μουσείο Μπενάκη (6877). Διαστάσεις 0,64 Χ 0,38 μ.. Περίοδος Σεβήρων, 193 – 235 μ.Χ..
Το 1998 διοργανώθηκε στο Ηράκλειο έκθεση και Συμπόσιο με τίτλο «Από τα Πορτραίτα του Φαγιούμ στις Απαρχές της Τέχνης των Βυζαντινών Εικόνων». Η έκθεση παρουσιάστηκε στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου για έναν μήνα και κατόπιν μεταφέρθηκε στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Φιλοξενούσε εκθέματα από την εποχή του Χριστού έως τον 7ο αιώνα μ.Χ. από μουσεία της Βρετανίας, της Ουκρανίας και της Ελλάδας και από ιδιωτικές συλλογές και σκοπός της ήταν να καταδείξει ότι τα πορτραίτα Φαγιούμ κατάγονται από την αρχαία ελληνική τέχνη και ότι είναι προάγγελοι της βυζαντινής ζωγραφικής.
Παντοκράτωρ, Μονή Χιλανδαρίου, Άγιον Όρος
Η επίδραση των Φαγιούμ είναι εμφανής και σε κατοπινούς Έλληνες καλλιτέχνες που είχαν μελετήσει τη βυζαντινή αγιογραφία, όπως ο Γκρέκο την Αναγέννηση ή πιο σύγχρονοι όπως ο Κόντογλου και ο μαθητής του Τσαρούχης. Κοινός παρονομαστής, η ελληνικότητα.
Γιάννης Τσαρούχης, “…αυτό το μάθημα βυζαντινής τεχνικής”, Μυτιλήνη 1965
Γιάννης Τσαρούχης, σπουδή για πορτρέτο του Γιώργου Ορφανού , 1977. Αυγοτέμπερα σε χαρτί, 42,6 x 23,9 εκ.. Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη
Τα περισσότερα πορτραίτα Φαγιούμ σήμερα βρίσκονται σε ιδιωτικές συλλογές και σε μουσεία του εξωτερικού: στο Λονδίνο (Βρετανικό Μουσείο), το Παρίσι (Λούβρο), το Βερολίνο (Altes Museum), τη Μόσχα (Μουσείο Πούσκιν) και τη Νέα Υόρκη (Μετροπόλιταν). Στην Ελλάδα, υπάρχουν μόνο δυο στο Μουσείο Μπενάκη και ένα στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Πορτραίτο νέου άνδρα με κερί, αυγό και λινέλαιο σε ξύλο, Βρετανικό Μουσείο, Τμήμα Αιγυπτιακών Αρχαιοτήτων (ΕΑ74711). Διαστάσεις 0,31 x 0,28 x 0,0015-20 μ. Από την πρώτη ανασκαφή του Petrie, 1888. Περίοδος Φλαβίων (τέλη) ή περίοδος Τραϊανού (αρχές), 81-–117 μ.Χ.
Ένα σπάνιο ρεσιτάλ ιστορικών φλάουτων κι ένα μοναδικό ταξίδι στο σαγηνευτικό κόσμο της μεσαιωνικής μουσικής με διάφορα όργανα της εποχής. Ο Δημήτρης Κούντουρας, που ειδικεύεται στην παλαιά μουσική, παρουσιάζει όργανα όπως το πλάγιο μεσαιωνικό φλάουτο, το φλάουτο με ράμφος, το διπλό φλάουτο σε ένα ιδιαίτερο και λίγο γνωστό ρεπερτόριο. Μεταξύ άλλων θα ακουστούν έργα των Bernard de Ventadorn, Guillaume de Machaut, Oswald von Wolkenstein κ.ά.
Master of the Female Half-Lengths, «Τρεις γυναίκες μουσικοί», περίπου 1530
Ο Δημήτρης Κούντουρας ειδικεύεται σε ιστορικά είδη φλάουτου και στην παλαιά μουσική. Ίδρυσε και διευθύνει το σύνολο παλαιάς μουσικής Ex Silentio με πλούσια δισκογραφία και διεθνή παρουσία. Έχει εμφανιστεί σε Ευρώπη, σε Μέση και Άπω Ανατολή ενώ έχει συνεργαστεί με τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης και με ορχήστρες σε όργανα εποχής όπως η Καμεράτα Αθηνών και η Harmony of Nations. Έχει ηχογραφήσει με το Ex Silentio για τις εταιρίες Carpe Diem και Talanton ενώ έχει εκδώσει δοκίμια και μελέτες για θέματα ιστορίας και ερμηνείας της μουσικής μέχρι τον 18ο αιώνα. Σπούδασε ιστορικά είδη φλάουτου και παλαιά μουσική στην Ουτρέχτη, στο Μιλάνο, στη Βιέννη και στο Τρόσινγκεν.
Το ρεσιτάλ θα πραγματοποιηθεί την Παρασκευή, 1η Απριλίου, ώρα 20:30 στην αίθουσα συναυλιών του ωδείου Φίλιππος Νάκας.
Στους παρακάτω συνδέσμους μπορείτε να διαβάσετε δυο πολύ ενδιαφέρουσες και κατατοπιστικές συνεντεύξεις του καλλιτέχνη στον Παναγιώτη Φρούντζο και στον Κωνσταντίνο Καϊμάκη, σχετικά με την παλαιά μουσική, τη μουσική στην Αναγέννηση και τον συγκερασμό των μουσικών ρευμάτων στη λεκάνη της Μεσογείου:
Με μια ιδιαίτερα σημαντική και εντυπωσιακή έκθεση προσκαλεί η νέα Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου το φιλότεχνο κοινό στον καινούριο της χώρο.
Από τις συλλογές του Λούβρου, μουσείου εμβληματικού, επιλέγεται και φιλοξενείται μια πληθώρα έργων διαφόρων εποχών και τεχνοτροπιών, με κοινό παρονομαστή το ανθρώπινο πρόσωπο.
Έχοντας σαν σημείο εκκίνησης το 3.000 π.Χ. και την τέχνη της Αιγύπτου, της Μεσοποταμίας, της Ελλάδας και της Ρώμης, μέχρι τα πορτραίτα Φαγιούμ των τριών πρώτων αιώνων μ.Χ, η έκθεση διαπερνά τους ευρωπαϊκούς αιώνες, μέσω του Χριστιανισμού, της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, φτάνοντας έως και τον Διαφωτισμό.
Μποτιτσέλι και ατελιέ, «Πορτραίτο νεαρού άνδρα με κόκκινο σκούφο», περ. 1480-1490.
Πρωταγωνιστής πάντα το πρόσωπο, είτε ως εξιδανικευμένη μορφή και προσωπείο είτε ως σύμβολο-φορέας μιας ανώτερης πνευματικότητας είτε ως καθρέφτης των συγκλονιστικότερων παθών. Μορφές ηρωισμού, κάλλους, μεγαλείου ή δράματος συμπυκνωμένου στο τελάρο ή το γλυπτό.
Μέσα από τα έργα της έκθεσης της ΕΠΜΑΣ έχουμε την ευκαιρία να συναντήσουμε και εξερευνήσουμε τον εαυτό μας, ιδωμένο από τους σπουδαιότερους καλλιτέχνες του μεσογειακού και ευρωπαϊκού πολιτισμού.
Μποτιτσέλι, Βερονέζε, Γκρέκο, Βελάσκεθ, Ρέμπραντ, Γκόγια, Νταβίντ, Ντελακρουά είναι κάποια από τα ονόματα των καλλιτεχνών που η «Αναζήτηση της αθανασίας» φέρνει στην Αθήνα από το Παρίσι.
