Ελλάδα

Τις δύσκολες αυτές μέρες, μια «ματιά» στο παρελθόν μπορεί να είναι και διδακτική. Πώς αντιμετώπιζαν στην αρχαιότητα τις πλημμύρες, την καταστροφή οικισμών και την ανάγκη διαχείρισης και κατασκευής αποστραγγιστικών έργων; Με case study την Κωπαΐδα και βοηθό την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων (ΕΦΑ) Βοιωτίας Εύη Τσώτα, επιχειρήσαμε ένα «ταξίδι» στον χρόνο και στις αποστραγγιστικές προσπάθειες που έγιναν στην περιοχή ήδη από την προϊστορία.

«Το νερό μπορεί να επηρεάσει θετικά στην παρουσία του ανθρώπου, αλλά μπορεί ταυτόχρονα να συντελέσει και στην καταστροφή του. Μία ένδειξη αποτελεί η μυθολογική παράδοση, σύμφωνα με την οποία ο κατακλυσμός του Ωγύγου (σ.σ. κατά μία εκδοχή μυθικός ηγέτης της Βοιωτίας), προκλήθηκε από την υπερχείλιση της Κωπαΐδας, με αποτέλεσμα ο αφανισμός πολισμάτων των Βοιωτών, Αθηναίων και Ελευσίνιων που είχαν κατοικήσει την περιοχή, ενώ κατέστρεψε ακόμα και την Αττική. Η μυθολογική παράδοση θέλει τους μυθικούς κατοίκους του Ορχομενού, τους Μινύες, να δημιουργούν τα πρώτα έργα για την αποξήρανση και διαχείριση των υδάτων της λίμνης», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Εύη Τσώτα για τη λίμνη Κωπαΐδα που απετέλεσε σημαντικό πόλο έλξης κατοίκων, κατά τη διάρκεια των αιώνων, ανεξαρτήτως των προβλημάτων που είχαν με τη διαχείριση των υδάτων της.

Σήμερα η Κωπαΐδα είναι πεδιάδα της Βοιωτίας, η οποία δημιουργήθηκε ύστερα από την αποξήρανση της ομώνυμης λίμνης κατά το διάστημα 1880-1930. Οι πρώτοι που αποξήραναν τη λίμνη, σύμφωνα με τη μυθολογική παράδοση, ήταν οι αρχαίοι κάτοικοι του Ορχομενού, οι Μινύες. Η αποξήρανσή της αποτέλεσε το μεγαλύτερο εγγειοβελτιωτικό έργο όχι μόνο των προϊστορικών χρόνων, αλλά γενικά της αρχαιότητας. «Το μεγαλόπνοο, όμως, σχέδιο αποξήρανσης της λίμνης, που υλοποιήθηκε κατά τη Μυκηναϊκή εποχή, ήταν εξαιρετικά σύνθετο. Έπρεπε να διαμορφωθεί η περίμετρος της λίμνης με σκοπό τον περιορισμό της, με την εκτροπή δύο ποταμών, του Βοιωτικού Κηφισού και του Μέλανα, που κατέληγαν στην Κωπαΐδα. Για να οδηγήσουν το νερό εκεί όπου θα τους επέτρεπε να αποκτήσουν γόνιμα εδάφη και ασφάλεια από ανεξέλεγκτες πλημμύρες, έσκαψαν βαθιά κανάλια και ανύψωσαν μεγάλα κτιστά αναχώματα, διοχετεύοντας τα νερά των ποταμών στις φυσικές καταβόθρες που υπάρχουν στις παρυφές της λίμνης, μέσω των οποίων τους έδωσαν διέξοδο προς τη θάλασσα. Τα τεχνικά έργα περιελάμβαναν τεχνητές λίμνες εν είδει ταμιευτήρων ύδατος, όπου μπορούσαν να έχουν νερό σε περιόδους ξηρασίας. Παράλληλα, αρκετά σημεία είχαν διαμορφωθεί για τον έλεγχο και την αποτροπή υπερχείλισης, αφήνοντας κάθε φορά ελεγχόμενο όγκο νερού να εισρέει στη λίμνη», προσθέτει η αρχαιολόγος.

Το εντυπωσιακότερο τμήμα των έργων που διασώθηκαν είναι η βόρεια αποστραγγιστική τάφρος, μήκους 25 περίπου χιλιομέτρων, η οποία ξεκινούσε από τον Ορχομενό και κατέληγε στο σημερινό Κάστρο, όπου διακλαδιζόταν σε δύο τμήματα για να οδηγήσουν το νερό στις φυσικές καταβόθρες. «Το μεγάλο ανάχωμα που υψώθηκε ήταν περίπου 3 μέτρα ύψος και είχε πλάτος 30 μέτρα. Για να ενισχύσουν δε τη διάβρωση και φθορά του αναχώματος, κατά μήκος των μακρών πλευρών του κατασκεύασαν ισχυρό κυκλώπειο τοίχο πάχους 2,5 μέτρων. Το ανάχωμα πλέον είχε διπλή σημασία, από τη μία προστάτευε από υπερχείλιση ενώ παράλληλα προσέφερε έναν ασφαλή δρόμο για τη μεταφορά ανθρώπων και προϊόντων», εξηγεί η κα Τσώτα.

Ωστόσο, η ιστορία της Κωπαΐδας δεν σταματά στους προϊστορικούς χρόνους. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές μεταξύ 335-331 π.Χ., επί Αλεξάνδρου Γ’, προέκυψαν νέα έργα, τόσο με τη μερική χρήση των παλαιών μυκηναϊκών έργων, όσο και με την εκσκαφή μιας νέας κεντρικής αποστραγγιστικής τάφρου. «Το 1920,  αποκαλύφθηκαν από τον αρχαιολόγο Ν. Παπαδάκη στην Κορώνεια της Βοιωτίας μερικές επιγραφές χαραγμένες επάνω σε μεγάλους μαρμάρινους ορθοστάτες (μία εξ αυτών εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών). Καταγράφουν επιστολές σταλμένες από τον φιλέλληνα Ρωμαίο αυτοκράτορα Αδριανό (117-138 μ.Χ.) προς τους κατοίκους της ομώνυμης αρχαίας βοιωτικής πόλης για τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα που πραγματοποιήθηκαν τελικά στην περιοχή κατ’ εντολή του ίδιου του αυτοκράτορα, ο οποίος επισκέφθηκε την Κορώνεια το 125 μ.Χ. και διέγνωσε αυτοπροσώπως το πρόβλημα στην εξεύρεση καλλιεργήσιμης γης, εξαιτίας των πλημμυρών που προκαλούνταν από τα νερά των ποταμών της δυτικής Κωπαΐδας», πληροφορεί η συνομιλήτρια του ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Στην πρώτη επιστολή (του 125 μ.Χ.) γίνεται αναφορά στην ανάγκη διευθέτησης της κοίτης του Κηφισού και της Έρκυνας, καθώς και των άλλων ποταμών της περιοχής, μέσω της εκσκαφής τάφρων και της κατασκευής αναχωμάτων. «Ταυτόχρονα, ενημερώνει τους κατοίκους ότι θα χορηγήσει στην πόλη 65.000 δηνάρια από το αυτοκρατορικό ταμείο για την ολοκλήρωσή τους, ενώ αφήνει τους κατοίκους της πόλης να επιλέξουν τους μηχανικούς που θα αναλάμβαναν την κατασκευή τους. Δέκα χρόνια μετά, το 135 μ.Χ., με νέα επιστολή του, ο αυτοκράτορας επανέρχεται στο θέμα κάνοντας ιδιαίτερη μνεία στον ποταμό Φάλαρο. Στην επιστολή αυτή τους ενημερώνει ότι στέλνει τον αγαπητό του φίλο Αιμίλιο Ιούγκο για τη διευθέτηση. Τέλος, στην τρίτη επιστολή (135 – 137 μ.Χ.), τα αντιπλημμυρικά και εγγειοβελτιωτικά έργα στον Φάλαρο εμφανίζονται να έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Ο Αδριανός φαίνεται να είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένος, αλλά εφιστά την προσοχή τους να μην παραμελήσουν τη συντήρησή τους, ενώ τους επισημαίνει ότι όποιος προξενούσε βλάβη στα έργα θα αναγκαζόταν να επανορθώσει και η πόλη θα υποχρεωνόταν να καταβάλει πρόστιμο 1.500 δηναρίων για την προκληθείσα ζημία», επισημαίνει η κα Τσώτα.

