Πολιτική

Στην Ολομέλεια εισάγεται σήμερα για συζήτηση και λήψη απόφασης για τη σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής «που θα διερευνήσει όλα τα ζητήματα που έχουν ανακύψει σχετικά με τη λειτουργία του ΟΠΕΚΕΠΕ, με γνώμονα την ανάδειξη τυχόν ευθυνών και την αποκατάσταση της αξιοπιστίας του συστήματος πληρωμής των αγροτικών ενισχύσεων, ώστε να αποτελεί έναν αξιόπιστο, αποτελεσματικό και δίκαιο μηχανισμό για όλους τους παραγωγούς της χώρας».

Η συζήτηση που κατατέθηκε από 60 βουλευτές της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας, σύμφωνα με τα άρθρα 68 παρ. 2 του Συντάγματος και 144 του Κανονισμού της Βουλής (ΚτΒ), θα αρχίσει στις 9 το πρωί και αναμένεται να λάβουν μέρος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι πολιτικοί αρχηγοί της αντιπολίτευσης.

Σύμφωνα με την οργάνωση της συζήτησης που έχει γίνει στη Διάσκεψη των Προέδρων, θα υπάρξει αρχικά ένας κύκλος με τις τοποθετήσεις των εισηγητών των οκτώ κομμάτων και ενός από τους ανεξάρτητους βουλευτές. Θα υπάρξει, επίσης, και ένας δεύτερος κύκλος που θα απαρτίζεται συνολικά από 15 βουλευτές (6 από τη ΝΔ, 2 από το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, έναν από τα υπόλοιπα κόμματα της Αντιπολίτευσης συν έναν από τους ανεξάρτητους βουλευτές). Στη συζήτηση, δικαίωμα για τοποθετήσεις και παρεμβάσεις θα έχουν και οι κοινοβουλευτικοί εκπρόσωποι των κομμάτων.

Η πρόταση σύστασης της Εξεταστικής Επιτροπής θα τεθεί σε φανερή ονομαστική ψηφοφορία και για να γίνει δεκτή θα πρέπει να λάβει τη θετική ψήφο του απόλυτου αριθμού των παρόντων στην ψηφοφορία βουλευτών, η οποία δεν μπορεί να είναι κατώτερη από τα δύο πέμπτα (2/5) του όλου του αριθμού των βουλευτών. Το όριο αυτό τίθεται, καθώς το θέμα της πρότασης αφορά τον ΟΠΕΚΕΠΕ και δεν άπτεται σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και εθνικής άμυνας, όπου σύμφωνα με το Σύνταγμα και τον ΚτΒ, η λήψη απόφασης θα απαιτούσε την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών (151 ψήφους).

Αμέσως μετά την έγκριση από την πλειοψηφία της Ολομέλειας σύστασης Εξεταστικής Επιτροπής, ο πρόεδρος της Βουλής Νικήτας Κακλαμάνης θα προτείνει στο Σώμα τον αριθμό των μελών της Επιτροπής κατά αναλογία της κοινοβουλευτικής δύναμης των κομμάτων και θα δοθεί η πρώτη χρονική προθεσμία για την ολοκλήρωση τον εργασιών της και την υποβολή σχετικού πορίσματος στην Ολομέλεια. Η προθεσμία ολοκλήρωσης εργασιών, μετά από αίτημα της Επιτροπής προς την Ολομέλεια, μπορεί να παραταθεί.

Η Εξεταστική Επιτροπή στη συγκρότηση και τη λειτουργία της διέπεται από όσα προβλέπονται στον ΚτΒ για τις Διαρκείς Επιτροπές. Έχει όλες τις ανακριτικές αρμοδιότητες, καθώς και αυτές του εισαγγελέα Πλημμελειοδικών. Έχει δικαίωμα λήψης καταθέσεων από οποιοδήποτε πρόσωπο κρίνει αναγκαίο για το έργο της, όπως και να ζητάει να της προσκομισθεί οποιοδήποτε σχετικό έγγραφο ή στοιχείο από δημόσιες Αρχές, νομικά πρόσωπα δημοσίου και ιδιωτικού διακαίου. Επίσης, μπορεί να διενεργεί αυτοψίες ή να ζητάει πραγματογνωμοσύνες, καθώς και να αναθέτει την ενέργεια ορισμένων πράξεων έρευνας σε ένα ή δύο μέλη της Επιτροπής ή σε εφέτη ή πρωτοδίκη δικαστικό λειτουργό της Περιφέρειας όπου πρόκειται να διεξαχθεί η σχετική έρευνα. Οι εργασίες της Εξεταστικής Επιτροπής δεν αναστέλλονται με τη λήξη της τακτικής συνόδου, παύουν μόνο εάν έχουμε διάλυση της Βουλής ή τη λήξη της βουλευτικής περιόδου.

Η Εξεταστική Επιτροπή μετά την αξιολόγηση των στοιχείων που συνέλεξε, συντάσσει το πόρισμά της προς την Ολομέλεια ενώ καταχωρούνται και οι τυχόν άλλες γνώμες των κομμάτων της μειοψηφίας. Το πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής μπορεί να τεθεί σε συζήτηση στην Ολομέλεια μετά από σχετική πρόταση του 1/5 του συνόλου των βουλευτών.

Οι προτάσεις για Προκαταρκτική Επιτροπή

Την Τετάρτη, στις 9 το πρωί, έχει οριστεί να διεξαχθεί στην Ολομέλεια, η συζήτηση και η λήψη απόφασης σχετικά με τις δύο προτάσεις που έχουν καταθέσει το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και οι ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και Νέα Αριστερά για την συγκρότηση Προκαταρκτικής Επιτροπής κατά των δύο πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη αντίστοιχα, σχετικά με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η πρόταση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, που υπογράφεται από τον πρόεδρο της αξιωματικής αντιπολίτευσης Νίκο Ανδρουλάκη, 32 βουλευτές της κοινοβουλευτικής του ομάδας καθώς και δύο ανεξάρτητους βουλευτές, ζητά την συγκρότηση Προκαταρκτικής Επιτροπής «για την ενδεχόμενη τέλεση, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, των αδικημάτων ‘της συνέργειας σε απιστία κατ’ εξακολούθηση’, με βλάβη που υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ», για τους πρώην υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, ενώ για τον κο Αυγενάκη να διερευνηθεί επιπροσθέτως και το ενδεχόμενο της τυχόν τέλεσης και «της πράξης της ηθικής αυτουργίας σε απιστία, τετελεσμένης και σε απόπειρα, με βλάβη που υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ» για τις «έντονες πιέσεις του για αποδεσμεύσεις υπόπτων ΑΦΜ και παράνομες καταβολές» από τον ΟΠΕΚΕΠΕ.

Η δεύτερη πρόταση, που θα τεθεί στη συζήτηση στην Ολομέλεια, είναι αυτή που συνυπογράφουν οι πρόεδροι και οι κοινοβουλευτικές ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και της Νέας Αριστεράς, με την οποία ζητείται η συγκρότηση Προκαταρκτικής Επιτροπής κατά των πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Μάκη Βορίδη και Λευτέρη Αυγενάκη, για τη διερεύνηση της ενδεχόμενης τέλεσης – και για τους δύο – των ποινικών αδικημάτων της «συνέργειας σε κακουργηματική απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τελεσθείσα από κοινού και κατ’ επανάληψη, με ζημία άνω των 120.000 ευρώ (άρθρ. 390 παρ.1 και 2 σε συνδ. με άρθρ. 47 ΠΚ) και της ηθικής αυτουργίας σε κακουργηματική απιστία κατά των οικονομικών συμφερόντων της ΕΕ, τελεσθείσα από κοινού και κατ’ επανάληψη, με ζημία άνω των 120.000 ευρώ» για τις παράνομες επιχορηγήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Στη συζήτηση της Ολομέλειας, αναμένονται τοποθετήσεις πολιτικών αρχηγών. Ο πρώτος κύκλος, με τις τοποθετήσεις των εισηγητών των κομμάτων, θα ανοίξει με την τοποθέτηση του εισηγητή του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς η κοινή πρόταση ΣΥΡΙΖΑ-Νέας Αριστεράς κατατέθηκε χρονικά πρώτη, και θα ακολουθήσει ο εισηγητής του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ, αφού η δική τους πρόταση κατατέθηκε λίγες ημέρες αργότερα, και μετά θα ακολουθήσουν οι εισηγητές των υπόλοιπων κομμάτων με τη σειρά της κοινοβουλευτικής τους δύναμης.