Η σύμπραξη της Εθνικής Πινακοθήκης με το μουσείο του Λούβρου χαρίζει μια σπάνια ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να θαυμάσει και απολαύσει μερικά από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ζωγραφικής και όχι μόνο. Πέρα από αυτό, ο πλούτος και η ποικιλία των επιλεγμένων έργων και η θεματική οργάνωσή τους μάς βοηθά να εμβαθύνουμε στην κοινωνία κάθε εποχής. «Κάθε εποχή αντιπροσωπεύεται από χαρακτηριστικά έργα που εικονογραφούν τη λειτουργία και τον συμβολισμό του πορτραίτου τη συγκεκριμένη περίοδο.»1
Αντουάν-Ζαν Γκρο, «O Βοναπάρτης στη γέφυρα του Άρκολε» , 1796. Λάδι σε καμβά, 130 x 94 εκ. Πηγή εικόνας: Wikimedia Commons
Πού βρίσκεται η αθανασία;
Εκτός από το περιεχόμενο, βρίσκω εξαιρετικά ενδιαφέροντα και τον τίτλο της έκθεσης, που συνδέει την έννοια της αθανασίας με το πορτραίτο.
Η σύνδεση γίνεται με περισσότερους από έναν τρόπους.
Υπάρχει το μοντέλο που περνά στην αθανασία, όπως και ο ζωγράφος φυσικά και η εποχή τους, ο χαρακτήρας, η ιδιοσυγκρασία και οι πεποιθήσεις τους. Ο καμβάς και το βλέμμα μας τα διατηρούν και τα μεταφέρουν από εποχή σε εποχή.
Κυρίως όμως η αθανασία με κάνει να σκέφτομαι την ψυχή. Καθρέφτης της οποίας είναι τα μάτια. Τελικά, σ’ ένα πορτραίτο, τα μάτια του τραβούν σα μαγνήτης τα δικά μας κι εκεί ψάχνουμε να βρούμε αυτό που ζει στον άχρονο τόπο.
Αν και στερούμαι της δυνατότητας να μεταφέρω τις προσωπικές μου εντυπώσεις, έχω παρόλα αυτά τη βεβαιότητα ότι αυτή η έκθεση δεν θα απογοητεύσει τους επισκέπτες της. Και ότι κανείς δεν θα νιώσει ότι έχασε τον χρόνο του αναζητώντας την αθανασία…
* * *
«Αναζητώντας την αθανασία. Η τέχνη του πορτραίτου στις συλλογές του Λούβρου»
Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου
Βασιλέως Κωνσταντίνου 50, Αθήνα
Διάρκεια έκθεσης: 29 Νοεμβρίου έως τις 28 Μαρτίου 2022
Στις 13 Μαΐου γιορτάζεται τα τελευταία 21 χρόνια η Παγκόσμια Ημέρα Φάλουν Ντάφα.
Σε περισσότερες από 80 χώρες ανά τον κόσμο, όπως και στην Ελλάδα, γίνονται παρελάσεις, συναυλίες και ομιλίες προς τιμήν αυτής της άσκησης και του Δασκάλου της, Λι Χονγκτζί, για την προσφορά του στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής και του ήθους των ανθρώπων που την εξασκούν.
Για αυτήν του την προσφορά, ο Δάσκαλος Λι ήταν δύο φορές υποψήφιος για το Νόμπελ Ειρήνης (2000 και 2001), ενώ προτάθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για το Βραβείο Ζαχάροφ για την Ελευθερία της Σκέψης και βραβεύτηκε με το Διεθνές Βραβείο Ανεξιθρησκείας του Freedom House.
Πολυάριθμα βραβεία και διακρίσεις έχει δεχτεί και στη χώρα του την Κίνα, τόσο για τις θεραπείες που έχει κάνει (πχ. στην Ασιατική Έκθεση Υγείας 1992 στο Πεκίνο) όσο και για τη διδασκαλία του. Εκτός από τις άμεσες θεραπείες που έχει κάνει ο ίδιος, από κοντά αλλά και από απόσταση, σε ανίατες ή δύσκολες παθήσεις όπως η παράλυση ή ο καρκίνος, θεαματική βελτίωση της υγείας τους είδαν οι περισσότεροι άνθρωποι που άσκησαν ή ασκούν τη μέθοδο προσωπικής καλλιέργειας Φάλουν Ντάφα (ή Φάλουν Γκονγκ).
Η πέμπτη άσκηση του Φάλουν Γκονγκ (ευγενική παραχώρηση της Mishchenko Olga μέσω της Armina Nimenko)
Τι είναι το Φάλουν Ντάφα;
Το Φάλουν Ντάφα («Ο Μεγάλος Τρόπος Άσκησης Καλλιέργειας του Τροχού του Νόμου») είναι μια άσκηση καλλιέργειας για τον νου και το σώμα, που βασίζεται στις αρχές Αλήθεια, Καλοσύνη και Ανεκτικότητα. Σύμφωνα με το Φάλουν Ντάφα, οι αρχές αυτές είναι η θεμελιώδης φύση του σύμπαντος. Εναρμονιζόμενοι με αυτές, μπορούμε να έχουμε μια ποιοτικότερη ζωή ως άνθρωποι και ως κοινωνίες. Συνδυάζοντας την εφαρμογή των παραπάνω αρχών με 5 απλές και ήπιες διαλογιστικές ασκήσεις, μπορούμε να καθαρίσουμε το σώμα μας και να βελτιώσουμε την υγεία μας. Νους υγιής σε σώμα υγιές.
Οι ρίζες της άσκησης πάνε πίσω στις αρχαίες κινέζικες παραδόσεις και στον βουδισμό, όταν στο παρελθόν διδασκόταν μόνο από δάσκαλο σε μαθητή. Είναι μόλις πριν από 21 χρόνια, στις 13 Μαΐου 1992, που ο Δάσκαλος Λι άρχισε να τη μεταδίδει στο ευρύ κοινό, πρώτα στη γενέτειρα πόλη του Τσάνγκτσουν και αργότερα σε ολόκληρη τη χώρα της Κίνας.
Η επίδραση της διδασκαλίας του ήταν έντονη στους ανθρώπους, που είδαν άμεσα οφέλη στην υγεία τους αλλά και στην ποιότητα της σκέψης και της συμπεριφοράς τους. Ως αποτέλεσμα, το Φάλουν Ντάφα διαδόθηκε ραγδαία στη χώρα και μέχρι το 1999 οι ασκούμενοι έφτασαν τα 100 εκατομμύρια, σύμφωνα με στοιχεία του κινεζικού κράτους. Ένας στους 13 Κινέζους ασκούσε Φάλουν Γκονγκ – το Φάλουν Γκονγκ βρισκόταν παντού!
Ομαδική εξάσκηση στην Γκουανγκτζού, πριν από τη δίωξη.
Από το 1995, ο κ. Λι ξεκίνησε να δίνει διαλέξεις και σε άλλες χώρες, σε Ευρώπη, Αμερική και Αυστραλία, και ο κόσμος άρχισε να το γνωρίζει και να το αγκαλιάζει σε παγκόσμια κλίμακα.
Είναι αρχή στο Φάλουν Ντάφα η μετάδοσή του να γίνεται μόνο εθελοντικά και δωρεάν και ποτέ για κερδοσκοπικούς ή ιδιοτελείς σκοπούς. Το υλικό των διαλέξεων του Δασκάλου Λι, οι οδηγίες, τα βίντεο και η μουσική των ασκήσεων υπάρχουν στο Διαδίκτυο σε περισσότερες από 40 γλώσσες. Επιπλέον, στους τόπους ομαδικής εξάσκησης, υπάρχουν βοηθοί για να δείξουν τις ασκήσεις σε όποιον ενδιαφέρεται.
Το Φάλουν Ντάφα στην Ελλάδα
Στη χώρα μας η άσκηση άρχισε να γίνεται γνωστή λίγο μετά το 2000. Τοποθεσίες εξάσκησης υπάρχουν σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Αρκαδία. Ο τόπος ομαδικής εξάσκησης στην Αθήνα είναι στο πάρκο Ελευθερίας, δίπλα στο Μέγαρο Μουσικής. Οι συναντήσεις πραγματοποιούνται κάθε Κυριακή, 9:30 – 11:30.
