Έρευνα που δημοσιεύθηκε στις 19 Νοεμβρίου φέρνει στο φως ότι σχεδόν ένας στους πέντε εφήβους ηλικίας 11 έως 18 ετών στην Αγγλία προτιμά να αλληλεπιδρά με την τεχνητή νοημοσύνη (AI) παρά με άλλους ανθρώπους.
Τα ευρήματα προέρχονται από την τέταρτη έκθεση «Generation Isolation» της φιλανθρωπικής οργάνωσης OnSide, η οποία εξετάζει πώς διαμορφώθηκε η καθημερινότητα των νέων μετά την πανδημία της Covid-19.
Ο διευθύνων σύμβουλος της οργάνωσης, Τζέιμι Μάσραφ, υπογραμμίζει στον πρόλογο της έκθεσης:
«Έκτοτε, το Generation Isolation σκιαγραφεί μια σταθερή εικόνα της κοινωνικής ζωής των νέων: όλο και πιο ψηφιακή, συχνά μοναχική, και υπερβολικά αποκομμένη από τις εμπειρίες διά ζώσης που θεμελιώνουν το αίσθημα του ανήκειν».
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά από την εταιρεία δημοσκοπήσεων YouGov τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, διαπίστωσε ότι πάνω από το ένα τρίτο των εφήβων χρηστών AI αναζήτησε συμβουλές, συντροφιά ή υποστήριξη μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν τα chatbots για πρακτικές δραστηριότητες όπως:
– βοήθεια με τα σχολικά μαθήματα,
– αναζήτηση πληροφοριών, όπως ωράρια τρένων ή προβολές κινηματογράφου, και
– συμβουλές σε θέματα όπως η μαγειρική.
Ωστόσο, ένα μικρότερο αλλά αξιοσημείωτο ποσοστό στράφηκε στην AI για πιο προσωπικά ζητήματα, όπως η κατανόηση των συναισθημάτων τους, η διαχείριση φιλικών σχέσεων και η αντιμετώπιση θεμάτων ψυχικής υγείας. Περισσότεροι από 1 στους 10 δήλωσαν ότι χρησιμοποιούν chatbots απλώς για συντροφιά, επειδή ήθελαν να μιλήσουν με κάποιον.
Όταν ρωτήθηκαν γιατί προτιμούν την τεχνητή νοημοσύνη αντί της ανθρώπινης επαφής, οι απαντήσεις ήταν οι εξής:
– 51% επειδή ήταν ταχύτερο,
– 35% από περιέργεια,
– 35% επειδή το έβρισκαν διασκεδαστικό και
– 19% επειδή ήταν πιο εύκολο από το να μιλήσουν σε άνθρωπο.
Άλλοι λόγοι που αναφέρθηκαν ήταν τα οφέλη της ανωνυμίας, η επιθυμία να μην επιβαρύνουν τρίτους, η αμηχανία ή ντροπή όταν συζητούν ευαίσθητα ζητήματα με ενήλικες, καθώς και η έλλειψη διαθέσιμων ατόμων για να τους ακούσουν. Αξιοσημείωτο είναι ότι 6% εξέφρασε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στην AI σε σύγκριση με τους ανθρώπους.
Η έκθεση καταγράφει επίσης άλλες ανησυχητικές τάσεις μεταξύ των νέων, όπως:
– 76% περνούν το μεγαλύτερο μέρος του ελεύθερου χρόνου τους μπροστά σε οθόνες,
– 34% δηλώνουν έντονα ή πολύ έντονα αισθήματα μοναξιάς και
– 16% αναφέρουν ότι περνούν τις περισσότερες ελεύθερες ώρες μόνοι.
Παρότι το 53% θεωρεί ότι το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης βοηθούν στη δημιουργία φίλων, σχεδόν οι μισοί (49%) πιστεύουν πως οι προσωπικές συναντήσεις είναι απαραίτητες για αληθινές σχέσεις. Ο Μάσραφ σχολιάζει:
«Συνολικά, αυτά τα ευρήματα αποκαλύπτουν μια αυξανόμενη εσωτερική σύγκρουση στη ζωή των νέων, ανάμεσα σε ό,τι φαίνεται εύκολο και ό,τι πραγματικά υποστηρίζει την ευημερία τους. Οι διαδικτυακές φιλίες είναι αβίαστες, αλλά πολλοί νιώθουν περισσότερο συνδεδεμένοι όταν συναντώνται από κοντά. Η υποστήριξη από την AI είναι άμεση, αλλά δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εμπιστοσύνη, την ενσυναίσθηση και την κατανόηση μιας ανθρώπινης συζήτησης».
Παρόμοια ανησυχητικά ευρήματα προκύπτουν και από δημοσκόπηση που δημοσίευσε στις 18 Νοεμβρίου η οργάνωση Mental Health UK. Σύμφωνα με τη μελέτη της Censuswide:
– τα δύο τρίτα των χρηστών chatbot τα βρήκαν ωφέλιμα,
– πάνω από το 25% ένιωσε λιγότερο μόνο του,
– το 21% έλαβε χρήσιμες συμβουλές για τη διαχείριση αυτοκτονικών σκέψεων.
Παρ’ όλα αυτά, η Mental Health UK εκφράζει έντονους προβληματισμούς για τους κινδύνους που συνοδεύουν τη χρήση chatbots, επισημαίνοντας ότι σε κάποιες περιπτώσεις παρείχαν αποθαρρυντικές πληροφορίες. Ενδεικτικά:
– 11% ανέφεραν επιδείνωση ή πρόκληση συμπτωμάτων ψύχωσης,
– 11% ένιωσαν εντονότερη κατάθλιψη ή άγχος
– 9% συνάντησαν σκέψεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας με αφορμή τη χρήση AI.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ακρόαση της Επιτροπής Δικαστικών Υποθέσεων της Γερουσίας στις 16 Σεπτεμβρίου επικεντρώθηκε στους πιθανούς κινδύνους των chatbot, με γονείς να μιλούν για τραυματικές εμπειρίες που βίωσαν τα παιδιά τους. Στις 6 Νοεμβρίου κατατέθηκαν επτά μηνύσεις κατά της OpenAI, δημιουργού της ChatGPT, με την κατηγορία ότι το chatbot συνέβαλε σε αυτοτραυματισμούς. Η εταιρεία απάντησε:
«Πρόκειται για μια απίστευτα σπαρακτική κατάσταση. Εκπαιδεύουμε το ChatGPT ώστε να αναγνωρίζει και να ανταποκρίνεται σε ενδείξεις ψυχικής ή συναισθηματικής δυσφορίας, να αποφορτίζει τις συνομιλίες και να κατευθύνει τους χρήστες προς πραγματική υποστήριξη. Συνεχίζουμε να βελτιώνουμε τις απαντήσεις του ChatGPT σε λεπτές περιστάσεις, σε στενή συνεργασία με ειδικούς ψυχικής υγείας».
Το αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών ενέκρινε στις 18 Νοεμβρίου την ενδεχόμενη πώληση συντήρησης και συναφούς εξοπλισμού αντιαεροπορικών συστημάτων Patriot στην Ουκρανία, με την αξία της συμφωνίας να εκτιμάται στα 105 εκατ. δολάρια.
Στην προτεινόμενη αγορά περιλαμβάνεται η αναβάθμιση των ουκρανικών εκτοξευτών M901 στη νέα διαμόρφωση M903, καθώς και πρόσθετες υπηρεσίες, ανταλλακτικά, εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Υπηρεσίας Συνεργασίας Αμυντικής Ασφάλειας (DSCA), βασικοί ανάδοχοι του προγράμματος θα είναι οι εταιρείες RTX Corporation και Lockheed Martin. Η DSCA ενημέρωσε το Κογκρέσο για την έγκριση της πώλησης, σημειώνοντας ότι δεν μεταβάλλει την υφιστάμενη στρατιωτική ισορροπία στην περιοχή και δεν επηρεάζει αρνητικά τις αμυντικές δυνατότητες των ΗΠΑ.
«Η συγκεκριμένη πώληση προάγει τους στόχους εξωτερικής πολιτικής και εθνικής ασφάλειας των Ηνωμένων Πολιτειών, ενισχύοντας την ασφάλεια μιας συμμαχικής χώρας που συμβάλλει στη διατήρηση της πολιτικής σταθερότητας και της οικονομικής προόδου στην Ευρώπη», αναφέρει η DSCA.
Το σύστημα Patriot
Το Patriot (Phased Array Tracking Radar for Intercept on Target) αποτελεί αντιαεροπορικό σύστημα πυραύλων μεσαίας και μεγάλης εμβέλειας και συγκαταλέγεται στα πλέον εξελιγμένα αμυντικά συστήματα των ΗΠΑ.
Η πρώτη του επιχειρησιακή χρήση καταγράφηκε το 1991 στον Πόλεμο του Κόλπου, προσφέροντας προστασία στη Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ισραήλ. Το 2003, ενεργοποιήθηκε κατά την αμερικανική εισβολή στο Ιράκ. Το σύστημα περιλαμβάνει ισχυρό ραντάρ, σταθμό ελέγχου, γεννήτρια ισχύος, εκτοξευτές και βοηθητικά οχήματα.
Αν και σχεδιάστηκε πριν από την εμφάνιση υπερηχητικών όπλων στα πεδία των συγκρούσεων, η Raytheon δεν έχει επιβεβαιώσει δημοσίως την αποτελεσματικότητα του Patriot έναντι βλημάτων που κινούνται με υπερηχητική ταχύτητα.
Το 2023, οι ΗΠΑ υποστήριξαν ότι σύστημα Patriot κατέρριψε ρωσικό πύραυλο Kinzhal, ωστόσο δε ελιναι γνωστό αν τη στιγμή εκείνη ο συγκεκριμένος πύραυλος ταξίδευε με υπερηχητική ταχύτητα.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, στις 10 Νοεμβρίου, εξέφρασε την πρόθεσή του να παραγγείλει 25 συστήματα Patriot από τις ΗΠΑ, αναγνωρίζοντας τόσο το υψηλό κόστος όσο και τον χρόνο που απαιτείται για την κατασκευή ενός τόσο μεγάλου αριθμού μονάδων.
«Οι Ευρωπαίοι εταίροι μας μπορούν να βοηθήσουν εδώ, δίνοντάς μας τα δικά τους συστήματα τώρα και λαμβάνοντας τα δικά μας όταν τα παραλάβουμε από τους κατασκευαστές. Η παραγωγή αυτών των συστημάτων διαρκεί χρόνια και δεν θα θέλαμε να περιμένουμε τόσο», ανέφερε ο Ζελένσκι.
Η τιμή μιας νέας πυροβολαρχίας Patriot ξεπερνά το 1 δισ. δολάρια, εκ των οποίων 400 εκατ. αφορούν το σύστημα και 690 εκατ. τους πυραύλους, σύμφωνα με ανάλυση του 2022 από το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS).
