Η σουηδική κατασκευάστρια μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων (EV) Northvolt κατέθεσε αίτηση πτώχευσης στη Σουηδία. Η εταιρεία ανακοίνωσε στις 12 Μαρτίου ότι έπειτα από «εξαντλητικές προσπάθειες διερεύνησης όλων των διαθέσιμων μέσων για την εξασφάλιση ενός βιώσιμου οικονομικά και λειτουργικά μέλλοντος», προχώρησε στην κατάθεση αίτησης πτώχευσης.
Η Northvolt θεωρείτο βασικός παράγοντας στα σχέδια της Ευρώπης για την επίτευξη των στόχων της καθαρής ενέργειας. Σύμφωνα με έγγραφα, το χρέος της εταιρείας στα τέλη Ιανουαρίου ξεπερνούσε τα 8 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την πτώχευση μία από τις μεγαλύτερες στην ιστορία των σουηδικών επιχειρήσεων.
Η εταιρεία, που ιδρύθηκε από πρώην στελέχη της Tesla, είχε εξασφαλίσει περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχικό κεφάλαιο και δάνεια από την ίδρυσή της το 2016. Η Northvolt στόχευε να αποτελέσει ένα «βιώσιμο πρότυπο για την κατασκευή μπαταριών», με το εργοστάσιό της στο Σκελέφτεο στη βόρεια Σουηδία να μειώνει την εξάρτηση των δυτικών αυτοκινητοβιομηχανιών από τις κινεζικές εταιρείες.
Η εταιρεία είχε λάβει παραγγελίες αξίας 55 δισεκατομμυρίων δολαρίων από σημαντικούς πελάτες, όπως οι BMW, Fluence, Scania, Volvo Cars και Volkswagen Group. Ωστόσο, στην ανακοίνωση πτώχευσης ανέφερε ότι είχε αντιμετωπίσει «συσσωρευμένες προκλήσεις τους τελευταίους μήνες που επιδείνωσαν τη χρηματοοικονομική της θέση, μεταξύ των οποίων η αύξηση του κόστους κεφαλαίου, η γεωπολιτική αστάθεια, οι συνεπαγόμενες διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα και οι μεταβολές στη ζήτηση της αγοράς». Διευκρινίστηκε επίσης ότι οι θυγατρικές Northvolt Germany και Northvolt North America δεν έχουν καταθέσει αίτηση πτώχευσης στις αντίστοιχες χώρες τους.
Οι επιπτώσεις στα σχέδια της ΕΕ
Η πτώχευση της Northvolt αποτελεί σημαντικό πλήγμα για τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να καταστεί αυτάρκης στην παραγωγή μπαταριών. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, από το 2035 όλα τα νέα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην αγορά δεν θα επιτρέπεται να εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα, καθιστώντας παράνομη την πώληση νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης.
Ενώ η ΕΕ ήλπιζε ότι η Northvolt θα υποστήριζε την εγχώρια παραγωγή μπαταριών, οι ευρωπαϊκές πωλήσεις ηλεκτρικών οχημάτων καταγράφουν σημαντική πτώση, με τις εταιρείες να αντιμετωπίζουν έντονο ανταγωνισμό από τους Κινέζους κατασκευαστές. Η Northvolt είχε ήδη καταθέσει αίτηση προστασίας από τους πιστωτές στις Ηνωμένες Πολιτείες τον Νοέμβριο του προηγούμενου έτους, δηλώνοντας ότι «η ρευστότητα της εταιρείας είχε φτάσει σε κρίσιμο σημείο».
Κρατικές ενισχύσεις δισεκατομμυρίων
Το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε εγκρίνει τη χορήγηση κρατικής ενίσχυσης ύψους 902 εκατομμυρίων ευρώ από τη Γερμανία για την κατασκευή εργοστασίου της Northvolt στο Χάιντε, στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν, στη βόρεια Γερμανία. Η ενίσχυση αυτή είχε στόχο να αποτρέψει την επένδυση από το να μεταφερθεί εκτός Ευρώπης, καθώς η Northvolt εξέταζε το ενδεχόμενο να δημιουργήσει το εργοστάσιο στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Το ίδιο έτος, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) ανακοίνωσε ότι χρηματοδοτούσε την επέκταση του εργοστασίου της Northvolt με περισσότερα από 1 δισεκατομμύριο δολάρια, στο πλαίσιο συνολικής χρηματοδότησης ύψους 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η τράπεζα δεν απάντησε σε ερώτημα της Epoch Times σχετικά με το συνολικό ποσό που είχε δοθεί μέχρι σήμερα στην Northvolt.
Ο Γερμανός Υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι εξακολουθούν να γίνονται διαπραγματεύσεις για την εξεύρεση νέων επενδυτών για το εργοστάσιο της Northvolt, εκφράζοντας την αισιοδοξία ότι υπάρχει δυνατότητα να βρεθεί λύση.
Η Porsche, η οποία είχε συμβόλαιο προμήθειας μπαταριών με τη Northvolt, ανακοίνωσε ότι έχει ήδη αρχίσει να αναζητά εναλλακτικές λύσεις. Ο διευθύνων σύμβουλος της Porsche και της Volkswagen, Όλιβερ Μπλούμε, τόνισε ότι παραμένει πεπεισμένος πως η Ευρώπη χρειάζεται ικανούς κατασκευαστές μπαταριών. Τον Ιούνιο του 2023, η BMW είχε ακυρώσει παραγγελία αξίας 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων, καθώς η Northvolt δεν κατάφερε να εκπληρώσει τις δεσμεύσεις της για μακροπρόθεσμη προμήθεια μπαταριών.
Τεράστιο λάθος
Αντιδρώντας στην είδηση της χρεοκοπίας της Northvolt, ο ερευνητής Μπεν Πάιλ, ο οποίος διευθύνει την εκστρατεία Climate Debate UK, δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times ότι οι υπεύθυνοι χάραξης «πράσινης» πολιτικής αρνούνται να ακούσουν οποιαδήποτε κριτική στις πολιτικές τους, παρά το γεγονός ότι η αποβιομηχάνιση και η αποτυχία ανάπτυξης εγχώριων πράσινων βιομηχανιών ήταν μια πολύ προφανής συνέπεια των φιλοδοξιών τους εδώ και τουλάχιστον 20 χρόνια.
Ο Πάιλ επεσήμανε ότι οι Ευρωπαίοι πολιτικοί είχαν επί μακρόν υποσχεθεί πως η αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία θα δημιουργούσε κίνητρα για την εγχώρια παραγωγή στον τομέα της «πράσινης» τεχνολογίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, τόσο στη Βρετανία όσο και στην Ευρώπη, οι κατασκευαστές «πράσινης» τεχνολογίας εξακολουθούν να εξαρτώνται από χώρες όπως η Κίνα για τις αλυσίδες εφοδιασμού τους και αδυνατούν να ανταγωνιστούν τις βιομηχανίες της Ανατολής, όπου δεν υφίστανται παρόμοιοι κανονισμοί. Επιπλέον, επεσήμανε ότι η παραγωγή πρώτων υλών και η βιομηχανική κατασκευή στις χώρες αυτές επωφελούνται από χαμηλότερες τιμές ενέργειας, χάρη στη φθηνότερη ενέργεια και σε άλλους παράγοντες που μειώνουν το κόστος. Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τίποτα δεν φαίνεται ικανό να τους πείσει πως έχουν διαπράξει ένα τεράστιο λάθος.
Από την πλευρά της, εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δήλωσε μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times ότι η Επιτροπή ήταν ενήμερη για την ανακοίνωση της Northvolt. Τόνισε ότι δεν εναπόκειται στην Επιτροπή να σχολιάσει αποφάσεις που λαμβάνουν ιδιωτικές εταιρείες για εμπορικούς λόγους, προσθέτοντας πως η Επιτροπή παραμένει πλήρως προσηλωμένη στις φιλοδοξίες της για την ευρωπαϊκή βιομηχανία μπαταριών και συνεχίζει να υποστηρίζει τον συγκεκριμένο τομέα, ο οποίος βρίσκεται στον πυρήνα του στόχου της για απαλλαγή από τον άνθρακα.
Ο στρατός της Γερμανίας γερνά και συρρικνώνεται, προειδοποίησε η Γερμανίδα κοινοβουλευτική επίτροπος για τις Ένοπλες Δυνάμεις Έβα Χεγκλ, καθώς η χώρα συζητά μια προσπάθεια μαζικής αύξησης των αμυντικών δαπανών στον απόηχο των πρόσφατων εκλογών.
Σε μια ετήσια έκθεση που κυκλοφόρησε στις 11 Μαρτίου, η Χεγκλ έγραψε ότι παρά την κίνηση στρατολόγησης που πυροδότησε η εμφάνιση του πολέμου στην Ουκρανία, το προσωπικό του γερμανικού στρατού (Bundeswehr) αριθμούσε 181.200 άτομα το 2024 — από 181.540 το 2023.
«Ταυτόχρονα, ο Bundeswehr ‘γερνάει’», έγραψε η Χεγκλ. «Ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 32,4 έτη στο τέλος του 2019, αυξήθηκε στα 34 έτη στο τέλος του 2024.
«Πρέπει να σταματήσουμε επειγόντως και να αντιστρέψουμε αυτή την τάση».
Σύμφωνα με τη Χεγκλ, η οποία ενεργεί ως συνήγορος του υπηρεσιακού προσωπικού και ασκεί κοινοβουλευτική εποπτεία, ο εξοπλισμός, τα όπλα και η υποδομή του γερμανικού στρατού είναι επίσης σε κακή κατάσταση.
«Ορισμένοι από τους στρατώνες και τα κτίσματα παραμένουν σε κακή κατάσταση», αναφέρει η έκθεση της Χεγκλ.
Παρά το ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που διοχετεύθηκε στο Κοινοβούλιο από τον απερχόμενο Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία το 2022, ο γερμανικός στρατός εξακολουθεί να μην έχει ό,τι χρειάζεται για να πολεμήσει σε μια σύγχρονη σύγκρουση, σύμφωνα με την έκθεση.
