Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ σκότωσαν στέλεχος του συριακού βραχίονα της Αλ Κάιντα, της οργάνωσης Χουράς αντ Ντιν, που πρόσφατα ανακοίνωσε πως διαλύεται, σύμφωνα με ανακοίνωσή τους που δημοσιοποιήθηκε χθες Κυριακή.
Το μεικτό διοικητήριο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων που είναι αρμόδιο για την περιοχή της Μέσης Ανατολής (CENTCOM, «κεντρική διοίκηση») ανέφερε μέσω X ότι «στοχοποίησε και σκότωσε» προχθές Σάββατο στο βορειοδυτικό τμήμα της συριακής επικράτειας «ανώτερο στέλεχος αρμόδιο για τα οικονομικά και τον εφοδιασμό της τρομοκρατικής οργάνωσης Χουράς αντ Ντιν (HaD), η οποία συνδέεται με την Αλ Κάιντα».
Η ταυτότητα του τζιχαντιστή δεν διευκρινίστηκε.
Οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ, που διατηρούν ανεπτυγμένες μονάδες των ειδικών δυνάμεων στη Συρία στο πλαίσιο διεθνούς αντιτζιχαντιστικού συνασπισμού που ιδρύθηκε το 2014 για να πολεμήσει την οργάνωση Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ), εξαπολύουν συχνά βομβαρδισμούς στη χώρα αυτή.
Στα τέλη Ιανουαρίου, οι αμερικανικές ένοπλες δυνάμεις ανακοίνωσαν πως σκότωσαν τον «Μουχάμαντ Σάλαχ αζ Ζαμπίρ, ανώτερο στέλεχος» της ίδιας οργάνωσης.
Η μικρή τζιχαντιστική παράταξη Χουράς αντ Ντιν ανακοίνωσε στα τέλη Ιανουαρίου τη διάλυσή της, εξηγώντας πως έλαβε την απόφαση αυτή μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ.
Η οργάνωση αυτή είναι εγγεγραμμένη στην αμερικανική μαύρη λίστα των «τρομοκρατικών οργανώσεων».
Συμμαχία ανταρτών και τζιχαντιστών, υπό την ηγεσία της Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ), κατέλαβε την εξουσία στη Δαμασκό ανατρέποντας τον Μπασάρ αλ Άσαντ την 8η Δεκεμβρίου.
Οι νέες de facto συριακές αρχές έχουν καταστήσει σαφές πως θέλουν να δουν όλες τις ένοπλες παρατάξεις να διαλύονται.
Η Χουράς αντ Ντιν, που σχημάτισαν κυρίως αλλοδαποί τζιχαντιστές, διαθέτει βάσεις σε ορεινές περιοχές της βορειοδυτικής Συρίας.
Το συμβούλιο ασφαλείας της ισραηλινής κυβέρνησης θα συνεδριάσει σήμερα για να συζητήσει τη συνέχεια της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας, ενώ Ισραηλινοί διαπραγματευτές αναμένονται στο Κάιρο, μετά τις επαφές που είχαν στην Ιερουσαλήμ στελέχη της ισραηλινής κυβέρνησης με τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο.
Ο κος Ρούμπιο, που αναμένεται σήμερα στη Σαουδική Αραβία, θέλησε να επιδείξει ενιαίο μέτωπο με τον ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου έναντι των κοινών εχθρών.
«Η Χαμάς δεν μπορεί να παραμείνει στρατιωτική ή κυβερνητική δύναμη (…) πρέπει να εξαλειφθεί», τόνισε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Ρούμπιο. Από την πλευρά του, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου απείλησε να ανοίξει τις «πύλες της κολάσεως» στη Χαμάς και να «τελειώσει τη δουλειά» με το Ιράν, σύμμαχο του παλαιστινιακού κινήματος.
Οι υπηρεσίες του κου Νετανιάχου ανήγγειλαν συνεδρίαση του συμβουλίου ασφαλείας της κυβέρνησης σήμερα για να συζητηθεί η δεύτερη φάση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, η οποία, τουλάχιστον στη θεωρία, θα εγγυηθεί την απελευθέρωση όλων των ομήρων και το οριστικό τέλος του πολέμου.
Ανακοίνωσαν επίσης την αποστολή ομάδας ισραηλινών διαπραγματευτών στο Κάιρο σήμερα, για να συζητηθεί η συνέχιση της εφαρμογής της πρώτης φάσης της συμφωνίας.
Αυτή τέθηκε σε εφαρμογή τη 19η Ιανουαρίου, έπειτα από 15 μήνες καταστροφικού πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας, με έναυσμα έφοδο άνευ προηγουμένου της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ την 7η Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία απήχθησαν εκατοντάδες άνθρωποι κι οδηγήθηκαν στον παραθαλάσσιο παλαιστινιακό θύλακα.
Η κατάπαυση του πυρός λίγο έλειψε να καταρρεύσει πριν από μερικές ημέρες, μετά τις απειλές της Χαμάς να αναστείλει τις απελευθερώσεις ομήρων και του Ισραήλ να ξαναρχίσει τον πόλεμο, με τα μέρη να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις της συμφωνίας.
Όμως, έπειτα από τις προσπάθειες των μεσολαβητών, του Κατάρ και της Αιγύπτου, η Χαμάς άφησε ελεύθερους προχθές Σάββατο ακόμη τρεις Ισραηλινούς ομήρους, και οι ισραηλινές αρχές 369 Παλαιστίνιους κρατούμενους, στο πλαίσιο της έκτης τέτοιας ανταλλαγής από τη 19η Ιανουαρίου.
Από τους 251 ανθρώπους που απήχθησαν την 7η Οκτωβρίου 2023, συνεχίζουν να κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας 70, από τους οποίους όμως τουλάχιστον 35 είναι νεκροί, κατά τους υπολογισμούς του ισραηλινού στρατού.
Ο κος Ρούμπιο καταδίκασε το ότι η Χαμάς κρατά πάντα πτώματα ομήρων στη Λωρίδα της Γάζας. «Το γεγονός ότι αυτοί οι τρομοκράτες συνεχίζουν να κρατούν ομήρους, ακόμη και νεκρούς, μαρτυρά την εξαχρείωσή τους», έκρινε.
Το κίνημα «παίζει με τη φωτιά» μην απελευθερώνοντας όλους τους ομήρους, επέμεινε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας, που κάνει την πρώτη του περιοδεία στη Μέση Ανατολή, η οποία αναμένεται να τον οδηγήσει και στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Η πρώτη φάση της εκεχειρίας, που θα ολοκληρωθεί την 1η Μαρτίου, επέτρεψε να αφεθούν ελεύθεροι 19 Ισραηλινοί όμηροι και 1.134 Παλαιστίνιοι. Συνολικά, 33 όμηροι, ανάμεσά τους 8 νεκροί, αναμένεται να επιστραφούν στο Ισραήλ με αντάλλαγμα την απελευθέρωση 1.900 Παλαιστινίων κρατούμενων σε ισραηλινές φυλακές.
Το Ισραήλ, που έχει θέσει υπό πολιορκία τη Λωρίδα της Γάζας από τον Οκτώβριο του 2023, οφείλει εξάλλου να επιτρέψει την είσοδο μεγαλύτερων ποσοτήτων ανθρωπιστικής βοήθειας εκεί κατά την ίδια φάση, με βάση τους όρους της συμφωνίας.
Η τρίτη και τελευταία φάση θα είναι, θεωρητικά, αφιερωμένη στην ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας, ένα τιτάνιο έργο που, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΟΗΕ, θα απαιτήσει δαπάνες άνω των 53 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Όμως, αν χρειαζόταν κάποια απόδειξη για το πόσο εύθραυστη είναι η ανακωχή, η Χαμάς κατηγόρησε χθες το Ισραήλ για «σοβαρή παραβίαση» της συμφωνίας, έπειτα από αεροπορικό βομβαρδισμό που είχε αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τρεις αστυνομικοί στη Λωρίδα της Γάζας. Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε πως στοχοποίησε «ενόπλους».
Το παλαιστινιακό κίνημα κατηγορεί εξάλλου το Ισραήλ πως συνεχίζει να εμποδίζει την είσοδο στη Λωρίδα της Γάζας προκατασκευασμένων σπιτιών και εξοπλισμού απαραίτητου για να γίνουν έρευνες στα συντρίμμια, κάτι που δείχνει – κατ’ αυτούς – «την αποτυχία» της συμφωνίας.
Στην έφοδο της 7ης Οκτωβρίου 2023 σε νότιους τομείς της ισραηλινής επικράτειας μαχητών της Χαμάς, με ορμητήριο τη γειτονική Λωρίδα της Γάζας, έχασαν τη ζωή τους 1.211 άνθρωποι στην ισραηλινή πλευρά, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με καταμέτρηση του Γαλλικού Πρακτορείου βασισμένη σε επίσημα ισραηλινά δεδομένα, που συμπεριλαμβάνει ομήρους που πέθαναν κατά τη διάρκεια της αιχμαλωσίας τους ή ήταν ήδη νεκροί όταν μεταφέρθηκαν στον θύλακο.