Σε δήλωσή του, στις 2 Νοεμβρίου, ο Ουκρανός πρόεδρος ευχαρίστησε τη Γερμανία και τον καγκελάριο Φρήντριχ Μερτς για την παράδοση των συστημάτων. «Η Ουκρανία διαθέτει πλέον περισσότερα Patriot», δήλωσε ο Ζελένσκι. «Περισσότερα συστήματα βρίσκονται πλέον στη χώρα και τίθενται σε λειτουργία. Ωστόσο, απαιτούνται ακόμη περισσότερα για την προστασία βασικών υποδομών και πόλεων σε ολόκληρη την επικράτεια της Ουκρανίας».
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ καλωσορίζει τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κατά την άφιξή του στον Λευκό Οίκο. Ουάσιγκτον, 17 Οκτωβρίου 2025. (Τom Brenner/AFP μέσω Getty Images)
Στις 17 Ιουλίου, ο ανώτατος διοικητής των Συμμαχικών Δυνάμεων Ευρώπης του ΝΑΤΟ, στρατηγός Αλέξους Γκρίνκεβιτς, έκανε γνωστό ότι βρίσκονται σε εξέλιξη συντονισμένες ενέργειες για τη μεταφορά πρόσθετων συστημάτων Patriot από τη Γερμανία στην Ουκρανία. Την 1η Αυγούστου, ο Γερμανός υπουργός Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, επιβεβαίωσε ότι η Ουκρανία θα παραλάβει δύο αντιαεροπορικά συστήματα Patriot.
Η ανακοίνωση έγινε μερικές εβδομάδες μετά την πρόταση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για μεταφορά οπλικών συστημάτων από Ευρωπαίους συμμάχους στην Ουκρανία, με ταυτόχρονη δέσμευση να αγοράσουν αργότερα νέα αμερικανικά συστήματα ώστε να διασφαλιστεί η στρατιωτική υποστήριξη στο μέλλον.
Αμερικανοί στρατιώτες από το 1-1 Τάγμα Αεροπορικής Άμυνας πυροδοτούν έναν πύραυλο Patriot κατά τη διάρκεια της άσκησης Talisman Sabre 2021 στο Camp Growl στο Κουήνσλαντ. Αυστραλία, 16 Ιουλίου 2021. (Ευγενική παραχώρηση του Στρατού των ΗΠΑ)
Ο Πιστόριους τόνισε: «Η Γερμανία θα πραγματοποιήσει την πρώτη μεταφορά οπλικών συστημάτων προς την Ουκρανία βάσει αυτού του πλαισίου, αποστέλλοντας δύο συστήματα Patriot καθώς και επιπρόσθετα εξαρτήματα τους επόμενους δύο με τρεις μήνες.
»Σε αντάλλαγμα, έχουμε συμφωνήσει με το αμερικανικό υπουργείο Άμυνας η Γερμανία να παραλάβει πρώτη τα νέα, τελευταίας γενιάς συστήματα Patriot, με ταχύτερες διαδικασίες. Η χρηματοδότηση θα καλυφθεί από τη Γερμανία».
Πρωτοβουλία PEARL
Το ΝΑΤΟ συντονίζει τις παραδόσεις οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία μέσω της πρωτοβουλίας Prioritized Ukraine Requirements List (PEARL), που επιτρέπει στους συμμάχους να αποστέλλουν πολεμικό υλικό και πυρομαχικά για τα συστήματα Patriot, με στόχο την ενίσχυση της αντιαεροπορικής άμυνας της χώρας.
Στις 4 Αυγούστου, η Ολλανδία ανακοίνωσε πρώτη αμυντικό πακέτο ύψους 579 εκατ. δολαρίων στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας PEARL, και ακολούθησαν η Δανία, η Νορβηγία και η Σουηδία, δεσμεύοντας συνολικά 500 εκατ. δολάρια.
Την περασμένη εβδομάδα, οι Δανία, Νορβηγία και Σουηδία, μαζί με Φινλανδία και Ισλανδία, καθώς και με Εσθονία, Λετονία και Λιθουανία, διέθεσαν 500 εκατ. δολάρια επιπλέον σε στρατιωτικό εξοπλισμό και πυρομαχικά για το Κίεβο, προερχόμενα από αμερικανικά αποθέματα.
«Αυτός ο εξοπλισμός είναι κρίσιμος για την Ουκρανία εν όψει του επερχόμενου χειμώνα, και τις παραδόσεις μέσω της PEARL να ρέουν προς τη χώρα. Οι σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ θα συνεχίσουν να παρέχουν ουσιαστικό εξοπλισμό και προμήθειες», δήλωσε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, χαιρετίζοντας την κίνηση των βαλτικών και σκανδιναβικών χωρών.
Με τη συμβολή του Ryan Morgan και πληροφορίες από το Reuters
Η γλυκιά κολοκυθόπιτα με την κρεμώδη γέμιση και την τραγανή βουτυρένια κρούστα είναι ένα υπέροχο έδεσμα για αυτήν την εποχή. Δεν είναι όμως πάντα εύκολο να την πετύχουμε. Μετά από χρόνια δοκιμών, κατέληξα σε μία συνταγή που δίνει τραγανή ζύμη χωρίς ρωγμές και απαλή και πλούσια γέμιση.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία της πίτας σας. Ένας είναι ο τύπος του ταψιού που χρησιμοποιείτε (κεραμικό, γυάλινο ή μεταλλικό) που επηρεάζει το ψήσιμο. Στη συνέχεια, υπάρχει η κρούστα και τέλος η κρεμώδες γέμιση, που πρέπει να βγει από τον φούρνο ακριβώς τη σωστή στιγμή, λίγο πριν πήξει. Αν τη βγάλετε πολύ νωρίς, δεν θα δέσει. Αν την αφήσετε περισσότερο, θα σπάσει.
Υλικά που θα χρειαστείτε
Ζύμη για πίτα: Φτιάξτε τη μόνοι σας ή αγοράστε έτοιμη — ό,τι προτιμάτε. Αν επιλέξετε την αγοραστή, προτιμήστε την κατεψυγμένη σε αλουμινένιο ταψί για πίτα — είναι πιο εύκολο να ψηθεί και λιγότερο πιθανό να συρρικνωθεί.
Κολοκύθα: Το αστέρι της παράστασης, που προσθέτει πλούσια, γήινη γεύση και απαλή υφή.
Αυγά και κρόκοι αυγών: Το ολόκληρο αυγό δένει τη γέμιση, ενώ οι κρόκοι προσθέτουν επιπλέον πλούσια γεύση και μεταξένια υφή.
Κρυσταλλική ζάχαρη: Προσθέτει γλυκύτητα και βοηθά στην εξισορρόπηση των ζεστών μπαχαρικών.
Καστανή ζάχαρη: Προσθέτει μια πιο βαθιά γλυκύτητα, που συμπληρώνει την κολοκύθα.
Αλεύρι για όλες τις χρήσεις: Πυκνώνει ελαφρώς και σταθεροποιεί τη γέμιση για να αποτρέψει τις αντιαισθητικές ρωγμές.
Αλάτι: Ενισχύει όλες τις γεύσεις και ισορροπεί τη γλυκύτητα.
Μπαχαρικά (κανέλα, τζίντζερ, μοσχοκάρυδο, γαρίφαλο, μαύρο πιπέρι): Αυτό το κλασικό μείγμα μπαχαρικών για κολοκυθόπιτα προσδίδει στο επιδόρπιο τη χαρακτηριστική, ζεστή γεύση του, συν μια ελαφρώς πικάντικη νότα από το μαύρο πιπέρι.
Γάλα εβαπορέ: Κάνει τη γέμιση κρεμώδη και απαλή, προσδίδοντας στην πίτα μια γευστική, βελούδινη υφή.
Γλυκιά κολοκυθόπιτα
Για 8 έως 10 άτομα (σε ταψί 23 εκ.)
Υλικά
1 σπιτική ζύμη για πίτα ή κατεψυγμένη ζύμη για πίτα, 23 εκ.
425 γρ. κολοκύθα (περίπου 1 3/4 φλιτζάνια), χωρίς φλούδα και κουκούτσια, βρασμένη και πολτοποιημένη
1 μεγάλο αυγό
3 κρόκοι αυγών
1/2 φλιτζάνι κρυσταλλική ζάχαρη
1/2 φλιτζάνι καστανή ζάχαρη, συμπιεσμένη
2 κ.σ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1/2 κ.γλ. αλάτι
1 κ.γλ. κανέλα
1 κ.γλ. τζίντζερ
1/2 κ.γλ. μοσχοκάρυδο
1/8 κ.γλ. γαρίφαλο
1/8 κ.γλ. μαύρο πιπέρι
1 1/4 φλιτζάνι γάλα εβαπορέ
Παρασκευή
Ετοιμάστε τη ζύμη
Ανοίξτε τη ζύμη και τοποθετήστε την απαλά σε ένα βαθύ ταψί για πίτα (23 εκ.), φροντίζοντας να εφαρμόζει καλά στα άκρα και στον πάτο του ταψιού. Βάλτε τη στο ψυγείο για τουλάχιστον 30 λεπτά. Εν τω μεταξύ, προθερμάνετε τον φούρνο στους 190 °C και τοποθετήστε τη σχάρα του φούρνου στη μεσαία θέση.
Βγάλτε τη ζύμη από το ψυγείο και τοποθετήστε τη σε ένα ταψί (αυτό θα διευκολύνει το να τη βάζετε και να τη βγάζετε από τον φούρνο). Καλύψτε τη ζύμη με ένα κομμάτι λαδόκολλα και γεμίστε τη κατά τα τρία τέταρτα με ξερά φασόλια ή βαρίδια για πίτες. Ψήστε για 20 λεπτά.
Βγάλτε τη ζύμη από το φούρνο, αφαιρέστε τη λαδόκολλα και τα φασόλια/βάρη και καλύψτε τις άκρες με μερικές λωρίδες αλουμινόχαρτο διπλωμένες στη μέση κατά μήκος για να μη μαυρίσουν πολύ.
Ψήστε για άλλα 15 έως 20 λεπτά, στους 175 °C, μέχρι η ζύμη να στεγνώσει και να ροδίσει ελαφρά. Μην ανησυχείτε αν το κάτω μέρος φουσκώσει. Απλώς πιέστε το απαλά με μια επίπεδη σπάτουλα, προσέχοντας να μην το τρυπήσετε. Αφαιρέστε το αλουμινόχαρτο, αλλά μην το πετάξετε. Μπορεί να το χρειαστείτε ξανά.
Ετοιμάστε τη γέμιση
Σε ένα μεγάλο μπολ, ανακατέψτε την κολοκύθα, το αυγό, τους κρόκους αυγών, τη ζάχαρη, την καστανή ζάχαρη, το αλεύρι, το αλάτι, την κανέλα, το τζίντζερ, το μοσχοκάρυδο, το γαρίφαλο, το πιπέρι και το συμπυκνωμένο γάλα.
Χτυπήστε μέχρι να γίνει το μείγμα ομοιογενές και στη συνέχεια ρίξτε τη γέμιση στη ζύμη που έχετε ψήσει.
