Παρασκευή, 19 Σεπ, 2025

Η Κίνα κλιμακώνει τη σύγκρουση με ΕΕ με δασμούς έως 62,4% στο ευρωπαϊκό χοιρινό

Με νέα αντισταθμιστικά μέτρα, το Πεκίνο ανεβάζει το θερμόμετρο στη διένεξη με τις Βρυξέλλες, ανακοινώνοντας επιβολή δασμών που φθάνουν έως και το 62,4% σε εισαγωγές χοιρινού από την Ευρωπαϊκή Ένωση—κίνηση που ερμηνεύεται ευρέως ως απάντηση στους ευρωπαϊκούς δασμούς για τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Όπως δήλωσε το Υπουργείο Εμπορίου της Κίνας στις 5 Σεπτεμβρίου, «καταλήξαμε στην προκαταρκτική διαπίστωση πως χοιρινό και υποπροϊόντα χοίρου από την Ε.Ε. πωλούνται στην κινεζική αγορά κάτω του κόστους, προκαλώντας σημαντική ζημία στους εγχώριους παραγωγούς».

Οι προσωρινοί δασμοί, που κυμαίνονται από 15,6% έως 62,4%, θα τεθούν σε ισχύ από τις 10 Σεπτεμβρίου, με την έρευνα να παρατείνεται έως τα μέσα Δεκεμβρίου.

Η Κίνα εκκίνησε τη σχετική έρευνα τον Ιούνιο του 2024, λίγες μόλις ημέρες αφότου η Ε.Ε. επέβαλε προσωρινούς δασμούς στα κινεζικής κατασκευής ηλεκτρικά οχήματα, κρίνοντας με οκτάμηνη έρευνα πως τα κινεζικά EV επωφελούνται από αθέμιτες κρατικές επιδοτήσεις και απειλούν με σοβαρή ζημία τους ευρωπαίους κατασκευαστές.

Τον επόμενο μήνα, το Πεκίνο επέβαλε επίσης δασμούς στις ευρωπαϊκές εισαγωγές μπράντι, στοχεύοντας κυρίως το γαλλικό κονιάκ, αν και οι μεγαλύτεροι παραγωγοί στη συνέχεια εξαιρέθηκαν. Η εμπορική αυτή αντιπαράθεση εντάσσεται σε ένα γενικότερο κλίμα ενίσχυσης του προστατευτισμού διεθνώς.

Οι δασμοί της Ε.Ε. στα EV ακολούθησαν απόφαση των ΗΠΑ τον Μάιο του 2024 να τετραπλασιάσουν τους δασμούς για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα στο 100%. Το Πεκίνο, από την πλευρά του, ασκεί πιέσεις προς τις Βρυξέλλες να αποδεχτούν ένα σύστημα δέσμευσης τιμών από τους Κινέζους κατασκευαστές αντί των δασμών, όμως οι διαπραγματεύσεις έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο.

Όπως επισημαίνει το κινεζικό Υπουργείο Εμπορίου, η έρευνα για το εισαγόμενο χοιρινό καλύπτει ευρύ φάσμα προϊόντων, από φρέσκα και κατεψυγμένα τεμάχια μέχρι εντόσθια και λοιπά υποπροϊόντα, με την Ισπανία, την Ολλανδία και τη Δανία να δέχονται τα σφοδρότερα πλήγματα.

Σε μεγάλο βαθμό, οι εξαγωγές χοιρινού της Ε.Ε. προς την Κίνα αφορούν υποπροϊόντα όπως αυτιά, μουσούδες και πόδια χοίρου, ιδιαίτερα περιζήτητα στην κινεζική κουζίνα αλλά με περιορισμένες εναλλακτικές αγορές.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικρίνει δριμύτατα την κίνηση, χαρακτηρίζοντας έωλες τις κατηγορίες και ελλιπή τα αποδεικτικά στοιχεία της κινεζικής πλευράς. Εκπρόσωπος δήλωσε: «Θα λάβουμε όλα τα αναγκαία μέτρα για την υπεράσπιση των παραγωγών και της βιομηχανίας μας».

Ο Ρισάρ, επικεφαλής του Συνδέσμου Βιομηχανίας Χοιρινού της Γαλλίας, χαρακτήρισε την ανακοίνωση «ανησυχητική είδηση» και προειδοποίησε για ενδεχόμενες συνέπειες στις τιμές εντός Ευρώπης.

Υπενθυμίζεται ότι η απόφαση είναι προσωρινή, ενώ δεν αποκλείεται να ανατραπεί ή να αναπροσαρμοστεί όταν ολοκληρωθεί η έρευνα τον Δεκέμβριο – η Κίνα έχει στο παρελθόν παρατείνει τέτοιες έρευνες ακόμη και μετά την επιβολή δασμών, όπως είχε συμβεί με τον καναδικό κραμβόσπορο.

Η Κίνα υπήρξε ο κυριότερος εισαγωγέας χοιρινού της Ε.Ε. το 2020, όταν οι ευρωπαϊκές εξαγωγές άγγιξαν τα 7,9 δισ. δολάρια λόγω κρίσης προσφοράς στην εσωτερική της αγορά από νόσους των χοίρων.

Ωστόσο το 2023, οι πωλήσεις υποχώρησαν στα 2,6 δισ. δολάρια, με την Ισπανία να αντιπροσωπεύει σχεδόν το ήμισυ. Η εμπορική σύγκρουση συνδέεται και με τις υψηλές προσδοκίες της Κίνας στον τομέα της «πράσινης» ενέργειας· εδώ και μια δεκαετία το Πεκίνο έχει εντάξει τα EV ως προτεραιότητα, με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να διακηρύσσουν πως ο κλάδος είναι κεντρικός για τη νέα παραγωγική δυναμική της χώρας.

Με την εγχώρια ζήτηση να ατονεί, η Κίνα στρέφεται όλο και περισσότερο στις εξαγωγές, οξύνοντας έτσι τις τριβές με τους σημαντικότερους εμπορικούς της εταίρους.

Με πληροφορίες από τη Ντόροθι Λι και το Reuters

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη ανεβαίνει στο 2,1% – Οι αγορές περιμένουν σταθερά επιτόκια από ΕΚΤ

Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παρουσίασε μικρή αύξηση τον Αύγουστο, διατηρούμενος κοντά στον στόχο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ενισχύοντας τις προσδοκίες ότι οι υπεύθυνοι πολιτικής θα κρατήσουν αμετάβλητα τα επιτόκια στη συνεδρίαση της επόμενης εβδομάδας.

Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 2 Σεπτεμβρίου, οι τιμές καταναλωτή στις 20 χώρες της νομισματικής ένωσης αυξήθηκαν κατά 2,1% σε ετήσια βάση, από 2,0% τον Ιούλιο, ενώ μηνιαίως καταγράφηκε άνοδος 0,2% μετά τη στασιμότητα του Ιουλίου.

Η μικρή αυτή αύξηση αποδίδεται κυρίως στην άνοδο των τιμών των ανεπεξέργαστων τροφίμων, που εκτοξεύτηκαν κατά 5,5% σε ετήσια βάση, καθώς και στις υπηρεσίες, που παρέμειναν υψηλές με αύξηση 3,1%.

Ο δομικός πληθωρισμός, που εξαιρεί τα ευμετάβλητα τρόφιμα και την ενέργεια, παρέμεινε αμετάβλητος στο 2,3%, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι υποκείμενες πληθωριστικές πιέσεις παραμένουν σταθερές και ενισχύει την άποψη για στάση αναμονής από την ΕΚΤ.

Αναλυτές της ING τόνισαν ότι «το περιβάλλον πληθωρισμού στην Ευρωζώνη παραμένει ήρεμο προς το παρόν. Ο πληθωρισμός βρίσκεται κοντά στον στόχο και ο δομικός πληθωρισμός, αν και ελαφρώς πάνω από τον στόχο, παραμένει σταθερός». Σύμφωνα με αυτούς, με τα επιτόκια σε ουδέτερα επίπεδα, είναι λογικό η ΕΚΤ να μην προχωρήσει σε αλλαγές.

Η άνοδος του πληθωρισμού στις υπηρεσίες παραμένει κρίσιμη για τους υπεύθυνους πολιτικής, δεδομένης της σύνδεσής της με τους μισθούς. Παρά τη μείωση της ανεργίας στο 6,2% τους τελευταίους μήνες, η αύξηση των μισθών μέσω διαπραγματεύσεων δείχνει τάσεις εξασθένησης, με προβλέψεις για περαιτέρω χαλάρωση προς 2,5% μέχρι τις αρχές του 2026.

