Ελλάδα

Ο Συρτός Κρήτης, το Καρναβάλι Μεσοτόπου Λέσβου, το Μοιρολόι της Παναγίας στην Κοπάνη Δωδώνης και το Πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα είναι μεταξύ των νέων εγγραφών στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Συγκεκριμένα, το υπουργείο Πολιτισμού ανακοίνωσε την εγγραφή δέκα (10) νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η διαδικασία εμπλουτισμού του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας είναι ετήσια και ξεκινάει τον Ιανουάριο, με τη δημόσια πρόσκληση που απευθύνει η Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα.

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, μετά την αποδοχή της εισήγησης της Επιστημονικής Επιτροπής για την εγγραφή των δέκα νέων στοιχείων στο Εθνικό Ευρετήριο, δήλωσε: «Το ΥΠΠΟ, εφαρμόζοντας από το 2006 τη Σύμβαση της UNESCO 2003 για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσθέτει σήμερα δέκα νέες εγγραφές στον ήδη πλούσιο κατάλογο του Εθνικού Ευρετηρίου Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, επιβεβαιώνοντας τον πλούτο, την πολυμορφία, τις πολλαπλές επιρροές και την ενσωμάτωση στέρεων παραδόσεων, για τις οποίες είναι περήφανες οι τοπικές κοινωνίες. Ο λαϊκός πολιτισμός μας, οι τελετές, οι γιορτές, οι παραδοσιακές τέχνες μεταφέρονται από γενιά σε γενιά, παραδίδοντας στους νεότερους ένα βαθύ πολιτιστικό απόθεμα, που το διαμόρφωσαν ο μόχθος των ανθρώπων, η συνύπαρξη, η αλληλεγγύη, η ανάγκη της ταυτότητας. Ένας πλούτος διαφορετικός από περιοχή σε περιοχή, αποτέλεσμα συλλογικής δραστηριότητας, του μέτρου και της αισθητικής, που φτάνει ζωντανός στις μέρες μας, από τα βάθη του χρόνου και οφείλουμε να τον αναδείξουμε, πιστοί στις αρχές της βιώσιμης ανάπτυξης. Ευχαριστώ την αρμόδια Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου, καθώς και την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την αφοσίωσή τους στην διάσωση και ανάδειξη του άυλου πολιτιστικού μας αποθέματος με την Εφαρμογή της Σύμβασης της UNESCO».

Όπως ενημερώνει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, η Ελλάδα ως κράτος-μέλος εμπλουτίζει συστηματικά το Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, εφαρμόζοντας τη διαδικασία εμπλουτισμού του Ευρετηρίου, το οποίο και αποτελεί σημαντική προτεραιότητα του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο λόγος δίνεται στις ίδιες τις κοινότητες, φορέων άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, προκειμένου να τεκμηριώσουν και να αναδείξουν τα στοιχεία που οι ίδιες θεωρούν μέρος της συλλογικής τους ταυτότητας. Επιπλέον, η διαδικασία εγγραφής στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς παρέχει ένα πλαίσιο συνεργασίας των κοινοτήτων με τη διοίκηση και την επιστημονική κοινότητα, για την εκπόνηση σχεδίων και την εφαρμογή πολιτικών που στοχεύουν στη διαφύλαξη των στοιχείων και τη μετάδοσή τους στις νεότερες γενιές.

Τα δέκα νέα στοιχεία μελετήθηκαν συστηματικά από τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, την Εθνική Επιστημονική Επιτροπή για την Εφαρμογή στην Ελλάδα της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003) και τις ίδιες τις κοινότητες φορέων. Η Εθνική Επιστημονική Επιτροπή γνωμοδότησε επί των προτάσεων στη συνεδρίαση της 7ης Απριλίου 2023. Η εισήγησή τους έγινε αποδεκτή, στο σύνολό της, από την Υπουργό Πολιτισμού.

Τα στοιχεία που εγγράφονται στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς είναι τα εξής, σύμφωνα με πληροφορίες του ΥΠΠΟ:

1. Συρτός Κρήτης

Ο Συρτός Κρήτης είναι κυκλικός χορός, βασισμένος σε οργανικές μελωδίες με βιολί ή λύρα και λαούτο, πάνω στις οποίες τραγουδιούνται δίστιχα (μαντινάδες). Χορεύεται, κυρίως, από άνδρες. Τοπική παράδοση και έρευνα συμφωνούν ότι εντοπίζεται στη Δυτική Κρήτη (Κίσσαμος), ενισχύοντας τον μύθο που τοποθετεί τις απαρχές του συρτού στον 18ο αιώνα, ως δημιούργημα ντόπιου μουσικού. Κατά τον Μεσοπόλεμο εξαπλώθηκε σε όλη την Κρήτη. Αργότερα, μέσω της μετακίνησης Κρητών οργανοπαικτών και της διάδοσης της δισκογραφίας, εντάχθηκε στο ρεπερτόριο των χορευτικών συλλόγων όλης της Ελλάδας και της διασποράς. Η μελωδία του συρτού αναγνωρίστηκε διεθνώς, καθώς συνδέθηκε με το παγκόσμιας εμβέλειας «συρτάκι» της ταινίας «Αλέξης Ζορμπάς». Ο συγκεκριμένος χορός είναι συνυφασμένος με τη μουσικοχορευτική παράδοση και εν γένει την πολιτιστική κληρονομιά της Κρήτης και ιδιαίτερα της Δυτικής Κρήτης και της περιοχής Κισσάμου.

2. Καρναβάλι Μεσοτόπου Λέσβου

Η περίοδος της Αποκριάς γιορταζόταν από παλιά στον Μεσότοπο Λέσβου με γλέντια που κρατούσαν μία εβδομάδα. Ήταν μια ευκαιρία για τους Μεσοτοπίτες να αποδώσουν φόρο τιμής στην παράδοσή τους, που απηχεί μνήμες από την Τουρκοκρατία, τη Μικρά Ασία και τη Σμύρνη. Οι Απόκριες αποτελούν περίοδο ξεφαντώματος για όλο το χωριό. Στο Καρναβάλι του Μεσοτόπου, που από το 1987 διοργανώνεται με τη συμμετοχή όλων των φορέων του χωριού, περιλαμβάνονται αποκριάτικα δρώμενα, σάτιρα δοσμένη στην ντοπιολαλιά, μασκαροντυμένοι όλων των ηλικιών, μουτσούνια όπως αποκαλούνται, τραγούδι, χορός και οι λεγόμενοι κουδουνάτοι, άντρες δηλαδή που περιφέρονται κατά ομάδες στο χωριό, φορώντας κουδούνια από πρόβατα και έχοντας βάψει τα πρόσωπά τους μαύρα με κάρβουνο και λάδι. Το Καρναβάλι Μεσοτόπου Λέσβου αποτελεί σημαντικό στοιχείο συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας, αλλά και δημοφιλή αποκριάτικη εκδήλωση που ενθουσιάζει το ευρύτερο κοινό.

3. Μαλεβιζιώτης

Ο Μαλεβιζιώτης είναι χορός της Κρήτης, κυκλικός και ζωηρός. Χορεύεται από άντρες και γυναίκες με πιασμένες παλάμες, σε ρυθμό 2/4, με συνοδεία λύρας ή βιολιού, λαγούτου, μαντολίνου ή ασκομαντούρας. Πρόκειται για έναν χορό μεγάλης δυναμικής και έντασης, ζωηρό και εντυπωσιακό, που επιτρέπει στους χορευτές, κυρίως στον πρωτοχορευτή, να αυτοσχεδιάσει και να επιδείξει τη δεξιοτεχνία του.

Είναι συνδεδεμένος με τη μουσικοχορευτική παράδοση, την πολιτιστική ταυτότητα και όλες τις εκφάνσεις της κοινωνικής ζωής των Κρητών και ειδικότερα των Μαλεβιζιωτών, επειδή στην επαρχία Μαλεβιζίου, του νομού Ηρακλείου, έλαβε την τελική του μορφή. Σήμερα, χορεύεται σε όλη την Ελλάδα και στον απόδημο ελληνισμό, καθώς έχει διαδοθεί ευρέως μέσω της εκμάθησης των κρητικών χορών, κυρίως στο πλαίσιο των χορευτικών συλλόγων.

4. Το Μοιρολόι της Παναγίας, στην Κοπάνη Δωδώνης

Είναι πασχαλινά κάλαντα που ψάλλονται κάθε Μεγάλη Παρασκευή σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, μεταξύ των οποίων και στην Κοπάνη Δωδώνης. Τα κάλαντα αφηγούνται τον θρήνο της Παναγίας για τον μονογενή Υιό της. Τα μέλη της κοινότητας Κοπάνης, η πλειονότητα των οποίων δεν κατοικεί πλέον μόνιμα στο χωριό, έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να ανανεώσουν τους κοινούς δεσμούς τους, συμμετέχοντας στο έθιμο που διατηρεί ζωντανή την παράδοση των προγόνων τους. Το Μοιρολόι της Παναγίας αναβιώνει στην Κοπάνη από το 2006, συνιστώντας μια σημαντική έκφανση της συλλογικής μνήμης της κοινότητας.

5. Μπαμπούγερα, στην Καλή Βρύση Δράμας

Το δρώμενο τελείται στην Καλή Βρύση Δράμας, στις 6-7 και 8 Ιανουαρίου, κάθε χρόνο. Μέλη της κοινότητας, με ζωόμορφες μεταμφιέσεις, ζωσμένα με κουδούνια στη μέση τους και με προσωπίδα στο κεφάλι, κυκλοφορούν στο χωριό τραγουδώντας και χορεύοντας. Η κορύφωση του δρώμενου είναι στις 8 Ιανουαρίου με την αναπαράσταση σατυρικού γάμου. Αποτελεί σημαντικό στοιχείο συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας Καλής Βρύσης Δράμας.