Σε αντίποινα, το Ισραήλ ορκίστηκε να αφανίσει τη Χαμάς, η οποία βρίσκεται στην εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας από το 2007, και στις ευρείας κλίμακας στρατιωτικές επιχειρήσεις που εξαπέλυσε, προκαλώντας ανυπολόγιστη καταστροφή στη μικρή παραθαλάσσια περιοχή, έχασαν τη ζωή τους τουλάχιστον 48.271 άνθρωποι, στην πλειονότητά τους άμαχοι, σύμφωνα με δεδομένα του υπουργείου Υγείας της Χαμάς, που θεωρούνται αξιόπιστα από τον ΟΗΕ.
Αν και έχει αποδυναμωθεί, η Χαμάς, που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και την ΕΕ, κάθε άλλο παρά έχει εξαλειφθεί, επισημαίνουν ειδικοί.
Μιλώντας περί «κοινής στρατηγικής» με τον κο Τραμπ όσον αφορά το μέλλον της Λωρίδας της Γάζας, ο κος Νετανιάχου εξήρε για ακόμη μια φορά την πρόταση του Ρεπουμπλικάνου να πάρουν οι ΗΠΑ «τον έλεγχο» της παλαιστινιακής περιοχής εκτοπίζοντάς τους 2,4 εκατ. κατοίκους της στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία. Το σχέδιο απορρίπτουν οι δύο χώρες, όπως και πολλές άλλες κυβερνήσεις σε διεθνές επίπεδο.
«Θα κάνουμε προσπάθεια να διασφαλίσουμε πως αυτό το όραμα θα γίνει πραγματικότητα», είπε ο κος Νετανιάχου, συνεχίζοντας να αψηφά τη διεθνή κατακραυγή.
Το Ισραήλ κατείχε τη Λωρίδα της Γάζας από το 1967 ως το 2005, προτού να προχωρήσει στην επιβολή απόλυτου αποκλεισμού στον παραθαλάσσιο θύλακο όταν πήρε την εξουσία εκεί η Χαμάς. Συνεχίζει να κατέχει από το 1967 τη Δυτική Όχθη και την ανατολική Ιερουσαλήμ.
Ο κος Νετανιάχου διεμήνυσε εξάλλου ότι το Ισραήλ, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, θα «τελειώσει τη δουλειά» εναντίον του Ιράν, που ο κος Ρούμπιο χαρακτήρισε τη σημαντικότερη «πηγή αστάθειας» στην περιφέρεια.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, το Ισραήλ ανακοίνωσε πως παρέλαβε από τις ΗΠΑ φορτίο «βαρέων βομβών», τις παραδόσεις των οποίων αποφάσισε να ξαναρχίσει η κυβέρνηση Τραμπ.
Αίγυπτος και Τουρκία εντείνουν τη διπλωματική τους συνεργασία, με φόντο τις γεωπολιτικές ανακατατάξεις στη Μέση Ανατολή. Ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών Μπαντρ Αμπντελατί,επισκέφθηκε την Άγκυρα, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο ομόλογό του, Χακάν Φιντάν, και τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οι συνομιλίες επικεντρώθηκαν στις εξελίξεις στη Γάζα και τη Συρία, σηματοδοτώντας μια πρόοδο στις διμερείς σχέσεις ύστερα από χρόνια έντασης. «Οι σχέσεις προχωρούν θετικά και σταθερά», δήλωσε ο Οϊτούν Ορχάν, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής, προσθέτοντας ότι «η κρίση στη Γάζα και το ζήτημα της Συρίας μπορούν να ανοίξουν τον δρόμο για περαιτέρω συνεργασία, καθώς και οι δύο χώρες έχουν κοινά συμφέροντα».
Κατά τη συνάντηση της 4ης Φεβρουαρίου με τον Ερντογάν, ο Αμπντελατί μετέφερε μήνυμα του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι, το οποίο, σύμφωνα με το αιγυπτιακό ΥΠΕΞ, «επαινούσε τις κοινές προσπάθειες για την ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας».
Ο Φιντάν, στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε, ευχαρίστησε το Κάιρο για τις πρωτοβουλίες του προς την επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα, υπογραμμίζοντας πως η συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου είναι «απαραίτητη» στη σημερινή ασταθή κατάσταση της περιοχής. Οι δύο χώρες στηρίζουν την εφαρμογή μόνιμης εκεχειρίας και τη λύση των δύο κρατών στο παλαιστινιακό ζήτημα, ενώ έχουν συντονίσει τις ενέργειές τους για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Αναθέρμανση των σχέσεων ύστερα από μια δεκαετία
Οι διπλωματικές σχέσεις Τουρκίας – Αιγύπτου επλήγησαν σοβαρά μετά την «Αραβική Άνοιξη» του 2011, όταν η Άγκυρα υποστήριξε τις λαϊκές εξεγέρσεις στη Μέση Ανατολή, περιλαμβανομένης της επανάστασης στην Αίγυπτο. Οι δεσμοί τους έφτασαν στο ναδίρ το 2013, όταν ο αιγυπτιακός στρατός, υπό την ηγεσία του αλ Σίσι, ανέτρεψε και φυλάκισε τον ισλαμιστή πρόεδρο Μοχάμεντ Μόρσι, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Τουρκίας, η οποία αρνήθηκε να αναγνωρίσει τον αλ Σίσι ως νόμιμο ηγέτη της Αιγύπτου.
Η επαναπροσέγγιση ξεκίνησε το 2022, όταν ο Ερντογάν και ο αλ Σίσι αντάλλαξαν χειραψία στα πλαίσια του Παγκοσμίου Κυπέλλου στο Κατάρ. Η εξομάλυνση των σχέσεων επιταχύνθηκε και επισφραγίστηκε με την ανταλλαγή πρεσβευτών αργότερα την ίδια χρονιά.
Το 2023, ο Ερντογάν πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Κάιρο, την πρώτη μετά την ανατροπή του Μόρσι, όπου συζήτησε με τον αλ Σίσι την ισραηλινή επιθετικότητα στη Γάζα. Τον Σεπτέμβριο του 2024, ο αλ Σίσι επισκέφθηκε την Τουρκία, επιβεβαιώνοντας τη νέα δυναμική στη σχέση των δύο χωρών.
Η Συρία στο επίκεντρο των διαφορών
Παρότι Τουρκία και Αίγυπτος έχουν βρει κοινό έδαφος στη Γάζα, εξακολουθούν να έχουν διαφορετικές προσεγγίσεις όσον αφορά τη Συρία. Η Τουρκία υποστήριξε τη στρατιωτική προέλαση της αντικαθεστωτικής οργάνωσης Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) εναντίον του καθεστώτος Άσαντ, με αποτέλεσμα την κατάρρευση του τελευταίου στα τέλη του 2024. Αντίθετα, το Κάιρο είχε διατηρήσει πιο ουδέτερη στάση, αποφεύγοντας να υποστηρίξει την απομάκρυνση του Σύρου ηγέτη.
Ο νέος Σύρος πρόεδρος, Αχμέντ αλ Σάρα, επισκέφθηκε την Άγκυρα στις 4 Φεβρουαρίου, επιδιώκοντας να διαμορφώσει μια «στρατηγική συνεργασία» με την Τουρκία. Από την πλευρά του, το Κάιρο ανησυχεί για τις επιπτώσεις της αλλαγής ηγεσίας στη Συρία, αν και ο αλ-Σίσι απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή στον αλ-Σαράα, σε μια ένδειξη προσεκτικής αποδοχής.
Η Άγκυρα επιδιώκει να λειτουργήσει ως «γέφυρα» μεταξύ Δαμασκού και Καΐρου, ώστε να διευκολύνει τον διάλογο και την ομαλοποίηση των σχέσεων. Σύμφωνα με αναλυτές, η τουρκο-αιγυπτιακή συνεργασία στη Συρία ενδέχεται να αποτελέσει έναν ακόμη παράγοντα ενίσχυσης των δεσμών μεταξύ των δύο χωρών.
Κοινός αντίπαλος τα αμερικανικά σχέδια για τη Γάζα
Η επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις Ηνωμένες Πολιτείες προσέθεσε έναν ακόμα κοινό προβληματισμό για την Τουρκία και την Αίγυπτο. Ο Τραμπ πρότεινε την αμερικανική ανάληψη της ανοικοδόμησης της Γάζας, ενώ έθεσε εκ νέου το ενδεχόμενο μετεγκατάστασης Παλαιστινίων σε γειτονικές αραβικές χώρες.
