GUY BIRCHALL

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ξεκίνησε επίσημη έρευνα εναντίον τεσσάρων μεγάλων πορνογραφικών ιστοσελίδων, καθώς υπάρχουν υπόνοιες ότι ενδέχεται να παραβιάζουν σημαντικούς κανονισμούς, μεταξύ των οποίων και μέτρα προστασίας ανηλίκων από έκθεση σε πορνογραφικό περιεχόμενο στο διαδίκτυο. Τη σχετική ανακοίνωση έκαναν χθες οι ρυθμιστικές αρχές.

Ο DSA υποχρεώνει τους παρόχους διαδικτυακών υπηρεσιών να προστατεύουν τους χρήστες τους, ενώ προβλέπει πρόστιμα που μπορεί να αγγίξουν έως και το 6% του ετησίου παγκόσμιου τζίρου μίας εταιρείας σε περίπτωση παράβασης.

Όπως σημειώνει η Επιτροπή, θα διεξαχθεί εις βάθος έρευνα στις τέσσερις πλατφόρμες με απόλυτη προτεραιότητα. Επίκεντρο της έρευνας αποτελούν οι κίνδυνοι που αφορούν την προστασία ανηλίκων, ιδιαίτερα λόγω της έλλειψης αποτελεσματικών συστημάτων επαλήθευσης ηλικίας.

Οι ρυθμιστές τονίζουν πως οι εν λόγω ιστότοποι δεν έχουν εφαρμόσει «κατάλληλα και αναλογικά μέτρα» ασφαλείας για τους ανηλίκους, ειδικότερα όσον αφορά τα εργαλεία επαλήθευσης ηλικίας, τα οποία θα έπρεπε να αποτρέπουν την πρόσβαση ανηλίκων σε υλικό ενηλίκων.

Επιπλέον, εντοπίζεται η απουσία «εκτίμησης και αντιμετώπισης κινδύνων» αναφορικά με τις αρνητικές επιπτώσεις, μεταξύ των οποίων και η βλάβη στην ψυχική και σωματική υγεία των χρηστών.

Οι τέσσερις συγκεκριμένες πλατφόρμες κατατάσσονται ως «πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες», κάτι που σημαίνει ότι υπόκεινται στα αυστηρότερα κριτήρια ελέγχου που θέτει ο DSA.

Η Pornhub και η Stripchat έχουν έδρα την Κύπρο, ενώ οι XNXX και XVideos δραστηριοποιούνται από την Τσεχία, δύο χώρες μέλη της ΕΕ.

Ωστόσο, στην περίπτωση της Stripchat, η Επιτροπή έκανε δεκτό το αίτημά της να αφαιρεθεί από τη σχετική λίστα, καθώς υπολείπεται του ορίου χρηστών που θέτει ο DSA. Οι υποχρεώσεις της ως «πολύ μεγάλης πλατφόρμας» θα πάψουν να ισχύουν σε τέσσερις μήνες, όταν θα περάσει στον έλεγχο της Κυπριακής Ραδιοτηλεοπτικής Αρχής.

Η Εκτελεστική Αντιπρόεδρος της Κομισιόν για την τεχνολογική κυριαρχία, ασφάλεια και δημοκρατία, Χένα Βίρκουνεν, δήλωσε σχετικά: «Ο διαδικτυακός χώρος οφείλει να είναι ένα ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά, όπου θα μπορούν να μαθαίνουν και να επικοινωνούν. Προτεραιότητά μας είναι η προστασία των ανηλίκων και η ασφαλής χρήση του διαδικτύου από τα παιδιά. Μαζί με τους Εθνικούς Συντονιστές Ψηφιακών Υπηρεσιών σε όλα τα κράτη-μέλη, είμαστε αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε πιθανούς κινδύνους που αφορούν τους νέους χρήστες του διαδικτύου.»

Παράλληλα, η Επιτροπή αποκάλυψε ότι η ΕΕ βρίσκεται στη διαδικασία ανάπτυξης ειδικής εφαρμογής επαλήθευσης ηλικίας, η οποία θα βοηθά τις πλατφόρμες να πιστοποιούν την ηλικία του χρήστη χωρίς να αποκαλύπτονται άλλα προσωπικά δεδομένα. Η εφαρμογή αναμένεται να είναι διαθέσιμη μέσα στο καλοκαίρι, για να καλυφθεί το διάστημα έως την εισαγωγή του Ευρωπαϊκού Ψηφιακού Πορτοφολιού, το οποίο εκτιμάται ότι θα τεθεί σε λειτουργία ως τα τέλη του 2026.

Το Ψηφιακό Πορτοφόλι της ΕΕ θα παρέχει πρόσβαση σε δημόσιες και ιδιωτικές υπηρεσίες τόσο διαδικτυακά όσο και εκτός διαδικτύου, θα επιτρέπει τη φύλαξη και διαμοιρασμό ψηφιακών εγγράφων, και τη δημιουργία υπογεγραμμένων εγγράφων με νομική ισχύ. Η χρήση του θα είναι ανοικτή σε όλους τους πολίτες, κατοίκους και επιχειρήσεις των κρατών-μελών.

Από την πλευρά της, η κυπριακή εταιρεία Aylo Freesites, ιδιοκτήτρια της Pornhub, δήλωσε στη Epoch Times πως είναι ενήμερη για την έναρξη της έρευνας και ότι «δεσμεύεται πλήρως για την προστασία των ανηλίκων στο διαδίκτυο», διαβεβαιώνοντας ότι οι σελίδες της διατίθενται αποκλειστικά για ενήλικους. «Σεβόμαστε πάντοτε το νόμο και ευχόμαστε όλες οι κυβερνήσεις να υιοθετήσουν κανονισμούς που διασφαλίζουν την ασφάλεια των χρηστών», επεσήμανε η εταιρεία.

«Η πιστοποίηση της ηλικίας των χρηστών κατά την πρόσβασή τους – μέσω των συσκευών τους – είναι η πιο αποτελεσματική λύση τόσο για την προστασία ανηλίκων όσο και ενηλίκων. Οι ιστοσελίδες θα πρέπει να δέχονται ή να απορρίπτουν την πρόσβαση βάσει αυτής της επιβεβαίωσης», αναφέρει χαρακτηριστικά η εταιρεία.

