Μεγαλώνοντας στο Σάλτσμπουργκ, η Γιοχάννα Σβάιγκερ ήταν συνεχώς περιτριγυρισμένη από ομορφιά – από την μπαρόκ αρχιτεκτονική της αυστριακής πόλης μέχρι τα μεγαλοπρεπή σιντριβάνια και τους δημόσιους κήπους. «Πίστευα ότι οι δημιουργοί αυτών των έργων ανήκαν σε ένα μακρινό παρελθόν και ότι είχαν μαγικές ικανότητες, και σκεφτόμουν ότι αν μπορούσα να μάθω μόνο ένα μικρό μέρος από αυτά που ήξεραν, θα ήμουν πολύ ευτυχισμένη», δηλώνει η γλύπτρια.
Ο πατέρας της, δάσκαλος εικαστικών, της δίδαξε βασικές τεχνικές ζωγραφικής και γλυπτικής. Το να δουλεύει με πηλό τής έδινε αληθινή χαρά. «Έγινε ο κόσμος μου, στον οποίο κατέφευγα κάθε φορά που ένιωθα την ανάγκη να ξεφύγω, όπως η Αλίκη που μπαίνει στη Χώρα των Θαυμάτων της», είπε. Σήμερα, η Σβάιγκερ έχει πραγματοποιήσει το παιδικό της όνειρο και επιδιώκει να εμπνεύσει στην επόμενη γενιά καλλιτεχνών την αγάπη για το είδος της τέχνης που τόσο την συγκινεί.
Το 2017, πήγε στις Ηνωμένες Πολιτείες για να συνεργαστεί με την Ακαδημία Νέων Δασκάλων, μια συνδρομητική διαδικτυακή πλατφόρμα σεμιναρίων μέσω της οποίας μαθαίνουν οι άνθρωποι Εικαστικά και διάφορες τεχνικές. Αρχικά, κλήθηκε να διδάξει ένα σεμινάριο γλυπτικής μέσω βίντεο. Σήμερα, είναι η διευθύντρια του προγράμματος της Ακαδημίας. Οι άνθρωποι μπορούν να παρακολουθούν βίντεο στα οποία καλλιτέχνες από όλον τον κόσμο μοιράζονται και διδάσκουν την τέχνη τους. Ακόμη και κορυφαίες σχολές τέχνης και στούντιο ψυχαγωγίας, όπως τα στούντιο κινουμένων σχεδίων της Γουόλτ Ντίσνεϋ, το Κολέγιο Τέχνης και Σχεδιασμού Ρίνγκλινγκ και η Εθνική Εταιρεία Γλυπτικής, έχουν εγγραφεί για μαθήματα.
Αναζητώντας την κλασική τέχνη
Σε ηλικία 15 ετών, η Σβάιγκερ γράφτηκε σε μια σχολή γλυπτικής στην πόλη της, η οποία δίδασκε ξυλογλυπτική και γλυπτική σε πέτρα. Ωστόσο, εκείνη ήθελε να μάθει την κλασική παραστατική γλυπτική, όπως αυτή των δασκάλων της Αναγέννησης, και να εκπαιδευτεί στο σχέδιο, στα προπλάσματα από πηλό και στη χύτευση χαλκού. Μετά την αποφοίτησή της από το Λύκειο, η Σβάιγκερ αναζήτησε ατελιέ και σχολές στο Σάλτσμπουργκ, στη Βιέννη και σε άλλες κοντινές ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά καμία δεν δίδασκε αυτές τις τεχνικές.
Γνωστοί της που κινούνταν σε καλλιτεχνικούς κύκλους τής είπαν ότι ο ρεαλισμός ανήκει στο παρελθόν, οπότε αποφάσισε να εκπαιδευτεί μόνη της, μελετώντας τα έργα των μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης όπως ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Ραφαήλ. Ακόμη, σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Σάλτσμπουργκ. Αν και σύντομα άρχισε να έχει παραγγελίες για να ζωγραφίζει πορτρέτα και να φιλοτεχνεί φιγούρες για εκκλησίες και νεκροταφεία, εξακολουθούσε να αισθάνεται την ανάγκη για περισσότερη εκπαίδευση. Σε ηλικία 26 ετών, ανακάλυψε ότι η Ακαδημία Τέχνης της Φλωρεντίας στην Ιταλία δίδασκε το παραδοσιακό πρόγραμμα σπουδών. Αφού ολοκλήρωσε την εκπαίδευσή της εκεί, επέστρεψε στην alma mater του Λυκείου της και άρχισε να διδάσκει ένα μάθημα κλασικής παραστατικής τέχνης.
Η χάρη και η δύναμη του κλασικού κινεζικού χορού ενέπνευσε τη Γιοχάννα Σβάιγκερ για το γλυπτό αυτής της χορεύτριας. (Lux Aeterna Photography)
Έκτοτε, η καλλιτέχνις νιώθει ότι είναι αποστολή της να συνεχίσει την παράδοση της κλασικής τέχνης, μέσω της Ακαδημίας Νέων Δασκάλων, των εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών και του ιδιωτικού της εργαστηρίου τέχνης. «Προσπαθώ να παροτρύνω τη νέα γενιά να τελειοποιήσει την τέχνη που παράγει και να επικεντρωθεί πραγματικά στην τέχνη όσο το δυνατόν περισσότερο -και να τους δώσω να καταλάβουν ότι αν γίνεις δυνατός στην τέχνη σου, γίνεσαι και ελεύθερος στην έκφρασή σου», δήλωσε σε πρόσφατη συνέντευξή της, που πραγματοποιήθηκε στο Κολέγιο Fei Tian στο Μίντλταουν της Νέας Υόρκης, όπου δίδαξε ένα καλοκαιρινό μάθημα γλυπτικής διάρκειας τεσσάρων εβδομάδων.
Η 38χρονη σήμερα Σβάιγκερ δίδαξε στους φοιτητές του Fei Tian College την ανθρώπινη ανατομία και πώς να σχεδιάζουν από ένα ζωντανό μοντέλο. Για εκείνη, το θέμα είναι να σέβεσαι τη διαδικασία στην οποία πρωτοστάτησαν οι μεγάλοι κλασικοί καλλιτέχνες της δυτικής παράδοσης. «Πρέπει να τιμάμε το παρελθόν, αυτό που έμαθαν οι πρόγονοι και αυτό που έβγαλαν προς τα έξω. Βασικά, είναι να παίρνεις τη δάδα και να την πηγαίνεις πιο πέρα. Σε αυτό πιστεύω», δηλώνει.
Η θαυμαστή γλώσσα του χορού
Στο τελευταίο της έργο, η Σβάιγκερ εμπνεύστηκε από έναν διαφορετικό πολιτισμό. Πριν από αρκετά χρόνια, η ίδια και ο σύζυγός της παρακολούθησαν μια παράσταση του Shen Yun Performing Arts, της κορυφαίας παγκοσμίως ομάδας κλασικού κινεζικού χορού. Με έδρα τη Νέα Υόρκη, η εταιρεία επιδιώκει να αναβιώσει τα 5.000 χρόνια κινεζικού πολιτισμού μέσω του χορού και της μουσικής. Ο κλασικός κινεζικός χορός, ειδικότερα, έχει μια καταγωγή που ανάγεται στις αυτοκρατορικές Αυλές και στα αρχαία θεατρικά έργα. Η Σβάιγκερ συγκινήθηκε όχι μόνο από την αφήγηση των ιστοριών, αλλά και από την τεχνική δεινότητα των χορευτών. «Μπορούσα να δω ότι αυτό είναι το είδος της τελειότητας […] στο οποίο στόχευαν οι καλλιτέχνες στο παρελθόν. Και πραγματικά συγκινεί τις καρδιές των ανθρώπων, με ομορφιά και με εξαιρετική τεχνική», λέει.
Η Σβάιγκερ θέλησε να αποτυπώσει μέσω της γλυπτικής τη χάρη και τη δύναμη των χορευτών που έβλεπε στη σκηνή. «Αυτό που με εξέπληξε τόσο πολύ ήταν η ποικιλία των στάσεων που οι χορευτές κάνουν σε απόλυτο συγχρονισμό – έτσι, όλη η χορογραφία μοιάζει σαν μια γλώσσα που ‘μιλιέται’ επί σκηνής», είπε.
Μέσω ενός κοινού φίλου καλλιτέχνη, η Σβάιγκερ γνώρισε πρόσφατα τη Σελίν Μα, μια 22χρονη καθηγήτρια κλασικού κινεζικού χορού στη Βόρεια Ακαδημία Τεχνών, ένα ιδιωτικό γυμνάσιο και λύκειο στο Μίντλταουν της Νέας Υόρκης. Μαζί, σκέφτηκαν πιθανές στάσεις που θα μπορούσε να πάρει η φιγούρα, με τη Mα να ποζάρει για τις κινήσεις. Στην αρχή, η Σβάιγκερ το βρήκε δύσκολο να μεταφέρει τον χορό, μια κινούμενη μορφή τέχνης, στη στατική γλώσσα της γλυπτικής – ιδίως τις ανάλαφρες, αέρινες κινήσεις του κλασικού κινεζικού χορού. «Είναι μια στιγμή στον χρόνο που αποτυπώνεται, και έτσι η στάση που επέλεξα δεν είναι μια στάση ανάπαυσης. Μοιάζει μάλλον με ένα λουλούδι που ανθίζει», αναφέρει η Σβάιγκερ.
Το γλυπτό
Το ένα πόδι της χορεύτριας πατά γερά κάτω, ενώ το άλλο υψώνεται ψηλά, κάθετα προς το πρώτο, και τα δύο μαζί σχηματίζουν μια μακριά ευθεία που ξεπερνά το ύψος του κεφαλιού της, το οποίο στρέφεται ελαφρά. Με το ένα της χέρι κρατά το υψωμένο πόδι, ενώ το άλλο κάνει μία χαριτωμένη κίνηση σαν να δείχνει προς τον ουρανό. «Προσπαθούσα να σκεφτώ πώς αναπτύσσονται τα φυτά. Αυτό με βοήθησε να δώσω αυτή τη χάρη στο έργο […] τη χάρη ενός λουλουδιού που ανοίγει τα πέταλά του. Αυτή την εικόνα προσπαθούσα να έχω στο μυαλό μου καθώς το φιλοτεχνούσα», δήλωσε η Σβάιγκερ.
Η Σβάιγκερ είχε το όραμα ενός λουλουδιού που ανθίζει, ενώ έφτιαχνε το γλυπτό. (Lux Aeterna Photography)
Η Mα είπε για τη χειρονομία: «[Το χέρι] Υψώνεται, σαν να δίνει στους ανθρώπους ελπίδα και να στοχεύει σε κάτι φωτεινότερο και ψηλότερο». Δεν εντυπωσιάστηκε μόνο από την αφοσίωση της Σβάιγκερ στην τέχνη της, αλλά και ενθουσιάστηκε που είδε τον κλασικό κινεζικό χορό να αποτυπώνεται σε μια άλλη μορφή τέχνης. «Οι χορευτές του παρελθόντος – δεν έχουμε πολλά καταγεγραμμένα πλάνα και πολλές τεχνικές χάνονται επειδή δεν υπάρχει κανείς να τις μεταδίδει μέσα από χιλιάδες χρόνια», λέει η Μα, σημειώνοντας ότι ήταν συναρπαστικό να βλέπει «ένα γλυπτό που μπορεί να είναι αιώνιο».
Συνεργαζόμενη με τη Σβάιγκερ για τη δημιουργία του γλυπτού, η Μα απέκτησε επίσης μια νέα κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι δυτικές και οι ανατολικές τέχνες μπορούν να αλληλοσυμπληρώνονται. Και μέσα από τη συζήτηση για την πόζα της χορεύτριας, απέκτησε καλύτερη αντίληψη για τους μυς που χρησιμοποιεί ενώ χορεύει και για «την ομορφιά της ανθρώπινης μορφής».
Ο ρόλος της τέχνης στην κοινωνία
Η Μα εκπαιδεύτηκε στον κλασικό κινεζικό χορό για επτά χρόνια, μαθαίνοντας τα εσωτερικά νοήματα πίσω από εκείνη τη μορφή τέχνης. Είπε ότι η εκπαίδευση τη βοήθησε να ενσαρκώσει αξίες του αρχαίου κινεζικού πολιτισμού, όπως η αυτοπειθαρχία, η προθυμία να υπομείνει κανείς τις δυσκολίες και η αισιοδοξία. Για να κατακτήσει κανείς αυτήν την τέχνη, «πρέπει πραγματικά να εδραιώσει αυτές τις αξίες μέσα του, και είναι κάτι που έρχεται από την καρδιά», δήλωσε η Μα.
Η Σβάιγκερ πιστεύει ομοίως ότι οι καλλιτέχνες πρέπει να καλλιεργούν θετικές αξίες προκειμένου να δημιουργήσουν κάτι όμορφο. «Ο καλλιτέχνης πρέπει σε μεγάλο βαθμό να βυθιστεί στην ιδέα της ομορφιάς για να την επικοινωνήσει σε κάποιον άλλον. Και αν ο καλλιτέχνης σκέφτεται το κοινό, θέλει το κοινό να συνδεθεί με αυτήν την ομορφιά, και όσοι βλέπουν το έργο του θα το νιώσουν αυτό. Γι’ αυτό, λοιπόν, πιστεύω ότι η τέχνη έχει τέτοια σημασία για την κοινωνία», είπε.
Πιστεύει επίσης ακράδαντα ότι η τέχνη έχει τη δύναμη να εξυψώνει τους ανθρώπους. «Αν κοιτάζεις χαριτωμένα πράγματα, δυνατά πράγματα, αυτό φυσικά σε βοηθάει να συνδεθείς με αυτές τις αρετές. […] [Η τέχνη] Υπενθυμίζει στους ανθρώπους τις αρετές που πρέπει να έχουν», είπε. Επιθυμώντας να εμπνεύσει τους ανθρώπους με την ομορφιά, ευελπιστεί να δημιουργήσει έργα για δημόσιους χώρους – σχολεία, νοσοκομεία, πλατείες.
Tο γλυπτό της χορεύτριας σχεδιάζει να το χυτεύσει σε μπρούντζο χρησιμοποιώντας μια αρχαία τεχνική γνωστή ως χύτευση με την τεχνική του χαμένου κεριού και ελπίζει ότι θα τοποθετηθεί σε δημόσιο χώρο μια μέρα. Όταν η τέχνη ομορφαίνει την πόλη ή οποιοδήποτε μέρος, «σου αρέσει να περνάς χρόνο εκεί, θα ήθελες να καθίσεις και να είσαι εκεί μαζί με άλλους, και νιώθεις τους άλλους ανθρώπους που είναι παρόντες – και αυτό είναι πολύ σημαντικό για τον πολιτισμό μας», τονίζει.
Το Shen Yun Performing Arts είναι ένας παγκόσμιας κλάσης θίασος παραστατικών τεχνών. Με έδρα στη Νέα Υόρκη, παρουσιάζει κάθε χρόνο μία νέα παράσταση εμπνευσμένη από τη μακραίωνη παράδοση της Κίνας. Οκτώ διαφορετικές ομάδες χορευτών κλασικού κινεζικού χορού περιοδεύουν σε όλον τον κόσμο, κάθε μία με τη δική της συμφωνική ορχήστρα.