Οι παρεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους στην Κωπαΐδα έκλεισαν τον κύκλο των αρχαίων αντιπλημμυρικών έργων στη λίμνη. «Συνεχιστές της μακράς αυτής παράδοσης, τα ρωμαϊκά αντιπλημμυρικά έργα απέδωσαν πλούσια καλλιεργήσιμη γη και αποτέλεσαν αναπόσπαστο κρίκο στην αλυσίδα μιας πανάρχαιας και διαχρονικής προσπάθειας εκμετάλλευσης των εύφορων εδαφών της λεκάνης. Η δε πόλη της Κορώνειας, τίμησε τον ευεργέτη Αδριανό για το πολύτιμο δώρο του, με την τοποθέτηση ενός μαρμάρινου αδριάντα, σωζόμενου ύψους 1,82 μέτρων, που σήμερα εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών», καταλήγει η αρχαιολόγος.

Της Ελένης Μάρκου

* Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο της ΕΦΑ Βοιωτίας και παραχωρήθηκαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για δημοσίευση.

Οι μέχρι στιγμής απεγκλωβισμένοι πολίτες, από προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, στη Θεσσαλία ανέρχονται στους 2.227.

Συγκεκριμένα, προσωπικό του Γενικού Επιτελείου Στρατού έχει απεγκλωβίσει 475, προσωπικό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού 35, του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας 45 και της Διοίκησης Ειδικού Πολέμου του Γενικού Επιτελείου Εθνικής Άμυνας 1672.

Οι Ένοπλες Δυνάμεις συνδράμουν με 445 άτομα μεταξύ των οποίων:

– 2 Λόχοι της Ζ΄ ΜΑΚ με κατάλληλο εξοπλισμό διάσωσης και υλικά αναρρίχησης, διόπτρες νυκτός, drone, πλήρη υλικά C2, με δυνατότητα επιχειρήσεων ημέρα και νύχτα.

– 42 άτομα της 32 Ταξιαρχίας Πεζικού.

– 1 Λόχος Εκτάκτων Αναγκών του σχεδίου «Ξενοκράτης » με 71 άτομα.

– 36 άτομα επιπλέον των προβλεπομένων στο σχέδιο «Ξενοκράτης» σε άμεση ετοιμότητα επέμβασης όπου απαιτηθεί.

– 68 άτομα της 34 Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας στην ΑγίαΤριάδα Καρδίτσας και στην Αγία Κυριακή Τρικάλων, και 19 άτομα της XXIV Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας στον Παλαμά Καρδίτσας.

– 16 άτομα από το Ειδικό Τμήμα Αντιμετώπισης Καταστροφών.

Ακόμη, έχουν διατεθεί 400 κουβέρτες για την Ιτέα Καρδίτσας, 400 κουβέρτες για τους Σοφάδες Καρδίτσας, 130 ράντζα εκστρατείας για το 1ο Δημοτικό Σχολείο Καρδίτσας, 350 κουβέρτες, 350 ράντζα εκστρατείας, 20 τραπέζια και 82 καρέκλες για τον Τύρναβο.

Επιπλέον, έχουν διατεθεί 2 ασθενοφόρα, 3 Mini Bus, 4 λεωφορεία, 14 ειδικά οχήματα Hummer, 53 οχήματα γενικής χρήσης, 14 μηχανήματα Μηχανικού, 4 επικαθήμενα οχήματα, 12 αρματοφορείς, 25 ερπυστριοφόρα οχήματα μεταφοράς προσωπικού Μ113, 66 λέμβοι, 6 οχήματα μεταφοράς ζευγμάτων γεφυρών και 6 λέμβοι τύπου LCB, 2 Ηλεκτροπαραγωγά Ζεύγη ισχύος 300 και 550 Kva στην Λάρισα για κάλυψη αναγκών του Γενικού Νοσοκομείου Λάρισας, 4 φορητές γεννήτριες.

‘Εχει γίνει τοποθέτηση 1 γέφυρας Bailey στα Καλά Νερά Βόλου ενώ είναι προς ανάπτυξη δεύτερη γέφυρα Bailey επί της οδού Καλαμπάκας – Καστανιάς Τρικάλων.

Σε ετοιμότητα τοποθέτησης είναι γέφυρες Bailey στα Στουρναραίικα Τρικάλων και στο Μουζάκι Καρδίτσας, από κλιμάκια της Μονάδας Μελετών και Κατασκευών (ΜΟΜΚΑ) του ΓΕΕΘΑ.

Επιπρόσθετα, για τον απεγκλωβισμό πολιτών διατέθηκαν 5 ελικόπτερα Έρευνας – Διάσωσης, 2 Chinook, 2 Huey ενώ στον Παγασητικό Κόλπο βρίσκεται μια φρεγάτα και ένα αρματαγωγό.

Έχει διατεθεί, ακόμη, όχημα 30 τόνων για μεταφορά ποσότητας εμφιαλωμένων νερών από εταιρίες εμφιάλωσης, από τα Ιωάννινα στα Τρίκαλα και στον Παλαμά ενώ έχουν διατεθεί και 9400 λίτρα πετρελαίου στο Πυροσβεστικό Σώμα.

Σε ετοιμότητα εξακολουθούν να βρίσκονται 932 άτομα του σχεδίου «Ξενοκράτης» στις περιοχές ευθύνης της ΑΣΔΥΣ και της 1ης Στρατιάς, 60 άτομα «Δευκαλίων» σε ετοιμότητα δύο ωρών, 181 άτομα της Δύναμης Συνδρομής Εκτάκτων Αναγκών (ΔΥΣΕΑ), 15 μικρολεωφορεία, 62 λεωφορεία, 121 οχήματα γενικής χρήσης, 19 μηχανήματα Μηχανικού, μεταγωγικό αεροσκάφος C-130 (1Ω) και έξι ελικόπτερα σε ετοιμότητα μιας ώρας, πλοίο Ταχείας Μεταφοράς του Πολεμικού Ναυτικού για φιλοξενία των απεγκλωβισμένων σε ετοιμότητα τεσσάρων ωρών, γέφυρες Bailey προς τοποθέτηση, όπου απαιτηθεί και κατάλληλοι χώροι φιλοξενίας πλημμυροπαθών πολιτών εντός των στρατοπέδων της ευρύτερης πληγείσας περιοχής.

Για χιλιετίες, τα αρχαία ελληνικά επικά ποιήματα «Ιλιάδα» και «Οδύσσεια» έχουν επηρεάσει βαθιά αναγνώστες, μελετητές, συγγραφείς και καλλιτέχνες και θεωρούνται παγκοσμίως ως δύο από τα θεμελιώδη λογοτεχνικά κείμενα του δυτικού πολιτισμού. Η βάση και των δύο ιστοριών είναι ο Τρωικός Πόλεμος, για τον οποίο στάθηκε αφορμή η Ελένη, βασίλισσα της ελληνικής πόλης-κράτους της Σπάρτης, που εγκατέλειψε τον σύζυγό της και κατέφυγε στην Τροία με τον Πάρη, έναν πρίγκιπα της πόλης αυτής.

Η «Ιλιάδα» διαδραματίζεται στο δέκατο έτος του πολέμου που προέκυψε μεταξύ της Τροίας και των ελληνικών πόλεων-κρατών. Ο πόλεμος τελειώνει με την άλωση της Τροίας από τους Έλληνες. Η «Οδύσσεια» παρακολουθεί το πολυτάραχο ταξίδι ενός από τους Έλληνες ήρωες του πολέμου, του Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, στο ταξίδι της επιστροφής του στην πατρίδα. Ο Οδυσσέας χρειάζεται άλλα δέκα χρόνια για να επιστρέψει στην Ιθάκη, καθώς αντιμετωπίζει με τρόπο πολυμήχανο διάφορα εμπόδια. Εν τω μεταξύ, η βασίλισσά του, η Πηνελόπη, χρησιμοποιεί τη δική της πονηριά για να αποφύγει έναν δίχως τη θέληση νέο γάμο, ελπίζοντας ότι ο σύζυγός της θα επιστρέψει μια μέρα. Και στα δύο αυτά ποιήματα, οι χαρακτήρες, οι σχέσεις και οι σκηνές τιμής, κινδύνου και πειρασμού ζωντανεύουν αριστοτεχνικά από τον ποιητή τους, τον θρυλικό Όμηρο.