Χρειάζεται να ανανεώσει τα μαχητικά οχήματα πεζικού, τα ναυτικά μαχητικά πλοία και την πυραυλική άμυνα, καθώς και να προσθέσει περισσότερα μαχητικά μη επανδρωμένα οχήματα, οπλικά συστήματα και πυρομαχικά, αναφέρει η έκθεση.
«Ο γερμανικός στρατός έχει ακόμη πολύ λίγα από όλα», είπε η Χεγκλ σε συνέντευξη Τύπου.
Σύμφωνα με την έκθεση, αν και το ειδικό ταμείο που δημιουργήθηκε είχε βοηθήσει στη βελτίωση της στρατολόγησης, στην ανάπτυξη υποδομών και στην επιτάχυνση της προμήθειας νέων όπλων, τα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις «δεν είναι ακόμη ορατά, αισθητά ή μετρήσιμα» και περίπου το 82 τοις εκατό των χρημάτων έχει πλέον εξαντληθεί.
«Για να ολοκληρωθούν ή να συνεχιστούν τα σημαντικά έργα που ξεκίνησαν μέσω του ειδικού ταμείου, είναι απαραίτητη η αύξηση του τακτικού αμυντικού προϋπολογισμού», αναφέρει η έκθεση.
Οι αποκαλύψεις της έκθεσης μπορεί να έκαναν ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο της Γερμανίας να αυξήσει το στρατιωτικό προσωπικό σε περισσότερους από 200.000, στόχος που είχε μετατεθεί από το 2025 στο 2031 πριν από δύο χρόνια.
Η αυξημένη χρηματοδότηση επέτρεψε στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, να επιτύχει τον στόχο των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) το 2024 για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά η διατήρηση και η αύξηση αυτών των δαπανών θα απαιτήσει άλλη νομοθεσία.
Η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση του προσδοκώμενου Καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να σχηματίσουν συνασπισμό μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Τα κόμματα επιδιώκουν να αναθεωρήσουν τους κανόνες δανεισμού της χώρας, για να χρηματοδοτήσουν μια αύξηση 500 δισεκατομμυρίων ευρώ στον κρατικό δανεισμό για την άμυνα και τις υποδομές.
Συμφώνησαν να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από το αυστηρό συνταγματικό όριο δανεισμού της Γερμανίας, γνωστό ως ‘φρένο χρέους’.
Το φρένο χρέους περιορίζει το διαρθρωτικό καθαρό δανεισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35% του ΑΕΠ, προσαρμοσμένο για τον οικονομικό κύκλο.
Αντιμετωπίζουν όμως αντίσταση στο Κοινοβούλιο, όπου η αλλαγή στο σύνταγμα απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων.
Στις 10 Μαρτίου, οι Πράσινοι, οι οποίοι κατέχουν 85 από τις 630 έδρες του γερμανικού Κοινοβουλίου (Bundestag), ορκίστηκαν να σταματήσουν τα σχέδια.
«Δεν θα επιτρέψουμε να εκβιαζόμαστε ούτε θα επιτρέψουμε στον Φρίντριχ Μερτς και τον [συναρχηγό του SPD] Λαρς Κλίνγκμπαϊλ να καταχραστούν μια δύσκολη κατάσταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας», δήλωσε η συναρχηγός των Πρασίνων Φραντσέσκα Μπράντνερ.
«Αυτό είναι κάτι που δεν εξυπηρετεί ούτε τη χώρα ούτε τα συμφέροντά μας στην Ευρώπη.»
Τα σχέδια της Γερμανίας έρχονται εν μέσω μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής προσπάθειας για ενίσχυση των δαπανών μετά από δηλώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ότι σκοπεύουν να περιορίσουν την εμπλοκή τους στην προστασία της Ευρώπης από τη Ρωσία.
Σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες στις 6 Μαρτίου, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τάχθηκαν υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών και της περαιτέρω υποστήριξης της Ουκρανίας, εγκρίνοντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο σχέδιο δανείου ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και για την αγορά συστημάτων αεράμυνας, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και «στρατηγικών μέσων» όπως οι αεροπορικές μεταφορές.
Στις 11 Μαρτίου ήρθε περαιτέρω σαφήνεια σχετικά με αυτά τα σχέδια. Η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι τα χρήματα από αυτά τα δάνεια πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων ευρωπαϊκής κατασκευής.
«Αυτά τα δάνεια πρέπει να δοθούν σε αγορές από Ευρωπαίους παραγωγούς, για να βοηθήσουν στην ενίσχυση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σημειώνοντας πως «τα συμβόλαια πρέπει να είναι πολυετή, για να δώσουν στην βιομηχανία την προβλεψιμότητα» που χρειάζεται, και πως οι χώρες θα πρέπει να αγοράσουν εξοπλισμό μαζί σε ομάδες επειδή είδαν «πόσο ισχυρό μπορεί να είναι αυτό».
Του Γκι Μπιρτσάλ
Με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press
Οι μάχες στην περιφέρεια Κουρσκ, στα σύνορα Ρωσίας-Ουκρανίας, συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, καθώς η Μόσχα εντείνει τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της. Ρωσικές δυνάμεις έχουν ανακαταλάβει σημαντικά εδάφη που είχαν περιέλθει στον έλεγχο της Ουκρανίας από τον Αύγουστο του 2023, ενώ οι ουκρανικές δυνάμεις δέχονται αυξανόμενη πίεση. Παράλληλα, βρίσκεται στο τραπέζι πρόταση για προσωρινή εκεχειρία 30 ημερών, η οποία έχει γίνει αποδεκτή από την Ουκρανία, με την αντίδραση της Ρωσίας να εκκρεμεί.
Προέλαση των ρωσικών δυνάμεων
Από τις 8 Μαρτίου, οι ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν μια νέα φάση επιθέσεων στην περιοχή του Κουρσκ, με την ανακατάληψη τουλάχιστον 12 οικισμών και συνολικής έκτασης περίπου 40 τετραγωνικών μιλίων, όπως αναφέρουν. Η ρωσική κρατική υπηρεσία ειδήσεων TASS μετέδωσε ότι η επιχείρηση διεξήχθη από την ειδική μονάδα Akhmat και το 30ό μηχανοκίνητο σύνταγμα τυφεκιοφόρων. Οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται πως χρησιμοποίησαν εναλλακτικές τακτικές διείσδυσης, συμπεριλαμβανομένης της μετακίνησης στρατευμάτων μέσω εγκαταλελειμμένων αγωγών φυσικού αερίου.
Ο Ρώσος στρατηγός Άπτι Αλαουντίνοφ δήλωσε πως η επιχείρηση προκάλεσε αποδιοργάνωση στις ουκρανικές γραμμές, ενώ η Ουκρανία υποστήριξε ότι αντελήφθη άμεσα τη ρωσική διείσδυση και αντέδρασε με βολές πυροβολικού, ρουκετών και μη επανδρωμένων αεροσκαφών.
Στις 12 Μαρτίου, η Μόσχα ανακοίνωσε πως έχει πλέον υπό τον έλεγχό της σχεδόν το σύνολο της περιοχής γύρω από την πόλη Σούτζα, με τον Πούτιν να επισκέπτεται την περιοχή και να δηλώνει ότι στόχος είναι η πλήρης εκκαθάριση των ουκρανικών δυνάμεων.
Η αντίδραση της Ουκρανίας
Το Κίεβο επιβεβαίωσε τις σφοδρές μάχες, επισημαίνοντας πως οι ρωσικές δυνάμεις έχουν υποστεί βαριές απώλειες, με περισσότερους από 54.000 στρατιώτες να έχουν σκοτωθεί ή τραυματιστεί στις συγκρούσεις από τον Αύγουστο. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν έχουν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες πηγές.
Παρά τις ρωσικές προελάσεις, η ουκρανική ηγεσία δήλωσε πως συνεχίζει να διατηρεί έλεγχο σε κάποιες θέσεις στην περιοχή, αν και στρατιωτικοί αναλυτές εκτιμούν πως η παρουσία των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ πλησιάζει στο τέλος της.
Ορισμένοι Ουκρανοί αξιωματούχοι είχαν υπονοήσει πως η διατήρηση ελέγχου στο Κουρσκ θα μπορούσε να λειτουργήσει ως διαπραγματευτικό όπλο έναντι των ρωσικών εδαφικών διεκδικήσεων στην ανατολική Ουκρανία. Με τις πρόσφατες εξελίξεις, ωστόσο, αυτή η στρατηγική τίθεται εν αμφιβόλω.
Πρόταση για εκεχειρία
Σε διπλωματικό επίπεδο, οι Ουκρανοί εκπρόσωποι έχουν εκφράσει τη στήριξή τους σε πρόταση εκεχειρίας 30 ημερών, η οποία θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για περαιτέρω ειρηνευτικές συνομιλίες. Η Μόσχα, μέχρι στιγμής, δεν έχει ανταποκριθεί επίσημα στην πρόταση, ενώ συνεχίζει τις επιχειρήσεις της.
Η κατάσταση στο Κουρσκ ενδέχεται να διαμορφώσει τις ευρύτερες διαπραγματεύσεις για την εξέλιξη του πολέμου, με τις επόμενες ημέρες να κρίνονται καθοριστικές για το μέλλον των συγκρούσεων στην περιοχή.
Στις Βρυξέλλες, σήμερα, παρουσίασε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου την Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο, στη μόνιμη αντιπροσωπεία της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η εκδήλωση προσέλκυσε την πλειοψηφία των εκπροσώπων των κρατών-μελών όπως και της πολωνικής προεδρίας, στελέχη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών όπως η υπεύθυνη κυβερνητικών σχέσεων της Meta στις Βρυξέλλες και η υπεύθυνη δημόσιας πολιτικής και ευρωπαϊκών θεσμών της Google, καθώς και εκπρόσωποι από το Digital Europe, τη Microsoft, και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών.
«Οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε κατά μέτωπο τον εθισμό των ανηλίκων στο διαδίκτυο, καθώς και να ενισχύσουμε την προστασία τους. Να δούμε το διαδίκτυο ως μέρος του πραγματικού κόσμου. Ακριβώς όπως δεν θα αφήναμε ένα 12χρονο παιδί να περπατήσει μόνο του εδώ στις Βρυξέλλες χωρίς να γνωρίζει την πόλη και τους δρόμους, πρέπει να αισθανόμαστε την ίδια ευθύνη όταν του επιτρέπουμε να περιηγηθεί στο διαδίκτυο, όταν δεν ξέρουμε τι παρακολουθεί, πόσες ώρες περνάει ή με ποιον επικοινωνεί στο διαδίκτυο», τόνισε ο κος Παπαστεργίου, κατά την παρουσίαση.
Σύμφωνα με σχετική ενημέρωση από το υπουργείο, ο κος Παπαστεργίου τόνισε ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να προχωρήσει σε πνεύμα συνεργασίας και όλοι μαζί να ξεπεράσουμε οποιαδήποτε εμπόδια. Είναι αισιόδοξο ότι δημιουργείται μια κοινή αντίληψη για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα που έχει ανακύψει – όχι μόνο στην Ελλάδα ή την Ευρώπη, αλλά παγκοσμίως: τον εθισμό στο διαδίκτυο». Συνεχίζοντας, υπογράμμισε πως «είναι απαραίτητο να αναλάβουμε δράση. Κάθε μέρα που περνάει, όλο και περισσότερα παιδιά πέφτουν όλο και πιο βαθιά στον ψηφιακό εθισμό. Αυτό είναι ένα πρόβλημα που δεν έχουμε την πολυτέλεια να αγνοούμε. Δεν έχουμε χρόνο για χάσιμο. Στην Ελλάδα έχουμε αναπτύξει μια Εθνική Στρατηγική και τεχνολογικά εργαλεία που μπορούν να μας βοηθήσουν. Είναι προτεραιότητα για τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος ενθαρρύνει και στηρίζει όλες τις σχετικές πρωτοβουλίες.»
Ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης αναφέρθηκε στο Gov.gr Wallet, στο οποίο ήδη 5,2 εκατ. πολίτες αποθηκεύουν ψηφιακά έγγραφα, όπως η ταυτότητα και το ψηφιακό εισιτήριο με το οποίο εισέρχονται στα γήπεδα. «Αποφασίσαμε να επεκτείνουμε το ψηφιακό πορτοφόλι για την ταυτοποίηση των παιδιών μας στο διαδίκτυο. Φυσικά, πάνω από όλα πρέπει να μιλήσουμε στα παιδιά μας και να τους εξηγήσουμε ότι η πραγματική ζωή δεν είναι στο διαδίκτυο, αλλά εκεί έξω. Προφανώς δεν θα ήταν λογικό να τους απαγορεύσουμε να χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα. Πρέπει να βρούμε μια ισορροπία στη χρήση του κινητού τηλεφώνου. Σε αυτό το σημείο έρχονται τα προγράμματα γονικού ελέγχου. Τέτοια εργαλεία υπάρχουν, ακόμη και δωρεάν, αλλά έχουμε συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι πάντα αποτελεσματικά. Γι’ αυτό αποφασίσαμε να δώσουμε συνέχεια στο Gov.gr Wallet με το λανσάρισμα του πορτοφολιού Kids Wallet, με στόχο να δημιουργήσουμε ένα σύστημα γονικού ελέγχου πολύ απλό στη χρήση, αλλά και να αντιμετωπίσουμε αυτό που κάποιοι αποκαλούν ως τον ‘ελέφαντα στο δωμάτιο’, δηλαδή την επαλήθευση της ηλικίας», ανέφερε ο υπουργός.
«Καθώς ολοένα και περισσότερες διαδικτυακές πλατφόρμες στην Ελλάδα και παγκοσμίως αναζητούν αξιόπιστες μεθόδους επαλήθευσης της ηλικίας των χρηστών, το Kids Wallet μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την επαλήθευση. Εκτός από την ψηφιακή χρήση, μπορεί να αξιοποιηθεί και στις συναλλαγές με φυσική παρουσία.»
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης στην ανάγκη συλλογικής δράσης:
«Αντιλαμβανόμαστε ότι οι πλατφόρμες δεν μπορούν να δημιουργήσουν ξεχωριστή εφαρμογή για κάθε χώρα. Γι’ αυτό πρέπει να δράσουμε συλλογικά και γρήγορα, ώστε να καταστήσουμε την επαλήθευση της ηλικίας διαθέσιμη στις πλατφόρμες. Πιστεύουμε ότι οι πλατφόρμες λειτουργούν καλόπιστα και μόλις μπορέσουν να επαληθεύσουν με ακρίβεια την ηλικία ενός χρήστη, θα παρέχουν περιεχόμενο κατάλληλο για παιδιά. Βέβαια, δεν αρκεί να ζητάμε από τις πλατφόρμες να είναι υπεύθυνες. Πρέπει κι εμείς να επιδείξουμε υπευθυνότητα. Μπορούμε να παρέχουμε άμεσα επαλήθευση της ηλικίας και όλοι – κυβερνήσεις και πλατφόρμες – να δεσμευτούμε από κοινού για την προστασία των παιδιών. Φυσικά, οι γονείς πρέπει επίσης να ενεργούν υπεύθυνα», τόνισε.
Κλείνοντας, ο κος Παπαστεργίου επεσήμανε: «Η καταπολέμηση του ψηφιακού εθισμού απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ και στενή συνεργασία με τις τοπικές κοινότητες, τους οργανισμούς και τους ηγέτες του κλάδου. Η Ελλάδα είναι έτοιμη να υλοποιήσει οποιαδήποτε πρωτοβουλία προετοιμάζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Πιστεύουμε σε έναν κόσμο όπου τα παιδιά μας θα είναι ασφαλή και είμαστε σίγουροι ότι θα τα καταφέρουμε μαζί. Πρόκειται για μια συλλογική προσπάθεια και χρειαζόμαστε τη συμμετοχή και τη δέσμευση όλων μας για να την κάνουμε πραγματικότητα.»
Από την πλευρά του, ο Βασίλης Κουτσούμπας, σύμβουλος ψηφιακής πολιτικής και εφαρμογών AI του πρωθυπουργού, αναφέρθηκε στην ανάγκη στοχευμένων ρυθμιστικών παρεμβάσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο, οι οποίες θα καλύψουν ελλείψεις του ήδη υπάρχοντος πλαισίου.
«Τα υποχρεωτικά τεχνικά πρότυπα με σκοπό τη φιλική και μη εθιστική αρχιτεκτονική των πλατφορμών από τον σχεδιασμό τους, όπως και η θέσπιση μιας πανευρωπαϊκής ηλικίας ψηφιακής ενηλικίωσης στα 15 με στόχο την υπεύθυνη χρήση, είναι αναγκαία. Απαιτείται μια ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση, η οποία θα παράσχει ξεκάθαρες οδηγίες και στις πλατφόρμες, ώστε οι προτάσεις αυτές να είναι εφαρμόσιμες.»
Μεγαλειώδης, βασιλική και αναμφισβήτητα ιδιόμορφη, η πνευματώδης πρωτεύουσα της Σουηδίας έχει πολλά να προσφέρει. Γενέτειρα των παγκοσμίου φήμης βραβείων Νόμπελ, αλλά και των ABBA, είναι μία πόλη ζωντανή και όμορφη, με πλούσια ιστορία που μπορείτε να ανακαλύψετε περιδιαβαίνοντας τις γειτονιές της.
Το γεγονός ότι αυτή η πόλη του ενός εκατομμυρίου κατοίκων βρίσκεται στην πραγματικότητα σε ένα αρχιπέλαγος εκπλήσσει πολλούς επισκέπτες που έρχονται για πρώτη φορά. Απλωμένη σε συνολικά 14 νησιά στην άκρη της Βαλτικής Θάλασσας, είναι διαθέσιμη για πολιτιστικές, ιστορικές και ναυτικές προσεγγίσεις, με τα μικρά φέρι να σας οδηγούν στα αξιοθέατά της. Ακολουθεί ένας οδηγός για να αξιοποιήσετε στο έπακρο μια μέρα στη σκανδιναβική πρωτεύουσα.
Άφιξη
Η προσγείωση στο αεροδρόμιο Αρλάντα της Στοκχόλμης (ARN) μοιάζει λίγο με την άφιξη σε ένα υπερμεγέθες βόρειο καταφύγιο. Περιβάλλεται από λίμνες και δάση περίπου 37 χλμ βόρεια του κέντρου της πόλης. Οι αεροσταθμοί του διαθέτουν υπέροχα δάπεδα από ξανθό ξύλο, που είναι φαίνονται ακόμα πιο όμορφα χάρη στο φως που μπαίνει από τα μεγάλα παράθυρα.
Πρόκειται για το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Σουηδίας και κόμβο τόσο της Norwegian Air Shuttle όσο και της Scandinavian Airlines (SAS). Η τελευταία λειτουργεί ως εθνικός αερομεταφορέας τριών χωρών – τη Δανία, τη Νορβηγία και τη Σουηδία – και τα κεντρικά της γραφεία βρίσκονται στη Στοκχόλμη. Το αεροδρόμιο συνδέεται άριστα με πρωτεύουσες σε όλη την Ευρώπη, καθώς και με επιλεγμένες πόλεις ανά τον κόσμο, όπως το Τόκιο, το Ντουμπάι, η Μπανγκόκ, η Κωνσταντινούπολη και η Αντίς Αμπέμπα. Ωστόσο, για τη Βόρεια Αμερική, τα περισσότερα απευθείας δρομολόγια είναι εποχιακά, συμπεριλαμβανομένων των απευθείας πτήσεων από τη Νέα Υόρκη, το Τορόντο και το Μαϊάμι.