Σε κάθε χώρα, η παράσταση συνοδεύεται από δύο παρουσιαστές, έναν για την κινεζική γλώσσα και έναν για τη γλώσσα της εκάστοτε χώρας, οι οποίοι μεταφέρουν συνοπτικά τις ιστορίες που αφηγούνται οι χορογραφίες, ώστε να είναι πιο εύκολα κατανοητές από το κοινό. Με αυτόν τον τρόπο, ο κόσμος εισάγεται ομαλά στο πνεύμα των ιστοριών και των μύθων και τις απολαμβάνει πιο ολοκληρωμένα.
Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2006 και πολύ γρήγορα κατέκτησε υψηλότατο επίπεδο καλλιτεχνικής δεξιοτεχνίας, τόσο στο χορευτικό επίπεδο όσο και στο μουσικό. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των παραστάσεων είναι η μουσική του Shen Yun, που παντρεύει τον δυτικό τρόπο σύνθεσης και αρμονίας με τον κινεζικό. Για την ερμηνεία των ιδιαίτερων αυτών συνθέσεων, η ορχήστρα του Shen Yun περιλαμβάνει εκτός από τα κλασικά δυτικά μουσικά όργανα και παραδοσιακά κινεζικά, όπως η πίπα, το έρχου κ.ά.
Σύμφωνα με ειδικούς, ο συγκερασμός αυτών των δύο μουσικών συστημάτων γίνεται με εξαιρετική επιτυχία από τους συντελεστές του Shen Yun, κάτι που αποτελεί μοναδικό επίτευγμα του θιάσου.
Κάθε χρόνο, η ομάδα του Shen Yun προετοιμάζει και παρουσιάζει ένα νέο πρόγραμμα, με νέες συνθέσεις, χορογραφίες, κοστούμια και σκηνικά.
Ευγενική παραχώρηση από το Shen Yun
Το 2020, το Shen Yun Performing Arts προσκάλεσε τη Νέλη Σφιγγοπούλου, αρπίστρια, με σπουδές στο Conservatorio di Como, να συμμετάσχει στην ευρωπαϊκή περιοδεία του. Η Epoch Times ζήτησε από την κυρία Σφιγγοπούλου να μοιραστεί με τους αναγνώστες της μερικά από τα στοιχεία που έκαναν τη συμμετοχή της στο Shen Yun ξεχωριστή και να αποκαλύψει πού κατά τη γνώμη της οφείλεται η παγκόσμια επιτυχία του θιάσου.
Ομαδική φωτογραφία μελών του Shen Yun, από την ευρωπαϊκή περιοδεία του 2020. (Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Πώς γεννήθηκε το ενδιαφέρον σας για την άρπα; Πείτε μας λίγα λόγια για αυτό το τόσο ιδιαίτερο όργανο. Ποια στοιχεία αγαπάτε περισσότερο και ποια θεωρείτε πιο απαιτητικά;
Το ενδιαφέρον μου για την άρπα αναδύθηκε μία περίοδο μεγάλων εσωτερικών αναζητήσεων αλλά και πίεσης, κατά την οποία είχα την ανάγκη να ακούω πολλή ορχηστρική μουσική: κλασική, κέλτικη κ.ά. Συγκεκριμένα, στην άρπα στράφηκα στα 17. Έχουν περάσει 20 χρόνια από τότε και μόλις τώρα αρχίζω να αποκωδικοποιώ τις διεργασίες που με οδήγησαν σε αυτήν.
Για εμένα, η άρπα είναι ένα ευγενικό και ταυτόχρονα δυναμικό θεραπευτικό όργανο. Χάρις στην ελεύθερη ταλάντωση των χορδών, οι ήχοι της διεισδύουν βαθιά στην ύπαρξη, μέχρι τα κύτταρά μας. Όταν παίζω άρπα, νιώθω αμέσως να γλυκαίνω και να έρχομαι στο κέντρο μου. Ο νους μου αδειάζει και έρχομαι σε επαφή με το πιο αγνό κομμάτι του εαυτού μου. Το σχήμα της μού θυμίζει καρδιά, αλλά και την τέλεια αρμονία, που συμβολίζεται από το τρίγωνο. Και όντως έτσι είναι. Η άρπα είναι ένα απόλυτα αρμονικό όργανο που μιλά στις καρδιές των ανθρώπων.
Από επιστημονική άποψη, θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο ήχος της άρπας ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό σύστημα, κάποια εγκεφαλικά κύματα που βοηθούν στη χαλάρωση, καθώς και ορισμένες εκλεπτυσμένες λειτουργίες του εγκεφάλου.
Απαιτητικές είναι οι κλασικές σπουδές της άρπας, για τις οποίες χρειάζονται πολλές ώρες μελέτης, συνέπεια και επιμέλεια. Αλλά εάν υπάρχει αγάπη και ενδιαφέρον, οι ώρες αυτές είναι ώρες χαράς και ανάπτυξης. Η μουσική πρόοδος, πέρα από την ανάπτυξη της τεχνικής δεξιότητας, είναι και εσωτερική πρόοδος και εκλέπτυνση του εαυτού.
Ο οικονομικός προγραμματισμός είναι επίσης σημαντικός, όπως και η τύχη να βρεις τους κατάλληλους ανθρώπους να σε καθοδηγήσουν σε αυτό το μονοπάτι.
Ποια ήταν η πρώτη σας εμπειρία ως επαγγελματίας μουσικός; Πώς προέκυψε η συνεργασία σας με το Shen Yun;
Λίγο πριν τελειώσω τις σπουδές μου στην Ιταλία, με κάλεσαν ως δεύτερη άρπα να ταξιδέψω μαζί με τη Φιλαρμονική Αθηνών (Φ.Α.) στην Αμερική, όπου παίξαμε στο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης τη Δεύτερη Συμφωνία του Μάλερ. Προηγουμένως, είχα παίξει με την ορχήστρα της σχολής στο Teatro Sociale του Κόμο την Arlésienne του Μπιζέ.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Όσον αφορά το Shen Yun, από την αρχή των σπουδών μου ήθελα να μπω στη συμφωνική ορχήστρα του. Όταν διάβασα στις ανακοινώσεις τους, μετά την παράσταση του 2016, ότι υπήρχαν θέσεις για αρπιστές, έστειλα βίντεο, και το 2019 με κάλεσαν για την περιοδεία του 2020. Θεωρώ τον εαυτό μου πολύ τυχερό.
Τι ήταν αυτό που σας προσέλκυσε στην ορχήστρα του Shen Yun;
Κυρίως, η διαφορετικότητα της ορχήστρας που συνδυάζει την παραδοσιακή κινεζική μουσική με τη δυτική. Φέρουν μέσα τους δύο διαφορετικές φιλοσοφίες και μνήμες αιώνων και αυτό εμένα μού ξυπνά πολύ βαθιές αισθήσεις. Κάθε μουσικό σύστημα από μόνο του είναι θεραπευτικό. Όμως η πρωτοπορία του συνδυασμού τους είναι διπλά θεραπευτική και αυτό εμένα με ενθουσίασε. Η μουσική του Shen Yun βάζει σε πράξη την κινεζική παραδοσιακή θεραπευτική μουσική που βασίζεται στα πέντε στοιχεία.
Το πάντρεμα των δύο μουσικών παραδόσεων έχει ως αποτέλεσμα μία μεγάλη δυναμική, ικανή να περιγράψει καταστάσεις που κυμαίνονται από την αιθέρια γαλήνη μέχρι σύγχρονους προβληματισμούς. Το αμάλγαμα των ήχων είναι αρμονικό και μεταφέρει ιερότητα, βάθος, πίστη, δυναμισμό, ηρωισμό, ευγένεια, πραότητα, ταπεινότητα, μυστικισμό ή χιούμορ, πάντα ανάλογα με την ιστορία που αφηγούνται οι καλλιτέχνες με τον χορό τους. Μου αρέσουν οι εναλλαγές αυτές, όπως και ο τρόπος με τον οποίο η ορχήστρα του Shen Yun μεταφέρει στο παρόν τη σοφία του παρελθόντος.
Για πόσο διάστημα συμμετείχατε στο Shen Yun;
Τέσσερις μήνες. Δυστυχώς μόνο τόσο κράτησε η περιοδεία, γιατί μετά άρχισαν να κλείνουν τα θέατρα λόγω κορωνοϊού και έπρεπε να ακυρωθούν οι παραστάσεις. Παρόλα αυτά, η εμπειρία ήταν μοναδική και δεν πιστεύω ότι θα ζήσω ξανά κάτι παρόμοιο. Αυτοί οι τέσσερις μήνες ήταν για εμένα τέσσερα χρόνια μουσικής εμπειρίας με ορχήστρα, αλλά και ομαδικής μουσικής επικοινωνίας. Γιατί δεν φτάνει να είσαι μουσικός. Χρειάζεται να μπαίνεις και μέσα στην ιστορία αυτού που παίζεις, μαζί με τους άλλους, για να απηχήσουν οι ήχοι σωστά τη φιλοσοφία του κάθε έργου. Όλα αυτά τα είδα στην πράξη.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες της ορχήστρας του Shen Yun και ποιες των παραστάσεών του;
Η ιδιαιτερότητα του Shen Yun είναι η φιλοσοφία του. Shen Yun σημαίνει «θεία όντα που χορεύουν». Το Shen Yun πραγματεύεται τη σχέση του ανθρώπου με το σύμπαν και το θείο, αυτό ήταν η καρδιά της φιλοσοφίας του κινέζικου παραδοσιακού πολιτισμού, όπως έχει αποτυπωθεί στους μύθους και την ιστορία της μακραίωνης κινεζικής παράδοσης, και αυτό είναι και ο στόχος του θιάσου: η αναβίωση του βάθους αυτού του πολιτισμού στην καθημερινότητα του κάθε μέλους του Shen Yun ξεχωριστά, αλλά και η παρουσίαση της ομορφιάς και των αξιών του στον σύγχρονο άνθρωπο.
Διαπραγματεύεται τις γνώσεις των αρχαίων χρόνων με τρόπο απλό και εύληπτο. Είναι μια μουσικοχορευτική και θεατρική εμπειρία. Όπως ακριβώς το περιγράφει το όνομα performing arts (παραστατικές τέχνες): ένας συνδυασμός τεχνών, υψίστης δεξιοτεχνίας η καθεμία, απόλυτα εναρμονισμένες μεταξύ τους.
Από θεραπευτικής άποψης, το Shen Yun συνδυάζει την επιστήμη της κινεζικής μουσικοθεραπείας και ιατρικής, όπου κάθε νότα αντηχεί σε συγκεκριμένα μέρη του σώματος. Επίσης, συνδυάζει μαζί και άλλες θεραπευτικές επιστήμες. Η δύναμη της μουσικής, του χορού, του θεάτρου, των χρωμάτων, της αρμονίας, της φιλοσοφίας, της καλλιέργειας του εαυτού – το κάθε ένα ξεχωριστά και ο τρόπος που όλα αυτά εναρμονίζονται σοφά είναι κάτι ολότελα πρωτόγνωρο, πολύ δυνατό ενεργειακά και θεραπευτικά. Είναι κάτι που ο κόσμος χρειάζεται σήμερα. Αυτή την αρμονία μόνο άνθρωποι που καλλιεργούν το πνεύμα τους μπορούν να την αποδώσουν στην σκηνή, αλλά και ενεργειακά, με ένα μόνο χαμόγελο.
Στις παραστάσεις του Shen Yun μοναδική είναι και η ανάμιξη της παράδοσης με την τεχνολογική πρόοδο, καθώς ο θίασος χρησιμοποιεί μία ψηφιακή οθόνη δικής του επινόησης, που συνδέει τον φανταστικό κόσμο με την πραγματικότητα των χορευτών επί σκηνής.
Το πιο συγκινητικό για εμένα, όμως, είναι ότι το Shen Yun δεν έχει εμπορικό χαρακτήρα. Έχει φτιαχτεί καθαρά για την ευεξία και την ψυχική ανάταση των ανθρώπων. Όσοι παρακολουθούν μία παράσταση το νιώθουν αυτό, όπως επίσης μια κάθαρση και μια ελπίδα. Αυτό που ενώνει τους καλλιτέχνες είναι το Φάλουν Γκονγκ, μια παραδοσιακή βουδιστική φιλοσοφία που βασίζεται στις οικουμενικές αρχές της αλήθειας, της καλοσύνης και της ανεκτικότητας, την οποία ακολουθούν στην καθημερινότητα τους.
Το Φάλουν Γκονγκ διώκεται βάναυσα στη σημερινή Κίνα από το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς, όπως διώκονται και οι Θιβετιανοί, οι χριστιανοί και οι Ουιγούροι. Τα μέλη του Shen Yun ελπίζουν, εύχονται και προετοιμάζονται για την ημέρα που αυτή η δίωξη θα αρθεί και μέχρι τότε θα συνεχίσουν να διαδίδουν αυτή την όμορφη παράδοσή τους έξω από την Κίνα. Αυτό ταυτόχρονα το κάνει και λίγο επικίνδυνο για τους συντελεστές, γιατί το κινεζικό καθεστώς προσπαθεί να το σταματήσει με πολλούς τρόπους κατά τη διάρκεια της περιοδείας τους – συνήθως με απειλές και εκφοβισμό. Η μεγαλύτερη του ιδιαιτερότητα λοιπόν, για εμένα, είναι ότι είναι και το πιο θαρραλέο σύνολο, γιατί έχει να αντιμετωπίσει και αυτές τις δυσκολίες! Όποιος λοιπόν δουλεύει για το Shen Yun πρέπει να έχει πνευματικότητα και θάρρος για να υπερνικά οτιδήποτε κακόηθες θέλει να το σταματήσει να προσφέρει όλη αυτή την θετική ενέργεια στον κόσμο.
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσατε παίζοντας άρπα για την ορχήστρα του Shen Yun; Πώς καταφέρατε να τις ξεπεράσετε;
Η μεγαλύτερη πρόκληση ήταν ότι η ορχήστρα ακολουθά τους χορευτές, κάτι πρωτόγνωρο για εμένα. Ο μαέστρος παρακολουθεί τους χορευτές. Αυτό σημαίνει ότι τα μάτια μου έπρεπε να είναι συνεχώς στον μαέστρο, διότι εάν οι χορευτές άλλαζαν απρόοπτα τον ρυθμό τους, θα έπρεπε αμέσως να αλλάξει και ο ρυθμός της ορχήστρας. Έπρεπε λοιπόν να είμαστε σε απόλυτη εγρήγορση!
Ποια ήταν η σχέση σας με τους άλλους μουσικούς της ορχήστρας; Είστε η μοναδική Ελληνίδα που έχει παίξει με την ορχήστρα ή έχει συμμετάσχει στις παραστάσεις του θιάσου γενικότερα;
Όλα τα παιδιά ήταν καλά και ευγενικά και είχαν βάθος και ποιότητα, αγνότητα και απλότητα στη σκέψη, και ένα αίσθημα νοήματος, ευθύνης και επιμέλειας στη ζωή τους, που δεν το συναντάς πολύ εύκολα σε νέους της εποχής. Ήμουν τυχερή που ήμουν στην ομάδα με πολλούς ταλαντούχους νέους με τους οποίους ‘έδεσα’, γιατί και εγώ ήμουν στο ξεκίνημα μου ως μουσικός…
Δεν γνωρίζω εάν έχει παίξει κάποιος άλλος Έλληνας με την ορχήστρα του Shen Yun.
