GUY BIRCHALL

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, κάλεσε τους συμμάχους του στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη να αυξήσουν την πίεση στη Μόσχα, μετά τη μαζική επίθεση με drones και πυραύλους που εξαπέλυσε η Ρωσία εναντίον της χώρας του τα ξημερώματα της Παρασκευής.

«Όποιος δεν ασκεί πίεση, επιτρέποντας στον πόλεμο να αφαιρεί ζωές, καθίσταται συνένοχος. Πρέπει να δράσουμε αποφασιστικά», έγραψε ο Ουκρανός πρόεδρος στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X.

«Η Ρωσία πρέπει να λογοδοτήσει. Από το πρώτο λεπτό αυτού του πολέμου, χτυπά πόλεις και χωριά για να καταστρέψει ζωές. Σε συνεργασία με τη διεθνή κοινότητα, έχουμε καταφέρει πολλά ώστε η Ουκρανία να μπορεί να αμυνθεί. Αλλά τώρα ακριβώς είναι η στιγμή που η Αμερική, η Ευρώπη και ολόκληρος ο κόσμος μπορούν να σταματήσουν αυτόν τον πόλεμο, ασκώντας από κοινού αποφασιστική πίεση στη Ρωσία».

Σύμφωνα με την πολεμική αεροπορία της Ουκρανίας, οι δυνάμεις της κατέρριψαν 406 από τα 452 ρωσικά drones και πυραύλους κατά τη διάρκεια της νυχτερινής επίθεσης στο Κίεβο και σε άλλες περιοχές. Ο Ζελένσκι πρόσθεσε ότι τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν και 49 τραυματίστηκαν από τη ρωσική αεροπορική επίθεση.

Η επίθεση αυτή ακολούθησε την προειδοποίηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν ότι η Μόσχα θα απαντούσε στα πλήγματα της Ουκρανίας εναντίον στρατηγικών στόχων βαθιά εντός της ρωσικής επικράτειας.

Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Πούτιν ενημέρωσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής τους επικοινωνίας ότι σκόπευε να ανταποδώσει. Φαίνεται πως προχώρησε στην επίθεση παρά τις παραινέσεις του Αμερικανού ομολόγου του για αυτοσυγκράτηση.

«Δέχθηκαν επίθεση. Και τους χτύπησαν αρκετά σκληρά. Προχώρησαν βαθιά στη Ρωσία, και στην ουσία μου είπε: “Δεν έχουμε άλλη επιλογή παρά να απαντήσουμε”. Και μάλλον δεν θα είναι ωραίο», φέρεται να δήλωσε ο Τραμπ σε συνάντησή του με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτζ. «Δεν μου αρέσει. Του είπα: “Μην το κάνεις, δεν πρέπει να το κάνεις. Πρέπει να το σταματήσεις”. Αλλά και πάλι, υπάρχει πολύ μίσος».

Η ουκρανική επίθεση ευρείας κλίμακας νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ιστός Αράχνης» (Operation Spiderweb), έπληξε στόχους σε πολλαπλές ζώνες ώρας σε όλη τη Ρωσία. Μεταξύ των στόχων ήταν μια αεροπορική βάση σε απόσταση άνω των 4.000 χιλιομέτρων από την Ουκρανία, η οποία επλήγη από τροποποιημένα εμπορικά drones που εκτοξεύτηκαν από φορτηγά.

Τα πλήγματα αυτά ακολούθησε και μια ισχυρή έκρηξη που προκάλεσε σοβαρές ζημιές στη Γέφυρα του Κερτς, η οποία συνδέει τη Ρωσία με την Κριμαία, σύμφωνα με την ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών (SBU).