Ο Τούρκος ΥΠΕΞ, Χακάν Φιντάν, κατέστησε σαφές ότι η Άγκυρα απορρίπτει πλήρως οποιαδήποτε πρόταση αναγκαστικής μετακίνησης Παλαιστινίων, δηλώνοντας ότι «είμαστε σε απόλυτη σύμπνοια με την Αίγυπτο στο ζήτημα αυτό». Στο ίδιο μήκος κύματος, Αίγυπτος και Τουρκία εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, καταδικάζοντας οποιαδήποτε απόπειρα εκδίωξης των Παλαιστινίων από τα εδάφη τους.
Η περιφερειακή πραγματικότητα αλλάζει και οι ισορροπίες διαμορφώνονται εκ νέου, με την Άγκυρα και το Κάιρο να βρίσκουν περισσότερα σημεία σύγκλισης παρά διαφωνίας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης συναντήθηκε στη Δαμασκό με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Αχμέντ αλ Σάρα και τον υπουργό Εξωτερικών Ασάντ αλ Σαϊμπανί, για να συζητήσουν τους νέους θεσμούς της Συρίας «μετά την πτώση του ολοκληρωτικού καθεστώτος Άσαντ».
O κος Γεραπετρίτης, σύμφωνα με διπλωματικές, πηγές, στη συνάντηση αυτή αναφέρθηκε στη στήριξη της Ελλάδας στην κυριαρχία, την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, καθώς είναι προς το συμφέρον της, ως μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, να αναλάβει πρωτοβουλίες προκειμένου να προωθηθεί η σταθερότητα και η ευημερία στην περιοχή.
Η βοήθεια που μπορεί να παράσχει η Ελλάδα στη Συρία, όπως τόνισε ο κύριος Γεραπετρίτης, αφορά τομείς όπως η τεχνογνωσία και η οικοδόμηση θεσμών στη χώρα, καθώς και γενικότερα ανθρωπιστική και αναπτυξιακή βοήθεια.
Ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε το ενδιαφέρον της Ελλάδας για τη χριστιανική κοινότητα της Συρίας και υπογράμμισε τη σημασία του σεβασμού και τήρησης του Διεθνούς Δικαίου, και του Δικαίου της θάλασσας. Επεσήμανε ακόμα την ανάγκη για μια συμπεριληπτική κυβέρνηση, στην οποία θα αντιπροσωπεύεται κάθε εθνική και θρησκευτική κοινότητα.
Τέλος, αναφέρθηκε στους ισχυρούς δεσμούς της Ελλάδας με τον αραβικό κόσμο και στον κομβικό ρόλο της Μέσης Ανατολής.
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς θα πρέπει να ακυρωθεί εάν η Χαμάς δεν απελευθερώσει όλους τους εναπομείναντες ομήρους από τη Γάζα μέχρι τις 15 Φεβρουαρίου, δήλωσε ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ.
Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Οβάλ Γραφείο, ο Τραμπ είπε ότι εναπόκειται στο Ισραήλ να τηρήσει τη συμφωνία, η οποία επετεύχθη τον περασμένο μήνα, λίγο πριν αναλάβει τα καθήκοντά του ο Τραμπ.
«Εάν δεν επιστραφούν όλοι οι όμηροι της Γάζας μέχρι το Σάββατο στις 12 μ.μ., θα ακυρώσουμε την κατάπαυση του πυρός», είπε.
«Το Ισραήλ μπορεί να την παρακάμψει, αλλά από εμένα, το Σάββατο στις 12 η ώρα. Και αν δεν είναι εδώ, θα ξεσπάσει η κόλαση.»
Κατά την άποψη του, «πολλοί από τους ομήρους είναι νεκροί».
Στις 9 Φεβρουαρίου δήλωσε : «Δεν ξέρω πόσο ακόμα μπορούμε να το αντέξουμε», αναφερόμενος στην αδυνατισμένη κατάσταση των τριών ομήρων που απελευθερώθηκαν εκείνη την ημέρα. «Μοιάζουν με επιζώντες του Ολοκαυτώματος».
Τη Δευτέρα, η Χαμάς κατηγόρησε το Ισραήλ για παραβίαση της συμφωνίας, η οποία έχει οδηγήσει στην απελευθέρωση μέχρι στιγμής 21 ομήρων για περισσότερους από 730 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Η Χαμάς δήλωσε ότι δεν θα απελευθερώσει την επόμενη παρτίδα ομήρων στις 15 Φεβρουαρίου, όπως είχε προγραμματιστεί. Περισσότεροι από 70 όμηροι παραμένουν στη Γάζα, εκ των οποίων τους 34 θεωρεί νεκρούς το Ισραήλ.
«Η ηγεσία της αντίστασης παρακολουθεί στενά τις παραβιάσεις του εχθρού και την αποτυχία του να τηρήσει τους όρους της συμφωνίας», δήλωσε εκπρόσωπος της στρατιωτικής πτέρυγας της Χαμάς. «Αυτό περιλαμβάνει καθυστερήσεις στο να επιτραπεί στους εκτοπισμένους Παλαιστινίους να επιστρέψουν στη βόρεια Γάζα, στοχοποίησή τους με αεροπορικές επιδρομές και πυρά σε διάφορες περιοχές της Λωρίδας και μη διευκόλυνση της εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας, όπως είχε συμφωνηθεί.»
Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Ίζραελ Κατς απάντησε λέγοντας ότι η Χαμάς είναι αυτή που θα παραβιάσει «πλήρως τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και τη συμφωνία για την απελευθέρωση των ομήρων».
«Έχω δώσει εντολή στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις να προετοιμαστούν στο υψηλότερο επίπεδο συναγερμού για κάθε πιθανό σενάριο στη Γάζα, και να προστατεύσουν τις κοινότητες», είπε.
Τα σχόλια του Τραμπ έγιναν μία ημέρα αφότου δήλωσε σε συνέντευξή του στο Fox News ότι οι Παλαιστίνιοι δεν θα έχουν δικαίωμα να επιστρέψουν στη Γάζα σύμφωνα με την πρόσφατη πρότασή του να αναλάβουν οι Ηνωμένες Πολιτείες την κατεστραμμένη από τον πόλεμο περιοχή για να την ανοικοδομήσουν.
«Όχι, δεν θα μπορούσαν, επειδή θα έχουν πολύ καλύτερη στέγαση», είπε. «Μιλάω για την οικοδόμηση ενός μόνιμου χώρου γι’ αυτούς.»
Ο Τραμπ είχε ζητήσει από την Αίγυπτο και την Ιορδανία να φιλοξενήσουν τους κατοίκους της Γάζας, αλλά οι χώρες αυτές αρνήθηκαν.
«Εάν η Αίγυπτος και η Ιορδανία αρνηθούν να δεχθούν Παλαιστίνιους στο έδαφός τους, θα εξετάσω το ενδεχόμενο να ακυρώσω την αποστολή βοήθειας προς αυτές», δήλωσε ο πρόεδρος στις 10 Φεβρουαρίου.
Οι ισραηλινές δυνάμεις αποσύρθηκαν από τον διάδρομο της Νετζαρίμ στη Γάζα, ανακοίνωσε η Χαμάς στις 9 Φεβρουαρίου, στο πλαίσιο των δεσμεύσεων του Ισραήλ στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός με την τρομοκρατική οργάνωση.
Ο διάδρομος της Νετζαρίμ, μήκους περίπου 6,5 χιλιομέτρων, χωρίζει τον βόρειο τομέα της Γάζας από τον νότιο και χρησιμοποιήθηκε από το Ισραήλ ως στρατιωτική ζώνη κατά τη διάρκεια του πολέμου με τη Χαμάς. Αν και οι ισραηλινές αρχές δεν έχουν επιβεβαιώσει δημόσια την αποχώρηση, ειδησεογραφικά πρακτορεία δημοσίευσαν φωτογραφίες με στρατιωτικά οχήματα να εγκαταλείπουν την περιοχή.
Το Ισραήλ είχε ήδη μειώσει την στρατιωτική του παρουσία στην περιοχή από την έναρξη της εκεχειρίας τον Ιανουάριο, επιτρέποντας σε Παλαιστινίους να διασχίζουν τον διάδρομο για να επιστρέψουν στα σπίτια τους στον βορρά, με εκατοντάδες να περνούν καθημερινά πεζοί ή με αυτοκίνητα. Η πλήρης απόσυρση των στρατευμάτων αποτελεί ένα ακόμη βήμα υλοποίησης της συμφωνίας, η οποία ανέστειλε τον 15μηνο πόλεμο που ξεκίνησε με τη σφαγή Ισραηλινών αμάχων από τη Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Η Χαμάς χαιρέτισε την αποχώρηση των Ισραηλινών από τον διάδρομο της Νετζαρίμ ως «νίκη» και ανέπτυξε τις αστυνομικές της δυνάμεις στην περιοχή για τη ρύθμιση της κυκλοφορίας των Παλαιστινίων. Οι Ισραηλινές δυνάμεις είχαν καταλάβει την περιοχή τους πρώτους μήνες του πολέμου, αποκόπτοντας το βόρειο τμήμα της Γάζας, όπου βρίσκεται η μεγαλύτερη μητροπολιτική της περιοχή, από τον νότο.