Η Epoch Times επικοινώνησε με τους υπευθύνους της Stripchat για σχόλια, αλλά μέχρι τη στιγμή που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν είχε καταστεί δυνατή η επικοινωνία με τις μητρικές εταιρείες των XVideos και XNXX.

Η Μόσχα προχωρά μεθοδικά στη διαμόρφωση προσχεδίου μνημονίου που θα αποτυπώνει τις αρχές μιας ενδεχόμενης συμφωνίας ειρήνης με την Ουκρανία, γνωστοποίησε το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών την Τρίτη.

Υπενθυμίζεται πως μετά από τηλεφωνική επικοινωνία με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε διαμηνύσει ότι το Κρεμλίνο είναι πρόθυμο να συνεργαστεί με τους Ουκρανούς για την κατάρτιση ενός σχετικού εγγράφου. Ο Πούτιν εξήγησε ότι το μνημόνιο θα προσδιορίζει τόσο τις βασικές αρχές όσο και τις λεπτομέρειες και τη χρονική ακολουθία μιας ενδεχόμενης διευθέτησης.

Η εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών της Ρωσίας, Μαρία Ζαχάροβα, διευκρίνισε πως η κατάρτιση του ρωσικού προσχεδίου βρίσκεται σε εξέλιξη και, όταν ολοκληρωθεί, θα διαβιβαστεί επισήμως στην ουκρανική πλευρά. «Η Ρωσία προχωρά στη διαμόρφωση μνημονίου για μελλοντική ειρηνευτική συνθήκη, το οποίο θα οριοθετεί διάφορες παραμέτρους, όπως τις αρχές της διευθέτησης, το χρονοδιάγραμμα πιθανής συμφωνίας και ενδεχόμενη προσωρινή κατάπαυση του πυρός, εφόσον επιτευχθούν οι σχετικές συμφωνίες», ανέφερε η Ζαχάροβα σε συνέντευξη Τύπου στη Μόσχα.

Η ίδια τόνισε ότι ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, συμμετέχει ενεργά στη διαμόρφωση του εγγράφου, επισημαίνοντας παράλληλα τη σημασία που του αποδίδεται από το Κρεμλίνο. Παράλληλα, εξέφρασε την ελπίδα ότι και η ουκρανική πλευρά εργάζεται στο δικό της προσχέδιο, ώστε να προκύψει σύντομα ανταλλαγή απόψεων μετά την ολοκλήρωση του ρωσικού κειμένου.

Η πρώτη απευθείας επαφή μεταξύ Μόσχας και Κιέβου μετά από τρία και πλέον χρόνια πραγματοποιήθηκε στις 16 Μαΐου, δίχως ωστόσο να υπάρξει έστω πρόσκαιρη παύση των εχθροπραξιών.

Η Ζαχάροβα δεν παρέλειψε να επιρρίψει ευθύνες στη Δύση για την κλιμάκωση των εντάσεων, επικαλούμενη στρατιωτικές ασκήσεις που φιλοξενεί η Φινλανδία. Κατά τη θέση της, το ΝΑΤΟ ωθεί τη Φινλανδία σε αντιπαράθεση με τη Ρωσία, ενώ χαρακτήρισε τις ναυτικές ασκήσεις «εργαλείο επιδείνωσης της κατάστασης» στα ρωσικά σύνορα.

Από την πλευρά του, ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρήντριχ Μερτς, μιλώντας στη Φινλανδία, προέβλεψε ότι η σύγκρουση στην Ουκρανία θα έχει παρατεταμένη διάρκεια, καθώς η Ρωσία δεν εμφανίζεται διατεθειμένη να διαπραγματευτεί. Υπογράμμισε μάλιστα πως οι πόλεμοι συνήθως λήγουν όταν επέλθει εξάντληση, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να συνεχιστεί η τρέχουσα αιματοχυσία για σημαντικό διάστημα ακόμη.

Οι δηλώσεις του Μερτς ακολούθησαν τη ρητή διαβεβαίωσή του ότι η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να χρησιμοποιεί δυτικά όπλα μεγάλης εμβέλειας για να πλήττει στρατιωτικούς στόχους ακόμη και βαθιά στο εσωτερικό της Ρωσίας. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε: «Μια χώρα που περιορίζεται να απαντά μόνον εντός της επικράτειάς της, δεν μπορεί να υπερασπιστεί επαρκώς τον εαυτό της».

Απορρίφθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο της Ρουμανίας το αίτημα ακύρωσης του αποτελέσματος των πρόσφατων προεδρικών εκλογών που είχε καταθέσει ο ηττημένος υποψήφιος Γκεόργκε Σιμιόν. Ο συντηρητικός πολιτικός και επικεφαλής της συμμαχίας για την Ενότητα των Ρουμάνων (AUR) προσέφυγε στη Δικαιοσύνη την Τετάρτη, ισχυριζόμενος ότι η εκλογική διαδικασία της 18ης Μαΐου είχε επηρεαστεί από παρεμβάσεις της Γαλλίας και της Μολδαβίας – κατηγορίες που απορρίφθηκαν από τους εν λόγω κρατικούς παράγοντες.

Ο Γκεόργκε Σιμιόν, ο οποίος ηγήθηκε του ακροδεξιού σχηματισμού AUR, υπέβαλε το αίτημα στην έδρα του συνταγματικού δικαστηρίου στο Βουκουρέστι επικαλούμενος «σοβαρή πολιτική παρέμβαση εξωτερικών δυνάμεων, με στόχο τη χειραγώγηση του εκλογικού αποτελέσματος». Ωστόσο, τόσο η Γαλλία όσο και η Μολδαβία διέψευσαν επίσημα οποιαδήποτε ανάμειξη στις πολιτικές εξελίξεις της Ρουμανίας.

Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας ελήφθη εντός εικοσιτετραώρου από την υποβολή της αίτησης και ήταν απορριπτική ως προς το περιεχόμενο της προσφυγής. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του δικαστηρίου, «δεν προέκυψαν αποδεικτικά στοιχεία που να τεκμηριώνουν τις καταγγελίες περί εξωτερικής παρέμβασης ή άλλης μορφής παρανομίας κατά τη διάρκεια της εκλογικής διαδικασίας».

