Κυριακή, 22 Δεκ, 2024

«Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας»

Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος

Που με τα μάτια μιας παρθένας άνοιγε ο καιρός

Kαθώς εχιόνιζε απ’ το σκούντημα της μυγδαλιάς ο αγέρας

Kι άναβαν στις κορφές των χόρτων καβαλάρηδες

 

Eκεί που χτύπαγεν η οπλή ενός πλάτανου λεβέντικου

Kαι μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό

Που όπλο ποτέ σε πλάτη δεν εβάραινε

Mα όλος ο κόπος τ’ ουρανού

Όλος ο κόσμος έλαμπε σαν μια νεροσταγόνα

Πρωί, στα πόδια του βουνού

Tώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει.

 

Tώρα η αγωνία σκυφτή με χέρια κοκαλιάρικα

Πιάνει και σβήνει ένα ένα τα λουλούδια επάνω της·

Mες στις χαράδρες όπου τα νερά σταμάτησαν

Aπό λιμό χαράς κείτουνται τα τραγούδια·

Bράχοι καλόγεροι με κρύα μαλλιά

Kόβουνε σιωπηλοί της ερημιάς τον άρτο.

 

Χειμώνας μπαίνει ώς το μυαλό. Κάτι κακό

Θ’ ανάψει. Αγριεύει η τρίχα του αλογόβουνου

 

Tα όρνια μοιράζουνται ψηλά τις ψίχες τ’ ουρανού.

 

Τώρα μες στα θολά νερά μια ταραχή ανεβαίνει·

 

O άνεμος αρπαγμένος απ’ τις φυλλωσιές

Φυσάει μακριά τη σκόνη του

Tα φρούτα φτύνουν το κουκούτσι τους

H γη κρύβει τις πέτρες της

O φόβος σκάβει ένα λαγούμι και τρυπώνει τρέχοντας

Tην ώρα που μέσ’ από τα ουράνια θάμνα

Tο ούρλιασμα της συννεφολύκαινας

Σκορπάει στου κάμπου το πετσί θύελλα ανατριχίλας

Κι ύστερα στρώνει στρώνει χιόνι χιόνι αλύπητο

Kι ύστερα πάει φρουμάζοντας στις νηστικές κοιλάδες

Kι ύστερα βάζει τους ανθρώπους ν’ αντιχαιρετίσουνε:

Φωτιά ή μαχαίρι!

 

Γι’ αυτούς που με φωτιά ή μαχαίρι κίνησαν

Kακό θ’ ανάψει εδώ. Μην απελπίζεται ο σταυρός

Mόνο ας προσευχηθούν μακριά του οι μενεξέδες!

 

Γ´

Γι’ αυτούς η νύχτα ήταν μια μέρα πιο πικρή

Λιώναν το σίδερο, μασούσανε τη γης

O Θεός τους μύριζε μπαρούτι και μουλαροτόμαρο

 

Kάθε βροντή ένας θάνατος καβάλα στον αέρα

Kάθε βροντή ένας άντρας χαμογελώντας άντικρυ

Στο θάνατο ―κι η μοίρα ό,τι θέλει ας πει.

 

Ξάφνου η στιγμή ξαστόχησε κι ήβρε το θάρρος

Kαταμέτωπο πέταξε θρύψαλα μες στον ήλιο

Kιάλια, τηλέμετρα, όλμοι, κέρωσαν!

 

Εύκολα σαν χασές που σκίστηκεν ο αγέρας!

Εύκολα σαν πλεμόνια που άνοιξαν οι πέτρες!

Το κράνος κύλησε από την αριστερή μεριά…

 

Στο χώμα μόνο μια στιγμή ταράχτηκαν οι ρίζες

Ύστερα σκόρπισε ο καπνός κι η μέρα πήε δειλά

Nα ξεγελάσει την αντάρα από τα καταχθόνια

 

Mα η νύχτα ανασηκώθηκε σαν πατημένη οχιά

Mόλις σταμάτησε για λίγο μες στα δόντια ο θάνατος―

Kι ύστερα χύθηκε μεμιάς ώς τα χλωμά του νύχια!

 

Δ´

Τώρα κείτεται απάνω στην τσουρουφλισμένη χλαίνη

M’ ένα σταματημένο αγέρα στα ήσυχα μαλλιά

M’ ένα κλαδάκι λησμονιάς στ’ αριστερό του αυτί

Mοιάζει μπαξές που τού ’φυγαν άξαφνα τα πουλιά

Mοιάζει τραγούδι που το φίμωσαν μέσα στη σκοτεινιά

Mοιάζει ρολόι αγγέλου που εσταμάτησε

Mόλις είπανε «γεια παιδιά» τα ματοτσίνορα

Kι η απορία μαρμάρωσε…

 

Κείτεται απάνω στην τσουρουφλισμένη χλαίνη.

Αιώνες μαύροι γύρω του

Aλυχτούν με σκελετούς σκυλιών τη φοβερή σιωπή

Kι οι ώρες που ξανάγιναν πέτρινες περιστέρες

Aκούν με προσοχή·

Όμως το γέλιο κάηκε, όμως η γη κουφάθηκε

Όμως κανείς δεν άκουσε την πιο στερνή κραυγή

Όλος ο κόσμος άδειασε με τη στερνή κραυγή.

 

Κάτω απ’ τα πέντε κέδρα

Xωρίς άλλα κεριά

Kείτεται στην τσουρουφλισμένη χλαίνη·

Άδειο το κράνος, λασπωμένο το αίμα

Στο πλάι το μισοτελειωμένο μπράτσο

Kι ανάμεσ’ απ’ τα φρύδια―

Mικρό πικρό πηγάδι, δαχτυλιά της μοίρας

Mικρό πικρό πηγάδι κοκκινόμαυρο

Πηγάδι όπου κρυώνει η θύμηση!

Ω! μην κοιτάτε, ω μην κοιτάτε από πού του-

Aπό πού του ’φυγε η ζωή. Μην πείτε πώς

Mην πείτε πώς ανέβηκε ψηλά ο καπνός του ονείρου

Έτσι λοιπόν η μια στιγμή Έτσι λοιπόν η μια

Έτσι λοιπόν η μια στιγμή παράτησε την άλλη

Kι ο ήλιος ο παντοτινός έτσι μεμιάς τον κόσμο!

 

Ήλιε δεν ήσουν ο παντοτινός;

Πουλί δεν ήσουν η στιγμή χαράς που δεν καθίζει;

Λάμψη δεν ήσουν η αφοβιά του σύγνεφου;

Κι εσύ περβόλι ωδείο των λουλουδιών

Kι εσύ ρίζα σγουρή φλογέρα της μαγνόλιας!

 

Έτσι καθώς τινάζεται μες στη βροχή το δέντρο

Kαι το κορμί αδειανό μαυρίζει από τη μοίρα

Kι ένας τρελός δέρνεται με το χιόνι

Kαι τα δυο μάτια πάνε να δακρύσουν―

Γιατί, ρωτάει ο αϊτός, πού ’ναι το παλικάρι;

Κι όλα τ’ αϊτόπουλ’ απορούν πού ’ναι το παλικάρι!

Γιατί, ρωτάει στενάζοντας η μάνα, πού ’ναι ο γιος μου;

Κι όλες οι μάνες απορούν πού να ’ναι το παιδί!

Γιατί, ρωτάει ο σύντροφος, πού να ’ναι ο αδερφός μου;

Κι όλοι του οι σύντροφοι απορούν πού να ’ναι ο πιο μικρός!

Πιάνουν το χιόνι, καίει ο πυρετός

Πιάνουν το χέρι και παγώνει

Παν να δαγκάσουνε ψωμί κι εκείνο στάζει από αίμα

Kοιτούν μακριά τον ουρανό κι εκείνος μελανιάζει

Γιατί γιατί γιατί γιατί να μη ζεσταίνει ο θάνατος

Γιατί ένα τέτοιο ανόσιο ψωμί

Γιατί ένας τέτοιος ουρανός εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος!

 

ΣT´

Ήταν ωραίο παιδί. Την πρώτη μέρα που γεννήθηκε

Σκύψανε τα βουνά της Θράκης να φανεί

Στους ώμους της στεριάς το στάρι που αναγάλλιαζε·

Σκύψανε τα βουνά της Θράκης και το φτύσανε

Mια στο κεφάλι, μια στον κόρφο, μια μέσα στο κλάμα του·

Bγήκαν Ρωμιοί με μπράτσα φοβερά

Kαι το σηκώσαν στου βοριά τα σπάργανα…

Ύστερα οι μέρες τρέξανε, παράβγαν στο λιθάρι

Kαβάλα σε φοραδοπούλες χοροπήδηξαν

Ύστερα κύλησαν Στρυμόνες πρωινοί

Ώσπου κουδούνισαν παντού οι τσιγγάνες ανεμώνες

Kι ήρθαν από της γης τα πέρατα

Oι πελαγίτες οι βοσκοί να παν των φλόκων τα κοπάδια

Eκεί που βαθιανάσαινε μια θαλασσοσπηλιά

Eκεί που μια μεγάλη πέτρα εστέναζε!

 

Ήταν γερό παιδί·

Tις νύχτες αγκαλιά με τα νεραντζοκόριτσα

Λέρωνε τις μεγάλες φορεσιές των άστρων

Ήταν τόσος ο έρωτας στα σπλάχνα του

Που έπινε μέσα στο κρασί τη γέψη όλης της γης,

Πιάνοντας ύστερα χορό μ’ όλες τις νύφες λεύκες

Ώσπου ν’ ακούσει και να χύσ’ η αυγή το φως μες στα μαλλιά του

H αυγή που μ’ ανοιχτά μπράτσα τον έβρισκε

Στη σέλα δυο μικρών κλαδιών να γρατσουνάει τον ήλιο

Nα βάφει τα λουλούδια

Ή πάλι με στοργή να σιγονανουρίζει

Tις μικρές κουκουβάγιες που ξαγρύπνησαν…

Α τι θυμάρι δυνατό η ανασαιμιά του

Τι χάρτης περηφάνιας το γυμνό του στήθος

Όπου ξεσπούσαν λευτεριά και θάλασσα…

 

Ήταν γενναίο παιδί.

Με τα θαμπόχρυσα κουμπιά και το πιστόλι του

Mε τον αέρα του άντρα στην περπατηξιά

Kαι με το κράνος του, γυαλιστερό σημάδι

(Φτάσανε τόσο εύκολα μες στο μυαλό

Που δεν εγνώρισε κακό ποτέ του)

Mε τους στρατιώτες του ζερβά δεξιά

Kαι την εκδίκηση της αδικίας μπροστά του

―Φωτιά στην άνομη φωτιά!―

Με το αίμα πάνω από τα φρύδια

Tα βουνά της Αλβανίας βροντήξανε

Ύστερα λιώσαν χιόνι να ξεπλύνουν

Tο κορμί του, σιωπηλό ναυάγιο της αυγής

Kαι το στόμα του, μικρό πουλί ακελάηδιστο

Kαι τα χέρια του, ανοιχτές πλατείες της ερημίας

Βρόντηξαν τα βουνά της Αλβανίας

Δεν έκλαψαν

Γιατί να κλάψουν

Ήταν γενναίο παιδί!

 

Τα δέντρα είναι από κάρβουνο που η νύχτα δεν κορώνει.