Τις τελευταίες εβδομάδες, χιλιάδες Παλαιστίνιοι έχουν διασχίσει τον διάδρομο, επιστρέφοντας στα σπίτια τους στον βορρά μετά από μήνες εκτοπισμού στον νότο. Ωστόσο, μεγάλο μέρος του βορείου τομέα έχει καταστραφεί ολοσχερώς από τις μάχες, με ορισμένους να επιστρέφουν στον νότο έχοντας βρει το σπίτι τους ερείπιο, ενώ άλλοι στήνουν πρόχειρα καταλύματα στα κατεστραμμένα εδάφη τους.
Πρώην Αμερικανοί στρατιώτες, εργαζόμενοι ως ιδιωτικοί εργολάβοι, έχουν αναλάβει την επιθεώρηση των οχημάτων που διασχίζουν τον διάδρομο μετά την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός στις 19 Ιανουαρίου. Μεγάλα πλήθη συνεχίζουν να περνούν την περιοχή, ενώ την Κυριακή, 9 Φεβρουαρίου, σχηματίστηκαν μακριές ουρές αυτοκινήτων που περίμεναν να εισέλθουν στη βόρεια Γάζα.
Η Χαμάς έχει ενισχύσει την παρουσία της τόσο στρατιωτικά όσο και αστυνομικά από τότε που τέθηκε σε εφαρμογή η συμφωνία, δείχνοντας ότι δεν προτίθεται να υποχωρήσει. Το Ισραήλ, από την πλευρά του, έχει δεσμευθεί να εξαλείψει τη Χαμάς, μετά την τρομοκρατική επίθεση του Οκτωβρίου 2023, η οποία άφησε πίσω της πάνω από 1.200 νεκρούς και 250 απαχθέντες.
Οι παλαιστινιακές αρχές ισχυρίζονται ότι το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 48.000 ανθρώπους, κυρίως γυναίκες και παιδιά, στις επιχειρήσεις του εναντίον της Χαμάς.
Οι διαπραγματεύσεις για τη δεύτερη φάση της κατάπαυσης του πυρός αναμένεται να ξεκινήσουν σύντομα, μετά την επίσκεψη του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στις Ηνωμένες Πολιτείες την προηγούμενη εβδομάδα. Οι συνομιλίες, που υποστηρίζονται από την Ουάσιγκτον, διεξάγονται με τη μεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου.
Παρά τη σχετική ηρεμία, Παλαιστίνιοι γιατροί ανέφεραν ότι Ισραηλινοί στρατιώτες άνοιξαν πυρ σε δύο περιστατικά στις 9 Φεβρουαρίου, σκοτώνοντας τέσσερεις ανθρώπους κοντά στη Χαν Γιουνίς και στην Πόλη της Γάζας. Ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι άνοιξε προειδοποιητικά πυρά εναντίον «υπόπτων» και σημείωσε αρκετά πλήγματα, ενώ δεν επιβεβαίωσε πληροφορίες για περιστατικό κοντά στη Χαν Γιουνίς.
Οι διαβουλεύσεις για τη δεύτερη φάση της συμφωνίας αναμένεται να αρχίσουν εντός της εβδομάδας στο Κατάρ.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε την απομάκρυνση των Παλαιστινίων από τη Γάζα, για την ανοικοδόμησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ωστόσο, Αμερικανοί αξιωματούχοι ανασκεύασαν τα σχόλιά του, δηλώνοντας ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούν να επιστρέψουν μόλις η περιοχή εκκαθαριστεί από μη εκραγέντα πυρομαχικά και ανακατασκευαστούν οι κατεστραμμένες περιοχές.
Το Ισραήλ έχει αρχίσει να προετοιμάζεται για μια πιθανή έξοδο Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας, μετά τη δήλωση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναλάβουν να ανασυγκροτήσουν τη Γάζα αφού βρεθούν ασφαλείς και σίγουρες κατοικίες εκτός της κατεστραμμένης από τον πόλεμο περιοχής για τους κατοίκους της.
Ο Ισραηλινός υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατς δήλωσε στις 6 Φεβρουαρίου ότι έδωσε εντολή στις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (Israel Defense Forces-IDF) να προετοιμάσουν σχέδια για την αποχώρηση μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων από τη Λωρίδα της Γάζας.
Είπε ότι το σχέδιο «θα περιλαμβάνει επιλογές για έξοδο στα χερσαία περάσματα καθώς και ειδικές ρυθμίσεις για έξοδο από θάλασσα και αέρα».
Ο Κατς δήλωσε ότι επικροτεί το «τολμηρό σχέδιο του Τραμπ, το οποίο μπορεί να επιτρέψει σε μεγάλο πληθυσμό στη Γάζα να φύγει για διάφορα μέρη του κόσμου».
Ο Τραμπ πρότεινε, την Τετάρτη, το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της Γάζας να μετεγκατασταθεί μόνιμα αλλού, και οι Ηνωμένες Πολιτείες να ανοικοδομήσουν τον τόπο, μετατρέποντάς τον σε αυτό που αποκάλεσε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής».
Αμερικανοί αξιωματούχοι δήλωσαν αργότερα ότι η μετεγκατάσταση θα είναι προσωρινή, αλλά οι Παλαιστίνιοι φοβούνται ότι το Ισραήλ δεν θα τους επιτρέψει ποτέ να επιστρέψουν.
Οι αραβικές χώρες και πολλοί παγκόσμιοι ηγέτες έχουν απορρίψει το σχέδιο, το οποίο ο Τραμπ ανακοίνωσε την Τρίτη, μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο.
Η Αίγυπτος και η Ιορδανία, στις οποίες ο Τραμπ πρότεινε συγκεκριμένα να δεχθούν Παλαιστίνιους πρόσφυγες, αρνήθηκαν κατηγορηματικά.
Ο πληθυσμός της Ιορδανίας είναι ήδη πάνω από το 50% παλαιστινιακός και οι Παλαιστίνιοι αποσταθεροποίησαν τη χώρα πριν ο τότε βασιλιάς Χουσεΐν σκοτώσει χιλιάδες από αυτούς και εκδιώξει ριζοσπαστικά στοιχεία το 1970.
Η Αίγυπτος τους βλέπει, ομοίως, ως μια δυνητικά αποσταθεροποιητική δύναμη.
Ο Νετανιάχου χαρακτήρισε το σχέδιο του Τραμπ «αξιοσημείωτο» και ως «την πρώτη καλή ιδέα» που άκουσε.
«Πού είναι το κακό στην ιδέα να επιτραπεί στους κατοίκους της Γάζας που θέλουν να φύγουν, να φύγουν;» δήλωσε ο Νετανιάχου στο Fox News.
Οι σύμμαχοί του στην ακροδεξιά, ορισμένοι από τους οποίους προέρχονται από πολιτικές παρατάξεις που υποστήριζαν στο παρελθόν την εκδίωξη των Παλαιστινίων για την ασφάλεια του Ισραήλ, αντέδρασαν θετικά στην πρόταση.
Το ίδιο και οι κεντρώοι ηγέτες της αντιπολίτευσης Μπένι Γκαντζ και Γιαΐρ Λαπίντ.
Ο Γκαντζ, πρώην υπουργός Άμυνας, δήλωσε ότι το σχέδιο του Τραμπ δείχνει «δημιουργική, πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα σκέψη».
Ο Λαπίντ δήλωσε: «Σε γενικές γραμμές, είναι καλό».
Η υποστήριξη της λύσης των δύο κρατών είχε αποδυναμωθεί στο Ισραήλ εδώ και χρόνια, ακόμη και πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Πολλοί συμφωνούσαν με τον Νετανιάχου ότι το πρόβλημα ήταν άλυτο και μπορούσε να αντιμετωπιστεί μόνο μέσω πρόσκαιρων πολέμων και στρατιωτικών επιχειρήσεων.
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραήλ Κατς φτάνει για τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων (Foreign Affairs Council-FAC) στην έδρα της ΕΕ στις Βρυξέλλες, στις 22 Ιανουαρίου 2024. (John Thys/AFP)
Το σοκ από την επίθεση της Χαμάς έκανε πολλούς Ισραηλινούς να αντιμετωπίζουν θετικά πιο ριζοσπαστικές ιδέες, προκειμένου να αποκατασταθεί η ασφάλεια.