Ψήστε τη γέμιση με την κρούστα
Ψήστε την πίτα μαζί με τη γέμιση για 50 έως 60 λεπτά στους 200°C, μέχρι να πήξει η γέμιση. Τα άκρα πρέπει να φαίνονται στεγνά, αλλά το κέντρο πρέπει να κουνιέται ελαφρώς όταν κουνάτε το ταψί.
Παρακολουθήστε προσεκτικά την πίτα καθώς ψήνεται. Αν η ζύμη φαίνεται να ροδίζει πολύ γρήγορα, καλύψτε τα άκρα με λωρίδες αλουμινόχαρτου.
Αφήστε την πίτα να κρυώσει σε μια σχάρα (μέσα στο ταψί) σε θερμοκρασία δωματίου για μερικές ώρες. Κόψτε σε φέτες ή βάλτε στο ψυγείο μέχρι να σερβίρετε.
Οδηγίες για προετοιμασία, αποθήκευση και κατάψυξη
Μπορείτε να ετοιμάσετε την κολοκυθόπιτα μια μέρα νωρίτερα και να τη φυλάξετε στο ψυγείο.
Η ζύμη μπορεί επίσης να φτιαχτεί νωρίτερα, να τυλιχτεί σε πλαστικό και να φυλαχθεί στο ψυγείο για δύο ημέρες ή να καταψυχθεί για έναν μήνα. Αν την καταψύξετε, αφήστε τη όλη τη νύχτα στο ψυγείο για να ξεπαγώσει.
Σερβίρετε σε θερμοκρασία δωματίου.
Μετά το ψήσιμο μπορείτε να φυλάξετε την πίτα στην κατάψυξη για έναν μήνα. Αφού κρυώσει εντελώς, τυλίξτε την καλά με αλουμινόχαρτο ή πλαστικό περιτύλιγμα κατάψυξης ή τοποθετήστε την σε ανθεκτική σακούλα κατάψυξης.
Για να την καταναλώσετε, αφήστε τη όλη τη νύχτα στο ψυγείο για να ξεπαγώσει και σερβίρετε σε θερμοκρασία δωματίου.
Η διάσκεψη COP30, που διεξάγεται αυτήν την εβδομάδα κοντά στο δάσος του Αμαζονίου στη Βραζιλία, είναι μια ιδιαίτερα ζεστή, ασφυκτικά γεμάτη και κατά στιγμές χαοτική διοργάνωση η οποία, παρότι συγκεντρώνει μεγάλο αριθμό συμμετεχόντων, πραγματοποιείται σε μια περίοδο κατά την οποία η αμφισβήτηση της θεωρίας της κλιματικής έκτακτης ανάγκης έχει αρχίσει να διευρύνεται.
Η σύνοδος αποτελεί την 30ή ετήσια Διάσκεψη των Μερών (Conference of the Parties – COP) που είχαν υπογράψει το κλιματικό σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών του 1992, το οποίο δέσμευε – μεταξύ άλλων – τις πλούσιες χώρες να αναλάβουν την ευθύνη για τις εκπομπές που θερμαίνουν τον πλανήτη και τη στηρίξη των φτωχότερων στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Οι ηγέτες της Κίνας, της Ινδίας και των Ηνωμένων Πολιτειών — των τριών χωρών με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων, σύμφωνα με το Worldometer — απουσιάζουν από τη διοργάνωση, ωστόσο η προσέλευση είναι εντυπωσιακή: περισσότεροι από 50.000 εγγεγραμμένοι και αντιπρόσωποι από 195 κυβερνήσεις την καθιστούν μία από τις μεγαλύτερες συνόδους COP μέχρι σήμερα.
Στην ομιλία του, ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Αλ Γκορ απαρίθμησε μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα και διερωτήθηκε για πόσο ακόμη θα «παρακολουθούμε αδρανείς τη θερμοκρασία να αυξάνεται και τέτοιου είδους φαινόμενα να επιδεινώνονται διαρκώς».
Από την άλλη, υπάρχουν και φωνές που έχουν αρχίσει να διαφοροποιούνται: ο Μπιλ Γκέιτς, ο οποίος στο παρελθόν είχε προβλέψει περισσότερους θανάτους από την κλιματική αλλαγή σε σχέση με την COVID-19, δήλωσε σε μήνυμά του προς τους αντιπροσώπους του COP30 τον Οκτώβριο ότι η «αποκαλυπτική θεώρηση» της κλιματικής αλλαγής είναι λανθασμένη και ότι οι άνθρωποι «θα μπορούν να ζουν και να ευημερούν στα περισσότερα μέρη της Γης στο άμεσο μέλλον», παρά την άνοδο της θερμοκρασίας.
Ομοίως, ο ακτιβιστής Τεντ Νόρντχαους (Ted Nordhaus), ο οποίος το 2007 υποστήριζε ότι «η θέρμανση του πλανήτη θα προκαλούσε άνοδο της στάθμης της θάλασσας και κατάρρευση του Αμαζονίου», ανέφερε στο ιστολόγιό του τον Αύγουστο ότι δεν πιστεύει πλέον «σε τέτοιου είδους υπερβολές».
Η ροή της χρηματοδότησης για την υποστήριξη της κλιματικής ατζέντας επίσης δείχνει καθοδικές τάσεις. Παρότι τα ποσά τα οποία, σύμφωνα με το ορισμένο πλαίσιο, οι πλούσιες χώρες θα πρέπει να καταβάλουν στις φτωχότερες για αποζημίωση εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής αναμένεται να φθάσουν τα 310-365 δισ. δολάρια ετησίως έως το 2035, τα πραγματικά κονδύλια που διοχετεύθηκαν από πλούσιες σε φτωχές χώρες μειώθηκαν από 28 δισ. το 2022 σε 26 δισ. το 2023, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δημοσιεύθηκε φέτος.
Η Ίνγκερ Άντερσεν (Inger Andersen), εκτελεστική διευθύντρια του Προγράμματος Περιβάλλοντος του ΟΗΕ, ανέφερε στον πρόλογο της έκθεσης ότι, παρότι τα στοιχεία για το 2024 και το 2025 δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, «το μόνο βέβαιο είναι ότι εάν δεν αντιστραφεί η τάση στη χρηματοδότηση της προσαρμογής — κάτι που προς το παρόν φαίνεται απίθανο — δεν θα επιτευχθεί ο στόχος του Συμφώνου της Γλασκώβης, ούτε ο Νέος Συλλογικός Ποσοτικοποιημένος Στόχος, και πολλοί άνθρωποι θα υποφέρουν χωρίς λόγο».
Η συναίνεση για το κλίμα υποχωρεί
Οι Ηνωμένες Πολιτείες ηγούνται σήμερα της αποχώρησης από διεθνείς κλιματικές συμφωνίες, όμως και άλλες χώρες δείχνουν να κλονίζονται.
Έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Ιούλιο από το αμερικανικό υπουργείο Ενέργειας, συντεταγμένη από ομάδα πέντε ανεξάρτητων ειδικών στη φυσική, την οικονομία, την κλιματική επιστήμη και την ακαδημαϊκή έρευνα, ανέφερε ότι η υπερθέρμανση που προκαλείται από ανθρώπινες δραστηριότητες «φαίνεται να είναι οικονομικά λιγότερο επιζήμια απ’ όσο πιστεύεται».
Τον Ιανουάριο, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ διέταξε την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία των Παρισίων και όλες τις άλλες κλιματικές συμφωνίες του ΟΗΕ, ενώ ακύρωσε και προηγούμενες αμερικανικές δεσμεύσεις. Έκτοτε, πιέζει για την αύξηση της εγχώριας παραγωγής πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα, καθώς και της πυρηνικής ενέργειας.
Τον Ιούλιο, η Ευρωπαϊκή Ένωση κατέληξε σε συμφωνία με την κυβέρνηση Τραμπ για αγορά υγροποιημένου φυσικού αερίου, πετρελαίου, πυρηνικών καυσίμων και τεχνολογίας από τις ΗΠΑ για την επόμενη τριετία, συνολικής αξίας ~750 δισ. δολαρίων.
Αυτόν τον μήνα, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κηρ Στάρμερ δήλωσε ότι, παρότι το Ηνωμένο Βασίλειο εξακολουθεί να είναι «απόλυτα προσηλωμένο» στη μείωση των εκπομπών CO₂, «το κλίμα συναίνεσης έχει χαθεί».
Ο Στάρμερ ανακοίνωσε στη σύνοδο ηγετών πριν από την έναρξη του COP30 ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θα συμβάλει στο Ταμείο «Tropical Forests Forever Facility», το οποίο επρόκειτο να αποτελέσει βασική πρωτοβουλία της φετινής COP με στόχο τη συγκέντρωση 125 δισ. δολαρίων για την προστασία των τροπικών δασών στον Αμαζόνιο και τη λεκάνη του ποταμού Κονγκό.
Τον Οκτώβριο, η Βραζιλία, η οποία φιλοξενεί την COP30, ενέκρινε ερευνητικές γεωτρήσεις από την κρατική πετρελαϊκή Petrobras ακριβώς βόρεια της περιοχής διεξαγωγής της συνόδου, κοντά στο δέλτα του Αμαζονίου.
Έκτός αυτού, για τη διευκόλυνση της κυκλοφορίας στο Μπελέμ, την παράκτια πόλη που φιλοξενεί τη διοργάνωση, κατασκευάστηκε ένας αυτοκινητόδρομος τεσσάρων λωρίδων, μήκους 13 χλμ, μέσα στο δάσος του Αμαζονίου. Για το έργο αποψιλώθηκαν χιλιάδες στρέμματα προστατευόμενων δέντρων και εκτοπίστηκαν πολλά άγρια ζώα. Οι συμμετέχοντες αναφέρουν ότι ο όγκος του κόσμου είναι υπερβολικός για την απομακρυσμένη αυτή περιοχή.
Ο Κραιγκ Ράκερ (Craig Rucker), πρόεδρος της οργάνωσης «Committee for a Constructive Tomorrow (CFACT)» και σκεπτικιστής απέναντι στην επιδίωξη του ΟΗΕ για μηδενικές εκπομπές, ανέφερε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι ο χώρος είναι «υπερβολικά μικρός για να φιλοξενήσει τόσους ανθρώπους», με αποτέλεσμα «να σχηματίζονται τεράστιες ουρές». Ο Ράκερ έχει συμμετάσχει στις 27 από τις 30 συνόδους COP και υποστήριξε ότι η COP30 ήταν «η πιο ανοργάνωτη».
Πρόσθεσε ότι οι διοργανωτές «έφεραν τους συμμετέχοντες εδώ για να δουν το δάσος του Αμαζονίου, αλλά χρειάστηκε να ανοίξουν έναν δρόμο 14 χιλιομέτρων μέσα στην καρδιά του δάσους για να μεταφέρουν τους αντιπροσώπους με τις λιμουζίνες ή ό,τι άλλο χρησιμοποιούν». Τόνισε επίσης την αντίφαση να προσπαθούν να αναδείξουν την ανάγκη προστασίας του δάσους, «την ίδια στιγμή που, για μια περιβαλλοντική σύνοδο, το καταστρέφουν».