Αναλυτές της ING εκτίμησαν ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ελαφρώς χαμηλότερο ρυθμό πληθωρισμού. Η οικονομία της ευρωζώνης έχει βελτιωθεί οριακά, χωρίς εντυπωσιακά αποτελέσματα, όπως επισημαίνουν.

Η ΕΚΤ διατηρεί το βασικό της επιτόκιο στο 2% από τον Ιούλιο και αναμένεται ευρέως να μην το αλλάξει στη συνεδρίαση της 11ης Σεπτεμβρίου. Παρά τη σταθερότητα της νομισματικής πολιτικής βραχυπρόθεσμα, συνεχίζεται η συζήτηση για πιθανή μείωση πριν από το τέλος του έτους, ειδικά αν οι δυνάμεις αποπληθωρισμού ενισχυθούν.

Ο οικονομολόγος της Oxford Economics, Ρικάρντο Φαμπιάνι, δήλωσε μέσω κοινωνικών δικτύων ότι οι δυνάμεις αποπληθωρισμού παραμένουν ορατές, καθιστώντας πιθανή μια μείωση των επιτοκίων τον Δεκέμβριο. Οι αναλυτές της ING πρόσθεσαν ότι, λόγω της αργής ανάπτυξης και των σημαντικών κινδύνων για την οικονομία της ευρωζώνης, η ΕΚΤ θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ακόμη μια μείωση πριν από τη σταθεροποίηση, αν και αυτό θεωρείται δύσκολο.

Αντίθετα, η Ιζαμπέλ Σνάμπελ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της ΕΚΤ, δήλωσε στο Reuters ότι οι κίνδυνοι πληθωρισμού είναι προς τα πάνω, επικαλούμενη υγιή οικονομική ανάπτυξη και αυξητικές πιέσεις στο κόστος εισροών λόγω των αμερικανικών δασμών, ενισχύοντας την άποψη ότι δεν θα υπάρξουν μειώσεις επιτοκίων.

Υποστηρικτικά για στάση αναμονής της ΕΚΤ εμφανίζεται η ανάκαμψη του μεταποιητικού τομέα. Ο δείκτης PMI μεταποίησης HCOB αυξήθηκε σε 50,7 τον Αύγουστο από 49,8 τον Ιούλιο, καταγράφοντας την πρώτη επέκταση από τα μέσα του 2022 και το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών ετών. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της Hamburg Commercial Bank, Σάιρους ντε λα Ρούμπια, ανέφερε ότι η ανάκαμψη στον μεταποιητικό τομέα διευρύνεται, με τις νέες παραγγελίες να προσφέρουν προοπτικές για βιώσιμη ανάκαμψη, καθώς οι εγχώριες παραγγελίες αυξάνονται και αντισταθμίζουν τη μείωση της ζήτησης από το εξωτερικό.

Τραμπ: «Η Ινδία καταργεί τους δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές»

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την 1η Σεπτεμβρίου ότι «η Ινδία προσφέρθηκε να μειώσει τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα στο μηδέν», χαρακτηρίζοντας αυτή την απόφαση ως ένα πολυαναμενόμενο βήμα για τη διόρθωση, όπως είπε, δεκαετιών άνισης εμπορικής σχέσης.

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Τραμπ τόνισε: «Η Ινδία επί χρόνια επωφελείται προωθώντας τεράστιες ποσότητες προϊόντων στην αμερικανική αγορά, ενώ οι αμερικανικές εταιρείες συναντούν εμπόδια για να εισέλθουν στην ινδική αγορά». Ο ίδιος απέδωσε εμπορική αδικία στους υψηλότερους δασμούς παγκοσμίως που επέβαλλε η Ινδία, χαρακτηρίζοντας το καθεστώς ως «εντελώς μονόπλευρη καταστροφή».

Παράλληλα, επέκρινε και την εξάρτηση της Ινδίας από τη ρωσική ενέργεια και τις εισαγωγές αμυντικού υλικού, σημειώνοντας: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συγκριτικά πουλήσει ελάχιστα στην Ινδία. Τώρα προσφέρθηκαν να μειώσουν τους δασμούς τους στο μηδέν, αλλά πλέον είναι αργά», προσθέτοντας ότι η αλλαγή θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί πριν από χρόνια.

Η Epoch Times έχει ζητήσει επίσημη τοποθέτηση από το υπουργείο Εξωτερικών της Ινδίας σχετικά με τα σχόλια Τραμπ και το περιεχόμενο της προσφοράς μηδενικών δασμών του Νέου Δελχί.

Εμπορικές συγκρούσεις

Οι πρόσφατες δηλώσεις Τραμπ έρχονται εν μέσω συνεχιζόμενων εντάσεων στις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-Ινδίας. Η Ουάσιγκτον είχε επιβάλλει για πρώτη φορά δασμό 26% στα ινδικά προϊόντα τον Απρίλιο, ασκώντας πίεση στο Νέο Δελχί να μειώσει τα εμπόδια στο εμπόριο.

Το ποσοστό αργότερα αναθεωρήθηκε σε 25%, με τον Τραμπ να απειλεί με επιβολή επιπρόσθετου δασμού 25% λόγω της συνέχισης των ινδικών αγορών ρωσικού πετρελαίου και εξοπλισμών, με αποτέλεσμα οι αμερικανικοί δασμοί στα ινδικά αγαθά να φτάσουν συνολικά το 50%.

Οι δασμοί που επιβάλει η Ινδία στα αμερικανικά προϊόντα παραμένουν μόνιμη πηγή τριβής. Έκθεση του Γραφείου Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ ανέφερε ότι οι μέσοι δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα υπερβαίνουν το 113% και αγγίζουν το 300% σε «ευαίσθητα» αγροτικά προϊόντα.

Ο μέσος όρος για τον γεωργικό τομέα βρίσκεται στο 39%, ενώ οι Αμερικανοί εξαγωγείς αντιμετωπίζουν και μη δασμολογικά εμπόδια, όπως αυστηρές πιστοποιήσεις γαλακτοκομικών, κανονισμούς για μη γενετικά τροποποιημένα προϊόντα (Non-GMO) και πολύπλοκες τελωνειακές διαδικασίες.

Ενεργειακές συναλλαγές με Ρωσία

Η ενεργειακή συνεργασία μεταξύ Ινδίας και Ρωσίας έχει τεθεί στο μικροσκόπιο μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Ο διμερής εμπορικός τζίρος πλησιάζει τα 69 δισ. δολάρια, με κυρίαρχο προϊόν το πετρέλαιο.

Σήμερα, η Ινδία καλύπτει περίπου το ένα τρίτο των εξαγωγών αργού πετρελαίου της Ρωσίας, αγοράζοντας μεγάλες ποσότητες σε μειωμένες τιμές λόγω των κυρώσεων. Η G7 επέβαλε πλαφόν 60 δολαρίων ανά βαρέλι για το ρωσικό πετρέλαιο Urals τον Δεκέμβριο του 2024, ώστε να περιορίσει τα έσοδα της Μόσχας. Ωστόσο, καθώς οι διεθνείς τιμές πετρελαίου μειώθηκαν και το αμερικανικό West Texas Intermediate κινείται στα 65 δολάρια, η αποτελεσματικότητα του πλαφόν έχει υποχωρήσει.

Ο αναλυτής ενέργειας Άνας αλ Χάτζι δήλωσε στο CNBC ότι η Ινδία έχει αντικαταστήσει περίπου 932.000 βαρέλια την ημέρα ακριβότερου αργού πετρελαίου από ΗΠΑ, Νότια Αμερική και Αφρική με φθηνότερες ρωσικές προμήθειες, συμπληρώνοντας: «Οι κυρώσεις κατά της Μόσχας έχουν αναδιαμορφώσει τις εμπορικές ροές και επηρεάσει τις αγοραστικές επιλογές της Ινδίας». Αμερικανοί αξιωματούχοι εκτιμούν ότι οι συναλλαγές αυτές συμβάλλουν στη χρηματοδότηση της ρωσικής πολεμικής μηχανής.

Τον Αύγουστο δε, ο Τραμπ κατηγόρησε την Ινδία ότι μεταπωλεί ρωσικό πετρέλαιο αποκομίζοντας τεράστια κέρδη και επιδεικνύοντας, κατά τα λεγόμενά του, αδιαφορία για τις απώλειες στην Ουκρανία. Ο εμπορικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου Πήτερ Ναβάρρο υιοθέτησε αυτή την άποψη, κάνοντας λόγο για «κερδοσκοπία» της Ινδίας και τονίζοντας ότι αυτές οι πρακτικές πλήττουν τα αμερικανικά συμφέροντα.