Η Νέλη Σφιγγοπούλου (κέντρο μπροστά) με άλλα μέλη του Shen Yun στη Βενετία, στην περιοδεία του 2020. (Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Ποια ήταν η διαδικασία προετοιμασίας για μια συναυλία;
Έκανα πρόβες με την ορχήστρα ένα μήνα πριν αρχίσει η περιοδεία. Όλα τα μέλη του θιάσου με τα οποία συνεργάστηκα – χορευτές, μουσικοί, άνθρωποι στα παρασκήνια – ήταν εγκάρδιοι και πρόθυμοι να με βοηθήσουν να καταλάβω τη δυναμική και το νόημα που χρειαζόταν να αποδώσω μουσικά σε κάθε κομμάτι, γιατί η άρπα γενικά συμμετέχει πολύ σε κάθε κομμάτι. Έγιναν αρκετές πρόβες μόνο με την ορχήστρα, αλλά και αρκετές όλη η ορχήστρα μαζί με τους χορευτές.
Υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο κομμάτι που σας έχει μείνει αξέχαστο από τη θητεία σας στο Shen Yun;
Το Chinese Classical Dance, όπου η άρπα έπαιζε αρκετά – σχεδόν σόλο – σε όλο το κομμάτι και είχε ωραία ντουέτα με το έρχου και την πίπα, διότι ήταν κυρίως γυναικείος χορός. Μου έχει μείνει αξέχαστο και ένα κομμάτι για τον γνωστό Κινέζο ποιητή, Λι Μπάι, στο οποίο η μουσική ήταν αιθέρια.
Μου άρεσαν και κάποια δυναμικά και ηρωικά σόλα των τσέλων. Τα κρουστά επίσης ήταν καταπληκτικά και πολυδιάστατα. Ήταν πολύ πλούσια η μουσική, τι να πρωτοθυμηθώ…
Μου άρεσαν επίσης τα ευαίσθητα κομμάτια, που μιλούσαν για την ιστορία του Φάλουν Γκονγκ και τη βάναυση δίωξη των πιστών του στην Κίνα, και το πώς αντιμετωπίζουν τόσο δύσκολες καταστάσεις, δυνατοί, με καλοσύνη και πίστη στο θείο. Αυτά τα κομμάτια ήταν πολύ ντελικάτα στη μουσική τους και με συγκινούσαν όσες φορές κι αν τα έπαιζα, η ενέργεια ήταν πολύ δυνατή. Είχαν επίσης στο τέλος τους ένα ωραίο υπερβατικό αίσθημα συμπαντικής δικαιοσύνης, όπου η άρπα έκανε sostenuto (σ.σ. παίξιμο με συγκρατημένη ταχύτητα). Αυτό το sostenuto θα το θυμάμαι για πάντα! Ήταν τόσο βαθύ, που απαιτούσε από εμένα μεγάλη σταθερότητα και αγνότητα καρδιάς για να το στηρίξω. Ίσως ακούγεται απλό, αλλά ήταν δύσκολο στην αρχή – η κατανόηση της έννοιας του σύμπαντος και της δημιουργίας και η απόδοσή τους… Ήταν για εμένα μία βαθιά, εσωτερική διαδικασία.
(Ευγενική παραχώρηση της Νέλης Σφιγγοπούλου)
Τι σας δίδαξε η εμπειρία σας για την προσωπική και την επαγγελματική σας ζωή;
Η αρχαία κινεζική παράδοση εμπεριέχει μια βαθιά αναζήτηση της ύπαρξης του ανθρώπου και της σύνδεσης του με το σύμπαν και με το γύρω περιβάλλον του, όπως και η ελληνική φιλοσοφία. Για να μπορέσει κανείς να συντονιστεί με αυτό το πνευματικό βάθος και την πνευματική αναζήτηση, πρέπει να βρίσκεται και εκείνος σε μία αντίστοιχη κατάσταση, οπότε είναι σημαντικό κάποιος καθημερινά να τείνει προς την πνευματικότητα και την αυτοβελτίωση και να γίνεται καλύτερος από χτες.
Το Shen Yun εφαρμόζει στην πράξη αυτές τις ιδέες και μου θυμίζει τον αγαπημένο μου Πυθαγόρα, που για τη μουσική και όχι μόνο έχει ανακαλύψει πολλά. Σύμφωνα με τον Πυθαγόρα, η κάθε μία από τις επτά νότες που γνωρίζουμε αντιστοιχεί σε έναν ήχο και σε έναν πλανήτη, και ο κάθε πλανήτης αντιστοιχεί σε μία θεότητα. Με την κίνηση του κάθε πλανήτη παράγεται ήχος και οι κινήσεις των πλανητών συνηχούν, παράγοντας μία μελωδία, μία συμφωνία – αυτό είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο. Κάθε ύπαρξη έχει μία δόνηση. Από το μόριο που δεν βλέπουμε, το κύτταρο μας, μέχρι ένα ποτήρι, ένα ζώο, έναν άνθρωπο, έναν πλανήτη. Η θεωρία της μουσικής των σφαιρών, λοιπόν, μοιάζει ακριβώς με το ‘θεία όντα που χορεύουν’ (τη σημασία του ονόματος του Shen Yun). Ενωμένα αυτά τα όντα, όποια είναι αυτά, σφαίρες, άνθρωποι, πλανήτες, παράγουν μια αρμονία. Οπότε, θέλει ένωση και θέληση για ένωση με ανώτερες αρχές.
Η βαθιά μελέτη όλων αυτών των εννοιών και η υλοποίησή τους ήταν για εμένα τεράστια πηγή γνώσης. Δεν πίστευα ότι κάποιος κάποτε θα το έκανε – υπάρχουν κάποιοι που έχουν πλησιάσει, σε πολύ μικρή κλίμακα – αλλά μόνο το Shen Yun έχει αποδώσει όλο αυτό το βάθος. Για εμένα ήταν απίστευτη έμπνευση και σπόρος, που δεν καταλάβαινα τότε αλλά προετοίμαζε το πεδίο, ώστε τώρα να ασχοληθώ με τη θεραπευτική άρπα και την ηχοθεραπεία.
Τι συμβουλή θα δίνατε στους νέους που θα ήθελαν να ακολουθήσουν μία καριέρα ως μέλη της ορχήστρας του Shen Yun;
Ό, τι κάνει κάποιος, να το κάνει με όλη του την καρδιά.
Το έλεγαν οι Έλληνες φιλόσοφοι, το έλεγαν οι Κινέζοι φιλόσοφοι και οι Ρωμαίοι επίσης, και σίγουρα και πολλοί άλλοι σε διάφορους πολιτισμούς που μπορεί να μην τους γνωρίζω.
Πώς βλέπετε το μέλλον της κλασικής μουσικής και την εξέλιξη της ορχήστρας στη σύγχρονη εποχή;
Για εμένα, το μέλλον της μουσικής είναι η αναγνώρισή της ως θεραπευτικό μέσο, κάτι που θα γίνει μέσω της νευροεπιστήμης. Στην πραγματικότητα, έχει ήδη ξεκινήσει να γίνεται… Η κλασική μουσική ξεπερνά όλες τις εποχές και πάντα θα είναι σημαντική και θεραπευτική. Είναι αναμφισβήτητη η αξία της, τόσο από άποψη αισθητικής όσο και από θεραπευτική, όπως αναλύει ο Ντον Κάμπελ [Don Cambell] στο βιβλίο του «The Mozart effect».
Όσον αφορά την εξέλιξη της ορχήστρας, πιστεύω ότι όπως όλα πράγματα γίνεται και αυτή φυσικά και αβίαστα. Κοιτάζοντας το παράδειγμα του Shen Yun, η συμφωνική ορχήστρα του, η οποία είναι η μόνη που συνδυάζει συστηματικά και με επιτυχία τα μουσικά συστήματα της Ανατολής και της Δύσης, μέσα σε λίγα χρόνια εξελίχθηκε σε οκτώ υποσύνολα που παίζουν σε όλον τον κόσμο. Εν τω μεταξύ, ιδρύθηκε και μία σχολή όπου μπορούν να σπουδάζουν οι νέοι αυτό το είδος ορχηστρικής μουσικής.
Ποιος ξέρει τι άλλο θα φέρει το μέλλον στη μουσική; Πάντως, βρίσκω ελπιδοφόρο αυτό που συμβαίνει.
Η Νέλη Σφιγγοπούλου σπούδασε νοσηλευτική στο ΤΕΙ Αθήνας και έκανε μουσικές σπουδές στο Conservatorio di Como στην Ιταλία, με ειδίκευση στην άρπα. Τώρα κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στη θεραπευτική άρπας και στην ηχοθεραπεία. Το 2020, συμμετείχε στην ευρωπαϊκή περιοδεία τoυ Shen Yun Performing Arts ως αρπίστρια.
Η σεζόν του Shen Yun Performing Arts για το 2025 ολοκληρώθηκε στις 11 Μαΐου στη Φιλαδέλφεια, στο Παρίσι, στο Νάσβιλ του Τεννεσσί και στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ. Φέτος, οι οκτώ ομάδες του Shen Yun με έδρα τη Νέα Υόρκη έδωσαν παραστάσεις για περίπου 1 εκατομμύριο και πλέον θεατρόφιλους που παρακολούθησαν περισσότερες από 760 παραστάσεις. Το Shen Yun επισκέφθηκε μεγάλες πόλεις σε όλη την Αμερική, την Ευρώπη, την Ασία και την Αυστραλία, αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.
Μαζί με χορευτές του Shen Yun, στην φωτογραφία βρίσκονται η Ιταλίδα πολιτικός και πρώην βουλευτής της ΕΕ Σιμόνα Ρενάτα Μπαλντασάρρε και ο σύζυγός της, ο πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερουσίας, Τζούλιο Τέρζι ντι Σαντ Αγκάτα, ο δημοτικός σύμβουλος Ρώμης Φεντερίκο Ρόκκα, η αδελφή της Ιταλίδας πρωθυπουργού Μελόνι, Αριάννα, και η μητέρα της, Άννα Παρατόρε. (Mary Man/The Epoch Times)
Αξιωματούχοι παντού έδωσαν στο Shen Yun επαίνους και τιμές. Η Ρώμη έκανε ό,τι μπορούσε για την πρώτη επίσκεψη του Shen Yun μετά από σχεδόν επτά χρόνια, με την ομάδα να δέχεται υποδοχή από Ιταλούς γερουσιαστές πριν από μια εμφάνιση στο Teatro dell’ Opera di Roma. Την πρόσκληση απηύθυνε ο γερουσιαστής Τζούλιο Τέρζι ντι Σαντ’ Αγκάτα, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γερουσίας και πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας.
«Αυτό είναι κάτι πραγματικά εξαιρετικό», είπε. «Εκπροσωπείτε την ομορφιά, εκπροσωπείτε τη θεϊκότητα του ανθρώπου και ο χορός είναι η τέλεια έκφραση όλων αυτών».
Ο Τέρζι περιέγραψε την παράσταση ως ένα τέλειο παράδειγμα «πολιτιστικής διπλωματίας», χρησιμοποιώντας την τέχνη και την ομορφιά ως μέσο για την ανταλλαγή παγκόσμιων αξιών. «Το Shen Yun είναι ο φορέας ενός παγκόσμιου μηνύματος αρμονίας, σεβασμού και πάνω απ’ όλα ελευθερίας», δήλωσε.
Ενώ πολλοί χώροι περίμεναν με ανυπομονησία την επιστροφή του Shen Yun κάθε χρόνο, ορισμένες πόλεις καλωσόρισαν την ομάδα παραστατικών τεχνών για πρώτη φορά. Η Ρίγα, η πρωτεύουσα της Λετονίας, φιλοξένησε το ιστορικό ντεμπούτο του Shen Yun σε μια χώρα της πρώην Σοβιετικής Ένωσης. Η Λαρίσα Πολουσουχίνα, μια από τις πλουσιότερες γυναίκες στη Λετονία με εμπορικά συμφέροντα στην περιοχή της Βαλτικής, είπε: «Πολύ όμορφο, τα χρώματα είναι εκπληκτικά και ο χορός, φυσικά!»
Το Παρίσι απόλαυσε τη μεγαλύτερη σε διάρκεια παραμονή του Shen Yun, από τον Απρίλιο έως τον Μάιο. Ο βουλευτής της Γαλλικής Εθνοσυνέλευσης, Τιερί Φραππέ, μίλησε εκ μέρους πολλών όταν είπε: «Έχω πάει σε πολλές παραστάσεις στο παρελθόν, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπω μια παράσταση αυτής της ποιότητας. Είναι εν μέρει ονειρική, εν μέρει μαγευτική. Το χρώμα, ο χορός, τα όνειρα, τα σκηνικά, όλα είναι απολύτως αξιοσημείωτα».
Ο Τιερί Φραππέ απόλαυσε το Shen Yun στο Palais des Congrès στο Παρίσι στις 3 Μαΐου 2025. (NTD)
Το Lincoln Center της Νέας Υόρκης φιλοξένησε 18 sold out παραστάσεις. Τα μέλη του κοινού επαίνεσαν την όμορφη παραγωγή και το ελπιδοφόρο μήνυμα του Shen Yun.
Ο Φρέντερικ Νιούκομπ, επενδυτικός τραπεζίτης και πρόεδρος μιας εταιρείας χρηματοοικονομικών υπηρεσιών, δήλωσε: «Η παρουσίαση και το μήνυμα ήταν ένα, και το μετέφεραν τέλεια. Το μέλλον του κόσμου είναι στα χέρια μας. Δεν θα το ξεπεράσουμε, αλλά θα μας ξεπεράσει. Και η καλή δουλειά που γίνεται έτσι θα ξεπεράσει τον χρόνο».
Ο Μάικλ Κόγκντιλ και η Ντανέτ Κόγκντιλ στην παράσταση του Shen Yun Performing Arts στο Spartanburg Memorial Auditorium στις 7 Μαΐου 2025. (NTD)
Ο Μάικλ Κόγκντιλ, παρουσιαστής ειδήσεων στο Greenville της Νότιας Καρολίνας, δήλωσε: «Δεν μπορείς να το παρακολουθήσεις αυτό και να μην είσαι ευτυχισμένος. Υπάρχει τόση ευτυχία. Ακόμα κι αν υπάρχει καταστολή από την κομμουνιστική Κίνα, υπάρχει μια εξέλιξη μέσα από αυτήν. Η ανθρωπότητα εξελίσσεται πέρα από αυτή την φρίκη. Είναι απλώς ευτυχία σε όλη την έκταση. Η τέχνη της ευτυχίας».
Θετική ενέργεια
Το κοινό ενέκρινε με ενθουσιασμό την αποστολή του Shen Yun να αναβιώσει τον παραδοσιακό κινεζικό πολιτισμό πριν από τον κομμουνισμό. Πολλοί σχολίασαν τη θετική ενέργεια που ένιωσαν κατά τη διάρκεια των παραστάσεων και τα μηνύματα ελπίδας και ομορφιάς που άγγιξαν τις καρδιές τους.