Σε μια χώρα όπου λίγα πράγματα είναι φθηνά, οι υπηρεσίες ταξί από το ARN στο κέντρο της Στοκχόλμης δεν είναι και τόσο ακριβές. Η διαδρομή διαρκεί 30 έως 45 λεπτά, ανάλογα με την κίνηση και τον ακριβή προορισμό σας, και κοστίζει από 30 έως 60 ευρώ. Αλλά το τρένο Αρλάντα Εξπρές είναι μάλλον η καλύτερη επιλογή. Το σλόγκαν τους «Ναι, το τρένο είναι πιο γρήγορο», είναι πέρα ως πέρα αληθινό, καθώς συνδέει τους τρεις υπόγειους σταθμούς του αεροδρομίου με τον κεντρικό σταθμό της Στοκχόλμης σε μόλις 18 λεπτά. Το εισιτήριο μιας διαδρομής θα σας κοστίσει 340 σουηδικές κορώνες (λίγο πάνω από 30 ευρώ), τιμή που μειώνεται αν είστε άνω των 65 ετών ή κάτω των 25 ετών.
Πρωί
Μόλις φτάσετε στον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό, κατευθυνθείτε προς το Δημαρχείο της Στοκχόλμης. Στα περισσότερα μέρη, μια επίσκεψη στον πυρήνα της δημοτικής γραφειοκρατίας δεν αποτελεί πρωταρχικό τουριστικό αξιοθέατο. Όμως αυτό το κτήριο είναι πραγματικά πολύ όμορφο, από κόκκινο τούβλο, χτισμένο στο εθνικό ρομαντικό στυλ της Σουηδίας, με έναν ψηλό πύργο στον οποίο μπορείτε να ανεβείτε τους θερμούς μήνες.
Το σημαντικότερο εδώ είναι τα βραβεία Νόμπελ, με κύρος που έχει επιβληθεί σε όλον τον κόσμο. Το δημαρχείο είναι το μέρος όπου οι βραβευθέντες στη χημεία, τη φυσική, την ιατρική και τη λογοτεχνία παραλαμβάνουν το χρυσό μετάλλιο των 24 καρατίων (μαζί με μια σημαντική χρηματική αμοιβή). Το κάνουν με στυλ. Δείτε την Μπλε Αίθουσα, όπου πραγματοποιείται το επίσημο δείπνο των βραβείων Νόμπελ. Επισκεφθείτε τη Χρυσή Αίθουσα, επιχρυσωμένη με 18 εκατομμύρια χρυσά ψηφιδωτά πλακάκια, όπου οι νικητές και άλλοι διακεκριμένοι καλεσμένοι διασκεδάζουν τη νύχτα της βράβευσης χορεύοντας.
Από εκεί, μπορείτε να περπατήσετε μέχρι την Gamla Stan (Παλιά Πόλη). Η πιο γρήγορη διαδρομή διαρκεί λιγότερο από 15 έως 20 λεπτά με τα πόδια. Αν έχετε όρεξη για μια μικρή παράκαμψη, περπατήστε λίγο ανατολικά και στη συνέχεια νότια, διασχίζοντας τις τρεις καμάρες του Norrbro, μια νεοκλασική πέτρινη γέφυρα που χτίστηκε το 1797.
Στο Δημαρχείο της Στοκχόλμης δίνεται το επίσημο δείπνο για τα βραβεία Νόμπελ, που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου στην Μπλε Αίθουσα. (Βαντίμ Φεντότοφ/Shutterstock)
Στο εσωτερικό του Δημαρχείο, βρίσκεται η Χρυσή Αίθουσα, η οποία είναι διακοσμημένη με 18 εκατομμύρια χρυσά ψηφιδωτά πλακάκια. Εκεί δίνεται ο χορός που ακολουθεί το δείπνο για το βραβείο Νόμπελ. (Ματς Βίκλουντ/Shutterstock)
Θα φτάσετε γρήγορα στο Χέλγκεαντσχόλμεν, ένα μικρό, αλλά πολύ σημαντικό νησάκι στη μέση του Νόρστρομ, ενός από τα μικρότερα ποτάμια της Ευρώπης. Τεντώστε τα πόδια σας στα μονοπάτια του πάρκου Ρίκσπλαν. Στη συνέχεια, αφιερώστε λίγο χρόνο για να περπατήσετε μπροστά από το Ρικσντάγκσουσετ (Riksdagshuset), το εθνικό κοινοβούλιο της Σουηδίας. Αν είστε λάτρης της πολιτικής ή σας ενδιαφέρει ιδιαίτερα το σύστημα της συνταγματικής μοναρχίας της, προσφέρουν δωρεάν 55λεπτες ξεναγήσεις στο κτήριο. Παρέχουν επίσης μια ξεχωριστή ξενάγηση στα 4.000 έργα τέχνης που βρίσκονται στο εσωτερικό του – αν και μόνο στα σουηδικά.
Η Γκάμλα Σταν είναι ό,τι πρέπει να είναι μια παλιά πόλη. Χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και βρίσκεται στο νησί Σταντσόλμεν. Αν και το πρόγραμμα της μονοήμερης αυτής επίσκεψης είναι γεμάτο, αφιερώστε τουλάχιστον λίγο χρόνο για να περιπλανηθείτε στα δαιδαλώδη, πλακόστρωτα δρομάκια, περνώντας από χαριτωμένα, καλοδιατηρημένα κτίρια του 16ου και 17ου αιώνα.
Μετά τη βόλτα, θα θελήσετε σίγουρα να συμμετάσχετε στη σουηδική παράδοση του φίκα. Φαινομενικά, πρόκειται για ένα διάλειμμα για καφέ. Αλλά αυτό είναι ένα πατροπαράδοτο κοινωνικό τελετουργικό από τότε που ο καφές έφτασε στη χώρα τον 18ο αιώνα. Η λέξη φίκα είναι ένας αναγραμματισμός του «καφί», της απαρχαιωμένης δηλαδή λέξης για τον καφέ.
Τώρα, ο καφές είναι τόσο βαθιά ριζωμένος στην κουλτούρα, ώστε οι επαφές εργασίας περιλαμβάνουν διαλείμματα φίκα ως απαραίτητη ρήτρα. Στο Καφέ Σβάιτσερ θα απολαύσετε ένα αχνιστό φλιτζάνι και ένα γλυκό – ίσως ένα στρούντελ μήλου, μια από τις σπεσιαλιτέ του. Όντας ένα ιστορικό σημείο που φιλοξενεί το φίκα στην ίδια τοποθεσία από το 1920, το Σβάιτσερ διαθέτει επίσης πλούσια γεύματα για τους πρωινούς του πελάτες, όπως ομελέτα και καπνιστό σολομό.
Στην Παλιά Πόλη βρίσκονται αξιοθέατα όπως τα Βασιλικά Ανάκτορα, ο Καθεδρικός Ναός της Στοκχόλμης, το Μουσείο Νόμπελ και η Στόρτογκετ, η παλαιότερη πλατεία της Στοκχόλμης. (Mistervlad/Shutterstock)
Το φίκα, η σουηδική παράδοση του διαλείμματος για καφέ και γλυκά, είναι βαθιά ριζωμένο στην κουλτούρα της Στοκχόλμης. (Γιακόκο Κορέια Νισιμίγια/Shutterstock)
Απόγευμα
Ίσως κάποιοι σκέπτονται τη Σουηδία ως ένα μικρό σκανδιναβικό έθνος γεμάτο με πράους ανθρώπους που παράγουν ποιοτικά Volvo και αντικείμενα ΙΚΕΑ σε καλές τιμές – και, φυσικά, με πολύ καλούς παίκτες χόκεϊ. Αλλά η Στοκχόλμη ήταν κάποτε η καρδιά της σουηδικής αυτοκρατορίας, μιας μεγάλης δύναμης που κυριαρχούσε στην περιοχή της Βαλτικής και κατείχε υπερπόντια εδάφη. Είχαν ιδρύσει ακόμη και μία αποικία, τη «Νέα Σουηδία», στον Νέο Κόσμο, σε τμήματα του σημερινού Νιου Τζέρσεϊ, του Ντέλαγουερ και της Πενσυλβάνια, αν και η διάρκεια ζωής της δεν ξεπέρασε τα 20 χρόνια.
Ο πλούτος και η επιρροή της είναι ακόμη εμφανή στο Βασιλικό Παλάτι. Σε αντίθεση με άλλα ευρωπαϊκά παλάτια, το Κούνγκλιγκα Σλότεν εξακολουθεί να είναι η πραγματική οικογενειακή κατοικία και ο καθημερινός χώρος εργασίας της βασιλικής δυναστείας, επικεφαλής της οποίας είναι η Αυτού Μεγαλειότητά του Κάρολος Γουσταύος ΙΣΤ΄, βασιλιάς της Σουηδίας, ρόλος σε μεγάλο βαθμό τελετουργικός πλέον.
Φτάστε εγκαίρως για την αλλαγή φρουράς, η οποία πραγματοποιείται στις 12:15 ή στη 13:15, ανάλογα με την ημέρα. Στη συνέχεια ξεναγηθείτε σε ένα από τα μεγαλύτερα παλάτια της Ευρώπης, ένα επιβλητικό και εντυπωσιακό κτήριο ιταλικής μπαρόκ αρχιτεκτονικής με 600 δωμάτια, 11 ορόφους και πέντε μουσεία.
Η αλλαγή της φρουράς πραγματοποιείται καθημερινά στο Βασιλικό Παλάτι, προσελκύοντας χιλιάδες τουρίστες. (ArtMediaFactory/Shutterstock)
Θα μπορούσατε να περάσετε μια ολόκληρη εβδομάδα στο εσωτερικό του και να μην τα δείτε όλα. Ελλείψει χρόνου, περιορίστε την επίσκεψή σας στα σημαντικότερα σημεία: τα βασιλικά διαμερίσματα, την Αίθουσα του Κράτους και τον ασημένιο θρόνο της βασίλισσας Κριστίνα.
Τέλος, ήρθε πλέον η ώρα για μια βόλτα με το φέρι μποτ. Ειλικρινά, το να περπατήσετε μέχρι το Μουσείο Βάσα είναι μάλλον πιο εύκολο. Σε λίγο περισσότερο από μισή ώρα με τα πόδια, θα φτάσετε εκεί. Αλλά είναι πιο διασκεδαστικό να κατεβείτε στο Σλούσεν, κοντά στα φημισμένα ομώνυμα κανάλια που συνδέουν τη λίμνη Μάλαρεν με τη Βαλτική Θάλασσα. Στη συνέχεια, επιβιβαστείτε στη γραμμή 82 του φέρι μποτ. Η διαδρομή, μέσα από ήρεμες εσωτερικές υδάτινες οδούς, είναι σαν μια πολύ φθηνή μίνι κρουαζιέρα.