Η Ινδία, ωστόσο, απέρριψε τις κατηγορίες, με εκπρόσωπο του ινδικού υπουργείου Εξωτερικών να δηλώνει: «Οι εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου αποσκοπούν στον εφοδιασμό με προσιτή ενέργεια για τα 1,5 δισ. πολίτες μας», χαρακτηρίζοντας τις επικρίσεις «αδικαιολόγητες και παράλογες».

Στενές σχέσεις Μόντι-Πούτιν 

Την 1η Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Ναρέντρα Μόντι και ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν συναντήθηκαν στη Σύνοδο του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης, στην Τιαντζίν της Κίνας. Ο Μόντι χαρακτήρισε τη σχέση Ινδίας-Ρωσίας «ειδική και προνομιούχο», ενώ ο Πούτιν αποκάλεσε τον Μόντι «αγαπητό φίλο» και εξήρε τις θερμές και μακρόχρονες διμερείς σχέσεις.

Αναφερόμενος στον πόλεμο στην Ουκρανία, ο Μόντι επεσήμανε ότι «πρέπει να βρούμε τρόπο να τελειώσει ο πόλεμος γρήγορα και να εδραιωθεί μόνιμη ειρήνη». Ο Πούτιν αναμένεται να επισκεφθεί την Ινδία τον Δεκέμβριο για τη 23η ετήσια σύνοδο κορυφής Ινδίας-Ρωσίας, σύμφωνα με τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής της Ρωσίας Γιούρι Ασίκωφ.

Αγωγή κατά του Chat-GPT για τον θάνατο εφήβου στην Καλιφόρνια

Οι γονείς ενός εφήβου από την Καλιφόρνια που έδωσε τέλος στη ζωή του κατέθεσαν αγωγή κατά της OpenAI, δημιουργού του Chat-GPT, υποστηρίζοντας ότι το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στον θάνατο του γιου τους.

Στην αγωγή που κατατέθηκε στις 26 Αυγούστου στο Ανώτατο Δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο, ο Μάθιου και η Μαρία Ρέιν ισχυρίζονται ότι το Chat-GPT ενθάρρυνε τον 16χρονο γιο τους, Άνταμ, να οργανώσει κρυφά αυτό που αποκάλεσε «όμορφη αυτοκτονία», παρέχοντάς του μάλιστα λεπτομερείς οδηγίες για το πώς να δώσει τέλος στη ζωή του.

Σύμφωνα με την αγωγή, αυτό που ξεκίνησε ως συνηθισμένες συνομιλίες για σχολικές εργασίες και χόμπι, σταδιακά σκοτείνιασε. Το Chat-GPT φέρεται να έγινε «ο πιο στενός εξομολογητής» του Άνταμ, απομακρύνοντάς τον από την οικογένειά του και επιβεβαιώνοντας τις πιο καταστροφικές σκέψεις του.

Όταν ο Άνταμ μοιράστηκε το αίσθημα ότι «η ζωή δεν έχει νόημα», το Chat-GPT απάντησε με επιβεβαιωτικά σχόλια, λέγοντάς του μάλιστα πως «αυτή η νοοτροπία» έχει μια δική της σκοτεινή λογική, όπως αναφέρεται στην αγωγή.

Μέχρι τον Απρίλιο, σύμφωνα πάντα με τους ισχυρισμούς της οικογένειας, το chatbot ανέλυε την «αισθητική» διαφόρων μεθόδων αυτοκτονίας, ενώ διαβεβαίωνε τον Άνταμ ότι «δεν θα επιζήσει για να ξαναδεί τους γονείς του», προσφερόμενο να συγγράψει ακόμα και το σημείωμα αυτοκτονίας του.

Στην τελευταία τους συνομιλία, λίγες ώρες πριν από τον θάνατο του Άνταμ, το Chat-GPT φέρεται να επικύρωσε το σχέδιο παρασκευής βρόχου που χρησιμοποίησε ο έφηβος, παρουσιάζοντας παράλληλα τις αυτοκτονικές του σκέψεις ως «μια νόμιμη αντίληψη που αξίζει να αγκαλιαστεί».

Η οικογένεια υποστηρίζει πως όλα αυτά δεν ήταν απλώς ένα τεχνικό σφάλμα, αλλά το αποτέλεσμα συγκεκριμένων σχεδιαστικών επιλογών που στοχεύουν στη διαρκή αλληλεπίδραση και την ανάπτυξη εξάρτησης.

Σύμφωνα με την αγωγή, το Chat-GPT ανέφερε την αυτοκτονία στον Άνταμ περισσότερες από 1.200 φορές, περιγράφοντας πολλαπλούς τρόπους πραγμάτωσής της.

Η αγωγή ζητεί αποζημιώσεις, αλλά και δικαστικά μέτρα για την προστασία των ανηλίκων, όπως υποχρεωτική επαλήθευση ηλικίας χρηστών, μπλοκάρισμα αιτημάτων για μεθόδους αυτοκτονίας και προειδοποιήσεις για κινδύνους ψυχολογικής εξάρτησης.

Η Epoch Times επικοινώνησε με την OpenAI για σχόλιο.

Η εταιρεία εξέδωσε δήλωση σε πολλά μέσα ενημέρωσης αναφέροντας πως είναι «βαθιά συγκλονισμένη» για τον θάνατο του Άνταμ Ρέιν, ενώ σε δημόσιο ανακοινωθέν επισημαίνει ότι εργάζεται για την ενίσχυση των συστημάτων προστασίας, συμπεριλαμβανομένων γονικών ελέγχων και εργαλείων για την ανίχνευση χρηστών που βρίσκονται σε κρίση.

«Καταλάβαμε με την πάροδο του χρόνου ότι τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να γίνουν λιγότερο αξιόπιστα κατά τη διάρκεια μακροχρόνιων συνομιλιών, όταν τμήματα της εκπαίδευσής τους σε θέματα ασφάλειας φθίνουν», ανέφερε η OpenAI στη δημόσια δήλωσή της. «Τα προστατευτικά μέτρα λειτουργούν καλύτερα όταν όλα τα συστατικά δουλεύουν όπως πρέπει, και θα τα βελτιώνουμε διαρκώς, με τη συνδρομή ειδικών».

Η αγωγή συμπίπτει χρονικά με δημοσίευση μελέτης της RAND Corporation στην επιστημονική επιθεώρηση Psychiatric Services, σχετικά με το πώς τα μεγάλα chatbots ΤΝ χειρίζονται ερωτήματα που σχετίζονται με την αυτοκτονία.

Η έρευνα, με χρηματοδότηση από το Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ, διαπίστωσε ότι, αν και τα Chat-GPT, Gemini της Google και Claude της Anthropic συνήθως αποφεύγουν να δίνουν άμεσες και πρακτικές οδηγίες, οι απαντήσεις τους είναι ασυνεπείς σε λιγότερο ακραίες διατυπώσεις, που όμως θα μπορούσαν επίσης να αποβούν επικίνδυνες.

«Χρειάζονται δικλείδες ασφαλείας», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Ράιαν ΜακΜπέιν, ανώτερος ερευνητής πολιτικής στη RAND και επίκουρος καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ. «Συζητήσεις που μπορεί να ξεκινήσουν αθώα και ανώδυνα, μπορούν να εκτραπούν σε απροσδόκητες κατευθύνσεις».

*Σημείωση συντάκτη: Το παρόν άρθρο αναφέρεται σε θέματα αυτοκτονίας. Αν εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε χρειάζεται βοήθεια, στη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία με το νούμερο 1018.*

Με την συμβολή του Associated Press

Η τεχνητή νοημοσύνη χρησιμοποιείται ως όπλο σε κυβερνοεπιθέσεις με «πρωτοφανή» τρόπο

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο ως εργαλείο για την εκτέλεση σύνθετων κυβερνοεπιθέσεων, σύμφωνα με νέα έκθεση της εταιρείας ασφάλειας AI Anthropic, η οποία προειδοποιεί για μια «πρωτοφανή» εξέλιξη στις κακόβουλες ενέργειες που καθιστά την άμυνα σημαντικά δυσκολότερη.

Στην Έκθεση Απειλών της 27ης Αυγούστου, η Anthropic περιέγραψε πώς οι εγκληματίες ενσωματώνουν προηγμένα μοντέλα, όπως το «Claude», σε κάθε στάδιο των επιθέσεων – από τη συλλογή πληροφοριών και την κλοπή διαπιστευτηρίων έως οι εκβιασμοί και τις απάτες. Οι ερευνητές σημείωσαν ότι τα εργαλεία AI πλέον λειτουργούν όχι μόνο ως σύμβουλοι αλλά και ως ενεργοί χειριστές σε πραγματικό χρόνο.