Για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Φάλουν Ντάφα, έχει προγραμματιστεί μια επίσημη επίδειξη των ασκήσεων το Σάββατο 15 Μαϊου.
Η βάναυση δίωξη του Φάλουν Γκονγκ από το Καθεστώς της Κίνας
Παρά τα πολλά και αναγνωρισμένα οφέλη που το Φάλουν Ντάφα έφερε στην κινεζική κοινωνία, (τα οποία δεν τα γνωρίζουν πολλοί λόγω της προπαγάνδας του Κινεζικού καθεστώτος ενάντια στο Φάλουν Γκονγκ) στα ήθη και στην υγεία των πολιτών, το ΚΚ κάποια στιγμή άρχισε να στρέφεται εναντίον του. Η ευρεία του διάδοση (οι ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ αριθμούσαν τα 100 εκατομμύρια. Και όλο και αυξάνονταν) άρχισε να φοβίζει το ΚΚ. Και έτσι από το 1996 άρχισαν να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια της κρατικής δυσαρέσκειας, πρώτα ως συκοφαντικά δημοσιεύματα, αργότερα ως ανοικτές παρεμβάσεις και τέλος, το έτος 1999, ως βάναυση δίωξη με βασανισμούς, φυλακίσεις και βίαιες αφαιρέσεις οργάνων στις φυλακές της Κίνας που έχει καταλήξει πλέον σε γενοκτονία. Μέχρι και σήμερα. Δυστυχώς δεν αναφέρεται όσο θα έπρεπε παγκοσμίως λόγω οικονομικών συμφερόντων με το ΚΚΚ.
Υπό την οπτική του κομμουνιστικού καθεστώτος της Κίνας, η πίστη 100 εκατομμυρίων ανθρώπων στην πνευματική τους παράδοση, αποτελούσε πλέον απειλή για την σταθερότητα της κρατικής εξουσίας η οποία πυρήνα έχει τον υλισμό και τον αθεϊσμό. Αρχές αντίθετες στις παραδόσεις της αρχαίας Κίνας. Η ανοχή της πνευματικότητας στην σημερινή Κίνα υπό την κατοχή του ΚΚ, σημαίνει την κατάρρευση του καθεστώτος. Και έτσι αν και υπήρχαν πολλοί υποστηρικτές του Φάλουν Γκονγκ στην κυβέρνηση, η εχθρική τάση επικράτησε, με αποτέλεσμα στις 20 Ιουλίου του 1999 να ξεκινήσει η βάναυση δίωξη των ασκούμενων του Φάλουν Γκονγκ.
18 Ιουλίου 2019, Ουάσιγκτον, ΗΠΑ. Παρέλαση ασκουμένων μπροστά από το Καπιτώλιο με αφορμή τα 20 χρόνια δίωξης του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα. (Samira Bouaou / The Epoch Times)
Στην Ελλάδα, οι παρεμβάσεις και η προπαγάνδα της κινεζικής πρεσβείας έχουν προκαλέσει την ολιγόωρη κράτηση Ελλήνων ασκουμένων, αλλά και την ακύρωση παράστασης στο Μέγαρο Μουσικής που αναφέρεται στη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα.
Παρά τη συνεχιζόμενη δίωξη και συκοφάντηση από το κινέζικο καθεστώς, οι ασκούμενοι απαντούν ειρηνικά και δείχνουν την ομορφιά του Φάλουν Ντάφα σε κάθε γωνιά της γης. Έτσι, πλέον οι άνθρωποι του κόσμου γνωρίζουν την αλήθεια και μπορούν να πουν ανεπιφύλακτα Φάλουν Ντάφα Χάο: το Φάλουν Ντάφα είναι καλό.
Το «Μάνσφηλντ Παρκ» («Mansfield Park») συγκαταλέγεται στα έργα της ωριμότητας της Τζέην Ώστεν και πρωτοεκδόθηκε το 1814. Θεωρείται το πιο σοβαρό και το πιο δύσβατο βιβλίο της.
Αυτό ίσως να οφείλεται στον χαρακτήρα της ηρωίδας του, της Φάννυ Πράις: είναι συνεσταλμένη, με ντελικάτη υγεία, αγαπά τη φύση και την ήσυχη οικογενειακή ζωή και έχει υψηλές, ακλόνητες ηθικές αρχές. Με άλλα λόγια, δεν είναι καθόλου συναρπαστική, ιδίως για τα δεδομένα της εποχής μας.
Η ηθική της Φάννυ, από την αρχή έως το τέλος του βιβλίου, παραμένει αταλάντευτη. Ενώ όλοι γύρω της, ακόμα κι ο αγαπημένος της ξάδελφος Έντμουντ, παρασύρονται με τον ένα ή τον άλλον τρόπο αποκαλύπτοντας τις αδυναμίες τους, το ήθος της Φάννυ διατηρείται αναλλοίωτα υψηλό στηρίζοντας την ίδια και τον περίγυρό της. Από την άποψη του αναγνώστη, θα μπορούσαμε να πούμε ότι στηρίζει και ολόκληρη την πλοκή.
Η Φάννυ, γεννημένη σε οικογένεια με «τεράστιο πλεόνασμα παιδιών και απέραντο έλλειμμα σε όλα τα άλλα»1, προσκαλείται σε ηλικία 9 ετών από την πλούσια οικογένεια της αδελφής της μητέρας της, να ζήσει και να μεγαλώσει μαζί τους. Στην οικογένεια της θείας της θα βρει δυο ξάδερφους αρκετά μεγαλύτερους από αυτήν , δυο ξαδέλφες λίγο μεγαλύτερες, μια ανεκτική αλλά άβουλη θεία, μια αυστηρή θεία κι έναν επίσης αυστηρό και απόμακρο (αλλά καλόκαρδο κατά βάθος) θείο.
Σε αυτό το νέο και αρκετά εχθρικό περιβάλλον, το ντροπαλό κορίτσι καλείται να προσαρμοστεί και να βάλει τα δυνατά της να φανεί αντάξια της μεγάλης της τύχης και της εύνοιας της νέας της οικογένειας νιώθοντας τη δέουσα ευγνωμοσύνη. Η Φάννυ δεν γίνεται δεκτή σαν ισότιμο μέλος των Μπέρτραμ αλλά ως φτωχή συγγενής και οφείλει να έχει συνείδηση της φυσικής της κατωτερότητας. Οι συγγενείς της δεν αμελούν να της το υπενθυμίζουν αυτό, άλλοι περισσότερο κι άλλοι λιγότερο συνειδητά, φανερά και έντονα. Φωτεινή εξαίρεση ο Έντμουντ, που από την αρχή συμπονά και βοηθά τη μικρή του ξαδέλφη, με το ενδιαφέρον και τη συμπάθειά του αλλά και με τη φροντίδα που δείχνει για τις συναισθηματικές και πρακτικές της ανάγκες. Είναι αυτός που εξελίσσεται σε μέντορα της Φάννυ, που καθοδηγεί τη μόρφωση και τη σκέψη της και που της εμφυσά τις αρχές που οδηγούν αργότερα την κρίση και τη στάση της απέναντι στα πράγματα και τα πρόσωπα.
Η κατωτερότητα της Φάννυ είναι έκδηλη σε πολλούς τομείς. Εμφανισιακά υστερεί από τις ξαδέλφες της με το ωραίο παράστημα, η υγεία της είναι αρκετά εύθραυστη και την εμποδίζει να συμμετέχει σε έντονες δραστηριότητες, το μορφωτικό της επίπεδο είναι χαμηλό και επιπλέον αδιαφορεί για την καλλιέργεια των δεξιοτήτων που αρμόζουν σε μια κοπέλα καλής οικογένειας, όπως η ζωγραφική και η μουσική.