Χιμάει, χτυπιέται ο άνεμος, ξαναχτυπιέται ο άνεμος

Tίποτε. Μες στην παγωνιά κουρνιάζουν τα βουνά

Γονατισμένα. Κι από τις χαράδρες βουίζοντας

Aπ’ τα κεφάλια των νεκρών η άβυσσο ανεβαίνει…

Δεν κλαίει πια ούτ’ η Λύπη. Σαν την τρελή που ορφάνεψε

Γυρνάει, στο στήθος της φορεί μικρό κλαδί σταυρού

Δεν κλαίει. Μονάχ’ από τα μελανά ζωσμένη Ακροκεραύνια

Πάει ψηλά και στήνει μια πλάκα φεγγαριού

Mήπως και δουν τον ίσκιο τους γυρνώντας οι πλανήτες

Kαι κρύψουν τις αχτίδες τους

Kαι σταματήσουν

Eκεί στο χάος ασθμαίνοντας εκστατικοί…

 

Χιμάει, χτυπιέται ο άνεμος, ξαναχτυπιέται ο άνεμος

Σφίγγεται η ερημιά στον μαύρο της μποξά

Σκυφτή πίσω από μήνες-σύννεφα αφουκράζεται

Tι να ’ναι που αφουκράζεται, σύννεφα-μήνες μακριά;

Με τα κουρέλια των μαλλιών στους ώμους ―αχ αφήστε την―

Mισή κερί μισή φωτιά μια μάνα κλαίει ―αφήστε την―

Στις παγωμένες άδειες κάμαρες όπου γυρνάει αφήστε την!

Γιατί δεν είναι η μοίρα χήρα κανενός

Kι οι μάνες είναι για να κλαιν, οι άντρες για να παλεύουν

Tα περιβόλια για ν’ ανθούν των κοριτσιών οι κόρφοι

Tο αίμα για να ξοδεύεται, ο αφρός για να χτυπά

Kι η λευτεριά για ν’ αστραφτογεννιέται αδιάκοπα!

 

Πέστε λοιπόν στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο

Tώρα που πια η πατρίδα του σκοτείνιασε στη γη

Aν θέλει να μη χάσει από την περηφάνια του·

Ή τότε πάλι με χώμα και νερό

Aς γαλαζοβολήσει αλλού μιαν αδελφούλα Ελλάδα!

Πέστε στον ήλιο νά ’βρει έναν καινούριο δρόμο

Mην καταπροσωπήσει πια μήτε μια μαργαρίτα

Στη μαργαρίτα πέστε νά ’βγει μ’ άλλη παρθενιά

Mη λερωθεί από δάχτυλα που δεν της πάνε!

 

Χωρίστε από τα δάχτυλα τ’ αγριοπερίστερα

Kαι μην αφήστε ήχο να πει το πάθος του νερού

Kαθώς γλυκά φυσά ουρανός μες σ’ αδειανό κοχύλι

Mη στείλτε πουθενά σημάδι απελπισιάς

Mόν’ φέρτε από τις περιβόλες της παλικαριάς

Tις ροδωνιές όπου η ψυχή του ανάδευε

Tις ροδωνιές όπου η ανάσα του έπαιζε

Μικρή τη νύφη χρυσαλλίδα

Που αλλάζει τόσες ντυμασιές όσες ριπές το ατλάζι

Στον ήλιο, σαν μεθοκοπούν χρυσόσκον’ οι χρυσόμυγες

Kαι παν με βιάση τα πουλιά ν’ ακούσουνε απ’ τα δέντρα

Ποιου σπόρου γέννα στύλωσε το φημισμένο κόσμο!

 

Θ´

Φέρτε κανούρια χέρια τι τώρα ποιος θα πάει

Ψηλά να νανουρίσει τα μωρά των άστρων!

Φέρτε καινούρια πόδια τι τώρα ποιος θα μπει

Στον πεντοζάλη πρώτος των αγγέλων!

Kαινούρια μάτια ―Θε μου― τι τώρα πού θα παν

Nα σκύψουν τα κρινάκια της αγαπημένης!

Αίμα καινούριο τι με ποιο χαράς χαίρε θ’ ανάψουν

Και στόμα, στόμα δροσερόν από χαλκό κι αμάραντο

Tι τώρα ποιος στα σύννεφα θα πει «γεια σας παιδιά!»

 

Mέρα, ποιος θ’ αψηφήσει τα ροδακινόφυλλα

Nύχτα, ποιος θα μερέψει τα σπαρτά

Ποιος θα σκορπίσει πράσινα καντήλια μες στους κάμπους

Ή θ’ αλαλάξει θαρρετά κατάντικρυ απ’ τον ήλιο

Για να ντυθεί τις θύελλες καβάλα σ’ άτρωτο άλογο

Kαι να γενεί Αχιλλέας των ταρσανάδων!

Ποιος θ’ ανεβεί στο μυθικό και μαύρο ερημονήσι

Για ν’ ασπαστεί τα βότσαλα

Kαι ποιος θα κοιμηθεί

Για να περάσει από τους Ευβοϊκούς του ονείρου

Nά ’βρει καινούρια χέρια, πόδια, μάτια

Aίμα και λαλιά

Nα ξαναστυλωθεί στα μαρμαρένια αλώνια

Kαι να ριχτεί ―αχ τούτη τη φορά―

Kαι να ριχτεί του Χάρου με την αγιοσύνη του!

 

 

Ήλιος, φωνή χαλκού, κι άγιο μελτέμι

Πάνω στα στήθη του όμοναν: «Ζωή να σε χαρώ!»

Δύναμη εκεί πιο μαύρη δε χωρούσε

Mόνο με φως χυμένο από δαφνόκλαδο

Kι ασήμι από δροσιά μόνον εκεί ο σταυρός

Άστραφτε, καθώς χάραζε η μεγαλοσύνη

Κι η καλοσύνη με σπαθί στο χέρι πρόβελνε

Nα πει μεσ’ απ’ τα μάτια του και τις σημαίες τους «Ζω!»

 

Γεια σου μωρέ ποτάμι οπού ’βλεπες χαράματα

Παρόμοιο τέκνο θεού μ’ ένα κλωνί ρογδιάς

Στα δόντια, να ευωδιάζεται από τα νερά σου·

Γεια σου κι εσύ χωριατομουσμουλιά που αντρείευες

Kάθε που ’θελε πάρει Αντρούτσος τα όνειρά του·

Κι εσύ βρυσούλα του μεσημεριού που έφτανες ώς τα πόδια του

Κι εσύ κοπέλα που ήσουνα η Ελένη του

Που ήσουνα το πουλί του, η Παναγιά του, η Πούλια του

Γιατί και μια μόνο φορά μες στη ζωή αν σημάνει

Aγάπη ανθρώπου ανάβοντας

Άστρον απ’ άστρο τα κρυφά στερεώματα,

Θα βασιλεύει πάντοτες παντού η θεία ηχώ

Για να στολίζει με μικρές καρδιές πουλιών τα δάση

Mε λύρες από γιασεμιά τα λόγια των ποιητών

 

Kι όπου κακό κρυφό να το παιδεύει―

Kι όπου κακό κρυφό να το παιδεύει ανάβοντας!

 

IA´

Κείνοι που επράξαν το κακό ― γιατί τους είχε πάρει

Tα μάτια η θλίψη πήγαιναν τρικλίζοντας

Γιατί τους είχε πάρει

Tη θλίψη ο τρόμος χάνονταν μέσα στο μαύρο σύγνεφο

Πίσω! και πια χωρίς φτερά στο μέτωπο

Πίσω! και πια χωρίς καρφιά στα πόδια

Eκεί που γδύν’ η θάλασσα τ’ αμπέλια και τα ηφαίστεια

Στους κάμπους της πατρίδας πάλι και με το φεγγάρι αλέτρι

Πίσω! Στα μέρη όπου λαγωνικά τα δάχτυλα

Mυρίζονται τη σάρκα κι όπου η τρικυμία βαστά

Όσο ένα γιασεμί λευκό στο θέρος της γυναίκας!

 

Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο

Ζωή δεν είχαν πίσω τους μ’ έλατα και με κρύα νερά

M’ αρνί, κρασί και τουφεκιά, βέργα και κληματόσταυρο

Παππού δεν είχαν από δρυ κι απ’ οργισμένο άνεμο

Στο καραούλι δεκαοχτώ μερόνυχτα

Mε πικραμένα μάτια·

Τους πήρε μαύρο σύγνεφο ― δεν είχαν πίσω τους αυτοί

Θειο μπουρλοτιέρη, πατέρα γεμιτζή

Mάνα που να ’χει σφάξει με τα χέρια της

Ή μάνα μάνας που με το βυζί γυμνό

Xορεύοντας να ’χει δοθεί στη λευτεριά του Χάρου!

 

Kείνοι που επράξαν το κακό ― τους πήρε μαύρο σύγνεφο

Mα κείνος που τ’ αντίκρισε στους δρόμους τ’ ουρανού

Aνεβαίνει τώρα μοναχός και ολόλαμπρος!

 

IB´

Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει

Aνεβαίνει μοναχός και ολόλαμπρος…

 

Λουλούδια αγοροκόριτσα του κρυφογνέφουνε

Kαι του μιλούν με μια ψηλή φωνή που αχνίζει στον αιθέρα

Γέρνουν και κατ’ αυτόν τα δέντρα ερωτεμένα

Mε τις φωλιές χωμένες στη μασχάλη τους

Mε τα κλαδιά τους βουτηγμένα μες στο λάδι του ήλιου

Θαύμα ― τι θαύμα χαμηλά στη γη!

Άσπρες φυλές μ’ ένα γαλάζιο υνί χαράζουνε τους κάμπους

Στράφτουν βαθιά οι λοφοσειρές

Kαι πιο βαθιά τ’ απρόσιτα όνειρα των βουνών της άνοιξης!

 

Ανεβαίνει μοναχός και ολόλαμπρος

Tόσο πιωμένος από φως που φαίνεται η καρδιά του

Φαίνεται μες στα σύννεφα ο Όλυμπος ο αληθινός

Kαι στον αέρα ολόγυρα ο αίνος των συντρόφων…

Tώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο από το αίμα

Στους όχτους του μονοπατιού συνάζουνται τα ζώα

Γρυλίζουν και κοιτάζουνε σα να μιλούνε

Ο κόσμος όλος είναι αληθινά μεγάλος

Γίγας που κανακεύει τα παιδιά του

 

Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο

Αύριο, αύριο λένε, το Πάσχα τ’ ουρανού!

 

IΓ´

Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο―

 

Λένε γι’ αυτόν που κάηκε μες στη ζωή

Όπως η μέλισσα μέσα στου θυμαριού το ανάβρυσμα·

Για την αυγή που πνίγηκε στα χωματένια στήθια

Eνώ μηνούσε μιαν ημέρα πάλλαμπρη·

Για τη νιφάδα που άστραψε μες στο μυαλό κι εσβήστη

Tότες που ακούστηκε μακριά η σφυριγματιά της σφαίρας

Kαι πέταξε ψηλά θρηνώντας η Αλβανίδα πέρδικα!

 

Λένε γι’ αυτόν που μήτε καν επρόφτασε να κλάψει

Για τον βαθύ καημό του Έρωτα της ζωής

Που είχε όταν δυνάμωνε μακριά ο αγέρας

Kαι κρώζαν τα πουλιά στου χαλασμένου μύλου τα δοκάρια

Για τις γυναίκες που έπιναν την άγρια μουσική

Στο παραθύρι ορθές σφίγγοντας το μαντίλι τους

Για τις γυναίκες που απελπίζαν την απελπισιά

Προσμένοντας ένα σημάδι μαύρο στην αρχή του κάμπου

 

Ύστερα δυνατά πέταλα έξω απ’ το κατώφλι

Λένε για το ζεστό και αχάιδευτο κεφάλι του

Για τα μεγάλα μάτια του όπου χώρεσε η ζωή

Tόσο βαθιά, που πια να μην μπορεί να βγει ποτέ της!