6. Μπαντίδοι και Γαϊτανάκι Άρτας (παραδοσιακά δρώμενα Αποκριών)

Εθιμικά αποκριάτικα δρώμενα που τελούνται στην πόλη της Άρτας, με κύρια χαρακτηριστικά τις μεταμφιέσεις, τις πατινάδες με συνοδεία παραδοσιακής ζυγιάς και τις στάσεις σε καθορισμένα σημεία, όπου επιτελούνται ορχηστικά επεισόδια με περιπαικτικά δίστιχα, με κύκλιους αποκριάτικους χορούς.

Οι Μπαντίδοι είναι μπουλούκια δέκα-δεκαπέντε ανδρών, οι οποίοι την Πέμπτη και την Παρασκευή, πριν από τη Μεγάλη Αποκριά, ξεκινούν από τις γειτονιές της Άρτας τραγουδώντας και πειράζοντας τον κόσμο. Καταλήγουν στις κεντρικές οδούς της πόλης, σατιρίζοντας την επικαιρότητα, πρόσωπα και καταστάσεις. Το Σάββατο της Αποκριάς οι συμμετέχοντες, φορώντας μάσκες και ντυμένοι είτε ως γενίτσαροι είτε ως νύφες, βγαίνουν στους κεντρικούς δρόμους της πόλης και στις γειτονιές. Κάθε λίγο σταματούν και πλέκουν το γαϊτανάκι, ένα ξύλο που στην κορυφή του δένονται και κρέμονται δώδεκα κορδέλες, όσοι και οι μήνες του χρόνου, πότε με συρτούς χορούς, πότε με τσάμικα (ιδιαίτερη μελωδία με το όνομα Γαϊτανάκι) και στο τέλος με τα μαλώματα των βιολιτζήδων. Μετά το πλέξιμο ακολουθούν αποκριάτικα δρώμενα και χοροί. Το έθιμο αποτελεί σημαντική έκφραση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της πόλης της Αρτας και των απανταχού Αρτινών.

7. Η τέχνη της κατασκευής αντιγράφων παραδοσιακών ενδυμασιών, όπως ασκείται από τον Νικόλαο Πλακίδα στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας

Ο Νικόλαος Πλακίδας ράβει και κεντάει πιστά αντίγραφα παραδοσιακών ενδυμασιών. Οι φορεσιές δημιουργούνται κατόπιν παραγγελίας, προκειμένου να φορεθούν σε γάμους, πανηγύρια, αναπαραστάσεις ιστορικών γεγονότων, παρελάσεις κτλ. Το εργαστήρι του Νικολάου Πλακίδα βρίσκεται στην Κατοχή Δήμου Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου, στον Νομό Αιτωλοακαρνανίας, της Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, περιοχή όπου πραγματοποιούνται πολλές γιορτές και πανηγύρια, όπως η γιορτή της Εξόδου στο Μεσολόγγι, τα πανηγύρια της Αγίας Αγάθης στο Αιτωλικό, του Αϊ-Συμιού στο Μεσολόγγι, της Αγίας Παρασκευής στο Νεοχώρι. Η τέχνη της κατασκευής αντιγράφων παραδοσιακών ενδυμασιών, όπως ασκείται από τον Νικόλαο Πλακίδα, στην Κατοχή Αιτωλοακαρνανίας, αποτελεί παράδειγμα προσαρμογής στο σύγχρονο πολιτιστικό περιβάλλον της τέχνης του ελληνοράπτη.

8. Το πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα

Πραγματοποιείται κατά τον τριήμερο εορτασμό των Αγίων Πέτρου και Παύλου, στα Σπάτα, στις 29 Ιουνίου, συνδυάζοντας στοιχεία της επίσημης χριστιανικής θρησκείας και της λαϊκής λατρείας. Κατά τον πανηγυρισμό προσφέρονται ζώα (ταύροι) ως τάμα, με το κρέας των οποίων παρασκευάζεται στιφάδο. Η παρασκευή του φαγητού απαιτεί τη συνεργασία όλων των κατοίκων του χωριού, που συνεισφέρουν εθελοντικά, ως εκπλήρωση του τάματος για υγεία και καλή σοδειά. Τα τελευταία χρόνια η κοινότητα, σεβόμενη τις παραμέτρους που διέπουν πλέον τη συμπεριφορά των ανθρώπων προς τα ζώα, δεν τελεί την ταυροθυσία. Το πανηγύρι του Αγίου Πέτρου στα Σπάτα αποτελεί μια εθιμική πρακτική που συμβάλλει στη διαφύλαξη της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας των κατοίκων των Σπάτων και ενισχύει τους δεσμούς που συνέχουν τους απανταχού Σπαταναίους με τον τόπο τους.

9. «Μπέης» Πρωτοκκλησίου

Ο «Μπέης» είναι αποκριάτικο δρώμενο με περιπαικτικό – σκωπτικό χαρακτήρα που πραγματοποιείται από άντρες την Καθαρά Δευτέρα, στο προσφυγικό χωριό Πρωτοκκλήσι του δήμου Σουφλίου στον Έβρο. Συμμετέχουν νεαρά και μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, που σχηματίζουν θίασο και περιφέρονται στο χωριό χορεύοντας με τους ήχους της γκάιντας και του νταουλιού. Ο «Μπέης» αποτελεί σημαντική έκφραση της συλλογικής μνήμης και ταυτότητας της κοινότητας Πρωτοκκλησίου του δήμου Σουφλίου Έβρου.

10. Κάλαντα Κρυονέρου Ανατολικής Θράκης, στο Καλαμπάκι Δράμας

Πρόκειται για θρησκευτικού περιεχομένου κάλαντα που τραγουδιούνται αντιφωνικά στο Καλαμπάκι Δράμας τη νύχτα της παραμονής έως το ξημέρωμα των Χριστουγέννων από ομάδες ανύπαντρων νεαρών ανδρών, με τα οποία ανακοινώνεται από τους καλαντιστές η χαρμόσυνη είδηση της γέννησης του Χριστού. Τα κάλαντα συνοδεύονται από παινέματα για τον οικοδεσπότη και την οικογένειά του. Τα κάλαντα συνιστούν σημαντική έκφανση της συλλογικής μνήμης της κοινότητας Καλαμπακίου Δράμας, ιδιαίτερα των απογόνων προσφύγων, από το Κρυόνερο Ανατολικής Θράκης.

Τη στήριξη της ΕΕ στη χώρα μας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες με ποσό που θα φτάσει τα 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ εξασφάλισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τη συνάντησή του χθες στο Στρασβούργο με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν και μέλη του Κολεγίου των Επιτρόπων.

Το θέμα της συνάντησης ήταν η ευρωπαϊκή στήριξη της χώρας μας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των πρόσφατων φυσικών καταστροφών. Στις διευρυμένες συνομιλίες έλαβαν μέρος, από την πλευρά της κυβέρνησης, ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, ο Υπουργός Υποδομών και Μεταφορών Χρήστος Σταϊκούρας, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης και ο Υφυπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνος Πετραλιάς.

Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμμετείχαν ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος Βάλντις Ντομπρόβσκις, ο Αντιπρόεδρος Μαργαρίτης Σχοινάς, ο Επίτροπος αρμόδιος για τον Προϋπολογισμό και τη Διοίκηση Γιοχάνες Χαν, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση και τα Κοινωνικά Δικαιώματα Νίκολας Σμιτ, ο Επίτροπος αρμόδιος για την Οικονομία Πάολο Τζεντιλόνι, ο Επίτροπος αρμόδιος για τη Γεωργία Γιάνουτζ Βοϊτσεκόφκι και η Επίτροπος αρμόδια για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις Ελίσα Φερέιρα.

Στη συνέχεια, ο Πρωθυπουργός είχε συνάντηση με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος Μάνφρεντ Βέμπερ.

Η πρόεδρος της Κομισιόν στις δηλώσεις της τόνισε ότι η ΕΕ είναι δίπλα την Ελλάδα για να διοχετεύσει πόρους και από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Αλληλεγγύης, με πρώτο πακέτο που θα φτάνει τα 400 εκ ευρω για το επόμενο έτος. Η χώρα μας, όπως είπε η κα Φον ντερ Λάιεν, μπορεί να χρησιμοποιήσει πόρους και από το πρόγραμμα Next Generation 2, σε συνεργασία με την ΕΕ, επισημαίνοντας ότι η επιτροπή θα είναι δίπλα στην Ελλάδα για να φτιαχτεί ό,τι καταστράφηκε.

«Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι επινοητική, θα είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι, θα κινητοποιήσουμε όλους τους πόρους της ΕΕ που μπορούν να αναπτυχθούν», είπε η πρόεδρος της Κομισιόν, επισημαίνοντας πέντε σημαντικές ροές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν:

Πρώτον, η χρησιμοποίηση κονδυλίων συνοχής από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο που δεν έχουν δαπανηθεί, τα οποία διαφορετικά θα χαθούν, και θα διατεθεί «εμπροσθοβαρώς μέρος των τρεχόντων κονδυλίων συνοχής», όπως είπε.

Δεύτερον, το ίδιο ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, , και αφού αυτά τα κονδύλια θα χάνονταν, μπορούν να εκταμιευθούν φέτος.

Το τρίτο σημείο, όπως είπε η κα Φον Ντερ Λάιεν, είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο, αφού υπάρχουν δύο αχρησιμοποίητα κονδύλια από το προηγούμενο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης.

«Συνολικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει ελληνικό αίτημα για στήριξη από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Εν προκειμένω είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν με την πρότασή μας για προσαύξηση των κεφαλαίων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Αν αυτό συμβεί το επόμενο έτος, θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως 400 εκατομμύρια ευρώ», είπε.

Τέλος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ορισμένους από τους πόρους του Next Generation EU, και όπως είπε η πρόεδρος της Κομισιόν «πρέπει όλοι να επιδείξουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, διότι η πρόταση για αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος μόλις υποβλήθηκε».