Αυτήν την αρχική κατάσταση της κατωτερότητας της Φάννυ και της ανωτερότητας αντίστοιχα όλων των υπολοίπων, η Τζέην Ώστεν φροντίζει να την ανατρέψει στην πορεία του μυθιστορήματός της. Η Φάννυ εξελίσσεται σε μια όμορφη κοπέλα, με ευαισθησίες, μόρφωση, βάθος και κοφτερή ματιά που δεν παραπλανάται από τη γοητεία των άλλων, αλλά μπορεί να διακρίνει αυτά που κρύβονται κάτω από τη γυαλιστερή επιφάνεια. Κυρίως όμως θα ξεχωρίσει χάρη στο ήθος της και τη σταθερή πίστη στις αρχές της που θα κρατήσει σε όλες τις περιστάσεις. Η σταθερότητά της θα την μετατρέψει από το πιο σκοτεινό στο πιο φωτεινό σημείο του έργου.
Αντίθετα, τα τέσσερα ξαδέρφια της πέφτουν σε διάφορα ατοπήματα. Η συγγραφέας τους υποβάλλει σε δοκιμασίες στις οποίες δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν, κάτι που βλέπουμε ότι οφείλεται σε έλλειψη ήθους. Η νέα οικογένεια της Φάννυ έχει τεράστιο πλεόνασμα σε έπαρση και ματαιοδοξία και απέραντο έλλειμμα σε όλα τα άλλα. Ακόμα και ο Έντμουντ, ο πιο σοβαρός και αξιόλογος χαρακτήρας από τους τέσσερεις, θα παρασυρθεί από τους χαριτωμένους τρόπους και εμφάνιση μιας καινούριας γνωριμίας, δεν θα κρίνει σωστά και θα χάσει σε κάποιο βαθμό τη σταθερότητα και την προσήλωση στις αρχές του.
Ως μοναδικός αντάξιος της Φάννυ σε σταθερότητα και αυστηρότητα αρχών παρουσιάζεται ο θείος της σερ Τόμας. Η καλή του πλευρά δεν είναι τόσο εμφανής στην αρχή, αλλά εκδηλώνεται αργότερα. Γίνεται πολύτιμος σύμμαχος της Φάννυ, όπως είναι και αυτή για αυτόν – σύμμαχοι κυρίως στην υπεράσπιση των αρχών, αλλά και στη στήριξη του κόσμου του μυθιστορήματος.
Δεν θα ήταν άστοχο να θεωρήσουμε το ήθος ως πραγματικό πρωταγωνιστή του «Μάνσφηλντ Παρκ». Φυσικά, το μυθιστόρημα είναι πολύπλευρο και αγγίζει πολλά θέματα, στον πυρήνα όμως θα έλεγα πως βρίσκονται τα ηθικά ζητήματα. Το κάθε πρόσωπο γίνεται αντιληπτό και αξιολογείται βάσει του ήθους του. Η πλοκή εκτυλίσσεται έτσι ώστε οι χαρακτήρες να αποκαλύψουν το ήθος τους. Και είναι πάλι το ήθος (ή η έλλειψή του) αυτό που οδηγεί την πλοκή, είτε δίνοντας ώθηση για δράση είτε αναστέλλοντας τη δράση είτε προκαλώντας τις αναγκαίες ανατροπές.
Ήθος όμως δεν είναι μόνο οι αρχές. Χαρακτηριστικά της Φάννυ είναι επίσης η ταπεινοφροσύνη, η σεμνότητα, η αφοσίωση, η ευπρέπεια και η ευγένεια. Και η συγγραφέας δεν παραλείπει να μας επισημάνει, με τη γνωστή της λεπτότητα, ότι η
αληθινή φύση της ευγένειας είναι η σκέψη, το ενδιαφέρον και η φροντίδα για τους άλλους. Είναι η ανιδιοτέλεια, που υψώνει και τους πιο αδύναμους και τους χαρίζει μια δύναμη που δεν μπορούν να έχουν ποτέ οι δυνατοί.
Ο χαρακτήρας της Φάννυ έρχεται σε έντονη αντίθεση με τον χαρακτήρα των υπολοίπων. Τα πρόσωπα που δεν ανήκουν στην οικογένεια απεικονίζονται ακόμα χειρότερα: είναι αήθεις. Στερούνται αρχών και ποιότητας. Τελικά, βλέπουμε πως αυτό καταστρέφει πρακτικά τη ζωή τους.
Πραγματικά, κάθε χαρακτήρας στο τέλος του έργου παίρνει αυτό που του αξίζει: οι καλοί ανταμείβονται με μια ευτυχισμένη ζωή κοντά στους αγαπημένους τους και οι κακοί τιμωρούνται καταδικασμένοι να συνεχίσουν τον βίο τους χωρίς τα πράγματα που ομορφαίνουν και δίνουν αξία στη ζωή.
Ενδιαφέρον έχει και το όνομα της ηρωίδας: Fanny Price. Το Fanny είναι ομόηχο με το funny, που σημαίνει περίεργο ή αστείο. Price σημαίνει αξία. Στο τέλος του μυθιστορήματος, η φτωχή Φάννυ Πράις έχει γίνει το πιο ανεκτίμητο μέλος της οικογένειας Μπέρτραμ..
Δεν αποκλείεται τελικά η δυσκολία του έργου να οφείλεται πράγματι στον χαρακτήρα της ηρωίδας. Γιατί πόσοι από εμάς τους σύγχρονους αναγνώστες μπορούμε (ή θέλουμε) να ταυτιστούμε με ένα πρόσωπο τόσο υψηλού φρονήματος; Όπως έχει παρατηρήσει και ο Γκ. Κ. Τσέστερτον για τον χριστιανισμό: «Το χριστιανικό ιδεώδες δεν δοκιμάστηκε και βρέθηκε ανεπαρκές. Βρέθηκε δύσκολο και αφέθηκε χωρίς να δοκιμαστεί.»2
Έχει ήδη περάσει ένας χρόνος και περισσότερο από όταν εισέβαλλε ο κορωνοϊός στη ζωή μας. Η καθημερινότητα των περισσότερων ανθρώπων έχει έντονα επηρεαστεί σε όλους σχεδόν τους τομείς, από την εργασία, τα χόμπι και την κοινωνικότητα μέχρι απλές συνήθειες, που δεν συνηθίζαμε να πολυσκεφτόμαστε παλιά.
Μια από τις ομάδες που πλήττεται ιδιαίτερα έντονα και, επιτρέψτε μου την έκφραση, βάναυσα, είναι οι μαθητές όλων των ηλικιών. Ήδη από την προσχολική ηλικία μέχρι και τους μαθητές της τρίτης λυκείου, που προσπαθούν να προετοιμαστούν για τις Πανελλαδικές εξετάσεις, όλοι οι μαθητές τον τελευταίο χρόνο έχουν καθηλωθεί μπροστά στις οθόνες των υπολογιστών (ή των κινητών), οι οποίες έχουν αντικαταστήσει τις σχολικές αίθουσες.
Παρόλο που αυτό το άρθρο θα μιλήσει συγκεκριμένα για την προαναφερθείσα ομάδα, αυτό δεν σημαίνει με κανένα τρόπο ότι οι συνέπειες που υφίστανται άλλες κοινωνικές ομάδες δεν είναι σημαντικές. Για τους φοιτητές επίσης είναι τραγικό το κλείσιμο των Πανεπιστημίων. Καθώς όμως τα παιδιά και οι έφηβοι είναι ακόμα άτομα υπό διαμόρφωση, κάτι που τα καθιστά ιδιαίτερα ευαίσθητα και ευάλωτα στο περιβάλλον τους και στις καταστάσεις που βιώνουν, και τα πράγματα τους επηρεάζουν πιο βαθιά και πιο καθοριστικά, το παρόν άρθρο θα εστιάσει σε αυτούς.