Ο Τ.Τ. Άντερσον, διευθυντής οικονομικών στον τομέα της βιοτεχνολογίας, στο Εσκοντίντο της Καλιφόρνια, δήλωσε: «Νομίζω ότι αυτό που είναι σπουδαίο στο [μήνυμα του Shen Yun] είναι η καλοσύνη και η συμπόνια. … Δεν έχει σημασία τι πιστεύετε. … Απλώς να είστε ευγενικοί ο ένας με τον άλλον. Να είστε ευγενικοί, να είστε συμπονετικοί, να είστε ανεκτικοί.
«Αυτό είναι το μήνυμα που λαμβάνω. … Η αγάπη, η καλοσύνη, η συμπόνια κερδίζουν κάθε φορά».
Ο Μάικλ Κόγκντιλ και η Ντανέτ Κόγκντιλ στην παράσταση του Shen Yun Performing Arts στο Spartanburg Memorial Auditorium στις 7 Μαΐου 2025. (NTD)
Ο Αντόνιο Μαρτίνες Παστόρ παρακολουθεί το Shen Yun στη Μούρθια της Ισπανίας στις 2 Μαρτίου 2025. (NTD)
Ο Αντόνιο Μαρτίνες Παστόρ, περιφερειακός σύμβουλος της Μούρθια της Ισπανίας, δήλωσε: «Είμαστε όλοι πολύ ενθουσιασμένοι γιατί η αλήθεια είναι ότι [η παράσταση] μεταδίδει πολλή θετική ενέργεια».
Όταν είδε το Shen Yun στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, ο οδοντίατρος Γουίλιαμ Ορτέγκα ντε Σούζα είπε ότι το Shen Yun «φέρνει ένα διαφορετικό συναίσθημα: καλή ενέργεια και μια σύνδεση με το θείο».
«Δίνει αυτό το ζεστό συναίσθημα στην καρδιά όταν βλέπουμε τον πολιτισμό να προβάλλεται πραγματικά. Οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν αυτόν τον όμορφο πολιτισμό και ότι στη χώρα [των καλλιτεχνών] δεν μπορούν να εκφραστούν», είπε.
Η Άννα Αγκόστο, επιχειρηματίας στο Σαν Χουάν του Πουέρτο Ρίκο, είπε: «Φέρνουν ελπίδα, φέρνουν ευτυχία. Ζούμε αυτή τη στιγμή που είναι τόσο δύσκολη με τα πάντα. Και μετά έρχεσαι εδώ και νιώθεις χαλαρός και συνδεδεμένος και με αυτή την ουράνια ατμόσφαιρα που χρειαζόμαστε».
Απειλές και επιθέσεις
Καθώς η δημοτικότητα του Shen Yun συνεχίζει να αυξάνεται, οι καλλιτέχνες και το προσωπικό έχουν βρεθεί να απειλούνται και να παρενοχλούνται ολοένα και περισσότερο από το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.
Το Shen Yun ανέφερε: «Τους τελευταίους μήνες, διαρρεύσαντα έγγραφα από το Υπουργείο Κρατικής Ασφάλειας στην Κίνα κάνουν λόγο για μια νέα εκστρατεία χρησιμοποίησης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και των παγιωμένων αμερικανικών μέσων ενημέρωσης για να επιτεθούν στο Shen Yun. Έχουν καταγραφεί πάνω από 130 περιπτώσεις απόπειρας δολιοφθοράς, που συχνά συνδέονται άμεσα με το ΚΚΚ και τα προξενεία και τις πρεσβείες του σε όλο τον κόσμο. Τον Φεβρουάριο, το Κέντρο Παραστατικών Τεχνών John F. Kennedy εκκενώθηκε λόγω απειλής για βόμβα το πρωί της εναρκτήριας παράστασης του Shen Yun.»
Σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Λίνκολν της Νέας Υόρκης τον Μάρτιο, η Κέυ Ρούμπατσεκ, μητέρα δύο χορευτών του Shen Yun, ανακοίνωσε μια αίτηση από χορευτές, γονείς και προσωπικό που ζητούν από το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ να διερευνήσει την υπόθεση. Η αίτηση καλεί επίσης το Κογκρέσο και τον πρόεδρο να λάβουν μέτρα για να σταματήσουν τις επιθέσεις και τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης να αποκαλύψουν τις «κατάφωρες διαστρεβλώσεις και τις ψευδείς αφηγήσεις» που διαπράττει το Πεκίνο και αντηχούνται από αυτά τα μέσα στην Αμερική.
Η Κέυ Ρούμπατσεκ, μητέρα του Λη Ρούμπατσεκ, φοιτητή στο Κολέγιο Fei Tian, μιλά σε συνέντευξη Τύπου που τονίζει τις δραστηριότητες του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος που στοχεύουν την εταιρεία, στο Κέντρο Λίνκολν στη Νέα Υόρκη στις 26 Μαρτίου 2025. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Ωστόσο, τέτοιες απειλές δεν μπόρεσαν να μειώσουν τον ενθουσιασμό που δείχνει το κοινό για το Shen Yun, το οποίο ήδη ετοιμάζει μια ολοκαίνουργια παραγωγή για το 2026.
Η Epoch Times είναι περήφανος χορηγός του Shen Yun Performing Arts. Έχουμε καλύψει τα σχόλια του κοινού από την ίδρυση του Shen Yun το 2006.
Δικαστήριο της Νότιας Κορέας αποφάνθηκε υπέρ του Shen Yun Performing Arts, αποφασίζοντας να επιτρέψει στον θίασο να δώσει τις προγραμματισμένες παραστάσεις του, παρά τις προσπάθειες του Πεκίνου να τις εμποδίσει, όπως κάνει εδώ και χρόνια έχοντας στοχοποιήσει τον θίασο τον οποίο βάλλει με πλήθος τρόπους.
Η δίκη έγινε κατόπιν αλλαγής της αρχικής απόφασης του Εθνικού Πανεπιστημίου Kangwon να εγκρίνει, την 1η Απριλίου, το αίτημα της ομάδας κλασικού κινεζικού χορού της Νέας Υόρκης να εμφανιστεί στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong, μετά την υποβολή καταγγελίας από την κινεζική πρεσβεία.
Το πανεπιστήμιο δήλωσε ότι η απόφασή του να ακυρώσει την παράσταση είχε να κάνει με το δημόσιο συμφέρον του εκπαιδευτηρίου. Καθώς το πανεπιστήμιο είναι εθνικό ίδρυμα που υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας της χώρας, είναι σε θέση να «εκπροσωπεί άμεσα και έμμεσα την επίσημη θέση της Δημοκρατίας της Κορέας», κλιμακώνοντας έτσι το ζήτημα σε «διπλωματικό ζήτημα», ανέφερε επιστολή του πανεπιστημίου, την οποία έλαβε η Epoch Times.
Το κέντρο ανέφερε επίσης ότι έλαβε την απόφαση για λόγους δημοσίου συμφέροντος, επικαλούμενο τους περίπου 500 Κινέζους φοιτητές που σπουδάζουν στο κέντρο, οι οποίοι, όπως ισχυρίστηκε, θα μπορούσαν να διοργανώσουν διαμαρτυρίες, οι οποίες ίσως οδηγούσαν σε συγκρούσεις, αν οι παραστάσεις συνεχίζονταν κανονικά.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Chuncheon, στις 30 Απριλίου, τάχθηκε υπέρ του διοργανωτή της παράστασης, χαρακτηρίζοντας την ακύρωση της σύμβασης του πανεπιστημίου ως «κατάχρηση διακριτικής ευχέρειας».
Το Shen Yun, σημείωσε το δικαστήριο, διοργανώνει παραστάσεις στη Νότια Κορέα από το 2007, και πραγματοποίησε δύο επιτυχημένες παραστάσεις στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong το 2017 χωρίς κανένα πρόβλημα.
Χωρίς αδιάσειστα στοιχεία που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς του, οι ανησυχίες του εκπαιδευτηρίου σχετικά με πιθανές συγκρούσεις είναι ασαφείς και δύσκολο να δικαιολογηθούν, ανέφερε το δικαστήριο στην απόφασή του, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «παράνομη».
Σημείωσε επίσης ότι η ακύρωση έγινε μόλις 20 ημέρες πριν από τις προγραμματισμένες παραστάσεις (στις 6 και 7 Μαΐου), με σχεδόν τα δύο τρίτα των εισιτηρίων να έχουν πωληθεί. Η ακύρωση της παράστασης σε αυτό το στάδιο θα δυσκόλευε τους διοργανωτές της παράστασης να ανακτήσουν την οικονομική ζημία και τη φήμη τους, δήλωσε ο δικαστής.
Η απόφαση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή για το Shen Yun στη Νότια Κορέα, η οποία αντιμετωπίζει συνεχή πίεση από τον κορυφαίο εμπορικό εταίρο της, την Κίνα, για να εμποδίσει τον θίασο να εμφανιστεί.
Το Shen Yun περιοδεύει σε όλο τον κόσμο — αλλά δεν μπορεί να εμφανιστεί στην Κίνα.
Η εταιρεία συστήθηκε στη Νέα Υόρκη το 2006, εν μέρει από καλλιτέχνες που διέφυγαν από την καταστολή του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ). Από τότε, το Shen Yun έχει εξελιχθεί σε οκτώ ομάδες ίσου μεγέθους που περιοδεύουν παγκοσμίως, με τη δική της ζωντανή ορχήστρα η κάθε μία, κάθε χρόνο. Με σύνθημα «Η Κίνα πριν από τον κομμουνισμό», το Shen Yun παρουσιάζει τόσο ιστορίες και μύθους από τον μακραίωνο κινεζικό πολιτισμό όσο και ιστορίες από τη σύγχρονη Κίνα, περιλαμβάνοντας και χορογραφίες που εκθέτουν τη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ, της πνευματικής άσκησης που βρίσκεται στο στόχαστρο του ΚΚΚ τα τελευταία 26 χρόνια.
Κινέζοι διπλωμάτες και άτομα που πιστεύεται ότι συνδέονται μαζί τους έχουν χρησιμοποιήσει πολιτικό και οικονομικό εκβιασμό για να υπονομεύσουν τις παγκόσμιες παραστάσεις του Shen Yun. Το Κέντρο Πληροφόρησης για το Φάλουν Ντάφα έχει καταγράψει πάνω από 130 τέτοιες περιπτώσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Πρόσφατα, η εκστρατεία φαίνεται να έχει ενταθεί, λαμβάνοντας μια πιο ανησυχητική μορφή. Σε λίγο περισσότερο από έναν χρόνο, η εταιρεία παραστατικών τεχνών έχει αναφέρει δεκάδες απειλητικά email που περιγράφουν λεπτομερώς πράξεις βίας, όπως απειλές για βομβιστική επίθεση σε καλλιτέχνες και κοινό, σε μια προσπάθεια να ακυρωθούν οι παραστάσεις. Καμία από τις απειλές δεν έχει υλοποιηθεί. Οι αρχές της Ταϊβάν που διερεύνησαν το θέμα δήλωσαν ότι υποψιάζονται ότι πίσω από ορισμένα από αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα κρύβεται μια ερευνητική οντότητα υπό τον κινεζικό τηλεπικοινωνιακό γίγαντα Huawei, η οποία έχει δεσμούς με τον κινεζικό στρατό.
Πριν από τη δεύτερη ημέρα της παρουσίασης του Shen Yun στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong, ο παρουσιαστής του Shen Yun, Λισάι Λεμίς, ο οποίος παρακολουθεί αυτά τα περιστατικά εδώ και χρόνια, δήλωσε ότι ήταν ενθαρρυντικό που «ένα δικαστήριο της Νότιας Κορέας υποστήριξε τον νόμο της χώρας και αντέδρασε στις πιέσεις του ΚΚΚ».
«Η διεθνική καταστολή του ΚΚΚ είναι αχαλίνωτη παγκοσμίως, αλλά στη Νότια Κορέα η στοχοποίηση του Shen Yun έχει μια μακρά και καλά τεκμηριωμένη ιστορία. Για χρόνια, η εκεί πρεσβεία και τα προξενεία της ΛΔΚ προσπαθούσαν να ακυρώσουν παραστάσεις του Shen Yun, και πάρα πολλές φορές τα είχαν καταφέρει», δήλωσε στην Epoch Times.
Ωστόσο, η δικαστική απόφαση δείχνει ότι «το ΚΚΚ μπορεί να πετύχει μόνο αν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τοπικές κυβερνήσεις, τα δικαστήρια και τα θέατρα», πρόσθεσε.
«Όταν τα άτομα στέκονται σταθερά και κάνουν αυτό που πιστεύουν ότι είναι σωστό, όπως βλέπουμε τώρα στη Νότια Κορέα, το ΚΚΚ είναι ανίσχυρο να κάνει οτιδήποτε.»
Το βλέπει ως ένα «υπέροχο σημάδι ότι ο κορεατικός λαός έχει βαρεθεί να τους λέει το Πεκίνο ποια τέχνη μπορούν και ποια δεν μπορούν να παρακολουθήσουν».
Η αυλαία του Shen Yun Performing Arts World Company στο Κέντρο Τεχνών Gumi–Grand Hall στο Γκούμι της Νότιας Κορέας, στις 8 Φεβρουαρίου 2023. (Kim Guk-hwan/The Epoch Times)
Ο Λεμίς θυμήθηκε ένα παρόμοιο περιστατικό το 2016, στην αίθουσα KBS. Ο ιδιοκτήτης, η εθνική ραδιοτηλεοπτική εταιρεία της Νότιας Κορέας, ήταν ένα από τα λίγα ξένα κανάλια που το Πεκίνο επέτρεψε να εισέλθουν στην κινεζική αγορά εκείνη την εποχή. Το θέατρο ακύρωσε ξαφνικά τέσσερις προγραμματισμένες παραστάσεις του Shen Yun, αφότου έλαβε μια επιστολή από την κινεζική πρεσβεία που προειδοποιούσε το θέατρο να μην τις επιτρέψει. Όπως και στο Κέντρο Τεχνών Baekryeong, είχαν πωληθεί χιλιάδες εισιτήρια και τότε.
Το Κέντρο Τεχνών Baekryeong, αφού ακύρωσε την παράσταση, ζήτησε συγγνώμη και είπε ότι δεν ενεργούσε με δική του πρωτοβουλία.
«Προσπαθήσαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε, αλλά το εκπαιδευτήριο και το υπουργείο Παιδείας επέμεναν στην ακύρωση, οπότε δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να ακυρώσουμε», είχε πει ένας υπάλληλος στους διοργανωτές του Shen Yun, σύμφωνα με ένα αντίγραφο ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που εξέτασε η Epoch Times.
Ο Λεμίς σημείωσε πως επανειλημμένα οι νοτιοκορεατικές οντότητες και τα θέατρα που συνδέονται με την κυβέρνηση έχουν αναγνωρίσει την παρέμβαση του Πεκίνου, αλλά επικαλέστηκαν το δημόσιο συμφέρον για να δικαιολογήσουν την υποχωρητικότητά τους απέναντι στο κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.