Ανάλογα επιχειρήματα είχε επικαλεστεί ο επικεφαλής της συμμαχίας ήδη στη δημόσια συζήτηση, χωρίς όμως να παρουσιάσει τεκμηριωμένα στοιχεία για τις καταγγελίες του. Οι αρχές της Ρουμανίας, όπως και οι εκλογικές επιτροπές, διαβεβαίωσαν επανειλημμένως πως η διαδικασία διεξήχθη «με διαφάνεια, αμεροληψία και σεβασμό στις δημοκρατικές αρχές».

Αντιδράσεις και διεθνής διάσταση

Η υπόθεση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις τόσο στο εσωτερικό της Ρουμανίας όσο και στις διπλωματικές σχέσεις με τις χώρες που κατονομάστηκαν. Η κυβέρνηση της Γαλλίας δήλωσε πως «απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε υπόνοια ανάμειξης» και χαρακτήρισε «αβάσιμες» τις αιτιάσεις του κυρίου Σιμιόν. Αντιστοίχως και η Μολδαβία, διαμέσου επίσημης ανακοίνωσης, αρνήθηκε κάθε εμπλοκή.

Ο Γκεόργκε Σιμιόν εμφανίστηκε μαζί με τον πρώην πρωθυπουργό της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, κατά την υποβολή της υποψηφιότητάς του ενόψει των εκλογών επαναλαμβάνοντας θέσεις περί «απειλής ξένων συμφερόντων εντός της Ρουμανίας». Παρά το τελικό αποτέλεσμα, ο ίδιος διατήρησε την καμπάνια του σε υψηλούς τόνους, ζητώντας διερεύνηση της διαδικασίας.

Πολιτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η απορριπτική απόφαση του συνταγματικού δικαστηρίου ενισχύει τη θεσμική σταθερότητα στη χώρα, ενώ ταυτόχρονα αποδυναμώνει τη ρητορική αμφισβήτησης των εκλογών εκ μέρους της αντιπολίτευσης. Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα συνεχίζει να προκαλεί συζητήσεις σχετικά με τη νομιμοφροσύνη και τη διαφάνεια στους πολιτικούς θεσμούς της Ρουμανίας.

Οι προεδρικές εκλογές της 18ης Μαΐου χαρακτηρίστηκαν από όξυνση του προεκλογικού κλίματος, με αυξημένη συμμετοχή πολιτικών σχηματισμών με εθνικιστικά χαρακτηριστικά. Το αποτέλεσμα σηματοδότησε την ήττα του AUR και του επικεφαλής του, ο οποίος μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων επέλεξε να προσφύγει ενώπιον της δικαιοσύνης. Η εξέλιξη αυτή έρχεται σε μια περίοδο που οι σχέσεις Ρουμανίας-Μολδαβίας αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, στο πλαίσιο των γενικότερων πολιτικών αναταράξεων στην Ανατολική Ευρώπη.

Η κυβέρνηση της Ρουμανίας και οι ανεξάρτητοι παρατηρητές παραμένουν σε εγρήγορση για την αποτροπή κάθε ενδεχόμενης παραβίασης της εκλογικής διαδικασίας, με δεδομένη τη σημασία διατήρησης της πολιτικής σταθερότητας και της δημοκρατικής ομαλότητας στη χώρα.

Αυξημένη ανησυχία για την ασφάλεια κρίσιμων ευρωπαϊκών υποδομών προκαλεί το πρόσφατο περιστατικό στη Βαλτική Θάλασσα, κατά το οποίο πλοίο, που φέρεται να ανήκει στη ρωσική αποκαλούμενη «σκιώδη αρμάδα», εντοπίστηκε σε ύποπτη εγγύτητα προς το υποθαλάσσιο καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ Πολωνίας και Σουηδίας.

Ο υπουργός Άμυνας της Πολωνίας ανακοίνωσε ότι περιπολικό αεροσκάφος του πολωνικού πολεμικού ναυτικού εκτέλεσε επιχείρηση αποτροπής κατά του ρωσικού σκάφους, το οποίο εντοπίστηκε να πραγματοποιεί ύποπτους ελιγμούς πλησίον του στρατηγικής σημασίας καλωδίου ηλεκτρικής ενέργειας. Το εν λόγω καλώδιο εξασφαλίζει την απρόσκοπτη διασύνδεση των ενεργειακών συστημάτων Πολωνίας και Σουηδίας, διαδραματίζοντας καθοριστικό ρόλο στην ενεργειακή ασφάλεια της ευρύτερης περιοχής.

Ο πρωθυπουργός της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ, αναφερόμενος στη σοβαρότητα του επεισοδίου, δήλωσε: «Ρωσικό πλοίο από τη ‘σκιώδη αρμάδα’, υποκείμενο σε κυρώσεις, πραγματοποίησε ύποπτους ελιγμούς κοντά στο καλώδιο που συνδέει την Πολωνία με τη Σουηδία». Παράλληλα, κυβερνητικές πηγές της Πολωνίας υπογράμμισαν ότι η έγκαιρη κινητοποίηση των πολωνικών δυνάμεων απέτρεψε την περαιτέρω δραστηριοποίηση του συγκεκριμένου σκάφους στην περιοχή.

Το περιστατικό καταγράφεται σε μία συγκυρία αυξημένων εντάσεων στη Βαλτική Θάλασσα, όπου τα τελευταία έτη έχει διαπιστωθεί σημαντική δραστηριοποίηση ρωσικών πλοίων στα χωρικά ύδατα και την ΑΟΖ κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ.

Η «σκιώδης αρμάδα» και η σημασία της για τη Ρωσία

Η λεγόμενη «σκιώδης αρμάδα» αναφέρεται σε πλοία, πολλά εκ των οποίων καταγράφονται σε διεθνείς ναυτιλιακές λίστες ως αλλαγής σημαίας («flag of convenience»), τα οποία, σύμφωνα με ευρωπαϊκές και αμερικανικές υπηρεσίες ασφαλείας, χρησιμοποιούνται από τη Ρωσία για τη μεταφορά υπό καθεστώς κυρώσεων εμπορευμάτων, αλλά και για την παρακολούθηση ή/και πιθανή δολιοφθορά κρίσιμων ναυτικών και ενεργειακών υποδομών.

Η λειτουργία αυτών των πλοίων έχει προκαλέσει ανησυχία στα κράτη της Βόρειας Ευρώπης, ειδικά μετά σειρά περιστατικών σαμποτάζ ή καταγραφής εικονικού ενδιαφέροντος κοντά σε καλώδια, αγωγούς και άλλο εξοπλισμό υποδομής που διασχίζει τη Βαλτική.

