NEWSROOM

Καμία πρόοδος ως προς την άρση των αμερικανικών δασμών στον ευρωπαϊκό χάλυβα δεν αναμένει η Ευρωπαϊκή Ένωση από τις συναντήσεις με ανώτατους αξιωματούχους των ΗΠΑ αυτή την εβδομάδα, όπως δήλωσε στις 24 Νοεμβρίου ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, μετά τον πρώτο γύρο συνομιλιών στις Βρυξέλλες.

Μιλώντας σε εκπροσώπους του Τύπου, μετά τις συναντήσεις που είχε την Κυριακή με τον Αμερικανό εκπρόσωπο εμπορίου, Τζέιμσον Γκρηρ, και το πρωί της Δευτέρας με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ, Χάουαρντ Λούτνικ, ο κος Σέφτσοβιτς διευκρίνισε: «Οι συνομιλίες περιορίστηκαν σε αποτίμηση των διμερών σχέσεων και δεν έγινε κάποια διαπραγμάτευση», προσθέτοντας ότι ο ίδιος και οι 27 υπουργοί Εμπορίου της ΕΕ θα συνεχίσουν τις συζητήσεις με την αμερικανική αντιπροσωπεία τη Δευτέρα.

Βάσει της εμπορικής συμφωνίας που ανακοινώθηκε στις 21 Αυγούστου, οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς ύψους 15% στα περισσότερα εξαγόμενα προϊόντα της ΕΕ, μεταξύ άλλων σε αυτοκίνητα, ημιαγωγούς, φαρμακευτικά προϊόντα και ξυλεία. Η ΕΕ συμφώνησε να καταργήσει όλους τους δασμούς στα βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ και να παραχωρήσει προτιμησιακή πρόσβαση σε αμερικανικά αγροτικά και αλιευτικά προϊόντα. Ωστόσο, η συμφωνία δεν περιλαμβάνει μείωση στους δασμούς για τον χάλυβα και το αλουμίνιο των ΗΠΑ, οι οποίοι ανέρχονται στο 50%.

Το σύμφωνο προβλέπει ότι οι δύο πλευρές θα εξετάσουν τρόπους προστασίας των εσωτερικών τους αγορών από την παγκόσμια υπερπροσφορά χάλυβα, διατηρώντας παράλληλα αξιόπιστες εφοδιαστικές αλυσίδες, συμπεριλαμβανομένης της πιθανής χρήσης ποσοστώσεων δασμών.

Σε ερώτηση για το αν είναι πιθανό να προκύψει κάποια πρόοδος όσον αφορά τους δασμούς στον χάλυβα από τις τρέχουσες επαφές, ο κος Σέφτσοβιτς απάντησε: «Σήμερα δεν μιλούμε για διαπραγματεύσεις. Βρισκόμαστε στο στάδιο της αποτίμησης».

Εξήγησε, επίσης, ότι οι συναντήσεις αφορούν κυρίως μία πολιτική αξιολόγηση των διμερών σχέσεων, τονίζοντας: «Θέλουμε να συζητήσουμε όχι μόνο για την οικονομική συνεργασία, αλλά και τρόπους αντιμετώπισης της παγκόσμιας υπερπροσφοράς και όλα τα ζητήματα που άπτονται της οικονομικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών».

Προστατευτικά μέτρα για τη χαλυβουργία της Ευρώπης

Τον περασμένο μήνα, η Κομισιόν παρουσίασε δέσμη μέτρων για την προάσπιση της ευρωπαϊκής χαλυβουργίας από την αύξηση των εισαγωγών που εκτρέπονται προς την ΕΕ. Στις 7 Οκτωβρίου, πρότεινε τη μείωση του αδασμολόγητου ορίου χάλυβα στους 18,3 εκατομμύρια μετρικούς τόνους ετησίως, σχεδόν στο μισό της προηγούμενης ποσότητας, με όλες τις επιπλέον εισαγωγές να υπόκεινται σε δασμό 50%.

Το μέτρο αυτό πλήττει βασικούς προμηθευτές όπως η Κίνα, η Ινδία, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο και σκοπεύει να προστατεύσει τους Ευρωπαίους παραγωγούς από στρεβλώσεις της αγοράς λόγω της παγκόσμιας υπερπαραγωγής.

Ο κος Σέφτσοβιτς τόνισε: «Η έμφαση της ΕΕ στην υπερπροσφορά ταυτίζεται με τις ανησυχίες των ΗΠΑ. Αναγνωρίζουμε επίσης ότι υπάρχει ακόμη δουλειά, ειδικά στους τομείς του χάλυβα και των παραγώγων του, όπου επιδιώκουμε αφ’ ενός τη μείωση των δασμών και αφ’ ετέρου την από κοινού αντιμετώπιση της παγκόσμιας υπερπροσφοράς. Αυτό αποτελούσε προτεραιότητα της ΕΕ, όπως αποδεικνύει και η πρόσφατη υιοθέτηση του κανονισμού για τον χάλυβα, ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία στην ευρωπαϊκή αγορά».