Από την πλευρά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ευχαρίστησε την πρόεδρο της Κομισιόν για την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκε και που βρίσκεται στο πλευρό της Ελλάδας, ενώ τόνισε ότι η χώρα μας μέσα σε διάστημα ενός μηνός υπέστη δύο πολύ μεγάλες καταστροφές. Πρώτα την μεγάλη πυρκαγιά στον Έβρο που, όπως είπε, είναι η μεγαλύτερη στην ιστορία της Ευρώπης και στη συνέχεια την κακοκαιρία Daniel στη Θεσσαλία και την Κεντρική Ελλάδα «με τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της χώρας και της Ευρώπης».

Παράλληλα ο πρωθυπουργός έδειξε μια φωτογραφία από τη Μεταμόρφωση πριν και μετά την κακοκαιρία, σχολιάζοντας πως δεν έχουμε ξαναδεί παρόμοια καταστροφή. Εξέφρασε τα συλλυπητήριά του στους ανθρώπους που πενθούν για την απώλεια αγαπημένων προσώπων και ευχαρίστησε τις ομάδες μηχανισμού έκτακτης ανάγκης, την Πολιτική Προστασία, τους εθελοντές, που συμμετέχουν ακόμη ενεργά στην προσπάθεια.

Το σημαντικότερο, είπε, είναι οι ζωές των ανθρώπων και οι περιουσίες τους. «Προτεραιότητά μας είναι να επιστρέψουν στα σπίτια τους, στις επιχειρήσεις τους και στηριζόμαστε στην υποστήριξη της Ευρώπης. Το καλό είναι ότι η Οικονομία μας είναι σε καλή κατάσταση και είμαστε σε θέση να καλύψουμε πρώτες ανάγκες χωρίς να παρεκκλίνουμε από τους στόχους του προϋπολογισμού», υπογράμμισε.

Αναλυτικά οι δηλώσεις

Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν: Κύριε Πρωθυπουργέ, αγαπητέ Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες εδώ, στο Στρασβούργο. Είμαι συγκλονισμένη από τις πρόσφατες φυσικές καταστροφές που έπληξαν την Ελλάδα και τους πολίτες της. Μου δείξατε τις φωτογραφίες, είναι κάτι απερίγραπτο. Για πρώτη φορά βλέπουμε ότι η Ελλάδα αντιμετώπισε τις πιο δραματικές δασικές πυρκαγιές που έχει βιώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Ουδέποτε στο παρελθόν έχει καταστραφεί μια τόσο μεγάλη έκταση από δασικές πυρκαγιές.

Στη συνέχεια, πλημμύρες έπληξαν μεγάλες περιοχές της Ελλάδας, για παράδειγμα τον κάμπο της Θεσσαλίας. Οι εικόνες από τη Λάρισα είναι συγκλονιστικές. Επιτρέψτε μου να σας διαβεβαιώσω ότι οι σκέψεις μας είναι με όλες τις γυναίκες, τους άνδρες και τα παιδιά που υπομένουν με θάρρος αυτές τις καταστροφές και θρηνούμε για τις ζωές που χάθηκαν.

Η Ευρώπη στέκεται στο πλευρό του ελληνικού λαού και θέλω η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός να γνωρίζουν ότι είμαστε μαζί τους. Η Ένωσή μας είναι μια ένωση αλληλεγγύης. Επομένως, ήταν πολύ σημαντικό για εμάς που μπορέσουμε να συναντηθούμε σήμερα, εδώ. Κυριάκο, σε ευχαριστώ πολύ που ήρθες και που συζητήσαμε για αυτή την αλληλεγγύη, μαζί με τους Υπουργούς σας και τους Επιτρόπους μας.

Συζητήσαμε τους καλύτερους τρόπους με τους οποίους μπορούμε να βοηθήσουμε τον ελληνικό λαό. Θα χρειαστούν πολλές επενδύσεις για την ανοικοδόμηση, αλλά είναι επίσης απαραίτητη η άμεση στήριξη και βοήθεια για την αποκατάσταση των μέσων βιοπορισμού.

Το κύριο μήνυμά μου είναι ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα είναι επινοητική, θα είμαστε γρήγοροι και ευέλικτοι, θα κινητοποιήσουμε όλους τους πόρους της ΕΕ που μπορούν να αναπτυχθούν. Επιτρέψτε μου να επικεντρωθώ σε πέντε σημαντικές ροές χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν.

Πρώτον, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε κονδύλια συνοχής από την προηγούμενη προγραμματική περίοδο που δεν έχουν δαπανηθεί, τα οποία διαφορετικά θα χαθούν – πρόκειται λοιπόν για φρέσκα χρήματα – και να διαθέσουμε εμπροσθοβαρώς μέρος των τρεχόντων κονδυλίων συνοχής.

Δεύτερον, το ίδιο ισχύει και για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+, το οποίο θα μπορούσε να κινητοποιηθεί και σε αυτή την περίπτωση. Αυτά τα κονδύλια θα χάνονταν και μπορούν να εκταμιευθούν φέτος. Έτσι, μέρος των χρημάτων που μπορούν να διατεθούν άμεσα στους Έλληνες πολίτες για τη στήριξή τους θα είναι ευρωπαϊκά χρήματα.

Το τρίτο σημείο είναι η Κοινή Αγροτική Πολιτική, που μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο. Εδώ υπάρχουν δύο αχρησιμοποίητα κονδύλια από το προηγούμενο ελληνικό πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης. Αλλά εξετάζουμε επίσης τα κονδύλια του τρέχοντος ελληνικού στρατηγικού σχεδίου της ΚΑΠ και θα εξετάσουμε το γεωργικό αποθεματικό για το επόμενο έτος. Αυτά τα κονδύλια θα μπορούσαν, για παράδειγμα, να συμβάλουν στην αποκατάσταση των δασικών ή γεωργικών υποδομών.

Πρέπει να γίνουν πολλά. Συνολικά, η Ελλάδα θα μπορούσε να κινητοποιήσει έως και 2,25 δισεκατομμύρια ευρώ.

Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να αξιολογήσει ελληνικό αίτημα για στήριξη από το Ταμείο Αλληλεγγύης. Εν προκειμένω είναι σημαντικό τα κράτη-μέλη να συμφωνήσουν με την πρότασή μας για προσαύξηση των κεφαλαίων του Ταμείου Αλληλεγγύης. Αν αυτό συμβεί το επόμενο έτος, θα μπορούσαμε να διαθέσουμε έως 400 εκατομμύρια ευρώ.

Τέλος, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει το ενδεχόμενο να χρησιμοποιήσει ορισμένους από τους πόρους του NextGenerationEU. Φυσικά, στο πλαίσιο του NextGenerationEU πρέπει όλοι να επιδείξουμε τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, διότι η πρόταση για αναθεώρηση του εθνικού προγράμματος μόλις υποβλήθηκε. Θα εργαστούμε λοιπόν με βάση αυτό.

Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα συνεργαστούν στενά πάνω σε όλες αυτές τις επιλογές με τις ελληνικές αρχές. Αποφασίσαμε να συγκροτήσουμε μια ειδική ομάδα εργασίας η οποία θα ξεκινήσει αμέσως δουλειά, σήμερα. Μαζί θα βρούμε τους καλύτερους δυνατούς τρόπους για να βοηθήσουμε τους Έλληνες. Ο ελληνικός λαός μπορεί να βασίζεται στην Ευρώπη για ταχεία στήριξη, μέγιστη ευελιξία. Στεκόμαστε στο πλευρό σας, όχι μόνο σε αυτή την δύσκολη συγκυρία, αλλά και για την ανοικοδόμηση και την ανασυγκρότηση.

Κυριάκος Μητσοτάκης: Ευχαριστώ, κα Πρόεδρε, αγαπητή Ούρσουλα. Πρώτα απ’ όλα, σε ευχαριστώ για την ταχύτητα με την οποία ανταποκρίθηκες στο αίτημά μου να συναντηθούμε με εσένα και το επιτελείο σου ώστε να συζητήσουμε, όπως κάναμε σήμερα, σε μια πολύ εποικοδομητική συνάντηση, τους τρόπους με τους οποίους η Ευρώπη μπορεί να σταθεί στο πλευρό του ελληνικού λαού σε αυτές τις εξαιρετικά δύσκολες στιγμές.

Θα ήθελα αρχικά να αναφερθώ στη σοβαρότητα της παρούσας κατάστασης. Τον τελευταίο μήνα η Ελλάδα υπέστη δύο  φυσικές καταστροφές ιστορικών διαστάσεων. Η πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου είναι η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία της Ευρώπης. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ύστερα μας χτύπησε και η μεγάλη κακοκαιρία Daniel, η οποία έπληξε ιδιαίτερα έντονα τις περιοχές της Θεσσαλίας και της κεντρικής Ελλάδας. Είχαμε τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία μας. Πρόκειται ίσως για μία από τις ισχυρότερες καταιγίδες που έχουν πλήξει την Ευρώπη.

Θα ήθελα να εκφράσω και πάλι τα συλλυπητήριά μου σε όσους έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα σε αυτήν την κακοκαιρία. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τα συνεργεία έκτακτων αναγκών, την Πολιτική Προστασία, τις Ένοπλες Δυνάμεις μας, όλους τους εθελοντές που εξακολουθούν, αυτή τη στιγμή που μιλάμε, να επιχειρούν στο πεδίο, αντιμετωπίζοντας τις συνέπειες αυτής της πρωτοφανούς φυσικής καταστροφής.

Αυτή είναι μόνο μία φωτογραφία από το χωριό Μεταμόρφωση – πώς ήταν πριν την καταιγίδα, πώς είναι τώρα. Δυστυχώς έχουμε δεκάδες οικισμούς που βρίσκονται σε παρόμοια κατάσταση. Είχαμε τεράστιες ζημιές στην αγροτική μας παραγωγή, σημαντικές ζημιές στις υποδομές μας και κυρίως επλήγησαν οι ζωές των ανθρώπων, τα σπίτια των οποίων έχουν πλημμυρίσει. Επομένως, πρώτη μας προτεραιότητα είναι να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι άνθρωποι θα μπορέσουν να επιστρέψουν στα σπίτια τους, ότι οι επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επαναλειτουργήσουν. Και βασιζόμαστε στη στήριξη της Ευρώπης για να μπορέσουμε να το πετύχουμε αυτό.