Στη συζήτηση που θα διεξαχθεί, μπορεί εάν επιθυμούν να τοποθετηθούν στην Ολομέλεια οι δύο πρώην υπουργοί των οποίων προτείνεται η παραπομπή σε Προκαταρτική Επιτροπή.

Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, οι δύο προτάσεις επί ενιαίου ψηφοδελτίου θα τεθούν σε μυστική ψηφοφορία επί κάλπης, στην οποία δεν μπορούν να μετέχουν οι δύο προτεινόμενοι πρώην υπουργοί.

Για τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής της Βουλής, μία εκ των δύο προτάσεων θα πρέπει να λάβει 151 θετικές ψήφους, δηλαδή απαιτείται η απόλυτη πλειοψηφία του όλου του αριθμού των βουλευτών, αλλιώς η πρόταση απορρίπτεται ως προδήλως αβάσιμη. Σύμφωνα με τον ΚτΒ, εάν η Βουλή αποφασίσει να μη συγκροτηθεί Προκαταρκτική Επιτροπή, δεν μπορεί να υποβληθεί νέα πρόταση άσκησης δίωξης στηριζόμενη στα ίδια πραγματικά περισταστικά.

Ι.Α.

Η φετινή δεξίωση στο Προεδρικό Μέγαρο για τον εορτασμό της 51ης Επετείου Αποκατάστασης της Δημοκρατίας διεξήχθη σε βαρύ κλίμα λόγω των έντονων πολιτικών αντιπαραθέσεων των τελευταίων ημερών.

Ειδικότερα, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κληθείς να σχολιάσει το κλίμα που επικράτησε στην κατ΄ ιδίαν συζήτηση των πολιτικών Αρχηγών, με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Τασούλα και τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Νικήτα Κακλαμάνη στο κιόσκι του Προεδρικού Μεγάρου, επεσήμανε ότι «είναι πολύ δύσκολο να προσποιούμαστε ότι συναντιόμαστε κοινωνικά και χαλαρά με συνομιλητές που μας κατηγορούν με απαξιωτικούς και χυδαίους χαρακτηρισμούς».

Απαντώντας στην ίδια ερώτηση, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τασούλας, ανέφερε ότι «μιλήσαμε για τη χρήση κάποιων εκφράσεων που ξεπερνάνε κάποιες φορές τα όρια» και πρόσθεσε ότι «εγώ το άνοιξα το θέμα, γιατί με ρώτησαν κάποιοι συνάδελφοί σας, αν θα παίξω τον ρόλο του κυανόκρανου», ενώ σχετικά με το αν τους ζήτησε να κατεβάσουν τους τόνους, αποκρίθηκε λέγοντας χαρακτηριστικά «δεν αρέσκομαι στην ματαιοπονία» και πρόσθεσε ότι δεν υπήρξε αμηχανία κατά την συζήτηση. Αναφορικά με τους απόντες, υποστήριξε ότι και άλλοτε υπήρξαν απουσίες από την συγκεκριμένη γιορτή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας.

Αντίστοιχα, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκος Ανδρουλάκης υποστήριξε ότι «δεν είναι έντονο το κλίμα αλλά οι συνθήκες λόγω των πολλών δικογραφιών».

Όπως κάθε χρονιά, η γιορτή για την Αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, ξεκίνησε με την ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου και αμέσως μετά με την εκφώνηση της ομιλίας του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τασούλα, ο οποίος στη συνέχεια χαιρέτισε δια χειραψίας τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τον πρόεδρο της Βουλής Νικήτα Κακλαμάνη, τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ Νίκο Ανδρουλάκη, τον αντιπρόεδρο της Κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάμελλο, τον γενικό γραμματέα του ΚΚΕ Δημήτρη Κουτσούμπα, τον αρχηγό ΓΕΕΘΑ Δημήτριο Χούπη και τους αρχηγούς των Τριών Όπλων, της Αστυνομίας και του Λιμενικού.

Συνομίλησε, επίσης, με τους αντιστασιακούς, που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση, καθώς και με Ολυμπιονίκες και Παραολυμπιονίκες, αλλά και με τις δυο νεαρές κοπέλες που πέρασαν πρώτες στην Ιατρική Αθηνών και Θεσσαλονίκης, αριστεύοντας στις φετινές Πανελλήνιες εξετάσεις.

Μεταξύ των παρευρισκομένων ήταν αρκετά στελέχη της Κυβέρνησης, βουλευτές και ευρωβουλευτές όλων των Κομμάτων, ακαδημαϊκοί, δικαστικοί, δημοσιογράφοι, εκπρόσωποι του επιχειρηματικού κόσμου και της Αυτοδιοίκησης αλλά και πρόσωπα που ξεχώρισαν φέτος, όπως ο Γκόγκα Λεβιάν, που με αυτοθυσία προσπάθησε να σώσει τα δυο παιδιά που είχαν πέσει στον ‘Αραχθο.

ΠτΔ: «Με ενότητα στα μεγάλα και στα σπουδαία, που πρέπει να μας ενώνουν»

Στην ομιλία του, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έστειλε μήνυμα ενότητας και σταθερότητας, αναφέρθηκε στην ιδιαίτερη σημασία της 24ης Ιουλίου για την Γ΄ Ελληνική Δημοκρατία και εξήρε τον ρόλο του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή, κάνοντας λόγο για έναν εμβληματικό ηγέτη, που σφράγισε τις πιο ζωογόνες, τις πιο θεμελιώδεις κατακτήσεις του σύγχρονου Ελληνισμού.

 

Ειδικότερα, επεσήμανε ότι «η 24η Ιουλίου αποτελεί μια ιστορική καμπή στην πορεία του Ελληνισμού, καθώς σηματοδοτεί την παγίωση των δημοκρατικών θεσμών αλλά και ένα ορόσημο για την πλήρη ένταξη της χώρας στον πυρήνα του δημοκρατικού και ανεπτυγμένου κόσμου. Μια διαδικασία που κορυφώθηκε με την εισδοχή της Ελλάδας στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες λίγα μόλις χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας. Οι επιτυχίες αυτές, που αποτελούν ίσως τις πιο ζωογόνες, τις πιο θεμελιώδεις κατακτήσεις του σύγχρονου Ελληνισμού, έχουν τη σφραγίδα ενός εμβληματικού ηγέτη, του Κωνσταντίνου Καραμανλή».

Στο πλαίσιο αυτό, υπογράμμισε ότι «όπως κάθε άλλη σημαντική επέτειος, τα 51 χρόνια που συμπληρώνονται φέτος από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, μας δίνουν την ευκαιρία όχι μόνο να θυμηθούμε τα ιστορικά γεγονότα αλλά και να αποτιμήσουμε τη σημασία τους στο σήμερα, να στοχαστούμε δηλαδή πάνω στον διαρκή διάλογο μεταξύ παρελθόντος και παρόντος. Η διανοητική αυτή άσκηση δεν είναι μόνο σημαντική για την άντληση – χρήσιμων πάντα – διδαγμάτων από την ιστορική εμπειρία, αλλά και για την κατανόηση των σημερινών προκλήσεων και την αντιμετώπισή τους. Προκλήσεις που διαρκώς πολλαπλασιάζονται σε μια εποχή αυξανόμενης αστάθειας και αβεβαιότητας, όπως η κλιματική κρίση, η διεθνής οικονομική αστάθεια αλλά και η ένταση των γεωπολιτικών πιέσεων που αντιμετωπίζει η χώρα μας στην ευρύτερη περιοχή της».

Αναφερόμενος στη μαύρη σελίδα της επταετίας, υποστήριξε ότι «η τραγική επταετία της δικτατορίας δεν αποτέλεσε μόνο συνταγματική εκτροπή αλλά μια πολύπλευρη οπισθοδρόμηση για τη χώρα. Έθεσε σε κίνδυνο τον ιστορικό της προσανατολισμό και την κοινωνική της συνοχή, ενώ στο διεθνές επίπεδο οδήγησε την Ελλάδα σε διεθνή ανυποληψία και απομόνωση. Η κατάρρευση του στρατιωτικού καθεστώτος ήρθε τελικά ως αποτέλεσμα της άφρονος πολιτικής της χούντας στο Κυπριακό. Η εισβολή του τουρκικού στρατού στο νησί οδήγησε στην παράνομη κατοχή του 37% του κυπριακού εδάφους. Το εορταστικό κλίμα της σημερινής εκδήλωσης δεν θα πρέπει να συσκοτίζει το γεγονός ότι το Κυπριακό παραμένει μια ανοικτή πληγή και η Λευκωσία η τελευταία διαιρεμένη πρωτεύουσα της Ευρώπης. Ολόκληρος ο Ελληνισμός συνεχίζει να στέκεται αποφασιστικά στο πλευρό της Κύπρου μέχρι την τελική δικαίωση του αγώνα, για την οποία απαραίτητη προϋπόθεση είναι βέβαια η αποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής από τη νήσο».

