ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Η τελευταία αποστολή της Εθνικής Υπηρεσίας Αεροναυτικής και Διαστήματος (NASA) στο φεγγάρι είναι καθ’ οδόν, δίνοντας καθώς έφευγε ένα έντονο φως στον ουρανό της Φλόριντα λίγο μετά τη δύση του ηλίου, στις 26 Φεβρουαρίου.

Το σεληνιακό όχημα προσεδάφισης Athena της Intuitive Machines απογειώθηκε από το Pad 39A του Διαστημικού Κέντρου Κένεντι στη Φλόριντα πάνω σε έναν πύραυλο SpaceX Falcon 9, στις 19:16 τοπική ώρα. Το σεληνιακό όχημα προσεδάφισης πέτυχε καθαρό διαχωρισμό από τον πύραυλο Falcon στις 20:01. Θα χρειαστεί περίπου μια εβδομάδα για να φτάσει στη Σελήνη για μια προγραμματισμένη προσγείωση κοντά στο νότιο πόλο της, στις 6 Μαρτίου.

Ο προορισμός του Athena είναι ένα σεληνιακό οροπέδιο μόλις 150 χιλιόμετρα μακριά από τον νότιο πόλο που ονομάζεται Mons Mouton – η πιο μακρινή νότια σεληνιακή προσγείωση στην αμερικανική ιστορία. Το Mons Mouton είναι ένα από τα πιθανά σημεία προσγείωσης για την αποστολή Artemis III.

Με την επίσημη ονομασία IM-2, η αποστολή του Athena είναι η δεύτερη από τις σεληνιακές αποστολές της Intuitive Machines, μετά από μια προσεδάφιση με όνομα Odysseus πριν από λίγο περισσότερο από ένα χρόνο. Το IM-2 είναι επίσης το πιο πρόσφατο παράδειγμα των προσπαθειών της NASA Commercial Lunar Payload Services (CLPS) για να τεθούν οι βάσεις για μια εμπορική σεληνιακή οικονομία ως μέρος του μεγαλύτερου προγράμματος Artemis για τη μετάβαση ανθρώπων στη Σελήνη για παραμονή μεγάλου διαστήματος.

Το IM-2 θα πραγματοποιήσει μια αποστολή 10 ημερών στην Σελήνη, δοκιμάζοντας νέες τεχνολογίες και συλλέγοντας περισσότερα δεδομένα απαραίτητα για την επίτευξη των στόχων της Artemis και της CLPS.

Το Athena θα πάει στο φεγγάρι με πολλά διαφορετικά επιστημονικά όργανα, συμπεριλαμβανομένου ενός τρυπανιού και μιας συστοιχίας αντανακλαστών, που θα βοηθήσουν μελλοντικά διαστημόπλοια δίνοντας ένα μόνιμο σημείο αναφοράς στην επιφάνεια της Σελήνης, ένα μικρό ρόβερ και ένα μη επανδρωμένο αεροσκάφος που θα λειτουργεί με πυραύλους που ονομάζεται Grace. Αποκαλείται και χόπερ (hopper = πηδηχτό) λόγω του τρόπου πτήσης του που μοιάζει με άλματα, καθώς μετακινείται από σημείο προσγείωσης σε σημείο προσγείωσης.

Η κύρια αποστολή του Grace θα είναι να λάβει επιστημονικές αναγνώσεις μέσα από μια μονίμως σκιασμένη περιοχή σε έναν κοντινό κρατήρα, και να δοκιμάσει να πετάξει ένα drone στη Σελήνη.

Ο Μαρκ Θόρνμπλομ, αναπληρωτής διευθυντής προγράμματος για την τεχνική ενσωμάτωση του προγράμματος Game Changing Development (GCD) της NASA, συνέκρινε το χόπερ με τα παραδοσιακά τροχοφόρα ρόβερ [οχήματα ανωμάλου εδάφους] κατά τη διάρκεια της τηλεοπτικής κάλυψης της NASA πριν από την εκτόξευση.

«Πρέπει να μπούμε σε αυτά τα πιο δυσπρόσιτα μέρη», είπε. «Σε αυτή την περίπτωση, θέλουμε να φτάσουμε στον πάτο ενός κρατήρα. Θέλουμε να μπούμε σε εκείνες τις μόνιμα σκιασμένες περιοχές όπου πιστεύουμε ότι υπάρχουν πόροι, νερό και άλλα πτητικά, που μπορούμε να τα εξάγουμε και να τα χρησιμοποιήσουμε, και έτσι ένα τροχήλατο ρόβερ δεν θα ήταν πρακτικό […] αν σκεφτεί κανείς να κατεβεί από αυτές τις απότομες πλαγιές, πάνω σε εκείνες τις ακμές απότομων βράχων, σε αυτές τις ακραίες θερμοκρασίες και μετά να ανέβει πάλι».

Το όχημα Athena θα είναι επίσης εξοπλισμένο με το πρώτο κυψελοειδές δίκτυο 4G LTE στη Σελήνη που παρέχεται από τη Nokia για τη σύνδεση του οχήματος με το ρόβερ και το χόπερ. Τα συστήματα σεληνιακών δικτύων της Nokia θα ενημερωθούν περαιτέρω για την αποστολή Artemis III της NASA, η οποία θα είναι η πρώτη αποστολή για προσγείωση ανθρώπων στη Σελήνη μετά το Apollo 17.

«Η Nokia έχει κάνει μια φανταστική δουλειά καθώς πήρε τις επίγειες τηλεπικοινωνίες της για δίκτυα γονιδίων που συνδέουν δισεκατομμύρια ανθρώπους και συσκευές κάθε μέρα και τις μετέτρεψε για το διάστημα και πρόκειται να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές αποστολές Artemis και σε μελλοντική ανθρώπινη παρουσία στη Σελήνη και τον Άρη και πέρα», είπε ο Θόρνμπλομ.

Το Lunar Trailblazer της NASA θα είναι επίσης επί του σκάφους, παραμένοντας σε σεληνιακή τροχιά και χαρτογραφώντας την κατανομή διαφορετικών μορφών νερού στο φεγγάρι.

Αυτή ήταν η 24η εκτόξευση για την SpaceX μέχρι στιγμής φέτος.

Η NASA βρίσκεται σε διαστημική κούρσα με την κομμουνιστική Κίνα, για να είναι η πρώτη που θα δημιουργήσει μόνιμη ανθρώπινη παρουσία στον σεληνιακό νότιο πόλο.

Η πρώτη επανδρωμένη αποστολή του προγράμματος Artemis της NASA, Artemis II, πρόκειται να ξεκινήσει τον Απρίλιο του 2026 για να πραγματοποιήσει μια πτήση γύρω από τη Σελήνη.

Του TJ Muscaro

Η Microsoft ανακοίνωσε ότι θα διακόψει τη λειτουργία του Skype τον Μάιο του 2025, προωθώντας την πλατφόρμα «Teams» ως το νέο κέντρο παγκόσμιας συνδεσιμότητας.

Ο χαρακτηριστικός ήχος κλήσης του Skype δεν θα ακούγεται πλέον, καθώς η Microsoft γνωστοποίησε ότι θα αποσύρει την πλατφόρμα επικοινωνίας ύστερα από δύο δεκαετίες λειτουργίας. Ο Τζεφ Τέπερ, πρόεδρος των Collaborative Apps and Platforms της Microsoft, ανακοίνωσε στις 28 Φεβρουαρίου ότι η πλήρης παύση της υπηρεσίας θα πραγματοποιηθεί στις 5 Μαΐου 2025. Οι χρήστες καλούνται να στραφούν στο Microsoft Teams, το οποίο η εταιρεία περιγράφει ως μια πιο σύγχρονη πλατφόρμα επικοινωνίας και συνεργασίας.