Είναι θετικό ότι, αν μη τι άλλο, η οικονομία μας έχει πολύ καλές επιδόσεις. Είμαστε σε θέση να καλύψουμε πολλές άμεσες ανάγκες χωρίς να αποκλίνουμε από τους δημοσιονομικούς μας στόχους. Θεωρώ, όμως, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει γρήγορα, όπως είπατε, να δείξει τη μέγιστη δυνατή στήριξη αλλά και τη μέγιστη δυνατή ευελιξία, να παρουσιάσει καινοτόμες ιδέες για το πώς θα στηρίξει την Ελλάδα άμεσα, αλλά επίσης σε βραχυπρόθεσμο προς μεσοπρόθεσμο ορίζοντα.

Πιστεύω ότι αναφερθήκατε σε πολλά από τα θέματα που συζητήσαμε. Έχουμε ακόμη πρόσθετα αχρησιμοποίητα κονδύλια που θα είχαν χαθεί, όπως συμβαίνει σε αυτά τα προγράμματα, και τα οποία μπορούν να διατεθούν για την άμεση στήριξη των πολιτών και των επιχειρήσεων. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να είναι γνωστό ότι μέρος της υποστήριξης που θα λάβουν τις επόμενες εβδομάδες θα περιλαμβάνει και ευρωπαϊκά χρήματα.

Και βέβαια, ο επαναπρογραμματισμός των χρηματοδοτικών εργαλείων που διαθέτουμε για την επόμενη περίοδο θα μας επιτρέψει να ανακατευθύνουμε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ προς την ανοικοδόμηση, αλλά και να ξαναχτίσουμε καλύτερα ό,τι έχει καταστραφεί. Θέλω να το τονίσω αυτό, διότι είναι ξεκάθαρο ότι οι παλιοί «κανόνες του παιχνιδιού» δεν ισχύουν πλέον για αυτό που βιώνουμε. Και, φυσικά, αυτό ισχύει και για τα μέσα που πρέπει να κινητοποιήσει η Ευρώπη ώστε να στηρίξει τις χώρες που υφίστανται τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.

Έχουμε συζητήσει πολλές φορές – και η Επιτροπή είναι πολύ υποστηρικτική – τη διοχέτευση σημαντικά περισσότερων κονδυλίων στο Ταμείο Αλληλεγγύης. Το Ταμείο Αλληλεγγύης σχεδιάστηκε πριν από 20 χρόνια. Είναι σαφές ότι δεν εξυπηρετεί τον σκοπό του, όχι από πλευράς διαδικασιών αλλά από την άποψη του μεγέθους των διαθέσιμων κονδυλίων. Θα αποτελέσει, λοιπόν, προσωπική μου αποστολή να πείσω τους συναδέλφους μου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι πρέπει να αυξήσουμε σημαντικά τα κονδύλια του Ταμείου Αλληλεγγύης, προκειμένου να στηρίξουμε χώρες που πλήττονται από φυσικές καταστροφές οι οποίες συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή.

Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τύποι φυσικών καταστροφών για τις οποίες κράτη χρειάζονται υποστήριξη. Αυτό ασφαλώς ισχύει και για το γεωργικό αποθεματικό, το οποίο είναι λιγότερο από 500 εκατομμύρια, εν μέσω των σημαντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Είναι επίσης πολύ σαφές ότι πρέπει να κινητοποιήσουμε πρόσθετα κεφάλαια για τον σκοπό αυτό.

Υπάρχουν πολλές ιδέες, αλλά πρέπει να πείσουμε τους συναδέλφους μας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ότι αυτό αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα. Νομίζω ότι το σημαντικό τώρα είναι, όπως επισημάνατε, να μην απελπιστούμε. Θα ανοικοδομήσουμε, η Ευρώπη θα μας στηρίξει σε αυτή την προσπάθεια. Και θα ήθελα να σας ευχαριστήσω και πάλι, κα Πρόεδρε, για την ταχύτητα με την οποία ανταποκριθήκατε στο αίτημά μου.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι έχουμε ήδη συστήσει, όπως είπατε, μια ειδική ομάδα εργασίας που θα εργαστεί ενδελεχώς για να ξεπεραστεί η παραδοσιακή γραφειοκρατία και να διασφαλιστεί ότι τα όποια χρήματα εκταμιεύονται από την Ευρώπη θα φτάσουν στον τελικό προορισμό τους το συντομότερο δυνατό. Και ξέρω ότι, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, μπορούμε να υπολογίζουμε στην προσωπική σας υποστήριξη. Μπορούμε να βασιστούμε στην υποστήριξη της Ευρώπης. Η Ευρώπη έχει στηρίξει την Ελλάδα σε πολύ δύσκολες περιόδους και είμαι βέβαιος ότι θα κάνει το ίδιο και τώρα.

 

Ακόμα μια δύσκολη νύχτα προβλέπεται για το νησί της Ρόδου καθώς λόγω των ισχυρών ανέμων που πνέουν είναι συνεχείς οι αναζωπυρώσεις που δημιουργούν νέα μέτωπα.

Σύμφωνα με την Πυροσβεστική υπάρχει μια μεγάλη αναζωπύρωση στο μέτωπο προς Λάερμα και για το λόγο αυτό στις 22:30΄ το βράδυ στάλθηκε μήνυμα από το 112 στους κατοίκους που βρίσκονται στην περιοχή, να εκκενώσουν προς τον Αρχάγγελο.

Στο νησί των Δωδεκανήσων αναμένεται να φθάσουν 25 πυροσβέστες αεροπορικώς από την Θεσσαλονίκη, ενώ το πρωί φτάνουν ακτοπλοϊκώς 31 Σλοβάκοι πυροσβέστες με 4 οχήματα, που θα προστεθούν στους 125 πυροσβέστες με 3 ομάδες πεζοπόρων τμημάτων και 35 οχήματα, που ήδη επιχειρούν. Κατά τη διάρκεια της ημέρας επιχείρησαν από αέρος 4 αεροσκάφη και 3 ελικόπτερα.

Αισθητά βελτιωμένη είναι η κατάσταση στο μέτωπο της Δυτικής Αττικής όπου θα παραμείνουν ισχυρές επίγειες δυνάμεις, για να αντιμετωπίσουν τις διάσπαρτες μικρές εστίες φωτιάς που υπάρχουν και τυχόν αναζωπυρώσεις.

Παρόμοια κατάσταση επικρατεί και στη Λακωνία, όπου οι πυροσβεστικές δυνάμεις μαζί με τους εθελοντές έρχονται συχνά αντιμέτωποι με αναζωπυρώσεις, αλλά μέχρι στιγμής έχουν καταφέρει να τις θέσουν υπό έλεγχο.

Ενισχύσεις μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας (UCPM) και του rescEU

Νέα εναέρια ευρωπαϊκή συνδρομή για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών παρέχεται στη χώρα μας μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας (UCPM) και του rescEU, σε συνέχεια του επίσημου αιτήματος που έχει υποβάλει η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.

Ειδικότερα, λόγω των δασικών πυρκαγιών που συνεχίζουν να μαίνονται στη χώρα εν μέσω εξαιρετικά δυσμενών καιρικών συνθηκών, η Ελλάδα υπέβαλε χθες επιπρόσθετο αίτημα για εναέρια συνδρομή στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό στο οποίο ανταποκρίθηκαν άμεσα:

Η Κύπρος, η οποία απέστειλε 2 πυροσβεστικά αεροσκάφη τύπου Αir Τractor μέσω rescEU και η Κροατία, η οποία απέστειλε 1 πυροσβεστικό αεροσκάφος CL-415, επίσης μέσω rescEU.

Υπενθυμίζεται ότι εναέρια συνδρομή στη χώρα μας έχουν παράσχει, επίσης, στο πλαίσιο αντίστοιχου αιτήματος που έχει υποβληθεί στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό, η Ιταλία με δύο πυροσβεστικά αεροσκάφη CL-415 από τα ενταχθέντα στον εναέριο στόλο του rescEU και η Γαλλία, επίσης με δύο αεροσκάφη CL-415.

Αναφορικά με τις επίγειες ευρωπαϊκές δυνάμεις που συνδράμουν τους Έλληνες πυροσβέστες στα μέτωπα των πυρκαγιών, πεζοπόρα τμήματα και πυροσβεστικά οχήματα έχουν αποστείλει ήδη η Ρουμανία (40 πυροσβέστες και 5 οχήματα) και η Σλοβακία (31 πυροσβέστες και 15 οχήματα).

Εντός της ημέρας φτάνουν στην Αττική οι 149 πυροσβέστες συνοδεία 49 οχημάτων από την Πολωνία. Η Ρουμανία αποστέλλει επιπροσθέτως 50 πυροσβέστες και 10 πυροσβεστικά οχήματα, ενώ πεζοπόρο τμήμα με 50 πυροσβέστες καθώς και 10 οχήματα αποστέλλει και η Βουλγαρία.

Τους Έλληνες πυροσβέστες συνδράμουν ταυτόχρονα και ομάδες πυροσβεστών από τη Ρουμανία, τη Μάλτα και τη Βουλγαρία, που μετέχουν στο πρόγραμμα Προ-Εγκατάστασης (Pre-Positioning) του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας.

Σημειώνεται ότι εναέρια συνδρομή για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών έχει λάβει η χώρα μας και σε διμερές επίπεδο, από το Ισραήλ και την Ιορδανία.

«Τις τελευταίες ημέρες αντιμετωπίζουμε ένα φαινόμενο που δυσκολεύει, αλλά και αυξάνει την ένταση και τη διασπορά των πυρκαγιών και των νέων εστιών σε όλη την Ελλάδα. Καταβάλλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια για να αντιμετωπίσουμε όλα τα ενεργά μέτωπα με όλα τα μέσα που έχουμε στην διάθεση μας. Σε αυτή την προσπάθεια, ζητούμε τη συνεργασία των πολιτών και ταυτόχρονα απευθύνουμε έκκληση σε όλους. Πάνω από όλα για την δική σας ασφάλεια, να ακολουθείτε πιστά τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών», τόνισε χαρακτηριστικά το απόγευμα της Παρασκευής (21/7) κατά την διάρκεια της έκτακτης ενημέρωσης ο εκπρόσωπος Τύπου του Πυροσβεστικού Σώματος, πύραρχος Βασίλης Βαθρακογιάννης.