Ο πίνακας «Μια ανάγνωση από τον Όμηρο», του Σερ Λώρενς Άλμα Τάντεμα (1836-1912), κορυφαίου καλλιτέχνη του 19ου αιώνα στη Βρετανία που ειδικεύτηκε σε κλασικές σκηνές σε ακαδημαϊκό στυλ, δείχνει μια ημι-ιστορικά ακριβή σκηνή που διαδραματίζεται προς το τέλος του έβδομου αιώνα π.Χ. Μέχρι τότε, τα λόγια του Ομήρου θα είχαν αποτυπωθεί σε πάπυρο, και στον πίνακα ένας νεαρός ποιητής στεφανωμένος με δάφνινο στεφάνι διαβάζει δυνατά τους στίχους του Ομήρου σε ένα ακροατήριο ντυμένο για μια γιορτή.

Στην αρχαία Ελλάδα, η ποίηση του Ομήρου θα τραγουδιόταν από βάρδους με τη συνοδεία λύρας. Ο Άλμα Τάντεμα περιλαμβάνει ένα αρχαίο έγχορδο όργανο παρόμοιο με λύρα, που ονομάζεται κιθάρα, στην αριστερή πλευρά του πίνακα. Τα ελληνικά γράμματα που είναι χαραγμένα σε έναν μαρμάρινο τοίχο στη δεξιά πλευρά γράφουν το όνομα του Ομήρου και δηλώνουν ότι το φανταστικό αρχιτεκτονικό σκηνικό του Άλμα Τάντεμα με θέα τη Μεσόγειο είναι αφιερωμένο στον ποιητή.

Το κύριο χαρακτηριστικό που συνδέεται με τον Όμηρο είναι η τύφλωσή του. Η ιστορικός και συγγραφέας Ντέιζι Νταν γράφει, σε ένα δοκίμιο για το Βρετανικό Μουσείο: «Οι αρχαίοι συγγραφείς είχαν διάφορες ιδέες για το πώς έμοιαζε ο Όμηρος. Η λέξη «Όμηρος» θα μπορούσε να σημαίνει «όμηρος» στα ελληνικά, οπότε κάποιοι φαντάζονταν ότι ήταν αιχμάλωτος. Όμως «όμηρος» μπορούσε επίσης να σημαίνει «τυφλός»* και η εικόνα ενός τυφλού βάρδου αποδείχθηκε ιδιαίτερα συναρπαστική».

Ο διακεκριμένος Γάλλος ακαδημαϊκός ζωγράφος Ουίλιαμ Αντόλφ Μπουγκερώ (1825-1905) δημιούργησε τον πίνακα «ο Όμηρος και ο οδηγός του» το 1874 σε μια εποχή που η κλασική ζωγραφική ερχόταν σε σύγκρουση με ένα νέο στυλ τέχνης, το κίνημα αυτό έγινε γνωστό ως ιμπρεσιονισμός. Ορισμένοι μελετητές πιστεύουν ότι ο Μπουγκερώ ζωγράφισε αυτό το έργο ειδικά για να δείξει τα πλεονεκτήματα της παραδοσιακής ζωγραφικής και ως αντίλογο στο νέο κίνημα.

Σκηνές από τα ίδια τα ποιήματα έχουν απεικονιστεί σε πληθώρα πινάκων και γλυπτών, από αρχαία ελληνικά αγγεία μέχρι ρωμαϊκές τοιχογραφίες και πίνακες του 19ου αιώνα. Η Ελένη της Τροίας, το θέμα του πίνακα «Ελένη» του Σερ Έντουαρντ Τζων Πόιντερ, είναι ευρέως γνωστή ως «το πρόσωπο που προκάλεσε τον απόπλου χιλίων πλοίων», μια φράση από ένα θεατρικό έργο του Κρίστοφερ Μάρλοου. Ήταν η μεγάλη ομορφιά του αρχαίου κόσμου. Ο Πόιντερ (1836-1919) χρησιμοποίησε την ηθοποιό Λίλι Λάνγκτρι, μια από τις μεγάλες καλλονές της εποχής του, ως μοντέλο για την «Ελένη».

Ο Πόιντερ ήταν ακαδημαϊκός ζωγράφος, γνωστός για τα κλασικά θεματικά έργα του. Δημιούργησε μια σειρά ελαιογραφιών και ακουαρέλας με θέμα ηρωίδες της αρχαιότητας σε πόζες μισού μήκους. Αυτός ο τύπος σύνθεσης μπορεί να παρατηρηθεί στην «Ελένη».

Η Ελένη της Τροίας ήταν κόρη του Δία, βασιλιά των θεών, και της Λήδας, βασίλισσας της Σπάρτης, με τη Σπάρτη να είναι μια πόλη στη νότια Ελλάδα. Πολλοί μνηστήρες ήταν πρόθυμοι να την παντρευτούν, αλλά προτού παντρευτεί τον Μενέλαο, ο οποίος έγινε βασιλιάς της Σπάρτης, όλοι όσοι την διεκδικούσαν έδωσαν όρκο να παράσχουν στρατιωτική βοήθεια στον Μενέλαο, αν ποτέ του έπαιρναν την Ελένη. Ως εκ τούτου, όταν διέφυγε με τον Πάρη στην Τροία, σχεδόν 1.200 ελληνικά πλοία απέπλευσαν προς την Τροία για να διεξαγάγουν πόλεμο, όπως περιγράφεται λεπτομερώς στην «Ιλιάδα».

Μια από τις πιο διάσημες αποδράσεις της «Οδύσσειας» βρίσκεται στο βιβλίο ΙΧ (9)**, όταν ο Οδυσσέας, η λατινοποιημένη εκδοχή του Οδυσσέα, ξεγελά και δραπετεύει από τον Κύκλωπα Πολύφημο, ο οποίος κρατούσε αυτόν και τους άνδρες του αιχμάλωτους σε μια σπηλιά. Ο πίνακας «Ο Οδυσσέας περιγελά τον Πολύφημο – Ομήρου Οδύσσεια» του Άγγλου ρομαντικού καλλιτέχνη Τζέι. Εμ. Ντάμπλγιου. Τέρνερ (1775-1851) θεωρείται ένας από τους σπουδαιότερους πίνακες του.

Ο Τέρνερ βασίστηκε στον πίνακα του στη μετάφραση του Ομήρου από τον Αλεξάντερ Πόουπ. Εμπνεύστηκε ιδιαίτερα από την περιγραφή του Πόουπ για τον Πολύφημο, του οποίου η τυφλή μονόφθαλμη όψη μόλις διακρίνεται στον ορίζοντα ανάμεσα στα σύννεφα στα αριστερά, ως κάτι που μοιάζει με τερατώδη ανάπτυξη σε βουνό. Στον πίνακα, ο Οδυσσέας υψώνει νικηφόρα τα χέρια του καθώς κρατά τον φλεγόμενο πυρσό με τον οποίο τύφλωσε τον Κύκλωπα. Στέκεται πάνω στο πλοίο του ντυμένος στα κόκκινα κάτω από ένα πανό παρόμοιου χρώματος.

Η «Οδύσσεια» αφηγείται ότι ενώ ο Οδυσσέας παλεύει με κύκλωπες σε ένα νησί και με μάγια σε ένα άλλο, η σύζυγός του Πηνελόπη, ξαδέλφη της Ελένης, πολιορκείται η ίδια, όχι από μυθικά τέρατα αλλά από πρόθυμους άνδρες μνηστήρες. Υποθέτουν ότι ο Οδυσσέας είναι νεκρός, καθώς όλοι οι άλλοι επιζώντες του Τρωικού Πολέμου έχουν επιστρέψει στις οικογένειές τους. Η πιστή Πηνελόπη πιστεύει ότι ο Οδυσσέας είναι ακόμα ζωντανός. Για να καθυστερήσει τους μνηστήρες, δηλώνει ότι θα πάρει νέο σύζυγο μόνο όταν ολοκληρώσει την ύφανση ενός σάβανου για τον πεθερό της. Μυστικά, ξηλώνει το έργο της κάθε βράδυ.