Πολωνική αντίδραση και ευρωπαϊκό πλαίσιο ασφαλείας

Η Βαρσοβία, σε συνεργασία με συμμάχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, έχει ενισχύσει τα τελευταία χρόνια τα μέτρα επιτήρησης και έγκαιρης προειδοποίησης στο Μεγάλο Σχέδιο Προστασίας Κρίσιμων Υποδομών. Το συγκεκριμένο επεισόδιο αναδεικνύει, σύμφωνα με Πολωνούς αξιωματούχους, τη διαρκή απειλή που αντιμετωπίζουν αναγκαίες ενεργειακές διασυνδέσεις από εξωτερικές παρεμβολές.

Πηγές του πολωνικού υπουργείου Άμυνας ανέφεραν ότι «οι δυνάμεις ασφαλείας της χώρας παραμένουν σε διαρκή επιφυλακή και θα συνεχίσουν να προστατεύουν αποφασιστικά όλες τις στρατηγικές υποδομές που υπάγονται στην ευθύνη της Πολωνίας».

Το θέμα της ασφάλειας των υποθαλάσσιων καλωδίων και των ενεργειακών αγωγών βρίσκεται ήδη στο προσκήνιο της ευρωπαϊκής πολιτικής ατζέντας, ιδίως μετά τα περιστατικά βανδαλισμού στο φυσικό αέριο North Stream το 2022. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ενισχύσει τη συνεργασία των κρατών-μελών για την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συντονισμένη θαλάσσια επιτήρηση, προκειμένου να αποτραπούν ενδεχόμενες επιθέσεις ή επιχειρήσεις δολιοφθοράς σε κρίσιμες υποδομές.

Στο πλαίσιο αυτό, η πρόσφατη επιτυχής αποτροπή του πολωνικού ναυτικού αναδεικνύει τόσο τα αυξημένα μέτρα αστυνόμευσης που εφαρμόζονται, όσο και την ευαισθησία της περιοχής της Βαλτικής σε θέματα ασφαλείας, υπό το πρίσμα της ρωσο-ευρωπαϊκής αντιπαράθεσης.

Ανοιχτός ο κίνδυνος για το μέλλον

Παρά την άμεση και επιτυχή αντίδραση των πολωνικών αρχών, ειδικοί προειδοποιούν ότι η απειλή κατά των ευρωπαϊκών ενεργειακών διασυνδέσεων στη Βαλτική και αλλού παραμένει. Η συνεχιζόμενη δραστηριότητα της ρωσικής «σκιώδους αρμάδας», είτε για παρακολούθηση είτε για άλλες επιθετικές ενέργειες, καθιστά επιτακτική την ενίσχυση της επιτήρησης και της διακρατικής συνεργασίας στην περιοχή.

Η Πολωνία, καθώς και οι βαλτικές και βόρειες χώρες, επαναλαμβάνουν την ανάγκη για διαρκή επαγρύπνηση, ξεκαθαρίζοντας ότι κάθε προσπάθεια παρενόχλησης υποδομών θα αντιμετωπίζεται με αποφασιστικότητα, στο πλαίσιο τόσο της εθνικής όσο και της ευρωπαϊκής ασφάλειας.

Ο υποψήφιος των συντηρητικών και ηγέτης της Συμμαχίας για την Ενότητα των Ρουμάνων (AUR), Γκεόργκε Σιμίον, ανακοίνωσε την Τρίτη πως προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, ζητώντας την ακύρωση του αποτελέσματος των πρόσφατων προεδρικών εκλογών. Ο Σιμίον υποστηρίζει πως υπήρξε οργανωμένη χειραγώγηση και ξένη ανάμειξη στη διαδικασία, γεγονός που –όπως τόνισε– αλλοίωσε τη βούληση των ψηφοφόρων.

Ο Σιμίον είχε κερδίσει την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά στον τελικό της 18ης Μαΐου ηττήθηκε από τον νυν δήμαρχο του Βουκουρεστίου, Νίκουσορ Νταν. Αν και αρχικά αναγνώρισε την ήττα του στη δεύτερη αυτή αναμέτρηση, επέλεξε τελικά να προσβάλει το αποτέλεσμα διά της δικαστικής οδού.

«Απευθυνθήκαμε στη Δικαιοσύνη για να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια και την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας στη Ρουμανία», φέρεται να δήλωσε ο Σιμίον, επιμένοντας στους ισχυρισμούς περί ξένης επιρροής και συντονισμένης παρέμβασης εναντίον του.

Ποιος είναι ο Γκεόργκε Σιμίον

Ο Γκεόργκε Σιμίον, επικεφαλής της εθνικιστικής παράταξης AUR, έχει ταχθεί πολλές φορές κατά της «ξένης χειραγώγησης» και υπέρ της εθνικής κυριαρχίας, κερδίζοντας αρκετό έδαφος στο εκλογικό σώμα, ιδίως στους νεαρούς ψηφοφόρους. Στις πρόσφατες εκλογές βρέθηκε για πρώτη φορά τόσο κοντά στη διεκδίκηση της προεδρίας, θέτοντας το συντηρητικό του στίγμα στον δημόσιο διάλογο.

Ο «αντίπαλός» του, Νίκουσορ Νταν –γνωστός για το έργο του στο Βουκουρέστι– επικράτησε τελικά στο δεύτερο γύρο, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία. Ωστόσο, η προσφυγή του Σιμίον προσθέτει νέα δεδομένα στο εκλογικό σκηνικό, με τη χώρα να αναμένει την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου για το εάν θα επικυρώσει ή θα ακυρώσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Η Βρετανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση προχώρησαν την Τρίτη στην ανακοίνωση ενός νέου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας, με στόχο την ενίσχυση της πίεσης στη Μόσχα χωρίς την άμεση συνδρομή των Ηνωμένων Πολιτειών. Η απόφαση έρχεται μόλις μία ημέρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των προέδρων Τραμπ και Πούτιν.

Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Λονδίνου, ο νέος γύρος κυρώσεων επεκτείνεται σε ακόμη 100 στόχους, ως απάντηση στις πρόσφατες επιθέσεις της Ρωσίας με drone σε ουκρανικές πόλεις, το σαββατοκύριακο. Στο επίκεντρο των μέτρων βρίσκονται τα δίκτυα ανεφοδιασμού για τα ρωσικά οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων των πυραύλων Iskander, οι κρατικά χρηματοδοτούμενες ενημερωτικές εκστρατείες του Κρεμλίνου και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συνδράμουν τη Μόσχα να παρακάμπτει τις διεθνείς κυρώσεις.