Αποστολή: Νικόλ Καζαντζίδου

Στο χωριό Μενετές, περίπου 8 χιλιόμετρα από την πρωτεύουσα της Καρπάθου -τα Πηγάδια- κοντά στην Παναγία του Βράχου που δεσπόζει στην περιοχή, στον φούρνο του Γεραπετρίτη η ομάδα βρίσκεται υπ’ ατμόν. Περίπου οκτώ άτομα πλάθουν τη ζύμη για τα ψιλοκούλουρα, αφοσιωμένοι και με ρυθμό. Υπάρχουν ακόμη προϊόντα που δεν μπορούν παρά να είναι χειροποίητα. Γλυκά και ψωμιά της Καρπάθου ετοιμάζονται για να παρουσιαστούν στο φεστιβάλ Γαστρονομίας που διοργάνωσε ο δήμος. Η κυρία Κούλα, η ψυχή του φούρνου, δουλεύει ασταμάτητα και αφήνει στην κόρη της, τη Μαριάνα, να κάνει την ξενάγηση. Η Μαριάνα εξηγεί πως το ψιλοκούλουρο που ετοιμάζεται είναι ένα είδος αρτοσκευάσματος που προσφέρεται στις χαρές, δηλαδή κυρίως σε γάμους και βαφτίσεις. Έχει όμως γενικά πάρα πολύ μεγάλη ζήτηση το καλοκαίρι και η παραγωγή υπολογίζεται περίπου στα 300 τεμάχια την ημέρα. Επειδή υπάρχει ζήτηση, τα γλυκά “χάνουν” την εποχικότητά τους. Ποιος θα περίμενε ότι μπορεί να βρει, για παράδειγμα, κουραμπιέδες μες το καλοκαίρι; Κι όμως, οι κουραμπιέδες είναι ένα πολύ δημοφιλές γλυκό για την εποχή, επειδή όλοι όσοι έρχονται και ανοίγουν τα εξοχικά τους, θέλουν να το έχουν στο σπίτι τους για τον κόσμο που τους επισκέπτεται, όπως επισημαίνει η Μαριάνα Γεραπετρίτη. Και αυτή η εικόνα, κατά μια έννοια, περιγράφει το πώς οι Καρπάθιοι αντιλαμβάνονται την φιλοξενία.

Οι τουρίστες πηγαίνουν κι έρχονται, όπως τα κεράσματα. Λένε “καλημέρα” και άλλες λέξεις στα ελληνικά γιατί οι περισσότεροι δεν επισκέπτονται την Κάρπαθο για πρώτη φορά. Είναι repeaters (τουρίστες που επανέρχονται), ενώ πολλοί από αυτούς έχουν αγοράσει και σπίτια που τα χρησιμοποιούν ως εξοχικές κατοικίες.

Ο τουρισμός στην Κάρπαθο, το δεύτερο μεγαλύτερο νησί των Δωδεκανήσων μετά τη Ρόδο, συνεχώς αναπτύσσεται. Όπως επισημαίνει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού της Καρπάθου Μανόλης Παραγιός, το 2022 ήταν τουλάχιστον κατά 10% αυξημένος σε σχέση με το 2019, που ήταν μια από τις καλύτερες χρονιές για το νησί. Φέτος η χρονιά είναι εξίσου καλή.

«Η σεζόν άρχισε μέσα στον Απρίλιο, ενώ ήδη από τον Ιούνιο οι πληρότητες αγγίζουν το 90% και αναμένεται να κλείσει με υψηλές πληρότητες περίπου προς τα μέσα του Οκτώβρη. Ήδη μετρήσαμε περισσότερες από 85.000 αεροπορικές αφίξεις, ενώ υπάρχει τεράστια αναβάθμιση στην ακτοπλοϊκή σύνδεση. Οι τουρίστες από το εξωτερικό είναι στην πλειονότητά τους Ιταλοί (σε ποσοστό περίπου 30%) και οι υπόλοιποι Σκανδιναβοί, Ολλανδοί, Γερμανοί και Αυστριακοί. Αυτοί έρχονται με πτήσεις τσάρτερ, ενώ το νησί συνδέεται αεροπορικώς με την Αθήνα, τη Ρόδο και την Κρήτη», σημειώνει ο αντιδήμαρχος μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Μέσα από στοχευμένες δράσεις για την ανάδειξη και προβολή του νησιού, ο δήμος εντάσσει και τη δημιουργία μιας αποτύπωσης της γαστρονομικής ταυτότητας του νησιού. Σε αυτό το πλαίσιο, πραγματοποιήθηκε φέτος για πρώτη φορά, την 1η Σεπτεμβρίου, το Γαστρονομικό Φεστιβάλ της Καρπάθου με πρωτοβουλία του δημάρχου Ιωάννη Νισύριου, όπου οι επαγγελματίες είχαν την ευκαιρία να αναδείξουν τα προϊόντα τους και συγχρόνως οι επισκέπτες να δοκιμάσουν γεύσεις από την καρπάθικη κουζίνα, “πειραγμένες” και μη.

«Σε πολλούς δεν αρέσει να πειράζεις την παράδοση, αλλά δεν μπορούμε να μένουμε στάσιμοι», λέει ο σεφ Μιχαήλ Γιαλουράκης. Καρπάθιος στην καταγωγή με παππούδες και γονείς που μετανάστευσαν στην Ζιμπάμπουε, ο Μιχαήλ Γιαλουράκης αφού ταξίδεψε, σπούδασε και εργάστηκε σε διάφορα μέρη του εξωτερικού για 12 χρόνια, γύρισε με εμπειρία και γνώση για να επενδύσει στον τόπο του.

«Δημιουργούμε με τον δικό μας τρόπο ο καθένας. Εγώ, για παράδειγμα, πήρα τη μακαρούνα, ένα παραδοσιακό πιάτο και την έκανα ραβιόλι με αφρό κρεμμυδιού. Έχουμε ωραία πιάτα στην Κάρπαθο, όπως το γεμιστό κατσικάκι που το λέμε βυζάντι, ή τον παραδοσιακό μπακλαβά που τον κάνουμε ανοιχτό με τηγανισμένο φύλλο και από πάνω ρίχνουμε σουσάμι ή καρύδια. Έχουμε τη σιτάκα, ένα είδος βουτύρου, το μανούλι, ένα είδος τυριού, και άλλα πολλά παραδοσιακά προϊόντα. Ο τουρίστας πλέον ξέρει τι θέλει. Η γαστρονομία έχει αλλάξει, δίνεται μεγαλύτερη βαρύτητα στο φαγητό και πιστεύω, αν κι έχουμε αρκετό δρόμο ακόμη μπροστά μας, ότι στην Κάρπαθο κάνουμε μεγάλα βήματα. Είμαστε πολλοί αυτοί που πλέον επιστρέφουμε και επενδύουμε στον τόπο μας», σημειώνει ο κος Γιαλουράκης.

Η κόρη της κυρίας Σοφίας Πρωτοψάλτη, η Άννα, είναι μια νέα γυναίκα που μαζί με τη μητέρα της φτιάχνουν επιτόπου παραδοσιακά γλυκά, στο ζαχαροπλαστείο τους στην Αρκάσα. Οι επισκέπτες τις βλέπουν εν δράσει να παρασκευάζουν γαλατένια κουλούρια, πιτιά, καρπάθικο μπακλαβά, μυζηθρόπιτες, αμυγδαλωτά και πολλά ακόμη καλούδια. Είναι παραδοσιακά γλυκά που τα βρίσκεις στα καρπάθικα σπίτια, όμως ο κόσμος που έρχεται στο νησί θέλει κι εκείνος να τα γευτεί και να γίνει μέρος αυτού του τόπου, έστω για λίγο.

«Έχουν στραφεί πολλοί στον τουρισμό και παρατηρούμε ένα μεγάλο κύμα Καρπάθιων που επιστρέφουν από το εξωτερικό για να επενδύσουν, να εργαστούν και να ζήσουν στο νησί», αναφέρει ο αντιδήμαρχος Τουρισμού. «Έχουμε μια κάποια αντιστροφή της μετανάστευσης. Μετά τον παγκόσμιο πόλεμο ήταν τεράστιες οι ροές προς Αμερική, Αυστραλία και λιγότεροι στην Ευρώπη. Πάντως, οι Καρπάθιοι, όσα χρόνια κι αν λείπουν στο εξωτερικό, μόλις συνταξιοδοτηθούν επιστρέφουν εδώ», προσθέτει.

Ο Βαγγέλης Γεργατσούλης στράφηκε στη μελισσοκομία και δημιουργεί το μοναδικό βιολογικό μέλι Καρπάθου. «Είναι ένα προϊόν που ξεχωρίζει, γιατί είναι θυμαρίσιο μέλι και έχει μεγάλη ζήτηση και στο εξωτερικό», υπογραμμίζει.

Υπάρχουν και ορισμένοι που επενδύουν στο κρασί, όπως η Δώρα Διακονή μαζί με τον σύζυγο της Στέλιο Μοτάκη, που δημιούργησαν ένα οικογενειακό οινοποιείο – το μοναδικό στο νησί – με ιδιόκτητους αμπελώνες έκτασης 80.000 τετραγωνικών μέτρων.

«Η Κάρπαθος έχει δημιουργήσει ένα brand που συνδυάζει παράδοση και φυσική ομορφιά. Ένα από τα στολίδια της είναι η Όλυμπος, ένα χωριό που μοιάζει σαν να έχει σταματήσει ο χρόνος. Οι πανέμορφες παραλίες, η γαστρονομία αλλά κυρίως η φιλοξενία των ανθρώπων, κάνουν το νησί μας να ξεχωρίζει», επισημαίνει ο κος Παραγιός και προσθέτει: «Υπάρχει μεγάλη δυναμική για την τουριστική ανάπτυξη του νησιού, κάτι που φαίνεται και στον τρόπο με τον οποίο επενδύουν οι νέοι άνθρωποι, αλλά και στη σημασία που δίνεται στην εκπαίδευση. Για αυτό και μέσα από εκδηλώσεις, όπως αυτή του φεστιβάλ Γαστρονομίας, παίρνουν μια “γεύση” – κυριολεκτικά και μεταφορικά – οι επισκέπτες του τι σημαίνει Κάρπαθος».