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) εντείνει τις προσπάθειες διείσδυσης στην Ταϊβάν, σύμφωνα με το Συμβούλιο Ηπειρωτικών Υποθέσεων στην Ταϊπέι, στοχεύοντας άτομα σε ποικίλους τομείς — από στρατιωτικούς και κυβερνητικούς αξιωματούχους έως απλούς πολίτες.
Το 2022, περίπου 28 άτομα είχαν κατηγορηθεί για αδικήματα σχετικά με τις επιχειρήσεις διείσδυσης του ΚΚΚ στην Ταϊβάν. Ο αριθμός αυτός εκτοξεύθηκε στα 168 πέρυσι, όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του συμβουλίου στις 16 Νοεμβρίου, με βάση στοιχεία του υπουργείου Δικαιοσύνης της Ταϊβάν.
Η κυβέρνηση του προέδρου Λάι Τσινγκ-τε φαίνεται να επιδιώκει να στρέψει την προσοχή στις μυστικές επιχειρήσεις του ΚΚΚ στο αυτοδιοικούμενο νησί. Στις 17 Νοεμβρίου, η Ανώτατη Εισαγγελία της Ταϊβάν δημοσιοποίησε υπόθεση εθνικής ασφάλειας στην οποία ένας Κινέζος πολίτης κατηγορείται ότι έστησε δίκτυο κατασκοπείας στην Ταϊβάν υπό τις εντολές του κινεζικού στρατού.
Για το ΚΚΚ, η Ταϊβάν αποτελεί κινεζικό έδαφος, και το καθεστώς έχει δεσμευτεί να το ανακτήσει, χωρίς να έχει αποκλείσει τη χρήση βίας. Στην πραγματικότητα, το κράτος της Δημοκρατίας της Κίνας, όπως ονομάζεται επίσημα η Ταϊβάν, σχηματίστηκε μετά την επικράτηση των κομμουνιστών του Μάο επί των εθνικοφρόνων, το 1949, με τους τελευταίους να καταφεύγουν στο νησί και να ιδρύουν ανεξάρτητη κυβέρνηση.
Το Συμβούλιο Ηπειρωτικών Υποθέσεων επικαλέστηκε τον δικαστή Σου Κάι-σιε του Περιφερειακού Δικαστηρίου Ταϊπέι, ο οποίος εντόπισε έξι βασικές στρατηγικές που χρησιμοποιεί το ΚΚΚ για να επηρεάσει τον πληθυσμό των 23 εκατομμυρίων της Ταϊβάν.
Μεταξύ αυτών περιλαμβάνεται η συλλογή πληροφοριών, με κύριο στόχο στρατιωτικούς, καθώς και η διείσδυση σε τοπικές κοινότητες μέσω συλλόγων ομογενών, αποφοίτων ή οργανωμένων ταξιδιών στην Κίνα.
Επιπλέον, σύμφωνα με το συμβούλιο, το ΚΚΚ επιδιώκει να παρεμβαίνει στις εκλογές της Ταϊβάν και να αποσπά βασική τεχνολογία μέσω συνεργασιών ανάμεσα σε εταιρείες χρηματοδοτούμενες από το Πεκίνο και τον ταϊβανικό τεχνολογικό κλάδο.
Το συμβούλιο προσέθεσε ότι το ΚΚΚ έχει επίσης αποστείλει πράκτορες για να «διεισδύσουν στα πολιτικά κόμματα της Ταϊβάν με στόχο τον διχασμό της ταϊβανέζικης κοινωνίας».
Στις 18 Νοεμβρίου, ένας Κινέζος πολίτης και έξι εν ενεργεία ή απόστρατοι Ταϊβανοί στρατιωτικοί κατηγορήθηκαν για κατασκοπεία υπέρ του ΚΚΚ, σύμφωνα με την Ανώτατη Εισαγγελία της Ταϊβάν.
Οι εισαγγελείς ανέφεραν ότι ο Κινέζος, ο οποίος αναγνωρίστηκε μόνο με το επώνυμο Ντινγκ, κατείχε κάρτα διαμονής στο Χονγκ Κονγκ και είχε επισκεφθεί πολλές φορές την Ταϊβάν, δήθεν για επαγγελματικούς λόγους ή τουρισμό, με σκοπό να δημιουργήσει δίκτυο συλλογής ευαίσθητων πληροφοριών για την άμυνα, τον στρατό και την κυβέρνηση της Ταϊβάν.
Το Γραφείο Ερευνών του υπουργείου Δικαιοσύνης της Ταϊβάν ανέφερε σε ξεχωριστή ανακοίνωση ότι οι φερόμενες δραστηριότητες του Ντινγκ πραγματοποιήθηκαν υπό τις εντολές του κινεζικού στρατού.
Σύμφωνα με το γραφείο, ο Ντινγκ φέρεται να στρατολόγησε τέσσερις Ταϊβανούς, μεταξύ των οποίων δύο απόστρατους, οι οποίοι στη συνέχεια καθοδηγήθηκαν να προσεγγίσουν πρώην συναδέλφους και υφισταμένους τους, με στόχο τη συλλογή πληροφοριών. Ως αποτέλεσμα, στο δίκτυο εντάχθηκαν ακόμη τέσσερις στρατιωτικοί.
Το Γραφείο Ερευνών ανέφερε επίσης ότι ο Ντινγκ φέρεται να προσπάθησε να πείσει εν ενεργεία αξιωματικούς να προετοιμάσουν τους υφισταμένους τους ώστε να συναινέσουν, σε περίπτωση μελλοντικής σύγκρουσης στα στενά της Ταϊβάν.
Δύο από τα εμπλεκόμενα άτομα έχουν πλέον αποβιώσει, ενώ οι υπόλοιποι επτά — συμπεριλαμβανομένου του Ντινγκ — κρατούνται. Το γραφείο δεν διευκρίνισε πότε έγιναν οι συλλήψεις, αλλά σημείωσε ότι η έρευνα ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου.
Η Ανώτατη Εισαγγελία της Ταϊβάν άσκησε διώξεις εις βάρος του Ντινγκ και των έξι άλλων για παραβιάσεις του Νόμου περί Εθνικής Ασφάλειας, του Νόμου περί Προστασίας Διαβαθμισμένων Πληροφοριών Εθνικής Ασφάλειας και του Ποινικού Κώδικα των Ενόπλων Δυνάμεων. Οι εισαγγελείς ανέφεραν ότι ζήτησαν από το δικαστήριο την επιβολή βαριών ποινών.
Τρεις από τους επτά — με τα επώνυμα Ντινγκ, Γουάνγκ και Τσεν — αντιμετωπίζουν επιπλέον κατηγορίες από την Εισαγγελία της Ταϊπέι για ξέπλυμα χρήματος και παραβιάσεις του Νόμου περί Τραπεζικής Δραστηριότητας.
Η εφημερίδα The Epoch Times δεν κατόρθωσε να εντοπίσει άμεσα τους δικηγόρους των επτά κατηγορουμένων.
Το υπουργείο Άμυνας της Ταϊβάν ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η υπόθεση προέκυψε από εσωτερικό έλεγχο που διενεργήθηκε από τη διεύθυνση πολιτικού πολέμου, η οποία είχε επισημάνει ως ύποπτες τις δραστηριότητες ενός ταγματάρχη με το επώνυμο Γιανγκ. Αποκάλυψε επίσης ότι ανάμεσα στα επτά άτομα που εμπλέκονται στην υπόθεση, δύο υπηρετούσαν εν ενεργεία.
Ως απάντηση, το υπουργείο δεσμεύθηκε να ενισχύσει την εκπαίδευση στην αντικατασκοπεία και να βελτιώσει την ενημέρωση για θέματα ασφάλειας στο στρατιωτικό προσωπικό. Υπογράμμισε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) δεν έχει σταματήσει την προσπάθεια να διεισδύσει και να υπονομεύσει την Ταϊβάν και ότι αναπτύσσει ενεργά οργανώσεις στο νησί.
Παράλληλα, καταδίκασε έντονα αυτό που χαρακτήρισε ως προδοτικές πράξεις ενός μικρού αριθμού αξιωματικών και στρατιωτών που παραβίασαν το καθήκον της αφοσίωσης.
Διανομή εκατομμυρίων εγχειριδίων πολιτικής άμυνας
Οι αποκαλύψεις για την κλιμάκωση της διείσδυσης του ΚΚ Κίνας στην Ταϊβάν και τα αυξανόμενα περιστατικά κατασκοπείας έχουν ενισχύσει την αίσθηση του επείγοντος στο εσωτερικό της χώρας. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η απόφαση για τη διανομή ενός νέου, εκτενούς εγχειριδίου κρίσεων προς όλους τους πολίτες, το οποίο στοχεύει στην ενημέρωση και προετοιμασία του πληθυσμού σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης ή πιθανής σύρραξης.
Στον πρόλογο του εγχειριδίου με τίτλο «Σε Περίπτωση Κρίσης: Οδηγός Εθνικής Δημόσιας Ασφάλειας της Ταϊβάν», ο πρόεδρος της Ταϊβάν Λάι Τσινγκ-τε υπογραμμίζει ότι οι προκλήσεις, «από φυσικές καταστροφές, πανδημίες και ακραία καιρικά φαινόμενα έως την απειλή κινεζικής επιθετικότητας», δεν έχουν πάψει να δοκιμάζουν την Ταϊβάν. Η διανομή σε ολόκληρο το νησί ξεκινά σήμερα, 19 Νοεμβρίου.
Το εγχειρίδιο περιλαμβάνει παραδείγματα στρατιωτικών απειλών που θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν οι πολίτες της Ταϊβάν, πέρα από άμεσες ένοπλες επιθέσεις. Μεταξύ αυτών αναφέρονται και κυβερνοεπιθέσεις που θα μπορούσαν να παραλύσουν την πρόσβαση στο διαδίκτυο και σε κρίσιμα δίκτυα επικοινωνίας, η παραβίαση του εναέριου χώρου από μη επανδρωμένα αεροσκάφη, καθώς και προσπάθειες του Πεκίνου να αναστείλει τις μεταφορές στα Στενά της Ταϊβάν, τον θαλάσσιο διάδρομο που χωρίζει το νησί από την ηπειρωτική Κίνα.
Σε ό,τι αφορά το πώς πρέπει να αντιδράσουν οι πολίτες εάν εντοπίσουν εχθρικές δυνάμεις, το εγχειρίδιο συμβουλεύει τους αναγνώστες να απομακρυνθούν το ταχύτερο δυνατόν από οποιαδήποτε στρατιωτική δραστηριότητα. Προειδοποιεί επίσης ότι εχθρικά στρατεύματα ενδέχεται να μεταμφιεστούν σε φιλικές δυνάμεις, καθιστώντας δύσκολη τη διάκριση για έναν απλό πολίτη. Σημειώνεται ότι σε ένα από τα προσχέδια υπήρχε ενότητα με οδηγίες για το πώς μπορεί κανείς να ξεχωρίζει τους Κινέζους από τους Ταϊβανούς στρατιώτες, αλλά αφαιρέθηκε από το τελικό κείμενο.