Μιλώντας για την επιστροφή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην Ελλάδα και τη στρατηγική του για την αντιμετώπιση των χρόνιων προβλημάτων του ελληνικού πολιτικού συστήματος, σημείωσε ότι «όταν σε μια ιστορική στιγμή πλήρη συμβολισμών και συγκινησιακής φόρτισης ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επέστρεφε το βράδυ της 23ης Ιουλίου 1974 στην Ελλάδα με το αεροσκάφος του Γάλλου προέδρου Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εσταίν, συγκέντρωνε στο πρόσωπό του όλες τις ελπίδες του ελληνικού λαού για μια νέα αρχή. Και πράγματι, ο Καραμανλής δεν αρκέστηκε στη βραχυπρόθεσμη διαχείριση των προκλήσεων της στιγμής αλλά επεδίωξε συνειδητά την οριστική επίλυση όλων των προβλημάτων που ταλάνιζαν το ελληνικό πολιτικό σύστημα επί δεκαετίες. Η μακροπρόθεσμη στόχευση και το κτίσιμο σταθερών και λειτουργικών θεσμών αποτελούσε βασικό χαρακτηριστικό της στρατηγικής του Καραμανλή. Και αυτό καθώς αναλάμβανε όχι μόνο να φέρει εις πέρας το δύσκολο έργο της μετάβασης στη Δημοκρατία αλλά και τη διαχείριση μιας εθνικής κρίσης στην Κύπρο».

Υπενθύμισε, επίσης, ότι «ο ρυθμός των εξελίξεων υπήρξε καταιγιστικός. Άμεση κατάργηση των ανυπόστατων ‘συνταγματικών ρυθμίσεων’ του δικτατορικού καθεστώτος. Επιστροφή του στρατού στον θεσμικό του ρόλο, με τον πλήρη έλεγχό του από την πολιτική ηγεσία. Νομιμοποίηση των κομμάτων, συμπεριλαμβανομένου και του Κομμουνιστικού Κόμματος, το οποίο παρέμενε εκτός νόμου από την εποχή του Εμφυλίου. Οι υποδειγματικές εκλογές του Νοεμβρίου του 1974 ολοκλήρωσαν την πρώτη και πιο δύσκολη φάση της δημοκρατικής μετάβασης. Αμέσως μετά, με το αδιάβλητο δημοψήφισμα του Δεκεμβρίου του 1974 λύνεται με σαφή και αδιαμφισβήτητο τρόπο το πολιτειακό ζήτημα υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Τον Ιούνιο του 1975 ψηφίζεται το πιο άρτιο, σύγχρονο και δημοκρατικό Σύνταγμα στην ελληνική συνταγματική ιστορία. Το Σύνταγμα του 1975 λάμβανε επαρκώς υπ’ όψιν τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής πραγματικότητας, προέβλεπε την ενίσχυση της εκτελεστικής εξουσίας ως μέσο για την υπέρβαση των αδιεξόδων του παρελθόντος και διατύπωνε ένα ολοκληρωμένο κανονιστικό πλαίσιο για την προσαρμογή της Ελληνικής Έννομης Τάξης στο «Ευρωπαϊκό Κεκτημένο» ανοίγοντας έτσι το δρόμο για την απρόσκοπτη συμμετοχή της χώρας στη διαδικασία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Το Σύνταγμα του 1975 αποδείχθηκε ο μακροβιότερος καταστατικός χάρτης του σύγχρονου ελληνικού κράτους και παρά τις προκλήσεις, τις οποίες κατάφερε με επιτυχία να ξεπεράσει, παραμένει η βάση του δημοκρατικού μας πολιτεύματος».

Αναφορικά με τις προσπάθειες Καραμανλή για τη θωράκιση του νέου πολιτεύματος και την ανασύσταση των δημοκρατικών θεσμών στο εσωτερικό της χώρας, υπογράμμισε ότι «παράλληλα με την ανασύσταση των δημοκρατικών θεσμών στο εσωτερικό, οι κυβερνήσεις Καραμανλή προχώρησαν αποφασιστικά στη θωράκιση του νέου πολιτεύματος βασιζόμενες σε δύο πυλώνες. Ο ένας ήταν η αναδιοργάνωση του στρατεύματος, του οποίου η επιχειρησιακή ικανότητα είχε υπονομευθεί σοβαρά από την κακοδιοίκηση της χούντας – αδιάψευστος μάρτυρας, η τραγική επιστράτευση του Ιουλίου του 1974. Η προάσπιση της ανεξαρτησίας της χώρας και η διασφάλιση της αποτρεπτικής της ικανότητας απέναντι σε εξωτερικές απειλές βρισκόταν – και βρίσκεται – σε άμεση συνάρτηση με την παγίωση και εύρυθμη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών. Ο δεύτερος πυλώνας ήταν η στρατηγική απόφαση της προσχώρησης στις Ευρωπαϊκές Κοινότητες, η οποία πρέπει να ιδωθεί ως συστατικό τμήμα της δημοκρατικής μετάβασης αυτής καθαυτής. Ως μέλος της Ενωμένης Ευρώπης από το 1981, η Ελλάδα θα αποκτούσε μια πρόσθετη εγγύηση για το δημοκρατικό της πολίτευμα, θα ενίσχυε την ασφάλεια της, αλλά και θα διασφάλιζε την κοινωνική και οικονομική της ανάπτυξη. Επίσης, βασικές προϋποθέσεις για την πολιτική σταθεροποίηση της χώρας και την παγίωση της θέσης της στον Δυτικό Κόσμο».

Περιγράφοντας την επιτυχία και την ταχύτητα της ελληνικής μετάβασης στη δημοκρατία, που ξάφνιασαν και τους πιο αισιόδοξους παρατηρητές, ο κος Τασούλας σημείωσε ότι «βασικό συστατικό της επιτυχίας ήταν η εμμονή του Κωνσταντίνου Καραμανλή στην ενότητα του εσωτερικού μετώπου, στην καλλιέργεια ήπιου πολιτικού κλίματος και στην αποφυγή των εντάσεων που χαρακτήριζαν διαχρονικά την ελληνική πολιτική ιστορία. Ενδεχόμενη αναβίωση των παλαιών πολιτικών συγκρούσεων θα μπορούσε άλλωστε να εκτροχιάσει όλο το εγχείρημα του εκδημοκρατισμού. Η μεταπολίτευση, με τη στενή έννοια της δημοκρατικής μετάβασης, αποτελεί πυξίδα για το μέλλον και εθνική παρακαταθήκη. Έδειξε ότι με το εθνικό μέτωπο αρραγές, και με την απαραίτητη πολιτική βούληση για την υπέρβαση των αδιεξόδων του παρελθόντος, η Ελλάδα κατάφερε να αλλάξει σελίδα και να αφήσει οριστικά πίσω της μια μακρά περίοδο θεσμικής κρίσης και αβεβαιότητας».

Καταλήγοντας, παρατήρησε ότι «βρισκόμαστε πια στη δεύτερη πεντηκονταετία ζωής της Γ΄ Ελληνικής Δημοκρατίας και το θεσμικό πλαίσιο που συστάθηκε το 1974-5 έχει αποδείξει την ανθεκτικότητά του. Το ίδιο ανθεκτικές και εθνικά επωφελείς αποδείχθηκαν και οι στρατηγικές αποφάσεις που ελήφθησαν εκείνη την περίοδο για τη διεθνή θέση της χώρας». Πρόσθεσε δε ότι «οι αλλεπάλληλες κρίσεις των τελευταίων χρόνων και η πολιτική οξύτητα που δυστυχώς συνεχίζει να χαρακτηρίζει σε πολλές περιπτώσεις την πολιτική μας ζωή δεν κατάφεραν να κλονίσουν σοβαρά το μεταπολιτευτικό οικοδόμημα», και κατέληξε με την προτροπή: «Ας το διατηρήσουμε, λοιπόν και εμείς εξίσου ακλόνητo, ώστε με ενότητα στα μεγάλα και στα σπουδαία, που πρέπει να μας ενώνουν, σταθερότητα στο εσωτερικό και διεθνή υπόληψη, να μπορούμε να ξεπερνούμε κάθε φορά τις Συμπληγάδες, που ορθώνονται μπροστά μας!»