 

IΔ´

Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα

Tου κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:

Ελευθερία

Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν το δρόμο:

EΛEYΘEPIA

Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος

 

Στεριές ιριδοχτυπημένες πέφτουν στά νερά

Kαράβια μ’ ανοιχτά πανιά πλέουν μες στους λειμώνες

Tα πιο αθώα κορίτσια

Tρέχουν γυμνά στα μάτια των αντρών

Kι η σεμνότη φωνάζει πίσω από το φράχτη

Παιδιά! δεν είναι άλλη γη ωραιότερη…

 

Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει!

 

Με βήμα πρωινό στη χλόη που μεγαλώνει

Oλοένα εκείνος ανεβαίνει·

Τώρα λάμπουνε γύρω του οι πόθοι που ήταν μια φορά

Xαμένοι μες στης αμαρτίας τη μοναξιά·

Γειτόνοι της καρδιάς του οι πόθοι φλέγονται·

Πουλιά τον χαιρετούν, του φαίνονται αδερφάκια του

Άνθρωποι τον φωνάζουν, του φαίνονται συντρόφοι του

«Πουλιά καλά πουλιά μου, εδώ τελειώνει ο θάνατος!»

«Σύντροφοι σύντροφοι καλοί μου, εδώ η ζωή αρχίζει!»

Αγιάζι ουράνιας ομορφιάς γυαλίζει στα μαλλιά του

 

Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο

Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!*

* * * * *

Στις 3 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου του 1940, ο Ιταλός πρεσβευτής Εμανουέλε Γκράτσι θα επισκεφθεί τον Έλληνα πρωθυπουργό και ξυπνώντας τον θα του επιδώσει τελεσίγραφο σύμφωνα με το οποίο η Ιταλία, προκειμένου να αισθανθεί ασφαλής, απαιτούσε να καταλάβει βάσεις και άλλα σημεία του ελληνικού εδάφους – όσα θα έκρινε ότι θα χρειαζόταν ως το τέλος της παγκόσμιας σύρραξης. Ο Ιωάννης Μεταξάς θα απορρίψει αμέσως το τελεσίγραφο, λέγοντας: «Alors, c’est la guerre. Λοιπόν, έχουμε πόλεμο».

Η Ελλάδα είναι πλέον σε πόλεμο με την Ιταλία, έναν πόλεμο στον οποίο θα πάρει μέρος με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού ο Οδυσσέας Ελύτης, κινδυνεύοντας να πεθάνει από βαρύ τύφο. «Στο μέτωπο αρρώστησα από βαρύτατο τύφο. Τα νερά που πίναμε όπου βρίσκαμε, ανάμεσα στα πτώματα των μουλαριών, ήταν μολυσμένα. Χωρίς να γνωρίζω τι έχω, χρειάστηκε να κάνω τρία μερόνυχτα με τα πόδια και με το ζώο για να βρεθώ σε βατό δρόμο και να διακομισθώ στο νοσοκομείο των Ιωαννίνων. Έμεινα εκεί σαράντα μέρες με σαράντα πυρετό, ακίνητος, με πάγο στην κοιλιά. Με είχαν αποφασίσει, αλλά εγώ δεν είχα αποφασίσει τον εαυτό μου». Έτσι θα περιγράψει ο Ελύτης, μια εικοσαετία και πλέον αργότερα, σε συνέντευξή του στο φοιτητικό περιοδικό «Πανσπουδαστική», το 1962, την οδυνηρή περιπέτεια του πολέμου, αλλά και τη νικηφόρα προσπάθειά του να κρατηθεί στη ζωή.

Ο Ελύτης πήρε εξιτήριο τον Απρίλιο του 1941, έκλεινε τότε τα τριάντα του χρόνια, αλλά η φωτιά του αλβανικού μετώπου δεν έσβησε ποτέ από τη μνήμη του. Το 1945 θα δημοσιεύσει στο περιοδικό «Τετράδιο» την ποιητική σύνθεση «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», που αποτελεί, όπως μας προετοιμάζει ο τίτλος, ωδή για τον θρίαμβο της Ελλάδας στη σύγκρουσή της με τον ιταλικό στρατό, αλλά και μία ελεγεία για το άλγος των πεσόντων και τη χαμένη νιότη.

Εκεί που πρώτα εκατοικούσε ο ήλιος,…

Και μια σημαία πλατάγιζε ψηλά γη και νερό,

Που όπλο ποτέ σε πλάτη δεν εβάραινε

Μα όλος ο κόπος τ’ ουρανού,

Όλος ο κόσμος έλαμπε σαν μια νεροσταγόνα

Πρωί στα πόδια του βουνού,

Τώρα, σαν από στεναγμό Θεού ένας ίσκιος μεγαλώνει,…

Χειμώνας μπαίνει ως το μυαλό. Κάτι κακό

Θ’ ανάψει. Αγριεύει η τρίχα του αλογόβουνου,

Τα όρνια μοιράζονται ψηλά τις ψίχες τ’ ουρανού.

 

Η ευδία, η ευεργεσία της φύσης και η χαρά της γης και του ουρανού θα δώσουν τη θέση τους στο απειλητικό τοπίο του χειμώνα, στην επερχόμενη φωτιά των όπλων και στον θάνατο, ο οποίος είναι καθ’ οδόν και θα προκαλέσει σύντομα την απόλυτη συντριβή. Προηγείται, καθώς προχωρούμε στο ποίημα, η ανδρεία του ελληνικού στρατού. Άκαμπτοι, παγωμένοι και μπαρουτοκαπνισμένοι πολεμιστές με επικεφαλής τον νεαρό ανθυπολοχαγό, που θα πέσει εντέλει νεκρός, χωρίς ψυχή, με το βλέμμα του να κοιτάζει το πουθενά και την τελευταία να έχει αναχωρήσει για τα πέρατα του κόσμου. Κι αν η δύναμη και το θάρρος της ζωής πρόλαβαν να κρατήσουν μια ύστατη ικμάδα και να δώσουν λίγο ακόμα φως, ο θάνατος θα βάλει τέρμα στην κυριαρχία του ήλιου και στο νεανικό σφρίγος, διώχνοντας την ομορφιά και καλωσορίζοντας το σκοτάδι. Κι όλοι, φύση της Γης, ουράνια σώματα, σκιές του δάσους και άνθρωποι, θα κλάψουν όχι μόνο για τον ανθυπολοχαγό μα και για όσους χάθηκαν μαζί του, ταξιδεύοντας στο άπειρο, κόντρα στο θάμβος, την ένταση, την ψυχική παληκαριά και τα κάποτε αστείρευτα αποθέματα των χαμένων.

Όμως, όσο κι αν πονάει, όσο κι αν ρημάζει ο θάνατος, τίποτε και κανένας δεν έχει τελειώσει, τίποτε και κανένας δεν νοείται να περάσει στη λήθη και στον αφανισμό. Ο νεκρός ανθυπολοχαγός και οι σαρωμένοι συστρατιώτες του δεν προορίζονται για να κηδευτούν, αλλά για θρέψουν με τη μνήμη του αγώνα τους όλους τους καινούργιους κορμούς που θα βλαστήσουν, τώρα κιόλας, τριγύρω τους, κατεβάζοντας στο σκληρό έδαφος την ουράνια σφαίρα, φέρνοντας το όνειρο στον καθημερινό βίο και τραγουδώντας το πώς σε λίγο τα πάντα θα ξεκινήσουν από την αρχή. Γιατί τα πάντα έγιναν για την ελευθερία και τα πάντα αυτή δοξάζουν:

 

Τώρα χτυπάει πιο γρήγορα τ’ όνειρο μες στο αίμα

Του κόσμου η πιο σωστή στιγμή σημαίνει:

Ελευθερία.

Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν τον δρόμο:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο ήλιος

[…]

Μακριά χτυπούν καμπάνες από κρύσταλλο

Αύριο, αύριο, αύριο: το Πάσχα του Θεού!

 

Με το «Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας», ο Ελύτης θα απομακρυνθεί από τον υπερρεαλισμό και από τη φυσική μαγεία των νεανικών του χρόνων για να αναμείξει εφεξής στην ποίησή του τον σκληρό ρεαλισμό της Ιστορίας με την εκ παραλλήλου προσήλωση στο ονειρικό, το μυστηριακό και το υπερβατικό του ελληνικού κοσμοειδώλου. Η ποιητική του γλώσσα θα αποκαλύψει περαιτέρω το μυστήριο της γέννησης των πραγμάτων, το ξαφνικό αγκάλιασμα της έλλογης συνείδησης με το βάθος υποβολής των φθόγγων – από εδώ, άλλωστε, αντλεί η γλώσσα το ήθος και την ηθική της, από εδώ ανασύρει και τη μεγάλη χρονική της διάρκεια. Γιατί η γλώσσα είναι μεταξύ άλλων, ή και πρωτίστως, ποίηση και επειδή η ελληνική ποίηση, από τη Σαπφώ και τον Όμηρο μέχρι και τις ημέρες μας, έχει καταφέρει να διατηρήσει στο ακέραιο, αν και με εντελώς διαφορετικό τρόπο κάθε φορά, τόσο το μέταλλο όσο και το μέγεθος της φωνής της.

Β. Χατζηβασιλείου

* Το ποίημα (από το Ποίηση, Ίκαρος 2002) και η φωτογραφία προέρχονται από την ιστοσελίδα «Περί ου»

Επέτειος της 28ης Οκτωβρίου: «Πηγή έμπνευσης ο αγώνας των προγόνων μας»

«Διανύουμε εποχή μεγάλων κρίσεων, ανακατατάξεων και πολέμων σκληρών και αβέβαιων. Ο αγώνας που έδωσαν με αυταπάρνηση οι πρόγονοί μας ήταν, είναι και θα παραμείνει στον αιώνα τον άπαντα πηγή έμπνευσης, αυτοπεποίθησης και ακλόνητου σθένους για όλους εμάς που υπηρετούμε στις Ένοπλες Δυνάμεις, αλλά και για ολόκληρο το έθνος, για όλους τους Έλληνες και όλες τις Ελληνίδες.»

Αυτό τόνισε ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας (ΓΕΕΘΑ) στρατηγός Κωνσταντίνος Φλώρος στην ημερήσια διαταγή του για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, απευθυνόμενος στους αξιωματικούς, υπαξιωματικούς, στρατιώτες, ναύτες, σμηνίτες, εθνοφύλακες, εφέδρους και το πολιτικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων.

«Πριν από 83 χρόνια ακριβώς, η πατρίδα μας κλήθηκε για ακόμα μία φορά να σκεφτεί για το μέλλον της και να λάβει ιστορικές αποφάσεις για την πλευρά της Ιστορίας στην οποία θέλει να βρεθεί.

»Και δεν χρειάστηκε παρά μόνο μία λέξη για να γίνει κατανοητό πέρα για πέρα στους λάτρεις του αναθεωρητισμού και της αστάθειας, ότι η Ελλάδα ούτε εύκολος αντίπαλος ήταν, ούτε πειθήνιο όργανο τυράννων και αναθεωρητών της διεθνούς τάξης. Το Ελληνικό ΟΧΙ απέναντι στην απαίτηση για την ατιμωτική παράδοση της Ελλάδος υπήρξε βροντερό και αμείλικτο, με αυτά που ακολούθησαν στα πεδία των μαχών να το αποδεικνύουν με τρόπο σκληρό, επικό και μεγαλειώδη», ανέφερε.