Η Βρετανία ανακοίνωσε, επίσης, κυρώσεις εις βάρος της ομάδας παραπληροφόρησης Social Design Agency, 46 τραπεζών και οικονομικών φορέων που διευκολύνουν τη ρωσική παραβίαση των κυρώσεων, καθώς και 18 πλοίων που ανήκουν στον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας, με στόχο την παράκαμψη των περιορισμών στις εξαγωγές πετρελαίου.

Μεταξύ των στόχων περιλαμβάνονται και φυσικά πρόσωπα με δεσμούς στον στόλο, όπως ένας Βρετανός υπήκοος και δύο Ρώσοι πλοίαρχοι. Το Λονδίνο υπογράμμισε πως βρίσκεται σε συντονισμό με εταίρους προκειμένου να μειωθεί το ανώτατο όριο στην τιμή των ρωσικών εξαγωγών πετρελαίου, που σήμερα ανέρχεται στα 60 δολάρια το βαρέλι για αγορές με δυτικές ασφαλιστικές και ναυτιλιακές υπηρεσίες.

Λίγο αργότερα, η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Κάγια Κάλλας, ανακοίνωσε ότι εγκρίθηκε νέο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ κατά του «σκιώδους στόλου» της Ρωσίας, καθώς και κατά 17 φυσικών και 58 νομικών προσώπων, τα οποία – σύμφωνα με τις Βρυξέλλες – σχετίζονται με πράξεις που υπονομεύουν την εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ανεξαρτησία της Ουκρανίας.

Η κυρία Κάλλας χαρακτήρισε το συγκεκριμένο πακέτο ως το πλέον εκτεταμένο από την έναρξη του πολέμου, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο επιβολής και νέων μέτρων στο μέλλον.

«Μαζί με κυρώσεις για υβριδικές απειλές, παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θέματα που σχετίζονται με χημικά όπλα, εντάσσουμε σε αυτό το 17ο πακέτο τη ρωσική πετρελαϊκή εταιρεία Surgutneftegas και σχεδόν 200 πλοία του ρωσικού σκιώδους στόλου», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Ο Πούτιν προσποιείται ότι επιζητά την ειρήνη, όμως περισσότερες κυρώσεις βρίσκονται στα σκαριά. Όσο η Ρωσία συνεχίζει τον παράνομο και βίαιο πόλεμό της τόσο σκληρότερη θα είναι η απάντησή μας», πρόσθεσε.

Οι πρωτοβουλίες του Λονδίνου και των Βρυξελλών ελήφθησαν χωρίς αντίστοιχη κίνηση από την Ουάσιγκτον, παρά τη διαρκή πίεση των Ευρωπαίων ηγετών προς την κυβέρνηση Τραμπ για ενιαίο μέτωπο.

Οι επικεφαλής της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Πολωνίας μετέβησαν από κοινού στο Κίεβο στις αρχές του μήνα, δηλώνοντας πως είναι έτοιμοι να λάβουν νέα μέτρα κατά του καθεστώτος της Μόσχας.

Παράλληλα, το ευρωπαϊκό μπλοκ είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά με τον Τραμπ πριν από την τηλεφωνική του συνομιλία με τον Πούτιν, πιέζοντας για αμερικανική συνδρομή στην επιβολή αυστηρότερων κυρώσεων.

Στο διπλωματικό πεδίο, η πρώτη άμεση συνάντηση μεταξύ Μόσχας και Κιέβου τα τελευταία τρία χρόνια έλαβε χώρα στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, χωρίς ωστόσο να επιτευχθεί συμφωνία κατάπαυσης του πυρός.

Η Ουκρανία έχει δηλώσει την προθυμία της να αποδεχθεί αμέσως την κατάπαυση του πυρός, όπως πρότεινε ο Τραμπ, ενώ η Ρωσία ζητάει συνομιλίες πριν τη διακοπή των εχθροπραξιών.

Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέηβιντ Λάμμυ τόνισε ότι τα πρόσφατα πλήγματα του Πούτιν σε ουκρανικές πόλεις αποκαλύπτουν το «αληθινό πρόσωπο ενός πολεμοκάπηλου».

«Καλούμε τον Πούτιν να συμφωνήσει σε πλήρη, άνευ όρων κατάπαυση του πυρός, ώστε να μπορέσουν να ξεκινήσουν ουσιαστικές συνομιλίες για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη», ανέφερε ο Λάμμυ. «Έχουμε καταστήσει σαφές πως κάθε καθυστέρηση στις προσπάθειες ειρήνευσης θα ενισχύσει τη δέσμευσή μας να βοηθήσουμε την Ουκρανία στην άμυνά της και να αξιοποιήσουμε τα εργαλεία των κυρώσεων για τον περιορισμό της πολεμικής μηχανής του Πούτιν.»

Ο Γερμανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους δήλωσε πως ο Πούτιν «παίζει για [να κερδίζει] χρόνο».

«Δυστυχώς πρέπει να παραδεχτούμε ότι ο Πούτιν δεν έχει πραγματική διάθεση για ειρήνη», σημείωσε ο Πιστόριους.

Ο Γάλλος ΥΠΕΞ Ζαν-Νοέλ Μπαρρό υπογράμμισε την ανάγκη για κυρώσεις που θα είναι «πραγματικά αποτρεπτικές», προσθέτοντας: «Πρέπει να πιέσουμε τον Βλαντίμιρ Πούτιν να εγκαταλείψει τη νεοαυτοκρατορική του φαντασίωση».

Η κυρία Κάλλας τόνισε, τέλος, πως η Ουάσιγκτον πρέπει να αναλάβει δράση: «Όλοι συμφωνήσαμε ότι αν δεν δοθεί άνευ όρων κατάπαυση του πυρός – όπως έχει αποδεχθεί η Ουκρανία εδώ και 60 και πλέον ημέρες – οι κυρώσεις θα ενταθούν. Αυτό αναμένουμε από όσους έχουν υποσχεθεί να κινηθούν αναλόγως.»

Σε ερώτηση για τα νέα μέτρα, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα ξεκαθάρισε ενώπιον δημοσιογράφων: «Θα πρέπει να θυμούνται όλοι πως η Ρωσία δεν αποδέχεται τελεσίγραφα».