Στον πίνακα «Η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» του Τζων Ουίλιαμ Γουοτερχάους (1849-1917), η Πηνελόπη βρίσκεται στο επίκεντρο της σκηνής, δουλεύοντας την ημέρα κάτω από άγρυπνα μάτια. Ο Γουοτερχάους ξεκίνησε την καριέρα του ως ακαδημαϊκός ζωγράφος πριν μεταβεί στο προραφαηλιτικό στυλ και ακολουθήσει λογοτεχνικά θέματα με νατουραλιστικές λεπτομέρειες, πλούσια τονική παλέτα και όμορφα γυναικεία θέματα, τα οποία μπορείτε να δείτε σε αυτόν τον μεγάλο πίνακα. Η γκαλερί Πινακοθήκη του Αμπερντίν ανέθεσε το έργο αυτό στον καλλιτέχνη στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν η ακμή του προραφαηλιτισμού είχε προ πολλού παρέλθει. Ο κόσμος της τέχνης έβλεπε προς πιο μοντέρνες τεχνοτροπίες, όπως ο κυβισμός, αντανακλώντας μια παρόμοια ένταση με εκείνη μεταξύ του Μπουγκερώ και του ιμπρεσιονισμού.

Το έργο «η Πηνελόπη και οι μνηστήρες» είναι ένας σημαντικός πίνακας από την ύστερη καριέρα του Γουοτερχάους. Η σύνθετη σύνθεσή του αποδίδεται με ρεαλιστικές και πολύχρωμες λεπτομέρειες στην απεικόνιση μοτίβων, υλικών και υφασμάτων. Η Πηνελόπη απεικονίζεται σε προφίλ και σε δράση. Μια κλωστή στο στόμα της και μια σαΐτα στο υψωμένο αριστερό της χέρι δημιουργούν ένα φαινομενικά εργατικό ταμπλό. Στα αριστερά, δύο υπηρέτριες με τα ρέοντα φορέματά τους βοηθούν στην ύφανση του σάβανου. Στα δεξιά, τέσσερις μνηστήρες στον εξωτερικό χώρο του δωματίου της Πηνελόπης διεκδικούν την προσοχή της, αν και η ίδια τους έχει γυρισμένη την πλάτη.

Τα κοσμήματα και η λύρα, όπως είναι εμφανή σε άλλους πίνακες που συζητούνται εδώ, χρησιμοποιούνται σε αυτό το πλαίσιο για να αποσπάσουν μια απάντηση από αυτήν. Ένα τμήμα του τοίχου κάτω από τους μνηστήρες έχει ένα διακοσμητικό διάζωμα που απεικονίζει μια σκηνή μάχης, ίσως μια πρόγευση του τρόπου με τον οποίο ο Οδυσσέας θα επιστρέψει και θα νικήσει τους επίδοξους αντικαταστάτες του.

Ο Όμηρος και τα ποιήματά του μιλούν μέσα από ένα χάσμα σχεδόν 3.000 ετών για να φτάσουν σε ένα ακόμα δεκτικό αναγνωστικό κοινό. Αυτά τα υποδειγματικά έργα τέχνης από τον 18ο έως τον 20ό αιώνα, επίσης διατηρημένα κομμάτια της ιστορίας, ζωντανεύουν με τρόπο ζωντανό και απτό τον Όμηρο και τις αρχαίες ιστορίες του.

*διάλεκτος των Κυμαίων

**ραψωδία Ι, 240-630

επιμέλεια: Κώστας Γιαννίκος

«Σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία για την πατρίδα μας, σε μια στιγμή που η σκέψη όλων μας είναι στα θύματα των άνευ προηγουμένου φυσικών καταστροφών και τις οικογένειές τους, η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας για την Ελλάδα μετά από πολλά χρόνια, είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη για τη χώρα μας», δήλωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, μετά την ανακοίνωση του οίκου DBRS Morningstar για την αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας στην επενδυτική βαθμίδα.

«Ο καναδικός οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar, ένας από τους τέσσερεις διεθνείς οίκους που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, δίνει στην Ελλάδα τη λεγόμενη επενδυτική βαθμίδα έπειτα από 13 χρόνια και με αυτόν τον τρόπο την κατατάσσει σε μια διαφορετική πλέον κατηγορία από πλευράς πιστοληπτικής αξιολόγησης. Το άλμα αυτό δεν ήταν εύκολο, αλλά ούτε και τεχνικού χαρακτήρα. Προϋπέθετε αφενός τη συστηματική προσπάθεια που έγινε τα τελευταία τέσσερα χρόνια σε οικονομικό επίπεδο και η οποία είχε ήδη επιβραβευτεί μέχρι τώρα με αλλεπάλληλες πιστοληπτικές αναβαθμίσεις. Σημαίνει επίσης περαιτέρω βελτίωση των όρων δανεισμού, περισσότερες επενδύσεις στη χώρα, ανάπτυξη και νέες θέσεις εργασίας.

Η ανακοίνωση του οίκου DBRS είναι αρκετά εύγλωττη για να γίνουν πολλά περαιτέρω σχόλια. Μιλάει τόσο για την επιτυχία της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε διαφορετικά επίπεδα (αύξηση των επενδύσεων, των εξαγωγών, μείωση της ανεργίας, μείωση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ), όσο και για τον συνδυασμό της πολιτικής σταθερότητας με την υπεύθυνη οικονομική πολιτική που δημιουργεί ένα κατάλληλο κλίμα για την περαιτέρω ενδυνάμωση και ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Δουλειά μας είναι να συνεχίσουμε με σοβαρότητα τις προσπάθειές μας στο επίπεδο της δημοσιονομικής πολιτικής όσο και των διαρθρωτικών αλλαγών, για να πείθουμε τόσο τους οίκους αξιολόγησης όσο και τις αγορές και τους επενδυτές ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου αξίζει κανείς να επενδύει και να ανοίγει καινούργιες δουλειές. Το οφείλουμε σε όλους τους Έλληνες πολίτες, το οφείλουμε στην πατρίδα μας», δήλωσε ο κ. Χατζηδάκης.

Στην είδηση ότι ο καναδικός αξιολόγησης DBRS αναβάθμισε την επενδυτική  βαθμίδα των  ελληνικών ομολόγων αναφέρονται και τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Χαρακτηριστικά, το Bloomberg αναφέρει ότι η αναβάθμιση του αξιόχρεου των ελληνικών ομολόγων στην κατηγορία BBB (low) με σταθερές προοπτικές είναι «η σημαντικότερη αναβάθμιση της χώρας από την κατηγορία ‘σκουπίδια’ μετά την οικονομική κρίση που τη συγκλόνισε πριν περισσότερο από μία δεκαετία».
Το πρακτορείο εκτιμά άλλωστε ότι «εκτός του γεγονότος ότι αποτελεί σφραγίδα έγκρισης της οικονομικής ατζέντας του (Έλληνα) πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, o DBRS είναι ένας από τους οίκους αξιολόγησης που αναγνωρίζει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), κάτι που σημαίνει ότι πλέον η αξία των ελληνικών ομολόγων δεν θα μειώνεται περισσότερο από το κανονικό όταν χρησιμοποιούνται ως εγγύηση σε ενέργειες επαναχρηματοδότησης».

Η εκτίμηση του DBRS

Στην ανακοίνωσή του, ο οίκος σημειώνει ότι η αναβάθμιση αντανακλά την απόψη ότι, με βάση και το εντυπωσιακό ιστορικό της Ελλάδας, οι ελληνικές Αρχές θα παραμείνουν δεσμευμένες στη δημοσιονομική υπευθυνότητα, διασφαλίζοντας ότι ο λόγος του δημόσιου χρέους θα παραμείνει σε πτωτική τάση.

Τα μέτρα στήριξης για την ενέργεια δεν απέτρεψαν τη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος 0,1% του ΑΕΠ το 2022, ενώ για φέτος αναμένεται πλεόνασμα 1,1% και για το 2024 2,1%.

Από τα υψηλά επίπεδα του 2020, το δημόσιο χρέος έχει μειωθεί κατά 35 ποσοστιαίες μονάδες ως ποσοστό στο ΑΕΠ, πέρυσι κατά 23 ποσοστιαίες μονάδες, επωφελούμενο από τη δημοσιονομική επανόρθωση και την ισχυρή αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ.

Η σημαντική βελτίωση όσον αφορά το δημοσιονομικό αποτέλεσμα και το χρέος ενισχύεται από την ισχυρή δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στην εφαρμογή μιας συνετής δημοσιονομικής πολιτικής που ωθεί το αξιόχρεο ανοδικά.

Παρά τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες το 2022, σημειώνει ο DBRS, η ελληνική οικονομία έδειξε ανθεκτικότητα, σημειώνοντας ανάπτυξη 5,9% με παράλληλες βελτιώσεις στην αγορά εργασίας, ενισχυόμενες από την ισχυρή ιδιωτική κατανάλωση και επενδύσεις και την ανάκαμψη του τουριστικού τομέα.