Το εγχειρίδιο ζητά ακόμη από τους πολίτες να μην τραβούν φωτογραφίες ή βίντεο των κινήσεων του ταϊβανέζικου στρατού ούτε να τα αναρτούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επισημαίνοντας ότι κάτι τέτοιο μπορεί να εκθέσει τις δυνάμεις της χώρας σε κίνδυνο. Τους προτρέπει επίσης να παραμένουν σε επαγρύπνηση απέναντι σε αλλοιωμένα βίντεο, κατασκευασμένους ισχυρισμούς και θεωρίες συνωμοσίας που διακινούνται από εχθρικές δυνάμεις και τους ντόπιους συνεργάτες τους.
Σε συνέντευξη Τύπου στις 17 Νοεμβρίου στην Ταϊπέι, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, Λιν Φέι-φαν, επανέλαβε ότι κάθε πολεμικός ισχυρισμός περί παράδοσης της Ταϊβάν πρέπει να θεωρείται ψευδής είδηση. Ο Λιν ανέφερε στους δημοσιογράφους ότι το εγχειρίδιο ξεκαθαρίζει με απόλυτη σαφήνεια προς την ταϊβανέζικη κοινωνία πως, απέναντι στην απειλή πολέμου, «η Ταϊβάν δεν θα παραδοθεί ποτέ». Υπογράμμισε επίσης ότι οποιοδήποτε μήνυμα ισχυρίζεται ότι η κυβέρνηση έχει παραδοθεί ή ότι η χώρα έχει ηττηθεί είναι αναληθές.
Σύμφωνα με τον Λιν, η πρώτη παρτίδα του εγχειριδίου θα αριθμεί περίπου 11 εκατομμύρια αντίτυπα. Από τις 19 Νοεμβρίου, τα τοπικά γραφεία πολιτικών υποθέσεων θα αρχίσουν να τα διανέμουν σε περισσότερα από 9,8 εκατομμύρια νοικοκυριά, με στόχο η διαδικασία να ολοκληρωθεί έως τις 5 Ιανουαρίου. Το εγχειρίδιο θα ενταχθεί επίσης στην εκπαίδευση εθνικής άμυνας στα σχολεία και θα είναι διαθέσιμο σε βιβλιοθήκες και δημοτικά γραφεία για δωρεάν παραλαβή. Θα κυκλοφορήσει επίσης στην αγγλική και άλλες γλώσσες, για τους ξένους κατοίκους που ζουν στην Ταϊβάν.
Η Ταϊβάν δεν είναι η πρώτη χώρα που εκδίδει τέτοιου είδους οδηγούς προς το κοινό. Η Σουηδία και η Φινλανδία διαθέτουν επί δεκαετίες αντίστοιχα εγχειρίδια, ενώ πιο πρόσφατα, τον Αύγουστο, η Τσεχία παρουσίασε έναν νέο οδηγό επιβίωσης («72 Ώρες»), ο οποίος παρέχει οδηγίες για το πώς ένα νοικοκυριό μπορεί να αυτοσυντηρηθεί επί τρεις ημέρες τουλάχιστον, σε περίπτωση κρίσης.
Είναι γεγονός ότι την τρέχουσα περίοδο, η Κίνα στέλνει στρατιωτικά αεροσκάφη και ναυτικά πλοία κοντά στην Ταϊβάν σχεδόν καθημερινά.
Το Γραφείο Υποθέσεων Ταϊβάν της Κίνας δεν απάντησε σε αίτημα της Epoch Times για σχολιασμό.
Δύο Ουκρανοί που φέρονται να συνεργάζονται με τη ρωσική αντικατασκοπεία θεωρούνται υπεύθυνοι για το πρόσφατο σαμποτάζ σε σιδηροδρομική γραμμή, σύμφωνα με τον Πολωνό πρωθυπουργό Ντόναλντ Τουσκ, ο οποίος ανακοίνωσε το γεγονός στις 18 Νοεμβρίου.
«Δύο Ουκρανοί, συνεργάτες της ρωσικής αντικατασκοπείας, ευθύνονται για το σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή που σημειώθηκε το περασμένο σαββατοκύριακο», δήλωσε ο Τουσκ ενώπιον της Κάτω Βουλής της Πολωνίας, προσθέτοντας πως οι Αρχές γνωρίζουν την ταυτότητα των Ουκρανών υπηκόων, όμως, λόγω της εν εξελίξει έρευνας, «τα ονόματά τους δεν θα δοθούν στη δημοσιότητα». Σύμφωνα με το πολωνικό πρακτορείο ειδήσεων, και οι δύο ύποπτοι έχουν διαφύγει στη Λευκορωσία.
Η έκρηξη σημειώθηκε στη γραμμή Βαρσοβία-Λούμπλιν, κοντά στην περιοχή Μίεκα, όπου εντοπίστηκαν σιδηροτροχιές που υπέστησαν ζημιές. Η γραμμή συνδέει την πρωτεύουσα με τη νοτιοανατολική Πολωνία και χρησιμοποιείται για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας στην Ουκρανία. Σε ξεχωριστό περιστατικό, που επιβεβαίωσε η Εισαγγελία της Πολωνίας, υπήρξαν ζημιές και σε ηλεκτροφόρα καλώδια σε άλλο σημείο της ίδιας γραμμής, νοτιότερα, στην περιοχή Πούλαβου.
Ο Τουσκ τόνισε ότι πρόκειται για εσκεμμένες ενέργειες με στόχο να προκληθεί σιδηροδρομικό δυστύχημα. Συγκεκριμένα δήλωσε: «Τα πρόσωπα που ταυτοποιήθηκαν είναι δύο Ουκρανοί υπήκοοι που εδώ και καιρό δρουν και συνεργάζονται με ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών. Αυτή είναι η εκτίμηση των δικών μας υπηρεσιών καθώς και της Εισαγγελίας, όπως προέκυψε και από τη συνεργασία με σύμμαχες χώρες».
Σαμποτάζ «τρομοκρατικού χαρακτήρα»
Ο πρωθυπουργός ενημέρωσε τους βουλευτές ότι σε μία από τις επιθέσεις οι δράστες χρησιμοποίησαν στρατιωτικού τύπου εκρηκτικό C4, το οποίο πυροδότησαν με καλωδιωμένο μηχανισμό, από απόσταση περίπου 300 μέτρων. Πρόσθεσε δε ότι «στο σημείο βρέθηκε και ορισμένη ποσότητα εκρηκτικής ύλης που δεν εξερράγη».
Στις 17 Νοεμβρίου, η Εισαγγελία της Πολωνίας επιβεβαίωσε ότι ξεκίνησε προκαταρκτική εξέταση για πράξεις σαμποτάζ με τρομοκρατικά χαρακτηριστικά κατά της σιδηροδρομικής υποδομής, «προς όφελος ξένης αντικατασκοπείας».
Η Εισαγγελία σημείωσε πως «οι ενέργειες αυτές δημιούργησαν άμεσο κίνδυνο πρόκλησης καταστροφής στις χερσαίες μεταφορές, με απειλή κατά της ζωής και της υγείας πολλών ανθρώπων, καθώς και σοβαρών υλικών ζημιών».
Γράφημα που απεικονίζει τα σημεία των σαμποτάζ στη σιδηροδρομική γραμμή Βαρσοβία-Λούμπλιν, στην Πολωνία. (AP)
Στις 18 Νοεμβρίου, ο Τζάτσεκ Ντομπρζίνσκι, εκπρόσωπος του υπουργού Ειδικών Υπηρεσιών της Πολωνίας, ανέφερε ότι «όλα δείχνουν πως οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες ανέθεσαν τα σαμποτάζ». Ο Ντομπρζίνσκι σημείωσε πως οι Αρχές συγκεντρώνουν στοιχεία, συλλέγουν και διασταυρώνουν πληροφορίες.
Την ίδια ημέρα, το Κρεμλίνο απάντησε στις κατηγορίες, εκφράζοντας την έκπληξή του. Ο εκπρόσωπος Τύπου της ρωσικής προεδρίας, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε: «Θα ήταν πράγματι παράξενο αν δεν κατηγορούσαν πρώτα τη Ρωσία. Η Ρωσία ενοχοποιείται για κάθε έκφανση υβριδικών και άμεσων συγκρούσεων που λαμβάνουν χώρα. Θα έλεγα πως και στην Πολωνία […] η ρωσοφοβία βρίσκεται σε πλήρη έξαρση».
Με συντριπτική πλειοψηφία, η Βουλή των Αντιπροσώπων ενέκρινε στις 18 Νοεμβρίου νομοσχέδιο που υποχρεώνει το yπουργείο Δικαιοσύνης να δώσει στη δημοσιότητα περισσότερα αρχεία σχετικά με τον αποβιώσαντα Τζέφρυ Έπσταϊν. Το τελικό αποτέλεσμα ήταν 427 υπέρ και μόλις μία ψήφος κατά, με τον βουλευτή Κλέυ Χίγκινς να αποτελεί τη μοναδική εξαίρεση. Το νομοσχέδιο μεταβαίνει τώρα στη Γερουσία, όπου η πορεία του παραμένει αβέβαιη.
Ο «Νόμος Διαφάνειας Φακέλων Έπσταϊν», που κατατέθηκε από τον γερουσιαστή Ρο Κάννα και συνυπογράφηκε από τον Τόμας Μάσσι, προβλέπει ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης θα πρέπει να δώσει στη δημοσιότητα, σε μορφή που να μπορεί να αναζητηθεί και να ληφθεί ηλεκτρονικά, όλα τα αποχαρακτηρισμένα έγγραφα, αρχεία, επικοινωνίες και υλικό ερευνών που σχετίζονται με τον Έπσταϊν, το αργότερο 30 ημέρες μετά τη θέση του νόμου σε ισχύ.
