Ένα πρόγραμμα που διδάσκει τα παιδιά να διαχειρίζονται τα καθημερινά αρνητικά συναισθήματα τους δείχνει να έχει θετικό αντίκτυπο στην ευημερία των μαθητών, σύμφωνα με μελέτη που χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Παιδείας.
Το πρόγραμμα «Εκπαίδευση για την Ευημερία» («Education for Wellbeing»), μια συνεργασία της φιλανθρωπικής οργάνωσης Άννα Φρόιντ και του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (UCL), διαπίστωσε ότι τρία προγράμματα ψυχικής υγείας είχαν θετικά αποτελέσματα, με τη «Στρατηγική για την Ασφάλεια και την Ευημερία» (Strategy for Safety and Wellbeing – SSW) να ξεχωρίζει.
Η Στρατηγική είναι μια παρέμβαση ευαισθητοποίησης για την ψυχική υγεία, η οποία βοηθά τους μαθητές να εξοικειωθούν με συναισθήματα όπως η θλίψη και το άγχος και να μάθουν πώς να τα διακρίνουν από τις ψυχικές ασθένειες.
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αυτό το πρόγραμμα επηρέασε πολύ θετικά τους μαθητές του δημοτικού, και όταν εφαρμόστηκε πλήρως «παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των γνώσεων για την ψυχική υγεία στα σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης».
Μετά τα αποτελέσματα της μελέτης, η φιλανθρωπική οργάνωση Άννα Φρόιντ, που ασχολείται με την ψυχική υγεία των παιδιών και των οικογενειών τους, ανακοίνωσε ότι επεκτείνει την εκπαίδευση για την υποστήριξη του προσωπικού σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, ώστε να διδάσκουν τη «Στρατηγική για την Ασφάλεια και την Ευημερία» τόσο στα δημοτικά όσο και στα γυμνάσια.
Η κύρια ερευνήτρια, καθηγήτρια και ειδική στην παιδική ψυχική υγεία και ευημερία Τζες Ντέιτον, του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης παρέχουν στο προσωπικό των σχολείων «πολύτιμες κατευθυντήριες γραμμές για την ενίσχυση της ψυχικής υγείας και ευημερίας των μαθητών».
Ανεπιθύμητες συνέπειες
Τα δύο άλλα προγράμματα, οι «Ασκήσεις Ενσυνειδητότητας» και οι «Τεχνικές Χαλάρωσης», είχαν επίσης καλά αποτελέσματα, ωστόσο οι ερευνητές παρατήρησαν ότι υπήρξαν και ορισμένες αρνητικές συνέπειες σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες και μαθητικούς πληθυσμούς.
Οι Ασκήσεις Ενσυνειδητότητας «μείωσαν σημαντικά τα συναισθηματικά προβλήματα» στα γυμνάσια. Όμως, στα δημοτικά «υπήρχαν ενδείξεις ότι η συχνή εφαρμογή τους επέτεινε τις συναισθηματικές δυσκολίες», ιδιαίτερα σε παιδιά που είχαν ήδη συναισθηματικές δυσκολίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.
Αντίθετα, οι Τεχνικές Χαλάρωσης «μείωσαν σημαντικά τις συναισθηματικές δυσκολίες» όταν εφαρμόστηκαν στους μαθητές του δημοτικού, αλλά στα γυμνάσια, «οι συναισθηματικές δυσκολίες αυξήθηκαν ανάλογα με τη συχνότητα της εφαρμογής του προγράμματος».
Η Ντέιτον δήλωσε: «Διαπιστώσαμε ότι ορισμένες από τις παρεμβάσεις είναι αποτελεσματικές μόνο όταν εφαρμόζονται πλήρως ή σε συγκεκριμένες ομάδες, και ότι μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες αντιδράσεις σε άλλες».
Τόνισε ότι τα σχολεία θα πρέπει να παρακολουθούν την επίδραση αυτών των παρεμβάσεων, επισημαίνοντας ότι επειδή η επίδρασή τους από μόνη της «είναι περιορισμένη, πρέπει να αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης, ολιστικής σχολικής προσέγγισης στην ψυχική υγεία και ευημερία».
Η κυβέρνηση δήλωσε ότι δεσμεύεται να φροντίσει για την ψυχική υγεία των παιδιών και με άλλα μέτρα όπως η παροχή πρόσβασης σε εξειδικευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας σε κάθε σχολείο και η πρόσληψη 8.500 νέων εργαζομένων στον τομέα της ψυχικής υγείας για τη θεραπεία παιδιών και ενηλίκων.
Επιδείνωση της ψυχικής υγείας των παιδιών
Η Έρευνα του NHS για την Ψυχική Υγεία Παιδιών και Νέων (Mental Health of Children and Young People) του 2023 διαπίστωσε ότι ένα στα πέντε παιδιά (20,3%) ηλικίας 8 έως 16 ετών είχε πιθανή ψυχική διαταραχή. Το 2017, το ποσοστό ήταν 12,5%.