Μετά από ένα ράλι “πρωταθλητισμού” τους πρώτους μήνες του 2023, η χρηματιστηριακή αγορά έδειξε σημάδια κόπωσης τον Αύγουστο.

Το χρηματιστηριακό ράλι του επταμήνου Ιανουαρίου- Ιουλίου 2023 (+43,63%) στηρίχθηκε στο μεγαλύτερο μέρος του στις προσδοκίες για ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, κάτι που οδήγησε την αγορά σε ισχυρή άνοδο, η οποία συνοδεύτηκε και από σημαντική αύξηση του τζίρου, ενδεικτικό νέων εισροών, και σε επίπεδα τα οποία είχε να δει από το 2014.

Όμως παρά την κόπωση, οι εκτιμήσεις για την πορεία της ελληνικής αγοράς για τους επομένους μήνες παραμένουν θετικές.

«Η Ελλάδα θα είναι το εξώφυλλο των επόμενων 12 μηνών», σημειώνει ο Μάρσαλ Στόκερ (Marshall Stocker), επικεφαλής αναδυόμενων αγορών της Morgan Stanley, καθώς επιστρέφει  στο ραντάρ των επενδυτών μετά από μια δεκαετία στην… ερημιά.

Ταυτόχρονα, κατακόρυφη αύξηση καταγράφει ο αριθμός των νέων κωδικών από τις αρχές του έτους, ενώ τον Ιούλιο σχεδόν τριπλασιάστηκαν σε σχέση με τον Ιούνιο και στους επομένους μήνες σχεδιάζεται η εισαγωγή περί των 10 νέων εταιρειών στη χρηματιστηριακή αγορά, θυμίζοντας παλιές μακρινές εποχές.

Οι συνολικές ενεργές μερίδες στο Χ.Α τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους ανήλθαν στις 26.791, ενώ είναι αυξημένες κατά σχεδόν 50% σε σχέση με τον Δεκέμβριο του 2022, όταν είχαν διαμορφωθεί στις 18.374. Από τις 26.791 ενεργές μερίδες, οι 25.929 αφορούν Έλληνες και οι 862 ξένους επενδυτές.

Είναι χαρακτηριστικό πως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Χρηματιστηρίου, τον Δεκέμβριο του 2022 δημιουργήθηκαν 747 νέοι λογαριασμοί πελάτη και εγγεγραμμένων διαμεσολαβητών για να εκτοξευθούν τον Ιούλιο του 2023 στους 5.210, σχεδόν τριπλάσιοι σε σχέση με 1.815 νέους λογαριασμούς τον Ιούνιο του 2023. Οι 5.065 από τους κωδικούς που άνοιξαν τον Ιούλιο αφορούν Έλληνες επενδυτές, και οι 145 ξένους επενδυτές.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου οι ξένοι επενδυτές ήταν τον Ιούλιο πωλητές για τέταρτο συνεχή μήνα.

Τον Ιούλιο του 2023, οι  αλλοδαποί Δικαιούχοι Μερίδων πραγματοποίησαν εκροές 97,16 εκατ. Ο Ιούλιος ήταν ο τέταρτος συνεχόμενος μήνας εκροών από τους Αλλοδαπούς Δικαιούχους Μερίδων. Είχαν προηγηθεί εκροές 190,85 εκατ. τον Ιούνιο, 95,46 εκατ. τον Μάϊο και 72,54 εκατ. τον Απρίλιο. Δηλαδή εκροές 456 εκατ. σε 4 μήνες.

Η αποχώρηση κάποιων ξένων επενδυτών έχει να κάνει σε σημαντικό βαθμό με την αναμενόμενη αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε επενδυτική βαθμίδα και τα χαρτοφυλάκια που επενδύουν σε αναδυόμενες αγορές αποσύρονται σταδιακά από το Χ.Α. Πολλά funds δεν μπορούν να επενδύσουν όχι γιατί δεν θέλουν, αλλά γιατί αντιμετωπίζουν το τεχνικό κώλυμα της υποεπενδυτικής βαθμίδας. Μπορεί να είναι έτοιμα να πατήσουν τη σκανδάλη, αλλά πρέπει να περιμένουν το γεγονός. Δεν μπορούν να επενδύσουν ούτε μία ημέρα νωρίτερα. Τα κεφάλαια που επενδύουν σε χώρες με επενδυτική βαθμίδα, βάσει του καταστατικού τους, θα πρέπει να περιμένουν έναν, ίσως και δύο επίσημα αναγνωρισμένους οίκους να εντάξουν την Ελλάδα στην επενδυτική βαθμίδα.

Η κυβέρνηση, θέλοντας να εκμεταλλευτεί το θετικό κλίμα που διαμορφώνεται εν όψει της ανάκτησης της επενδυτικής βαθμίδας και της αναβάθμισης της χρηματιστηριακής αγοράς προσπαθεί να καταστήσει τη χρηματιστηριακή αγορά ελκυστική τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για τους επενδυτές και επιθυμεί να αναδείξει το Χρηματιστήριο Αθηνών βασικό μοχλό για να προχωρήσει μία σειρά από μετοχοποιήσεις.

«Θέλουμε να δώσουμε μεγαλύτερο βάθος στο Χρηματιστήριο Αθηνών και για πρώτη φορά υπάρχει πραγματικό ενδιαφέρον από εταιρείες να εισαχθούν στο Χρηματιστήριο Αθηνών», δήλωσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στις 5 Ιουλίου σε συνέντευξή του στο Bloomberg, εστιάζοντας στην είσοδο του 30% των μετοχών που κατέχει το κράτος στο Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών, την οποία χαρακτήρισε ως έναν μεγάλο γεγονός για το 2024.

Για να καταστήσει πιο ελκυστική τη χρηματιστηριακή αγορά, το Υπουργείο Οικονομικών από τις αρχές του 2024  προχωρά σε δύο μειώσεις φόρων: του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου  από 0,5% σε 0,2%  και του φόρου χρηματοοικονομικών συναλλαγών  στο 0,1% από 0,2% .
Επίσης, προωθείται και η παροχή κινήτρων σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις για είσοδο στο χρηματιστήριο με έκπτωση των δαπανών εισαγωγής κατά 100% από τον φόρο.

Η εμβληματική εισαγωγή του Ελ. Βενιζέλος δεν θα είναι απλώς μια νέα εισαγωγή εταιρείας μεγάλης κεφαλαιοποίησης  αλλά μια κίνηση που θα  επανασυστήσει την ελληνική αγορά στο εξωτερικό. Είναι μια αρχή που μπορεί θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα των εισαγωγών νέων εταιρειών ξαναβάζοντας δυνατά το χρηματιστήριο στο επίκεντρο των φορέων χρηματοδότησης των εγχώριων εταιρειών.

Το ΤΑΙΠΕΔ κατέχει το 30% των μετοχών και το οποίο θα διατεθεί μέσω του Χ.Α.  Το υπόλοιπο κατανέμεται στο Υπερταμείο (25%), στις AviAlliance GmbH και AviAlliance Capital GmbH, που και οι δύο ελέγχονται από το καναδικό ασφαλιστικό ταμείο PSP Investments (40% και το managment) και την οικογένεια Κοπελούζου (5%). Η αξία του ΔΑΑ σήμερα εκτιμάται σε 3 δισ. ευρώ με τα προσδοκώμενα έσοδα του ΤΑΙΠΕΔ είναι περίπου 1 δισ. ευρώ.

Πριν όμως τη μετοχοποίηση του 30% του ΔΑΑ, αναμένεται η διάθεση πακέτου μετοχών από ΤΑΙΠΕΔ-όμιλο Λάτση στα Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ). Tη διάθεση πακέτου μετοχών της Helleniq Energy  φέρεται να έχουν συμφωνήσει το ελληνικό δημόσιο και ο όμιλος Λάτση, με μία κίνηση που ξεπαγώνει την πρώτη απόπειρα μετοχοποίησης για το 50,1% των μετοχών της εταιρείας που έγινε το 2019 αλλά κηρύχθηκε άγονη. Στη Helleniq Energy το ελληνικό δημόσιο ελέγχει μέσω του ΤΑΙΠΕΔ το 35,48% των μετοχών και το 47,12% η πλευρά Λάτση.
Η αξία  της Helleniq Energy ανέρχεται σε 2,4 δισ. ευρώ και με αυτήν την αποτίμηση, τα προσδοκώμενα έσοδα μπορεί να φθάσουν και τα 800 εκατ. ευρώ.

Επίσης , πληροφορίες θέλουν να σχεδιάζεται και η μετοχοποίηση της ΔΕΠΑ Εμπορίας.
Σημειώνεται πως για την Κύρια Αγορά του Χ.Α, ετοιμάζεται η είσοδος της Optima Bank,η πρώτη τράπεζα που θα εισέλθει στην αγορά, μετά από 17 έτη με τις πρώτες πληροφορίες να προσδιορίζουν το υπό άντληση ποσό στα 100 με 150 εκατ. ευρώ. Επίσης στους επομένους μήνες σχεδιάζεται η δημόσια εγγραφή της Lamda Malls, θυγατρική της Lamda Development και των τριών ΑΕΕΑΠ: Τrade Estates (το 91,9% ανήκει στη Fourlis και 8,11% της Autohellas) , Noval (η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία ακινήτων ) και Οrilina.