Φυσικά, αλλιώς εισπράττουν την καραντίνα τα μικρά παιδιά και αλλιώς οι έφηβοι. Άλλες απαιτήσεις έχει η τηλεκπαίδευση από τους μεν και άλλες από τους δε και το περιβάλλον τους. Άλλες οι ανάγκες των μεγαλύτερων και άλλες των μικρότερων.
Υπάρχουν όμως και τα κοινά σημεία. Μιλώντας με γονείς και εκπαιδευτικούς, με παιδοψυχολόγους και επαγγελματίες της φυσικής υγείας, αλλά και με τα ίδια τα παιδιά, ας προσπαθήσουμε να δούμε πώς τους επηρεάζει η παρούσα κατάσταση.
Η ματιά των γονέων
Το κλείσιμο των σχολείων, σε συνδυασμό με τις συνθήκες της τηλε-εργασίας ή της αναστολής που έχουν επιβληθεί σε πολλούς εργαζόμενους, έχουν αυξήσει τις ώρες που περνούν τα μέλη μιας οικογένειας μαζί. Αυτό, ειδικά για όσους έχουν μικρά παιδιά ή δούλευαν και έλειπαν πολλές ώρες από το σπίτι, είχε αρκετά θετική χροιά. Για τους έφηβους όμως, που η ανάγκη της ηλικίας τους τους ωθεί να αποζητούν περισσότερο τη συντροφιά των συνομηλίκων τους παρά των γονιών τους, οι πολλές ώρες στο σπίτι μάλλον τους πιέζουν και τους αναγκάζουν να καταφεύγουν περισσότερες ώρες στον υπολογιστή, το κινητό, την ψηφιακή κοινωνικότητα.
Οι αυξημένες ώρες χρήσης του υπολογιστή είναι κάτι το οποίο μαρτυρούν πολλοί γονείς. Ακόμα και παιδιά που είχαν ελάχιστη επαφή παλιότερα, τώρα έχουν μάθει να καταφεύγουν στην οθόνη τους πολύ πιο εύκολα, για περισσότερους λόγους και για περισσότερες ώρες. Αυτό είναι κάτι που ισχύει τόσο για τα μικρότερα όσο και για τα μεγαλύτερα παιδιά. Ειδικά για τα μικρότερα, οι γονείς τους παρατηρούν συμπτώματα εθισμού και στέρησης1 όταν τα αναγκάζουν να σταματήσουν, συμπεριφορές που δεν είχαν πριν. Ο έλεγχος στις ώρες χρήσης και η επιτήρηση έχουν γίνει δυσκολότερα. Θα αναφερθούμε παρακάτω εκτενέστερα στις αρνητικές, έως καταστροφικές, συνέπειες που μπορεί να έχει για τα παιδιά η αυξημένη χρήση των υπολογιστών.
Marc Thele / Pixabay
Οι περισσότεροι γονείς παραπονούνται επίσης για την ενέργεια των παιδιών τους που δεν εκτονώνεται και για τα προβλήματα που δημιουργεί η έλλειψη των φίλων και γενικότερα των κοινωνικών συναναστροφών. Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη ένταση, εμφανίζουν βίαιες ή/και νευρικές, ακόμα και νευρωτικές-υστερικές αντιδράσεις που δεν είχαν παλιότερα, έχουν γίνει πιο ανυπάκουα, πιο ανήσυχα, νιώθουν μοναξιά.
Κάποια παραμένουν συνεπή και ευσυνείδητα απέναντι στα σχολικά τους καθήκοντα, κάποια άλλα όχι.
«Ως γονιός δεν έχω αντιμετωπίσει κάποιο σοβαρό πρόβλημα με τα παιδιά μου σχετικά με την τηλεκπαίδευση. Καθημερινά είναι πρόθυμα να συμμετέχουν ενεργά στο τηλεμάθημα και μάλιστα φροντίζουν να είναι συνεπή και να μπαίνουν στην ώρα τους. Πιστεύω βέβαια ότι δεν είναι τόσο συγκεντρωμένα, όσο θα ήταν μέσα στην τάξη. Κάποιες φορές ίσως να χρειαστεί να τους εξηγήσω κάποια σημεία του μαθήματος, τα οποία δεν μπόρεσαν να κατανοήσουν καλά.
Όταν όμως ολοκληρώνεται το τηλεμάθημα, διακρίνω μία κόπωση και μία ένταση στην συμπεριφορά τους. Σίγουρα, αν για τον εκπαιδευτικό είναι μία φορά δύσκολη και κουραστική αυτή η διαδικασία, για τους μαθητές, ιδίως των μικρών ηλικιών, είναι πολύ δυσκολότερη. Όμως αποτελεί έναν τρόπο να επικοινωνούν καθημερινά με το δάσκαλο και τους συμμαθητές τους και να προχωρήσει έστω και με αργούς ρυθμούς η ύλη της σχολικής χρονιάς.»
(μητέρα μαθητών 5, 11 και 13 ετών)
Δυστυχώς όμως πολλά παιδιά τείνουν να χάνουν τη σύνδεση με το σχολείο και τις μαθησιακές δραστηριότητες, και καταφεύγουν σε πονηρά τεχνάσματα για να αποφεύγουν τη συμμετοχή τους στο τηλεμάθημα. Οι παράλληλες ψηφιακές δραστηριότητες, όπως το «τσατ» και το «σερφάρισμα», ή το να «μπαίνουν» στο μάθημα αλλά να μην το παρακολουθούν, κάτι που οι καθηγητές/δάσκαλοι δεν μπορούν εύκολα να ελέγξουν, είναι μερικά από τους τρόπους που χρησιμοποιούν κάποιοι μαθητές για μπορέσουν να ανταπεξέλθουν σε ή να ξεφύγουν από την καθήλωσή τους και την αφόρητη βαρεμάρα των τηλεμαθημάτων.
(Robyn Beck/AFP Getty Images)
«Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό (80%) των μαθητών ξυπνάνε 2 λεπτά πριν αρχίσει το μάθημα, δηλώνουν το παρόν και ξανακοιμούνται! Βάζουν ξυπνητήρι για να ξυπνήσουν, να βγουν από την τηλεδιάσκεψη και να μπουν στην επόμενη! Αυτό συμβαίνει τις 3 πρώτες ώρες (περίπου μέχρι τις 10.30).
Από κει και πέρα όλοι οι μαθητές και μιλάμε για το 100% , την ώρα της τηλεδιάσκεψης κάνουν και κάτι άλλο παράλληλα… Οι συνήθεις ασχολίες τους είναι: σερφάρισμα στο ίντερνετ και κυρίως στο ίνστανγκραμ… ακόμα και αν κάνουν τηλεδιάσκεψη από κινητό, μπορούν να ανοίγουν άλλη σελίδα και να περιηγούνται ανενόχλητοι στην αγαπημένη τους σελίδα!
Επίσης πολλοί ταυτόχρονα με την τηλεδιάσκεψη παρακολουθούσαν σειρές στο νέτφλιξ, έβγαιναν βόλτες με φίλους, και βέβαια έτρωγαν , έκαναν δουλειές στο σπίτι και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί!»
(καθηγήτρια σε Λύκειο)
Μια άλλη δυσκολία της τηλεκπαίδευσης είναι ότι, κυρίως όσον αφορά τα μικρότερα παιδιά, η επιτυχία της διεξαγωγής και των αποτελεσμάτων της εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τους γονείς: από την παρουσία τους ως επιβλέποντες την ώρα του μαθήματος, και από τις ικανότητές τους και τη διαθεσιμότητά τους να παράσχουν τη βοήθεια που χρειάζονται για το διάβασμα και την κατανόηση του μαθήματος τα παιδιά. Καλούνται να συμπληρώσουν το κενό που αφήνει η έλλειψη της φυσικής επαφής με τον δάσκαλο. Πόσο καλά μπορεί να υποκαταστήσουν οι γονείς τους εκπαιδευτικούς; Οι ρόλοι συγχέονται, το ίδιο και η διαδικασία και το θύμα εδώ είναι η μαθητική φύση του κάθε παιδιού, που όσο περνά ο καιρός υποχωρεί όλο και περισσότερο.