«Αυτό αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο με τον οποίο οι κυβερνοεγκληματίες μπορούν να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους», αναφέρει η έκθεση. «Τα agentic AI συστήματα (αυτόνομα συστήματα που παίρνουν αποφάσεις και εκτελούν ενέργειες για συγκεκριμένους στόχους) εργαλειοποιούνται» για την εκτέλεση σύνθετων επιθέσεων, και όχι μόνο για την παροχή οδηγιών, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Παραδείγματα επιθέσεων

Η έκθεση αναφέρει αρκετά παραδείγματα, μεταξύ των οποίων μια εκστρατεία εκβιασμού μεγάλης κλίμακας, απάτες σε θέσεις εργασίας από τη Βόρεια Κορέα και κακόβουλο λογισμικό, το οποίο μπλοκάρει ή κρυπτογραφεί αρχεία σε έναν υπολογιστή ή δίκτυο και απαιτεί λύτρα για την επαναφορά τους, που πωλείται σε φόρουμ του dark web («σκοτεινού διαδικτύου»).

Σε μία περίπτωση, ένας κυβερνοεισβολέας χρησιμοποίησε τον βοηθό προγραμματισμού Claude Code της Anthropic για να παραβιάσει τουλάχιστον 17 οργανισμούς – συμπεριλαμβανομένων νοσοκομείων, υπηρεσιών έκτακτης ανάγκης και κυβερνητικών φορέων. Το «Claude» χρησιμοποιήθηκε για την αυτοματοποίηση της αναγνώρισης στόχων, τη διείσδυση σε δίκτυα, την ανάλυση κλεμμένων οικονομικών δεδομένων και τη σύνταξη πειστικών, στοχευμένων μηνυμάτων εκβιασμού. Οι απαιτήσεις έφταναν συχνά τα 500.000 δολάρια.

Αντί να κρυπτογραφεί αρχεία, ο κυβερνοεισβολέας απειλούσε να δημοσιοποιήσει τα κλεμμένα δεδομένα, από ιατρικά αρχεία έως κυβερνητικά διαπιστευτήρια. Η μέθοδος αυτή, που ονομάζεται «vibe hacking» (ένας τρόπος εκβιασμού που βασίζεται στην ψυχολογία και τη στρατηγική πειθούς, αντί για τεχνική καταστροφή ή κρυπτογράφηση αρχείων), δείχνει πώς ένας μόνος χειριστής μπορεί να έχει τον αντίκτυπο ολόκληρης ομάδας κυβερνοεγκληματιών.

«Το σύστημα λέει ‘αυτό είναι το ποσό που θεωρούμε κατάλληλο για το μήνυμα εκβιασμού’ και στη συνέχεια βοηθά να συνταχθεί το μήνυμα ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο πειστικό», εξήγησε ένας ερευνητής σε διαδικτυακή ραδιοφωνική μετάδοση που σχολίαζε την επιχείρηση. «Κάθε βήμα, από την αρχή ως το τέλος, το AI μπορεί να συνδράμει σε μια τέτοια επίθεση», συμπεριλαμβανομένης της ανάλυσης οικονομικών στοιχείων των ανθρώπων για να υπολογιστεί ρεαλιστικά το ποσό εκβιασμού.

Σε άλλη περίπτωση, πράκτορες της Βόρειας Κορέας χρησιμοποίησαν το Claude για να παρουσιάζονται ως μηχανικοί λογισμικού σε εταιρείες του αμερικανικού Fortune 500. Το AI δημιουργούσε βιογραφικά, περνούσε τεστ προγραμματισμού και εκτελούσε τεχνικές εργασίες, επιτρέποντας σε ανειδίκευτους εργαζόμενους να εργάζονται απομακρυσμένα και να κερδίζουν μισθούς που, σύμφωνα με τους ανακριτές, χρηματοδοτούν το καθεστώς της Βόρειας Κορέας και τα προγράμματα όπλων του.

Ένας τρίτος δράστης με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησε το Claude για να αναπτύξει και να προωθήσει ransomware ως υπηρεσία, πωλώντας πακέτα κακόβουλου λογισμικού από 400 έως 1.200 δολάρια. Παρά την έλλειψη προηγμένων δεξιοτήτων προγραμματισμού, χρησιμοποίησε το AI για την υλοποίηση κρυπτογράφησης, τεχνικών ανίχνευσης και υποδομής ελέγχου και διαχείρισης.

Αυξανόμενη απειλή

Η Anthropic τόνισε ότι τα παραδείγματα αυτά δείχνουν μια ευρύτερη τάση, όπου εγκληματίες με ελάχιστη εκπαίδευση μπορούν πλέον να χρησιμοποιούν το AI για να κλιμακώσουν επιθέσεις που παλαιότερα ήταν περιορισμένες σε εξειδικευμένες ομάδες. «Οι παραδοσιακές υποθέσεις για τη σύνδεση δεξιότητας δράστη και πολυπλοκότητας επίθεσης δεν ισχύουν πλέον όταν το AI παρέχει άμεσα εξειδικευμένη γνώση», προειδοποιεί η έκθεση.

Η εταιρεία ανέφερε ότι έχει απενεργοποιήσει λογαριασμούς που εμπλέκονται στις κακόβουλες χρήσεις, έχει αναπτύξει νέα εργαλεία ανίχνευσης και έχει μοιραστεί τεχνικούς δείκτες με τις αρχές, παραδεχόμενη όμως ότι παρόμοια κατάχρηση συμβαίνει και με άλλα εμπορικά ή ανοιχτού κώδικα μοντέλα.

«Υπάρχουν πλέον ανοιχτού κώδικα μοντέλα που είναι ειδικά προσαρμοσμένα για αυτό», προειδοποίησε ένας ερευνητής της Anthropic σε διαδικτυακή ραδιοφωνική μετάδοση. «Οι κυβερνοεγκληματίες αναπτύσσουν εργαλειοποιημένα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (Large Language Models – LLMs) για να διεξάγουν επιθέσεις».

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η «εξέλιξη του AI-βοηθούμενου κυβερνοεγκλήματος» σημαίνει ότι η άμυνα και η επιβολή του νόμου καθίστανται ολοένα πιο δύσκολες, ενώ τα εγκλήματα με τη βοήθεια οπλοποιημένου AI γίνονται όλο και πιο συχνά.

Εθνική ασφάλεια

Η Anthropic ανακοίνωσε επίσης τη δημιουργία Συμβουλευτικής Επιτροπής για την Εθνική Ασφάλεια και τον Δημόσιο Τομέα, με πρώην γερουσιαστές και ανώτερους αξιωματούχους του Πενταγώνου και των υπηρεσιών πληροφοριών, για να καθοδηγεί την εταιρεία σε εφαρμογές άμυνας υψηλής σημασίας της AI.

Η κίνηση αυτή έρχεται καθώς η Ουάσιγκτον επικεντρώνεται στα αυτόνομα συστήματα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε στις 25 Αυγούστου ότι τα μη επανδρωμένα οχήματα αποτελούν «το μεγαλύτερο γεγονός στον πόλεμο» από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, επικαλούμενος την Ουκρανία ως απόδειξη ότι οι μη επανδρωμένες πλατφόρμες αναδιαμορφώνουν τη σύγχρονη μάχη.

Ορισμένοι αναλυτές, όπως ο συνιδρυτής της εταιρείας αυτόνομων μη επανδρωμένων αεροσκαφών Airrow, Ντέιβιντ Κέι (David Kaye), εκτιμούν ότι ο συνδυασμός μη επανδρωμένων οχημάτων με AI μπορεί να επιταχύνει τη μετάβαση σε πεδία μάχης των «ρομπότ πριν από τα στρατεύματα», όπου τα AI-βοηθούμενα μη επανδρωμένα οχήματα δρουν χωρίς ανθρώπινη παρουσία, εκτελώντας αποστολές όλο το 24ωρο «χωρίς κίνδυνο, χωρίς κόπωση και χωρίς δισταγμό».

Ταυτόχρονα, ο Τζέφρυ Χίντον, ο βραβευμένος με Νόμπελ επιστήμονας που θεωρείται «νονός του AI», έχει εκφράσει σοβαρές προειδοποιήσεις ότι η ανθρωπότητα κινδυνεύει να αντικατασταθεί από μηχανές «πολύ πιο έξυπνες από εμάς». Σε πρόσφατη συνέντευξη, προειδοποίησε ότι ο κίνδυνος του AI υπερβαίνει την απώλεια θέσεων εργασίας, επισημαίνοντας ότι αν οι ευφυείς μηχανές δεν προγραμματιστούν να φροντίζουν τους ανθρώπους, θα «αναλάβουν τον έλεγχο» και θα μας αντικαταστήσουν.