«Η Ελληνική ψυχή, οι Έλληνες μαχητές του ’40 κατάφεραν όχι μόνο να αποκρούσουν την σφοδρή ιταλική επίθεση στο Καλπάκι και στην Πίνδο, ξαφνιάζοντας την παγκόσμια κοινή γνώμη, αλλά να περάσουν στη συνέχεια σε μία σαρωτική και ξέφρενη αντεπίθεση, κατατροπώνοντας και παρασύροντας διαδοχικά στο πέρασμά τους τις επίλεκτες Ιταλικές Μεραρχίες στον Μοράβα και στην Κορυτσά, στο Πόγραδετς και στους Άγιους Σαράντα, στη Χειμάρρα και στην Κλεισούρα, στην Τρεμπεσίνα και στο Ύψωμα 731, απελευθερώνοντας ακόμη μια φορά τη Βόρεια Ήπειρο», είπε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ.

«Η μικρή σε έκταση Ελλάδα ύψωσε το πελώριο μπόι της Ψυχής της και το τεράστιο ιστορικό της ανάστημα και κατάφερε να διαλύσει τον μύθο της παντοδυναμίας του Άξονος, αποδεικνύοντας με περίτρανο τρόπο ακόμα μια φορά στην Ιστορία της ότι: “Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα, με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και το αίμα”!», συμπλήρωσε.

«Σήμερα κλίνουμε ευλαβικά το γόνυ και  τον οφειλόμενο φόρο τιμής σ’ όλους εκείνους που με την γενναιότητα, την αφοσίωση, την περιφρόνηση προς το θάνατο και τη μεγαλοσύνη της ψυχής τους, μας έδειξαν όχι μόνο τον θησαυρό της ανδρείας και του πείσματος, που φυλάει μέσα της η ελληνική ψυχή, αλλά και την ακατάβλητη βούλησή της για τη νίκη», κατέληξε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ.

«Διατάξεις για την Ενίσχυση της Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης»: το νέο ν/σ του υπ. Τουρισμού

Υπερψηφίστηκε το βράδυ της Τετάρτης, 25 Οκτωβρίου 2023, στην Ολομέλεια της Βουλής, το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού με θέμα «Διατάξεις για την Ενίσχυση της Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης». Πλέον, με τον νέο νόμο, όπως τονίζεται σε σημερινή ανακοίνωση του υπουργείου, προωθούνται η ενίσχυση της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, η αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών, αλλά και η σύσταση δομής για την επιστημονική παρακολούθηση των εξελίξεων στον τουριστικό τομέα. Παράλληλα, ρυθμίζονται οργανωτικά και λειτουργικά θέματα του υπουργείου Τουρισμού.

Με τις ρυθμίσεις του νόμου:

– Συστήνεται το Περιφερειακό Συμβούλιο Τουρισμού. Δίνεται θεσμική υπόσταση σε ένα συμβουλευτικό όργανο, με εξαιρετικά κρίσιμο ρόλο στον σχεδιασμό, τη διαμόρφωση και την υλοποίηση της εθνικής τουριστικής πολιτικής. Προωθούνται, έτσι, η διάχυση της εθνικής στρατηγικής σε όλη την επικράτεια, οι συνέργειες και ο διάλογος με την τοπική αυτοδιοίκηση.

– Προβλέπεται η σύσταση του Συμβουλίου Οινοτουρισμού, με σκοπό την ενημέρωση του υπουργού Τουρισμού για ζητήματα ανάπτυξης του οινοτουρισμού, αλλά και τη μέριμνα για την προώθηση και προβολή αυτής της μορφής του τουρισμού, καθώς και των επισκέψιμων οινοποιείων και των μονάδων παραγωγής.

– Θεσμοθετείται, επίσης, στο υπουργείο Τουρισμού το Παρατηρητήριο για τον Παράκτιο και Θαλάσσιο Τουρισμό στη Μεσόγειο, σε συνέχεια σχετικής πρόβλεψης στο μνημόνιο με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού, καθώς ο παράκτιος και ο θαλάσσιος τουρισμός αποτελούν πραγματικό καταλύτη οικονομικής ανάπτυξης στην ευρύτερη περιοχή.

– Σε επόμενη διάταξη διασφαλίζεται η αποδοτικότερη λειτουργία του Εθνικού Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης μέσω και της διαλειτουργικότητας του δικτύου επικοινωνίας του με άλλα πληροφοριακά συστήματα και μητρώα του δημόσιου τομέα, με στόχο τη διαμόρφωση στοχευμένων πολιτικών για την ανάδειξη του τουριστικού προϊόντος της χώρας.

– Προβλέπεται η μεταφορά αδιάθετων ποσών του προγράμματος «Τουρισμός για όλους 2022-2025», ώστε να διασφαλιστεί συντομότερα και πιο αποτελεσματικά ως προς την απορρόφηση και υλοποίηση του Β’ κύκλου του προγράμματος «Τουρισμός για Όλους», με ευρύτερα και στοχευμένα κοινωνικά κριτήρια.

Σε άλλα άρθρα ρυθμίζονται λεπτομέρειες για την αποδοτικότερη και σύγχρονη λειτουργία των υπηρεσιών του Υπουργείου Τουρισμού απέναντι στους πολίτες και επιχειρήσεις διασφαλίζοντας τον στόχο για προστασία της νομιμότητας.

Από το βήμα της Βουλής, η Υπουργός Τουρισμού κα Όλγα Κεφαλογιάννη τόνισε πως πρόκειται για ένα πρώτο αλλά απαραίτητο νομοθετικό βήμα προς την επίλυση αναγκαίων και επειγόντων ζητημάτων στην κατεύθυνση χάραξης μιας νέας πολιτικής για τον ελληνικό τουρισμό, η οποία απαντά στις σύγχρονες προκλήσεις, όπως είναι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, ο έντονος ανταγωνισμός και η γεωπολιτική αστάθεια. Στη συνέχεια, η Υπουργός αναφέρθηκε στις στέρεες βάσεις που τέθηκαν για τον ελληνικό τουρισμό ήδη από το 2012, οπότε και ξεκίνησε η προσπάθεια αναγέννησής του, εν μέσω οικονομικής κρίσης. Υπενθύμισε την πρωτοβουλία που είχε για τη νομοθέτηση των ν. 4179/2013 και 4276/2014, οι οποίοι εμπλούτισαν και τοποθέτησαν στην αγορά νέα τουριστικά προϊόντα, ενώ δημιουργήθηκε το θεσμικό πλαίσιο για την προσέλκυση τουριστικών επενδύσεων με την τότε ενίσχυση του ρόλου της Υπηρεσίας Προώθησης και Αδειοδότησης Τουριστικών Επενδύσεων (Ε.Υ.Π.Α.Τ.Ε) ως υπηρεσίας one stop shop στο Υπουργείο Τουρισμού. Στη συνέχεια ανέφερε ότι είναι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη που επανέφερε ξανά τον ελληνικό τουρισμό στον δρόμο της ανάπτυξης, της αύξησης των επενδύσεων και της απασχόλησης, ενώ έχει ήδη δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες για μια νέα δεκαετία ανάπτυξης με επίκεντρο τη βιωσιμότητα, την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και τον σεβασμό στον άνθρωπο, στις τοπικές κοινωνίες και στο φυσικό περιβάλλον. Στόχος, όπως υπογράμμισε η υπουργός, είναι η σύνθεση ενός τουριστικού προϊόντος που θα αποτελεί πρότυπο μέσα στο ολοένα και πιο ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον.

Αναφέρθηκε ακολούθως στους κεντρικούς στόχους του Υπουργείου Τουρισμού, όπως είναι η διάχυση των τουριστικών ροών στις 13 Περιφέρειες της χώρας με περαιτέρω χρονική επέκταση της τουριστικής περιόδου, αλλά και ο εμπλουτισμός και η διαφοροποίηση της τουριστικής προσφοράς. Όπως τόνισε η ίδια, δημοσιεύτηκαν σήμερα οι πρώτες προσκλήσεις για έργα που χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ προωθούνται συγκεκριμένες παρεμβάσεις στο θεσμικό πλαίσιο που θα αφορούν την αναβάθμιση των χιονοδρομικών κέντρων και των ορειβατικών καταφυγίων αλλά και την απλοποίηση της αδειοδότησης των τουριστικών λιμένων και καταφυγίων.

Επιπλέον κεντρικούς στόχους αποτελούν η ενίσχυση της εικόνας και της ταυτότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, αλλά και η αναβάθμιση της εθνικής τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, για την επίτευξη των οποίων έχουν δρομολογηθεί επίσης έργα που χρηματοδοτούνται από το ΤΑΑ. Τέλος, η υπουργός αναφέρθηκε σε έναν οριζόντιο στόχο υψηλής σπουδαιότητας, που αφορά στη βελτίωση της προσβασιμότητας στον Τουρισμό. Όπως υπογράμμισε η κα Κεφαλογιάννη, αυτό θα επιτευχθεί με τη δημιουργία πραγματικά προσβάσιμων προορισμών και για τον λόγο αυτό το Υπουργείο Τουρισμού προχωρά άμεσα στη σύσταση σχετικής Ομάδας Εργασίας, προκειμένου να εξεταστούν σε βάθος τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με αναπηρία στην τουριστική τους δραστηριότητα. Παράλληλα, έχει δρομολογηθεί έργο με χρηματοδότηση από το ΤΑΑ το οποίο περιλαμβάνει τη δημιουργία υποδομών σε πολλές παραλίες της χώρας.

Κλείνοντας, επεσήμανε ότι το Υπουργείο Τουρισμού συνεχίζει το έργο του, που μπορεί να οδηγήσει τον ελληνικό τουρισμό σε έναν νέο κύκλο ανάπτυξης. Παράλληλα θέτει τα θεμέλια για την ενίσχυση των ποιοτικών χαρακτηριστικών του ελληνικού Τουρισμού, του βασικού αιμοδότη της ελληνικής οικονομίας, που συνδράμει ενεργά την πολιτική της κυβέρνησης για περισσότερες και ποιοτικότερες θέσεις εργασίας, για βιώσιμες επενδύσεις και για συλλογική πρόοδο της χώρας.

Κυρ. Μητσοτάκης: Τα τέσσερα σημεία για την αντιμετώπιση της κρίσης στη Μ. Ανατολή

Την ελληνική θέση για τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή επανέλαβε χθες ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στη Σύνοδο των Ευρωπαίων ηγετών στις Βρυξέλλες.

Ο κος Μητσοτάκης χαρακτήρισε εξαιρετικά κρίσιμη τη συγκυρία και επανέλαβε ότι η θέση της Ελλάδος εδράζεται σε 4 κεντρικά σημεία:

«Πρώτον, το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στη νόμιμη αυτοάμυνα, πάντα σύμφωνα με το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. Δέχτηκε μία πρωτοφανούς αγριότητας τρομοκρατική επίθεση και προφανώς έχει την υποχρέωση να αντιδράσει για να προστατεύσει την ασφάλεια των πολιτών του.