Παράλληλα, απαγορεύει στο υπουργείο να καθυστερεί, να αποκρύπτει ή να λογοκρίνει αρχεία για λόγους φήμης ή πολιτικών σκοπιμοτήτων. Ωστόσο, το υπουργείο θα μπορεί να παρακρατεί έγγραφα που αποκαλύπτουν την ταυτότητα θυμάτων, περιέχουν υλικό σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων, θέτουν σε κίνδυνο εν εξελίξει ομοσπονδιακές έρευνες ή δίκες ή απεικονίζουν σκηνές θανάτου, σωματικής κακοποίησης ή τραυματισμού.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, κάθε λογοκρισία οφείλει να συνοδεύεται από γραπτή αιτιολόγηση, η οποία θα δημοσιεύεται στο Ομοσπονδιακό Μητρώο και θα διαβιβάζεται στο Κογκρέσο. Επίσης, ο υπουργός Δικαιοσύνης θα πρέπει, εντός 15 ημερών από τη δημοσίευση των αρχείων, να υποβάλει έκθεση στις Επιτροπές Δικαστικών Υποθέσεων της Βουλής και της Γερουσίας, με πλήρη απολογισμό των κατηγοριών αρχείων που δόθηκαν ή παρακρατήθηκαν, περίληψη των λογοκριμένων στοιχείων με νομική τεκμηρίωση και έναν κατάλογο κρατικών αξιωματούχων και πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων που αναφέρονται στα δημοσιευμένα υλικά χωρίς απόκρυψη.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, το όνομα του οποίου εμφανίζεται στα αρχεία χωρίς ο ίδιος να έχει κατηγορηθεί για αδικήματα, κάλεσε τους Ρεπουμπλικανούς να στηρίξουν το νομοσχέδιο: «Οι Ρεπουμπλικανοί της Βουλής πρέπει να ψηφίσουν για τη δημοσιοποίηση των φακέλων Έπσταϊν γιατί δεν έχουμε τίποτα να κρύψουμε και ήρθε η ώρα να τελειώνουμε με αυτή τη φάρσα των Δημοκρατικών, η οποία εξυφάνθηκε από ακραίους αριστερούς για να θολώσουν τις μεγάλες επιτυχίες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, όπως την πρόσφατη νίκη μας στο θέμα του κλεισίματος [της ομοσπονδιακής κυβέρνησης]», έγραψε στην πλατφόρμα Truth Social.
Ο Τραμπ έχει ξεκαθαρίσει ότι θα υπογράψει το νομοσχέδιο αν φτάσει στο γραφείο του. «Δεν έχουμε καμία σχέση με τον Έπσταϊν. Οι Δημοκρατικοί έχουν. Όλοι του οι φίλοι ήταν Δημοκρατικοί», είπε στις 17 Νοεμβρίου.
«Το μόνο που θέλω είναι να αναγνωρίσει ο κόσμος τη δουλειά που έκανα στη μείωση των τιμών, στην ενέργεια, στον τερματισμό οχτώ πολέμων και στη διαχείριση όσων έρχονται. Έχω κάνει σπουδαία δουλειά και λυπάμαι να βλέπω να αμαυρώνονται αυτά τα επιτεύγματα. Είμαι υπέρ», κατέληξε.
Λίγο πριν την ψηφοφορία, αρκετοί Ρεπουμπλικανοί δήλωσαν πως θα στήριζαν το νομοσχέδιο. Σε συνέντευξη Τύπου, ο πρόεδρος της Βουλής, Μάικ Τζόνσον, εξέφρασε τη στήριξή του, σημειώνοντας ωστόσο πως το νομοσχέδιο δεν προστατεύει επαρκώς τα θύματα και άλλους αθώους: «Θα ψηφίσω υπέρ. Πιστεύω θα φτάσουμε κοντά στην ομοφωνία γιατί όλοι εδώ, ειδικά οι Ρεπουμπλικάνοι, θέλουν να καταγραφεί η μέγιστη διαφάνεια», τόνισε. «Όμως, θέλουμε επίσης να διασφαλιστεί ότι διορθώνονται τα κακώς κείμενα».
Ο βουλευτής Τζιμ ΜακΓκόβερν χαρακτήρισε το νομοσχέδιο απαραίτητο. «Δεν πρόκειται για εμάς ή για μικροπολιτική», είπε. «Πρόκειται για τις κοπέλες τις οποίες εκμεταλλεύτηκαν ισχυροί άνδρες, άνδρες που χρησιμοποίησαν τα χρήματα και την εξουσία τους για να βλάψουν κορίτσια ακόμα και 11 ετών».
Μιλώντας σε δημοσιογράφους, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της πλειοψηφίας, Στηβ Σκαλίσε, ανέφερε ότι έχουν ήδη δημοσιοποιηθεί αρχεία, χωρίς να διευκρινίσει πώς θα ψηφίσει στο νομοσχέδιο: «Έχουμε διαβιβάσει χιλιάδες έγγραφα στη δημοσιότητα μέσω του έργου της επιτροπής ελέγχου και της στοχευμένης έρευνας για την περιουσία Έπσταϊν», δήλωσε. «Έχουμε δώσει στη δημοσιότητα ένα πραγματικό ‘θησαυρό’, έγγραφα που δεν επηρεάστηκαν ούτε από την απαίτηση αποκάλυψης. Έτσι, η κλήτευση του προέδρου της επιτροπής Τζέιμς Κόμερ* προς την περιουσία ήταν ανεκτίμητη, αφού αποκάλυψε πλήθος πληροφοριών. Θα συνεχίσουμε να πιέζουμε για διαφάνεια, προστατεύοντας τα αθώα θύματα».
Η διαδικασία επίσπευσης της ψήφισης του νομοσχεδίου προήλθε κυρίως από υπογραφές Δημοκρατικών. Ο βουλευτής Τρόυ Νελς σχολίασε: «Η δημοσιοποίηση των φακέλων Έπσταϊν για τους Δημοκρατικούς δεν έχει καμία σχέση με τη δικαίωση των θυμάτων», δήλωσε σε δημοσιογράφους. «Στόχος τους είναι να βλάψουν τον Ντόναλντ Τραμπ όσο περισσότερο μπορούν. Αυτό είναι όλο».
Με τη συμβολή του Nathan Worcester
* Τζέιμς Κόμερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου της Βουλής
Ο Πολωνός πρωθυπουργός, Ντόναλντ Τουσκ, χαρακτήρισε πράξη δολιοφθοράς την έκρηξη στη σιδηροδρομική γραμμή που συνδέει τη Βαρσοβία με τη νοτιοανατολική Πολωνία. Το περιστατικό σημειώθηκε το περασμένο Σαββατοκύριακο, με τον πρωθυπουργό να προβαίνει στη σχετική ανακοίνωση στις 17 Νοεμβρίου.
Σύμφωνα με το εθνικό πρακτορείο ειδήσεων της Πολωνίας, μηχανοδηγός αμαξοστοιχίας εντόπισε ανωμαλίες στις ράγες κοντά στο χωριό Μίκα, περίπου 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Βαρσοβίας, στις 07:39 το πρωί της 16ης Νοεμβρίου. Κλιμάκιο έκτακτης ανάγκης έσπευσε στο σημείο και διαπίστωσε ότι δύο ράγες είχαν υποστεί ζημιές.
Ευτυχώς, παρότι στην πρωινή αμαξοστοιχία επέβαιναν δύο επιβάτες και αρκετά μέλη πληρώματος, δεν υπήρξαν τραυματισμοί. Η συγκεκριμένη σιδηροδρομική γραμμή θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς συνδέει την πολωνική πρωτεύουσα με τα σύνορα της Ουκρανίας.
Ο Ντόναλντ Τουσκ τόνισε στην πλατφόρμα Χ τη σημασία της γραμμής, δηλώνοντας αποφασισμένος να αποδώσει ευθύνες: «Η ανατίναξη της σιδηροδρομικής γραμμής Βαρσοβίας-Λούμπλιν είναι μια πρωτοφανής πράξη δολιοφθοράς, που στοχεύει άμεσα κατά της ασφάλειας του πολωνικού κράτους και των πολιτών του. Η γραμμή αυτή έχει επίσης καθοριστική σημασία για τη διανομή βοήθειας στην Ουκρανία. Οι δράστες θα εντοπιστούν, όποιοι κι αν είναι».
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε ότι η Κυβερνητική Επιτροπή Εθνικής Ασφαλείας θα συνέλθει εκτάκτως το πρωί της 18ης Νοεμβρίου, με συμμετοχή στρατιωτικών διοικητών, επικεφαλής υπηρεσιών ασφαλείας και εκπροσώπου της Προεδρίας.
Ο Τόμας Σιμονιάκ, συντονιστής ειδικών υπηρεσιών της Πολωνίας, επανέλαβε μέσω Χ: «Όποιος απειλεί την ασφάλεια της Δημοκρατίας και των πολιτών της θα λογοδοτήσει με όλη την αυστηρότητα του νόμου και τα μέσα που διαθέτει το πολωνικό κράτος. Οι υπηρεσίες ήδη ενεργούν και θα συνεχίσουν να δρουν με αποτελεσματικότητα».
Ο Πολωνός υφυπουργός Εσωτερικών Ματσιέι Ντούσικ συνέστησε αυτοσυγκράτηση όσον αφορά την απόδοση ευθυνών στη Ρωσία για το συμβάν, αν και παραδέχθηκε ότι αυτό το ενδεχόμενο δεν μπορεί να αποκλειστεί. Μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Polsat στις 16 Νοεμβρίου, παρατήρησε: «Η Ρωσία δεν είναι τόσο ισχυρή ώστε κάθε πυρκαγιά ή ανάλογο περιστατικό να προκαλείται απαραιτήτως από τη Ρωσία».
Πέρα από την πολωνική υπόθεση, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχολίασε τις απειλές που βάλλουν την ευρωπαϊκή ασφάλεια σε ανάρτησή της στο Χ, τονίζοντας: «Η ευρωπαϊκή ασφάλεια όντως απειλείται και μάλιστα όλο και περισσότερο – η ήπειρος πρέπει επειγόντως να ενισχύσει την προστασία του εναέριου χώρου και των υποδομών της».
Ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ (δεύτερος από δεξιά) επισκέπτεται το σημείο της σιδηροδρομικής γραμμής Mika που υπέστη ζημιές από σαμποτάζ. Πολωνία, 17 Νοεμβρίου 2025. (KPRM/AP Photo)
Η δήλωση της κας φον ντερ Λάιεν έγινε με αφορμή τις πολλαπλές αναφορές για πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από την Ευρώπη, που παραβίασαν αρχικά τον εναέριο χώρο της Πολωνίας τον Σεπτέμβριο, και αργότερα της Ρουμανίας, του Βελγίου, της Σουηδίας και της Δανίας.
Παρά τις κατηγορίες Ευρωπαίων αξιωματούχων για ενδεχόμενη ρωσική εμπλοκή σε αυτά τα περιστατικά, η Μόσχα αρνείται κάθε ανάμειξη. Τον περασμένο μήνα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κάλεσε τις χώρες-μέλη να ενισχύσουν την ετοιμότητά τους για νέες μορφές πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της δολιοφθοράς σε υποθαλάσσια καλώδια, τις κυβερνοεπιθέσεις και τις εισβολές μη επανδρωμένων.
Την αισιοδοξία της Μόσχας για την πορεία των συνομιλιών μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντίμιρ Πούτιν μετέφερε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε δήλωσή του στις 17 Νοεμβρίου, εκφράζοντας την ελπίδα για την ταχεία πραγματοποίηση μίας δεύτερης συνάντησης μεταξύ των δύο ηγετών.