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα ότι Ρωσία και Ουκρανία είναι έτοιμες να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις, ενώ ο Βλαντίμιρ Πούτιν επεσήμανε πως η διαδικασία θα χρειαστεί χρόνο.

Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ο Τραμπ μετέφερε ότι η τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πούτιν έγινε σε «άριστο κλίμα», ενώ υπογράμμισε πως αμέσως μετά ήρθε σε επαφή με τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι καθώς και με άλλους Ευρωπαίους ηγέτες, ενημερώνοντάς τους ότι οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν άμεσα.

Σε ανακοίνωση που μεταδόθηκε από το ρωσικό πρακτορείο TASS, ο Πούτιν δήλωσε πως η Ρωσία είναι έτοιμη να συνεχίσει τη συνεργασία με την ουκρανική πλευρά για τη διαμόρφωση ενός μνημονίου που θα καθορίζει τόσο τις θεμελιώδεις αρχές όσο και το χρονοδιάγραμμα ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης μιας προσωρινής κατάπαυσης πυρός εφόσον υπάρξει σχετική συμφωνία.

Σε σχετική ανάρτηση στον λογαριασμό του στο X, στις 19 Μαΐου, ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η Ουκρανία ήταν και παραμένει έτοιμη να συζητήσει κατάπαυση του πυρός και τερματισμό των εχθροπραξιών. «Η Ουκρανία ήταν πάντα έτοιμη για την ειρήνη», επανέλαβε.

Με πληροφορίες από το Reuters

Ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν, δήλωσε πως είναι «έτοιμος να ανοίξει τη συζήτηση» σχετικά με το ενδεχόμενο τοποθέτησης γαλλικών πυρηνικών όπλων σε εδάφη συμμάχων, με στόχο την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. «Οι Αμερικανοί διατηρούν βόμβες σε αεροσκάφη στο Βέλγιο, στη Γερμανία, στην Ιταλία και στην Τουρκία», υπενθύμισε ο Γάλλος πρόεδρος σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό TF1, την Τρίτη.

«Το αμέσως επόμενο διάστημα – τις επόμενες εβδομάδες και μήνες – θα καθορίσω επισήμως το πλαίσιο αυτής της συζήτησης, αλλά ήδη έχουν ξεκινήσει σχετικές διεργασίες, πάντα όμως υπό τις απαραίτητες προϋποθέσεις», πρόσθεσε ο Μακρόν.

Όπως εξήγησε, οποιαδήποτε διεύρυνση της γαλλικής πυρηνικής προστασίας θα βασίζεται σε τρεις θεμελιώδεις όρους:

1. Η Γαλλία δεν θα καλύπτει το κόστος ασφάλειας άλλων χωρών.
2. Η τοποθέτηση γαλλικών πυρηνικών όπλων στο εξωτερικό δεν θα πρέπει να επηρεάσει τις δυνατότητες αυτοάμυνας της ίδιας της Γαλλίας.
3. «Την τελική απόφαση διατηρεί πάντα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ως αρχηγός των Ενόπλων Δυνάμεων», ξεκαθάρισε.

Οι δηλώσεις του Μακρόν προκάλεσαν αντίδραση στη Μόσχα, με τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, να υποστηρίζει πως αυτή η κίνηση δεν πρόκειται να ενισχύσει την ασφάλεια της ηπείρου. «Η περαιτέρω διάδοση πυρηνικών όπλων στην Ευρώπη δεν προσθέτει ούτε ασφάλεια ούτε προβλεψιμότητα ούτε σταθερότητα», σχολίασε χαρακτηριστικά.

Μετά το Brexit, η Γαλλία παραμένει η μοναδική χώρα με πυρηνικά όπλα στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27. Σύμφωνα με την Ομοσπονδία Αμερικανών Επιστημόνων, η Γαλλία διαθέτει το τέταρτο μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο — περίπου 290 ενεργές πυρηνικές κεφαλές — μετά τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και την Κίνα.

Η γαλλική πυρηνική αποτροπή βασίζεται τόσο στη θάλασσα όσο και στον αέρα: μαχητικά Rafale και πυρηνοκίνητα υποβρύχια βρίσκονται υπό τη διαταγή του Γάλλου προέδρου για τη δυνατότητα πυρηνικού πλήγματος. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μακρόν ανοίγει τη συζήτηση για τη διεύρυνση της γαλλικής πυρηνικής ασπίδας· ήδη από τις αρχές του έτους, είχε απευθύνει κάλεσμα για διάλογο προς τους Ευρωπαίους εταίρους, φοβούμενος την αδυναμία των ΗΠΑ να εγγυηθούν την ασφάλεια της Ευρώπης, ειδικά σε περίπτωση επανεκλογής του Τραμπ.

Τον Μάρτιο, ο Μακρόν ξεκίνησε το «άνοιγμα του στρατηγικού διαλόγου για την προστασία των συμμάχων [της Γαλλίας] στην ευρωπαϊκή ήπειρο», μέσω της πυρηνικής αποτροπής της Γαλλίας. Ο καγκελάριος της Γερμανίας, Φρήντριχ Μερτς, και ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, έχουν εκφράσει επίσης ενδιαφέρον για διαβούλευση πάνω στο θέμα της «πυρηνικής διαμοίρασης» με το Παρίσι.

Πρόσφατα, Γαλλία και Πολωνία υπέγραψαν συμφωνία που ενισχύει τη συνεργασία στους τομείς της άμυνας, της πυρηνικής ενέργειας και της αμοιβαίας συνδρομής σε περίπτωση επίθεσης, αναδεικνύοντας μια στενότερη στρατιωτική και τεχνολογική σχέση ανάμεσά τους. Η υπογραφή πραγματοποιήθηκε στο Νανσύ και συμβολίζει τη δέσμευση των δύο κρατών-μελών του ΝΑΤΟ να στηρίξουν το ένα το άλλο σε κάθε κρίσιμη περίσταση.

«Είμαι βαθιά πεπεισμένος ότι από σήμερα, η Γαλλία και η Πολωνία μπορούν να υπολογίζουν η μία στην άλλη, ακόμη και στις πιο δύσκολες εποχές», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Τουσκ.