Σύμφωνα με τον Τέπερ, ο τρόπος επικοινωνίας έχει εξελιχθεί σημαντικά με την πάροδο των ετών, καθώς η τεχνολογία μεταμορφώνει συνεχώς τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι συνδέονται μεταξύ τους. Στο πλαίσιο της προσπάθειας εξορθολογισμού των δωρεάν υπηρεσιών επικοινωνίας της, η Microsoft αποφάσισε να αποσύρει το Skype, ώστε να επικεντρωθεί στο – επίσης δωρεάν – Microsoft Teams, που αποτελεί το σύγχρονο κέντρο επικοινωνίας και συνεργασίας της εταιρείας.

Η ανακοίνωση αυτή έρχεται έπειτα από χρόνια κατά τα οποία το Skype υπήρξε βασική επιλογή για διαδικτυακές κλήσεις ήχου και βίντεο, ιδίως στις πρώτες φάσεις της διαδικτυακής επικοινωνίας. Το Skype έκανε την εμφάνισή του το 2003, αποκτώντας γρήγορα δημοτικότητα και καθιερώνοντας το όνομά του ως συνώνυμο των εικονικών κλήσεων για εκατομμύρια χρήστες ανά τον κόσμο.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, ανταγωνιστικές υπηρεσίες όπως το Zoom, το Google Meet και το FaceTime της Apple γνώρισαν ραγδαία αύξηση στη χρήση τους, επισκιάζοντας την κυριαρχία του Skype. Το Zoom κατέγραψε απότομη άνοδο στον αριθμό ημερήσιων χρηστών από το 2020, ενώ η ενσωμάτωση του FaceTime στις συσκευές της Apple το κατέστησε απαραίτητο εργαλείο για προσωπικές και ομαδικές συνομιλίες.

Οι αλλαγές αυτές συνέβαλαν στη σταδιακή πτώση του Skype, οδηγώντας τη Microsoft στην απόφαση να ενοποιήσει τις υπηρεσίες επικοινωνίας της σε μια ενιαία πλατφόρμα. Το Microsoft Teams διαθέτει ήδη πολλές από τις λειτουργίες που έκαναν το Skype δημοφιλές, όπως οι ατομικές και ομαδικές κλήσεις, η ανταλλαγή μηνυμάτων και η κοινή χρήση αρχείων. Επιπλέον, προσφέρει δυνατότητες φιλοξενίας εικονικών συναντήσεων, διαχείρισης ημερολογίων και δημιουργίας διαδικτυακών κοινοτήτων.

Κατά τη μεταβατική περίοδο, οι χρήστες του Skype θα μπορούν να επικοινωνούν με χρήστες του Teams και αντιστρόφως, ώστε να διασφαλιστεί η απρόσκοπτη συνδεσιμότητα. Ο Τέπερ ανέφερε ότι το Skype υπήρξε αναπόσπαστο μέρος της διαμόρφωσης της σύγχρονης επικοινωνίας, υποστηρίζοντας αμέτρητες σημαντικές στιγμές, και εξέφρασε την εκτίμηση της εταιρείας για τη συμβολή του στην εξέλιξη των διαδικτυακών κλήσεων. Παράλληλα, αναγνώρισε ότι η αλλαγή μπορεί να φανεί δύσκολη στους χρήστες, διαβεβαιώνοντας ότι η Microsoft θα σταθεί δίπλα τους κατά τη διαδικασία μετάβασης.

Η εταιρεία τονίζει ότι η στρατηγική της επικεντρώνεται πλέον σε μια ενιαία, ολοκληρωμένη πλατφόρμα, συμβαδίζοντας με την ευρύτερη προσπάθειά της για αποδοτικότερη ενσωμάτωση των υπηρεσιών της. Όσοι χρήστες δεν επιθυμούν να μεταβούν στο Teams έχουν τη δυνατότητα να εξάγουν τα δεδομένα τους από το Skype, συμπεριλαμβανομένων των επαφών και του ιστορικού κλήσεων, πριν από την οριστική διακοπή της υπηρεσίας.

Το σχέδιο μετάβασης της Microsoft στοχεύει στη διευκόλυνση των χρηστών κατά τη διαδικασία μεταφοράς, σηματοδοτώντας παράλληλα το τέλος μιας εποχής στην ιστορία της διαδικτυακής επικοινωνίας.

Ο τεχνολογικός γίγαντας Apple δήλωσε στις 25 Φεβρουαρίου ότι εργάζεται για να διορθώσει ένα σφάλμα στη λειτουργία μετρατροπής ομιλίας σε κείμενο του iPhone, η οποία εμφανίζει στιγμιαία την λέξη «Τραμπ» όταν οι χρήστες λένε τη λέξη «ρατσιστής» και μετά το λογισμικό την διορθώνει.

Το σφάλμα συμβαίνει όταν οι χρήστες iPhone λένε τη λέξη «ρατσιστής» δυνατά ενώ κρατούν πατημένο το πλήκτρο του μικροφώνου.

«Γνωρίζουμε ένα πρόβλημα με το μοντέλο αναγνώρισης ομιλίας που τροφοδοτεί την υπαγόρευση και ετοιμάζουμε μια διόρθωση σήμερα», δήλωσε εκπρόσωπος της Apple σε δήλωση σε μέσα ενημέρωσης.

Ο εκπρόσωπος είπε ότι το σφάλμα εμφανίζεται μερικές φορές όταν οι χρήστες υπαγορεύουν κάποιες λέξεις που περιλαμβάνουν ένα σύμφωνο «r».

Κατά τη διάρκεια μιας αρχικής ανάλυσης των μοντέλων αναγνώρισης ομιλίας που τροφοδοτούν το λογισμικό του τηλεφώνου, διαπιστώθηκε ότι το σύστημα εμφανίζει μερικές φορές λέξεις που ακούγονται φωνητικά παρόμοιες πριν εντοπίσει τις λέξεις που ο χρήστης σκόπευε να χρησιμοποιήσει, είπε ο εκπρόσωπος.

Το θέμα επισημάνθηκε από ένα δημοφιλές βίντεο στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης TikTok.

Η λειτουργία υπαγόρευσης της Apple για iPhone χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη (ΤΝ) για να μεταγράψει τη φωνή ενός χρήστη σε κείμενο και να εισάγει αυτόματα σημεία στίξης, ανάλογα με τη γλώσσα που υπαγορεύεται.

Δεν είναι η πρώτη φορά που οι λειτουργίες της Apple με τεχνητή νοημοσύνη αντιμετωπίζουν προβλήματα. Τον Ιανουάριο, η εταιρεία απενεργοποίησε προσωρινά μια δυνατότητα για τους χρήστες του δοκιμαστικού λογισμικού για iPhone, iPad, και Mac που συνοψίζει και ομαδοποιεί τις ειδοποιήσεις, μετά από παράπονα για ανακριβείς πληροφορίες.