Δεύτερον αποδίδουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στην ανθρωπιστική κρίση, η οποία σήμερα έχει εκδηλωθεί στη Λωρίδα της Γάζας και γι’ αυτό και θεωρώ απολύτως επιβεβλημένο να ανοίξει την ανθρωπιστική διαδρομή και εφόσον αυτό είναι απαραίτητο να υπάρξει και μία ανθρωπιστική παύση έτσι ώστε και οι άμαχοι να προστατευτούν, να χορηγηθούν οι απαραίτητες προμήθειες σε αυτούς οι οποίοι σήμερα συνθλίβονται μέσα στις μυλόπετρες αυτής της σύγκρουσης και να προστατεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ανθρώπινες ζωές», σημείωσε ο πρωθυπουργός.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης γνωστοποίησε επίσης πως αργότερα το απόγευμα θα είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς και επέμεινε πως η Αθήνα παγίως τάσσεται υπέρ της λύσης των δύο κρατών στο Μεσανατολικό. «Δεν θα κουραστώ να το λέω: η Χαμάς είναι μία τρομοκρατική οργάνωση και δεν εκφράζει τα δίκαια αιτήματα του παλαιστινιακού λαού.

»Τρίτο σημείο, υποχρέωση μας είναι να εξασφαλίσουμε να μην επεκταθεί αυτή η σύγκρουση έτσι ώστε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να επηρεάσει τη Μέση Ανατολή.

»Το τέταρτο σημείο είναι πως η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη σε μία λύση δύο κρατών, για να αντιμετωπιστεί το παλαιστινιακό πρόβλημα. Μόνο μια πολιτική λύση θα μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες μακροπρόθεσμης ηρεμίας στην ευρύτερη περιοχή. Μάλιστα θα έχω την ευκαιρία το απόγευμα να μιλήσω τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Αμπάς και να του μεταφέρω τις πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής», τόνισε ο πρωθυπουργός.

Αναφoρικά με την αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε ότι η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτήν τη συζήτηση με αποκρυσταλλωμένες τις θέσεις της και οι οποίες συντονίζονται απόλυτα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. «Είμαστε απολύτως θετικοί, προκειμένου να εκταμιευτούν 50 δισεκατομμύρια για  τη στήριξη της Ουκρανίας, αλλά ταυτόχρονα ζητούμε μετ΄επιτάσεως να αυξηθούν οι πόροι για τη μετανάστευση. Η Ελλάδα είναι χώρα πρώτης υποδοχής και χρειάζεται περισσότερη ευρωπαϊκή στήριξη για να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό πρόβλημα. Ταυτόχρονα να αυξηθούν και οι πόροι για το Ταμείο Αλληλεγγύης της ΕΕ», σημείωσε ο κος Μητσοτάκης.

Μάλιστα, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε πως η χώρα μας δοκιμάστηκε φέτος το καλοκαίρι από τις φυσικές καταστροφές και είναι απολύτως σαφές ότι θα χρειαστεί μία ενίσχυση του προϋπολογισμού για να χρηματοδοτηθεί το συγκεκριμένο ταμείο.

Τέλος, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν έχασε την ευκαιρία να αναφερθεί και στην προχθεσινή συνεδρίαση των Ευρωπαίων Κεντρικών Τραπεζιτών, που φιλοξενήθηκε στην Ελλάδα: «Χθες είχα την ευκαιρία να μιλήσω στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες και να παρουσιάσω την πολύ σημαντική πρόοδο που έχει συντελεστεί όλα αυτά τα χρόνια. Είχα επίσης την ευκαιρία να μιλήσω για την επενδυτική βαθμίδα την οποία έχει κατακτήσει [η χώρα] και για το γεγονός ότι από όλους αναγνωρίζεται αυτή η τεράστια προσπάθεια της Ελλάδος να ξεφύγει από τα δύσκολα χρόνια και να γίνει πια ένας πρωταθλητής στην ευρωπαΐκή ανάπτυξη. Η προσπάθεια αυτή δεν είναι προσπάθεια μιας κυβέρνησης μόνο, είναι μία προσπάθεια συνολική του ελληνικού λαού και ως τέτοια χαιρετίστηκε και από την κα Λαγκάρντ – αυτό μας δίνει δύναμη να μπορέσουμε να συνεχίσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα τις μεταρρυθμίσεις, ώστε να συγκλίνουμε ακόμα πιο γρήγορα με την ευρωπαΐκή οικογένεια, να βελτιώσουμε το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων πολιτών έτσι ώστε να μπορούμε όλοι και όλες να ατενίζουμε το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία.

Ακολουθεί ολόκληρη η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη:

«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο διεξάγεται σε μία εξαιρετικά κρίσιμη συγκυρία για τις εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Η θέση της Ελλάδος, η οποία θα αποτυπωθεί και σήμερα, είναι πολύ σαφής και μπορεί να συνοψιστεί σε τέσσερα κεντρικά σημεία.

Πρώτον, το Ισραήλ έχει το δικαίωμα στη νόμιμη αυτοάμυνα, πάντα σύμφωνα με το Διεθνές και το Ανθρωπιστικό Δίκαιο. Δέχθηκε μία πρωτοφανούς αγριότητας τρομοκρατική επίθεση και προφανώς έχει την υποχρέωση να αντιδράσει για να προστατεύσει την ασφάλεια των πολιτών του.

Δεύτερον, αποδίδουμε πάρα πολύ μεγάλη σημασία στην ανθρωπιστική κρίση η οποία, σήμερα, έχει εκδηλωθεί στη Λωρίδα της Γάζας. Και γι’ αυτό θεωρώ απολύτως επιβεβλημένο να ανοίξουν ανθρωπιστικοί διάδρομοι και, εφόσον αυτό είναι απαραίτητο, να υπάρξει και μία «ανθρωπιστική παύση», έτσι ώστε να μπορέσουν οι άμαχοι να προστατευθούν, να φτάσουν οι απαραίτητες προμήθειες σε αυτούς οι οποίοι σήμερα συνθλίβονται μέσα στις μυλόπετρες αυτής της σύγκρουσης και να μπορέσουμε να προστατεύσουμε όσο το δυνατόν περισσότερες ανθρώπινες ζωές.

Δεν θα κουραστώ να το λέω, η Χαμάς είναι μία τρομοκρατική οργάνωση και δεν εκφράζει τα δίκαια αιτήματα του παλαιστινιακού λαού.

Τρίτο σημείο: υποχρέωσή μας είναι να εξασφαλίσουμε να μην επεκταθεί αυτή η σύγκρουση, έτσι ώστε να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις και να επηρεάσει τη Μέση Ανατολή.

Τέταρτο σημείο: η Ελλάδα παραμένει σταθερά προσηλωμένη σε μία λύση δύο κρατών για να αντιμετωπιστεί το παλαιστινιακό πρόβλημα. Μόνο, τελικά, μία πολιτική λύση θα μπορέσει να δημιουργήσει συνθήκες μακροπρόθεσμης ειρήνης στην ευρύτερη περιοχή. Θα έχω μάλιστα, σήμερα το απόγευμα, την ευκαιρία να μιλήσω τηλεφωνικά με τον Πρόεδρο Αμπάς και να του μεταφέρω τις πάγιες θέσεις της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.

Τώρα, εκτός από τα ζητήματα της Μέσης Ανατολής, θα μας απασχολήσει στην αρχή της συνεδρίασής μας και η αναθεώρηση του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου. Η Ελλάδα προσέρχεται σε αυτή τη συζήτηση με αποκρυσταλλωμένες τις θέσεις της, οι οποίες συντονίζονται απόλυτα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Είμαστε απολύτως θετικοί στο να εκταμιευθούν 50 δισεκατομμύρια για τη στήριξη της Ουκρανίας, αλλά ταυτόχρονα ζητάμε μετ’ επιτάσεως να αυξηθούν οι πόροι για τη μετανάστευση. Η Ελλάδα είναι χώρα πρώτης υποδοχής και χρειάζεται περισσότερη ευρωπαϊκή στήριξη για να αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό πρόβλημα. Αλλά ταυτόχρονα να αυξηθούν και οι πόροι για το Ταμείο Αλληλεγγύης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα δοκιμάστηκε από φυσικές καταστροφές φέτος το καλοκαίρι και είναι απολύτως σαφές ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει διαθέσει επαρκείς πόρους για να μπορέσει να στηρίξει τις χώρες οι οποίες πλήττονται από την κλιματική κρίση. Γι’ αυτό και θα χρειαστεί μια ενίσχυση του προϋπολογισμού για να χρηματοδοτηθεί αυτό το Ταμείο.

Τέλος, θέλω να κάνω μια ξεχωριστή μνεία στη συνεδρίαση των Ευρωπαίων κεντρικών τραπεζιτών, η οποία έλαβε χώρα στην Ελλάδα. Χθες, είχα την ευκαιρία να μιλήσω στους Ευρωπαίους κεντρικούς τραπεζίτες και να παρουσιάσω την πολύ σημαντική πρόοδο την οποία έχει επιτελέσει η Ελλάδα όλα αυτά τα χρόνια.

Να μιλήσω για την επενδυτική βαθμίδα την οποία κατακτήσαμε και για το γεγονός ότι από όλους αναγνωρίζεται αυτή η τεράστια προσπάθεια της χώρας να ξεφύγει από τα δύσκολα χρόνια και να γίνει πια ένας πρωταθλητής στην ευρωπαϊκή ανάπτυξη.

Η προσπάθεια αυτή δεν είναι προσπάθεια μίας κυβέρνησης μόνο. Είναι μια προσπάθεια συνολική του ελληνικού λαού, έτσι χαιρετίστηκε και από την κα Λαγκάρντ. Και αυτό μάς δίνει δύναμη να μπορέσουμε να συνεχίσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ταχύτητα τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις, ώστε να συγκλίνουμε ακόμα πιο γρήγορα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, να βελτιώσουμε το διαθέσιμο εισόδημα των Ελλήνων πολιτών, έτσι ώστε να μπορούμε όλοι, όλες και όλοι οι Έλληνες να ατενίζουν το μέλλον με περισσότερη αισιοδοξία».

Έκθεση και αφιέρωμα της ΕΣΗΕΑ για τους δημοσιογράφους στην αντίσταση 1940-1944

Μια έκθεση ζωγραφικής κι ένας πολύτιμος συλλογικός τόμος που εκκινούν από ντοκουμέντα του ελληνοϊταλικού πολέμου, της Κατοχής και του Ολοκαυτώματος εγκαινιάστηκαν την Τετάρτη 25 Οκτωβρίου στην ΕΣΗΕΑ, στο χώρο της Βιβλιοθήκης της «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας», όπου και θα παραμείνουν μέχρι τις 14 Νοεμβρίου.

Πρόκειται για διπλή παραγωγή του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ, που φέρνει στο φως άγνωστες πηγές της περιόδου, από την πολύτιμη Βιβλιοθήκη Πουρνάρα της ΕΣΗΕΑ και το ιστορικό αρχείο της Ενώσεως, το οποίο ερευνά ο ιστορικός Δημήτρης Σκλαβενίτης. Και, πάνω απ’ όλα, αποτίει φόρο τιμής στους απλούς, καθημερινούς ανθρώπους που ύψωσαν το ανάστημα τους στον φασισμό την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και τιμά τους δημοσιογράφους που αντιστάθηκαν και αγωνίστηκαν για την ελευθερία.

Η έκδοση «Η Αντίσταση και ο Αγώνας των δημοσιογράφων για την Ελευθερία» αφιερώνεται στον Κωστή Παπαδάκη, τον πρώτο νεκρό δημοσιογράφο του μετώπου.