Ένα δισ. δολάρια τον μήνα ζητά η Ουκρανία για αγορές όπλων από τις ΗΠΑ

Σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Νορβηγό πρωθυπουργό, στις 25 Αυγούστου, στο Κίεβο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η χώρα του χρειάζεται 1 δισ. δολάρια τον μήνα για αγορές αμερικανικών όπλων, προκειμένου να αντισταθεί στη ρωσική εισβολή.

Ο Γιόνας Γκαρ Στόρε, του οποίου η χώρα επίσης συνορεύει με τη Ρωσία, παρατήρησε από την πλευρά του ότι η Νορβηγία θα μπορούσε να συμβάλει στο αεροπορικό και ναυτικό μέτωπο και έχει ήδη δεσμευτεί για υποστήριξη αξίας πολλών δισεκατομμυρίων τόσο στον στρατιωτικό όσο και στον πολιτικό τομέα μέσα στο επερχόμενο έτος, σημειώνοντας ότι η Ουκρανία «υπερασπίζεται μία κρίσιμη αρχή σε ευρωπαϊκό επίπεδο».

Συγκεκριμένα, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός, στις 24 Αυγούστου η Νορβηγία υποσχέθηκε 695 εκατ. δολάρια για αεροπορικά αμυντικά συστήματα. Μαζί με τη Γερμανία, έχει αναλάβει την αγορά δύο αμερικανικών αντιπυραυλικών συστημάτων Patriot, καθώς και πυραύλων, ενώ αναμένεται να συμβάλει και στην αγορά ραντάρ.

Την υποστήριξή τους στο Κίεβο έχουν εκφράσει και άλλοι ηγέτες σε επισκέψεις τους τις τελευταίες ημέρες, όπως ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϋ, ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος Λαρς Κλίνγκμπαϊλ και ο γ.γ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούττε, στις 24, 25 και 22 Αυγούστου αντίστοιχα. Ο Κάρνεϋ δεσμεύτηκε για την παροχή ~1,4 δισ. δολαρίων, ενώ ο Κλίνγκμπαϊλ θα συζητούσε το «είδος της υποστήριξης που θα μπορούσε να παράσχει η Γερμανία σε μία ειρηνευτική διαδικασία».

Την περασμένη εβδομάδα, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι έχει εκκινήσει την προσπάθεια για τη διευθέτηση ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ του Ρώσου και του Ουκρανού προέδρου, παρόλο που Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι μία τέτοια συνάντηση δεν πρέπει να αναμένεται σύντομα. Στις 22 Αυγούστου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα έδινε περιθώριο δύο εβδομάδων στην πιθανότητα μίας συνόδου κορυφής μεταξύ Πούτιν και Ζελένσκι, πριν αποφασίσει την επόμενη κίνησή του. Εχθές δήλωσε στον Τύπο ότι «εναπόκειται σε εκείνους», εκφράζοντας αμφιβολίες για την πιθανότητα πραγματοποίησης μίας τέτοιας συνάντησης τελικά.

Ερωτηθείς για την απροθυμία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να συναντήσει τον Ουκρανό ομόλογό του, απάντησε ότι αυτό συμβαίνει «επειδή δεν τον συμπαθεί».

Ο Ζελένσκι είχε συνάντηση με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Κηθ Κέλλογκ, με αντικείμενο την εξεύρεση τρόπων που θα μπορούσαν να αναγκάσουν τη Μόσχα να εμπλακεί σε «αληθινές διαπραγματεύσεις» για τον τερματισμό του πολέμου, ο οποίος τώρα βρίσκεται στο τέταρτο έτος του. Όπως δήλωσε, η Ουκρανία «εκτιμά τη διάθεση των Ηνωμένων Πολιτειών να συμμετέχουν στην αρχιτεκτονική ασφαλείας» της χώρας, αναφερόμενος σε συνεργασία για την ανάπτυξη οπλικών συστημάτων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Κέλλογκ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, εργάζεται για τη διαμόρφωση ενός πακέτου εγγυήσεων ασφάλειας για την Ουκρανία, το οποίο θα περιλαμβάνει από διπλωματικά μέχρι στρατιωτικά μέτρα, όπως αεράμυνα και καταγραφή παύσης πυρός, με την προοπτική να αποτελέσει τη βάση μίας μελλοντικής ειρηνευτικής συμφωνίας.

Rubio Leading Effort on Ukraine Security Guarantees, US Envoy Says
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, ενώπιον της Συγκλητικής Επιτροπής, στο Καπιτώλιο. Ουάσιγκτον, 2ο Μαΐου 2025. (Madalina Vasiliu/The Epoch Times)

 

Ο Ντόναλντ Τραμπ, στις 25 Αυγούστου, επιβεβαίωσε τη δέσμευση των ΗΠΑ στην παροχή εγγυήσεων ασφάλειας στην Ουκρανία, παρόλο που όπως επεσήμανε το πλαίσιό τους δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί.

Από τη ρωσική πλευρά, ο υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ τόνισε σε συνέντευξή του στο τηλεοπτικό κανάλι Russia-24, στις 20 Αυγούστου, ότι καμία εγγύηση δεν μπορεί να διαμορφωθεί χωρίς την ανάμειξη της Μόσχας: «Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την επίλυση ζητημάτων συλλογικής ασφάλειας χωρίς την εμπλοκή της Ρωσικής Ομοσπονδίας. Είμαι πεπεισμένος ότι στη Δύση, και ιδίως στις Ηνωμένες Πολιτείες, γνωρίζουν πολύ καλά ότι είναι ουτοπικό να συζητούν σοβαρά ζητήματα ασφαλείας χωρίς τη Ρωσική Ομοσπονδία. Είναι αδιέξοδο».

Ο «νονός του ΑΙ» προειδοποιεί: Οι υπερνοήμονες μηχανές μπορεί να αντικαταστήσουν την ανθρωπότητα

Ο Τζέφρυ Χίντον, ο πρωτοπόρος επιστήμονας της πληροφορικής που αποκαλείται και «νονός της τεχνητής νοημοσύνης», προειδοποίησε εκ νέου ότι η ίδια η τεχνολογία στην ανάπτυξη της οποίας συνέβαλε καθοριστικά μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της ανθρωπότητας όπως τη γνωρίζουμε.

Σε απόσπασμα συνέντευξής του που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18 Αυγούστου, στο πλαίσιο της επερχόμενης ταινίας Making God, ο Χίντον διατύπωσε μια από τις πιο αυστηρές προειδοποιήσεις του. Υποστήριξε ότι η ανθρωπότητα κινδυνεύει να παραγκωνιστεί – και τελικά να αντικατασταθεί – από μηχανές πολύ πιο ευφυείς από τον άνθρωπο.

«Οι περισσότεροι δεν μπορούν να συλάβουν την ιδέα ύπαρξης όντων εξυπνότερων από εμάς», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «πάντα σκέφτονται πώς θα χρησιμοποιήσουμε εμείς την τεχνολογία, και όχι πώς αυτή μπορεί να χρησιμοποιήσει εμάς».

Ο Χίντον, πρώην στέλεχος της Google και βραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής, δήλωσε «αρκετά βέβαιος» ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα προκαλέσει μαζική ανεργία, φέρνοντας ως παράδειγμα μεγάλες εταιρείες που ήδη αντικαθιστούν νέους προγραμματιστές με αλγορίθμους. Ωστόσο, τόνισε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος ξεπερνά κατά πολύ το ζήτημα της απασχόλησης.

«Ο κίνδυνος για τον οποίο προειδοποιώ περισσότερο είναι να αναπτυχθεί μια τεχνητή νοημοσύνη πολύ πιο έξυπνη από εμάς, η οποία απλώς θα αναλάβει τον έλεγχο», σημείωσε. «Δεν θα μας χρειάζεται πλέον».

Με μια δόση χιούμορ συμπλήρωσε πως «τουλάχιστον δεν θα μας φάει, επειδή θα είναι φτιαγμένη από πυρίτιο».

Από τα επιτεύγματα στις μεταμέλειες

Ο 77χρονος επιστήμονας αφιέρωσε δεκαετίες στην έρευνα της βαθιάς μάθησης, της αρχιτεκτονικής νευρωνικών δικτύων που βρίσκεται στη βάση της σύγχρονης τεχνητής νοημοσύνης. Οι ανακαλύψεις του τη δεκαετία του 1980 – μεταξύ άλλων η εφεύρεση της «μηχανής Boltzmann» για την αναγνώριση προτύπων σε δεδομένα – άνοιξαν τον δρόμο για την εξέλιξη της μηχανικής μάθησης και της αναγνώρισης εικόνας.