Η εισαγωγή νέων εταιρειών, εκτός βεβαίως από την αύξηση των αποτιμήσεων των μετοχών, αναμένεται να συμβάλει και στη σημαντική αύξηση της κεφαλαιοποίησης της αγοράς κατά τα δύο επόμενα έτη και σύμφωνα με την εκτίμηση της Axia. Η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. (ως % ΑΕΠ) ήταν μόλις στο 28,5% το 2022, έναντι επιπέδων 78% πριν από την κρίση. Αν και η επιστροφή σε αυτά τα επίπεδα είναι πολύ δύσκολη, ο οίκος πιστεύει ότι μέχρι το 2025 ο δείκτης αυτός θα εκτιναχθεί στο 46% (περίπου 105 δισ. ευρώ, από 86 δισ. σήμερα, κεφαλαιοποίηση χρησιμοποιώντας εκτιμώμενο ΑΕΠ 230 δισ. ευρώ μετά το 2025).

 

Πάνω από το 82% της συνολικής χωρητικότητας του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου Ελλάδας – Βουλγαρίας (IGB) έχει δεσμευτεί, ανακοίνωσε η διαχειρίστρια εταιρεία ICGB, μετά τις τριμηνιαίες δημοπρασίες της 7ης Αυγούστου για το οικονομικό έτος 2023-2024, που ξεκινά τον Οκτώβριο.

Επί του παρόντος, το 76% της χωρητικότητας του αγωγού έχει δεσμευτεί για το πρώτο τρίμηνο του οικονομικού έτους 2023-2024 και πάνω από το 84% για τα άλλα τρία τρίμηνα.

Η διαθέσιμη χωρητικότητα προσφέρεται σε δύο ευρωπαϊκές πλατφόρμες: την πλατφόρμα PRISMA για τα σημεία διασύνδεσης στην Κομοτηνή με τον διαχειριστή συστήματος μεταφοράς του Διαδριατικού Αγωγού Φυσικού Αερίου και με τον ελληνικό φορέα εκμετάλλευσης ΔΕΣΦΑ και τη Regional Booking Platform για το σημείο διασύνδεσης στη Στάρα Ζαγόρα (Βουλγαρία) με την βουλγαρική εταιρεία Bulgartransgaz.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές της ICGB, Τεοντόρα Γκεοργίεβα και Γιώργος Σάτλας δήλωσαν ότι η εταιρεία προσφέρει ήδη χωρητικότητα στο σημείο διασύνδεσης με τον ΔΕΣΦΑ ενόψει της επικείμενης έναρξης του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου της Αλεξανδρούπολης, που θα ενισχύσει περαιτέρω την περιφερειακή σημασία της διασύνδεσης.

«Ο βασικός στόχος είναι να διασφαλιστεί η ενεργειακή διαφοροποίηση όχι μόνο των διαδρομών αλλά και των πηγών φυσικού αερίου για τη Βουλγαρία και την ευρύτερη περιοχή», ανέφεραν οι Γκεοργκίεβα και Σάτλας. Ο αγωγός προμηθεύει σημαντικό μέρος της εγχώριας κατανάλωσης της Βουλγαρίας και είναι καθοριστικός για τη μεταφορά φυσικού αερίου σε άλλες χώρες της περιοχής, περιλαμβανομένων της Μολδαβίας και της Ουκρανίας.

Στις 7 Ιουλίου, η ICGB ολοκλήρωσε τις ετήσιες δημοπρασίες για τη διαθέσιμη χωρητικότητα του αγωγού IGB για το οικονομικό έτος 2023-2024. Πάνω από το 70% της προσφερόμενης χωρητικότητας έχει δεσμευτεί και η υπόλοιπη ποσότητα θα είναι διαθέσιμη σε τριμηνιαίες, μηνιαίες και ημερήσιες δημοπρασίες.

Η τρέχουσα συνολική χωρητικότητα της διασύνδεσης είναι περίπου 3 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ετησίως. Ανάλογα με το ενδιαφέρον της αγοράς, θα μπορούσε να φτάσει πάνω από 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ανά έτος με πρόσθετη επένδυση. Αυτό θα μπορούσε να συμβεί σύμφωνα με την προγραμματισμένη έναρξη εμπορικών λειτουργιών του τερματικού σταθμού στην Αλεξανδρούπολη λόγω της εγγύτητας των δύο υποδομών και της σύμπραξής τους.

Τις δύσκολες αυτές μέρες, μια «ματιά» στο παρελθόν μπορεί να είναι και διδακτική. Πώς αντιμετώπιζαν στην αρχαιότητα τις πλημμύρες, την καταστροφή οικισμών και την ανάγκη διαχείρισης και κατασκευής αποστραγγιστικών έργων; Με case study την Κωπαΐδα και βοηθό την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Βοιωτίας Εύη Τσώτα, επιχειρήσαμε ένα «ταξίδι» στον χρόνο και στις αποστραγγιστικές προσπάθειες που έγιναν στην περιοχή ήδη από την προϊστορία.

«Το νερό μπορεί να επηρεάσει θετικά στην παρουσία του ανθρώπου, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να συντελέσει και στην καταστροφή του. Μία ένδειξη αποτελεί η μυθολογική παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο κατακλυσμός του Ωγύγου (σ.σ. κατά μία εκδοχή μυθικός ηγέτης της Βοιωτίας), προκλήθηκε από την υπερχείλιση της Κωπαΐδας, με αποτέλεσμα ο αφανισμός πολισμάτων των Βοιωτών, Αθηναίων και Ελευσίνιων που είχαν κατοικήσει την περιοχή, ενώ κατέστρεψε ακόμα και την Αττική. Η μυθολογική παράδοση θέλει τους μυθικούς κατοίκους του Ορχομενού, τους Μινύες, να δημιουργούν τα πρώτα έργα για την αποξήρανση και διαχείριση των υδάτων της λίμνης», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Τσώτα για τη λίμνη Κωπαΐδα που απετέλεσε σημαντικό πόλο έλξης κατοίκων, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ανεξαρτήτως των προβλημάτων που είχαν με τη διαχείριση των υδάτων της.

Σήμερα η Κωπαΐδα είναι πεδιάδα της Βοιωτίας, η οποία δημιουργήθηκε ύστερα από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης κατά το διάστημα 1880-1930. Οι πρώτοι που αποξήραναν τη λίμνη, σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, ήταν οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού, οι Μινύες. Η αποξήρανσή της αποτέλεσε το μεγαλύτερο εγγειοβελτιωτικό έργο όχι μόνο των προϊστορικών χρόνων, αλλά γενικά της αρχαιότητας. «Το μεγαλόπνοο, όμως, σχέδιο αποξήρανσης της λίμνης, που υλοποιήθηκε κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, ήταν εξαιρετικά σύνθετο. Έπρεπε να διαμορφωθεί η περίμετρος της λίμνης με σκοπό τον περιορισμό της, με την εκτροπή δύο ποταμών, του Βοιωτικού Κηφισού και του Μέλανα, που κατέληγαν στην Κωπαΐδα. Για να οδηγήσουν το νερό εκεί όπου θα τους επέτρεπε να αποκτήσουν γόνιμα εδάφη και ασφάλεια από ανεξέλεγκτες πλημμύρες, έσκαψαν βαθιά κανάλια και ανύψωσαν μεγάλα κτιστά αναχώματα, διοχετεύοντας τα νερά των ποταμών στις φυσικές καταβόθρες που υπάρχουν στις παρυφές της λίμνης, μέσω των οποίων τους έδωσαν διέξοδο προς τη θάλασσα. Τα τεχνικά έργα περιελάμβαναν τεχνητές λίμνες εν είδει ταμιευτήρων ύδατος, όπου μπορούσαν να έχουν νερό σε περιόδους ξηρασίας. Παράλληλα, αρκετά σημεία είχαν διαμορφωθεί για τον έλεγχο και την αποτροπή υπερχείλισης, αφήνοντας κάθε φορά ελεγχόμενο όγκο νερού να εισρέει στη λίμνη», προσθέτει η αρχαιολόγος.

Το εντυπωσιακότερο τμήμα των έργων που διασώθηκαν είναι η βόρεια αποστραγγιστική τάφρος, μήκους 25 περίπου χιλιομέτρων, η οποία ξεκινούσε από τον Ορχομενό και κατέληγε στο σημερινό Κάστρο, όπου διακλαδιζόταν σε δύο τμήματα για να οδηγήσουν το νερό στις φυσικές καταβόθρες. «Το μεγάλο ανάχωμα που υψώθηκε ήταν περίπου 3 μέτρα ύψος και είχε πλάτος 30 μέτρα. Για να ενισχύσουν δε τη διάβρωση και φθορά του αναχώματος, κατά μήκος των μακρών πλευρών του κατασκεύασαν ισχυρό κυκλώπειο τοίχο πάχους 2,5 μέτρων. Το ανάχωμα πλέον είχε διπλή σημασία, από τη μία προστάτευε από υπερχείλιση ενώ παράλληλα προσέφερε έναν ασφαλή δρόμο για τη μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων», εξηγεί η κα Τσώτα.