Η αφήγηση της έκθεσης ξεκινά με το πηλίκιο του 23χρονου Κωστή Παπαδάκη, δημοσιογράφου στο «Ελεύθερον Βήμα» (μετέπειτα «Το Βήμα»). «ΔΕΝ ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΩΜΕ ΝΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ», έγραφε στην τελευταία του ανταπόκριση, στις 3 Νοεμβρίου 1940, παραμονή του θανάτου του. Σκοτώθηκε σε μάχη στον λόφο Νεστορίου Καστοριάς.

Στην ίδια προθήκη, η δημοσιογραφική του ταυτότητα και τα τρία τελευταία του γράμματα στην οικογένεια του, συγκινούν, δημιουργούν αναστοχασμό και περισυλλογή για την περίοδο της ναζιστικής κατοχής που ακολούθησε, οδηγώντας τη χώρα στην εξαθλίωση.

«Υποκλινόμαστε ενώπιον αυτών που θυσιάστηκαν, ιδίως στους δημοσιογράφους που με την γραφίδα τους αφύπνισαν τους Έλληνες» χαιρέτησε στην παρουσίαση του διπλού αφιερώματος η πρόεδρος του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ , Μαρία Αντωνιάδου. Στους δημοσιογράφους που επιχείρησαν μέσω των παράνομων εφημερίδων και την επισιτική δράση του συλλογικού τους οργάνου, της ΕΣΗΕΑ, να αντισταθούν στον κατακτητή και να αντιμετωπίσουν τις δυσχερείς οικονομικές συνθήκες που έπλητταν τον κλάδο τους

Το «Δελτίο Απόντων» της Χριστίνας Κάλμπαρη

Συνεχίζοντας την περιήγηση, διάσπαρτα στον όροφο της Βιβλιοθήκης είναι τα έργα ζωγραφικής και τα σχέδια της Χριστίνας Κάλμπαρη με γενικό τίτλο «Δελτίο Απόντων». Δημιουργήθηκαν ειδικά για τον χώρο της Βιβλιοθήκης, με αφετηρία φωτογραφίες και κινηματογραφικά ντοκουμέντα από την Κατοχή και το Ολοκαύτωμα. Συνομιλούν με τα έργα της ενότητας «H εκδρομή» και σκιαγραφούν τη γαλήνη μιας μονοήμερης εκδρομής στη φύση, καθώς αυτή επισκιάζεται από την αδιόρατη απειλή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Η ενότητα των έργων – εμπνευσμένη από τη νουβέλα της ‘Αννα Ζέγκερς «Η εκδρομή των κοριτσιών που χάθηκαν» – είχε πρωτοπαρουσιαστεί στην ομώνυμη ατομική της έκθεση στο Κέντρο Τεχνών του Δήμου Αθηναίων, την άνοιξη του 2023.

Χριστίνα Κάλμπαρη
Χριστίνα Κάλμπαρη – «Δελτίο Απόντων» / Ερημιά, 2023, ακρυλικό σε καμβά, 40×50εκ.

 

«Η Κάλμπαρη δεν μας ανασυνδέει μόνο με μία από τις ένδοξες σελίδες ηρωισμού και τον βαρύ φόρο αίματος που κατέβαλε ο λαός μας. Μας παραπέμπει και στο σήμερα όπου μαίνονται κι άλλοι πόλεμοι, ο ένας στην καρδιά της Ευρώπης και μάλιστα σε τόπους όπου οκτώ δεκαετίες νωρίτερα σημειώθηκαν μερικές από τις πιο επιφανείς νίκες κατά του ναζισμού . Όπως και τότε έτσι και σήμερα , ο αναθεωρητισμός και η απόπειρα επιβολής των όπλων σπέρνουν θάνατο και δεν μπορούν παρά να αποκρουστούν από τη Δύση», είπε η υπουργός Πολιτισμού χαιρετίζοντας τα εγκαίνια της έκθεσης.

Έκδοση: «Η αντίσταση και ο Αγώνας των δημοσιογράφων για την Ελευθερία»

Στο άλλο σκέλος του αφιερώματος, η πολύτιμη έκδοση «Η αντίσταση και ο Αγώνας των δημοσιογράφων για την Ελευθερία» (εκδ. Μέλισσα) του Μορφωτικού ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ σε συνεργασία με τα Εκπαιδευτήρια Ελληνογερμανική Αγωγή, αντλεί υλικό από το Αρχείο Εφημερίδων της Βιβλιοθήκης της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας» και το Ιστορικό Αρχείο της Ένωσης.

Το πρώτο μέρος περιλαμβάνει κείμενα δημοσιογράφων-μελών της Ένωσης σχετικά με την περίοδο 1940-1944, όπως προκύπτουν μέσα από την επεξεργασία του αρχειακού υλικού. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται εφημερίδες της περιόδου του ελληνοϊταλικού πολέμου και της Κατοχής.

Η συλλεκτική έκδοση περιλαμβάνει κείμενα επτά δημοσιογράφων, μελών της Ένωσης:

  • Αλέξης Παπαχελάς – «Κοινό μέτωπο κατά του εχθρού»
  • Μαρία Καρχιλάκη – «Οι γενναίοι της κατοχικής Αθήνας»
  • Γιώτα Αντωνοπούλου – «Σχολεία στη δίνη του πολέμου και ο ρόλος του Τύπου»
  • Αντώνης Σρόιτερ – «Η Απελευθέρωση μέσα από τις σελίδες του Τύπου»
  • Χρήστος Νικολαΐδης – «Η Κλεισούρα του μετώπου»
  • Στρατής Αγγελής – «Η επισιτιστική δράση της ΕΣΗΕΑ στην Κατοχή»
  • Νίκος Κιάος – «Ο πρώτος νεκρός δημοσιογράφος του μετώπου και η διαιώνιση των ιδανικών της Αντίστασης από τους δημοσιογράφους»

Τον γενικό συντονισμό της έκδοσης είχε η Κατερίνα Λυμπεροπούλου, μέλος του ΔΣ του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ.

Το βιβλίο κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο «ΜΕΛΙΣΣΑ» και πραγματοποιήθηκε με τις χορηγίες του υπουργείου Πολιτισμού, της Γενικής Γραμματείας Επικοινωνίας και Ενημέρωσης και του Αθηναϊκού – Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων.

Εκτός από τους συγγραφείς του τόμου, την παρουσίαση χαιρέτησαν επίσης ο Σταύρος Σάββας, γενικός διευθυντής της Ελληνογερμανικής Αγωγής και ο Μάνος Αλχανάτης, Α΄Αντιπρόεδρος του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος.

* * * * *

Πληροφορίες 

Έκθεση «Δελτίο Απόντων» της Χριστίνας Κάλμπαρη

Εγκαίνια έκθεσης: Τετάρτη 25 Οκτωβρίου, 12:00 και 19:00-21:00

Διάρκεια έκθεσης: 25 Οκτωβρίου – 14 Νοεμβρίου 2023

Ώρες λειτουργίας: Δευτέρα- Τρίτη- Πέμπτη: 9:00-16:00

Τετάρτη- Παρασκευή: 9:00-19:00

Σάββατο-Κυριακή κλειστά

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

Βιβλιοθήκη της ΕΣΗΕΑ «Δημήτρης Ι. Πουρνάρας»

2ος όροφος, Ακαδημίας 20, 10671 Αθήνα

τηλ: 210 3675560

Για περισσότερες πληροφορίες:

Γραμματεία Μορφωτικού Ιδρύματος ΕΣΗΕΑ |morfotiko@esiea.gr | 2103675400 

 

Συμφωνία συνεργασίας στο μεταναστευτικό με Άγκυρα

Σε κοινό ανακοινωθέν που αναφέρει μεταξύ άλλων την συμφωνία Ελλάδας-Τουρκίας να εργαστούν από κοινού στον αγώνα κατά της διακίνησης μεταναστών, οδήγησε η συνάντηση του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρη Καιρίδη με τον υπουργό Εσωτερικών της Τουρκίας Αλί Γερλικαγιά στην ‘Αγκυρα. Στο κοινό ανακοινωθέν αναφέρεται ακόμα ότι οι δύο πλευρές «συμφώνησαν όπως ενισχύσουν συνολικά τη συνεργασία τους κατά της παράτυπης μετανάστευσης».

Σύμφωνα με ανακοίνωση του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, οι συνομιλίες διεξήχθησαν μέσα σε θετικό κλίμα. Ο κος Γερλικαγιά παρουσίασε την πρόοδο που έχει σημειώσει η Τουρκία στην πάταξη της παράνομης διακίνησης και εξέφρασε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησής του στην αντιμετώπιση της παράτυπης μετανάστευσης. Ο κος Καιρίδης εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει σημειωθεί στον Έβρο, αλλά επέστησε την προσοχή στον αριθμό των παράνομων αναχωρήσεων από τη μικρασιατική ακτή προς τα ελληνικά νησιά του ανατολικού Αιγαίου.

Αμφότεροι συμφώνησαν ότι παραμένουν απολύτως δεσμευμένοι στην επίλυση του προβλήματος της παράνομης διακίνησης και προχώρησαν στη διερεύνηση επιπλέον μορφών συνεργασίας μεταξύ των δυο χωρών, εν όψει της σύγκλησης του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας που θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη τον προσεχή Δεκέμβριο. Ο κος Καιρίδης προσκάλεσε τον Τούρκο ομόλογό του στην Αθήνα και ο κος Γερλικαγιά μετά χαράς αποδέχτηκε την πρόσκληση.

Τον Έλληνα υπουργό υποδέχτηκε τιμητικό άγημα στο προαύλιο του υπουργείου Εσωτερικών. Ακολούθησε κατ’ ιδίαν συνάντηση των δυο υπουργών και ανταλλαγή αναμνηστικών δώρων. Εν συνεχεία, ξεκίνησαν οι επίσημες συνομιλίες ανάμεσα στις δυο αντιπροσωπείες.

Από ελληνικής πλευράς συμμετείχαν, εκτός του υπουργού, ο πρέσβυς της Ελλάδας στην Τουρκία Χριστόδουλος Λάζαρης, ο γενικός γραμματέας Μεταναστευτικής Πολιτικής Πάτροκλος Γεωργιάδης, ο Β’ υπαρχηγός του Λιμενικού Σώματος-Ελληνικής Ακτοφυλακής αντιναύαρχος Λ.Σ. Αριστείδης Πανταζόγλου, ο προϊστάμενος του κλάδου Αλλοδαπών και Προστασίας Συνόρων/Α.Ε.Α. και υποστράτηγος Αστυνομίας Δημήτρης Μάλλιος, ο ΠΥΒ’, αναπληρωτής επικεφαλής Αρχής της πρεσβείας της Ελλάδας στην ‘Αγκυρα Ηλίας Κρεμμύδας, ο ΣΠΒ’, σύμβουλος της πρεσβείας της Ελλάδας στην ‘Αγκυρα Μιχαήλ Σταμάτης, ο ΓΠΒ’, διπλωματικός σύμβουλος του υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Σοφοκλής Μανδαλίδης και ο αστυνομικός σύνδεσμος της πρεσβείας της Ελλάδας στην ‘Αγκυρα Γιώργος Γιαπαλής.