Από τη ρωσική πλευρά, ο δήμαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιάνιν, ανακοίνωσε ότι καταρρίφθηκαν δέκα ουκρανικά drones που είχαν προορισμό την πρωτεύουσα. Οι πτήσεις στα αεροδρόμια της πόλης διακόπηκαν προσωρινά ως προληπτικό μέτρο. Ταυτόχρονα, ουκρανικά drones στόχευσαν τρεις ακόμη ρωσικές περιφέρειες, προκαλώντας ζημιές σε κτίρια και βιομηχανικές εγκαταστάσεις, με τις αρχές να αναφέρουν τρεις τραυματίες.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε από την πλευρά του ότι η αεράμυνα κατέρριψε συνολικά 174 ουκρανικά drones πάνω από 13 περιφέρειες, καθώς και τρεις πυραύλους Neptune πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα.

Η κλιμάκωση αυτή έρχεται λίγες ημέρες μετά την κατάρρευση του δεύτερου γύρου των διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός μεταξύ Μόσχας και Κιέβου, με τις συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη να διαρκούν μόλις μία ώρα.

Νωρίτερα την εβδομάδα, ο Κιθ Κέλογκ, ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για την Ουκρανία, είχε προειδοποιήσει ότι η ουκρανική επίθεση της 1ης Ιουνίου θα μπορούσε να οδηγήσει τον πόλεμο σε απρόβλεπτη κλιμάκωση.

Ανοίγει ο δρόμος για πολιτική αλλαγή στη Νότια Κορέα μετά τη σημερινή εκλογική αναμέτρηση, καθώς ο Λι Τζε-μεόνγκ διαγράφει σαφή πορεία προς την προεδρία. Δημοσκόπηση που διενεργήθηκε από τα μεγάλα εθνικά τηλεοπτικά δίκτυα KBS, MBC και SBS εμφανίζει τον αρχηγό της φιλελεύθερης αντιπολίτευσης να συγκεντρώνει 51,7% των ψήφων, αφήνοντας σημαντική διαφορά από τον συντηρητικό αντίπαλό του, Κιμ Μουν-σου, ο οποίος ακολουθεί με 39,3%.

Η επικράτηση του Λι Τζε-μεόνγκ στην πρώτη του επίσημη υποψηφιότητα για την προεδρία σηματοδοτεί μια περίοδο πιθανής μεταστροφής στην πολιτική κατεύθυνση της χώρας. Το τελευταίο διάστημα, η Νότια Κορέα είχε βρεθεί στο επίκεντρο έντονης κοινωνικοπολιτικής αντιπαράθεσης, με βασικά ζητήματα στην ατζέντα τον εκδημοκρατισμό, τη διαφάνεια και τις οικονομικές ανισότητες.

Το αποτέλεσμα της κάλπης, εφόσον επιβεβαιωθεί, αναμένεται να διαφοροποιήσει τη στάση της Σεούλ τόσο σε εσωτερικά θέματα, όσο και στο πεδίο των διεθνών σχέσεων, με έμφαση στις αναμενόμενες πρωτοβουλίες για εσωτερικές μεταρρυθμίσεις και επαναδιαπραγμάτευση γεωπολιτικών ισορροπιών.

Παρά το εντυπωσιακό αποτέλεσμα των exit polls, δεν υπήρξαν μέχρι στιγμής επίσημες δηλώσεις από τον Λι Τζε-μεόνγκ ή τον Κιμ Μουν-σου, εν αναμονή της ολοκλήρωσης της καταμέτρησης των ψήφων και της επίσημης επικύρωσης του αποτελέσματος.

Σημειώνεται πάντως ότι προεκλογικά οι δύο υποψήφιοι είχαν ακολουθήσει αντιτιθέμενες στρατηγικές στο ζήτημα της οικονομικής πολιτικής, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της αντιμετώπισης της Βόρειας Κορέας. Ο Λι Τζε-μεόνγκ είχε δηλώσει επανειλημμένως τη δέσμευσή του για ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας και για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους θεσμούς. Ο Κιμ Μουν-σου, από την πλευρά του, έκανε λόγο για ανάγκη επιστροφής σε συντηρητικές αρχές και σταθερότητα ασφαλείας.