Ισραηλινοί αρθρογράφοι και σχολιαστές που ανήκουν σταθερά στο κυρίαρχο ρεύμα του έθνους εξέφρασαν επίσης την υποστήριξή τους στην ιδέα.
Πολλοί Παλαιστίνιοι λένε ότι δεν θέλουν να φύγουν, αντίθετα επιθυμούν ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος.
Η Γάζα ήταν ουσιαστικά ένα τέτοιο κράτος μετά την αποχώρηση του Ισραήλ το 2005, και πολλοί Παλαιστίνιοι βλέπουν τους εαυτούς τους ως πρόσφυγες από τις πατρογονικές εστίες στο ίδιο το Ισραήλ, στις οποίες θα επιστρέψουν μια μέρα.
Κάτοικοι της Γάζας που επέλεξαν να προσπάθησαν να πάνε στα αιγυπτιακά σύνορα όταν άρχισε ο πόλεμος, εμποδίστηκαν βίαια από τη Χαμάς. Βίντεο που δείχνουν την τρομοκρατική οργάνωση να εκτελεί, σύμφωνα με ισχυρισμούς, κατοίκους της Γάζας στο δρόμο, υποδηλώνουν ότι οι κάτοικοι της Γάζας μπορεί να φοβούνται να μιλήσουν ειλικρινά για το θέμα.
Το Ισραήλ ανακοίνωσε, στις 5 Φεβρουαρίου, την αποχώρησή του από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ (UNHRC), επικαλούμενο τη «διαρκή και αδιάκοπη θεσμική μεροληψία» εις βάρος του εβραϊκού κράτους.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ, Γκίντεον Σάαρ, σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε ότι η απόφαση συνδέεται με την ανακοίνωση του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, την προηγουμένη, για την αποχώρηση των Ηνωμένων Πολιτειών από το Συμβούλιο.
«Το Ισραήλ ενώνεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες και δεν θα συμμετάσχει στο UNHRC», έγραψε ο Σάαρ.
Ούτε οι ΗΠΑ ούτε το Ισραήλ ανήκουν στα 47 κράτη-μέλη του Συμβουλίου, αλλά, όπως όλα τα μέλη του ΟΗΕ, διαθέτουν καθεστώς παρατηρητή και δικαίωμα παρουσίας στις συνεδριάσεις.
Σκληρή κριτική από αξιωματούχους του ΟΗΕ
Η απόφαση του Ισραήλ προκάλεσε την αντίδραση της ειδικής εισηγήτριας του ΟΗΕ για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη, Φραντσέσκα Αλμπανέζε, η οποία χαρακτήρισε την κίνηση «εξαιρετικά σοβαρή».
«Δείχνει ύβρη και έλλειψη συνειδητοποίησης του τι έχουν κάνει. Η επιμονή τους στο δίκαιο της θέσης τους, και η άρνηση κάθε λογοδοσίας, αποδεικνύεται ενώπιον της διεθνούς κοινότητας», δήλωσε η Αλμπανέζε, προσθέτοντας ότι φοβάται πως οι στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ, τις οποίες χαρακτήρισε ως γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων, θα επεκταθούν και στη Δυτική Όχθη.
Ισχυρισμοί για προκατάληψη κατά του Ισραήλ
Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο του UNHRC, Γιοργκ Λάουμπερ, ο Σάαρ κατήγγειλε ότι η προκατάληψη κατά του Ισραήλ είναι συνεχής, από την ίδρυση του Συμβουλίου το 2006.
«Το UNHRC παραδοσιακά προστατεύει τους παραβάτες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επιτρέποντάς τους να αποφεύγουν τους ελέγχους, ενώ εμμονικά δαιμονοποιεί τη μοναδική δημοκρατία στη Μέση Ανατολή – το Ισραήλ», ανέφερε ο Σάαρ στην ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ (πρώην Twitter).
«Αντί να προωθεί τα ανθρώπινα δικαιώματα, το Συμβούλιο προτιμά να επιτίθεται σε μια δημοκρατική χώρα και να προπαγανδίζει τον αντισημιτισμό.»
Ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι πολλές χώρες με σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο ιστορικό τους έχουν δεχθεί λιγότερες καταδικαστικές αποφάσεις από το Ισραήλ.
«Η διάκριση εις βάρος μας είναι ξεκάθαρη: Στο UNHRC, το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα που διαθέτει ξεχωριστό σημείο στην ημερήσια διάταξη αποκλειστικά για αυτήν. Το Ισραήλ έχει βρεθεί αντιμέτωπο με πάνω από 100 καταδικαστικές αποφάσεις, περισσότερες από το 20% όλων των αποφάσεων που έχουν ληφθεί ποτέ στο Συμβούλιο – περισσότερες από όσες έχουν ληφθεί για το Ιράν, την Κούβα, τη Βόρεια Κορέα και τη Βενεζουέλα μαζί. Το Ισραήλ δεν αποδέχεται πια αυτή τη διάκριση!» τόνισε.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντανιέλ Μερόν, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι το Συμβούλιο «ήταν προκατειλημμένο από την αρχή, επιτρέποντας σε δικτατορίες να κάνουν διαλέξεις σε δημοκρατίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
«Το Ισραήλ διατηρεί τη δέσμευσή του για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα συνεργαστεί μέσω αξιόπιστων, μη πολιτικοποιημένων μηχανισμών», σημείωσε.
ΗΠΑ και Ισραήλ αποσύρουν τη στήριξή τους στο UNRWA
Τα μέλη του Συμβουλίου κατηγορούν συχνά το Ισραήλ για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον πόλεμο που διεξάγει στη Γάζα εναντίον της Χαμάς. Πέρυσι, μια έρευνα του ΟΗΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η κλίμακα των θανάτων ισοδυναμεί με έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Το Ισραήλ απέρριψε το πόρισμα, υποστηρίζοντας ότι λαμβάνει προφυλάξεις για την αποφυγή θυμάτων μεταξύ των αμάχων. Σημείωσε ότι οι μεγάλες εκτοπίσεις πληθυσμού στη Γάζα πραγματοποιήθηκαν αφού οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) είχαν προειδοποιήσει τους κατοίκους να εγκαταλείψουν συγκεκριμένες περιοχές πριν από επιθέσεις.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης, στις 4 Φεβρουαρίου, ότι οι ΗΠΑ δεν θα συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της UNRWA, της υπηρεσίας του ΟΗΕ για τους Παλαιστινίους, η οποία είναι ο μεγαλύτερος εργοδότης στη Γάζα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν παγώσει τις πληρωμές στην UNRWA και το 2018, κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, αλλά η χρηματοδότηση αποκαταστάθηκε από την κυβέρνηση Μπάιντεν, πριν διακοπεί εκ νέου μετά την αποκάλυψη ότι τουλάχιστον εννέα υπάλληλοι της υπηρεσίας συμμετείχαν στην τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Το Ισραήλ υποστηρίζει ότι ο πραγματικός αριθμός των εργαζομένων της UNRWA που συνδέονται με τη Χαμάς είναι πολύ μεγαλύτερος, ισχυριζόμενο ότι 1.200 από τους 13.000 υπαλλήλους της στη Γάζα ανήκουν στη Χαμάς και ότι 6.000 από αυτούς έχουν συγγενείς που είναι μέλη της οργάνωσης.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – Μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο το απόγευμα της Τρίτης, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να αναλάβουν την ανοικοδόμηση της Λωρίδας της Γάζας.
Επαυξάνοντας την προηγούμενη πρότασή του, με την οποία παρότρυνε τους κατοίκους της Γάζας να αναζητήσουν ασφάλεια σε μέρη όπως η Αίγυπτος και η Ιορδανία, ο πρόεδρος Τραμπ πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ μπορούν να «αναλάβουν τη Λωρίδα της Γάζας και να κάνουν τη δουλειά» της ανοικοδόμησης που χρειάζεται να γίνει εκεί, επισημαίνοντας ότι η επιστροφή στο παλαιότερο status quo είναι αδιέξοδη:
«Θα μας ανήκει και θα είμαστε υπεύθυνοι για την αποσυναρμολόγηση όλων των επικίνδυνων βομβών που δεν έχουν εκραγεί και άλλων όπλων που βρίσκονται στην περιοχή. Θα ισοπεδώσουμε την περιοχή και θα ξεφορτωθούμε όλα τα κατεστραμμένα κτίρια. Απλώς θα την ισοπεδώσουμε και θα δημιουργήσουμε μια οικονομική ανάπτυξη που θα παρέχει απεριόριστο αριθμό θέσεων εργασίας και διαμονής για τους κατοίκους της περιοχής.