Τέλος, ας αναφερθούμε στις πρακτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν κάποιες οικογένειες, όπως η μη επάρκεια ή η παντελής έλλειψη του απαραίτητου εξοπλισμού, που αποκλείουν τα παιδιά από τη συμμετοχή τους στη σχολική -έστω και ψηφιακή- ζωή.
Η ματιά των εκπαιδευτικών
Ποια είναι τα κενά και τα προβλήματα που βλέπουν οι εκπαιδευτικοί από τη μεριά τους; Ποιες είναι οι ανάγκες των μαθητών όπως τις αναγνωρίζουν οι άνθρωποι που έχουν τον ρόλο και την ευθύνη να τα διδάξουν αλλά και να τα καθοδηγήσουν ορθά προς μια ευρύτερη κοινωνικότητα πέρα από την οικογένεια;
«Ειδικά τα μικρά παιδιά έχουν την ανάγκη μιας κανονικότητας, μιας ρουτίνας. Όσο πιο μικρά είναι, τόσο μεγαλύτερη είναι αυτή η ανάγκη. Όταν η ρουτίνα διαταράσσεται, [τα παιδιά] «βγαίνουν από τα νερά τους». Για να δουλέψουν και να συμμετέχουν, παρακινούνται από τους συμμαθητές τους (την ομάδα) και από τη δασκάλα-πρότυπο.
Όταν αυτά λείπουν, χάνουν και τα παιδιά το ενδιαφέρον τους και τη σύνδεση με το σχολείο και το αντικείμενό του».
(συνταξιούχος νηπιαγωγός)
Η φυσική παρουσία, η βλεμματική επαφή με τον δάσκαλο, η ατμόσφαιρα της τάξης, τα θετικά συναισθήματα που δημιουργούνται μέσα στην τάξη, η κοινωνικοποίηση των παιδιών στα διαλλείματα και η ποικιλία των ερεθισμάτων είναι κάποια από τα σημαντικότερα στοιχεία της σχολικής ζωής, που συνδέουν τα παιδιά με αυτήν και τα οποία λείπουν από την τηλεκπαίδευση. Χωρίς αυτά, τα παιδιά «δεν βιώνουν το πραγματικό σχολείο». Και αυτό έχει αντίκτυπο στη διαμόρφωση της ταυτότητά τους. Ιδιαίτερη ανησυχία εκφράζουν οι δάσκαλοι για τα «πρωτάκια», που έχουν μια διαστρεβλωμένη πρώτη σχολική χρονιά, χωρίς το αντίβαρο μιας προηγούμενης φυσιολογικής και θετικής εμπειρίας.
(AP Photo/Steve Ruark)
Αλλά και οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου βρίσκονται σε κρίσιμη φάση και αντιμετωπίζουν μια πολύ απαιτητική κατάσταση, που αρκετούς τους υπερβαίνει. Το εικονικό σχολείο τους οδηγεί στην αποστασιοποίηση. Επιπλέον, δημιουργεί συναισθήματα εγκατάλειψης και μοναξιάς:
«Ένα πολύ σημαντικό θέμα που έχει προκύψει από την αναστολή λειτουργίας των σχολείων αφορά στους υποψήφιους της Γ’ Λυκείου. Πιο συγκεκριμένα, γνωρίζω τρεις περιπτώσεις υποψήφιων, καλών μαθητών και με στόχους, οι οποίοι έχουν παραιτηθεί εντελώς από το να προσπαθήσουν να περάσουν στη σχολή που επιθυμούσαν αρχικά. Θεωρούν ότι έχουν μείνει αβοήθητοι και ακαθοδήγητοι και όλο αυτό τους έχει στερήσειτο κίνητρο για να προσπαθήσουν, με όποιες συνέπειες ενδέχεται να έχει αυτό στο μέλλον τους.»
(καθηγήτρια σε Λύκειο)
Από τη δική τους πλευρά, οι εκπαιδευτικοί έχουν να αντιμετωπίσουν ζητήματα επάρκειας στη χρήση της ψηφιακής πλατφόρμας και των νέων μέσων και το συνεπακόλουθο άγχος.
«Ως εκπαιδευτικός αρχικά ένιωσα διπλό άγχος: πρώτον, για το κατά πόσο θα μπορούσα να ανταποκριθώ η ίδια σε όλη αυτή τη διαδικασία, καθώς δεν έχω και τόσο καλή σχέση με την τεχνολογία, και δεύτερον αν οι μαθητές μου θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στα νέα δεδομένα.»
(δασκάλα Δημοτικού)
Η έλλειψη της φυσικής επαφής είναι και για αυτούς μια από τις μεγαλύτερες δυσκολίες:
«Από την μεριά της εκπαιδευτικού (που αγαπάει την δουλειά της και η ενέργεια των παιδιών-μαθητών μου δίνει ζωή) η τηλεκπαίδευση για μένα ήτανε μαρτύριο! 3 μήνες κόντεψα να πάθω κατάθλιψη! Μπροστά σε μια μαύρη οθόνη με 15χρονους μαθητές-φαντάσματα , όλη η εκπαιδευτική διαδικασία έχασε για μένα το νόημα της! Οι μαθητές αρνούνταν να ανοίξουν κάμερες γιατί φόραγαν πιτζάμες, ήταν αχτένιστοι, είχαν σκοτάδι στο δωμάτιο , ήταν ακόμα ξαπλωμένοι κάτω από τις κουβέρτες στο κρεβάτι!!!
Πολλοί δεν άνοιγαν ούτε μικρόφωνα λέγοντας στο τσατ ότι τους χάλασε ή ότι έχει πολύ φασαρία στο σπίτι από μικρά αδέρφια!
Όλα αυτά είχαν σαν αποτέλεσμα να μιλάω σε μία οθόνη με μια λίστα ονομάτων χωρίς σχεδόν καμία ανταπόκριση!»
(καθηγήτρια σε Λύκειο)
«Η κλεισούρα μου δημιουργεί αρνητικά συναισθήματα και η πολύωρη ενασχόληση με τον υπολογιστή, μου στερεί την ικανοποίηση που λαμβάνει ένας εκπαιδευτικός όταν οι μαθητές χαίρονται που έχουν μαζί σου μάθημα και ανυπομονούν να μιλήσουν μαζί σου! Και εγώ βέβαια μαζί τους!»
(καθηγήτρια σε Λύκειο)
«Η κατάσταση είναι αρρωστημένη και απρόσωπη. Δεν υπάρχει συμμετοχή, ούτε κέφι, ούτε διάθεση. Σε τι θα επιστρέψουμε;»
(καθηγήτρια σε Λύκειο)
Andrea Piacquadio / Pexels
Υπάρχουν επίσης οι ανησυχίες για το πόσο καλά μπορούν τα παιδιά να απορροφήσουν όσα προσπαθούν να τους διδάξουν μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας, χωρίς τη ζωντανή συμμετοχή και μέσα στα πλαίσια της μειωμένης επαφής και χρόνου:
«Πόσο εύκολο είναι σε ένα παιδί να κατανοήσει όσα διδάσκω με τον τρόπο αυτό; Πόσο χρόνο μπορεί το παιδί να μείνει συγκεντρωμένο; Πόση όρεξη για συμμετοχή να έχει, αν η σύνδεση του δεν είναι καλή ή αν δεν έχει προσωπική επαφή με τον δάσκαλο;
Θεωρώ πως μαθήματα όπως μαθηματικά, φυσική και γραμματική είναι δυσκολότερα να κατανοηθούν μέσω τηλεμαθήματος. Μαθήματα πάλι όπως ιστορία και γεωγραφία εμπλουτίζονται άμεσα με εικόνες, εκπαιδευτικά βίντεο ή παιχνίδια και ίσως έτσι είναι πιο ευκολονόητα. Πιστεύω ακόμα ότι η πλειοψηφία των μαθητών αντιμετωπίζουν προβλήματα συγκέντρωσης στη διάρκεια του τηλεμαθήματος, καθώς υπάρχουν γύρω τους πολλά ερεθίσματα και δυστυχώς δεν είμαι σε θέση να ενθαρρύνω όσο θα ήθελα τη συμμετοχή τους και να τους επαναφέρω στη μαθησιακή διαδικασία.»