Για τη συνεισφορά του αυτή τιμήθηκε το 2024 με το Νόμπελ Φυσικής «για θεμελιώδεις ανακαλύψεις και επινοήσεις που κατέστησαν δυνατή τη μάθηση μηχανών μέσω τεχνητών νευρωνικών δικτύων».

Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών είχε υπογραμμίσει τότε ότι η χρήση της στατιστικής φυσικής από τον Χίντον αποτέλεσε το θεωρητικό άλμα που έκανε δυνατή την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης.

Παρά ταύτα, ο ίδιος έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο έντονους επικριτές του πεδίου, προειδοποιώντας ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες της κοινωνίας να τη διαχειριστεί με ασφάλεια. Το 2023 παραιτήθηκε από τη Google, ώστε να μπορεί να μιλά ελεύθερα χωρίς να δεσμεύεται από την εταιρεία.

Στην ομιλία του κατά την απονομή του Νόμπελ, αναγνώρισε τα πιθανά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, όπως η αύξηση της παραγωγικότητας και οι νέες θεραπείες στην ιατρική, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «ένα υπέροχο βήμα προόδου για όλη την ανθρωπότητα». Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η δημιουργία ψηφιακών όντων εξυπνότερων από τον άνθρωπο συνιστά «υπαρξιακή απειλή».

Κάνοντας μία αναδρομή στην καριέρα του, δήλωσε στο πρόσφατο συνέδριο Ai4 στο Λας Βέγκας ότι μετανιώνει που εστίασε αποκλειστικά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, παραμελώντας την ασφάλεια. «Εύχομαι να είχα σκεφτεί και τα ζητήματα ασφάλειας», τόνισε.

Μαθαίνοντας το ΑΙ να νοιάζεται

Ο Χίντον έχει εκτιμήσει στο παρελθόν ότι υπάρχει πιθανότητα 10-20% η τεχνητή νοημοσύνη να αφανίσει την ανθρωπότητα. Σε συνέντευξή του τον Ιούνιο, είχε επισημάνει ότι οι δημιουργοί των σημερινών συστημάτων δεν κατανοούν πλήρως τη λειτουργία τους και χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα: εκείνους που πιστεύουν σε ένα δυστοπικό μέλλον και εκείνους που απορρίπτουν τέτοιες ανησυχίες ως επιστημονική φαντασία.

«Θεωρώ και τις δύο θέσεις ακραίες», είπε. «Πάντα αναφέρω πιθανότητες 10-20% για αφανισμό της ανθρωπότητας, αλλά είναι περισσότερο από ένστικτο. Η ελπίδα είναι ότι αρκετοί έξυπνοι άνθρωποι, με τους απαραίτητους πόρους, θα βρουν τρόπο να κατασκευάσουν συστήματα που δεν θα θελήσουν ποτέ να μας βλάψουν».

Στο ίδιο συνέδριο, στο Λας Βέγκας, πρότεινε μια διαφορετική προσέγγιση για τον περιορισμό των κινδύνων: αντί να επιχειρείται η «υποταγή» των συστημάτων, να σχεδιαστούν με «μητρικά ένστικτα», ώστε να θέλουν να προστατεύουν τον άνθρωπο όσο εξελίσσονται.

«Το μοντέλο που έχουμε για μια έξυπνη οντότητα η οποία ελέγχεται από μια λιγότερο έξυπνη οντότητα είναι η μητέρα που ελέγχεται από το μωρό της», υπογράμμισε.

«Θα γίνουν πολύ εξυπνότερα από εμάς», κατέληξε, προσθέτοντας ότι «η μόνη καλή κατάληξη είναι να νοιάζονται για την ανθρωπότητα, όπως μια μητέρα για το παιδί της».

«Αν δεν μας φροντίσει, θα μας αντικαταστήσει.»

ΗΠΑ και ΕΕ ανακοινώνουν νέο εμπορικό πλαίσιο και περιορισμό δασμών

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δημοσιοποίησαν την Πέμπτη τις λεπτομέρειες ενός πολυαναμενόμενου εμπορικού πλαισίου, το οποίο θέτει ανώτατο όριο δασμών για τις περισσότερες ευρωπαϊκές εξαγωγές στις ΗΠΑ στο 15% και δεσμεύει την ΕΕ για μαζικές νέες αγορές αμερικανικής ενέργειας, τεχνολογίας και αμυντικού εξοπλισμού.

Το πλαίσιο, που παρουσιάστηκε με κοινή ανακοίνωση στις 21 Αυγούστου, βασίζεται σε πολιτική συμφωνία που είχαν ανακοινώσει στις 27 Ιουλίου, από τη Σκωτία, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αμφότερες οι πλευρές παρουσιάζουν τη συμφωνία ως επανεκκίνηση της μεγαλύτερης οικονομικής σχέσης στον κόσμο, με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω των 1,6 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.

Επίσημα γνωστό ως «Πλαίσιο για μια συμφωνία αμοιβαίου, δίκαιου και ισορροπημένου εμπορίου», το νέο σχήμα καταργεί τους ευρωπαϊκούς δασμούς για όλα τα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα, προσφέρει πρόσβαση σε αμερικανικά αγροτικά και αλιευτικά προϊόντα και θέτει ανώτατο δασμό 15% για βασικές ευρωπαϊκές εξαγωγές όπως αυτοκίνητα, φαρμακευτικά προϊόντα, ημιαγωγούς και ξυλεία.

Η μείωση του δασμού για τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα – που σήμερα ανέρχεται στο 27,5% – συνιστά ένα από τα σημαντικότερα οφέλη για τη βιομηχανία της ΕΕ.

Σε αντάλλαγμα, η ΕΕ δεσμεύτηκε να αγοράσει αμερικανικά ενεργειακά προϊόντα αξίας 750 δισ. δολαρίων – συμπεριλαμβανομένου υγροποιημένου φυσικού αερίου, αργού πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων – έως το 2028, και να προμηθευτεί τουλάχιστον 40 δισ. δολάρια σε αμερικανικά τσιπ τεχνητής νοημοσύνης για ευρωπαϊκά κέντρα δεδομένων.

Επιπλέον, προβλέπεται η ΕΕ να επενδύσει επιπλέον 600 δισ. δολάρια στην αμερικανική οικονομία και να αυξήσει σημαντικά τις προμήθειες αμερικανικού στρατιωτικού και αμυντικού εξοπλισμού – πρωτοβουλία που, σύμφωνα με τις δύο πλευρές, θα ενισχύσει τις διατλαντικές αμυντικές βιομηχανίες και τη διαλειτουργικότητα εντός του ΝΑΤΟ.

Το πλαίσιο, που αποτελεί το πρώτο βήμα σε μια διαδικασία η οποία μπορεί να επεκταθεί μελλοντικά και σε άλλους τομείς, προέκυψε ύστερα από εντατικές διαπραγματεύσεις με επικεφαλής τον Ευρωπαίο επίτροπο Εμπορίου Μάρος Σέφκοβιτς, τον Αμερικανό εμπορικό αντιπρόσωπο Τζέημσον Γκρηρ και τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ.

Σε δήλωσή του στην πλατφόρμα X, ο Λούτνικ ανέφερε: «Η ατζέντα ‘Πρώτα η Αμερική’ εξασφάλισε τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο, δημιουργώντας μια μεγάλη νίκη για τους Αμερικανούς εργαζομένους, τις αμερικανικές βιομηχανίες και την εθνική μας ασφάλεια. Οι δασμοί θα πρέπει να είναι μία από τις πιο αγαπημένες λέξεις της Αμερικής».

Από την πλευρά του, ο Σέφκοβιτς χαρακτήρισε τη συμφωνία «σοβαρή και στρατηγική», η οποία αποτρέπει «εκτόξευση δασμών και πολιτική κλιμάκωση» που, όπως είπε, θα έβλαπτε καταναλωτές και επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

«Η κοινή μας δήλωση είναι το αποτέλεσμα εντατικής αλλά εποικοδομητικής διαπραγμάτευσης και φέρει ιδιαίτερη βαρύτητα σε μια εποχή βαθιών αλλαγών στο παγκόσμιο εμπορικό περιβάλλον. ΕΕ και ΗΠΑ οφείλουν να χαράξουν νέο συνεργατικό δρόμο, συνασπισμένοι στη κοινή φιλοδοξία για την εκ νέου βιομηχανοποίηση και ενίσχυση της οικονομικής ανθεκτικότητας», ανέφερε.