«Νομίζω ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Νότια Κορέα και σε όλον τον κόσμο συνειδητοποιούν ότι τα συμφέροντα του ΚΚΚ δεν ευθυγραμμίζονται καθόλου με τα δικά τους και ότι πρέπει να προστατεύσουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους απέναντι στην πίεση του ΚΚΚ», είπε. «Νομίζω ότι διαπιστώνουν επίσης ότι αισθάνονται καλά κάνοντάς το.»
ΛΥΩΝ, Γαλλία — Tην Τρίτη 22 Απριλίου ο καλλιτεχνικός θίασος Shen Yun Performing Arts έδωσε την πρώτη του παράσταση για φέτος στη Λυών, στο Αμφιθέατρο 3000, σε μία κατάμεστη αίθουσα – όπως ήταν άλλωστε και τις υπόλοιπες πέντε παραστάσεις της κορυφαίας ομάδας κλασικού κινεζικού χορού που ακουλούθησαν στον ίδιο χώρο.
Το κοινό βγήκε από την αίθουσα απολύτως ικανοποιημένο από το θέαμα που παρακολούθησε, αλλά και από τα μηνύματα που έλαβε, εκθειάζοντας την καλλιτεχνική αρτιότητα και το υψηλό επίπεδο του θιάσου.
«Ήταν εξαιρετική», λέει ο πρώην στρατηγός Μισέλ Κομούν. «Είμαστε πολύ, πολύ χαρούμενοι.»
«Το περιμέναμε με ανυπομονησία εδώ και περίπου τρία χρόνια. Αλλά έχει τόσο μεγάλη ζήτηση, που έπρεπε να δηλώσουμε ενδιαφέρον ήδη από τον Οκτώβριο για σήμερα», δήλωσε ο κος Κομούν, ο οποίος είναι πρώην αξιωματικός της Εθνικής Χωροφυλακής, όπου υπηρέτησε για 38 χρόνια, πριν ξεκινήσει μια νέα απασχόληση ως πρόεδρος εταιρείας συμβούλων επιχειρήσεων.
Για τον κο Κομούν, οι καλλιτέχνες απλώς πέτυχαν την τελειότητα στην τέχνη τους.
«Δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να υπάρχει κάτι πάνω από αυτό. Είναι πραγματικά τέλειο», είπε. «Πηγαίνω σε παραστάσεις κατά καιρούς. Θα έλεγα, αυτή τη στιγμή, είναι δέκα στα δέκα. Είναι τέλειο.»
Ο κο Κομούν εκτίμησε επίσης ιδιαίτερα το μοναδικό φόντο της οθόνης, «αυτή την κινούμενη εικόνα που είναι ένα πρόσθετο πλεονέκτημα.»
«Αλλά αυτό που πραγματικά θαυμάζουμε είναι αυτό το σύνολο, αυτή η ενότητα. Με λίγα λόγια, κάθε κομμάτι είναι εκπληκτικό», είπε.
Το σύνθημα του Shen Yun είναι η «Κίνα πριν από τον κομμουνισμό» και στόχος του η παρουσίαση στο κοινό της 5.000 ετών ιστορίας της και του πολιτισμού της, σχεδόν χαμένου στις μέρες μας.
Η Κίνα κάποτε ονομαζόταν «Θεϊκή Γη», αναφερόμενη στη σύνδεση με το θείο που βρισκόταν στη ρίζα του αυθεντικού κινεζικού πολιτισμού. Αυτός ο υπερβατικός δεσμός είναι έντονα παρών στις παραστάσεις του Shen Yun (Σεν Γιουν), όπως παρατηρούν πολλά μέλη του κοινού.
«Μπορείτε να το νιώσετε. Υπάρχουν μηνύματα. Είναι πολύ σύντομο, πολύ άμεσο. Και μιλάει», είπε. «Είναι πολύ σαφές το μήνυμα, και αυτές είναι σπουδαίες αξίες.»
Συγκινήθηκε από «την έμφαση στις καλές αξίες, τα καλά συναισθήματα και τη δικαιοσύνη».
«Όλα είναι πολύ ηθικά», πρόσθεσε για τις αξίες που είδε στο Shen Yun, «αυτές τις παλιές αξίες χιλιετιών που αναζητούμε».
«Και μετά, όπως είπαν οι παρουσιαστές, η δύναμη πηγάζει από μέσα μας.»
«Είναι μια όμορφη παράσταση […] Όπως είπα, το περιμέναμε με ανυπομονησία εδώ και τρία χρόνια, οπότε το εκτιμούμε ακόμη περισσότερο», δήλωσε ο κος Κομούν. Κατά τη γνώμη του, μια παράσταση όπως το Shen Yun «θα μείνει αξέχαστη, θα αφήσει το στίγμα της».
Ο Ζαν-Φιλίπ Γκερά και η Σάντρα Μολλάρντ απόλαυσαν το Shen Yun στο Αμφιθέατρο 3000 της Λυών στις 22 Απριλίου 2025. (NTD)
Ο Ζαν-Φιλίπ Γκερά, διευθυντής μιας εταιρείας δημοσίων έργων, χάρηκε ιδιαίτερα που το Shen Yun «μας αφηγήθηκε λίγη από την ιστορία της Κίνας».
Και αυτός παρακολούθησε την πρεμιέρα της φετινής περιοδείας στη Λυών, συνοδευόμενος από τη Σάντρα Μολλάρντ, συνάδελφο του.
«Αναδεικνύει όλες τις παραδόσεις που έχουμε στη Γαλλία. Και νομίζω ότι είναι σημαντικό να καλλιεργήσουμε αυτούς τους πολιτισμούς επειδή τείνουν να ξεχνιούνται και πρέπει να τους διατηρήσουμε ζωντανούς», είπε. «Είναι καλό να τους μοιραζόμαστε κι εμείς, γιατί κάνει την Κίνα λίγο πιο γνωστή».
Ο κος Γκερά συγκινήθηκε ιδιαίτερα από το σόλο του έρχου, του παραδοσιακού δίχορδου οργάνου, τόσο που ανατρίχιασε. «Βρήκα αυτό το όργανο εξαιρετικό. Δεν το περίμενα καθόλου και με συγκίνησε.»
«Το απόλαυσα πραγματικά», είπε και η κα Μολλάρντ για το έρχου.
Κατά τη διάρκεια της παράστασης, ένιωσε έκπληξη και συγκίνηση από «την ομορφιά των πραγμάτων, τις χειρονομίες».
Το Shen Yun έχει την έδρα του στη Νέα Υόρκη για να έχει καλλιτεχνική ελευθερία. Αποτελείται από οκτώ θιάσους που περιοδεύουν ταυτόχρονα σε όλον τον κόσμο, με εξαίρεση την Κίνα, καθώς το κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα έχει απαγορεύσει την εμφάνιση του Shen Yun στη χώρα.
Ο κος Γκερά είπε ότι γνωρίζει την ύπαρξη ενός επιπέδου λογοκρισίας στην Κίνα και υποστηρίζει τις προσπάθειες του Shen Yun. «Είναι καλό να το δείχνεις.»
«Με εξέπληξε το γεγονός ότι η μεγαλύτερη κινεζική σχολή χορού βρίσκεται στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Νέα Υόρκη», είπε. «Είναι ωραίο που οι Κινέζοι καλλιτέχνες μπορούν να εκφραστούν παντού.»
Ο κος Γκερά θεωρεί την εικόνα του Shen Yun για την προκομμουνιστική Κίνα «μια όμορφη εικόνα».
«Πάντα έχουμε μια εικόνα για την Κίνα που είναι λίγο σκληρή, αλλά διαπιστώνω ότι στις χειρονομίες των χορευτών υπάρχει μια ορισμένη ρευστότητα. Είναι πολύ καταπραϋντική, πολύ ήρεμη και μεταφέρει πολύ συναίσθημα.»
Ο Ζυλ Μπενάρντ και η Μιριάμ Ζεντελέ απόλαυσαν το Shen Yun στο Αμφιθέατρο 3000 της Λυών, στις 22 Απριλίου 2025. NTD
Ένας πρώην διευθυντής της Banque Postale, ο Ζυλ Μπενάρντ, ηρέμησε παρακολουθώντας την παράσταση του Shen Yun το βράδυ της 22ας Απριλίου, παρέα με τη Μιριάμ Ζεντελέ, συνταξιούχο δασκάλα.
«Η μουσική είναι πολύ απαλή, πολύ ήρεμη, πολύ χαλαρωτική με όλα αυτά τα χρώματα», είπε ο κος Μπενάρντ.
«Υπάρχει επίσης το 3D, το οποίο είναι φανταστικό. Οι χαρακτήρες που μπαίνουν και βγαίνουν από τη σκηνή, είναι πολύ ξεχωριστό, πολύ καλό», είπε, αναφερόμενος στο φόντο. Πρόκειται για μία ιδιαίτερη τεχνική που το Shen Yun έχει κατοχυρώσει με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, η οποία επιτρέπει στους χορευτές να ‘μπαίνουν’ στο φόντο και να χάνονται στο βάθος, και να επανεμφανίζονται στη σκηνή λίγο αργότερα.
Η κα Ζεντελέ, από την πλευρά της, βίωσε «σχεδόν δύο ώρες ευτυχίας» κατά τη διάρκεια της παράστασης στο Αμφιθέατρο. «Λατρεύω τον χορό — και νομίζω ότι είναι τόσο κομψός!»
Της άρεσαν τόσο τα κοστούμια όσο και ο κλασικός κινέζικος χορός. «Ανακάλυψα ότι στον κλασικό κινέζικο χορό δεν κάνουν πουάντ, παρόλα αυτά είναι όμορφο, πραγματικά όμορφο.»
Η πρώην δασκάλα ένιωσε «μεγάλη εσωτερική γαλήνη» κατά τη διάρκεια της παράστασης. «Το χρειαζόμαστε τόσο πολύ σήμερα και μεταφερόμαστε σε έναν άλλο κόσμο.»
«Είναι πολύ ποιητικό», πρόσθεσε. «Είναι όλα όμορφα … Πολύ κομψά. Απόλαυσα πραγματικά όλα τα κοστούμια, γιατί είναι εξαιρετικά.»
Shen Yun σημαίνει «η ομορφιά θεϊκών όντων που χορεύουν». Οι καλλιτέχνες μοιράζονται ένα πνευματικό μήνυμα που άγγιξε βαθιά τον κο Μπενάρντ και την κα Ζεντελέ.
«Είναι πραγματικά θεϊκά όντα που πετούν στους ουρανούς. Συχνά μας δείχνουν τον ουρανό, αλλά και τη θάλασσα. Έτσι, μας συγκίνησε πολύ αυτό το μήνυμα», είπε η κα Ζεντελέ.
«Είμαι πολύ ευαίσθητη και στα μηνύματα σχετικά με την ηθική στη ζωή», είπε η κα Ζεντελέ, στην οποία η παράσταση του Shen Yun δεν έφερε «τίποτα άλλο παρά ευτυχία».
Μόνος στο στούντιο, ο Τζέησον Παν εξασκούνταν ξανά και ξανά, μέχρι να κατακτήσει στην εντέλεια κάθε φιγούρα. Επαναλάμβανε κάθε χειρονομία και έκφραση του προσώπου του μπροστά στον καθρέφτη και ανέλυε και την παραμικρή λεπτομέρεια μέσα του. Μερικές φορές ένιωθε μοναξιά ασκούμενος για ώρες μέσα στη νύχτα.
Αλλά αυτή η μέθοδος τού επιτρέπει να κατανοήσει σε βάθος τους χαρακτήρες που υποδύεται στη σκηνή. Ο Παν είναι κύριος χορευτής του Shen Yun Performing Arts, ενός θιάσου παραστατικών τεχνών παγκόσμιας κλάσης με έδρα στη Νέα Υόρκη που ειδικεύεται στον κλασικό κινεζικό χορό – μια μορφή τέχνης με χιλιάδες χρόνια πλούσιας ιστορίας. Ο κλασικός κινεζικός χορός, ο οποίος πέρασε από την κινεζική αυτοκρατορική αυλή και αργότερα από το κινεζικό θέατρο και την όπερα, είναι μια από τις πιο εκφραστικές μορφές χορού στον κόσμο.
Τα αποτελέσματα του τρόπου με τον οποίο προσεγγίζει ο Τζέησον Παν την τέχνη του φάνηκαν το 2021, στον Διεθνή Διαγωνισμό Κλασικού Κινεζικού Χορού. Δούλεψε πάνω στη χορογραφία του επί εννέα μήνες, ενσωματώνοντας την ξιφομαχία, συζητώντας τη μουσική συνοδεία με τον φίλο του συνθέτη που δημιούργησε τη μουσική, και βιντεοσκοπώντας συχνά τον εαυτό του για να παρακολουθεί την πρόοδό του. Ο χορός του για τον Λι Μπάι, διάσημο ποιητή της δυναστείας Τανγκ της αρχαίας Κίνας, του χάρισε το ασημένιο βραβείο.
Εξήγησε ότι διάβασε εκτενώς την ποίηση του Λι, καθώς και βιβλία γραμμένα για εκείνον. Του έκανε εντύπωση ένα συγκεκριμένο ποίημα: στο «Ερώτηση και απάντηση στο βουνό», ο ποιητής συλλογίζεται τη μοναξιά του, ευχαριστημένος που βρίσκεται μακριά από τον κοσμικό κόσμο. Ο Παν είπε ότι καταλαβαίνει αυτά τα συναισθήματα του ποιητή, καθώς η διαδικασία τελειοποίησης των χορευτικών κινήσεων και το να γίνει ένα με το σπαθί, ήταν ομοίως μοναχική. Αλλά, όπως είπε, σταδιακά, καθώς δούλευε κάθε βήμα, συνειδητοποίησε ότι «ήταν σαν μια διαδικασία καλλιέργειας […] και η καρδιά μου γαλήνεψε». Ο Παν άρχισε να εκτιμά τον χρόνο και τον χώρο που είχε για να ηρεμεί τον νου του.
Μεταδίδοντας τις παραδόσεις
Ο Τζέησον Παν, ο οποίος γεννήθηκε στην Ταϊβάν, γοητεύτηκε από την αρχαία κινεζική κουλτούρα από νεαρή ηλικία. (Dai Bing/The Epoch Times)
Η κατανόηση της ψυχοσύνθεσης των χαρακτήρων είναι απαραίτητη για τις παραστάσεις του Παν. Γεννημένος ως Παν Κο Τσι στην Ταϊβάν, όπου διατηρείται μεγάλο μέρος του παραδοσιακού κινεζικού πολιτισμού μετά την κομμουνιστική κατάληψη της ηπειρωτικής Κίνας, ενδιαφέρθηκε από νωρίς για την αρχαία κινεζική αρχιτεκτονική, τη μόδα και την τέχνη. Η μητέρα του ήταν καθηγήτρια καλλιγραφίας και τον μύησε στα ηθικά διδάγματα που περνούσαν μέσα από τις ιστορίες και τους θρύλους.