«Δύσκολα μπορούμε να προβλέψουμε πότε θα προκύψουν αυτές οι συνθήκες, αν και φυσικά όλοι ενδιαφερόμαστε να υπάρξουν το συντομότερο δυνατό». Τόνισε δε την ανάγκη κατάλληλης προετοιμασίας για την επόμενη συνάντηση, υπογραμμίζοντας πως «μόλις ολοκληρωθούν οι προετοιμασίες και υπάρξουν οι απαιτούμενες συνθήκες για τη διεξαγωγή της συνόδου κορυφής, ελπίζουμε ότι θα πραγματοποιηθεί».
Η πρώτη συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Πούτιν με θέμα τη διαπραγμάτευση μίας ειρηνευτικής συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στην Αλάσκα τον Αύγουστο, ωστόσο δεν έδωσε ουσιαστικό αποτέλεσμα. Αργότερα, προγραμματίστηκε συνάντηση στη Βουδαπέστη, την οποία ανακοίνωσε ο Τραμπ στις 13 Οκτωβρίου, αλλά ματαιώθηκε τελικά στις 21 Οκτωβρίου.
Σε δήλωσή της, στις 23 Οκτωβρίου, η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου, Κάρολαϊν Λέβιτ, διαβεβαίωσε πως εξακολουθεί να υπάρχει ενδεχόμενο συνάντησης των δύο ηγετών: «Οι γραμμές επικοινωνίας ανάμεσα σε Ουάσιγκτον και Μόσχα παραμένουν ανοιχτές».
Στις 9 Νοεμβρίου, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, επιβεβαίωσε πως διατηρεί τηλεφωνική επαφή με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, εκφράζοντας τη βούληση υπέρ ενδεχόμενης δια ζώσης συνάντησης εφόσον χρειαστεί.
Ο Ρούμπιο υπογράμμισε την ανάγκη απτών αποτελεσμάτων στις μελλοντικές συνομιλίες, δηλώνοντας: «[Θα έλεγα] ότι και οι δύο πλευρές συμφώνησαν ότι η επόμενη συνάντηση των προέδρων πρέπει να δώσει συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Πρέπει να γνωρίζουμε από πριν ότι υπάρχει προοπτική για κάτι θετικό […] Θα θέλαμε πολύ να τελειώσει αυτός ο πόλεμος, αλλά δεν γίνεται να κάνουμε συναντήσεις απλώς και μόνο για τη διαδικασία».
Με συγκρατημένη αισιοδοξία, ο Ρούμπιο σημείωσε ακόμη: «Οι συνομιλίες μου με τον Λαβρόφ είναι πάντα επαγγελματικές και παραγωγικές, αλλά προφανώς επιδιώκουμε αποτελέσματα».
Ο Τραμπ αιτιολόγησε την ακύρωση της συνόδου στη Βουδαπέστη υποστηρίζοντας ότι οι διπλωματικές διαπραγματεύσεις είχαν βαλτώσει: «Απλώς δεν μου φάνηκε σωστό. Δεν ένιωσα ότι θα φτάναμε εκεί που έπρεπε. Γι’ αυτό και την ακύρωσα, αλλά στο μέλλον θα το κάνουμε. […] Το μόνο που μπορώ να πω με ειλικρίνεια είναι ότι ενώ κάθε φορά η συνομιλία μου με τον Βλαντίμιρ είναι καλή, μετά δεν πάει πουθενά. Απλώς δεν καταλήγει πουθενά».
Το Κρεμλίνο αναγνώρισε ότι οι επαφές ανάμεσα στις δύο πρωτεύουσες συνεχίζονται, με τον σύμβουλο Γιούρι Ουσάκοφ να δηλώνει: «Βρισκόμαστε σε ενεργό διάλογο για την επίλυση του ουκρανικού. Μου φαίνεται πως αν υπάρξει καταρχήν συμφωνία μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας για τη συνάντηση των ηγετών σε συγκεκριμένο τόπο, τότε πολλές τεχνικές και πολιτικές δυσκολίες θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα».
Ο Τραμπ επιβεβαίωσε τη στήριξή του σε πρωτοβουλίες για την επιβολή κυρώσεων σε χώρες που συναλλάσσονται με τη Ρωσία, απαντώντας καταφατικά σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφων: «Άκουσα ότι το κάνουν κι αυτό με βρίσκει σύμφωνο. Οι Ρεπουμπλικανοί προωθούν σχετική νομοθεσία. Πολύ σκληρή. Επιβάλλει κυρώσεις».
Απαντώντας, ο Πεσκόφ δήλωσε στις 17 Νοεμβρίου ότι τέτοιες κυρώσεις θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη Μόσχα: «Θα παρακολουθήσουμε πώς θα εξελιχθεί αυτή η πρόταση και ποιες είναι οι λεπτομέρειες. Προφανώς, θα έχουμε πολύ αρνητική στάση».
Με τη συμβολή του Jacob Burg και πληροφορίες από το Reuters
ΜΟΝΑΟΥΪ, Νεμπράσκα — Σε ηλικία 91 ετών, η Έλσι Άιλερ ξέρει, ίσως καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο, πώς ένας άνθρωπος μπορεί να κρατήσει ζωντανή μια πόλη.
Καλώς ήρθατε στο Μονάουι της Νεμπράσκα, όπου η Άιλερ είναι δήμαρχος, γραμματέας, βιβλιοθηκάριος και εστιάτορας της μοναδικής πόλης των Ηνωμένων Πολιτειών με έναν μόνο κάτοικο — την ίδια. Το μπλουζάκι της τα λέει όλα: «Μονάουι; Ναι, γιατί το λέει η Έλσι». Η Άιλερ είναι κυριολεκτικά η καρδιά και η ψυχή της πόλης, εδώ και 21 χρόνια.
Ο σύζυγός της πέθανε το 2004· τα επόμενα χρόνια, η Άιλερ ως μοναδική πλέον κάτοικος της πόλης εξελίχθηκε σε διεθνή διασημότητα. Υπερήφανη για την ανεξαρτησία της και δουλεύοντας σκληρά για να κρατήσει ζωντανή την πόλη της, ακόμα δεν έχει συνηθίσει την προσοχή του κόσμου και τους επισκέπτες από όλον τον κόσμο που πηγαίνουν στο Monowi Tavern, τη μοναδική επιχείρηση της πόλης, για να τη γνωρίσουν.
Η δημοτικότητά της της εξασφάλισε ακόμη και ρόλους σε τηλεοπτικές διαφημίσεις για μάρκες όπως η Arby’s και η Coca-Cola, και προσέλκυσε ένα κύμα προσοχής από τα μέσα ενημέρωσης που δεν είχε ποτέ φανταστεί.
«Αυτό με εκνευρίζει αφάνταστα. Οι άνθρωποι έρχονται και λένε: ‘Ω, έπρεπε να έρθουμε, είστε μια πραγματική διασημότητα’», αφηγείται η Άιλερ, πίνοντας τον καφέ της στην ταβέρνα όπου εργάζεται έξι ημέρες την εβδομάδα. «Τους απαντώ: ‘Προσέξατε ποιος μαγείρεψε τα μπιφτέκια και έφερε τις μπύρες σας; Αυτά κάνουν οι διασημότητες;»
Στον τοίχο κρέμεται μια κόκκινη κορδέλα με τη λέξη «Δήμαρχος». Δύο επισκέπτες από το Τέξας της την έδωσαν ως φόρο τιμής.
Για να φτάσουν στην πόλη, οι επισκέπτες περνούν από απέραντες καλλιεργημένες εκτάσεις, στις εθνικές οδούς 281 και 12, πριν δουν την πράσινη πινακίδα για το Μονάουι [Monowi] . Η πόλη καλύπτει ένα μικρό κομμάτι γης της κομητείας Μπόυντ, ακριβώς στα σύνορα με τη Νότια Ντακότα, μεταξύ των ποταμών Νιομπράρα και Μισσούρι.
Η πλησιέστερη πόλη είναι η Λυντς, στη Νεμπράσκα, με πληθυσμό 194 κατοίκους. Ακολουθεί η Γκρος, που έχει μόλις δύο κατοίκους, τη Μαίρη και τον Μάικ Φίννεγκαν, και ένα σημείο συνάντησης για τα σαββατοκύριακα, το Nebrask Inn (λογοπαίγνιο με τη λέξη Nebraskan).
Το Μονάουι, στη Νεμπράσκα, είναι η μικρότερη πόλη των Ηνωμένων Πολιτειών, με μόνο έναν κάτοικο. Η πλησιέστερη πόλη, η Λυντς, έχει 194 κατοίκους, ενώ το Γκρος, λίγο παραπέρα, έχει μόνο δύο κατοίκους. (Εικονογράφηση: The Epoch Times, Public Domain)
Η κομητεία Μπόυντ είναι ένα υπέροχο μέρος, σύμφωνα με τον Κεν Χάιζερ, 76 ετών, από τη Λυντς, ο οποίος είναι ο πρώτος πελάτης της ταβέρνας της Άιλερ εκείνη την ημέρα. «Όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Εγώ καλλιεργώ τη γη λίγα χιλιόμετρα από εδώ».
Το Μονάουι ξεχωρίζει επειδή η Άιλερ είναι η μόνη που κρατά ζωντανή αυτή την πόλη των 0,2 τετραγωνικών μιλίων, παρατήρησε ο Χάιζερ, η οποία περιλαμβάνει την ταβέρνα, τη βιβλιοθήκη, το σπίτι της Άιλερ και δύο άλλα κτίρια που βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
Το να ζεις στο Μονάουι σημαίνει να απολαμβάνεις ήσυχες μέρες και να χαιρετάς τους περιστασιακούς ταξιδιώτες που σταματούν εκεί. Μερικές φορές, βέβαια, καταφθάνουν ορδές επισκεπτών για να δουν την Άιλερ και να φάνε στην ταβέρνα της.
Η Άιλερ έχει παρατηρήσει ότι οι πόλεις βιώνουν τις δικές τους περιόδους αλλαγής και ανάπτυξης, όπως τα χωράφια της Νεμπράσκα με το γλυκό καλαμπόκι, το σιτάρι, το σανό και τη σόγια, που μεγαλώνουν την άνοιξη και μαραίνονται μετά τη φθινοπωρινή συγκομιδή. Η γεωργία είναι η κύρια απασχόληση στην κομητεία Μπόυντ, συν μερικές μικρές επιχειρήσεις, όπως η ταβέρνα της, σημειώνει η Άιλερ. «Είναι πολύ δύσκολο να ζήσεις από μια φάρμα πια», είπε η Άιλερ. «Στη χώρα είναι διάχυτη μια λανθασμένη αντίληψη. Νομίζουν ότι όλοι οι αγρότες είναι πλούσιοι».
Το Μονάουι ιδρύθηκε το 1902 από την Pioneer Townsite Co. κατά μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής Φρέμοντ, Έλκχορν και Μισσούρι Βάλλεϋ. Για πολλά χρόνια, άνθησε ως αγροτική πόλη και είχε ακόμη και ταχυδρομείο μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960. Στην ακμή του, κατά τη δεκαετία του 1930 και τη Μεγάλη Ύφεση, το Μονάουι είχε περισσότερους από 120 κατοίκους.