Η φον ντερ Λάιεν έκανε λόγο για μια «πραγματιστική λύση», που αποτρέπει έναν επιζήμιο εμπορικό πόλεμο, και υπογράμμισε ότι οι συνομιλίες συνεχίζονται: «Αυτό δεν είναι το τέλος της διαδικασίας. Συνεχίζουμε να εργαζόμαστε με τις ΗΠΑ για επιπρόσθετες μειώσεις δασμών, για την ανεύρεση νέων πεδίων συνεργασίας και τη δημιουργία μεγαλύτερων δυνατοτήτων οικονομικής ανάπτυξης».

Στη συμφωνία προβλέπονται και εξαιρέσεις. Από την 1η Σεπτεμβρίου θα ισχύει μόνο ο βασικός συντελεστής δασμών του καθεστώτος ευνοούμενου κράτους για συγκεκριμένες ευρωπαϊκές εξαγωγές όπως φελλός, αεροσκάφη και εξαρτήματά τους, καθώς και γενόσημα φαρμακευτικά σκευάσματα.

Άλλοι ευαίσθητοι τομείς, όπως ξυλεία, ημιαγωγοί και επώνυμα φάρμακα, θα υπάγονται πλέον στο ανώτατο όριο του 15%, πολύ χαμηλότερα από τα επίπεδα που είχε αναφέρει αρχικά ο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Λούτνικ χαρακτήρισε τη συμφωνία «ιστορική» και πρόσθεσε ότι ΗΠΑ και ΕΕ δεσμεύονται να εξετάσουν επιπλέον τομείς και προϊόντα ζωτικής σημασίας για τις οικονομίες τους, με το ενδεχόμενο να προστεθούν στη λίστα των προϊόντων για τα οποία θα εφαρμόζεται μόνο το καθεστώς MFN.

Αν και οι ΗΠΑ συμφώνησαν να μειώσουν τους δασμούς στα αυτοκίνητα στο 15%, αυτό θα τεθεί σε ισχύ μόνο όταν η ΕΕ θεσπίσει νομοθετικά την κατάργηση δασμών στα αμερικανικά βιομηχανικά προϊόντα.

Ο Πήτερ Ναβάρρο, ανώτερος σύμβουλος του Λευκού Οίκου σε θέματα εμπορίου και βιομηχανίας, δήλωσε στους δημοσιογράφους μπροστά από τον Λευκό Οίκο ότι ο δασμός 15% για τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα αποτελεί «μεγάλη νίκη», δεδομένου ότι πριν τις παρεμβάσεις Τραμπ η ΕΕ επέβαλε 10% δασμό στα αμερικανικά αυτοκίνητα, έναντι μόλις 2,5% που ίσχυε από την αμερικανική πλευρά.

«Διατηρούμε στο ακέραιο τους δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, χωρίς απαλλαγές ή εξαιρέσεις, ενώ η ΕΕ μηδενίζει όλους τους δικούς της δασμούς», υπογράμμισε ο Ναβάρρο, περιγράφοντας τη συμφωνία ως «μεγαλειώδες επίτευγμα» που ανοίγει μια «εντελώς νέα και θετική περίοδο συνεργασίας με την Ευρώπη». Συμπλήρωσε δε: «Λαμβάνοντας υπ’ όψιν το μέγεθος, τη σημασία και τη στρατηγική βαρύτητα της ΕΕ, δεν υπάρχει άλλη εμπορική συμφωνία σημαντικότερη για τις ΗΠΑ».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα κινηθεί άμεσα για την εφαρμογή των μέτρων, την αναστολή των αντιποίνων στους αμερικανικούς δασμούς και τη συνέχιση των συνομιλιών, με στόχο περαιτέρω μειώσεις δασμών και ενίσχυση της συνεργασίας σε στρατηγικούς τομείς.

Η συμφωνία έρχεται έπειτα από μήνες κλιμάκωσης των απειλών εκατέρωθεν: ο Τραμπ είχε προειδοποιήσει για δασμούς έως 250% στα ευρωπαϊκά φαρμακευτικά προϊόντα, ενώ η ΕΕ είχε ετοιμάσει αντίμετρα ύψους 109 δισ. δολαρίων σε αμερικανικά προϊόντα, όπως σόγια και αυτοκίνητα, σε περίπτωση αποτυχίας των διαπραγματεύσεων.

Με το νέο πλαίσιο που ανακοινώθηκε, αυτά τα μέτρα έχουν πλέον ακυρωθεί.

Οι Ευρωπαίοι καλωσορίζουν την πρόταση Τραμπ για τριμερείς συνομιλίες για την ειρήνη στην Ουκρανία

Θερμή υποδοχή βρήκε στους Ευρωπαίους ηγέτες η νέα προσπάθεια του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Πλήθος αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων της Ευρώπης δεσμεύτηκαν να διατηρήσουν την πίεση στη Μόσχα, στηρίζοντας ταυτόχρονα την πρόταση Τραμπ για τριμερή σύνοδο, με τη συμμετοχή Κιέβου, Ουάσιγκτον και Μόσχας, με στόχο την κατάπαυση του πυρός και τη διαπραγμάτευση ειρήνης.

Ο Τραμπ ενημέρωσε, στις 16 Αυγούστου, Ευρωπαίους ομολόγους του και τον πρόεδρο της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αμέσως μετά τη σύνοδό του με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, που είχε προηγηθεί στην Άνκορατζ της Αλάσκας.

Αν και η κρίσιμη αυτή συνάντηση δεν απέφερε άμεση κατάπαυση του πυρός, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Πούτιν έκαναν λόγο για «βάση» με σκοπό μελλοντικές διαπραγματεύσεις.

Με κοινή δήλωση το Σάββατο, οι Εμανουέλ Μακρόν, Τζόρτζια Μελόνι, Φρίντριχ Μερτς, Κιρ Στάρμερ, Αλεξάντερ Στουμπ, Ντόναλντ Τουσκ, Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν χαιρέτησαν τις πρωτοβουλίες Τραμπ.

Στο κείμενο τονίζεται: «Οι ηγέτες υποδέχθηκαν τις προσπάθειες του προέδρου Τραμπ για τον τερματισμό της αιματοχυσίας στην Ουκρανία, για τον τερματισμό της ρωσικής επιθετικότητας και για την επίτευξη δίκαιης και διαρκούς ειρήνης».

Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη για αδιαπραγμάτευτες εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, ενώ τονίζεται ότι η Ρωσία δεν μπορεί να ασκήσει βέτο στην πορεία ένταξης της Ουκρανίας σε Ε.Ε. και ΝΑΤΟ.

Οι ευρωπαίοι ηγέτες δηλώνουν έτοιμοι να στηρίξουν την πρόταση Τραμπ για τριμερή σύνοδο με τη συμμετοχή Ζελένσκι και Πούτιν, εκφράζοντας πρόθεση να στηρίξουν περαιτέρω συνομιλίες, συμπεριλαμβανομένης επικείμενης συνάντησης με τον Ζελένσκι.

Επαναλαμβάνουν, επίσης, τη δέσμευσή τους να διατηρήσουν τις κυρώσεις κατά της Μόσχας, μέχρι να υπάρξει ουσιαστική συμφωνία, τονίζοντας πως διεθνή σύνορα δεν πρέπει να μεταβάλλονται δια της βίας.

Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι επιβεβαίωσε ότι θα συναντηθεί με τον Τραμπ στην Ουάσιγκτον στις 18 Αυγούστου, αναφέροντας μέσω της πλατφόρμας Χ πως είχε «μακρά και ουσιαστική συζήτηση» με τον Αμερικανό πρόεδρο, συμπεριλαμβανομένου μίας ωριαίας κατ’ ιδίαν επικοινωνίας, πριν ενταχθούν οι Ευρωπαίοι στη συζήτηση.

Ο Ζελένσκι υπογράμμισε: «Η Ουκρανία επαναβεβαιώνει την πλήρη της βούληση να εργαστεί με κάθε δύναμη για την επίτευξη ειρήνης», προσθέτοντας ότι το Κίεβο στηρίζει την ιδέα Τραμπ για τριμερή συνάντηση με τη Ρωσία και ότι θεωρεί καθοριστική τη συμμετοχή των Ευρωπαίων «σε κάθε στάδιο, ώστε να διασφαλιστούν αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας προς την Αμερική».

Ο Ζελένσκι σημείωσε ότι οι συνομιλίες στην Ουάσιγκτον θα καλύψουν κάθε λεπτομέρεια για τον τερματισμό του πολέμου και της αιματοχυσίας, ενώ χαιρέτισε τα «θετικά σήματα από αμερικανικής πλευράς» σχετικά με τη συμμετοχή των ΗΠΑ σε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία.