Ωστόσο, η ιστορία της Κωπαΐδας δεν σταματά στους προϊστορικούς χρόνους. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές μεταξύ 335-331 π.Χ., επί Αλεξάνδρου Γ’, προέκυψαν νέα έργα, τόσο με τη μερική χρήση των παλαιών μυκηναϊκών έργων, όσο και με την εκσκαφή μιας νέας κεντρικής αποστραγγιστικής τάφρου. «Το 1920,  αποκαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Ν. Παπαδάκη στην Κορώνεια της Βοιωτίας μερικές επιγραφές χαραγμένες επάνω σε μεγάλους μαρμάρινους ορθοστάτες (μία εξ αυτών εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών). Καταγράφουν επιστολές σταλμένες από τον φιλέλληνα Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.) προς τους κατοίκους της ομώνυμης αρχαίας βοιωτικής πόλης για τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν τελικά στην περιοχή κατ’ εντολή του ίδιου του αυτοκράτορα, ο οποίος επισκέφθηκε την Κορώνεια το 125 μ.Χ. και διέγνωσε αυτοπροσώπως το πρόβλημα στην εξεύρεση καλλιεργήσιμης γης, εξαιτίας των πλημμυρών που προκαλούνταν από τα νερά των ποταμών της δυτικής Κωπαΐδας», πληροφορεί η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Στην πρώτη επιστολή (του 125 μ.Χ.) γίνεται αναφορά στην ανάγκη διευθέτησης της κοίτης του Κηφισού και της Έρκυνας, καθώς και των άλλων ποταμών της περιοχής, μέσω της εκσκαφής τάφρων και της κατασκευής αναχωμάτων. «Ταυτόχρονα, ενημερώνει τους κατοίκους ότι θα χορηγήσει στην πόλη 65.000 δηνάρια από το αυτοκρατορικό ταμείο για την ολοκλήρωσή τους, ενώ αφήνει τους κατοίκους της πόλης να επιλέξουν τους μηχανικούς που θα αναλάμβαναν την κατασκευή τους. Δέκα χρόνια μετά, το 135 μ.Χ., με νέα επιστολή του, ο αυτοκράτορας επανέρχεται στο θέμα κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στον ποταμό Φάλαρο. Στην επιστολή αυτή τους ενημερώνει ότι στέλνει τον αγαπητό του φίλο Αιμίλιο Ιούγκο για τη διευθέτηση. Τέλος, στην τρίτη επιστολή (135 – 137 μ.Χ.), τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα στον Φάλαρο εμφανίζονται να έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ο Αδριανός φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος, αλλά εφιστά την προσοχή τους να μην παραμελήσουν τη συντήρησή τους, ενώ τους επισημαίνει ότι όποιος προξενούσε βλάβη στα έργα θα αναγκαζόταν να επανορθώσει και η πόλη θα υποχρεωνόταν να καταβάλει πρόστιμο 1.500 δηναρίων για την προκληθείσα ζημία», επισημαίνει η κα Τσώτα.

Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους στην Κωπαΐδα έκλεισαν τον κύκλο των αρχαίων αντιπλημμυρικών έργων στη λίμνη. «Συνεχιστές της μακράς αυτής παράδοσης, τα ρωμαϊκά αντιπλημμυρικά έργα απέδωσαν πλούσια καλλιεργήσιμη γη και αποτέλεσαν αναπόσπαστο κρίκο στην αλυσίδα μιας πανάρχαιας και διαχρονικής προσπάθειας εκμετάλλευσης των εύφορων εδαφών της λεκάνης. Η δε πόλη της Κορώνειας, τίμησε τον ευεργέτη Αδριανό για το πολύτιμο δώρο του, με την τοποθέτηση ενός μαρμάρινου αδριάντα, σωζόμενου ύψους 1,82 μέτρων, που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών», καταλήγει η αρχαιολόγος.

Της Ελένης Μάρκου

* Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της ΕΦΑ Βοιωτίας και παραχωρήθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για δημοσίευση.

Επεισοδιακή ήταν η πρώτη μέρα εργασιών του 35ου εκλογοαπολογιστικού συνεδρίου του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, που έληξε με την αποχώρηση των προσκεκλημένων ομιλητών και παρατάξεων του ΕΚΘ από την αίθουσα.

Αφορμή ήταν η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε κατά την έναρξη της διαδικασίας, με την προσέλευση και την εγγραφή των αντιπροσώπων, και η συνακόλουθη πρόταση του απερχόμενου πρόεδρου του ΕΚΘ, Χάρη Κυπριανίδη, να προηγηθούν οι χαιρετισμοί των επισήμων, οι οποίοι ανέμεναν άνω του διώρου στο χώρο του συνεδρίου, ώστε να αποδεσμευτούν – μεταξύ αυτών και ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Κωσταντίνος Καραγκούνης – και να ακολουθήσουν οι προβλεπόμενες διαδικασίες για το συνέδριο.

Αυτό προκάλεσε την αντίδραση των αντιπροσώπων της παράταξης του ΕΚΘ «Εργατική Ενότητα», η οποία συσπειρώνεται στο ΠΑΜΕ, που επέμειναν στο να εκλεγεί άμεσα το προεδρείο του συνεδρίου και να γίνει η συγκρότηση του σώματος, σύμφωνα με τον αρχικό προγραμματισμό και να ακολουθήσουν οι χαιρετισμοί.

Η προσπάθεια που έγινε να δοθεί ο λόγος στους προσκεκλημένους ομιλητές, αποδοκιμάστηκε με συνθήματα, μεταξύ αυτών και για το δυστύχημα των Τεμπών, από τους αντιπροσώπους της παράταξης «Εργατική Ενότητα».

Οι διαμαρτυρίες είχαν ως αποτέλεσμα, να αποχωρήσουν από την αίθουσα η ΠΑΣΚΕ και η ΔΑΚΕ και να αποσυρθεί η παράταξη «Ενωτική Αγωνιστική Κίνηση (ΕΑΚ)» για να αποφασίσει τη στάση της, καθώς και οι προσκεκλημένοι ομιλητές, μεταξύ αυτών, ο κος Καραγκούνης, ο οργανωτικός γραμματέας της ΓΣΕΕ Βαγγέλης Μουτάφης, ο εκπρόσωπος του μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Φιλοθέου πατήρ Κωνσταντίνος και ο προέδρος της ΚΕΔΕ Λάζαρος Κυρίζογλου, ο πρόεδρος του Αναπτυξιακού Οργανισμού της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Αθανάσιος Μπέκας, ο εκπρόσωπος του δημάρχου Θεσσαλονίκης, δημοτικός σύμβουλος Γιώργος Αρβανίτης, εκπρόσωποι κομμάτων κ.ά.

Οι εργασίες του συνεδρίου θα συνεχιστούν αύριο, Παρασκευή, με την ανάδειξη προεδρείου του συνεδρίου και τη συγκρότησή του σε σώμα. Οι 458 αντιπρόσωποι, οι οποίοι εκπροσωπούν 152 σωματεία και περίπου 70.000 εργαζόμενους, θα κληθούν να αναδείξουν με ψηφοφορία την Κυριακή την 31μελή διοίκηση του ΕΚΘ, το 61μελές γενικό συμβούλιο του ΕΚΘ, την πενταμελή Εξελεγκτική Επιτροπή και τους αντιπροσώπους για τη ΓΣΕΕ.

Δήλωση υφυπουργού Εργασίας Κ. Καραγκούνη

«Προσπαθούμε να βελτιώσουμε τις αποδοχές των εργαζομένων», δήλωσε κατά την προσέλευσή του στο 35ο συνέδριο του ΕΚΘ, ο υφυπουργός Εργασίας Κώστας Καραγκούνης και πρόσθεσε:

«Είμαστε στα 830 ευρώ, ήταν στα 650 ευρώ, τώρα επίκειται μία νέα αύξηση του κατώτατου μισθού από την 1η Απριλίου. Θυμίζω επίσης ότι ο στόχος των 950 ευρώ για το 2027 παραμένει στο ακέραιο και ήδη έχουμε διανύσει πολύ μεγάλη απόσταση για την αύξηση αυτή, παράλληλα με την αύξηση που σημειώνεται στον μέσο μισθό, ο οποίος στη χώρα μας έχει ήδη ανέβει σχεδόν κατά 30% από το 2019. Ανεβαίνει ο κατώτατος μισθός, πέφτουν οι εισφορές, σημαντικό στοιχείο και αυτό.»

Ο κος Καραγκούνης αναφέρθηκε και στη μείωση της ανεργίας και στην αύξηση της απασχόλησης, λέγοντας:

«Η ανεργία του Ιανουαρίου του 2025, όπως γνωρίζετε για πρώτη φορά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ μειώθηκε στο 8,7%, δηλαδή κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες από πέρυσι, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδο από το Δεκέμβριο του 2008. Οι άνεργοι μειώθηκαν στους 408.000 και οι απασχολούμενοι αυξήθηκαν σε 4,29 εκατομμύρια. Είναι μια θετική εξέλιξη.»

Επίσης, ο κος Καραγκούνης επεσήμανε τα προγράμματα για την τόνωση της απασχόλησης, τα οποία τρέχει το υπουργείο Εργασίας, μέσα από την αξιοποίηση εθνικών ή ευρωπαϊκών πόρων και τα θεσμικά μέτρα για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία, αλλά και για την ενίσχυση της απασχόλησης, καθώς και το «μεγαλύτερο πρόγραμμα κατάρτισης εργαζομένων» που υλοποιεί η ΔΥΠΑ και επεσήμανε τα οφέλη της επέκτασης της εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας και σε άλλους κλάδους.

«Η Ψηφιακή Κάρτα Εργασίας αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο, το οποίο διασφαλίζει ότι οι εργαζόμενοι αμείβονται για τον πραγματικό χρόνο εργασίας τους», είπε ο υφυπουργός Εργασίας, συνεχίζοντας:

«Η εφαρμογή της συμβάλλει στην καταπολέμηση της υποδηλωμένης ή και αδήλωτης εργασίας και προστατεύει τους εργαζόμενους από αθέμιτες πρακτικές, αλλά και τις υγιείς επιχειρήσεις από τον αθέμιτο ανταγωνισμό.

»Με τη χρήση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας, προστατεύονται ήδη 750.000 εργαζόμενοι, οι οποίοι απασχολούνται σε τράπεζες, σούπερ-μάρκετ, ασφαλιστικές εταιρείες, εταιρείες security, ΔΕΚΟ, βιομηχανία και λιανεμπόριο, ενώ μετά την πλήρη εφαρμογή της στον τουρισμό και την εστίαση, ο συνολικός τους αριθμός θα φτάσει περίπου τους 1.500.000. Παράλληλα, ο συνολικός αριθμός των ενταγμένων επιχειρήσεων θα ξεπεράσει τις 200.000.

»Η αποτελεσματικότητα του μέτρου επιβεβαιώνεται και από τα τελευταία επίσημα στοιχεία του πληροφοριακού συστήματος ‘ΕΡΓΑΝΗ’, καθώς καταγράφεται αύξηση στις καταγεγραμμένες υπερωρίες στους ενταγμένους κλάδους κατά 815.509 ώρες για το 2024, σε σχέση με τα έτη πριν την εφαρμογή του μέτρου.»