Της Δήμητρας Κατσιμεντέ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Αυστραλία και η Ιαπωνία υπέγραψαν μια ιστορική συμφωνία για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των ναυτικών τους δυνάμεων, η οποία θα επιτρέπει τον πιο αποτελεσματικό ανεφοδιασμό, την αναπλήρωση αποθεμάτων και τις επισκευές πολεμικών πλοίων σε λιμάνια και εν πλω.

Η τριμερής συμφωνία υπογράφηκε την Παρασκευή στο πλοίο απόβασης USS America, που βρισκόταν σε επίσκεψη στο Μπρισμπέιν της Αυστραλίας. Μολονότι οι τρεις σύμμαχοι της περιοχής του Ειρηνικού συνεργάζονταν ήδη σε διμερείς συμφωνίες για ναυτική υλικοτεχνική υποστήριξη, αυτή αποτελεί την πρώτη επίσημη πρωτοβουλία που τους ενώνει και τους τρεις μαζί.

Η συμφωνία καλύπτει κρίσιμα πεδία, όπως τον ανεφοδιασμό πυραυλικών συστημάτων και τον ανεφοδιασμό καυσίμων πολεμικών πλοίων εν πλω, γεγονός που είναι καίριας σημασίας για τη διατήρηση ναυτικών επιχειρήσεων σε μεγάλες αποστάσεις.

Σημειώνεται ότι ναυτικά δεξαμενόπλοια των ΗΠΑ, της Αυστραλίας και της Ιαπωνίας ήδη ανεφοδιάζουν τα πλοία των εταίρων τους σε τακτική βάση. Ωστόσο, η νέα συμφωνία ενδέχεται να επιτρέψει τον ανεφοδιασμό των αυστραλιανών και ιαπωνικών δεξαμενόπλοιων από εμπορικά τάνκερ συμβεβλημένα με το αμερικανικό ναυτικό.

Ο αντιναύαρχος Τζεφ Τζάμπλον, αναπληρωτής αρχηγός επιχειρήσεων του αμερικανικού ναυτικού για εγκαταστάσεις και διοικητική μέριμνα, δήλωσε ότι η συνεργασία αυτή θα διασφαλίσει πως τα πλοία και των τριών χωρών θα λαμβάνουν «τα κατάλληλα υλικά και υπηρεσίες στο σωστό μέρος και χρόνο», είτε κατά τη διάρκεια τακτικών ασκήσεων ειρήνης είτε σε περιόδους κρίσης.

Στην τελετή υπογραφής παρευρέθηκαν επίσης η ναύαρχος Κάθριν Ρόουντς του Βασιλικού Ναυτικού της Αυστραλίας (Royal Australian Navy—RAN) και ο υποναύαρχος Ναόγια Χόσι της Ιαπωνικής Ναυτικής Δύναμης Αυτοάμυνας (Japan Maritime Self-Defense Force—JMSDF).

Ο Τζάμπλον επεσήμανε ότι η συμφωνία στέλνει ένα σαφές μήνυμα αποτροπής στους αντιπάλους, οι οποίοι έχουν πλέον να αντιμετωπίσουν την αδιαμφισβήτητη πραγματικότητα πως μια σύγκρουση μαζί τους θα ήταν αδύνατο να κερδηθεί και θα είχε υψηλό κόστος.

Σύμφωνα με τον Τζάμπλον, οποιαδήποτε χώρα ή αντίπαλος απειλεί έναν ελεύθερο και ανοιχτό Ινδο-Ειρηνικό λαμβάνει με αυτό το σύμφωνο ένα ξεκάθαρο μήνυμα. Ο αντιναύαρχος επικαλέστηκε την στρατηγική «Ελεύθερος και Ανοιχτός Ινδο-Ειρηνικός», που είχε πρωτοεισαχθεί από τον αείμνηστο Ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Άμπε και είχε υιοθετηθεί από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ το 2017.

Η στρατηγική αυτή αποτελεί θεμέλιο λίθο της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ και εστιάζει στην οικοδόμηση ενός δικτύου περιφερειακών συμμάχων και εταίρων με κοινές αξίες, στην προώθηση της οικονομικής ευημερίας και στην πιο αποφασιστική αντίδραση στην προσπάθεια της κομμουνιστικής Κίνας να εκβιάσει τους γείτονές της ώστε να υποχωρήσουν από τα κυριαρχικά τους συμφέροντα.

Η νέα συμφωνία συνδέεται με την επέκταση της κινεζικής ναυτικής παρουσίας. Τον Φεβρουάριο, μια κινεζική μοίρα αποτελούμενη από φρεγάτα, καταδρομικό και πλοίο ανεφοδιασμού περιέπλευσε την Αυστραλία και πραγματοποίησε ασκήσεις πραγματικών πυρών στη Θάλασσα της Τασμανίας, ανάμεσα στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.

Τον περασμένο Ιούνιο, η Κίνα ανέπτυξε δύο αεροπλανοφόρα με συνοδεία πέρα από την αποκαλούμενη «Πρώτη Αλυσίδα Νησιών» — μια σειρά νησιών από την Ιαπωνία μέχρι την Ταϊβάν, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία — η οποία θεωρείται παραδοσιακά ως η πρώτη άμυνα που η Κίνα θα έπρεπε να παραβιάσει σε ενδεχόμενο πόλεμο με τις ΗΠΑ.

Ιαπωνικές αρχές εξέφρασαν ανησυχίες όταν επιβεβαίωσαν ότι τα δύο κινεζικά αεροπλανοφόρα, το Liaoning και το Shandong, παρατηρήθηκαν να επιχειρούν χωριστά αλλά περίπου ταυτόχρονα κοντά σε νησιά του Νοτίου Ειρηνικού.

Σύμφωνα με Ιάπωνες αξιωματούχους, ήταν η πρώτη φορά που κινεζικά αεροπλανοφόρα εντοπίστηκαν να επιχειρούν ανατολικά της ιαπωνικής νήσου Ίβο Τζίμα — περίπου 750 μίλια από το Τόκυο — στην «Δεύτερη Αλυσίδα Νησιών», που περιλαμβάνει τα νησιά Γκουάμ, Παλάου και Παπούα Νέα Γουινέα.

Μόνο 15 χώρες παγκοσμίως διαθέτουν αεροπλανοφόρα και ακόμα λιγότερες μπορούν να αναπτύξουν δύο ταυτόχρονα με πλήρη συνοδεία. Αν και τα Liaoning και Shandong, βασισμένα σε τροποποιημένο σοβιετικό σχεδιασμό κλάσης Kuznetsov, δεν θεωρούνται τα πιο προηγμένα, η συντονισμένη λειτουργία τους αποδεικνύει την ικανότητα της Κίνας να προβάλει ναυτική ισχύ πέρα από τα παράκτια ύδατα της, στον ευρύτερο Ειρηνικό.

Εκτιμάται ότι το κινεζικό ναυτικό διαθέτει περίπου 395 πλοία, ενώ το αμερικανικό ναυτικό λειτουργεί 296 πλοία μάχης, αριθμός που δεν καλύπτει το θεσμικό όριο των 355 πλοίων, σύμφωνα με πρόσφατες εκθέσεις του Κογκρέσου.

Ο υπουργός Ναυτικού των ΗΠΑ, Τζον Φέλαν, δήλωσε ενώπιον της επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Βουλής των Αντιπροσώπων σε ακρόαση προϋπολογισμού τον Ιούνιο, ότι με τον στόλο τους να πλησιάζει τα 400 πλοία, η Κίνα επιδιώκει όχι μόνο την άμυνα της πατρίδας της, αλλά και την προώθηση ισχύος και επιρροής στον Ινδο-Ειρηνικό.

Του Bill Pan

«Η εξωτερική πολιτική της χώρας εκφράζεται από τον πρωθυπουργό και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών και όχι από ιδιώτες», δήλωσε στη Βουλή η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, χαρακτηρίζοντας «ατόπημα», «ατυχέστατη» και «εσφαλμένη», «την ενέργεια των Ελλήνων, μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, να φωτογραφηθούν με τον αυτοαποκαλούμενο πρόεδρο του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, δίπλα στα σύμβολα του κατοχικού καθεστώτος».