Είχε επίσης έντονο ενδιαφέρον για τις πολεμικές τέχνες. Στα 13 του, κέρδισε τον εθνικό διαγωνισμό πολεμικών τεχνών changquan («μακράς γροθιάς»). Αλλά όταν παρακολούθησε μια παράσταση του Shen Yun το 2009, το ενδιαφέρον του στράφηκε στον κλασικό κινεζικό χορό. Η αποστολή του θιάσου να αναβιώσει 5.000 χρόνια κινεζικού πολιτισμού τον συγκίνησε έντονα, καθώς λαχταρούσε να μάθει περισσότερα για τις αξίες με τις οποίες μεγάλωσε.
Αμέσως μετά γράφτηκε σε μια κλασική κινεζική ακαδημία χορού. Λόγω ενός τραυματισμού στο πόδι που είχε υποστεί κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης στις πολεμικές τέχνες, οι διατάσεις – απαραίτητες για την ανάπτυξη της ευελιξίας ενός χορευτή – ήταν ιδιαίτερα επώδυνες για αυτόν. Όμως άντεξε και με την πάροδο του χρόνου τα κατάφερε.
Το υπόβαθρο των πολεμικών τεχνών ήταν δίκοπο μαχαίρι – οι κινήσεις ήταν παρόμοιες, αλλά υπήρχε και μια αξιοσημείωτη διαφορά. «Στις πολεμικές τέχνες, η ολοκλήρωση της κίνησης είναι ο στόχος. […] Έχει να κάνει με τη δύναμη και την ταχύτητα, ενώ ο χορός έχει να κάνει με τη διαδικασία στην κίνηση. Η δύναμη είναι για την επίδειξη στο κοινό», δήλωσε ο Παν. Του πήρε ένα χρόνο για να προσαρμόσει τις κινήσεις του, είπε. Τότε ήταν που άρχισε να κάνει πρόβες μόνος του στο στούντιο, εκτελώντας αργά κάθε βήμα της χορογραφίας.
Ήταν ένα επίπονο ταξίδι, αλλά με τον καιρό η ταλαιπωρία μετατράπηκε σε χαρά. «Αν είσαι παθιασμένος με κάτι και βάλεις όλη σου την καρδιά σε αυτό, ξεχνάς και τον πόνο και την ταλαιπωρία», λέει.
Χρόνο με τον χρόνο, χορεύοντας με το Shen Yun, απέκτησε μια νέα κατανόηση τού τι σημαίνει ο παραδοσιακός κινεζικός πολιτισμός. «Δεν έχει να κάνει μόνο με την επιφανειακή του μορφή. Δεν έχει να κάνει με το να φοράς χαν φου (αρχαία κινεζική ενδυμασία) ή να μιλάς κινέζικα. Έχει να κάνει με τη σκέψη και την ηθική σου, και κατά πόσο αυτή ανταποκρίνεται στους κανόνες της παραδοσιακής κινεζικής κουλτούρας για την ευπρέπεια», είπε.
Ένα χορευτικό κομμάτι της περιοδείας του Shen Yun του 2018, με τίτλο «Awaken», του έκανε ιδιαίτερα βαθιά εντύπωση. Σε αυτό υποδυόταν έναν στρατηγό που είχε αφαιρέσει τη ζωή πολλών ανθρώπων. Όταν συνειδητοποιεί το βάρος των αμαρτιών του, αποφασίζει να γίνει μοναχός. Άνθρωποι από το παρελθόν του προσπαθούν να τον αποτρέψουν από το μονοπάτι της καλλιέργειας, αλλά εκείνος είναι αποφασισμένος. Ο Παν παραλλήλισε το ταξίδι του χαρακτήρα με το δικό του. Ο ίδιος βίωσε το δικό του μερίδιο αντιπαλοτήτων και συγκρούσεων και μια μέρα συνειδητοποίησε ότι αυτοί οι περισπασμοί τον κρατούσαν πίσω. Αναρωτήθηκε: «Μπορώ να επιλέξω έναν άλλο δρόμο; Μπορώ να εγκαταλείψω όλα τα αρνητικά;»
Μια νοητική προσπάθεια
Ο Παν όχι μόνο ένιωσε μια βαθιά αλλαγή στον εαυτό του μέσα από την ενσάρκωση δίκαιων αξιών, αλλά θέλησε και να εμβαθύνει στα φιλοσοφικά θεμέλια της τέχνης του. Ανακάλυψε ότι αυτό που θεωρείται όμορφο – η μελέτη της αισθητικής – στις αρχές του κλασικού κινεζικού χορού είχε τις ρίζες του στην κινεζική φιλοσοφία.
Για παράδειγμα, ένας κανόνας που πρέπει να γνωρίζουν όλοι οι χορευτές είναι ότι οι κινήσεις πρέπει να είναι κυκλικές και στρογγυλές. «[Ο Κινέζος φιλόσοφος] Ζουανγκζί είπε κάποτε: ‘Τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν σε έναν αδιάσπαστο κύκλο, αν και δεν ξέρουμε γιατί είναι έτσι. Αυτό είναι που ονομάζεται ο δρόμος του ουρανού’. Αυτό σημαίνει ότι το φυσικό μονοπάτι είναι το μονοπάτι που έχει χαράξει το θείο», δηλώνει ο Παν.
Για να είναι ένας ολοκληρωμένος καλλιτέχνης, χρειαζόταν – εκτός από σωματική δύναμη και επιδεξιότητα – και μόρφωση. «Η εκμάθηση της ιστορίας είναι απαραίτητη για τη βελτίωση του χορού μου και την καλλιέργειά μου», είπε, προσθέτοντας ότι ένας χορευτής μπορεί να περιορίζεται από τη φυσική του κατάσταση και την επιδείνωσή της με την πάροδο του χρόνου, αλλά η αναζήτηση της γνώσης είναι απεριόριστη.
Αυτό που του δίνει τη μεγαλύτερη χαρά είναι ότι μπορεί να διαδώσει αυτή τη γνώση μέσω του ρόλου του στο Shen Yun. «Όσο μπορώ να συνεχίσω να κινούμαι, θα συνεχίσω να χορεύω», δήλωσε.
ΠΙΤΣΜΠΟΥΡΓΚ—Ο δημοτικός σύμβουλος Μπομπ Μέισυ παρακολούθησε την πρώτη παράσταση του Shen Yun Performing Arts στο Benedum Center for the Performing Arts στις 26 Απριλίου. Ήταν η δεύτερη φορά που ο κ. Μέισυ έβλεπε το Shen Yun.
«Νομίζω ότι είναι υπέροχο που μπορούμε να μοιραζόμαστε ο ένας τον πολιτισμό του άλλου», είπε ο κ. Μέισυ. «Αυτό που με εξέπληξε είναι ότι τα εισιτήρια έχουν εξαντληθεί ξανά και ξανά. Έτσι υπάρχει η επιθυμία για γνωριμία άλλων λαών, άλλων πολιτισμών και για την απόλαυση αυτής της εμπειρίας, για να δεις το χρώμα, το ταλέντο και τον συγχρονισμό των ανθρώπων που ερμήνευσαν στη σκηνή. Απολύτως υπέροχο.»
Το Shen Yun, με έδρα τη Νέα Υόρκη, είναι η κορυφαία εταιρεία κλασικού κινεζικού χορού και μουσικής στον κόσμο. Η Κίνα ήταν κάποτε μια χώρα που άκμασε στην τέχνη, τον πολιτισμό και την πνευματικότητα, ωστόσο πολλά από αυτά τα στοιχεία καταστράφηκαν ή καταργήθηκαν όταν το αθεϊστικό Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα κατέλαβε την εξουσία το 1949.
Πολλοί από τους ιδρυτές και τους ερμηνευτές του Shen Yun βίωσαν καταπίεση και ακόμη και διώξεις για τις πεποιθήσεις τους στην Κίνα και αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Από την έναρξή του το 2006, η αποστολή του Shen Yun είναι να αναβιώσει τον παραδοσιακό κινεζικό πολιτισμό και να αναδείξει την ομορφιά της «Κίνας πριν από τον κομμουνισμό».
«Νομίζω ότι είναι κάτι που πρέπει να καταλάβουν οι άνθρωποι, ότι μόνο και μόνο επειδή ζούμε στην Αμερική, μια ελεύθερη χώρα, ότι δεν είναι όλα τα μέρη σε αυτόν τον κόσμο ελεύθερα», είπε ο κ. Μέισυ. «Πρέπει να μοιραστούμε τις εμπειρίες μας, τις δυνάμεις μας και τις ελπίδες μας για άλλους ανθρώπους σε αυτό το έθνος καθώς και σε αυτόν τον κόσμο».
Επειδή το Shen Yun παρουσιάζει τη δίωξη που συμβαίνει στην Κίνα, η παράσταση δεν επιτρέπεται να εμφανιστεί στην Κίνα. Ο κ. Μέισυ είπε ότι πιστεύει πως «όλοι θα πρέπει να έχουν την εμπειρία» του Shen Yun.
Ο κ. Μέισυ είπε ότι συνιστά το Shen Yun σε όσους δεν το έχουν δει ακόμα.
«Είναι πολύχρωμο, δίνει πολλή έμπνευση και το ταλέντο εκδηλώνεται σε όλη την παράσταση», είπε. «Είναι απίστευτο πόσο συγχρονισμένη ήταν η όλη παράσταση και το προτείνω σε όλους».
ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ — Το Shen Yun Performing Arts έκανε πρεμιέρα στο εμβληματικό Teatro Ópera στις 17 Απριλίου, προσφέροντας ένα συγκλονιστικό ταξίδι μέσα στα 5.000 χρόνια του κινεζικού πολιτισμού, σε ένα κατάμεστο θέατρο.
Ο πρώην αντιπρόεδρος της Αργεντινής, Κάρλος Ρουκάουφ, εξέχουσα προσωπικότητα στην πολιτική ιστορία της χώρας, παρευρέθηκε στην παράσταση συνοδευόμενος από τη σύζυγό του.
Ο κος Ρουκάουφ, που έχει διατελέσει υπουργός Εργασίας, υπουργός Εξωτερικών, πρέσβης στην Ιταλία, κυβερνήτης της επαρχίας του Μπουένος Άιρες και ο πρώτος αντιπρόεδρος από το 1938 που ολοκλήρωσε συνταγματική θητεία, συγκινήθηκε βαθιά από την καλλιτεχνική αρτιότητα και το μήνυμα του Shen Yun.
«Η παράσταση είναι θεαματική και η αντίστασή της στον κομμουνισμό είναι εξίσου αξιοθαύμαστη», δήλωσε ο κος Ρουκάουφ, επαινώντας την αποστολή του Shen Yun να αναβιώσει τον παραδοσιακό κινεζικό πολιτισμό, ο οποίος καταστρέφεται από το κομμουνιστικό καθεστώς. «Είναι μια σπουδαία αποστολή, να επιστρέψει κάποτε η ελευθερία στην Κίνα».
Άποψη του κοινού στην παράσταση του Shen Yun στο Teatro Ópera, στο Μπουένος Άιρες, στις 17 Απριλίου 2025. (Mary Man/The Epoch Times)
Ο τρόπος που το Shen Yun δείχνει τον σεβασμό της κινεζικής παράδοσης προς το θείο συγκίνησε ιδιαίτερα τον κο Ρουκάουφ.
«Αυτές οι αρχές είναι θεμελιώδεις. Στον υλιστικό κόσμο του σήμερα, η ύπαρξη τέτοιας πνευματικότητας είναι καίριας σημασίας», είπε. Και πρόσθεσε: «Νιώθω συνδεδεμένος με αυτές τις αξίες, και το συναίσθημα παραμένει. Ένιωσα επίσης την ομορφιά.»
Ανάμεσα στις κορυφαίες στιγμές της βραδιάς, ο κος Ρουκάουφ συγκαταλέγει τον χορό «Κυματιστά μανίκια» (Water Sleeves), έναν κλασικό κινεζικό χορό γνωστό για τις ρευστές, κομψές κινήσεις του. «Όλα στην παράσταση με εντυπωσίασαν, ειδικά ο χορός «Κυματιστά μανίκια», [ήταν] τόσο χαριτωμένος και αξέχαστος», ανέφερε.
Απευθυνόμενος στους καλλιτέχνες του Shen Yun, ο κος Ρουκάουφ εξέφρασε τον θαυμασμό του:
«Η παράστασή σας είναι τόσο λαμπρή και μαγευτική — πραγματικά εξαιρετική!»
Ανταπόκριση από τις Mary Man και Ana González.
Η Epoch Times είναι υπερήφανος χορηγός του Shen Yun Performing Arts. Καλύπτουμε τις κριτικές του κοινού από την ίδρυσή του το 2006.
ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ — Ο Ναουέλ Σοτέλο, γραμματέας Θρησκευμάτων και Πολιτισμού της Αργεντινής, δήλωσε ότι ένιωσε «συγκλονισμένος» βλέποντας τα 5.000 χρόνια κινεζικού πολιτισμού να ζωντανεύουν στην παράσταση του Shen Yun Performing Arts, στο Θέατρο Ópera στο Μπουένος Άιρες, στις 19 Απριλίου.
«Τα χρώματα, οι ιστορίες [είναι] πραγματικά απίστευτα», δήλωσε ο κος Σοτέλο.
«Είναι σαν μια επιστροφή στην ομορφιά, σε εκείνο το είδος τέχνης που σε μεταφέρει σε άλλο επίπεδο. Η τέχνη ως κάτι πνευματικό και ως μονοπάτι προς την πνευματικότητα. Και φυσικά, όταν βλέπεις τέτοια πράγματα, είναι αδύνατο να μη νιώσεις κάτι πνευματικό μέσα σου.»
Με έδρα τη Νέα Υόρκη, το Shen Yun είναι η κορυφαία παγκοσμίως ομάδα κινεζικού κλασικού χορού, με αποστολή την αναβίωση του παραδοσιακού κινεζικού πολιτισμού που κάποτε είχε σχεδόν εξαφανιστεί — ή αλλιώς, «η Κίνα πριν τον κομμουνισμό».
Ο κος Σοτέλο χαρακτήρισε την αποστολή αυτή «ουσιώδη».
«Αν δεν ξέρεις από πού προέρχεσαι, θα χαθείς ή δεν θα ξέρεις πού πηγαίνεις. Νομίζω ότι οι παραδόσεις και οι ρίζες των δικών μας πολιτισμών — και όλων των πολιτισμών του κόσμου — αυτή η πολιτιστική ποικιλομορφία, είναι απαραίτητη για κάθε έθνος», ανέφερε.
Τόνισε ότι διέκρινε «αξίες ελευθερίας» μέσα στην παράσταση, οι οποίες τον άγγιξαν βαθιά.
«Και επίσης τον διαρκή αγώνα για την ελευθερία σε όλο τον κόσμο.»
Ο αξιωματούχος είπε ότι θέλει να προτείνει σε όλους να δουν το Shen Yun και να το βιώσουν από κοντά, διότι καμία κριτική δεν μπορεί να αποδώσει τι πραγματικά είναι.
«Απλώς πηγαίνετε να το δείτε. Το να πω πάρα πολλά μπορεί στην πραγματικότητα να αφαιρέσει λίγη από τη μαγεία, γιατί πρέπει να το δεις — πρέπει να είσαι εκεί. Το προτείνω 100%, γιατί είναι μια παράσταση που σε φέρνει κοντά στην ιστορία, στην παράδοση, στον Θεό, στο πνευματικό. Είναι απίστευτα ολοκληρωμένη. Οπότε, ειλικρινά ελπίζω πολλοί άνθρωποι να έχουν την ευκαιρία να την παρακολουθήσουν», δήλωσε ο κος Σοτέλο.