(δασκάλα Δημοτικού)
Θεωρούν την προσήλωση του Υπουργείου στη διδασκαλία της ύλης ανούσια, κάτι που όχι μόνο αγνοεί τα πραγματικά προβλήματα των μαθητών και των εκπαιδευτικών, αλλά φέρνει και επιπλέον άγχος. Πάνω σε τι να βάλουν διαγώνισμα, τι να βαθμολογήσουν; Οι καθηγητές του Γυμνασίου και του Λυκείου δεν γνωρίζουν καν τα πρόσωπα των μαθητών τους…
Επίσης, παρατηρείται αύξηση στην κατ’ οίκον εκπαίδευση, η οποία γίνεται από καθηγητές του Δημοσίου σε παιδιά που πάσχουν από κάποιο σοβαρό ψυχικό ή σωματικό νόσημα. Έχουν αυξηθεί τα περιστατικά μελαγχολίας και τα ενδοοικογενειακά θέματα. Τα οικογενειακά προβλήματα αντανακλούν στην εκπαίδευση, λένε οι εκπαιδευτικοί.
Συστήνουν στους γονείς υπομονή, επιμονή, κατανόηση και φιλοτιμία. Τους παροτρύνουν να μην χαλαρώνουν και να μην επαφίενται μόνο στον εκπαιδευτικό.
Και επισημαίνουν ότι πρέπει να επιβλέπουν το παιδί τους σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού προκειμένου να σιγουρευτούν ότι έχει κατανοήσει όσα διδάχθηκε.
Από την άποψη της σωματικής υγείας
Ο κύριος Ευάγγελος Σ. Δήμου-Ρουσουλέντσης, χειροπράκτης – ποδίατρος, περιγράφει τα προβλήματα που προκαλεί στα παιδιά η πολύωρη καθήλωση στον υπολογιστή:
Η κακή στάση, σε συνδυασμό με την έλλειψη φυσικής άσκησης, οδηγεί στη δημιουργία διάφορων μυοσκελετικών προβλημάτων, σε ημικρανίες, πονοκεφάλους και στα αρχικά στάδια του αυχενικού συνδρόμου. Οι συνθήκες ελαστικότητας στους μύες σκληραίνουν και εμφανίζονται πόνοι, σπασμοί και δυσκαμψία στη μέση.
Μιλά για την κούραση, τη συσσωρευμένη ένταση, τη νευρικότητα και το στρες που προκαλείται στα παιδιά λόγω διάφορων τεχνικών προβλημάτων που προκύπτουν κατά τη διάρκεια του μαθήματός τους (όπως πχ η διακοπή της σύνδεσης ή προβλήματα με το rooter) και πώς αυτά προκαλούν με τη σειρά τους ποικίλα ψυχοσωματικά συμπτώματα. Σε αυτό συμβάλλει η έλλειψη της άθλησης, που στερεί τον οργανισμό από τις ορμόνες της ευεξίας (όπως η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες) που εκκρίνονται συνήθως κατά της διάρκεια της φυσικής δραστηριότητας και οι οποίες «μας ηρεμούν, γεννούν αίσθημα ευδαιμονίας, βελτιώνουν τη διάθεση και αντιμάχονται το στρες».
Πόσο καταστροφικές είναι για τους μαθητές αυτές οι συνέπειες; Ο κ. Ρουσουλέντσης ευτυχώς θεωρεί όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα αναστρέψιμα, καθώς δεν προέρχονται «από κάτι παθολογικό, αλλά από μια κακή καθημερινότητα». Θεωρεί λοιπόν ότι όταν τα παιδιά επιστρέψουν στην προηγούμενη καθημερινότητά τους και ξαναβρούν τις εξωτερικές τους δραστηριότητες η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα της ηλικίας τους θα τα βοηθήσει να ξαναβρούν την υγεία τους και να ξεπεράσουν τις αρνητικές επιπτώσεις που έχει στη φυσική τους υγεία η τηλεκπαίδευση.
Εκτός από τα προβλήματα μυοσκελετικής φύσεως που δημιουργούνται στο σώμα στο σύνολό του, και τα οποία μας παρουσίασε διεξοδικά ο κ. Ρουσουλέντσης, μια συγκεκριμένη περιοχή πλήττεται ιδιαίτερα έντονα: το κεφάλι και τα μάτια.
Παιδοφθαλμίατροι μιλούν για τον αυξημένο κίνδυνο που προκαλεί η αυξημένη ενασχόληση με τον υπολογιστή για την εμφάνιση μυωπίας αλλά και άλλων οφθαλμικών παθήσεων, όπως η θολή όραση και η ξηροφθαλμία, για πονοκεφάλους και για ερεθισμό των ματιών. Επίσης, οι πολλές ώρες μπροστά στην οθόνη δημιουργούν νευρολογικές διαταραχές, όπως τη δυσκολία προσήλωσης των ματιών. Η ανάγνωση των βιβλίων γίνεται μια «δύσκολη» δραστηριότητα.
Andrea Piacquadio / Pexels
Μια άλλη συνέπεια που υφίστανται τα μάτια είναι το «οπτικό μπλοκ». Ο όρος προέρχεται από τη ραϊχική ψυχοθεραπευτική θεωρία και θα τον εξηγήσουμε στο παρακάτω μέρος.
Από την άποψη της ψυχικής υγείας
Νους και σώμα είναι ένα. Το υποστήριξε ο ψυχολόγος Βίλχελμ Ράιχ στη Δύση και το δίδαξε ο δάσκαλος του Φάλουν Ντάφα, Λι Χονγκτζί, στην Ανατολή. Είναι μόνο ότι η ανθρώπινη αντίληψη δεν μπορεί να συλλάβει πλήρως αυτήν την ενότητα. Για την ευκολία μας λοιπόν, τα αντιμετωπίζουμε χωριστά.
Μια πρώτη παρατήρηση που γίνεται από τον τομέα της παιδοψυχολογίας είναι για την «ιδρυματοποίηση» που αρχίζει να συμβαίνει σε έναν σημαντικό αριθμό παιδιών, όχι ειδικά λόγω της τηλεκπαίδευσης, αλλά λόγω του εγκλεισμού και των γενικών συνθηκών της καραντίνας. Δεν είναι λίγα τα παιδιά που αρνούνται να βγουν από το σπίτι. Έχουν απορροφήσει όλον τον φόβο που διαχέεται από τα ΜΜΕ και ενδεχομένως και από τις αντιδράσεις της οικογένειάς τους και αυτό τους προκαλεί συστολή, τα καθηλώνει. Η ακινησία -μυϊκή, ψυχική, ενεργειακή- είναι ενάντια στη φύση του παιδιού και τις ανάγκες της ανάπτυξής του. Ο παλμός διαταράσσεται, η χημική ισορροπία του σώματος διαταράσσεται και αρχίζουν να εμφανίζονται συμπτώματα αγοραφοβίας και ελαφριά παρανοϊκά στοιχεία, όπως πχ η σκέψη ότι η επαφή με τους άλλους είναι πρόβλημα.