Παράλληλα, η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι «το υπουργείο Εξωτερικών ουδεμία σχέση έχει με αυτό το θέμα ούτε ενημερώθηκε», ενώ επεσήμανε ότι η επίλυση του Κυπριακού βρίσκεται στην αιχμή των δράσεων και πρωτοβουλιών της ελληνικής κυβέρνησης και είναι σε διαρκή επικοινωνία και απόλυτη συναντίληψη με την Κυπριακή Δημοκρατία, υποστηρίζοντας τις πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο τη βιώσιμη και λειτουργική επίλυση του κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

Αφορμή ήταν οι επίκαιρες ερωτήσεις του προέδρου της «ΝΙΚΗΣ» Δημήτρη Νατσιού και του ανεξάρτητου βουλευτή Γιάννη Κόντη, σχετικά με τη συμμετοχή στελεχών του ΕΛΙΑΜΕΠ σε εκδηλώσεις στα κατεχόμενα της Κύπρου και ο ρόλος του Ιδρύματος στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής.

Τόσο ο κος Νατσιός όσο και ο κος Κόντης, έκαναν λόγο για αδικαιολόγητη αδράνεια του υπουργείου Εξωτερικών, τονίζοντας ότι τα μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ έδρασαν αντεθνικά και ανθελληνικά, συμμετέχοντας σε ένα Ελληνοτουρκικό Φόρουμ στις 18 Ιουνίου, όπου και συνομίλησαν με τον ψευδοηγέτη των Τουρκοκυπρίων και στη συνέχεια φωτογραφήθηκαν με τα σύμβολα του κατοχικού καθεστώτος δίπλα στον κο Τατάρ.

«Η ενέργεια των Ελλήνων μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ να φωτογραφηθούν με τον αυτοαποκαλούμενο πρόεδρο του ψευδοκράτους δίπλα στα σύμβολά του, ήταν προφανέστατα ατόπημα, αλλά και ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της άλλης πλευράς που δεν εξυπηρετεί την ουσία, που παραμένει η επίλυση του κυπριακού και η επανένωση της Κύπρου», τόνισε χαρακτηριστικά η κα Παπαδοπούλου και συμπλήρωσε:

«Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταδικάζουν την παράνομη αποσχιστική οντότητα και τέτοιες ενέργειες, σαν αυτή των μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, λειτουργούν εν τέλει αντιπαραγωγικά και στις όποιες προσπάθειες δημιουργίας συνθηκών που θα οδηγήσουν στην επανέναρξη διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου.

Σε κάθε περίπτωση, είμαι βέβαιη ότι όσοι φωτογραφήθηκαν δίπλα στα σύμβολα του ψευδοκράτους έχουν ήδη κατανοήσει ότι η ενέργεια ήταν ατυχέστατη και εσφαλμένη. Ωστόσο, το υπουργείο Εξωτερικών ουδεμία σχέση με αυτό, δεν ενημερώθηκε ούτε φυσικά οι ίδιοι οι συμμετέχοντες ήταν υποχρεωμένοι να μας ενημερώσουν.

Η ελληνική κυβέρνηση, σε κάθε συνάντηση με ξένους ομολόγους, θέτει με συνέπεια στην ατζέντα των συζητήσεων την ανάγκη εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, την καταδίκη της παράνομης τουρκικής εισβολής του 1974 και την αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας της Κύπρου».

Ο κος Νατσιός, υποστήριξε ότι «το ΕΛΙΑΜΕΠ ακολουθεί την πολιτική κατευνασμού που είναι καταστροφική και έχει εκφράσει κατά καιρούς απαράδεκτες θέσεις για τα εθνικά θέματα», ενώ ζήτησε να ξεκαθαρίσει το υπουργείο Εξωτερικών αν είχε ενημερωθεί για την απαράδεκτη συμμετοχή και στάση του στην τουρκοκυπριακή προπαγάνδα.

«Το θέμα αυτό το έχουμε ήδη καταδικάσει ως λάθος και ως εκούσια -πιστεύω- συμμετοχή σε ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της άλλης πλευράς που δεν εξυπηρετεί την ουσία, που παραμένει η επίλυση του κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και η επανένωση της νήσου», αντέτεινε η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών.

Όπως τόνισε, «το Κυπριακό βρίσκεται στην αιχμή των δράσεων και πρωτοβουλιών της εξωτερικής μας πολιτικής και πιστεύουμε ότι έστω και με καθυστέρηση 50 και πλέον ετών, έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να τερματιστεί ο ακρωτηριασμός της Κύπρου».

«Όντως η διεθνής συγκυρία είναι κρίσιμη, όντως γίνονται μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές γύρω μας, και για αυτό πιστεύουμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή η διεθνής κοινότητα να στηρίξει ακόμα πιο πολύ ενεργά τις πρωτοβουλίες των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό.

Άλλωστε, αποτελεί πεποίθησή μας ότι βιώσιμη λύση του Κυπριακού είναι προς το συμφέρον και των Ελληνοκυπρίων, αλλά και της τουρκοκυπριακής κοινότητας», επεσήμανε και συμπλήρωσε:

«Η κυβέρνηση είναι σε διαρκή επικοινωνία και απόλυτη συναντίληψη με την Κυπριακή Δημοκρατία και υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες το γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο τη βιώσιμη και λειτουργική επίλυση του κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

»Αυτός είναι ο στόχος όχι μόνο της Ελλάδος, αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας και της διεθνούς κοινότητας στο σύνολο της, όπως εκφράζεται συντεταγμένα μέσω των Ηνωμένων Εθνών.

»Άλλωστε, στο πρόσφατο ψήφισμα του Ιανουαρίου για την ανανέωση της ΟΥΝΦΙΚΙΠ περιγράφεται ακριβώς το συμφωνηθέν πλαίσιο, που είναι διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.»

Τέλος, η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι «το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει σχέση με τη λειτουργία και τη σύνθεση μελών και οργάνων του ΕΛΙΑΜΕΠ και του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, καθώς πρόκειται για δύο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που χαίρουν ελευθερίας έκφρασης».

«Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ιστορική του διαδρομή του ΕΛΙΑΜΕΠ έχει θετικό αποτύπωμα και τιμά τα μέλη του, τα οποία είναι διακεκριμένα και καταξιωμένα στελέχη της κοινωνίας και της πανεπιστημιακής κοινότητας.

»Εξάλλου, στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα εξωτερική πολιτική δεν ασκούν μόνο οι κυβερνήσεις, αλλά και οι δεξαμενές σκέψεις που διαμορφώνουν τις βάσεις εξωτερικής πολιτικής κάτι που γίνεται σε όλο τον κόσμο», σημείωσε η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών.

Της Νατάσας Θωμά

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε το βράδυ της 7ης Ιουλίου τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, σε δείπνο με επίκεντρο την επίτευξη μόνιμης ειρήνης με το Ιράν, την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ.

Στην έναρξη της συνάντησης, ο Νετανιάχου έδωσε στον Τραμπ αντίγραφο επιστολής που είχε στείλει στη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ, προτείνοντάς τον για το Νόμπελ Ειρήνης, εκφράζοντας την άποψη ότι η υποψηφιότητα ήταν «απολύτως δικαιολογημένη». Ο Τραμπ φέρεται να απάντησε πως δεν το γνώριζε αυτό και χαρακτήρισε την κίνηση «πολύ σημαντική», ειδικά επειδή προερχόταν από τον Νετανιάχου.

Ήταν η τρίτη συνάντηση των δύο ηγετών μέσα στο 2025, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ουάσιγκτον επιχειρεί να διαμεσολαβήσει για μια νέα συμφωνία ανταλλαγής ομήρων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, στο πλαίσιο μιας εκεχειρίας.

Σύμφωνα με ισραηλινές εκτιμήσεις, περισσότεροι από πενήντα όμηροι παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας, εκ των οποίων οι είκοσι θεωρούνται ζωντανοί. Πριν αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, ο Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι η επιστροφή των ομήρων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στις 7 Ιουλίου ότι ο βασικός στόχος του προέδρου για τη Μέση Ανατολή είναι η λήξη των εχθροπραξιών και η απελευθέρωση των ομήρων.