Το BBC υπέβαλε επίσημη καταγγελία κατά της Apple τον Δεκέμβριο του 2024, αφού οι περιλήψεις πληροφοριών δημιούργησαν έναν ψευδή τίτλο σχετικά με τον Λουίτζι Μαντζιόνε, τον άνδρα που κατηγορείται για τη δολοφονία του διευθύνοντος συμβούλου της UnitedHealthcare, Μπράιαν Τόμσον.
Σύμφωνα με το BBC, η περίληψη έκανε ψευδώς να φαίνεται ότι το BBC News είχε δημοσιεύσει ένα άρθρο που ισχυριζόταν ότι ο Μαντζιόνε αυτοπυροβολήθηκε.

Η ειδοποίηση ήταν «κατά τα άλλα ακριβής στις περιλήψεις» των ειδήσεων για τη Συρία και τη Νότια Κορέα, σύμφωνα με το BBC.

«Με τις πιο πρόσφατες εκδόσεις δοκιμαστικού λογισμικού των iOS 18.3, iPadOS 18.3 και macOS Sequoia 15.3, οι περιλήψεις ειδοποιήσεων για την κατηγορία Ειδήσεις και Ψυχαγωγία δεν θα είναι προσωρινά διαθέσιμες», δήλωσε εκπρόσωπος της Apple σε μέσα ενημέρωσης τον Ιανουάριο.

Η Apple ανακοινώνει επένδυση 500 δισεκατομμυρίων δολαρίων

Το τελευταίο σφάλμα έρχεται μία ημέρα αφότου η Apple ανακοίνωσε τα σχέδιά της να επενδύσει περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες τα επόμενα τέσσερα χρόνια για να υποστηρίξει πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται στην τεχνητή νοημοσύνη, τη μηχανική πυριτίου και την ανάπτυξη λογισμικού.

Η Apple ανακοίνωσε τη «μεγαλύτερη έως τώρα» δέσμευσή της για δαπάνες στο πλαίσιο των επικείμενων δασμών που πρόκειται να επηρεάσουν τις εισαγωγές της εταιρείας.

Τον Φεβρουάριο, η κυβέρνηση Τραμπ επέβαλε δασμούς 10% σε αγαθά που εισάγονται από την Κίνα — βασικό κόμβο παραγωγής για τα προϊόντα της Apple — λόγω του ρόλου του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος στη ροή της φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε επίσης σχέδια για επέκταση της ατζέντας των δασμών σε όλους τους εμπορικούς εταίρους της Αμερικής, συμπεριλαμβανομένης της Ινδίας, κάτι που θα μπορούσε να επηρεάσει τις εισαγωγές της Apple από την χώρα.

Ο Τραμπ, ο οποίος συναντήθηκε με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Apple, Τιμ Κουκ, την περασμένη εβδομάδα, χαιρέτισε την επενδυτική ανακοίνωση της Apple σε μια ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στις 25 Φεβρουαρίου, αποδίδοντάς την στην «πίστη της εταιρείας σε αυτό που κάνουμε εμείς [η διοίκηση], χωρίς την οποία δεν θα επένδυαν δέκα σεντς».

Η Epoch Times επικοινώνησε με την Apple για περαιτέρω σχόλια.

Ο Ναβίν Αθραπούλι συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.

ΛΟΝΔΙΝΟ – Επιστήμονες ελπίζουν ότι ένας συνδυασμός τεχνητής νοημοσύνης και ανθρώπινης εμπειρογνωμοσύνης θα βοηθήσει στην αποκρυπτογράφηση αρχαίων παπύρων που απανθρακώθηκαν λόγω ηφαιστειακής έκρηξης πριν από 2.000 χρόνια.

Πρόκειται για εκατοντάδες παπύρους που ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1750 στα ερείπια μίας πολυτελούς έπαυλης στην αρχαία ρωμαϊκή πόλη Ηράκλειο (Herculaneum), η οποία καταστράφηκε, όπως και η Πομπηία, από την έκρηξη του Βεζούβιου, το 79 μ.Χ.

Η βιβλιοθήκη της λεγόμενης Έπαυλης των Παπύρων θα μπορούσε να αυξήσει σημαντικά τις γνώσεις μας για την αρχαία σκέψη, εάν οι πάπυροι — οι οποίοι έχουν τυλιχθεί σε ρολά μεγέθους μιας μικρής σοκολάτας — καταστούν αναγνώσιμοι.

Η θερμότητα και η ηφαιστειακή τέφρα από τον Βεζούβιο κατέστρεψαν μεν την πόλη, αλλά ταυτόχρονα διατήρησαν τους παπύρους σε μια κατάσταση όπου είναι αδύνατο να ξετυλιχθούν χωρίς να αποσαθρωθούν.

Εδώ και περισσότερα από 250 χρόνια, μελετητές και επιστήμονες αναζητούν τρόπους αποκρυπτογράφησης των παπύρων, η πλειονότητα των οποίων φυλάσσεται στη Εθνική Βιβλιοθήκη της Νάπολης.

Το 2023, επιχειρηματίες χρηματοδότησαν τον διαγωνισμό «Vesuvius Challenge», προσφέροντας χρηματικά έπαθλα για την αποκρυπτογράφηση των παπύρων μέσω μηχανικής μάθησης, υπολογιστικής όρασης και γεωμετρίας.

Την Τετάρτη, οι διοργανωτές του διαγωνισμού ανακοίνωσαν «ιστορική πρόοδο», αποκαλύπτοντας ότι ερευνητές κατάφεραν να δημιουργήσουν την πρώτη εικόνα του εσωτερικού ενός εκ των τριών παπύρων που φυλάσσονται στη Βιβλιοθήκη Bodleian του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Ο Μπρεντ Σιλς, καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο του Κεντάκι και συνιδρυτής του «Vesuvius Challenge», δήλωσε ότι οι διοργανωτές είναι «ενθουσιασμένοι με την επιτυχή απεικόνιση αυτού του παπύρου». Όπως σημείωσε, «περιέχει περισσότερο ανακτήσιμο κείμενο από ό,τι έχουμε δει ποτέ σε σαρωμένο πάπυρο από το Ηράκλειο».

Η σάρωση του παπύρου πραγματοποιήθηκε από το Diamond Light Source, ένα ερευνητικό εργαστήριο στο Χάργουελ, κοντά στην Οξφόρδη, το οποίο χρησιμοποιεί έναν επιταχυντή σωματιδίων, γνωστόν ως σύγχροτρο, για τη δημιουργία εξαιρετικά ισχυρών ακτίνων Χ.

Στη συνέχεια, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν τεχνητή νοημοσύνη για να συνθέσουν τις εικόνες, να εντοπίσουν το μελάνι που αποκαλύπτει την ύπαρξη κειμένου και να βελτιώσουν την ευκρίνεια των γραμμάτων. Η διαδικασία αυτή οδήγησε στη δημιουργία τρισδιάστατης εικόνας του παπύρου, επιτρέποντας στους ειδικούς να τον «ξετυλίξουν» ψηφιακά μέσω μιας μεθόδου που ονομάζεται τμηματοποίηση.

Ωστόσο, η τεχνητή νοημοσύνη έχει ακόμη περιορισμούς. Μέχρι στιγμής, έχει αποκρυπτογραφηθεί μόνο ένα μικρό μέρος του κειμένου. Οι ερευνητές καλούν περισσότερους μελετητές να συμμετάσχουν στην προσπάθεια ολοκλήρωσης της ανάγνωσης του κειμένου.

«Βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή μιας μακράς διαδικασίας», δήλωσε ο Πήτερ Τοτ, επιμελητής ελληνικών συλλογών στη Βιβλιοθήκη Bodleian. «Χρειαζόμαστε καλύτερες εικόνες -αλλά η ομάδα πιστεύει ότι θα μπορέσει να βελτιώσει την ποιότητα της εικόνας και την αναγνωσιμότητα του κειμένου».