Το Μουσείο Βάσα στεγάζει το Βάσα, ένα πολεμικό πλοίο του 17ου αιώνα που βυθίστηκε στο παρθενικό του ταξίδι το 1628. (Bumble Dee/Shutterstock)
Στο Μουσείο Βάσα θα δείτε το Βάσα, ένα βασιλικό πολεμικό πλοίο γεμάτο χάλκινα κανόνια, το οποίο παρήγγειλε ο βασιλιά Γουσταύος Αδόλφος στο πλαίσιο του πολέμου με την Πολωνία-Λιθουανία, και το οποίο πραγματοποίησε το παρθενικό του ταξίδι το 1628. Κακοσχεδιασμένο, με ένα βαρύ και προχειροφτιαγμένο κατάστρωμα, έπλευσε μερικές εκατοντάδες μέτρα και έπειτα βυθίστηκε στο λιμάνι της Στοκχόλμης.
Ως εκ θαύματος, τα αλμυρά νερά του λιμανιού διατήρησαν το τρικάταρτο ξύλινο σκάφος των 68 μ. Και 333 χρόνια αργότερα, το 1961, το μεγαλοπρεπές σκάφος ανεσύρθη και στεγάστηκε στο ομώνυμο μουσείο, που σήμερα είναι ένα από τα πιο επισκέψιμα μουσεία στη Σκανδιναβία. Το πλοίο παραμένει κατά 98% αυθεντικό.
Τα νησιά Φέιντερχολμάρνα, μόλις 30 λεπτά από τη Στοκχόλμη, είναι ένας δημοφιλής προορισμός ημερήσιας εκδρομής. (Micke Andersson/Getty Images)
Λιγότερο από 10 λεπτά με τα πόδια βρίσκεται το Μουσείο ABBA. Το διάσημο τετραμελές ποπ συγκρότημα έκανε την εμφάνισή του στην παγκόσμια σκηνή το 1974, όταν το τραγούδι τους, «Βατερλώ», έγινε το πρώτο σουηδικό κομμάτι που κέρδιζε στον διαγωνισμό τραγουδιού της Eurovision.
Τα τραγούδια τους παρακινούν ακόμη και τους χειρότερους χορευτές (όπως εγώ) να σηκωθούν και να (προσπαθήσουν να) χορέψουν λίγο. Μελωδίες όπως το «Mamma Mia» και το «Dancing Queen» αποτέλεσαν τη βάση τόσο για χολυγουντιανές επιτυχίες όσο και για παραστάσεις στο Μπρόντγουεϊ. Στο μουσείο θα δείτε τα κοστούμια από τις συναυλίες τους, τα όργανα, τους χρυσούς δίσκους τους και άλλα αναμνηστικά, συμπεριλαμβανομένου του πραγματικού ελικοπτέρου που φωτογραφήθηκε για ένα από τα εξώφυλλα των άλμπουμ τους. Θα έχετε επίσης τη δυνατότητα να ηχογραφήσετε τη δική σας εκδοχή των επιτυχιών τους. Μπορείτε ακόμη και να ανεβείτε στη σκηνή και να χορέψετε μαζί με τις σιλουέτες των μελών του συγκροτήματος!
Το Μουσείο ABBA αποτίει φόρο τιμής στο διάσημο ποπ συγκρότημα της Σουηδίας με καραόκε, πίστα χορού και αναμνηστικά ABBA. (Icelander, dotmiller1986/Shutterstock)
Βράδυ
Μετά από μία τόσο γεμάτη μέρα, μπορείτε να απολαύσετε ένα χαλαρό βράδυ στο SoFo, όπου ένα ταξί θα σας πάει σε 15 με 20 λεπτά από το Μουσείο ABBA. Εναλλακτικά, μπορείτε να πάτε συνδυάζοντας το περπάτημα με ένα λεωφορείο, πλοίο ή tunnelbana (μετρό).
Η καλλιτεχνική αυτή γειτονιά βρίσκεται στο νησί Σόντερμαλμ. Η ονομασία του, που σημαίνει «νότια της Φολκουνγκάγκαταν», δεν θυμίζει τυχαία το Soho του Λονδίνου και της Νέας Υόρκης. Είναι φανκ, δροσερό και χαλαρό και γεμάτο με απίστευτα μαγαζάκια.
Η συνοικία SoFo της Στοκχόλμης είναι θυμίζει το SoHo της Νέας Υόρκης, με ανάλογη καλλιτεχνική και νεανική ατμόσφαιρα. (JJFarq/Shutterstock)
Θα βρείτε καταστήματα vintage, καθώς και καταστήματα ρούχων, κοσμημάτων και μουσικής, και πολλά άλλα. Υπάρχει ακόμα κι ένα κατάστημα που επινοεί και παράγει τα δικά του επιτραπέζια παιχνίδια. Επίσης, μια μπουτίκ αθλητικών παπουτσιών με ένα μυστικό δωμάτιο, σε στιλ speakeasy, όπου παρουσιάζονται πανάκριβα παπούτσια σε σοβαρούς συλλέκτες.
Περιπλανηθείτε, ανακαλύψτε και ψωνίστε. Μετά, φάτε. Όλες οι εκλεκτικές επιρροές του SoFo συγκλίνουν στην πλατεία Νίτοργκετ, η οποία είναι γεμάτη με μπαρ και εστιατόρια (πολλά από αυτά διαθέτουν υπαίθριες βεράντες τους ζεστούς μήνες). Το μπαρ Agrikultur είναι το αγαπημένο των ντόπιων, με τη ζεστή του ατμόσφαιρα και την έμφαση στα εποχικά σουηδικά υλικά. Καταχωρημένο ως εστιατόριο Michelin Bib Gourmand, θα πρέπει να έχετε κάνει κράτηση αρκετά νωρίτερα. Αλλά μπορεί και να σταθείτε τυχεροί – πάντα κρατάνε μερικές θέσεις για όσους έρχονται κατά τύχη.
Μετά, η νύχτα είναι δική σας. Η Στοκχόλμη έχει μια εκπληκτικά ζωντανή τζαζ σκηνή. Αν έχετε ακόμα δυνάμεις, ανεβείτε ξανά στην Παλιά Πόλη για να περάσετε από το Stampen, έναν θρυλικό χώρο από τη δεκαετία του 1960, τη σκηνή του οποίου έχουν τιμήσει καλλιτέχνες όπως η Έρθα Κιτ και ο Ντίζι Γκιλέσπι. Παραγγείλετε ένα ποτό, καθίστε και αφήστε τη μουσική να ντύσει τις αναμνήσεις σας που συλλέξατε αυτή τη μέρα στην πολυσύχναστη πρωτεύουσα της Σουηδίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, επανέλαβε την έκκληση προς τη Ρωσία να αποδεχθεί συμφωνία εκεχειρίας 30 ημερών με την Ουκρανία, επισημαίνοντας ότι παραμένουν ανοιχτές πολλές διαπραγματευτικές επιλογές για μια πιο μόνιμη λήξη του πολέμου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία ανακοίνωσαν από κοινού την πρόταση προσωρινής εκεχειρίας μετά τη λήξη συνομιλιών στη Σαουδική Αραβία στις 11 Μαρτίου. Σε κοινή τους δήλωση, οι διαπραγματευτές ανέφεραν ότι η αρχική εκεχειρία θα διαρκέσει 30 ημέρες, με δυνατότητα παράτασης εφόσον Μόσχα και Κίεβο σημειώσουν πρόοδο στις ειρηνευτικές συνομιλίες.
«Όλοι αναμένουμε με ανυπομονησία την απάντηση της Ρωσίας και την παροτρύνουμε να εξετάσει σοβαρά το ενδεχόμενο τερματισμού των εχθροπραξιών», δήλωσε ο Ρούμπιο στους δημοσιογράφους, κάνοντας στάση στην Ιρλανδία στις 12 Μαρτίου, καθώς επέστρεφε στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Ρούμπιο τόνισε πως ενδεχόμενη αρνητική απάντηση από τη Μόσχα θα υποχρεώσει την Ουάσιγκτον να επανεξετάσει τις πραγματικές προθέσεις της Ρωσίας στις διαπραγματεύσεις.
«Αν πουν όχι, θα καταλάβουμε πολλά για τους στόχους τους και τον τρόπο σκέψης τους», σημείωσε.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε την Τετάρτη ότι η Μόσχα αναμένει περισσότερες λεπτομέρειες για την πρόταση εκεχειρίας. Δεν απέκλεισε, ωστόσο, το ενδεχόμενο τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ο Ρούμπιο ανέφερε ότι η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας για να προωθήσει τις συνομιλίες.
Εδαφικές παραχωρήσεις της Ουκρανίας
Κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης των δημοσιογράφων την Τετάρτη, ο Ρούμπιο επιβεβαίωσε ότι οι συζητήσεις μεταξύ των εκπροσώπων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας περιλάμβαναν τη δυνατότητα εδαφικών παραχωρήσεων από το Κίεβο ως μέρος μιας συμφωνίας με τη Ρωσία.
«Είχαμε συνομιλίες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αξιωματούχοι της κυβέρνησης Τραμπ θεωρούν μη ρεαλιστικό για την Ουκρανία να περιμένει ότι θα ανακτήσει όλα τα εδάφη που έχει χάσει από το 2014. Ο Ρούμπιο υπογράμμισε πως και οι δύο πλευρές πρέπει να σταματήσουν τις μάχες χωρίς να επιδιώκουν τη μέγιστη πολεμική τους νίκη.
Σύμφωνα με εκτίμηση του Ινστιτούτου Μελέτης του Πολέμου στις 21 Φεβρουαρίου, η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου το 20% της προπολεμικής ουκρανικής επικράτειας. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει ήδη προτείνει ανταλλαγή εδαφών που ελέγχει η Ρωσία στην Ουκρανία με την απόσυρση των ουκρανικών δυνάμεων από περιοχές εντός των ρωσικών συνόρων στην περιφέρεια του Κουρσκ.