Η πρόσφατη πρόταση εκεχειρίας των ΗΠΑ, την οποία υποστηρίζει το Ισραήλ, έχει διαβιβαστεί στη Χαμάς από διαμεσολαβητές, ωστόσο η οργάνωση δεν έχει ακόμη απαντήσει θετικά. Ο Τραμπ εμφανίζεται αισιόδοξος, δηλώνοντας στις 6 Ιουλίου ότι ενδέχεται να επιτευχθεί συμφωνία εντός της εβδομάδας, σημειώνοντας πως «υπάρχουν πολλές πιθανότητες να προκύψει συμφωνία με τη Χαμάς, που θα αφορά αρκετούς από τους ομήρους».

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στηβ Γουίτκοφ, εξέφρασε αισιοδοξία παρά τις τελευταίες αναφορές για απώλειες Ισραηλινών στρατιωτών. Τόνισε ότι υπάρχει η ευκαιρία για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και ότι προσβλέπει σε άμεσες εξελίξεις.

Αναφερόμενος σε ενδεχόμενη μετακίνηση Παλαιστινίων, ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι πρόκειται για ζήτημα «ελεύθερης επιλογής», διευκρινίζοντας πως όσοι επιθυμούν να παραμείνουν μπορούν να το κάνουν, ενώ εκείνοι που θέλουν να φύγουν πρέπει να έχουν τη δυνατότητα. Πρόσθεσε ότι το Ισραήλ συνεργάζεται στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να βρεθούν χώρες που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους Παλαιστίνιους ένα καλύτερο μέλλον και δήλωσε ότι η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.

Ο Τραμπ από την πλευρά του ανέφερε πως έχει λάβει «μεγάλη υποστήριξη» από χώρες της περιοχής και ότι «κάτι θετικό θα προκύψει».

Η τελευταία συμφωνία εκεχειρίας κατέρρευσε στις 18 Μαρτίου, λόγω διαφωνιών για την εφαρμογή της δεύτερης φάσης, η οποία προέβλεπε τον τερματισμό των συγκρούσεων και την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων. Πριν αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον, ο Νετανιάχου είχε δηλώσει πως η προσπάθεια για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας συνεχίζεται και εκτίμησε ότι ο Τραμπ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο.

Συμφωνία με το Ιράν

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε λίγες εβδομάδες μετά από τα αμερικανικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Φορντό, το Ισφαχάν και τη Νατάνζ. Μετά τις επιθέσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαμεσολάβησαν για μια εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Ο Τραμπ δήλωσε πως η κυβέρνησή του εργάζεται σε πολλές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης μιας «μόνιμης συμφωνίας» με το Ιράν. Τόνισε ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει η Τεχεράνη να εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες της και ισχυρίστηκε ότι οι αμερικανικές επιθέσεις «κατέστρεψαν πλήρως» τις ιρανικές εγκαταστάσεις, αναγκάζοντας το Ιράν να ξεκινήσει από την αρχή σε νέα τοποθεσία.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Νετανιάχου, ο Τραμπ δήλωσε ότι έχουν προγραμματιστεί συνομιλίες με το Ιράν και πως η ιρανική πλευρά δείχνει πρόθυμη για διάλογο, προσθέτοντας ότι πλέον είναι «πολύ διαφορετική» σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν.

Σύμφωνα με την Άλισον Μάινορ, διευθύντρια του Ινστιτούτου N7 του Atlantic Council, στόχος του Τραμπ είναι να μετατρέψει τις πρόσφατες εκεχειρίες σε μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Σε πρόσφατη έκθεσή της, επεσήμανε ότι η επιτυχής επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα θα ενίσχυε τη δυναμική για την επανεκκίνηση των Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες υπεγράφησαν το 2020 και περιελάμβαναν την εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των χωρών της ευρύτερης περιοχής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο.

Ο Τραμπ φέρεται να επιθυμεί την ένταξη της Συρίας στις εν λόγω συμφωνίες. Η Μάινορ υποστήριξε ότι η σημερινή συγκυρία αποτελεί ιστορική ευκαιρία για επανακαθορισμό των συροϊσραηλινών σχέσεων, ιδίως μετά την απόφαση του Τραμπ να άρει τις κυρώσεις κατά της Συρίας.

Στις 7 Ιουλίου, ο Τραμπ ανακάλεσε επίσης τον χαρακτηρισμό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης. Η οργάνωση, υπό την ηγεσία του Αχμέντ αλ Σαρά, ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο, ύστερα από την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο αλ Σαρά έχει πλέον αναλάβει την προεδρία της χώρας.

Αντιθέτως, η προσπάθεια του Νετανιάχου για εξομάλυνση σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία φαίνεται να έχει παγώσει, τουλάχιστον μέχρι να επιλυθεί η σύγκρουση με τη Χαμάς. Το Ριάντ φέρεται να έχει θέσει ως προϋπόθεση τη σαφή πορεία προς την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Η κυβέρνηση Τραμπ, ωστόσο, αποφεύγει συστηματικά να διευκρινίσει αν η λύση των δύο κρατών εξακολουθεί να αποτελεί επίσημη θέση των ΗΠΑ.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά, ο Τραμπ έδωσε τον λόγο στον Νετανιάχου, λέγοντας ότι πρόκειται για «τον πιο κατάλληλο άνθρωπο στον κόσμο» να απαντήσει στο διαχρονικό αυτό ερώτημα. Ο Νετανιάχου απάντησε πως οι Παλαιστίνιοι πρέπει να έχουν όλα τα δικαιώματα αυτοδιοίκησης, αλλά όχι τις εξουσίες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το Ισραήλ, διευκρινίζοντας ότι η συνολική ευθύνη για την ασφάλεια θα παραμείνει στα χέρια του Ισραήλ.

Σχέσεις Τραμπ-Νετανιάχου

Ο Νετανιάχου διαμένει στο Blair House, την επίσημη κατοικία προσκεκλημένων του προέδρου των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το γραφείο του, πριν από τη συνάντηση με τον Τραμπ, είχε διαβουλεύσεις με τον Στηβ Γουίτκοφ και στη συνέχεια με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Επίσης, αναμένεται να έχει επαφές με τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και τον πρόεδρο της Βουλής, Μάικ Τζόνσον.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει τη στήριξή του προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ακόμα και στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας που αντιμετωπίζει στο Ισραήλ. Σε ανάρτησή του στο Truth Social, στις 28 Ιουνίου, χαρακτήρισε τη δίωξη του Νετανιάχου «πολιτικό κυνήγι μαγισσών» αντίστοιχο με αυτό που, όπως ισχυρίστηκε, είχε υποστεί ο ίδιος. Παρατήρησε ακόμη ότι κάτι τέτοιο υπονομεύει τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το Ιράν και τη Χαμάς.

Ο Νετανιάχου απάντησε με δημόσια ευχαριστήρια ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ, γράφοντας: «Μαζί θα κάνουμε τη Μέση Ανατολή σπουδαία ξανά!»

Ανάλυση Ειδήσεων

Παρά τους μήνες παρασκηνιακών διαβουλεύσεων και τις πιέσεις από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οι ηγέτες των 32 χωρών-μελών του ΝΑΤΟ κατέληξαν στις 25 Ιουνίου σε συμφωνία να δαπανούν έως το 2035 το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.

Στη Διακήρυξη της Συνόδου της Χάγης αναφέρεται ότι «οι σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ τους για βασικές αμυντικές απαιτήσεις και σχετικές δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλεια μέχρι το 2035, προκειμένου να εκπληρώσουν τις ατομικές και συλλογικές υποχρεώσεις τους».

Ο Άλμπερτ Σβιντζίνσκι, διευθυντής ανάλυσης στην πολωνική δεξαμενή σκέψης Strategy & Future, σχολίασε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι η συμφωνία προβλέπει γενικά την επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ για καθαρά αμυντικό υλικό και επιπλέον 1,5% για υποδομές. Ωστόσο, επεσήμανε ότι το 2035 απέχει μια δεκαετία ενώ πολλοί στην Ευρώπη θεωρούν πιθανή μια άμεση σύγκρουση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.

Η Ισπανία έχει ήδη εξασφαλίσει εξαίρεση, καθώς φέρεται να έπεισε τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, να τροποποιήσει τη φράση «όλοι οι σύμμαχοι δεσμεύονται» σε «οι σύμμαχοι δεσμεύονται».