Καθώς το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (Ελλάδα 2.0) συνεχίζει να εφαρμόζεται, οι επενδύσεις θα παραμείνουν σημαντική πηγή ανάπτυξης, αν και υπάρχουν εξωγενείς καθοδικοί κίνδυνοι.

Το βελτιωμένο αξιόχρεο αντανακλά, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση και τους θεσμούς του Ευρωσυστήματος, μετά τη δημοσιονομική προσαρμογή και τις μεταρρυθμίσεις που έγιναν, σημειώνει ο οίκος.

«Το αποτέλεσμα είναι ότι η Ελλάδα συνεχίζει να ωφελείται από την ισχυρή στήριξη και χρηματοδοτικά οφέλη σε περιόδους κρίσεων, ιδιαίτερα με τα νέα εργαλεία της ΕΕ/ευρωσυστήματος και τα μέσα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια. Οι βελτιώσεις στη ‘δημοσιονομική διαχείριση και πολιτική’ και στα θεμέλια του ‘χρέους και ρευστότητας’ αποτελούν τους βασικούς λόγους για την αναβάθμιση του αξιόχρεου», αναφέρει η ανακοίνωση.

Ο οίκος εκφράζει την άποψη ότι οι ευρωπαϊκοί πόροι θα συνεχίσουν να προσφέρουν κίνητρα για την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη, στηρίζοντας παράλληλα την αύξηση των επενδύσεων με πόρους που διοχετεύονται και μέσω του ενισχυμένου τραπεζικού συστήματος.

Η αξιολόγηση της Ελλάδας περιορίζεται από την οικονομική κληρονομιά που άφησε η παρατεταμένη κρίση, δηλαδή από το πολύ υψηλό λόγο του δημόσιου χρέους, το ακόμη υψηλό επίπεδο μη εξυπηρετούμενων δανείων και το υψηλό ποσοστό ανεργίας.

Η αξιολόγηση θα μπορούσε να αναβαθμιστεί αν συμβούν ένα ή συνδυασμός από τα παρακάτω:

(1)    συνεχής υλοποίηση μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν τις επενδύσεις, βελτιώνοντας έτσι τις πιο μακροπρόθεσμες οικονομικές προοπτικές
(2)    συνεχής δέσμευση στη δημοσιονομική υπευθυνότητα που οδηγεί σε διαρκή μείωση του λόγου του δημόσιου χρέους

Από την άλλη πλευρά, δυνητικοί μοχλοί για υποβάθμιση περιλαμβάνουν έναν ή συνδυασμό από τα παρακάτω:

(1)    παρατεταμένη εξασθένιση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θέτει τον λόγο του δημόσιου χρέους σε μία σταθερή ανοδική τάση
(2)    μία αντιστροφή των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων
(3)    μία εκ νέου αστάθεια στον χρηματοπιστωτικό τομέα

Ο οίκος σημειώνει ότι η νέα κυβέρνηση διασφαλίζει τη συνέχεια της πολιτικής, η οποία ενισχύει την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας και με τη σειρά της στηρίζει την οικονομία.

Για την οικονομία αναφέρει ότι παρέμεινε ισχυρή το 2022, σημειώνοντας αύξηση του ΑΕΠ 5,9% που καθοδηγήθηκε από τη συνεχιζόμενη βελτίωση της αγοράς εργασίας και τα μέτρα στήριξης της κυβέρνησης. Φέτος, η ανάπτυξη, σημειώνει ο DBRS, αναμένεται να μετριασθεί, αλλά να ξεπεράσει το 2% καθώς τα ισχυρά τουριστικά έσοδα και η επιτάχυνση των επενδύσεων θα στηρίξουν την οικονομία.

Για το δημόσιο χρέος αναφέρει ότι παραμένει το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, αλλά η ευνοϊκή διάρθρωση και η μείωση της δαπάνης για τους τόκους περιορίζει τους κινδύνους. Αναφέρει ειδικότερα ότι ο επίσημος τομέας κατέχει το 70% του χρέους, με τη μέση σταθμισμένη διάρκειά του να είναι πολύ μεγάλη – στα 20 χρόνια στο τέλος του 2022 – και με το 100% του χρέους αυτού να έχει σταθερά επιτόκια.

Επιπλέον, ο ΟΔΔΗΧ ασκεί στρατηγική ενεργητικής διαχείρισης του χρέους για να περιορίζει τον κίνδυνο αυξήσεων του κόστους χρηματοδότησης μεσοπρόθεσμα. Το 2023, το μέσο πραγματικό επιτόκιο για το μεσο-μακροπρόθεσμο χρέος εκτιμάται στο 1,2%. Το σημαντικό ύψος των ταμειακών διαθεσίμων, περίπου 35 δισεκ. ευρώ, συνεχίζει να χρησιμεύει ως μαξιλάρι ρευστότητας και αυξάνει την εμπιστοσύνη των παραγόντων της αγοράς.

Για τις τράπεζες, ο DBRS παρατηρεί ότι έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος στη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPL), αλλά τα υψηλότερα επιτόκια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα αποπληρωμής των δανείων.

Το ποσοστό των κόκκινων δανείων μειώθηκε στο 8,8% στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023 από 12,1% το πρώτο τρίμηνο του 2021 και είναι μειωμένο κατά 40,3 ποσοστιαίες μονάδες από το υψηλό επίπεδό τους τον Ιούνιο του 2017.

Για την ΕΚΤ αρκεί η επενδυτική βαθμίδα από τον DBRS για να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο με μειωμένο «κούρεμα» της ονομαστικής αξίας τους, αλλά και για την ένταξή τους σε προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης (οι αγορές ελληνικών τίτλων στο έκτακτο πρόγραμμα για την πανδημία έγιναν κατ’ εξαίρεση, με ειδική απόφαση).

Το ενδιαφέρον τώρα στρέφεται στις αξιολογήσεις που ακολουθούν από τους άλλους τρεις μεγάλους οίκους, με τον Moody’s να δίνει τη δική του ετυμηγορία την επόμενη Παρασκευή 15 Σεπτεμβρίου, τον S&P στις 20 Οκτωβρίου και τον Fitch την 1η Δεκεμβρίου.

Του Άκη Χαραλαμπίδη

Στην Εισαγγελία Πειραιά οδηγήθηκαν τρία από τα τέσσερα μέλη του πληρώματος του «Blue Horizon» που συνελήφθησαν για τον τραγικό θάνατο του 36χρονου επιβάτη Αντώνη Καρυώτη και είχαν λάβει προθεσμία για να απολογηθούν. Ο υποπλοίαρχος είναι στο νοσοκομείο με πρόβλημα υγείας και αναμένεται να ζητήσει προθεσμία για αύριο.

Υπενθυμίζεται ότι ο 36χρονος, στην προσπάθειά του να μπει στο πλοίο της γραμμής για το Ηράκλειο της Κρήτης, απωθήθηκε από μέλη του πληρώματος, με αποτέλεσμα την πτώση του στη θάλασσα και τον θάνατό του. Στο ένα μέλος του πληρώματος του πλοίου (ο ύπαρχος), που φαίνεται σε video να απωθεί τον 36χρονο, ασκήθηκε δίωξη για ανθρωποκτονία εκ προθέσεως με ενδεχόμενο δόλο και επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Στα άλλα δύο μέλη του πληρώματος ασκήθηκε δίωξη για συνέργεια στην ανθρωποκτονία που τελέστηκε με ενδεχόμενο δόλο, ενώ στον πλοίαρχο ασκήθηκε δίωξη για επικίνδυνη παρέμβαση στις θαλάσσιες συγκοινωνίες. Στην Εισαγγελία έχει παραδοθεί και το πόρισμα της Ένορκης Διοικητικής Εξέτασης που είχε διατάξει ο υπουργός Ναυτιλίας Μ. Βαρβιτσιώτης για τη διερεύνηση των ευθυνών του προσωπικού του Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιά αναφορικά με το τραγικό περιστατικό.