Το Μονάουι ιδρύθηκε το 1902 και για πολλά χρόνια άνθησε ως αγροτική πόλη. (Allan Stein/The Epoch Times)
Αργότερα, η Chicago and North Western Railroad ανέλαβε τη σιδηροδρομική γραμμή, της οποίας η λειτουργία τερματίστηκε το 1978, όταν απέμειναν μόνο είκοσι κάτοικοι. «Είτε πέθαναν είτε μετακόμισαν», αναζητώντας ευκαιρίες στις πόλεις και αλλού, είπε η Άιλερ στην Epoch Times. «Ήταν διαφορετικά όταν υπήρχαν είκοσι άνθρωποι εδώ. Εγώ είμαι ακόμα η ίδια και κάνω ακόμα αυτό που θέλω να κάνω».
Το Μονάουι είναι ένα καλό παράδειγμα αγροτικής πόλης που δείχνει το πνεύμα των πρώτων πρωτοπόρων, συνεχίζει η Άιλερ. Είναι ανθεκτική, αυτάρκης και πάντα πρόθυμη να βοηθήσει ή να δεχτεί βοήθεια όταν οι καιροί γίνονται δύσκολοι: «Σε αυτή την περιοχή, όλοι είμαστε λίγο πολύ μια μεγάλη οικογένεια σε ακτίνα 50 μιλίων. Όλοι φροντίζουν και βοηθούν ο ένας τον άλλον». Η Άιλερ έχει δει πολλές φορές την κοινότητά της να ενώνεται για τη μικρή της πόλη, είτε κατά τη διάρκεια εορτασμών είτε σε περιόδους απώλειας είτε στις δύσκολες μέρες της πανδημίας COVID-19.
Έχει επίσης υποδεχτεί πολλούς ταξιδιώτες που ήθελαν να δουν πώς είναι η ζωή σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο. «Η Ευρώπη ξέρει περισσότερα για μένα από ό,τι εγώ», είπε η Άιλερ χαμογελώντας. «Έχω φιλοξενήσει ανθρώπους από όλα τα κράτη της ΕΕ και έχω δέκα βιβλία γεμάτα με ονόματα επισκεπτών από όλες τις χώρες. Δεν ξέρω τον ακριβή αριθμό, αλλά έχουν έρθει εδώ άνθρωποι από 80 με 90 χώρες».
Η Έλσι Άιλερ, η μοναδική κάτοικος του χωριού, συντηρεί την ταβέρνα Monowi Tavern, όπου την επισκέπτονται άνθρωποι από Αμερική και Ευρώπη. Μονάουι, Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Το Μονάουι βρίσκεται στην κορυφή της λίστας των μικρότερων πόλεων της Αμερικής, όλες με λιγότερους από είκοσι κατοίκους, σύμφωνα με την Υπηρεσία Απογραφής.
Άλλες πόλεις αυτής της κατηγορίας είναι οι Ruso στη Βόρεια Ντακότα (5), Lotsee στην Οκλαχόμα (6), Brewster στη Νεμπράσκα (12), New Amsterdam στην Ιντιάνα (12), Bonanza στο Κολοράντο (17), Oak Hill στην Αλαμπάμα (14), Beaconsfield στην Αϊόβα (15), Weeki Wachee στη Φλόριντα (16), Ismay στη Μοντάνα (17) και Marvin στη Νότια Ντακότα (19).
«Μην ανησυχείτε για το Μονόουι – εξακολουθεί να κατέχει την πρώτη θέση» ως η μικρότερη ενσωματωμένη πόλη της Αμερικής, δήλωσε η Κάρι Κίπφερ, διοικήτρια της κομητείας Λίνκολν, στο Μέιν. Αν και μόνο ένα άτομο ζει και στο Hibbert’s Gore, στην κομητεία Λίνκολν του Μέιν, είναι μια μη ενσωματωμένη περιοχή και δεν έχει δημοτική δομή, εξήγησε. «Από όσο γνωρίζω, ένας κάτοικος ζει ακόμα εκεί», είπε η Κίπφερ στην Epoch Times.
Ένας χωματόδρομος οδηγεί στη Λυντς. Νεμπράσκα, 4 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Γεννημένη στις 11 Οκτωβρίου 1934, η Άιλερ έχει ζήσει στο Μονάουι σχεδόν όλη της τη ζωή. Μετακόμισε εκεί όταν ήταν μικρή, όταν η πόλη ήταν πολύ διαφορετική.
Αυτή και ο σύζυγός της, Ρούντυ, μεγάλωσαν την κόρη τους στην πόλη. Εκείνη ζει τώρα στο Τούσον και έχει χαρίσει στην Άιλερ τρεις εγγονές και έναν εγγονό. Υπάρχουν επίσης δύο δισέγγονα και δύο δισέγγονες. Η Άιλερ έχει δει γενιές να έρχονται και να φεύγουν, αλλά η αγάπη της για την πόλη παραμένει βαθιά ριζωμένη.
Θυμάται πόσο πολύ αγαπούσε ο σύζυγός της τα μυθιστορήματα για την Άγρια Δύση, ειδικά αυτά του Λουί Λ’ Αμούρ [Louis L’Amour]. Με τα χρόνια, συγκέντρωσε 5.000 τόμους και δημιούργησε τη «Βιβλιοθήκη του Ρούντυ» δίπλα στην ταβέρνα, όπου τους φυλάει όλους. Η βιβλιοθήκη άνοιξε λίγο μετά τον θάνατο του Ρούντυ, που έφυγε από καρκίνο σε ηλικία 71 ετών, στις 18 Ιανουαρίου 2004.
Οι άνθρωποι εξακολουθούν να έρχονται για να δανειστούν βιβλία από καιρό σε καιρό, και δεν χρειάζονται κάρτα βιβλιοθήκης ούτε υπάρχουν τέλη καθυστέρησης, λέει η Άιλερ. Το σύστημα λειτουργεί με βάση το αίσθημα τιμής.
Η «Βιβλιοθήκη του Ρούντυ», στο Μονάουι. Ο Ρούντυ, ο αποθανών σύζυγος της Άιλερ, συγκέντρωσε 5.000 βιβλία και δημιούργησε τη βιβιλιοθήκη, η οποία άνοιξε λίγο μετά το θάνατό του το 2004. Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Η Άιλερ ‘διορίστηκε’ δήμαρχος εκ των πραγμάτων. «Όταν ψηφίζω, πηγαίνω και ψηφίζω μαζί με όλους τους άλλους. Αλλά το όνομά μου δεν υπάρχει σε κανένα ψηφοδέλτιο», αναφέρει.
Εξακολουθεί να εργάζεται και ως γραμματέας της πόλης, χειριζόμενη τις φορολογικές δηλώσεις και τα απαραίτητα έγγραφα για την εξασφάλιση κρατικής και ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για τους δρόμους της πόλης. Δεν υπάρχουν μεγάλα κατασκευαστικά έργα, δημοτικοί προϋπολογισμοί ή οι συνήθεις κανονισμοί και γραφειοκρατικές ταλαιπωρίες που μπορεί να υπάρχουν σε μεγαλύτερες πόλεις.
Το Μονάουι είναι ένα από τα ασφαλέστερα μέρη της χώρας, σύμφωνα με την Άιλερ. Δεν υπάρχει καθόλου εγκληματικότητα. Ο σερίφης της κομητείας χειρίζεται όλα τα ζητήματα, οπότε δεν υπάρχει ανάγκη για τοπική αστυνομική δύναμη.
Όπως λέει και το μπλουζάκι της, η Μονόουι είναι μια γνήσια πόλη, αρκεί η Άιλερ να θέλει να την κάνει έτσι και να μείνει εκεί, επεσήμανε η γραμματέας της κομητείας Μπόιντ, Τρέισι Ράιζερ. «Όταν είσαι ενσωματωμένος, είσαι ουσιαστικά μια πόλη», είπε στην Epoch Times.
«Έχουμε λάβει μερικά τηλεφωνήματα τα τελευταία χρόνια από άτομα που ενδιαφέρονται να μετακομίσουν στο Μονάουι. Νομίζουν ότι είναι μια έρημη πόλη, με ένα σωρό διαθέσιμα σπίτια». Ωστόσο, όλα τα σπίτια και τα οικόπεδα ανήκουν σε εξωτερικά συμφέροντα. Ακόμα κι έτσι, δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση ώθηση για να μετακομίσουν άνθρωποι στην πόλη.
Αν η Άιλερ μετακομίσει ή πεθάνει, δεν είναι σαφές τι θα συμβεί στην πόλη, καθώς αυτή η κατάσταση δεν έχει προκύψει ποτέ στο παρελθόν, σημειώνει η Ράιζερ. «Υπάρχουν πάρα πολλά χιλιόμετρα μεταξύ των [άλλων πόλεων] για να ενταχθεί σε κάποια από αυτές το Μονάουι. Νομίζω ότι για να γίνει κάτι τέτοιο, θα έπρεπε να βρίσκεται ακριβώς δίπλα».
Η Έλσι Άιλερ μπροστά από την ταβέρνα Monowi Tavern, στο Μονάουι, όπου ως μοναδική κάτοικος απολαμβάνει την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία της. Νεμπράσκα, 3 Αυγούστου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
Προς το παρόν, η υγεία της Άιλερ είναι πολύ καλή. Έχει βέβαια σκεφτεί να μετακομίσει κοντά στην κόρη της, αν και λέει ότι οι γείτονές της στενοχωριούνται κάθε φορά που αναφέρει ότι θα φύγει.
«Αυτό που με κρατάει είναι ότι έχω μια καλή επιχείρηση, ακόμα και χωρίς όλους αυτούς τους ξένους που περνούν από την πόλη», είπε η Άιλερ. «Είναι μια καλή επιχείρηση, ειδικά τα βράδια, αλλά και κατά τη διάρκεια της ημέρας».
«Πολλοί νέοι αγρότες έρχονται για μεσημεριανό. Βασίζονται σε μένα για να βρουν ό,τι χρειάζονται — σάντουιτς ή κάτι για να πάρουν στο σπίτι για να φάνε τα παιδιά για βραδινό».
Η Άιλερ δεν θέλει να φύγει, αλλά ξέρει ότι κάποια μέρα ίσως χρειαστεί να το κάνει. Προς το παρόν, δεν θα αντάλλαζε την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία της με τίποτα. Είναι, από κάθε άποψη, η τελευταία γυναίκα που μένει σε μια πόλη με έναν μόνο κάτοικο, ζώντας με τους δικούς της κανόνες.
«Αυτό είναι που δεν μπορούν να καταλάβουν οι άνθρωποι», είπε η Άιλερ. «Μένω εδώ επειδή θέλω να μείνω εδώ. Αυτό είναι το μέρος όπου θέλω να βρίσκομαι».
Πινακίδα που σηματοδοτεί την είσοδο στην Πολιτεία της Νεμπράσκα, στον αυτοκινητόδρομο I-80. Νεμπράσκα, 30 Ιουνίου 2025. (Allan Stein/The Epoch Times)