Η επιδείνωση της ψυχικής υγείας των παιδιών επιβεβαιώθηκε επίσης από μελέτη του Πανεπιστημίου του Λονδίνου που δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα, η οποία έδειξε αύξηση 65% στον αριθμό των παιδιών ηλικίας 5 έως 18 ετών που εισήχθησαν σε νοσοκομείο με διαταραχές ψυχικής υγείας μεταξύ 2012 και 2022. Αυτό συγκρίθηκε με μια αύξηση 10,1% στις συνολικές εισαγωγές στο ίδιο χρονικό διάστημα.
Ο Ντέμιαν Γουάιλντ, σύμβουλος κλινικής ψυχολογίας με εκτενή εμπειρία στην εργασία με παιδιά και ενήλικες, δήλωσε στην Epoch Times ότι τα αίτια πίσω από τα αυξημένα ποσοστά είναι περίπλοκα και περισσότερα από ένα. Ένας παράγοντας, π.χ., μπορεί να είναι η αλληλεπίδραση των παιδιών με το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα οποία «μπορεί να ενισχύουν τις καθημερινές ανησυχίες και τους φόβους τους».
Έλλειψη ευκαιριών
Ο Γουάιλντ, ο οποίος έχει διδακτορικό στην κλινική ψυχολογία, ανέφερε ως παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν σε κακή ψυχολογική υγεία την έλλειψη ευκαιριών, τη φτώχεια, την ανισότητα και την έλλειψη ψυχαγωγικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων.
Πρόσθεσε δε ότι η ψυχική υγεία επηρεάζεται και από την πρόσβαση σε χώρους πρασίνου, καλής ποιότητας φαγητό ή την παρηγορητική και υποστηρικτική ύπαρξη ενός ή περισσοτέρων ενηλίκων στη ζωή του παιδιού.
Η ίδια μελέτη του 2023 του NHS διαπίστωσε ότι είναι πιο πιθανό τα παιδιά με διαταραχές ψυχικής υγείας να μην ασκούνται, να μην λαμβάνουν μέρος σε κάποια ομαδική δραστηριότητα, να μην επισκέπτονται χώρους πρασίνου ή να μην τρώνε μαζί με την οικογένεια τους, σε σχέση με παιδιά που έχουν κάποια ψυχική διαταραχή. Ο Γουάιλντ εξήγησε ότι βασικές δραστηριότητες, όπως το παιχνίδι, επιδρούν θετικά στην ψυχική ευεξία των παιδιών.
«Οι άνθρωποι είναι πολύπλοκοι», είπε, αλλά «δεν πρέπει να ξεχνάμε τα βασικά: η απόλαυση απλών στιγμών είναι θεμελιώδης».
Φτώχεια
Ωστόσο, η φτώχεια μπορεί να αποτελεί εμπόδιο για διάφορες δραστηριότητες, είπε, σημειώνοντας ότι πολλές εξωσχολικές δραστηριότητες κοστίζουν. Η έρευνα του NHS διαπίστωσε ότι το 26,8% των παιδιών ηλικίας οκτώ έως 16 ετών με πιθανή ψυχική διαταραχή έχουν έναν γονέα που δεν μπορούσε να αντέξει οικονομικά τη συμμετοχή του παιδιού του σε εξωσχολικές δραστηριότητες, σε σύγκριση με το 10,3% των παιδιών που πιθανώς δεν έχουν ψυχική διαταραχή.
Ο Γουάιλντ τόνισε, ωστόσο, ότι οι απλές προσεγγίσεις δεν αποτελούν από μόνες τους την απάντηση για τα σύνθετα προβλήματα ψυχικής υγείας, όπου η επαγγελματική εργασία είναι απαραίτητη. «Παρέχω πολλή ψυχοθεραπεία σε ανθρώπους που πραγματικά αγωνίζονται και μερικές φορές χρειάζονται ψυχολογικές παρεμβάσεις καλής ποιότητας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε τις βασικές ανάγκες της ζωής. Αυτό συμβαίνει αν οι άνθρωποι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα πράγματα. Μερικές φορές, όταν οι άνθρωποι περνάνε δύσκολα, πραγματικά δεν μπορούν. Μερικές φορές δεν αισθάνονται αρκετά καλά για να συμμετέχουν στα απλά πράγματα», δήλωσε ο κλινικός ψυχολόγος.
Πρόσθεσε ότι είναι σημαντικό να αντιμετωπίζεται το κάθε παιδί ξεχωριστά, αντί να σπεύδουμε να κολλήσουμε μια ετικέτα που προέρχεται από το ιατρικό μοντέλο. «Ας το δούμε συστημικά. Τι συμβαίνει στο σχολείο, τι συμβαίνει στο σπίτι; Πρέπει να εξετάζουμε τους παράγοντες που εμπλέκονται στην προσωπική ζωή του ατόμου», είπε.