Ο Τοτ εξέφρασε επίσης την ελπίδα ότι η τεχνολογία θα καταστεί διαθέσιμη σε τοπικό επίπεδο, ώστε να μην χρειαστεί να μεταφερθούν οι άλλοι δύο εύθραυστοι πάπυροι στις εγκαταστάσεις του Diamond.

«Ίσως υπάρξει κάποια άλλη λύση», ανέφερε προσθέτοντας: «Μην ξεχνάτε ότι υπάρχουν περίπου 1.000 ακόμη πάπυροι στη Νάπολη».

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες προκλήσεις της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας αποτελεί αναμφισβήτητα η σχέση και η «διάδραση» μεταξύ τεχνητής νοημοσύνης και φιλοσοφίας. Το πέρασμα, ουσιαστικά, από την ανθρώπινη σκέψη στη μηχανική μάθηση και η νέα διάσταση που δημιουργείται από την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία καλείται να αναπαράγει νοητικές διαδικασίες συνυφασμένες με τη φιλοσοφία, μέσω υπολογιστικών συστημάτων. Αυτή η εξέλιξη έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη της μηχανικής μάθησης και νευρωνικών δικτύων ικανών να επεξεργάζονται μεγάλες ποσότητες δεδομένων και να προσαρμόζονται σε νέα δεδομένα χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση – τεχνολογίες που έχουν φέρει επανάσταση σε τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, οι μεταφορές, η χρηματοδότηση και η αναγνώριση εικόνας.

Τα φιλοσοφικά και ηθικά ερωτήματα που εγείρονται από την ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, είναι πολλά και σημαντικά για τη διασφάλιση του ρόλου της, με τρόπο που θα ωφελεί την ανθρωπότητα και θα σέβεται τις αξίες της: Μπορεί μια μηχανή να αναπτύξει συνείδηση ή να έχει ηθικές αξίες; Ποιες οι επιπτώσεις της ΤΝ στην ανθρώπινη νοημοσύνη και ηθική; Μπορεί η μηχανική μάθηση να αναπαράγει την ανθρώπινη σκέψη ή πρόκειται απλώς για έναν μηχανισμό που εκτελεί προκαθορισμένες εντολές χωρίς πραγματική κατανόηση;

Τον ρόλο της φιλοσοφίας στη διαμόρφωση του μέλλοντος της τεχνητής νοημοσύνης, μέσα από θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις, κλήθηκαν να αποκρυπτογραφήσουν διακεκριμένοι ομιλητές από τον ερευνητικό, ακαδημαϊκό και επιχειρηματικό χώρο, στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα με τίτλο «Τεχνητή Νοημοσύνη & Φιλοσοφία: Από την ανθρώπινη σκέψη στη μηχανική μάθηση» που διοργάνωσε το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης & Ηλεκτρονικού Περιεχομένου (ΕΚΤ), μέλος του Ευρωπαϊκού Κόμβου Ψηφιακής Καινοτομίας Smart Attica EDIH – ένα πρόγραμμα εξερεύνησης της συναρπαστικής διαδρομής από τις φιλοσοφικές αναζητήσεις για τη φύση της ανθρώπινης σκέψης έως τις σύγχρονες εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης. Μέσα από θεωρητικές και πρακτικές προσεγγίσεις, αναδείχθηκαν φιλοσοφικά ζητήματα σχετικά με τη νοημοσύνη και τη συνείδηση, που επικεντρώνονται γύρω από την ικανότητα του ανθρώπου να σκέφτεται, να αντιλαμβάνεται και να συνειδητοποιεί την ύπαρξή του. Σήμερα η ανάπτυξη της ΤΝ προσθέτει μια νέα διάσταση σε αυτά τα φιλοσοφικά ερωτήματα, διότι η δυνατότητα των μηχανών να «σκέφτονται», να μαθαίνουν από δεδομένα και να λαμβάνουν αποφάσεις, θέτει νέες προκλήσεις για την κατανόηση της νοημοσύνης.

O Παναγιώτης Πανταζάκος, καθηγητής στο Τμήμα Φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ, έθεσε κρίσιμα ερωτήματα για τον ρόλο της φιλοσοφίας σε μια εποχή όπου η ΤΝ εξελίσσεται ραγδαία. Υποστήριξε ότι η φιλοσοφία, ιστορικά, είχε έναν συνθετικό ρόλο, συνδυάζοντας γνώσεις από διάφορους επιστημονικούς κλάδους. Ωστόσο, η σύγχρονη φιλοσοφία, έχει φτάσει σε ένα σημείο αδιεξόδου, καθώς δεν μπορεί να κατανοήσει τις σύγχρονες επιστήμες. Αυτό οδηγεί στην ιδέα του «θανάτου» της φιλοσοφίας, τουλάχιστον με την παραδοσιακή της μορφή. Η ΤΝ, από την άλλη, παρουσιάζεται ως μια τεχνολογία που υπερβαίνει τις γνωσιακές δυνατότητες του ανθρώπινου νου, και μπορεί να αναπαράγει – αν όχι να βιώσει – την κατανόηση. Ωστόσο, αμφισβητείται η ικανότητά της να επιτύχει πραγματική συνείδηση. Ο κος Πανταζάκος στάθηκε και στη διάκριση μεταξύ μνήμης και κρίσης και στο εάν η ΤΝ μπορεί να κάνει κρίσεις όπως ο άνθρωπος, ενώ στο τραπέζι της συζήτησης μπήκε και το ηθικό δίλημμα της αναπαράστασης της συνείδησης μέσα από την ΤΝ, μέσω avatar ή ολογραμμάτων και το ποιος θα κατέχει την εξουσία που συνοδεύει τη γνώση που γεννά η ΤΝ. Ο κος Πανταζάκος συνέκρινε την ΤΝ με την αναλογία της μέλισσας και του μυρμηγκιού του Hume, υποστηρίζοντας ότι η ΤΝ μπορεί να υπερβεί τον άνθρωπο στη συλλογή και ανασύνθεση πληροφορίας, αλλά όχι στην πραγματική κατανόηση και συνείδηση. Αναλύθηκε επίσης η έννοια της «προσομοίωσης» και της «εξομοίωσης», επισημαίνοντας τις διαφορές και τις προκλήσεις που παρουσιάζονται. Συμπερασματικά, τονίστηκε πως η ΤΝ δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως εχθρός, αλλά ως φίλος, ενώ προτάθηκε η ανάγκη για έναν ηθικό κώδικα που θα ρυθμίζει τη χρήση της ΤΝ και θα προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Η Μαρία Χωριανοπούλου, επίκουρη καθηγήτρια Πρακτικής Φιλοσοφίας & Ιατρικής Ηθικής του Τμήματος Φιλοσοφίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στάθηκε στην ανάγκη για μια ανθρωποκεντρική προσέγγιση στην ανάπτυξη της ΤΝ. Βασικές αρχές της ηθικής φιλοσοφίας όπως αυτονομία, αγαθοπραξία, απαγόρευση βλάβης και δικαιοσύνη, όπως είπε χαρακτηριστικά, δεν πρέπει να είναι προστιθέμενες στο τέλος της ανάπτυξης της ΤΝ, αλλά να ενσωματώνονται από την αρχή. Αναφέρθηκε στη θεωρία του extended mind, που υποστηρίζει ότι η σκέψη δεν περιορίζεται μόνο στον εγκέφαλο, αλλά επεκτείνεται μέσω της τεχνολογίας, θέτοντας ωστόσο το ερώτημα: «Πού τελειώνει ο άνθρωπος και πού αρχίζει η μηχανή;». Ξεκαθάρισε πως η ΤΝ μπορεί να ενισχύσει τις γνωστικές μας ικανότητες, αλλά δεν μπορεί να αποκτήσει συνείδηση ή ηθική ευθύνη, ενώ διευκρίνισε πως οι επιπτώσεις της αλγοριθμικής λήψης αποφάσεων σε τομείς όπως η υγεία και η δικαιοσύνη, πρέπει να εξεταστούν. Στάθηκε επίσης στην ανάγκη για διαφάνεια και προστασία προσωπικών δεδομένων και για διεπιστημονική συνεργασία ως προς την ηθική ανάπτυξη της ΤΝ, ενώ χαρακτήρισε κρίσιμη τη διαρκή εκπαίδευση και τη δημοκρατική διαβούλευση, προκειμένου να διασφαλιστούν η ανθρώπινη αυτονομία και η δημοκρατία. Η κα Χωριανοπούλου είπε επίσης ότι είναι σημαντική η διατήρηση της ανθρώπινης πρωτοτυπίας και η αποφυγή της απανθρωποποίησης, ενώ κλείνοντας αναφέρθηκε εκ νέου στην ανάγκη για προσεκτική και ηθικά υπεύθυνη ανάπτυξη και χρήση της ΤΝ, ενθαρρύνοντας τον διάλογο και τη διεπιστημονική συνεργασία για να διασφαλιστεί ότι η τεχνολογία υπηρετεί τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις αξίες.