Ενέργεια, επενδύσεις και ενίσχυση συνεργασίας

Στα θέματα ενέργειας και επενδύσεων, ο κος Σέφτσοβιτς επεσήμανε ότι παρατηρείται πρόοδος στις διαπραγματεύσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ιδιαίτερα ως προς την ενεργειακή επάρκεια. Υπενθύμισε τη δέσμευση της ΕΕ για αγορές αμερικανικής ενέργειας αξίας 200 δισ. δολαρίων, κάνοντας ειδική αναφορά στην αύξηση των εισαγωγών υγροποιημένου φυσικού αερίου από ΗΠΑ, οι οποίες καλύπτουν πλέον το 60% των ευρωπαϊκών αναγκών, από 45% προηγουμένως.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν το 57,7% των εισαγωγών LNG της ΕΕ το δεύτερο τρίμηνο του 2025, με επόμενους προμηθευτές τη Ρωσία, την Αλγερία και το Κατάρ.

Στις αρχές Νοεμβρίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ψήφισε τη χαλάρωση των κανόνων εταιρικής βιωσιμότητας και δέουσας επιμέλειας, προκειμένου να μειώσει τα διοικητικά βάρη στις επιχειρήσεις, ανταποκρινόμενο σε επίμονη πίεση βιομηχανικών ομίλων και πολυεθνικών της ενέργειας.

Ο Επίτροπος τόνισε ακόμη ότι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις στις ΗΠΑ αυξήθηκαν σημαντικά φέτος, δηλώνοντας: «Από τον Ιανουάριο, οι επενδύσεις της ΕΕ στις ΗΠΑ αγγίζουν πλέον σχεδόν τα 154 δισ. ευρώ», και πρόσθεσε ότι «βρίσκονται σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις για την αγορά μικροτσίπ άνω των 40 δισ. δολαρίων που προορίζονται για την ευρωπαϊκή οικονομία».

Κοινοί στόχοι για κρίσιμες πρώτες ύλες

Οι συνομιλίες ΕΕ-ΗΠΑ κάλυψαν και τη μακροπρόθεσμη στρατηγική συνεργασία. «Συζητήσαμε την ατζέντα με μακροπρόθεσμο σχεδιασμό, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων πρώτων υλών, όπου επιδιώκουμε τη διασφάλιση αξιόπιστων προμηθειών και την ενίσχυση της βιομηχανικής μας βάσης», ανέφερε ο κος Σέφτσοβιτς.

Καταλήγοντας, σημείωσε ότι οι υπουργοί της ΕΕ θα εξετάσουν επίσης τις σχέσεις με την Κίνα, καθώς και την πορεία των διαπραγματεύσεων για συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου με την Ινδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και άλλους ασιατικούς εταίρους.

Διεθνής ομάδα ερευνητών, ανάμεσα τους και Έλληνες, αποκάλυψε τις κρυφές διεργασίες που οδήγησαν στην ιδιαίτερα ενεργή σεισμική δραστηριότητα κοντά στη Σαντορίνη στις αρχές του 2025. Η μελέτη τους, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, δείχνει ότι η δραστηριότητα προκλήθηκε από μια τεράστια μαγματική διείσδυση — ένα κατακόρυφο στρώμα μάγματος — που διαδόθηκε κατά κύματα σε απόσταση μεγαλύτερη των 20 χιλιομέτρων μέσα στο φλοιό της Γης, σε βάθος μεγαλύτερο των 10 χιλιομέτρων κάτω από τον πυθμένα της θάλασσας.

Αυτό το μάγμα, όπως σημειώνουν οι ερευνητές, ήταν αρκετό «για να γεμίσει σχεδόν 200.000 πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων ή 200 φορές τη Μεγάλη Πυραμίδα της Γκίζας ή περίπου 200 φορές την Ακρόπολη ή περίπου 500 φορές το Empire State Building, και προσθέτουν ότι ήταν αρκετό για να καλύψει το Μανχάταν στη Νέα Υόρκη ή τα νησιά των Βερμούδων με ένα στρώμα μάγματος πάχους περίπου 9 μέτρων».

Όπως τονίζουν, η δραστηριότητα, που ήταν μοναδική παγκοσμίως σε πλήθος σεισμών κατά τη διάρκεια ενός ιδιαίτερα περιορισμένου χρονικού διαστήματος, περιελάμβανε εκατοντάδες αισθητούς σεισμούς, κάποιοι από τους οποίους είχαν μέγεθος μεγαλύτερο από 5 βαθμούς, ενώ «προκάλεσε τοπικά κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κλείσιμο σχολείων και συναγερμό μεταξύ κατοίκων και επισκεπτών». Όπως επισημαίνουν, υπήρχε έντονη αβεβαιότητα για το «αν οι σεισμοί οφείλονταν σε ηφαιστειακή δραστηριότητα που σηματοδοτούσε μια πιθανή επερχόμενη έκρηξη ή σε ολίσθηση τεκτονικών ρηγμάτων και ήταν πιθανώς το προοίμιο ενός μεγαλύτερου σεισμού (όπως ο καταστροφικός σεισμός μεγέθους 7,7 που έπληξε την ίδια περιοχή το 1956)».