Αυτόν τον Μάιο, ο Μακρόν και ο Μερτς προανήγγειλαν τη σύσταση ενός νέου γαλλο-γερμανικού συμβουλίου ασφάλειας, ένα ακόμη βήμα προς τον ανασχεδιασμό της ευρωπαϊκής στρατηγικής άμυνας.

Με τη συνδρομή του Κρις Σάμερς και πληροφορίες από το Reuters

Ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς, επανέλαβε την Τρίτη τη δέσμευση της χώρας του στην ευρωπαϊκή της πορεία, υπογραμμίζοντας μάλιστα την επιθυμία για επίσπευση της διαδικασίας ένταξης στην ΕΕ. Η δήλωσή του έρχεται μετά την πρόσφατη επίσκεψή του στη Μόσχα, η οποία προκάλεσε ανησυχίες και επικριτικά σχόλια στην ΕΕ.

Συγκεκριμένα, ο Βούτσιτς βρέθηκε στη ρωσική πρωτεύουσα στις 8 και 9 Μαΐου για να παραστεί στις εορταστικές εκδηλώσεις της «Ημέρας της Νίκης», με αφορμή τη συμπλήρωση 80 χρόνων από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Εκεί είχε συναντήσεις τόσο με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντιμίρ Πούτιν όσο και με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Παρόλα αυτά, μετά τη σύνοδο με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, την Τρίτη, ο Σέρβος πρόεδρος εμφανίστηκε αποφασισμένος να επιταχύνει τη διαδικασία ενσωμάτωσης της Σερβίας στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Αξίζει να σημειωθεί πως το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθορίζει τη γενική κατεύθυνση και τις προτεραιότητες της ΕΕ των 27 κρατών.

«Η πολιτική βούληση της Σερβίας είναι να επιταχύνει την ενταξιακή της πορεία, να κάνει τη δουλειά της. Η ατμόσφαιρα στην ΕΕ… δεν είναι η πιο θετική, είμαι βέβαιος ότι αυτό σχετίζεται με το ταξίδι στη Μόσχα, αλλά… πιστεύω ότι η Ευρώπη θα κατανοήσει όταν βλέπει πρόοδο με βάση την ουσία», τόνισε ο Βούτσιτς.

Η Σερβία έχει βρεθεί τους τελευταίους έξι μήνες στο επίκεντρο μαζικών φοιτητικών κινητοποιήσεων, με αφορμή την κατάρρευση της οροφής σε σιδηροδρομικό σταθμό στο Νόβι Σαντ και τον θάνατο 16 ανθρώπων, περιστατικό που αποδίδεται από πολλούς στις χρόνιες παθογένειες της διαφθοράς σε έργα υποδομής. Υπό το βάρος των διαμαρτυριών, ο Βούτσιτς υποσχέθηκε μεταρρυθμίσεις ώστε να ικανοποιηθούν τα ευρωπαϊκά κριτήρια ένταξης: αντιμετώπιση της διαφθοράς, εξυγίανση της δικαιοσύνης, αναμόρφωση των νόμων για τα ΜΜΕ και τις εκλογές, καθώς και βήματα για την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κόσοβο, η ανεξαρτησία του οποίου δεν αναγνωρίζεται από το Βελιγράδι.

Η Σερβία καλείται, επιπλέον, να ευθυγραμμίσει την εξωτερική πολιτική της με αυτή της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων κατά της Ρωσίας λόγω της εισβολής στην Ουκρανία. «Στα βασικά στοιχεία της κοινής μας εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής περιλαμβάνεται η σαφής καταδίκη της βίαιης εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και η στήριξη στην Ουκρανία για την επίτευξη μιας δίκαιης και διαρκούς ειρήνης», επισήμανε ο Κόστα.

Στελέχη της ΕΕ είχαν ζητήσει ξεκάθαρα από τους αρχηγούς των υπό ένταξη χωρών να μην παραστούν στις ρωσικές εκδηλώσεις για τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου εξέφρασε πάντως ικανοποίηση που η ευρωπαϊκή πορεία παραμένει ύψιστη προτεραιότητα για το Βελιγράδι. «Σημασία έχει αυτό να μεταφραστεί σύντομα σε χειροπιαστές πρωτοβουλίες και επιτάχυνση μεταρρυθμίσεων. Πιστεύω ότι το μέλλον της Σερβίας βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πλέον η μπάλα βρίσκεται στο δικό σας γήπεδο. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο – μπροστά μας είναι το άνοιγμα του Κεφαλαίου 3 και η συνέχιση των διαπραγματεύσεων για τη σταδιακή ένταξη της Σερβίας στην ΕΕ».

Από την πλευρά του, ο Βούτσιτς εξήγησε πως η παρουσία του στην παρέλαση του Πούτιν εντάσσεται στις παραδοσιακές φιλικές σχέσεις της Σερβίας με τη Ρωσία – με τους δύο λαούς να συνδέονται τόσο γλωσσικά όσο και θρησκευτικά. Η Μόσχα παραμένει διαχρονικός σύμμαχος του Βελιγραδίου και κυριότερος προμηθευτής φυσικού αερίου, στηρίζοντάς το παράλληλα και στη διεθνή αντιπαράθεση για το Κόσοβο.

Κατά τη συνάντησή του με τον Βούτσιτς, μετά το τέλος της παρέλασης, ο Πούτιν ευχαρίστησε τον Σέρβο πρόεδρο για την παρουσία του: «Γνωρίζω ότι έγιναν προσπάθειες να σας αποτρέψουν, δημιουργήθηκαν και κάποια πρακτικά εμπόδια, όμως, ήρθατε και σας το εκτιμούμε ιδιαίτερα», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο Κόστα βρέθηκε στο Βελιγράδι στο πλαίσιο περιοδείας του σε έξι χώρες των δυτικών Βαλκανίων με ευρωπαϊκές φιλοδοξίες, μέρος της οποίας αποτέλεσε και η επίσκεψή του στη Σαράγεβο της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης. Σερβία, Μαυροβούνιο, Βόρεια Μακεδονία, Αλβανία και Βοσνία διαθέτουν πλέον επίσημο καθεστώς υποψήφιων μελών στην ΕΕ, ενώ το Κόσοβο παραμένει δυνητικός υποψήφιος.