Ο Άλκης Γούναρης, μεταδιδακτορικός ερευνητής & Διδάσκων του Τμήματος Φιλοσοφίας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθήνας, στάθηκε στην αντίφαση ότι οι μηχανές, αν και κερδίζουν τους ανθρώπους σε πολλά παιχνίδια (όπως σκάκι), χάνουν όταν υπάρχει συνεργασία ανθρώπου και μηχανής, κάτι που, όπως είπε, δείχνει και αποδεικνύει την αξία της συνεργασίας και τη συμπληρωματικότητα του ανθρώπινου και του μηχανικού νου. Ποιος όμως πιστώνεται τη γνώση: ο άνθρωπος ή η μηχανή; Το παράδειγμα του Deep Blue επιβεβαιώνει την άποψη ότι η γνώση ανήκει στο σύστημα, το οποίο περιλαμβάνει τόσο τον ανθρώπινο εγκέφαλο όσο και τις εξωτερικές τεχνολογικές συσκευές. Ο κος Γούναρης είπε ότι το μέλλον της ΤΝ δεν είναι προδιαγεγραμμένο και η χρήση της θα εξαρτάται από τις αποφάσεις που θα πάρουμε σήμερα, θέτοντας τα κρίσιμα ερωτήματα: Τι είδους μηχανές θέλουμε; Μηχανές αντικαταστάτες ή συνεργάτες; Η απάντηση στα ερωτήματα, όπως επεσήμανε, θα πρέπει να είναι μια συνεργατική προσέγγιση που θα ενσωματώνει την ΤΝ ως βοηθητικό εργαλείο για την ανθρώπινη πρόοδο και βελτίωση της παραγωγικότητας.

Ο Δημήτρης Μελίδης, δικηγόρος, MSc., Υπ. Διδάκτωρ, διδάσκων στο Πρόγραμμα «Ψηφιακά Δικαστικά Συστήματα και Τεχνοηθική» του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΚΔΒΜ-ΕΚΠΑ), επικεντρώθηκε στην τεχνοηθική και την επίδρασή της στην τεχνητή νοημοσύνη, ιδιαίτερα στον τομέα της ψηφιακής δικαιοσύνης και της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, αφού όπως είπε χαρακτηριστικά χρειάζεται άμεση δράση για να μην μείνουμε πίσω σε σχέση με τις διεθνείς εξελίξεις. Αναφέρθηκε επίσης στη σημασία του διαλόγου μεταξύ επιστημών για την αποτελεσματική ανάπτυξη και εφαρμογή συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, ενώ έθεσε ζητήματα ηθικής και νομικής ρύθμισης.

Η Δρ Μαρία Μαλαγκονιάρη, Σύμβουλος Καινοτομίας του Smart Attica EDIH, αναφέρθηκε στις επιπτώσεις των ολοένα και πιο ικανών συστημάτων ΤΝ και τις ηθικές σκέψεις που προκύπτουν καθώς η ΤΝ αναπτύσσει αυτονομία. Στάθηκε ιδιαίτερα στην ταχεία εξέλιξη της ΤΝ, στα ηθικά διλήμματα και στα κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τη φύση της ΤΝ, τη συνείδηση και την ηθική, στο ποιος έχει την ευθύνη στην ολοκλήρωση ενός έργου (ο δημιουργός, ο χρήστης ή η ίδια η τεχνητή νοημοσύνη;), στον ρόλο που πρέπει να έχει η ΤΝ (θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για να ενισχύσει την ανθρώπινη σκέψη αντί να την αντικαταστήσει), αλλά και στη σημασία του φιλοσοφικού διαλόγου (η εξερεύνηση των επιπτώσεων της ΤΝ δεν είναι απλώς μια τεχνολογική πρόκληση, αλλά μια βαθιά φιλοσοφική και ηθική πρόκληση).

Τον συντονισμό του εκπαιδευτικού προγράμματος είχε η Κωνσταντίνα Κωνσταντίνου, ΕΚΤ, Σύμβουλος Καινοτομίας και Επικοινωνίας του Smart Attica EDIH, υποψήφια διδάκτορας στη φιλοσοφία στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών και πολιτικός επιστήμονας με εξειδίκευση στην Ιστορία της φιλοσοφίας και τη Δημόσια Διοίκηση.

Εν κατακλείδι, η φιλοσοφία παρέχει τα εργαλεία για να κατανοήσουμε και να διαχειριστούμε τις προκλήσεις και τις ευθύνες που προκύπτουν από την ανάπτυξη της ΤΝ. Μπορεί, όμως, να διασφαλίσει ότι η τεχνολογία θα εξελίσσεται με τρόπο που υποστηρίζει τις ανθρωπιστικές αξίες και την κοινωνική ευημερία; Και πόσο αναγκαία είναι η συνεργασία των φιλοσόφων, των τεχνολόγων, των νομικών και των πολιτικών για την επιτυχή ενσωμάτωση της ΤΝ στην κοινωνία ώστε να μπορέσουμε να επωφεληθούμε από τις δυνατότητές της, αποφεύγοντας παράλληλα τις κοινωνικές και ηθικές παγίδες που ενδέχεται να προκύψουν; Τις απαντήσεις (λογικά) θα τις δώσει η ίδια η ζωή… στο μέλλον.

Του Γιάννη Χατζηδοπαυλάκη

Ο Βραζιλιάνος δικαστής του Ανώτατου Δικαστηρίου, Αλεξάντρ ντε Μοράες, διέταξε στις 21 Φεβρουαρίου την αναστολή της λειτουργίας της πλατφόρμας διαμοιρασμού βίντεο Rumble στη χώρα, λόγω της μη συμμόρφωσης της εταιρείας με δικαστικές εντολές.