Από τουρκικής πλευράς συμμετείχαν, εκτός του υπουργού, ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών Münir Karaloğlu, ο γενικός διοικητής της τουρκικής Χωροφυλακής Gen. Arif Çetin, ο γενικός διευθυντής της τουρκικής Εθνικής Αστυνομίας Erol Ayyıldız, ο επικεφαλής Διαχείρισης Μετανάστευσης Atilla Toros, ο αναπληρωτής διοικητής της Τουρκικής Ακτοφυλακής υποναύαρχος Cengiz Fitöz, ο επικεφαλής του τμήματος Ευρωπαϊκών Υποθέσεων και Εξωτερικών Σχέσεων, Sezer Işıktaş και ο ειδικός εμπειρογνώμονας της Τουρκίας İbrahim Aydın. Μετά το πέρας των συνομιλιών, ο Τούρκος υπουργός παρέθεσε γεύμα στον Έλληνα ομόλογό του και στην ελληνική αντιπροσωπεία.

Πώς αναμένεται να επηρεαστούν η ποντοπόρος ναυτιλία και η κρουαζιέρα από την κλιμάκωση της σύρραξης στη Μ. Ανατολή

Ανησυχία στον κλάδο της ποντοπόρου ναυτιλίας και της κρουαζιέρας προκαλεί η κλιμάκωση της ισραηλινο – παλαιστινιακής σύγκρουσης.

Η Διεθνής Ένωση Πλοιοκτητών Δεξαμενόπλοιων INTERTANKO, σε συμβουλευτική της επιστολή προς τα μέλη της, δίνει συγκεκριμένες οδηγίες στα μέλη της να αποφεύγουν τις επικίνδυνες περιοχές, (Ερυθρά Θάλασσα, Περσικό Κόλπο, συμπεριλαμβανομένου του στενού του Χορμούζ) καθώς οι εντάσεις ενδέχεται να αυξηθούν.

Την ίδια ώρα, αρκετές εταιρείες κρουαζιερόπλοιων προχώρησαν σε επανασχεδιασμό των δρομολογίων τους λόγω των εξελίξεων στο Ισραήλ, ενώ η Διεθνής Ένωσης Κρουαζιερόπλοιων έχει ήδη ενεργοποιήσει Επιτροπή Ασφαλείας που αποτελείται από εκπροσώπους των εταιρειών κρουαζιέρας ειδικούς στα θέματα αυτά, παρακολουθώντας τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

Συστάσεις στα δεξαμενόπλοια

Η INTERTANKO στην επιστολή της καλεί τα δεξαμενόπλοια-μέλη της που προσεγγίζουν θαλάσσιες περιοχές στη Μέση Ανατολή ότι θα πρέπει να ταυτοποιήσουν μια ασφαλή τοποθεσία για να μπορεί να αξιοποιηθεί σε περίπτωση επίθεσης, ενώ θα πρέπει να κρατούν ανοιχτό πάντα το αυτόματο σύστημα αναγνώρισης (AIS) που παρέχει τη συνεχή τοποθεσία τους.

Καλεί επίσης τα πλοία-μέλη να κάνουν άσκηση ετοιμότητας, να αποφύγουν τα θαλάσσια ύδατα του Ιράν, αλλά και να γνωρίζουν καλά τις βέλτιστες πρακτικές διαχείρισης 5 (BMP5), που είναι ένα σύνολο κατευθυντήριων γραμμών που αποσκοπούν στην ενίσχυση της θαλάσσιας ασφάλειας.

Σύμφωνα με πληροφορίες διεθνών μέσων ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της εβδομάδας στις 6ης Οκτωβρίου, όταν η Χαμάς εξαπέλυσε την επίθεσή της κατά του Ισραήλ, ο ημερήσιος αριθμός σκαφών στην περιοχή του ισραηλινού λιμανιού της Άσκελον όπου βρίσκεται ο τερματικός σταθμός πετρελαίου και βρίσκεται κοντά στη λωρίδα της Γάζας κυμαινόταν κατά μέσο όρο μεταξύ 140 και 150 σκαφών.

Σύμφωνα με τα δεδομένα του αυτόματος συστήματος αναγνώρισης πλοίου AIS αυτή την εβδομάδα, ο αριθμός αυτός έπεσε μεταξύ 110 και 120 πλοίων στην περιοχή.

Ναυλομεσίτες του βρετανικού P&I Club τονίζουν ότι η απόφαση για την άδεια των πλοίων να εκφορτώσουν λαμβάνεται μετά από αξιολόγηση της κατάστασης ασφαλείας, που αλλάζει καθημερινά.

Σύμφωνα με τη ναυλομεσιτική BRS, μια κλιμάκωση του πολέμου στο Ισραήλ θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω πτώση των εισαγωγών αργού πετρελαίου, με τους πλοιοκτήτες να αποφεύγουν την περιοχή, και να οδηγήσει σε ενδεχόμενες διακοπές των διυλιστηρίων του.

Πάντως, προς το παρόν, ο άμεσος αντίκτυπος της σύγκρουσης Ισραήλ-Χαμάς στην αγορά δεξαμενόπλοιων ήταν «ουδέτερος», σύμφωνα με την BRS Shipbrokers σε έκθεσή της στις 10 Οκτωβρίου.

Το Ισραήλ αντιπροσωπεύει το 0,2% της παγκόσμιας ζήτησης πετρελαίου με την κατανάλωσή του να ανέρχεται σε 230.000 βαρέλια ημερησίως, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.

Οι εισαγωγές αργού και διυλισμένων προϊόντων της χώρας, ύψους 350.000 βαρελιών ημερησίως, αποτελούσαν περίπου το 0,6% των παγκόσμιων αποστολών αργού μόνο και αντιστοιχούσαν στο 0,4% του πετρελαίου και των προϊόντων πετρελαίου που μεταφέρονται παγκοσμίως σε ημερήσια βάση, ανέφερε η ναυλομεσιτική BRS.

Tο κόστος των ασφαλίστρων για τα ισραηλινά φορτία κυμαίνεται σε υψηλότερα επίπεδα, καθώς ναυλομεσίτες επισημαίνουν ότι το Ισραήλ συγκαταλέγεται πλέον μεταξύ των χωρών της Μέσης Ανατολής, που θεωρείται ήδη περιοχή υψηλού κινδύνου.

Γίνεται επίσης λόγος για επιπρόσθετο ασφάλιστρο στα επταήμερα ταξίδια που ανέρχεται σε περίπου 0,15%-0,2% επί της εκτιμηθείσας αξίας του πλοίου, σε σύγκριση με ένα ασφάλιστρο 0,0125% νωρίτερα εφέτος.

Προτεραιότητα η ασφάλεια για την CLIA

Για τον κλάδο της κρουαζιέρας η γενική διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας – CLIA, Μαρία Δεληγιάννη μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ είπε ότι «στην CLIA έχει ήδη ενεργοποιηθεί μια Επιτροπή Ασφαλείας που αποτελείται από εκπροσώπους των εταιρειών παρακολουθώντας τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και πώς επηρεάζουν τον κλάδο».

Ανέφερε ότι η ασφάλεια των επιβατών και των πληρωμάτων αποτελεί βασική προτεραιότητα των εταιρειών κρουαζιέρας όταν προγραμματίζουν τα δρομολόγια των πλοίων τους, προσθέτοντας ότι οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου είχαν κάνει σημαντική προσπάθεια αναβάθμισης των τουριστικών υπηρεσιών τους και ήταν έτοιμες να κεφαλαιοποιήσουν το ενδιαφέρον των εταιρειών κρουαζιέρας.

Πρόσθεσε ότι ο αντίκτυπος στον κλάδο από την ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση θα εξαρτηθεί από το πόσο θα διαρκέσει η αναταραχή, επισημαίνοντας ότι η Αίγυπτος φαίνεται ανεπηρέαστη έως τώρα.

Είπε ότι το ενδιαφέρον των εταιρειών είναι αυξημένο για την Κύπρο, ενώ για την Ελλάδα δήλωσε ότι έχει παγιώσει τη θέση της στην αγορά κρουαζιέρας.

Τόνισε ότι, αν ο πόλεμος συνεχιστεί, είναι άγνωστο τι μέλλει γενέσθαι στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου, προσθέτοντας ότι τα δύο επικρατέστερα σενάρια είναι είτε η μείωση της κίνησης στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου μακροπρόθεσμα, όπως είχε γίνει το 2016 με την Τουρκία είτε να λειτουργήσει προς όφελος των άλλων χωρών.

Π.Τσ.

Αναπτύσσοντας την καλλιέργεια της κινόας στην Ελλάδα

Ολοένα και περισσότερο έδαφος στις ευρωπαϊκές αγορές κερδίζει η κινόα. Πρόκειται για μια καλλιέργεια η οποία έχει καταγωγή από τη λατινική Αμερική, με τις αρχαιότερες καταγραφές να αναφέρουν την κατανάλωσή της από τους γηγενείς πληθυσμούς του Περού και της Βολιβίας ακόμη και προ 4.000 χρόνων.

Η κινόα είναι μια εξαιρετικά θρεπτική – χωρίς  γλουτένη – εναλλακτική καλλιέργεια της τάξης των ψευδοσιτηρών. Ένα από τα σημαντικότερα σημεία στην πορεία διάδοσης της κινόας στον λοιπό κόσμο αποτέλεσε η ανακήρυξη του 2013 ως το «έτος της κινόα» από τα Ηνωμένα Έθνη.

«Έκτοτε η ζήτησή της καταγράφει μια συνεχή ανοδική τάση, ιδιαίτερα στα κράτη-μέλη της ΕΕ», ανέφερε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Επίκουρος Καθηγήτρια Γεωργίας και Καινοτόμων Καλλιεργειών του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΓΠΑ) Ιωάννα Κακαμπούκη, συμπληρώνοντας ότι «πέραν της εξαιρετικής θρεπτικής της αξία, η κινόα μπορεί να συνεισφέρει και στους οικολογικούς στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Η Κομισιόν έχει σχεδιάσει μια σειρά από αγρο-περιβαλλοντικά μέτρα με στόχο τη διαχείριση του κλίματος και τη διασφάλιση της επισιτιστικής επάρκειας.

Η «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία» (Green Deal) αποτελεί μια από τις σημαντικότερες στρατηγικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ιδιαίτερα το πλαίσιο «Farm to Fork» που φιλοδοξεί να μειώσει τη χρήση των αγροχημικών κατά 20-50% μέχρι το 2030.

Στα περιθώρια αυτών των πρωτοβουλιών, η ερευνητική κοινότητα επικεντρώθηκε στο πώς μπορεί να μειώσει τις εισροές στον πρωτογενή τομέα, διατηρώντας παράλληλα την παραγωγική δυναμική των σύγχρονων γεωργικών συστημάτων. Μία από τις πλέον υποσχόμενες λύσεις είναι η υιοθέτηση καινοτόμων, εναλλακτικών ξηρικών και χαμηλών εισροών καλλιεργειών, όπως αυτή της κινόα.

«Η περίπτωση της κινόας είναι χαρακτηριστική για το πώς με την εισήγηση καινοτόμων καλλιεργειών μπορούν να επιτευχθούν οι στόχοι της Πράσινης Συμφωνίας. Αρχικά η προσαρμοστικότητα του φυτού σε δυσμενείς για άλλες καλλιέργειες συνθήκες και οι χαμηλές του απαιτήσεις σε λίπασμα και άρδευση πληρούν τις προϋποθέσεις που έθεσε η Συμφωνία», είπε η κα Κακαμπούκη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και πρόσθεσε ότι «οι ικανοποιητικές αποδόσεις που σύμφωνα με τη βιβλιογραφία είναι εφικτές για τη χώρα μας, σε συνδυασμό με την υψηλή θρεπτική αξία του σπόρου, μας κάνουν αισιόδοξους για τη παραγωγική και οικονομική δυναμική της κινόα στην Ελλάδα».