Η εκλογική διαδικασία στη Νότια Κορέα παρακολουθήθηκε στενά από τη διεθνή κοινότητα λόγω της γεωπολιτικής σημασίας της χώρας στη Βορειοανατολική Ασία και των εντάσεων που σημειώνονται στην κορεατική χερσόνησο. Το αποτέλεσμα ενδέχεται να έχει επιπτώσεις στις σχέσεις τόσο με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όσο και με τη Βόρεια Κορέα, ενώ αναμένεται να εξεταστεί προσεκτικά από μεγάλες ασιατικές και δυτικές δυνάμεις.

Στις φετινές εκλογές, το ενδιαφέρον των πολιτών παρέμεινε υψηλό, με αξιοσημείωτη συμμετοχή βάσει των αρχικών στοιχείων που έδωσαν στη δημοσιότητα οι αρχές. Το προεδρικό αξίωμα στη Νότια Κορέα έχει πενταετή θητεία και δεν επιτρέπεται η επανεκλογή.

Η επίσημη ανακοίνωση των αποτελεσμάτων αναμένεται τις επόμενες ώρες. Εφόσον επιβεβαιωθεί η νίκη του Λι Τζε-μεόνγκ, η νέα προεδρική περίοδος θα αρχίσει τυπικά το προσεχές διάστημα, ενώ ήδη αναμένονται με ενδιαφέρον οι πρώτες δηλώσεις και κινήσεις του νέου προέδρου.

Πολιτικοί αναλυτές υπογραμμίζουν ότι τα αποτελέσματα της κάλπης ενδεχομένως να επηρεάσουν σε βάθος χρόνου τόσο τον κορεατικό πολιτικό χάρτη, όσο και τον ευρύτερο ρόλο της Νότιας Κορέας στην περιοχή.

Στα πρόθυρα της κατάρρευσης βρίσκεται η κυβέρνηση της Ολλανδίας, μετά την ανακοίνωση του ηγέτη του Κόμματος για την Ελευθερία (PVV), Γκέερτ Βίλντερς, ότι αποχωρεί από τον κυβερνητικό συνασπισμό.

Ο Βίλντερς δήλωσε ότι τα υπόλοιπα κόμματα του συνασπισμού αρνήθηκαν να υιοθετήσουν τα μέτρα του για τον τερματισμό της παράνομης μετανάστευσης, ένα αίτημα που είχε θέσει ως προϋπόθεση για τη στήριξη της κυβέρνησης την περασμένη εβδομάδα.

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, ο Βίλντερς έγραψε: «Καμία υπογραφή στα σχέδιά μας για το άσυλο. Καμία τροποποίηση στη Συμφωνία Βασικών Κατευθύνσεων. Το PVV αποχωρεί από τον συνασπισμό».

Στη συνέχεια, συμπλήρωσε: «Δεν είχαμε άλλη επιλογή. Είχα υποσχεθεί στους ψηφοφόρους τη σκληρότερη πολιτική ασύλου που υπήρξε ποτέ, αλλά αυτή η υπόσχεση δεν έγινε αποδεκτή».

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Βίλντερς είχε ζητήσει από τους εταίρους του συνασπισμού να στηρίξουν ένα σχέδιο για τη μείωση της παράνομης μετανάστευσης. Το σχέδιο προέβλεπε τη χρήση του στρατού για την προστασία των συνόρων, την απόρριψη όλων των παράνομων μεταναστών, την επιστροφή των Σύρων προσφύγων στη χώρα τους και το κλείσιμο των κέντρων φιλοξενίας.

Είχε προειδοποιήσει μάλιστα ότι αν η πολιτική για τη μετανάστευση δεν αυστηροποιηθεί, το PVV θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση. Τώρα υλοποίησε αυτή την απειλή.

Η αποχώρηση του PVV αναμένεται να οδηγήσει τη χώρα σε νέες εκλογές τους επόμενους μήνες, καθώς διαλύεται ο εύθραυστος συνασπισμός που εδώ και σχεδόν έναν χρόνο δυσκολευόταν να βρει κοινό βηματισμό.

Το κόμμα του Βίλντερς είναι το μεγαλύτερο στην ολλανδική Βουλή.

Οι εταίροι του συνασπισμού αντέδρασαν στην εξέλιξη.