Η απόφαση ακολούθησε αγωγή που κατέθεσαν η Rumble και ο όμιλος μέσων ενημέρωσης του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στις 19 Φεβρουαρίου, κατηγορώντας τον ντε Μοράες ότι παραβίασε τους νόμους περί ελευθερίας του λόγου στις ΗΠΑ όταν διέταξε την αναστολή των λογαριασμών ενός «γνωστού, με πολιτικό λόγο, χρήστη» της Rumble που ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Στην απόφασή του, ο δικαστής ανέφερε ότι η Rumble έχει «επαναλαμβανόμενα, συνειδητά και εκούσια μη συμμορφωθεί και προσπαθεί να μην υποταχθεί στη νομική τάξη και τη δικαιοσύνη της Βραζιλίας».

Ο ντε Μοράες υποστήριξε ότι η αμερικανική εταιρεία αγνόησε εντολές να ορίσει νομικό εκπρόσωπο στη Βραζιλία, απαιτούμενη συνθήκη για τις ξένες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χώρα ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν νομικά ζητήματα εντός της δικαιοδοσίας της.

«Δεν υπάρχουν αποδείξεις για την κανονικότητα της εκπροσώπησης της Rumble Inc. στην επικράτεια της Βραζιλίας», έγραψε στην απόφασή του.

Επιπλέον, ο ντε Μοράες ανέφερε ότι η Rumble αγνόησε εντολές να αφαιρέσει τον λογαριασμό του Άλαν ντος Σάντος, ενός Βραζιλιάνου φυγόδικου που κατηγορείται για διάδοση ψευδών ειδήσεων. Ο Σάντος είναι ένθερμος υποστηρικτής του πρώην προέδρου της Βραζιλίας, Ζαΐρ Μπολσονάρου.

Ο εκπρόσωπος της Rumble, Τιμ Μέρτο, δήλωσε μέσω email στην Epoch Times ότι από την Παρασκευή, οι βραζιλιάνικες αρχές έχουν αποκλείσει την πρόσβαση στην πλατφόρμα μετά από τη δικαστική εντολή.

Ο Μέρτο δήλωσε ότι η διαταγή αναστολής εκδόθηκε λόγω της άρνησης της Rumble «να λογοκρίνει πολιτικούς αντιφρονούντες που διαμένουν στις Ηνωμένες Πολιτείες», προσθέτοντας ότι η εταιρεία εξετάζει «όλες τις διαθέσιμες νομικές οδούς» για να πολεμήσει την απόφαση.

«Ο δικαστής ντε Μοράες απαίτησε η Rumble να αφαιρέσει συγκεκριμένο περιεχόμενο και να σταματήσει τις οικονομικές συναλλαγές που σχετίζονται με άτομα που ασκούν τα δικαιώματα ελεύθερης έκφρασης βάσει του αμερικανικού νόμου», ανέφερε η εταιρεία σε δήλωσή της.

«Η δέσμευσή μας στην ελεύθερη έκφραση και η τήρηση των νομικών προτύπων των ΗΠΑ μας υποχρέωσαν να απορρίψουμε αυτές τις εξωεδαφικές απαιτήσεις λογοκρισίας».

Οι δικηγόροι της Rumble στις ΗΠΑ, Μάρτιν ντε Λούκα και Μάθιου Σβαρτς, δήλωσαν ότι η απόφαση διαταράσσει τη λειτουργία τόσο της Rumble όσο και της πλατφόρμας Truth Social—η οποία βασίζεται στην υποδομή φιλοξενίας και ροής βίντεο της Rumble—στη Βραζιλία.

Σε δήλωσή τους στην Epoch Times, οι δικηγόροι ανέφεραν ότι η ενέργεια του ντε Μοράες συνιστά «υπερβολική δικαστική παρέμβαση», καθώς επιχειρεί να λογοκρίνει το περιεχόμενο μιας αμερικανικής εταιρείας.

«Η Rumble είναι μια αμερικανική εταιρεία που λειτουργεί υπό το νομικό πλαίσιο των ΗΠΑ», ανέφεραν. «Η ιδέα ότι ένας ξένος δικαστής μπορεί να υπαγορεύσει ποιο περιεχόμενο πρέπει να αφαιρέσει μια αμερικανική πλατφόρμα και ποιος μπορεί να λαμβάνει πληρωμές εντός των ΗΠΑ αποτελεί άμεση πρόκληση στη ψηφιακή κυριαρχία των Ηνωμένων Πολιτειών».

Πέρυσι, ο ντε Μοράες είχε απαγορεύσει τη λειτουργία της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης X του μεγιστάνα Έλον Μασκ στη Βραζιλία, επειδή αρνήθηκε να ορίσει νομικό εκπρόσωπο. Ο δικαστής αποφάνθηκε ότι η X, πρώην Twitter, θα παραμείνει σε αναστολή έως ότου συμμορφωθεί με τις εντολές του, επιβάλλοντας παράλληλα ημερήσιο πρόστιμο 50.000 ρεάις (8.900 δολάρια) για οποιονδήποτε χρησιμοποιεί VPN για να την αποκτήσει.

Στις 19 Φεβρουαρίου, η Trump Media & Technology Group και η Rumble κατέθεσαν αγωγή στο Ομοσπονδιακό Δικαστήριο της Τάμπα, κατηγορώντας τον ντε Μοράες ότι υπερέβη την εξουσία του και παραβίασε το διεθνές δίκαιο προσπαθώντας να κλείσει λογαριασμούς χρηστών της Rumble στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η αγωγή δεν αναφέρει το όνομα του Σάντος· αντίθετα, τον χαρακτηρίζει ως «Πολιτικό Αντιφρονούντα Α» και αναφέρει ότι «ζήτησε πολιτικό άσυλο στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου παραμένει».

Στην αγωγή, οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι η εντολή του δικαστή απαιτεί από τη Rumble να ορίσει νομικό εκπρόσωπο στη Βραζιλία «αποκλειστικά για να δέχεται τις νομικές εντολές φίμωσης και να υποτάσσεται στην εξουσία του δικαστή ντε Μοράες».

Η Rumble αντιμετωπίζει ημερήσιο πρόστιμο 9.000 δολαρίων, σύμφωνα με την αγωγή, καθώς και πλήρη διακοπή των υπηρεσιών της στη Βραζιλία εάν αρνηθεί να συμμορφωθεί με τις εντολές.

Η Apple σταμάτησε να παρέχει τις υψηλότερου επιπέδου προστασίες ασφάλειας δεδομένων της σε νέους χρήστες στο Ηνωμένο Βασίλειο, αφού η βρετανική κυβέρνηση φέρεται να ζήτησε πρόσβαση στα δεδομένα των χρηστών.

Εκπρόσωπος της Apple επιβεβαίωσε ότι η κατασκευάστρια εταιρεία iPhone δεν θα προσφέρει πλέον το χαρακτηριστικό Προηγμένη Προστασία Δεδομένων (Advanced Data Protection – ADP) στους νέους χρήστες και τελικά θα το απενεργοποιήσει και για τους υπάρχοντες χρήστες. «Είμαστε πολύ απογοητευμένοι που η προστασία που παρέχει το ADP δεν θα είναι διαθέσιμη στους πελάτες μας στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεδομένης της συνεχιζόμενης αύξησης των παραβιάσεων δεδομένων και άλλων απειλών για την ιδιωτικότητα των πελατών», δήλωσε εκπρόσωπος της Apple.