Η ερευνητική ομάδα αποκάλυψε την αιτία της δραστηριότητας μέσω προηγμένων τεχνικών μηχανικής μάθησης, που προσδιόρισαν με ακρίβεια τη χωρική κατανομή στον φλοιό της Γης περισσότερων από 25.000 σεισμούς. Η μελέτη χρησιμοποίησε αυτούς τους σεισμούς ως «εικονικούς μετρητές τάσης σε βάθος», επιτρέποντάς τους να απεικονίσουν την κίνηση του μάγματος με πρωτοφανή χωρική και χρονική λεπτομέρεια. Αυτή η απεικόνιση, σύμφωνα με την έρευνα, αναγνωρίζει και χαρτογραφεί τη διείσδυση μιας μαγματικής φλέβας, η οποία τελικά πυροδότησε τη σεισμική δραστηριότητα. Η απεικόνιση, όπως υπογραμμίζουν οι ερευνητές, αποκλείει έτσι την ολίσθηση τεκτονικών ρηγμάτων ως πρωταρχική αιτία της σεισμικής έξαρσης του 2025.

«Η λεπτομερής χωροχρονική απεικόνιση της σεισμικής δραστηριότητας του 2025 δείχνει ότι οι διεισδύσεις μάγματος που δημιουργούν σεισμούς και μπορούν να οδηγήσουν σε επικίνδυνες ηφαιστειακές εκρήξεις δεν περιλαμβάνουν μια απλή μονόδρομη διαδικασία μάγματος που κινείται οριζόντια ή κατακόρυφα», σημειώνουν.

Το πιο εντυπωσιακό, όπως υπογραμμίζουν, ήταν ότι η διείσδυση δεν κινήθηκε ομαλά. Αντίθετα, όπως καταδεικνύεται από την έρευνα, εκδηλώθηκε κατά κύματα — ανοίγοντας νέες ρωγμές, κλείνοντας άλλες και προωθώντας μάγμα προς τα εμπρός σε παλμούς. «Η κυματική διείσδυση του μάγματος και η επακόλουθη παλμική μεταβολή της πίεσης επέδρασε στο πεδίο τάσεων και οδήγησε στη γένεση τόσο μεγάλου πλήθους σεισμών, με «καταρρακτώδη» ρυθμό, δηλαδή ο ένας σεισμός μετά τον άλλο σε πολύ μικρό χωρικό και χρονικό διάστημα», επισημαίνει η ερευνητική ομάδα.

Τα ερευνητικά αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι αυτή η κυματοειδής διαδικασία ανάδρασης της διείσδυσης μάγματος δεν είναι μοναδική στη Σαντορίνη. Αντίθετα, αυτός είναι πιθανά ένας θεμελιώδης μηχανισμός με τον οποίο το μάγμα μεταφέρεται κάτω από τα ηφαίστεια παγκοσμίως. Παράλληλα, όπως σημειώνεται, οι μέθοδοι που αναπτύχθηκαν θα μπορούσαν να βοηθήσουν τους επιστήμονες να παρακολουθούν μελλοντικές κρίσεις σε σχεδόν άμεσο χρόνο — ειδικά σε περιοχές όπου η μεγαλύτερη δραστηριότητα εκδηλώνεται στην ανοιχτή θάλασσα ή βαθιά στο υπέδαφος, πέρα από την εμβέλεια των παραδοσιακών επίγειων μετρήσεων.

«Η Σαντορίνη, μέρος του ελληνικού ηφαιστειακού τόξου, έχει ιστορικό καταστροφικών εκρήξεων, συμπεριλαμβανομένης της «μινωικής έκρηξης» γύρω στα 1620 π.Χ. Η σεισμική κρίση του 2025, αν και δεν συνοδεύτηκε από έκρηξη, υπογραμμίζει τους πιθανούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι τοπικοί πληθυσμοί και υπογραμμίζει τη σημασία της γεωφυσικής παρακολούθησης υψηλής ανάλυσης», καταλήγουν οι ερευνητές.

Οι συγγραφείς της έρευνας είναι οι: Anthony Lomax (ALomax Scientific, Γαλλία), Stephen P. Hicks (University College London, Ην.Βασίλειο), Βασίλης Αναγνώστου, Βασίλειος Καρακώστας και Ελευθερία Παπαδημητρίου (Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης).

Μπορείτε να βρείτε την έρευνα εδώ.

Ι.Κ.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