Η Epoch Times είναι υπερήφανος χορηγός του Shen Yun Performing Arts. Καλύπτουμε τις κριτικές του κοινού από την ίδρυσή του το 2006.
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ — Ο χρόνος γυρίζει πίσω, σε ένα πιάτο με μισοφαγωμένα κέικ ρέβας, κάθε φορά που η Έλλι Ράο σκέφτεται τον μπαμπά της, έναν άντρα με γυαλιά και μακρόστενο πρόσωπο, που τον πήρε μακριά η κινεζική αστυνομία όταν ήταν 4 ετών.
Κάθονταν μαζί, απολαμβάνοντας τον αγαπημένο τους μεζέ, που η γιαγιά της Ράο είχε τηγανίσει με αγάπη, όταν ένα δυνατό χτύπημα στην πόρτα τους έκανε να ρίξουν τα ξυλάκια τους.
Στην πόρτα στέκονταν δύο άντρες. Είπαν ότι ήταν από το δίκτυο ύδρευσης και ήθελαν να μπουν στο σπίτι για να «ελέγξουν τον μετρητή».
Αυτή ήταν μία κωδική φράση για την αστυνομία – οι άντρες ήταν αστυνομικοί. Τέσσερις-πέντε ακόμη μπήκαν μαζί τους και έβγαλαν τον μπαμπά της από το διαμέρισμα σέρνοντάς τον. Από το παράθυρο του διαμερίσματος, το παιδί δεν μπορούσε να κάνει τίποτε άλλο από το να βλέπει την λεπτή φιγούρα του πατέρα της να εξαφανίζεται μέσα σε ένα λευκό αυτοκίνητο και μετά από τη ζωή της.
Δεν επέστρεψε ποτέ.
Δύο εβδομάδες αργότερα, ο 34χρονος άντρας βρισκόταν σε νοσοκομείο και πάλευε να αναπνεύσει. Δεν μπορούσε να μιλήσει, αλλά δάκρυα έτρεχαν στο πρόσωπό του. Στο κεφάλι του, γύρω από τα αυτιά και τον λαιμό του και στα χέρια και τα πόδια, η γυναίκα του βρήκε μώλωπες και πρήξιμο.
Πέθανε σε λιγότερο από επτά εβδομάδες αφότου η αστυνομία τον απήγαγε.
Για τη νεαρή Ράο, ο φόβος ήταν πια αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής στην κομμουνιστική Κίνα. Και όχι μόνο για εκείνη.
(Πάνω) Η χορεύτρια του Shen Yun, Έλλι Ράο, κρατά μια φωτογραφία των γονιών της. Ο πατέρας της, Ράο Τζουογιούαν, συνελήφθη στην Κίνα όταν εκείνη ήταν τεσσάρων ετών λόγω της πίστης του στο Φάλουν Γκονγκ. Πέθανε από τα βασανιστήρια εβδομάδες αργότερα. (Κάτω) Η Έλλι Ράο μαζί με τον πατέρα της, όταν ήταν μικρή. (Samira Bouaou/The Epoch Times, παραχώρηση της Έλλι Ράο)
Σήμερα, στο Shen Yun Performing Arts, την εταιρεία Παραστατικών Τεχνών με έδρα τη Νέα Υόρκη, η οποία σύμφωνα με το σύνθημά της παρουσιάζει την «Κίνα πριν από τον κομμουνισμό», είναι δύσκολο να συναντήσεις κάποιον που δεν έχει ζήσει τέτοιον πόνο ή δεν γνωρίζει κάποιον που τον έχει ζήσει.
Αυτές οι κοινές εμπειρίες της δίωξης και των βασανιστηρίων είναι αυτό που έφερε κοντά τους καλλιτέχνες του Shen Yun [Σεν Γιουν]. Σε κάθε νέα παραγωγή που παρουσιάζεται διεθνώς κάθε χρόνο, ένα θέμα είναι πάντα παρόν: η παρουσίαση της δίωξης του Φάλουν Γκονγκ, της πνευματικής πίστης που ασπάζεται η Ράο και άλλοι ερμηνευτές του Shen Yun, η οποία συνεχίζεται ακόμη στην Κίνα.
Το Φάλουν Γκονγκ διδάσκει αλήθεια, καλοσύνη, και ανεκτικότητα. Με πέντε διαλογιστικές ασκήσεις και ένα κύριο βιβλίο, εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά στην Κίνα κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, προσελκύοντας περίπου 70 εκατομμύρια έως 100 εκατομμύρια ενδιαφερόμενους. Το 1999, οι κομμουνιστές ηγέτες είδαν τη δημοτικότητα της άσκησης ως απειλή και ξεκίνησαν μια εκστρατεία εκκαθάρισης. Ξεκίνησαν οι μαζικές συλλήψεις, οι μακροχρόνιες περίοδοι κράτησης, η αφαίρεση ζωτικών οργάνων και άλλα εγκλήματα του Κομμουνιστικού Κόμματος, με θύματα απλές οικογένειες όπως τους Ράο.
Η Έλλι Ράο, σε μικρή ηλικία, κρατά μια φωτογραφία ενός πίνακα με θέμα τη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Η Ράο είναι μία από τους τέσσερις κύριους χορευτές του Shen Yun που πρόσφατα μίλησαν για τις καταστάσεις που έζησαν ως παιδιά, κάτω από αυτή την εκτεταμένη καταπίεση. Υπήρξαν μάρτυρες του κρατικού τρόμου, που τους κατέκλυσε και χάραξε ουλές που χρειάστηκαν χρόνια για να επουλωθούν.
Τώρα, έχοντας βρει μια πλατφόρμα στη Νέα Υόρκη, βλέπουν ως αποστολή τους να μην επαναληφθούν οι ίδιες σκηνές.
Η χορεύτρια του Shen Yun, Έλλι Ράο, στο Μίντλταουν, N.Y., στις 3 Δεκεμβρίου 2024. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Τραυματικές μνήμες
Επιστρέφοντας από το σχολείο μετά την έναρξη της δίωξης, ο 8χρονος Τζάο Τζιχένγκ βρήκε τα δωμάτια πιο άδεια από το συνηθισμένο.
«Πού είναι η μαμά;», ρώτησε τον πατέρα του, ο οποίος φαινόταν σοβαρός, αλλά δεν πήρε απάντηση. Σε λίγες μέρες εξαφανίστηκε και ο πατέρας του Τζάο.
Μετά από έναν χρόνο στη φυλακή, η μητέρα του επέστρεψε σαν μια σκιά του εαυτού της, βουβή και με αποστεωμένο πρόσωπο. Δεν έκανε θόρυβο πια στην κουζίνα για να φτιάξει νόστιμο φαγητό για τον Τζάο. Αντίθετα, καθόταν για μεγάλες περιόδους στο κρεβάτι, χωρίς να ανταποκρίνεται στις ερωτήσεις του αγχωμένου παιδιού. Φωτογραφίες εκείνης της περιόδου δείχνουν ότι τα δόντια της είχαν μαυρίσει, ενώ αρκετά μπροστινά δόντια είχαν ραγίσει στη μέση.
Οι ανέμελες μέρες που γνώριζε ο Τζάο είχαν τελειώσει.
Αστυνομικοί με πολιτικά τριγυρνούσαν γύρω από το κέντρο αισθητικής της μητέρας του σχεδόν σε καθημερινή βάση. Την έπαιρναν μακριά σε πολιτικά ευαίσθητες επετείους και συχνά εισέβαλαν στο σπίτι τους με ελάχιστες εξηγήσεις. Ο πατέρας του έλειπε για χρόνια, ως φυγάς, επειδή αρνήθηκε να απαρνηθεί την πίστη του στο Φάλουν Γκονγκ. Οι συμμαθητές του Τζάο τον χτυπούσαν και τον έσπρωχναν και οι δάσκαλοι τον κορόιδευαν δημόσια, ακολουθώντας την ήδη διάχυτη κρατική προπαγάνδα. Περισσότερες από μία φορές, όταν ο Τζάο επέστρεφε σπίτι από το σχολείο διαπίστωνε ότι η αστυνομία είχε εξαφανίσει τη μητέρα του – και τα τιμαλφή τους.
Η καταστολή έστελνε ρίγη πολύ πέρα από τα σύνορα της Κίνας.
(Αριστερά) Φωτογραφίες του νεαρού Τζάο Τζιχένγκ και των γονιών του. Ενώ βρισκόταν στην Κίνα, η οικογένεια αντιμετώπιζε συνεχείς συλλήψεις και παρενοχλήσεις λόγω της πίστης της στο Φάλουν Γκονγκ, με αποτέλεσμα να αναγκαστεί τελικά να εγκαταλείψει τη χώρα. (Δεξιά) Φωτογραφία του Τζάο Τζιχένγκ μαζί με τη μητέρα του, όταν ήταν παιδί, στην Κίνα. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Για χρόνια, σκηνές της κινεζικής αστυνομίας στοίχειωναν τη γεννημένη στο Σύδνεϋ Τσεν Φαντού σε εφιάλτες μέχρι που ξυπνούσε κλαίγοντας. Σε μερικά από αυτά τα όνειρα, είχε στριμωχτεί σε μια γωνία, με τα χέρια κουλουριασμένα στα γόνατά της, καθώς η αστυνομία, με τα ρόπαλα στα χέρια, υψωνόταν από πάνω της. Άλλες φορές, έτρεχε με κομμένη την ανάσα για να τους ξεφύγει, όμως οι διώκτες της κέρδιζαν έδαφος συνεχώς.
Στην πραγματικότητα, έτσι είχαν συμπεριφερθεί στον πατέρα της, ο οποίος πέθανε το 2001 λίγο μετά τα πρώτα γενέθλια της Τσεν. Στις αρχές του ίδιου έτους, η κινεζική αστυνομία συνέλαβε και βασάνισε τον άνδρα χρησιμοποιώντας ηλεκτρικά κλομπ λίγο καιρό αφότου εκείνος είχε ταξιδέψει στο Πεκίνο για να υπερασπιστεί την πίστη του. Μετά την επιστροφή του στο σπίτι του, στη νότια Κίνα, η αστυνομία εμφανίστηκε ξανά, σέρνοντας το μελανιασμένο σώμα του από το κρεβάτι μπροστά στο βρέφος που έκλαιγε.
(Πάνω) Η Τσεν Φαντού με τους γονείς της, Τσεν Τσάνγκγιονγκ (α) και Ντάι Τζιτζέν όταν ήταν μικρή στην Κίνα. Ο πατέρας της, Τσεν Τσάνγκγιονγκ, ασκούμενος του Φάλουν Γκονγκ, συνελήφθη λόγω της πίστης του και αργότερα πέθανε υπό τη δίωξη του κινεζικού καθεστώτος. (Κάτω) Μια φωτογραφία της Τσεν Φαντού με τη μητέρα της Ντάι Τζιτζέν. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Για τον Ιάπωνα Κένζι Κομπαγιάσι, το βάρος της δίωξης εμφανίστηκε στα έβδομα γενέθλιά του.
Εκατοντάδες χιλιόμετρα πέρα από τη θάλασσα, ένα λευκό βαν της αστυνομίας εκείνη την ημέρα έστειλε τη γιαγιά του, μια ασκούμενη στο Φάλουν Γκονγκ στη βορειοανατολική κινεζική πόλη Σενγιάνγκ, σε μια τοπική ψυχιατρική εγκατάσταση για να την αναγκάσει να απαρνηθεί την πίστη της. Η χρήση ψυχιατρικών εγκαταστάσεων ως βάσεις βασανιστηρίων είναι κοινή πρακτική στην Κίνα από τότε που ξεκίνησε η δίωξη.
Όταν τα νέα έφτασαν στο Τόκυο, ο Κομπαγιάσι και ο μικρότερος αδερφός του αγκάλιασαν ο ένας τον άλλον και έκλαψαν.
Οι φρουροί έβαλαν τη γυναίκα, τότε σχεδόν 60 ετών, σε ένα κελί με 24ωρο φωτισμό για να μην μπορέσει να κοιμηθεί. Την ακολουθούσαν παντού, ακόμα και στο μπάνιο. Κατά τη διάρκεια της ημέρας, την έβαζαν να κάθεται σε ένα χαμηλό σκαμπό και να βλέπει προπαγανδιστικά βίντεο. Ακόμη και οι εκφράσεις είχαν σημασία. Ένα βλέμμα αλλού, και την επέπλητταν.
Εκείνος ο μήνας της δοκιμασίας κατέστρεψε την υγεία της. Όταν δραπέτευσε στην Ιαπωνία εκείνο τον Οκτώβριο, ο Κομπαγιάσι την περίμενε στο αεροδρόμιο και τρόμαξε παρατηρώντας τα λευκά μαλλιά και την κυρτωμένη πλάτη.
«Τουλάχιστον κατάφερε να παραμείνει ζωντανή», είπε στην Epoch Times. «Λαμβάνοντας υπόψη τα πάντα, είμαστε τυχεροί».
Ο χορευτής του Shen Yun Κένζι Κομπαγιάσι στο Μίντλταουν, N.Y., στις 3 Δεκεμβρίου 2024. Η γιαγιά του Κομπαγιάσι, Τζανγκ Μιντζιέ, κρατήθηκε και βασανίστηκε σε ψυχιατρική εγκατάσταση στην Κίνα λόγω της πίστης της στο Φάλουν Γκονγκ. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
«Συνέχισε να κάνεις αυτό που πιστεύεις»
Τώρα που η γιαγιά του βρισκόταν στην Ιαπωνία, ο Κομπαγιάσι έπρεπε να τη βοηθήσει να παραμείνει εκεί.
Κάθε μέρα μετά το σχολείο, ο μαθητής της δεύτερης τάξης άφηνε το σακίδιό του, άρπαζε μερικά χαρτιά και πήγαινε με το ποδήλατο στον σιδηροδρομικό σταθμό 15 λεπτά μακριά.
Αυτός και η γιαγιά του έβαζαν έναν πίνακα που έδειχνε την εικόνα της.
«Παρακαλώ, βοηθήστε με», παρακαλούσε κάθε περαστικό. Σε όποιον έδειχνε προσοχή, τους έδειχνε αυτό που κρατούσε — μια έκκληση που ζητούσε να επιτρέψει στη γιαγιά του να μείνει στην Ιαπωνία. Όποτε υπήρχε περισσότερος χρόνος, αυτός και η γιαγιά πήγαιναν με ένα τρένο στις 23 συνοικίες της πόλης, ζητώντας υποστήριξη από τους νομοθέτες.
Υπογραφές, υπογραφές, υπογραφές. Ο Κομπαγιάσι δεν σκεφτόταν τίποτα άλλο. Σε ένα μήνα έπεισε περισσότερους από 2.400 ανθρώπους να υπογράψουν. Η γιαγιά του έλαβε άσυλο λίγους μήνες αργότερα.