»Κάντε ουσιαστική δουλειά. Κάντε κάτι διαφορετικό. Δεν μπορείτε απλώς να γυρίσετε [στο πώς ήταν]. Αν πισωγυρίσετε, [τα πράγματα] θα ξαναγίνουν με τον ίδιο τρόπο που γίνονται εδώ και εκατό χρόνια.»
Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου σχετικά με τα μελλοντικά του σχέδια για τη Γάζα, ο Τραμπ είπε ότι οι Παλαιστίνιοι θα μπορούν να ζουν εκεί, όπως και οι Εβραίοι, οι Άραβες και άλλοι λαοί της Μέσης Ανατολής.
«Είναι για όλους», είπε. «Δεν θέλω να είμαι χαριτωμένος. Δεν θέλω να είμαι εξυπνάκιας, αλλά [θα μπορούσε να γίνει] η Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής. Θα είναι κάτι το θαυμάσιο.»
Δήλωσε, επίσης, ότι έχει προωθήσει την ιδέα σε άλλους ηγέτες της Μέσης Ανατολής και ότι «τους αρέσει πολύ».
«Έχω την αίσθηση ότι παρά το γεγονός ότι αυτοί [οι Παλαιστίνιοι] λένε όχι, έχω την αίσθηση ότι ο βασιλιάς στην Ιορδανία και ο πρόεδρος στην Αίγυπτο θα ανοίξουν τις καρδιές τους και θα μας δώσουν το είδος της γης που χρειαζόμαστε για να το κάνουμε αυτό και οι άνθρωποι να μπορούν να ζήσουν αρμονικά και ειρηνικά», είπε.
Οι ηγέτες της Αιγύπτου και της Ιορδανίας έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους στην πρόταση του Τραμπ να δεχθούν οι χώρες τους περισσότερους Παλαιστίνιους πρόσφυγες προκειμένου να «καθαρίσει» εντελώς η Γάζα και να εξασφαλιστεί η ειρήνη στην εμπόλεμη περιοχή.
Απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τον αντίκτυπο [που θα είχε η πρόταση του] στην προοπτική της ειρηνευτικής λύσης δύο κρατών, ο Τραμπ δήλωσε ότι «δεν έχει να κάνει με δύο κράτη ή ένα κράτος ή οποιαδήποτε άλλη κατάσταση. Σημαίνει ότι θέλουμε να δώσουμε στους ανθρώπους μια ευκαιρία [να φτιάξουν τη] ζωή [τους]. Δεν είχαν ποτέ την ευκαιρία [να έχουν μια καλή] ζωή, η ζωή στη Λωρίδα της Γάζας είναι μία κόλαση, μία φρίκη. Η Χαμάς έχει κάνει [τα πράγματα] τόσο άσχημα, τόσο κακά, τόσο επικίνδυνα, τόσο άδικα για τους ανθρώπους [εκεί]», είπε.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση δημοσιογράφου, ο Τραμπ φάνηκε να αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο της εβραϊκής κυριαρχίας στη Σαμάρεια – βιβλική και ισραηλινή ονομασία για το βόρειο τμήμα της Δυτικής Όχθης.
«Το συζητάμε αυτό με πολλούς από τους εκπροσώπους σας […] και στους ανθρώπους αρέσει η ιδέα, αλλά δεν έχουμε πάρει ακόμη θέση επ’ αυτού. Αλλά θα πάρουμε», πρόσθεσε, αναφέροντας ότι επίκειται ανακοίνωση για το θέμα μέσα στις επόμενες τέσσερεις εβδομάδες.
Ο Τραμπ και ο Νετανιάχου – ο πρώτος ξένος ηγέτης που επισκέφθηκε τον Τραμπ μετά τη δεύτερη ορκωμοσία του πριν από 15 ημέρες – δέχθηκαν ερωτήσεις αφού συναντήθηκαν για περίπου μία ώρα και συζήτησαν για την τρέχουσα κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, την ανταλλαγή ομήρων, τις προσπάθειες του Ιράν να κατασκευάσει πυρηνικά όπλα, την εξομάλυνση των σχέσεων του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία και πολλά άλλα, μετά τον 16μηνο πόλεμο του Ισραήλ σε επτά μέτωπα με εντολοδόχους του ισλαμικού καθεστώτος του Ιράν.
Ο Τραμπ αναφέρθηκε επανειλημμένα στην καταστροφή της Γάζας, χαρακτηρίζοντάς την ως τόπο «θανάτου και καταστροφής» και «καθημαγμένο τόπο» γεμάτο ερείπια, κτήρια που κλονίζονται και βόμβες που δεν έχουν εκραγεί.
Ο Τραμπ προέβη και σε άλλες εκτελεστικές ενέργειες σχετικά με τη Μέση Ανατολή την Τρίτη. Υπέγραψε εκτελεστικά διατάγματα με τα οποία απέσυρε τις Ηνωμένες Πολιτείες από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών και τη UNRWA, την παλαιστινιακή υπηρεσία αρωγής την οποία κατηγόρησε ότι διοχέτευεχρήματα στη Χαμάς.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποδέχεται τον πρωθυπουργό του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στον Λευκό Οίκο. Ουάσιγκτον, 4 Φεβρουαρίου 2025. (Madalina Vasiliu/The Epoch Times)
Επιπλέον, ανανέωσε τις κυρώσεις κατά του Ιράν, τις οποίες είχε θεσπίσει κατά την πρώτη του θητεία, και οι οποίες ανατράπηκαν από την κυβέρνηση Μπάιντεν.
Μίλησε με θερμά λόγια για τη σχέση του με τον Νετανιάχου, τον οποίο αποκαλούσε με το παρατσούκλι «Μπίμπι», καθώς και για τον σεβασμό του για όσα έχει επιτύχει στρατιωτικά το Ισραήλ, παρά τις συχνές αντιδράσεις της κυβέρνησης Μπάιντεν.
«Το έχω ξαναπεί και θα το ξαναπώ: είστε ο μεγαλύτερος φίλος που είχε ποτέ το Ισραήλ στον Λευκό Οίκο», ανταπέδωσε τις φιλοφρονήσεις ο Νετανιάχου, εκφράζοντας τον θαυμασμό του για όσα έχει καταφέρει ο Τραμπ μέσα σε μόλις δύο εβδομάδες θητείας, όπως τις ιστορικές Συμφωνίες του Αβραάμ – στις οποίες τέσσερα αραβικά έθνη συμφώνησαν και αναγνώρισαν το Ισραήλ – μέσα σε μόλις τέσσερεις μήνες το 2020:
«Στην πρώτη σας θητεία, αναγνωρίσατε την Ιερουσαλήμ ως πρωτεύουσα του Ισραήλ και μεταφέρατε την αμερικανική πρεσβεία εκεί. Αναγνωρίσατε την κυριαρχία του Ισραήλ στα Υψίπεδα του Γκολάν. Αποσυρθήκατε από την καταστροφική πυρηνική συμφωνία με το Ιράν. Θυμάμαι όταν μιλήσαμε γι’ αυτήν, είπατε: “Αυτή είναι η χειρότερη συμφωνία που έχω δει ποτέ. Είμαι εκλεγμένος. Θα αποχωρήσω από αυτήν”. Και αυτό ακριβώς κάνατε.»
Η συνάντηση έρχεται στα μέσα μιας εκεχειρίας έξι εβδομάδων μεταξύ του Ισραήλ και της τρομοκρατικής οργάνωσης Χαμάς, με ανταλλαγή λίγων ισραηλινών ομήρων με εκατοντάδες Παλαιστίνιους που κρατούνται στις ισραηλινές φυλακές – πολλοί από τους οποίους είναι τρομοκράτες που εκτίουν ισόβια για δολοφονίες.
Άποψη κατεστραμμένων κτηρίων στη Γάζα, εν μέσω της σύγκρουσης μεταξύ του Ισραήλ και της παλαιστινιακής ισλαμιστικής οργάνωσης Χαμάς, Νότιο Ισραήλ, 1η Αυγούστου 2024. (Amir Cohen/Reuters)
Πριν από τη διμερή συνάντηση, ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας Μίχαελ Βαλτς και ο Ειδικός Απεσταλμένος για τη Μέση Ανατολή Στηβ Γουίτκοφ υπέδειξαν ότι η ανοικοδόμηση της Γάζας θα διαρκέσει χρόνια.
«Νομίζω ότι ο πρόεδρος Τραμπ το βλέπει αυτό από ανθρωπιστική άποψη», δήλωσε ο Βαλτς στους δημοσιογράφους.
«Έχετε αυτούς τους ανθρώπους που κάθονται κυριολεκτικά πάνω σε χιλιάδες πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί σαν σωροί από μπάζα. Κάποια στιγμή, πρέπει να το δούμε ρεαλιστικά. Πώς θα ανοικοδομήσουμε τη Γάζα;» ρώτησε. «Μιλάμε για 10-15 χρόνια, πριν οι άνθρωποι μπορέσουν να επιστρέψουν».