Τα πλημμυρικά φαινόμενα άρχισαν να χτυπούν, από χθες αργά το βράδυ και την πόλη της Λάρισας, κυρίως τις συνοικίες που βρίσκονται κοντά στο Πηνειό Ποταμό, καθώς σημειώνεται υπερχείλιση των φρεατίων με μεγάλη ποσότητα νερού από το ποτάμι. Δυνάμεις της Πυροσβεστικής προχωρούν σε απεγκλωβισμό κατοίκων, καθώς η στάθμη του νερού έχει ανέβει επικίνδυνα, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζουν σπίτια.

Κλιμάκιο του δήμου Λαρισαίων προχώρησε χθες σε τροφοδοσία σακιών με άμμο στις συνοικίες, με τους εθελοντές να δημιουργούν μικρά αναχώματα για την προστασία από τα νερά.

Παράλληλα, εξαιτίας των πλημμυρικών φαινομένων που εξελίσσονται στην περιοχή λόγω της πρωτοφανούς κακοκαιρίας που έπληξε τη Θεσσαλία, θα πραγματοποιηθεί εκκένωση των χωριών Φαλάνη, Δασοχώρι και Κουλούρι.

Μήνυμα του 112 για απομάκρυνση των κατοίκων από Φαρκαδόνα, Κλοκοτό, Γεωργανάδες, Πετρόπορο λόγω πιθανής υπερχείλισης του Πηνειού

Μήνυμα του 112 εστάλη στους κατοίκους των περιοχών Φαρκαδόνα, Κλοκοτό, Γεωργανάδες και Πετρόπορος προκειμένου να απομακρυνθούν απ’ αυτές λόγω πιθανής υπερχείλισης του ποταμού Πηνειού. Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει: «Αν βρίσκεστε στην περιοχή Φαρκαδόνα απομακρυνθείτε προς Γριζάνο και αν βρίσκεστε στις περιοχές Κλοκοτός, Γεωργανάδες και Πετρόπορος απομακρυνθείτε προς Οιχαλία, λόγω πιθανής υπερχείλισης του ποταμού Πηνειού. Ακολουθείτε τις οδηγίες των Αρχών».

Συνολικά 1.881 διασώσεις – απομακρύνσεις ατόμων έχουν πραγματοποιηθεί – 6.406 κλήσεις έχει λάβει το Κέντρο Επιχειρήσεων

Συνολικά 1.881 διασώσεις – απομακρύνσεις ατόμων, που μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία, έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι αυτή την στιγμή ενώ από Τρίτη 5 Σεπτεμβρίου, έως σήμερα τις 6.30 το πρωί το Κέντρο Επιχειρήσεων του Πυροσβεστικού Σώματος έλαβε 6.406 κλήσεις, σύμφωνα με ενημέρωση της Πυροσβεστικής. Οι κλήσεις αφορούν κυρίως αντλήσεις υδάτων, κοπές δέντρων και απομακρύνσεις ατόμων προς ασφαλή σημεία.

Συγκεκριμένα:

Στην Περιφέρεια Θεσσαλίας 4.427 κλήσεις

-Στη Μαγνησία, 2.260 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 640 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 610 άτομα

-Στην Λάρισα 332 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 130 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 135 άτομα

-Στην Καρδίτσα, 1.110 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 240 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 410 άτομα

-Στα Τρίκαλα, 605 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 90 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 370 άτομα

-Στη Σκιάθο, 120 κλήσεις, ενώ μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί 28 αντλήσεις υδάτων και έχουν μεταφερθεί σε ασφαλή σημεία 35 άτομα

Στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας 850 κλήσεις

-Σε περιοχές της βόρειας Εύβοιας 115 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 38 αντλήσεις υδάτων, 12 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 9 άτομα

-Στο Δομοκό και στη Λαμία Φθιώτιδας 720 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 252 αντλήσεις υδάτων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 142 άτομα

-Στη Θήβα και στη Λειβαδιά Βοιωτίας 22 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 19 αντλήσεις υδάτων και μεταφέρθηκε σε ασφαλές σημείο 1 άτομο

Στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας 40 κλήσεις

-Στη Θεσσαλονίκη πραγματοποιήθηκαν 1 άντληση υδάτων, 10 κοπές δέντρων και 2 αφαιρέσεις αντικειμένων

-Στη Χαλκιδική πραγματοποιήθηκαν 14 κοπές δέντρων και 2 αφαιρέσεις αντικειμένων

-Στις Σέρρες πραγματοποιήθηκε 1 κοπή δέντρου

-Στην Κατερίνη Πιερίας πραγματοποιήθηκαν 2 αντλήσεις υδάτων

 Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου 139 κλήσεις

-Στις Σπέτσες 12 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 10 αντλήσεις υδάτων

-Στην Επίδαυρο 40 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 24 αντλήσεις υδάτων, 6 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 8 άτομα

-Στο Κρανίδι 80 κλήσεις, και πραγματοποιήθηκαν 71 αντλήσεις υδάτων και και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 7 άτομα

-Στη Μονεμβασιά πραγματοποιήθηκαν 5 αντλήσεις υδάτων

-Στην Κόρινθο πραγματοποιήθηκαν 2 αντλήσεις υδάτων

 Στην Περιφέρεια Αττικής 950 κλήσεις

-Σε περιοχές του λεκανοπεδίου 826 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 583 αντλήσεις υδάτων, 45 κοπές δέντρων και μεταφέρθηκαν σε ασφαλή σημεία 44 άτομα

-Στην Αίγινα και στο Αγκίστρι 124 κλήσεις και πραγματοποιήθηκαν 49 αντλήσεις υδάτων

Επίσης, 110 εναέριες διασώσεις πραγματοποιήθηκαν χθες Πέμπτη 7 Σεπτεμβρίου 2023 και επιχείρησαν 10 ελικόπτερα, εκ των οποίων τα 3 είχαν διατεθεί από το Γ.Ε.ΕΘ.Α. και συγκεκριμένα:

-24 (23 και 1 μωρό) άτομα καθώς και 1 σκύλος από Αγία Τριάδα Καρδίτσας

-28 άτομα από Παλαμά Καρδίτσας

-25 άτομα από Μεταμόρφωση Καρδίτσας

-1 άτομο από Κοσκινά Καρδίτσας

-11 άτομα από Ψαθοχώρι Καρδίτσας

-15 άτομα από Μεγάλα Καλύβια Τρικάλων

-4 άτομα από Ερμήτσι Καρδίτσας

-2 άτομα από Αστρίτσα Καρδίτσας

Σημειώνεται ότι όλες οι δυνάμεις Πολιτικής Προστασίας παραμένουν σε γενική επιφυλακή. Παράλληλα, το Πυροσβεστικό Σώμα καλεί όλους τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να ακολουθούν πιστά τις υποδείξεις των αρμόδιων αρχών.

«Όπως όλοι μας, νιώθω αποτροπιασμό και φρίκη για το αδιανόητο τέλος που βρήκε ένας συνάνθρωπός μας στο λιμάνι του Πειραιά. Δεν το χωράει το μυαλό ούτε και το ανέχεται η στοιχειώδης ηθική», αναφέρει σε ανάρτησή του ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης για τον θάνατο του 36χρoνου στο Blue Horizon.

«Δεν θα αναφερθώ σε όσα η Δικαιοσύνη και το κράτος ερευνήσουν και εντοπίσουν. Ή στους ενόχους που θα τιμωρηθούν για την υπόθεση. Όλα αυτά θα γίνουν. Αλλά, δυστυχώς, δεν αρκούν για το βάρος των στιγμών», προσθέτει.

Ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι η τραγωδία αυτή εκπέμπει ένα συγκλονιστικό μήνυμα: «Ένας συνδυασμός από ανευθυνότητα και κυνισμό, περιφρόνηση και αδιαφορία, που τελικά γίνεται βία. Και έτσι ξαφνικά, χάνεται ένα παιδί της διπλανής μας πόρτας…»

«Όπως όλοι, είμαι δίπλα στην οικογένεια του θύματος. Ξέρω, όμως, ότι τίποτα δεν τον φέρνει πίσω για να ακούσει τη συγγνώμη ενός συλλογικού αναστοχασμού. Η απώλειά του, ωστόσο, παραμένει ένα σήμα κινδύνου, αφύπνισης και ανάταξης», σημειώνει.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επισημαίνει ότι το χθεσινό γεγονός της ντροπής δεν εκφράζει τη χώρα που θέλουμε. «Και πιστεύω ότι καμιά Ελληνίδα και κανένας Έλληνας δεν θα ήθελε να το δει ως εικόνα του στον καθρέφτη της πραγματικότητας», αναφέρει.