(Αριστερά) Η έκκληση που ο Κομπαγιάσι ενθάρρυνε τους ανθρώπους να υπογράψουν ώστε η γιαγιά του να παραμείνει στην Ιαπωνία. (Επάνω δεξιά) Ο Κομπαγιάσι με τη γιαγιά του (στο κέντρο). (Κάτω δεξιά) Ο Κομπαγιάσι στέκεται δίπλα σε ένα πανό που εκθέτει την εκστρατεία δίωξης του κινεζικού καθεστώτος κατά των ασκουμένων του Φάλουν Γκονγκ. (Ευγενική παραχώρηση του Κένζι Κομπαγιάσι)
Την ίδια περίοδο, η Τσεν Φαντού ταξίδευε σε όλο τον κόσμο με τη μητέρα της για να πληροφορήσουν το κοινό σχετικά με τη δίωξη που είχε πάρει τη ζωή του πατέρα της. Εικόνες της δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες σε όλο τον κόσμο, καθιστώντας το πρόσωπό της σύμβολο των συνεχιζόμενων παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Κίνα. Εμφανίστηκε σε ειρηνικές διαδηλώσεις σε δρόμους, παρελάσεις, συνεντεύξεις Τύπου και, με τη βοήθεια φίλων της, ξεκίνησε το «Petals of Peace Project» (Πέταλα της ειρήνης), διδάσκοντας παιδιά και μεγάλους να φτιάχνουν χάρτινα άνθη λωτού — σύμβολο αγνότητας και αντοχής στον παραδοσιακό κινέζικο πολιτισμό — για να διαδώσουν το μήνυμα της ελπίδας.
Η Τσεν Φαντού στο Μίντλταουν, N.Y., στις 8 Δεκεμβρίου 2024. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Μητέρα και κόρη ταξίδεψαν σε 45 χώρες μέσα σε πέντε χρόνια, ένα ταξίδι που τους χάρισε το βραβείο Turtle του Altruism Australia το 2006. Ήταν οι πρώτες τιμώμενες με κινεζική εθνικότητα.
(Αριστερά και πάνω δεξιά) Η Ντάι Τζιτζέν κρατά την κόρη της, Τσεν Φαντού και τη φωτογραφία της οικογένειάς τους. Ο σύζυγός της, Τσεν Τσανγκγιόνγκ, ασκούμενος του Φάλουν Γκονγκ, δολοφονήθηκε από Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας στο πλαίσιο της εκστρατείας καταστολής της πνευματικής άσκησης. (Κάτω δεξιά) Η Τσεν Φαντού συμμετέχει σε μια εκδήλωση στην οποία ο Λεττονός Ολυμπιονίκης Μαρτίνς Ρουμπένις εκφράζει την αντίθεσή του στο κινεζικό καθεστώς που φιλοξενεί τους Αγώνες του 2008, κατά τη διάρκεια συνέντευξης σε λεττονικά μέσα ενημέρωσης. (Samira Bouaou/The Epoch Times, Minghui, ευγενική παραχώρηση του Γιαν Μπέκερ)
Ο Τζάο θυμάται πως μία φορά που πήγαινε να επισκεφτεί τη μητέρα του στη φυλακή, μια ομάδα αστυνομικών τον πίεζε να την πείσει να εγκαταλείψει το Φάλουν Γκονγκ.
«Αν θέλεις η μαμά σου να βγει έξω νωρίς, κλάψε και παρακάλεσε», του έλεγαν λίγο πριν από μια επίσκεψή του στη φυλακή.
Ο Τζάο, που τότε πήγαινε στο Γυμνάσιο, δεν τους απάντησε, αλλά όταν είδε τη μητέρα του, δεν δίστασε: «Μαμά, συνέχισε να κάνεις αυτό που πιστεύεις. Σε υποστηρίζω.»
Η αστυνομία διέκοψε την επίσκεψη λίγο μετά.
Ο Τζάο είπε ότι δεν έχει μετανιώσει και θα έκανε το ίδιο πράγμα ξανά.
«Αν ξέρεις ότι κάτι είναι καλό και λες ότι είναι κακό, αυτό έρχεται σε αντίθεση με τη συνείδησή μου», είπε στην Epoch Times.
Ο χορευτής του Shen Yun Τζάο Τζιχένγκ στο Ντήρπαρκ της Νέας Υόρκης στις 8 Δεκεμβρίου 2024. Ενώ βρισκόταν στην Κίνα, η οικογένεια αντιμετώπιζε επανειλημμένες συλλήψεις και συνεχή παρενόχληση λόγω της πίστης της στο Φάλουν Γκονγκ, μέχρι που εγκατέλειψαν τη χώρα. (Samira Bouaou/The Epoch Times)
Ο νεαρός Κομπαγιάσι, μετά τη συλλογή των υπογραφών για τη γιαγιά του, άρχισε να σκέφτεται τρόπους αντιμετώπισης της δίωξης στην Κίνα. Λάτρης του μπέιζμπολ, έβλεπε τους πρωταθλητές να δίνουν συγκλονιστικές συνεντεύξεις και ονειρευόταν να γίνει ένας από αυτούς. Αν είχε θαυμαστές, αν έβγαινε στην τηλεόραση, θα μπορούσε να πει στον κόσμο τι συνέβη στη γιαγιά του και σε άλλες οικογένειες και θα άκουγαν.
Όμως, το βράδυ που παρακολούθησε το Shen Yun μία διαφορετική δυνατότητα ανοίχτηκε μπροστά του. Στα 12, μετέβη στις ΗΠΑ για να φοιτήσει στην Ακαδημία Τεχνών Φέι Τιεν, τον χώρο εκπαίδευσης πολλών καλλιτεχνών του Shen Yun.
Η Ράο και ο Τζάο βρίσκονταν ήδη στην Αμερική ως πρόσφυγες. Σε λίγα χρόνια, οι τέσσερίς τους βρίσκονταν στην ίδια πανεπιστημιούπολη, μαθητεύοντας σε μια μορφή τέχνης χιλιετιών για να ερμηνεύσουν το παρελθόν τους και να συνδεθούν με τις πολιτισμικές τους ρίζες.
Για την οδυνηρά ντροπαλή Ράο, ο χορός ήταν λυτρωτικός. Απελευθέρωσε το σώμα της για να εκφραστεί και να γίνει κατανοητή — μια απόδειξη, στην ουσία, ότι «οι πράξεις μιλούν δυνατότερα από τα λόγια».
Το Shen Yun έχει μεταφέρει επί σκηνής πολλές ιστορίες παρόμοιες με τις δικές της, κάτι τόσο πολύτιμο και συναισθηματικό. Μια φορά, θυμήθηκε ότι έπαιζε μια νεράιδα που παρηγορούσε ένα νεαρό κορίτσι που αντιμετώπισε την απώλεια αγαπημένων προσώπων που σκοτώθηκαν για την πίστη τους.
Κράτησε το χέρι του κοριτσιού, που το υποδυόταν μια φίλη της, και ένιωσε ένα δάκρυ να πέφτει στο δικό της. Εκείνη τη στιγμή, ένιωθε σαν να είχαν γίνει ένα, εξομολογήθηκε.
Οι χορευτές του Shen Yun Κένζι Κομπαγιάσι (α) και Έλλι Ράο (δ) συμμετέχουν στον Διεθνή Διαγωνισμό Κλασικού Κινεζικού Χορού του New Tang Dynasty το 2016 και το 2021 αντίστοιχα. (Larry Dye/The Epoch Times)
«Το μεγαλύτερο όνειρο»
Τα πράγματα δεν είναι πάντα ομαλά. Το Shen Yun, παρά το γεγονός ότι εδρεύει στην Αμερική, αντιμετωπίζει αδιάκοπη παρενόχληση από Κινέζους πράκτορες.
Κινέζοι διπλωμάτες σε διάφορες χώρες προσπαθούν να εκβιάσουν τα θέατρα για να ακυρώσουν παραστάσεις και ζητούν από τοπικούς αξιωματούχους να μην παρακολουθήσουν την παράσταση. Σε μια αναφορά του Ιανουαρίου, το Κέντρο Πληροφοριών Φάλουν Ντάφα μέτρησε 135 απόπειρες που υποστηρίζονται από το κινεζικό καθεστώς, οι 36 στις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο τη ματαίωση παράστασης του Shen Yun.
Η εκστρατεία έχει ενταθεί. Το κινεζικό υπουργείο Δημόσιας Ασφάλειας, το οποίο επιβλέπει σχεδόν 2 εκατομμύρια αστυνομικούς, διέταξε τον Ιούνιο του 2024 επαρχιακούς αξιωματούχους να «υποστηρίξουν πλήρως» συγκεκριμένους παράγοντες επιρροής των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που ενίσχυσαν ενεργά την προπαγάνδα του καθεστώτος κατά του Shen Yun και του Φάλουν Γκονγκ, είπαν δύο πηγές στο κέντρο.
Οι καταγγέλλοντες προσδιόρισαν συγκεκριμένα ένα άτομο ως χρησιμοποιούμενο από το ΚΚΚ για τη διάδοση «κακόβουλων» πληροφοριών εναντίον του Φάλουν Γκονγκ.
Ο άνδρας, ο οποίος διατηρεί επίσης ένα κανάλι στο YouTube, έχει αποκαλέσει τους διευθυντές του Shen Yun «εχθρούς» του, τους οποίους προσπαθεί να στείλει στη φυλακή. Έχει καυχηθεί για την υποβολή καταγγελιών κατά του Shen Yun στις αρχές της πολιτείας της Νέας Υόρκης με την ελπίδα να κινηθεί νομικά. Ενθάρρυνε και άλλους να κάνουν το ίδιο.
Φαίνεται επίσης ότι έπαιξε βασικό ρόλο σε μια πρόσφατη σειρά άρθρων της New York Times που στρέφονται κατά του Shen Yun.
«Ήμουν αυτός που σύστησε άτομα [πρώην καλλιτέχνες του Shen Yun] στη New York Times, ειδικά για τις αρχικές συνεντεύξεις. Βρήκαν επιπλέον άτομα μέσω αυτών», έγραψε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.
Το FBI χαρακτήρισε τον άνδρα ως «δυνητικά οπλισμένο και επικίνδυνο» όταν εντοπίστηκε πέρυσι κοντά στην πανεπιστημιούπολη του Shen Yun στα βόρεια της Νέας Υόρκης. Στη συνέχεια, συνελήφθη και αντιμετωπίζει κατηγορίες για παράνομη κατοχή όπλων.
Οι αρχές των ΗΠΑ έχουν ασκήσει δίωξη σε ορισμένους Κινέζους πράκτορες που έβαλαν στο στόχαστρο το Shen Yun. Το 2023, δύο άνδρες σχεδίαζαν επί μήνες να δωροδοκήσουν την εφορία των ΗΠΑ προκειμένου να αφαιρέσει το καθεστώς μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του Shen Yun. Πρόσφεραν έως και 50.000 δολάρια ως κίνητρο, που θα πλήρωνε το Πεκίνο. Και οι δύο παραδέχθηκαν την ενοχή τους τον Ιούλιο και καταδικάστηκαν σε 16 και 20 μήνες φυλάκιση αντίστοιχα.
Χορεύτριες του Shen Yun στη σκηνή κατά τη διάρκεια παράστασης. (Ευγενική παραχώρηση του Shen Yun Performing Arts)
Οι ερμηνευτές μοιράζονται μερικές φορές την αίσθηση ότι βρίσκονται σε ένα πεδίο μάχης, προσπαθώντας να ανακτήσουν το παρελθόν τους χιλιοστό προς χιλιοστό από τη λαβή του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Σε μία από τις χορογραφίες, ο Τζάο υποδυόταν έναν Κινέζο αστυνομικό σε μια φρικτή σκηνή: την αφαίρεση οργάνων από έναν ασκούμενο του Φάλουν Γκονγκ.
Ακριβώς στη μέση του κομματιού, ένα δύσπιστο μέλος του κοινού αναφώνησε ότι δεν θα μπορούσε να είναι αληθινό.
Ο Τζάο ένιωσε άσχημα. Μπορούσε όμως και να συμπάσχει. Ζώντας στον ελεύθερο κόσμο, πώς θα μπορούσε κάποιος εύκολα να πιστέψει ότι υπάρχουν τέτοιες αιματηρές πράξεις στον 21ο αιώνα;
«Ό,τι κι αν φανταστεί, απλά δεν μπορεί να καταλάβει ότι το ΚΚΚ είναι τόσο κακό», λέει ο Τζάο.
Σήμερα, τα πράγματα είναι διαφορετικά, τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το Κογκρέσο των ΗΠΑ και κρατικοί αξιωματούχοι εισήγαγαν νομοθεσία για την καταπολέμηση της αφαίρεσης οργάνων που διαπράττει το ΚΚΚ. Τέσσερις πολιτείες έχουν ψηφίσει νόμους που απαγορεύουν την ασφαλιστική κάλυψη υγείας σε χειρουργικές επεμβάσεις μεταμοσχεύσεων που πραγματοποιούνται στην Κίνα ή με όργανα που προέρχονται από την Κίνα. Ο Νόμος για την Προστασία του Φάλουν Γκονγκ, που εισήχθη και στα δύο σώματα της Βουλής, πρότεινε ποινή φυλάκισης έως και 20 ετών για δράστες που εμπλέκονται στις βίαιες αφαιρέσεις οργάνων, μαζί με κυρώσεις και άλλα μέτρα. Πολλοί που παρακολούθησαν το Shen Yun, συμπεριλαμβανομένων βουλευτών, αναγνώρισαν τη συμβολή του στη συνειδητοποίηση της βαρύτητας αυτού που συμβαίνει στην Κίνα.
Αν και δεν είναι αστέρι του μπέιζμπολ, με το Shen Yun ο Κομπαγιάσι πέτυχε να εμφανιστεί ενώπιον χιλιάδων θεατών, σε κορυφαία θέατρα ανά τον κόσμο, ενημερώνοντάς τους για τη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ.
Όντας πάνω στη σκηνή, έχει ακούσει γέλια, χειροκροτήματα, σφυρίγματα και έχει δει δάκρυα και χαμόγελα. Στην αυλαία, το χειροκρότημα τού δίνει δύναμη να συνεχίσει.
«Είναι σαν να καταλαβαίνουν πραγματικά», λέει. Όταν συμβαίνει αυτό, το να γνωρίζουν τον ίδιο δεν είναι σημαντικό. Απλώς νιώθει τιμή που είναι εκεί — ένα μέρος της αποστολής.
Κάθε χρόνο, η εταιρεία πραγματοποιεί εμφανίσεις σε όλον τον κόσμο, για ένα κοινό περίπου ενός εκατομμυρίου ανθρώπων. Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ολοκλήρωσε μια σειρά 18 παραστάσεων, με εξαντλημένα εισιτήρια, στο Lincoln Center στη Νέα Υόρκη.
Ο Κομπαγιάσι δεν έχει πάει στην Κίνα ούτε οι άλλοι τρεις από τότε που άφησαν διέφυγαν.
Η Ράο ελπίζει ότι μια μέρα θα μπορέσουν να επιστρέψουν, μόνο και μόνο για να χορέψουν με το Shen Yun. Μια μέρα στο εγγύς μέλλον.
Αυτό θα είναι ένα μέλλον όπου κανείς πουθενά δεν θα φοβάται ότι θα χάσει τον μπαμπά του επειδή ασκεί αλήθεια, καλοσύνη, και ανεκτικότητα.