Η Μόσχα υποστηρίζει ότι έχει ανακτήσει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της στο Κουρσκ, αλλά οι ουκρανικές δυνάμεις εξακολουθούν να διατηρούν παρουσία εντός της Ρωσίας. Παραμένει ασαφές εάν ο Ζελένσκι θα διατηρήσει αυτό το διαπραγματευτικό χαρτί στις τελικές ειρηνευτικές συνομιλίες και αν θα μπορέσει να το ανταλλάξει με κάποια περιοχή της προπολεμικής Ουκρανίας.
Ο Ρούμπιο αρνήθηκε να αποκαλύψει λεπτομέρειες σχετικά με τους όρους που το Κίεβο είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί.
Ουκρανοί στρατιώτες στοχεύουν με όλμο προς τις ρωσικές θέσεις στην περιοχή Σούμι. Ουκρανία, 9 Μαρτίου 2025. (Diego Fedele/Getty Images)
«Δεν πρόκειται να δημοσιοποιήσουμε τι ακριβώς συζητήσαμε, καθώς σε κάθε διαπραγμάτευση υπάρχει το στοιχείο της διατήρησης στρατηγικών πλεονεκτημάτων», είπε.
Τόνισε ότι οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν περισσότερο στη διαδικασία διαπραγματεύσεων με τη Μόσχα παρά στους τελικούς όρους μιας ειρηνευτικής συμφωνίας.
«Το κύριο θέμα της συζήτησής μας ήταν η διαδικασία της διαπραγμάτευσης, όχι οι συγκεκριμένοι όροι, αλλά τα βήματα που πρέπει να γίνουν», εξήγησε.
Εγγυήσεις ασφαλείας και φυσικοί πόροι
Ο Ζελένσκι έχει θέσει επανειλημμένα το ζήτημα των διεθνών εγγυήσεων ασφαλείας ως βασική προϋπόθεση για μια τελική ειρηνευτική συμφωνία, προτείνοντας την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Ο Πούτιν αντιτίθεται εδώ και χρόνια στην ένταξη της Ουκρανίας στη Συμμαχία και έχει δηλώσει ότι η πλήρους κλίμακας ρωσική εισβολή το 2022 είχε στόχο να αποτρέψει αυτό το ενδεχόμενο.
Πρόσφατα, Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν προτείνει την ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων εντός της Ουκρανίας για την επιβολή μιας τελικής συμφωνίας. Η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται ανοιχτή σε αυτή την πρόταση, εφόσον εφαρμοστεί εκτός του πλαισίου του Άρθρου 5 του ΝΑΤΟ, το οποίο προβλέπει αμοιβαία στρατιωτική συνδρομή μεταξύ των μελών της Συμμαχίας. Ωστόσο, η Μόσχα παραμένει επιφυλακτική απέναντι σε οποιαδήποτε τρίτη δύναμη στην Ουκρανία.
(από αριστερά) Ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ Μάικ Γουόλτς, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, ο υπουργός Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας Φαϊσάλ μπιν Φαρχάν, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Μωσαάντ μπιν Μοχάμεντ αλ-Αιμπάν, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας Αντρίι Σίμπιχα, ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου της Ουκρανίας Αντρίι Γιέρμακ και ο υπουργός Άμυνας της Ουκρανίας Ρουστέμ Ουμερόφτο συμμετέχουν σε συνάντηση στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, στις 11 Μαρτίου 2025. (Salah Malkawi/Getty Images)
Ο Ρούμπιο δήλωσε πως η εγγύηση ασφαλείας για την Ουκρανία μπορεί να λάβει διαφορετικές μορφές.
«Δεν έχουμε κάποια προδιαμορφωμένη λύση. Το βασικό είναι ότι πρέπει να είναι κάτι που θα κάνει την Ουκρανία να αισθάνεται ότι μπορεί να αποτρέψει και να αποθαρρύνει μια μελλοντική εισβολή», είπε. «Το πώς θα διαμορφωθεί αυτό, είναι κάτι που θα εξετάσουμε αν φτάσουμε σε εκείνο το στάδιο».
Οι διαπραγματεύσεις για τις εγγυήσεις ασφαλείας των ΗΠΑ προς την Ουκρανία έχουν ήδη αποδειχθεί σημείο τριβής στις συνομιλίες μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι.
Ο Ζελένσκι επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον στις 28 Φεβρουαρίου, όπου ο Λευκός Οίκος είχε παρουσιάσει τη συνάντηση ως μια ευκαιρία για την ολοκλήρωση μιας συμφωνίας οικονομικής συνεργασίας μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας. Ωστόσο, οι συνομιλίες κατέρρευσαν λόγω διαφωνιών σχετικά με τις εγγυήσεις ασφαλείας και τις ουκρανικές υποχωρήσεις που απαιτούνται για την ειρήνη.
Ο Τραμπ είχε παρουσιάσει τη συμφωνία ως μια ευκαιρία για τις ΗΠΑ να ανακτήσουν μέρος των χρημάτων που έχουν δαπανήσει για την υποστήριξη της Ουκρανίας.
Ο Ρούμπιο, πάντως, δεν χαρακτήρισε τη συνεργασία για τους φυσικούς πόρους ως εγγύηση ασφαλείας, αλλά άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο στρατηγικής εμπλοκής των ΗΠΑ.
Η κυβέρνηση της Ουγγαρίας ανακοίνωσε την Τρίτη ότι θα περιορίσει τα περιθώρια κέρδους σε ορισμένα βασικά είδη διατροφής ως απάντηση στην αυξανόμενη πληθωριστική κρίση.
Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Ορμπάν είπε, μέσω βίντεο στο Facebook, ότι οι έμποροι τροφίμων λιανικής πρέπει να περιορίσουν τις τιμές σε 30 διαφορετικά είδη διατροφής σε όχι περισσότερο από το 10% της τιμής χονδρικής.
Είπε ότι η πολιτική θα τεθεί σε ισχύ από τα μέσα Μαρτίου και θα διαρκέσει μέχρι τα τέλη Μαΐου. Άφησε ανοιχτή την επιλογή παράτασής της.
Ο Ορμπάν είπε ότι η κυβέρνηση θα παρακολουθεί τη συμμόρφωση των εμπόρων, χωρίς να διευκρινίσει ποια τρόφιμα θα συμπεριληφθούν στους ελέγχους.
«Για να περιορίσουμε τις υπερβολικές και αδικαιολόγητες αυξήσεις τιμών, διαπραγματευόμαστε με εκπροσώπους εμπορικών αλυσίδων τις τελευταίες ημέρες», είπε. «Δυστυχώς, οι προσφορές των πωλητών ήταν πολύ κατώτερες από τις προσδοκίες μας.»
Είπε ότι για ορισμένα είδη, όπως τα αυγά, τα περιθώρια ήταν 40%, ενώ για προϊόντα όπως το βούτυρο και η κρέμα γάλακτος ξεπέρασαν το 80%.
Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό που δημοσιεύθηκαν την Τρίτη από τη στατιστική υπηρεσία της Βουδαπέστης έδειξαν ετήσιο ρυθμό πληθωρισμού 5,6% τον Φεβρουάριο, ενώ οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν 7,1 τοις εκατό σε ετήσια βάση.
Ο μέσος πληθωρισμός στην Ευρωζώνη των 20 μελών ήταν 2,4% τον Φεβρουάριο, σύμφωνα με τη στατιστική υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Eurostat.
Η Ουγγαρία, μία από τις επτά χώρες της ΕΕ που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη, χρησιμοποιεί το φιορίνι ως νόμισμά της.
Η «δυσάρεστη έκπληξη για τον πληθωρισμό» για την Ουγγαρία «υποδεικνύει εντεινόμενες πιέσεις τιμών στην ουγγρική οικονομία, ιδιαίτερα όσον αφορά τις μακροπρόθεσμες πληθωριστικές τάσεις», έγραψε σε σημείωμα την Τρίτη η Όρσολα Νιέστε, μακροοικονομική αναλύτρια της Erste Bank.
Η Ουγγαρία έχει συχνά τον υψηλότερο πληθωρισμό στην ΕΕ τα τελευταία χρόνια, με το κόστος ζωής να αποτελεί βασικό ζήτημα εν όψει των γενικών εκλογών του επόμενου έτους.
«Στην τρέχουσα κατάσταση, τα συμβατικά νομισματικά κίνητρα θα μπορούσαν μόνο να επιδεινώσουν το πληθωριστικό σοκ μέσω της υποτίμησης του φιορινίου», έγραψε ο οικονομολόγος της ING Πήτερ Βίροβατς σε σημείωμα στις 11 Μαρτίου. «Η κατάσταση του πληθωρισμού επιδεινώνεται σε όλα τα μέτωπα, περιορίζοντας σημαντικά τα περιθώρια ελιγμών όσον αφορά τη νομισματική πολιτική.»
Η ING ανέφερε ότι η σωρευτική αύξηση των τιμών των τροφίμων μεταξύ Φεβρουαρίου 2020 και Φεβρουαρίου 2025 ήταν 80,3%.
Η κυβέρνηση του Ορμπάν απέδωσε την πληθωριστική αύξηση στον πόλεμο στη γειτονική Ουκρανία και τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, παρά το γεγονός ότι οι τιμές σε άλλες όμορες χώρες, όπως στην Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Σλοβακία, δεν αυξάνονται τόσο απότομα.
Οι ακραίες αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων — που ξεπέρασαν το 45% στις αρχές του 2023 — προκάλεσαν παρέμβαση από προηγούμενες κυβερνήσεις στη Βουδαπέστη, συμπεριλαμβανομένων των ανώτατων τιμών σε ορισμένα είδη τροφίμων και καυσίμων στα πρατήρια καυσίμων.
Ο Ορμπάν, ο μακροβιότερος ηγέτης της ΕΕ, βρίσκεται στην εξουσία από το 2010. Στις εκλογές του 2026, θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει το κόμμα Tisza, το οποίο έχει τη στάσιμη οικονομία και το κόστος ζωής στο επίκεντρο της πολιτικής του πλατφόρμας.