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, και άλλες χώρες όπως το Βέλγιο και η Ιταλία προσυπέγραψαν τη διακήρυξη με επιφύλαξη. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, τόνισε τις τελευταίες ημέρες πως οι δαπάνες αυτές είναι μεν αναγκαίες, αλλά η κυβέρνησή της δεσμεύεται να μην αποσπάσει ούτε ένα ευρώ από άλλες βασικές προτεραιότητες.

Ο αναλυτής άμυνας Τιμ Ρίπλεϋ, συγγραφέας του βιβλίου «Little Green Men: The Inside Story of Russia’s New Military Power», εκτίμησε ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί απλώς την αρχή μιας μακράς, γραφειοκρατικής διαδικασίας και όχι την τελική κατάληξη. Προειδοποίησε ότι τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν διαφορετικούς ορισμούς για τις «βασικές» και «δευτερεύουσες» αμυντικές δαπάνες, ώστε να «μαγειρέψουν» τον προϋπολογισμό και τη συνεισφορά τους. «Πρόκειται για μια συνταγή σύγχυσης και παραπλάνησης», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο προϋπολογισμός δεν αρκεί – σημασία έχει η αξιοποίησή του

Ο Εμμανουέλ Ντυπουί, πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Ευρωπαϊκή Προοπτική και τις Σπουδές Ασφαλείας στο Παρίσι, χαρακτήρισε τη Σύνοδο «απογοητευτική», καθώς –όπως είπε– υπήρξε μεν μια επίφαση τεχνητής ενότητας, αλλά παρέμειναν αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα για το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος του 5%.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι υποσχέσεις ήταν πολλές και σχεδόν όλοι συμφώνησαν, εκτός από την Ισπανία, αλλά στην πράξη ο στόχος δεν είναι ρεαλιστικός. Αναρωτήθηκε πού θα βρεθούν τα κονδύλια και ποια είναι η πραγματική ικανότητα των κρατών να τα διαθέσουν.

Ο Σβιντζίνσκι εντοπίζει διαφορετικό πρόβλημα, χαρακτηρίζοντας το ποσοστό επί του ΑΕΠ «πολύ συνθετικό δείκτη». Υποστήριξε ότι το να ξοδεύεις χρήματα δεν σε καθιστά απαραίτητα ισχυρή δύναμη, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Σαουδική Αραβία, η οποία δαπανά δεκάδες δισ. δολάρια χωρίς να θεωρείται στρατιωτική υπερδύναμη, σε αντίθεση με το Ισραήλ που δαπανά κάτω από 20 δισ. δολάρια ετησίως.

Σε αυτό το πνεύμα, κατέκρινε πρόσφατη αγορά 96 ελικοπτέρων Απάτσι από την Πολωνία, χαρακτηρίζοντάς τη «σπατάλη αστρονομικού ποσού». Εκτίμησε ότι τα Απάτσι σχεδιάστηκαν για «μια εντελώς διαφορετική εποχή πολέμου» και δεν θα έχουν την ίδια επιχειρησιακή αξία σήμερα.

Ανέφερε ακόμη ότι ο Έλον Μασκ είχε δίκιο όταν επεσήμανε πως το μέλλον βρίσκεται στα αυτόνομα συστήματα, όπως τα μη επανδρωμένα σκάφη. Υπενθύμισε πως η πρόσφατη στρατηγική αναθεώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου πρότεινε μια στρατηγική «20-40-40»: 20% επανδρωμένες πλατφόρμες (όπως άρματα και πυροβολικό), 40% επαναχρησιμοποιήσιμα αυτόνομα συστήματα (π.χ. drone) και 40% μη επαναχρησιμοποιήσιμες πλατφόρμες (οι λεγόμενες «καμικάζι»).

Τι θεωρείται «αμυντική δαπάνη»;

Η διακήρυξη της Χάγης αναφέρει επίσης ότι οι σύμμαχοι θα λογοδοτούν για δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ για την προστασία κρίσιμων υποδομών, την άμυνα δικτύων, την πολιτική ετοιμότητα και ανθεκτικότητα, την καινοτομία και τη στήριξη της αμυντικής βιομηχανικής βάσης.

Ο Τιμ Ρίπλεϋ προειδοποίησε ότι κάποιες χώρες μπορεί να εντάξουν στο λογαριασμό δαπάνες από τους κανονικούς προϋπολογισμούς υγείας ή μεταφορών. «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να προσπαθήσουν όλοι να ‘μαγειρέψουν’ τα στοιχεία, προσθέτοντας δαπάνες απλώς για να φαίνεται ότι πιάνουν τον στόχο», είπε.

Η Ιταλία, για παράδειγμα, σχεδιάζει να επενδύσει 206 δισ. ευρώ για αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και 162 δισ. για οδικά έργα. Κάποια από αυτά ενδέχεται να ενταχθούν στην κατηγορία έργων «ανθεκτικότητας», όπως τις περιγράφει το ΝΑΤΟ. Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Εντουάρντο Ρίξι, δήλωσε ότι μεγάλο μέρος των επενδύσεων αυτών εντάσσεται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ λόγω της «διπλής χρήσης» τους.

 

Ο Ρίπλεϋ σημείωσε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε το πόσο καταστροφικά μπορεί να είναι τα συνδυασμένα πλήγματα με πεζικό, πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κυβερνοεπιθέσεις και δολιοφθορές. Υπογράμμισε ότι μια κοινωνία πρέπει να μπορεί να αντέξει τέτοιους κραδασμούς και να επιτρέψει στις ένοπλες δυνάμεις της να κινητοποιηθούν γρήγορα, κάτι που απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε σιδηροδρόμους, οδικούς άξονες, γέφυρες και σήραγγες.

Πρόσθεσε ότι απαιτούνται επίσης δαπάνες για καταφύγια, συστήματα προειδοποίησης αεροπορικών επιδρομών, ακόμα και για εργαστήρια παρασκευής εμβολίων σε περίπτωση πανδημίας ή βιολογικού πολέμου.

Ο Ντυπουί υποστήριξε ότι αυτού του είδους οι δαπάνες είναι πιο εύκολα αποδεκτές από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Ανέφερε ότι από τον Μάρτιο του 2025 κυκλοφορούν νέα ομόλογα ασφαλείας με τίτλο SAFE (Security Action For Europe), με στόχο να συγκεντρωθούν έως και 150 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. Κατά τον ίδιο, ο καλύτερος τρόπος να πειστεί το κοινό είναι να του εξηγηθεί γιατί χρειάζεται να επενδύσει στην άμυνα.

Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι στόχοι θα τηρηθούν;

Σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη Σύνοδο, στις 23 Ιουνίου, ο Μαρκ Ρούττε είχε επισημάνει ότι η διαφορά με τη δέσμευση του 2014 είναι πως πλέον θα υπάρχουν ετήσιες εκθέσεις δαπανών και τακτικές αξιολογήσεις.

Ωστόσο, ο Ρίπλεϋ σημείωσε ότι στις στατιστικές του ΝΑΤΟ υπάρχει πάντα μια υποσημείωση που αναφέρει «όπως δηλώθηκε από τα υπουργεία Άμυνας των κρατών-μελών». Εκτίμησε ότι αυτό δύσκολα θα αλλάξει και πως δεν προβλέπεται πιο αυστηρός μηχανισμός ελέγχου. Είπε πως δεν φαντάζεται κάποια χώρα να αποδέχεται την άφιξη ελεγκτών του ΝΑΤΟ στο υπουργείο της για να καταγράψουν δαπάνες σε συνδετήρες ή συντάξεις. Μια τέτοια εξέλιξη, τόνισε, θα θεωρούνταν υπερβολική παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας.

Του Chris Summers

Η σύντομη πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν ανέδειξε τις στενές σχέσεις της Τεχεράνης με άλλους αντιπάλους των Ηνωμένων Πολιτειών, κυρίως τη Ρωσία και την Κίνα.

Παρότι δεν υφίσταται επίσημη συμμαχία μεταξύ Ιράν, Κίνας, Ρωσίας και άλλων κρατών που έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τη Δύση, οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις τους θεωρούνται από πολλούς ως μια άτυπη συμμαχία εναντίον του δυτικού κόσμου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) καταδίκασε δημοσίως τις ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις κατά ιρανικών στρατιωτικών και πυρηνικών εγκαταστάσεων, κάνοντας λόγο για παραβίαση της κυριαρχίας του Ιράν.