«Στη μνήμη του Αντώνη, λοιπόν, η πολιτεία θα κάνει το καθήκον της. Αλλά και καθένας ας υπηρετήσει υπεύθυνα τον ρόλο που του αναλογεί. Αλληλέγγυος με τους γύρω του. Γιατί αγαπώ τη ζωή και τον τόπο, σημαίνει αγαπώ τους ανθρώπους», προσθέτει ο πρωθυπουργός.

Νέα μήνυμα μέσω του 112 έλαβαν οι κάτοικοι της Λαμίας ειδοποιώντας τους για διακοπή κυκλοφορίας στον αυτοκινητόδρομο ΠΑΘΕ από Λαμία έως Κατερίνη. Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει: «Με εντολή της Ελληνικής Αστυνομίας κλειστός ο αυτοκινητόδρομος ΠΑΘΕ από Λαμία έως Κατερίνη λόγω εξέλιξης επικίνδυνων καιρικών φαινομένων»

Με λεωφορεία τα δρομολόγια Θεσσαλονίκη-Λάρισα – Διακοπή σιδηροδρομικής κυκλοφορίας, λόγω υπερχείλιση του Πηνειού ποταμού

Διακοπή σιδηροδρομικής κυκλοφορίας μεταξύ Θεσσαλονίκης – Λάρισας λόγω έντονων πλημμυρικών φαινομένων από υπερχείλιση του Πηνειού ποταμού, σύμφωνα με νέα ανακοίνωση της Hellenic Train. Τα δρομολόγια θα πραγματοποιηθούν με λεωφορεία.

Μήνυμα του 112 στους κατοίκους της περιοχής Σοφάδες Καρδίτσας

Μήνυμα του 112 εστάλη στους κατοίκους της περιοχής Σοφάδες Καρδίτσας προκειμένου να απομακρυνθούν από υπόγειους και ισόγειους χώρους κτιρίων. Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει: «Αν βρίσκεστε στους Σοφάδες, απομακρυνθείτε από υπόγειους και ισόγειους χώρους κτιρίων λόγω εξέλιξης πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή. Ακολουθείτε τις οδηγίες των Αρχών».

Μήνυμα του 112 στους κατοίκους της Πύλης Τρικάλων

Μήνυμα του 112 εστάλη στους κατοίκους της Πύλης Τρικάλων προκειμένου να απομακρυνθούν από υπόγειους και ισόγειους χώρους κτιρίων. Συγκεκριμένα το μήνυμα αναφέρει:

«Αν βρίσκεστε στην Πύλη Τρικάλων απομακρυνθείτε από υπόγειους και ισόγειους χώρους κτιρίων λόγω εξέλιξης πλημμυρικών φαινομένων στην περιοχή. Ακολουθείτε τις οδηγίες των Αρχών».

Άντεξαν τα αναχώματα του ποταμού Σπερχειού – Μετρούν πληγές στην Φθιώτιδα

Με τoν φόβο της υπερχείλισης του ποταμού Σπερχειού ξενύχτησε η Λαμία. Εκατοντάδες άνθρωποι, νότια της πόλης, αλλά και στο χωριό Κόμμα ξενύχτησαν στα ψηλότερα σημεία των κατοικιών τους. Η βροχόπτωση, που σταμάτησε λίγο μετά τα μεσάνυχτα, επέτρεψε στα αναχώματα του ποταμού να αντέξουν τους τεράστιους όγκους του νερού, προκαλώντας ανακούφιση στους κατοίκους. Παρά την εντολή για εκκένωση που δόθηκε για το χωριό Κόμμα και τα συνεχή μηνύματα του 112, ελάχιστοι είναι αυτοί που απομακρύνθηκαν από τα σπίτια τους για να μεταβούν στον ειδικά διαμορφωμένο χώρο του δήμου.

Ωστόσο, η Λαμία και η ευρύτερη περιοχή μετρά τις πληγές της. Όλη τη νύχτα, βαριά μηχανήματα του Δήμου και της Περιφέρειας προσπαθούσαν να αποκαταστήσουν ζημιές στο οδικό δίκτυο και να απομακρύνουν τεράστιους όγκους από μπάζα από τους δρόμους τα οποία είχαν προκαλέσει διακοπή της κυκλοφορίας. Με το πρώτο φως, τα μηχανήματα ξεκίνησαν και πάλι εργασίες αποκατάστασης.

Τα πρώτα στοιχεία δείχνουν ότι μέσα στην πόλη και σε μεγάλο μέρος του επαρχιακού δικτύου στον δήμο της Λαμίας, αλλά και στη δυτική Φθιώτιδα έχουν σημειωθεί σοβαρές ζημιές. Σήμερα αναμένεται να γίνει η πρώτη καταγραφή, ενώ σε αρκετές περιοχές έχουν καταστραφεί καλλιέργειες και αγροτικές εγκαταστάσεις.

Στην περιοχή του Δομοκού, ο εφιάλτης συνεχίζεται για τα δύο χωριά. Τη Σοφιάδα όπου παραμένουν εγκλωβισμένοι 125 άνθρωποι και τα Πετρίλια όπου και εκεί 40 άνθρωποι παραμένουν στα σπίτια τους.

Τις πρώτες πρωινές ώρες εξελίχθηκε μία επιχείρηση από την πλευρά της 7ης ΕΜΑΚ για να μεταφέρουν ένα ζευγάρι ηλικιωμένων που κρίθηκε ότι έπρεπε να απομακρυνθεί, ενώ η ύφεση στα καιρικά φαινόμενα δημιουργεί την ελπίδα να υποχωρήσουν τα νερά και σιγά-σιγά να απεγκλωβιστούν οι κάτοικοι.

Παρά τις προσπάθειές των συνεργείων του ΔΕΔΔΗΕ, σε αρκετά χωριά δεν υπάρχει ακόμη ρεύμα καθώς έχει καταρρεύσει το δίκτυο, ενώ η κυκλοφορία σε ορισμένες περιοχές είναι αδύνατη καθώς έχουν καταστραφεί γέφυρες και τεχνικά έργα σε διάφορα σημεία του επαρχιακού δικτύου.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο δρόμος από τον Δομοκό προς το νέο Μοναστήρι έχει καταστραφεί σε πάρα πολλά σημεία. Ζημιές έχει υποστεί και η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών-Θεσσαλονίκης, όπου έχει διακοπεί η συγκοινωνία. Συνεργεία κινούνται για να αποκαταστήσουν τις ζημιές.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της αστυνομίας, σε αρκετά χωριά της περιοχής του Δομοκού δεν υπάρχει δυνατότητα πρόσβασης. Ειδικότερα στην 1η χ/θ της Επ. Οδού Τ.Κ. Βαρδαλή – Τ.Κ. Φιλιαδώνος, υπέστη καθίζηση η γέφυρα που οδηγεί στην Τ.Κ. Αγραπιδιάς, ενώ επίσης και στην 16η χ/θ της Επ. Οδού Δομοκού – Τ.Κ. Πετρωτού, υπέστη ομοίως καθίζηση η γέφυρα που οδηγεί στην Τ.Κ Πετρωτού. Επιπλέον, στην 3η χ/θ της Επ. Οδού Τ.Κ. Δομοκού – Τ.Κ. Πετρωτού υπέστη καθίζηση το οδόστρωμα με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατή η πρόσβαση στην Τ.Κ. Γερακλίου, Τ.Κ. Βουζίου, Τ.Κ. Αχλαδιάς και Τ.Κ. Πετρωτού.

Ζημιές έχει υποστεί και η Π.Ε.Ο. Λαμίας – Καρδίτσας από την 34η χ/θ έως την 54,500η χ/θ., όπως επίσης και η Π.Ε.Ο. Λαμίας – Λάρισας από 51,000η χ/θ (κόμβος Νέου Μοναστηρίου) της Π.Ε.Ο. Λαμίας – Λάρισας, έως 52,800η.

Όσον αφορά τους δύο αγνοούμενους, δεν υπάρχει καμία επίσημη ανακοίνωση, ενώ οι έρευνες συνεχίζονται και με το πρώτο φως της μέρας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι λόγω της έντασης με την οποία κινούνταν οι χείμαρροι έχουν παρασυρθεί ακόμα και μεγάλα πυροσβεστικά οχήματα, όπως και αυτοκίνητα εθελοντών που πήγαν να βοηθήσουν. Σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξαν εγκλωβισμοί των ίδιων των σωστικών συνεργείων. Σε κίνδυνο βρέθηκαν και ο Περιφερειάρχης Στερεάς Φάνης Σπανός με τον αντιπεριφερειάρχη Ηλία Σανίδα, όταν το αυτοκίνητό στο οποίο επέβαιναν βρέθηκε, άγνωστο πώς, μέσα σε περιδίνηση των χειμάρρων, ωστόσο στάθηκαν τυχεροί και κατάφεραν να απομακρυνθούν.