Πιο ευάλωτα παρουσιάζονται τα παιδιά που έχουν ήδη αγοραφοβικές τάσεις ή που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην οικογένειά τους. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η στέρηση της διεξόδου που αποτελούσε το σχολείο και οι κοινωνικές συναναστροφές προκαλεί μεγάλη επιδείνωση. Αλλά και γενικότερα, για όλα τα άτομα που βρίσκονται στην εφηβεία, «ανάγκη και φυσική τάση των οποίων είναι το άνοιγμα προς τα έξω, προς τον κόσμο, η φυγή από το σπίτι και η απομάκρυνση από τους γονείς», η περίοδος της καραντίνας έχει λειτουργήσει εξαιρετικά επιβαρυντικά και πιεστικά.
Κάτι άλλο που έχει επιβαρύνει τα παιδιά είναι οι ενοχές. Μην κολλήσουν τους άλλους, τον παππού, τη γιαγιά. Αυτές μπορεί να εντείνονται ή όχι από το περιβάλλον του παιδιού.
Η τηλεκπαίδευση συγκεκριμένα φέρνει και κάποια επιπλέον προβλήματα στα παιδιά. Αφενός, εντείνει τις συνθήκες ακινησίας και καθήλωσης. Αφετέρου, «προκαλεί την αποστασιοποίηση από τη μάθηση, λόγω έλλειψης συναισθηματικής και βλεμματικής επαφής». Η απομόνωση στο σπίτι και η εικονική κοινωνικότητα «τα εμποδίζει να οριοθετηθούν σε σχέση με τους άλλους, να γνωρίσουν τον εαυτό τους και τις ικανότητές τους». Επιπλέον, εθίζει τους μαθητές στην οθόνη, η οποία είναι πλέον το μοναδικό διαθέσιμο μέσον για κάθε πτυχή της ζωής: την εργασία (το σχολείο), τους φίλους, τη διασκέδαση, την ενημέρωση, τις αγορές. Ακόμα και για τη σωματική άσκηση.
Αυτή η υπεραυξημένη εξάρτηση από την οθόνη είναι κάτι ιδιαίτερα καταστροφικό, όχι μόνο για τα παιδιά, αλλά και για τους ενήλικους. Η διαφορά όμως είναι ότι επειδή τα παιδιά είναι υπό διαμόρφωση «τα μηνύματα [οι επιδράσεις του περιβάλλοντός τους] γίνονται δομικά στοιχεία του χαρακτήρα τους», κάτι που αλλάζει πολύ δυσκολότερα.
Μια από τις καταστροφικές πτυχές της είναι η ισοπέδωση της αντίληψης, της μάθησης και της γνώσης: η οθόνη δεν έχει βάθος και αυτή η επίπεδη εμπειρία διαχέεται σε όλη τη ζωή.
Μια άλλη καταστροφική πτυχή είναι το «οπτικό μπλοκ», που έχουμε ήδη αναφέρει. Η κυρία Ανδρονίκη Τρίμμη, ραϊχική ψυχολόγος και ψυχοθεραπεύτρια, μας βοηθά να καταλάβουμε περί τίνος πρόκειται:
«Σύμφωνα με τη ραϊχική θεωρία, το οπτικό μπλοκ είναι το πρώτο σοβαρό τραύμα που ενδέχεται να συμβεί στη ζωή ενός ατόμου, κατά τη διάρκεια του πρώτου εξελικτικού του σταδίου, του επονομαζόμενου οπτικού, που ταυτίζεται χρονικά με την περίοδο της κύησης και των πρώτων 20 ημερών μετά τη γέννησή του. Όταν το άτομο τραυματιστεί σε αυτό το στάδιο μαθαίνει ότι είναι μόνο, νιώθει τρόμο για τη ζωή και αποσύρεται. Ως συνέπεια, δεν εστιάζει, δεν βλέπει, δυσκολεύεται να έχει συναισθηματική επαφή με τους άλλους και βρίσκεται σε απομόνωση. Η οθόνη μπορεί να δημιουργήσει ή να επιδεινώσει το οπτικό μπλοκ, κάτι που είναι πιθανόν να οδηγήσει σε περισσότερες παράνοιες ή/και σε συναισθηματική ισοπέδωση.»
Και συμπληρώνει:
«Λόγω της παρατεταμένης της χρονικής διάρκειας, η τηλεκπαίδευση μπορεί να νοηθεί ως τραύμα, με συνέπειες όχι εύκολα αναστρέψιμες. Το κράτος θα έπρεπε να έχει συμβουλευτεί μια ομάδα παιδοψυχολόγων πριν λάβει το μέτρο της τηλεκπαίδευσης.»
Η πρότασή της είναι να διαιρούνταν οι τάξεις σε μικρά τμήματα, που θα πήγαιναν στο σχολείο εκ περιτροπής, κάτι που δοκιμάστηκε για λίγο την προηγούμενη σχολική περίοδο. Το σημαντικό είναι να διατηρείται η επαφή και να μην υπάρχει εξάρτηση από τις οθόνες.
Και μετά τι;
Βρισκόμαστε χρονικά κοντά στο σημείο της επιστροφής στα θρανία (;). Κάποιοι μαθητές λένε πως προτιμούν την τηλεκπαίδευση γιατί «νιώθουν πιο ελεύθεροι». Αλλά κάποιοι άλλοι – οι περισσότεροι, θέλω να πιστεύω – το περιμένουν με ανυπομονησία. Το κυρίαρχο και πιο έντονο συναίσθημα αυτής της περιόδου, όπως μαρτυρούν οι ίδιοι, είναι η βαρεμάρα.
Pixabay
Βέβαια οι προϋποθέσεις για το άνοιγμα των σχολείων δεν ακούγονται ελκυστικές ή λιγότερο κακοποιητικές. Όπως κακοποιητικά είναι τα μέτρα της καραντίνας στο σύνολό τους, η δομή της εκπαίδευσης, το αστικό μας περιβάλλον. Το καθεστώς του φόβου που προάγεται ως μόνιμη συνθήκη της ζωής μας. Ποιος άνθρωπος μπορεί να αντισταθεί στην απειλή της υγείας και της ασφάλειάς του; «Η υγεία είναι πάνω απ’ όλα», συνηθίσαμε όλοι να λέμε και ακούγεται τόσο σωστό. Κι όμως…αν σκεφτούμε προσεκτικά, αν σκεφτούμε βαθιά, η υγεία μας αξίζει πραγματικά κάθε τίμημα; Δεν υπάρχουν κάποια πράγματα που δεν θα κάναμε σε καμία περίπτωση, κάποιες αρχές που δεν θα παραβιάζαμε ακόμα και για χάρη της υγείας μας;
Υπάρχουν άνθρωποι που χάρη σε μια ασθένεια ή αναπηρία σωματική, μπόρεσαν να θεραπευτούν από τον εγωισμό τους, τη ματαιοδοξία τους, την επιθετικότητά τους. Μπόρεσαν να ανακαλύψουν το βαθύτερο νόημα της ζωής και να έρθουν σε αρμονία με τον εαυτό τους και την οικογένειά τους. Υπάρχουν άνθρωποι που είπαν «έπρεπε να τυφλωθώ για να δω».
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1. Η εξάρτηση από το διαδίκτυο «σύντομα πρόκειται να συμπεριληφθεί στη νοσολογική κατηγοριοποίηση της επίσημης Ψυχιατρικής (DSM-V). Συνήθως εμφανίζεται σε παιδιά και εφήβους.» – από το βιβλίο «Εισαγωγή στις Εξαρτήσεις» του Ιωάννη Κορκοτσέλλου, εκδ. του Κέντρου Ψυχοθεραπείας & Συμβουλευτικής «Βίλχελμ Ράιχ» – Ε.Ι.Ν.Α. 2012, σελ. 159.