Η κυβέρνηση Τραμπ δεν υπαγόρευσε την αρχική ειρηνευτική συμφωνία, δήλωσε ο Γουίτκοφ, γεγονός που συνέβαλε στο πρόβλημα. Η τρίτη φάση, η οποία αφορά την ανοικοδόμηση της Γάζας δεν μπορεί να προχωρήσει με τον τρόπο που περιγράφεται στη συμφωνία που προήλθε από την κυβέρνηση Μπάιντεν, επεσήμανε, η οποία έχει πενταετές χρονοδιάγραμμα.
Καθώς η σύγκρουση μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν, και των εντολοδόχων του, συνεχίζεται αμείωτη, αυξάνεται το ενδιαφέρον για το αν οι Ιρανοί έχουν τη δυνατότητα να κατασκευάσουν πυρηνική βόμβα.
Το Ιράν εξακολουθεί να αρνείται ότι προσπαθεί να παράγει πυρηνικά όπλα, παρά το «βουνό» των στοιχείων που υποδηλώνουν το αντίθετο.
Ποια είναι λοιπόν η πραγματικότητα;
Οι Epoch Times μίλησαν με τον πρώην αναπληρωτή γενικό διευθυντή της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (International Atomic Energy Agency-ΙΑΕΑ), Όλι Χέινονεν, και με ένα βασικό στέλεχος της ιρανικής αντιπολίτευσης, τον Σαχίν Γκομπαντί, για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Στις 26 Οκτωβρίου, το Ισραήλ βομβάρδισε αρκετούς στρατιωτικούς στόχους στο εσωτερικό του Ιράν σε αντίποινα για μια ιρανική επίθεση με μη επανδρωμένο αεροσκάφος και πυραύλους κατά του Ισραήλ την 1η Οκτωβρίου.
Όμως οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (Israel Defense Forces-IDF) φαίνεται ότι συμμορφώθηκαν με την πίεση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν και απέφυγαν να πλήξουν τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, στοχεύοντας αντ’ αυτού την αεράμυνα, την παραγωγή πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών και τις θέσεις εκτόξευσης.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, ο διευθυντής της CIA, Γουίλιαμ Μπερνς, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν δει καμία απόδειξη ότι ο ηγέτης του Ιράν είχε ανατρέψει μια απόφαση του 2003 να αναστείλει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων του.
Αλλά το Εθνικό Συμβούλιο Αντίστασης του Ιράν (National Council of Resistance of Iran-NCRI), ένας συνασπισμός ιρανικών ομάδων της αντιπολίτευσης, λέει ότι το καθεστώς στην Τεχεράνη λέει ψέματα στον κόσμο εδώ και χρόνια.
Ο Γκομπαντί, μέλος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του NCRI, δήλωσε στους Epoch Times: «Η επιδίωξη του ιρανικού καθεστώτος να αποκτήσει πυρηνικά όπλα ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1980, μετά την έγκριση του Ρουχολάχ Χομεϊνί, του ιδρυτή του καθεστώτος».
Είπε ότι ο Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος ανέλαβε ανώτατος ηγέτης το 1989, «ενέτεινε συστηματικά» το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων στις αρχές της δεκαετίας του 1990 και το είδε «ως στρατηγική εγγύηση για την επιβίωση του καθεστώτος».
Η πυρηνική βόμβα είναι ο «στόχος» του Ιράν
«Από την αρχή, ο πρωταρχικός στόχος του πυρηνικού προγράμματος ήταν η απόκτηση μιας βόμβας», δήλωσε ο Γκομπαντί.
«Ο εξοπλισμός που αγοράστηκε με το πρόσχημα της μη στρατιωτικής χρήσης, ακόμη και για πανεπιστημιακή έρευνα, τελικά επαναχρησιμοποιήθηκε για το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων».
Τον Μάιο, ο ΙΑΕΑ ανέφερε ότι το Ιράν παρήγαγε περίπου 11 κιλά ουρανίου εμπλουτισμένου στο 60% ουρανίου-235 ανά μήνα.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι μπορεί να χρειαστούν «ημέρες» για το Ιράν για να μεταβεί από το 60 τοις εκατό σε εμπλουτισμένο ουράνιο οπλικού βαθμού.
Αλλά επεσήμανε ότι ο εμπλουτισμός είναι μόνο μία από τις διαδικασίες που απαιτούνται για τη δημιουργία πυρηνικού όπλου, οι άλλες είναι η «οπλοποίηση» και η δημιουργία ενός συστήματος μεταφοράς.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι ενώ η Βόρεια Κορέα είναι πιο προχωρημένη από το Ιράν στην ανάπτυξη πυρηνικών όπλων, το Ιράν μπορεί να είναι σε θέση να επιταχύνει τα πράγματα και ίσως να μην χρειαστεί καν να δοκιμάσει όπλα πριν τα χρησιμοποιήσει.
«Έχουν αρκετό υλικό για μισή ντουζίνα ή [ακόμα και] δέκα πυρηνικά όπλα», είπε.
Το Ιράν θα μπορούσε να δημιουργήσει 10 βόμβες «της κλίμακας της Χιροσίμα»
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι οι Ιρανοί θα μπορούσαν να παράγουν 10 μικρές πυρηνικές κεφαλές- «τακτικά πυρηνικά όπλα της κλίμακας της Χιροσίμα, ή ακόμη και μικρότερα», είπε.
Έως και 100.000 άνθρωποι πέθαναν ακαριαία όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες έριξαν την πρώτη ατομική βόμβα στην ιαπωνική πόλη Χιροσίμα στις 6 Αυγούστου 1945, ενώ χιλιάδες άλλοι πέθαναν αργότερα από δηλητηρίαση λόγω ραδιενέργειας.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι το Ιράν διαθέτει ήδη πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς που θα μπορούσαν να μεταφέρουν εφικτά μια πυρηνική κεφαλή, αλλά ότι μπορεί να απέχουν ακόμη αρκετούς μήνες από το να έχουν τη δυνατότητα να δημιουργήσουν έστω και μια πυρηνική κεφαλή.
«Πρώτα πρέπει να το μετατρέψουν σε κράμα μετάλλων ουρανίου για να κατασκευάσουν οι ίδιοι τα εξαρτήματα», είπε.
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου εκφωνεί ομιλία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν στο υπουργείο Άμυνας στο Τελ Αβίβ, 30 Απριλίου 2018. (Jack Guez/AFP/Getty Images)
Είπε ότι υπάρχουν τρία συστατικά για την κατασκευή πυρηνικών όπλων.
«Το ένα είναι το πραγματικό πυρηνικό σχάσιμο υλικό, το οποίο στην προκειμένη περίπτωση είναι το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο», είπε.
«Στη συνέχεια, υπάρχει η κεφαλή, το πακέτο όπου τοποθετείται αυτό το υψηλά εμπλουτισμένο ουράνιο, και έχει όλα τα ηλεκτρονικά, τα εκρηκτικά, γύρω του, προκειμένου να δημιουργηθεί η πυρηνική έκρηξη.
«Και στη συνέχεια πρέπει να τοποθετήσετε αυτό το φυσικό πακέτο μέσα σε έναν πύραυλο».
Τον Φεβρουάριο ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ, Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι οι Ιρανοί συνέχισαν να εμπλουτίζουν ουράνιο πολύ πέρα από τις ανάγκες για εμπορική πυρηνική χρήση.
Αλλά ο Χέινονεν δήλωσε: «Το εμπόδιο εδώ, πιθανότατα, είναι η πραγματική κατασκευή των πραγματικών νέων συστατικών του όπλου».
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι το NCRI διαθέτει ένα δίκτυο πληροφοριοδοτών στο Ιράν, οι οποίοι, κατά τις τελευταίες τρεις δεκαετίες, έδωσαν πληροφορίες που αποδεικνύουν ότι το καθεστώς εμπλέκεται σε μια «έντονη επιδίωξη ενός σχεδίου πυρηνικών όπλων, υπό τη διοίκηση και την εποπτεία του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης».
Το NCRI έχει δημοσιεύσει τις περισσότερες από αυτές τις πληροφορίες στον ιστότοπό του.
Το 2010, ο Φρανκ Παμπιάν, ανώτερος σύμβουλος για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων στο Εθνικό Εργαστήριο του Λος Άλαμος, δήλωσε στους New York Times ότι το NCRI «είχε δίκιο το 90 τοις εκατό του χρόνου».
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι το μυστικό πρόγραμμα πυρηνικών όπλων ονομαζόταν αρχικά Physics Research Center (Κέντρο Έρευνας Φυσικής) και στη συνέχεια έγινε γνωστό ως Amad Plan (Σχέδιο Αμάντ), ενώ από το 2011 λειτουργεί υπό την ονομασία Organization of Defensive Innovation and Research (Οργανισμός Αμυντικής Καινοτομίας και Έρευνας), τμήμα του υπουργείου Άμυνας του Ιράν.