Κινόα και Ευρώπη

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγέα κινόα από τις κύριες χώρες παραγωγής που είναι το Περού, η Βολιβία και το Εκουαδόρ. Παρά τις διακυμάνσεις της προσφοράς και των εμπορικών τιμών, ο όγκος των εισαγωγών έχει αποδειχθεί σταθερός τα τελευταία πέντε χρόνια, με μικρή μόνο μείωση το 2018, ενώ υπάρχουν ακόμη προοπτικές για μελλοντική ανάπτυξη.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, το 2019 η συνολική ευρωπαϊκή εισαγωγή κινόας ανήλθε τους 28 χιλιάδες τόνους (εξαιρουμένης της ευρωπαϊκής παραγωγής και της επανεξαγωγής).

Η κινόα στη Θεσσαλία

Η κα Κακαμπούκη μαζί με την ερευνητική της ομάδα, που αποτελείται από τους υποψήφιους διδάκτορες κο Μαυροειδή Αντώνιο και κο Παντελεήμονα Σταυρόπουλο, διερευνά τις βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές και ευελπιστεί πως σύντομα η καλλιέργεια της κινόας σε μεγάλες εκτάσεις θα είναι ανταγωνιστική των λοιπών παραδοσιακών σιτηρών καθώς και αρκετών ανοιξιάτικων.

Έχει επιλεγεί η περιοχή της Θεσσαλίας όπου οι κλιματολογικές συνθήκες είναι οι ιδανικές για την ανάπτυξη της εν λόγω καλλιέργειας.

«Τα τελευταία χρόνια δουλεύουμε με τη συγκεκριμένη καλλιέργεια, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα, στην περιοχή της Θεσσαλίας και βρισκόμαστε και έχουμε εξακριβώσει και βελτιώσει τις ανάγκες της καλλιέργειας υπό ελληνικές συνθήκες», είπε στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η κα Κακαμπούκη, καταλήγοντας: «Θα είναι ένα μεγάλο βήμα προς τη μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος της ελληνικής γεωργίας και θα μας φέρει πιο κοντά στην επίτευξη των πράσινων στόχων μας».

Του Θ. Παπακώστα

Μέχρι το τέλος του χρόνου το νέο νομοσχέδιο για το τραύμα, προβλέπει ο Μ. Χρυσοχοΐδης

Μέχρι το τέλος του χρόνου εκτιμάται ότι θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο για το Εθνικό Σύστημα Τραύματος, που θα προβλέπει τη δημιουργία Κέντρων Αναφοράς Τραύματος σε όλη την Ελλάδα.

Τα παραπάνω επισημάνθηκαν από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας στη διάρκεια της ημερίδας «Thessaloniki Mini Trauma Conference» που πραγματοποιείται στο νοσοκομείο Παπαγεωργίου υπό τη διοργάνωση της Ελληνικής Εταιρείας Τραύματος και Επείγουσας Χειρουργικής. Σημειώνεται ότι νοσοκομείο Παπαγεωργίου έχει συμπεριληφθεί στην πρόταση της επιτροπής του υπουργείου Υγείας για την Οργάνωση Διαχείρισης Τραύματος ως ένα από τα Πιλοτικά Κέντρα Τραύματος Επιπέδου I.

«Εργαζόμαστε συστηματικά, ούτως ώστε μέχρι τα τέλη του Νοεμβρίου να φέρουμε στο υπουργικό συμβούλιο και στη συνέχεια – ελπίζω και παλεύουμε – μέχρι τέλος του χρόνου να έχουμε ψηφίζει το νέο νόμο για το τραύμα στη χώρα μας και να θεσμοθετήσουμε όλες εκείνες τις διαδικασίες και προϋποθέσεις, προκειμένου να δημιουργήσουμε Κέντρα Αναφοράς Τραύματος σε όλη τη χώρα», σημείωσε ο υπουργός Υγείας Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, χαιρετίζοντας την έναρξη των εργασιών της ημερίδας.

Επισημαίνοντας ότι η προσπάθεια για την δημιουργία του συστήματος για την αντιμετώπιση και τη διαχείριση του τραύματος γίνεται σε συνδυασμό με άλλες δράσεις, ο υπουργός Υγείας ανέφερε ότι πριν λίγες ημέρες διαπιστώθηκε ότι δεν είχαν προβλεφθεί χώροι αναζωογόνησης στα σχέδια εκσυχρονισμού των Τμημάτων Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) περίπου 90 νοσοκομείων της χώρας. «Αυτή τη στιγμή, οι μηχανικοί αλλάζουν τα σχέδια στα νοσοκομεία όπου θα καθοριστούν οι αναγκαίες παρεμβάσεις, αρχικά μελετητικά και στη συνέχεια κατασκευαστικά, έτσι ώστε να οργανώσουμε τους χώρους αναζωογόνησης αλλά και το Σύστημα Τραύματος», πρόσθεσε ο κος Χρυσοχοΐδης

Σε χαιρετισμό που απέστειλε ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, ανέφερε μεταξύ άλλων ότι: «Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έχει ως βασική προτεραιότητα τη δημιουργία ενός νέου Εθνικού Συστήματος Υγείας και την αναβάθμιση των υπηρεσιών στο τραύμα. Στην κατεύθυνση αυτή κινούμαστε σε τρεις βασικούς άξονες: Ο πρώτος είναι η δημιουργία Κέντρων Τραύματος και έχουμε ήδη τις εισηγήσεις της επιτροπής. Ο δεύτερος άξονας είναι η ανακαίνιση και δημιουργία των νέων ΤΕΠ με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και η λειτουργία τους με βάση τις οδηγίες των ειδικών στην αντιμετώπιση του τραύματος. Ο τρίτος άξονας είναι η εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας».

Παρόντες στην ημερίδα ήταν ο υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος και ο διοικητής της 3ης ΥΠΕ Παναγιώτης Μπογιατζίδης.

Της  Αγγέλας Φωτοπούλου

Η «Σεμέλη» του Χέντελ για 4 παραστάσεις στο Ολύμπια τον Νοέμβριο

Το διεθνούς φήμης αριστούργημα του Γκέοργκ Φρήντριχ Χέντελ (Georg Friederich Händel, 1685-1759), «Σεμέλη», θα παρουσιαστεί στο Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας» στις 3, 4, 8 και 10 Νοεμβρίου στις 19.00, με τη Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων και τη Χορωδία Δωματίου Αθηνών.

Το έργο αφηγείται την ιστορία της Σεμέλης, μιας ακόμη θνητής που ερωτεύεται ο Δίας. Η «Σεμέλη» είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής συμπαραγωγή του νέου Ολύμπια, σε σκηνοθεσία και μουσική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου.

Πρόκειται για ένα έργο σπάνιο, με έντονα κωμικό χαρακτήρα, που ανεβαίνει με σύγχρονη ματιά και μια εντυπωσιακή διανομή από διεθνείς τραγουδιστές με ειδίκευση στην παλαιά μουσική.

Η ελληνική μυθολογία είχε βρεθεί στο επίκεντρο του αφιερώματος «Hellas!» κι έτσι η «Σεμέλη» παρουσιάστηκε τον Μάιο του 2023 στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Händel του Γκέτιγκεν (Γερμανία), με το οποίο συνεργάζονται ο Δήμος Αθηναίων και το Θέατρο Ολύμπια. Μετά την πρεμιέρα στο Γκέτιγκεν τον Μάιο του 2023, η όπερα ανεβαίνει στη σκηνή του Ολύμπια, σε μια άκρως διασκεδαστική σκηνοθεσία του διεθνούς ακτινοβολίας Γιώργου Πέτρου, που τονίζει τα κωμικά, όσο και τα δραματικά στοιχεία της πλοκής ενός μουσικού δράματος βασισμένου στις «Μεταμορφώσεις» του Οβίδιου, που ο ίδιος ο συνθέτης χαρακτηρίζει ως «κοσμικό ορατόριο».

Κορυφαίοι τραγουδιστές με ειδίκευση στην παλαιά μουσική ερμηνεύουν τους βασικούς ρόλους, μεταξύ αυτών το νέο αστέρι της μπαρόκ σκηνής, η Ελβετή σοπράνο Μαρί Λυς.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Ολύμπια, Δημοτικού Μουσικού Θεάτρου Μαρία Κάλλας, Ολιβιέ Ντεκότ σημειώνει:

«Η “Σεμέλη” είναι η πρώτη μεγάλη διεθνής συμπαραγωγή του νέου Ολύμπια, σε σκηνοθεσία και μουσική διεύθυνση του Γιώργου Πέτρου, παγκοσμίως καταξιωμένου γνώστη της μουσικής του Χέντελ και καλλιτεχνικού διευθυντή του Διεθνούς Φεστιβάλ Händel του Göttingen.

Πρόκειται για ένα έργο σπάνιο, με έντονα κωμικό χαρακτήρα, που ανεβαίνει με σύγχρονη ματιά και μια εντυπωσιακή διανομή από διεθνείς τραγουδιστές με ειδίκευση στην παλαιά μουσική, όπως η Ελβετή σοπράνο Μαρί Λυς και ο Βρετανός τενόρος Τζέρεμυ Όβεντεν».

Από την πλευρά του και τον δικό του σημαίνοντα ρόλο στην παραγωγή, ο Γιώργος Πέτρου συμπληρώνει πως: «Μετά από την υπέροχη εμπειρία 5 παραστάσεων στο ιστορικό διεθνές φεστιβάλ Χέντελ του Γκέτιγκεν, είμαι πολύ χαρούμενος που η ομάδα της “Σεμέλης” ξανασμίγει στην Αθήνα, στο θέατρο Ολύμπια.

»Η Σεμέλη επιστρέφει στην χώρα της με ένα λαμπρό διεθνές καστ και σημαντικές περγαμηνές του διεθνούς Τύπου. Με μεγάλη ανυπομονησία επίσης, περιμένω να ξαναδουλέψω με την Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, που έχει να αντιμετωπίσει ένα από τα δυσκολότερα έργα του 18ου αιώνα. Ελπίζουμε αυτό το αριστούργημα του Χέντελ να χαρίσει δυνατές συγκινήσεις στο αθηναϊκό κοινό μέσα από αυτό το ταξίδι στον μαγικό κόσμο της μπαρόκ όπερας.»

Μουσική διεύθυνση / Σκηνοθεσία: Γιώργος Πέτρου

Σκηνικά / Κοστούμια: Πάρις Μέξης

Σχεδιασμός φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου

Βοηθός σκηνοθέτη: Κωνσταντίνα Ψωμά

Διδασκαλία χορωδίας: Αγαθάγγελος Γεωργακάτος

Σεμέλη: Marie Lys

Δίας: Jeremy Ovenden

Ινώ/Ήρα: Dara Savinova

Αθάμας: Rafał Tomkiewicz

Κάδμος/Ύπνος/Αρχιερέας: Gianluca Margheri

Ίρις/Έρωτας: Μαριλένα Στριφτόμπολα

Συμφωνική Ορχήστρα Δήμου Αθηναίων και Χορωδία Δωματίου Αθηνών

Συμπαραγωγή με το Internationale Händel-Festspiele Göttingen

Της Μ. Μπάλτα