Ο απόστρατος πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Στιου Κβερκ, υποστήριξε σε άρθρο του ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κίνας υπέστησαν ζημία από τη σύγκρουση. Όπως σημείωσε, το Πεκίνο είχε επενδύσει σημαντικά στο Ιράν, από την παροχή τεχνογνωσίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα μέχρι και την αγορά μεγάλων ποσοτήτων ιρανικού πετρελαίου.

Ο Κάι Σενκούν, ανεξάρτητος Κινέζος σχολιαστής που ζει στο εξωτερικό, δήλωσε στην Epoch Times ότι η απόφαση του προέδρου Τραμπ να διατάξει στοχευμένα πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν δεν είχε μόνο στόχο να καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αλλά και να στείλει προειδοποιητικό μήνυμα σε άλλα καθεστώτα με αντιαμερικανική στάση.

Όπως επεσήμανε, μέχρι πρότινος ο Τραμπ είχε αποκτήσει τη φήμη επιχειρηματία που αποφεύγει την εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολεμικές συγκρούσεις. Ωστόσο, θεωρεί ότι πλέον έχει καταστεί σαφές πως οι αυταρχικοί ηγέτες δεν μπορούν να προβλέψουν τις κινήσεις του, γεγονός που – κατά την άποψή του – προκαλεί πραγματικό φόβο.

Ο ίδιος εκτίμησε ότι η ετοιμότητα του Τραμπ να υποστηρίξει στρατιωτικά το Ισραήλ εγείρει το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να μην παραμείνει αδρανής σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρήσει να καταλάβει την Ταϊβάν με τη βία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, είπε, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Ταϊβάν όπλα ακριβείας για «πλήγματα εξουδετέρωσης ηγεσίας», τα οποία – όπως υποστήριξε – αποτελούν τον μεγαλύτερο φόβο της κινεζικής ηγεσίας.

Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν άμεσα στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν στις 21 και 22 Ιουνίου, περίπου μία εβδομάδα μετά τα πρώτα ισραηλινά πλήγματα. Κατά την επέμβαση αυτή, ο Τραμπ διέταξε επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας με βομβαρδιστικά αεροσκάφη στελθ, τα οποία έριξαν διατρητικές βόμβες κατά τριών μεγάλων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, θαμμένων σε βάθος εκατοντάδων μέτρων.

Σύμφωνα με εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), οι Ιρανοί είχαν εμπλουτίσει εκατοντάδες κιλά ουρανίου σε επίπεδο 60%. Κατά τις αμερικανικές εκτιμήσεις, εάν αυτό το υλικό εμπλουτιζόταν μέχρι το 90%, θα επαρκούσε για την κατασκευή περίπου δέκα πυρηνικών όπλων.

Παρότι η τύχη του εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου παραμένει άγνωστη, η κλίμακα των ισραηλινών και αμερικανικών επιθέσεων, αλλά και η έκταση των επιχειρήσεων «εξουδετέρωσης ηγεσίας» εκ μέρους του Ισραήλ, ανέδειξαν τις σοβαρές αδυναμίες του ιρανικού καθεστώτος.

 

Ο Γου Τζιαλόνγκ, Κινέζος αναλυτής που ειδικεύεται στα οικονομικά και τις διεθνείς σχέσεις, εκτίμησε ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ σε συνδυασμό με τη χρήση διατρητικών βομβών από τις ΗΠΑ κατά υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, σε βάθος 80 μέτρων, λειτουργούν ως έμμεση προειδοποίηση προς το Πεκίνο.

Υπενθύμισε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) διοικεί τη χώρα από το Tzονγκνανχάι, κτίριο εντός της Απαγορευμένης Πόλης, ενώ ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας διατηρεί υπόγειο καταφύγιο στο όρος Σιγιάν, σε βάθος 60 μέτρων. Υποστήριξε ότι η απόφαση του Τραμπ να πλήξει τις υπόγειες εγκαταστάσεις στο Ιράν στέλνει σαφές μήνυμα ότι ακόμα και τέτοια καταφύγια δεν είναι απρόσβλητα για τις αμερικανικές δυνάμεις.

 

Ο Σενκούν πρόσθεσε ότι η έκταση της ταπείνωσης του Ιράν από το μικρότερο – στρατιωτικά – Ισραήλ αποτελεί σημαντικό δίδαγμα για την κινεζική ηγεσία, ειδικά για όσους τάσσονται υπέρ μιας εισβολής στην Ταϊβάν.

Όπως είπε, το Ισραήλ διέσπασε τις αποκαλούμενες «γραμμές άμυνας» του Ιράν και διέλυσε το προστατευτικό πλέγμα που είχε οικοδομήσει γύρω του το Πεκίνο – εξέλιξη που, σύμφωνα με την άποψή του, δεν προμηνύει θετικά αποτελέσματα για τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις.

Συνεργασία και εξάρτηση

Από την ισλαμική επανάσταση του 1979 και την ανατροπή του φιλοδυτικού σάχη Παχλαβί, το Ιράν διατηρεί εχθρικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Η ρητορική των Ιρανών ηγετών, που αποκαλούν τις ΗΠΑ «Μεγάλο Σατανά», έχει παραμείνει αμετάβλητη επί δεκαετίες.

Ενώ οι σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία βελτιώθηκαν μόνο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης — με τις ισλαμικές αρχές να αποκαλούν τους σοβιετικούς κομμουνιστές «Μικρό Σατανά» — η Τεχεράνη διατηρεί από καιρό φιλικές σχέσεις και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με το ΚΚΚ.

Από την επανάσταση του 1979, η Κίνα έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια στο Ιράν, ιδίως στην υποδομή πετρελαίου, και από το 2009 είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν. Το 2021, η Κίνα και το Ιράν υπέγραψαν το 25ετές Πρόγραμμα Συνεργασίας Ιράν-Κίνας, μια συνεργασία που, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ενισχύει την οικονομική εξάρτηση του Ιράν από το Πεκίνο.

 

Η Κίνα εισάγει το 90% του πετρελαίου του Ιράν, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης Kpler. Το πετρέλαιο είναι ένας κρίσιμος πόρος για το Πεκίνο, δεδομένου ότι τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κίνας δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της τεράστιας βιομηχανικής βάσης και του πληθυσμού της.

Ρήγματα στη συνεργασία

Ισραηλινές δυνάμεις κατάφεραν να εξουδετερώσουν ολόκληρο το ιρανικό σύστημα αεράμυνας, συνδυάζοντας αεροπορική ισχύ με επιτόπιες επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών. Ιδιαίτερα σημαντική φέρεται να ήταν η συμβολή της ισραηλινής κατασκοπείας στον εντοπισμό στρατιωτικών ηγετών που αποτέλεσαν στόχο επιθέσεων, μεταξύ των οποίων και ο Χοσεΐν Σαλαμί, επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης.

Το Πεκίνο στήριζε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα από τη δεκαετία του 1980, ενώ είχε υπογράψει μυστική συμφωνία με την Τεχεράνη το 1990 για παροχή τεχνογνωσίας. Επιπλέον, μεγάλο μέρος του ιρανικού οπλισμού προέρχεται από την Κίνα – κάτι που αποδείχθηκε καθοριστικό στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ (1980-1988).

Ωστόσο, η πρόσφατη σύγκρουση γεννά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των κινεζικών εξοπλισμών στο πεδίο της μάχης. Όπως αναφέρθηκε σε φόρουμ στην Ταϊβάν από τον Κούο Γιουτζέν, αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτικής Έρευνας, η κακή απόδοση της ιρανικής αεράμυνας αποτελεί πλήγμα για την εικόνα τόσο της Κίνας όσο και της Ρωσίας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα κινεζικού μέσου, που επικαλείται το Jane’s Defence Weekly του 2017, το ιρανικό σύστημα διοίκησης αεράμυνας Negah βασίζεται στο κινεζικό JY-10. Η πληροφορία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα από την Epoch Times.

Επιπλέον, το Ιράν φέρεται να είχε αναπτύξει κινεζικής κατασκευής συστήματα λέιζερ αεράμυνας Shennong 3000/5000 στα τέλη του 2024, τα οποία – όπως και τα ραντάρ Negah – απέτυχαν να αποτρέψουν τις ισραηλινές επιθέσεις. Άλλα συστήματα προέρχονται από τη Ρωσία.

 

Τέλος, το Ιράν συνεχίζει να προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Ρωσία, τα οποία χρησιμοποιούνται στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Του Leo Timm