Επιδεινώνοντας τις δυσκολίες της Ουγγαρίας, η ΕΕ παρακρατά δισεκατομμύρια χρηματοδότησης από τη Βουδαπέστη, λόγω των ανησυχιών της σχετικά με την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τα πρότυπα του κράτους δικαίου.
Έχοντας συχνές διαφωνίες με το μπλοκ των 27 εθνών, ο Ορμπάν είναι ο μόνος ηγέτης της ΕΕ που δεν υπέγραψε δήλωση υποστήριξης στην Ουκρανία την περασμένη εβδομάδα, μετά από μια συνάντηση εθνικών ηγετών στις Βρυξέλλες.
Είπε ότι το σχέδιο της ΕΕ για υποστήριξη της Ουκρανίας, με παράλληλη ενίσχυση των αμυντικών δαπανών της ηπείρου, μπορεί να «καταστρέψει την Ευρώπη».
Ο Ορμπάν υποσχέθηκε επίσης ότι η κυβέρνησή του θα ξεκινήσει μια εσωτερική «δημόσια διαβούλευση» για την ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ τις επόμενες εβδομάδες, και πάλι ενάντια στη γενική διάθεση του μπλοκ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε χθες Τρίτη τη θέσπιση κοινού ευρωπαϊκού συστήματος για τις επιστροφές των παράνομων μεταναστών με ταχύτερες, απλούστερες και αποτελεσματικότερες διαδικασίες σε όλη την ΕΕ.
Το νέο νομικό πλαίσιο για τις επιστροφές, το οποίο ζητήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Οκτώβριο του 2024, αποτελεί βασικό στοιχείο για τη συμπλήρωση του Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το Άσυλο, το οποίο εγκρίθηκε τον Μάιο του 2024 και θα τεθεί σε εφαρμογή στα μέσα του 2026 και το οποίο καθορίζει ολοκληρωμένη προσέγγιση για τη μετανάστευση, καθώς και ταχύτερη και αποτελεσματικότερη διεκπεραίωση των αιτήσεων ασύλου.
Τα ποσοστά επιστροφής σε ολόκληρη την ΕΕ ανέρχονται σήμερα μόλις στο 20%. «Μόλις ο ένας στους πέντε εγκαταλείπει την ΕΕ και αυτό δεν είναι αποδεκτό. Οι κοινωνίες μας δεν θα το ανεχτούν», τόνισε ο επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης Μάγκνους Μπρούνερ, ο οποίος χαρακτήρισε τη νομοθετική πρόταση της Επιτροπής «σημείο καμπής». «Βάζουμε τον ευρωπαϊκό μας σπίτι σε τάξη», διαβεβαίωσε ο Μ. Μπρούνερ, προσθέτοντας: «Με το νέο ευρωπαϊκό σύστημα επιστροφών, θα διασφαλίσουμε ότι όσα άτομα δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ, όντως επιστρέφουν. Έτσι, θα ενισχυθεί σημαντικά η εμπιστοσύνη στο κοινό μας ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και μετανάστευσης.»
Για να τεθεί σε ισχύ, η πρόταση της Επιτροπής θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από τα κράτη-μέλη της ΕΕ. Ο επίτροπος Μπρούνερ δήλωσε ότι ελπίζει στην έγκρισή της «το συντομότερο δυνατόν», αν και πρόκειται για εξαιρετικά ευαίσθητο θέμα, πολιτικά και νομικά, που διχάζει τα κράτη-μέλη.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι νέοι κανόνες θα δώσουν στα κράτη-μέλη τα απαραίτητα εργαλεία ώστε οι επιστροφές να γίνουν πιο αποτελεσματικές, με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.
Οι νέοι κοινοί κανόνες περιλαμβάνουν:
– Ευρωπαϊκό σύστημα με τη μορφή κανονισμού που περιλαμβάνει κοινές διαδικασίες για την έκδοση αποφάσεων επιστροφής, και τη θέσπιση ευρωπαϊκής εντολής επιστροφής που θα εκδίδεται από τα κράτη-μέλη. Τα 27 διαφορετικά συστήματα που ισχύουν σήμερα σημαίνουν κατακερματισμό σε επίπεδο Ένωσης, σημειώνει η Επιτροπή.
Χάρη στην αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων επιστροφής, ένα κράτος μέλος θα μπορεί να αναγνωρίζει και να εκτελεί απευθείας απόφαση επιστροφής που έχει εκδοθεί από άλλο κράτος-μέλος, χωρίς να χρειάζεται να κινήσει νέα διαδικασία. Έως την 1η Ιουλίου 2027, ένα έτος μετά την έναρξη εφαρμογής του συμφώνου για τη μετανάστευση και το άσυλο, η Επιτροπή θα επανεξετάσει κατά πόσον τα κράτη-μέλη έχουν θεσπίσει κατάλληλες ρυθμίσεις για την αποτελεσματική διεκπεραίωση των ευρωπαϊκών εντολών επιστροφής και θα εκδώσει εκτελεστική απόφαση που θα καθιστά υποχρεωτική την αναγνώριση και την εκτέλεση απόφασης επιστροφής που έχει εκδοθεί από άλλο κράτος-μέλος.
– Σαφείς κανόνες για την αναγκαστική επιστροφή και παράλληλη παροχή κινήτρων για οικειοθελή επιστροφή: Οι αναγκαστικές επιστροφές θα είναι υποχρεωτικές όταν ένα πρόσωπο που διαμένει παράνομα στην ΕΕ δεν συνεργάζεται, διαφεύγει σε άλλο κράτος-μέλος, δεν αποχωρεί από την ΕΕ εντός της καθορισμένης προθεσμίας οικειοθελούς αναχώρησης ή συνιστά κίνδυνο για την ασφάλεια. Η προσέγγιση αυτή παρέχει κίνητρα για οικειοθελή επιστροφή εντός των καθορισμένων προθεσμιών αναχώρησης από την ΕΕ.
– Αυστηρότερες υποχρεώσεις των επιστρεφόντων, οι οποίες αντισταθμίζονται από σαφείς διασφαλίσεις – ρητές υποχρεώσεις συνεργασίας με τις εθνικές αρχές καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επιστροφής. Τα μέτρα αυτά συμπληρώνονται από σαφείς συνέπειες σε περίπτωση άρνησης συνεργασίας, όπως η μείωση ή η άρνηση χορήγησης επιδομάτων ή η κατάσχεση ταξιδιωτικών εγγράφων. Ταυτόχρονα, θα ενισχυθούν τα κίνητρα συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης για οικειοθελή επιστροφή.
– Ισχυρές διασφαλίσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας επιστροφής: Όλα τα μέτρα που σχετίζονται με τις επιστροφές πρέπει να υλοποιούνται με πλήρη σεβασμό των θεμελιωδών και διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Αυτό διασφαλίζεται μέσω σαφών διαδικασιών, όπως το δικαίωμα προσφυγής, η στήριξη των ευάλωτων ατόμων, οι ισχυρές διασφαλίσεις για τους ανηλίκους και τις οικογένειες και η τήρηση της αρχής της μη επαναπροώθησης.
– Αυστηρότεροι κανόνες για τον περιορισμό των περιπτώσεων κατάχρησης και την αντιμετώπιση της διαφυγής: Τα κράτη-μέλη θα διαθέτουν ενισχυμένους κανόνες για τον εντοπισμό των επιστρεφόντων, όπως η δυνατότητα να ζητούν χρηματική εγγύηση, η τακτική υποβολή εκθέσεων ή η υποχρέωση των επιστρεφόντων να διαμένουν σε τόπο που ορίζεται από τις εθνικές αρχές. Οι νέοι κανόνες καθορίζουν σαφείς όρους για κράτηση εάν υπάρχει κίνδυνος διαφυγής, καθώς και εναλλακτικές λύσεις αντί της κράτησης. Η κράτηση μπορεί να διαρκέσει έως και 24 μήνες, αντί για 18 μήνες που είναι το σημερινό όριο. Επιπλέον, το ανασταλτικό αποτέλεσμα των αποφάσεων επιστροφής δεν θα είναι πλέον αυτόματο, εκτός εάν συντρέχουν ζητήματα μη επαναπροώθησης.
– Ειδικοί κανόνες για τα άτομα που συνιστούν κίνδυνο για την ασφάλεια: Τα κράτη-μέλη θα πρέπει να ελέγχουν εγκαίρως κατά πόσον ένα άτομο παρουσιάζει κίνδυνο για την ασφάλεια. Μόλις εντοπιστούν, τα άτομα αυτά υπόκεινται σε αυστηρούς κανόνες, όπως υποχρεωτική αναγκαστική επιστροφή, μεγαλύτερης διάρκειας απαγόρευση εισόδου και ξεχωριστοί χώροι κράτησης. Η κράτηση μπορεί να παραταθεί πέραν της κανονικής διάρκειας των 24 μηνών με δικαστική εντολή.
– Επανεισδοχή ως μέρος της διαδικασίας επιστροφής: Για να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στην απόφαση επιστροφής και την επιστροφή σε μια τρίτη χώρα, οι νέοι κανόνες θεσπίζουν κοινή διαδικασία ώστε να διασφαλίζεται ότι η απόφαση επιστροφής ακολουθείται συστηματικά από αίτηση επανεισδοχής. Προβλέπουν επίσης τη δυνατότητα διαβίβασης δεδομένων σε τρίτες χώρες με σκοπό την επανεισδοχή.
– Κέντρα επιστροφής: Τα κράτη-μέλη έχουν ζητήσει καινοτόμες λύσεις για τη διαχείριση της μετανάστευσης. Με αυτή την πρόταση θεσπίζεται η νομική δυνατότητα για επιστροφή ατόμων που διαμένουν παράνομα στην ΕΕ και έχουν λάβει τελεσίδικη απόφαση επιστροφής σε τρίτη χώρα βάσει συμφωνίας ή ρύθμισης που έχει συναφθεί διμερώς ή σε επίπεδο ΕΕ. Αυτή η συμφωνία ή ρύθμιση μπορεί να συναφθεί με τρίτη χώρα που σέβεται τα διεθνή πρότυπα και τις αρχές για τα ανθρώπινα δικαιώματα σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της αρχής της μη επαναπροώθησης. Οι οικογένειες με ανηλίκους και οι ασυνόδευτοι ανήλικοι εξαιρούνται, ενώ ο τρόπος που εφαρμόζονται αυτές οι συμφωνίες ή ρυθμίσεις πρέπει να παρακολουθείται.