Η επικεφαλής του συντηρητικού Λαϊκού Κόμματος για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD), Ντιλάν Γεσίλγκοζ, δήλωσε στην πλατφόρμα X: «Για ακόμη μια φορά, ο Βίλντερς βάζει το προσωπικό του συμφέρον πάνω από το συμφέρον της χώρας. Εγκαταλείπει την προσπάθεια σε μια περίοδο πρωτοφανούς αβεβαιότητας — με τον πόλεμο δίπλα μας, μια ενδεχόμενη οικονομική κρίση και πολίτες που ανησυχούν για τους λογαριασμούς τους. Η Ολλανδία χρειάζεται ώριμη και υπεύθυνη ηγεσία που να προσφέρει ασφάλεια. Ο Βίλντερς απογοητεύει τη χώρα μας».

Σε παρόμοιο ύφος, η ηγέτιδα του κεντρώου κόμματος Νέα Κοινωνική Συμφωνία (NSC), Νικολιέν φαν Βρόνχοφεν, ανέφερε: «Είναι ανεύθυνο εκ μέρους του Γκέερτ Βίλντερς να αποχωρεί από τον συνασπισμό. Τώρα ήταν η στιγμή που θα μπορούσαμε να προχωρήσουμε σε αυστηρότερη μεταναστευτική πολιτική».

Η Καρολάιν φαν ντερ Πλας, επικεφαλής του Κινήματος Αγροτών-Πολιτών (BBB), χαρακτήρισε τον Βίλντερς «απερίσκεπτο» για την αποχώρησή του. «Η κυβέρνηση δεν έπεσε επειδή τα σχέδια ήταν ανεφάρμοστα, αλλά επειδή δεν υλοποιήθηκαν», σχολίασε.

Χωρίς το PVV, τα υπόλοιπα κόμματα του συνασπισμού έχουν τυπικά τη δυνατότητα να επιχειρήσουν να παραμείνουν στην εξουσία ως κυβέρνηση μειοψηφίας, ωστόσο κάτι τέτοιο δεν θεωρείται πιθανό.

Ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης, Φρανς Τίμερμανς, υποστήριξε ότι οι εκλογές είναι μονόδρομος. Μιλώντας στη δημόσια τηλεόραση NOS, ο ηγέτης του συνασπισμού Εργατικού Κόμματος και Πρασίνων δήλωσε: «Φτάνει πια με την αδράνεια. Αυτό δεν βοηθά τη χώρα να προχωρήσει. Υπάρχει πόλεμος στην Ευρώπη, και οι πολίτες ανησυχούν βαθιά για το μέλλον τους. Αυτό απαιτεί ηγεσία, αλληλεγγύη και δίκαιο επιμερισμό. Ώρα για δουλειά!»

Στις εκλογές του 2023, το PVV του Βίλντερς κέρδισε τις περισσότερες έδρες στη Βουλή, συγκεντρώνοντας το 23% των ψήφων, όμως σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις έχει χάσει έδαφος από τότε που εισήλθε στην κυβέρνηση.

Παρά το γεγονός ότι ηγείται του μεγαλύτερου κόμματος, ο Βίλντερς δεν είχε αναλάβει κυβερνητικό αξίωμα ή υπουργείο. Η συμφωνία για σχηματισμό κυβέρνησης επιτεύχθηκε πέρσι με τρία ακόμη κεντροδεξιά κόμματα, υπό τον όρο ότι ο ίδιος δεν θα γινόταν πρωθυπουργός.

Αντί αυτού, τη διακυβέρνηση ανέλαβε ο Ντικ Σχοφ, έμπειρος τεχνοκράτης και πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος δεν είχε εκλεγεί.

Η κίνηση Βίλντερς αναμένεται να αφήσει την Ολλανδία με υπηρεσιακή κυβέρνηση, τη στιγμή που η χώρα ετοιμάζεται να φιλοξενήσει τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη αργότερα μέσα στον μήνα. Ο σημερινός γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, ήταν ο προηγούμενος πρωθυπουργός της Ολλανδίας.