Είπε ότι οι Ιρανοί είχαν αποκρύψει λεπτομέρειες σχετικά με την έρευνα και το προσωπικό του από τον ΙΑΕΑ.
Τον Μάιο του 2003, αφού το NCRI αποκάλυψε την ύπαρξη της μυστικής εγκατάστασης Λαβιζάν-Σιάν στην Τεχεράνη, η οποία, όπως είπε, ήταν το «κέντρο διοίκησης για το σχέδιο πυρηνικής οπλοποίησης», το καθεστώς το ισοπέδωσε και διέσπειρε τους εμπειρογνώμονες και τον εξοπλισμό του σε άλλες τοποθεσίες, είπε.
Εάν το Ιράν στοχοποιούσε το Ισραήλ με άλλο πυραυλικό πλήγμα, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου θα μπορούσε να μπει στον πειρασμό να χτυπήσει το συγκρότημα πυρηνικού εμπλουτισμού της Νατάνζ.
«Το πρώτο ερώτημα που πρέπει πάντα να σκέφτεστε είναι τι θα κάνει το Ιράν στη συνέχεια». δήλωσε ο Χέινονεν.
«Επειδή όταν βομβαρδίζεις μια πυρηνική εγκατάσταση όπως αυτή, στην πραγματικότητα, δεν θα εξαλείψεις το πυρηνικό πρόγραμμα, επειδή βρίσκεται σε διάφορες τοποθεσίες, μερικές από αυτές είναι υπόγειες […] μπορεί επίσης να έχουν μια μυστική εγκατάσταση, όπως είχαν το 2003, απλά μπορεί να μην το γνωρίζεις».
Είπε ότι ο βομβαρδισμός της Νατάνζ θα μπορούσε να δώσει τη «λανθασμένη ψευδαίσθηση» ότι το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είχε καταστραφεί.
Το 1981, η πολεμική αεροπορία του Ισραήλ βομβάρδισε τον ημιτελή πυρηνικό αντιδραστήρα του Ιράκ στο Οσιράκ. Αλλά αυτό ανάγκασε μόνο τον τότε Ιρακινό ηγέτη Σαντάμ Χουσεΐν να γίνει πιο μυστικοπαθής σχετικά με το αν διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής.
Ο Χέινονεν δήλωσε ότι το εμπλουτισμένο ουράνιο που είχαν ήδη παράγει οι Ιρανοί είχε πιθανότατα μεταφερθεί σε μια «μυστική τοποθεσία», την οποία, όπως είπε, δεν γνώριζε ούτε η CIA.
«Όταν λοιπόν πυροδοτείς τέτοιες επιθέσεις, πρέπει να σκέφτεσαι τις συνέπειες και τους κινδύνους», δήλωσε στους Epoch Times.
Το NCRI λέει ότι το ιρανικό καθεστώς «προετοίμαζε το έδαφος» για την αποκάλυψη του προγράμματος πυρηνικών όπλων.
«Σιδερένιες γροθιές» σε »Βελούδινα Γάντια»
Στις 5 Οκτωβρίου, ο εγγονός του Αγιατολάχ Χομεϊνί, Χασάν Χομεϊνί, δήλωσε στα κρατικά μέσα ενημέρωσης: «Η στρατιωτική μας αποτροπή πρέπει να ανέλθει σε υψηλότερο επίπεδο. Αυτή η αποτροπή βασίζεται στη δύναμη, όχι στα χαμόγελα.»
«Υποστηρίζω κάθε διαπραγμάτευση, αλλά τα βελούδινα γάντια πρέπει να καλύπτουν τις σιδερένιες γροθιές. Αν τα χέρια σας δεν είναι από σίδερο, θα συνθλιβούν.»
«Η στρατιωτική μας αποτροπή πρέπει να ανέλθει σε υψηλότερο επίπεδο. Ο κόσμος έχει φτάσει σήμερα σε ένα σημείο όπου πρέπει να ενισχύσουμε την αποτροπή μας».
Τέσσερις ημέρες αργότερα, 39 μέλη του ιρανικού κοινοβουλίου έγραψαν επιστολή προς το Ανώτατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας, με την οποία καλούσαν το καθεστώς να αλλάξει το αμυντικό του δόγμα και να συμπεριλάβει τα πυρηνικά όπλα.
Ο Μοχάμαντ Ρεζά Σαμπαγκιάν, ιρανός βουλευτής, δήλωσε ότι θα ζητήσουν από τον Χαμενεΐ «αν το κρίνει σκόπιμο, να αλλάξει τη στρατηγική και την εξήγηση σχετικά με την κατασκευή πυρηνικών όπλων».
«Η κατασκευή ενός πυρηνικού όπλου θα είναι εύκολη για εμάς», πρόσθεσε ο Σαμπαγκιάν.
Στις 12 Οκτωβρίου, ο ταξίαρχος Ρασούλ Σαναέι-Ραντ, ανώτερος σύμβουλος του Χαμενεΐ, δήλωσε ότι το Ιράν θα μπορούσε να αλλάξει το πυρηνικό του δόγμα εάν το Ισραήλ επιτεθεί στις ατομικές του εγκαταστάσεις.
Ματαιώθηκε το σχέδιο κυρώσεων του Τραμπ
Το 2018, ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από την πυρηνική συμφωνία ΗΠΑ-Ιράν του πρώην προέδρου Μπαράκ Ομπάμα και προσπάθησε να επαναφέρει τις πλήρεις οικονομικές κυρώσεις, λέγοντας: «Η Αμερική δεν θα είναι όμηρος του πυρηνικού εκβιασμού».
Διαδηλωτές σε μια συγκέντρωση κατά της πυρηνικής συμφωνίας με το Ιράν στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στην Ουάσινγκτον στις 9 Σεπτεμβρίου 2015. (Chip Somodevilla/Getty Images)
Αλλά η ανανέωση των κυρώσεων ματαιώθηκε από τον Μπάιντεν τον Φεβρουάριο του 2021, έναν μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του.
Εάν ο Τραμπ επιστρέψει στον Λευκό Οίκο κερδίζοντας τις εκλογές της 5ης Νοεμβρίου, ενδέχεται να πιέσει τα Ηνωμένα Έθνη να αναλάβουν δράση κατά του Ιράν.
Σοβαρή απειλή για τον ιρανικό λαό
Ο Γκομπαντί δήλωσε ότι οι NCRI δεν ήταν προδότες του Ιράν, αλλά έδρασαν από «πατριωτικό καθήκον».
«Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, ιδίως η επιδίωξη πυρηνικών όπλων, αποτελεί σοβαρή απειλή για τον ιρανικό λαό», είπε.
«Το κληρικό καθεστώς έχει επιδιώξει ένα τέτοιο πρόγραμμα, δαπανώντας εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια αποκλειστικά και μόνο για την επιβίωσή του».
Το NCRI καλεί τη διεθνή κοινότητα να ενεργοποιήσει τον «μηχανισμό επαναφοράς» της Απόφασης 2231 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο οποίος θα ενεργοποιούσε εκ νέου τις αποφάσεις που έχουν ανασταλεί σχετικά με τα πυρηνικά σχέδια του καθεστώτος και θα επανέφερε στην επικαιρότητα τις πλήρεις οικονομικές κυρώσεις.
«Οι καθυστερήσεις και οι δισταγμοί δίνουν στο θρησκευτικό φασισμό το χρόνο και την ευκαιρία για τα σκοτεινά του σχέδια. Η τελική λύση για να σωθεί το Ιράν και η περιοχή από την πυρηνική απειλή του καθεστώτος είναι η ανατροπή αυτού του καθεστώτος από το λαό και την ιρανική αντίσταση», δήλωσε ο Γκομπαντί.
Το Ιράν έχει αρνηθεί ότι διαθέτει πρόγραμμα πυρηνικών όπλων.
Στις 29 Οκτωβρίου, ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί μίλησε σε ομάδα πρεσβευτών στην Τεχεράνη και έκανε μια δήλωση σχετικά με την ισραηλινή επίθεση το Σαββατοκύριακο.
Ο Αραγτσί δεν αναφέρθηκε στα πυρηνικά όπλα, αλλά δήλωσε: «Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι πλήρως προετοιμασμένη να υπερασπιστεί την κυριαρχία, την εδαφική ακεραιότητα και την εθνική της ασφάλεια έναντι οποιασδήποτε επίθεσης και το μεγάλο ιρανικό έθνος είναι πλήρως προετοιμασμένο να εδραιώσει την ειρήνη στην περιοχή και να συμμετάσχει σε εποικοδομητική αλληλεπίδραση με τους γείτονές του».