Στις αρχές του μήνα, ευρωβουλευτές κάλεσαν το Κόσοβο να επιταχύνει τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την ευρωπαϊκή του πορεία και τη Σερβία να εντείνει τις προσπάθειές της για την προστασία του κράτους δικαίου, της ελευθερίας του Τύπου και την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει ένα πακέτο μέτρων-αντίποινα που μπορεί να φτάσει τα 95 δισ. ευρώ (107,2 δισ. δολάρια) σε αμερικανικές εισαγωγές, αν αποβούν άκαρπες οι διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για την άρση των δασμών που επέβαλε η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ.

Το σχέδιο αυτό, εφόσον υιοθετηθεί, αποτελεί την ευρωπαϊκή απάντηση στους δασμούς επί ευρωπαϊκών αυτοκινήτων αλλά και στα αμερικανικά μέτρα αντιποίνων. Στο στόχαστρο της ΕΕ βρίσκονται προϊόντα όπως το αμερικανικό κρασί, θαλασσινά, αεροσκάφη, αυτοκίνητα και ανταλλακτικά, χημικά, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός, φαρμακευτικά και βιομηχανικά είδη.

Η Κομισιόν, ως εκτελεστικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης των 27, ανακοίνωσε πως από τις 10 Ιουνίου θα θέσει το πακέτο υπό δημόσια διαβούλευση. Μέλη της ΕΕ αλλά και οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους πριν ληφθούν οι οριστικές αποφάσεις για την ενεργοποίηση των μέτρων.

«Οι δασμοί ήδη πλήττουν τις διεθνείς οικονομίες», τόνισε χαρακτηριστικά η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Εξέφρασε δε την προσήλωση της Ένωσης στην ανάγκη επίτευξης αμοιβαίας συμφωνίας με τις ΗΠΑ: «Πιστεύουμε ότι υπάρχουν καλές συμφωνίες που θα ωφελήσουν καταναλωτές και επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», σημείωσε.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πάντως, ξεκαθαρίζει ότι η Ευρώπη προετοιμάζεται για όλα τα ενδεχόμενα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της διαβούλευσης που εγκαινιάζεται ώστε να καθοδηγηθούν οι σχεδιασμοί για τα πιθανά αντίμετρα.

Η σύγκρουση εντείνεται καθώς οι ευρωπαϊκές εξαγωγές αντιμετωπίζουν δασμούς της τάξεως του 25% σε χάλυβα, αλουμίνιο και αυτοκίνητα, όπως και 10% σχεδόν σε όλα τα υπόλοιπα εμπορεύματα – με τον κίνδυνο η επιβάρυνση να αυξηθεί στο 20% αν λήξει, στις 8 Ιουλίου, η 90ήμερη αναστολή που αποφάσισε ο Τραμπ για τα αντίποινα.

Η Κομισιόν επιμένει πως προτιμά λύση μέσα από διαπραγμάτευση και όχι κλιμάκωση με αλλεπάλληλα αντίποινα. Τον Απρίλιο, μάλιστα, η ΕΕ είχε εγκρίνει δασμούς σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 21 δισ. ευρώ (κυρίως 25% σε καλαμπόκι, σιτάρι, μοτοσικλέτες και ρούχα), αλλά τους ανέστειλε όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε «πάγωμα» για 90 μέρες.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, οι αμερικανικοί δασμοί αφορούν πλέον ευρωπαϊκά προϊόντα 380 δισ. ευρώ – το 70% των συνολικών ευρωπαϊκών εξαγωγών – με το ενδεχόμενο να αυξηθούν ως και το 97% αν η Ουάσιγκτον προχωρήσει σε νέες ενέργειες για φάρμακα, ημιαγωγούς, κρίσιμα μέταλλα και φορτηγά. Η λίστα της ΕΕ ενδέχεται να συμπεριλάβει φαρμακευτικά είδη και ημιαγωγούς.

Η Κομισιόν ζητά τώρα τη συμβολή των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων που πλήττονται, όπως είχε κάνει και στη διαβούλευση του Μαρτίου για τα μέταλλα, από όπου συγκεντρώθηκαν 660 απαντήσεις.

Τα ευρωπαϊκά αντίμετρα δεν θα φτάσουν σε όγκο τα αμερικανικά δασμολογικά μέτρα, καθώς οι εισαγωγές της ΕΕ από τις ΗΠΑ ήταν το 2024 335 δισ. ευρώ, αισθητά λιγότερες από τις εξαγωγές της προς αυτή (532 δισ. ευρώ).

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν ότι η απάντηση της ΕΕ θα είναι «αναλογική» και στόχος δεν είναι η περαιτέρω όξυνση της αντιπαράθεσης.

Σημειώνεται πως η Ουάσιγκτον έχει πλεόνασμα στο ισοζύγιο υπηρεσιών με την Ευρώπη – ένα σημείο που δεν παραβλέπουν οι Βρυξέλλες, ενώ εξετάζουν και περιορισμούς εξαγωγής για παλιοσίδερα και χημικά προϊόντα αξίας 4,4 δισ. ευρώ σε αμερικανικές εταιρείες. Το σκραπ, βασική πρώτη ύλη της χαλυβουργίας, δεν καλύπτεται από τους αμερικανικούς δασμούς στα μέταλλα, με ανησυχίες να πωληθεί εκτός ΕΕ.

Παράλληλα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να καταθέσει προσφυγή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ) για τους αμερικανικούς δασμούς, ξεκινώντας με διαβουλεύσεις. Όπως ανέφερε ο αρμόδιος επίτροπος, Μαρός Σέφτσοβιτς, «βάζουμε ζήτημα στον ΠΟΕ για να αμφισβητήσουμε δασμούς που θεωρούμε αδικαιολόγητους και αντίθετους στους κανόνες του διεθνούς εμπορίου».

Από την αμερικανική πλευρά, ο αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς δήλωσε στις 7 Μαΐου ότι οι συζητήσεις συνεχίζονται και πως οι ΗΠΑ πιέζουν τους Ευρωπαίους να μειώσουν δασμούς και ρυθμιστικά εμπόδια για να βελτιωθούν οι εμπορικές σχέσεις.

Η κίνηση των Βρυξελλών έρχεται μόλις λίγες ώρες μετά την ανακοίνωση του Ντόναλντ Τραμπ περί εμπορικής συμφωνίας με το Ηνωμένο Βασίλειο – χώρα που, υπενθυμίζεται, έχει αποχωρήσει από την ΕΕ μετά το δημοψήφισμα του 2016 για το Brexit.