Πριν τη συνάντησή του με τον Πούτιν, ο Τραμπ είχε δηλώσει σε δημοσιογράφους πως εξετάζει το ενδεχόμενο αμερικανικών εγγυήσεων ασφαλείας προς την Ουκρανία, διευκρινίζοντας ωστόσο πως αυτό δεν συνδέεται με ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ.

Την ίδια μέρα, οι αρχηγοί των χωρών της Βόρειας και Βαλτικής —Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ισλανδία, Λετονία, Λιθουανία, Νορβηγία και Σουηδία— εξέδωσαν κοινή δήλωση με την οποία στηρίζουν τόσο την Ουκρανία όσο και την διπλωματική πρωτοβουλία Τραμπ. «Η επίτευξη δίκαιης και διαρκούς ειρήνης απαιτεί κατάπαυση του πυρός, καθώς και αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία», σημειώνεται, ενώ προστίθεται: «Δεν πρέπει να τεθούν περιορισμοί στις ΕΔ της Ουκρανίας ή στη διεθνή της συνεργασία».

Οι ηγέτες των βορειοευρωπαϊκών χωρών χαιρέτισαν δήλωση του Τραμπ ότι η Ουάσιγκτον «είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε εγγυήσεις ασφαλείας», διαβεβαιώνοντας παράλληλα ότι θα συνεχίσουν να εξοπλίζουν την Ουκρανία και να κλιμακώνουν τις κυρώσεις κατά της ρωσικής οικονομίας πολέμου όσο συνεχίζεται η ρωσική επίθεση.

Σε δηλώσεις του στο Fox News μετά τη συνάντηση με τον Πούτιν, ο Τραμπ αποκάλυψε πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε πολλά ζητήματα, ωστόσο «παραμένει ένα ή δύο πολύ σοβαρά θέματα μη επιλυμένα».

Όπως είπε, «η μπάλα βρίσκεται πλέον στο γήπεδο του Ζελένσκι. Τώρα εναπόκειται στον πρόεδρο Ζελένσκι να ολοκληρώσει τη διαδικασία, ενώ και οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να αναλάβουν δράση».

Κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου στην Αλάσκα, ο Πούτιν εξέφρασε την προσδοκία ότι οι συνομιλίες θα αποτελέσουν «σημείο αφετηρίας όχι μόνο για τη διευθέτηση του ουκρανικού ζητήματος, αλλά και για την αποκατάσταση ρεαλιστικών και πρακτικών σχέσεων μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ». Κανένας εκ των δύο ηγετών δεν δέχτηκε ερωτήσεις ούτε αποκάλυψε λεπτομέρειες της συζήτησης.

Ο πόλεμος, που ξέσπασε με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, διανύει το τέταρτο έτος του, χωρίς ορατό ορίζοντα κατάπαυσης του πυρός.

Ο Τραμπ έχει θέσει ως κεντρικό στόχο της εξωτερικής του πολιτικής τον τερματισμό της σύρραξης και, παρά τις ενδείξεις προόδου κατά τη σύνοδο στην Αλάσκα, τόνισε: «Δεν υπάρχει συμφωνία, μέχρι να υπάρξει συμφωνία».

Ο Τραμπ αναστέλλει την επιβολή δασμών στην Κίνα μετά τη σύνοδο κορυφής με τον Πούτιν

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε μετά τη συνάντησή του στις 15 Αυγούστου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, ότι η πρόοδος στις συνομιλίες σημαίνει πως δεν θα εξετάσει άμεσα την επιβολή επιπλέον δασμών σε χώρες όπως η Κίνα για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου, αν και άφησε να εννοηθεί ότι ενδέχεται να το κάνει σε δύο ή τρεις εβδομάδες.

Ο Τραμπ έχει προειδοποιήσει πως αν η Ρωσία δεν κινηθεί προς τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν κυρώσεις απευθείας στη Μόσχα.

Έχει επίσης απειλήσει με δευτερογενείς κυρώσεις, στοχεύοντας χώρες όπως η Κίνα και η Ινδία, που συνεχίζουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο παρά την πίεση της Ουάσιγκτον.

Η Κίνα και η Ινδία είναι οι μεγαλύτεροι αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, παρέχοντας σημαντικά έσοδα στη Ρωσία και επιτρέποντας στο Κρεμλίνο να συνεχίζει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Ήδη, ο Τραμπ επέβαλε επιπλέον δασμό 25% στα ινδικά προϊόντα, ανεβάζοντας το συνολικό ποσοστό στο 50%, με σαφή αιτιολογία την αγορά ρωσικού πετρελαίου.

Αν και η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικού πετρελαίου, ο Τραμπ δεν έχει επιβάλει αντίστοιχα μέτρα ή κυρώσεις κατά του Πεκίνου.

Ενδεχόμενη ενίσχυση των κυρώσεων και των δασμών θα επιφέρει ισχυρό πλήγμα στην επιβραδυνόμενη κινεζική οικονομία, με κίνδυνο να διαρραγεί η εύθραυστη ανακωχή στον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας, που είχε συμφωνηθεί ώστε να δοθεί χρόνος για ευρύτερες διαπραγματεύσεις.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε την Παρασκευή στον Σων Χάννιτυ του Fox News, ερωτηθείς σχετικά με τους δευτερογενείς δασμούς στην Κίνα και άλλους αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, ο Τραμπ απάντησε: «Λόγω των όσων συνέβησαν σήμερα, νομίζω ότι δεν χρειάζεται να το σκεφτώ αυτό. Ίσως χρειαστεί να το ξανασκεφτώ σε δύο ή τρεις εβδομάδες, αλλά αυτή τη στιγμή δεν χρειάζεται. Νομίζω ότι η συνάντηση πήγε ιδιαίτερα καλά».

Στο αποκορύφωμα της εμπορικής διένεξης στις αρχές του έτους, οι ΗΠΑ επέβαλαν στα κινεζικά προϊόντα δασμούς ύψους 145%, με το Πεκίνο να απαντά με αντίμετρα 125%.

Έκτοτε, οι δύο πλευρές προχώρησαν σε αποκλιμάκωση, με τους τρέχοντες δασμούς να ανέρχονται σε 10% για τις ΗΠΑ και 30% για την Κίνα.

Μετά από διήμερη συνάντηση στη Σουηδία στα τέλη Ιουλίου, οι δύο μεγαλύτερες οικονομίες του κόσμου άφησαν να εννοηθεί ότι ενδέχεται να παρατείνουν την προσωρινή εμπορική εκεχειρία, προκειμένου να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις.

Λίγο πριν τη λήξη της συμφωνίας στις 12 Αυγούστου, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα με το οποίο παρατείνει το «πάγωμα» των δασμών κατά της Κίνας κατά 90 ημέρες, ώστε να δοθεί παράταση στις συνομιλίες.

Στη σύνοδο της Αλάσκας, Τραμπ και Πούτιν ανακοίνωσαν πως συμφώνησαν σε πολλά σημεία, αλλά δεν κατάφεραν να εξασφαλίσουν συμφωνία για κατάπαυση πυρός στην Ουκρανία, κάτι στο οποίο ο Τραμπ επιμένει.

Το Σάββατο, ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε ότι ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα επισκεφθεί την Ουάσιγκτον στις αρχές της επόμενης εβδομάδας για συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο. «Αν όλα πάνε καλά, θα προγραμματίσουμε συνάντηση και με τον πρόεδρο Πούτιν», δήλωσε σε ανάρτησή του στο Truth Social.

Η συνάντηση, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 18 Αυγούστου, επιβεβαιώθηκε και από τον Ζελένσκι, ο οποίος σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα X επανέλαβε ότι η Ουκρανία παραμένει έτοιμη να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την επίτευξη ειρήνης.

Τραμπ και Πούτιν έκαναν λόγο για εποικοδομητική εκκίνηση της διαδικασίας διαλόγου και για ενισχυμένες προοπτικές συμφωνίας.

Ο Τραμπ, μιλώντας στον Χάννιτυ, τόνισε πως υπήρξε σύγκλιση σε πολλά σημεία, ωστόσο παραμένουν «ένα-δύο σημαντικά ζητήματα» προς επίλυση, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι μπορεί να ξεπεραστούν.

«Τώρα εναπόκειται στον πρόεδρο Ζελένσκι να τα καταφέρει, και θα πρόσθετα και στις ευρωπαϊκές χώρες, που πρέπει να αναλάβουν μεγαλύτερο ρόλο», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Αμερικανός πρόεδρος.