Η κακοκαιρία θα συνεχιστεί ως τις απογευματινές ώρες

Η κακοκαιρία που ήδη προκαλεί ιδιαίτερα έντονα φαινόμενα με ισχυρές βροχές και καταιγίδες, μεγάλη συχνότητα κεραυνών, ενισχυμένους ανέμους στο Αιγαίο και αισθητή πτώση της θερμοκρασίας, θα συνεχιστεί έως και σήμερα τις απογευματινές ώρες, προκαλώντας πολύ μεγάλα ύψη βροχής, σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ) που εκδόθηκε από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ).

Ισχυρές βροχές και καταιγίδες προβλέπονται στη Θεσσαλία, τις Σποράδες, την κεντρική και ανατολική Στερεά (κυρίως τους νομούς Ευρυτανίας, Φθιώτιδας) και τη βόρεια Εύβοια. Από πολύ νωρίς το πρωί, κυρίως στα ανατολικότερα τμήματα της Θεσσαλίας και τις Σποράδες, αναμένεται ένταση των φαινομένων. Από αργά το απόγευμα, τα φαινόμενα θα εξασθενήσουν.

Οι πολίτες μπορούν να ενημερώνονται καθημερινά για την εξέλιξη των έκτακτων καιρικών φαινομένων στα τακτικά δελτία καιρού της ΕΜΥ και στην ιστοσελίδα της ΕΜΥ στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.emy.gr.

Συστάσεις της Πολιτικής Προστασίας στους πολίτες

Συστάσεις προς τους πολίτες να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων, απευθύνει εκ νέου η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας.

Ειδικότερα, σε περιοχές όπου προβλέπεται η εκδήλωση έντονων βροχοπτώσεων, καταιγίδων ή θυελλωδών ανέμων η ΓΓΠΠ συστήνει στους πολίτες:

-Να ασφαλίσουν αντικείμενα τα οποία αν παρασυρθούν από τα έντονα καιρικά φαινόμενα ενδέχεται να προκαλέσουν καταστροφές ή τραυματισμούς.

-Να βεβαιωθούν ότι τα λούκια και οι υδρορροές των κατοικιών δεν είναι φραγμένα και λειτουργούν κανονικά.

-Να αποφεύγουν να διασχίζουν χειμάρρους και ρέματα, πεζή ή με όχημα, κατά τη διάρκεια καταιγίδων και βροχοπτώσεων, αλλά και για αρκετές ώρες μετά το τέλος της εκδήλωσής τους

-Να αποφεύγουν τις εργασίες υπαίθρου και δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές κατά τη διάρκεια εκδήλωσης των έντονων καιρικών φαινομένων (κίνδυνος από κεραυνούς).

-Να προφυλαχτούν αμέσως κατά τη διάρκεια μιας χαλαζόπτωσης. Να καταφύγουν σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο και να μην εγκαταλείπουν τον ασφαλή χώρο, παρά μόνο όταν βεβαιωθούν ότι η καταιγίδα πέρασε. Η χαλαζόπτωση μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη και για τα ζώα.

-Να αποφύγουν τη διέλευση κάτω από μεγάλα δέντρα, κάτω από αναρτημένες πινακίδες και γενικά από περιοχές, όπου ελαφρά αντικείμενα (π.χ. γλάστρες, σπασμένα τζάμια κλπ.) μπορεί να αποκολληθούν και να πέσουν στο έδαφος (π.χ. κάτω από μπαλκόνια).

-Να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρμοδίων φορέων, όπως Τροχαία κλπ.

Σε περιοχές που εκδηλώνεται έντονη κεραυνική δραστηριότητα:

Αν βρίσκεστε στο σπίτι

-Μην κρατάτε ηλεκτρικές συσκευές ή το τηλέφωνο, διότι ο κεραυνός μπορεί να περάσει μέσα από τα καλώδια. Αποσυνδέστε τις συσκευές τηλεόρασης από την κεραία και την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος.

-Αποφύγετε να αγγίξετε τις σωληνώσεις των υδραυλικών (κουζίνα, μπάνιο) καθώς συνιστούν καλούς αγωγούς του ηλεκτρισμού.

Αν βρίσκεστε στο αυτοκίνητο

-Ακινητοποιείστε το στην άκρη του δρόμου και μακριά από δέντρα που ενδέχεται να πέσουν πάνω του.

-Μείνετε μέσα και ανάψτε τα προειδοποιητικά φώτα στάσης (φώτα έκτακτης ανάγκης) μέχρι να κοπάσει η καταιγίδα.

-Κλείστε τα τζάμια και μην ακουμπάτε σε μεταλλικά αντικείμενα.

-Αποφύγετε τους πλημμυρισμένους δρόμους.

Αν βρίσκεστε σε εξωτερικό χώρο

-Καταφύγετε σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο διαφορετικά καθίστε αμέσως στο έδαφος χωρίς να ξαπλώσετε.

-Προστατευτείτε κάτω από συμπαγή κλαδιά χαμηλών δέντρων στην περίπτωση που είστε μέσα σε δάσος.

-Μην καταφύγετε ποτέ κάτω από ένα ψηλό δέντρο σε ανοιχτό χώρο.

-Αποφύγετε τα χαμηλά εδάφη για τον κίνδυνο πλημμύρας.

-Μην στέκεστε πλάι σε πυλώνες, γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος, τηλεφωνικές γραμμές και φράκτες.

-Μην πλησιάζετε μεταλλικά αντικείμενα (π.χ. αυτοκίνητα, ποδήλατα, σύνεργα κατασκήνωσης κλπ.).

-Απομακρυνθείτε από ποτάμια, λίμνες ή άλλες μάζες νερού.

-Αν είστε μέσα στη θάλασσα βγείτε αμέσως έξω.

-Αν βρίσκεστε απομονωμένοι σε μια επίπεδη έκταση και νιώσετε να σηκώνονται τα μαλλιά σας (γεγονός που υποδηλώνει ότι σύντομα θα εκδηλωθεί κεραυνός), κάντε βαθύ κάθισμα με το κεφάλι ανάμεσα στα πόδια (ώστε να ελαχιστοποιήσετε την επιφάνεια του σώματός σας και την επαφή σας με το έδαφος), πετώντας τα μεταλλικά αντικείμενα που έχετε επάνω σας.

Παράλληλα η γενική γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (civilprotection.gov.gr) του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, έχει ενημερώσει τις αρμόδιες υπηρεσιακά εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες, καθώς και τις περιφέρειες και τους δήμους της χώρας, ώστε να βρίσκονται σε αυξημένη ετοιμότητα πολιτικής προστασίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουν άμεσα τις επιπτώσεις από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.

Για πληροφορίες και ανακοινώσεις σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση και την βατότητα του οδικού δικτύου λόγω εισροής πλημμυρικών υδάτων σε αυτό, οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. www.astynomia.gr.

Για περισσότερες πληροφορίες και οδηγίες αυτοπροστασίας από τα έντονα καιρικά φαινόμενα, οι πολίτες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση civilprotection.gov.gr.

Ο 36χρονος Αντώνης Καρυώτης, ο οποίος προσπάθησε να επιβιβαστεί σε πλοίο ακριβώς την ώρα που αναχωρούσε για το Ηράκλειο Κρήτης, απωθήθηκε επανειλημμένα από δύο μέλη του πληρώματος, με αποτέλεσμα να πέσει στη θάλασσα και να χάσει τη ζωή του.

Το τραγικό περιστατικό συνέβη το βράδυ της Τρίτης στο λιμάνι του Πειραιά και καταγράφηκε σε βίντεο τόσο από επιβάτες του καραβιού όσο και από άτομα που παρακολουθούσαν τη σκηνή από ξηράς. Σε αυτά τα βίντεο, φαίνεται καθαρά πώς εξελίχθηκε η σκηνή, από τη στιγμή που ο 36χρονος ανεβαίνει τρέχοντας πάνω στον καταπέλτη του πλοίου, πριν αυτός σηκωθεί.