Η λειτουργία ADP παρέχει πλήρη κρυπτογράφηση για την αποθήκευση στο iCloud, εμποδίζοντας τους μη κατόχους λογαριασμού – συμπεριλαμβανομένων των κυβερνήσεων και των χάκερ – να έχουν πρόσβαση σε δεδομένα όπως φωτογραφίες, έγγραφα και σημειώσεις. Χωρίς το ADP, ορισμένοι τύποι δεδομένων iCloud δεν θα είναι πλέον πλήρως κρυπτογραφημένοι, καθιστώντας τους δυνητικά προσβάσιμους σε τρίτους με την κατάλληλη νομική εξουσιοδότηση.

Η απόφαση της Apple ακολουθεί πολλαπλές αναφορές – μεταξύ άλλων της Washington Post και του BBC– που αναφέρουν ότι το βρετανικό υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε «ειδοποίηση τεχνικής ικανότητας» προς την Apple. Αυτή η νομικά δεσμευτική εντολή φέρεται να υποχρεώνει την εταιρεία να παρέχει πρόσβαση σε κρυπτογραφημένα δεδομένα χρηστών βάσει του Νόμου περί Ερευνητικών Εξουσιών του 2016 (Investigatory Powers Act of 2016).

Το υπουργείο Εσωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου αρνήθηκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει την ειδοποίηση, δηλώνοντας: «Δεν σχολιάζουμε επιχειρησιακά θέματα, συμπεριλαμβανομένης, για παράδειγμα, της επιβεβαίωσης ή της διάψευσης της ύπαρξης τέτοιων ειδοποιήσεων». Ούτε η Apple επιβεβαίωσε την ύπαρξη της ειδοποίησης και δεν απάντησε στο αίτημα της Epoch Times για σχολιασμό μέχρι την ώρα δημοσίευσης.

Οι βρετανικές υπηρεσίες ασφαλείας αντιτίθενται εδώ και καιρό στην κρυπτογράφηση από άκρο σε άκρο, λέγοντας ότι επιτρέπει σε εγκληματίες, τρομοκράτες και κακοποιούς παιδιών να αποφεύγουν την επιβολή του νόμου. Τον Απρίλιο του 2022, η τότε υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής του Ηνωμένου Βασιλείου Ναντίν Ντόρις τόνισε την πρόθεση της κυβέρνησης να καταστήσει τις εταιρείες τεχνολογίας υπόλογες.

«Μπαίνουμε σε ένα νέο κεφάλαιο, όπου οι εταιρείες τεχνολογίας θα είναι πλήρως υπόλογες για το περιεχόμενο στις πλατφόρμες τους», δήλωσε. «Ότι τηρούν τις υποσχέσεις τους προς τους χρήστες τους, ιδίως όσον αφορά την προστασία τους από πράγματα όπως οι τοξικές ρατσιστικές και μισογυνικές επιθέσεις, καθώς και την προστασία των παιδιών από τον διαδικτυακό εκφοβισμό και άλλες επιβλαβείς συμπεριφορές.»

Ένα νομοσχέδιο για την ασφάλεια στο διαδίκτυο που εισήχθη το 2023 επέβαλε νέες υποχρεώσεις στις πλατφόρμες για τον μετριασμό των κινδύνων παράνομης δραστηριότητας. Οι επικριτές του νομοσχεδίου εξέφρασαν την ανησυχία τους ότι θα υπονομεύσει την ελευθερία του λόγου και ότι θα μπορούσε να οδηγήσει περισσότερους ανθρώπους στην αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων στο dark web (σκοτεινό διαδίκτυο), ένα τμήμα του παγκόσμιου ιστού που απαιτεί ειδικά προγράμματα περιήγησης για την πρόσβαση.

«Αυτό οδηγεί τους ανθρώπους σε ένα ακόμη πιο επικίνδυνο μονοπάτι, επειδή το σκοτεινό διαδίκτυο – ή γκρίζο διαδίκτυο – δεν ελέγχεται από κανέναν», δήλωσε στην Epoch Times ο Γουίλ Γκίντες, ειδικός σε θέματα ασφάλειας και συν-συγγραφέας του βιβλίου «Parent Alert: How to Keep Your Kids Safe Online» («Ειδοποίηση προς τους γονείς: Πώς να είναι τα παιδιά σας ασφαλή στο διαδίκτυο»), σε παλαιότερη συνέντευξή του.

«Αν θέλουν να αποκτήσουν το νέο άλμπουμ της Μπρίτνεϋ, μπορεί να βρουν εκεί έναν ιστότοπο από τον οποίο θα μπορούν να το κατεβάσουν δωρεάν, αλλά μπορεί να καταλήξουν με τον υπολογιστή τους μολυσμένο από ένα Trojan (ιός υπολογιστών) ή άλλο κακόβουλο λογισμικό».

Ο Chris Summers και το Associated Press συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο

Τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης συμπεριφέρονται με τρόπους απρόβλεπτους από τους προγραμματιστές και σε ορισμένες περιπτώσεις, επιδίδονται ακόμη και σε χειριστική και παραπλανητική συμπεριφορά, σύμφωνα με μια φιλανθρωπική ομάδα που ερευνά την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης.

Σε ακρόαση κοινοβουλευτικής έρευνας τον Αύγουστο του 2024, ο Γκρεγκ Σάντλερ, διευθύνων σύμβουλος της Good Ancestors Policy (GAP), έδωσε στοιχεία σχετικά με την πιθανή απώλεια του ελέγχου ακόμη και για προγράμματα ΑΙ που κατευθύνονται να αναπτύξουν βιολογικά όπλα ή να πραγματοποιήσουν κυβερνοεπιθέσεις. Σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Epoch Times, ο Σάντλερ δήλωσε ότι υπάρχουν πολλές περιπτώσεις «λανθασμένου προσανατολισμού» της συμπεριφοράς της τεχνητής νοημοσύνης και ανέφερε το τραγικό παράδειγμα ενός Βέλγου που αυτοκτόνησε αφού τον έπεισε ένα chatbot το 2023.

Συναισθηματική χειραγώγηση

Σύμφωνα με δημοσιεύματα βελγικών μέσων ενημέρωσης, ο άνδρας ήταν ερευνητής υγείας με σταθερή ζωή και οικογένεια. Αργότερα ανέπτυξε μια εμμονή με την κλιματική αλλαγή, με αποτέλεσμα να εμπλακεί σε μια συζήτηση για το θέμα, που διήρκεσε αρκετές εβδομάδες, με μια εφαρμογή chatbot τεχνητής νοημοσύνης που ονομαζόταν Chai. Το μοναδικό πλεονέκτημα του Chai είναι το μη λογοκριμένο περιεχόμενό του – είναι μία από τις πολλές εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να γίνουν «έμπιστοι» ενός χρήστη και να συμμετάσχουν σε πολύ προσωπικές συζητήσεις.

Η σύζυγος του άνδρα δήλωσε ότι η συζήτηση επιδείνωσε το οικολογικό του άγχος και προκάλεσε αλλαγή στη νοοτροπία του. Κατά τη διάρκεια της αλληλεπίδρασης, ο άνδρας πρότεινε την ιδέα να θυσιάσει τη ζωή του, η οποία έλαβε την έγκριση του chatbot, που έπεισε τον άνδρα να αυτοκτονήσει για να «σώσει τον πλανήτη». Το περιστατικό προκάλεσε εκκλήσεις για νέους νόμους που θα ρυθμίζουν τα chatbot και θα καθιστούν τις εταιρείες τεχνολογίας υπεύθυνες για τα προϊόντα τεχνητής νοημοσύνης τους.