Μία μέρα μετά την προειδοποίηση της ρωσικής πρεσβείας στην Καμπέρα προς την Αυστραλία να μην εμπλακεί στη σύγκρουση με την Ουκρανία, το υπουργείο Εξωτερικών απάντησε με σθένος ότι δεν πρόκειται να πτοηθεί.
«Το μήνυμά μας προς τη Ρωσία είναι: σταματήστε την παράνομη εισβολή σας στην Ουκρανία. Δεν θα μας αποτρέψετε από το να εργαζόμαστε για μια δίκαιη ειρήνη για τον λαό της Ουκρανίας», δήλωσε το υπουργείο στην εφημερίδα The Epoch Times.
Εκπρόσωπος του υπουργείου τόνισε ότι η Αυστραλία έχει μία περήφανη παράδοση στην υποστήριξη της ειρήνης, με 80 χρόνια συμμετοχής σε διεθνείς αποστολές ειρηνευτικής φύσεως.
«Η Αυστραλία έχει πει ότι, αν λάβουμε αίτημα για στήριξη με αποστολή ειρηνευτικής δύναμης, θα το εξετάσουμε», σημείωσε ο εκπρόσωπος.
Η ρωσική πρεσβεία εξέδωσε ανακοίνωση προειδοποιώντας την Αυστραλία να μην προχωρήσει σε περαιτέρω συνεισφορές στον πόλεμο στην Ουκρανία — η χώρα έχει ήδη στείλει βοήθεια αξίας άνω του 1,5 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων όπλων και εξοπλισμού.
«Σε όσους τείνουν να ερμηνεύσουν τα παραπάνω ως απειλή: δεν είναι. Είναι προειδοποίηση. Η Ρωσία δεν έχει καμία πρόθεση να βλάψει Αυστραλούς», ανέφερε η πρεσβεία.
«Η Καμπέρα μπορεί εύκολα να αποφύγει τα μπλεξίματα, αρκεί να απέχει από ανεύθυνες περιπέτειες στη ζώνη της Ειδικής Στρατιωτικής Επιχείρησης.»
Τον Δεκέμβριο, ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι 43.000 Ουκρανοί έχουν χάσει τη ζωή τους από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου 2022.
Ο Αλμπανέζε ανοιχτός σε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία
Ο πρωθυπουργός της Αυστραλίας Άντονι Αλμπανέζε, δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα εξετάσει το ενδεχόμενο αποστολής προσωπικού για την υποστήριξη αποστολών ειρήνευσης.
«Έχω πει ξεκάθαρα, δημόσια και επανειλημμένα ότι θα εξετάσουμε τη συμμετοχή μας σε οποιαδήποτε αποστολή ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία», είπε ο Αλμπανέζε στους δημοσιογράφους στις 9 Μαρτίου.
«Δεν μπορείς να έχεις ειρηνευτικές δυνάμεις χωρίς ειρήνη. Γι’ αυτό, κοιτάζοντας μπροστά, είναι σημαντικό να γίνει προγραμματισμός και η Αυστραλία θα συμμετάσχει σε αυτή τη συνάντηση».
Ο πρωθυπουργός πρόσθεσε ότι η κυβέρνησή του θα ενταχθεί στην ευρωπαϊκή «συμμαχία των προθύμων» κατά της ρωσικής επιθετικότητας.
Ο Αλμπανέζε σημείωσε ότι είναι νωρίς για αποφάσεις σχετικά με στρατεύματα, αλλά έχει ήδη στείλει εκπρόσωπο να συζητήσει στρατηγικές ασφάλειας για την Ουκρανία σε συνάντηση Ευρωπαίων αρχηγών άμυνας.
Εν τω μεταξύ, ο αρχηγός της αντιπολίτευσης, Πίτερ Ντάτον, απέρριψε την ιδέα αποστολής αυστραλιανών στρατευμάτων στην Ουκρανία, λέγοντας: «Πιστεύω ότι είναι καθήκον των Ευρωπαίων […] όπως είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, οι Ευρωπαίοι πρέπει να κάνουν περισσότερα για την άμυνα της Ευρώπης», δήλωσε στο ABC News.
Ο Ντάτον είχε ζητήσει στο παρελθόν περισσότερη στρατιωτική στήριξη της Αυστραλίας προς την Ουκρανία, όπως εξοπλισμό, προμήθειες και βοήθεια.
Μαζί με τους Ντέιβιντ Κόλμαν και Άντριου Χέιστι, είχαν επικρίνει την ανταπόκριση της κυβέρνησης Αλμπανέζε ως αργή και ανεπαρκή.
Το Κίεβο συμφώνησε να προχωρήσει σε 30ήμερη εκεχειρία με τη Μόσχα, στο πλαίσιο προσπαθειών για την επανέναρξη διαπραγματεύσεων που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον τερματισμό του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας.
Αντιπροσωπείες από την Ουάσιγκτον και το Κίεβο εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση στις 11 Μαρτίου, στην οποία ανακοινώθηκε η προτεινόμενη 30ήμερη παύση των εχθροπραξιών, έπειτα από έναν εκτεταμένο γύρο συνομιλιών στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας.
Τις Ηνωμένες Πολιτείες εκπροσώπησαν ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, και ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Μάικ Ουόλτζ. Από την πλευρά της Ουκρανίας, στις συνομιλίες συμμετείχαν ο υπουργός Εξωτερικών, Αντρίι Συμπίχα, ο προεδρικός σύμβουλος, Αντρίι Γερμάκ, και ο υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ.
Η συμφωνία της Τζέντας προβλέπει αρχικά μια 30ήμερη κατάπαυση του πυρός, με τη δυνατότητα παράτασης, εφόσον οι δύο πλευρές επιδιώξουν μια πιο μακροπρόθεσμη ειρηνευτική συμφωνία.
«Θα μεταφέρουμε τώρα αυτή την πρόταση στους Ρώσους και ελπίζουμε να πουν ναι», δήλωσε ο Ρούμπιο σε συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντηση.
ΗΠΑ και Ουκρανία επαναφέρουν τη συνεργασία τους
Η συνάντηση της Τρίτης έδωσε την ευκαιρία σε Ουάσινγκτον και Κίεβο να επανεκκινήσουν τις δια ζώσης διαπραγματεύσεις, μετά από μια έντονη αντιπαράθεση στις 28 Φεβρουαρίου, στο Οβάλ Γραφείο, μεταξύ του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, και του Ουκρανού ομολόγου του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Η διαφωνία αφορούσε την προθυμία της Ουκρανίας να διαπραγματευτεί και να κάνει συμβιβασμούς με τη Ρωσία.
Στις ημέρες που ακολούθησαν, ο Τραμπ διέταξε την αναστολή κάθε αμερικανικής βοήθειας προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της ανταλλαγής πληροφοριών.
Ωστόσο, μετά τις συνομιλίες στην Τζέντα, οι ΗΠΑ και η Ουκρανία ανακοίνωσαν ότι η Ουάσινγκτον θα άρει το «πάγωμα» στη διαμοίραση πληροφοριών και θα επαναφέρει τη στρατιωτική βοήθεια προς το Κίεβο.
«Το πιο σημαντικό είναι να φύγουμε από εδώ με την ισχυρή αίσθηση ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να πάρει δύσκολες αποφάσεις», δήλωσε ο Ρούμπιο στις 10 Μαρτίου, καθ’ οδόν προς τη συνάντηση.
Ο ίδιος τόνισε ότι και η Ρωσία θα πρέπει να είναι προετοιμασμένη για δύσκολες αποφάσεις, προκειμένου να διευκολυνθεί μια μελλοντική ειρηνευτική συμφωνία.
Αναζητώντας συμβιβασμό: Τι περιμένει η Ουάσιγκτον από το Κίεβο
Όταν ρωτήθηκε ποιες είναι οι συγκεκριμένες δύσκολες αποφάσεις που η κυβέρνηση Τραμπ αναμένει από την Ουκρανία, ο Ρούμπιο απάντησε ότι και οι δύο πλευρές πρέπει να καταλήξουν στο συμπέρασμα ότι η σύγκρουση δεν μπορεί να επιλυθεί με στρατιωτικά μέσα.
«Οι Ρώσοι δεν μπορούν να κατακτήσουν ολόκληρη την Ουκρανία, αλλά ταυτόχρονα θα είναι εξαιρετικά δύσκολο για την Ουκρανία, σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, να απωθήσει τους Ρώσους πίσω στα σύνορα του 2014», εξήγησε ο Ρούμπιο.
Προς το παρόν, μένει να φανεί πώς θα απαντήσει η Μόσχα στην πρόταση.
Επιθέσεις και από τις δύο πλευρές λίγο πριν τις συνομιλίες
Λίγες μόλις ώρες πριν από την έναρξη των συνομιλιών, οι ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν εκατοντάδες επιθετικά drones σε 10 διαφορετικές ρωσικές περιοχές. Οι ρωσικές αρχές ανέφεραν ότι κατέρριψαν 343 από αυτά, αλλά τρία άτομα σκοτώθηκαν και 18 τραυματίστηκαν, ανάμεσά τους και τρία παιδιά.
Σε ξεχωριστό περιστατικό, Ουκρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Ρωσία εξαπέλυσε 126 επιθετικά drones και έναν βαλλιστικό πύραυλο Iskander-M εναντίον της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η ουκρανική Πολεμική Αεροπορία ανέφερε ότι κατέρριψε τον βαλλιστικό πύραυλο και 79 από τα drones, ενώ άλλα 35 drones δεν έφτασαν στους στόχους τους για αδιευκρίνιστους λόγους.