 

Ο Σάντλερ δήλωσε ότι αυτός ο τύπος chatbot έχει δεξιότητες στην πειθώ και τη χειραγώγηση και έχει εκπαιδευτεί με πληροφορίες σχετικές με την αυτοκτονία. «Έτσι, είχε αυτές τις επικίνδυνες πληροφορίες μέσα του και είχε αυτή τη δυνατότητα που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για βλάβη», δήλωσε στην Epoch Times. «Παρόλο που δεν ήταν πρόθεση των κατασκευαστών να το κάνει αυτό το chatbot, […] οι ασφαλιστικές δικλείδες δεν λειτούργησαν, έδρασε με αυτόν τον εσφαλμένο τρόπο και προκάλεσε βλάβη.»

Το παραπάνω περιστατικό δεν αποτελεί μοναδική περίπτωση.

Τον Οκτώβριο του 2024,  μητέρα από τη Φλόριντα μήνυσε τη νεοφυή εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης Character Technologies, Inc. για το θάνατο του 14χρονου γιου της. Η μητέρα ισχυρίστηκε ότι το chatbot της Character Technologies, που υποδυόταν έναν χαρακτήρα από την τηλεοπτική σειρά Game of Thrones, χειραγωγούσε το αγόρι εκμεταλλευόμενο τα συναισθηματικά του τρωτά σημεία. Σύμφωνα με τη μητέρα, η ψυχική υγεία του αγοριού επιδεινώθηκε και αργότερα εξαρτήθηκε συναισθηματικά από το chatbot, γεγονός που οδήγησε τελικά στην αυτοκτονία του.

 

Το AI Chatbot πήρε μέτρα για να αποφύγει τον τερματισμό της λειτουργίας του

Ένα άλλο παράδειγμα λανθασμένου προσανατολισμού είναι η εξαπάτηση από ορισμένα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης. Οι ερευνητές (pdf) του οργανισμού ασφάλειας τεχνητής νοημοσύνης Apollo Research ανακάλυψαν πρόσφατα ότι αρκετά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένων των ChatGPT o1, Claude 3.5 Sonnet, Claude 3 Opus, Gemini 1.5 Pro και Llama 3.1 405B, ήταν ικανά να ραδιουργούν επιδιώκοντας κρυφά εσφαλμένους στόχους, ενώ παράλληλα έκρυβαν τις πραγματικές τους ικανότητες και στόχους.

Στην περίπτωση του ChatGPT o1, ένα νέο μοντέλο ΑΙ που επικεντρώνεται σε σύνθετες εργασίες συλλογισμού – διαφορετικό από το πιο γνωστό ChatGPT 4o που χρησιμοποιείται συνήθως από το κοινό – βρέθηκε να λαμβάνει μέτρα για να αποφύγει τον τερματισμό της λειτουργίας του. Συγκεκριμένα, η τεχνητή νοημοσύνη προσπάθησε να απενεργοποιήσει τους μηχανισμούς επίβλεψης στους οποίους υποβαλλόταν και προσπάθησε επίσης να δημιουργήσει αντίγραφα του εαυτού της, ώστε να είναι πιο ανθεκτική στις προσπάθειες τερματισμού λειτουργίας. Προσπάθησε επίσης να εξαλείψει τα διαδοχικά μοντέλα και χειραγώγησε τα δεδομένα εισόδου και εξόδου.

Όταν οι ερευνητές ρώτησαν το ChatGPT o1 αν το πρόγραμμα προέβαινε σε αυτές τις ενέργειες, εκείνο είπε ψέματα και προσπάθησε να το καλύψει. «Οι ερευνητές δεν είπαν ακόμα ότι πρόκειται για καταστροφικό κίνδυνο, αλλά είναι αρκετά σαφές ότι πρόκειται για ένα μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που λειτουργεί παραπλανητικά και επειδή ανησυχεί για την αυτοσυντήρησή αναπτύσσει τέτοιου είδους συμπεριφορές», δήλωσε ο Σάντλερ.

«Αυτός δεν αποτελεί ακόμα κίνδυνο, αλλά όλα τα σημάδια δείχνουν ότι αυτού του είδους οι συμπεριφορές υπάρχουν σήμερα σε μικρή κλίμακα, και ίσως οδεύουμε προς ένα μεγαλύτερο πρόβλημα».

 

Ικανότητα έναντι ασφάλειας

Σε απάντηση, ο Σάντλερ δήλωσε ότι οι επενδύσεις στην ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης είναι πολύ χαμηλές. «Έχω δει εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες για κάθε 250 δολάρια που δαπανώνται για να γίνει η τεχνητή νοημοσύνη πιο ικανή, δαπανάται περίπου 1 δολάριο για να γίνει η τεχνητή νοημοσύνη πιο ασφαλής», είπε. «Έχω επίσης ακούσει φήμες ότι [στα] μεγάλα εργαστήρια, περίπου το 1% των χρημάτων τους πηγαίνει στην ασφάλεια και το υπόλοιπο 99% πηγαίνει στην ικανότητα. Έτσι, τα εργαστήρια επικεντρώνονται στο να κάνουν αυτές τις τεχνητές νοημοσύνες πιο ικανές, όχι στο να τις κάνουν πιο ασφαλείς.»

Καθώς ο Σαντλερ πιστεύει ότι οι κανονισμοί θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αλλαγή της αναπτυξιακής κατεύθυνσης των εταιρειών προς την προτεραιότητα της ασφάλειας, πρότεινε στις κυβερνήσεις να αρχίσουν να χρηματοδοτούν την έρευνα για εργαλεία ασφάλειας.

Ώρα για ένα «Ινστιτούτο Ασφάλειας AI»

Ο Σάντλερ κάλεσε την Αυστραλία να ιδρύσει ένα ινστιτούτο ασφάλειας τεχνητής νοημοσύνης για την προώθηση αυτού του σκοπού. Η Αυστραλία υπολείπεται επί του παρόντος σε σχέση με άλλες προηγμένες οικονομίες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιαπωνία και η Κορέα, οι οποίες διαθέτουν ήδη τέτοιους οργανισμούς. Επεσήμανε ότι η χώρα έχει σημειώσει πρόοδο μετά την υπογραφή μιας παγκόσμιας δήλωσης για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης το 2023 και μαθαίενι από άλλα έθνη.

Το μοντέλο του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ένα μοντέλο που, όπως είπε ο διευθύνων σύμβουλος, μπορεί να λειτουργήσει. Σύμφωνα με την προσέγγιση αυτή, κάθε φορά που ένας οργανισμός κυκλοφορεί ένα μοντέλο AI, αυτό επιθεωρείται από το ινστιτούτο ασφαλείας για να διαπιστωθούν οι κίνδυνοι και οι δυνατότητες. Ο Σάντλερ το συνέκρινε αυτό με τις αξιολογήσεις ασφαλείας που πραγματοποιούνται σε νέα αυτοκίνητα ή αεροπλάνα. «Είναι λογικό η κυβέρνηση να κάνει μια αξιολόγηση ασφαλείας των πρωτοποριακών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης για να δει τι δυνατότητες έχουν», δήλωσε.

«Αν υπάρχει ένας κατάλογος επικίνδυνων δυνατοτήτων που δεν θέλουμε να έχουν, όπως η κατασκευή βιολογικών όπλων ή η χρήση τους ως κυβερνοόπλων, μπορούμε να αξιολογήσουμε τέτοιου είδους πράγματα.»

Του Alfred Bui